ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑΤΜΗΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ (ΣΥΜΠΡΑΞΗ)ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΜΑΘΗΜΑ : ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Μ. ΜΕΪΜΑΡΗΣ / Δ. ΓΚΟΥΣΚΟΣ

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΑΝ. ΚΑΤΣΟΥΓΚΡΗ ΑΜ ( 5305) ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : « ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ»

Πάνω σε μία χειμωνιάτικη ακτίδα

Είπες εδώ και χρόνια:«Κατά βάθος είμαι ζήτημα φωτός».Και τώρα ακόμη σαν ακουμπάςστις φαρδιές ωμοπλάτες του ύπνουακόμη κι όταν σε ποντίζουνστο ναρκωμένο στήθος του πελάγουψάχνεις γωνιές όπου το μαύροέχει τριφτεί και δεν αντέχειαναζητάς ψηλαφητά τη λόγχητην ορισμένη να τρυπήσει την καρδιά σουγια να την ανοίξει στο φως.

Γιώργος Σεφέρης

Παιδιά με προβλήματα όρασης

.

Τα άτομα με προβλήματα όρασης διακρίνονται σε δύο κατηγορίες

Τυφλά είναι τα άτομα τα οποία, ύστερα από την καλύτερη δυνατή διορθωτική παρέμβαση αδυνατούν να διαβάσουν έντυπα με συμβατική γραφή, μπορούν όμως να μάθουν να διαβάζουν και να γράφουν και να εκπαιδεύουν με το ανάγλυφο σύστημα γραφής Braille.

Αμβλύωπα ή μερικώς βλέποντα είναι τα άτομα τα οποία ύστερα από την καλύτερη ιατρική διορθωτική παρέμβαση, αν και έχουν σοβαρή βλάβη στην όραση μπορούν όμως να μάθουν να διαβάζουν κοινά έντυπα με μεγεθυμένα τυπογραφικά στοιχεία ή και με τη βοήθεια μεγεθυντικών οργάνων και συσκευών καθώς και να γράφουν με τη συμβατική γραφή.

Τα παιδιά με προβλήματα όρασης χωρίζονται σε δύο κατηγορίες • Τυφλά είναι τα άτομα τα οποία παρόλο που δέχθηκαν την

καλύτερη δυνατή διορθωτική παρέμβαση στα μάτια δεν μπορούν να μάθουν να διαβάζουν και να γράφουν παρά μόνο με την μέθοδο Braille.

• Αμβλύωπα είναι τα άτομα που μετά από την καλύτερη δυνατή ιατρική παρέμβαση που δέχθηκαν έχουν σοβαρή έλλειψη στην όραση, μπορούν όμως να διαβάζουν κείμενα με μεγενθυμένα γράμματα ή με την βοήθεια μεγενθυτικών συσκευών και μπορούν να γράφουν σε συμβατική γραφή.

Χαρακτηριστικά των παιδιών με προβλήματα όρασης έναντι των βλεπόντων μαθητών Σωματική κατάσταση φυσιολογική Συντονισμός κινήσεων πολύ καλός Νοημοσύνη φυσιολογική Εκπαιδευτικές επιδόσεις : Χωρίς ιδιαίτερες αποκλείσεις Καθυστερούν να αναπτύξουν την ομιλία τους Δυσκολίες στη ρύθμιση του τόνου της ομιλίας Φτωχότερη φωνητική ποικιλία Ομιλούν με μεγαλύτερη ένταση και με βραδύτερο

ρυθμό απ’ ότι οι βλέποντες.

Χαρακτηριστικά των παιδιών με προβλήματα όρασης έναντι των βλεπόντων μαθητών Όταν ομιλούν κάνουν λιγότερες χειρονομίες και

κινήσεις του σώματος

Χρησιμοποιούν λιγότερες κινήσεις των χειλιών κατά την άρθρωση των ήχων.

Το τυφλό παιδί δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη χρήση της γλώσσας αφού αποτελεί για αυτό το μεγαλύτερο κανάλι επικοινωνίας με τους άλλους.

Χαρακτηριστικά των παιδιών με προβλήματα όρασης έναντι των βλεπόντων μαθητών Ακουστική παρακολούθηση: θεωρείται ένα από τα

πιο σημαντικά μέσα επικοινωνίας των τυφλών παιδιών.

Συναισθηματική ανάπτυξη – Κοινωνικοποίηση & επικοινωνία περιορισμένη λόγω μειωμένης κινητικότητας και έλλειψης του οπτικού ελέγχου.

Συγκεκριμενοποίηση: πλούσιο και συγκεκριμένο υλικό, όπως π.χ. φυσικά αντικείμενα, προπλάσματα αντικειμένων κ.α.

Ενοποίηση της γνώσης: Με τη βοήθεια του δασκάλου θα μπορέσει να ενοποιήσει τη γνώση του, βαθμιαία μεν αλλά ολοκληρωμένα, ενεργοποιώντας ακοή και αφή.

Εξατομίκευση διδασκαλίας

Βασικές παιδαγωγικές & διδακτικές αρχές

Διδακτικές μέθοδοι – τεχνικές Να δίνονται στο μαθητή με σαφήνεια οι αναγκαίες

προφορικές επεξηγήσεις.

Να καλλιεργηθεί συστηματικά η ικανότητα των μαθητών στο να ακούνε προσεκτικά, να θυμούνται και να αφομοιώνουν.

Οι μαθητές να προγραμματίζουν με λεπτομέρεια τις

ενέργειές τους και να χρησιμοποιούν επωφελώς το χρόνο τους.

Οι εκπαιδευτικοί να οργανώνουν ορθολογικά την εργασία και το υλικό τους, να είναι σαφείς και σύντομοι στις περιγραφές τους και να χρησιμοποιούν αποτελεσματικές μεθόδους διδασκαλίας.

Βασικές παιδαγωγικές & διδακτικές αρχές

Τι πρέπει να ξέρει ο δάσκαλος που ασχολείται με τυφλά παιδιά

Οι τυφλοί δεν είναι ψυχικά απροσάρμοστοι ή νοητικά καθυστερημένοι, επειδή δε βλέπουν.

Το τυφλό παιδί χρειάζεται ενθάρρυνση, για να αποκτήσει εμπιστοσύνη και αισιοδοξία.

Να αποφεύγουμε τα νοήματα, όταν υπάρχουν τυφλοί.

Τα παιδιά με μερική όραση χρειάζονται ιδιαίτερη μεταχείριση διαφορετική όμως από τα παιδιά που δε βλέπουν

Πως μπορούμε να κινητοποιήσουμε με την ψηφιακή αφήγηση τα τυφλά παιδιά Ενεργοποίηση της ακουστικής παρακολούθησης.

Ενοποίηση της γνώσης με ακοή και αφή.

Ενεργοποίηση της φαντασίας των παιδιών.

Διασκεδαστικός τρόπος διδασκαλίας.

Δυνατότητα και για εξατομικευμένη διδασκαλία.

Άξονες δημιουργίας του παραμυθιού

Να είναι εύκολο στην κατανόηση και εύκολο στην απομνημόνευση.

Να έχει αρχή μέση τέλος.

Να είναι ευχάριστο και διασκεδαστικό.

Να έχει διδακτική θεματολογία .

Να είναι διαδραστικό.

Τόπος υλοποίησης Ομάδα παιδιών ΚΕΑΤ

Ομάδα 8 παιδιών.

Θα δοθεί ομαδικά.

Τρίτη και Τετάρτη Δημοτικού.

Νοητικό δυναμικό στο μέσο φυσιολογικό.

Χρόνος υλοποίησης Δόθηκε σε δύο επισκέψεις

Σε 4 διδακτικές ώρες

Συνεργασία με εργοθεραπευτές, ειδικούς και λογοπαιδικούς του Κέντρου.

Μέθοδοι διδασκαλίας Ανακαλυπτική μέθοδος Bruner Επικοδομητισμος. Μέθοδος Project

Ερευνητικά ερωτήματα Πως το παραμύθι μπορεί να βοηθήσει καλύτερα

και πιο ευχάριστα τα παιδιά με προβλήματα όρασης να κατανοήσουν π.χ μία ενότητα στο μάθημα της Ιστορίας την οποία είχαν ήδη διδαχθεί;

Θα έχει ανταπόκριση στα παιδιά το παραμύθι σε σημείο μάλιστα να ταυτιστούν με κάποιον από τους ήρωες του παραμυθιού;

Κατά πόσο μπορεί η αφήγηση να ενεργοποιήσει την φαντασία τους «βάζοντας στο μυαλό και στην σκέψη τους την ιδέα της «μηλιάς»;

Ερευνητικά ερωτήματα Θα μπορέσουμε να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον

τους ώστε να θελήσουν εκείνα να συνεχίσουν το «ταξίδι τους στην μηλιά», δηλαδή να υπάρχει κα μία διάδραση μέσω του Η/Υ;

Θα υπάρξει ανάδραση στον τρόπο διδασκαλίας;

Θα υπάρξει ανάδραση στην ιδέα της μηλιάς;

Μεθοδολογία έρευνας Ανάλυση περίπτωσης γιατί…

ο ερευνητής μπορεί να παρατηρεί τα χαρακτηριστικά μονάδας, ενός παιδιού μιας παρέας, μιας σχολικής τάξης, για μεγάλο χρονικό διάστημα, σε ετερόκλητο δείγμα πληθυσμού. Μπορεί να προβεί σε γενικεύσεις είτε σχετικά με μία περίπτωση είτε από μία περίσταση σε μία τάξη περιστάσεων.

Εργαλεία υλοποίησης Το κείμενο τυπώθηκε σε γλώσσα Brail και σε

μεγέθυνση για παιδιά με μερική όραση.

Ηχογραφήθηκε το παραμύθι και έγινε αναπαραγωγή σε 12 CD.

Δόθηκε από ένα αντίγραφο σε κάθε παιδί μαζί με ένα CD, έτσι ώστε να έχει την ευκαιρία να το ακούσει και στο σπίτι του.

Εργαλεία υλοποίησης Δανειστήκαμε μουσειοσκευή από το Μουσείο

Κυκλαδικής Τέχνης και την χρησιμοποιήσαμε για να πετύχουμε την ενοποίηση της γνώσης μέσω της αφήγησης και της αφής.

Χρησιμοποιήσαμε ανάγλυφο χάρτη.

Αξιολόγηση Η αφήγηση ήταν παραστατική τόσο που δεν χρειάστηκε

το πρόπλασμα για να κατανοήσουν την ιδέα «της μηλιάς».

Τα αντικείμενα της μουσειοσκευής ήταν πολύ βοηθητικά για να γνωρίσουν στοιχεία που συνθέτουν τον Κυκλαδικό πολιτισμό.

Ο ανάγλυφος χάρτης βοήθησε για να ορίσουμε στο χώρο τις Κυκλάδες.

Άρεσε πολύ η ψηφιακή αφήγηση στα παιδιά.

Αξιολόγηση Κατανοήθηκαν περισσότερα στοιχεία για τον κυκλαδικό

πολιτισμό μέσω της ψηφιακής αφήγησης, παρά με τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας.

Η ψηφιακή αφήγηση βοήθησε τα παιδιά να «ταξιδέψουν με την φαντασία τους» σε πολιτισμούς μακρινούς….

Διασκέδασαν πολύ

Διαδραστικά παιχνίδια (παιχνίδι ρόλων, δραματοποίηση).

Αξιολόγηση Ζήτησαν τα ίδια τα παιδιά να συνεχίσουν το ταξίδι τους

με την «σοφή μηλιά» και σε άλλους πολιτισμούς όπως ο μινωικός ή ο μυκηναϊκός, με τους ίδιους ήρωες.

Ζήτησαν να έχουν την «δική τους μηλιά» την μηλιά του ΚΕΑΤ, για να μπορούν να την επισκέπτονται και να ακούνε ιστορίες.

Η δασκάλα της Δ τάξης (τυφλή επίσης) μας είπε ότι

πρώτη φορά τα παιδιά ενθουσιάστηκαν τόσο πολύ σε μάθημα Ιστορίας.

Αξιολόγηση Η δασκάλα ζήτησε αντίγραφο του παραμυθιού σε έντυπη

και σε ψηφιακή μορφή για να επαναλάβει την διδασκαλία.

Τα παιδιά ζήτησαν να τους χαρίσουμε το παραμύθι με το CD για να το ακούσουν στο σπίτι τους (πράγμα που είχαμε προβλέψει και προετοιμάσει) και ενθουσιάστηκαν όταν πραγματοποιήσαμε την επιθυμία τους.

Φωτογραφίες από την παρέμβαση (Τάξη Γ Δημοτικού)

Φωτογραφίες από την παρέμβαση (Τάξη Γ Δημοτικού)

Φωτογραφίες από την παρέμβαση (Τάξη Γ Δημοτικού)

Φωτογραφίες από την παρέμβαση (Τάξη Γ Δημοτικού)

Φωτογραφίες από την παρέμβαση (Τάξη Γ Δημοτικού)

Φωτογραφίες από την παρέμβαση (Τάξη Γ Δημοτικού)

Φωτογραφίες από την παρέμβαση (Τάξη Γ Δημοτικού)

Ανάγλυφος χάρτης

Συμπεράσματα….«Όπως το μητρικό γάλα κλείνει μέσα του σε σοφά

υπολογισμένες αναλογίες όλα τα θρεπτικά στοιχεία τα απαραίτητα για την συντήρηση και την αύξηση του βρέφους – έτσι και το παραμύθι είναι μία συνθετική πνευματική τροφή για τον άνθρωπο που βρίσκεται στα πρώτα στάδια της ψυχικής του ζωής».

Συμπεράσματα….Ο Coventry (2009) αναζητώντας επίσης τα

πλεονεκτήματα της ψηφιακής αφήγησης για την εμπλοκή των παιδιών υποστήριξε ότι η ψηφιακή αφήγηση επιτρέπει στους μαθητές να δουλέψουν σε αυθεντικό πλαίσιο, να αναπτύξουν τον προσωπικό και τον αφηγηματικό λόγο τους, να απεικονίσουν τις γνώσεις τους σε μία κοινότητα μαθητών και να πάρουν επανατροφοδότηση..

Συμπεράσματα…. Ο συνδυασμός των δύο προηγούμενων

θεωριών δηλαδή παραμύθι – ψηφιακή αφήγηση, μπορεί να προσφέρει πολλά στα παιδιά με προβλήματα όρασης.

Αν αυτό συνδυαστεί και με την δυνατότητα οι μαθητές του ΚΕΑΤ να έχουν την δική τους «μηλιά» και να έχουν πρόσβαση σε αυτήν, θα βοηθούσε πολύ τα παιδιά με προβλήματα όρασης………….

Ευχαριστώ πολύ !!!!

Κατσούγκρη Αναστασία