Γ_ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ 2013 ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, 1 Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΡΟΔΟΥ, ΒΕΝΕΤΟΚΛΕΙΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ Γενικές παρατηρήσεις Η γ΄κλίση περιλαμβάνει ουσιαστικά και των τριών γενών περιττοσύλλαβα. Τα τριτόκλιτα ουσιαστικά λήγουν στην ονομαστική ενικού σε –α, -ι, -υ, -ω, -ν, -ρ, -ς (-ξ, -ψ), και στη γενική σε –ος, -ως ή –ους : τό σῶμα, τοῦ σώματος / τό ἄστυ, τοῦ ἄστεος / ἡ ἠχώ, τῆς ἠχοῦς / ὁ γέρων, τοῦ γέροντος / ὁ ῥήτωρ, τοῦ ῥήτορος / ὁ ἥρως, τοῦ ἥρωος / ὁ κόραξ, τοῦ κόρακος / ὁ κώνωψ, τοῦ κώνωπος Τα αρσενικά και τα θηλυκά τριτόκλιτα ουσιαστικά έχουν τις ίδιες καταλήξεις σε όλες τις πτώσεις. Διαίρεση των τριτοκλίτων ουσιαστικών ως προς την κατάληξη καταληκτικά : στην ονομαστική ενικού έχουν κατάληξη –ς ὁ ἥρως, ἡ ταχύτης ακατάληκτα : στην ονομαστική ενικού δεν έχουν κατάληξη. Όλα τα ουδέτερα είναι ακατάληκτα. ἡ χιών, τό σῶμα ως προς το θέμα μονόθεμα : διατηρούν το αρχικό τους θέμα σε όλες τις πτώσεις. Το θέμα τους βρίσκεται από τη γενική ενικού, αφού αφαιρεθεί η κατάληξη. ὁ χιτών, τοῦ χιτῶν-ος (θ.χιτων-) τό κτῆμα, τοῦ κτήματ-ος (θ. κτηματ-) διπλόθεμα : έχουν δυο θέματα κατά την κλίση τους : ισχυρό (μακρόχρονο) και ασθενές (βραχύχρονο). Το ισχυρό βρίσκεται από την ονομαστική ενικού και το ασθενές από τη γενική ενικού αφού αφαιρεθεί η κατάληξη. ὁ ποιμήν (ισχυρό θ.ποιμην-), τοῦ ποιμέν-ος (ασθενές θ. ποιμεν-) ὁ γέρων (ισχυρό θ.γερων-), τοῦ γέροντ-ος (ασθενές θ. γέροντ-) ως προς τον χαρακτήρα φωνηεντόληκτα ὁ βασιλεύ-ς συμφωνόληκτα αφωνόληκτα ουρανικόληκτα : ὁ κόραξ, τοῦ κόρακ-ος οδοντικόληκτα : ἡ πατρίς, τῆς πατρίδ-ος χειλικόληκτα : ὁ κώνωψ, τοῦ κώνωπ-ος ημιφωνόληκτα ενρινόληκτα : ὁ Ἕλλην, τοῦ Ἕλλην-ος υγρόληκτα : ὁ ῥήτωρ, τοῦ ῥήτορ-ος σιγμόληκτα : τό βέλος, τοῦ βέλους (<βέλεσ-ος) ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΤΡΙΤΟΚΛΙΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΑΡΣΕΝΙΚΑ και ΘΗΛΥΚΑ ΟΥΔΕΤΕΡΑ ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. -ς / - -ος / -ως -ι -α / -ν -ς / - -ες -ων -σι(ν) -ας / -ς -ες - -ος / -ως -ι - - -α -ων -σι(ν) -α -α Γενικοί κανόνες τονισμού των τριτοκλίτων ουσιαστικών : 1. Το -ι- και το -α- στη λήγουσα των ονομάτων της γ΄ κλίσης είναι πάντα βραχύχρονα : ἡ γνῶσις, τῷ ἀγῶνι, τὸ γῆρας, ταῖς ἀκτῖσι(ν), τὰς ἀκτῖνας, τοῖς παιᾶσι(ν), τοὺς παιᾶνας, τοῖς χειμῶσι(ν), τοὺς χειμῶνας. 2. Περισπωμένη παίρνουν: α) Οι μονοσύλλαβοι τύποι της ονομαστικής, αιτιατικής και κλητικής που έχουν χαρακτήρα -ι- και -υ- (-αυ-, -ου-) : ὁ κῖς, τὸν κῖν, (ὦ) κῖ, τους κῖς / ἡ δρῦς, την δρῦν, (ὦ) δρῦ, τάς δρῦς / τόν βοῦν, (ὦ) βοῦ, τούς βοῦς / τήν γραῦν, (ὦ) γραῦ, τάς γραῦς. β) Η αιτιατική πληθυντικού των ονομάτων σε -υς, όταν τονίζεται στη λήγουσα: τοὺς ἰχθῦς, τὰς κλιτῦς. γ) Η ονομαστική, αιτιατική και κλητική ενικού των ονομάτων πῦρ και οὖς. δ) Η ονομαστική και κλητική ενικού του θηλυκού του ονόματος ἡ γλαῦξ. ε) Η κλητική ενικού των ονομάτων σε -ευς: π.χ. (ὦ) βασιλεῦ, (ὦ) γονεῦ, (ὦ) ἱερεῦ. 3. Τα μονοσύλλαβα ουσιαστικά της γ΄κλίσης στη γενική και τη δοτική ενικού και γενική πληθυντικού τονίζονται στη λήγουσα : ἡ φλόξ, τῇ φλογί, τῶν φλογῶν, ταῖς φλοξί. Εξαιρούνται και τονίζονται στην παραλήγουσα : ὁ θώς, τῶν θώων / τὸ οὖς, τῶν ὤτων / ὁ παῖς, τῶν παίδων / ὁ Τρώς, τῶν Τρώων / ἡ δᾴς, τῶν δᾴδων / τὸ φῶς, τῶν φώτων.

Γ_ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ

Documents

Transcript of Γ_ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ