ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ Ο ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

ΑΠΟ ΤΟ ΔΑΣΚΑΛΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ

ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Οι διδακτικές τεχνικές είναι ανάλογες

των κυριότερων θεωριών μάθησης, οι οποίες προσπαθούν να εξηγήσουν το φαινόμενο της μάθησης και της γνώσης. Οι παιδαγωγικές θεωρίες συνοψίζονται σε τέσσερις κατηγορίες:

1. το συμπεριφορισμό

2. τον εποικοδομισμό και τις πολιτισμικές θεωρίες

3. τη συνεργατική μάθηση

4. την προσωπική μάθηση

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΜΟΣ

μάθηση : τροποποίηση της συμπεριφοράς του μαθητή/τριας. διδασκαλία με μικρά καλοσχεδιασμένα βήματα ως τη γνώση. ύλη: δομείται σε μικρές ενότητες και ο ρυθμός παρουσίασής

της συμβαδίζει με τους ρυθμούς των μαθητών/τριών.  ενίσχυση επιθυμητής συμπεριφοράς μέσω αμοιβών απόσβεση ανεπιθύμητης συμπεριφοράς μέσω τιμωρίας. τονίζει την ανάγκη της αντικειμενικότητας στη μάθηση. προγραμματισμένη διδασκαλία : σχεδιασμένη σε μικρά

προσεχτικά βήματα πληροφορία με γραμμικό τρόπο και

απαιτεί από τον μαθητή να δίνει μια συγκεκριμένη

απάντηση σε κάθε βήμα.

ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τον εποικοδομισμό το γεγονός της μάθησης

χαρακτηρίζεται από τα παρακάτω: Το περιεχόμενο της μάθησης δεν ορίζεται εκ των προτέρων,

αλλά πρέπει να κατασκευαστεί με τη γνώση των μαθητών/τριών.

Το περιεχόμενο της γνώσης περιλαμβάνει την πολυαισθητηριακή ενεργή συμμετοχή του μαθητή/τριας.Οι μαθητές παρουσιάζουν ένα συγκεκριμένο πρόβλημα που πρέπει να λύσουν. 

Οι δεξιότητες επίλυσης προβλήματος που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων είναι μοναδικές σε κάθε άτομο. Η μάθηση πραγματοποιείται μέσω της ανακάλυψης, της εμπειρίας και της διαμόρφωσης προτύπων. Ο μαθητής ακολουθεί το δικό του ρυθμό μάθησης και για να δράσει πρέπει να παρακινηθεί πραγματικά.

Ενθαρρύνεται η επικοινωνία μεταξύ των μαθητών. Ο εκπαιδευτικός αναλαμβάνει το ρόλο του βοηθού στη

μάθηση. Η αξιολόγηση αποτελεί μέρος της διαδικασίας μάθησης. Ο

μαθητής αξιολογείται από τον εκπαιδευτικό, αλλά αξιολογεί και ο ίδιος την πρόοδό του.

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ

Η συνεργατική μάθηση αναφέρεται στις εκπαιδευτικές μεθόδους στις οποίες ζευγάρια ή μικρές ομάδες μαθητών/τριών λειτουργούν μαζί για να ολοκληρώσουν έναν κοινό στόχο. 

Ο στόχος αυτής της συνεργασίας είναι να μεγιστοποιήσουν τις προσωπικές γνώσεις μέσω της αλληλεπίδρασης με τα άλλα μέλη της ομάδας που προσπαθούν για το κοινό όφελος.

Οι δάσκαλοι με την εφαρμογή σκόπιμων συνεργατικών τεχνικών στοχεύουν να διορθώσουν αθέλητες κοινωνικές και εκπαιδευτικές προκαταλήψεις που ευνοεί ο σχολικός ανταγωνισμός.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ

Ως ατομική προσωπική μάθηση ορίζεται η ικανότητα της δόμησης της γνώσης διαμέσου των ατομικών αντανακλαστικών σε εξωτερικά ερεθίσματα και πηγές.

Επίσης και διαμέσου της προσωπικής επανεξέτασης  της ατομικής γνώσης και εμπειρίας με τους άλλους και το περιβάλλον. Αυτή η ικανότητα απαιτείται πρακτικά από τον καθένα.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι όροι «μέθοδος», «τεχνική» «μοντέλο»,

απαντώνται συχνά με τον ίδιο τρόπο στη βιβλιογραφία, δημιουργώντας μία ασάφεια.

Διδακτική μέθοδος είναι η οργάνωση των διδακτικών στοιχείων που εφαρμόζονται με συστηματικό τρόπο σε μια σειρά μαθημάτων. Η πορεία της κάθε μεθόδου διδασκαλίας ακολουθεί ένα σύνολο αρχών, που πρόσκεινται σε μία συγκεκριμένη θεωρία μάθησης. Καθώς βέβαια δεν υπάρχει μία και μόνο αποδεκτή θεωρία, έτσι και οι διδακτικές τεχνικές παρουσιάζουν διαφορές.

ΕΙΣΗΓΗΣΗ Βασίζεται σε δασκαλοκεντρικές

θεωρίες.Η εισήγηση θα πρέπει:– να έχει λογική δομή και εξέλιξη (εισαγωγή, κυρίως θέμα, υποθέματα, επίλογος, ανακεφαλαίωση, σύνθεση), η οποία να είναι κατανοητή στους μαθητές.– να περιορίζεται στην παρουσίαση των απαραίτητων στοιχείων χωρίς να υπεισέρχεται σε λεπτομέρειες (το πολύ 15 λεπτά).– να περιέχει πολλά παραδείγματα.

ΕΙΣΗΓΗΣΗEΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ

ο εκπαιδευτικός μέσα από τη χρήση υπολογιστή και προτζέκτορα μπορεί να την κάνει και ενδιαφέρουσα(προβολή σχεδιαγραμμάτων, διαφανειών, παρουσιάσεων).

ΣΥΖΗΤΗΣΗ Η ΔΙΑΛΟΓΟΣ

Εντάσσεται στις συμμετοχικές μεθόδους διδασκαλίας. Ο διάλογος επιτρέπει την ανταλλαγή απόψεων μέσα στην ομάδα των μαθητών γύρω από ένα θέμα ή πρόβλημα, με στόχο την παραγωγή συμπερασμάτων ή αποφάσεων. Δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να – περιγράψουν, να αξιολογήσουν, να αναλύσουν τις

διδαχθείσες έννοιες/θέματα, – να παραθέσουν λογικά επιχειρήματα, – να δραστηριοποιηθούν νοητικά, – να συμμετάσχουν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία, – να διαπιστώσουν την αντίδραση των άλλων στις τοποθετήσεις τους και, τέλος, να – έλθουν σε επαφή με τον τρόπο που οι συμμαθητές

τους αντιλαμβάνονται τα πράγματα.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ Η ΔΙΑΛΟΓΟΣ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ

ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ

Ο δάσκαλος είναι απαραίτητο να έχει εξασκήσει τα παιδιά στις αρχές ενός καλού διαλόγου.

Μέσα από τη χρήση του διαδικτύου ως μέσου επικοινωνίας μπορεί να φέρει τους μαθητές του σε επαφή με άλλα σχολεία, όπου θα ανταλλάσσουν απόψεις και προβληματισμούς. Η επικοινωνία φυσικά θα μπορεί να συνεχιστεί εφόσον υπάρχει σεβασμός και αποδοχή όλων των απόψεων ακόμα και αν είναι διαφορετικές.

ΕΡΩΤΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ

Εντάσσεται στις συμμετοχικές μεθόδους διδασκαλίας.

Οι ερωταποκρίσεις αποτελούν βασικό στοιχείο ενός διαλόγου και η ποιότητά τους καθορίζει την επιτυχία της συζήτησης.

Πρώτος που στήριξε θεωρητικά τη χρήση των ερωταποκρίσεων ήταν ο Σωκράτης με τη ≪μαιευτική .≫

ΕΡΩΤΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ

Οι ερωταποκρίσεις συνήθως συνδυάζονται με την

πρακτική άσκηση ή την εισήγηση, γεγονός που προσδίδει ποικιλία και ενδιαφέρον στη διδακτική διαδικασία.

Ενδεικτικοί λόγοι στους οποίους οφείλεται η συχνή χρήση των ερωταποκρίσεων στη διδασκαλία είναι:

– (α) διεγείρουν το ενδιαφέρον και ενθαρρύνουν την περιέργεια την προσοχή των μαθητών.

– (β) βοηθούν στην κατανόηση, ανακεφαλαίωση και εμπέδωση του μαθήματος.

ΕΡΩΤΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ

– (γ) οι απαντήσεις των μαθητών χρησιμοποιούνται για περισσότερη εμβάθυνση στο θέμα.

– (δ) δημιουργούν κλίμα επικοινωνίας και συμμετοχής .

– (ε) ο εκπαιδευτικός διαπιστώνει το βαθμό κατανόησης και τις ανάγκες των μαθητών ως προς το αντικείμενο της μάθησης.

ΕΡΩΤΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ

Ο δάσκαλος μπορεί να δημιουργήσει εκπαιδευτικά λογισμικά , όπου οι ερωτήσεις του θα είναι σαφείς, σύντομες, μέτριας δυσκολίας, θα οδηγούν στο στόχο και θα προκαλούν τους μαθητές να σκεφτούν και να συζητήσουν.

Η απάντηση των δραστηριοτήτων δε θα απαιτεί ένα ναι ή όχι ούτε θα δίνεται έτοιμη η απάντηση.

Ο μαθητής πρέπει να έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή του και αν δυσκολευτεί κάπου να του δίνονται βοηθητικές ερωτήσεις, ώστε να κατευθύνεται στο στόχο.

ΧΙΟΝΟΣΤΙΒΑΔΑ

Εντάσσεται στις συμμετοχικές μεθόδους διδασκαλίας. Αποσκοπεί στην ανταλλαγή απόψεων με στόχο την προώθηση

και διεύρυνση του προβληματισμού γύρω από ένα θέμα. – Αρχικά αποφασίζεται από τους μαθητές το θέμα προς

επεξεργασία. – Στη συνέχεια, κάθε μαθητής, ατομικά, σχολιάζει γραπτά το

θέμα και συγκρίνει τα σχόλια του με εκείνα του συμμαθητή του, εντοπίζοντας κοινά σημεία, διαφορές, σημεία που χρήζουν συμπλήρωση κ.λπ.

– Η δραστηριότητα επαναλαμβάνεται μέσα σε ομάδες περισσότερων ατόμων και οι απόψεις της ομάδας παρουσιάζονται στην ολομέλεια της τάξης, όπου γίνεται η σύνθεση των απόψεων και εξάγονται τα συμπεράσματα.

– Ο χρόνος που απαιτείται για την εφαρμογή της τεχνικής είναι σχετικά μικρός και δεν ευνοούνται οι παρεμβάσεις εκτός θέματος.

ΧΙΟΝΟΣΤΙΒΑΔΑ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ Ο δάσκαλος μέσα από την προβολή βίντεο ,την επίσκεψη

ιστοσελίδων ,ή την ανάγνωση ηλεκτρονικών βιβλίων και περιοδικών μπορεί να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές πάνω σε διάφορα θέματα(κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά κ.α.).

Οι μαθητές θα αποφασίσουν ποιο θέμα θα διαπραγματευτούν.

Αφού γράψει σύντομα ο καθένας τις απόψεις του(Αν υπάρχει η δυνατότητα και σε υπολογιστή) συγκρίνει τα σχόλια του με εκείνα του συμμαθητή του εντοπίζοντας ομοιότητες, διαφορές και σημεία που θέλουν συμπλήρωση.

Η δραστηριότητα επαναλαμβάνεται μέσα σε ομάδες και οι απόψεις της ομάδας μπορούν να καταγραφούν στην οθόνη του υπολογιστή που προβάλλεται σε όλη την τάξη.

Επίσης μπορούν να μαγνητοφωνηθούν και να ακουστούν μέσα από τα ηχεία του υπολογιστή.

ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ (BRAINSTORMING )

Εντάσσεται στις συμμετοχικές μεθόδους διδασκαλίας.

Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών αφορά στην εξέταση ενός θέματος ή μιας έννοιας μέσω της ενθάρρυνσης/υποκίνησης των μαθητών να προβούν σε ελεύθερη, αυθόρμητη έκφραση ιδεών.

Ο καταιγισμός ιδεών είναι πολύ χρήσιμη τεχνική

– σε διαδικασίες επίλυσης προβλημάτων,

– για την εισαγωγή ενός νέου θέματος/έννοιας,

– για την ανάκληση κάποιων θεμάτων που ήδη γνωρίζουν οι μαθητές και

– για την αξιολόγηση του μαθήματος.

ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ Ο καταιγισμός ιδεών εφαρμόζεται συνήθως

στην αρχή της προσέγγισης ενός γνωστικού αντικειμένου με στόχο να διαπιστωθεί το επίπεδο των μαθητών.

Πρόκειται για μια συμμετοχική διαδικασία κατά τη διάρκεια της οποίας οι μαθητές ανακαλούν συνειρμικά προϋπάρχουσες αντιλήψεις και προβαίνουν σε ελεύθερη και αυθόρμητη έκφραση ιδεών για ένα θέμα.

ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ

ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ Ο δάσκαλος πληροφορεί τους μαθητές για το

θέμα που θα διαπραγματευτούν.Καταγράφει τις ιδέες των μαθητών στην οθόνη του υπολογιστή , που προβάλλεται σε όλη την τάξη.

Στη συνέχεια θέτουμε κριτήρια ομαδοποίησης και σβήνουμε όσα δεν ανήκουν σε κανένα. Κατατάσσουμε και χρωματίζουμε με ίδιο χρώμα τις ιδέες του ίδιου κριτηρίου.

Τέλος ο εκπαιδευτικός μπορεί να εκτυπώσει το αποτέλεσμα και να δώσει και φύλλα εργασίας που έχει δημιουργήσει στον υπολογιστή.

ΕΠΙΔΕΙΞΗ

Η τεχνική της επίδειξης χρησιμοποιείται κυρίως

για την απόκτηση πρακτικών γνώσεων. Οι μαθητές μαθαίνουν, παρατηρώντας αρχικά

τον εκπαιδευτικό να εκτελεί ή να παρουσιάζει μια πράξη και στη συνέχεια επαναλαμβάνουν οι ίδιοι, με την καθοδήγηση του, την πράξη που προηγούμενα εκτελέστηκε από τον εκπαιδευτικό.

– Είναι συνήθως ακατάλληλη για τη διδασκαλία

θεωρητικών θεμάτων/εννοιών .

– Συνδυάζεται με την αξιοποίηση άλλων τεχνικών, όπως της εισήγησης, της συζήτησης και των ερωταποκρίσεων.

ΕΠΙΔΕΙΞΗ

Η επίδειξη αποτελεί μια χρήσιμη τεχνική, καθώς:

– (α) η μάθηση επιτυγχάνεται μέσα από την πράξη.

– (β) συμπληρώνει και υποστηρίζει την εφαρμογή άλλων τεχνικών διδασκαλίας.

– (γ) στο πλαίσιο εφαρμογής της, οι μαθητές σχηματίζουν πλήρεις και σαφείς παραστάσεις καθώς παρουσιάζονται οι ορθές και οι λαθεμένες πράξεις, οι εναλλακτικές λύσεις και οι διαδικασίες.

–(δ) εξασφαλίζεται η ενεργοποίηση όλων των μαθητών και κινητοποιείται το ενδιαφέρον τους.

ΕΠΙΔΕΙΞΗ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ Μέσα από αυτή την τεχνική οι μαθητές μαθαίνουν

παρατηρώντας τον εκπαιδευτικό να εκτελεί ή να παρουσιάζει κάτι και στη συνέχεια επαναλαμβάνουν οι ίδιοι.

Οι μαθητές παρατηρούν , ερευνούν και αυτενεργούν.

Ο δάσκαλος μπορεί να οργανώσει μία παρακολούθηση διδασκαλίας μέσο διαδικτύου πάνω σε ένα θέμα.

Οι μαθητές λένε τη γνώμη τους. Διατυπώνουν απόψεις για το τι τους άρεσε και τι όχι.Παίρνουν στοιχεία,γίνονται οι ίδιοι δάσκαλοι και κάνουν διδασκαλία.

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Περιλαμβάνει συνήθως μία ατομική ή συλλογική εργασία με αντικείμενο την επεξεργασία ενός θέματος,την επίλυση ενός προβλήματος,τη διεξαγωγή κάποιου πειράματος με τη βοήθεια και την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού.

Οι μαθητές μαθαίνουν <<κάνοντας>> και αποκτούν μεγάλη αυτοπεποίθηση ολοκληρώνοντας τη δραστηριότητα.

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ

ΤΠΕ

Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο ως πηγή πληροφοριών.

Μπορούν να δουν μέσα από την οθόνη του υπολογιστή ανάλογα πειράματα.

Τέλος μπορούν να εκτυπώσουν τα αποτελέσματα των εργασιών τους.

ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Οι μαθητές κατανεμημένοι σε ομάδες, ανταλλάσσουν εμπειρίες, εκπονούν δραστηριότητες/ασκήσεις, επιλύουν προβλήματα, καταλήγουν σε συμπεράσματα, εκτελούν πειράματα, κλπ με στόχο την καλλιέργεια δεξιοτήτων συνεργασίας και επικοινωνίας και την πληρέστερη επεξεργασία του εξεταζόμενου θέματος.

Η εργασία σε ομάδες ενθαρρύνει την ενεργή συμμετοχή και αναπτύσσει τη διαμαθητική επικοινωνία, την ελεύθερη έκφραση ιδεών και την αυθόρμητη ανταλλαγή απόψεων.

ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ

ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ Κάθε μαθητής από την ομάδα μπορεί να

αναλάβει και μία αποστολή.Ένας να βρει πληροφορίες χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο.Άλλος να γράψει στο πληκτρολόγιο ένα μικρό κείμενο. Άλλος να διεξάγει μία έρευνα, όπου τα αποτελέσματα θα επεξεργαστούν στο excel και οι γραφικές παραστάσεις θα προβληθούν στην τάξη.

Επίσης στο πρόγραμμα ζωγραφικής θα δημιουργηθεί και η ζωγραφιά της ομάδας.

ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΡΟΛΩΝ

Οι εκπαιδευόμενοι εξετάζουν μία κατάσταση και μέσα από το βίωμα κατανοούν βαθύτερα την κατάσταση και συζητούν τις αντιδράσεις τους απέναντι σε αυτήν. Η χρήση της τεχνικής «παιχνίδι ρόλων»:

– (α) Ενισχύει την ενεργή συμμετοχή των μαθητών, δίνοντας περισσότερη έμφαση στη διαδικασία παραγωγής της γνώσης παρά στο τελικό αποτέλεσμα.

– (β) Ενθαρρύνει τη συνεργασία των μαθητών.

ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΡΟΛΩΝ

– (γ) Παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον, το οποίο αναπαριστά πραγματικές καταστάσεις, όπου οι μαθητές μπορούν να εφαρμόσουν τις θεωρητικές έννοιες που έχουν διδαχθεί.

- (δ) Επιτρέπει στους μαθητές να αναγνωρίσουν τα κύρια χαρακτηριστικά μιας διαδικασίας και να αντιληφθούν τις διαφορές που παρουσιάζονται στη διεξαγωγή μιας δραστηριότητας, όταν αλλάζουν τα αρχικά δεδομένα.

– (ε) Παρέχει άμεση ανατροφοδότηση στις δυσκολίες και στις παρανοήσεις που αντιμετωπίζουν οι μαθητές.

- (η) Αποτελεί ένα ευχάριστο τρόπο μάθησης.

ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΡΟΛΩΝ (ROLE PLAY) EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ

ΤΠΕ Ο δάσκαλος χρησιμοποιώντας τον

υπολογιστή μπορεί να προβάλλει μία ταινία κοινωνικού περιεχομένου(π.χ. φαινόμενο κοινωνικού αποκλεισμού.)Στη συνέχεια οι μαθητές υποδύονται τους ρόλους.

Η μικρή παράσταση μπορεί να μαγνητοσκοπηθεί και να προβληθεί σε όλο το σχολείο.

Ο εκπαιδευτικός μπορεί να βοηθήσει και τη διαδικασία αξιολόγησης μέσα από ερωτήσεις που θα προβάλλονται σε όλη την τάξη.

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (STUDY CASE)

Εδώ ένα πραγματικό ή υποθετικό παράδειγμα που αντανακλά μία περίπτωση εμφανίζεται με δύο μορφές.

α)Η περίπτωση αποτελεί ένα πρόβλημα προς επίλυση.

β) η περίπτωση αποτελεί ένα παραδείγματα αναφοράς σε δραστηριότητες επίλυσης προβλημάτων (problem based learning) ή εκπόνησης συνθετικών εργασιών (project based learning), στις οποίες οι μαθητές καλούνται να επιλύσουν ένα άλλο, παρόμοιο πρόβλημα.

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ Στην πρώτη περίπτωση ο δάσκαλος μπορεί να

προβάλει μέσα από το πρόγραμμα παρουσίασης μία προβληματική κατάσταση(π.χ. ένα πρόβλημα γεωμετρίας). Οι μαθητές ενθαρρύνονται να την επιλύσουν, αρχικά αναλύοντάς την και στη συνέχεια λαμβάνοντας αποφάσεις και προτείνοντας συγκεκριμένες ενέργειες για την επίλυσή της.

Όλες οι λύσεις που προτείνονται καταγράφονται στο word και προβάλλονται ταυτόχρονα στην τάξη.Ο δάσκαλος μέσα από βοηθητικές ερωτήσεις διαμέσου του προγράμματος παρουσιάσεων,μπορεί να κατευθύνει τους μαθητές.

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ

Στη δεύτερη περίπτωση ο δάσκαλος μπορεί να παρουσιάσει μέσα από τον υπολογιστή τη λύση ενός εκπαιδευτικού πάνω σε μία προβληματική κατάσταση(π.χ. εύρεση περιμέτρου τετραγώνου).Οι μαθητές έπειτα καλούνται να εφαρμόσουν τα βήματα επίλυσης σε ανάλογο πρόβλημα.

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ

Σειρά πλεονεκτημάτων: – (α) αποτελούν μαθητοκεντρικές δραστηριότητες

που ενεργοποιούν τους μαθητές. – (β) βοηθούν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων ανάλυσης

και επίλυσης προβλημάτων και καλλιεργούν την κριτική και αναλυτική σκέψη των μαθητών.

– (γ) συμβάλλουν στην εξάσκηση των μαθητών στην αντιμετώπιση σύνθετων και πολυδιάστατων προβλημάτων, όπως τα προβλήματα του πραγματικού κόσμου.

– (δ) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη στόχων σε επίπεδο στάσεων.

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Ένας ΕΧ αποτελείται από κόμβους που αναπαριστούν

τις έννοιες και συνδέσμους που προσδιορίζουν τις σχέσεις μεταξύ των εννοιών περιγράφοντας πώς μια έννοια συνδέεται με μια άλλη (Novak and Gowin 1984, McAleese 1998). Η βασική έννοια που περιγράφεται από τις έννοιες στις οποίες αναλύεται (συνήθως απεικονίζεται στην κορυφή του χάρτη) καλείται κεντρική έννοια. Η τριάδα Έννοια-Σύνδεσμος-Έννοια δημιουργεί μια πρόταση (proposition). Ουσιαστικά, ένας ΕΧ αποτελεί μια διαγραμματική αναπαράσταση συνδέσεων μεταξύ δύο ή περισσοτέρων εννοιών με τη μορφή προτάσεων προβάλλοντας και αναδεικνύοντας τις συνδέσεις και τις σχέσεις μεταξύ των εννοιών.

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ

Ο δάσκαλος μέσα από το πρόγραμμα παρουσιάσεων μπορεί να δημιουργήσει και να παρουσιάσει ένα οργανόγραμμα του μαθήματος, π.χ.

– παρουσίαση του πλάνου του γνωστικού αντικειμένου

– παρουσίαση της σχεδίασης μιας διδασκαλίας, όπου θα απεικονίζονται οι στόχοι, το περιεχόμενο, οι διδακτικές τεχνικές, το εποπτικό υλικό, ο Χρονοπρογραμματισμός της διδασκαλίας.

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ

Επίσης ο δάσκαλος μπορεί να προβάλλει μία λίστα εννοιών στους μαθητές καθώς και ένα σύνολο ερωτήσεων που θα τους βοηθήσει στη δημιουργία του δικού τους χάρτη.Μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις γραμμές σχεδίασης του υπολογιστή.

Επιπλέον ο δάσκαλος μπορεί να δημιουργήσει εκπαιδευτικό λογισμικό όπου οι μαθητές θα αξιολογούν ,θα διορθώνουν,θα συμπληρώνουν και θα επεκτείνουν ένα δοσμένο χάρτη.

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ

Η Προσομοίωση αποτελεί ένα είδος παιχνιδιού ρόλων, όμως διαφέρει στο ότι οι εκπαιδευόμενοι δεν εισέρχονται σε μία «θεατρική κατάσταση». Δεν υποδύονται κάποια πρόσωπα, όπως στο παιχνίδι ρόλων, αλλά απλώς συμμετέχουν σε μια νοητή και, κατά το δυνατόν, ρεαλιστική αναπαράσταση μιας κατάστασης, προσπαθώντας να σκεφτούν όπως θα σκέφτονταν τα «πραγματικά» πρόσωπα που αφορά η κατάσταση.

Η Προσομείωση έχει όλα τα πλεονεκτήματα του παιχνιδιού ρόλων. Οι νέες γνώσεις, ικανότητες και στάσεις που αναπτύσσονται έχουν άμεση σχέση με την καθημερινότητα των μαθητών.

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ

Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να εξασκηθούν σε ένα περιβάλλον ήρεμο και με χαμηλό ρίσκο, και να εκπαιδευτούν για το χειρισμό καταστάσεων που ενέχουν περισσότερο άγχος και κίνδυνο (π.χ. η προσομοίωση ενός σεισμού στο σχολείο).

Παρέχεται η δυνατότητα του λάθους και η μάθηση μέσα από αυτό, χωρίς τις συνέπειες που ένα αντίστοιχο λάθος μπορεί να έχει σε πραγματικό περιβάλλον.

Ο Δάσκαλος μπορεί να χρησιμοποιήσει προσομοιωμένες ασκήσεις για χρήση υπολογιστή.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΕΙΔΙΚΟ

Πολλές φορές οι εκπαιδευόμενοι μπορούν μέσα από την προσωπική τους προσπάθεια να συλλέξουν πληροφορίες για το γνωστικό αντικείμενο στο οποίο εκπαιδεύονται, να δημιουργήσουν πολύτιμες ευκαιρίες μάθησης, και να εκμαιεύσουν τις πηγές εκείνες που αφορούν και καλύπτουν άμεσα τις ιδιαίτερες προσωπικές τους εκπαιδευτικές ανάγκες. Έτσι πηγή μάθησης μπορεί να είναι κάποιος ειδικός ή ένα έμπειρο πρόσωπο που προσκαλείται στο πρόγραμμα εκπαίδευσης/κατάρτισης, με στόχο να μεταφέρει την εμπειρία του στους εκπαιδευόμενους. Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιείται η εκπαιδευτική τεχνική «Συνέντευξη από Ειδικό» (Κόκκος, Α., 2005, σελ. 83).

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΕΙΔΙΚΟ

Η τεχνική αυτή έχει πολλά πλεονεκτήματα:

α )Οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση του περιεχομένου της εκπαίδευσης και στην απόκτηση συγκεκριμένων γνώσεων.

β) Καλύπτονται άμεσα οι ιδιαίτερες ατομικές αλλά και ομαδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών.

γ) Αναπτύσσεται η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση μέσα από την αναζήτηση πηγών και τη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού περιεχομένου.

δ) Αναπτύσσεται η αναλυτική και κριτική ικανότητα των εκπαιδευομένων.

ε) Αναπτύσσεται η ικανότητα παρατήρησης και ενεργητικής ακρόασης.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΕΙΔΙΚΟ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ Ο εκπαιδευτικός σε συνεργασία με τους μαθητές

μπορεί να επισκεφτεί διάφορες ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες, ηλεκτρονικές εφημερίδες και να διαβάσει διάφορα επιστημονικά άρθρα, ώστε να γίνει η επιλογή του ειδικού.

Οι μαθητές της τάξης δημιουργούν στο word μία πρόσκληση και τη στέλνουν ηλεκτρονικά στον ειδικό.

Ο δάσκαλος με τους μαθητές μπορούν να ενημερωθούν από το διαδίκτυο για το προφίλ του προσκεκλημένου ειδικού, όπως για τα στοιχεία του βιογραφικού του, τα επιτεύγματα, το έργο του, τα κείμενα που ενδεχομένως έχει δημοσιεύσει κλπ.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΕΙΔΙΚΟ EΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ Η τάξη προετοιμάζει ατομικά αλλά και ομαδικά

τις ερωτήσεις που θα κάνει και τις παρουσιάζει μέσα από το πρόγραμμα παρουσίασης.

Η συνέντευξη καταγράφεται και μπορεί να ακουστεί μέσα στην τάξη κάποια άλλη μέρα. Οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν στον υπολογιστή ένα κείμενο με τις παρατηρήσεις τους.

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η συνέντευξη μπορεί να γίνει και διαδικτυακά.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ

Με βάση όσα προαναφέραμε θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε ότι η αποτελεσματική χρήση Τ.Π.Ε προϋποθέτει:

Πρόσβαση στην τεχνολογία . Σχεδιασμό της τεχνολογίας ώστε να

εξυπηρετεί εκπαιδευτικούς σκοπούς . Ανάπτυξη και προσαρμογή κατάλληλου

εκπαιδευτικού λογισμικού για τα γνωστικά αντικείμενα που συμπεριλαμβάνονται στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών .

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ

ΤΠΕ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ Αλλαγές στο Πρόγραμμα Σπουδών καθώς και

ανάπτυξη κατάλληλου συνοδευτικού διδακτικού υλικού αντίστοιχου με τις διαφορετικές διδακτικές προσεγγίσεις που υιοθετούνται με τη χρήση των Τ.Π.Ε – για παράδειγμα μαθησιακές δραστηριότητες αντί για διαλέξεις .

Αλλαγή στον τρόπο αξιολόγησης των μαθητών.

Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών – είτε εισαγωγική είτε ενδοϋπηρεσιακή .

Επιμόρφωση των στελεχών της εκπαίδευσης . Τεχνική και διοικητική υποστήριξη των

εκπαιδευτικών .

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Στη σημερινή εποχή o μαθητής πρέπει να αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην οικοδόμηση της γνώσης και ο Η/Υ μπορεί να είναι ο εξειδικευμένος συνεργάτης που παρέχει καθοδήγηση,. Το ψηφιακό υλικό καλούνται οι μαθητές να το εντοπίσουν, να το ελέγξουν, να το αξιολογήσουν, να το μορφοποιήσουν και να το συνδυάσουν. Μπορεί να υπάρξει επεξεργασία κειμένων, εικόνων, οργάνωση δεδομένων και παρουσίαση αυτών. Ο Η/Υ αναδεικνύεται σε εργαλείο διασύνδεσης. Τα εκπαιδευτικά λογισμικά μπορούν να προσφέρουν δυνατότητες για επικοινωνία και συνεργασία. Μπορούν να δημιουργηθούν κοινότητες μέσω ιστολογίων ή forum.

Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες με τη χρήση των Η/Υ, αρκεί βέβαια, να οργανώνονται δραστηριότητες και διδασκαλίες σχεδιασμένες για να εξυπηρετούν συγκεκριμένους μαθησιακούς και διδακτικούς στόχους, καθώς και να υποστηρίζει σύγχρονα μοντέλα μάθησης που βασίζονται σε καθημερινά προβλήματα.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Από όλα τα προηγούμενα γίνεται

κατανοητό ότι ο δάσκαλος μπορεί να συνδυάσει με πολλούς τρόπους τις διδακτικές τεχνικές με τη χρήση ΤΠΕ. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να επιτύχει τα μέγιστα αποτελέσματα κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας. Είναι σίγουρο ότι το ενδιαφέρον και η συμμετοχή των μαθητών θα αυξηθεί κατακόρυφα μια και η διδασκαλία θα παρουσιάζει μία ξεχωριστεί ποικιλία .