τριτοκλιτα επιθετα β γυμνασιου

7
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - 1 - Σοφία Χαντζή ΤΡΙΤΟΚΛΙΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ Ας συμπληρώσουμε με τον κατάλληλο τύπο τις παρακάτω προτάσεις 1. Ἔστε …………………………….. (ταχύς) εἰς τό ἀκοῦσαι, …………………………….. (βραδὐς) εἰς τό λαλῆσαι. 2. Λακεδαιμόνιοι τά μέν …………………………….. (ἡδύς/ουδ.) καλά νομίζουσι, τά δέ συμφέροντα δίκαια. 3. Ἡ Περσεφόνη τό …………………………….. ἥμισυς/ουδ.) μέν τοῦ ἔτους ἔμεινε παρά τῷ Πλούτωνι, τό δ’ ἕτερον παρά τῇ μητρί. 4. Πολλαί ἡδοναί τήν τέρψιν …………………………….. (γλυκύς) μέν, …………………………….. (βραχύς) δ' ἔχουσιν. 5. Χιών ἐκ …………………………….. (βαθύς) νυκτός πίπτει. 6. Τῶν …………………………….. (θρασύς) ἀνθρώπων πολλάκις ἡ ὀρμή …………………………….. (βραχύς) ἐστίν. 7. …………………………….. (ἡδύς) εἰσίν οἱ τῶν ποιητῶν λόγοι. Ας μεταφέρουμε τις παρακάτω προτάσεις στον άλλο αριθμό Ὁ ποταμός καλύπτει τό εὐρύ πεδίον γλυκεῖ ὕδατι. ............................................................................................................................................ Ὁ σοφός βέλος ἔχει τόν ὀξύν λόγον. ............................................................................................................................................ Ι/ ΦΩΝΗΕΝΤΟΛΗΚΤΑ (χαρακτήρας: φωνήεν) ΤΡΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ 1.βαθύς (-έος) – βαθεῖα – βαθύ (-έος) ὀξύς, εὐθύς, ἡδύς, εὐρύς, βραδύς,γλυκύς, δασύς, ταχύς, βαρύς…. 2. θῆλυς (-εος) – θήλεια - θῆλυ (-εος) 3. ἣμισυς (-εος) – ἡμίσεια - ἥμισυ (-εος) ΔΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ 1.εὒβοτρυς - εὒβοτρυς - εὒβοτρυ (-υος) πολύιχθυς, σύνοφρυς, ἂδακρυς…. 2.δίπηχυς – δίπηχυς – δίπηχυ (-εος) τρίπηχυς, διπέλεκυς…. Πώς κλίνεται το θηλυκό στα τρικατάληκτα; Σύμφωνα με την ……………. κλίση Το –α της κατάληξης είναι ……………………… Στην γενική πληθυντικού τονίζεται στη …………………………..

Transcript of τριτοκλιτα επιθετα β γυμνασιου

Page 1: τριτοκλιτα επιθετα β γυμνασιου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

- 1 - Σοφία Χαντζή

ΤΡΙΤΟΚΛΙΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ

Ας συμπληρώσουμε με τον κατάλληλο τύπο τις παρακάτω προτάσεις

11.. ἜἜσσττεε ………………………………………………………….... ((ττααχχύύςς)) εεἰἰςς ττόό ἀἀκκοοῦῦσσααιι,, ………………………………………………………….... ((ββρρααδδὐὐςς)) εεἰἰςς ττόό

λλααλλῆῆσσααιι..

22.. ΛΛαακκεεδδααιιμμόόννιιοοιι ττάά μμέένν ………………………………………………………….... ((ἡἡδδύύςς//οουυδδ..)) κκααλλάά ννοομμίίζζοουυσσιι,, ττάά δδέέ σσυυμμφφέέρροονντταα

δδίίκκααιιαα..

33.. ἩἩ ΠΠεερρσσεεφφόόννηη ττόό ………………………………………………………….... ἥἥμμιισσυυςς//οουυδδ..)) μμέένν ττοοῦῦ ἔἔττοουυςς ἔἔμμεειιννεε ππααρράά ττῷῷ

ΠΠλλοούύττωωννιι,, ττόό δδ’’ ἕἕττεερροονν ππααρράά ττῇῇ μμηηττρρίί..

44.. Πολλαί ἡδοναί τήν τέρψιν …………………………….. (γλυκύς) μέν, …………………………….. (βραχύς) δ' ἔχουσιν.

5. Χιών ἐκ …………………………….. (βαθύς) νυκτός πίπτει.

66.. Τῶν …………………………….. (θρασύς) ἀνθρώπων πολλάκις ἡ ὀρμή …………………………….. (βραχύς) ἐστίν.

77.. …………………………….. (ἡδύς) εἰσίν οἱ τῶν ποιητῶν λόγοι.

Ας μεταφέρουμε τις παρακάτω προτάσεις στον άλλο αριθμό

Ὁ ποταμός καλύπτει τό εὐρύ πεδίον γλυκεῖ ὕδατι.

............................................................................................................................................

Ὁ σοφός βέλος ἔχει τόν ὀξύν λόγον.

............................................................................................................................................

Ι/ ΦΩΝΗΕΝΤΟΛΗΚΤΑ (χαρακτήρας: φωνήεν)

ΤΡΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ 1.βαθύς (-έος) – βαθεῖα – βαθύ (-έος)

ὀξύς, εὐθύς, ἡδύς, εὐρύς, βραδύς,γλυκύς,

δασύς, ταχύς, βαρύς….

2. θῆλυς (-εος) – θήλεια - θῆλυ (-εος)

3. ἣμισυς (-εος) – ἡμίσεια - ἥμισυ (-εος)

ΔΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ 1.εὒβοτρυς - εὒβοτρυς - εὒβοτρυ (-υος)

πολύιχθυς, σύνοφρυς, ἂδακρυς….

2.δίπηχυς – δίπηχυς – δίπηχυ (-εος)

τρίπηχυς, διπέλεκυς….

Πώς κλίνεται το θηλυκό

στα τρικατάληκτα;

Σύμφωνα με την ……………. κλίση

Το –α της κατάληξης είναι ………………………

Στην γενική πληθυντικού τονίζεται στη …………………………..

Page 2: τριτοκλιτα επιθετα β γυμνασιου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

- 2 - Σοφία Χαντζή

ΙΙ/ ΣΥΜΦΩΝΟΛΗΚΤΑ (χαρακτήρας: σύμφωνο)

ΑΦΩΝΟΛΗΚΤΑ

(χαρακτήρας: κ, γ, χ / π, β, φ / τ, δ, θ)

ΤΡΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ

1.πᾶς (-ντός) - πᾶσα - πᾶν (-ντός)

ἃπας, σύμπας…

2.χαρίεις (-εντος) – χαρίεσσα – χαρίεν (-εντος)

ἀστερόεις, ἀνεμόεις…

3.ἂκων (-οντος) - ἂκουσα - ἆκον (-οντος)

ἐκών (-όντος)

ΔΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ

1.σύνθετο, με β΄συνθετικό

ένα τριτόκλιτο ουσιαστικό

εὒχαρις - εὒχαρις - εὒχαρι

(γεν: εὐχάριτος)

εὒελπις - εὒελπις - εὒελπι

(γεν: εὐέλπιδος)

δίπους – δίπους – δίπουν

(γεν: δίποδος)

μονόδους - μονόδους – μονόδουν

(γεν: μονόδοντος)…

Ας συμπληρώσουμε τις φράσεις και ας τις ερμηνεύσουμε

Είναι και τα ΜΟΝΟΚΑΤΑΛΗΚΤΑ ΔΙΓΕΝΗ. Τα χρησιμοποιούμε

και σήμερα. Πώς είναι η γενική τους;

ὁ,ἡ βλάξ ……………………. / ὁ,ἡ κόλαξ ……………………. /

ὁ,ἡ ἃρπαξ……………………. / ὁ,ἡ φυγάς ……………………. /

ὁ,ἡ πένης ……………………. / ὁ,ἡ φιλογέλως ……………………. κ.λ.π

Πατριάρχης Μόσχας και …………..... των Ρωσιών

Μέτρον άριστον ή …………….. μέτρον άριστον

Αι Γενεαί ………….....

Αγόρασα τα …………..... του Καβάφη Στη Γυμναστική ήταν …………..... απόντες

Συνωμότησε το ………….....

Διαμαρτυρήθηκε …………..... η υφήλιος!

Θα βρεθεί λύση …………..... τρόπω

Page 3: τριτοκλιτα επιθετα β γυμνασιου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

- 3 - Σοφία Χαντζή

Ας συμπληρώσουμε κατάλληλα τις ονοματικές φράσεις και ας τις μεταφέρουμε στον

άλλο αριθμό

1. ………………………… ἔθνει (μεγαλόφρων) …………………………………………………………

2. ……………………….. αὐτοκράτορ (ἄφρων) …………………………………………………………

3. ……………………….. ἡγεμόνων (ἐλεήμων) …………………………………………………………

4. ……………………….. θυγατέρας (ἀγνώμων ) …………………………………………………………

5. ……………………….. πλῆθος (κακοδαίμων) …………………………………………………………

6. ……………………….. γέροντας (ἀμνήμων) …………………………………………………………

7. ……………………….. μητέρες (σώφρων) …………………………………………………………

ΙΙ/ ΣΥΜΦΩΝΟΛΗΚΤΑ (χαρακτήρας: σύμφωνο)

ΕΝΡΙΝΟΛΗΚΤΑ & ΥΓΡΟΛΗΚΤΑ

(χαρακτήρας: μ, ν / λ, ρ)

ΤΡΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ

1. μέλας(-ανος)-

μέλαινα-

μέλαν( ανος) τάλας

ΔΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ

1.εὐδαίμων - εὐδαίμων - εὒδαιμον (-ονος)

κακοδαίμων, ἀγνώμων, εὐσχήμων, μεγαλοπράγμων

2.σώφρων – σώφρων - σῶφρον (-ονος)

μνήμων, ἂφρων, ἐλεήμων, μεγαλόφρων

3.ἂρρην - ἂρρην - ἂρρεν (-ενος)

4.ἀπάτωρ - ἀπάτωρ - ἀπάτορ (-ορος)

ἀμήτωρ

ΙΙ/ ΣΥΜΦΩΝΟΛΗΚΤΑ (χαρακτήρας: σύμφωνο)

ΘΥΜΑΜΑΙ ΕΥΚΟΛΑ!!

Η κλητική αρσενικού & θηλυκού

γενικά, είναι ίδια με το …………………….!

Ποιο είναι το ουδέτερο;

ὁ,ἡ μεγαλοπράγμων ……………………................

ὁ,ἡ μεγαλόφρων ……………………......................

Τα υπερδισύλλαβα ανεβάζουν

τον τόνο μέχρι …………………………………………

……………………………………………………………………..

Page 4: τριτοκλιτα επιθετα β γυμνασιου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

- 4 - Σοφία Χαντζή

ΣΙΓΜΟΛΗΚΤΑ

(χαρακτήρας: σ)

ΔΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ

1. εὐσεβής - εὐσεβής - εὐσεβές (-οῦς)

ἀληθής, εὐγενής, ἀκριβής, ἀμελής, ἀτυχής, ἀσθενής, σαφής, ψευδής…

2.συνήθης – συνήθης – σύνηθες (- ους)

εὐήθης, εὐμεγέθης, αὐθάδης, αὐτάρκης…

3.πλήρης – πλήρης – πλῆρες (-ους)

μονήρης, ποδήρης, εὐώδης, ἐξώλης

Ας συμπληρώσουμε με τον κατάλληλο τύπο τις παρακάτω προτάσεις

1. Πᾳρέχω τράπεζαν …………………………… ἐδεσμάτων …………………………… (πλήρης,πολυτελής)

2. Οἱ Ἀθηναῖοι μετεῖχον τῶν …………………………….. ἑορτῶν (συνήθης )

3. Οἱ στρατηγοὶ ἔσονται …………………………….. τῷ δήμῳ (ἐπιεικής)

4. Ὁ ἄρχων ἐβοήθησε τοῖς …………………………….. πολίταις (ἐνδεής)

5. Ὁ παῖς ἦν …………………………….. πατρός (ἐπιφανής)

6. Οἱ ἀγροὶ γέμουσιν …………………………….. ἀνθέων (εὐώδης)

Ας ααννττιικκαατταασσττήήσσοουυμμεε τταα εεππίίθθεετταα μμεε τταα ααννττώώννυυμμάά ττοουυςς σσττιιςς ππααρραακκάάττωω ππρροοττάάσσεειιςς

11.. ΔΔεεῖῖ ὑὑμμᾶᾶςς λλέέγγεειινν ττάά ψψεευυδδῆῆ..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……

22.. ΦΦύύλλααττττεε ττόό μμέένν σσῶῶμμαα ἀἀσσθθεεννέέςς,, ττήήνν δδέέ ψψυυχχήήνν ἀἀσσεεββῆῆ..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

33.. ΟΟἱἱ εεὐὐγγεεννεεῖῖςς ἄἄννδδρρεεςς σσππάάννιιοοίί εεἰἰσσιι..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΙΙ/ ΣΥΜΦΩΝΟΛΗΚΤΑ (χαρακτήρας: σύμφωνο)

ΘΥΜΑΜΑΙ ΕΥΚΟΛΑ!!

Η κλητική αρσενικού & θηλυκού

γενικά, είναι ίδια με το …………………….!

Page 5: τριτοκλιτα επιθετα β γυμνασιου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

- 5 - Σοφία Χαντζή

Ας ξαναγράψουμε την παρακάτω πρόταση, ξεκινώντας με άλλο τρόπο

((ἈἈλλκκιιββιιάάδδηηςς)) ἐἐνν ΣΣππάάρρττῃῃ εεὐὐττεελλήήςς,, γγυυμμνναασσττιικκόόςς κκααίί μμεεγγααλλόόφφρρωωνν ἦἦνν,, ἐἐνν ἸἸωωννίίᾳᾳ

χχλλιιδδααννόόςς,, ἐἐππιιττεερρππήήςς κκααίί ἀἀππρράάγγμμωωνν,, ἐἐνν ΘΘρράάκκῃῃ θθρραασσύύςς κκααίί ἐἐνν ΘΘεεττττααλλοοῖῖςς ἱἱππππαασσττιικκόόςς..

Οἱ ἂνδρες ……………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

Τό στράτευμα ……………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

Τά στρατεύματα ……………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

Ας σχηματίσουμε ονοματικά σύνολα αντιστοιχίζοντας τις λέξεις της Α’ στήλης με εκείνες της Β’ στήλης, σύμφωνα με το παράδειγμα :

Α Β ΟΝΟΜΑΤΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ

πλήρης (τά) πεδία

ἥμισυς (τῶν) ἀνθέων

εὐρύς (τῷ) μαθητῇ

γλυκύς (τοῖς) ποτηρίοις

εὐώδης (τῇ) ὥρᾳ λ. χ. τῇ ἡμισείᾳ ὥρᾳ

ἀμελής (τοῦ) καρποῦ

θῆλυς (τοῦ) νεανίου

αὐθάδης (τῇ) ἀλώπεκι

Page 6: τριτοκλιτα επιθετα β γυμνασιου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

- 6 - Σοφία Χαντζή

ΑΝΩΜΑΛΑ ΕΠΙΘΕΤΑ

ΕΤΕΡΟΚΛΙΤΑ

1. πολύς – πολλή – πολύ

2. μέγας – μεγάλη – μέγα

3. πρᾶος - πραεῖα - πρᾶον

Ας λύσουμε το σταυρόλεξο με τους κατάλληλους τύπους των επιθέτων «μέγας» και

«πολύς», για να βρούμε έναν ήρωα της Ιλιάδας

1 3 7 8 9

2

5

4 6

1. (πολύς) πόλεις 2. (μέγας) βασιλεῦσι 3. (πολύς) ἀσπίσι

4. (μέγας) ἡγεμόνος 5. (μέγας) δυνάμεσι 6. (μέγας) πλῆθος

7. (μέγας) Ἀπόλλωνα 8. (πολύς) γερόντων 9. (πολύς) ἀέρα

Page 7: τριτοκλιτα επιθετα β γυμνασιου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

- 7 - Σοφία Χαντζή

Ας συμπληρώσουμε τους διαλόγους, επιλέγοντας τον κατάλληλο τύπο απ’ τον πίνακα

ἐλεῆμον, ἄφρονος, πολλῶν, Ἀγνώμονες, ἅπασι, ὑγιεῖ, Σωφρόνων,

Ἀτυχής, θρασεῖς, πολλοί, τραχείᾳ, ὑγιῆ, μεγάλαι, σαφεῖς

Ὦ ......................... Ζεῦ, σῶσον με

τοῦ ......................... παιδοτρίβου!

......................... ἡ ἐπίκλησις! Δεῖ ἡμῖν

πορεύεσθαι ἐπί ......................... ὁδῷ

......................... σταδίων.

......................... και ......................... νεανίαι! Προσήκει

......................... ἀνδράσι ἒχειν νοῦν ......................... ἐν σώματι

......................... Οὕτω γάρ ......................... γίγνονται αἱ πόλεις.

......................... διδασκάλων λόγοι οὐ

......................... ἀλλά .........................!