Φυσιολογία οστού
-
Upload
daizounina -
Category
Documents
-
view
14 -
download
0
description
Transcript of Φυσιολογία οστού
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΟΜΕΑΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΟΣΤΙΤΗ ΙΣΤΟΥ
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Αύξηση της πυκνότητας οστικής μάζας στη σπονδυλικά στήλη (Α) και σε
ολόκληρο το σώμα (Β) με την πάροδο των ετών σε άνδρες και γυναίκες από
την παιδική ηλικία έως την ενήλικο ζωή
άνδρες
γυναίκες
άνδρες
γυναίκες
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΑΙΤΙΕΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΟΡΥΦΑΙΑΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ
ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΑΣΚΗΣΗ - ΒΑΡΥΤΗΤΑ
ΥΠΟΓΟΝΑΔΙΣΜΟΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ
ΙΔΙΟΠΑΘΗ
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ
ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΟΣΤΙΚΗ
ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ
ΑΠΟ
ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ
ΟΥΔΟΣ
ΕΥΘΡΑΣΤΟΤΗΤΟΣ
ΟΣΤΙΚΗ ΜΑΖΑ
ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΟΣΤΙΚΗ ΜΑΖΑ:
Ιδιαίτερη σημασία για την απόκτηση της επιθυμητής κορυφαίας
οστικής μάζας έχουν η άσκηση, κίνηση, διατροφή και ποιότητα ζωής
καθώς επίσης η αποφυγή καπνίσματος, ποτού και του στρές.
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Ώριμο οστό σε ηρεμία
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Κολλαγόνο τύπος Ι
Cross-linked C-τελοπεπτίδια
Cross-linked N-τελοπεπτίδια
Οι οργανικές ουσίες του οστίτη ιστού
αποτελούνται κυρίως από τύπο Ι κολλαγόνο
(2 a1 + 1 a2 αλυσίδες)
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Διαμόρφωση & Αναδιαμόρφωση των Οστών
Modeling & Remodeling
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Συμμετοχή μίας μόνο ομάδας παραγόντων (TGFβs) στη διαμόρφωση των οστών
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ - MODELING
• Φλοιώδες Οστούν
– 80% του σκελετού
– 20% ενεργό σε κύκλο
αναδιαμόρφωση
– Αντιστέκεται σε στρέψη και
καμπύλωση
– Μακριά οστά
• Σπογγώδες Οστούν
– 20% του σκελετού
– 80% ενεργό σε κύκλο
αναδιαμόρφωση
– Δυνάμεις συμπίεσης
Δομή των Οστών
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
σπογγώδες
φλοιώδες
σπογγώδες
φλοιώδες
σπογγώδες
σπογγώδες
σπογγώδες
φλοιώδες
φλοιώδες
Διαφορική δομή των οστών και ανάλογα με την περιοχών του ίδιου του οστού
Οστεοκλάστες
Είναι πλήρως
διαμορφωμένα
πολυπύρηνα κύτταρα
που προκαλούν
οστική απορρόφηση
[διαλύουν το ανόργανο τμήμα
και την θεμέλια ουσία των
οστών].
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Οστεοβλάστες
Λειτουργική τους
αποστολή είναι ο
σχηματισμός και η
επιμετάλλωση του
οστού.
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ
BONE REMODELING
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΗΡΕΜΙΑΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ
Φάσεις & Γεγονότα που συμμετέχουν στην «Αναδιαμόρφωση των Οστών»
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Κυτταρικά γεγονότα & χρονική διάρκεια «αναδιαμόρφωσης οστών»
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ
BONE REMODELLING
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΗΡΕΜΙΑΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ
Quiescence
“Lining cell”
MINERALIZED BONE
Osteocytes
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΗΡΕΜΙΑΣ
Καλυπτήρια κύτταρα – οστεοβλάστες τελικής διαφοροποίησης
Επιμεταλλωμένο οστό
Οστεοκύτταρα - οστεοβλάστες τελικής διαφοροποίησης
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Μηχανισμός οστεοκλαστογέννεσης:
προσέλευση, πρόσφυση, σύντηξη, λειτουργική απαρτίωση
Osteoblasts OPG
Pre-osteoclasts Osteoclasts
RANK
RANKL
c
aPKC
NF-kB
p62ZIP
JNK
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Hofbauer L & Heufelder A. J Clin Endocrinol Metab 85: 2355-2363, 2000.
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΟΣΤΕΟΚΛΑΣΤΟΓΕΝΕΣΗΣ
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΣΗΜΑΤΟΔΩΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ RANK - RANKL
ΟΣΤΕΟΒΛΑΣΤΕΣ
ΟΣΤΕΟΚΛΑΣΤΕΣ
επιβίωση
Οργάνωση κυτταροσκελετού Σύντηξη και λειτουργική
απαρτίωση
Quiescence
“Lining cell”
MINERALIZED BONE
Osteocytes
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΗΡΕΜΙΑΣ
Καλυπτήρια κύτταρα – οστεοβλάστες τελικής διαφοροποίησης
Επιμεταλλωμένο οστό
Οστεοκύτταρα - οστεοβλάστες τελικής διαφοροποίησης
“Lining cell”
MINERALIZED BONE
Osteocytes
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Αρχέγονα κύτταρα μυελικής σειρά Στράτευση Σύντηξη Οστική απορρόφηση
ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ TOY ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ «ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ»
RANK
RANKL
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Ενεργοποίηση «Οστικής αναδιαμόρφωσης» -
Οστεοκλαστογένεση
Ross F.P.. J Clin Invest, March 2000, Volume 105, Number 5, 555-558
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΟΡΜΟΝΕΣ &
ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Καλυπτήρια κύτταρα - Οστεοβλάστες Μονοκύτταρα
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
END OF RESORPTION
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΤΕΛΟΣ ΦΑΣΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ - ΠΟΙΟΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΤΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ???
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΣΗΜΑΤΟΔΩΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ RANK - RANKL
ΟΣΤΕΟΒΛΑΣΤΕΣ
ΟΣΤΕΟΚΛΑΣΤΕΣ
επιβίωση
Οργάνωση κυτταροσκελετού Σύντηξη και λειτουργική
απαρτίωση
Hofbauer L & Heufelder A. J Clin Endocrinol Metab 85: 2355-2363, 2000.
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΕΠΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΗΣ OPG
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ
BONE REMODELLING
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΗΡΕΜΙΑΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ
Φάση Αντιστροφής
osteocytes
Pre-osteoblasts
macrophages
Lining cells
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Άωροι οστεοβλάστες Καλυπτήρια κύτταρα – οστεοβλάστες τελικής διαφοροποίησης
Οστεοκύτταρα - οστεοβλάστες τελικής διαφοροποίησης
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΜΙΤΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΔΡΑΣΗΣ
ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ
ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ
Ο ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΧΩΡΟΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ
ΒΙΟΔΡΑΣΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ
ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΟΥ ΧΩΡΟΥ (ΑΝΕΝΕΡΓΕΣ) ΚΑΙ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ
ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΟΝΤΑΙ (ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ) ΜΕ ΠΡΩΤΕΟΛΥΤΙΚΕΣ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΟΤΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΣΥΖΕΥΞΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΟΣΤΟΥ
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Φάση απορρόφησης
Πρωτεϊνολυτική
παραγωγή οστεοβλαστογένεση
Παραγωγική φάση
Ο εξωκυττάριος χώρος αποτελεί χώρο αποθήκευσης πολλών βιοδραστικών
παραγόντων, οι οποίοι ενεργοποιούνται από πρωτεϊνάσες κατά την φάση της
οστικής απορρόφησης και οι οποίοι προάγουν τη προσέλκυση και ωρίμανση
των άωρων οστεοβλαστών τοπικά.
Ο μηχανισμός αναφέρεται και « μηχανισμός σύζευξης – coupling »
Formation
osteoblasts
osteoid
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Φάση Οστικής Παραγωγής
οστεοβλάστες
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Διαφοροποίηση μεσενγχυματικά κυττάρων:
Αρχέγονα μεσεγχυματικά κύτταρα διαφοροποιούνται σε οστεοβλάστες,
ινοβλάστες, λιποκύτταρα, χονδροκύτταρα, μυοβλάστες και τα οποία
πιθανόν να μπορούν να δια - διαφοροποιηθούν
Μηχανισμός οστεοβλαστογένεσης:
προέλευση, χημειοτακτισμός & λειτουργική απαρτίωση
Mineralization
Οστεοβλάστες - οστεοκύτταρα
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΕΠΙΜΕΤΑΛΛΩΣΗ – ΕΝΑΠΟΘΕΣΗ ΚΡΣΤΑΛΛΩΝ ΥΔΡΟΞΥΑΠΑΤΙΤΟΥ
& ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΟΣΤΕΟΒΛΑΣΤΩΝ
Οστεοβλάστες – καλυπτήρια κύτταρα
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΣΤΑΔΙΑ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΟΣΤΕΟΒΛΑΣΤΩΝ – ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ
ΟΣΤΙΚΗ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ & ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ
ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΩΡΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ - ΓΗΡΑΝΣΗ
ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ
stress
Increased fructure
risk
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΑΠΑΡΤΙΩΜΕΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΦΟΡΤΙΣΗΣ
ΣΤΗΝ ΟΣΤΙΚΗ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΟΣΤΕΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΕ ΑΠΟΠΤΩΣΗ
ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΩΡΙΜΗ ΟΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΚΛΕΡΟΣΤΙΝΗΣ (SCLEROSTIN)
ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΟΣΤΙΚΗ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΩΣ ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ «ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΟΣΤΩΝ»
Οστική αναδιαμόρφωση
Αυξημένη συχνότητα αναδιαμόρφωσης
αλλά συζευγμένη οστική
αναδιαμόρφωση
Αύξηση της
συχνότητας
ενεργοποίησης
κύκλων
αναδιαμόρφωσης
Αυξημένη φάση
απορρόφησης ή και
μειωμένη φάση
παραγωγής στην
οστική
αναδιαμόρφωση
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Αυξημένη συχνότητα αναδιαμόρφωσης
αλλά άζευκτη οστική αναδιαμόρφωση
Ποιοτική - αρχιτεκτονική δομή των οστών -
woven bone
Lamellaire
Tissé
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Élargissements et difformités
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Élargissements et difformités
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
4 cm
3 LD
8 cm
12 cm
3 cm
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ
BONE REMODELLING
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
ΗΡΕΜΙΑΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ
DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,
UNIVERSITY OF ATHENS
Τι μάθαμε σήμερα ???