Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

18

Click here to load reader

description

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ

Transcript of Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

Page 1: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 1

ΟδύσσειαΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ

17/3/2014

Page 2: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 2

Οδύσσεια

H Οδύσσεια είναι το δεύτερο μεγάλο έπος της αρχαίας ελληνικής γραμματείας μετά την Ιλιάδα. Αν και τα δύο έπη αποδίδονται από την παράδοση στον Όμηρο, η φιλολογία αναγνωρίζει σημαντικές διαφορές ανάμεσά τους και η επικρατέστερη άποψη είναι ότι η Οδύσσεια συντέθηκε από διαφορετικό ποιητή, με κάποια χρονική απόσταση από την Ιλιάδα.

17/3/2014

Page 3: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 3

Η Οδύσσεια πραγματεύεται τον περιπετειώδη νόστο (επαναπατρισμό) του ήρωα του Τρωικού Πολέμου και βασιλιά της Ιθάκης Οδυσσέα, καθώς και το φόνο των μνηστήρων, οι οποίοι είχαν εγκατασταθεί στο παλάτι του και διεκδικούσαν τη γυναίκα του Πηνελόπη.

17/3/2014

Page 4: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 4

Η Οδύσσεια χωρίστηκε από τους Αλεξανδρινούς Γραμματικούς σε 24 ραψωδίες, που αριθμήθηκαν με τα μικρά γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου. Κατά ομάδες οι ραψωδίες συναπαρτίζουν την Τηλεμάχεια (α-δ), όπου βλέπουμε το γιο του Οδυσσέα Τηλέμαχο να αναζητά τον πατέρα του, τη Φαιακίδα (ε-ν), όπου ακούμε τον ίδιο τον ήρωα να αφηγείται στους Φαίακες τις προηγούμενες περιπέτειές του και να φτάνει στην Ιθάκη, και τη Μνηστηροφονία (ξ-ω), την ιστορία της τιμωρίας των μνηστήρων.

Σαν οδύσσεια χαρακτηρίζεται μεταφορικά κάθε περιπλάνηση, ταλαιπωρία, περιπέτεια.

17/3/2014

Page 5: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 5

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΕΠΟΣ

Το έπος είναι ένα έργο μεγάλων διαστάσεων με πολλές λεπτομέρειες και ανάλυση της ιστορίας που παρουσιάζει.

Συνήθως η θεματολογία του είναι παρμένη από κάποιο θρυλικό ή ιστορικό γεγονός και αποτελεί τη ζωντανή μνήμη του γένους της φυλής ή του λαού συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν

17/3/2014

Page 6: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 6

ΕΠΟΣ

Κοινό χαρακτηριστικό δε όλα τα έπη ήταν ότι περιέγραφαν τις δυσκολίες και τις διακυμάνσεις των σχέσεων των ανθρώπων ,μεταξύ τους ή ανάμεσα των ανθρώπων και των θεών.

Τα έπη τα έγραφαν άνθρωποι ανώτερου πνευματικού επιπέδου ( ιερείς, ραψωδοί, συγγραφείς) και τα απήγγειλαν οι ίδιοι ή οι αοιδοί.

17/3/2014

Page 7: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 7

ΕΠΟΣ

Οι αοιδοί για να μπορούσαν να θυμούνται τον όγκο του έργου είχαν ειδικές τεχνικές.

Στα αρχαία χρόνια 2 είναι τα έπη για τα οποία μιλάει όλη η ανθρωπότητα ως σήμερα Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ που διαπραγματεύεται το γυρισμό του Οδυσσέα στην πατρίδα του την Ιθάκη και η ΙΛΙΑΔΑ που έχει ως θέμα το θυμό του Αχιλλέα με τον Αγαμέμνονα για τα λάφυρα των μαχών και τα γεγονότα που επακολούθησαν μετά την αποχώρηση του.

17/3/2014

Page 8: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 8

ΕΠΟΣ

Τα έπη ήταν χωρισμένα σε 24 ραψωδίες όλα ήταν και τα γράμματα της αλφαβήτας.

Η τεχνική τους: είναι γραμμένα στη γλώσσα της ιωνικής διαλέκτου με Αιολικά στοιχεία, αυτή τη γλώσσα μιλούσαν οι Ίωνες και οι Αιολοί.

Η Ιλιάδα περιέχει 15.οοο στίχους και η Οδύσσεια 13.000.

Το μέτρο τους είναι ηρωικός, εξάμετρος ή εξαδάκτυλος.

17/3/2014

Page 9: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 9

Ραψωδία α : Θεών αγορά. Αθηνάς παραίνεσις προς Τηλέμαχον. Μνηστήρων εὐωχία

Το έργο αρχίζει με επίκληση του ποιητή στην Μούσα : ἄνδρα μοι ἔννεπε, μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ / πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσεν· (Τον άντρα τον πολυμήχανο τραγούδησε, Μούσα, / που πολύ περιπλανήθηκε, όταν πήρε την ιερή πόλη της Τροίας). Δέκα χρόνια μετά την άλωση της Τροίας, κι ενώ όλοι οι άλλοι Αχαιοί γύρισαν στις πατρίδες τους, ο Οδυσσέας βρίσκεται στην Ωγυγία, στο νησί της θεάς Καλυψώς, που θέλει να τον κρατήσει για πάντα κοντά της ενώ αυτός θέλει να επιστρέψει στην Ιθάκη. Οι θεοί συνεδριάζουν στον Όλυμπο, κι επωφελούμενη από την απουσία του Ποσειδώνα, που εχθρεύεται τον ήρωα, η Αθηνά πείθει τον Δία να συναινέσει στην επιστροφή του Οδυσσέα, που του αρκεί να δει να βγαίνει καπνός στην πατρίδα του (καπνὸν ἀποθρῴσκοντα) κι ας πεθάνει (α 58).

17/3/2014

Page 10: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 10

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΡΑΨΩΔΙΑΣ Α Σε εφαρμογή του θεϊκού σχεδίου,

η Αθηνά κατεβαίνει στην Ιθάκη για να παρακινήσει τον Τηλέμαχο να αναζητήσει τον πατέρα του. Με τη μορφή του Μέντη, ενός πατρικού φίλου, μπαίνει στο παλάτι, όπου οι μνηστήρες γλεντοκοπούν κατασπαταλώντας την περιουσία του Οδυσσέα. Ο Τηλέμαχος υποδέχεται φιλόξενα τον ξένο και η Αθηνά προσπαθεί να τον πείσει πως ο πατέρας του ζει. Τον παρακινεί να καταγγείλει τη συμπεριφορά των μνηστήρων και να πάει στο βασιλιά της Πύλου, το Νέστορα και στο βασιλιά της Σπάρτης, Μενέλαο, για να ρωτήσει για τον Οδυσσέα.

17/3/2014

Page 11: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 11

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΡΑΨΩΔΙΑΣ Α

Φεύγοντας, η Αθηνά αποκαλύπτεται και ο Τηλέμαχος αναθαρρεί. Ο αοιδός Φήμιος τραγουδά το γυρισμό των Αχαιών από την Τροία, η Πηνελόπη όμως κατεβαίνει πονεμένη και τον καλεί ν' αλλάξει τραγούδι.

Ο Τηλέμαχος της μιλά με αυστηρότητα και τη στέλνει πίσω στα διαμερίσματά της. Στη συνέχεια στρέφεται με αυτοπεποίθηση προς τους μνηστήρες, τους λέει να φύγουν από το σπίτι του και τους ανακοινώνει ότι θα φέρει το θέμα στη συνέλευση των Ιθακησίων. Ακολουθεί λογομαχία. Καθώς τελειώνει η πρώτη μέρα του ποιητικού χρόνου της Οδύσσειας, ο Τηλέμαχος ξαγρυπνά και αναλογίζεται τις υποδείξεις της Αθηνάς.

17/3/2014

Page 12: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 12

Ραψωδία β : Ιθακησίων αγορά. Τηλεμάχου Αποδημία. Στη συνέλευση που

συγκάλεσε ο Τηλέμαχος ζητά από τους μνηστήρες να φύγουν και τους απειλεί με τη θεϊκή τιμωρία για τα ανοσιουργήματά τους. Ο επιφανέστερος των μνηστήρων Αντίνοος κατηγορεί την Πηνελόπη ότι αποφεύγει τον γάμο με δόλο :

Δήλωσε ότι θα ξαναπαντρευτεί όταν τελειώσει το σάβανο του πεθερού της Λαέρτη αλλά κάθε βράδυ ξηλώνει ό,τι ύφανε την ημέρα.

Οι μνηστήρες καλούν τον Τηλέμαχο να της επιβληθεί. Αυτός ανταπαντά ότι δεν μπορεί να διώξει την μητέρα του απ' το σπίτι, δέχεται όμως να την ξαναπαντρέψει, αν του δοθεί καράβι να ψάξει για τον πατέρα και βεβαιωθεί πως πέθανε τελικά. Δύο αετοί που αλληλοξεσκίζονται ερμηνεύονται από τον μάντη Αλιθέρση ως σημάδι για τη σύντομη επιστροφή του Οδυσσέα και την τιμωρία των μνηστήρων. Οι μνηστήρες βρίζουν και απειλούν το μάντη, το ίδιο και τον Μέντορα, παλιό φίλο του Οδυσσέα, που επικρίνει την απάθεια των Ιθακησίων. Ο μνηστήρας Λεώκριτος δηλώνει πως, ακόμα κι αν γυρίσει ο Οδυσσέας, αυτοί θα τον σκοτώσουν.

17/3/2014

Page 13: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 13

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΡΑΨΩΔΙΑΣ Β Ο Τηλέμαχος κατεβαίνει στην

ακρογιαλιά και παρακαλεί την Αθηνά να του συμπαρασταθεί. Η Αθηνά εμφανίζεται με τη μορφή του Μέντορα τώρα, τον καθησυχάζει, του δίνει οδηγίες και προσφέρεται να τον βοηθήσει. Ο Τηλέμαχος γυρίζει στο παλάτι και, παρά τις ειρωνείες των μνηστήρων, αρχίζει τις ετοιμασίες. Η Ευρύκλεια, η παραμάνα του, ανησυχεί, τελικά όμως ορκίζεται να μην πει τίποτα στη μητέρα του. Η Αθηνά/Μέντορας βρίσκει καράβι και ναύτες, κοιμίζει τους μνηστήρες και ανακοινώνει στον Τηλέμαχο πως όλα είναι έτοιμα. Το ταξίδι ξεκινά και συνεχίζεται όλη τη νύχτα με τον ευνοϊκό άνεμο που στέλνει η θεά.

17/3/2014

Page 14: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 14

Ραψωδία γ : Τὰ ἐν Πύλῳ. Το ξημέρωμα της 3ης μέρας της

Οδύσσειας ο Τηλέμαχος και η Αθηνά/Μέντορας φτάνουν στην Πύλο όπου ο βασιλιάς Νέστορας τους υποδέχεται φιλόξενα. Ο Νέστορας θυμάται τον Οδυσσέα και τα βάσανα των Αχαιών με συγκίνηση. Ο ίδιος μαζί με το Μενέλαο απέπλευσαν βιαστικά για να προλάβουν την οργή των θεών, ενώ ο Οδυσσέας και άλλοι έμειναν πίσω για να προσφέρουν πρώτα θυσίες. Απαριθμεί τους Αχαιούς που έμαθε πως έφτασαν στις πατρίδες τους, για τον Οδυσσέα όμως δεν ξέρει τίποτα περισσότερο. Όσο για την κατάσταση στην Ιθάκη, παρακινεί τον Τηλέμαχο να αντιμετωπίσει τους μνηστήρες με τη βοήθεια της Αθηνάς. Με συνοδό το γιο του Νέστορα, Πεισίστρατο, ο Τηλέμαχος αναχωρεί την επόμενη μέρα με άρμα για τη Σπάρτη.

17/3/2014

Page 15: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 15

Ραψωδία δ : Τὰ ἐν Λακεδαίμονι.

Το πρωί της 5ης μέρας φτάνουν στη Σπάρτη και βρίσκουν το Μενέλαο να γιορτάζει διπλό γάμο, του γιου και της κόρης του. Ο Μενέλαος, που δεν ξέρει ακόμη ποιον έχει απέναντί του, εξιστορεί τις επί οκτώ χρόνια περιπλανήσεις του μετά την άλωση της Τροίας και αναφέρεται και στα ακόμη μεγαλύτερα παθήματα του Οδυσσέα. Έμαθε για τις περιπέτειές του αλλά αγνοεί τι απέγινε.

Η Ελένη εμφανίζεται και ο Τηλέμαχος αναγνωρίζεται. Όλοι θρηνούν γι΄ αυτούς που έχασαν και η Ελένη ρίχνει στο κρασί το «νηπενθές» για να τους διώξει τον πόνο. Αφηγείται πώς κάποτε αναγνώρισε τον Οδυσσέα, όταν μπήκε κρυφά στην Τροία για να κατασκοπεύσει. Δεν τον κατέδωσε, αντίθετα χάρηκε που τον είδε, αφού ήθελε πια και η ίδια να γυρίσει στη Σπάρτη. Ο Μενέλαος με τη σειρά του αφηγείται πώς ο Οδυσσέας γλύτωσε τους Αχαιούς που ήταν κρυμμένοι στο Δούρειο Ίππο, όταν κινδύνεψαν ν΄ αποκαλυφθούν.

17/3/2014

Page 16: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 16

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΡΑΨΩΔΙΑΣ Δ Την επόμενη μέρα, την 6η της

Οδύσσειας, ο Τηλέμαχος ρωτάει για τον πατέρα του και περιγράφει την κατάσταση στην Ιθάκη. Ο Μενέλαος εύχεται το θάνατο των μνηστήρων και αφηγείται τον αποκλεισμό του στην Αίγυπτο. Εκεί δάμασε το φοβερό γέροντα της θάλασσας Πρωτέα κι εκείνος, μεταξύ άλλων, του είπε πως ο Οδυσσέας είναι ζωντανός και βρίσκεται στο νησί της Καλυψώς, ποθώντας να γυρίσει πίσω στην Ιθάκη. Ύστερα ο Τηλέμαχος επιστρέφει στην Πύλο.

17/3/2014

Page 17: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 17

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΡΑΨΩΔΙΑΣ Δ

Στην Ιθάκη οι μνηστήρες πληροφορούνται έκπληκτοι το ταξίδι του Τηλέμαχου και αποφασίζουν να τον σκοτώσουν με δόλο. Η Πηνελόπη μαθαίνει τα νέα και φοβάται πως θα χάσει τώρα και το γιο της. Προσεύχεται στην Αθηνά κι εκείνη φέρνει στον ύπνο της την αδελφή της Ιφθίμη, που την καθησυχάζει με τη διαβεβαίωση πως ο Τηλέμαχος βρίσκεται υπό την προστασία της θεάς. Στο μεταξύ οι μνηστήρες αρματώνουν καράβι και στήνουν την ενέδρα τους στα στενά της Σάμης.

17/3/2014

Page 18: Γλώσσα Συγγενικες Σχεσεις - Οδύσσεια

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 18

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΆΛΛΕΣ ΡΑΨΩΔΙΕΣ

ΠΑΤΗΣΤΕ ΚΛΙΚ

ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ

17/3/2014