Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

46

Transcript of Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Page 1: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα
Page 2: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Νοσοκομειακή βακτηριδιακή μηνιγγίτιδα - Κρανιοτομή (0.8-1.5%) εντός 2-3wks (2d-120d) μετεγχειρητικώς παράγοντες κινδύνου

- πολύωρο χειρουργείο (διάρκεια >4 hrs)

- χειρουργική τομή

μακροσκοπικά επιμολυσμένοι ιστοί, νεκρωτικοί ιστοί, μετεγχειρη-

τικό αιμάτωμα, οστικά θραύσματα - λοίμωξη σωλήνα παροχέτευσης

- Κρανιοεγκεφαλική κάκωση ανοικτά και σύνθετα κατάγματα (2-11%) κατάγματα βάσης κρανίου (25%) εντός 10d

συνήθως η διαρροή ΕΝΥ σταματά αυτόματα ≤1 wk

εάν επιμένει, χρήζει χειρουργικής διόρθωσης του ελλείμματος

Nosocomial Bacterial Meningitis N Engl J Med 2010;362

Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases 7th Edition 2010

Page 3: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Κλινική σειρά - ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ΝΧ επέμβαση

(αφαίρεση αιθουσαίου schwannoma ή υπερσκηνιδιακού όγκου,

διαλιθοειδικά ή με κρανιοτομή)

- μέσος χρόνος μεταξύ του χειρουργείου και της βακτη-

ριακής μηνιγγίτιδας ήταν 12days (range: 2-120days)

Evaluation of the Management of Postoperative Aseptic Meningitis Clin Infect Dis 2007;44

Page 4: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Λοιμώξεις εμφυτευμάτων του ΚΝΣ - βαλβίδα υδροκεφάλου: VPS, VJS, VAS συνήθως πρόκειται για VPS, κίνδυνος <4-17% - νεογνά (17%): ανώριμο ανοσοποιητικό, αυξημένος πληθυσμός χλωρίδας, αυξημένη προσκολλητικότητα των στελεχών - ηλικιωμένοι - revision (12-26%): στο 50-70% απομονώνεται το ίδιο

στέλεχος, που σημαίνει αποτυχία της θεραπείας της προηγούμενης λοίμωξης

- συσκευές διέγερσης - εξωτερικές παροχετεύσεις: EVD, LD ο κίνδυνος είναι 5-10% - παραμονή του καθετήρα >5days - αριθμός χειρισμών - αποκόλληση και CSF leak - αιμορραγία (ενδοκοιλιακή, SAH), κάταγμα

Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases 7th Edition 2010

Nosocomial Bacterial Meningitis N Engl J Med 2010;362

Page 5: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Κρανιοτομή με διαχωρισμό κρανίου και δέρματος

EVD

Κάταγμα βάσης με leak

OΝΠ

Nosocomial Bacterial Meningitis N Engl J Med 2010;362

Page 6: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

καθετήρας παροχέτευσης αποικισμός στο χειρουργείο οπισθόδρομη λοίμωξη από το περιφε- ρικό τμήμα τρώση δέρματος πάνω από τον κάθε- τήρα μεταστατική λοίμωξη επί βακτηριαιμίας

κρανιοτομή εστίες διαπύησης (πχ νεκρωτικοί και επιμολυσμένοι ιστοί, οστικά θραύσματα, αιμάτωμα)

κρανιοεγκεφαλική κάκωση άμεση είσοδος από το σημείο κάκωσης (ανοικτό κάταγμα) ή τρώσης της σκληράς (κάταγμα βάσης)

μηνιγγίτιδα

Page 7: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Κρανιοτομή ή ανοικτό κάταγμα κρανίου - Staphylococcus spp (S.aureus, CoNS)

- Gram-negative bacilli (P.aeruginosa, K.pneumoniae, E.coli,

A.baumanii etc)

Κάταγμα βάσης κρανίου ή ΩΡΛ επέμβαση - χλωρίδα ρινοφάρυγγα (S. pneumoniae, H. influenzae, GABHS)

Εμφυτεύματα του ΚΝΣ πχ VP shunt, αντλίες έγχυσης, εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση, επισκληρίδιος διεγέρτης νωτιαίου μυελού

- CoNS και άλλα δερματικά σαπρόφυτα (P.acnes, Diptheroids)

- S.aureus - Gram-negative bacilli - Candida spp

Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases 7th Edition 2010

Page 8: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Gram-αρνητικοί διπλόκοκκοι ή πολύμορφοι κοκκο-βάκιλλοι στο ΕΝΥ:

- Neisseria meningitis τυπικά ενδοκυττάριοι διπλόκοκκοι, σε ζεύγη οξεία ΒΜ κοινότητας

- Hemophilus influenzae τυπικά πολύμορφο κοκκοβακτηρίδιο οξεία ΒΜ κοινότητας, ακραίες ηλικίες, σπάνιο πλέον με τον

εμβολιασμό

- Brucella spp τυπικά πολύμορφο κοκκοβακτηρίδιο υποξεία ή χρόνια ΒΜ κοινότητας (ΔΔ: TB, Cryptococcus spp), σπανιότατο

- Acinetobacter baumanii κοκκοβακτηρίδιο, συχνά σε ζεύγη νοσοκομειακή ΒΜ και λοιμώξεις εμφυτευμάτων του ΚΝΣ

- Listeria monocytogenes (αποχρωματισμός) gram-θετικό βακτηρίδιο που μπορεί όμως να αποχρωματισθεί,

πολυμορφία οξεία ή υποξεία ΒΜ κοινότητας, σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου

Page 9: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Ελαχιστοποίηση απώλειας αίματος και τραυματισμού των ιστών

o Καταιονισμός του εγχειρητικού πεδίου με φυσιολογικό ορό

o Διπλά αποστειρωμένα γάντια, κατά τον χειρισμό εμφυ-τεύσιμων συσκευών

o Αφαίρεση νεκρωμάτων και επιμολυσμένων ιστώνo Αφαίρεση οστικών θραυσμάτωνo Αποφυγή μετεγχειρητικού αιματώματος

(προσεκτική αιμόσταση)o Αποφυγή διαρροής ΕΝΥ από το σημείο του drain

και στεγανοποίηση του συστήματος παροχέτευσης

Nosocomial Bacterial Meningitis N Engl J Med 2010;362

Page 10: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Κλινική εικόνα δύσκολη η κλινική αξιολόγηση μετεγχειρητικώς η καταστολή υποκρύπτει την κεφαλαλγία και τον μηνιγγισμό

παρουσία υποκείμενων νοσημάτων ήπιος ή απών μηνιγγισμός, πτωχή γενική κατάσταση και επίπεδο συνείδησης

λοιμώξεις εμφυτευμάτων ο μηνιγγισμός απουσιάζει στο 50%, ενώ συχνά παρατηρείται μόνο χαμηλός πυρετός και κακουχία ή συμπτώματα ενδοκρανίου

υπέρτασης

πυρετός μη ειδικό άλλα αίτια πυρετού πχ ουρολοιμώξεις, πνευμονία, λοιμώξεις

κεντρικών φλεβικών καθετήρων, μαλακών μορίων, φάρμακα μετεγχειρητικός πυρετός (≤24-48hrs)

Nosocomial bacterial meningitis in adults: a prospective series of 50 cases J Hosp Infect 2007

Characteristics and treatment outcome of cerebrospinal fluid shunt-associated infections in adults: a retrospective analysis over an 11-year period. Clin Infect Dis 2008

Nosocomial Bacterial Meningitis N Engl J Med 2010;362

Page 11: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Διαγνωστικά μέσα απεικόνιση εγκεφάλου και σπλαγχνικού κρανίου (multislice CT, MRI) πάντα προ της οσφυονωταΐας παρακέντησης - μέγεθος κοιλιών - υδροκέφαλος - λειτουργία shunt - εντόπιση leaks - αιμορραγία - υποσκληρίδιο εμπύημα - απόστημα

Nosocomial Bacterial Meningitis N Engl J Med 2010;362

Page 12: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Διαγνωστικά μέσα ανάλυση ΕΝΥ gram χρώση sens <30% επί του συνόλου δειγμάτων με θετική κ/α

καλλιέργεια sens 50%

μοριακός έλεγχος (nucleic acid amplification eg PCR) δεν έχει καθοριστεί ο ρόλος στην διάγνωση 86 δείγματα ΕΝΥ από pts με VPS ή EVD: σε 42 από τα 86 δείγματα (49%) η κ/α ήταν αρνητική και η PCR θετική, ενώ δεν υπήρχαν δείγ- ματα με θετική κ/α και αρνητική PCR. Polymerase chain reaction for the rapid

detection

of cerebrospinal fluid shunt or ventriculostomy infections Neurosurgery 2005;57

διάκριση της βακτηριακής από την άσηπτη μετεγχειρητική μηνιγγίτιδα(;)

σε σύγκριση με την κ/α δείγματος ΟΝΠ, η PCR είχε sens 67%, spec 100%, ppv 100%, npv 96% Broad-Range 16S rRNA PCR with Cerebrospinal Fluid May Be

Unreliable for Management of Postoperative Aseptic Meningitis J Clin Microbiol 2010

Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases 7th Edition 2010

Page 13: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Διαγνωστικά μέσα ανάλυση ΕΝΥ γενική μετεγχειρητικά: τα αυξημένα κύτταρα μπορεί να σημαίνουν - λοίμωξη - άσηπτη μετεγχειρητική μηνιγγίτιδα εμφυτεύματα που είναι κλειστό σύστημα (βαλβίδες υδροκεφάλου, συσκευή έγχυσης βακλοφαίνης, συσκευές διέγερσης) - μπορεί να υπάρχει λοίμωξη με κφ αριθμό κυττάρων εμφυτεύματα που είναι ανοικτό σύστημα (ΕVD, LD) - ο κφ αριθμός κυττάρων αποκλείει την λοίμωξη η παρουσία ερυθρών στον υπαραχνοειδή προκαλεί άσηπτη

φλεγμονή

Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases 7th Edition 2010

WBCs abstructed = WBC(blood) x RBC(CSF) ÷ RBC(blood)

αφαίρεση του αριθμού που προκύπτει από τα κύτταρα του ΕΝΥ

Αφαίρεση 1 WBC για κάθε 750 RBC στο ΕΝΥ εφόσον ο αριθμός WBC & RBC στο αίμα είναι φυσιολογικός

Page 14: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Άσηπτη μετεγχειρητική μηνιγγίτιδα υπεύθυνη για το 60-75% των περιπτώσεων μετεγχ. μηνιγγίτιδας ορισμός: - κύτταρα >100/mm3 και αρνητική καλλιέργεια στις 72hrs παθογένεια: - προϊόντα αίματος - κυτταρικά συγκρίματα - νεκρωμένα κύτταρα όγκου - περιεχόμενα κυστικών βλαβών πχ κρανιοφαρυγγίωμα, δερμοειδής κύστη, επι-

δερμοειδής κύστη, χολοστεάτωμα, μετά χειρουργείο του γονατώδους γαγγλίου

- μηχανική βλάβη

τη μεγαλύτερη συχνότητα φέρουν οι επεμβάσεις του οπίσθιου κρα- νιακού βόθρου (υποσκηνιδιακή κρανιοτομή)

Evaluation of the Management of Postoperative Aseptic Meningitis Clin Infect Dis 2007;44

Page 15: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Άσηπτη μετεγχειρητική μηνιγγίτιδα δεν υπάρχουν κλινικά χαρακτηριστικά ή εργαστηριακά ευρήματα

που μπορούν να διαχωρίσουν την ΡΑΜ από την βακτηριακή ΡΜ - αλληλεπικάλυψη ευρημάτων από την ανάλυση του ΕΝΥ αλληλεπικάλυψη του αριθμού των κυττάρων και των ουδ/φίλων

η γλυκόζη μπορεί να είναι χαμηλή μέχρι μηδενισμού και στην

ΜΤΧ μηνιγγίτιδα πχ καρκινικά κύτταρα

η πρωτεΐνη μπορεί να έχει υψηλότερες τιμές στην ΜΤΧ μηνιγγίτιδα

πχ κυτταρικά συγκρίματα, αίμα

η άμεση gram συνήθως είναι αρνητική στην βακτηριακή μηνιγγίτιδα

(ευαισθησία <30% στους ασθενείς με θετική κ/α ΕΝΥ)Evaluation of the Management of Postoperative Aseptic Meningitis Clin Infect Dis 2007;44

Page 16: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Evaluation of the Management of Postoperative Aseptic Meningitis Clin Infect Dis 2007;44

Page 17: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Evaluation of the Management of Postoperative Aseptic Meningitis Clin Infect Dis 2007;44

Page 18: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Άσηπτη μετεγχειρητική μηνιγγίτιδα υπέρ της άσηπτης μηνιγγίτιδας - τυπικά έναρξη κατά το tapering των κορτικοειδών κατά τις 30 πρώτες ημέρες μετεγχειρητικώς - φυσιολογικές τιμές γλυκόζης - γαλακτικό οξύ ΕΝΥ <4mmol/l (υψηλή ppv και npv και

sens

88% εάν >4mmol/l για την βακτηριακή μηνιγγίτιδα)Evaluation of the Management of Postoperative Aseptic Meningitis Clin Infect Dis 2007;44

Page 19: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Γενικά

- CCSF:MIC ≥10 απαραίτητο ώστε το αντιμικροβιακό να είναι δραστικό

- η νοσοκομειακή β. μηνιγγίτιδα συχνά χαρακτηρίζεται από:

ήπια φλεγμονή ελάχιστη διαταραχή της ακεραιότητας του ΑΕΦ άρα, δυσχέρεια στην διείσδυση των αντιμικροβιακών

- εμπειρική αγωγή βάση της επιδημιολογίας και των ευαισθησιών του νοσοκομείου

- φάρμακα έναντι MRDOs συχνά με προβληματική φαρμακο/κινητική στον ΑΕΦ συνεπώς απαραίτητη η δυνατότητα ενδοθηκικής χορήγησης

- παρουσία ξένων σωμάτων (εμφυτεύματα του ΚΝΣ) απαραίτητη η αφαίρεσή τους, εάν υπάρχει λοίμωξη ξένου

σώματος

Page 20: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα
Page 21: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα
Page 22: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Διεισδυτικότητα αντιμικροβιακών στον ΑΕΦ

Antimicrobial agent

CSF penetrationStrong meningeal Mildly inflamed or inflammation noninflamed

Vancomycin 5% 1%

Linezolid up to 66%

TMP/SMX 13-60%

Rifampin 22%

Daptomycin 5-6% 2-3%

Colistin N/A 5%

Aminoglycosides

<1% <1%

Tigecyclin Ν/Α Ν/Α

Page 23: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Methicillin-resistant S.aureus (MRSA) Vancomycin

- προβληματική φαρμακο/κινητική - απαραίτητες προϋποθέσεις ΜIC ≤1μg/l serum trough levels 15-20μg/l CCSF(trough levels):MIC ≥10-20

- δοσολογία 50-60mg/kg/day (3-4g/day) σε 3-4 δόσεις (divided dosing) συνεχής 24ωρη έγχυση, ως 2ης γραμμής παρέμβαση, επί μη

ανταπό- κρισης στο συμβατικό σχήμα (διπλασιασμός των επιπέδων στο

ΕΝΥ, κίνδυνος νεφροτοξικότητας) Cerebrospinal fluid penetration and pharmacokinetics of vancomycin

administered by continuous infusion to mechanically ventilated patients in an intensive care unit. Antimicrob Agents Chemother 2000;44

Clinical Practice Guidelines by the Infectious Diseases Society of America for the Treatment of Methicillin-Resistant Staphylococcus Aureus Infections in Adults and Children CID 2011:52

Page 24: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Methicillin-resistant S.aureus (MRSA) Vancomycin

- συγχορήγηση με rifampicin 600mg/day βασίζεται σε expert opinion (πλεονεκτική φ/κινητική και βα- κτηριοκτόνα επίπεδα της rifampin) ελάχιστα κλινικά δεδομένα ως προς το πραγματικό όφελος

- ενδοθηκική χορήγηση σε περιπτώσεις μη ανταπόκρισης (ιδιαίτερα με CCSF:MIC <10,

παρά την χορήγηση υψηλών δόσεων συστηματικώς και παρά την MIC <1)

Clinical Practice Guidelines by the Infectious Diseases Society of America for the Treatment of Methicillin-Resistant Staphylococcus Aureus Infections in Adults and Children CID 2011:52

Page 25: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Multidrug resistant gram-negative bacilli επιλογές meropenem (iv) +/- aminoglycoside (intrathecally)

ESBL- and AmpC–producing strains eg Klebsiella pneumoniae E.coli Enterobacter spp η meropenem φέρει τον μικρότερο κίνδυνο επιληπτικών

σπασμών και η imipenem τον μεγαλύτερο

colistin (iv and/or intrathecally)

Carbapenemase–producing strains eg Klebsiella pneumoniae (KPC-Kp) Acinetobacter baumanii

Practice guidelines for the management of bacterial meningitis. Clin Infect Dis 2004;39:

Nosocomial Bacterial Meningitis N Engl J Med 2010;362

Page 26: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Multidrug resistant gram-negative bacilli Colistin

- CMS (2.4mg 30,000iu 1mg CBA) - προβληματική φαρμακο/κινητική 5% των επιπέδων στο πλάσμα υδρόφιλο μόριο υψηλό μοριακό βάρος

- κίνδυνος ανάπτυξης ετεροαντοχής σε μονοθεραπεία, κυρίως με το A.baumanii

- ενδοθηκική χορήγηση 125,000-600,000iu/day

- επιπλοκή: χημική μηνιγγίτιδα/κοιλιίτιδα νέος πυρετός και άνοδος των κυττάρων στο ΕΝΥ διακοπή της ενδοθηκικής χορήγησης

Treatment Options for Infections Caused by Carbapenem-resistant Gram-negative Bacteria European Infectious Disease, 2012;6

Page 27: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

o Multidrug resistant gram-negative bacilli Colistin

- ενδοθηκική/ενδοκοιλιακή χορήγηση με ή χωρίς συστη- ματικά αντιμικροβιακά αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση λίγα τα κλινικά δεδομένα review: 64 cases of gram-negative meningitis - monotherapy with intrathecal polymyxins in 11 cases - combination of local and systemic polymyxins in 25 cases - combinations of local polymyxins and systemic & local antibiotics in 32 cases cure in 51/64 episodes (80%); in  26/30 episodes (87%) due to P.aeruginosa, in 10/11 episodes (91%) due to Acinetobacter spp toxicity due to local polymyxins in 17/60 (28%) patients; the most common toxicity was meningeal irritation (12 cases)

Intraventricular or intrathecal use of polymyxins in patients with Gram-negative meningitis: a systematic review of the available evidence. Int J Antimicrob Agents 2007;29

Page 28: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Διάρκεια αγωγής S.pneumoniae 10-14days S.aureus 10-14days S.agalactiae 14-21days Gram-negative bacilli 21days Λοίμωξη shunt ή drain guidelines

Page 29: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Εμφυτευόμενες συσκευές: - Βαλβίδα υδροκεφάλου πχ VPS, VAS, VJS

- Αντλίες έγχυσης φαρμάκων (EVD, LD, intrathecal baclofen pump)

- Εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση - Επισκληρίδιος διεγέρτης νωτιαίου μυελού - Διεγέρτης φρενικού

Page 30: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Αποικισμός της συσκευής από τη χλωρίδα του δέρματος (90%) κατά τη διάρκεια της εμφύτευσης μετεγχειρητικά (επιμόλυνση του τραύματος πχ διάσπαση,

διαρροή ΕΝΥ ή αιμάτωμα, χειρισμοί)

πρώιμες λοιμώξεις: εντός του 1ου-3ου μήνα CoNS 50% S.aureus 33% δερματικά σαπρόφυτα (Diphteroides spp, P.acnes, Neisseriae

spp)

Gram-negatives με αυξανόμενη συχνότητα πλέον Αιματογενής επινέμηση (10%) βακτηριαιμία όψιμες λοιμώξεις Gram-negatives, S.aureus, Fungi (Candida spp)

Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases 7th Edition 2010

Page 31: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Συνήθως προκαλείται από την δερματική χλωρίδα του ιδίου του ασθενούς κατά την τοποθέτηση του shunt (πρώιμη λοίμωξη)

- ανάπτυξη αποικιών που προσκολλώνται στο εσωτερικό

τοίχωμα ολόκληρου του συστήματος καθετήρα και βαλ-

βίδας - λοίμωξη του εξωτερικού τραύματος χωρίς

αποικισμό του εσωτερικού τοιχώματος

Page 32: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Επιδημιολογικά χαρακτηριστικά - επίπτωση <4-17% - μεγαλύτερη συχνότητα στις ακραίες ηλικίες - 90% των περιπτώσεων συμβαίνουν ≤3 μηνών (και συνήθως κατά τον 1ο μήνα) - μετά τους 6 μήνες ένα VP shunt δε θα μολυνθεί εκτός εάν προκύψει ενδοκοιλιακή λοίμωξη πχ σκωληκοειδίτιδα, εκκολπωματίτιδα

Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases 7th Edition 2010

Nosocomial Bacterial Meningitis N Engl J Med 2010;362

Page 33: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Biofilm (slime) τροποποίηση της ξένης επιφάνειας επικάλυψη από πρωτεΐνες θεμέλιας ουσίας προσκόλληση CoNS με την ξένη επιφάνεια παραγωγή εξωκυττάριων βλεννοπολυσακχαριτών σχηματισμός πολύστοιβης μεμβράνης (slime) φυσικός φραγμός για τα αντιμικροβιακά,

αντισώματα κλπ

μεταβολές στον μεταβολισμό των κυττάρων μηχανισμοί αντοχήςo Για αυτό συχνά είναι απαραίτητη η αφαίρεση του

shunt

Page 34: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Κλινική εικόνα Τοπικά ή συστηματικά συμπτώματα/σημεία λοίμωξης - πυρετός (50%, κατά κανόνα χαμηλός) - φλεγμονή κατά μήκος του υποδορίου τμήματος - έκκριση από το σημείο τομής - κοιλία: διάταση, άλγος, ψευδοκύστη (shuntoma) ή και απόστημα

στο περιφερικό άκρο του καθετήρα

Αυξημένη ενδοκράνιος πίεση - κεφαλαλγία, ναυτία, έμετοι - διαταραχές συμπεριφοράς ή επιπέδου συνείδησης - επιληπτικοί σπασμοί

Φλεγμονή των λεπτών μηνίγγων - αυχενική δυσκαμψία, σημεία Brudzinski και Kernig

Ανοσολογικές αντιδράσεις - ανοσοσυμπλεγματική σπειραματονεφρίτιδα

Page 35: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Ανάλυση του ΕΝΥ (από τον αυλό του shunt) - καλλιέργεια sens 50% (προηγηθείσα αντιμικροβιακή αγωγή) μπορεί να απαιτούν επώαση days-wks μέχρι να

θετικοποιηθούν

- υπέρ της λοίμωξης κύτταρα >100/mm3 έχει ppv 89% πιθανώς η πλέον αξιόπιστη παράμετρος εάν όμως απουσιάζουν δεν αποκλείεται η λοίμωξη γαλακτικό οξύ >3.5mmol/l υπογλυκορραχία και αύξηση του λευκώματος εάν υπάρχουν είναι ενισχυτικά εάν απουσιάζουν δεν αποκλείεται η διάγνωση

Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases 7th Edition 2010

Page 36: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Η ανάλυση του ΕΝΥ στις λοιμώξεις εμφυτευμάτων - κλειστά συστήματα (βαλβίδες, διεγέρτες) κ.φ. αριθμός και χωρίς διαταραχές στη β/χ στο 20% των λοιμώ- ξεων σε ασθενή χωρίς συμπτώματα που παρακεντάται η βαλβίδα για αξιολόγηση της λειτουργίας της μια (+) κ/α με κφ ΕΝΥ μπορεί να σημαίνει επιμόλυνση ή λοίμωξη: επανάληψη, και εάν πάλι (+) για το ίδιο στέλεχος, η λοίμωξη είναι πιθανή

- στα ανοικτά συστήματα (εξωτερικές παροχετεύσεις) μία (+) κ/α χωρίς διαταραχές του ΕΝΥ σημαίνει επιμόλυνση και όχι λοίμωξη: απαιτούνται πλειοκυττάρωση και διαταραχές στη β/χ του υγρού

Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases 7th Edition 2010

Page 37: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Αντιμετώπιση

αφαίρεση της παροχέτευσης αντιμικροβιακή αγωγή (ει δυνατόν μετά τη λήψη κ/ων

ΕΝΥ)

τοποθέτηση κοιλιοστομίας (EVD) πλεονεκτήματα θεραπεία υδροκέφαλου ανάλυση του ΕΝΥ ενδοκοιλιακή έγχυση αντιμικροβιακών

ταχύτερη βελτίωση ventriculitis επιπλοκές λοίμωξη, ventriculitis

Page 38: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Αντιμετώπιση Βήματα θεραπευτικού αλγόριθμου - λήψη κ/ας από τον αυλό του shunt - αφαίρεση του shunt και εμφύτευση EVD - λήψη κ/ας από το EVD - λήψη αποφάσεων ανάλογα με το αποτέλεσμα της κ/ας της ανάλυσης του 1ου (shunt) και το 2ου (EVD) δείγματος ΕΝΥ

Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases 7th Edition 2010

Nosocomial Bacterial Meningitis N Engl J Med 2010;362

Practice guidelines for the management of bacterial meningitis. Clin Infect Dis 2004;39:

Page 39: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Επανατοποθέτηση του shunt σε 3d

CoNS

ΕΝΥ κφ ΕΝΥ διαταραχές

Αγωγή x7d

ΕΝΥ διαταραχές

Αγωγή x10d με (-) κ/ες

(-) κ/α (-) κ/α (+) κ/α

1ο δείγμα

2ο δείγμα

Page 40: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

S.aureus

Αγωγή x10dμε (-) κ/ες

Page 41: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

g(-)β

Αγωγή x14d με (-) κ/ες

Page 42: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Λοιμώξεις που συνδέονται με EVD (κατά σειρά προτεραιότητας)

- λοίμωξη δέρματος και μαλακών μορίων - μηνιγγίτιδα/κοιλιίτιδα (ventriculitis) - απόστημα εγκεφάλου - υποσκληρίδιο εμπύημα - οστεομυελίτιδα - σήψη - ενδοκαρδίτιδα

Nosocomial ventriculitis and meningitis in neurocritical care patients Neurol 2008;255

Page 43: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Επιδημιολογικά χαρακτηριστικά - συχνότητα 3.5-22% - εισαγωγή βακτηριδιών κατά το χρόνο

τοποθέτησης - παράγοντες κινδύνου χρόνος παραμονής της EVD >4days παίζει ρόλο; ίσως μεγαλύτερος ο κίνδυνος μεταξύ 5ης και 9ης

ημέρας

συχνοί χειρισμοί του καθετήρα διαρροή ΕΝΥ από το σημείο εξόδου ενδοκοιλιακή ή υπαραχνοειδής αιμορραγία

External ventricular and lumbar drainage-associated meningoventriculitis: prospective analysis of time-dependent infection rates and risk factor analysis Infection 2010;38

Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases 7th Edition 2010

Page 44: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Άλλα αίτια αύξησης του αριθμού των κυττάρων

- άσηπτη μηνιγγίτιδα πρώτες 24-48hrs από την τοποθέτηση νευρoχειρουργική επέμβαση αιμορραγία (SAH, ενδοκοιλιακή) - meningo/ventriculitis από φάρμακα Σε εν σειρά λήψεις ΕΝΥ ένας αυξανόμενος

αριθμός κυττάρων είναι ενδεικτικός λοίμωξης και ένδειξη αλλα-γής του αντιμικροβιακού σχήματος

Early diagnosis of external ventricular drainage infection: results of a prospective study J Neurol Neurosurg Psychiatry 2003;74 External ventricular and lumbar drainage-associated meningoventriculitis: prospective analysis of time-dependent infection rates and risk factor analysis Infection 2010;38

Page 45: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Αντιμετώπιση - CoNS αγωγή x10-14days, χωρίς αφαίρεση του καθετήρα απάντηση στο 80% των λοιμώξεων που συνδέονται με

καθετήρα

αφαίρεση του καθετήρα και αγωγή x5-7days - S.aureus αφαίρεση του καθετήρα και αγωγή x14days - Gram-negative bacilli αφαίρεση του καθετήρα και αγωγή x7-14days - Candida spp αφαίρεση του καθετήρα και αγωγή x2wks από την τελευταία αρνητική καλλιέργεια του ΕΝΥ

Nosocomial ventriculitis and meningitis in neurocritical care patients Neurol 2008;255

Page 46: Νοσοκομειακή βακτηριακή μηνιγγίτιδα

Nosocomial ventriculitis and meningitis in neurocritical care patients Neurol 2008;255