1 | P a g e

Η Οικολογική και Ιστορική ανάδειξη της Λίµνης Κουµουνδούρου

Οι νέες επεµβάσεις στους οδικούς άξονες και η σιδηροδροµική

γραµµή Ικονίου - Ασπροπύργου

Οικολογικός Πολιτιστικός Σύλλογος Χαϊδαρίου ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ.

http://xpolis.blogspot.com/

∆ιαρκής Κίνηση για την υπεράσπιση των δασών & αλσών Χαϊδαρίου

http://xaidari.blogspot.com/

Οκτώβριος 2008

2 | P a g e

ΜΕΡΟΣ Α΄

Η Οικολογική και Ιστορική ανάδειξη της Λίµνης Κουµουνδούρου ανάχωµα στις

νέες επιβαρύνσεις της ∆υτικής Αθήνας και του Θριασίου

(Μεταφορά δεξαµενών στο στρατόπεδο Ξηρογιάννη–Νέες οδικές επεµβάσεις–Σιδηροδροµική γραµµή Ικονίου Ασπροπύργου)

Μικρή Ιστορική αναφορά: Οι Λίµνες των αρχαίων Ρειτών – Η σηµερινή Λίµνη

Κουµουνδούρου. Από την αρχαιότητα υπήρχαν οι δύο Λίµνες των Ρειτών. Η βόρεια

Λίµνη που ήταν αφιερωµένη στη Θεά ∆ήµητρα και η οποία ασεβώς αποξηράνθηκε τη

δεκαετία τού 70΄ και τώρα αποτελεί τµήµα των ΕΛΠΕ Ασπροπύργου [4], και η νότια

Λίµνη που ήταν αφιερωµένη στην κόρη της, υποχθόνια θέα Περσεφόνη, την οποία

σήµερα αποκαλούµε Λίµνη Κουµουνδούρου. Πολλοί έλληνες και ξένοι περιηγητές

έχουν περιγράψει τις Λίµνες των Ρειτών, που ήταν άµεσα συνδεδεµένες µε τη

διεξαγωγή των Ελευσίνιων Μυστηρίων και την Ιερά Οδό [18], όµως η περιγραφή τού

Παυσανία στα Αττικά του είναι η παλαιότερη, εκείνη που έχει αδιαµφισβήτητη

ιστορική αξία. Γράφει ο Παυσανίας: «Οι λεγόµενοι Ρειτοί µόνο που ρέουν όπως τα

ποτάµια- το νερό τους είναι θαλασσινό. Θα µπορούσε να πιστέψει κανείς πως από

τον Εύριπο της Χαλκίδας ρέουν κάτω από το έδαφος σε µια θάλασσα χαµηλότερη. Οι

Ρειτοί από παράδοση θεωρούνται αφιερωµένοι στην Κόρη και τη ∆ήµητρα, και ψάρια

από αυτούς µπορούν να πιάνουν µόνο οι ιερείς. Οι Ρειτοί, όπως µαθαίνω, στην παλιά

εποχή αποτελούσαν το σύνορο της χώρας των Ελευσινίων προς τους άλλους

αθηναίους» [2]

Γεωµορφολογία: Υψόµετρο ένα περίπου µέτρο από την επιφάνεια της θάλασσας.

Επιφάνεια 14, 32 στρέµµατα (143.225 τ.µ.). Μήκος ακτογραµµής 1.305 µ. Μέγιστο

µήκος 600 µ. – Μέγιστο πλάτος 390 µ. Το βάθος δεν ξεπερνά το 1,5 µ. και µόνο µια

µικρή περιοχή γύρω από τις υπολίµνιες πηγές έχει βάθος περίπου 2,80 µ. [1]

Βιολογικό ενδιαφέρον: Στις όχθες κυριαρχούν το νεροκάλαµο, το βούρλο και το Arthcocnemum Fruticosum. Το 1992 είχαν καταγραφεί ψάρια διαφόρων µεγεθών µεταξύ αυτών και κέφαλοι. Επίσης είχαν παρατηρηθεί µεγάλα σµήνη γλάρων, ολιγοµελείς οµάδες πάπιες και µικρός αριθµός µεταναστευτικών πουλιών πιθανόν ερωδιοί και κύκνοι [1]. Έχουν επίσης παρατηρηθεί στις ηµέρες µας, 2008, εκατοντάδες πουλιά που ζουν στη λίµνη όπως ερωδιοί (λευκοτσικνιάς, σταχτοτσκνιάς ), αγριόπαπιες, φαλαρίδες, γλάροι (ασηµόγλαρος, καστανοκέφαλος) [15].

Η Λίµνη της Περσοφόνης (Κουµουνδούρου) σήµερα – Καθεστώς προστασίας –

Ρύποι. Ολόκληρη η Λίµνη και 50 µέτρα περιφερειακά, και όχι µόνο το νερό, έχει

χαρακτηριστεί ως «ζώνη περιαστικού πάρκου» περί προστασίας του ορεινού όγκου

του Αιγάλεω» [2] και από το 1974 έχει κηρυχτεί αρχαιολογικός χώρος [3]. Είναι ένας

σηµαντικός υδροβιότοπος µε πλούσια χλωρίδα, πανίδα και ιδιαίτερα ορνιθοπανίδα, ο

οποίος όµως ρυπαίνεται υπόγεια και υπέργεια. Υπόγεια [6] από α)τα στραγγίσµατα

των Χωµατερών των Άνω Λιοσίων και της Φυλής β) των διαρροών πετρελαιοειδών

των ΕΛΠΕ Ασπροπύργου, τις δεξαµενές ΕΛΙΝΟΙΛ και τις αποθήκες καυσίµων του

παρακείµενου στρατοπέδου (Ξηρογιάννη) και υπέργεια από την εκποµπή ρύπων

(υδρογονάνθρακες, αιωρούµενα σωµατίδια) των εργοστασίων του Θριασίου.

3 | P a g e

Σύµφωνα µε δηµοσιεύµατα του τύπου «οι τοξικές χηµικές ενώσεις ξεπερνούν ως και

10 φορές τα ανώτατα όρια ασφαλείας» [14].

Την ρύπανση της Λίµνης και της ευρύτερης περιοχής επιβεβαιώνουν

τουλάχιστον: α) Μελέτες του ΙΓΜΕ, µία από αυτές «εντοπίζει τρεις

πετρελαιοκηλίδες έκτασης 435 στρεµµάτων στο υπέδαφος των ∆ιυλιστηρίων

Ασπροπύργου, ενώ διαπιστώνεται και εκροή πετρελαιοειδών στη Λίµνη

Κουµουνδούρου (1992). β) Η Τεχνική Έκθεση του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων

Ερευνών ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. που έγινε για λογαριασµό του ∆ήµου Ασπροπύργου

(Νοέµβριος 2006) γ) Οι «Σηµειώσεις εκπαιδευτικής εκδροµής της Σχολής Μηχανικών

Μεταλλείων ΕΜΠ (2004) – Μάθηµα Γεωλογία Ι» δ) Μία απλή επίσκεψη σήµερα δια

«γυµνού οφθαλµού» ε) Ο καθηγητής του Πανεπιστηµίου Αθηνών Μιχ. Σκούλλος,

επικεφαλής του Εργαστηρίου Χηµείας Περιβάλλοντος στ) Ο ∆ηµ. Κατσίνης,

ερευνητής-αναλυτής του Εργαστηρίου Καυσίµων Λιπαντικών, στο Τµήµα Μηχανικών

Μεταλλείων Μεταλλουργών του Ε.Μ.Π. ζ) Περιβαλλοντική Μελέτη 1ου Λυκείου

Χαϊδαρίου «έντονοι ρύποι πετρελοειδών, ΝΟ3 και ορισµένων µετάλλων Cu, Zn, Fe»

(1992).

Το 1991 µελέτη του Οργανισµού Αθήνας (ΥΠΕΧΩ∆Ε) προέβλεπε Πάρκο περιπάτου

από το ∆αφνί ως τη λίµνη Κουµουνδούρου και την ενοποίηση των ελευθέρων και

των αρχαιολογικών χώρων της «∆υτικής Πύλης» της Αθήνας (Μονή ∆αφνίου,

Σπήλαιο Πανός, Ιερό Αφροδίτης, Λόφος Ηχούς, Ρειτοί) καθώς και άλλες ρυθµίσεις.

Συγκεκριµένα για τη λίµνη και το γειτονικό Λόφο της Ηχούς είχε εξαγγελθεί:

• Καθαρισµός της λίµνης και αποµάκρυνση των φερτών υλικών. Εντοπισµός

των πηγών ρύπανσης και λήψη κατάλληλων µέτρων.

• ∆ιαµόρφωση του περιβάλλοντος χώρου σε χώρο ήπιας αναψυχής και

ελαφράς άθλησης.

• Ενίσχυση της φύτευσης νοτίως της λίµνης.

∆υστυχώς η µελέτη του Οργανισµού Αθήνας (ΟΡΣΑ) για την «Ανάπλαση της ∆υτικής

Πύλης» [8] δεν υλοποιήθηκε. Ανασύρθηκε όµως στην επιφάνεια δέκα χρόνια

αργότερα από το ΥΠΕΧΩ∆Ε, το 2001, το οποίο εν όψει των Ολυµπιακών Αγώνων [9]

του 2004, εξήγγειλε περίπου το ίδιο πρόγραµµα, που όµως και αυτό, δεν

υλοποιήθηκε!!! Η Νοµαρχία ∆υτικής Αττικής σε συνεργασία µε το Γεωπονικό

Πανεπιστήµιο έχει εκπονήσει άλλη µελέτη µε θέµα την «Υδρολογία της Λίµνης

Κουµουνδούρου και πηγές ρύπανσής της». Η Γ΄ Εφορεία Προϊστορικών και

κλασικών Αρχαιοτήτων που είναι υπεύθυνη για τη λίµνη έχει στείλει απόφαση στη

Νοµαρχία ∆υτικής Αττικής µε την οποία εγκρίνει:

1. ∆ιαµόρφωση χωµάτινου εκπαιδευτικού µονοπατιού γύρω από τη Λίµνη.

2. Ίδρυση Κέντρου Πληροφόρησης και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε

υπάρχον κτίριο του Λιµενικού.

3. ∆ηµιουργία χώρου στάθµευσης στη θέση του υπάρχοντος µαρµαράδικου.

4 | P a g e

4. Ανάδειξη του αρχαίου Φάρου στο λόφο «Γκίκα» βορείως της Λίµνης.

Ούτε όµως και αυτή η µελέτη υλοποιήθηκε. Θα µπορούσε να επικαιροποιηθεί, να

συµπεριλάβει την παρατήρηση πουλιών Bird Watching, τον καθαρισµό της λίµνης

κ.λπ. και την ήπια ανάπλαση και να προχωρήσει άµεσα η εφαρµογή της µελέτης.

Από τα παραπάνω προκύπτουν δύο βασικά συµπεράσµατα:

Η ρύπανση της Λίµνης υπόγεια και υπέργεια είναι δεδοµένη, επιστηµονικά

τεκµηριωµένη και πολιτικά αναγνωρισµένη.

Υπάρχουν µελέτες και προτάσεις για την απορρύπανση [1,8] καθώς και για

την φυσική και ιστορική ανάδειξη της Λίµνης Κουµουνδούρου 1991, 2001,

2006 [1,8,9,12].Το πρόβληµα είναι ότι αυτές οι µελέτες, που φαίνονται ότι

είναι σε σωστή κατεύθυνση, έµειναν στα χαρτιά. Το ζητούµενο είναι οι µελέτες

από τα χαρτιά να γίνουν πράξη, γιατί η ανάδειξη των φυσικών και ιστορικών

χαρακτηριστικών της Λίµνης µπορεί να παίξει, εκτός των άλλων, και σοβαρό

ρόλο στον έλεγχο και στην µείωση των ρύπων της περιοχής, καθώς και ένα

ανάχωµα στις επιθετικές πολιτικές επιλογές για µεταφορά των δεξαµενών

πετρελαιοειδών στο στρατόπεδο Ξηρογιάννη, που σχεδόν συνορεύει µε τη

Λίµνη κ.λπ.

Η µεταφορά των δεξαµενών πετρελαίου από το Πέραµα στη Λίµνη

Κουµουνδούρου.

Οι πιέσεις για την αποµάκρυνση των δεξαµενών πετρελαιοειδών από το Πέραµα

είναι µεγάλες και έχουν ενταθεί την τελευταία περίοδο µε αποτέλεσµα να υπάρξει µια

σφοδρή κινητικότητα. Ο γενικός γραµµατέας του Υπουργείου Ανάπτυξης

Κ.Μουσουρούλης πρότεινε την µετεγκατάσταση δεξαµενών στο χώρο που

σήµερα βρίσκεται το στρατόπεδο Ξηρογιάννη. Στο έγγραφο που διέρρευσε [10]

αναφέρεται ότι οι δεξαµενές θα καλύψουν «από 110.000 τ.µ. έως 160.000 τ.µ.

συνολικής επιφάνειας µε χωρητικότητα δεξαµενών 250.000 κ.µ.», µε άλλα λόγια

από 110 έως 160 στρέµµατα. O υφυπουργός Ανάπτυξης Σταύρος Καλαφάτης

οµολόγησε στη Βουλή ότι η κυβέρνηση µελετά τη µεταφορά των δεξαµενών από

το Πέραµα στη Λίµνη Κουµουνδούρου! «Η µεταφορά στην περιοχή αυτή καλύπτει

όλες τις προϋποθέσεις που θέτει το Υπουργείο Ανάπτυξης: Είναι κοντά στην

Αθήνα, κοντά σε οδικούς άξονες, κοντά σε λιµάνι και µακριά από κατοικηµένη

περιοχή». Βουλή Πέµπτη 27 Ιουνίου 2008. (θα επανέλθουµε στη δήλωση του

κ.Καλαφάτη). Μπροστά σε αυτήν την απειλή ο ∆ήµος Ασπροπύργου πήρε

οµόφωνη απόφαση µε την οποία διαφωνεί [11] µε την προοπτική της

µετεγκατάστασης των δεξαµενών στο στρατόπεδο Ξηρογιάννη και ζητάει την

αποµάκρυνσή του (29/7/08). Στην ίδια αρνητική κατεύθυνση βαδίζουν και οι

υπόλοιποι δήµοι της ∆υτικής Αττικής και Αθήνας. Στο Χαϊδάρι πάρθηκε οµόφωνη

αρνητική απόφαση 30/9/08 µετά από ερώτηση που έθεσε το ΥΠΕΧΩ∆Ε στο

πλαίσιο της δηµόσιας διαβούλευσης. Αρνητικά είναι και τα κινήµατα πολιτών στην

ευρύτερη περιοχή τα οποία συντονίζονται για ουσιαστικές παρεµβάσεις. Ένα

πρώτο δείγµα παρέµβασης είναι και το παρόν άρθρο.

5 | P a g e

Βασικές Βιβλιογραφικές Πηγές

1. «Μελέτη της Λίµνης Κουµουνδούρου», Από µαθητές του 1ου

Λυκείου

Χαϊδαρίου, Επικεφαλής: Μενέλαος Κουτσουρέλης καθηγητής Βιολογίας

(1992).

2. Ν. 2742/7-10-99 (ΦΕΚ 207Α): Χωροταξικός σχεδιασµός και αειφόρος ανάπτυξη και άλλες διατάξεις. Άρθρο 21.

3. ΦΕΚ 5/8-1-1974, ΥΑ41/1/2-74. Αρχαιολογικός χώρος η Λίµνη

Κουµουνδούρου.

4. «Χαϊδάρι – Τόπος και Άνθρωποι», Κώστας Φωτεινάκης, «προσανατολισµοί/

e-turst», 2007.

5. Παυσανία «Αττικά»

6. «Μελέτη για την ποιότητα νερού και ιζήµατος στην Λίµνη Κουµουνδούρου»,

Τεχνική έκθεση Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών για λογαριασµό του

∆ήµου Ασπροπύργου», 2006.

7. «Σηµειώσεις εκπαιδευτικής εκδροµής», ΕΜΠ – Σχολή Μηχανικών

Μεταλλείων Μεταλλουργών, Μάθηµα: Γεωλογία Ι, 2004.

8. «Καλλωπίζεται η δυτική πύλη της Αθήνας», Βάσω Χαραλαµπίδου, ΤΟ

ΒΗΜΑ, 15/03/1992.

9. «Οι αλλαγές εν όψει 2004», ΤΟ ΒΗΜΑ, 10/06/2001.

10. «40.000 όχι στις δεξαµενές καυσίµων», Ελεύθερος Τύπος 10/09/08

11. Πρακτικά ∆ηµοτικού Συµβούλιου ∆ήµου Ασπροπύργου, 11η Συνεδρίαση ∆Σ,

01/07/08.

12. Ερωτήσεις των Βουλευτών Βασίλη Οικονόµου ΠΑΣΟΚ και Θανάση Λεβέντη

ΣΥΡΙΖΑ και απαντήσεις ΥΠΕΧΩ∆Ε.

13. Περιβαλλοντικά Προβλήµατα στο Θριάσιο, ΣΕΛΕΡ.

14. «Τοξική Λίµνη στην Αττική», ΤΑ ΝΕΑ (στο αρχείο υπάρχει το δηµοσίευµα

αλλά δεν αναφέρεται η ηµεροµηνία).

15. Το παράρτηµα µε τις φωτογραφίες είναι της «∆ιαρκής Κίνησης για την

προστασία των δασών και αλσών Χαϊδαρίου» και η πιστοποίηση των

πουλιών έγινε από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.

16. Χάρτες της Αττικής, Kaupert 1883.

17. Πρακτικά Αρχαιολογικής Εταιρείας (1936 – 1938) Ι.Τραυλός, Κ.Κουρουνιώτης

κ.ά.

18. «Πολεοδοµική εξέλιξις των Αθηνών», Ι.Τραυλός, Καπόν, 1960.

6 | P a g e

J.A.Koupert "Χάρτες της Αττικής" 1878 - Το βέλος δείχνει τη Λίµνη των Ρειτών, αφιερωµένη στη Θεά ∆ήµητρα που την αποξήραναν τη

δεκαετία του ΄60 και αποτελεί τµήµα των ΕΛΠΕ. Η µεγαλύτερη Λίµνη, που ήταν αφιερωµένη στην κόρη της Περσεφόνη, είναι η σηµερινή

Λίµνη Κουµουνδούρου.

Και οι δύο Λίµνες είχαν επίσης χαρτογραφηθεί από το Ρήγα Φεραίο στην περίφηµη "Χάρτα" του, 1797.

Η Ιερά Οδός κατά µήκος της µήκος της παραλίας προς τη λίµνη Κουµουνδούρου στις αρχές της δεκαετίας του 1930 (Πρακτικά Αρχαιολογικής Εταιρείας 1937, σελ. 40, εικ. 19).

7 | P a g e

Η λίµνη Κουµουνδούρου από τα ανατολικά προς τα δυτικά 24/12/2003

Προβλήτες προσέγγισης δεξαµενοπλοίων (Tankers) για φορτοεκφόρτωση στα ΕΛΠΕ Ασπροπύργου (πρώην ΕΛ∆Α)

µπροστά από τη Λίµνη Κουµουνδούρου, 14/03/05

8 | P a g e

∆ιαρκής Κίνηση για την Υπεράσπιση των ∆ασών & Αλσών του Χαϊδαρίου

Παράρτηµα

Οι φωτογραφίες ελήφθησαν από 24/07 – 13/10/2008

Επικίνδυνες πτήσεις….

Οµαλές προσγειώσεις….

9 | P a g e

Η αρχαία Λίµνη των Ρειτών – Λίµνη των Καθαρµών

Ζωή στη Λίµνη Κουµουνδούρου ακόµα υπάρχει παρά τη ρύπανση, τις τσιµινιέρες, τα

στραγγίσµατα από τα ΧΥΤΑ, τις διαρροές των πετρελαιοειδών κ.λπ..

Σε πρώτο πλάνο η δεξαµενή άντλησης πετρελαίου, παρ΄ όλα αυτά τα

µεταναστευτικά πουλιά εξακολουθούν να «ξεκουράζονται» στο αιώνιο διάβα τους. Σε

δεύτερο πλάνο το τούνελ της ∆υτικής Περιφερειακής Αιγάλεω. Στο βάθος δεξιά οι

γερανοί των Ναυπηγείων Σκαραµαγκά.

10 | P a g e

Τις ηµέρες µε άπνοια η περίµετρος της λίµνης καλύπτεται µε στρώµατα ρύπων.

Στις πηγές της λίµνης αναβλύζει πετρέλαιο από διαρροές του διυλιστηρίου

11 | P a g e

Μια Φαλαρίδα «αγνοεί τους κινδύνους» και προσθαλασσώνεται σε στρώµα

πετρελαιοειδών.

Ερωδιός Λευκοτσικνιάς ( µισή ώρα µετά από την φωτογράφηση έκανε την τελευταία

του προσπάθεια να πετάξει και πέθανε στα καλάµια της όχθης )

12 | P a g e

Άρρωστος Ασηµόγλαρος.

Χωρίς λόγια.

13 | P a g e

Οι τελευταίες στιγµές του!!!

Η λίµνη δεν αφρίζει προφανώς από το κακό της!!! Ωστόσο υπάρχει ακόµα ζωή.

Θα υποστηρίξουµε τους πληθυσµούς που ζουν εκεί? Είναι οι πραγµατικά

αντιστασιακοί.

14 | P a g e

Και όµως υπάρχει ζωή. Άγνωστο είδος για µας στο νερό

Φαλαρίδες στο φράγµα των ΕΛΠΕ στη βορειοδυτική όχθη της λίµνης.

15 | P a g e

Από τα εκατοντάδες πουλιά που ζουν στη λίµνη αναγνωρίσαµε ερωδιούς

(λευκοτσικνιάς, σταχτοτσκνιάς), αγριόπαπιες, φαλαρίδες, γλάρους (ασηµόγλαρος,

καστανοκέφαλος).

Καλή πτήση

16 | P a g e

ΜΕΡΟΣ Β΄

Οδικές, σιδηροδροµικές επεµβάσεις στην ευρύτερη περιοχή της Λίµνης

Κουµουνδούρου.

Α. ∆υτική Περιφερειακή Αιγάλεω – Νέος σχεδιασµός, Νέες οδικές

επεµβάσεις. Ακριβώς παραπάνω γράφουµε ότι ο υφυπουργός Ανάπτυξης στη

Βουλή έκανε αναφορά για τους οδικούς άξονες και το λιµάνι στο Σκαραµαγκά. Η

δήλωση του κ.Καλαφάτη µας επιτρέπει α) να θεωρήσουµε ότι το λιµάνι θα

εξακολουθήσει να λειτουργεί, παρά τις αντίθετες καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις

κυβερνητικών και αυτοδιοικητικών παραγόντων β) να συνδέσουµε τη λειτουργία

του λιµανιού µε την µετεγκατάσταση των δεξαµενών στο στρατόπεδο

Ξηρογιάννη.

Όπως γνωρίζουν (βλέπουν) οι κάτοικοι της ∆υτικής Αττικής και Αθήνας, ακριβώς

πάνω από τη Λίµνη Κουµουνδούρου έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες διάνοιξης της

∆υτικής Περιφερειακής Αιγάλεω οι οποίες έχουν σταµατήσει (2004) για λόγους

που δεν είναι του παρόντος άρθρου να αναλυθούν. Η διάνοιξη έχει δηµιουργήσει

σοβαρά αισθητικά και περιβαλλοντικά προβλήµατα και η χρησιµότητα τής ∆υτικής

Περιφερειακής αµφισβητείται. Σύµφωνα µε δηµοσιεύµατα τού τύπου και έγκυρες

πληροφορίες η αρχική σχεδίαση έχει ακυρωθεί, υπάρχει νέα µελέτη η οποία

προβλέπει τη δηµιουργία τριών κόµβων:

1. Στο σηµείο συνάντησης της λεωφόρου Σχιστού µε την περιφερειακή

Αιγάλεω.

2. Στη σύνδεση της λεωφόρου Σχιστού µε την εθνική οδό Αθηνών Κορίνθου.

3. Στη σύνδεση των ναυπηγείων Σκαραµαγκά µε τη λεωφόρο Σχιστού.

Το έργο θα κοστίσει 20 εκατ. Ευρώ και πρόκειται να δηµοπρατηθεί µέχρι τέλος

Οκτωβρίου 2008.

Από την παραπάνω περιγραφή προκύπτει ότι σύµφωνα µε την νέα µελέτη,

προβλέπεται η σύνδεση του Σκαραµαγκά µε την Λ. Σχιστού ή και µε την Εθνική

Οδό Αθηνών – Κορίνθου, γεγονός καθόλου αθώο. Τα ναυπηγεία Σκαραµαγκά

έχουν ως αντικείµενό τους την κατασκευή και την επισκευή πλοίων, η διέλευση

των οποίων δεν απαιτεί νέους οδικούς άξονες παρά µόνο θαλασσίους διαύλους.

Άρα η νέα σύνδεση των ναυπηγείων Σκαραµαγκά µε τη Λ. Σχιστού τι νόηµα έχει;

Προφανώς πρόκειται να εξυπηρετήσει άλλες χρήσεις, και µε τα στοιχεία που

έχουµε στη διάθεσή µας, ο νέος οδικός άξονας έχει σχεδιαστεί για να

εξυπηρετήσει το λιµάνι, αν και κανείς δεν µπορεί να γνωρίζει τους µακροχρόνιους

σχεδιασµούς. Σε αυτήν την περίπτωση, δηλαδή, στη σύνδεση των ναυπηγείων

Σκαραµαγκά µε τη Λ.Σχιστού ή και µε την Εθνική Οδό είµαστε κατ΄ αρχάς

αντίθετοι και επιφυλασσόµαστε να κρίνουµε συνολικά την νέα σχεδίαση των

οδικών επεµβάσεων. Παράλληλα δηλώνουµε την πλήρη αντίθεσή µας σε

οποιαδήποτε παρέµβαση ανατρέπει, περιορίζει, επηρεάζει αισθητικά και

17 | P a g e

λειτουργικά την υπάρχουσα ακτή Σκαραµαγκά και το χώρο των 120 µπαζοµένων

στρεµµάτων που οφείλει να διεκδικήσει ο ∆ήµος Χαϊδαρίου.

Έχουµε κάθε λόγο να εκτιµούµε ότι το παλιό σχέδιο (1996 – 1998) που

προέβλεπε την πλήρη ακύρωση της ακτής Σκαραµαγκά µε νέα µπαζώµατα στο

µικρό λιµάνι, στην προβλήτα του Πασά κ.λπ. και την τοποθέτηση πυλώνων για

την στήριξη της γέφυρας ξαναέρχεται στο προσκήνιο. Ένα τέτοιο σχέδιο µας

βρίσκει 100% αντίθετους.

Β. Η διάνοιξη της σιδηροδροµικής γραµµής Ικονίου – Θριασίου.

Η διάνοιξη της γραµµής σχεδιάστηκε σύµφωνα µε µελέτες που είχαν γίνει το

1992 όµως η τοπική κοινωνία του Χαϊδαρίου δεν ήταν ενηµερωµένη, εκτός

φυσικά από τη δηµοτική αρχή. Το έργο της διάνοιξης έχει δηµιουργήσει ήδη

σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήµατα, κοπή χιλιάδων δένδρων, νέες διανοίξεις

δρόµων στο όρος Αιγάλεω και αποψίλωση της χαµηλής βλάστησης, σοβαρή

αλλοίωση του τοπίου µε την αφαίρεση εδαφών (εκχωµάτωση) για να

πραγµατοποιηθεί η σύνδεση µεταξύ γεφυρών κ.λπ. Εκτός των ανωτέρω

προβληµάτων, η χρήση εκρηκτικών για τη γρήγορη διάνοιξη και την συµπίεση

του κόστους, έχει δηµιουργήσει προβλήµατα σε σπίτια των κατοίκων της Αφαίας

(κυρίως ρωγµές) καθώς και σοβαρές κατακρηµνίσεις στο νεοακαλυφθέν

«Σπήλαιο της Αφαίας», σύµφωνα µε έγκυρες διαγνώσεις σπηλαιολόγου

καθηγητή της Γεωλογίας. Σηµειωτέον το Σπήλαιο της Αφαίας, που στην

πραγµατικότητα πρόκειται για βάραθρο, θεωρείται ότι έχει το σπουδαιότερο

σπηλαιολογικό ενδιαφέρον, συγκρινόµενο µε τ’ άλλα σπήλαια της Αττικής.

Η σύµβαση για τη διάνοιξη τής σιδηροδροµικής γραµµής υπογράφηκε το 2004

και προέβλεπε την παράδοση του έργου τον Απρίλιο του 2007, ο δε αρχικός

προϋπολογισµός ήταν 30 εκατ. ευρώ.

Σήµερα το έργο βρίσκεται στην κρισιµότερη φάση του, γιατί το Υπουργείο

Οικονοµίας έχει παγώσει τις πιστώσεις. Η ΕΡΓΟΣΕ για να επιταχύνει τις εργασίες

και να προλάβει την τελευταία προθεσµία παράδοσης, ∆εκέµβριος 2009,

προσπαθεί να πείσει τους συναρµόδιους φορείς να χρησιµοποιήσει δυναµίτη. Σε

περίπτωση που δεν ολοκληρωθεί το έργο µέχρι το τέλος του 2009 η Ελλάδα όχι

µόνο δεν θα εισπράξει τα προβλεπόµενα κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ένωση

αλλά θα υποχρεωθεί να επιστρέψει τα κονδύλια που έχει ήδη πάρει για το

συγκεκριµένο έργο.

Η θέση µας για το συγκεκριµένο έργο είναι:

Ότι καταστροφή ήταν να γίνει έχει ήδη πραγµατοποιηθεί στο µεγαλύτερο

µέρος του έργου (αν και πρόκειται να κοπούν και άλλα δένδρα για τα

πέλµατα της γέφυρας στη Λ.Αθηνών και να συνεχιστεί η αφαίρεση

εδάφους µεταξύ των δύο γεφυρών).

18 | P a g e

Έχουν ήδη ξοδευτεί τεράστια κονδύλια και ο κίνδυνος που υπάρχει είναι

να πάνε «στράφι». Είναι σχεδόν βέβαιο ότι αν δεν θα εφαρµοστεί η

περιβαλλοντική µελέτη (όποια και να είναι αυτή) αν το έργο εγκαταλειφτεί,

το βουνό θα µείνει τραυµατισµένο χωρίς να επουλωθούν οι πληγές του.

Ο σχεδιασµός του έργου είναι αµφισβητούµενος όµως η προχειρότητα

συνολικά της υλοποίησης του έργου είναι δεδοµένη.

Παρ΄ όλα αυτά, η γνώµη µας είναι ότι πρέπει το έργο να ολοκληρωθεί

µέχρι το τέλος του 2009, χωρίς όµως τη χρήση εκρηκτικών και νέων

περιβαλλοντικών ατασθαλιών και να προχωρήσουν ταυτόχρονα

«θεραπευτικές» παρεµβάσεις, δηλαδή δενδροφύτευση µε υψηλό πράσινο,

αποκατάσταση του τοπίου κ.λπ.

ΜΕΡΟΣ Γ΄ - Γενικά Συµπεράσµατα:

1. Η ρύπανση της Λίµνης Κουµουνδούρου έχει καταγραφεί µε επίσηµο και

µη αµφισβητούµενο τρόπο τουλάχιστον από το 1992 (ΙΓΜΕ) και

επιβεβαιώνεται ότι ώρα και αν επιχειρήσει κάποιος να το διαπιστώσει.

2. Η ανάδειξη των Οικολογικών και Ιστορικών χαρακτηριστικών της Λίµνης

Κουµουνδούρου εκτός από τα άλλα οφέλη µπορεί να παίξει σηµαντικό

παράγοντα α) στον έλεγχο και την µείωση των ρύπων του Θριασίου και

ιδιαίτερα της περιοχής Ασπροπύργου και Χαϊδαρίου β) στην απόκρουση

της µετεγκατάστασης των δεξαµενών Περάµατος στο στρατόπεδο

Ξηρογιάννη.

3. Οι νέες οδικές επεµβάσεις, παρά το γεγονός ότι δεν έχουµε πλήρη εικόνα,

δείχνουν ότι σχεδιάζονται για να εξυπηρετήσουν το λιµάνι στο

Σκαραµαγκά και τις δεξαµενές πετρελαιοειδών.

4. Η ολοκλήρωση των εργασιών της σιδηροδροµικής γραµµής Ικονίου –

Ασπροπύργου βρίσκεται σε κρίσιµη φάση, οι περισσότερες καταστροφές

έχουν ήδη συντελεστεί. Προτείνουµε ολοκλήρωση του έργου µέσα στο

2009 µε τις ελάχιστες περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις, χωρίς τη χρήση

εκρηκτικών, και την ταχεία δενδροφύτευση και αποκατάσταση του τοπίου.

Από την παραπάνω ανάλυση προκύπτει ότι χρειάζεται επαγρύπνηση και

αυτόνοµη δράση των πολιτών, νοµική και τεχνική τεκµηρίωση, συντονισµός και

αποφασιστικότητα για να σωθεί «οτιδήποτε δε σώζεται». Η Τοπική και η

Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση ας κάνει το χρέος της και αν υπάρξει συναντίληψη για

τα παραπάνω θέµατα δεν θα είχαµε αντίρρηση να συνεργαστούµε.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η έρευνα συνεχίζεται

13 Οκτωβρίου 2008

19 | P a g e

Η ∆υτική Περιφερειακή Οδός την περίοδο της διάνοιξης ακριβώς πάνω από τη Λίµνη Κουµουνδούρου, 14/3/2005. Το

έργο έχει σταµατήσει από το 2004. Νέος σχεδιασµός οδικών επεµβάσεων στην περιοχή έχει εξαγγελθεί τον

Σεπτέµβριο του 2008. Οι δεξαµενές αριστερά είναι οι δεξαµενές υγρών καυσίµων του στρατοπέδου Ξηρογιάννη. Σ΄

αυτόν το χώρο έχει εξαγγελθεί ότι θα µεταφερθούν οι δεξαµενές από το Πέραµα.

Λεπτοµέρεια από τη διάνοιξη της ∆υτικής Περιφερειακής δυτικά της Λίµνης Κουµουνδούρου, επί του Ποικίλου Όρους

14/3/2005

20 | P a g e

Ο Σκαραµαγκάς από το Ποικίλο Όρος. Στην πρώτη φάση, ο χώρος των 120 µπαζοµένων στρεµµάτων θάλασσας,

είχε λειτουργήσει ως χώρος στάθµευσης εκτελωνισµένων αυτοκινήτων 9/3/2005.

«Έργα» στο όρος Αιγάλεω για τη διάνοιξη της σιδηροδροµικής γραµµής Ικονίου – Ασπροπύργου, 2/3/2005

Η « κουρεµένη λωρίδα» στην οποία θα τοποθετηθούν τα πέλµατα της γέφυρας του τραίνου που θα συνδέσει πάνω

από τη Λ.Αθηνών το Όρος Αιγάλεω µα το Ποικίλο.21/8/2008