ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ- ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ-

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ:ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ:ΠΟΡΟΙ ΠΟΡΟΙ

ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ: ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣΜΑΘΗΜΑ: ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κος ΚΑΠΙΔΑΚΗΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κος ΚΑΠΙΔΑΚΗΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ: Βλαχοπούλου Ελένη, ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ: Βλαχοπούλου Ελένη, Κολοβιστέα Όλγα, Κολοβιστέα Όλγα,

Κωνσταντοπούλου ΜαρίαΚωνσταντοπούλου Μαρία

ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ

Τι είναι ψηφιακές βιβλιοθήκες (ορισμός)Τι είναι ψηφιακές βιβλιοθήκες (ορισμός)

ΟΧΙ ΟΧΙ αυτοματοποιημένη βιβλιοθήκηαυτοματοποιημένη βιβλιοθήκηΑΛΛΑΑΛΛΑ υλικό αποθηκευμένο σε ψηφιακά μέσα υλικό αποθηκευμένο σε ψηφιακά μέσα

Ψηφιακό υλικό=ηλεκτρονικά τεκμήριαΨηφιακό υλικό=ηλεκτρονικά τεκμήριαΜορφολογική ποικιλία:Μορφολογική ποικιλία:

κείμενα, εικόνες,κείμενα, εικόνες, κιν. εικόνες, ήχος, βίντεο, ιστοσελίδες... κιν. εικόνες, ήχος, βίντεο, ιστοσελίδες... Καταλογογράφηση:Καταλογογράφηση:

παραδ. μέθοδοι, διατάξεις δεδομένων, σχήματα μεταδεδομένωνπαραδ. μέθοδοι, διατάξεις δεδομένων, σχήματα μεταδεδομένωνΤι είναι μεταδεδομένα (ορισμός)Τι είναι μεταδεδομένα (ορισμός)

Ποικιλία μεταδεδομένων:Ποικιλία μεταδεδομένων:Α)διαχειριστικά, Β)περιγραφικά, Γ)τεχνικάΑ)διαχειριστικά, Β)περιγραφικά, Γ)τεχνικά

Ποικιλία χρηστώνΠοικιλία χρηστώνπ.χ. χρήστης- πελάτης και χρήστης- ερευνητήςπ.χ. χρήστης- πελάτης και χρήστης- ερευνητής

Bibtex Bibtex CDCDWAWA Πρόγραμμα για δημιουργία Πρόγραμμα για δημιουργία

βιβλιογραφιώνβιβλιογραφιών Παράγει τον κατάλογο των Παράγει τον κατάλογο των

πηγών ενός άρθρου με πηγών ενός άρθρου με πληροφορίες από πληροφορίες από βιβλιογραφική ΒΔβιβλιογραφική ΒΔ

Δεν είναι εκτενέςΔεν είναι εκτενές Λειτουργεί με το σύστημα Λειτουργεί με το σύστημα

στοιχειοθεσίας εγγράφων στοιχειοθεσίας εγγράφων LaTeXLaTeX LaTeX 2.09 (1985)LaTeX 2.09 (1985) LaTeX 1994LaTeX 1994

Categories for the Description of Categories for the Description of Works of Art Works of Art από την από την Art Art Information Task Force (AITF) Information Task Force (AITF) 19961996 Πρότυπο για δόμηση Πρότυπο για δόμηση

πληροφοριών που αφορούν σε πληροφοριών που αφορούν σε έργα τέχνηςέργα τέχνης

Χωρίζει τις πληροφορίες σε Χωρίζει τις πληροφορίες σε «κατηγορίες»«κατηγορίες»

Χρήση από: μουσεία, Χρήση από: μουσεία, αρχείααρχεία

ΣκοπόςΣκοπός:: ΧαρτογράφησηΧαρτογράφηση πληροφοριώνπληροφοριών Προγραμματισμός ΒΔΠρογραμματισμός ΒΔ Αξιολόγηση αυτομ. εργάλείωνΑξιολόγηση αυτομ. εργάλείων

Dublin CoreDublin Core Dublin Metadata Core Element Set Dublin Metadata Core Element Set από από OCLC/NCSA Metadata OCLC/NCSA Metadata

Workshop (1995)Workshop (1995) Κατάλογος στοιχείων μεταδεδομένων για περιγραφή Κατάλογος στοιχείων μεταδεδομένων για περιγραφή

ηλεκτρονικών δικτυακών πληροφοριώνηλεκτρονικών δικτυακών πληροφοριών Συμπληρώνει τις υπάρχουσες μεθόδους αναζήτησης και Συμπληρώνει τις υπάρχουσες μεθόδους αναζήτησης και

ευρετηρίασης μεταδεδομένων του διαδικτύουευρετηρίασης μεταδεδομένων του διαδικτύου Χρησιμέυει σε οποιοδήποτε οργανισμό Χρησιμέυει σε οποιοδήποτε οργανισμό οργανώνει οργανώνει και και ταξινομεί ταξινομεί

πληροφορίεςπληροφορίες εκπαιδ. Οργανώσεις, βιβλιοθήκες, κυβερνητικά ιδρύματα...εκπαιδ. Οργανώσεις, βιβλιοθήκες, κυβερνητικά ιδρύματα...

Υλοποιήσεις του Υλοποιήσεις του Dublin CoreDublin Core Electronic Library Image Service for Europe (ELISE II)Electronic Library Image Service for Europe (ELISE II) EvergladeEverglade InformationInformation NetworkNetwork & & DigitalDigital LibraryLibrary Florida International University Digital LibraryFlorida International University Digital Library MALVINE: Manuscripts and Letters via Integrated Networks MALVINE: Manuscripts and Letters via Integrated Networks

in Europein Europe

Encoded Archival DescriptionEncoded Archival Description Διεθνώς αναγνωρισμένο Διεθνώς αναγνωρισμένο

πρότυποπρότυπο Χρησιμοποιείται σε Χρησιμοποιείται σε αρχείααρχεία και και

συλλογές χειρογράφων.συλλογές χειρογράφων. Στόχοι:Στόχοι:

Καθιστά μηχαναγνώσιμη Καθιστά μηχαναγνώσιμη την αρχειακή περιγραφήτην αρχειακή περιγραφή

Διευκολύνει τη δικτυακή Διευκολύνει τη δικτυακή πρόσβαση σε αρχεία και πρόσβαση σε αρχεία και συλλογές χειρογράφωνσυλλογές χειρογράφων

MARC MARC εγγραφές = συνοπτική εγγραφές = συνοπτική περιγραφήπεριγραφή

EAD = EAD = λεπτομερής περιγραφή λεπτομερής περιγραφή

Ιστορία:Ιστορία: Berkeley (1993) Berkeley (1993) με με SGMLSGML** Μάρτιος 1995: Μάρτιος 1995: FINDAID DTDFINDAID DTD Οκτώβριος 1995: πρότυπο και Οκτώβριος 1995: πρότυπο και

DTD DTD για αναθεώρηση και για αναθεώρηση και δοκιμήδοκιμή

Εκδόσεις Εκδόσεις Alpha, Beta, 1.0Alpha, Beta, 1.0 2000: 2000: επανεξέταση στοιχείωνεπανεξέταση στοιχείων, ,

κατάργηση 8 κατάργηση 8 elements, elements, εισαγωγή νέωνεισαγωγή νέων

2002: χρήση 2002: χρήση XMLXML Συνεχής εξέλιξη ανάλογα με τις Συνεχής εξέλιξη ανάλογα με τις

ανάγκεςανάγκες**SGMLSGML=σύνολο κανόνων για τον =σύνολο κανόνων για τον

ορισμό και την έκφραση της ορισμό και την έκφραση της λογικής δομής των εγγράφωνλογικής δομής των εγγράφων

EEVL –EELSEEVL –EELSΟΡΙΣΜΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ

EEVL Edinburgh Engineering Virtual Edinburgh Engineering Virtual

LibraryLibrary παρέχει μια πύλη Διαδικτύου στις παρέχει μια πύλη Διαδικτύου στις

πηγές ποιοτικών πληροφοριών πηγές ποιοτικών πληροφοριών στην εφαρμοσμένηστην εφαρμοσμένη μηχανική,μηχανική,

ορίζονται αυτόματα διοικητικού ορίζονται αυτόματα διοικητικού χαρακτήρα πληροφορίες για τα χαρακτήρα πληροφορίες για τα μεταδεδομένα,μεταδεδομένα,

το πρότυπο καλύπτει τα το πρότυπο καλύπτει τα περιγραφικά στοιχεία ενός πόρου περιγραφικά στοιχεία ενός πόρου πολύ καλά,πολύ καλά,

δεν δεν εξετάζει την έννοια των εξετάζει την έννοια των παραλλαγών ενός πόρου.παραλλαγών ενός πόρου.

EELS Engineering ElectronicEngineering Electronic LibraryLibrary συνεταιριστικό πρόγραμμα συνεταιριστικό πρόγραμμα

σουηδικού πανεπιστημίου σουηδικού πανεπιστημίου βιβλιοθηκών τεχνολογίας βιβλιοθηκών τεχνολογίας

Στόχος :Στόχος : σύστημα πληροφοριών για σύστημα πληροφοριών για

αξιόλογη ποιότητα πηγών αξιόλογη ποιότητα πηγών πληροφόρησηςπληροφόρησης ISOISO LATIN-1LATIN-1 για για

κωδικοποημένες κωδικοποημένες πληροφορίεςπληροφορίες

δεν δεν αντιπροσωπεύονται οι αντιπροσωπεύονται οι σχέσεις μεταξύ σχέσεις μεταξύ αντικειμένωναντικειμένων

{συνέχεια}{συνέχεια}

Συνοπτική αναφορά στην Συνοπτική αναφορά στην FGDCFGDC Federal Geographic Data CommitteeFederal Geographic Data Committee:Ιούνιος 1992 :Ιούνιος 1992 Αποτέλεσμα = Αποτέλεσμα = ContentContent StandardsStandards forfor DigitalDigital GeospatialGeospatial

Metadata Metadata Κοινή ορολογία και ορισμοί για την τεκμηρίωση Κοινή ορολογία και ορισμοί για την τεκμηρίωση

γεωχωρικών γεωχωρικών δεδομένων.δεδομένων. όχιόχι άμεση σχέση με τον αρχειονομικό- βιβλιοθηκονομικό άμεση σχέση με τον αρχειονομικό- βιβλιοθηκονομικό

τομέατομέα

««MARCMARC», », Η ΠΙΟ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΑ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ

ΤΙ ΕΤΙ ΕIIΝΑΙΝΑΙ ΤΟ ΤΟ MARC KMARC KΑΙΑΙ ΠΟΙΟΣ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΟΙΟΣ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ

Machine Readable Cataloguing RecordMachine Readable Cataloguing Record Machine Readable = Machine Readable = βιβλιογραφικές εγγραφέςβιβλιογραφικές εγγραφές

μηχαναγνώσιμες κ με τους μηχαναγνώσιμες κ με τους Cataloguing Record = Cataloguing Record = βιβλιογραφική εγγραφή σε κάρτα βιβλιογραφική εγγραφή σε κάρτα

καταλόγου. καταλόγου. ΣτόχοςΣτόχος, , η ανταλλαγή βιβλιογραφικών δεδομένων σε η ανταλλαγή βιβλιογραφικών δεδομένων σε

ηλεκτρονική μορφή μεταξύ βιβλιοθηκών και συστημάτων.ηλεκτρονική μορφή μεταξύ βιβλιοθηκών και συστημάτων.

««MARCMARC» (συνέχεια)» (συνέχεια)ΤΟ ΤΟ MARCMARC ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ MARC IMARC I MARC II MARC II το 1967το 1967 Εθνικά Εθνικά FormatsFormats ( (USMARC, UKMARKUSMARC, UKMARK κ.τ.λ. κ.τ.λ. )) Formats Formats ανταλλαγής δεδομένων (ανταλλαγής δεδομένων (UNIMARC, REFERENCE UNIMARC, REFERENCE

MANUALMANUAL)) MARC 21MARC 21 MARC XMLMARC XML

ΔΟΜΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΚΑΤΑ ΔΟΜΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΚΑΤΑ MARCMARC

Η δομή υιοθετήθηκε ως πρότυπο από τον Η δομή υιοθετήθηκε ως πρότυπο από τον ANSI ANSI και τον και τον ISO (2709)ISO (2709) HEADERHEADER: οδηγός που αποτελείται από συγκεκριμένα πεδία : οδηγός που αποτελείται από συγκεκριμένα πεδία

σταθερού μήκους, με πληροφορίες για τον τύποσταθερού μήκους, με πληροφορίες για τον τύπο της εγγραφήςτης εγγραφής RECORD DIRECTORYRECORD DIRECTORY: ευρετήριο της εγγραφής: ευρετήριο της εγγραφής TAGS TAGS : μεταβλητού μήκους πεδία βιβλιογραφικών δεδομένων: μεταβλητού μήκους πεδία βιβλιογραφικών δεδομένων

TETEΛΟΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΑΣ ΑΝΑΦΕΡΘΕΙ ΛΟΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΑΣ ΑΝΑΦΕΡΘΕΙ ΟΤΙ:ΟΤΙ:

Το Το MARC MARC δεν χρησιμοποιείται δεν χρησιμοποιείται καθόλου εκτός βιβλιοθηκών,καθόλου εκτός βιβλιοθηκών,

Υπάρχουν περιορισμοί εγγραφών Υπάρχουν περιορισμοί εγγραφών και πεδίων,και πεδίων,

Υπάρχει περιορισμένη Υπάρχει περιορισμένη αναπαράσταση ιεραρχικών και αναπαράσταση ιεραρχικών και πολύπλοκων σχέσεων και πολύπλοκων σχέσεων και χαρακτηριστικώνχαρακτηριστικών,,

Υπάρχει περιορισμός στη χρήση Υπάρχει περιορισμός στη χρήση χαρακτήρων και αδυναμία χαρακτήρων και αδυναμία ενθυλάκωσης συσχετιζόμενων ενθυλάκωσης συσχετιζόμενων αντικειμένων (π.χ. εξώφυλλο αντικειμένων (π.χ. εξώφυλλο GIFGIF))..

TEI : Text Encoding InitiativeTEI : Text Encoding Initiative

Αρχικά, έργο ανθρωπιστικών επιστημώνΑρχικά, έργο ανθρωπιστικών επιστημών ΦΑΣΕΙΣ: ΦΑΣΕΙΣ: TEI P4, TEI P3, TEI P5, TEI LiteTEI P4, TEI P3, TEI P5, TEI Lite ΣΤΟΧΟΙ:ΣΤΟΧΟΙ: καλύτερη ανταλλαγή & ολοκλήρωση ακαδ. καλύτερη ανταλλαγή & ολοκλήρωση ακαδ.

δεδομένων, υποστήριξη όλων των ειδών κειμένου, οδηγίες δεδομένων, υποστήριξη όλων των ειδών κειμένου, οδηγίες προς εμπλεκόμενα μέρη.προς εμπλεκόμενα μέρη.

Αυτοί οι φαινομενικά ασύνδετοι στόχοι οδηγούν σε Αυτοί οι φαινομενικά ασύνδετοι στόχοι οδηγούν σε κατασκευή ενός ευέλικτου & αρθρωτού περιβάλλοντος κατασκευή ενός ευέλικτου & αρθρωτού περιβάλλοντος παραμετροποίησης παραμετροποίησης DTD.DTD.

ΠΡΟΣΦΟΡΑ:ΠΡΟΣΦΟΡΑ: αντιμετώπιση κειμένου βάσει του αντιμετώπιση κειμένου βάσει του περιεχομένου του & καθορισμός ενός συνόλου από κοινές περιεχομένου του & καθορισμός ενός συνόλου από κοινές υποθέσεις και προτεραιότητες σχετικές με το ψηφ. τοπίο.υποθέσεις και προτεραιότητες σχετικές με το ψηφ. τοπίο.

http://www.tei-c.orghttp://www.tei-c.org

ΤΕΙ (συνέχεια)ΤΕΙ (συνέχεια) Τα Τα elements elements τουτου TEI TEI ομαδοποιούνται σε ομαδοποιούνται σε tagstags ως εξής: ως εξής:1.1. Πυρηνικά σύνολα Πυρηνικά σύνολα 2.2. Βασικά σύνολα Βασικά σύνολα 3.3. Πρόσθετα σύνολαΠρόσθετα σύνολα4.4. Βοηθητικά σύνολαΒοηθητικά σύνολαΌλα τα παραπάνω μπορούν να επεκταθούν για τα νέα είδη Όλα τα παραπάνω μπορούν να επεκταθούν για τα νέα είδη

υλικού.υλικού. Το Το TEI headerTEI header απαρτίζεται από: απαρτίζεται από:1.1. Την περιγραφή του αρχείου,Την περιγραφή του αρχείου,2.2. Την περιγραφή της κωδικοποίησης, Την περιγραφή της κωδικοποίησης, 3.3. Την περιγραφή του σχεδιαγράμματος Την περιγραφή του σχεδιαγράμματος 4.4. Την περιγραφή της αναθεώρησης με λεπτομέρειες για τις Την περιγραφή της αναθεώρησης με λεπτομέρειες για τις

αναπροσαρμογές- επανεκδόσεις- τροποποιήσεις του αναπροσαρμογές- επανεκδόσεις- τροποποιήσεις του κειμένου.κειμένου.

METSMETS

πρότυποπρότυπο για κωδικοποίηση περιγραφικών, διοικητικών & για κωδικοποίηση περιγραφικών, διοικητικών & δομικών μεταδεδομένων. Εκφράζεται με δομικών μεταδεδομένων. Εκφράζεται με XML & XML & ανάλογα με ανάλογα με τη χρήση του το έγγραφο τη χρήση του το έγγραφο METS METS διακρίνεται σε : διακρίνεται σε : SIP, AIP, SIP, AIP, OIP OIP και και OAISOAIS..

Αποτελείται από 7 σημαντικά τμήματα:Αποτελείται από 7 σημαντικά τμήματα:1.1. METS HeaderMETS Header2.2. Περιγραφικά μεταδεδομέναΠεριγραφικά μεταδεδομένα3.3. Διοικητικά μεταδεδομέναΔιοικητικά μεταδεδομένα4.4. Τμήμα αρχείωνΤμήμα αρχείων5.5. Δομικός χάρτηςΔομικός χάρτης6.6. Δομικές συνδέσειςΔομικές συνδέσεις7.7. Behavior Behavior httphttp://://wwwwww..locloc..govgov//standardsstandards//metsmets

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η δημιουργία μιας ψηφιακής βιβλιοθήκης είναι συνυφασμένη Η δημιουργία μιας ψηφιακής βιβλιοθήκης είναι συνυφασμένη με τη δημιουργία μεταδεδομένων για το υλικό της.με τη δημιουργία μεταδεδομένων για το υλικό της.

Χωρίς δομικά μεταδεδομένα, τα αρχεία εικόνας & ήχου έχουν Χωρίς δομικά μεταδεδομένα, τα αρχεία εικόνας & ήχου έχουν μικρή χρησιμότητα. Το ίδιο συμβαίνει και στην έλλειψη των μικρή χρησιμότητα. Το ίδιο συμβαίνει και στην έλλειψη των τεχνικών μεταδεδομένων, όπου δεν είμαστε σίγουροι για την τεχνικών μεταδεδομένων, όπου δεν είμαστε σίγουροι για την ακρίβεια & πιστότητα ψηφιακής έκδοσης…ακρίβεια & πιστότητα ψηφιακής έκδοσης…

Τελικά, η επιθυμία για πρόσβαση σε επίπεδο αντικειμένου Τελικά, η επιθυμία για πρόσβαση σε επίπεδο αντικειμένου παραμένει.παραμένει.

Υπάρχει ευρύ φάσμα έρευνας για τα μεταδεδομένα και οι Υπάρχει ευρύ φάσμα έρευνας για τα μεταδεδομένα και οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και μεταβάλλονται συνεχώς.εξελίξεις είναι ραγδαίες και μεταβάλλονται συνεχώς.

Ο κύκλος των εξελίξεων σχετικά με την ψηφιοποίηση των Ο κύκλος των εξελίξεων σχετικά με την ψηφιοποίηση των βιβλιοθηκών δεν έχει κλείσει ακόμη...βιβλιοθηκών δεν έχει κλείσει ακόμη...