ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΟΙ ΓΟΝΕΙΣ

ΞΕΝΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΗ

ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΟΙ ΓΟΝΕΙΣ

βιβλίο_NEOGENNITOI GONEIS_print.indd 1 8/11/2010 5:25:08 μμ

Συγγραφέας: ΞΕΝΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΗCopyright © 2010 LIFESHAREΕΚΔΟΣΕΙΣΔΕΔΑΚΗ 28, ΣχηματάριΤηλ.: 2262058656 email: [email protected]

Επιμέλεια κειμένου / Διόρθωση / Σχεδιασμός: LIFESHAREΠαραγωγή: ΤΣΕΚΟΥΡΑΣ ΕΠΕΑ΄ έκδοση: Νοέμβριος 2010

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας (Ν.2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας.Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, και γενικά η αναπαραγωγή αυτών των κειμένων με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο, ολική ή μερική, τμηματικά ή περιληπτικά, ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου του βιβλίου χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του δημιουργού και εκδότη.

ISBN 978-960-93-2332-1


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή .......................................... 5 Το θαύμα .......................................... 10Ηνία .......................................... 15Απόφαση ευτυχίας .......................................... 20Απογαλακτισμός .......................................... 24Καθρέφτες .......................................... 30Προβολές .......................................... 35Εκπαιδευτής .......................................... 42Αποδοχή .......................................... 50Ελεύθερη θέληση .......................................... 62Εγώ κι εσύ .......................................... 73Σκέψη και λόγος .......................................... 82Ακροβασίες .......................................... 88Ακροατήριο .......................................... 94 Πρόβα .......................................... 101Καμβάς .......................................... 108 Αναγέννηση .......................................... 114Κρυψώνες .......................................... 118Εκκίνηση .......................................... 123

•


5

Είναιπραγματικήευλογίαναέχειςτηδυνατότηταναγίνεσαιγονιός.Ένα δώροΘεού που δεν αποτελεί ένα ακόμη στοιχείοπουεμπλουτίζειτηνπροσωπικήμαςταυτότητα,αλλάαναγεννάτην πνευματική μας οντότητα, προάγοντάς τη σε ανώτεραεπίπεδασυνειδητότηταςτουπραγματικούκαιπροσωπικούλόγουύπαρξης. Η μεταβολή μας σε ρόλο γονέα συνήθως μας βρίσκειαπροετοίμαστους,ακόμηκιανέχουμελάβειγνώσηαπόβιβλία,

Εισαγωγή

Εισαγωγή

•

“...οι ρόλοι του εκπαιδευτή και του εκπαιδευόμενου εναλλάσσονται,

συνειδητοποιώντας ως γονείς, πως δεν είμαστε εμείς πάντα αυτοί που πρέπει να διδάσκουμε

και πως μπορούμε να διδαχτούμε από τα παιδιά μας ακόμη κι αν αυτά βρίσκονται σε

μικρή ηλικία.”


6

περιοδικά,ημερίδες,σεμινάρια,γιατρούς. Πρόκειται για ένα νέο, πρωτόγνωρο συναίσθημα,διαφορετικόγιακάθεπαιδίπουκυοφορείημητέραήπρόκειταιγιαένανέομέλοςπουυιοθετείμίαοικογένεια. Τοσυναίσθημααυτόγεννιέταιμετηείδησηπωςθαγίνουμεγονείς, πλαισιώνεται με σκέψεις ελπίδας και προσμονής γιαόλητηδιάρκειατηςκύησηςκαιωριμάζεικατάτηνπορείατηςανάπτυξης του αιώνιου «παιδιού». Γιατί οι γονείς αποκτούνμόνιματηνιδιότητααυτή,ώστεναπαραμένουνπάνταγονείςκαιταπαιδιάπαραμένουνπάνταπαιδιά,ανεξάρτητααπότηνηλικίαπουέχουν. Στιςσελίδεςτουβιβλίουθαανακαλύψετεμίαδιαφορετικήπρότασηεκπαίδευσηςτωνπαιδιών,πουαφοράστακριτήριαπουβασίζεταιηεπιλογήτουτρόπουδιαπαιδαγώγησης,αλλάκυρίωςμαθαίνουμε τον τρόπο να είμαστε γονείς που στέκονται δίπλασταπαιδιάτουςκαιόχιαπέναντι,σεόλητηδιάρκειατηςζωήςτους. Μέσααπότορόλοτουγονιού,ανακαλύπτουμεδιαφορετικέςπηγές ευχάριστων ή δυσάρεστων καταστάσεων. Μαθαίνουμεπωςοιπηγέςτων προβλημάτων,μπορείναείναιδιαφορετικέςαπό αυτές που νομίζουμε ανάλογα με το επίπεδο επίγνωσηςτης κατάστασης, το οποίο διαφοροποιείται καθώς ωριμάζουμεεφαρμόζοντας το γονεϊκό ρόλο.Πολλές φορές σε κάθε τι πουλέγεται,ανάμεσασταμέλητηςοικογένειαςμπορείναυπάρχουνπολλάκρυμμένασυναισθήματα,πουμπλοκάρουντηνειλικρινήεπικοινωνίατωνμελών,ταοποίαπρέπειναδιακρίνουμεαλλάκιαυτάόμως,αποτελούνστάδιατηςπνευματικήςκαιγονεϊκήςμας


7

ωρίμανσηςκαιδιακρίνονταιμειδιαίτερηπροσοχή,επιδεξιότητα,οξυδέρκειακαιπαρατηρητικότητα. Ανακαλύπτουμε επίσης διαφορετικές πηγές χαράς,ακόμη και αντίθετες από αυτές που μέχρι τώρα γνωρίζαμε,αξιολογώνταςτοπραγματικόνόηματηςζωής,πουυπάρχειμόνοστονπνευματικόκαιόχιστονυλικόκόσμοπουμαςπεριβάλλει. Οι πάντα αρχάριοι γονείς βαδίζουν στο δρόμο τουςμε την αμφιβολία. Δεν είναι ποτέ σίγουροι για την επιλογήτης στάσης τους. Όσο επιστημονικά κι αν δουν το θέμα τηςανάπτυξης του παιδιού, όσο και αν γνωρίζουν τον τρόπο πουλειτουργούν οι μηχανισμοί συμπεριφοράς και των δύο (γονέακαι παιδιού) υπάρχουν πάντα πολλές συνιστώσες (εξωτερικοίπαράγοντες, περιβάλλον, πολιτισμός, παιδεία, υπόβαθρο,κίνητρα συμπεριφοράς, προσωπικές αναζητήσεις, προσδοκίες,ανεκπλήρωτα σενάρια) που παρεμβάλλονται στην επικοινωνίαμεταξύτωνμελών,αποδυναμώνονταςτηνικανότηταελέγχουτηςκατάστασης. Απότημικρήηλικίατωνπαιδιών,όλοιαναζητούνεύκολουςτρόπους σε εγχειρίδια διαπαιδαγώγησης, που ουσιαστικά δενυπάρχουν. Σαν αρχάριοι γονείς όλοι μας, ασχολούμαστε με τησυστηματική ανάγνωση άρθρων, μελετών για όλα τα στάδιαανάπτυξης των παιδιών. Εκφράζουμε τις απορίες μας σεπαιδιάτρους, βρεφοκόμους, παιδαγωγούς για να μάθουμε πωςαντιμετωπίζεται η καθημερινότητα της παιδικής ηλικίας.Αυτόπουσυνήθωςδεμαθαίνουμεείναιπώςγινόμαστεσωστοίγονείς.Μαθαίνουμε όμως σίγουρα πολύ καλά πως είναι ο γονεϊκός

Εισαγωγή


8

ρόλος,καιπόσοεπιπόλαιαμέχριτώρακρίναμεκαιαπορρίπταμετουςγονείςμαςστορόλοτουςαυτό. Μεοδηγότηλαχτάρακαιτονπόθοήτηνηθικήυποχρέωση,ακόμηκαιτηνανάγκη,οκαθέναςαπόεμάςμόνοςτουανακαλύπτειμε όλους τους παραπάνω τρόπους, τις οδούς προς το καλύτεροαποτέλεσμα. Στην πορεία της ζωής τελικά συνειδητοποιούμεπως έγιναν πολλά λάθη, που θα μπορούσαν ν’ αποφευχθούν,αν γνωρίζαμεκαλύτερα…Αλλάη ζωήσυνεχίζει την πορεία τηςκοιτώνταςπάνταμπροστά,ποτέπίσω. Στοβιβλίοπουκρατάτεσταχέριασας,θαμάθετεπωςαπότη στιγμή που το έμβρυο σχηματίζεται, γινόμαστε γονείς καιμπαίνουμε στη διαδικασία της εκπαίδευσης. Πρόκειται για μίααμφίδρομη εκπαίδευση, όπου οι ρόλοι του εκπαιδευτή και τουεκπαιδευόμενου εναλλάσσονται, συνειδητοποιώντας ως γονείς,πως δεν είμαστε εμείς πάντα αυτοί που πρέπει να διδάσκουμεκαι πως μπορούμε να διδαχτούμε από τα παιδιά μας ακόμη κιαναυτάβρίσκονταισεμικρήηλικία.Είναιλάθοςναπιστεύουμεπωςτοπαιδίείναιανίκανοναεκπαιδεύσειτουςγονείςτου.Στηνπραγματικότητααυτόςακριβώςείναιορόλος τουστηζωήμας.Ναμαςεκπαιδεύσειωςγονείς.Ν’ανακαλύψουμεμίαδιαφορετικήμας πλευρά, κάποια που δεν γνωρίζαμε πως υπήρχε. Πολλοίπιστεύουμεπωςέναπαιδίπρέπειναυπακούειτουςγονείςτουκαινα ακολουθεί ρητά τις εντολές τους.Θαμάθουμε λοιπόν, πόσοαυταρχικοί ή αδιάφοροι είμαστε σε μία σχέση που μας δόθηκεωςδώρο.Αςσυνειδητοποιήσουμεόμωςαρχικά,πωςσ’αυτήντηνέα σχέση που αναπτύσσεται, είμαστε μόνο διαχειριστές ξένηςπεριουσίαςκαιπαράλληλαεκτιμητέςτουεαυτούμας.


9

Επίσημα όμως με την αναγγελία της εγκυμοσύνης είμαστενεογέννητοι γονείς. Κολυμπάμε με το έμβρυο στη θάλασσα τηςζωής σε μία κοινή, παράλληλη όμως πορεία με οδηγό μόνο τηναγάπη. Καλούμαστεναγίνουμεπιοώριμοιστοπνεύμα.Μαθαίνουμενα αγαπάμε με κατανόηση αποκτώντας υπομονή, συνείδηση καιπροσοχή.Η επιπολαιότητα της μη γονεϊκής μας ταυτότητας έχειπαρέλθει ανεπιστρεπτί. Αλλάζουμε. Πρώτα απ’ όλα τίποτα δεμπορείναοριστείστηγονεϊκήσχέση,χωρίςναπεράσειμέσααπότοκανάλιροήςαγάπηςπουγεννάπλήθοςσυγγενώνσυναισθημάτων:Κατανόηση,πραότητα,συγχώρεση.Ανδεναγαπάμετονεαυτόμας,δενμπορούμεν’αγαπήσουμετοπαιδίμας.Θαμουπείτε:“Ποιοςγονιόςδεναγαπάειτοπαιδίτου;”.Κιόμωςανπροσέξετετοντρόποπουαγαπάτετοπαιδίσας,ίσωςκαιναεκπλαγείτε.Αγάπησημαίνεικυρίως σεβασμός και ελεύθερη θέληση. Οι περισσότεροι γονείςξεχνούνπωςτοδώροτηςνέαςζωής,τοπαιδίτους,απαιτείσεβασμόως ανθρώπινο, μοναδικό δημιούργημα, εικόνα θεϊκής προβολήςκαιέχειτοδικαίωμαναλειτουργείχωρίςναπαρεμβαίνεικάποιοςκαταπιεστικάστοντρόποπουεπιλέγειναεξελιχτείστηζωή. Ζήσετοταξίδιτηςζωήςτουπαιδιούσουμεαγάπηκαινιώσετο,όπωςθαήθελεςκαιεσύνατονοιώσειςσανεογέννητο.Μάθενααποφεύγειςταλάθητωνγονιώνσου,κατανόησετιςαδυναμίεςτους,συγχώρησετονεαυτόσουγιατηζωήπουδενέζησεςκαιγίνεπάλιτοπαιδί,πουεπιθυμείμελαχτάρανααδράξεικάθεστιγμήαγάπηςαπό τους γονείς του.Η δύναμη της απόφασης και η θέληση τηςαλλαγήςείναιμέσασουκαιείναιηπιοκατάλληληστιγμήγιανατιςαξιοποιήσεις.

Εισαγωγή


10

Κανένας επιστήμονας, ιερέας,παιδαγωγός,μιλώνταςγιατην αναγκαιότητα της ολοκληρωμένης οικογένειας, φέρνονταςστον κόσμο παιδιά, εξετάζοντας γεννετικό υλικό, διδάσκονταςστη νέα γενιά, δεν μπόρεσε να εξηγήσει αυτό το θαύμα τηςύπαρξης, της μετουσίωσης σε σάρκα, οστά και πνεύμα, πουενώστησύλληψηφαίνεταιτόσοκοινότυπηιδέα,παρ’όλααυτάαποτελείακόμηανεξερεύνητογεγονόςκαιμοναδικόθαύμα. Ησύλληψητηςνέαςζωής,τομοναδικόαυτόθαύμα,μπορεί

Το θαύμα

“Η γέννηση ενός παιδιού είναι μία πρόκληση να δούμε πέρα από τον μικρό εαυτό μας και τα στενά όρια του μυαλού μας, που μας έχει

παγιδεύσει σε λανθασμένες και απαρχαιωμένες τεχνικές στον τρόπο ζωής μας.”

•


11

ν΄αποδειχτεί για όλους τους γονείς μία νέα αρχή θαυμαστήςπνευματικήςαναγέννησης. Είναι ίσως μία μοναδική ευκαιρία να αναγεννηθούμεμέσααπό την απόφαση να γίνουμε γονείς και να ζήσουμεμίαευτυχισμένη ζωή, σαν αυτή που επιθυμούμε για το παιδί μας.Απαλλαγμένοι από τοφόβο, τη συνήθεια, το κατεστημένο καιτηναμφιβολίαμπορούμενααλλάξουμετηζωήμας,ναζήσουμεμία νέα ζωή σε έναν κόσμο ευγνωμοσύνης, αισιοδοξίας καιαγάπης. Αν αυτός ο κόσμος δημιουργηθεί μέσα μας θα γίνεισίγουραηεικόνατωνπαιδιώνμαςγιατηζωή.Αςθυμηθούμεόλααυτάταθετικάσυναισθήματακαιταμαθήματαπουδιδαχτήκαμεσαν παιδιά, όπως το να παίζουμε απολαμβάνοντας το παιχνίδικαιτουςφίλουςμας,ναλέμεευχαριστώ,ναμηλέμεψέματα,νααγαπάμε,ναχαιρόμαστε...ναταθυμηθούμεπάλιαπότηναρχήκαιναταζήσουμεόχι τυπικά,αλλάουσιαστικά.Αςαφήσουμετονυπεραναλυτικόμας νουστηνάκρηκιας δώσουμε ταηνίαστην καρδιά, να μας οδηγήσει στη νέα μας ζωή. Τίποτα δενείναιδεδομένογιατοαύριο.Αςζήσουμελοιπόντοτώρακαιτηνομορφιάτου,χωρίςτηναμφιβολία,τηνανασφάλειακαιτοφόβοτουαύριο. Η γέννηση ενός παιδιού είναι μία πρόκληση να δούμεπέρα από τον μικρό εαυτό μας και τα στενά όρια του μυαλούμας,πουμαςέχειπαγιδεύσεισελανθασμένεςκαιαπαρχαιωμένεςτεχνικές στον τρόπο ζωής μας. Το συναίσθημα της ευτυχίαςείναιτοκαλύτεροκίνητροστηναπόφασηναγίνουμεκαλύτεροι,γιαμαςκαιγιαταπαιδιάμας.Μεευγνωμοσύνηκαιαγάπηγιατη νέα ζωή, υιοθετούμε στην καθημερινότητά μας λόγια και

Το θαύμα


12

πράξεις καλοσύνης, ταπεινοφροσύνη και δοτική στάση ζωής.Ενηλικιώνουμε τον εσωτερικό μας εαυτό, συγχωρώντας τονπερισσότερο και κατηγορώντας τον λιγότερο. Ξεκινώντας απ’αυτό τομονοπάτι, σύντομαθαπορευόμαστεστηλεωφόρο τηςζωής. Πρέπει να ξέρουμε ό,τι αν γινόμαστε καλύτεροι και ταπαιδιάμαςθαακολουθήσουντοδρόμομας.Σύντοματοθαύματηςαναγέννησηςθαέλξεικαιάλλους,πουαναζητούντοντρόπογιαναγίνουνκαλύτεροι.Ανεμείςξεχειλίσουμεαπόαγάπηκαιθετικά συναισθήματα τότε και οι φίλοι μας θα ποτιστούν απότο νερό της ζωής. Είναι η κατάλληλη στιγμή να γεμίσουμε τομισοάδειοποτήριμας. Δενυπάρχουνμυστικάστηναλλαγήστάσης ζωής.Μόνοθέληση για νέα ζωή. Ο ερχομός ενός νέου παιδιού είναι έναισχυρό κίνητρο για ν’ αλλάξουμε οπτική. Να δούμε πέρα απότο“εγώ”καιτηνκάλυψητωναναγκώντου.Ναεστιάζουμεστο“εμείς”καιόχιτο“εγώ”.Ναστρέφουμετηνπροσοχήμαςέξωαπόεμάς,γιαν’αντιληφθούμεόμωςκαλύτερατονεαυτόμας.Ταπαιδιάμαςείναικαθρέφτεςκατανόησηςτουεαυτούμας. Γονείς δεν μας κάνει η εικόνα της οικογενειακήςολοκλήρωσης, αλλά η ώριμη αγάπη που πηγάζει από τηνεσωτερικήμαςισορροπία. Απελευθερώνοντας το μυαλό μας από τον εγωϊσμό καιτη ματαιοδοξία απολαμβάνουμε τη χαρά της οικογένειας,βιώνουμε τη χαρά της διαφορετικότητας του κάθε μέλους τηςκαι νοιώθουμε οικείοι και δοτικοί.Ανθρώπινοι.Μπορούμε πιοεύκολανααισθανθούμεευγνώμονεςγιατηνομορφιάτηςζωής


13

πουξεκινάκαιετοιμάζεταιναμαςπροσφέρειταδώρατηςνέαςαυτήςπραγματικότητας. Αισθανόμαστε κάποιες στιγμές πως η προσκόλλησή μαςσεμάταιεςαξίες(επιτυχία,καριέρα)δενμαςαφήνειήσυχονουκαι ανοιχτή καρδιά, για ν’ απολαύσουμε την οικογένεια και ν’αδειάσουμε τον εσωτερικό μας άνθρωπο από την πληθώραάχρηστων εικόνων, συναισθημάτων και πληροφοριών, πουκλέβουν χρόνο απ’ όσα θεωρούμε σημαντικά και καθοριστικάγιατηνεξέλιξήμας.Αυτέςείναιστιγμέςσυνείδησης,επίγνωσηςτουσκοπούμαςωςγονείς. Οιπροσδοκίεςπουστηρίζονταισεεικονικήπραγματικότηταείναιμίααπότιςβασικότερεςαιτίεςτηςδυστυχίαςμας(ανεργαστώλίγο περισσότερο τώρα, σε πέντε χρόνια θα είμαι ανώτεροστέλεχος της επιχείρησης, θα κερδίζω περισσότερα χρήματα......αυτόόμωςσημαίνειπωςθαβάλωάλλεςπροτεραιότητεςγιαπέντεχρόνια,πέρααπότηνοικογενειακήμουζωή.Ανόμωςηεπιχείρησηδενμεανταμείψειανάλογα;).Ηεικονικήπραγματικότηταλοιπόνδημιουργείκαιτηνεικονικήδυστυχία,πουανκαιείναιψεύτικηκαιμελλοντική,τορπιλίζειτοπαρόνκαιτηνησυχίατουνουμας. Μπορούμενακάνουμεσκέψειςγιατηνέαμαςοικογένεια,ναονειρευόμαστε,ναδημιουργούμεένασενάριοπουμαςικανοποιεί,αλλά ποτέ δεν πρέπει να είμαστε προσκολλημένοι σε αυτό. Ηπροσκόλλησησεσυγκεκριμένασενάριαδενεπιτρέπειστοθαύμανα επιτευχθεί, γι αυτό οφείλουμε να είμαστε ευέλικτοι έχονταςπίστηστοκαλύτεροπουμπορείναμαςσυμβεί. Εμπιστευόμαστε τηνΑνώτερηΔύναμη που καθοδηγεί τηνύπαρξή μας και την αφήνουμε να πάρει στα χέρια της το δικό

Το θαύμα


14

μαςπλάνοπροσφέρονταςτοκαλύτερογιαόλους.ΗπίστηκαιηελευθερίαπουενέχειηεναπόθεσητηςευθύνηςγιατοαύριοστοΘεό, απελευθερώνει πρώτα απ΄ όλα εμάς τους γονείς από τηνπροσκόλλησηστηνεπίτευξητουστόχουκαιτηνματαιοδοξίαμαςγιατηντελειότητα,αλλάκαιτηννέααυτήύπαρξη(τοπαιδίμας)από την “υποχρέωση” που μας έχει να ικανοποιήσει τα σχέδιάμας. Πολλέςφορέςηαγάπημαςμπορείναγίνειτόσοκαταπιεστική,ώστε κάθε άλλο παρά θαύμα μπορεί να ειπωθεί. Ακόμη καικάποιος γονιός που δέρνει το παιδί του συστηματικά, πιστεύειπωςτοαγαπά.Προσπαθώνταςανεπιτυχώςναεπιβάλλειτο“εγώ”του,καταφεύγειστηβία.Οφόβοςτηςτιμωρίαςείναισίγουραοευκολότερος τρόπος να χειραγωγήσεις τη θέληση του παιδιού,αλλάκαιοδυσκολότεροςνατοναντιμετωπίσειςστηνενήλικηζωή. Αν απελευθερώσουμε τη ζωή από την καταπίεση πουδέχεται, μένει μόνο η ομορφιά και ο θαυμασμός. Αλλά αυτόεπιτυγχάνεται μόνο μέσα από την ώριμη αγάπη.Αυτό θέλουμεναπετύχουμεμε τηναλλαγήστάσης.Να ζήσουμε το θαυμάσιοτηςζωής.Ναενθουσιαστούμεμετηζωή.ΝαζήσουμεενΘεώ.Νααναγνωρίσουμεμέσαμας,αυτόπουυπάρχειγύρωμας.Ποιο;Τοθαύματηςώριμηςαγάπης,πουμαςεπιτρέπειναδώσουμεπέρακαιπάνωαπότηναγάπηπουδεχτήκαμε.


15

Ηνία

• Αν κατανοήσουμε τη δύναμη ελέγχου που ασκούν ταπαιδικάμαςβιώματαστηνενήλικηζωήμας,ίσωςμπορέσουμενακατανοήσουμετουςλόγουςπουμαςκάνουννασυμπεριφερόμαστεάλλοτε καταπιεστικά και άλλοτε ως θύματα ανακαλύπτονταςεπίσης για ποιο λόγο έλκουμε επώδυνες καταστάσεις στη ζωήμας. Οισχέσειςπουαναπτύσσουμεμετουςγονείςμαςκαθορίζουνόλεςτιςμετέπειτασχέσειςμαςλειτουργώνταςμεαναπαραγωγικό

“Όταν αποφασίζουν οι σύζυγοι να γίνουν γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν τι είδους,

τι ποιότητας άνθρωποι είναι, ώστε να κατανοήσουν την ποιότητα των εμπειριών που

θα δημιουργήσουν στο παιδί τους.”


16

τρόπο.Δενείναιάλλωστετυχαίοπουοιπερισσότεροιάνθρωποιτείνουνναέλκουνσυντρόφουςπουμοιάζουνμετουςγονείςτουςεξωτερικάήεσωτερικά.Μετοντρόποαυτόολοκληρώνεταιέναςανολοκλήρωτοςδεσμόςπουδιακόπηκεκαιαναζητάτοπρότυπότουμέσαστησυζυγικήσχέση.Αυτόσημαίνειπωςκάθεσύζυγοςψάχνειναβρειτονιδανικόσύντροφοπουθατονκάνεινανοιώσειολοκληρωμένος.Καιενώμπορείναμημοιάζειεξωτερικά(π.χ.σωματότυπο),μπορείναμοιάζειεσωτερικά(π.χ.τοάτομοτείνειναέλκεισύντροφοπουτουασκείψυχολογικήβία,όμοιαμεαυτήπουβίωνεστηνοικογένειάτου). Σύμφωναμεπολλέςμελέτεςεπιστημόνων,πουβασίζονταικυρίως στον Freud, αποδεικνύεται πως τα γονεϊκά πρότυπαασκούνκαταλυτικήεξουσίαστηνενήλικηζωήμας.Συγκεκριμένααναφέρεται πως οι γυναίκες τείνουν να επιλέγουν συντρόφουςπου μοιάζουν με τον πατέρα τους και οι άνδρες συντρόφουςπου μοιάζουν με τη μητέρα τους. Υποσυνείδητα αυτό γίνεταιαπόανάγκηναεξασφαλιστούμεωςπροςτηνοικογενειακήμαςισορροπία.Ανδηλαδήοσύντροφόςμαςμοιάζειμετουςγονείςπουμαςανάθρεψανμπορείναμαςεξασφαλίσεισίγουραμετονίδιοτρόπο,ναμαςκάνειδηλαδήνααισθανθούμεσιγουριάκαιαγάπηκαιναγίνειεπίσηςέναςκαλόςγονιός. Η επιτυχία του εγχειρήματοςόμωςαυτού, να επιλέγουμεσυντρόφουςανάλογαμεταοικογενειακάμαςπρότυπα,δενέχειεγγύηση,ανγίνεταιμεσυνείδηση.Σταπρότυπααυτάσυναντάμεάλλοτε επιτυχημένους κι άλλοτε δυστυχισμένους γάμους γιατίείναι πολλοί και διαφορετικοί οι παράγοντες που εμπλέκονταιστην επιτυχημένη συζυγική ζωή: συναισθήματα, αντιλήψεις,


17

μόρφωση,βιώματα,προσδοκίες.Ότανόμωςαποφασίζουναυτοίοισύζυγοι,-άσχεταανκαθοδηγούνταιαπότουποσυνείδητοήτοσυνειδητότους-ναγίνουνγονείς,θαπρέπειναγνωρίζουντιείδους,τιποιότηταςάνθρωποιείναι,ώστενακατανοήσουντοείδος,τηνποιότητατωνεμπειριώνπουθαδημιουργήσουνστοπαιδίτους.Οιεμπειρίεςαυτές,ταπαιδικάβιώματαθαγίνουνοδηγοίτηςζωήςτους,ενώπαράλληλαοιίδιοιοιγονείςθααποτελέσουνγονεϊκάπρότυπαγιαταπαιδιάτους.Ανκατανοήσουμεόλαταπαραπάνω,γιατηνεπίδρασητουγονεϊκούπροτύπουστηνενήλικηζωήτωνπαιδιών μας, θα αισθανθούμε περισσότερο υπεύθυνοι για τηνποιότητάμαςωςάνθρωποικαιγονείς,πουθαπροσφέρουντονεαυτότουςωςπρότυποσταπαιδιάτους. Μία κακής ποιότητας σχέση με τα παιδιά μας ή τοσύντροφόμας,δημιουργείσυναισθηματικάμπλοκαρίσματαπουαναπαράγονται στην ενήλικη ζωή των παιδιών μας ζητώνταςλύτρωση.Γιαπαράδειγμα,ανοιγονείςθεωρούντοναακολουθούντοκαθήκονσημαντικόκαιτηνκάλυψητωνηθικώνυποχρεώσεωνθέμαπρωταρχικήςσημασίας,ταπαιδιάδενθαμάθουνναείναιποτέχαλαράκαι ικανοποιημένααπολαμβάνοντας τη ζωήτους,αν δεν καλύπτουν κάθε ηθική υποχρέωση, θεωρώντας ακόμηκαι ντροπή την προσωπική επιθυμία (ακολουθώντας πάντα τογονεϊκόπρότυπο,π.χ.πρέπειναπεράσουμετοΣαββατοκύριακομετημαμάήπρέπειναείναιόλαπάνταστηνεντέλεια).Ανπάλιδυσανασχετούμεστην ικανοποίησητουγονεϊκούπροτύπου,νακάνουμεδηλαδήαυτόπουμαςεπιτάσσειτοκαθήκον,σύμφωναμετοοποίοέχουμεεκπαιδευτεί,συνηθίζουμεναταπεινώνουμετουςάλλους,πουσημαίνειπωςεκδικούμαστετογονιόμαςστο


18

πρόσωπότους. Ανόμωςογονιόςπουαγαπάτηνοικογένειάτουμεέντονοαίσθημα αυτοθυσίας, με διάθεση καταστρατήγισης του “εγώ”κάτω από την κυριαρχία των άλλων μελών της οικογένειας,θεωρείπωςείναιτοτέλειογονεϊκόπρότυπο,τότεκαιπάλικάνειλάθος.Έναςγονιόςδενμπορείναγίνειποτέαρκετάκαλόςανδενείναικαλόςάνθρωπος.Αςδούμεόμως,ποιομπορείναείναιτοτέλειογονεϊκόπρότυποτηςζωήςτωνπαιδιώνμας. Έναςσωστός γονιόςθαπρέπει να γνωρίζει τηνποιότητάτουωςάνθρωπος.Όχιαυτόπουμπορείναγίνει,αλλάναξέρειακριβώς αυτό που είναι. Να γνωρίζει τις αδυναμίες και ταελαττώματάτου,προσπαθώνταςπαράλληλαναπερπατήσεισ’έναδρόμοπροσωπικήςεξέλιξηςκαιαυτοβελτίωσης.Ηπροσπάθειαπου καταβάλουμε καθημερινά να εξελιχθούμε ως άνθρωποι,αλλά συγχρόνως και ως γονείς, μέσα από μία πειθαρχημένησυμπεριφοράθετικότηταςκαικαλοσύνης,σύντομαθαφανερώσειευεργετικέςιδιότητεςστηνολότητατηςύπαρξήςμας. Γνωρίζοντας τον εαυτό μας και τον προορισμό μαςαντιλαμβανόμαστε καλύτερα τους άλλους και τον κόσμογενικότερα.Αποκτάμεδιευρυμένηαντίληψητωνπραγμάτωνκαιχειριζόμαστεμεκατανόησητηνεπικοινωνία. Τοεπίπεδοτηςαυτογνωσίαςπουδιαθέτειοκάθέναςμας,προφυλλάσει τα παιδιά μας από κατάλοιπα και απωθημέναπαλαιότερωνγενεών.Πολλέςφορέςγιαπαράδειγμα“βγάζουμε”τααπωθημέναμαςσταπαιδιά,γιαόσαδενκαταφέραμεεμείςκαιεπιδιώκουμεναεπιτύχουνταπαιδιάμας,χωρίςναλαμβάνουμευπ’όψητιςδυνατότητεςήτιςπροτιμήσειςτους.


19

Έναςγονιόςπουθέλειναλέγεταισωστός,πρέπειναπειθαρχείσεό,τι λέει.Οιπράξεις τουθαπρέπει νααντικατοπτρίζουν ταλόγιακαιτιςσκέψειςτου.Ανείναιασυνεπής,τότεκαιτοπαιδίτου θα θεωρήσει σωστό να μην ακολουθεί πάντα αυτό πουτου λένε. Ένας γονιός που είναι συνεπής στα λεγόμενά του,δημιουργείαίσθημαασφάλειαςκαιυπευθυνότηταςστοπαιδίτου,πουγνωρίζειτιναπεριμένει,ανδεντηρείόσαπρέπει. Ξέρει να επικοινωνεί. Όχι μόνο με το παιδί του αλλάκαι με τον κόσμο. Με τον συγγενικό, φιλικό, οικογενειακό,επαγγελματικόκόσμο.Ανόμωςορόλοςτουείναιμόνογονιός,ούτε καν σύζυγος, δεσποτικός και απόλυτος χωρίς κοινωνικέςπροεκτάσεις,τότεείναιπολύπιθανόναδημιουργήσειεμμονές,συγκρούσειςκαιπαθολογικούτύπουεξαρτήσειςμετοπαιδίτου. Πρέπει να έχει τεκμηριωμένο και διαλλακτικό τρόποεπικοινωνίας. Αυτό σημαίνει πως γονιός, παιδί και σύζυγοισυζητούνμεπειθαρχία,λογικήκαιδιάλογο.Ακούειοέναςτονάλλομεκατανόηση,χωρίςτάσειςεπιβολήςήχειρισμού. Είναιεπίσηςβασικόν’ακούμετοπαιδίμαςανεξάρτητααπότηνηλικίατου.Ανμάθεινασυζητάαπόμικρήηλικίασεενήλικοπεριβάλλον,έτσιθαλειτουργείμελλοντικάκαιστηνοικογένειάτου.Καιστολάθοςακόμηείναισημαντικόναεπικοινωνούμεμεδιάθεσηκατανόησηςκισυγχώρεσης.Αγαπώσημαίνεικατανοώκαισυγχωρώ.Ανσυγχωρέσουμετοπαιδίμαςγιατολάθοςτου,θαμάθεικιαυτόνασυγχωρεί. Γνωρίζοντας πόσο επιρρεάζει η γονεϊκή συμπεριφοράτηνανάπτυξητηςπροσωπικότηταςτωνπαιδιών,γινόμαστεπιουπεύθυνοισταλόγια,τιςπράξειςκαιτιςεκφράσειςμας.


20

Είναιαστείον’ανακαλύπτουμεπόσοπολύεπιζητούμετηνευτυχίαγιαμαςκαιτηνοικογένειάμας,ενώπαράλληλακάνουμεό,τιείναιδυνατόγιανατηναπομακρύνουμεαπότηζωήμας. Αναζητάμε το σύντροφο που θα μοιραστούμε το ταξίδιτης ζωής και μόλις αυτός έρχεται κοντά μας προσπαθούμε νατονπροσαρμόσουμε“σταμέτραμας”.Χωρίςν’απολαμβάνουμετην ιδιαιτερότητα του ως μοναδικό δημιούργημα και ν’ανακαλύψουμε καινούρια πράγματα για τον εαυτό μας μέσα

Απόφαση ευτυχίας

“Είναι σίγουρα ανώτερο να θελήσουμε οι ίδιοι να απολαύσουμε την απόφαση της αλλαγής μας συνειδητά, παρά να μας κάνει η ζωή να πονέσουμε για να

αλλάξουμε στάση. ”

•


21

από τη συνύπαρξη, εφευρίσκουμε τρόπους να τον αλλάξουμεγιαναείμαστεευτυχισμένοι,χωρίςνασκεφτόμαστεκατάπόσοευτυχισμένοςθαείναιοίδιος.Όλημαςηζωήγίνεταιέναδιαρκέςκυνηγητόπροςαναζήτησητηςευτυχίας.Έναςcirculusvitiosus.Μοιάζειμετηγάταπουκυνηγάμεμανίατομανταλάκιπουέχειπιαστείστηνουράτηςμεαποτέλεσμαναγυρνάσυνεχώςγύρωαπότονεαυτότηςστηνπροσπάθειάτηςναελευθερωθεί.Γιατίόσοκυνηγάμετηνευτυχία,τόσομαςξεφεύγει.Αυτόςοφαύλοςκύκλος μπορεί να διασπαστεί μόνο όταν επικεντρωθούμε στοπαρόν,στοσήμερα,στοτώρα. Ηευτυχίαβρίσκεταιπάνταστοπαρόν.Ηαπόφασηαλλαγήςεπίσης.Αλλαγήρόλουσυνεπάγεταικαιαλλαγήτρόπουσκέψης.Αυτάπουγνωρίζαμεωςσήμεραμαςοδήγησανσεένανενήλικαμεσημείαεμπλοκής,πουανδεναπεμπλακούμεαπόαυτάσύντομαθαμεταφέρουμετααρνητικάμαςβιώματακαιτιςλανθασμένεςσυμπεριφορέςτουπαρελθόντοςστηνοικογένειάμας. Στόχος είναι η δημιουργία ενός υγιούς εσωτερικούανθρώπου που θα αναδύει άρωμα ζωής. Όποια κι αν είναι ταπροβλήματαπουαντιμετωπίζεις,τώραηζωήσουπροσφέρειέναυπέροχοδώρο.Ηνέαύπαρξηαποτελείκαιτοεισητήριογιατηνέαζωή.Τίποταδενμπορείνασταθεί εμπόδιοστοδρόμοσουγιαευτυχία.Τίποταδενμπορείναχαλάσειτηνηρεμίαπουσουπροσφέρειησκέψητηςοικογένειας.Είσαιπλέονμόλιςέναβήμααπότηναλλαγή.Δενμπορείςν’αλλάξειςκάτιαπότονεαυτόσουγυρίζοντας πίσω.Μπορείς όμως να γίνεις ένας νέος άνθρωποςσήμερα. Η νέα σου ζωή ξεκινά με τις δηλώσεις ευγνωμοσύνης.



22

Νιώσεευγνώμωνγιατοδώροτηςδικήςσουύπαρξηςκαιδιπλάευγνώμωνγιατονέοδώροπουέλαβες.Χαμογέλασεστηζωήκαιδέξουταδώρατης.Γίνεμίαδεκτικήψυχή,σεόσαηζωήθέλεινασουπροσφέρει. Ξεκίνησε τη νέα σου ζωή στηρίζοντας τη θετικότητα.Ζούμε εξάλλου σ΄ ένα δεκτικό Σύμπαν.Αν προσφέρουμε τηναγάπημαςσεόλους,σύντομαθαλάβουμεδώρααγάπης, γιατίόλαστοΣύμπανλειτουργούνμετονόμοτηςανταπόδοσης:“Ό,τισπείρεις,αυτόθαθερίσεις”. Όσοιπαραπονιούνταιγιατηζωήτους,ακόμηκιανέχουνοικογένεια, πλούτο, φίλους και όλα τα αγαθά δεν είναι ποτέευχαριστημένοι,μεαποτέλεσμαναμηνμπορούνναζήσουνστοτώρα,ευγνωμονώνταςτοΘεόγιαόσατουςπροσφέρει.Ηέλλειψηαυτήπου ζουνστοπαρόν διαμορφώνει και τομέλλον τους.Ημίζερη στάση τους στο παρόν είναι μία δήλωση στο Σύμπαν,πουτουςαπαντά“ναι”,διαιωνίζονταςτηλανθασμένηστάσηστοσυνεχές“τώρα”. Δενμπορούμεναγίνουμεκαλοίγονείς,ανεμείςδενέχουμεγίνεικαλύτεροιάνθρωποι.Όσααδιέξοδαμαςπαρουσίασεηζωήμέχριτώρα,ήτανγιαναπάρουμετηναπόφασην’αλλάξουμε.Αναυτόδενμπορέσαμενατοκατανοήσουμεακόμη,τότεηζωήθασυνεχίζειναμαςστέλνειδιαρκώςνέαμαθήματαγιαναγίνουμεκαλύτεροι. Είναι σίγουρα ανώτερο να θελήσουμε οι ίδιοι νααπολαύσουμετηναπόφασητηςαλλαγήςμαςσυνειδητά,παράναμαςκάνειηζωήναπονέσουμεγιανααλλάξουμεστάση. Καιαλλάζουμεσυνειδητάμόνομετηναγάπη!Αγαπώνταςτονεαυτόμας,αγαπάμετονσύντροφόμας,τοπαιδίμας,τουςφίλους


23

μας,τηζωήμας.Ανεξάρτητααπότουςαρνητικούςπαράγοντεςπουεμφανίζονταικαθημερινάστηζωήμας,ηαπόφασήμαςπρέπειναείναιμόνιμη,σταθερήκαιπλημμυρισμένημεαγάπη.Αςμηνξεχνάμε,πωςοιαρνητικοίπαράγοντεςαποδεικνύονταιθησαυροίγνώσεων,μαθήματαζωής,ευκαιρίεςναγίνουμεκαλύτεροι.Μαςγεμίζουναρχικάμετοξικάσυναισθήματα,πουαλλοιώνουντηνομορφιάτηςζωήςμαςκαιστησυνέχειαμαςκάνουνναθέλουμεν’απαλλαγούμεγρήγορααπόαυτά.Αςζήσουμελοιπόντηνκρυφήσημασίατωναρνητικώνκαταστάσεωνπουμαςεκπαιδεύουνκαιμας οδηγούνστονανώτεροάνθρωποπουβρίσκεταιμέσαμας.Στοανώτεροαυτόσημείοδενπρόκειταιναφτάσουμεποτέ,ανσυνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε τους ίδιους τρόπους επίλυσηςτωνπροβλημάτων.Αλλάζονταςμέσααπότασυνεχήπροβλήματατηστάσημαςσεαυτά,τοντρόποαντιμετώπισήςτους,αλλάζουμεκι εμείς, αλλάζει και η ζωήμας!Πολλοί πιστεύουν ότι πρέπεινα βρούν κάτι έξω από τους εαυτούς τους. Η απάντηση είναιπάνταμέσαμας.Όπωςτοκαλόκαιτοκακό.Ανπαρατηρήσουμετονεσωτερικόμαςκόσμο,θ’ανακαλύψουμεσυμπεριφορέςκαιτρόπουςαντιμετώπισηςκαταστάσεων,πουμαςδείχνουντιςδύοόψειςτουίδιουνομίσματος. Αποδεχόμαστε τη φύση μας, επιλέγουμε όμως τη θετικήπλευρά της. Ζούμε με ευγνωμοσύνη, αγάπη, αισιοδοξία καιπίστηγιατοκαλύτερο.ΤοΣύμπαναποδέχεταιτιςδηλώσειςμαςκαιμαςεπιστρέφειαυτόπουτουδίνουμε.Εκείβρίσκεταικαιτοδώροτηςζωήςκαιομεγαλύτεροςπλούτοςτης.Δωρίζονταςένανάνθρωποαυτήςτηςποιότηταςστοπαιδίμας,προσφέρουμεέναδώροανεκτίμητηςαξίαςσεόλους.



24

Απογαλακτισμός

Αρχίσαμετηζωήτωνάλλων,θεωρώνταςπωςείναιηδικήμας. Γελάσαμε, κλάψαμε, πονέσαμε, ταξιδέψαμε, επιλέξαμε,ζήσαμεμεταπρότυπατωνγονιώνμας.Οδηγηθήκαμεστηζωήγιαπολλάχρόνιααπότομικρόπαιδίμέσαμας,πουσεό,τιεπέλεγενακάνει θα έπρεπενα έλκει τηναγάπητωνγονιών,πουαπλάσημαίνειπωςθαέκανεό,τιοιγονείςεπιθυμούσαν. Μεοδηγότηλογικήτουυποσυνείδητουσυνήθωςτοπαιδίδεν είναι ποτέ αρκετά καλό, ώστε να αξίζει την επιβράβευση

“Η λογική των άλλων και όχι οποιωνδήποτε άλλων, αλλά συγκεκριμένα των γονιών μας,

είναι αποτέλεσμα της λογικής των γονιών τους, που είναι αποτέλεσμα της λογικής των γονιών

τους, η οποία είναι επίσης αποτέλεσμα των γονιών τους, κ.ο.κ.”

•


25

των γονιών του. Στην πεποίθηση αυτή δημιουργείται και τομπλοκάρισμα.Μίατραυματισμένηπαιδικήηλικία,ανακατεμένοκουβάρι, που προσπαθούν οι ειδικοί να ξεμπλέξουν και ναοδηγηθούνσαντομίτοτηςΑριάδνης,στηναρχήόλων,γίνεταιοδηγός του παρόντος, που παράλληλα σχεδιάζει δρομολόγιατου μέλλοντος. Κι εμείς παραμένοντας παρατηρητές της ζωήςμαςπουφεύγει,χωρίςναπροφτάνουμεναχαρούμετιςστιγμέςτης, δημιουργούμε προϋποθέσεις για το μέλλον, “θα είμαιευτυχισμένος όταν θα έχω μία οικογένεια, ένα εξοχικό, έναντραπεζικόλογαριασμό,μίαδουλειά...”ή“ότανθαείμαικάποιος”,που σημαίνει ουσιαστικά, πως θα είμαι ευτυχισμένος, όταν οιγονείςμουχαρούνκαιμεαγκαλιάσουνλέγοντάςμου“μπράβο,τώραμάλιστα,τακατάφερες!”. Σε όλη μας τη ζωή κυνηγάμε αυτή τη στιγμή, που οιγονείς μας θα μας αγκαλιάσουν, λέγοντάς μας πόσο υπέροχοιείμαστεήπόσοπερήφανοιαισθάνονταιγιαμας.Ζούμεδηλαδήτοόνειρότους.Τηζωήπουονειρεύτηκανγιαμας,χωρίςεμάς,ότανγεννηθήκαμε.Μάλισταέκανανό,τιήτανδυνατόγιαναμαςενισχύσουντα“θέλω”τους,μετατρέποντάςτασεδικάμας“θέλω”.Μάθαμε λοιπόν να θέλουμε αυτά που ήθελαν και μας έκανανσταμάτιατους“τακαλάπαιδιά”.Ανοιβαθμοίστοσχολείοδενείναιπολύικανοποιητικοί,τότεδεναξίζουμε,γιατίδενείμαστεαρκετάκαλοί.Μαθαίνουμεναλέμε“ευχαριστώ”επειδήπρέπει,ναφοβόμαστεόσουςδενγνωρίζουμε,νααμφιβάλλουμεγιαόσαδενξέρουμεκαινααπορρίπτουμεό,τιδενμπορούμεναέχουμε.Εγωϊσμός,κενοδοξία,απελπισία,παραλογισμός....ψυχοθεραπεία.Και φυσικά όσο τροφοδοτούμε το εσωτερικό μας παιδί με τα



26

αρνητικάσχόλια τωνγονιώνμας, τόσο το εκπαιδεύουμεμε τηλογικήτους.Ηλογικήαυτήείναιτόσολογικήπουμπορείνασετρελάνειήνασεστείλειγιαψυχοθεραπείεςακόμηκαιγιαόλησουτηζωή.Ηλογικήαυτή,τωνάλλωνδηλαδήκαιόχιοποιωνδήποτεάλλων,αλλάτωνγονιώνμαςείναιουσιαστικάαποτέλεσματηςλογικήςτωνγονιώντους,πουείναιαποτέλεσματηςλογικήςτωνγονιώντους,ηοποίαείναιεπίσηςαποτέλεσματωνγονιώντους... Ας σκεφτούμε τους γονείς μας, φέρνοντας στο μυαλόμαςμίαεικόνατουπαρελθόντος,όπουείχαμεκάποιαδιαφωνίαμαζί τους. Ας παρατηρήσουμε πως αντέδρασαν σε κάτι πουτους είπαμε και πως αντιδρούμε εμείς σήμερα στα παιδιά μαςσε παρόμοιες συζητήσεις. Το πιθανότερο είναι, να έχουμευιοθετήσειακριβώςτηνίδιασυμπεριφορά.Οφόβος,ηεπίκριση,οθυμός,ηδυσπιστία,ητιμωρία,ηδυσαρέσκεια,ηαδιαφορία,ηαπόρριψηπουκάποτεζήσαμε,εξακολουθούνναστοιχειώνουντηζωήμαςκαιυποσυνείδηταδιαιωνίζουμε,αναπαράγονταςτηνίδιακατάσταση,πληγώνονταςταπαιδιάμαςμετονίδιοτρόποπουοιγονείςμαςπλήγωσαντοπαιδίμέσαμας! Αν ο συναισθηματικός απογαλακτισμός από το γονεϊκόπεριβάλλον δεν έχει ακόμη επιτευχθεί, το πλάνο της ζωής θαείναι ιδιαίτερο οδυνηρό για τους γονείς που θα μεγαλώνουνανικανοποίητα παιδιά και για τα παιδιά που θα επιζητούν ναικανοποιήσουντουςανικανοποίητουςγονείςτους. Η ποιότητα της λογικής που διαθέτει καθένας μαςείναι απόλυτα συνδεδεμένη με τις πληροφορίες που δέχτηκε.Μόνο ο ελεύθερος, ο ώριμος πνευματικά άνθρωπος, μπορείνα αξιολογήσει τις πληροφορίες που δέχτηκε ως παιδί και να


27

περπατήσειστοδρόμοτηςδικήςτουλογικής. Ηκατανόησητηςλογικήςτωνγονιώνμαςκαιησυγχώρεσηείναι το εισητήριο στη νέα ζωή. Ας γίνουμε οι γονείς πουπεριμένουν τα παιδιά μας, όπως κι εμείς περιμέναμε.Ας γίνειη εμπειρία της οικογένειας ένα βήμα για τη γνωριμία και τηνεπικοινωνίαμετοεσωτερικόμαςπαιδί. Ηλογικήείναιμίακαιόλοικαταλαβαίνουμετονόημάτης.Ηδιαφοράόμωςέγκειταιστησύνθεσητηςπροσωπικότηταςτουλογικάσκεπτόμενου.Αντομείγματηςπίστηςμαςείναιγεμάτοαμφιβολία,πονηριά,κατάκρισηκαιζηλοφθονίαέχειδιαφορετικήποιότηταλογικήςαπόκάποιονάλλονπουσκέφτεταιμεμείγμαπίστηςπουαποτελείταιαπόαγάπη,αλτρουϊσμό,αισιοδοξίακαικατανόηση.Ανάλογαμετηλογικήπουμαςορίζει,ορίζουμεκιεμείς το παρόν και το μέλλον, τόσο το δικό μας όσο και τουπαιδιούμας.Γιατίτομείγματηςπίστηςπουδημιουργούμεσταπαιδιάμαςήστον εαυτόμας, θαμεταβάλλει τη ζωήόλων.ΟιWarnerbros,(ΠολωνοίμετανάστεςστηνΑμερική,πουκατάφεραννα δημιουργήσουν έναν κολοσσό θεάματος) αναφέρουν στηβιογραφία τους, πως έπαιρναν κουράγιο πιστεύοντας ακόμηπερισσότεροστοσχέδιότους,ότανόλοιτουςέλεγανότιδενθατακαταφέρουν,αναφέρονταςπως:“...εμείςξέραμεπωςείμαστεστοσωστόδρόμο”.Απορείτεμήπωςγιατομείγματηςπίστηςτους;Πωςπεριμένουμεναπροοδεύσειέναπαιδίστηζωήτουανεμείςβομβαρδίζουμεσυνεχώςταόνειράτουμεκατάκρισηήαπαξίωση:“...πως περιμένεις να προκόψεις, αφού δε διαβάζεις!” ή “....μετικάθεσαικαιασχολείσαιτώρα,τιτοθεςτοποδόσφαιρο;”;Ανόμωςσταθούμευποστηρικτικάστιςεπιλογέςτου,δημιουργώντας



28

κλίμαασφάλειαςκαιεμπιστοσύνηςμπορείκαιναεπικοινωνήσειμαζίμας,κατανοώνταςαυτάπουμαςπροβληματίζουν:“..μήπωςείναι καλύτερα ναμοιράζεις το χρόνοσου κάνοντας αυτό πουσου αρέσει (ποδόσφαιρο) και αυτό που πρέπει (διάβασμα) ;”Πολλές φορές τα παιδιά από αντίδραση και κακή επικοινωνίαμεταξύτηςοικογένειαςλειτουργούναντιδραστικάεκφράζονταςμετοντρόποαυτότηδυσαρέσκειάτους. Όλοι είμαστε κοινωνικά όντα. Το περιβάλλον βρίσκεταισε άμεση εξάρτηση με το “είναι” μας.Καθημερινά δεχόμαστεκαιδίνουμεπληροφορίες,επικοινωνώντας.Οιπληροφορίεςπουπαίρνουμε σε συνδυασμό με τα πιστεύω και τις αξίες μας, τιςπνευματικέςστρατηγικέςκαιτασυναισθήματάμαςεπιρρεάζουντο“είναι”μας,διαμορφώνονταςτονκόσμομας,τοντρόποπουβλέπουμεταπράγματακαιζούμετηζωήμας.Ανμείνουμεστηναρνητική όψη των πραγμάτων, στις δυσάρεστες πληροφορίεςπουκαθημερινάδεχόμαστε,διαμορφώνουμεανάλογηποιότηταλογικής.Σετροχιάαλλαγήςόμως,φιλτράρουμετιςπληροφορίεςπουδεχόμαστε,επιλέγουμεμόνοτοκαλόκαιμένουμεσεαυτό,δίνοντάςτουτηδύναμη,ναμαςμεταβάλλειπροςτονκαλύτερο,τον αναγεννημένο άνθρωπο. Την αρνητική πλευρά τωνπραγμάτωνδεντηναφομοιώνουμεκαιδεντηνεπικοινωνούμεμεάλλους.Τηναπομακρύνουμε.Έτσιηαρνητικήδύναμηχάνεται. Πρέπει ν’ αντιληφθούμε πως έχουμε καταναλώσει πολύχρόνο, τιμωρώντας το μικρό παιδί μέσα μας, που ποτέ δεν τοαφήσαμε να ενηλικιωθεί, αφήνοντάς το φυλακισμένο στουποσυνείδητονακυβερνάαπόεκείτηζωήμας,πουμετησειράτης περιμένει να τη ζήσουμε, όταν εμείς θα αποφασίσουμε να


29

ξεδιαλύνουμετοπαρελθόν. Θαήτανπραγματικάεξαιρετικόναμπορούνοιγονείςμαςνακαταλαβαίνουνταόνειράμας,τιςφιλοδοξίεςμας,ναθέλουννασυζητήσουνγιαόλααυτάμαζίμαςήρεμαχωρίςεπικρίσεις,αμφιβολίεςκαισυγκρούσειςαλλάαυτόμάλλονείναιδύσκολο.Όπωςεμείςέχουμετηδικήμαςλογική,έτσιέχουνκαιοιγονείςμαςτηδικήτουςκαιοιγονείςτουςεπίσηςτηδικήτους.Δενείναισωστό να πιστεύουμε πως δεν μας καταλαβαίνουν ή ότι είναιάδικοι.Απλώςακολουθούνταπρότυπάτους.Κατανοώνταςαυτήτηναλήθεια,θαμάθουμενακατανοούμεκαλύτερατουςίδιους,νατουςσυγχωρούμεκαινατουςαγαπάμε.Ναπιστεύουμεπωςκάνουντοκαλύτεροπουμπορούνσύμφωναμεόσαδιδάχτηκανκαι κατανοώντας πως αν ήξεραν και αυτοί όσα ξέρουμε εμείςσήμερα,θαέπραττανδιαφορετικά.Αςμηναφήσουμεεγωϊστικέςσυμπεριφορέςναδιαλύσουντησχέσηαυτή.Μίαάσχημησχέσημετουςγονείς,μαςκάνειναδημιουργούμεάσχημεςσχέσειςκαιστοπεριβάλλονμας. Όταν επιλέξουμε την αλλαγή μας στη νέα ζωή, ναπερπατήσουμετοδρόμοτουφωτός,τίποταδενθαμαςκάνειναπαλινδρομήσουμε.Ανηθέλησήμας είναι ισχυρή,ηλογικήθαακολουθήσειτονέοδρόμο.Αυτόςεξάλλουείναικαιοπροορισμόςμας.Γεννηθήκαμεγιαναζήσουμεστηνκαλήπλευράτηςζωήςκαινανοιώσουμετονπαράδεισοεσωτερικάκαιεξωτερικά.



30

Καθρέφτες

Ένααπότασημαντικότεραμαθήματαστηδιαπαιδαγώγησητωνγονιώνείναιηγνώσηκαισυνειδητοποίηση,πωςταπαιδιάμαςαποτελούνκαθρέφτητουεαυτούμας.Ακούμεπολλέςφορέςγονείςναλένε“Πωςβγήκεέτσιαυτότοπαιδί;Εμείςαλλιώςτοαναθρέψαμε!”.Ηαλήθεια είναιπως τοπαιδί “βγήκε”ακριβώςόπωςανατράφηκε. Επιστήμονες αποδεικνύουν, πως μαθαίνουμε καλύτερααπόταπαραδείγματατωνανθρώπωντουπεριβάλλοντόςμαςκαι

“Τα παιδιά μπορούν να διαβάσουν τον εσωτερικό μας εαυτό και ενστικτωδώς να αντιγράψουν όλα αυτά που εμείς νοιώθουμε, γιατί αποτελούμε το ισχυρότερο

πρότυπο στη ζωή τους”.

•


31

ιδιαίτεραόσωνθαυμάζουμε.Οθαυμασμόςαποτελείσημαντικόκίνητρο για τα παιδιά, ώστε να υιοθετήσουν συμπεριφορέςμεγάλων. Ισχύει δηλαδή αυτό που λέμε: “Έδωσε το καλόπαράδειγμα”.Επομένωςανεμείςακολουθούμεένασυγκεκριμένομοτίβο συμπεριφοράς, τα παιδιά το υιοθετούν, με το να μαςπαρατηρούν. Ταπαιδιάκάνουναυτόπουβλέπουνσανκαλοίπαίκτεςτουπαιχνιδιού“κάνεό,τικάνω”.Γιανακατανοήσουμεπερισσότεροτην ευθύνη μας ως προς αυτή τη μιμητική συνήθεια τωνπαιδιών,θαπρέπεινασυνειδητοποιήσουμε,πωςκλωνοποιούμετο “είναι” μας κάθε στιγμή που εκφραζόμαστε με κάθε τρόποή σκεφτόμαστε. Όλες μας οι αντιλήψεις, οι πεποιθήσεις αλλάκαιοισκέψειςμαςείναιησυνολικήεικόνατωνπαιδιώνμαςγιαμας.Ανπιστεύουμεπωςοι εσώτεροιφόβοιμας,οιαμφιβολίεςή ταόνειράμας είναικαλάφυλαγμέναμέσαμας,σίγουραδενέχουμε καταλάβει, πως αυτά δεν μπορούν να μένουν κρυφά.Ταπαιδιάμπορούνναδιαβάσουντονεσωτερικόμαςεαυτόκαιενστικτωδώςνααντιγράψουνόλααυτάπουεμείςνοιώθουμεήλέμε,γιατίαπλάταεκπαιδεύουμεναμας“ακούνε”,θεωρώνταςτοσύνολόμας(πράξεις,συναισθήματα,συμπεριφορές)πρότυποτηςζωήςτους. Ίσως το καταλάβουμε καλύτερα αν βγούμε από το ρόλοτου γονιού και δούμε το θέμα όσο γίνεται αντικειμενικά. Γιαπαράδειγμαστονεπιχειρηματικότομέα,ότανπροσλαμβάνονταινέοιυπάλληλοι,περνούνμίαπερίοδοωςνεοσσοί.Οινέοιμυούνταιστημεθοδολογίατωνανώτερωνστελεχώνπουτουςεκπαιδεύουνμεένατρόποπουπαραπέμπεισεοικογενειακόκαθεστώς.Σεόλη

Καθρέφτες


32

τηδιάρκειατηςεκπαίδευσηςβλέπουμετουςνέουςναλειτουργούνωςαντιγραφικάμηχανήματα,μιμούμενοιτουςεκπαιδευτέςτους,χωρίς να χάνουν κάτι από τις κινήσεις τους, τη συμπεριφοράτους,τηνομιλίατουςκαισιγά-σιγάμαθαίνουνν’ακολουθούνκαιτοντρόποσκέψηςτους.Γίνονταικαλοίμαθητέςκαιακόμηκαλύτεροι όταν δένονται και συναισθηματικά με τον δάσκαλότους,πουαποτελείπλέονγιαυτούς“δεύτεροςπατέρας”.Ακούμεσυχνάτηέκφραση“αυτόςξεπέρασετοδάσκαλότου”,όπουέναδιαφορετικήςπροσωπικότηταςάτομο, ταυτίζεται τόσοπολύμετοάτομοπουθαυμάζειθεωρώνταςτοπρότυπο,αντιγράφονταςσε βάθος χρόνου όλα τα στοιχεία της προσωπικότητας τουεκπαιδευτήτου. Τιςπερισσότερεςφορέςοεκπαιδευτήςαγνοεί τομέγεθοςτης ευθύνης του. Αν ένας γονιός - εκπαιδευτής γνωρίζειτην έννοια “αγάπη” στην πράξη, θα τη μεταφέρει και στοεκπαιδευόμενοπαιδί του.Ανόμωςμιλάγια τηναγάπη, ενώοιπράξειςτουυποδεικνύουναίσθημαμίσουςκαιεκδίκησης,τότετο εκπαιδευόμενο παιδί είναι φυσικό ν’ ακολουθεί τις πράξειςκαιόχιταλεγόμενατουεκπαιδευτήτου,αφούτοπαιχνίδιόπωςείπαμελέγεται“κάνε,ό,τικάνω”.Ανσκεφτούμετονεαυτόμαςωςμαθητή και τους γονείς μαςως εκπαιδευτές, θα δούμε πωςέχουμεμάθειαπόταπαραδείγματακαιόχιαπότηθεωρία. Όσο λοιπόν περισσότερο δείχνουμε την αγάπη μαςέμπρακτα, τόσο περισσότερο καταφέρνουμε να εντυπώσουμεστομυαλότουπαιδιούμαςτηνπραγματικήτηςέννοιακαιτηνπολύτιμηαξίατης. Ανατρέφονταςλοιπόνέναπαιδίσαγονείςμενέααντίληψη,


33

θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σε “αυτά που τουβάζουμεστοκεφάλι”.Τομυαλότουπαιδιούλειτουργείωςέναςηλεκτρονικός υπολογιστής. Αποθηκεύει τις πληροφορίες πουδέχεταισεαρχείατουεγκεφάλουκαιαναλύεικάθεκατάστασηπουθααντιμετωπίσειστομέλλον,σύμφωναμεταδεδομέναπουέχειαποθηκευμένακαιταοποίαανασύρεικάθεφοράανάλογαμετηνπερίσταση,γιαναπράξειανάλογα.Οιπαιδικέςμνήμεςδενπετιούνταιγιανααντικατασταθούνμενέες.Υπάρχουνεκείπουέχουν τοποθετηθεί και επειδή χρησιμοποιούνται περισσότερο,λόγωτηςπαλαιότηταςτωνεγγραφώνκαιεπομένωςτωνεμπειριών,ανασύρονται πρώτες, για ν’ αντιμετωπίσουν προβλήματα τηςκαθημερινότητας. Αν ένα παιδί βλέπει για αρκετά χρόνια έναν πατέρανα μιλά άσχημα και να απαξιώνει τους άλλους, το παιδί αυτόμεγαλώνονταςθασυνεχίσειτο ίδιοπρότυποσυμπεριφοράςκαιστηδικήτουζωή,γιατίαυτήτηντακτικήέχειαποθηκεύσειστααρχεία του.Αν όμως σε αντίθετη περίπτωση, ως παιδί βίωσεένα αρμονικό και ειρηνικό περιβάλλον στην οικογένειά του,τότεείναισίγουροπωςθαεπιλέξειπιοδιαλλακτικούς τρόπουςεπικοινωνίας. Είναι γνωστό ότι κάνοντας delete στον υπολογιστήμας διαγράφουμε ό,τι μας είναι άχρηστο.Με τον τρόπο αυτό,κατανοώντας την αναποτελεσματικότητα της πρακτικής τωνπαλαιών εγγραφών, ας κάνουμε delete σε ό,τι άχρηστο έχειαρχειοθετηθεί και δεν μας οδήγησε στον καλύτερο άνθρωπο.Αςαντικαταστήσουμε ταπαλιάαρχείαμενέες,πιοαισιόδοξεςεγγραφέςπουπροάγουντόσοτηδικήμαςζωή,όσοτωνανθρώπων

Καθρέφτες


34

πουσυναναστρεφόμαστε. Σύμφωνα ωστόσο με τον Piaget και τις θεμελιώδειςπαιδαγωγικές αντιλήψεις του, ο πρωταρχικός σκοπός τηςμάθησηςείναιηδημιουργίαανθρώπωνικανώνναπρωτοτυπούνκαιόχικαιναεπαναλαμβάνουναυτάπουέκανανοιπροηγούμενεςγενιές. Να δημιουργούμε δηλαδή ανθρώπους δημιουργικούςκαιεφευρετικούς.Οδεύτεροςσκοπόςτηςεκπαίδευσηςείναιναδημιουργείοάνθρωποςνουπουθακρίνει,θαεπαληθεύεικαιδενθααποδέχεταιό,τιοιάλλοιτουπροσφέρουν. Αναθρέφοντας ένα παιδί με αυτοπεποίθηση, που πηγάζειαπότηνενθάρρρυνσηπουτουπροσφέραμεστηνπαιδικήηλικία,απολαμβάνουμετονενήλικαπουβιώνειόμορφεςοικογενειακέςστιγμές,χωρίςταπροβλήματατηςδικήςμαςζωήςήτωνγονιώνμας. Βάζονταςένατέλοςστηνπαλιάνοοτροπίαπουοδηγείτηζωήμας, αποφασίζουμε τώρανααλλάξουμεκαι ναβαδίσουμεαποφασιστικάστηνέαζωήκάνονταςτουςεαυτούςμαςπρότυπαανθρώπωνπουαγαπούνκαισέβονταιτονεαυτότους.


35

Προβολές

Οι πληροφορίες που δεχόμαστε από το περιβάλλον μας,είτε είναιλόγος, είτε είναι εικόνες,δημιουργούνπροβολέςστομυαλόμας,διαμορφώνονταςτονκόσμογύρωμας. Ταδεδομένααυτάμπορείναείναιγιαπαράδειγμαηεικόνατου πατέρα μας να σφίγγει το χέρι ενός διάσημου ηθοποιούκαινατουεκφράζειτοθαυμασμότου.Ηπροβολήτηςεικόναςαυτής,πουδημιουργήθηκετότεστομυαλόμας,αρχειοθετήθηκεσεφάκελο τηςμνήμηςμαςμε τηνονομασία“σημαντικός”και

“Η οικογένεια που δεν ενδιαφέρεται για τις προβολές και τους “άλλους” και διαμορφώνει

τη δική της αντίληψη για τη θέση στο κοινωνικό σύνολο, προάγει την αναγεννημένη

ζωή, αλλάζει τα λανθασμένα αρνητικά στερεότυπα με θετικά πρότυπα”

•

Προβολές


36

περιλαμβάνειτηνεικόνατουπατέραμαςμετονδιάσημοηθοποιό,καθορίζοντας επακριβώς την έννοια. Για κάποιο άλλο παιδίόμωςστοαρχείοτηςμνήμηςμετηνονομασία“σημαντικός”έχεικαταχωρηθείη εικόνα τουπατέρα τουνασφίγγει το χέρι ενόςγιατρού, που μόλις τελείωσε μία επέμβαση.Οι εγγραφές είναισωστές,οιέννοιεςτωνπροβολώνόμωςδιαφέρουν.Τομέγεθοςτηςπροσκόλλησήςτωνπαιδιώνστογονεϊκόπρότυποκαθορίζεικαι το μέγεθος της επιδίωξης μίας προβολής. Σκεφτείτε όμωςπόσες προβολές καταγράφει καθημερινά σε κάθε έννοια τουποσυνείδητο των παιδιών μας. Προβολές της ομορφιάς, τηςμόρφωσης,τηςευτυχίαςκαιτιςανάλογεςεπιδιώξειςτους. Οι προβολές των περισσότερων ανθρώπων βασίζονταιπρωταρχικάστακοσμικάκριτήρια(εξουσία,ομορφιά,χρήματα),ενώοιαξίεςπουκαθορίζουντηνποιότητατουώριμουανθρώπουαξιολογούνταιωςδευτερεύουσαςσημασίας. Ωριμάζονταςσταχρόνιακαιστοπνεύμα,προσπαθούμεναδιαφοροποιηθούμε από τις προβολές μας αποκαταστώντας τονπτωτικόμαςάνθρωπο.Αγκαλιάζουμεμεστοργήτομικρόπαιδίμέσα μας και το ξαναπερνάμε από τις σχολικές αίθουσες τουπνεύματος.Διαγράφουμεόσασημαντικάέχουνπροβληθείστονμαυροπίνακα τηςψυχής μας και ζωγραφίζουμε τις εικόνες τηςνέαςζωήςμεγνώμονατιςπνευματικέςαξίες. Είπεκάποτεόλοχαρά,ογιοςστονπατέρα,ενώπερπατούσανστηνεξοχήέναόμορφοπρωϊνό: -“Κοίτα πατέρα πόσο μεγάλος είμαι!” απλώνοντας ταχέριαμεκαμάρι,μεγαλώνονταςακόμηπερισσότεροτομέγεθοςτηςσκιάςτουστομονοπάτι.Οπατέραςτουχαμογέλασεχωρίς


37

νατουαπαντήσει.Τοαπόγευμακαθώςεπέστρεφανστοσπίτιτοπρόσωποτουμικρούμελαγχόλησε,λέγοντας: -“Κοίταπατέραπόσομικρόςείμαι!”αφούησκιάτουείχεμικρύνει.Τότεοπατέραςτουέσκυψεκαιτοναγκάλιασελέγοντάςτου: -“Ποτέναμηναφήνειςτηζωήσουναεξαρτάταιαπότουςπροβολείςτωνάλλων.Μόνοςσουκαθορίζειςτηναξίασου.Μηστηρίξεις ποτέ τη ζωήσουστη γνώμη των άλλων.Κανείς δενμπορεί νασου πει πόσοσημαντικός ή ασήμαντος είσαι.Παράμόνοεσύ!”Έτσιπορεύτηκανστομονοπάτιτηςζωής,στοοποίοπερπάτησαν όλοι οι αναγεννημένοι γονείς δίπλα στα γεμάτααυτοπεποίθησηπαιδιάτους. Είναιμεγάληευλογίαναμπορείτοπαιδίνααυτοκαθορίζεται,χωρίς να έχει ανάγκη ακόμη και αυτήν την επιβεβαίωση τουπατέρατου. Οιπροβολέςαυτέςείναιαδύναμεςήδυνατέςανάλογαμετηναξίαπουεμείςτουςδίνουμε.Ηεπιρροήτωνπροβολώνστηζωήτωνπαιδιώνείναιόμωςμίαύπουληδύναμηπουανατρέφεταιστο χώρο της οικογένειας και εξελλίσσεται ανάλογα με τιςαντιδράσειςτωνμελώντηςστιςπροβολέςαυτές.Ανηεπιτυχίαγια παράδειγμα είναι το παν για κάποιους γονείς, το παιδί θακάνει ταπάνταγιαναπραγματοποιήσειαυτήτηνπροβολήκαιανδεντακαταφέρειθαπέσεισεκατάθλιψηήθαδημιουργήσειάλλεςκαταστάσειςεπώδυνεςγιαόλους. Ως αναγεννημένοι γονείς, οφείλουμε να διακρίνουμε τηφύση των προβολών μας, να διαφοροποιηθούμε από αυτές,διαγράφονταςτιςπαλιέςκαιεγγράφονταςνέες,προσαρμοσμένες

Προβολές


38

στηθείαφύσημας,διασφαλίζονταςτηνισορροπημένηανάπτυξητηςοικογένειάςμας. Πολλοί ζουνακόμητηναφόρητηαγωνίατηςδιατήρησηςτης ατσαλάκωτης εικόνας για τους γύρω μας. Να ζουνδηλαδή σύμφωνα με τα κοινωνικά πρότυπα (κοινωνικέςπροβολές),σύμφωνα με αυτό που όλοι θεωρούν ως όμορφο,πετυχημένο και γι αυτούς σωστό. Έχουν γίνει μάλιστα αυτέςοι κοινωνικές προβολές, τόσοαπαιτητικές που δενσου δίνουνσχεδόνκαμίαευκαιρίαναχαλαρώσεις,ούτεγιαν’αναπνεύσεις(παράμόνοανχωρέσειςστοπαντελόνιμενούμερο32).Τοναείσαιοεαυτόςσουγίνεταιαφύσικοκαιτοναλειτουργείςσύμφωναμετηνεικόνατηςκοινωνίαςαπόλυταφυσιολογικό.Όλαστονκόσμοτουςκινούνταιστοναστερισμότου“πρέπει”. Αν όμως όλα τα κοινωνικά συμβατά όντα αποκάλυπταντην ψυχολογική πίεση που καταναγκαστικά δέχονται από τηνπροσπάθειαδιατήρησηςτηςεικόναςτους,θαέκλαιγανπάραπολύβλέποντας τα κενά, κακομαθημένα και ανικανοποίητα παιδιάμέσατους,πουλειτουργούνακόμημετα“πρέπει”τωνάλλων.Αντίθεταόμωςδέχονταιναζουνμεαντικαταθλιπτικά,αρκείναδιατηρήσουντηνεικόνατους(π.χ.μοντέλα).Σκεφτείτετώρατιείδουςπροβολήείναιαυτήγιαταπαιδιάτους! Ποιαείναιόμωςαυτήηχρυσήτομήπουδενκινείταιστηνκατεύθυνσητου“πρέπει”,αλλάούτεκαιστηνκατεύθυνσητηςαδιαφορίας; Δενείναιτυχαίοπουηεποχήμαςχαρακτηρίζεταιωςεποχήτωνεικόνων.Ζούμεγιαναφτιάξουμετηνεικόνα,στησυνέχειατρεφόμαστεαπόαυτήκαιπροτρέπουμεταπαιδιάμαςαλλάκαι


39

όλητηνκοινωνίανακάνειτοίδιο.Έτσιλειτουργείουσιαστικάηκαταναλωτικήκοινωνίαμας.Βασιζόμενηστηνεικόνα:“...δενείσαι αρκετά όμορφη, γι αυτό χρησιμοποίησε αυτή τη μάρκακρέμας,αυτό τοαδυνατιστικόπροϊόν....”.Μίαπηγήδυστυχίαςτωννέωνγιαπαράδειγμαείναιη επιμονήστην τελειότητατηςεξωτερικήςτουςεμφάνισηςπουοδηγείακόμηκαισεπαθολογικέςκαταστάσεις. Χρειάζεται αρκετά μεγάλη δύναμη να κολυμπάς ενάντιαστοποτάμιτηςζωής.Πάνταηδύναμημετηνοποίαρέειηζωήείναιισχυρότερη,αφούκαταφέρνειμετοπέρασματωνχρόνωννακάνειλείατηνεπιφάνειαακόμηκαιστιςπιοτραχιέςπέτρες.Πόσομάλλοντηνκαρδιάτουανθρώπου. Ο πόνος γίνεται ο καλύτερος γιατρός. Οι καθημερινέςαπαιτήσεις είναι ένας επίμονος και δύσκολος αντίπαλος καιενώαυτέςποτέδεν τελειώνουν, εμείςφτάνουμεστο τέλος τηςζωής μας να μετανοιώνουμε και να βλέπουμε τη ματαιότητατουκόπουμαςγιαναείναιόλα“όπωςπρέπει”.Ακούμεσυχνά:“....δενκοιτάξαμετονεαυτόμας,γιαναμεγαλώσουμεαυτάταπαιδιά...ναγίνουννκάτι,ναμηντουςλείψειτίποτα,όπωςκάνουνοιπερισσότεροικάναμεκιεμείς!”.Όμωςσταπαιδιάέλειψεένασημαντικόκομμάτι.Οορισμός τηςαυτοαξίας τωνγονιών του.Η αυτολύπησή τους δεν μπορεί να προκαλέσει το θαυμασμότωνπαιδιών.Δενμπορείηζωήτουςναγίνειυγιέςπρότυποστηνεξέλιξή των παιδιών!Το πιθανότερο είναι να φτάσουν κάποιαστιγμή να λυπούνται και τα ίδια τη ζωή τους και οι γονείς ναλυπούνταιεπιπλέονκαιγιατουςεαυτούςτουςπουστερήθηκανταπάντα!

Προβολές


40

Αναγεννώντας τον πνευματικό άνθρωπο διαμορφώνουμετιςδυσκολίεςτηςζωήςσεμαθήματα,προσκλήσειςσεεσωτερικόδιάλογο ψάχνοντας το λόγο που τις έλξαμε στη ζωή μας. Τιθέλουνουσιαστικάναμαςδιδάξουνταγεγονότατηςζωής;Όλεςοιαπαντήσειςβρίσκονταιμέσαμας. Αςγίνουμελοιπόνκαλύτεροιπαρατηρητέςτουεαυτούμας,πουείναιμίακαταπληκτικήαρχικήδιαδικασίαεκπαίδευσηςτουεαυτούμας.Ανοιάλλοιαποφασίζουνναδέχονταιμοιρολατρικάτις δυσκολίες “έτυχε σε μένα” και να μην αναζητούν λόγουςπου διαμορφώνουν το καθημερινό σκηνικό της ζωής τους,προβάλλουν την οικογενειακή ταινία που τους βολεύει ναξεπεράσουν το πρόβλημα γρήγορα και να το κατατάξουν στοαρχείοτων“γεγονότωντηςτύχης”. Η οικογένεια που δεν ενδιαφέρεται για τις προβολές καιτους“άλλους”καιδιαμορφώνειτηδικήτηςαντίληψηγιατηθέσηστοκοινωνικόσύνολοπροάγειτηναναγεννημένηζωή,αλλάζειταλανθασμένααρνητικάστερεότυπαμεθετικέςδηλώσεις. Αποδεχόμενοι τις προβολές των άλλων με αγάπη καικατανόησηκαιόχιμίμησηήεπίκρισηκαιοργή,δημιουργώνταςτηνεικόνατηςευτυχίαςκαιόχιτηςλύπης,τουδιχασμούκαιτηςυποκρισίας, κλίνουμε όλο και περισσότερο στο σωστό δρόμο,προσφέρονταςσταπαιδιάμαςζωογόνοκριτήριοεπιβίωσης. Κάνοντας ένα βήμα κάθε φορά αρχίζουμε να περπατάμεστοδρόμοτηςπνευματικήςζωής,όπουοδηγείστηλεωφόροτηςαγάπης.Εμπόδιαυπάρχουνπάνταστοδρόμο.Ηδιαφοράείναιόμως στον τρόπο που τα αντιμετωπίζουμε. Ωριμάζοντας στηνπορείαξέρουμεπλέονπωςθαέλξουμεήθαπωςθ’απομακρύνουμε


41

γεγονότακαικαταστάσειςστηζωήμας. Ηευκολίαήηδυσκολίαπουθαβαδίσουμεστοδρόμοτηςζωήςεξαρτάταιαπότηνπίστημας.Ηαλλαγήαπαιτείχρόνοκαιεπιμονήκαιείναιαπόφασηχωρίςεπιστροφή.

Προβολές


42

Είναι γεγονός πως οι άνθρωποι πάντα ψάχνουν για έναδάσκαλο ή ένα γάϊδαρο στη ζωή τους. Ένα δάσκαλο για νατουςλέει τι νακάνουνκαι έναγάϊδαρογιανατουφορτώνουντιςευθύνεςτους.Καιστιςδύοπεριπτώσειςπάντωςψάχνουνναβρουνκάποιοννααναλάβειτηνευθύνητηςζωήτους. Ποιοι αποτελούν όμως τους εκπαιδευτές στη ζωή μας;Υπάρχουνπολλώνειδικοτήτων.Μπορείναείναιοιπνευματικοί,οι φίλοι, οι ψυχοθεραπευτές, οι αστρολόγοι, οι χαρτορίχτρες,

Εκπαιδευτής

“Εκπαιδευτής και εκπαιδευόμενος καλούνται να λύσουν μαζί το παζλ της μάθησης, με

γνώμονα την αυτοεκτίμηση που πηγάζει από τον αμοιβαίο σεβασμό και την αγάπη.”

•


43

οιμάγοι,οικαφετζούδες,οιγιατροί,οιδάσκαλοι,οιγονείς,οισυγγενείςήόποιονοκαθέναςορίσειωςδάσκαλοστηζωήτουγιαναμπορέσεισεκάθεστραβοπάτημαναπει:“Αυτόςφταίει.Όχιεγώ”.“Εγώέκανααυτόπουμουείπε”.Δηλαδή“όχιεγώ,Κύριε,ηΕύα”ή“τοφίδι”.Βέβαιαθεωρούμεπωςείναιπολύεπιπόλαιονα κατατάσσουμε τους προαναφερόμενους στους δασκάλους,αυτόόμωςδεσημαίνειπωςδενακούμετηγνώμητους,έστωκαιεπιπόλαια!Αυτήόμωςηγνώμηείναιπουμπαίνειστομυαλόμαςκαιορίζειτηζωήμας.Τοπαιδίβλέπονταςτηδικήμαςταύτισημετουςδασκάλουςμαςμαθαίνειναορίζειτουςδικούςτουδασκάλουςστην πορεία της ζωής του.Έτσι μεγαλώνοντας κάποια από ταπαιδιάπροσέχουνπερισσότεροτηγνώμητωνπνευματικώνκαιάλλατηγνώμητωναστρολόγων.Δενμπορούμεν’αναλάβουμετηνευθύνηανατροφήςενόςπαιδιού,ανεμείςακόμηπεριμένουμετην ενηλικίωσή μας. Αν περιμένουμε τον αστρολόγο να μαςκατευθύνειστηζωήμας.Ηστάσηυπευθυνότηταςστηζωήορίζειτην πειθαρχία στην επιλογή μας. Η ωριμότητα προϋποθέτειδιάκριση στις απόψεις που μας περιβάλλουν και επιλογή τηςδικήςμαςπορείας.Ότανεπιλέγουμεεύκολεςλύσειςαπόάλλους- για παράδειγμαστην ανατροφή των παιδιώνσυνηθίζουμε νακάνουμεαυτάπουθαμαςπουνκάποιοιμεπερισσότερηπείρα(πωςαπορρέειηπείρααυτή;)-ορίζουμεάλλουςωςδασκάλουςοι οποίοι παίρνουν εξουσία, τουλάχιστον στα μάτια μας.Τουςκαθιστούμεαυτόματαανώτερουςαπόεμάςκαιπαντογνώστες. Για ναφτάσουμε όμωςστοσημείο να ορίσουμε κάποιονεκπαιδευτή στη ζωή μας, πρέπει να έχουμε λόγο για να τουδώσουμετορόλοαυτό.Κάποιοιαπότουςλόγουςπουμαςοδηγούν



44

σε δασκάλους, μπορεί να είναι η έλλειψηαυτοπεποίθησης “αςακούσω και μία δεύτερη γνώμη”, το βόλεμα της συνήθειας,“ξέρειομπαμπάς”ηθυματοποίησήμας,“τιξέρωεγώ”,οφόβοςτηςπρωτοβουλίαςήτηςαποτυχίας,“ρώτακαλύτερα,δενξέρειςκαμιά φορά”, η άρνηση της ενηλικίωσης, “ξέρει αυτός, είναιμεγαλύτερος”. Οεκπαιδευτήςμετησειράτουμπορείναείναιπροικισμένοάτομο,ώριμοστοπνεύμα.Ναδιακατέχεταιαπόαλτρουϊσμόκαιδιάθεσηπροσφοράς, να είναι δοτικόκαι ειλικρινές,φωτισμένοκαιοδοιπόροςστοδρόμοτηςΑρετής. Μπορεί όμως να είναι προβολή ενός ταλαιπωρημένουυποσυνείδητου, με αρνητικές εσωτερικές εικόνες, που στηνκατάλληλη ευκαιρία βρίσκουν έδαφος να εκφραστούν.Από τημίαναμιλάμεόμορφαλόγια,αλλάαπότηνάλληοιπροβολέςτουναοδηγούνσεαντίθετααπόταλόγιατουέργα.Ναμολύνουντονωραίοάνθρωπο“βάζονταςστοκεφάλι του” ιδέες,που τονοδηγούνστοδρόμοτουφόβουκαιτηςαπελπισίας. Γιανακαταλάβουμετιείδουςδάσκαλοςμπορείναείναιοκαθέναςπουσυναντάμε,αςαξιολογήσουμεπρώτααπ’όλατονεαυτόμαςωςδάσκαλο.Ναδούμετηζωήμαςκαιτονεσωτερικόμαςάνθρωπο.Ναπροσέξουμεσεποιομονοπάτιτηςζωήςμας,οδηγούνοισυμβουλέςμαςπρώταεμάςκαιέπειταναδούμεανμπορούμενασυμβουλέψουμετουςάλλους.Γιατίσυνηθίζουμεναείμαστεοικαλύτεροιδάσκαλοιτωνάλλων.Ξέρουμεεπακριβώςτιπρέπεινακάνουνοιάλλοικαιποτέτιπρέπεινακάνουμεεμείς. Κάποτε υπήρξε ένας δάσκαλος που έκανε τη ζωή τουέμπνευσηαλλαγής για εκατομμύριαανθρώπουςστονπλανήτη,


45

ζώνταςκαιδιδάσκονταςμίαζωήαγάπης.Μόνοαυτήηδιδασκαλίαωςπρότυπο,αρκείγιαν’αλλάξουμετηζωήμας. Ας ξεκινήσουμε τη διδασκαλία μας με το μάθημα τηςεμπιστοσύνης. Να μάθουμε να εμπιστευόμαστε τα παιδιά σταχέριαΤου.Εξάλλουδεν είναι δικάμαςπαιδιά.ΔικάΤουείναι.ΗέλλειψηπίστηςκαιηαμφιβολίαμαςδενδείχνειάτομαώριμαστηνπίστητηςαγάπηςΤου.ΑνδενταπροσέξειΑυτόςπουείναικαιδικάΤουπαιδιά,τότεποιοςθαμπορέσεινατοκάνεικαλύτερα; Υπάρχουν καλοί δάσκαλοι που μας έχουν εμπνεύσει μετο παράδειγμα του βίου τους για ένα καλύτερο αύριο, για μίακαλύτερηζωήπουπηγάζειαπότηνπνευματικήμαςωριμότητα.Αποφασίζοντας να περπατήσουμε στη ζωή μας με πράξειςευγνωμοσύνης, προσφοράς, αγάπης, συγχωρητικότητας,ταπείνωσης,αλήθειαςβοηθάμετονεσωτερικόμαςάνθρωποναβαδίσειστοφωςτουανώτερουπνεύματος. Μεγάλοι πνευματικοί πατέρες που βάδισαν το δρόμοαυτό έδωσαν το παράδειγμα σε όλους μας να κατανοήσουμετονορισμότηςλέξης“δάσκαλος”. Δάσκαλοιπουυποχρέωσαντηγήϊνηφύσητουςναμεταβληθείσεθεϊκή,πουαγάπησαντονσυνάνθρωποπερισσότεροαπότονεαυτότους,πουπέρασαντηστενήΠύληαγαπώνταςτονπλησίον. Ένας δάσκαλος το μόνο που πρέπει να γνωρίζει είναι ηαγάπη. Μόνο με το κίνητρο αυτό θα έρθουν όλοι κοντά του.Αυτόςείναιοτρόποςναανοίξουμετηνκαρδιάτωνπαιδιώνμαςακίνδυνα.Ναπειυπεύθυνα“διδαχτείτεαπότηζωήμουκαικάντετηπράξηστηδικήσαςζωή”.Έτσισυμβαίνουνοιαλλαγές. Είμαστε αρκετά εγωϊστές για να παραδεχτούμε τη



46

μικρότητάμας.Τογεγονόςότιείμαστεγονείςδενκαθορίζειτηνπαντοδυναμίαμαςσταμάτιατωνπαιδιώνμας. Άκουσακάποτεμίαιστορίααρκετάδιδακτικήστοθέματηςταπείνωσης, πουπαρουσιάζει μία διαφορετική εικόνα για τηνέννοιαδάσκαλος: Υπήρχεκάποτεέναςμαχητήςοοποίοςμπορούσενανικήσειοποιονδήποτεαρκείναέκανετηνπρώτηκίνησηοαντίπαλόςτου.Έτσι, προσέβαλλε συνέχεια τους γύρω του μέχρι που εκείνοιέχαναντηνυπομονήτουςκαιεπιτίθονταν,μεαποτέλεσμανανικάπάντα. Καυχιόταν, λοιπόν, πως δεν υπήρχε άλλος πολεμιστήςπου να μπορεί να τον κερδίσει.Έχοντας ακούσει για τηφήμηενός μεγάλου και ηλικιωμένου Δασκάλου, τον προκάλεσε σεμονομαχία. Επί δύοώρες τον προσέβαλλε με τον πιο αισχρό τρόπο,με σκοπό να τον νευριάσει και να του επιτεθεί.Αντί αυτού οΔάσκαλοςκαθότανκαιτονκοιτούσε,όρθιοςκαιήρεμος. -“Μα πώς είναι δυνατόν να ανέχεσαι όλες αυτές τιςπροσβολές;Τόσοαναίσθητοςείσαι;”ρώτησεστοτέλοςονεαρόςπολεμιστήςεκνευρισμένος. ΟΔάσκαλοςχαμογέλασελέγοντας:“Ανέναδώροδεντοδεχτείς,σεποιονανήκει?”. Οδρόμοςπουμαςδείχνειοδάσκαλοςείναιαυτόπουτονκαθορίζει.Αυτό που θα μας κάνει να τον εμπιστευτούμε. Ναμπορείναζει,αλλάκαιναπροσφέρειμίαζωήώριμηςαγάπης,πουαποπνέειάρωμαζωής. Ένα ρητό λέει πως “όταν ο μαθητής είναι έτοιμος,φανερώνεται και ο δάσκαλος”. Προσελκύουμε λοιπόν στη


47

ζωήμαςδάσκαλοπουθαμαςφανερώσειμίααλήθειαγιαμας,που θαμας κάνει να στρέψουμε την προσοχήμας προς αυτόνκαταφέρνοντας να πάρει τα ηνία του μυαλού μας και να μαςοδηγήσει ή να μας κάνει υποχείριά του. Αν πάσχουμε απόέλλειψηαυτοπεποίθησηςεύκολαμπορείναγίνειδάσκαλόςμαςαυτόςπουθαμπορέσει“ναμαςφουσκώσειταμυαλά”,ναμαςκάνει να αισθανθούμε ανώτεροι άνθρωποι.Αν θαυμάζουμε ταυλικάαγαθά,εύκολαμπορείναγίνειδάσκαλόςμαςκάποιοςπουείναιπλούσιοςκαιναστρέψουμετηνπυξίδατηςζωήςμαςπροςτηνκατεύθυνσήτου,ακολουθώνταςτιςσυμβουλέςτου.Ανάλογαμεταπάθημαςπροσελκύουμεκαιανάλογουςδασκάλους. Λέμεσυχνά“τότεέκαναπαρέαμετοντάδε”,πουσημαίνειπωςανάλογαμετιςπροτεραιότητεςπουκάθεφοράβάζουμεστηζωή μας, προσελκύουμε και διαφορετικούς δασκάλους, για ναμαςκαλύπτουντοπνευματικόμαςκενό.Οιπροτεραιότητεςαυτέςαποτελούν στάδια ωρίμανσης και ανάλογα με το επίπεδο τηςεπίγνωσηςπουκατέχουμεβαδίζουμεσενέουςπιοεξελιγμένουςδρόμους. Με θάρρος, πίστη και αγάπη στη ζωή μπορούμεν΄αποδεχτούμεταμαθήματαπουμαςπροσφέρειωςδώρα,πουκρύβουννέαμηνύματαγνώσηςτουεαυτούμας. Αςμάθουμεναείμαστεευγνώμονεςγιαταδώρατηςζωήςπουαποτελούνστάδιαωρίμανσης. Τοποθετώντας τον εαυτό μας στη θέση του εκπαιδευτή,που κρατά από το χέρι το νεογέννητο παιδί του, θα πρέπει νασυνειδητοποιήσουμε το μέτρο της υπευθυνότητάς μας στησυμμετοχή των προσώπων που βρίσκονται στο οικείο μαςπεριβάλλονκαιμπορούνναπάρουνταηνίατουτρόπουσκέψης



48

τωνπαιδιώνμας.Τουςδασκάλουςτουςδηλαδή. Σεέναπείραμαπουέγινεκαισχετίζεταιμετηνεκπαίδευση,αποδεικνύεται πόσο μπορεί το περιβάλλον που ζούμε να μαςεπιρρεάσεικαταλυτικά. Μία ομάδα επιστημόνων δοκίμασε την αλτικότητα τωνψύλλωνπαρατηρώνταςπόσοαυτήμπορούσεναμειωθείμετηνκατάλληληκαθοδήγηση.Τοποθέτησανλοιπόναρχικάένανψύλλοσεέναμικρόκουτίκαιπαρατήρησανπωςενώστηναρχήοψύλλοςέφτανεμετοάλματουτηνοροφήτουκουτιούσελίγοχρονικόδιάστημαάρχισε ναμειώνει τοάλμα του, προσαρμόζοντάς το,ώστε να μην φτάνει στην οροφή. Μετά τον τοποθέτησαν σεένα πιο μικρό και έπειτα σε ένα πιο μικρό,ώστε κατέληξε σεένα σπιρτόκουτο, όπου και εγκατέλειψε τις προσπάθειές του,αποδεικνύονταςμετοντρόποαυτόοιεπιστήμονες,πωςοψύλλοςπροσαρμόζεταιστιςσυνθήκεςτουπεριβάλλοντόςτουμεανάλογηκαθοδήγησηαλλάζονταςακόμηκαιτιςζωτικέςσυνήθειέςτου. Ας αντιμετωπίσουμε τα παιδιά ως ανεπτυγμένεςπροσωπικότητες,ικανέςναεπικοινωνήσουνμετουςγονείςτουςσείσηβάσηκαιόχισανελλιπήπλασματάκια,αδύναμαήατελή,πουχρειάζονταιτηνκαθοδήγησήμας.Ταπαιδιάδενχρειάζονταικαθοδήγηση αλλά υποστήριξη, ενθάρρυνση και αγάπη. Ανυιοθετήσουμεαυτή τηστάσηστηνανατροφή τωνπαιδιώνμαςσίγουραθασυνηθίσουννατααντιμετωπίζουνόλοιμετοντρόποαυτό,ενώταπαιδιάπουθαμάθουνναζουνμεκαθοδήγησηκαιμεμίαλανθασμένηπεποίθησηπωςείναιπάνταμικράπαιδιάκαιανώριμα θα έχουν μία ανώριμη και μόνιμα παιδική στάση σεόλεςτιςκαταστάσειςπουαντιμετωπίζουν.


49

Εκπαιδευτής και εκπαιδευόμενος καλούνται να λύσουνμαζί τοπαζλ τηςμάθησης,μεγνώμονατηναυτοεκτίμησηπουπηγάζειαπότοναμοιβαίοσεβασμόκαιτηναγάπη. Φανταστείτεέναμικρόπαιδί,ίσωςκαιεσάςσεμικρήηλικίαναβρίσκεστεσεέναδωμάτιομεενήλικες-δασκάλους.Νατουςακούτεναφωνάζουνσ’αυτότομικρόπαιδίγιαταλάθητουκαινατουτονίζουν,πωςανσκέφτεταιήκάνειαυτάπουθέλειδενπρόκειταιποτέναπροκόψεικαιπωςδενθατοαγαπούν:“Καλάδεσουκόβεικαθόλου;Τιπράγματαείναιαυτά!......Αναγαπάςτημάνασου,μητηςτοκάνειςαυτό!”Πωςνομίζετεότιθαμεγαλώσειαυτότοπαιδί;Μεποιεςαπόψειςγιατονεαυτότου; Ανρωτήσουμεκάποιονναμαςπει τηγνώμητουγιατονεαυτότου,θαμαςπειπωςτονβλέπουνοιάλλοι.Δενέχειξεκάθαρηεικόνα για τον εαυτό του.Μάλιστα μπορεί να χρησιμοποιήσεικαι λέξεις των γονιών του για να περιγράψει τον εαυτό του.Ακούμε συνήθως “η μαμά μου λέει πως είμαι ασυνεπής καιακατάστατος....” αλλά απάνια περιγράφουμε τον εαυτό μαςχωρίς να βρεθούμε σε δύσκολη θέση. Αυτό αποδεικνύει πωςοι εκπαιδευτές μας έκαναν καλή δουλειά στην ενίσχυση τηςαυτοαξίαςμας! Είναι καιρός λοιπόν να ξεκινήσουμε τη δική μας ζωή.Κάποτε λειτουργούσαμε σαν ετερόφωτα όντα. Λουσμένα στοφως τωνάλλων.Είναι τώραηστιγμήναλάμψουμεμόνοιμαςπροσφέρονταςτοάπλετοφωςμαςστοσύμπαν.



50

Το αστείο είναι πως εκπαιδευόμαστε για τόσα πράγματακαθημερινάπουυπάρχουνγύρωμαςκαιαγνοούμεπαντελώςτιυπάρχειμέσαμας.ΠηγαίνουμεσεσχολείακαισεΠανεπιστήμια,κάνουμεδιδακτορικά,εξειδικεύσεις,αναζητούμετηγνώση,αλλάδεβελτιώνουμετοεπίπεδοτηςεπίγνωσηςτουεαυτούμαςκαιτηςαγάπηςγιατονεαυτόμας.Δενμαθαίνουμεν’αγαπάμετονεαυτόμαςγιαυτόπουείναι,αλλάγιαυτόπουέχεικαταφέρει. Αντίθετασυλλέγουμεγνώση,όσημπορούμεπερισσότερη,

Αποδοχή

“Ένας αναγεννημένος γονιός με στοργή επενδύει στη σχέση επικοινωνίας με το παιδί του, δεν θεωρεί δεδομένο ότι ο γονιός επειδή είναι

μεγαλύτερος έχει και δίκιο.”

•


51

γιαναγίνουμε“κάποιοι”πουθακαταφέρουν“κάτι”καιτελικάότανμένουμεμόνοιστοδωμάτιοδενμπορούμενααντέξουμετημοναξιάκαιτηνπαρέατουεαυτούμας,ούτεγιαέναλεπτό. Ανοίγουμετηλεοράσεις,computersγιαναέχουμεθόρυβοκαι ναμην ακούμε την εσωτερικήμαςφωνή.Μας τρομάζει ηεσωτερικήμαςφωνή. Κάποτε ένας οδοιπόρος του πνεύματος επισκέφτηκε έναμεγάλοδάσκαλοστοΘιβέτζητώνταςτηγνώμητουγιακάποιαπροβλήματαπουαντιμετώπιζε.Ενώοδάσκαλοςτουπρόσφερετσάι, ο οδοιπόρος δεν σταματούσε να μιλά για όσα έχει κάνεικαιπόσοέχειπροχωρήσειστοδρόμοτηςζωής.Όσοοοδοιπόροςμιλούσε, ο δάσκαλος γέμιζε την κούπα του, με αποτέλεσμακάποια στιγμή να ξεχειλίσει και να γεμίσει παντού.Όταν είπεστοδάσκαλονασταματήσει,τότεοσοφόςγέρονταςτουείπε: - “Τα προβλήματα που αντιμετωπίζεις μοιάζουν με τηνκούπα αυτή. Προσπαθείς να τα λύσεις, ενώ ξεχειλίζεις απόεγωϊσμό και δεν αφήνεις λίγο χώρο στην καρδιά σου για τοαληθινόμήνυματηςζωής”.Καιοοδοιπόροςσυνέχισετοταξίδιτου αρχίζοντας να αντιλαμβάνεται τη σημασία των λόγων τουμεγάλουδασκάλου. Ένααπόταδυσκολότεραπροσωπικάμαςεπιτεύγματαωςνεογέννητοιγονείςείναιναμάθουμενααποδεχόμαστετονεαυτόμας όπως ακριβώς είναι.Υπάρχουν πάντα πολλά που θέλουμενααλλάξουμεστονεαυτόμαςγιανατοναποδεχτούμεκαιστησυνέχειανατοναγαπήσουμε.Ηαλήθειαείναιπωςπρώταπρέπειναισορροπήσουμεστοσημείοπουβρισκόμαστε,αποδεχόμενοικαιαγαπώνταςτονεαυτόμαςόπωςακριβώςείναικαιέπειταθα

Αποδοχή


52

έρθουνοιαλλαγές. Αποδεχόμενοιπωςκάνουμετοκαλύτεροπουμπορούμεγιατοεπίπεδοτηςεπίγνωσηςπουμέχριτώραέχουμεγιατηζωήμας,κάνουμετοπρώτοβήμααλλαγής.Ηαποδοχήσημαίνεικατανόησηκαιηκατανόησηπροϋποθέτειαγάπη.Αναγαπήσουμετονεαυτόμαςμπορούμεναπροσφέρουμετηναγάπημας.Ανόμωςοιίδιοιδεναγαπάμετονεαυτόμας,πωςπεριμένουμεαπότουςάλλουςναμαςαγαπούν;Ανεμείςδεναγαπάμεαρκετά τον εαυτόμας,πωςμπορούμενααγαπήσουμεταπαιδιάμας; Πιστεύουμεπωςημέχριτώραζωήμαςδεναποτελείκομμάτιτηςζωήςτωνπαιδιών.Λάθος.Αυτάπουζήσαμε,αυτάπουζούμεκαιαυτάπουθαζήσουμε,είναιαποτέλεσματωνσκέψεωνπουκάναμεμέχριτώρα.Ανκαθημερινάπιστεύουμεπωςδεναξίζουμεναέχουμεκαλύτερηδουλειά,πωςδενμπορείησχέσημαςναγίνεικαλύτερηήπωςδεθακαταφέρουμεποτένααπαλλαγούμεαπότοάγχος,όλααυτάσημαίνουνπωςσκεφτόμαστεκαλλιεργώνταςσκέψεις αμφισβήτησης του εαυτού μας. Αμφισβητώντας τονεαυτό μας, οδηγούμαστε σε δύο δρόμους. Είτε αμφισβητούμετιςδυνατότητεςτωνπαιδιώνμας,είτευπεραισιοδοξούμεγιατιςδυνατότητέςτους,δημιουργώνταςπροβληματικέςσχέσειςμετηνοικογένειάμας.Ανόμωςαλλάξουμετομείγματηςσκέψηςμας,τοαποτέλεσμαθαείναιδιαφορετικό. Ανξυπνάμετοπρωΐ,ευγνωμονώνταςτοΘεόπουείμαστεζωντανοίγιανααπολαύσουμεέναακόμηυπέροχοταξίδιστηζωήμε τους ανθρώπους που είναι δίπλα μας, παρέχοντάς τους τονκαλύτεροεαυτόμας,αποκτούμεσυνειδητοποίησητηςανώτερηςαξίαςτηςζωήςκαιαυτοπεποίθησηγιανατηζήσουμε.


53

Είναισημαντικόνακατανοήσουμε,πωςό,τιέχουμεμέσαμαςαυτόθαπροσφέρουμε.Αυτόθαπάρουνκαιταπαιδιάμας.Δενυπάρχει καλύτεροδώρο για ταπαιδιά, από τηνπροσφοράτου καλύτερου εαυτού μας. Αλλά για να φτάσω στο σημείονα προσφέρω κάτι, πρέπει να αποδεχτώ ή να αναγνωρίσωτουλάχιστονότιτοκατέχω.Αςκατανοήσουμελίγοκαλύτερατηνέννοιατηςαποδοχήςτουεαυτούμας. Ηδιαδικασίατηςαποδοχήςξεκινάμετηνεκδήλωσηςτηςευγνωμοσύνης και της συγχώρεσης. Πρέπει να δεσμευτούμεκαι στα δύο. Αν αποφασίσουμε συνειδητά να αλλάξουμε, θαπρέπειόλεςμαςοιενέργειεςναείναιστραμένεςπροςαυτήτηνκατεύθυνση.Οισκέψειςμαςείναικαθοριστικέςστηναπόφασήμαςαυτή.Διαμορφώνουντονεσωτερικόμαςδιάλογοπουγίνεταιανάμεσαστηλογικήκαιτοσυναίσθημα.Μοιάζειμετοπαιδίπουθέλειναπαίξουμελίγοπαραπάνω(συναίσθημα),ηυποχρέωσηόμωςναβρισκόμαστεέγκαιραστοχώροεργασίας,μαςαναγκάζειναφύγουμεαμέσως(λογική). Αν δε μπορούμε να εκφράσουμε ευγνωμοσύνη καισυγχώρεση δεν υπάρχει χώρος για αποδοχή. Ανοίγοντας τοπαράθυρο της καρδιάς μας στη ζωή, πλημμυρίζουμε όλο μαςτο σπίτι με φως. Έτσι διώχνουμε μακριά τα σκοτάδια τουπαρελθόντος και αγκαλιάζουμε τη νέα ζωή. Διώχνουμε τααρνητικά συναισθήματα, καθαρίζοντας το χώρο μας και τονγεμίζουμεμεφωτεινάαισιόδοξαμηνύματα. Η προσπάθεια που κάνουμε να αλλάξουμε τη ζωή μας,αλλάζεικαιτουςκανόνεςσκέψης.Ενώμέχριτώραπροτεραιότηταείχαν τα “πρέπει”, τώρα στρεφόμαστε λίγο περισσότερο στα

Αποδοχή


54

“θέλω”. Στηνέαζωήπρέπεινααξιολογήσουμετιςπροτεραιότητέςμας.Συνηθίζουμεναλέμεπωςδενμπορούμενακάνουμεαυτάπου θέλουμε, ενώ η πραγματικότητα είναι πως κάνουμε αυτάπου πραγματικά θέλουμε.Αν αγαπάμε αρκετά τον εαυτό μαςκαι θέλουμε να τουπαρέχουμεμία ζωή,πουστοπαρελθόνθααποτελούσεόνειρο,πρέπειναβάλουμετοσημείοεκκίνησηςστοπλάνοτηςζωήςμας. Αν αισθανόμαστε όλο και περισσότερο κουρασμένοιαπό την προσπάθεια να φτάσουμε για να είμαστε, καλύτερανα σταματήσουμε γρήγορα τις προσπάθειες. Η ευτυχία είναιαπόφαση και όχι συλλογή υλικών αγαθών. Τα παιδιά πουήρθαν στη ζωή με τη θέλησή μας δεν είναι αντικείμενα, ούτεπαραμένουνκάπουανενεργά,μέχριεμείςναβρούμετοχρόνοναενεργοποιήσουμετιςδυνατότητέςτουςκαιν’ασχοληθούμεμαζίτους.Είναιζωντανέςυπάρξειςπουαξίζουντηναγάπημας.Δενθαμαςαγαπήσουνπερισσότεροανείμαστεπλούσιοιήδιάσημοι.Θαμαςαγαπήσουνανείμαστεγονείςπλούσιοισεαγάπη.Ηαξίαμαςγιαταπαιδιάδενκαθορίζεταιαπότηνκοινωνικήεικόναμας.Δενχρειάζονταιπερισσότεραχρήματαήπερισσότεραπαιχνίδια.Ηαγάπημαςκαιοχρόνοςπουμπορούμενατουςπροσφέρουμεείναιγιαυτάτοσημαντικότεροδώρο. Σε κάποια οικογένεια, - μπορεί και στη δικήσου - έγινεαυτόςοδιάλογος:Παιδί:Μπαμπάμεαγαπάς;Πατέρας:Φυσικάπαιδίμου.Παιδί:Γιατίμ’αγαπάς;


55

Πατέρας: Γιατί;Δε βλέπεις τι έχω κάνει για σένα; Σου έκαναεξοχικό,αυτότοσπίτιθαγίνειδικόσου,σεσπούδασα,σουέδιναχρήματαόποτεμουζήτησες,έκαναταπάνταγιασένα!Παιδί:Μπαμπάνασερωτήσωκάτι…Θυμάσαιπότεμεπήρεςαγκαλιά;Πατέρας:…Παιδί:Πότεμεφίλησεςκαιμουείπεςσ’αγαπώ,χωρίςναέχωγιορτήήναυπάρχειλόγος;Πατέρας:…Παιδί:Πότεμεσκέπασες,ότανπήγαιναγιαύπνο;Πατέρας:…Παιδί:Πότεμεκατάλαβες,ότανέκλαιγακιεσύέλεγες“τιθεςνασουπάρωγιανασουπεράσει”;Πατέρας:…Παιδί:Τώραπουτοσκέφτομαιπατέρα,οιμητέρεςστηνΑφρική,δεναγαπάνεταπαιδιάτους,αφούδενέχουνπεριουσίανατουςαφήσουν,σωστά;Πατέρας:…Παιδί:Τελικάμπαμπάπόσοκοστίζειηαγάπη,γιαναξέρωκιεγώπόσαμηδενικάπρέπεινααφήσωστολογαριασμότουδικούμουπαιδιού; Καταναλώνουμε πάρα πολύ χρόνο για να πετύχουμε σεαυτή τη ζωή την ευτυχία, που συνήθως προϋποθέτει πλούτοή δόξα για να συνειδητοποιήσουμε κάποια στιγμή, πως στονκοπιαστικό αυτό αγώνα αφήσαμε τις ζωές των παιδών μας σεάλλους,γιαναμηντουςλείψειτίποταστηζωή.Ηαλήθειαείναι,πως τα παιδιά πάντα θα εκτιμούν περισσότερο την πληρότητα

Αποδοχή


56

καιτηνασφάλεια,απότιςτραπεζικέςκαταθέσειςκαιταδιάσημαεπώνυμα.Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως τα παιδιά που έχουνδιαταραγμένη ενήλικη ζωή έχουν ζήσει προβληματική παιδικήηλικία. Το αποστειρωμένο περιβάλλον που συνήθως ζουν,δε τους επιτρέπει να εκδηλώσουν ενέργειες που φανερώνουναυτοπεποίθηση. Η τόλμη και η αποφασιστικότητα πνίγονταικάτωαπότοβάροςτηςακινητοποίησηςκαιτηςαβουλίας,ενώόλατουςπαρέχονταιέτοιμα.Χωρίςπρωτοβουλία,δενρισκάρουνστηζωή,γιατίπιστεύουνπωςδεναξίζουνόσοοιεπιτυχημένοιγονείςτουςκαιπαραλύουνμπροστάστοφόβοτηςαποτυχίαςκαιτηςοικογενειακήςκατακραυγής. Ανκρίνουμεσυνεχώςέναπαιδίποτέδενθαμπορέσουμεναανακαλύψουμετιςδυνατότητέςτου.Τα“θέλω”καιοιπροσωπικέςαπόψεις των παιδιών, η αυτενέργεια, αντικαθιστώνται απότα “πρέπει”, την αμφιβολία και το φόβο για το μέλλον, πουουσιαστικάείναιδικοίμαςφόβοι. Έναςαναγεννημένοςγονιόςμεστοργήεπενδύειστησχέσηεπικοινωνίαςμετοπαιδίτου,δεθεωρείδεδομένοότιεπειδήείναιμεγαλύτερος, έχει και δίκιο.Θαυμάζει τη διάθεσή του παιδιούτουναεπικοινωνείτιςιδέεςτου,τιςπρωτοβουλίεςκαιτηντόλμητουκαιπαράλληλαικανοποιείταιμετοντρόποπουδιαχειρίζεταιτηνυπευθυνότητάτου. Μεγαλώνοντας ένα παιδί, που αισθάνεται πως αξίζει ναπροσπαθεί για το καλύτερο, πως έχει την ικανότητα και τηνενθάρρυνσητωνγονιώντουσεαυτάπουσκέφτεταιήπράττει,ακόμηκιαναποτύχει,είναισίγουροπωςθαευτυχήσει. Τα εμπόδια που τυχόν θα αντιμετωπίσει είναι μικρά


57

μαθήματαπουαισιόδοξαπροσπερνάκαιθασυνεχίσειστοδρόμοτηςζωήςπιοώριμο. Αν κρίνουμε τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν στο δρόμοτους“δεστο‘λεγα;”ωςλανθασμένεςεπιλογές,γινόμαστεεμείςεμπόδιαστηνεξέλιξήτουςμετηλανθασμένημαςσυμπεριφορά.Τα λάθη είναι μέρος της εκπαίδευσης των παιδιών και δενκερδίζουμε κάποια ανώτερη θέση στα μάτια τους, όταν ταεπικρίνουμεγιακάθεένααπόαυτά.Τομόνοπουκαταφέρνουμενακάνουμε,είναιναπιστέψουνακόμηλιγότεροστονεαυτότουςκαινααποδεχτούντηνανικανότητάτους. Όταν μαλώνουμε τα παιδιά για τα λάθη τους, τα λόγιαμαςείναισανκαρφιάπουματώνουντιςτρυφερέςκαρδιέςτους.Όταναγαπάμεειλικρινά,δεθέλουμενακάνουμετουςάλλουςναπονάνε.Γιατίοπόνοςπουπροκαλείταιαπόταλόγιατωνγονιών,πονάνεπερισσότεροαπόταλόγιατωνάλλων.Πόσοπερισσότεροόμως συνηθίζουμε ν’ αγαπάμε ή να πονάμε τους δικούς μαςανθρώπους,τηνοικογένειάμας;Ηαπάντησηείναιπωςπονάμεόσο μας έχουν πονέσει και αγαπάμε, όσο μας έχουν μάθει ν’αγαπάμε! Κάποτεέναςνεαρόςσυμπεριφερότανβίαια.Οπατέραςτου,τουέδωσεένασακουλάκιμεκαρφιάκαιτουείπενακαρφώνειένακαρφίστοπεζοδρόμιομπροστάαπότονκήποκάθεφοράπουθαέχανετηνυπομονήτουκαιθαμάλωνεμεκάποιον. Τηνπρώτημέραέφτασεστοσημείονακαρφώσει37καρφιάστοπεζοδρόμιο. Κατά τις εβδομάδες που ακολούθησαν έμαθε να ελέγχειτον εαυτό του και ο αριθμός των καρφιών που κάρφωνε στο

Αποδοχή


58

πεζοδρόμιο,λιγόστευεσυνεχώςμέραμετημέρα:είχεανακαλύψειότιήτανπιοεύκολονασυγκρατείται,απ’τονακαρφώνεικαρφιά. Τελικά,έφτασεημέρακατάτηνοποίαονεαρόςδενέβαλεούτεένακαρφίστοπεζοδρόμιο. Τότε πήγε στον πατέρα του και του είπε ότι εκείνη τηνημέραδενχρειάστηκεναβάλειούτεένακαρφί. Οπατέραςτου,χωρίςναεκφράσεικάποιαγνώμη,τουείπεναβγάζειένακαρφίγιακάθεμέραπουθαπερνούσε,χωρίςναχάσειτηνυπομονήτου. Οιμέρεςπέρασανκαιονεαρόςτελικάμπόρεσεναπειστονπατέρατου,ότιείχεβγάλειόλατακαρφιάαπ’τοπεζοδρόμιο. Ο πατέρας τότε, οδήγησε το γιο του στο πεζοδρόμιομπροστάαπότονκήποκαιτουείπε: -“Παιδίμου,έκανεςκαλά,αλλάκοίταπόσεςτρύπεςέχειτοπεζοδρόμιο.Αυτόδεθαείναιπιαόπωςπριν.Ότανμαλώνειςμεκάποιονκαιτουλεςκάτιπροσβλητικό,τουαφήνειςμιαπληγήόπωςαυτή.Μπορείςναμαχαιρώσειςένανάνθρωποκαιμετάνατουβγάλεις τομαχαίρι,ωστόσοόμωςθατουμείνειπάνταμιαπληγή.Λίγη σημασία έχει πόσες φορές θα ζητήσεις συγνώμη,ηπληγήπουγίνεταιμεταλόγιακάνειτόσηζημιάόσοκαιμίαπληγήστοσώμασου.” Πολλάθαμπορούσαμεναεπιτύχουμεμετηναποδοχήκαιτίποταμετηνεπίκριση.Ηστάσημαςστολάθοςκαθορίζειτηνποιότητά μας, ως αναγεννημένοι γονείς.Μαθαίνουμε στη ζωήαπόταλάθημας.Τόσοεμείς,όσοκαιταπαιδιάμας.Λένεπως“νικητής στη ζωή δεν είναι αυτός, που ποτέ δεν πέφτει, αλλάαυτόςπουότανπέσει,ξανασηκώνεται”.Αςαπλώσουμεεμείςτο


59

χέριστονικητήτηςζωής,γιανασυνεχίσειστοδρόμοτου. Σαγονείςέχουμετηντάσηνα“προτείνουμε”πάντατοδικόμας“σωστό”σταπαιδιάμας,πατρονάρονταςέτσιτηζωήτους.Ηαλήθειαείναιπωςότανέναςγονιόςλέειστοπαιδίτου:“Πρέπειναγίνειςγιατρόςκαιόχιηθοποιός”τότεπράγματιτοπατρονάρει,αλλά στην ουσία εννοεί: “Σ’ αγαπώ. Νοιάζομαι για σένα καιθέλω την εξασφάλισή σου”. Δυστυχώς όμως οι γονείς, λόγωτης περιορισμένης επίγνωσης που διαθέτουν στην παραγωγικήδιαπαιδαγώγηση,δενέχουνμάθει,ναεπικοινωνούνσωστάκαιταμηνύματαείναιδιαφορετικά. Αν όμως οι γονείς εμπιστευτούν το παιδί τους καιεπικοινωνήσουνουσιαστικάμαζίτου,σίγουραθαβρουντηλύσηστησχέσητους,άσχετααναποφασίσουνπωςθέλουνδιαφορετικάπράγματα. Όταν αποδεχτούν πώς δεν πρέπει κάποιος να είναιεξουσιαστήςκαικάποιοςυπήκοος,αλλάαποδεχτούντηνισότηταστησχέσητους,ηλύσηθαβρειτοδρόμομέσωτηςαγάπης. Επιτυχίακαιαποτυχίαβαδίζουνπάνταμαζίστηζωήχέρι-χέρι.Καιταδύοαποτελούνσημαντικάμαθήματα.Μαθαίνουμεκαιαπότηναποτυχίαμαςαλλάκαιαπότηνεπιτυχίαμας. Πολλοί συνδέουν την επιτυχία με την ευτυχία και κάποιοιλένε“ευτυχώςπουαπέτυχα,γιαναευτυχήσω”. Μίααποτυχίαστονεπαγγελματκότομέα,δενσημαίνειαπαραίτητααπόρριψη,αλλά στάδιο εξέλιξης. Κάποιος απολύεται έπειτα από πολλάχρόνιαεργασίαςκαιέτσιανακαλύπτειπωςμπορείνακάνεικάτιάλλο,πουτονγεμίζειχαράκαιδημιουργικότητα.Κάποιοςάλλοςχωρίζεικαιανακαλύπτειπόσοδυστυχισμένοςκαικαταπιεσμένοςήταν,μέχριτηστιγμήπουβρήκενέοσύντροφοκαικατάλαβεπως

Αποδοχή


60

είναιοέρωταςκαιηευτυχισμένηζωή.Εσείςάραγεπόσουςθασυναντήσετεστοδρόμοκάνονταςαυτότοδιάλογο: -“Καλημέραφίλεμου.Ωραίαμέρασήμερα!” -“Δε θα το ‘λεγα...Μόλις με απέλυσαν από τη δουλειά.Μετάαπό20χρόνιαεργασίας...” -“Συγχαρητήρια. Ευκαιρία να κάνεις κάτι που αγαπάςπερισσότερο!” Πραγματικά η ζωή μας στέλνει καθημερινά μηνύματα.Δουλεύοντας με σχέση εξάρτησης χωρίς δημιουργικό πνεύμακαι αγάπη, η εργασία γίνεται ρουτίνα. Αν σκέφτεσαι πολλέςφορέςπωςηδουλειάσεκουράζει,ότανσεαπολύσουνθαπρέπεινα χαρείς, γιατί η ζωή, σου έστειλε ένα μήνυμα αισιοδοξίας.Επιθυμούσεςν’αλλάξειςμεκάποιοτρόποτηδουλειάσου.Τώραήρθεη ευκαιρία νααναλάβεις την ευθύνη τηςσκέψηςκαι τηςεπιθυμίαςσου. Η επιδίωξη της ευτυχίας δεν περνά απαραίτητα από τηνεπιτυχία.Υπάρχουν άνθρωποι που ατύχησαν στον έρωτα, τηνυγεία, την οικογένεια, την εργασία, τα οικονομικά. Έχασαντα πάντα και μέσα από το τίποτα αναγεννήθηκαν κυρίως ωςπνευματικοίάνθρωποι.Ηαποτυχίατουςχάρισετομεγαλύτεροδώροτης.Τησυνείδησητηςζωής. Βλέπουμε πολλές φορές ανθρώπους που βρίσκονται σεμία μόνιμη κατάσταση γκρίνιας και απαισιοδοξίας. Αυτοί οιάνθρωποιέχουνσίγουρανοιώσεικαλάτονπόνοτηςαποτυχίας,όμωςποτέδενκατάφερανναξεκολλήσουναπότοτέλμααυτό,είτεγιατίηαυτοαξίατουςείναιχαμηλή,είτεγιατίηαυτολύπησηή η θυματοποίηση έχουν γίνει το αγκίστρι που έλκει το


61

ενδιαφέροντωνάλλων.Ηλύπησηείναιμίαμορφήαγάπηςγιατουςανθρώπουςαυτούς. Μοιάζειλίγομεόσουςτουςκάνουνκοπλιμέντακαιδεντααποδέχονται.Έχουν τόσοχαμηλήαυτοαξία,πουούτε τοδώροτουκαλούλόγουδεμπορούνναδεχτούν. Αποδέξου τον εαυτό σου όπως είναι για να αποδεχτείςτηζωήκαιταδώρατης.Ανσουσυμβαίνουνγεγονόταπουδενμπορείςναελέγξεις,μηνπεις“όλασεμένασυμβαίνουν”,αλλά“τιήρθεναμουδιδάξειαυτήηκατάσταση;”Γιατίανδεμάθεις,δενμπορείςναβελτιώσειςτηζωήσου.

Αποδοχή


62

Τιομορφιάκρύβειμέσατηςαυτήζωή!Δενείναιαλήθειαένα ασύγκριτα απολαυστικό ταξίδι, ξεχωριστό για τον καθένααπόεμάς; Μία ζωή που μας εκφράζει απόλυτα, γιατί ζούμε αυτόπου θέλουμε. Αυτή είναι ίσως και η μεγαλύτερη μαγεία στοταξίδι της ζωής. Είμαστε ανεξάρτητες προσωπικότητες πουαναπτυσσόμαστε σε παράλληλους κόσμους στο ίδιο Σύμπανκαι διαμορφώνουμε ιδιαίτερα και ξεχωριστά χαρακτηριστικά

Ελεύθερη θέληση

“Είμαστε γονείς μίας νέας ζωής που μας προσφέρθηκε ως δώρο. Έχουμε ελεύθερη

θέληση να την προάγουμε σε ανώτερο άνθρωπο ή να την υποβιβάσουμε σε

πτωτικό άλογο πλάσμα.”

•


63

δοσμέναμεθείασοφίαστονκάθενααπόεμάς.Αλλάμέσαστηνκάθεύπαρξηβρίσκεταιομεγαλύτεροςπλούτοςτηςγης.Αυτόπουκανείςδενμπορείναστερήσει,γιατίείναιαδύνατοννακλαπεί.Μίαπνευματικήθέλησηγια ταύτισημε τοθείο.Μίαανώτερηεσώτερηστάσηαβίαστηςεπιδίωξηςτουάριστου. Είμαστεελεύθεροιναζήσουμεέτσιήαλλιώς.Νααλλάξουμεήναμείνουμεσταίδια.Νααγαπήσουμεήναμισήσουμε.Ακόμηκιανμαςφυλακίσουνστιςπιοαυστηρέςφυλακές,τοπνεύμαμαςμπορείνακυοφορείαγάπηκαιπίστη.Στανοητικάμαςταξίδιαείμαστεελεύθεροινααπογειώσουμετηδύναμητουπνεύματόςμας. Έχουμετηδύναμητηςελεύθερηςθέλησης.Τοταξίδιπουξεκινά μόλις αποκοπούμε από τον ομφάλιο λώρο της μητέραςμας, είναι ένα άγνωστο περιβάλλον που μας καλεί να τοεξερευνήσουμε.Οιανακαλύψειςείναιτόσεςπουδενσταματούνακόμηκαιμέχριτοτέλοςτηςζωήςμας.Ηκάθεμίαπρόκληση,είναικαιμίανέαπρόσκλησησεεμπειρία-μάθημαζωής. Όταν περπατάμε στο σκοτάδι του φόβου που βασιλεύειστοάγνωστο,δενμπορούμεναδούμετίποταχωρίςκαθοδήγηση.Σιγά - σιγά όμως, αν και περπατάμεστα τυφλά, αρχίζουμε ναεμπιστευόμαστετιςάλλεςαισθήσειςμαςγιαναπροχωρήσουμε.Όπωςεμπιστευόμαστετιςαισθήσειςμαςγιαναβρούμετοσωστόδρόμο,έτσικαιταπαιδιάμαςαρχίζουνναδιακρίνουντηναληθινήζωή.Μεαναπτυγμένοένστικτονοιώθουντουςγονείςαπότουςχτύπους τηςκαρδιάς τους,από τημυρωδιά τους, τον τόνο τηςφωνήςτους.Μετοντρόποαυτόμαθαίνουννααναγνωρίζουνκαινανοιώθουντοφόβο,τηχαρά,τηνανησυχία,τηλύπη.



64

Οιαισθήσειςείναιαπαραίτητεςστηνανάπτυξήμας,αρκείναξέρουμεπωςνατιςχρησιμοποιούμε.Ταμάτιαμαςπρέπειναστρέφονταικαιμέσαμας,τααυτιάμαςν’ακούνετιςεσωτερικέςμαςφωνέςκαιηόσφρησήμαςναμυρίζειτηνευωδίατηςψυχής.Ότανεπικεντρώνουμετιςαισθήσειςμαςστηνομορφιά,εκείθαμάθειν’αναζητάκαιτοπαιδίμαςτηνικανοποίηση,τηνπληρότητα,χωρίςεπομένωςναοδηγείταισεδρόμουςανελευθερίαςκαιφόβου.Όσομεγαλώνουν,ηελευθερίαναεπιλέγουντοκαλόήτοκακό,θαταοδηγείμέσααπότηγνώσητουςπάνταμεασφάλειασεμονοπάτιαευτυχίας. Αςμάθουμεναπροσφέρουμεσταπαιδιάμαςτοαντίδοτοτουφόβου,ώστετίποτατοαρνητικόναμησκιάζειτηζωήτους.Ηγνώσηξέρειναδιαχειρίζεταιτοφόβο.Ότανστοφόβοεισχωρήσειμίαμικρήακτίνααισιοδοξίας,τότεαυτόςεξαφανίζεται.Σελίγοηαισιοδοξίαπλημμυρίζειόλοτοχώροπουζούμεκαιπλέονγίνεταιο μόνος δρόμος, όπου ο φόβος δε μπορεί να πλησιάσει, γιατίαπλάδενυπάρχειχώροςγιααυτόν. Έχουμε ελεύθερηθέλησηναδεσμεύσουμε ταπαιδιάμαςστηνπροσκόλλησητουφόβουήνατααφήσουμεναβαδίσουνελεύθεραστηζωήτουφωτός. Είμαστεγονείςμίαςνέαςζωής,πουμαςπροσφέρθηκεωςδώρο.Έχουμεελεύθερηθέλησηνατηνπροάγουμεσεανώτεροάνθρωποήνατηνυποβιβάσουμεσεπτωτικόάλογοπλάσμα.Μεγνώμονατηναγάπη,ξεκινάμετηνεξερεύνησηστονέοταξίδιτηςζωής. ΟΘεόςπρόσφερετηνελεύθερηθέλησηωςδώροαγάπηςστονάνθρωπο.Μαςπρόσφερετοδώροαυτόγιαναεπιλέξουμε


65

τοδρόμοπουθαακολουθήσουμεεπειδήεμείςθέλουμεκαιόχιεπειδήοφόβοςμαςαναγκάζει. Ένας αναγεννημένος γονιός μπορεί με τη στάση πουεπιλέγειναέχειστηζωή,ναγίνειθύτηςήθύμα.Μπορείδηλαδήμετιςπράξειςτουναδείχνειτηναγάπητουσεόλουςτιμώνταςτηζωήτουκαισεβόμενοςτηθείατουπροέλευση.Ηέκφρασητηςευγνωμοσύνηςκαιτηςαγάπηςστουςάλλουςείναιμίαδύναμη,μίαενέργειατόσοδυνατήπουπραγματικάμπορείνααλλάξειτονκόσμο.Ήδηλέγεταιπωςμέσααπόόλαταεπιτεύγματαπουέχεικαταφέρειοάνθρωποςπερνώνταςμέσααπότηαπομόνωσηκαιτον εγωϊσμότωνκατορθωμάτωντου,δενκατάφερεναγεμίσειτηνψυχήτουτόσο,όσομετηστροφήστηνκοινωνικήπροσφορά.Γιαυτόκαιταέργατουστονέοαιώναθαέχουνωςεπίκεντροτονάνθρωποκαιτηνβελτίωσητουπνευματικούτουεπιπέδου. Όλα ξεκινούν από την καρδιά.Η καρδιά συμβολίζει τηνευτυχίαστηζωήμαςκαιηκυκλοφορίατουαίματοςτηχαράτηςζωήςπουτροφοδοτείτηνευτυχίαμας.Γιαόσαπράγματακάνουμεμεχαράέχουμεομαλήλειτουργίαστηνκίνησητουαίματοςκαιζούμεμίαευτυχισμένηζωή.Γιαόσαόμωςκάνουμεμεδυσκολίατότεμόνοιμαςστήνουμεοδοφράγματαστηνομαλήκυκλοφορία. Μέσαμας είναιαυτάπουπρέπει ναδούμε.Οιάνθρωποιστρέφονται στην εξωτερική τους εικόνα και επενδύουν πάραπολύστηβελτίωσή της.Η εξωτερική εικόναπεριλαμβάνεικαιτηζωήπουζειοκαθέναςαπόεμάς(εργασία,status,οικογένεια,εμφάνιση).Ανόμωςδενφτιάξουμετο“μέσα”μαςδενπρόκειταιποτέναβετιώσουμετο“έξω”μας.Κιανακόμηκαταφέρουμεναφτιάξουμεκάτιστηνεξωτερικήμαςεικόνασίγουρακάπουαλλού



66

θαπρέπει να δουλέψουμεπερισσότερομεαποτέλεσμαναμηνείμαστεποτέευχαριστημένοιμετίποτα. Λέμεπωςεπιλέγουμεελεύθεραναέχουμεαυτόήτοάλλοπλάνο ζωής και θεωρούμε δύσκολο νααλλάξουμε τη ζωήμαςαφούεδώ“βρεθήκαμε”.Ηαγάπηόμωςόλατααλλάζει. Άκουσα κάποτε για μία νέα κοπέλα που ζούσε στοΜανχάτανκαιεργαζότανσεμίαχρηματιστηριακήεταιρίαστηνοποίαμάλισταανκαιήτανπολύνέαείχεκαταφέρειναέχεισχεδόνταπάντα.Χρήματα,επιρροή,ταξίδια.Δενήτανόμωςκαθόλουευχαριστημένηαπότηζωήτης,αφούτηνέβλεπεναπερνάμέσααπό τα τεράστια αλλά ερμητικά κλειστά παράθυρα της Wallstreetαπότοπρωίέωςτοβράδυ,ελπίζονταςκάποιαστιγμήναζήσειμίαδιαφορετικήζωή.Όλοιόμωςτηζήλευανγιαόσαείχεπετύχει σε μικρή μάλιστα ηλικία. Ενώ έσβηνε τα κεράκια τηςτούρταςστοκλείσιμοτων30χρόνωντης,ευχήθηκενααλλάξειηζωήτηςκαιναγίνειπιοσυναρπαστικήκάνονταςπράγματαπουτη γεμίζουν ευτυχία. Εγκατέλειψε λοιπόν την πετυχημένη ζωήτηςκαιεπέλεξενακάνειπαρουσιάσειςμεθέματηδιαχείρισητουχρόνου,δραστηριότηταπουτηνευχαριστούσεκαιτηςέδινετηδυνατότητατηςκοινωνικήςπροσφοράς. Ηαγάπηγιατονεαυτόμαςκαιηεπιλογήτουπλάνουζωήςβασίζονταιστηνανάγκημαςναζήσουμε.Γιαυτόκαιβλέπουμεανθρώπουςπουπνίγονταικαθημερινάστιςδουλειέςτουςχωρίςνα ζουν τη δημιουργία, το θαύμα της παραγωγικότητας. Είναιζωντανοί νεκροί, που έχουν ξεχάσει να τους πουν ότι έχουνπεθάνει.Κανέναπαιδίδεθαήθελεναζειμεένατέτοιογονιό.Πάνταόμωςέχειςτηνελεύθερηθέληση,ναγίνειςογονιόςπου


67

θες.Ησυνείδησήμας,λέειπωςπρέπειναακολουθήσουμετηνεπιτυχημένησυνταγήτωνγονιώνμας.Ναβολευτούμεσύμφωναμετιςοδηγίεςτους.Νακάνουμεοικογένειακαιπλάνοζωήςπουθατουςικανοποιεί.Ναμαςτακτοποιήσουν,όπωςσυχνάλένε,γιαναέχουντησυνείδησήτουςήσυχηκαιτηνεικόνατουςακέραια.Ηδιαφοράείναιπωςηζωήείναιδικήμαςκαιόχιδικήτουςκαιηδικήμαςσυνείδησηείναισυνεχώςμπροστάμαςκαιόχιηδικήτους και είναι πάντα σε κάθε βήμα κριτής. Ελέγχει τη στάσημας,τηνκίνησήμαςκαιτολόγομας.Γίνεταιοκριτήςτηςζωήςμας.Έρχεταισήμεραμεπροίκατιςεικόνεςτουχθεςκαιζητάνακαθορίσουμετηστάσημαςσύμφωναμεταδεδομένατου.Σουλέει λοιπόν αφού “τακτοποιηθείς” μετά από 15 χρόνια: “Εσύδεν έλεγες πως θα γίνεις ηθοποιός ή αγρότης, επιχειρηματίας,ναυτικός ή οτιδήποτε άλλο πέρα απ’ αυτό που κάνεις; Πωςμπορείςναζειςτώρακαταπιεσμένοςαπότηζωήπουεπέλεξες,αλλά δεν ήθελες;”Αρχίζουν έτσι οι εσωτερικές εκρήξεις ή ηκατάθλιψηκαιτοάτομοψάχνειγιαδιεξόδους.Οιέξοδοιόμωςασφαλείαςβρίσκονταιπροςταμέσακαιόχιπροςταέξω. Δεν σώζεται ο άνθρωπος αν δεν τα βρει με τον εαυτότου!Ανθέσουμεσεαργίατησυνείδησηκαικάψουμετααρχείατου παρελθόντος μήπως έτσι θ’ αλλάξει η ζωή μας;Μήπως ηθέλησήμας για διαφορετική ζωήσυγκρατείταιαπό τις εικόνεςτουπαρελθόντος;Μήπωςεπίσηςκρατάμεπαρελθοντικέςεικόνες-πτώματαστοσήμερα,γιαναδικαιολογήσουμετηνασχήμιατηςζωήςμας;Πόσηαυτολύπησηέχουμε,πόσοπόνοακόμημπορούμενααντέξουμεγιανααλλάξουμε; Ξυπνάμε κουρασμένοι για δουλειά, για αφεντικά, για



68

παιδιά, για υποχρεώσεις, για συγγενείς, για οικονομικά έσοδα,γιαχόμπυκαιευεξία. Κοιμόμαστε και ξυπνάμε σα να μην έχουμε κοιμηθεί.Παίρνουμεσυμπληρώματαδιατροφής,προγράμματαγυμναστικής,διακοπέςαλλάκαιπάλιτοαποτέλεσμαδενείναιηζωή. Κάνουμεό,τικάνουνάλλοιγιαναφτάσουμεστηνευτυχία,αλλάδεντακαταφέρνουμε.Ξεγελιόμαστεπάντα.Αδυνατίζουμεγιατίβλέπουμεευτυχισμένουςαδύνατουςπουεμφανίζονταισταmedia και ζητάμε ακριβώς το ίδιο, θεωρώντας το πάχος πηγήπροβλημάτων. Γινόμαστε κι εμείς αδύνατοι και βλέπουμε πωςακόμηδενείμαστεευτυχισμένοι.Ότανκατακτούμετηνευτυχίασεέναεπίπεδοανακαλύπτουμεπωςέχουμεακόμηπολύδρόμογιακάποιοάλλοκομμάτιτηςζωήςμας.Τίποταστηζωήδενείναιαπόλυτο. Άλλες φορές τα παρατάμε απογοητευμένοι, άλλεςξαναμαζεύουμετακομμάτιαμαςκαιξεκινάμελιγότεροαισιόδοξαμίανέααρχή.Όταναποτύχουμε,πιστεύουμεπωςέτσιείναιηζωήκαιπωςανκαιέχουμεθέλησηνααλλάξουμε,αυτόδενγίνεται,γιατίείναιδύσκολο,μετάείναικαιοέναςλόγος,είναικαιοάλλος,είναικαιοισυνθήκες,τοσύστημα,τοπεριβάλλον.Δικαιολογίεςχωρίςτέλος. Παρατηρώπολλέςφορέςσεστάσειςλεωφορείων,αυτούςπου περιμένουν. Κάντε το κι εσείς, έχει πολύ ενδιαφέρον.Προσπαθώναδώαυτάτακουρασμέναπρόσωπαπόσοευτυχισμέναμπορούν να κάνουν τα παιδιά τους στις λίγεςώρες που θα ταδουν επιστρέφοντας στο σπίτι με αυτές τις κουρασμένες καιαπογοητευμένεςεκφράσεις.Πόσοζωήμπορούνναεμπνεύσουν


69

σταπαιδιάτους!Πιστεύωπωςγυρνάνεσπίτιτουςμετηγκρίνιαπου έχουν φορτωθεί από τη δουλειά και αντιμετωπίζουν μελάθοςφίλτροτηζωήτους.Ότανακούωκάποιουςναλένε:“Εγώόταν γυρίζω σπίτι, τ’ αφήνω όλα στη δουλειά” πιστεύω πωςλένεαλήθειαγιατίστοσπίτιγυρίζουνμετιςνεκρέςεικόνεςτουπαρελθόντος.Ηεικόνατουπαρελθόντοςμετονπατέραμαςστηνπολυθρόνα μπροστά στην τηλεόραση, έχει αντικατασταθεί μετονloungeκαναπέκαιτηναθλητικήενημέρωσηστοδορυφορικόκανάλι.Ηερώτησησταπαιδιάανέχουνδιαβάσειδενέχειαλλάξεικαθόλου,όπωςεπίσηςκαιτοότιομπαμπάςθέλειησυχία,γιατίείναικουρασμένος. Ηπλειονότητατωνγονιώναναπαράγουνταίδιαλανθασμέναπρότυπαγιαταπαιδιάτους.Ταπρότυπααυτάείναιξεπερασμένακαιέχουνπεριέλθεισεαχρηστία.Όποιοιταακολουθούν,συνήθωςεπιλέγουνκαιυποκατάσταταγιανααντιμετωπίσουντηρουτίναπουοιίδιοιδημιουργούν.Ηίδιαεικόνακαθημερινάγιαόλητηζωή.Τομόνοπουαλλάζειείναιηεξωτερικήκατάσταση.Άλλοαυτοκίνητο, άλλο εξοχικό, άλλη γυναίκα, άλλη δουλειά, άλλαχάπια,κ.ο.κ. Για όλα τα εξωτερικά προβλήματα όμως, ευθύνονται ταεσωτερικάμπλοκαρίσματαπουστέλνουνμηνύματαγιααλλαγή.Ανβέβαιαρωτήσειςκάποιουςαπόαυτούςθασουαπαντήσουν:“Γιατί ν’ αλλάξω;” και έχουν δίκιο γιατί ζουν σύμφωνα με ταπατροπαράδοτα “πιστεύω”, πως η ζωή είναι κόπος, αγωνία,μόχθος, απελπισία, κλεψιά, πονηριά, πόνος, ρουτίνα με λίγεςαναλαμπέςευτυχίας.Καιφυσικάείναιγιατουςλίγους.Αυτούςπου“έχουνπιάσειτηνκαλή”.



70

Ένας αναγεννημένος άνθρωπος, ζει ευτυχισμένη ζωήκαθημερινά.Απολαμβάνειτηνευημερίασεόλοτηςτομεγαλείο.Αρμονία,επιτυχία,ολοκλήρωση,ασφάλεια,δημιουργία,αγάπη,συνεισφορά, αποδοχή, απόλυτη ευλογία είναι η ζωήπου θέλεικαι μπορεί να ζήσει αρκεί να το διεκδικήσει αποφασιστικά.Γιαυτόέχειπρογραμματιστεί. ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ, ΜΟΝΟΘΕΛΗΣΗΚΑΙΑΠΟΦΑΣΗΓΙΑΑΛΛΑΓΗ. Δεμπορούμε νααναγεννηθούμεστοπαρελθόν.Μόνο τοπαρόν υπάρχει.Ας αφήσουμε τον καναπέ μας κι ας δώσουμεμίαευκαιρίαγιααλλαγήστηζωήμας.Δενείναιστηφύσημαςναλειτουργούμεόπωςμαςέχουνμάθει.Είναιστηφύσημαςνακάνουμετοκαλύτεροήναπροσπαθούμεγιαυτό.Έχουμεόμωςελεύθερηθέλησηνατοεπιλέξουμεήναπαραμείνουμεαμέτοχοι. Πόσο μπορεί αυτό να συνεχιστεί; Οι προκλήσεις στηζωή είναι συνεχείς και γίνονται πιεστικές. Κάθε μέρα πρέπεινα επιλέξουμε για κάτι. Προχωράμε στη ζωή ανάλογα με τηνποιότητατηςφύσηςμαςπετυχαίνονταςανάλογαμετηνποιότητατηςφύσηςμαςαποτελέσματα. Όσες φορές κι αν προσπαθήσει κάποιος να αλλάξει, ανη πίστη σε παλιότερες αντιλήψεις είναι βαθιά ριζωμένη μέσατου δύσκολα θα τα καταφέρει. Θα επαναλαμβάνεται η ίδιακατάστασησυνεχώςμεδιαφορετικέςμορφέςστηζωήτουμέχρινακαταλάβειότιπρέπειν’αλλάξει,αλλιώςθαπληγώνεταικαιθαπληγώνεισυνεχώςμέχριτηστιγμήτηςσυνειδητοποίησης.Τότεηψυχήθακλάψειπολύ.Αναποφασίσεινααλλάξειχωρίςπόνοηζωήθατουχαμογελάσειχωρίςάσχημαβιώματα.


71

Μια μέρα ξεκίνησε ένας σκορπιός να κάνει το γύρο τουκόσμου. Κατά το μεσημέρι συνάντησε μπροστά του ένα βαθύποτάμι.Σκεφτότανπωςναβρειένατρόπονατοπεράσει,ότανείδεδίπλαστηνόχθηέναβάτραχο. - “Φίλε μου βάτραχε” του είπε, “μήπως μπορείς να μεπεράσειςαπέναντι;”Οβάτραχοςτοσκέφτηκεκαιτουαπάντησεπροβληματισμένος: - “Κοίταξε, ευχαρίστως θα σε περνούσα απέναντι, αλλάφοβάμαιπωςθαμετσιμπήσειςμετοκεντρίσουκαιθαπεθάνω”. -”Θα ήμουν τρελός να κάνω κάτι τέτοιο” του απάντησεοσκορπιός.“Αντοέκανατότεθαπνιγόμουνκαιεγώ.Θαήτανκαθαρήαυτοκτονία”. Πείστηκεέτσιοβάτραχοςκαιτονφόρτωσεστηνπλάτητουνατονπάειαπέναντι.Μετάαπόλίγηώρακαιενώβρισκότανεστημέσητουποταμιού,ξαφνικάγυρίζειοσκορπιόςκαιτοντσιμπάειμετοκεντρίτουθανάσιμα. Ξεψυχώντας και καθώς άρχισε να βυθίζεται στο νερό οβάτραχοςμεφωνήγεμάτηαπορίατονρώτησε: -”Μα γιατί το έκανες αυτό; Δεν καταλαβαίνεις πως θαπεθάνειςκαισυτώρα;”Οσκορπιόςτονκοίταξεσταμάτιακαιτουείπεμεθλιμμένηφωνή: -“Τοξέρωφίλεμου,αλλάδενμπορούσανακάνωαλλιώς…Είναιδυστυχώςστηφύσημουξέρεις...” Η φύση σου περιέχει θετικότητα και θεϊκότητα. ΌτανγεννήθηκεςοΚύριοςφύσηξεμέσασουτηνπνοήτηςζωής.Δενείναιθεϊκόλοιπόνναδικαιολογούμαστεγιακάθεμαςλάθοςστηζωή εμπλέκοντας τα γονίδιά μας.Αποτελεί τέλεια δικαιολογία



72

γιατηναπραξίακαιτοβόλεματηςζωής.Δενείναιαυτήηφύσησου,γιατίέτσιμεγάλωσεςκαιέμαθεςναζεις.Μπορείςναεκπαιδεύσειςτηνεσωτερικήσουφωνή,πουσεκαθοδηγείστηνέασουζωή.Άλλαξεγιατοδικόσουκαλόκαιγιατοκαλόόλων.Ηδύναμήτηςαλλαγήςείναιστονέλεγχόσου.


73

Όλη μας η ύπαρξη λειτουργεί όπως έχουμε αναφέρεισαν ηλεκτρονικός υπολογιστής.Ανάλογα με τα δεδομένα πουτοποθετούμεστημνήμητουδημιουργούμετονπροσωπικόμαςυπολογιστή.Αποθηκεύουμεαρχείαστουςδίσκουςτου,ανάλογαμεταενδιαφέροντάμαςκαιέχουμετιςαισθήσειςμαςαπόλυταδεκτικέςσεό,τιακούμε,σχετικάμε τααρχειοθετημένααρχείαμαςώστεναεμπλουτίσουμετιςγνώσειςτουυπολογιστήμας.Οιπληροφορίεςπουτοποθετούμεστουςυπολογιστέςμαςείναι

Εγώ κι εσύ

“Ας προσπαθήσουμε να στρέψουμε τους δέκτες μας για λίγο προς μία άλλη κατεύθυνση.

Συνηθίζουμε να λέμε πως είμαστε πολύ μεγάλοι για ν΄ αλλάξουμε ή είμαστε πολύ

μπλοκαρισμένοι για να βρούμε χρόνο. Όταν οι δικαιολογίες σταματήσουν, η ζωή έχει ήδη

αλλάξει για μας.”

Εγώ κι εσύ

•


74

σαντοναποθηκευτικόχώροτουμυαλούμας.Ότανσυλλέγουμεπληροφορίεςαυτέςαμέσωςκατατάσσονταιανάλογαμετοείδοςτουςστοανάλογοαρχείο. Οκαθέναςαπόεμάςέχειπρογραμματίσειτομυαλότουνααντιλαμβάνεταιπληροφορίεςπουτουείναιχρήσιμεςανάλογαμεταενδιαφέροντάτου.Ανγιαπαράδειγμαείμαστεσεμίαπαρέα,όπου οι περισσότεροι μιλάνε για ποδόσφαιρο και εμείς δεναντέχουμεναακούμεγιαυτό,στρέφουμετουςδέκτεςμαςσεάλλησυντροφιά,όπουησυζήτησήτουςμαςενδιαφέρειπερισσότερο.Έτσι το μυαλό μας γεμίζει με περισσότερες και διαφορετικέςαπόψειςσεθέματαπουμαςενδιαφέρουνδημιουργώνταςτοδικόμαςαρχείοδεδομένων. Όταν έρχονται στη ζωή μας τα παιδιά, τα μεγαλώνουμεσύμφωναμεταδεδομένατωναρχείωντουυπολογιστήμας.Ταπαιδιά δηλαδή λειτουργούν ως αντίγραφα και παράλληλα ωςδίσκοιασφαλείας. Ηαντίγραφητου“εγώ”στο“εσύ”επιρρεάζεικαταλυτικάτην ωρίμανση του αφού επεμβαίνει στη διαδικασία τηςπροσωπικής εξέλιξης. Είναι μία μορφή προσηλυτισμού, όμοιαμε τους υποστηρικτές κάθε ομάδας, κόμματος, θρησκείας πουνοιώθουν σαν οικογένεια και κάθε φορά αναπαράγουν τα ίδιαμηνύματα, τις ίδιες εκφράσεις και την ίδια αντίδραση. Πόσοανελεύθεροείναιγιαόλουςμαςναακολουθούμεκάτιπουέχουμεσυνηθίσει ή κάτι που οι γονείς μας εξ αρχής μας επέβαλαν,στερώνταςμαςτηδύναμηνααποφασίσουμεγιατηζωήμας! Ηβολικήαυτήσκέψη,ναείσαικάποιος,χωρίςόμωςναέχειςκαι την βασική ευθύνη της, αποτελεί μίασυνηθισμένημέθοδο


75

προσηλυτισμούτωνανθρώπωνπουκαταστρατηγείτηναυτόνομηβούληση.Μαςοδηγείσεσυγκεκριμένακοινάγνωρίσματα,όπωςκοινότρόποσκέψης,πολλέςφορέςκαιομιλίας.Συνηθίζουμεγιαπαράδειγμαναλέμε“είναισανναακούςτοντάδε...”. Όλοαυτότοφάσματωνλειτουργειώνμαςκάνειναείμαστεκομμάτιτηςμάζας,πουείναικαιτοζητούμενοστις“εξελιγμένες”κοινωνίες,γιακαλύτεροέλεγχο. Όποιοςμπορείναεπιβληθείστημάζαχειραγωγώνταςτη,μπορεί να καταφέρει τα πάντα. Αυτό που κάνουν δηλαδή οιπερισσότεροι επιχειρηματίες με τα προϊόντα τους μέσω τωνμέσων μαζικής ενημέρωσης, οι πολιτικοί στις συγκεντρώσειςτους,οιγονείςσταπαιδιά. Όλοιχρησιμοποιούντολόγογιαναεκφράσουνταμηνύματάτους.Άλλοιμελόγουςπουστοχεύουνστηναισιοδοξίακαιάλλοιστοφόβοκαιτηναμφιβολίατουαύριο. Σεόλααυτάταμηνύματα,σεόλουςαυτούς τουςλόγουςπου μέχρι τώρα έχουμε ακούσει, σπάνια είχαμε την ευκαιρίανα απολαύσουμε αγαλλίαση μέσα από αυτά τα λόγια και νααισθανθούμε αναγεννημένοι άνθρωποι, με όρεξη για ζωή ήγια μεγαλύτερη προσπάθεια και όχι για επανάληψη των ίδιωνεικόνων. Ακούμε καθημερινά λόγια χάους και φόβου, χωρίςαγάπη για τον συνάνθρωπο, αισθανόμαστε φόβο από μίαεπαναλαμβανόμενηκαιελεγχόμενητρομοκρατίατουπνεύματος,μεέντονηκριτικήκαιβομβαρδισμότηςψυχής,αδιαφορίαγιατοάτομοκαιτιςανάγκεςτου. Έτσι η επανάληψη των ίδιων λόγων γεμίζει τα αρχεία

Εγώ κι εσύ


76

τουμυαλούμαςμε λόγοαμφιβολίας,φόβουκαι ανασφάλειας.Η ζωή μας όμως πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να είναι γεμάτηθέληση για πραγματική ύπαρξη και όχι για αίσθηση εικονικήςπραγματικότηταςτηςζωής. Ότανοιδικαιολογίεςσταματούν,ηζωήέχειήδηαλλάξειγιαμας. Ανδενέχουμεκαταφέρειμέχριτώραναζήσουμετηζωήπουκινείταιανάμεσαστηναρμονίακαιτηναγάπη,αςαδράξουμετηνευκαιρίατουγονεϊκούρόλουκαιαςαναγεννηθούμε. Όλοι ζήσαμε τις εξαρτήσεις (γονείς, συγγενείς, φίλοι,ομάδες)σεκάποιοστάδιοτηςζωήςμας.Αςεξαρτηθούμετώρααπότηναγάπηκαιταδώρατης.Αςακολουθήσουμετηναπόφασηπουθαμαςοδηγήσειστονπαράδεισο της ζωής.Οπαράδεισοςυπάρχεικαιδενείναιδικαιολογίαγιανααλλάξουμετηζωήμαςστοτέλοςτης.Οπαράδεισοςείναιυπαρκτόςστηνεδώκαιτηνάλληζωή.Αυτόπουκουβαλάμετώραμέσαμαςείναιτοεισητήριόμας. Η σκέψη και ο λόγος μας. Το παράδειγμα έχει δοθεί. Ηζωογόνα ακτινοβολία της αγάπης έχει φωτίσει τις ψυχές τωνμεγαλύτερωνδασκάλων.Ηπιοόμορφηιστορίατουκόσμουείναιγραμμένησταπνευματικάβιβλίαόσωνηζωήέγινεπαράδειγμα,αποδεικνύοντας την ύπαρξη του παράδεισου στο τώρα και τοαύριο. Ας ξαναπεράσουμε τώρα από τις τάξεις της αγάπης.Μαθαίνουμε από μικρή ηλικία να αγαπάμε, να είμαστε καλοί,ναμηλέμεψέματα, ναθαυμάζουμε τημέλισσα, τονήλιο, τηνπλάση.Ανακαλύπτουμεκαιπάλιμεταπαιδιάμαςτηθάλασσα,ταδάση,τηφιλία,τηδοτικότητα.Γιακάποιεςστιγμέςηψυχήμας


77

μαλακώνεικαιηαγάπηεκφράζεταιαυθόρμητα.Συνειδητοποιούμετομέγεθοςτηςεξάρτησηςπουέχειαυτότοπλασματάκιαπόεμάςκαιγινόμαστεπροσεκτικότεροι.Αυτέςοιστιγμέςμαςκάνουνπιοώριμους στην αγάπη. Στη ζωή πάντα υπάρχει μπροστά μας τοκαλόκαιτοκακό.Οδρόμοςτηςαρετήςκαιτηςκακίας.Υπάρχειόμωςκαιτοκαλόήτοκαλύτερο!Αςεπιλέξουμεώριμα,αυτόπουθαγίνειζωήμας. Ας μάθουμε πλέον πως οι σκέψεις μας και ο λόγοςδιαμορφώνουν το μέλλον μας. Ό,τι συναίσθημα πλημμυρίζειτο μυαλό μας, αυτό θα ζούμε και στην καθημερινότητά μας.Ας θυμηθούμεπως νοιώθουμεόταν είμαστε ερωτευμένοι: πωςδηλαδήαντιλαμβανόμαστε,όσαμαςπεριβάλλουν!Πωςβλέπουμετηζωή:Ταπροβλήματαδενείναιτόσομεγάλα,οιάνθρωποιδενείναι τόσοάδικοι, η εργασίαμαςδεν είναι τόσοαπαιτητική,ηκοινωνίαδενείναιμίασυγκροτημένησυνομωσία,ενώαντίθετανοιώθουμετηνανάγκηναμοιραστούμεαυτόπουαισθανόμαστεμε όλους.Ανησκέψηκαι μόνομας κάνει νααισθανθούμεμεαυτότοντρόπο,τιμπορείεπομένωςνακάνεικαιολόγος; Όταν εκφραζόμαστε με λόγια αγάπης τότε η ζωή μαςνοιώθουμε πως έχει σημασία. Νοιώθουμε τους άλλους πουανταποκρίνονταιστοθετικόμαςλόγοκαιαυτόμαςπλημμυρίζειμεακόμημεγαλύτερηευτυχία.Δενέχουμεανάγκηναπιστέψουμεσεαυτόπουπιστεύουνόλοι,ώστεναέχουμετηνίδιαταυτότητακαι να είμαστε κάποιοι. Αισθανόμαστε ήδη πλήρεις στημοναδικότητατωνπροσωπικώναισθημάτωνπουβιώνουμε.Ανεμείςγεμίσουμεκαιξεχειλίσουμεαπόαγάπη,τότεαναπόφευκτααυτόθαφτάσεικαιστουςγύρωμας.

Εγώ κι εσύ


78

Πόσες φορές δεν αισθανόμαστε σε κάποιο χώροανθρώπους που μας μαγνητίζουν με την ενέργειά τους;Πόσεςφορέςδενέχουμεαισθανθείναμαςαγγίζουνταλόγιακάποιου“μιλώντας”στηνψυχήμας;Πόσεςφορέςδενέχουμεαπολαύσειμίακινηματογραφικήταινίακαιέχουμεταυτιστείμετονήρωάτης;Η αλήθεια είναι πως δεν το αισθανόμαστε όλοι, ούτε καισυμβαίνειπολλέςφορές.Ανοιδέκτεςμαςείναικαθηλωμένοιστοίδιοσημείο,είναιαδύνατονναλάβουμεσήμααπότέτοιεςπηγές.Μπορείίσωςγιαλίγοναμαςαγγίξεικάποιοσυναίσθημα,αλλάθαείναιπεριστασιακό. Μακριάαπόφανατισμούςκαιπροσηλυτισμούς,οάνθρωποςνοιώθειελεύθεροςνααγκαλιάσειαυτόπουηψυχήτουαναζητάμεμεγαλύτεροπόθο. Γαλουχώνταςτοπαιδίμαςμετηνελευθερίατηςανεξάρτητηςσκέψηςκαιόχιμετηνπρόθεσηναξεχωρίζειεγωϊστικάσεό,τικάνει, εκπαιδεύουμε το παιδί μας να γίνεται δημιουργός τηςπνευματικής του πλάσης. Ο εγωϊσμός αντίθετα το οδηγεί σεαιχμαλωσίατουπνεύματος,σεπνευματικήεξάρτησητουεαυτούτου,απότηνίδιατουτηνεικόνα. Όταν η ανάγκη να ξεχωρίσουμε μέσα στο πλήθος, μαςκάνειναμιλάμεακατάπαυσταγιατοέργομας (τηνοικογένειάμας,τοεπάγγελμάμας,τοαυτοκίνητόμας,κ.ο.κ.)επιδιώκονταςτηφιλοφρόνηση,τηναποδοχή,δηλαδήτηναγάπη,ξεχειλίζουμεαπότοεγώμας,δενμπορούμεναδεχτούμεαπόάλλεςπηγέςκαιεξαρτόμαστεαπόμίαεικόνααποδοχήςαπότουςάλλουςπουμαςφυλακίζει,επιδιώκονταςτησυντήρησήτης. Αν αρχίσουμε να παρατηρούμε ανθρώπους να μιλούν


79

θα κατανοήσουμε καλύτερα εμάς. Αν ακόμη καλύτερακαταγράψουμε τον εαυτό μας να μιλά στο τηλέφωνο, επίσηςθα κατανοήσουμε τον εαυτό μας καλύτερα.Αυτή την άσκησημπορούμε να την επαναλάβουμε πολλές φορές στον εαυτόμας μέχρι να καταγράψουμε όλα τα τρωτά μας σημεία στηνεπικοινωνία. Στη συνέχεια μπορούμε να απομονώσουμε όλεςτις άχρηστες πληροφορίες και θα δούμε πως θα μπορούσε ναδιαμορφωθείηκάθεμαςπρόταση. Ηπαρατήρησητουεαυτούμαςείναιμίαπράξησεβασμούκαιαγάπηςστηνύπαρξήμας.Μιλάμεγιαμαςκαιτοέργομαςγιανατραβήξουμετηνπροσοχήτωνάλλων,τηναποδοχήτους,όπωςκαιοιάλλοιότανμιλάνεθέλουντοίδιογιατουςίδιους.Ανκάθεφοράπουμιλάμεγιατονεαυτόμας,είμαστευποχρεωμένοινααναφέρουμετηνπρόταση“θέλωναμεαγαπούν”,στομέλλονθαείμαστεόλοιιδιαίτεραεπιφυλακτικοίστηφλυαρίαμαςγιατονεαυτόμας. Η αλήθεια είναι πως όλοι θέλουμε να μιλάμε για τακατορθώματάμαςκαιλίγοιλέμεγια τα τρωτάμαςσημεία, τιςαδυναμίεςμαςσεάλλους.Έχουμετηντάσηναπλατιάζουμεκαιναχανόμαστεστηθάλασσατωνεπθυμιώνμας.Ανμπορούσαμενακόψουμετηνταχύτητατωνσκέψεωνπουαναφέρουμεσχετικάμεόσαεπιθυμούμε,θαδιευρύναμετιςφιλικέςμαςπαρέες. Οι άνθρωποι δεν θέλουν να ακούν για επιθυμίες άλλων,γιατίθέλουνστο“εσύ”ναβλέπουντηνεικόνατου“εγώ”.Θέλουνοιάλλοινατουςεκφράζουντοθαυμασμότουςγιατουςίδιους.Ηκολακείαγίνεταιοκαλύτεροςκώδικαςεπικοινωνίαςμετουςάλλουςκαιηπιοεπιτυχημένηφόρμουλααπόκτησηςελέγχουσε

Εγώ κι εσύ


80

κάθεπερίσταση.Δεναφήνειχώροναμοιραστείτονεαυτότης. Οδιακαήςπόθοςμαςείναιναμιλάμεσυνεχώςγιααυτάπουκάνουμε,ενώηερώτηση“Τικάνεις”έχειπεριορίσειτηνέννοιάτηςσετυπικήδιαδικασίακαιόχισεουσιαστικήεπικοινωνία. Ανμάθουμεναεπικοινωνούμεμετουςάλλους,περιμένονταςνα ακούσουμε την απάντησή τους και όχι να περιμένουμε νατελειώσουνγιαναρωτήσουμεαυτόπουθέλουμε,ηζωήμαςθαγίνειπολύδιαφορετική.Δενυπάρχειμόνοτο“δικόμου”αλλάκαιτο“δικόσου”.Ηζωήμοιράζεταισεόλους.Δενείναιδικαίωμαενός.Όλοιέχουνζωή.Τοενδιαφέρονμαςγιατονάλλοανοίγεινέες πόρτες στην επικοινωνία. Έχουμε περιοριστεί σε λόγουςάσκοπους και τετριμμένους. Η κριτική γίνεται το βασικότερομέροςτηςεπικοινωνίαςμας.Όλοιξέρουμετιπρέπεινακάνουνοιάλλοι.Ποτέδενμπορούμεναβρούμελύσηγιατονεαυτόμαςκαισυνήθωςφταίνεόλοιοιάλλοι γιαυτάπου ζούμε.Είμαστευπεύθυνοιμόνογιατοκαλόκαιόχιγιατοκακόπουπροξενούμε. Χρησιμοποιούμε τις λέξεις χωρίς να κατανοούμε τησημασία τους. Χρησιμοποιούμε τα συναισθήματα χωρίς νακατανοούμετησημασίατηςπράξηςμας.Δημιουργούμεενοχέςκαι βομβαρδίζουμε τις παιδικές ψυχές καταστρατηγώντας τηνελευθερία του πνεύματός τους. Κλαίμε για να εκβιάσουμε τοαποτέλεσμαπουθέλουμε,απειλούμεγιαναπετύχουμετοστόχομας,τιμωρούμεγιαναπειθαρχήσουμετοπνεύματουςστοδικόμας πιστεύω.Αν οι πράξεις εγωϊσμού πάψουν, κατανοήσουμετο παιδί μας, τις ανάγκες του και το αγαπήσουμε όπως είναικαιόχιόπωςθέλουμεναείναι,μπορείκαινακαταφέρουμεναεπικοινωνήσουμεσεκλίμαισότητας.Τοεγώσεισορροπίαμετο


81

εσύ,χωρίςψυχολογικήβία. Αςδούμεταπαιδιάμαςμεσεβασμό,όπωςκιεμείςθέλαμεναμαςβλέπουνοι δικοίμας γονείς.Αςδεχτούμε ταλάθημαςκαιαςζητήσουμεσυγνώμηπροσφέρονταςτηστάσημαςαυτήωςπρότυποδιαπαιδαγώγησήςτους.

Εγώ κι εσύ


82

Πριν λίγα χρόνια επισκέφτηκα τη Disneyland και σεκάποιοαπόταθεάματαυπήρχεηεξήςανάρτηση:“οιπρόγονοίμας ήταν ονειροπόλοι, εμείς είμαστε οραματιστές”. Ίσως αυτήείναιημεγαλύτερηκληρονομιάτουDisneyσεόλουςμας.Έναςάνθρωποςπουυπήρξεπολύφτωχόςζώνταςάστεγοςπαρέαμετοποντικάκι,πουενέπνευσετοέργοτουκαιπαράλληλααποτέλεσετονκεντρικόήρωατηςεταιρείαςτουDisney,δήλωνεμεαυτάταλόγιαπωςδενυπάρχειμοίραήπεπρωμένο,αλλάσυντονισμένη

Σκέψη και λόγος

“Αν οι γονείς μάθαιναν ξανά από την αρχή στα παιδιά τους να μιλάνε, τότε σίγουρα,

θα μιλούσαν εντελώς διαφορετικά, θα σχεδίαζαν το μέλλον τους με πιο όμορφα

χρώματα και θα αφαιρούσαν λέξεις που δεν τους προσφέρουν τη ζωή που επιθυμούν. ”

•


83

δράση και υπευθυνότητα. Έτσι δημιουργούσε κίνητρο στουςνέους ανθρώπους να απολαύσουν την κυριότητα της επιτυχίαςτωνεγχειρημάτωντους,αλλάπαράλληλακαιτηνυπευθυνότητατηςεπιτυχίαςήτηςαποτυχίαςτους. ΤοπόσοδυνατάκαιμεπόσεςλεπτομέρειεςοραματίστηκεοDisneyτοέργοτουαποδεικνύεταιαπότηνκολοσιαίαεπιτυχίαπουέχειακόμηστιςμέρεςμας! Σκεφτείτεπωςέχειοδηγήσειτηζωήσας,ηκάθεσκέψηπουέχετεκάνει.Καταγράψτετοπλάνοτηςζωήςσας.Αυτόπουσεγενικέςγραμμέςθαπαρατηρήσετεείναιπωςυπήρχανπράγματαπουθέλατενακάνετεκαιπράγματαπουαποφασίσατενακάνετε. Όλοικάνουμεόνειρα.Είναιπιστεύωτοωραιότεροκομμάτιτης ζωής.Σταόνειραμπορούμε να είμαστε ότι θέλουμε, όπωςθέλουμε. Το όνειρο όμως με κάποιες πνευματικές επενδύσειςμπορείνααποτελέσειτηναρχήμίαςνέαςζωής! Όλοιονειρευόμαστετηνεπιτυχίαστογάμομας,τηδουλειάμας,τομέλλονμας.Σεκάθεηλικίαταόνειραδιαφοροποιούνται,ανάλογα με τις συνθήκες που διαμορφώνουμε και η ζωή μαςεξελίσσεταιανάλογαμετηνπίστηκαιτολόγοπουπροσθέτουμεστα όνειρά μας. Η ζωή που ζούμε είναι ένα συνονθύλευμαεικόνων,σκέψεωνκαιλόγωντουπαρελθόντος.Ότανσκεφτούμεκάτι που θέλουμε πραγματικά να συμβεί στη ζωή μας καιπροσθέσουμε ακλόνητη και συνεχόμενη πίστη, συντονισμένολόγο και πρακτική κατεύθυνση, όλα συνομωτούν θετικά προςτηνπραγματοποίησήτου,ανφυσικάοιπροθέσειςείναιγιακαλόδικόμαςκαιφυσικάτρίτων. Ας σκεφτούμε όσα λέγαμε κάποτε πως θέλουμε ν’



84

αποκτήσουμεστηζωήμας.Ανθυμηθούμελόγιατουπαρελθόντος,θαδούμεπωςαυτάπουκάποτελέγαμεέχουνγίνει,έχουνβιωθείωςγεγονόταζωής. Ποτέδενοραματιζόμαστετηνευτυχίαμαςκαιτηνεπιδίωξήτης. Σκεφτόμαστε αυτά με τα οποία θέλουμε να γεμίσουμε τηζωή μας ελπίζοντας να μας κάνουν ευτυχισμένους και όταναποκτήσουμε αυτά που χρόνια επιθυμούμε, συνειδητοποιούμεπωςδενείχαντηδύναμηναμαςκάνουνευτυχισμένους. Υπεύθυνοςγιατοπλάνοτηςζωήςμαςείναιολόγοςπουχρησιμοποιούμεκαθημερινά.Αυτόςσχεδιάζειτοπλάνοτηςζωήςπου θα ζήσουμε, θέλουμε δε θέλουμε. Είναι ο μαγνήτης πουέλκειτοπρότυποζωήςπουθέτουνταλόγιαπουαφήσαμετόσοαπερίσκεπταναειπωθούνκαιεκθέτουντηζωήμαςσεκίνδυνοκαιμάλισταμεσυναίνεσητηςδικήςμαςβούλησης.Λέμεπολλέςφορές,πωςδενπεριμέναμεέτσιτηζωήμας.Άλλασχέδιαείχαμεγιαυτήν.Άλλαονειρευόμασταν. Πως δημιουργούμε λοιπόν το ευτυχισμένο μέλλον;Μαθαίνονταςπόσηζωογόνααξίαέχουνόσαλέμε,θαπρέπεινασυνηθίσουμεναμιλάμεμόνομελόγουςευγνωμοσύνης,αγάπηςκαι πίστης. Να εκφράζουμε αγάπη και ευγνωμοσύνη για όσαζούμετώρα.Ακόμηκιανδενμαςικανοποιούν.Πάνταυπάρχουνκάποιοι λόγοι που μας κάνουν να έχουμε μέσα μας αγάπη.Ακόμη και το δώρο της ίδιας της ζωής. Κι αν είναι δύσκολοστηναρχή,θαμάθουμεστησυνέχειαναεκφράζουμετηναγάπημας, χωρίς δυσκολία. Εξάλλου δεν μας χαρίζεται κάτι, πρέπεινα προσπαθήσουμε γι αυτό.Από εκεί θα αντλήσουμε και τηνομορφιάτηςνέαςμαςζωής.Βλέπονταςμίαάλληπλευράμας.Τη


85

θετικότερη.Αυτόπουήρθεμαζίμαςσανφωςότανγεννηθήκαμεκαιμάθαμενατοπαραβλέπουμε,αςγίνειφωτεινόςοδηγόςτηςζωήςμας.Πρέπεινατοαφήσουμεναξαναέρθειστηνεπιφάνεια,ναπλημμυρίσειτηνοντότητάμαςκαιναγίνειπηγή,πουαναβλύζεινερόζωήςτροφοδοτώνταςτοπεριβάλλονμας. Κάθε σκέψη και λόγος ας είναι συντονισμένα προς τηθετική κατεύθυνση. Ας χρησιμοποιούμε λέξεις αξιολογώνταςτη βαρύτητά τους. Αν σκεφτούμε ποια είναι η σημασία τωνλέξεωνγιατηζωήμαςθαμάθουμεναξεχωρίζουμετιςλέξειςπουπροάγουντηζωήμαςαποφεύγονταςόσεςβάζουνεμπόδια.Ότανμιλάμε για το μέλλον, υποβιβάζοντας την εικόνα της εξέλιξήςμας,τότεείναιβέβαιοπωςδενθαζήσουμεκάτιδιαφορετικόαπόαυτόπουλέμε.Αςαναρωτηθούμεκάθεφοράπουμιλάμε:“Μεσυμφέρειαυτόπουλέω;” Ανοιγονείςμάθαινανξανάαπότηναρχήσταπαιδιάτουςνα μιλάνε, τότε σίγουρα, θα μιλούσαν εντελώς διαφορετικά,θα σχεδίαζαν το μέλλον τους με πιο όμορφα χρώματα και θααφαιρούσαν λέξεις, που δεν τους προσφέρουν τη ζωή πουεπιθυμούν. Γεννιόμαστε με όλες τις προϋποθέσεις να είμαστε καλοίκαι στην πορεία μας μαθαίνουμε τα αρνητικά συναισθήματα.Ανοιγονείςμαςμεόλητουςτηναγάπηναμαςπροστατέψουναπέφευγαν να μας τροφοδοτήσουν με ανασφάλεια, φόβο καιενοχές,τότεαλήθειαπωςθαήτανηζωήμας; Ας φανταστούμε ένα παιδί που μεγαλώνει σε ένααναγεννημένοπεριβάλλον,μεγονείςπουεπικοινωνούνόμορφα,σχεδιάζονταςτηνημέρατουςμεαισιόδοξεςεικόνες,ενισχύοντας



86

ο ένας το άλλο με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία. Πως θαεννοούσεαυτότοπαιδίτηζωή;Σίγουραπολύδιαφορετικά.Θαπίστευεπωςηζωήείναιδίκαιη,οιάνθρωποιαγαπούν,σέβονταικαιυποστηρίζουνοέναςτονάλλο,ηεξέλιξηείναιαναμενόμενηγια κάθε νέα μέρα, η θέση του στην κοινωνία είναι ασφαλής,το εισόδημά του βελτιώνεται συνεχώς επιτρέποντάς του ναπραγματοποιείτοπλάνοτηςζωήςτουκαιπωςείναιευγνώμωνκαιολοκληρωμένοςκαιμόνογιατοότιζει.Τοαποτέλεσμαείναιπως η ζωή του θα ήταν λίγο - πολύ όπως την περιγράφουμε.Δε θα μπορούσε να ζει στην αδικία, στην ανασφάλεια, στηναγνωμοσύνη,γιατίαπλάδενθααποτελούσανδικάτουπιστεύω. Όλα στη ζωή λειτουργούν σαν μαγνήτης. Μας έλκουνπράγματαπουαντιπροσωπεύουνταπιστεύωμας.Ανάλογαμετηνεικόνατηςζωήςπουέχουμεστομυαλόμας,έλκουμεκαιανάλογαγεγονόταζωής.Ανπιστεύουμεπωςηζωήείναιάδικη,τότεπράξειςαδικίαςθασυμβαίνουνστηζωήμαςγιαναεπιβεβαιώσουμετηνπεποίθησηαυτή,αλλάπολύπερισσότερογιαναεπιβεβαιώσουμεταλεγόμενάμας:“το‘λεγαεγώ!”. Ανζείτεμίαζωήαγάπηςδενμπορείτεναπιστέψετεκάποιονπουσαςδικαιολογείται για τουςλόγουςπουδυστυχείστη ζωήτουκαιναθεωρήσετεπωςέχειδίκιο.Απλάδενείναισταπιστεύωσας. Συνήθως αυτοί που έχουν αρνητικά πιστεύω είναι οιγονείςμας.Διανύονταςμίαμεγάληπορείαδυστυχίας,ανέχειας,αποδοκιμασίαςθέλουνναμαςσυμβουλεύσουνγιατηζωήμετηνπείρα τουςκαι τιςπεποιθήσεις τους.Ποιεςακριβώςαπόαυτέςόμως,προάγουντηζωήμας;


87

Δίνονταςταηνίατηςυπευθυνότηταςσταπαιδιά,ταβοηθάμενα αξιολογήσουν τις επιλογές τους και να γίνουν περισσότεροενήλικες,σεμίακοινωνίαπουδεντουςαπειλεί,αλλάτουςδίνειτηνευκαιρίαναεπιλέξουνανάμεσαστιςδυνατότητεςπουτουςπαρέχειηκοινωνίατηςοποίαςείναιενεργάμέληκαιόχιθύματακαιπαθητικοίαποδέκτεςμίαςαλλοτριωμένηςκοινωνίας. Η στάση σας πρέπει να αποτελεί έμπνευση ζωής για ταπαιδιάσας!Αποκτήστεμία ισορροπημένησχέσημε τον εαυτόσας, που σημαίνει κατανόηση και των τριών προσωπικοτήτωνπου εξελίσσονται μέσα σας: το μικρό παιδί, το γονιό και τονενήλικα. Αγαπήστε και κατανοήστε τις ανάγκες του παιδιούμέσασας,πουεκφράζειόσαθέλειν΄απολαύσειστηζωή,χωρίς“πρέπει” και προσκόλλησηστοαύριο.Κατανοήστε επίσης τονενήλικα, που πρέπει να σταθεί στις υποχρεώσεις της ζωής μεευθύνη,αλλάκαικριτικήσκέψη.Καιτέλοςδιαπαιδαγωγήστετογονιό,πουπρέπεισερόλοεκπαιδευτήναισορροπήσειανάμεσαστιςανάγκεςκαιτιςεπιθυμίεςτουπαιδιούτου,ενώπαράλληλααγωνίζεταιναεπικοινωνήσειδιεξοδικάμαζίτου. Ανδεκαταφέρετεναισορροπήσετεανάμεσασεαυτέςτιςπτυχέςτουεαυτούσας,δενπρόκειταιναισορροπήσετεσεκαμίασχέσησας.Ηευτυχίαείναιαρμονία,γαλήνη,ισορροπία.



88

Ακροβασίες

Γνώρισακάποτεμίαμητέραπουεκπαιδεύτηκεαπόμικρήνα είναι “όπωςπρέπει” ισορροπώντας τη ζωή τηςμε ιδιαίτερηεπιδεξιότητα ανάμεσα στο μητρικό παραδοσιακό ρόλο και τιςανικανοποίητες προσωπικές φιλοδοξίες. Χρησιμοποιώνταςσυχνά την έκφραση “η μητέρα θυσιάζεται για τα παιδιά της”κατάφερε να επιβεβαιώσει το λόγο της όταν τα παιδά τηςμεγάλωσαν.Προσπαθώνταςπολύναείναικαλήσύζυγος,καλήμητέρα, καλή επαγγελματίας αποτελούσε ίσως πρότυπο για

“Ο προορισμός της οικογένειας δεν είναι η πνευματική κλωνοποίηση, αλλά η αγάπη της κατανόησης του νέου δημιουργήματος

που έρχεται στη ζωή μας για να μας διδάξει αλλά και να το διδάξουμε. ”

•


89

κάποιουςπουαπορούσανμάλιστα,πωςκατάφερνεναισορροπείτόσοεπιδέξια.Αυτόόμωςδενκράτησεγιαπολύ.Μεγαλώνονταςταπαιδιά τηςμε ταδικά τηςή τωνδικών της τα“πρέπει”καιόταν πια αυτά ακολούθησαν το δρόμο της δικής τους ζωής,κατάρρευσεστημοναξιάτης, εξαντλημένηαπότονπολύχρονοαναγκαστικότηςρόλο.Ηπρόοδοςτωνπαιδιών,πουτόσοκαιρόεισέπραττε ως ικανοποίηση για το έργο της, ακολούθησε μίαπορεία έξω από τα στενά οικογενειακά πλαίσια.Η αγάπη πουτόσοκαιρόστερήθηκαν ταπαιδιάαυτάλόγωτηςσκληρήςκαιαλύγιστηςσυμπεριφοράςτηςμητέραςτουςταέστρεψεσεάλλεςεξαρτήσεις, μακριά από τη δική της όμως εξάρτηση, που ταανάγκαζεναφέρονταιόπωςηίδιαήθελε. Πολλοίγονείς-καιπολύλανθασμένα-πιστεύουνπωςότανλυγίσουνσυναισθηματικά,ταπαιδιάμπορείναεκμεταλλευτούντηνευαισθησίατους,βλέποντάςτηωςαδυναμία,κάνοντάςτουςευάλωτουςστιςεπιθυμίεςτους.Διατηρώνταςτηναυταρχικότηταοριοθετούν το μέτρο προσέγγισης.Αυτή η μέθοδος όμως όσοκαλά και να τη χειρίζεται ο γονιός πάντα οδηγεί σε αδιέξοδασυμπεριφοράς. Μαθαίνουμε τα παιδιά να εξαρτώνται απότην έκφρασή μας. Φοβούνται ή αγωνιούν για το μέγεθος τηςαυτοαξίαςτουςμεέναμόνοσήκωματουφρυδιούμας. Ταπρόσωπαπουπρωταγωνιστούνστηζωήμαςμπορείνααλλάζουν,ημορφήτηςεξάρτησηςόμωςαναπαράγεταισεκάθεμαςσχέση.Χωρίςαμφίδρομησυναισθηματικήεπικοινωνίαημητέρααυτή ένοιωσε δέσμια της ζωής της και όταν απελευθερώθηκεαπότιςυποχρεώσεις,αισθάνθηκεδέσμιατωναναγκώντηςγιασυναισθηματικήκάλυψη.



90

Μίακαθώςπρέπειζωή,κλεισμένησεστερεότυπακυρίωςσυμπεριφοράς, χωρίς ανοίγματα στο κοινωνικό σύνολο,δημιουργεί εμμονές. Η στέρηση που βιώνει το άτομο ξεσπάκάποιαστιγμήσεσυμπεριφορέςπουείναιαδύνατοναελεγχθούν.Ο καθωσπρεπισμός για παράδειγμα αποτελεί ένα τεντωμένοσκοινί,πουακόμηκαιοκαλύτεροςακροβάτηςχρειάζεταικαιτοστήριγμα που θα τον βοηθήσει να ισορροπήσει.Όταν είμαστεσεκαλόδρόμογιατουςάλλουςδενείμαστεποτέσεκαλόδρόμομε τον εαυτό μας. Θέλοντας να ικανοποιήσουμε την εικόνατης κοινωνίας για μας καταλαβαίνουμε στην πορεία, πως δενμπορούμενααποκτήσουμεκαθολικήαποδοχή. Μπορεί κάποια πράγματα να είναι για τον κόσμο κρυφάαλλάσίγουραδενξεφεύγουναπότηνπαρατήρησητωνπαιδιώνμας.Ταπαιδιάδενκάνουνποτέαυτόπουτουςλέμεαλλάαυτόπου βλέπουν.Όταν τα παιδιά βλέπουν το γονιό να προσπαθείαισθάνονταιτοάγχοςτουκαιτοοικειοποιούνται. Ότανηζωήμοιράζεται σε υποχρεώσεις, πάντα σε κάποιον τομέα της δενμπορεί να εξελιχθεί σωστά.Μπορεί τα παιδιά της οικογένειαςαυτής ναακολουθούσανκατά γράμμα τις οδηγίες τηςμητέραςτους αλλά στο υποσυνείδητό τους κατέγραφαν τις εικόνες τηςδικής της ζωής, ενώ παράλληλα απορροφούσαν σα σφουγγάριταλόγιατης.Τοσημαντικόείναιναμπορέσουνταπαιδιάαυτάνα εκδηλώσουν σύντομα την παιδικότητα που στερήθηκαν,να κατανοήσουν τα λάθη των γονιών και να προχωρήσουν μεσυγχώρεση για το παρελθόν, ώστε να μην δημιουργήσουνανάλογεςδυσλειτουργικέςσχέσειςστηδικήτουςοικογένεια. Στηζωήόλαλειτουργούνσαμπούμερανγκ.Στέλνειςαγάπη,


91

θα πάρεις αγάπη. Στέλνεις ευλογία, ευγνωμοσύνη, θα λάβειςευλογία και ευγνωμοσύνη. Στέλνεις αυστηρότητα και κριτική;Δενμπορείςναλάβειςκάτιδιαφορετικό! Λέμεπολλέςφορέςκάτι,χωρίςνακατανοούμετηβαρύτητατων λόγων μας.Αυτό είναι μεγάλο λάθος.Η απερισκεψία τηςστιγμής, μπορεί να στιγματίσει ή να τροφοδοτήσει κάποιααρνητικήσκέψητουπαιδιούγιατονεαυτότου,δημιουργώνταςμόνιμοπαιδικότραύμα.Εύστοχαλέγεταιπως“ολόγοςότανείναιστο στόμα μας είναι δούλος μας, ενώ όταν εκστομιθεί κύριόςμας”.Σκεφτείτελοιπόντησημασίατουλόγουτόσογιασαςόσοκαιγιατουςάλλους. Όλαξεκινούναπότηνεσωτερικήμαςποιότητα.Τηνποιότητατωνσκέψεωνκαιτηςπίστηςπουαπαρτίζουντοπνευματικόμαςσύνολο.Δενμπορούμεναεπικοινωνούμεδιαφορετικήποιότητααπόαυτήπουαποτελούμαστε.Ανείμαστεδοτικοίδενμπορούμενακλείνουμετιςστρόφιγγεςτηςαγάπης. Ακούγοντας τα λόγια των παιδιών καταλαβαίνουμε τηγνώμη τους για τους γονείς.Ακούγοντας τα λόγια των γονιώνκαταλαβαίνουμε τη γνώμη τους για τα παιδιά τους. Είναιευχάριστοναακούμεγονείςπουλένεπωςενδιαφέρονταιγιατηνευτυχία των παιδιών τους, ανεξάρτητα από τις επιδόσεις τουςστοσχολείο.Όπωςεπίσηςκαιναακούμεπαιδιάναεκφράζονταιμε αγάπη και κυρίως θαυμασμό για τους γονείς τους. Πόσοιθυμόμαστετουςγονείςμαςναμαςλένεπερισσότερα“μπράβο”για κάτι σημαντικό που καταφέραμε και πόσοι θυμόμαστε τιςεπικρίσειςτουςγιατιςαδυναμίεςμας; Ηαδυναμίατωνγονιώννακατανοήσουνήναδιακρίνουν



92

τιςιδιαίτερεςδυνατότητεςτουπαιδιούτους,οδηγείσχεδόνπάντατουςγονείςστηναποδοχήτηςεπιτυχημένηςσυνταγήςπουθέλειταπαιδιάναέχουνπολύκαλέςεπιδόσειςστοσχολείο,ωςμόνοςδρόμοςεπιτυχίας.Ηπρόθεσηνααποδώσειτοπαιδίστοσχολείοσύμφωναμετιςδυνατότητέςτου,καταπιέζεταιαπότηνάποψητηςπλειονότηταςτωνγονιών,νακάνουμεδηλαδήό,τιόλοιοιάλλοι,ώστε να μην αποτύχουμε. Με τον τρόπο αυτό ενθαρρύνουμεταπαιδιάμαςναμηνπειραματίζονταικαι ναμηνπροσπαθούννα επεκτείνουν το επίπεδο των δυνατοτήτων τους πέραν τωνγνωστών προτύπων, ώστε να μην αποτύχουν. Το βόλεμα τηςτακτοποίησηςσύμφωναμεταδεδομένατηςκοινωνίας,μαςκάνεινααισθανόμαστεασφαλείςαπότονκίνδυνοτηςαποτυχίαςκαιτηνπροσπάθειαγιατηνπραγματοποίησητουονείρου. Όλααυτάμοιάζουνμετηδημιουργίαενόςκοινόβιου.Όλοιθέλουν λίγο έως πολύ τα ίδια πράγματα, φέρονται με τον ίδιοτρόπο,συχνάχρησιμοποιούνκαιτονίδιοκώδικαεπικοινωνίας,έχουν τις ίδιες δουλειές, τις ίδιες ανάγκες, τα ίδια όνειρα.Φοβούνται οι γονείς να δώσουν νέα γνώση στα παιδιά τους.Αποφεύγουν να τα προτρέπουν για κάτι νέο. Οι περισσότεροιγονείς θέλουν τα παιδά τους να ακολουθήσουν τα δικά τουςπρότυπα.Αυτήητακτοποίησηπουαισθάνονταιοιίδιοιναγίνειτρόποςζωήςτωνπαιδιώντους.Ανδώσουνκίνητρασταπαιδιάτουςναγνωρίσουνάλλεςφυλές,άλλεςθρησκείες,άλλεςχώρες,άλλεςνοοτροπίες,έχουνσυνήθωςτηνπίστηπωςθαεπιρρεαστούνκαι θα αλλάξουν, χάνοντας την εξουσία που μέχρι τώρα είχανπάνωτους,αφήνοντάςταπαιδιάευάλωτα,ανοιχτάσεκάτιπουθεωρούναπειλητικόκαιεπικίνδυνο.


93

Ο προορισμός της οικογένειας δεν είναι η πνευματικήκλωνοποίηση, αλλά η αγάπη της κατανόησης του νέουδημιουργήματος που έρχεται στη ζωή μας για να μας διδάξειαλλάκαινατοδιδάξουμε.Όχιόμωςμόνοαυτάπουμέχριτώραείναιγνωστά,αλλάναανοίξουμεταμάτιαμαςσενέουςορίζοντεςμέσααπότοδρόμοτηςκατανόησηςκαιτηςαγάπης. Τοπαιδίσεκάνειγονιό.Αυτόέχειτηδύναμηνασεαλλάξει.Ναδειςτονεαυτόσουμεδιαφορετικάμάτια.Όχιμεταμάτιαπουβλέπειςτονκόσμο,αλλάμεταμάτιατηςκαρδιάς,πουβλέπειςτηνψυχήσου.



94

ΟΖανΠολΣαρτρέλεγεπως“ηκόλασηείναιοιάλλοι”καιοΧριστόςεπιβεβαιώνειπως«ουκέστινάλλωςσωθήναι,ειμηδιάτουπλησίον». Αυτόςπουεμείςορίζουμεωςκόλασηήωςπαράδεισοαυτόκαι θα ζήσουμε. Απολαμβάνουμε τις κολακείες, νευριάζουμεμε τις επικρίσειςκαιαγαπάμε τη ζωήήαπογοητευόμαστεαπόαυτήνμέσααπότουςάλλους.Περνάμεμέσααπότηνκόλασητωνάλλωνπουζουνμέσα,αλλάκαιέξωαπόεμάς,γιαναφτάσουμε

Ακροατήριο

“Οι μορφές του “άλλου” μέσα μας είναι πολλές. Ανάλογα με τις πεποιθήσεις μας διαμορφώνουμε

και την ταυτότητά του.”

•


95

στονπαράδεισο. Ανήσουνομοναδικόςάνθρωποςπουζούσεσεαυτήτηγη,χωρίςτομάτιτουάλλουνασκοπεύειτησκέψηκαιτιςπράξειςσου,πιστεύειςπωςηζωήσουθαήτανδιαφορετική;ΑυτόπουοΣαρτρλέει είναιακριβώςτο ίδιομετηβασικήθεώρησητηςορθόδοξηςπίστηςμας.Ηκαταστρατήγησηήηυπερεκτίμησητουνοητικούμας“άλλου”δυναστεύειτηζωήμας. Είδα μία ταινία κάποτε, όπου κάποιος πλούσιος, άφηνετεράστια κληρονομιά σε τέσσερις εξέχοντες κατοίκους ενόςνησιού,τονιερέα,τονπρόεδρο,τοδάσκαλοκαιτοναστυνομικόδευθυντή,με τηνπροϋπόθεση να διαβάσουνστηνπλατεία τουχωριούμπροστάσεόλουςτουςκατοίκους,τατέσσεραπροσωπικάγράμματα, που είχε αφήσει για τον καθένα και στα οποίααναφέρονταναρκετάμυστικάγιατηζωήτουκαθενός.Φυσικάόλοιπροτίμησαννααποφύγουντηνανάγνωσητωνγραμμάτωνκαιναμηναποδεχτούντηνκληρονομιά,αρκείναμηνφανερωθείτομυστικό,πουτόσαχρόνιακατατρώειτηνψυχήτους. Όλη μας τη ζωή ζούμε μέσα από μία προσπάθεια νακαταφέρουμε πράγματα για τον εαυτόμας, χωρίς την ολοκλη-ρωτικήσυμμετοχήτουίδιουμαςτουεαυτού.Αγωνιζόμαστεναζήσουμε, να αγαπήσουμε, να δημιουργήσουμε, με ένα συνεχήδυναμικόκαιπαραγωγικόπόθογιαεξέλιξη.Βιώνουμεαντιφατικάσυναισθήματασεόλητηνπορείατηζωήςμας,αφού“οάλλος”πουελέγχεικριτικάκάθεμαςκίνηση,μαςπεριορίζειτηχαράτηςζωής.Συνηθίζουμεναλέμεπως“αυτόςδεντα‘χειβρειμετονεαυτότου”καιεννοούμεακριβώςαυτόπουλέμε. Μαθαίνουμεσταπαιδιάνααισθάνονταιάνεταστοσπίτιτους



96

καιαπότηνάλλητουςζητάμενααλλάζουντηνπροσωπικότητάτους,ναγίνονταικάποιοιάλλοιότανεπισκέπτονταισπίτιαάλλων.Δημιουργούμε ανθρώπους με διχασμένη λογική. Τοποθετούμεδιαχειριστή έναν “άλλο” μέσα στα παιδιά μας, - πράγμα πουσημαίνειότιεκπαιδευτήκαμεκιεμείςσεκάτιανάλογο-χωρίςνααναλαμβάνουμετηνευθύνητηςμίαςκαιμόνηςυποστηρικτικήςδιαπαιδαγώγησης,πουβασίζεταιστηναγάπηγιατονεαυτόμας.Όταναγαπάμεκαισεβόμαστετονεαυτόμαςείναιδύσκολοναφερθούμεανάρμοσταμέσαήέξωαπότοσπίτιμας. Έχουμευποχρέωσηναμεγαλώσουμεταπαιδιάμαςχωρίς“άλλους”.Ηζωήμαςδενείναιοιάλλοι,αλλάεμείςοιίδιοικαιείμαστεσυνεχώςσεμίαεξελικτικήπορείαγιατηνπλήρωσητουενόςκαιμοναδικούπνευματικούμαςανθρώπου. Οιμορφές του “άλλου”μέσαμας είναι πολλές.Ανάλογαμετιςπεποιθήσειςμαςδιαμορφώνουμεκαιτηνταυτότητάτου.Γνωρίζουμεβέβαιαπωςθέλουμεναείμαστεγιανααισθανόμαστεκαλά, να αγαπάμε, και να μας αγαπούν.Τι γίνεται όμως ότανη κριτική σκέψη εμφανίζεται με τη μορφή του άλλου; “Είμαιαρκετά καλός για να με αγαπούν;” ή “αξίζω την αύξηση, τοσύντροφο,τηνοικογένειαήτηνεργασία;”.Ημορφήτουμπορείέχειτημορφήτωναρνητικώνσκέψεώνμας. Είναι πολλές οι μορφές του άλλου και κάθε φοράπου μπαίνουμε σε συζήτηση μαζί του, μαθαίνει ν’ αποκτάπερισσότεραδικαιώματα.ΕίπεογέρονταςΠαΐσιοςσεκάποιουςπουτονεπισκέφτηκανκαιτονρώτησανπωςνααποφεύγουντιςαρνητικέςκαιεπομένωςμηθεϊκέςσκέψεις:“Νατιςβλέπετεότανέρχονταικαινατιςαφήνετεναφύγουνχωρίςνατιςυπολογίζετε.


97

Ναμηντιςβάζετεδηλαδήστοσπίτι,νατιςπερνάτεστοσαλόνικαιναπιάνετεκουβένταμαζίτους”.Έτσιλειτουργείο“άλλος”στοπνεύμαμας! Μαθαίνουμε να αποταμιεύουμε από μικρή ηλικία. Όσαπιο πολλά συσσωρεύουμε, τόσο πιο καλά αισθανόμαστε. Όσοαυξάνεταιοπλούτοςμαςτόσομεγαλύτερηκαιηεξάρτησηαπότην ύλη. Η αρχική παιδική σκέψη, γίνεται τύραννος. ΚάποτεπλησίασεέναςπλούσιοςτοΧριστόκαιτονρώτησετιπρέπεινακάνειγιανατονακολουθήσειστονπνευματικόδρόμοτου.ΌτανοΧριστόςτουείπενατααφήσειόλακαινατονακολουθήσει,τότεδίστασεκαιαποτραβήχτηκε“γιατίείχεπάραπολλά”.Στηνουσίατωνπραγμάτωνδεν ταείχεαλλά“τονείχαν”.Ότανο“άλλος”μπειστομυαλόμαςκαιτοναποδεχτούμε,γίνεταιδυνάστηςτηςψυχήςκαιυποδουλώνειτοπνεύμαστηθέλησήτου. Επισκέφτηκε κάποτε στα μέρη της ανατολής, έναςαξιωματούχος της αυτοκρατορικής φρουράς ένα γέρονταδάσκαλο με πληθώρα ακολούθων και στρατιωτών. Ότανέφτασε στο καλύβι του δασκάλου, διέταξε κάποιον να μπειμέσα, αναγγέλοντας στο γέροντα την επίσκεψη του μεγάλουαξιωματούχου. Σκύβει μπροστά στο γέροντα ο υποτακτικόςκαι του αναφέρει πόσο σημαντικός ήταν ο επισκέπτης του,αναφέρονταςόλουςτουςτίτλουςκαιταονόματατωντιμημένωνπρογόνωναπ’τουςοποίουςκατάγεται.Ογέρονταςτότεχωρίςνααλλάξειτηνήρεμηδιάθεσήτου,απλάτουαπάντησε:“Ανμπορείνατουςαφήσειόλουςτουςάλλουςέξω,(όλααυτάταονόματακαιτουςτίτλουςπουτονακολουθούν)αςορίσει”. Μόνο μέσα από την κατανόηση του “άλλου” και την



98

αποδοχή του μεγέθους επιρροής στη ζωή μας μπορούμε ναοδηγηθούμεστονπνευματικόάνθρωπο. Μεγαλώνουμε μέσα στην οικογένειά μας και με εφόδιαπερπατάμεστοδρόμοτηςζωήςμόνοιμας.Αυτήείναιηβασικήθεώρηση.Ουσιαστικάμεγαλώνουμεμεεφόδιατηνοντότητάμας,τηνπροσωπικότητα των γονιώνμας, τις επιθυμίες τουμυαλούμας, την κριτική σκέψη του “άλλου” και την πεποίθησή μας.Δηλαδήημοναξιάμαςμεταβάλλεταισεπλήθοςπροσωπικοτήτων,πουηκαθεμιάμιλάστομυαλόμας,ωςεσωτερικήφωνή.Ότανμπορέσουμενασωπάσουμετηφωνήαυτή,τότείσωςμπορέσουμεναακούσουμεκαιτηνπραγματικήφωνήτηςψυχήςμας. Ζούμε πάντα σε εσωτερική αναστάτωση και φασαρία.Ανοίγουμετηλεοράσεις,μουσικές,καλούμεκόσμο,πηγαίνουμεσεκόσμογιανακαλύψουμετις“άλλες”μαςφωνές.Οιπερισότεροιάνθρωποιφοβούνταιτημοναξιά.Κάποιοιτηνεπιδιώκουν. Έχουμε ακούσει κατά καιρούς κάποιους που έχουνεπισκεφτείτοΆγιονΌρος,τοΘιβέτ,ήασκητέςκαιπνευματικούς,ναμαςλένεγιαμίαάλληζωή,άλλοκόσμοκαιτονίζουνσυνεχώςτηνηρεμίακαιτηγαλήνητουπνεύματοςπουεπικρατείσταμέρηαυτά.Γιατί;Όλοιμαςπροερχόμαστεαπόαστικέςκοινωνίες,όπουτο καταπιεστικό ενεργειακό πεδίο των πόλεων παρεμβάλλεταιστην ηρεμίαμας.Τόσοι άνθρωποι, τόσα προβλήματα!Ηαύραόλων αυτών των ανθρώπων που κινούνται καθημερινά στιςπόλειςεκπέμπειμίατόσοτοξικήενέργειαπουσίγουραμπορείνασκοτώσειπέρααπότουςίδιους,ίσωςκαιοικείοπεριβάλλοντους.Είναι κινούμενες βόμβες. Τα συναισθήματά τους ξεχειλίζουνβλέποντας μόνο τα πρόσωπά τους. Οι ίδιοι άνθρωποι, όταν


99

τουςδοθείη ευκαιρίανααφήσουνγιαλίγο το“κλεινόνάστυ”αισθάνονταιαμέσωςαπελευθέρωσηαπόταδεσμάτηςπόλης.Τοοξυγόνοαποτελείγιαόλουςαυτούςζωτικήπνοήκαιηηρεμίατηςφύσηςνηνεμίατουμυαλού. Αλλάζουμε αποβάλλοντας σιγά - σιγά τις εικόνες πουκαθημερινάμαςδημιουργούνσυναισθηματικάμπλοκαρίσματακαιεπιστρέφουμεστηνεμβρυακήπερίοδοτηςζωήςμας.Νοιώθουμετην ασφάλεια και την πληρότητα του φυσικού περιβάλλοντος.Οισκέψειςμας,πουσυνήθωςξεπερνούντις50.000καθημερινά,περιορίζονταικαιοσυναισθηματικόςμαςκόσμοςείναιανοικτόςστο θαύμα της ζωής. Βλέπουμε την ομορφιά και ξεχνάμε ταπροβλήματα.Είμαστεανοιχτοίστηνκατανόησητουπνευματικούστοιχείουγιατηνεπιβίωσήμας. Όταν οι εσωτερικές φωνές πάψουν, ο άνθρωπος ζειπραγματικά. Γίνεται ακροατής του εαυτού του. Νοιώθει τηναγάπημέσατου,νοιώθεικαιτηνάρνηση.Κατανοείτηνποιότητατης ψυχής και στρέφεται στη βελτίωσή της, στην αρχική τηςκατάσταση.Κατανοείτηνανάγκηναείναικαλόςκαιδοτικόςκαιναζειμεφυσικότρόπο. ΕκείπουκατοικείηΑγάπη,ηθεϊκήγαλήνη,οφωτισμένοςνουςδενμπορείναβιώνειοποιοδήποτεαρνητικόσυναίσθημα. Όλοιόσοιέχουνασχοληθείμεπνευματικάθέματακαιέχουναπομακρυνθεί από τους κοσμικούς κύκλους έχουνανακαλύψειτηνευεργετικήεπίδρασητηςηρεμίαςστηνισορροπίατους. Δεν είναι απαραίτητο όμως να γίνουμε αναχωρητές στηζωήμαςγιανατηναλλάξουμε.Σίγουρατοπεριβάλλονβοηθάει.Μπορούμε όμως να αποφασίσουμε απλά να δούμε μία νέα



100

προοπτικήστηζωήμαςαλλάζονταςτοντρόποσκέψηςμας.Όλαθαακολουθήσουνσιγά-σιγά.Μέσαμαςέχουμεένανσκοπόναεπιτελέσουμε.Ανανακαλύψουμετοσκοπόμαςείμαστεήδηστοδρόμομας.ΟΘεόςμαςέδειξεέναδρόμο.Εμείςεπιλέξαμεένανάλλο.Είδαμεπωςδενμαςπροσφέρειταδώρατηςζωήςπουείναισημαντικάγιανααισθανόμαστεκαλά.Μπορούμενααλλάξουμεαπόφασηκάθεστιγμή.Ποτέδενείναιαργά,νααποδεχτούμετηνπρόσκλησητηςαλλαγής. Πάνταυπάρχειοδρόμοςτηςαρετήςκαιτηςκακίας.Όπουοδηγεί η αγάπη εκεί είναι και ο δρόμος της αρετής και στοδρόμοαυτόγνωρίζειςπωςπρέπειναπερπατήσειςμόνος,χωρίςακροατήριοκαιθεατές.


101

Πρόβα

“Ο νικημένος και ο νικητής ζουν μέσα σας. Τα δύο αυτά πρόσωπα τρέφονται από τις σκέψεις σας. Όσο αυξάνονται οι απαισιόδοξες σκέψεις

καταπιέζονται οι λιγότερες θετικές κάτω από το βάρος των αρνητικών σας σκέψεων διαμορφώνοντας το νικητή ή το νικημένο. ”

Αν θέλουμε να δούμε πως μπορούμε να αλλάξουμεκαι πόσο εύκολο είναι να προχωρήσουμε στη νέα ζωή, αςαποφασίσουμενακάνουμεέναμικρόπείραμα,πουστηνπορείαμπορεί να αποδειχτεί η καλύτερη απόφαση που πήραμε ποτέ.Η αλλαγή εξάλλου συντελείται πνευματικά και δεν απαιτείπρακτική διαφοροποίηση στον τρόπο ζωής μας.Μπορούμε νακάνουμε τα πράγματα που και πριν κάναμε απλά αλλάζονταςτον τρόπο σκέψης γι αυτά. Αν συνηθίζουμε για παράδειγμα

•

Πρόβα


102

να ξυπνάμε δύσκολα, ας ηχογραφήσουμε το μήνυμα που θαθέλαμεναακούμεότανξυπνάμεμετημουσικήπουπροτιμάμε,δημιουργώνταςμίανέασυνήθειαστοπρωϊνόξύπνημα,κάνονταςτοναρνητισμόναυποχωρήσει,αφούοινέοιόροιτηςσυμφωνίαςείναι πιο δελεστικοί.Πόσο ευεργετικόπιστεύετε επίσηςότι θαείναιγιατηνοικογένειάσας; Καμία αλλαγή δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική ανείμαστεαμφίβολοιγιατοαποτέλεσμα.Συνηθίσουμεναέχουμεέναν αρνητικό αντίλογο σε κάτι θετική σκέψη, ενώ σπάνιασυμβαίνει το αντίθετο. Λέμε δηλαδή: “Αν το κάνω αυτό,θα αλλάξει η διάθεσή μου το πρωΐ;” ΝΑΙ. Αν αποφασίσετεπως τίποτα δεν θα χαλάσει τη μέρα σας, τότε σίγουρα δεν θαεπιτρέψετεκανένααρνητικόγεγονόςνααλλάξειτηδάθεσήσας.Η αποφασιστικότητα είναι καθοριστική, για ό,τι επιλέγετε νακάνετεστηζωήσας. Συνηθίζουμε να είμαστε αναποφάσιστοι, αμφίβολοι καιαρνητικοί. Αναρωτηθήκατε ποτέ όμως γιατί να μην είμαστεαισιόδοξοι,σίγουροικαιθετικοί; Αναξιοποιήσετε τηνπροσωπικήσας πνευματική δύναμηκαι δεσμευτείτε με πίστη στο σκοπό σας, όλο το Σύμπαν θασυνομωτήσειστοσχέδιόσας.Ποιοςείναιαντίθετοςήαντίπαλοςστομυαλόσας;Είστεομόνοςοδηγόςκαιεπιβάτηςτουταξιδιούσας.Ανσυνεχίσετεμεξεκάθαροστόχοταξιδιούπολλοίθασαςακολουθήσουν, διανύοντας όμωςο καθένας τοπροσωπικό τουταξίδι. Ηεπιτυχίαείναιστηνπίστη,τηνεπιμονή,τησυγκέντρωσηστολόγοπουβαδίζουμεστοσκοπόμαςκαιστονσαφήκαθορισμό


103

τουλόγουαυτού. Αυτόςείναιαρχικάοδρόμοςπουπρέπειν’ακολουθήσουμε.Υπάρχουνόμωςκάποιοιεπιπλέονπαράγοντεςπουμαςβοηθούνναπετύχουμετοσκοπόμας. Οι περισσότεροι άνθρωποι ξεκινούν με την επιθυμία ναπροχωρήσουνστοδρόμοτηςαλλαγής,χωρίςόμωςναέχουνσαφήστόχογιαναπροσπαθήσουν,έτσικάποιαστιγμήεγκαταλείπουντιςπροσπάθειέςτους. Ξεκαθαρίζονταςλοιπόντοστόχομας,πειθαρχούμεσεαυτόνμεαυτοέλεγχο.Αυτόσημαίνειπωςελέγχουμεόλεςτιςαρνητικέςσκέψειςμας.Δενμπορούμεναελέγξουμετίποταστηζωήμας,ανδενκαταφέρουμεναελέγξουμεπρώτατονεαυτόμας. Μέχρι τώρα μάθαμε να μας νικά η ζωή και μάλιστα ηαπαισιόδοξηπλευράτης.Συνειδητοποιώνταςπωςζωήδενείναισυνεχήςαγώνας“ναπάρουμεκεφάλι”,αλλάαποδοχήτουεπιπέδουπουβρισκόμαστε,λόγωτηςσυμβιβαστικήςήυποχωρητικήςμαςδιάθεσης, μπορούμε να δημιουργήσουμε το σημείο εκκίνησηςτηςαλλαγήςμαςκαιναγίνουμεεμείςοινικητέςτηςζωής. Ο νικημένος και ο νικητής ζουν μέσα σας.Τα δύο αυτάπρόσωπα τρέφονται από τις σκέψεις σας. Όσο αυξάνονται οιαπαισιόδοξεςσκέψειςκαταπιέζονταιοι λιγότερεςθετικέςκάτωαπότοβάροςτωναρνητικώνσαςσκέψεωνδιαμορφώνονταςτονικητήήτονικημένο. Ονικημένοςείναισυνήθωςμίαμόνιμησκιάσταβήματατηςζωήςπουπάνταθυμίζειτησκοτεινήπλευράτωνπραγμάτων.Ηκάθεμαςπροσπάθειαόμωςπρέπειναγίνεταιστοφως,ναβάζειτησκιάτηςαρνητικότηταςμπροστάκαινατηνπατάδιαγράφοντας

Πρόβα


104

νικηφόραπορεία. Αν θέλουμε να ξεκινήσουμε στο σημείο εκκίνησης τουμαραθώνιου ως νικητές, πρέπει να διατηρήσουμε αυτό τοσυναίσθημα με το οποίο ξεκινάμε μέχρι τέλους. Δεν πρέπεινα ταπαρατάμεμε τηνπρώτηδυσκολία,αλλάνασυνεχίζουμεατενίζοντας ξεκάθαρα το στόχο μας, που είναι το κόψιμο τουνήματοςστοσημείοτερματισμού.Χρειάζεταιόμωςεπιμονή.Ηεπιμονή δεν μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία την προσπάθειάμας.Αργάηγρήγοραθατερματίσουμε. Προσπαθώνταςναπροσπεράσουμετηδικήμαςαρνητικήμας προσωπικότητα ή των άλλων αποκτάμε μεγαλύτερηαυτοπεποίθηση, όταν συνειδητοποιύμε ότι μπορούμε να τακαταφέρουμε.Ηδιάθεσητωνάλλωνναανακόψειτηνπορείαμαςείναιμίαδικήτουςσκέψη,όπωςκαιηδιάθεσηνασυνεχίσουμετην πορεία μας είναι μία αντίστοιχη δική μας. Για ποιο λόγοαφήνουμετησκέψητουάλλουνακαθορίσειτηδικήμας;Ανγιαπαράδειγμαέλθεικάποιοςστογραφείομαςκρίνονταςτοσύστημα,το κράτος, τα παιδιά, τους θεσμούς ενώ εμείς προσπαθούμενα διαμορφώσουμε μία θετική εικόνα για το περιβάλλον μας,επιλέγουμε να του αλλάξουμε εμείς τις αρνητικές σκέψειςσε θετικές, χωρίς να επιτρέψουμε την κακή επίδρασή του στηδιαφορετικήπορείαμας. Ας μάθουμε να ελέγχουμε την επιθυμία μας για κάτιαπροσδιόριστο.Θέλουμεσυνήθωςμίααλλαγήκαιεκφραζόμαστεεπιπόλαια με ανικανοποίητη διάθεση. Αν δεν καθορίσουμε τιακριβώςθέλουμενααλλάξουμεστηζωήμαςδενπρόκειταινααλλάξεικάτι.Αντίθετακάνονταςδηλώσειςστονεαυτόμαςγιατις


105

συγκεκριμένεςαλλαγέςπουθέλουμεναπετύχουμεστηζωήμας,δημιουργούμεσαφήστόχοκαι όσοπερισσότερες λεπτομέρειεςπροσθέσουμε τόσο πιο πραγματικός γίνεται για μας, πουαρχίζουμενατονοραματιζόμαστε,αφούηεικόνατουέχειήδηδιαμορφωθεί. Όταν οραματιζόμαστε κάτι που θέλουμε να έλξουμε στηζωήμας,ηεπίμονηπροσπάθειαπαραμονήςστοστόχο,θαφέρειτοεπιθυμητόαποτέλεσμα. Η αναποφασιστικότητα ή η αναβολή τις περισσότερεςφορές μας οδηγεί σε αποτυχία. Ένας ξεκάθαρος στόχος,όσο και να τον οραματιζόμαστε, αν αμφιβάλλουμε για τηνεπιτυχία του ή μεταθέτουμε για κάποια άλλη χρονική περίοδοτην πραγματοποίησή του, τότε οι αλλαγές θα περιμένουνενώ παράλληλα μεγαλώνει η ποσότητα των αρνητικών μαςπεποιθήσεωνστηνεπίτευξητουστόχου. Αςκάνουμε τηνυπερπροσπάθειαναγίνεισύμμαχόςμας.Ξεκινώντας την προσπάθειά μας ν’ αλλάξουμε πολλές φορές“πέφτουμε με τα μούτρα” και με την πρώτη δυσκολία, όπουαδυνατούμε ν’ αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα με θετικότητα(λόγω παλαιότερων αρνητικών πεποιθήσεων) εγκαταλείπουμετηνπροσπάθειάμας,ενώμπορούμεμεθοδικάκαιαποφασιστικάνα προχωρήσουμε κάνοντας ένα βήμα τη φορά. Η κατάκτησηενόςστόχουμαςδίνειτηχαράτηςπροσωπικήςεπιτυχίαςκαιμαςενθαρρύνειγιατησυνέχεια. Κάνοντας τα νέα μας βήματα επιφυλλασσόμαστε γιατο αποτέλεσμα. Φοβόμαστε μήπως επιλέξαμε να αλλάξουμεκάνονταςλάθοςγιατηνεπιλογήμαςαυτή.Τομόνολάθοςόμως

Πρόβα


106

είναιτογεγονός,ότισυνεχίζουμεακόμηκαιαυτήτηστιγμήτηςαπόφασης να σκεφτόμαστε αρνητικά. Ας έχουμε την καρδιάμαςκαι το μυαλόμαςανοιχτάστηνέαμαςζωή.Οφόβοςγιατην αλλαγή βασίζεται σε δεισιδαιμονίες και φαντάσματα μίαςπροηγούμενηςζωής,απότηνοποίαεμείςμόλιςδραπετεύσαμε. Απαραίτητοεφόδιοστηνεξέλιξήμαςαποτελείηπαρουσίατου ενθουσιασμού. Χωρίς ενθουσιασμό γινόμαστε οι ίδιοιτρομοκράτεςτουσχεδίουμας.Ανσκεφτούμεπόσοομορφιάμαςπεριμένειστηναλλαγήτηςζωήςμας,πόσοδιαφορετικήθαείναιηκαθημερινότητάμας,τόσοθατροφοδοτούμεμεενθουσιασμότηναπόφασήμας. Ας ξαναθυμηθούμε όλα αυτά τα ευγενικά συναισθήματακαιαςεπικεντρώσουμεεκείτοενδιαφέρονμας.Ηοικογένεια,ο εργοδότης, οι συνάδελφοι δεν είναι εχθροί, αλλά δρόμοςπροσωπικής μας ωρίμανσης. Για κάθε πρόβλημα έχουμε ένα“γιατί”.Αν αποδεχτούμε τα καθημερινά μικροπροβλήματα καιεπενδύσουμεσταευγενικάμαςαισθήματα,η ζωήμαςσίγουραθα αλλάξει προς το καλύτερο. Αν είμαστε λιγότερο δοτικοί,τόσο περισσότερο καθημερινά θα δεχόμαστε “επεισόδια” σταπροσωπικά, τα οικονομικά, τα επαγγελματικά, για να μάθουμεναεκδηλώνουμετηναγάπημαςκαιναμάθουμεναδίνουμε.Αςαναρωτηθούμεκάθεφοράπουμαςσυμβαίνεικάτι:“τιήρθεςναμεδιδάξεις;” Όλατασυναισθήματαυπάρχουνμέσαμας.Ανκοιτάξουμεκαλύτερα και γίνουμε πιο παρατηρητικοί θα δούμε πόσουπεύθυνοι είμαστε για τα συναισθήματά μας. Αισθανόμαστεπληγωμένοι, αδικημένοι και νικημένοι σε πολλούς τομείς της


107

ζωήςμας.Μήπωςέχουμεευθύνηγιατηζωήμαςήκαλύτεραγιατηνμέχριτώραπορείατης; Ηζωήμαςδενείναιπρόβαέργουαλλάημίακαιμοναδικήμας παράσταση στην οποία δεν είμαστε κομπάρσοι αλλάπρωταγωνιστές της. Όσο πιο νωρίς το καταλάβουμε τόσογρηγορότεραθαφτάσουμεστονπνευματικόμαςπαράδεισο.ΗγητηςΕπαγγελίαςείναιμέσαμας.Αςψάξουμελίγοπερισσότεροκαιθ’ανακαλύψουμετονπαράδεισόμας.

Πρόβα


108

Λέμεστα παιδιά μας πως το σημαντικότερο πράγμαστηζωήτουςείναιηευτυχίατουςκαιαμέσωςτουςδείχνουμετουςτρόπουςτηςευτυχίας.Τουςμαθαίνουμεναέχουνκαλέςσχολικέςεπιδόσεις για να είναι πάντα οι καλύτεροι, να έχουν μία καλήσταδιοδρομία,μίακαλήοικογενειακήζωή,κ.ο.κ.Όλααυτάείναικαλά και είναι ευτυχία.Αν κάποιος μπορούσε να ακούσει ταπαραπάνωλόγιαπιοπροσεκτικά,αυτόπουθακαταλάβαινεωςσημαντικόγιαμίαευτυχισμένηζωήείναιπωςηευτυχίαείναιη

Καμβάς

“ Η ζωή τρέχει πάντα μπροστά και διαρκώς προπορεύεται, ενώ εμείς έχουμε αποδεχτεί τη θέση μας ως επιβάτες χωρίς πρωτοβουλία. ”

•


109

κατοχήαγαθών. Η μεγαλύτερη όμως ευτυχία είναι να ξέρεις τι είσαι. Τοδύσκολοείναινασυνειδητοποιήσειςπωςηζωήπουζειςδενείναιαυτόπουεσύείσαι,αλλάαυτόπουπρέπειναείσαι. Οιάνθρωποι είναι ευτυχισμένοιότανδημιουργούν.Αυτόείναιαλήθεια.Άλλοιζουνδημιουργικάκαιάλλοιζουνπνευματικά.Κάποιοιδηλαδήδημιουργούνγιαναζήσουνπνευματικάκαιάλλοιζουν δημιουργώντας πνευματικούς δρόμους. Δημιουργώνταςπνευματικούςδρόμουςεξελίσσονταισανάνθρωποι,πορεύονταιστο δρόμο της αγάπης και αποκτούν νόημα σε όλα τα στάδιατηςζωήςτους.Ηανάγκητουςγιαζωήείναιμόνοοπνευματικόςδρόμος.Ζουνδιαφορετικάταεμπόδιακαιταπροβλήματα,τηνομορφιάτηςκάθεστιγμής.Νοιώθουνήρεμοικαιολοκληρωμένοι.Κάποιοιθέλουνναζήσουνδημιουργικά,νααποκτήσουναγαθά,ώστε κάποια στιγμή να αποσυρθούν για να ασχοληθούν με τοπνεύμακαικαθαρίζονταςαπότονπρότεροβίο τονπνευματικότουςάνθρωπονακάνουνκάτικαιγιατην“καλήψυχή”τους. Εγγυήσεις ζωής όμως δεν δίνονται. Η ζωή μπορεί νατελειώσει κάθε στιγμή και πρέπει να είμαστε ευγνώμονεςπερισσότερογιακάθενέολεπτόζωής,παράγιαμίαπολύκαλήοικονομικήσυμφωνία.Πρέπεινααποδίδουμεσεκάθεμαςπράξητηνανάλογηαξία. Ποιαείναιηαξίατηςζωής“ανκερδίσειςτονκόσμοόλο,αλλάχάσειςτηνψυχήσου;”.Ηζωήτρέχειπάνταμπροστάκαιδιαρκώςπροπορεύεται,ενώεμείςέχουμεαποδεχτείτηθέσημαςωςεπιβάτεςχωρίςπρωτοβουλία.Κάποιαστιγμήκαιαφούπεράσουνκάποια χρόνια, ξυπνώντας από το λήθαργο της εκπαιδευμένης

Καμβάς


110

μαςζωής,χορτασμένοιαπότηνεπιτυχίαήκουρασμένοιαπότηναποτυχία αναρωτιόμαστε που ζήσαμε όλα αυτά τα χρόνια πουπέρασαν!Που είχαμεαφήσει τη ζωήμας!Επιστροφές όμωςήαλλαγέςδενγίνονται! Υπάρχει μία όμορφη ιστορία που αναφέρεται στηδιαχρονικήαξίατηςαγάπης. Οι κάτοικοι ενός νησιού μια μέρα έμαθαν ότι το νησίτους θαβούλιαζεκαι έτσι όλοι ετοίμασαν τις βάρκες τουςκαιξεκίνησαντοταξίδιτηςαναζήτησηςνέαςπατρίδας. ΗΑγάπημετάαπότόσαχρόνιαζωήςστονησίδυσκολευόταννατοαποχωριστείκαιότανπιατονησίάρχισεναβυθίζεται,ηΑγάπηαποφάσισεναζητήσειβοήθεια.Όλοι τότε την περιγελούσαν και της έλεγαν “εμείς πάντα τολέγαμε,ότιμόνοηαγάπηδενφτάνει”. Αγέρωχη,μεψηλάτοκεφάλι,παράταδάκρυαπουθόλωναντοβλέμματης,βλέπειτονΠλούτοπουπερνούσεμεμίαλαμπρήθαλαμηγόκαιτονρωτάει: -“Πλούτε,μπορείςναμεπάρειςμαζίσου;”, -“Όχι,δενμπορώ”απάντησεοΠλούτος. -“Έχωασήμικαιχρυσάφιστοσκάφοςμουκαιδενυπάρχειχώροςγιασένα”.ΗΑγάπητότεαποφάσισεναζητήσειβοήθειααπότηνΑλαζονεία,που επίσης περνούσε από μπροστά της μ’ ένα εντυπωσιακόσκάφος. -“Σεπαρακαλώβοήθησεμε”είπεηΑγάπη. -“ΔενμπορώνασεβοηθήσωΑγάπη.ΒιάζομαιγιατίπρέπειναπρολάβωτονΠλούτο!”,τηςαπάντησεηΑλαζονεία.


111

ΗΕυδαιμονίαπέρασεμπροστάαπότηνΑγάπηαλλάκιαυτήδεντηςέδωσεσημασία.ΧαμένηστονγυάλινοκόσμοτηςούτεκανάκουσετηνΑγάπηναζητάβοήθεια.ΗΛύπηήτανπιοπέρακαιέτσιηΑγάπηαποφάσισεναζητήσειαπόαυτήνβοήθεια. -“Λύπη,άφησέμεναέρθωμαζίσου” -“ΩΑγάπη,είμαιτόσολυπημένη,πουθέλωναμείνωμόνημου”είπεηΛύπη.Το Μίσος έριχνε άγριες ματιές στην Αγάπη και η Ειρωνείαμισογελούσεκαιτηςμόρφαζε,ενώσυνέχιζαννακάνουνβόλτεςμεμιαγρήγορηθαλαμηγό,απολαμβάνονταςτοθέαμα:τονησίβούλιαζεκιηαγάπημόνηστ’ακρογιάλι…Ξαφνικάακούστηκεμιαφωνή: -“Αγάπη,έλαεδώ.Θασεπάρωεγώμαζίμου”.ΉτανέναςηλικιωμένοςκύριοςπουηΑγάπηδενγνώριζε.Όταν έφτασανασφαλείςστηνστεριά, οκύριος τηνάφησεστοπανέμορφο “λιμανάκι της αγκάλης” και συνέχισε αργά καισίγουρατοδρόμοτου.ΗΑγάπηένοιωσεγεμάτηευγνωμοσύνηγια τονάγνωστοαλλάήταντόσηηταραχήτης,πουξέχασενατονρωτήσειτοόνομάτου.Γνωρίζονταςπόσατουχρωστούσε,πουτηβοήθησε,ρώτησετηΓνώση: -“Γνώση,ποιοςμεβοήθησε;” -“ΟΧρόνος”,τηςαπάντησεηΓνώση. -“ΟΧρόνος;”ρώτησεηΑγάπη. -“ΓιατίμεβοήθησεοΧρόνος;”

Καμβάς


112

ΤότεηΓνώσηχαμογέλασεκαιμεβαθιάσοφίατηςείπε:“ΜόνοοΧρόνοςμπορείνακαταλάβειπόσομεγάλησημασίαέχειηΑγάπη”. Αςμηδικαιολογούμαστεσταπαιδιάμας,γιαμας,πωςδενμπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά. Σήμερα μαθαίνουμε νααξιολογούμετηζωή,μεμέτροτηναγάπηγιατονεαυτόμας. Πολλές φορές ακούμε τα παιδιά να λένε: “Τι ξέρεις εσύγιατηζωή.Μιαζωήδουλειά,δουλειά,δουλειά”!Καιπράγματιπόσοδίκιοέχουν!Δεχρειάζεταιναακούσειςταλόγιααυτάγιανακάνειςσύνοψητηςζωήςσου!Βλέπονταςτηζωντάνιατους,καταλαβαίνειςπόσοκαιρόέχειςνααισθανθείςτόσοζωντανός.Ηζωήδεντελειώνειότανταχρόνιαπερνούν.Ηζωήείναιαπόλαυσησεκάθεηλικίακαιόχιβαρίδι,πουκάθεχρόνοςπουπερνά,μαςκαθηλώνειπερισσότεροστην“αβάσταστηελαφρότητατουείναιμας”. Σεκάθεηλικίαέχουμεανάγκηαπόνέεςπροσκλήσειςγιαζωή.Υπάρχει μία πεποίθηση σχετικά με τα γηρατειά, πως: “ηζωή είναι για τους νέους, εμείς τώρα γεράσαμε!” Το πνεύμαδε γερνά ποτέ. Όλοι γνωρίζουμε κάποιους ανθρώπους πουπερνάνετακαλύτεράτουςχρόνιασεαυτήτηνπερίοδοτηςζωήςτους. Ταξιδεύοντας στον κόσμο και το πνεύμα, συνεχίζουν ναανακαλύπτουννέεςπροοπτικέςστηζωήτουςκαιέχουνόλοτοχρόνονατηναπολαύσουνπερισσότερο,χωρίςσημαντικέςάλλεςυποχρεώσεις. Μίαάλληπεποίθησηείναιπως:“Ταόνειραείναιγιατουςνέους”. Συνήθως οι νέοι προφασίζονται την έλλειψη χρόνουγια τα όνειρά τους. Είναι πάντα τόσο απασχολημένοι στην


113

εξισορρόπηση των σχέσεων, που δυσκολεύονται πάρα πολύνα διαχειριστούν το χρόνο τους. Πιστεύω πως οι μεγαλύτεροιάνθρωποιείναιιδανικοίδάσκαλοιστηνεκπαίδευσητωννέωνωςπροςτηδιαχείρισητουχρόνου.ΌπωςείπεκαιομεγάλοςΜαρκές:“οι άνθρωποι δεν σταματούν να ονειρεύονται επειδή γερνάνε.Γερνάνεγιατίσταματούνναονειρεύονται!”Οιπερισσότεροιαπόεμάςσπαταλάμεαλόγιστατοχρόνομας σε θεωρίες και έργα μάταια. Ας αξιολογήσουμε λοιπόνδιαφορετικάτηζωή.Ηαπόφασηείναιστοτώρα!

Καμβάς


114

Αναγέννηση

Ας μάθουμε κάθε στιγμή να είμαστε ακροατές της ζωήςμας.Έχουμεμάθειναείμαστεεξαρτημέναμέλη,ενώχρειάζεταιμόνοναεξαρτόμαστεαπότονεαυτόμας.Τομέγεθοςτηςαγάπηςγια τον εαυτόμας, θακαθορίσει τομέγεθος τηςαυτοδυναμίαςμας.Όταν αγαπάμε ουσιαστικά τον εαυτό μας και πιστεύουμεότι του αξίζει να έχει αυτό που επιθυμεί, αρκεί να μην είναιαντίθετοστιςκοσμικέςδυνάμειςκαιεμποδίζειτηνελευθερίατωνάλλων,είναισχεδόναδύνατοναμηνεπιτευχθεί.Αυτότομήνυμα

“ Ένας αναγεννημένος γονιός μαθαίνει στα παιδιά του την αξία της δοτικότητας χωρίς φόβους προδοσίας και κινδύνου. Ο νόμος είναι ένας, σαφής και πολύ διαδεδομένος. Ό,τι δίνεις, παίρνεις. Έτσι λειτουργούν

όλα στη ζωή.”

•


115

της παντοδυναμίας της θέλησης είναι ένα από τα μεγαλύτεραμαθήματα που θα πρέπει τα παιδιά να διδαχθούν. Η δύναμητης επιθυμίας κατευθύνεται από την πίστη και την επιμονή.Όλοικάνουμεσκέψειςεπιθυμίαςγιαπράγματαπουθέλουμενακάνουμεστηζωήμαςκαιέπειτααπόμικρόχρονικόδιάστημαοιεπιθυμίεςαυτέςξεθωριάζουνγιανααντικατασταθούνσύντομααπόκάποιεςνέες.Αυτέςδενείναικαθαρέςεπιθυμίεςκαιγιαυτόδεν παραμένουν στην καρδιά μας για πολύ καιρό. Όσα όμωςεπιθυμούμεμε πίστη και επιμονή, μπορούμε να τα έχουμε καισύντομα θα τα απολαύσουμε.Ακόμη κι αν ο τρόπος φαίνεταιαδιανόητος τη συγκεκριμένη στιγμή, ότανωριμάσει το σχέδιοστομυαλόμαςτότεθαβρεθείκαιοτρόπος. Υπάρχει μία ταινία, όπου ο πρωταγωνιστής γίνεταιΘεόςγια μία εβδομάδα και κάποια στιγμή πραγματοποιεί όλες τιςεπιθυμίες των ανθρώπων με αποτέλεσμα να επικρατεί παντούχάος.Είναιαλήθειαπωςημικρότητατουπνεύματόςμαςδενμαςεπιτρέπει να δούμε συμπαντικά την εξέλιξη μίας επιθυμίας.ΟΘεόςαντιλαμβάνεταικάθεμας επιθυμία.Γνωρίζει τησημασίατηςεπιθυμίαςαυτήςστηζωήμας,αλλάπαράλληλαβλέπεικαικατάπόσοηεκπλήρωσήτης,θαεπιρρεάσειθετικάήαρνητικάτόσο τη δική μας εξέλιξη στη ζωή όσο και των άλλων. Όλαγίνονταισύμφωναμετηθεϊκήσυμφωνία,ώστεότανμίαεπιθυμίαεπιτευχθεί, να είμαστε απόλυτα σίγουροι, πως όλα έγιναν τηνκατάλληληστιγμή. Ας αποκτήσουμε την ταπεινότητα του μαθητή και αςσταθούμε ευλαβικά μπροστά στο θαύμα της ζωής. Είναι ώραναμάθουμετιςπραγματικέςαξίεςτηςζωήςμίαπροςμίακαινα



116

ευγνωμονούμετοΘεόγιατοκάθεδώροπουμαςπροσφέρει. Αφού αποφασίσουμε να περπατήσουμε το δρόμο τηςαναγεννημένης ζωής, τίποτα δε θα είναι όπως παλιά.Το κακόμεταβολίζεταισεκαλό,ηλύπησεχαρά,ηαμφιβολίασεπίστη. Το κακό δεν μπορεί να έχει την ίδια δύναμη που είχελίγο πριν. Όποιος επιλέγει πράξεις κακίας σημαίνει πως στηνεξελικτική τουπορεία,βρίσκεταισεπρώϊμοστάδιοανάπτυξηςκαιαπαιτείταιμεγαλύτερηκατανόησηαπότηνπλευράμαςγιατις ενέργειές του. Ας αποδεχτούμε το μέγεθος του πόνου πουτον έχει κυριεύσει για να φέρεται με τον τρόπο αυτό και αςσυνεχίσουμετοδρόμοτηςαγάπης.Εκείσύντοματοκακόδενθαμπορείναεισέλθει.Αποτελείόμωςμίαεμπειρίαζωήςπουδεθαμπορούσαμενααξιολογήσουμε,ανδενγνωρίζαμεβιωματικά.Αςευχαριστήσουμετηζωήγιατοπολύτιμοδώροτης,όπωςκαιτοδώροτηςαδικίας,τουπόνου,τηςαμφιβολίας,τηςαποτυχίας... Ένας αναγεννημένος γονιός μαθαίνει στα παιδιά του τηναξία της δοτικότητας χωρίς φόβους προδοσίας και κινδύνου.Ονόμοςείναι ένας,σαφήςκαιπολύδιαδεδομένος.Ό,τιδίνεις,παίρνεις.Έτσιλειτουργούνόλαστηζωή. Όταν δίνουμε στους άλλους, όχι μόνο υλικά αλλά καισυναισθηματικά,αυτόπουμετράείναιηδοτικήενέργεια.ΑυτήαντιλαμβάνεταιτοΣύμπαν.Ωςενέργειαλοιπόνπουκυκλοφορεί,αναγκαστικάθαεπιστρέψεικαιπάλισεεμάς.Όπωςακριβώςτομπούμερανγκ. Όταν η ενέργεια αυτή φύγει από εμάς δεν έχει σημασίαπότεθαεπιστρέψει.Εμείςμπορείναπροσφέρουμελόγιααγάπης,συμπαράστασης σε κάποιον που έχει σήμερα ανάγκη και να


117

λάβουμεκάτιανέλπιστοαπόκάποιαάλληπηγή.Δενπρέπειναπεριμένουμεαπόεκείπουδώσαμεναπάρουμε.Ηστάσηαυτήείναι λάθος. Είναι δόσιμο, αγάπη με όρους. “Σε αγαπώ, αλλάθέλωκιεσύναείσαικαλόπαιδί!Ανφαςόλοσουτοφαγητό,θασεαγαπάω!”.Όλοιαντιλαμβάνονταιτηνέννοιατουσυμφέροντοςπουκρύβεταισεόλααυτά.Τοσυμφέρονείναιπράξηεγωϊσμούκαι αυτό που απεχθάνεται περισσότερο το Σύμπαν είναι ναφερόμαστεεγωϊστικά. Πόσεςφορέςφερθήκαμεμεσυμπάθειασεανθρώπουςπουδεγνωρίζαμεκαθόλουκαιμαςέκανενααισθανθούμεανθρώπινα;Οι περισσότεροι φυλάμε κρυμμένα τα αισθήματά μας σαν νααισθανόμαστε ότι απειλούμαστε ή ότι δείχνουμε αδύναμοι.Προσφέρουμεχρήματαγιαφιλανθρωπίεςγιαναικανοποιήσουμετην ηθική μας τάξη αλλά προσφέρουμε πικρόχολα σχόλια καιεκδικούμαστεσανναείμαστεδύοδιαφορετικοίάνθρωποι. Γίνεέναςαυθεντικόςάνθρωποςπουδεθαέχειανάγκηνακρύψει τις ανασφάλειές του δείχνοντας ένα πρόσωπο που δενείναι.Μία προσωπικότητα ολοκληρωμένη και πληρωμένη απόαληθινήαγάπηγιαμαςκαιτονσυνάνθρωπόμας!



118

Είναι σημαντικό να ξέρουμε που κρύβονται τασυναισθήματάμαςκαιγιατίδυσκολεύονταιτόσοπολύναβγουναπότηνκρυψώνατους. Όλοιμαςσίγουραέχουμεδεισκηνέςστηζωήμαςπουησυγκίνηση είναι τόσομεγάληπουαδυνατούμε να κρατήσουμεταδάκρυάμας.Όπωςεπίσης έχουμεδεικωμικάγεγονόταπουμαςκάνουνναγελάμεχωρίςκανέναλόγοναφοβόμαστεγιαυτό.Ενώόμωςδεφοβόμαστεναγελάσουμε,δυσκολευόμαστεπολύ

Κρυψώνες

“ ΄Ολα αυτά που βιώνει ο άνθρωπος μέσα του ως εσωτερικές διαμάχες, έχουν τη ρίζα τους στην παιδική ηλικία. Στον τρόπο που μεγαλώσαμε και στον λόγο που δεχτήκαμε. Στην αγάπη που στερηθήκαμε ή στο ρόλο

που εκπαιδευτήκαμε. ”

•


119

να εκφράσουμε τη συγκίνησή μας ή άλλα συναισθήματά μας!Πόσεςφορέςαγκαλιάζουμεταπαιδιάμαςμελαχτάραγιανατουςεκφράσουμετηναγάπημας;Πόσεςφορέςδεχτήκαμετηναγάπητους,χωρίςνασκεφτούμεανυπάρχειλόγος; Πόσηανασφάλειακρύβουμεμέσαμαςκαιδυστυχώςδεντηνκρατάμεμόνομέσαμας,αλλάτηδιοχετεύουμεμελανθασμένοτρόποκαιστουςάλλους,προκαλώνταςψυχικάτραύματα!Γιατίότανεμείςπροσπαθούμεπάραπολύναελέγξουμετηζωήμας,ναακολουθήσουμε το ρόλο τουσωστού γονιού, πιεζόμαστεπάραπολύ, με αποτέλεσμα να δημιουργούμεσχέσεις αλλοφροσύνηςμετονεαυτόμαςκαιτουςγύρωμας.Φυσικάδενμπορούμεναδείξουμεσεκανέναντοναγώναμαςγιακαθημερινόέλεγχοτηςκαθημερινότητας,πουαποδεικνύεταιανίκητοςκαιακούραστοςαντίπαλος και διακρίνεται μόνο στις αντιδράσεις μας, πουσυνήθωςείναιαπότομεςκαιθυμώδεις. Ηαγάπηγιατονεαυτόμας,μαςαπαλλάσσειαπότομαρτύριοαυτό,καθώςσκεπτόμενοιτηνκουραστικήκαθημερινότηταπουμαςγονατίζει,αποφασίζουμενακατανοήσουμεπωςδενέχουμεεξαιρετικέςδυνάμειςκαιπως είμαστεάνθρωποιπουπρέπει ναδιαχειριζόμαστετιςκαταστάσειςπουμαςπαρουσιάζονταικαιόχινατιςαντιμετωπίζουμεόλεςκερδοφόρα.Ηεπιδίωξητηςνίκηςδημιουργείπάνταπροβλήματα.Μόνοηκατανόησηκαιηδήλωσηπροςτονευατόμας:“Σ’αγαπώγιαόσακαταφέρνειςκαθημερινά”μαςαπελευθερώνειαπότοβάροςτουρόλουπουκαλούμαστεναπαίξουμε. Μοιάζει με το ακόμη δυσκολότερο έργο των ηθοποιώνπουκαλούνταινααποδείξουνπωςηλαμπερήτουςκαριέραείναι

Κρυψώνες


120

τόσο επιτυχημένη όσο και η ζωή τους, χωρίς να μπορούν ναχαλαρώσουνούτεμίαστιγμή. Οιρόλοιμαςείναιμέσαστομυαλόμαςκαιείναιπολλοίκαιπολλαπλοί. Συναναστρεφόμαστε στην καθημερινότητά μας μεανθρώπουςπουφαινομενικάδείχνουναπόλυτα ισορροπημένοι,έχουνδηλαδήτηνοικογένειάτους,τηνεργασίατουςκαιξαφνικάανακαλύπτουμε πως είναι μέλη τρομοκρατικής οργάνωσης ήοτιδήποτεάλλο. ΄Ολααυτάπουβιώνειοάνθρωποςμέσατουωςεσωτερικέςδιαμάχες, έχουν τηρίζα τουςστηνπαιδικήηλικία.Στον τρόποπουμεγαλώσαμεκαιστονλόγοπουδεχτήκαμε.Στηναγάπηπουστερηθήκαμεήστορόλοπουεκπαιδευτήκαμε. Ένας αναγεννημένος γονιός κοιτά τον εαυτό του στονκαθρέφτηκαιαισθάνεταικαλά.Πόσοιαπόεμάςσήμεραμπορούμεχωρίςτηνπαραμικρήανασφάλειαναδούμετοείδωλόμαςστονκαθρέφτη;Πολύπερισσότεροδενμπορούμενατουπούμεένανκαλόλόγο! Στηζωήμαςβρισκόμαστεαντιμέτωποιμεπολλάγεγονότα,πουκάθεφοράδοκιμάζουντηνπίστηκαιτηναγάπηστονεαυτόμας. Αν όμως δεν μπορούμε εμείς να αισθανθούμε ομορφιάμέσαμας,πωςθαμπορέσουμενατηνδείξουμεσταπαιδιάμας;Αςπροσέξουμετοντρόποτηςσυναισθηματικήςμαςεπικοινωνίαςγιατίταπαιδιάμόνοαυτόμπορούννανοιώσουνκαιμάλιστατόσοβαθιά,όπωςτανεογέννητααναγνωρίζουντημίακαιμοναδικήτους μητέρα από τη χαρακτηριστική της μυρωδιά. Τα παιδιά


121

αγαπούντουςγονείςκαιοιγονείςταπαιδιάτους.Αυτόαποτελείτησημαντικότερηβάσηγιαναδείξουνοκαθέναςαπότηπλευράτουαυτότοαυθεντικόσυναίσθηματηςαγάπης,πουκάνειόλουςνααισθάνονταιασφαλείς. Ότανόμωςτοσυναίσθημαυπάρχειαλλάείναικρυμμένο,δε βοηθάει κανέναν.Από τα πρώτα πράγματα που πρέπει νακάνουμε για να ανακαλύψουμε τι κρύβεται μέσα μας είναι νααπομακρύνουμεόλατααρνητικάσυναισθήματαπουσκεπάζουντηνπραγματικήμαςπροσωπικότητα.ΟΘεόςδημιούργησεένανμικρόΘεόμέσαστονκαθένααπόεμάς.Εμείςόμωςαγνοώνταςήπαραβλέπονταςτηθεϊκήφύσημαςγεμίζουμετονπνευματικόμαςάνθρωπομεκάθελογήςάχρηστασυναισθήματα,πουκάθεάλλοπαράμαςπροάγουνσανθεϊκήφύση.Αςανακαλύψουμετηνέαζωήμαςλοιπόνμεενθουσιασμό.Αςγίνειτοταξίδιμαςτοκυνήγιενόςχαμένουθησαυρού,πουπεριμένειναβγειστηνεπιφάνειαμετάαπόχρόνιααναζήτησης.ΣαντοχαμένολυχνάριτουΑλαντίναςκαθαρίσουμετηζωήμαςαπότηβρωμιάτωνχρόνωνκαιαςαφήσουμετηνπαραγματικάθεϊκήφύσημαςναλάμψειέξωκαιμέσαμας! Στηνπορείαμαςαυτήπάνταθακρύβονταιοιδρόμοιπουοδηγούνστηνέαζωή.Πρέπειναείμαστεπολύπαρατηρητικοίγιαναβρούμετοδρόμομας.Βασικόμαςεφόδιοείναιτοένστικτόμας. Στην αρχή, όταν δηλαδή αποφασίζουμε να αλλάξουμε τηζωή μας, ο δρόμος θα εμφανίζεται γαι λίγο αλλά γρήγορα θαχάνεται,αφούείμαστεακόμηαρκετάανώριμοικαιευάλωτοισεπαλινδρομήσειςκαιαμφιβολίες.Προχωρώνταςόμωςβήμα-βήμαοδρόμοςθαμαςανοίγεταιμπροστάσταμάτιαμαςξεκάθαραγια

Κρυψώνες


122

μεγαλύτεροχρονικόδιάστημαανάλογαμετοστάδιοωρίμανσήςμας.Ότανκάποιαστιγμήαρχίζουμεναβαδίζουμεολοκληρωτικάστοδρόμοτηςαλλαγής,οδρόμοςθαείναιμόνιμαανοιχτόςχωρίςεμπόδιακαισταυροδρόμια. Βασικήμαςπροϋπόθεσηναγνωρίσουμε.Στοπνευματικόταξίδιαυτόταξίδιδενυπάρχεικάτιπουπρέπεινακάνουμεαλλάπολλά που πρέπει να μάθουμε και πρώτ’ απ’ όλα να μάθουμεεμάς! Κάποτεέναςπατέραςεπιστρέφονταςκουρασμένοςαπότηδουλειάτουχωρίςόρεξηναπαίξειμετοπαιδίτουπουεπίμονατουζητούσεναπαίξουν,τουέκοψεέναφύλλοεφημερίδαςπουαπεικόνιζετηνυδρόγειοσεπολλάκομματάκιαλέγοντάςτουνατα ξανακολλήσει, ελπίζοντας να ξεκουραστεί για αρκετή ώρα,χωρίςτηνεπιμονήτουπαιδιούτουγιαπαιχνίδια.Προςέκπληξήτουόμωςτοπαιδίπολύγρήγορατελείωσετοπρόχειροαυτόπαζλλέγοντάς στον πατέρα του: “Κοίτα μπαμπά πόσο γρήγορα τοτελείωσα!Απότηνάλληπλευράείχεένανάνθρωπο.Έφτιαξατονάνθρωποκιέφτιαξατονκόσμοόλο!”


123

Εκκίνηση

“ ΄Ολα αυτά που βιώνει ο άνθρωπος μέσα του ως εσωτερικές διαμάχες, έχουν τη ρίζα τους στην παιδική ηλικία. Στον τρόπο που μεγαλώσαμε και στον λόγο που δεχτήκαμε.

Στην αγάπη που στερηθήκαμε ή στο ρόλο που εκπαιδευτήκαμε. ”

Πωςμπορούμεναβοηθηθούμεστοξεκίνηματηςνέαςμαςζωής; Υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπαίνουν σε λειτουργείααμέσωςμόλιςδώσουμεαποφασιστικάτοσύνθηματηςεκκίνησης. Η απλότητα είναι ένα από τα πρώτα βήματα που πρέπειν’ ακολουθήσουμε, εννοώντας την απλοποίηση της ζωής μας.Αρχίζοντας να ελέγχουμε τολόγομαςπουστερημένοςαπό ταβαρίδια της άσχημης συμπεριφοράς, εκφέρεται γλυκός καιήρεμος, χωρίς εντάσεις και κριτικήσυμπεριφορά.Ηφύσημας

•

Εκκίνηση


124

δημιουργήθηκεμόνομεαγαθάυλικάσυστατικά. Ας ζήσουμε την αυθεντικότητα των συναισθημάτων,τωνσκέψεωνκαιτωνεκφράσεώνμας,ώστενανοιώσουμετηναλήθεια,απομακρύνονταςτηνψεύτικη-εκπαιδευμένηκοσμικήφύσημας. Ας αξιολογήσουμε τους ανθρώπους που βρίσκονται στοπεριβάλλον μας και ας επενδύσουμε περισσότερο σε αυτούςπουνοιώθουμεαρμονικά.Τατοξικάσυναισθήματατωνάλλωνμπορούνναεπιρρεάσουνμετηνενέργειάτουςτηνπροσπάθειάμας. Κάποιος από όλους αυτούς που συναναστρεφόμαστεσίγουρασκέφτεταιθετικά.Μπορείναμηνείναιστοάμεσοοικείομαςπεριβάλλοναλλάστοευρύτεροφιλικό.Μετηνπάροδοτωνεργασιών θα διαπιστώσουμε πως η σύσταση των προσώπωνπου απαρτίζουν το περιβάλλον μας θα αλλάξει.Νέα πρόσωπαμπαίνουν στη ζωή μας με κοινά ενδιαφέροντα και παλαιότερααπομακρύνονταιμηβρίσκονταςκάτικοινόστηνπαρέαμας. Ας αποφασίσουμε να ζήσουμε τη ζωή μας. Βέβαιααυτόδενέχεισυμβείγιαπολλούςακόμηαπόεμάς,γιατίδεντοέχουμεκαταλάβει.Μαςέχει γίνεισυνήθειαηπαρουσίαάλλωνστο μυαλό και τη ζωή μας. Ζούμε στη σκιά των γονιών μας,κυρίωςυποσυνείδητακαιτοχειρότεροείναιπωςμπορείναμηντοκαταλάβουμεακόμηκαιμέχριναφύγουμεαπ’αυτήτηζωή.Ηπροσωπικότητατηςνέαςζωήςπουαρχίζειναδιαμορφώνεταιμε τη σύλληψη, ολοκληρώνεται το αργότερο έως τα 8 χρόνιαζωής.Έπειταοιεικόνεςκαιολόγοςπουέχουνεδραιωθείστονψυχικόκόσμοτουπαιδιού παίρνουνταηνίατηςζωήςτουκαιδημιουργούντομέλλοντου.Σαν“άλογο”στοάρματηςζωήςτο


125

αιώνιοπιαπαιδί,δυσκολεύεταιαπότιςπαρωπίδεςακόμηκαινααντικρίσειτονοδηγότου.Μεαυτήτηνπληροφορίαμπορούνοιγονείς να κατανοήσουν τι είδους άνθρωπο θα αντιμετωπίσουνμετάαπόμερικάχρόνια.Ησυνειδητοποίησητηςνέαςκατάστασηςμαςαπελευθερώνειαπότουςπεριορισμούςτου“πρέπει”καιμαςακυρώνει το προσχεδιασμένο από εμάς πλάνο της ζωής τωνπαιδιώνμας. Ας φτιάξουμε ένα πλάνο της νέας μας ζωής. Εμείς ωςπρωταγωνιστές και στη συνέχεια σχεδιάζουμε τη θέση μαςσε ένα σημείο που θέλουμε να είμαστε στο προσεχές χρονικόδιάστημα. Βάζοντας μικρούς και ρεαλιστικούς στόχους, όταντουςεπιτύχουμεαισθανόμαστεμεγαλύετρηαυτοπεποίθησηκαισιγουριάγιατομέλλον.Ό,τικαταφέρνουμε,όσομικρόκιανείναιστηναρχή,τοσημαντικόείναιπωςμαθαίνουμεναπετυχαίνουμετους στόχους μας. Προχωράμε με λίγο μεγαλύτερο στόχο καικαθώςτοκατακτάμεκιαυτόν,βάζουμεένανμεγαλύτερο,κ.ο.κ. Ας προσηλωθούμε στο στόχο. Υπάρχουν φορές πουξεκινάμε αποφασιστικά για κάτι και στη συνέχεια βάζουμε κιάλλα πράγματα που δεν κάνουν τόσο ξεκάθαρο το στόχο μαςμεαποτέλεσμαναπροχωράμεσεένανδρόμοπουδενξέρουμεπια γιατί ξεκινήσαμε να τον περπατάμε.Αυτόσυμβαίνει, ότανείμαστεπολύχαλαροίστιςαποφάσειςμας. Ένα ακόμη βήμα που πρέπει να κάνουμε είναι νασταματήσουμε τους αρεστούς ρόλους. Η αυθεντικότητά μαςείναιησημαντικότερηπροϋπόθεσηστηνεξέλιξήμας. Η αλλαγή μας όμως δε σημαίνει ότι καταστρέφουμεκάποιες όψεις του εαυτού μας.Μέχρι τώρα φτάσαμε ως εδώ,

Εκκίνηση


126

δύσκολα αλλά επιβιώσαμε πνευματικά, για να ανακαλύψουμετον ένα και μοναδικό αληθινό είναι μας!Τώρα είναι η στιγμήνα χτίσουμε ένα νέο οικοδόμημα πάνω σε ό,τι απλιό θέλουμεναανακαινίσουμε.Ηπροσωπικότητάμαςπεριλαμβάνεικάποιαστοιχείαπουδενμπορέσαμεναθέσουμεμεπροτεραιότηταστοπροσκήνιοτηςζωήςμας.Αναθεωρώνταςκάποιεςαπόταπαλιέςμαςαντιλήψειςήαλλάζονταςκάποιαστοιχείατουςμπορούμεναδημιουργήσουμεέναννέοάνθρωπο,μίανέαζωή. Στηνπορείααυτήτοκέρδοςείναιανυποψίαστο.Ηζωήμαςκαθημερινάθαμαςπροσφέρειευχάριστεςεμπειρίες.Οισχέσειςμας με τους ανθρώπους που καθημερινά συναναστρεφόμαστε,θαγίνουνπιοαρμονικές,αφούεμείςθακαθορίσουμεεκνέουτησυμπεριφοράμας. Ηπληρότητα,ηαίσθησηπλήρωσηςτουανικανοποίητουδεθααποτελείσκιάαλλάσύμμαχοςστηζωήμας. Κάθεεμπειρίαμαςθαείναιέναδώροπουθαμαςπροσφέρειμαθήματα για να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Το λάθος θααποτελείοδηγόγιατομέλλοναλλάηκατανόησήτουμεγαλύτεροεπίτευγμα για την εξέλιξή μας.Μέσααπό τα λάθη κατανούμεπερισσότερο εμάς, ωριμάζουμε και μπορούμε συνειδητά ναπεράσουμε στο επόμενο στάδιο εξέλιξής μας. Όλοι κάνουνλάθη. Η προσκόλληση στο λάθος βάζει εμπόδια στη ζωή μαςκαιμαςακινητοποιείσεέναχρονικόσημείοπουμπορείναέχειπεράσειπολλάχρόνιαπριν.Ζώνταςμετολάθος,αναβιώνουμετηναποτυχίακαιπαράλληλαβιώνουμετηνανασφάλειακαιτηναμφιβολίαγιατηνεπόμενηκίνησήμας. Αν δεχτούμε όμως πως αξίζουμε και πως κανείς δεν μας


127

κατακρίνειπερισσότερογιαταλάθημαςαπ’ότι εμείςοι ίδιοι.Καταδικάζουμετονεαυτόμας,τονκρίνουμεπολύαυστηρά,χωρίςπαράλληλανααναζητάμετολόγοτουλάθους.Ανκαταλάβουμετολόγοκάθελάθους,μπορούμενασυγχωρήσουμετονεαυτόμαςκαιτότεπραγματικάπροσωράμεστηζωήμεαυτοπεποίθησηκαιπίστη,πωςμαςαξίζειτοκαλύτεροκαιτοδεχόμαστεπλέονκάθεστιγμήστηζωήμας. Ας χαρούμε και μόνο για το γεγονός ότι ζούμε. Είμαστευγιείςκαιαπολαμβάνουμετοδώροτηςζωής,τωναισθήσεωνκαιτης προσφοράς. Μπορούμε να απολαμβάνουμε τη θαλασσινήαύρα, το χάδι ενός αγαπημένου μας προσώπου, τα σπιτικάφαγητά και τις γεύσεις του κόσμου, ν’ ακούμε τους ήχους τηςφύσης,τοθρόϊσματωνφύλλωνκαιτιςσταγόνεςτηςβροχήςστοτζάμιμας,ναμυρίζουμεταξεχωριστάαρώματατωνλουλουδιών,ναβλέπουμετηνευτυχίατηςζωήςζωγραφισμένησ’έναπαιδικόχαμόγελο! Αν εκφράσουμε ευγνωμοσύνη για όλα αυτά, έχουμεήδη ανοίξει την πύλη του παραδείσου. Αν κατορθώσουμε ναπιστέψουμε πως η ευγνωμοσύνη είναι μία έκφραση ζωής καιόχι μία υποχρεωτική κίνηση, όλα θα αποκτήσουν διαφορετικόνόημα.Ευγνωμονώνταςτηζωή,τοΘεόγιαόσαμαςπροσφέρει,σύμφωναμετονόμοτηςανταπόδοσης,όληαυτήηενέργειαθαεπιστρέψεικαιπάλισεμαςμετημορφήδώρων. Ας δούμε την εργασία μας ως προσφορά και όχι ωςκαταναγκαστικόέργο.Αναισθανθούμεπωςείναιέτσι,μπορούμενα την εγκαταλείψουμε ή να διακόψουμε για ένα διάστημα,μέχρινακατανοήσουμετιπραγματικάμαςευχαριστεί.Συνήθως

Εκκίνηση


128

όταναλλάζουμεεμείς,αλλάζεικαιηεργασίαμας.Είτεγίνεταικαλύτερη, με πιο ευνοϊκές συνθήκες και συνεργασία, αφού κιεμείς πλέον αλλάζουμε τρόπο αντίληψης των πραγμάτων, είτεαλλάζουμε εργασία για να κάνουμε αυτό που μας ικανοποιείπερισσότερο,εκπληρώνονταςαβίασταόλουςτουςστόχουςμας. Πρέπειναεμπιστευτούμετηζωή.Είναιπάνταισχυρότερηαπόεμάς!Λένεπωςότανοάνθρωποςκάνεισχέδια,οΘεόςγελά.Πιστεύω πως είναι αλήθεια. Σχεδιάζουμε τη ζωή μας, τη ζωήτωνπαιδιώνμας,τηζωήτωνάλλων.Τισχέδιαμπορείνακάνεικάποιοςόταντουπουνότιηζωήτουτελειώνεισετρειςμήνες;Θαβρει τοκουράγιονακάνειπράγματαπουστέρησεαπότονεαυτότουόλααυτάταχρόνια;Θαμπορέσεινααναπληρώσειτιςχαμένεςώρεςαγάπηςπροςτουςοικείουςτου;Ζήσελοιπόνκάθεστιγμή την ομορφιά της ζωής. Η ζωή είναι ποταμός και εμείςφύλλοξερό,πουυποχρεωτικάακολουθείτηροήτουποταμού.Αςεμπιστευτούμελοιπόντοκαλόκαιτηναισιοδοξία.Τηνπίστημαςγιατοκαλύτερο.Αποβάλλονταςτηναπαισιοδοξίακαιτοφόβοτουαύριοκερδίζουμετηζωή! Μίαζωήπουδενκερδίζεταιμετοναπαλεύειςαλλάμετονασυνεργάζεσαιμαζίτης.Ηεπιτυχίατηςείναιστηναπόλαυσήτης.Ότανμυρίζεις έναφύλλοβασιλικού γεμίζει η καρδιάσουάρωμα ζωής! Ανύψωσε τη ζωή σου σε άλλο επίπεδο, όπωςυψώνεις το κεφάλι σου στον ουρανό εισπνέοντας άρωμα τηςφύσης,ευχαριστώνταςουσιαστικάτοΘεόγιατοόμορφοδώροτουσ’εσένα!Τοδώροτηςζωής.


130


ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΟΙ ΓΟΝΕΙΣ

Education

Transcript of ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΟΙ ΓΟΝΕΙΣ