Ο εκπαιδευτικόσ: Τουλιόπουλοσ Φώτησ

Οι Έλληνες των παροικιών και των

Παραδουνάβιων Ηγεμονιών

Μετανάστευση Ελλήνων κατά την

Σουρκοκρατία

15οσ αιώνασ 16οσ αιώνασ 17οσ αιώνασ 18οσ αιώνασ

Μετανάστευση κυρίως για

οικονομικούς λόγους

Αναγκαστική μετανάστευση

Η μετανάστευση των Ελλήνωνστο εξωτερικό, κατά τη διάρκειατηςΣουρκοκρατίας, πραγματοποιήθηκε κυρίως σε δυο χρονικέςπεριόδους.

Σην πρώτη περίοδο, από τον15ο έως τον 16ο αιώνα, ημετανάστευση ήταν συνήθωςυποχρεωτική. Κατά τη διάρκειάτης λόγιοι, ευγενείς καιστρατιώτες, άλλοτε μόνοι καιάλλοτε συνοδευόμενοι από τιςοικογένειές τους, εγκατέλειψαντην υπόδουλη Ελλάδα εξαιτίαςτων πολεμικών συγκρούσεωνκαι της επέκτασης τωνΣούρκων.

Οι περισσότεροι πρόσφυγεςκατάγονταν από νησιά(Κύπρος, Κρήτη) ή παραθαλάσσιαμέρη(Μονεμβασιά, Μάνη, Ναύπλιο, Ήπειρος). Εγκαταστάθηκαν κυρίως σεπαραθαλάσσιες πόλεις της Ιταλίαςκαθώς και σε άλλα μέρη τηςΕυρώπης, ιδρύοντας παροικίες.

Οι Έλληνες μετανάστες εξασκούσανσυνήθως το επάγγελμα τουστρατιώτη, του ναυτικού, τουτεχνίτη, του εμπόρου, τουαντιγραφέα χειρογράφων καθώςκαι του δασκάλου σε ανώταταεκπαιδευτικά ιδρύματα.

Έλληνασ μιςθοφόροσ ςτη Νάπολη τησ Ιταλίασ

Η δεύτερη περίοδος της μετανάστευσης, κατά τον 17ο και

18ο αιώνα, ήταν εθελοντική και ειρηνική, με οικονομικά κυρίως

αίτια. Σα εμπορεύματα μεταφέρονταν από την Οθωμανική

Αυτοκρατορία προς την Κεντρική Ευρώπη και τη Ρωσία διά ξηράς

από συγκεκριμένους δρόμους, με καραβάνια που διέσχιζαν τα

Βαλκάνια. ε αρκετές πόλεις κατά μήκος αυτών των δρόμων

εγκαταστάθηκαν Έλληνες.

Σην ίδια περίοδο, Έλληνες από τονΠόντο μετακινήθηκαν στον Καύκασοκαι την Κριμαία ιδρύονταςπαροικίες, με γνωστότερη την Οδησσό.Οι Έλληνες από τη Μακεδονίαεγκαταστάθηκαν κυρίως στηΒιέννη, την Σεργέστη, τη ερβία καιτην Ουγγαρία, όπου ασχολήθηκαν μετο εμπόριοβαμβακερών, δερμάτων, χαλιών καιάλλων ειδών.

ΑρκετοίΈλληνες, τέλος, δραστηριοποιήθηκανστις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, τηΒλαχία και τη Μολδαβία, περιοχέςπου κυβερνούσαν Φαναριώτεςηγεμόνες.

Νικόλαοσ Μαυροκορδάτοσ.Ο πρώτοσ Έλληνασ ηγεμόνασ τησ Μολδοβλαχίασ το 1709.

Χάρτησ των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών, Βλαχίασ και Μολδαβίασ.

Πρώτο μέλημα των Ελλήνων

μεταναστών στη νέα τους πατρίδα ήταν

η ανέγερση ναού, για να τελούν τα

θρησκευτικά τους καθήκοντα και η

σύνταξη καταστατικού, για τον τρόπο

οργάνωσης της κοινότητάς τους. το

καταστατικό αναγράφονταν οι σκοποί, η

οργάνωση, τα δικαιώματα και οι

υποχρεώσεις των μελών της κοινότητας.

Με την πάροδο του χρόνου χτίστηκαν

μοναστήρια αλλά και κοινοτικά

σχολεία, όπως το Φλαγγινιανό

Φροντιστήριο στη Βενετία. Οι Έλληνες

μετανάστες φρόνησαν για την έκδοση

ελληνικών βιβλίων, περιοδικών και

εφημερίδων.

Εφημερίδα του 1797 ςτη Βιέννη.

Αυτοί οι μετανάστες που ονομάστηκαν Έλληνες της

Διασποράς, με τα πλούτη που απέκτησαν, ενίσχυαν οικονομικά

τα ελληνικά σχολεία στις τουρκοκρατούμενες περιοχές και

κατασκεύαζαν πολυτελείς κατοικίες στους τόπους καταγωγής

τους (π.χ. στη ιάτιστα, την Καστοριά, την Κοζάνη, τα

Ζαγοροχώρια και τα χωριά του Πηλίου), τα λεγόμενα

αρχοντικά.

Από τους Έλληνες των παροικιών ξεκίνησε κατά τον 18ο αιώνα

η πνευματική αναγέννηση του υπόδουλου έθνους.

Αρχοντικό ςτη Σιάτιςτα

Μετακινήσεις των Ελλήνων

Ίδρυση παροικιών

Έλληνες από τον Πόντο: Μετακινήθηκαν στον Καύκασο και την Κριμαία. Ιδρύουν

παροικίες με γνωστότερη στην Οδησσό

Έλληνες από τη Μακεδονία : εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Βιέννη, την Σεργέστη,

τη ερβία και την Ουγγαρία.

Άλλοι Έλληνες: δραστηριοποιούνται στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, Βλαχία

και Μολδαβία, που κυβερνούσαν Φαναριώτες ηγεμόνες.

Παραδουνάβιες Ηγεμονίες: Οι παραδουνάβιες ηγεμονίες ήταν υποτελείς στον

ουλτάνο και μετά το 1709 διοικούνταν από Φαναριώτες ηγεμόνες, γι αυτό το

ελληνικό στοιχείο επικράτησε στην θρησκευτική και πνευματική ζωή των

ηγεμονιών. Η ελληνική γλώσσα εξαπλώθηκε και ιδρύθηκαν δύο ελληνικές

Ακαδημίες στο Ιάστιο και στο Βουκουρέστι.