ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ (εργασία για περιβαλλοντικό...

51
Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ Ο ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΝΩ ΠΟΛΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΧΩΡΙΣ ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥ Η περιοχή που ξεχωρίζει γιατί διατηρεί ακόμα στοιχεία από το παρελθόν, γιατί ακόμα είναι φανερά συνδεδεμένη με την παράδοση και το “διαφορετικό”.

description

 

Transcript of ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ (εργασία για περιβαλλοντικό...

Page 1: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ Ο ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΝΩ ΠΟΛΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΧΩΡΙΣ ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥ

 Η περιοχή που ξεχωρίζει γιατί διατηρεί ακόμα στοιχεία από το παρελθόν, γιατί ακόμα είναι φανερά συνδεδεμένη με την παράδοση και το “διαφορετικό”.

Page 2: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Πρόγραμμα περιβαλλοντικής αγωγής

2013-20142ο ΓΕΛ Ελευθερίου Κορδελιού

Μαθητές/ριες που συμμετείχαν

Στεφανίδου ΕλένηΠασχάλογλου ΕλένηΣακόγλου ΧρύσαΤζίτζο ΙωάνναΠολύζου ΕρασμίαΤζιώρα ΘεοδώραΣκρίνος ΑριστείδηςΣαρηγιαννίδου Άννα

Ταχματζίδης ΚώσταςΤαξιάρη ΖαφειρούλαΤριανταφυλλίδης ΠάνοςΤριανταφύλλου ΠέτροςΠαυλίδης ΠαύλοςΠαπαδόπουλος ΑλέξηςΡαχμανίδου ΕλένηΣπανού Ελένη

Page 3: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Συντονίστρια Καθηγήτρια

Ζέκη Κάτια

Συμμετέχων Καθηγητής

Βαλαχής Ανδρέας

Page 4: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Ομιλήτρια:

Στεφανίδου Ελένη

Βοηθοί:

• Τζιώρα Θεοδώρα• Σακόγλου Χρύσα• Πασχάλογλου Ελένη

Χειρίστριες Ηλεκτρονικού Υπολογιστή:

• Τζίτζο Ιωάννα• Πολύζου Ερασμία

Page 5: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Πρόγραμμα περιβαλλοντικής αγωγής2013-2014

Παιδαγωγικοί στόχοι:

Να γνωρίσουν οι μαθητές την αρχιτεκτονική της Άνω Πόλης

Να γίνουν γνωστά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή

Να έρθουν σε επαφή με τη παρελθοντική και σύγχρονη εικόνα της πόλης

Μεθοδολογία

ΔιαλέξειςΕπισκέψεις στην

πάνω πόληΣυνεντεύξεις από

ειδικούς

Page 6: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΩ ΠΟΛΗ…Η Άνω Πόλη, τειχοπερίκλειστη και γοητευτική είναι το σκηνικό που ανακαλεί από τη μνήμη μας εικόνες του παρελθόντος. Η Άνω Πόλη σήμερα είναι μια περιοχή της Θεσσαλονίκης που αντιπροσωπεύει την «παλιά πόλη» και προστατεύεται από την πολιτεία, σε μια προσπάθεια της, να κρατήσει το παραδοσιακό ύφος και τα πολλά μνημεία της. Η περιοχή της Άνω Πόλης, όπως φανερώνει και το όνομα της είναι το βορειότερο και ψηλότερο τμήμα της παλιάς πόλης της Θεσσαλονίκης, το οποίο γλίτωσε από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917.

Page 7: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

• Χτισμένη σε λόφο (Μπαϊρ), με βραχώδες έδαφος περικλείεται από τις τρεις πλευρές από τα τείχη, ενώ το νότιο όριο είναι η οδός Ολυμπιάδος.

• Μετά την απελευθέρωση, η πυρκαγιά του '17 επηρεάζει έμμεσα μόνο την Άνω Πόλη.

• Μετά τη μικρασιατική καταστροφή το 1922, 92.000 πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη με την ανταλλαγή των πληθυσμών μέσω της Υπηρεσίας των Ανταλλάξιμων.

• Tα προβλήματα στην Άνω Πόλη αυξήθηκαν εξαιτίας των ζημιών μετά τον σεισμό του 1978.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΩ ΠΟΛΗ…

Page 8: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Η περιοχή

• Όμορφα παραδοσιακά και πολύχρωμα σπιτάκια

• Στενά λιθόστρωτα δρομάκια• Απότομες ανηφόρες• Μνημεία καταχωρημένα στον

κατάλογο• παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.Σημαντικά μνημεία

• Tα Τείχη με την Ακρόπολη • Tο Επταπύργιο• Ο Ναός του Οσίου Δαβίδ (Μονή Λατόμου) • Ο Ναός του Αγίου Νικολάου Ορφανού • Ο Ναός των Ταξιαρχών• Η Μονή Βλατάδων • Ο Ναός της Αγίας Αικατερίνης• Ο Ναός του Προφήτη Ηλία• Βυζαντινός λουτρώνας της πλατείας

Κρίσπου στο Κουλέ Καφέ• το Αλατζά Ιμαρέτ της οδού Κασσάνδρου• O οθωμανικός τουρμπές στην πλατεία

Τερψιθέας

Page 9: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΕΙΧΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΠΟΛΗ…

• Απαραίτητη για την προστασία της Ακρόπολης της Θεσσαλονίκης

• Απαραίτητη για την οριοθέτηση της περιοχής της Άνω Πόλης

• Απλώνονται βόρεια της Ακρόπολης

• Δυτικά και ανατολικά ως τα αντίστοιχα Βυζαντινά Τείχη

Page 10: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

ΒΟΡΕΙΑ ΤΕΙΧΗ

Βόρεια Τείχη - Άνω Πόλη

• Περικλείουν την Άνω Πόλη, ανερχόμενα από τη δυτική πλευρά μετά τη Λυταία Πύλη, ακολουθώντας τη μορφολογία του βραχώδους εδάφους της περιοχής προς την Ακρόπολη.

Page 11: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΤΕΙΧΗ

Ανατολικά Τείχη – Άνω Πόλη

• Το ευθύγραμμο ανατολικό τείχος, μετά την οδό Αγ. Δημητρίου συνεχίζει την πορεία του βόρεια με δύο τριγωνικούς προβόλους και με ορθογώνιους πύργους, ανεβαίνοντας την πλαγιά του λόφου. • Η ευθύγραμμη συνέχεια του τείχους έφτανε στον άξονα της οδού Αγ. Δημητρίου, όπου ανοιγόταν μια από της κύριες πύλες των τειχών, η Νέα Χρυσή πύλη.

Page 12: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ:Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ

Ορισμένα κτίρια γίνεται προσπάθεια να εκπροσωπήσουν τα χωρικά και κοινωνικά , οικονομικά και πολιτιστικά δεδομένα του χρόνου που δημιουργήθηκαν. 

Κριτήριο διατήρησής τους : Η εξασφάλιση ενός «δείγματος» του γραμμικού

οικιστικού πυρήνα που αναπτύσσονταν ώστε να δίνεται η εντύπωση μιας ενότητας-τμήματος του προϋπάρχοντος συνόλου 

Η κατάσταση διατήρησης των κτιρίων

Λήφθηκαν υπόψη και δεδομένα που σχετίζονται με την εφαρμοσημότητα των επιλογών, δηλ. το κόστος αποκατάστασης, διατήρησης και βιωσιμότητας των εν λόγω κτιρίων.

Page 13: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Δείγματα…

Page 14: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Ελεύθερος χώρος

Page 15: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ & ΜΟΝΕΣ…

Πολλές είναι οι εκκλησίες και οι μονές που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της Άνω Πόλης, ελάχιστες , όμως, είναι αυτές που έχουν μείνει ανέπαφες…

Page 16: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Εκκλησία Οσίου Δαβίδ – Μονή Λατόμου

Η εκκλησία διατηρείται μέχρι και σήμερα χωρίς πολλές παρεμβάσεις.

Page 17: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

• Το 12ο αιώνα ανακαινίστηκε και κοσμήθηκε με νέο τοιχογραφικό διάκοσμο.

• Πιθανά, τον 16ο αιώνα το καθολικό μετατράπηκε σε τζαμί.

• Σήμερα από το αρχικό κτίσμα λείπει το δυτικό τμήμα του. Διατηρεί ένα από τους σημαντικότερους ψηφιδωτούς και τοιχογραφικούς διακόσμους παλαιοχριστιανικής και βυζαντινής τέχνης γενικότερα.

Page 18: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Εκκλησία Αγίου Νικολάου Ορφανού

Εκκλησία Αγίας Αικατερίνης

Οι δύο αυτές εκκλησίες περιέχουν κομψοτεχνήματα, ειδικότερα τοιχογραφίες που προσδίδουν κάλλος και έχουν ιδιαίτερη ιστορική σημασία.

Page 19: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Εκκλησία Ταξιαρχών

• Πολύχρονη χρήση της ως τζαμί.

• Αποτέλεσμα οι πολλές της αλλοιώσεις

• Η σημερινή μορφή της αποτέλεσμα της αναστήλωσης που έγινε το 1953.

Page 20: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Μονή Βλατάδων

• Η σημασία και η οικονομική της ευρωστία =>μετόχια που διατηρούσε μέσα κι έξω από την πόλη.

Περιέχει: • Τάφους και τοιχογραφίες. • Τέμπλο (17ος αιώνα με

επισκευές του 19ου αι.) • Σκευοφυλάκιο μεγάλος

αριθμός ιδιαίτερα αξιόλογων εικόνων, που χρονολογούνται από τον 12ο ως το 19ο αιώνα.  

Page 21: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Μονή Προφήτη ΗλίαΗ σημερινή μορφή του

μνημείου οφείλεται στις αναστηλωτικές εργασίες της περιόδου 1956-1961, κατά τις οποίες ανακατασκευάστηκαν το περίστωο, οι τρούλοι του νάρθηκα και τα δυτικά παρεκκλήσια.

Page 22: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Άλλα κτίσματα…

Πολλά κτίσματα κοσμούν τις γωνιές και τα «σοκάκια» της περιοχής καλλωπίζοντας την και ενισχύοντας την ιστορική της αξία…

Page 23: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Κατοικία Μουσταφά Κεμάλ –Ατατούρκ (Τουρκικό Προξενείο)

Χαρακτηριστικά:

• Δίπλα στο κτίριο του Τουρκικού Γεν. Προξενείου

• Με στοιχεία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

• Τόπος γέννησης Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ (1881-1938)

• Σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο

Page 24: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Πύλη της Άννας Παλαιολογίνας – Τριγώνιο

• Δευτερεύουσα πύλη

• Οδηγούσε από το εσωτερικό της πόλης και τη θέση Τριγώνιο, στην εκτός τειχών περιοχή

Ακολουθώντας το διάμεσο τείχος μεταξύ Ακρόπολης και Άνω Πόλης, στο άκρο του προς τα βόρειο-ανατολικά, ανοίγεται η πύλη της Άννας Παλαιολογίνας, όπως αναγράφεται σε επιγραφή (1355-56) στη μαρμάρινη πλάκα της παραστάδας της.

Page 25: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Πύργος της Αλύσεως ή του Τριγωνίου (Τζιντζιρλή Κουλέ ή Κουσακλή Κουλέ)

• Αντικατέστησε τον 15ο αιώνα το βυζαντινό πύργο του Τριγωνίου

• Δαιδαλώδης εσωτερική διαρρύθμιση

• Τον 16ου αιώνα τροποποιήθηκε στη μορφή που τον βλέπουμε σήμερα

• Τον 18ο αιώνα πυριτιδαποθήκη και οπλοστάσιο

• Πρότυπο τεχνολογικής εξέλιξης

• Άλλαξε την τεχνική του πολέμου (β΄ μισό του 15ου αιώνα)

• Χρήση πυροβόλων όπλων

Page 26: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Η ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ……

Τα τείχη αποτελούν το χαρακτηριστικότερο μνημείο της περιοχής και της και της Θεσσαλονίκης.

• Βρέθηκαν ν' αποτελούν τμήμα των νέων κατασκευών και να χάνουν τις αρχικές τους αναλογίες στο χώρο, αφού δέχτηκαν πλήθος προσκτισμάτων κατά το μεγαλύτερο μήκος τους που μείωσε οπτικά το πραγματικό ύψος τους.

Page 27: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

• Η αποκατάσταση του μνημείου αποτέλεσε βασική προτεραιότητα.

• Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας επέμβασης εμφανές σε αρκετή έκταση του τείχους δυτικά του πύργου του Λαμπαρδά, όπου μετά την απομάκρυνση των ερειπωμένων κατασκευών πραγματοποιήθηκαν εργασίες συντήρησης. 

Page 28: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΖΩΝΗΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΚΑΤΑ ΜΗΚΟΣ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΤΕΙΧΩΝ

Page 29: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

• Η περιοχή φορτισμένη με πολλή ιστορία

• Τα τείχη σημείο σύγκρισης δύο μνημείων – δύο κόσμων

• Δίνουν ένα ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα στην περιοχή

• Εκφράζουν τις συνθήκες και τον τρόπο ζωής μιας σημαντικής περιόδου της νεοελληνικής ιστορίας

• Καταφύγιο των προσφύγων

Page 30: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

• Η διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα ήταν το ζητούμενο

• Βάσει διατάγματος του 1979 κηρύσσεται η Άνω Πόλη παραδοσιακός οικισμός και διατηρητέα 48 κτίρια

• Ο χώρος πλησίον των Τειχών παραμένει μόνο ως κοινόχρηστο πράσινο

• Ο τρόπος αντιμετώπισης της συγκεκριμένης περιοχής υπήρξε πρόβλημα πολυσύνθετο με κοινωνικές προεκτάσεις.Πρόκειται για ιδιαίτερα ευαίσθητο σημείο της Άνω Πόλης όπως και κάθε περιοχή που βρίσκεται στο άμεσο περιβάλλον ενός σημαντικού μνημείου.  

Page 31: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)
Page 32: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Πρόταση:

• Δημιουργία ελεύθερου χώρου με σημεία στάσης και ανάπαυσης

• Σημεία φιλοξενίας εικαστικών δρώμενων

• Κυρίως ελεύθεροι χώροι πρασίνου

• Εύκολη πρόσβαση πλησίον του τμήματος του τείχους όπου υπάρχει συντηρημένη, αξιόλογη τοιχογραφία

• Οι φυτεύσεις να γίνονται με χαμηλά φυτά

• Μεμονωμένη φύτευση ψηλών δένδρων μόνο για τον σκιασμό των καθιστικών• Νέα φωτιστικά με σύγχρονο

σχεδιασμό, έχοντας αναφορά σε παραδοσιακές φόρμες

• Να αναδεικνύονται τα αρχιτεκτονικά στοιχεία και η τοιχοποιία του τείχους

Page 33: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ:

Υπό κατάρρευση κτίρια στην Άνω Πόλη

• Με κατάρρευση απειλείται ένας μεγάλος αριθμός κτιρίων, διατηρητέων και μη, στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης.

• Μια περιοχή η οποία έμεινε αλώβητη από φυσικές καταστροφές που «χτύπησαν» τη Θεσσαλονίκη, όπως η πυρκαγιά του 1917

• Η πρόσφατη κατάρρευση ενός διατηρητέου κτιρίου στην οδό Θεοφίλου 18 στάθηκε αφορμή ώστε να ξεκινήσει η κατεδάφιση και η ανάπλαση.

 

Page 34: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Πενήντα (50) ετοιμόρροπα στην πόλη

• Συνολικά 300 πρωτόκολλα κατεδάφισης έχουν εκδοθεί για κτίρια από το 1997 έως σήμερα.

• Από αυτά, τα περίπου 250 έχουν εκτελεστεί

• Όταν ένα ετοιμόρροπο κτίσμα είναι διατηρητέο, τότε, πριν από την κατεδάφισή πρέπει να γίνεται η αποτύπωσή του

Page 35: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Τριακόσια τριάντα (330) διατηρητέα

• Σύμφωνα με το ρυμοτομικό σχέδιο της Άνω Πόλης, υπάρχουν συνολικά 330 διατηρητέα

• Ο μακρύς αυτός κατάλογος περιλαμβάνει διάφορα πολεοδομικά στοιχεία, όπως κρήνες, παλιές περιφράξεις κ.ά.

• Οι διατάξεις λένε πως αν τυχόν καταστραφεί από οποιαδήποτε αιτία ένα διατηρητέο θα πρέπει να αποκαθίσταται ακριβώς στην προηγούμενη μορφή του.

• Με τον τρόπο αυτόν μπαίνει οριστικά τέλος στις βλέψεις ορισμένων να δημιουργήσουν πολυώροφα διαμερίσματα στη θέση των διατηρητέων.

Page 36: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Η θέση που παίρνουν οι κάτοικοι

• Την αξιοποίηση των διατηρητέων ακινήτων στην Άνω Πόλη ζήτησαν και οι ίδιοι οι κάτοικοι της, κατά τη διάρκεια λαϊκής συνέλευσης.

• Υπογράμμισαν την ανάγκη αναβάθμισης της περιοχής, ενώ τόνισαν ότι τα ετοιμόρροπα και εγκαταλειμμένα σπίτια μετατρέπονται σε εστίες μόλυνσης.

Page 37: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΗΝ

ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ

Το παράδειγμα της Άνω Πόλης

Page 38: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Αυτοκίνητα σε κίνηση, άλλα «ιππαστί», άλλα πλαγιαστά σε ισχνά πεζοδρόμια, πεζοδρόμους, γωνίες και βυζαντινές πλατείες, συμφόρηση σε «ανηφοριά». Κάπως έτσι σκιαγραφείται το τοπίο του αξιόλογου παραδοσιακού οικισμού της Άνω Πόλης Θεσσαλονίκης.

Ο μόνιμος πληθυσμός της «αμιγούς» Άνω Πόλης εγγίζει περίπου τους 35-40.000 κατοίκους.

Page 39: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

• Η υποβαθμισμένη καθημερινότητα ως προς τις συνθήκες κινητικότητας μετατρέπει περιοχές σε «γκέτο» κυκλοφορίας

• Οι κάτοικοι εμφανίζουν τάσεις φυγής.

• Η οργάνωση και διαχείριση της κυκλοφορίας θεωρούνται αναγκαίες

• Ως απάντηση στα ζητήματα : μια σειρά μέτρων διαχείρισης της κινητικότητας εντός παραδοσιακών οικισμών. 

Page 40: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

• Η περιοχή υπήρξε πολεοδομικά οργανωμένη κατά εθνότητες λόγω της πλούσιας ιστορίας της. (Κατοικήθηκε διαχρονικά από Τούρκους γηγενείς, Εβραίους της Θεσσαλονίκης και πρόσφυγες).

• Το οδικό δίκτυο της περιοχής είναι αντιπροσωπευτικό του πολεοδομικού ιστού ιστορικών ελληνικών περιοχών.

• Αποτελείται από στενά δρομάκια με διακλαδώσεις, πολλά τα οποία καταλήγουν σε αδιέξοδα.

• Η κυκλοφορία οχημάτων στην περιοχή θεωρείται προβληματική λόγω ρυμοτομίας και κλίσεων.

• Η Άνω Πόλη θεωρείται σχετικά αποκομμένη από το αστικό κέντρο και όχι ιδιαίτερα προσπελάσιμη.

Page 41: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Τα αντικείμενα της έρευνας: Ως συμβολή για τη βελτίωση των συνθηκών κινητικότητας στην Άνω Πόλη εξετάζονται:

• Η οργάνωση και αναδόμηση κατοικιών και καταστημάτων

• Η διευκόλυνση κατοίκων και επισκεπτών (πάρκινγκ)

• Οι ανάγκες για «οικο»λογική διαβίωση στα πλαίσια του παραδοσιακού περιβάλλοντος

• Ο σεβασμός των ΑμεΑ

• Οι ανάγκες τροφοδοσίας κατοικιών με καύσιμα και καταστημάτων με εμπορεύματα (πλαίσιο και κανονισμοί λειτουργίας πεζοδρόμων κ.ά.)

• Οι τρόποι ανάδειξης-επισκεψιμότητας μνημείων, πλατειών, ανοικτών χώρων κ.ά.

• Η ανάγκη για αστική συγκοινωνία «ειδικών συνθηκών» (λόγω αναγλύφου/ τοπογραφίας)

Page 42: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

• Εξετάζεται η δημιουργία ενός στρατηγικού πλαισίου πολιτικής με οδηγίες και μέτρα κινητικότητας που αφορούν τους υπεύθυνους και τους πολίτες.

• Τα μέτρα προσανατολίζονται στην επίτευξη «βιώσιμης» και ασφαλούς μετακίνησης για τους πολλούς.

• Γίνεται μια προσπάθεια εξυγίανσης της οικιστικής τους φυσιογνωμίας, προσπαθώντας το κυκλοφοριακό και το συγκοινωνιακό ζήτημα από πρόβλημα να γίνει διέξοδος στην καθημερινότητα.

Page 43: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

• Οι παραδοσιακοί οικισμοί πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν ένα συμπληρωματικό και αλληλοτροφοδοτούμενο τμήμα του αστικού περιβάλλοντος

• Η ανθρωποκεντρική ανάλυση συμβάλλει στη δημιουργία ενός οδηγού «κινητικότητας» ικανού να λειτουργήσει ως εργαλείο βελτίωσης των μετακινήσεων.

Page 44: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Στόχος:• Οι καινοτόμες «κυκλοφοριακές» παρεμβάσεις

• Η προτίμηση εναλλακτικών και «οικολογικότερων» τρόπων μετακίνησης.

• Οι περιοχές να εξελιχθούν σε λειτουργικούς και περιβαλλοντικά αναβαθμισμένους ιστούς, σε αρμονία με τις επιθυμίες κατοίκων και επισκεπτών.

Page 45: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Συμπέρασμα

• Σύγχρονος σχεδιασμός υπέρ του αστικού τοπίου

• Πάντα σε αρμονία το παλιό με το νέο

• Σταδιακή ανάπλαση της περιοχής

• Έμφαση στο σεβασμό της ιστορίας

• Σημαντική η βιωσιμότητα των κατοίκων

Page 46: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

ΑΝ ΘΕΛΑΜΕ ΝΑ ΣΥΝΟΨΙΣΟΥΜΕ…

Η φιλοσοφία των προτάσεων αναβάθμισης επικεντρώνεται στην δημιουργία του καθαρού ειδώλου .Η Άνω Πόλη, ευτυχώς διατηρεί ακόμη τα κύρια χαρακτηριστικά της μεσαιωνικής πολεοδομίας και της παραδοσιακής της αρχιτεκτονικής. Τι πρέπει να γίνει:• Εφαρμογή νομοθεσίας

• Επισκευή και αποκατάσταση των διατηρητέων κτιρίων κάθε κατηγορίας

• Κατασκευή νέων κτιρίων σύμφωνα με τους κανονισμούς

• Προστασία και ανάδειξη των μνημείων

Page 47: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

• Έλεγχος της δόμησης και των χρήσεων των οικισμάτων (Λαδάδικα)

• Έλεγχος των κατεδαφίσεων και των προσπαθειών αλλοίωσης του φυσικού ανάγλυφου με εκτεταμένα έργα και παρεμβάσεις σ' αυτό

• Δημιουργία και αποδοχή από όλους ενός κοινού οράματος για μια ενιαία εικόνα της Άνω Πόλης

Page 48: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ανατρέχοντας στο παρελθόν, λοιπόν, πρέπει να σημειωθεί ότι η προσπάθεια που ξεκίνησε για τη διάσωση της Άνω Πόλης, μετά το σεισμό του 1978, έχει αποφέρει μέχρι σήμερα πολλά θετικά αποτελέσματα για τον οικισμό:• Έχει διασωθεί σε μεγάλο βαθμό η

ιδιαίτερη κλίμακα και το αρχιτεκτονικό ύφος του.

• Παρά τις κατεδαφίσεις και τις εργολαβίες, η Άνω Πόλη διαθέτει πολεοδομικά, αρχιτεκτονικά, κοινωνικά στοιχεία που μπορούν να γίνουν μια μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά για μας και γι’ αυτούς που θα ‘ρθουν……….

Page 49: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Αναστασιάδης   Α.:    Θεσσαλονίκη,   Άνω    Πόλη.    Σειρά   Ελληνική   παραδοσιακή αρχιτεκτονική, Μέλισσα Αθήνα, 1998. 

• Αναστασιάδης Α.: Πολεοδομική διερεύνηση- επέμβαση στην Πάνω Πόλη Θεσσαλονίκης, Παρατηρητής τόμοι 1&2 Θεσσαλονίκη, 1982. 

• Βλαστός Θ., Προς μια στρατηγική για τη Βιώσιμη Κινητικότητα στην Ελλάδα-Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Διεκδικώντας δρόμους με ανθρώπινες συνθήκες, Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας, 2007. 

• Σταθακόπουλος Π., Ασήμος Π. «Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης, χρήσεις γης και θεώρηση συστήματος κυκλοφορίας πεζών και οχημάτων». Πρακτικά συνεδρίου: Συγκοινωνιακές παρεμβάσεις σε ιστορικά κέντρα πόλεων, 2006. 

• Λιλιμπάκη Μ., Τόσκας Γ. «Η Άνω Πόλη στο πλαίσιο της πολιτικής και των παρεμβάσεων του Οργανισμού Θεσσαλονίκης», Πρακτικά συνεδρίου

Page 50: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

• ΤΕΕ/ΤΚΜ: Άνω Πόλη, 33 χρόνια μετά, Θεσσαλονίκη, Δεκέμβριος 2011

• ΤΕΕ/ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

• Τσάμη Μ. «Συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση παραδοσιακών οικισμών - Η περίπτωση της Άνω Πόλης Θεσσαλονίκης», ερευνητική εργασία, ΤΜΧΑ ΑΠΘ, 2010. 

• Τσάμη Μ. «Ανάπτυξη ενός σχεδίου αστικής κινητικότητας για την Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης»

• Γαϊτανάκης, Γ., 1998. Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, Θεσσαλονίκη1997: Οι στόχοι των επεμβάσεων στην Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη: Θεσσαλονίκη Πολ. Πρωτεύουσα 1997-1998

 

Page 51: ΑΝΩ ΠΟΛΗ- ΘΕΣ/ΚΗ  (εργασία για περιβαλλοντικό πρόγραμμα)

Τέλος παρουσίασης

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!