Η μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Βύλιζας Ματσουκίου είναιI όπως άλλωστε υποδηλώνει το τοπωνύμιο ΒίλεζαI σχηματισμένο από γλωσσικά αλβανικά στοιχείαI χτισμένη σε μια φρουριακή και περίοπτη θέσηI σε υψόμετρο 9T3 μέτρων [39◦34΄M1K42΄΄Β / 21◦M8΄42K68΄΄Α] στην πλαγιά του βουνού Κριθάρια και επάνω από τη συμβολή τριών παραπόταμων που συμβάλλουν στον ΆραχθοI σε μια περιοχή που φιλοξενεί -στα βορειοανατολικά της μονής- ίχνη αρχαίων λειψάνων Eπιθανόν τείχους)K Τα σωζόμενα κτίσματα του μοναστηριούI που πιθανότατα να αντικατέστησαν μια προγενέστερη οικοδομική φάσηI που ωστόσο δεν έχει μέχρι σήμερα αποδειχθεί αρχαιολογικάI θα μπορούσαν να τοποθετηθούν χρονικά σε μία περίοδο από το τελευταίο τέταρτο του 1Tου αιώνα μέχρι και το έτος 1T83I οπότε και ανακαινίστηκε το καθολικόI όπως μαρτυρεί η εγχάρακτη αφιερωτική επιγραφή στην κεντρική αβαθή κόγχηI κάτω από ανάγλυφο τόξοI στο εξωτερικό μέρος αψίδας του ιερούK Σε διαφορετικές άλλωστε χρονικές φάσεις του 18ου αιώνα ανήκουν οι τοιχογραφίες της μονής Eνάρθηκας: αρχές 18ου αιώναI καθολικό: 1T93I παρεκκλήσιο Προδρόμου: 1T3T)K Σε κάθε περίπτωσηI αν κρίνουμε από τα στοιχεία του υλικού πολιτισμούI όπως τα κινητά λατρευτικά αντικείμενα EεικόνεςI χειρόγραφαI τέμπλο παρεκκλησίου Αγίου Ιωάννη Προδρόμου των μέσων του 1Tου αιώναI αναλόγιο του 1695)I οι αιώνες στους οποίους ανήκει το αρχαιολογικό υλικό στην πλειονότητά του είναι οι 1Tος και 18οςI γεγονός που επαληθεύεται από την οικονομική ανάπτυξη του Ματσουκίου αρχικά (ακμή κατά τον 1Tο και τις αρχές του 18ου αιώναI σταδιακή παρακμή στη συνέχεια του 18ου αιώνα) και των Καλαρρυτών Eσταδιακή ακμή μέσα στον 18ο αιώνα)K Σε κάθε περίπτωσηI πάντωςI η υπάρχουσα οικοδομική και ζωγραφική ακμή της μονής Βύλιζας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής καιI ειδικά για την περίοδο του 18ου αιώναI με εκείνη των ΚαλαρρυτώνI καθώς και με τη μεταστροφή του πληθυσμού τους από την κτηνοτροφία στη βιοτεχνία και στο εμπόριοI καθώς το Ματσούκι στα μέσα του 18ου αιώνα βρισκόταν σε παρακμήK Η ζωή της μονής προσδιορίζεται αναπόφευκτα -πως αλλιώς άλλωστε θα μπορούσεI για παράδειγμαI να εξηγηθεί ο πλούτοςI σε αριθμό και ποιότηταI των εικόνων που απαρτίζουν τη συλλογή της που παρά τις καταστροφές και τις απώλειες που θα πρέπει να μεσολάβησαν παραμένει σημαντικός- από την ορεινή πραγματικότητα του τόπου στον οποίο ανήκειI σε διαρκή επικοινωνίαI από τη μιαI μέσω των μετακινήσεων των κοπαδιώνI με τη Θεσσαλία καιI από την άλληI από τη μεταποιητική δραστηριότητα και την εμπορική διάθεση του μαλλιούI το οποίο διακινείται στις ευρωπαϊκές αγορέςK

Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η

Η Εκκλησιαστική Επιτροπή της Ιεράς Μονής Βύλιζας Ματσουκίου και τα µέλη της Οργανωτικής Επιτροπής

έχουν την τιµή να σας προσκαλέσουν στην Επιστηµονική Ηµερίδα µε θέµα:

«Η Ιερά Μονή Βύλιζας στον τόπο και στον χρόνο»,

η οποία θα διεξαχθεί στον χώρο της Μονής Βύλιζας Ματσουκίου το Σάββατο, 2 Ιουλίου 2011, και ώρα 10:00

ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Η Μ Ε Ρ Ι Δ Α Σ

ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ στη Μονή Βύλιζας, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Άρτης, κ. ΙΓΝΑΤΙΟΥ

ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΣΥΝΕΔΡΩΝ: 09:45-10:00

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ: 10:00-10:30

Χαιρετισµός Γενικής Γραµµατέως της Αποκεντρωµένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας, Κυρίας ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΠΑΣΤΑ-ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ,

Χαιρετισµός Περιφερειάρχη Ηπείρου, κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΑΧΡΙΜΑΝΗ,

Χαιρετισµός Διευθύντριας Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, Κυρίας ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

ΚΟΡΔΟΥΛΗ, και παράδοση ψηφιακής µορφής των χειρογράφων της Βύλιζας,

Χαιρετισµός Δηµάρχου Β. Τζουµέρκων, κ. ΙΩΑΝΝΗ ΣΕΝΤΕΛΕ,

Χαιρετισµός Προέδρου Ι.Λ.Ε.Τ., κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΑΡΓΩΝΗ,

Χαιρετισµός Προϊσταµένης 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Κυρίας ΒΑΡΒΑΡΑΣ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ,

Χαιρετισµός Προέδρου Οργανωτικής Επιτροπής, κ. ΚΩΣΤΑ Ν. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ,

Χαιρετισµός Μητροπολίτη Άρτης, κ. ΙΓΝΑΤΙΟΥ, και κήρυξη έναρξης εργασιών Ηµερίδας.

Α΄ΣΥΝΕΔΡΙΑ: 10:30-11:30, ΠΡΟΕΔΡΟΙ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑNTONIO RIGO, ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ 8ΗΣ ΕΒΑ ΒΑΡΒΑΡΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

ΧΡΗΣΤΟΣ Δ. ΜΕΡΑΝΤΖΑΣ, «Προς µια ερµηνευτική του τόπου της αγιότητας».

ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΑΜΑΡΑ, «Οίνος νέος σε ασκούς παλαιούς: σύγχρονοι τρόποι ανάδειξης της εκκλησιαστικής πολιτιστικής κληρονοµιάς».

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΑΚΡΗΣ, «Το χρονικό της πρόσφατης ανακαίνισης της µονής Βύλιζας».

ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ / ΚΑΦΕΣ: 11:30-12:00

Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ: 12:00-13:00, ΠΡΟΕΔΡΟΣ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ 8ΗΣ ΕΒΑ ΑΡΓΥΡΩ ΚΑΡΑΜΠΕΡΙΔΗ

ΚΩΣΤΑΣ Ν. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, «Τα χειρόγραφα της Βύλιζας: Μία Επισκόπηση».

ΑNTONIO RIGO, «Θεολογικά κείµενα από τον κώδικα 5 της Βύλιζας».

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΚΑΛΟΥΣΙΟΣ, «Σηµειώµατα σε εκκλησιαστικά έντυπα της Βύλιζας».

ΓΕΥΜΑ στον χώρο της µονής 13:30-16:00

Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ: 16:00-18:30, ΠΡΟΕΔΡΟΙ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ Ν. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Δ. ΜΕΡΑΝΤΖΑΣ

ΑΡΓΥΡΩ ΚΑΡΑΜΠΕΡΙΔΗ – ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΣΚΑΝΗΣ, «Το συγκρότηµα της µονής Βύλιζας. Αρχιτεκτονική παρουσίαση».

ΙΩΑΝΝΑ ΚΩΣΤΗ, «Οι τοιχογραφίες του Παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννη του Προδρόµου στη Μονή Βύλιζας Ματσουκίου».

ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ / ΚΑΦΕΣ: 16:40-17:00

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΝΤΟΠΑΝΑΓΟΥ, «Οι ζωγράφοι στη µονή της Βύλιζας και το ευρύτερο καλλιτεχνικό περιβάλλον στην Ήπειρο τον 18ο αιώνα».

ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ, «Οι επιγραφές της Βύλιζας».

Απολογισµός και Συµπεράσµατα Ηµερίδας: 17:45