Πολιορκία και Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως

Απόδοση στη Νέα Ελληνική γλώσσα

Δωροθέα ανθοπούλού

Πάρε κάποια ουσία από το Εδώ στο Εκεί – δε θα ’χεις όφελος αν φύγεις με χέρια αδειανά.

οΜαρ ΚαΓΙαΜΑυτό που φαίνεται σαν αλήθεια, είναι μια παγκόσμια παραμόρφωση της αντικειμενικής αλήθειας.

ΧαΚΙΜ ΣαναΪ

Μόνο τα γλυκόλαλα πουλιά αιχμαλωτίζουν. Τις νυ-χτερίδες δεν τις βάζουν σε κλουβιά.

ΤΖέλαλένΤΙν ρούΜΙ

ο συγγραφέας α. Δ. Μόρτμανν εξέδω-

σε το βιβλίο αυτό το 1853, με τη συμπλήρωση 400 χρόνων από την Άλωση. Ζώντας για πολλά χρό-νια στην πόλη ως επιτε-τραμμένος των Χανσεατι-κών πόλεων, συγκέντρω-σε πληρο φορίες, εξέτασε συστηματικά τους τόπους που αναφέρονται στις πη-γές που χρησιμοποίησε, μέτρησε τα τείχη και τους πύργους, αντέγραψε τις επιγραφές και έφερε στο φως νέα στοιχεία.

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα Τηλ. : 210 6431108e-mail: [email protected]

www. ocelotos. gr

ΕΚΔΟΣΕ ΙΣοσελότος


ΕΚΔΟΣΕΙΣΟΣΕΛΟΤΟΣ

ISBN 978-960-564-069-9

140 × 210 SPiNe: 8 FlaPS: 70

0_cover_alosi.indd 1 6/25/2013 11:35:37 PM

0_soma�indd 2 7/4/2013 12:46:16 AM

Πολιορκiα και Aλωσις της

Κωνσταντινουπoλεως

0_soma�indd 3 7/4/2013 12:46:16 AM

ΤιΤλος Πολιορκία και Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως

ςυγγραφέας Δωροθέα Ανθοπούλου ςειρα Ιστορία [7358]0613/01 Copyright© 2013 Δωροθέα Ανθοπούλου ΠρώΤη εκδοςη Αθήνα, Ιούνιος 2013 ISBN 978-960-564-069-9


www. ocelotos. gr


Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν. 2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις πε-ρί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χω-ρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα.

0_soma�indd 4 7/4/2013 12:46:17 AM

Πολιορκiα και Aλωσις της

Κωνσταντινουπoλεως


ΔωροθeΑ ΑΝθοποYλου

0_soma�indd 5 7/4/2013 12:46:17 AM

0_soma�indd 6 7/4/2013 12:46:17 AM

ΠεριεχΟμενα

ΠΡΟΑΝΑΚΡΟΥΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ��9

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ �� 43

Η ΑΛΩΣΗ �� 78

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ �� 90

ΕΠΙΛΟΓΟΣ �� 98

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ �� 102

ΠΗΓέΣ ΠΟΥ χΡΗΣΙΜΟΠΟίΗΣΕ Ο ΣΥΓΓΡΑφέΑΣ �� 127

0_soma�indd 7 7/4/2013 12:46:17 AM

0_soma�indd 8 7/4/2013 12:46:17 AM

9ΠολιορκIα και Aλωσισ τησ κωνσταντινουΠOλεωσ ™

ΠρΟαναΚρΟΥΣμαΤα ΤΟΥ αΓΩνα

Τον φεβρουάριο του 1451, στο θρόνο των Οσμανλή-δων ανέβηκε ο Σουλτάνος Μωάμεθ Β΄*, το κράτος του

όμως δεν είχε την έκταση που πήρε αργότερα� Εξουσίαζε δηλαδή την Μικρά Ασία στην Ανατολία και στην Ευρώπη τη Θράκη, Μακεδονία, Βουλγαρία και Θεσσαλία� Η Αλβα-νία αντιστεκόταν ακόμα με τον Γεώργιο Καστριώτη** (Σκε-ντέρμπεη) και στο Αρχιπέλαγος κυριαρχούσαν εκτός από τους έλληνες, οι Γενουάτες και οι Βενετοί� Κάποια λείψανα του κράτους των Σελτσούκων σώζονταν ακόμα στις ανατο-λικές περιοχές της Μικράς Ασίας, όπως οι Καραμάνογλου, οι Ζουκαντρί και άλλοι� Στην Τραπεζούντα υπήρχε η αυτο-κρατορία των Κομνηνών, στη Συρία και την Αίγυπτο κυρι-αρχούσαν οι Μαμελούκοι και η περιοχή στα ανατολικά του Ευφράτη ανήκε στη δυναστεία των Μαυροπροβατάδων και Ασπροπροβατάδων***�

*Πρόκειται για τον Μωάμεθ Β΄ τον Πορθητή (1444-1446 και 1451-1481)� Διαδέχτηκε τον πατέρα του Μουράτ Β΄ σε ηλικία είκοσι ετών� Οι Τούρκοι τον λένε Μεχμέτ�

**Αλβανός ήρωας, ηγετική μορφή αντίστασης εναντίον των Τούρκων (1451-1481)� Του δόθηκε το παρωνύμιο Ισκεντέρ, δηλαδή Αλέξανδρος� Αξίζει να σημει-ωθεί ότι μαζί με τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και Ιωάννη Ουνιάδη, υπερασπί-στηκαν το χριστιανισμό μέχρι θανάτου.

***Τουρκομανικό φύλο� Ονομάστηκαν έτσι από τα σύμβολα που είχαν οι σημαίες τους�

0_soma�indd 9 7/4/2013 12:46:17 AM

10 δωροθεα ανθοπουλου™

Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος Δραγάσης, ο οποίος στέ-φθηκε αυτοκράτορας του βυζαντινού κράτους πριν δεκα-έξι περίπου μήνες, εξουσίαζε μία περιοχή που τα όριά της έφταναν μόλις έξω από τα τείχη της Κωνσταντινουπόλεως∙ γιατί το προάστιο του Γαλατά, στην απέναντι πλευρά, αρι-στερά του Κεράτιου κόλπου, το κατείχαν οι Γενουάτες και οι περιοχές δεξιά και αριστερά του Βοσπόρου είχαν περάσει στα χέρια των Τούρκων� Η βυζαντινή Αυτοκρατορία που πριν χίλια χρόνια απλωνόταν από την Καρχηδόνα και τη Σικελία μέχρι τον Τίγρη και τον Ευφράτη και από τον Δού-ναβη ως τους καταρράχτες του Νείλου, περιοριζόταν τώρα στην Κωνσταντινούπολη και σε λίγα νησιά του Αρχιπελά-γους και της Πελοποννήσου, τελευταία απομεινάρια του κράτους� Άλλες περιοχές, όπως η Τραπεζούντα, η Σερβία, η Βλαχία, ο ίδιος ο Γαλατάς, η Μυτιλήνη κ� α�, διατηρούσαν ένα είδος τιμαριωτικής κυριότητας όπου ο Αυτοκράτορας θεωρούνταν ακόμα ο ανώτατος άρχοντας όλων των ορθο-δόξων χριστιανών� Λεπτομέρειες γι’ αυτήν την τιμαριωτική κυριότητα δεν γνωρίζουμε, υπάρχουν όμως μνημεία που αποδεικνύουν ότι η Κωνσταντινούπολη εκτός από εκκλη-σιαστική, είχε και πολιτική εξουσία στα τιμάρια αυτά�

Για κάποιο χρόνο, ανάμεσα στα δύο κράτη επικρατούσε ειρήνη, κάτω όμως από τη στάχτη σιγόκαιγε φωτιά� Ο χα-ρακτήρας του Σουλτάνου δεν άφηνε περιθώρια στον αυτο-κράτορα Κωνσταντίνο να ελπίζει ότι θα βασίλευε για πολύ ειρήνη, γι’ αυτό έκανε ό, τι μπορούσε προκειμένου να απο-μακρύνει για κάποιο χρόνο το αναπόφευκτο� Για το λόγο αυτό έστειλε πρέσβεις να συγχαρούν τον Σουλτάνο για την άνοδό του στο θρόνο και συνθηκολόγησε μαζί του με την υποχρέωση να πληρώνει αυτός (ο Σουλτάνος) 300000 άσπρα ετησίως για τα έξοδα συντήρησης του ανιψιού του Ορχάν*, ο οποίος είχε καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη�

* Ο Κριτόβουλος γράφει ότι ο Ορχάν ήταν θείος του Σουλτάνου� Ζήτησε

0_soma�indd 10 7/4/2013 12:46:17 AM

11ΠολιορκIα και Aλωσισ τησ κωνσταντινουΠOλεωσ ™

Ταυτόχρονα στράφηκε στις ιταλικές κυβερνήσεις εκλιπα-ρώντας βοήθεια� Για το σκοπό αυτό, τον φεβρουάριο του 1452, στάλθηκε έλληνας πρέσβης στη Βενετία, η γερουσία της οποίας πολύ γρήγορα συνειδητοποίησε πόσα και ποια συμφέροντά της διακινδύνευαν, και, παρόλο που και αυτή πιεζόταν από την Λογγοβαρδία και ο Δούκας αισθανόταν προσβεβλημένος από τον Αυτοκράτορα γιατί αρνήθηκε να πάρει ως σύζυγό του τη θυγατέρα του Δούκα που του προξένεψαν, εν τούτοις διατάχτηκε ο Γαβριήλ Τρεβιζάνο να συγκεντρώσει πολλά πλοία, χρήματα και στρατό στην Κρή-τη, Κέρκυρα, Μεθώνη, Ναύπλιο, Εύβοια και να σπεύσει σε βοήθεια της Κωνσταντινουπόλεως που απειλούνταν� Του επιτράπηκε μάλιστα να πάρει μαζί του από τη Βενετία όπλα και νίτρο μέχρι κάποια ποσότητα�

Η Γένοβα που είχε επίσης μεγάλα συμφέροντα στο Βό-σπορο, τον Εύξεινο πόντο και στο Αιγαίο Πέλαγος, έστειλε τον Ιωάννη Λόγγο Ιουστινιάνη με κάποια πλοία� Ο Πάπας Νικόλαος, μολονότι πίεζε τον Αυτοκράτορα να επισπεύσει την εφαρμογή όσων αποφασίστηκαν σχετικά με την ένωση των εκκλησιών στη σύνοδο της φλωρεντίας, έστειλε κι αυ-τός τον καρδινάλιο Ισίδωρο με λίγους άνδρες�

Αυτή ήταν όλη κι όλη η βοήθεια που αποφάσισε να στείλει η Ευρώπη για την υπεράσπιση της σημαντικότερης πόλης της� Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Βενετία και η Γένοβα δεν ολιγώρησαν να βοηθήσουν στο μέτρο του δυνατού� Ο Πάπας όμως, δεν ήταν διατεθειμένος να παρα-χωρήσει την παραμικρή βοήθεια χωρίς να επιβάλλει στον πιεσμένο Αυτοκράτορα τις συμφωνίες τις οποίες ήταν αδύ-νατον να εκτελέσει εκείνος� Από τους υπόλοιπους ηγεμόνες της Ευρώπης, κανένας δεν κινήθηκε�

Ο Σουλτάνος είχε αρχικά να αποκρούσει επιδρομή του

προστασία στην αυλή του Αυτοκράτορα γιατί ο αδελφός του επιχείρησε να τον δολοφονήσει�

0_soma�indd 11 7/4/2013 12:46:17 AM


Δωροθέα ανθοπούλού

Πάρε κάποια ουσία από το Εδώ στο Εκεί – δε θα ’χεις όφελος αν φύγεις με χέρια αδειανά.

οΜαρ ΚαΓΙαΜΑυτό που φαίνεται σαν αλήθεια, είναι μια παγκόσμια παραμόρφωση της αντικειμενικής αλήθειας.

ΧαΚΙΜ ΣαναΪ

Μόνο τα γλυκόλαλα πουλιά αιχμαλωτίζουν. Τις νυ-χτερίδες δεν τις βάζουν σε κλουβιά.

ΤΖέλαλένΤΙν ρούΜΙ

ο συγγραφέας α. Δ. Μόρτμανν εξέδω-

σε το βιβλίο αυτό το 1853, με τη συμπλήρωση 400 χρόνων από την Άλωση. Ζώντας για πολλά χρό-νια στην πόλη ως επιτε-τραμμένος των Χανσεατι-κών πόλεων, συγκέντρω-σε πληρο φορίες, εξέτασε συστηματικά τους τόπους που αναφέρονται στις πη-γές που χρησιμοποίησε, μέτρησε τα τείχη και τους πύργους, αντέγραψε τις επιγραφές και έφερε στο φως νέα στοιχεία.


www. ocelotos. gr



ΕΚΔΟΣΕΙΣΟΣΕΛΟΤΟΣ

ISBN 978-960-564-069-9

140 × 210 SPiNe: 8 FlaPS: 70

0_cover_alosi.indd 1 6/25/2013 11:35:37 PM

Πολιορκία και Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως

Documents

Transcript of Πολιορκία και Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως