ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

BUSINESS PLAN

1. Τι είναι επιχειρηματικό σχέδιο (BP)

2. Πόσο κοστίζει ένα επιχειρηματικό σχέδιο και τι περιλαμβάνει

3. Ένα απλό υπόδειγμα

ΑΡΧΕΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ BUSINESS PLAN

Ενότητες επιχειρηματικού προγράμματος

1. Την περίληψη

2. Το κύριο μέρος

3. Συμπεράσματα και Στρατηγικοί στόχοι της επιχείρησης

Χρήσεις του επιχειρηματικού πλάνου

BUSINESS PLAN ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ

Είδη προϋπολογισμών και οι εφαρμογές τους

Η χρήση των προϋπολογιστικών προγνώσεων

Πρόβλεψη ταμειακών ροών

Η χρήση των προγνώσεων ταμειακής ροής.

Διασύνδεση του προϋπολογισμού με την ταμειακή ροή

ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ

Οικονομικά μοντέλα κοστολόγησης ηλεκτρονικών δημοσιευμάτων

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ

α. Δικτυακών Υπηρεσιών

β. Με βάση το κόστος

γ. Υπερτιμολόγηση

ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΚΕΡΔΟΥΣ

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ –ΠΗΓΕΣ

1

BUSINESS PLAN

1. Τι είναι επιχειρηματικό σχέδιο (BP)

Το επιχειρηματικό σχέδιο (Business Plan) αποτελεί μια λεπτομερή ανάλυση μιας

επιχειρηματικής λειτουργίας ή του συνόλου των λειτουργιών μιας επιχείρησης και αποσκοπεί

να δώσει συγκεκριμένες απαντήσεις σε συγκεκριμένα ερωτήματα που τίθενται εξ αρχής ως

στόχοι για τη δημιουργία αυτού του σχεδίου.

Το τι περιλαμβάνει δηλαδή ένα επιχειρηματικό σχέδιο εξαρτάται από το ερώτημα που

καλείται να απαντήσει. Η μεθοδολογία, η έκταση και το κόστος του επιχειρηματικού σχεδίου

θα καθορισθούν από το στόχους που τίθενται και καλούνται να απαντηθούν.

Συνηθέστεροι (γενικότεροι) στόχοι ενός επιχειρηματικού σχεδίου είναι

• Η μελέτη βιωσιμότητας μιας καινούργιας επιχειρηματικής λειτουργίας στα

πλαίσια μιας ήδη υπάρχουσας επιχείρησης. Μπορεί για παράδειγμα να αφορά

την επέκταση της εταιρείας σε προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν παράγει μέχρι

τώρα. Μπορεί όμως να αφορά και την επενδυτική επέκταση σε αγορά που ήδη

λειτουργεί και έχει παρουσία, όπως για παράδειγμα ξενοδοχειακή αλυσίδα η

οποία θέλει να δραστηριοποιηθεί σε περιοχή που μέχρι τώρα δεν έχει

παρουσία. Κοινό στοιχείο και στις δύο περιπτώσεις είναι η ύπαρξη

αβεβαιοτήτων ως προς την αποδοχή του προϊόντος από την αγορά και η

ανάγκη συγκεκριμένων απαντήσεων σε ερωτήματα όπως ποια είναι η

προσδοκώμενη απόδοση της επένδυσης αυτής. Η επιχείρηση πρέπει τελικά να

απαντήσει στο ερώτημα αν την συμφέρει η επέκταση ή η ενίσχυση του ήδη

παραγόμενου προϊόντος.

• Η μελέτη της δημιουργίας μιας καινούργιας επιχειρηματικής λειτουργίας από

επιχείρηση ή ιδιώτη που θέλει να δραστηριοποιηθεί σε ένα κλάδο που πιθανά

δεν γνωρίζει καλά, ή πάντως δεν έχει πλήρη γνώση της αγοράς και των

μεγεθών που απαιτούνται για την νέα επένδυση. Η διαφορά με την

προηγούμενη περίπτωση είναι ότι πρώτον πιθανά δεν τον αφορά η ενδο-

επιχειρηματική κατανομή των υπαρχόντων πόρων και δεύτερον ότι το

2

κριτήριο για την αποδοχή μιας επένδυσης είναι πιο περιορισμένο. Για

παράδειγμα μια ξενοδοχειακή αλυσίδα θα αποδεχθεί την δημιουργία

ξενοδοχειακής μονάδας στην Χ τοποθεσία αν η επένδυση αυτή αποδώσει

καλύτερα από την Υ τοποθεσία ή εντάσσεται σε μια στρατηγική

διαφοροποίησης του προϊόντος της. Αντίθετα ο ιδιώτης επενδυτή μπορεί να

θέτει ως περιορισμό ότι η επένδυση είτε γίνεται στην Χ τοποθεσία είτε όχι.

• Η μελέτη επιχειρηματικών λειτουργιών μιας επιχείρησης ώστε να απαντηθούν

ερωτήματα όπως για παράδειγμα: η επιχείρηση αναπτύσσεται σωστά;, η

κατανομή των επενδύσεων στα διάφορα προϊόντα ή υπηρεσίες μέσα στην

επιχείρηση γίνεται με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο; Ποια είναι τα

ανταγωνιστικά σημεία της επιχείρησης; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τον

ανταγωνισμό; Χρειάζεται μια καινούργια στρατηγική ώστε να

αντιμετωπισθούν οι ανταγωνιστικές πιέσεις;

Συνεπώς το επιχειρηματικό σχέδιο είναι αναγκαίο για

• Την προσέλκυση κεφαλαίου για την χρηματοδότηση μιας επιχειρηματικής

λειτουργίας. Η βιωσιμότητα μιας επένδυσης βοηθά τις τράπεζες να για να

κρίνουν το ρίσκο της χρηματοδότησης. Στον αναπτυξιακό νόμο είναι επίσης

υποχρεωτική η δημιουργία και κατάθεση επιχειρηματικού σχεδίου για να

εγκριθεί η επιδότηση των επενδύσεων.

• Την κατανομή των κεφαλαίων μέσα σε μια επιχείρηση. Η επιχείρηση πρέπει

να κατανέμει τα κεφάλαιά της με τον πιο αποτελεσματικό και αποδοτικό

τρόπο, ώστε να μην σπαταλώνται οι πόροι της επιχείρησης οι οποίοι ούτως ή

άλλως είναι περιορισμένοι.

• Τον καθορισμό ή επαναπροσδιορισμό της στρατηγικής μιας επιχείρησης. Η

μελέτη της ευρύτερης αγοράς, των κινδύνων από την αγορά και τους

ανταγωνιστές, των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και της αντιμετώπισης των

μειονεκτημάτων θα οδηγήσει με μεγαλύτερη πιθανότητα σε μια στρατηγική

νίκης (winning strategy) την επιχείρηση. Ο καθορισμός της γενικότερης

στρατηγικής μπορεί και πρέπει να οδηγήσει σε λεπτομερέστερη και επιμέρους

στρατηγική (και επιμέρους επιχειρηματικά σχέδια) για τα διάφορα προϊόντα

και υπηρεσίες, έτσι ώστε να υπερισχύσει η γενικότερη στρατηγική.

3

• Την επιλογή του κατάλληλου μεγέθους για την επιχείρηση (right-sizing). Μη

κερδοφόρες λειτουργίες οι οποίες βρέθηκαν να μην υποστηρίζονται από το

γενικότερο στρατηγικό πλάνο της επιχείρησης αποεπενδύονται.

• Ως λειτουργικό προσδιορισμό και κριτήριο ετήσιας σύγκρισης πεπραγμένων

και σχεδίου για να ελέγχεται αν η επιχείρηση λειτουργεί σύμφωνα με το

επιχειρηματικό σχέδιο, σε ποια σημεία απέκλινε, ποιες οι αναμενόμενες

αποδόσεις των τμημάτων και των προϊόντων.

2. Πόσο κοστίζει ένα επιχειρηματικό σχέδιο και τι περιλαμβάνει

Το ερώτημα που καλείται το επιχειρηματικό σχέδιο να απαντήσει θα προσδιορίσει σε μεγάλο

βαθμό το κόστος και την μεθοδολογία. Για παράδειγμα η εγκατάσταση μιας νέας τράπεζας

στον ελληνικό χώρο θα περιλαμβάνει όχι μόνο την ανάλυση των ήδη υπαρχόντων τραπεζών

και των δυνατοτήτων ανάπτυξης της τραπεζικής αγοράς στο σύνολό της. Θα πρέπει να

εξειδικεύει στα επιμέρους προϊόντα και αγορές π.χ. δάνεια, χρηματιστηριακές συναλλαγές.

Άρα θα πρέπεί να περιλάβει τη μελέτη πολλών επιμέρους αγορών. Να μελετηθούν οι

δυνατότητες που δίνουν οι επιμέρους αγορές, και το κόστος παρουσίας στις αγορές αυτές. Να

βρεθούν τα πλεονεκτήματα των ήδη λειτουργούντων επιχειρήσεων. Να αναλυθούν, να

αξιολογηθούν και να βρεθεί κατάλληλος τρόπος αντιμετώπισης των ανταγωνιστών, ο οποίος

να κοστολογηθεί ώστε να βρεθεί αν η λειτουργία της νέας τράπεζας στο σύνολο της είναι

οικονομικά βιώσιμη. Μέρος της μελέτης μπορεί να είναι και η ανάλυση των υποψηφίων

καταναλωτών, η δεκτικότητά τους να αλλάξουν τράπεζα, τα πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα

που οι ίδιοι πιστεύουν ότι υπάρχουν στις λειτουργίες των άλλων τραπεζών, και αυτό να γίνει

σε δείγμα υποψηφίων καταναλωτών στις περιοχές που κρίνεται ότι η νέα τράπεζα θα έχει

παρουσία. Η δημιουργία ενός τέτοιου επιχειρηματικού σχεδίου έχει μεγάλο κόστος, σε

αντίθεση με ένα που εξετάζει την παρουσία μια επιχείρησης σε τοπικό επίπεδο όπου πολλές

από τις παραμέτρους της ανάλυσης θεωρούνται ως δεδομένες.

3. Ένα απλό υπόδειγμα

Ένα παράδειγμα μπορεί να αποτελέσει η λειτουργία μιας μικρής ξενοδοχειακής μονάδος σε

νησί των Κυκλάδων.

4

Το επιχειρηματικό σχέδιο έχει σαν στόχο την μελέτη όλων των

παραμέτρων κόστους – εσόδων ώστε στο τέλος να κρίνει ο επενδυτής αν αξίζει να επενδύσει

στη δημιουργία αυτής της μονάδας. Αν κρίνει ότι αξίζει, το επιχειρηματικό σχέδιο θα

υποβληθεί στην Τράπεζα για να χρηματοδοτήσει μέρος της επένδυσης και πιθανά να το

υποβάλλει ώστε να πετύχει τα ευεργήματα του αναπτυξιακού νόμου.

Ο σκελετός ενός τέτοιου επιχειρηματικού σχεδίου περιλαμβάνει

1. Ανάλυση της τουριστικής αγοράς. Η τουριστική αγορά του νησιού των Κυκλάδων

επηρεάζεται από τον τοπικό παράγοντα, τον εθνικό και τον παγκόσμιο. Η μελέτη της

αγοράς πρέπει να γίνει καταρχάς με την ανάλυση των παγκόσμιων τουριστικών ροών

ώστε να διαπιστωθεί ότι υπάρχουν τάσεις, της ανάλυσης πως προβλέπεται να

εξελιχθεί η τουριστική κίνηση προς την Ελλάδα για τα επόμενα 5 χρόνια μέσα στο

διεθνές περιβάλλον που έχει ήδη αναλυθεί και της ανάλυσης πιθανών παραγόντων

που διαφοροποιούν την τοπική αγορά. Στοιχεία για την ανάλυση των αγορών αυτών

είναι μπορούν να βρεθούν από παγκόσμιους οργανισμούς όπως ο World Tourism

Organization (WTO) ή Ελληνικούς όπως ο ΕΟΤ, και από δημοσιευμένα

επιστημονικά ή δημοσιογραφικά άρθρα. Μια τελική αξιόπιστη εκτίμηση της ροής

τουριστών στο συγκεκριμένο νησί είναι το ζητούμενο, μιας και θα χρησιμοποιηθούν

για την εκτίμηση των πιθανών εσόδων της νέας ξενοδοχειακής μονάδος.

2. Ανάλυση της τοπικής αγοράς και των πελατών. Οι τουρίστες που επισκέπτονται το

συγκεκριμένο νησί διαφοροποιούνται ως προς την χώρα από όπου προέρχονται, τις

ημέρες που μένουν στο νησί, την κατηγορία ξενοδοχείου που μένουν, το είδος

εστίασης που επιθυμούν κλπ. Οι τουρίστες επισκέπτονται το νησί με τσάρτερ ή

χρησιμοποιώντας την ναυσιπλοΐα Η ανάλυση αυτών των χαρακτηριστικών θα

χρησιμοποιηθούν επίσης στην εκτίμηση και την κατανομή των εσόδων ανά

κατηγορία. Η μελέτη αυτών των στοιχείων μπορεί να οδηγήσει σε συμπεράσματα

ακόμη και σε θέματα όπως αν το ξενοδοχείο πρέπει να οδηγηθεί σε συμφωνίες με

τουριστικούς πράκτορες, να εξειδικεύσει σε τουρίστες που δεν έρχονται με πακέτο, ή

σε αμιγώς εγχώριο τουρισμό.

5

3. Ανάλυση των εσόδων της ξενοδοχειακής μονάδος Ανάλυση της αναμενόμενης

πληρότητας του ξενοδοχείου και της περιόδου λειτουργίας, των (μέσων) τιμών ανά

περίοδο, των διαφόρων κατηγοριών θα δώσει την τελική εκτίμηση των εσόδων. Με

υποθέσεις ότι η ξενοδοχειακή μονάδα δεν θα λειτουργεί με χειρότερους όρους από ότι

η μέση ξενοδοχειακή μονάδα ή με αιτιολόγηση γιατί μπορεί να λειτουργεί καλύτερα

ή χειρότερα μπορούμε να οδηγηθούμε σε μια αξιόπιστη εκτίμηση.

4. Εκτίμηση του κόστους δημιουργίας (setup cost) της ξενοδοχειακής μονάδος. Η

εκτίμηση αυτή προέρχεται κυρίως από τη μελέτη του μηχανικού και την εκτίμηση της

οικοδόμησης της μονάδας, συν όλα τα κόστη που συνδέοντα με τη δημιουργία των

κτηριακών εγκαταστάσεων (π.χ. κόστος αγοράς οικοπέδου, συμβολαιογραφικά και

άλλα έξοδα, διαμόρφωση κήπων κλπ)

5. Εκτίμηση του λειτουργικού κόστους. Με βάση την εκτίμηση της ροής των πελατών

υπολογίζονται όλα τα στοιχεία κόστους. Για παράδειγμα κόστος προσωπικού,

ηλεκτρικού κλπ, εστιατορίου, μεταφορών, καθαριότητας ανά περίοδο και κατηγορία.

Με βάση τα στοιχεία αυτά το επιχειρηματικό σχέδιο μπορεί να απαντήσει σε ερωτήματα

όπως σε

πόσα χρόνια αναμένεται να αποσβεστεί η επένδυση,

αν και πότε τα έσοδα θα υπερβούν τα λειτουργικά έξοδα.

ποια είναι η απόδοση της επένδυσης σε 5 ή 10 χρόνια και να συγκριθεί με

εναλλακτικές επενδύσεις.

αν χρειάζεται να αναπροσαρμοσθεί το μέγεθος της μονάδος ώστε να υπάρχει πιο

γρήγορη ή μεγαλύτερη απόδοση

αν χρειάζεται να αναπροσαρμόσει τις αρχικές υποθέσεις για τον τύπο τουρίστα που

απευθύνεται, την κατηγορία του ξενοδοχείου ή την πληρότητα των υπηρεσιών που θα

προσφέρει.

Τέλος ένα επιχειρηματικό σχέδιο, έστω και της κατηγορίας που αναφέραμε, μπορεί να

προσφέρει εναλλακτικά σενάρια, ώστε να μελετηθούν τα ενδεχόμενα σε περίπτωση που

κάποιες μεταβλητές εξελιχθούν με χειρότερο ή καλύτερο τρόπο από ότι η μέση παραδοχή.

6

ΑΡΧΕΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ BUSINESS PLAN

Το επιχειρηματικό πλάνο αποτελεί το πρώτο και μερικές φορές το μοναδικό έγγαφο κείμενο

που παρουσιάζει ολοκληρωμένα την επενδυτική πρόταση, γι' αυτό πρέπει να είναι ρεαλιστικό

και εφικτό, ολοκληρωμένο, σύντομο, κατανοητό και να αιχμαλωτίζει το ενδιαφέρον του

επενδυτή-χρηματοδότη.

Το επιχειρηματικό σχέδιο παρουσιάζεται πολύ συνοπτικά στον επενδυτή - χρηματοδότη,

αλλά συνοδεύεται από αναλυτικούς πίνακες, παραρτήματα κλπ., στα οποία μπορεί αυτός να

ανατρέξει για περισσότερη ενημέρωση ή επιβεβαίωση κάποιων στοιχείων.

Ένα επιχειρηματικό πρόγραμμα περιλαμβάνει απαραίτητα τις ακόλουθες ενότητες:

1. Την περίληψη

Σε αυτήν εξηγείται ο σκοπός του σχεδίου, ποιοι το συνέταξαν, το επίπεδο ευθύνης και

αξιοπιστίας τους και τέλος αναλυτικά οι υποθέσεις που έλαβαν υπόψη τους και προχώρησαν

στην σύνταξη του επιχειρηματικού σχεδίου. Κατόπιν περιγράφεται πολύ σύντομα η εταιρεία

(τυχόν εμπειρία που διαθέτει), τα προϊόντα που παράγει, οι αγορές στις οποίες προσβλέπει.

Επίσης γίνεται μια συνοπτική παρουσίαση των διευθυντικών στελεχών της επιχείρησης,

περιγράφεται σύντομα το προτεινόμενο σχέδιο και οι στόχοι του, γίνεται μια περίληψη των

κυριότερων σημείων των αναμενόμενων μεγεθών και αποδόσεων και αυτά χρονοδρομούνται

(ετήσιες πωλήσεις, καθαρά κέρδη για τα πρώτα πέντε χρόνια, IRR, NPV). Τέλος

χρονοδρομούνται τα κεφάλαια που απαιτούνται και ο τρόπος που προτείνεται να

χρησιμοποιηθούν.

2. Το κύριο μέρος

2.1 Ιστορικό της εταιρίας

Σε αυτό αναφέρεται η ημερομηνία που ξεκίνησε η υπάρχουσα δραστηριότητα (αν υπήρχε), η

ανάπτυξή της, ιστορικά στοιχεία, ισολογισμοί τελευταίων ετών, το λογιστικό της σχέδιο,

εκθέσεις ορκωτών λογιστών και εσωτερικού ελέγχου, η σημερινή της χρηματοδότηση, καθώς

και οι μέτοχοι και διευθυντές της εταιρίας.

2.2 Πληροφορίες για τα προϊόντα

7

Περιλαμβάνει κατηγορίες προϊόντων και περιγραφή τους, μοναδικότητα των προϊόντων και

εφαρμογές τους, τεχνολογία που εφαρμόζεται και πως έχει κατοχυρωθεί, μελλοντικές

εξελίξεις, και ποια είναι τα οφέλη των προϊόντων για τους καταναλωτές.

2.3 Πληροφορίες για την αγορά των προϊόντων & το ανταγωνιστικό τοπίο

Έρευνα για τις υπάρχουσες και προβλεπόμενες αγορές σε σχέση και με τη θέση της

επιχείρησης στην αγορά

Εξάρτηση της επιχείρησης ή μη από τρίτους

Υπάρχοντες ή προβλεπόμενοι πελάτες, κατανομή τους με βάση γεωγραφικά και άλλα

κριτήρια (segmentation), μερίδια αγοράς της εταιρίας

Αγοραστικά πρότυπα των πελατών

Υπάρχων ή μελλοντικός ανταγωνισμός (ισχυρά-ασθενή σημεία, ομοιότητες, τρόποι

αντίδρασης, ευκολία/δυσκολία εισόδου νέων ανταγωνιστών)

Τεχνικές και πολιτική Marketing, τρόποι και ρυθμοί διείσδυσης της επιχείρησης

Δίκτυα πωλήσεων - διαθέσεως (απ' ευθείας ή μέσω αντιπροσώπων, αποκλειστικών ή

μη)

Τιμολόγηση των προϊόντων με βάση τη χρησιμότητα αυτών στον καταναλωτή και

στόχο την μεγιστοποίηση του κέρδους

Τιμολογιακή και πιστωτική πολιτική της εταιρίας,

Μελλοντικές εξελίξεις (απαραίτητες - επιθυμητές)

Προτάσεις για έρευνα και ανάπτυξη των προϊόντων, προοπτικές ανάπτυξης

Υπάρχει δυνατότητα διατήρησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της επιχείρησης έναντι

των ανταγωνιστών της;

2.4 Τεχνικό μέρος και παραγωγική διαδικασία

8

Επεξήγηση της παραγωγικής διαδικασίας

Πηγές εξασφάλισης των πρώτων και βοηθητικών υλών

Τεχνολογία, διάταξη των μηχανημάτων και της ροής παραγωγής

Χρησιμοποίηση υπεργολάβων (σε ποια μέρη του προϊόντος; με τι κόστος; υπάρχουν

συμφωνίες;)

Προσδιορισμός των δαπανών παραγωγής σε διάφορα επίπεδα παραγωγής

Ποιοτικός έλεγχος

Αναφορά σε όλους τους κανονισμούς και τις απαιτούμενες άδειες ή διαδικασίες που

απαιτούνται σε Εθνικό ή Κοινοτικό επίπεδο για την πώληση των προϊόντων

2.5 Διοίκηση

Περιλαμβάνει το οργανόγραμμα της επιχείρησης, περιγραφές νευραλγικών θέσεων, τα

βιογραφικά σημειώματα των σημαντικών στελεχών της επιχείρησης καθώς και όρους

απασχόλησής τους. Περιγράφει τις συνολικές ανάγκες σε προσωπικό ανά κατηγορία, ανάγκες

για εκπαίδευση προσωπικού, και προτεινόμενους όρους απασχόλησης του εργατο-

υπαλληλικού προσωπικού.

2.6 Οικονομική ανάλυση

Προβλέψεις για την επόμενη πενταετία για κύκλο εργασιών, καθαρά κέρδη, cash flows,

προβλεπόμενοι ισολογισμοί, προβλεπόμενο χρηματοδοτικό σχήμα και νεκρό σημείο του

κύκλου εργασιών.

2.7 Συνολική απαιτούμενη επένδυση

Εδώ περιγράφονται με λεπτομέρεια τα βασικά στοιχεία της επένδυσης, χρόνος

κατασκευαστικής περιόδου, χρόνος λειτουργίας της μονάδας, ληφθείσες προσφορές και

συγκριτικοί πίνακες, κόστος εγκατάστασης, προλειτουργικές δαπάνες, ανάγκες σε κεφάλαια

κινήσεως κλπ.

2.8 Απαιτούμενα κεφάλαια

Εδώ παρουσιάζονται και χρονοδρομούνται τα απαραίτητα κεφάλαια (κατά στάδια ή όλα από

9

την αρχή), περιγράφονται λεπτομερώς οι πηγές άντλησης των κεφαλαίων και αναφέρεται εάν

υπάρχουν διαθέσιμες εγγυήσεις. Εκτιμώνται η καθαρή παρούσα αξία (Net Present Value,

NPV) και ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης (Internal Rate of Return, IRR) των αναμενόμενων

αποδόσεων. Γίνεται η αξιολόγηση και ο έλεγχος του βαθμού αβεβαιότητας της

αποδοτικότητας της επένδυσης (ανάλυση νεκρού σημείου, ανάλυση ευαισθησίας) όταν

μεταβάλλονται βασικές παράμετροι που είχαμε αρχικά εκτιμήσει (βασικές υποθέσεις).

3. Συμπεράσματα και Στρατηγικοί στόχοι της επιχείρησης

Το επιχειρηματικό πρόγραμμα κλείνει με την εξαγωγή συμπερασμάτων και παρουσίαση των

στρατηγικών στόχων της επιχείρησης καθ' όλη της διάρκεια της οικονομικής ζωής της

μονάδας.

Τα κυριότερα σημεία ενδιαφέροντος για ένα venture capital

Η εταιρεία venture capital αξιολογώντας ένα επιχειρηματικό σχέδιο το πρώτο που θα ελέγξει

είναι εάν οι υποθέσεις και οι προβλέψεις που παρουσιάζει η επιχείρηση είναι ρεαλιστικές.

Αυτές θεωρείται σκόπιμο να καλύπτουν με σαφήνεια και με εκτίμηση της αβεβαιότητας

(κινδύνου) τα εξής:

Πωλήσεις της επιχείρησης κατά κατηγορία προϊόντων και συνολική αξία πωλήσεων

από όλα τα παραγόμενα προϊόντα

Ακαθάριστα κέρδη της επιχείρησης κατά κατηγορία προϊόντος και συνολικά

Περίοδο παρεχόμενης πίστωσης

Μέση ηλικία προμηθευτών

Επίπεδα αποθέματος και εργασίες εν εξελίξει

Ωφέλιμη ζωή των παγίων ενεργητικών της επιχείρησης και ετήσιοι ρυθμοί απόσβεσής

τους

Συνολικό κόστος έργου

Τα επιτόκια μακροπροθέσμου και βραχυπροθέσμου δανεισμού

Την ένταξη της επιχείρησης σε τυχόν αναπτυξιακές διατάξεις είτε εθνικές είτε

κοινοτικές

Φορολογικοί συντελεστές που ισχύουν

Κάθε επιχείρηση πρέπει να κάνει μακροπρόθεσμα σχέδια, ιδίως όταν επιθυμεί να

συγκεντρώσει κεφάλαιο, να προσελκύσει επενδυτές, να εξασφαλίσει κάποια βοήθεια από

10

τρίτους ή να βελτιωθεί. Πρέπει να ξέρει ακριβώς τι θέλει αλλά και πότε και πώς θα το

επιτύχει αλλιώς δεν μπορεί να εξελιχθεί.

Ένα επιχειρηματικό σχέδιο μπορεί να βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση. Πρόκειται για

ένα έγγραφο που εκθέτει τις δραστηριότητες μιας εταιρίας και εξηγεί πότε και πώς μπορούν

να επιτευχθούν οι διάφοροι στόχοι της. Συνήθως, ένα τέτοιο σχέδιο αποτελείται από μια

εμπορική ενότητα, από μια οικονομική ενότητα και από παραρτήματα. Ουσιαστικά, ένα

επιχειρηματικό σχέδιο παρέχει ένα πλαίσιο μέσα και προς το οποίο πρέπει να δρα μια εταιρία.

Χρήσεις του επιχειρηματικού πλάνου

Ένα επιχειρηματικό πλάνο που συντάσσεται χρησιμοποιείται για τους παρακάτω σκοπούς:

Συγκέντρωση κεφαλαίου: Σκοπός είναι να πεισθούν οι δυνητικοί δανειστές ότι η πρόταση

είναι βιώσιμη και ότι θα εξοφληθούν εγκαίρως τόσο για το κεφάλαιο όσο και για τους

τόκους.

Προσέλκυση επενδυτών: Ένα τέτοιο σχέδιο πρέπει να προωθηθεί σε ιδιώτες που κατέχουν

σημαντικό κεφάλαιο και σε οργανισμούς όπως είναι οι επενδυτικές εταιρίες, οι οποίες

επενδύουν κυρίως σε ανερχόμενες επιχειρήσεις και πιο συγκεκριμένα σε εκείνες με τις

νεότερες και περισσότερο καινοτόμες δραστηριότητες.

Εξασφάλιση βοήθειας από τρίτους: Η βοήθεια από ιδιώτες και οργανισμούς συμβάλλει

στην επιτυχία και την οικονομική άνθηση μιας επιχείρησης. Τα εν λόγω μέρη θα είναι

περισσότερο πρόθυμα να κάνουν αυτό που ζητάτε αν τους δώσετε ένα σχέδιο που θα

περιγράφει τα αιτήματα και τις προθέσεις σας αλλά και τα αμοιβαία οφέλη που θα

προκύψουν από αυτές.

Βελτίωση απόδοσης: Ένα επιχειρηματικό σχέδιο μπορεί να καταρτιστεί για εσωτερική

χρήση. Η σύνταξη της εμπορικής και οικονομικής ενότητας μπορούν να βοηθήσουν έτσι

ώστε να φανούν τα δυνατά και αδύνατα σημεία της επιχείρησης αλλά και να θέσετε πιο

ρεαλιστικούς στόχους.

Ακόμη, ένα επιχειρηματικό σχέδιο παρέχει ένα εμπορικό και οικονομικό πλαίσιο ελέγχου της

απόδοσης από τακτικά χρονικά διαστήματα, το οποίο επιτρέπει να δείτε αν είστε σε καλό

11

δρόμο για την επίτευξη των στόχων σας. Πιθανά προβλήματα όπως η αύξηση των εξόδων και

τα επικείμενα ελλείμματα μπορούν να εντοπιστούν και να λυθούν εγκαίρως.

Όλα τα παραπάνω, κάνουν φανερή την ανάγκη για σύνταξη ενός επιχειρηματικού πλάνου και

ιδιαίτερα στην περίπτωση μιας καινοτόμου επιχείρησης, νεοεισερχόμενης σε έναν κλάδο που

επιδιώκει να κεντρίσει το ενδιαφέρον της αγοράς και να καθιερωθεί στη συνείδηση των

αγοραστών.

Ο σύμβουλος business plan ενεργεί προς αυτή την κατεύθυνση και είναι πρόθυμος να

συνεργαστεί με τους νέους επιχειρηματίες, απόφοιτους του Πανεπιστημίου Μακεδονίας για

να τους βοηθήσει να εδραιώσουν την επιχείρησή τους, πετυχαίνοντας έτσι τους στόχους τους.

Business plan στο ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Η δημιουργία ενός επιχειρηματικού σχεδίου (business plan) είναι ένα σημαντικό εργαλείο για

τη βελτίωση της απόδοσης της επιχείρησης. Τα τελευταία χρόνια η κατάθεση

επιχειρηματικού σχεδίου είναι απαραίτητη για επιχειρηματικά δάνεια - επιδοτήσεις από

την ΕΕ και άλλες παρόμοιες ενέργειες.

Το Επιχειρηματικό Σχέδιο (ΕΣ) είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για κάθε επιχείρηση.

Σκοπός του είναι να αναλύσει την υπάρχουσα κατάσταση (αγορά, επιχείρηση) και να

καθοδηγήσει τις ενέργειες των μελών-στελεχών της επιχείρησης προς συγκεκριμένες

κατευθύνσεις και τακτικές.

Ένα ΕΣ είναι χρήσιμο για μία μικρομεσαία επιχείρηση, γιατί συμβάλλει στις παρακάτω

λειτουργίες:

Δομή και Οργάνωση της επιχείρησης

Λήψη αποφάσεων με βάση τους στόχους και την πολιτική της επιχείρησης

Καταγραφή, ανάλυση και κατανόηση της αγοράς, των καταναλωτών και του

ανταγωνισμού.

Αποτελώντας σημείο αναφοράς, καταδεικνύει την επίτευξη ή όχι των στόχων

Θεωρείται πλέον απαραίτητο να προσκομίζεται στη λήψη δανείου από τις τράπεζες

Το ΕΣ πρέπει να είναι σαφές κατανοητό και ρεαλιστικό.

Ένα business plan αποτελείται από τέσσερις (4) μεγάλες ενότητες:

12

1. Εσωτερική Ανάλυση (Περιγραφή της Επιχείρησης)

2. Εξωτερική Ανάλυση (Περιγραφή της Αγοράς)

3. Επιλογή, προσδιορισμός και υλοποίηση στρατηγικής

4. Οικονομικό Πλάνο

Η κάθε ενότητα περιέχει υποκατηγορίες οι οποίες πρέπει να καλύψουν όλο το φάσμα της

επιχειρηματικής δράσης. Η μορφή ενός ΕΣ δεν είναι τυποποιημένη ως προς τη δομή της,

αλλά ούτε και ως προς το περιεχόμενό της.

ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ

Προϋπολογισμός είναι:

Η καταγραφή εκείνων των εξόδων και των εσόδων τα οποία είναι δεδομένα , κατανεμημένα

σε συγκεκριμένες επικεφαλίδες και αφορούν μια ορισμένη χρονική περίοδο.

Προϋπολογιστική πρόβλεψη είναι:

Η καταγραφή εκείνων των εξόδων και των εσόδων , τα οποία είναι αναμενόμενα συμφωνά με

όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες , κατανεμημένα σε συγκεκριμένες επικεφαλίδες και

αφορούν μια ορισμένη χρονική περιοδο.

Είδη προϋπολογισμών και οι εφαρμογές τους

Τα περιβάλλοντα στα οποία εφαρμόζονται οι προϋπολογισμοί είναι πολλά και ποικίλα :

Τμήμα που καταρτίζει προϋπολογισμό ¨μονό για δαπάνες ¨. Πιθανότατα πρόκειται για

ένα διοικητικό τμήμα μιας επιχείρησης , το οποίο θεωρείται ως κέντρο κόστους , δηλαδή

καταναλώνει προσπάθεια και εκτελεί δαπάνες για λογαριασμό άλλων τμημάτων αλλά το ίδιο

δεν έχει δικά του έσοδα .

Τμήμα που έχει και έσοδα .Το τμήμα πλύσεων μιας εταιρείας εχει δαπανες και εσοδα.

Επιπλεον ,ενδεχομενα να πρεπει να περιλαβει και το μεριδιο των δαπανών που του αναλογεί

από ένα άλλο τμήμα που είναι κέντρο κόστους πχ ένα διοικητικό η οικονομικό τμημα .

Ολόκληρη εταιρεία. Μια μεγάλη εταιρεία θα κατακερματίσει τον προϋπολογισμό της στα

επιμέρους τμήματα και στη συνεχεία θα συνθέσει ένα προυπολογισμο για ολόκληρη την

13

εταιρεια . μια μικροτερη εταιρεια θα εχει ισως ένα και μονο προυπολογισμο που αφορα

πολλα μικρα τμηματα ορισμενα από τα οποια μπορει να αποτελουνται από ένα και μονο

ατομο .

Ατομική επιχειρηση. Οι ανεξαρτητοι επαγγελματιες οι αυτοαπασχολουμενοι τεχνιτες τα

μικρα οικογενειακα μαγαζια οι εργολαβοι κατασκευων κ.α. καλυπτουν συνηθως τις αναγκες

τους με ένα απλο προυπολογισμοκαι προβλεψη ταμειακης ροης.

Ειτε όταν ειστε προισταμενος ενός τμηματος μιας μεγαλης εταιρειας αλλα και όταν

διαχειριζεστε τον ατομικο σας προυπολογισμο μεσα στα πλαισια του τμηματος σας ειτε όταν

σας απασχολουν οι αναγκες μιας ολοκληρης εταιρειας ,αλλα και όταν ειστε υπευθυνος μιας

προσωπικης επιχειρισης ειτε όταν δεν περιλαμβανονται εσοδα στον προυπολογισμο σας

αλλα και όταν ελεγχετε κονδυλια εκατομμυριων σε ολες τις περιπτωσεις οι αρχες που

ισχυουν είναι ακριβως ιδιες . Καθε εφαρμογη εχει τις δικες της ιδιαιτερες και συγκεκριμενες

απαιτησεις και αυτές είναι που καθοριζουν το τι θα περιλαμβανει η προγνωση και το πως θα

χρησιμοποιηθει. Παντως ο βαθμος της πολυπλοκοτητας μιας προγνωσης εξαρταται

αποκλειστικα από το μεγεθος της δραστηριοτητας την οποια αφορα. Εναποκειται στη

διακριση εκεινου που καταρτιζει την προγνωση να αποφασισει κατά ποσο θα την επιμερισει

σε απλουστερα και βολικοτερα τμηματα.

Η χρηση των προυπολογιστικων προγνωσεων

Οι προυπολογιστικες προβλεψεις χρησιμοποιουνται σε παρα πολλες περιπτωσεις.

Για παραδειγμα :

Στον καθορισμο κται την παρακολουθηση των οριων των δαπανων

Στο επιχειρισιακο πλανο

Στον προσδιορισμο της ποσοτητας των πωλησεων που είναι απαραιτητη για να

καλυψει τα γενικα εξοδα

Στο συσχετισμο των εξοδων με τα εσοδα

Στην αρχικη εκτιμηση των αναμενομενων αποτελεσματων (κερδοφοριας)

Στη συνδεση του κοστους με τις πωλησεις

Στη συνταξη κοστους με κάθε επιμερους κοστος

Στην αναλυση περιορισμου του κοστους

Στην αναλυση εναλλακτικων σεναριων

Στον προσδιορισμο του σημειου μηδενικου κερδους και ζημιας.

Πρόβλεψη ταμειακών ροών

14

Προτού κοιτάξουμε να δούμε τι θα κανουμε με τον προυπολογισμο θα πρεπει να

προσθεσουμε και την προγνωση των ταμειακων ροων.

Πολλες κατηγοριες δαπανων γινονται σε πιστωτικη βαση . όταν αναφερουμε τον ορο κοστος

η δαπανη η εξοδο θα εννοουμε ότι είναι το κοστος που προκυπτει κατά την προμηθεια ενός

αγαθου . ενώ όταν αναφερουμε τον ορο εκροη μετρητων η ταμειακη εκροη εννοουμε την

καθαυτοο πληρωμη της δαπανης. Όταν αναφερουμε τον ορο εσοδο θα εννουμεοτι είναι το

ποσο της απαιτησης μας που προκυπτει από την πωληση. Ενώ όταν αναφερουμε τον ορο

ταμειακη εισροη εννοοθμε ότι το ποσο αυτό πραγματικα πληρώθηκε.

Πρόβλεψη ταμειακής ροής είναι:

Ένα πλανο στο οποιο φαινονται οι εκτιμησεις που κανουμε για τις ταμειακες εισροες και

εκροες για κάθε κατηγορια δαπανων η εσοδων.

Η διαρθρωση της προγνωσης των ταμειακων ροων είναι παρομοια με τη διαρθρωση της

προυπρογνωση πολογιστικης προγνωσης πραγμα φυσικο αφου οι ταμειακες ροες είναι

αποτελεσμα των συναλλαγων που φαινονται στον προυπολογισμο.

Οι βασικες διακρισεις που θα πρεπει να γινουστη φαση αυτή είναι:

Η προβλεψη του προυπολογισμου εμφανιζει δαπανες και εσοδα ενώ η προβλεψη της

ταμειακης ροης εμφανιζει τις εκροες και εισροες μετρητων.

Η προγνωση της ταμειακης ροης περιλαμβανει και το υπολοιπο του τραπεζικού λογαριασμου

Καταθεσεων.

Η χρηση των προγνωσεων ταμειακης ροης.

Οι εφαρμογες των προβλεψεων ταμειακης ροης είναι λιγοτερες από αυτές των προβλεψεων

προυπολογισμου και μαλιστα σε ορισμενες περιπτωσεις μπορει να είναι και εντελως περιτες.

Όταν όμως απασχολει τον υπευθυνο προυπολογισμου το ζητημα της ροης μετρητων είναι

απολυτως απαραιτητες. Κανονικα δεν είναι δυνατο να υπαρξει προγνωση ταμειακης ροης αν

δεν εχει ηδη καταρτιστει ο προυπολογισμος από τον οποιον εξαρταται.

Οι κλασικές περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιείται η πρόγνωση ταμειακής ροής είναι:

15

Για να διασφαλιζεται ότι θα είναι διαθεσιμα οσα μετρητα χρειαζονται για να

καλυπτονται οι δαπανες.

Για να ελεγχθει το πλανο ετσι ςστε να διαπιστωθει ότι δεν προκειται να δημιουργησει

ελλειψη μετρητων.

Για να βαλτιστοποιειται η ταμειακη ροη

Για να επιτυγχανεται ο περιορισμος του δανεισμου

Για να προσδιοριζεται το υψος του δανεισμου ο οποιος είναι αναγκαιος για την

εφαρμογη του προγραμματος δράσης.

Η πρόγνωση ταμειακής ροής δεν είναι απαραιτητη όταν:

Ο προυπολογισμος είναι μερικος και η ταμειακη ροη ελεγχεται σε καποιο ανωτερο

επιπεδο

Δεν υπαρχουν εσοδα και ο ελεγχος των δαπανων γινεται αλλου πχ στο τμημα

προσωπικου μιας μεγαλης εταιρειας.

Οι ταμειακες ροες είναι κανονικες και δεν επηρεαζονται από τις διακυμανσεις της

επιχειρηματικης δραστηριοτητας. Για παραδειγμα μια μκρη ιδιωτικη επιχειριση του ενός

ατομου η οποια εχει μονο γενικα εξοδα ομοιομορφα κατανεμημενα στη διαρκεια του

χρονου.

Διασυνδεση του προυπολογισμου με την ταμειακη ροη

Όταν γινεται χειρογραφα η καταρτιση των προγνωσεων τοτε η διασυνδεση που υπαρχει

μεταξυ του προυπολογισμου και της ταμειακης ροης είναι λογικη. Πρεπει όμως να την

εχουμε ξεκαθαρισμενη στο μυαλο μας επειδη ειμαστε υποχρεωμενοι κάθε φορα που κανουμε

μια αλλαγη στον προυπολογισμο να επεμβαινουμε και να τροποποιουμε αναλογα και την

ταμειακη ροη. Όταν χρησιμοποιουμε ένα ηλεκτρονικο λογιστικο φυλλο θα πρεπει να

στησουμε μια διασυνδεση μεσω της οποιας να εξαρταται η ταμειακη ροη από τον

προυπολογισμο . με τον τροπο αυτό όλα τα μεσα που εισαγονται στον προυπολογισμο

ενσωματωνονται αυτοματα και στη ταμειακη ροη .

ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ

16

Οικονομικά μοντέλα κοστολόγησης ηλεκτρονικών δημοσιευμάτων

Η ΣΥΝΔΡΟΜΗ

Η πρώτη προσπάθεια ανάπτυξης οικονομικού μοντέλου στην τιμολόγηση online συλλογής

ήταν η άδεια APPEAL, από τη Academic Press , η οποία έδινε πρόσβαση σε όλα τα

περιοδικά online, με την τιμή της συνδρομής, των πελατών, του προηγούμενου χρόνου και

κάτι επιπλέον. Με τον τρόπο αυτό διατηρήθηκαν τα έσοδα του εκδότη σταθερά και δεν

προκύπτουν αλλαγές τον τρόπο διαχείρισης του οικονομικού προϋπολογισμού της

βιβλιοθήκης. Αυτό αποδείχτηκε ένα οικονομικό μοντέλο με αντοχή που υιοθετήθηκε από

μεγάλους εκδότες, όπως οι Taylor & Francis. Ωστόσο το μοντέλο αυτό έχει ορισμένα

μειονεκτήματα όπως:

Τα έσοδα των συνδρομών του προηγούμενου χρόνου είναι σχετικά με τον επόμενο χρόνο, και

για τη βιβλιοθήκη και για τον εκδότη. Αυτή η σχέση όμως, των εσόδων είναι αμφισβητήσιμη

σε 5 ή 8 χρόνια. Επιπλέον το μοντέλο δεν ενδιαφέρεται και πολύ για το αν οι συνδρομές των

περιοδικών αυξάνονται παρά μειώνονται.

Η άδεια APPEAL είναι μη ελαστική. Δεν επιτρέπει αύξηση στη συχνότητα ή στην έκταση

ενός περιοδικού επιτυχημένου, που προσελκύει και άλλα ποιοτικά περιοδικά. Επίσης δεν

δέχεται νέα περιοδικά, δεν επιτρέπει επιλογή με τίτλο ή των αποκλεισμό των θεμάτων από

την λίστα του εκδότη, που δεν ταιριάζουν με τα θεματικά πεδία του Ιδρύματος.

Μια άλλη προσέγγιση είναι αυτή που πραγματοποιήθηκε από το εκδοτικό οίκο Blackwell και

αφορά στην προσφορά μιας μόνο τιμής συνδρομής. Η τιμή αυτή για τα online περιοδικά,

αντιστοιχεί στο 90% της τιμής της έντυπης έκδοσης. Δίνεται, λοιπόν online πρόσβαση σε όλα

τα περιοδικά, για μια διαπραγματεύσιμη τιμή ή και με μια έκπτωση, ανάλογα με τον αριθμό

των συνδρομών.

Η Ingenta ,δημιούργησε ένα τιμολόγιο ‘πακέτου’ online περιοδικών για τις κοινοπραξίες

εκδοτών. Η έκπτωση επί της τιμής της συνδρομής, αυξάνεται ανάλογα με το μέγεθος της

κοινοπραξίας. Όσο περισσότερα τα μέλη , τόσο μεγαλύτερη η έκπτωση.

ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΟΙ ΧΡΗΣΤΕΣ.

17

Πρόκειται για την κλασσική μέθοδο τιμολόγησης των Βάσεων Δεδομένων. Είναι ουσιαστικά

η προσπάθεια να συσχετιστεί η τιμή της συνδρομής με έναν υποθετικό αριθμό χρήσης

άρθρων. Για το λόγο αυτό είναι μάλλον αταίριαστο σύστημα για το περιβάλλον

επιστημονικών περιοδικών, οπού η χρήση τυπικά εκτείνεται σε ένα ευρύ πεδίο

ενδιαφερόντων και επομένως μοιράζεται ανάμεσα στα άρθρα.

ΒΑΣΕΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ.

Ένα μοντέλο που προσελκύει ιδιαίτερα το ενδιαφέρον είναι αυτό που βασίζεται στον

πληθυσμό των χρηστών. Πρόκειται για την απόδοση διαφορετικής τιμής σε ισότιμες

κοινότητες χρηστών, ανάλογα με το μέγεθος τους. Το μοντέλο αυτό υιοθετήθηκε από το

Oxford University Press και το British Medical Journal . Το πρώτο διαθέτει online ένα

λεξικό και μια βιογραφία, με διαφορετικά ‘βάρη’ τιμών για τον κάθε οργανισμό-χρήστη.

Ενδιαφέρουσα είναι η προσέγγιση του British Medical Journal , το οποίο διαχώρισε τους

μόνιμους εγγεγραμμένους χρήστες (FTEs- Full Time Enrollments) σε τέσσερις κατηγορίες:

Εκπαιδευτικά Ιδρύματα

Επιχειρήσεις

Κυβερνητικούς Οργανισμούς

Νοσοκομεία

Στη συνέχεια διαχωρίζει σε δύο ομάδες τις τέσσερις αυτές κατηγορίες: Στο Group 2,

εντάσσονται τα ιδρύματα που έχουν συνδρομή στα Online και τα έντυπα δημοσιεύματα, και

τα οποία δέχονται μια επιπλέον έκπτωση. Στην άλλη κατηγορία βρίσκονται οι λοιποί

οργανισμοί. Όσο πιο λίγοι είναι οι χρήστες τόσο περισσότερα είναι τα χρήματα της

συνδρομής, σε σχέση με την αναλογία χρημάτων που πληρώνουν οι μεγαλύτερες ομάδες

χρηστών για την συνδρομή.

ΒΑΣΗ ΧΡΗΣΗΣ

Η τιμολόγηση βάσει χρήσης διαχωρίζεται σε δύο επιμέρους μοντέλα:

1ο Μοντέλο: Η συνδρομή βασίζεται σε έναν αριθμό προσβάσεων σε άρθρα, και όχι σε

τίτλους περιοδικών. Αυτό το μοντέλο εφαρμόστηκε πειραματικά από την υπηρεσία Elsevier’s

Science Peak με το Πανεπιστήμιο του Michigan. Έτσι οι βιβλιοθήκες από το να αγοράσουν

κάποιο περιοδικό, αγοράζουν έναν συγκεκριμένο αριθμό άρθρων, προερχόμενων από

διάφορα περιοδικά. Όταν κάποιο άρθρο γινόταν προσβάσιμο από κάποιον χρήστη, θα

παρέμενε ανοιχτό και προσβάσιμο σε όλους τους χρήστες, χωρίς επιπλέον χρέωση.

2ο Μοντέλο: Εναλλακτικά από το 1ο μοντέλο, οι τιμές χρέωσης ανά χρήση μπορούν αν

οριστούν σε μια φθίνουσα κλίμακα, όπου όσο πιο πολλά άρθρα χρησιμοποιούνται τόσο πιο

18

μικρό γίνεται το κόστος ανά άρθρο. Ωστόσο οι χρήστες συχνά έχουν πρόσβαση σε πολύ

περισσότερα άρθρα από αυτά που τελικά διαβάζουν και χρησιμοποιούν. Για το λόγο αυτό

ίσως θα έπρεπε η χρήση να ορίζεται πιο προσεκτικά, μέσα από διαδικασίες τυπώματος

(printing) ή downloading.

Document Delivery, Inter-Library-Loan, Pay-Per-View.

Η online διαθεσιμότητα μιας σημαντικής ποικιλίας περιοδικών δίνει μια ευκαιρία στους

εκδότες και στους βιβλιοθηκονόμους για την καλύτερη εξυπηρέτηση των χρηστών, από την

οποία έχουν και οι δύο πολλά να κερδίσουν. Οι Tenopir & King σε μια ανάλυση τους

αποκαλύπτουν ότι μπορεί αν υπάρξει εξοικονόμηση 12-13$ στην ηλεκτρονική παράδοση

άρθρων μετά από ζήτηση των χρηστών, σε σχέση με τα έσοδα από τον Διαδανεισμό έντυπου

υλικού (ILL), καθώς και από την υπηρεσία παράδοσης τεκμηρίων (document delivery).

Η περίπτωση αυτή προσέλκυσε το ενδιαφέρον υπηρεσιών Document Delivery, όπως είναι η

Infotrieve. Η τελευταία αναζητά άδειες από εκδότες να ‘κατεβάσει’ ψηφιακά αρχεία από τη

βάση δεδομένων των εκδοτών, ώστε να τα παραδίδει online σε πελάτες-χρήστες που τα

αναζητούν.

Οι εκδότες, από την άλλη, προσφέρουν πλέον πρόσβαση online σε άρθρα περιοδικών σε μια

βάση pay-per-view, επιπρόσθετα με μια μικρή συνδρομή. Με τον τρόπο αυτό ο εκδότης έχει

την δυνατότητα να προσθέσει μόνο ένα μικρό χρηματικό ποσό, επιπρόσθετα με τον φόρο

πνευματικών δικαιωμάτων, σε αντίθεση με την υπηρεσία παράδοσης τεκμηρίων, που αν δεν

ανεβάσει το κόστος των τεκμηρίων, επιπλέον με τον φόρο copyright, δεν μπορεί να

ανταποκριθεί στα έξοδα της. Ως αποτέλεσμα εγκαταλείπονται ως ασύμφορες οι υπηρεσίες

Document Delivery και ILL.

Η online παράδοση άρθρων γίνεται απευθείας στο desktop του χρήστη, οπότε μπορεί να

παρακαμφθεί η βιβλιοθήκη και κάποιες διαδικασίες της , που αποτελούν επιπλέον κόστος για

τον χρήστη.

WEBGENERICS & dotENCRYPT

19

Μια βρετανική εταιρία η WEBGENERICS, έχει προσελκύσει επιστημονικούς εκδότες σε ένα

σύστημα ηλεκτρονικής δημοσίευσης, το dotENCRYPT που προσφέρει την δυνατότητα:

Να εφαρμόζονται διαφορετικές τιμές ή κανόνες στις διάφορες κατηγορίες χρηστών

(σχετικά με printing, downloading, viewing).

Να προσφέρονται ιδιαίτερα πλεονεκτήματα σε κλειστές ομάδες χρηστών και συνδρομητές.

Να υπάρχει ελαστικότητα στο «πακετάρισμα» και την τιμολόγηση της πληροφορίας με

κανόνες πολλαπλής πρόσβασης.

Να προσαρμόζεται διαφορετικά η τιμή ενός άρθρου από τη στιγμή που ελευθερώνεται το

περιεχόμενο του

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΚΤΥΑΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται σημαντική αύξηση στην χρήση δικτυακών υπηρεσιών,

τάση η οποία αναμφισβήτητα θα συνεχιστή και στο μέλλον με αντίστοιχους ρυθμούς.

Παράλληλα, η ανάπτυξη και διάδοση εφαρμογών σε πραγματικό χρόνο απαιτούν εντατική

χρήση των δικτυακών πόρων και δημιουργούν ιδιαίτερα αυξημένη ανάγκη για υψηλής

ποιότητας δικτυακή πρόσβαση. Η τιμολόγηση των δικτυακών υπηρεσιών μπορεί να

αποτελέσει το μέσο για την εξασφάλιση της ορθολογικής διαχείρισης και αποτελεσματικής,

από οικονομικής και κοινωνικής απόψεως, χρήσης των δικτυακών πόρων. Ο διαχειριστής του

δικτύου, έχοντας ως δεδομένο ότι οι τελικοί χρήστες αντιδρούν σε μεταβολές των χρεώσεων

που καλούνται να καταβάλλουν, μπορεί να χρησιμοποιήσει τις τιμές για να μεταβιβάσει

σημαντικές πληροφορίες για τις δυνατότητες του δικτύου και να δημιουργήσει τα απαραίτητα

κίνητρα έτσι ώστε να επηρεάσει την συμπεριφορά τους.

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ

Ο Drucker αποδίδει την παρακμή διαφόρων κλάδων στις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων και τα

ηλεκτρονικά, στην νοοτροπία αυτή. Μάλιστα προέβλεπε το 1993 ότι ήταν ζήτημα χρόνου ότι

η αγορά των πολυτελών αυτοκινήτων στις ΗΠΑ, από χρόνια φέουδο των BMW, Mercedes

και Cadillac, θα εκυριαρχείτο στο τέλος από ιαπωνικές μάρκες ακριβώς λόγω της

στρατηγικής αυτής στην τιμολόγηση. Κάτι που έχει γίνει γεγονός εδώ και καιρό.

Το 2005, για παράδειγμα, από τα πέντε κορυφαία σε πωλήσεις μοντέλα πολυτελείας τα 4

ανήκουν στις θυγατρικές των Toyota, Honda και Nissan. Μάρκες εντελώς νέες, με κανένα

20

παρελθόν, που παράγονται από επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν ειδικά για την αμερικανική

αγορά και άρχισαν να λανσάρουν αυτοκίνητα μόλις το 1990.

Η θυσία της αυριανής ευκαιρίας στο βωμό του χθες

Μια επιχείρηση έχει κάποιο προϊόν με καλές προοπτικές ανάπτυξης αλλά φοβάται να το

προωθήσει γιατί μπορεί να κόψει πωλήσεις από τα σημερινά προϊόντα της. Ένα κλασικό

παράδειγμα είναι αυτό της ΙΒΜ, η οποία όταν η Apple λανσάρισε το πρώτο PC το 1975

αντέδρασε αστραπιαία για μεγάλη γραφειοκρατική επιχείρηση, λανσάροντας το πρώτο ΙΒΜ

PC. Το ψωμί της ΙΒΜ ήταν τότε οι κεντρικοί υπολογιστές και έτσι αποφάσισε να μην κάνει

ούτε νύξη για τα PC σε ενδιαφερόμενους πελάτες. Η ιστορία είναι βέβαια γνωστή. Πολλές

επιχειρήσεις επωφελήθηκαν και επωφελούνται, πολλές μάλιστα ιδρύθηκαν για το σκοπό

αυτό, αλλά η ΙΒΜ ποτέ δεν επωφελήθηκε από τη σπουδαία αυτή εφεύρεση της.

ΥΠΕΡΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ

Η εννοιολογική απόδοση του όρου υπερτιμολόγηση είναι δυνατό να εμφανίζεται με

διαφορετικές αποχρώσεις. Για το λόγο αυτό κρίνεται σκόπιμο να προσδιοριστεί

συγκεκριμένα το περιεχόμενό της.

Υπερτιμολόγηση συσκευασμένων προϊόντων οικονομικού μεγέθους θα μπορούσε να ορισθεί

η περίπτωση εκείνη που η μοναδιαία τιμή του προϊόντος είναι υψηλότερη από την αντίστοιχη

του μικρού μεγέθους, ενώ έχουν εξασφαλιστεί οι προϋποθέσεις ίδιας ποιότητας και ενιαίας

μορφής συσκευασίας.

Μοναδιαία τιμή θεωρείται η τιμή του προϊόντος στη μονάδα βάρους και όγκου έτσι ώστε να

μπορούν να συγκριθούν ως προς αυτή τη μεταβλητή διάφορα επώνυμα προϊόντα αλλά και

διαφορετικά μεγέθη του ιδίου επώνυμου προϊόντος. Στη δεύτερη περίπτωση η

υπερτιμολόγηση είναι το αντίστροφο της περίπτωσης εκείνης που ο καταναλωτής αγοράζει

με έκπτωση άρα και φθηνότερα ένα προϊόν στο μεγάλο του μέγεθος. Το φαινόμενο αυτό

αποτρέπει την λογική άποψη ότι το μεγαλύτερο μέγεθος ενός προϊόντος είναι οικονομικότερο

για τον καταναλωτή γιατί είναι αναλογικά φθηνότερο.

Η αιτιολογία της προσδοκίας για καλύτερη τιμή στηρίζεται κυρίως στα ακόλουθα γεγονότα

21

α. η επιχείρηση που παράγει το μεγάλο μέγεθος έχει λιγότερα μεταβλητά έξοδα ( υλικά

συσκευασίας, εργατικά ) ,

β. μπορεί να εκμεταλλευτεί, ως ένα βαθμό αποτελεσματικά, τις «οικονομίες κλίμακας».

Σύμφωνα με τα παραπάνω η υπερτιμολόγηση περιέχει το στοιχείο της εξαπάτησης του

καταναλωτή, ιδιαίτερα όταν αυτός αγοράζει το μεγαλύτερο μέγεθος, γιατί πιστεύει ότι θα

πετύχει την ανάλογη έκπτωση. Ακόμη, θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς πως η μη

αναγραφή της μοναδιαίας τιμής στη συσκευασία των προϊόντων αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο

εξαπάτησης του καταναλωτή καθώς ο καταναλωτής δεν έχει ολοκληρωμένη και σωστή

πληροφόρηση ούτε και πλήρη γνώση της αγοράς.

Η πρώτη συστηματική μελέτη του προβλήματος της υπερτιμολόγησης πραγματοποιήθηκε σε

περιοχές της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ από τον Widrick το 1979. Στην έρευνα αυτή τονίζεται

πως η υπερτιμολόγηση σε ποσοστό 90% οφείλεται σε προσφορές όπου το μικρότερο μέγεθος

είναι δυνατό να προσφέρεται φθηνότερα από το αντίστοιχο μεγάλο. Η περίπτωση αυτή

άλλωστε είναι παροδική.

Η δεύτερη συστηματική μελέτη ήταν αυτή των Delta Bitta και Nason το 1980 που

πραγματοποιήθηκε και αυτή στις ΗΠΑ. Από δείγμα 32 καταστημάτων-αλυσίδες ( chain

supermarkets ) διερευνήθηκαν 26 κατηγορίες προϊόντων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που

συγκεντρώθηκαν δεν μπόρεσε να υποστηριχθεί ότι η υπερτιμολόγηση οφείλεται σε λαθεμένη

αναγραφή της τιμής.

Στον ελλαδικό χώρο το φαινόμενο δεν έχει μέχρι σήμερα διερευνηθεί (μέχρι το 1990). Στην

έρευνα – μελέτη αυτή γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα προσπάθεια να διερευνηθεί η

ύπαρξη του φαινομένου της υπερτιμολόγησης συσκευασμένων προϊόντων οικονομικού

μεγέθους.

Ταυτότητα της έρευνας – Αντικειμενικοί σκοποί της μελέτης

Κύριος σκοπός της εργασίας είναι να προσφέρει βασική πληροφόρηση για την ύπαρξη ή της

απουσία του φαινομένου της υπερτιμολόγησης. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με την

εξέταση των τιμών των επώνυμων προϊόντων σε μεγάλα καταστήματα ( supermarkets ) της

περιοχής της Θεσσαλονίκης.

22

Δεύτερος αντικειμενικός σκοπός της εργασίας είναι να αξιολογήσει κατά πόσον ο

καταναλωτής αναμένει έκπτωση στη τιμή του προϊόντος, επειδή θεωρεί ότι υπάρχει

αλληλεξάρτηση ανάμεσα στη μοναδιαία τιμή και στο μέγεθος του προϊόντος, και κατά πόσον

αυτός είναι ενήμερος για την ύπαρξη του προβλήματος.

Παράλληλα η εργασία θα επιχειρήσει να προσφέρει πιθανές εξηγήσεις για την παρουσία του

φαινομένου και να αξιολογήσει την επίδρασή του. Οι παρακάτω ερωτήσεις είναι βασισμένες

σε αποδείξεις που παρέχουν οι μελέτες των Widrick, Delta Bitta και Nason και προσφέρουν

έναν οδηγό ανάλυσης για τη μελέτη. Αυτές συνοψίζονται ως εξής

1. Εμφανίζεται το φαινόμενο στα καταστήματα τροφίμων του πολεοδομικού

συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης Εάν ναι

2. Μπορεί να εξηγηθεί από τις παροδικές προσφορές στα μικρότερα μεγέθη

3. Μπορεί να εξηγηθεί από λάθος στην αναγραφή της τιμής των προϊόντων

4. Είναι σταθερό το ποσοστό του φαινομένου ανάμεσα στις διάφορες κατηγορίες

προϊόντων, επωνύμων προϊόντων και ανάμεσα στα διάφορα καταστήματα

5. Είναι το φαινόμενο ανεξάρτητο από τον αριθμό των διαθέσιμων μεγεθών των

συσκευασμένων προϊόντων

6. Τι τιμές περιμένουν οι καταναλωτές στα διάφορα μεγέθη και τι βαθμό ενημέρωσης

έχουν σχετικά με το φαινόμενο

Μεθοδολογία της έρευνας

Τα στοιχεία που σχετίζονται με τα προϊόντα και τις τιμές συγκεντρώθηκαν από την εξέταση

των μεγάλων καταστημάτων της Θεσσαλονίκης. Επειδή ο συνολικός τους αριθμός ήταν

περιορισμένος, ουσιαστικά πραγματοποιήθηκε απογραφή.

Επιλέχθηκαν 35 κατηγορίες προϊόντων και αναλύθηκαν με βάση τα παρακάτω κριτήρια

Αρχικά συμπεριλήφθηκαν κατηγορίες που α. βρίσκονται στα περισσότερα καταστήματα

τροφίμων, β. αγοράζονται συχνά από τους καταναλωτές και γ. καλύπτουν ανάγκες διατροφής,

προσωπικής υγιεινής και ανάγκες για τη φροντίδα του σπιτιού.

Κάθε προϊόν έπρεπε να αντιπροσωπεύεται από πολλαπλά μεγέθη ( τουλάχιστον δυο για να

είναι δυνατή η σύγκριση και κατά συνέπεια η ενδεχόμενη εντόπιση του φαινομένου που

μελετάται ) . Από κάθε προϊόν εξετάστηκαν όλα τα μεγέθη που υπήρχαν.

23

Συνολικά εξετάστηκαν 2.487 προϊόντα. Στον αριθμό αυτό δεν υπολογίστηκαν όλα τα

διαθέσιμα μεγέθη του επώνυμου προϊόντος που βρέθηκαν στα καταστήματα. Υπολογίστηκε

μόνο το κάθε επώνυμο προϊόν. Η έρευνα των καταστημάτων έγινε από φοιτητές του

οικονομικού τμήματος του ΑΠΘ τον Ιούλιο του 1982.

Συμπερασματικές διαπιστώσεις

Συνοψίζοντας τις κύριες διαπιστώσεις από την ανάλυση των δεδομένων της έρευνας, θα

πρέπει να τονιστεί η εμφάνιση του φαινομένου της υπερτιμολόγησης συσκευασμένων

προϊόντων στα μεγάλα καταστήματα της αστικής περιοχής Θεσσαλονίκης, τόσο ανάμεσα στις

κατηγορίες προϊόντων που εξετάστηκαν όσο και ανάμεσα στα επώνυμα προϊόντα. Τα

προϊόντα τα οποία προσφέρονται σε πολλαπλά μεγέθη παρουσιάζουν μεγαλύτερο ποσοστό

υπερτιμολόγησης. Οι καταναλωτές δεν είναι ενήμεροι για το φαινόμενο της υπερτιμολόγησης

και θεωρούν ότι το μεγάλο μέγεθος προϊόντος είναι αναλογικά φθηνότερο. Η διαπίστωση

αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχει εξαπάτηση του καταναλωτικού κοινού. Οι

καταναλωτές πιστεύουν ότι γενικά είναι χρήσιμο να υπάρχει στη συσκευασία του προϊόντος

γραμμένη η μοναδιαία τιμή, αλλά φαίνεται ότι δεν είναι εξοικειωμένοι με το εννοιολογικό

περιεχόμενο της, ανεξάρτητα από το μορφωτικό τους επίπεδο.

Η έρευνα παρουσίασε τη κατάσταση που επικρατεί στην αγορά με βάση τα δεδομένα που

συγκέντρωσε. Από τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η

υπερτιμολόγηση όπως ορίστηκε στο εννοιολογικό περιεχόμενο της οφείλεται σε μεγάλο

βαθμό στις δραστηριότητες των κατασκευαστών – βιομηχάνων.

ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΚΕΡΔΟΥΣ

Η λατρεία των μεγάλων περιθωρίων κέρδους

Πολλοί μάνατζερ έχουν εμμονές με τα μεγάλα περιθώρια κέρδους και τις όλο και υψηλότερες

τιμές για βελτιωμένα προϊόντα. Κλασικό παράδειγμα ήταν η Xerox που είχε εφεύρει το

φωτοτυπικό μηχάνημα, ένα από τα πιο επιτυχημένα προϊόντα στην ιστορία. Η Xerox μετά την

αρχική επιτυχία της άρχισε να βελτιώνει συνεχώς το προϊόν και να το ανατιμά με αποτέλεσμα

τεράστια κέρδη. Κάποιος που ήθελε όμως ένα απλό φωτοτυπικό μηχάνημα δεν είχε καμία

επιλογή. Τη λύση την έδωσε η ιαπωνική Canon που λανσάρισε ένα φτηνό προϊόν στις ΗΠΑ.

24

Έγινε ανάρπαστο αμέσως, της έδωσε μεγάλο μερίδιο αγοράς και σταδιακά απείλησε την

επιβίωση της Xerox. Δίδαγμα: τα μεγάλα περιθώρια κέρδους μπορούν να οδηγήσουν στην

παραμέληση τμημάτων της αγοράς που γίνονται ευάλωτα σε ανταγωνιστές. Η μεγιστοποίηση

του κέρδους απαιτεί όχι μόνο μεγάλα περιθώρια κέρδους αλλά και κάποιο τζίρο.

Η λατρεία των υψηλότερων δυνατών τιμών που η αγορά είναι διατεθειμένη να πληρώσει

Σχετίζεται με το προηγούμενο αμάρτημα. Οι υψηλές τιμές ανοίγουν την πόρτα σε

ανταγωνιστές και τους δίνουν μεγάλα περιθώρια δράσης. Οι σοφές επιχειρήσεις, ακόμα και

αν προστατεύονται από κάποια πατέντα, τιμολογούν τα προϊόντα τους κάπως χαμηλότερα με

βάση κάποιο μελλοντικό ορίζοντα μερικών χρόνων (οπότε το προϊόν αναμένεται να είναι

φθηνότερο) και με βάση τις ανάγκες άμυνας έναντι μελλοντικών ανταγωνιστών. Κάτι τέτοιο

όχι μόνο αποθαρρύνει την εμφάνιση ανταγωνιστών στο μέλλον αλλά επιτρέπει την

διατήρηση καλών μεριδίων ακόμα και αν εμφανιστούν.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

Ως γνωστό, ο Μαρξ ερμηνεύει το κέρδος ως μορφή εμφάνισης της υπεραξίας .Έτσι κατ’

αυτόν ,πηγή του κέρδους είναι η υπεραξία .Θετικιστικά διατυπωμένο ,αυτό σημαίνει ότι ο

λόγος ύπαρξης θετικού κέρδους έγκειται στην ύπαρξη θετικής υπεραξίας .Κατ’ αυτής της

θετικιστικής διατύπωσης της μαρξικης ερμηνείας του κέρδους στρέφεται το surplus

approach.

Σύμφωνα με το surplus approach ο λόγος ύπαρξης θετικού κέρδους έγκειται στην ύπαρξη του

ημιθετικού υπερπροϊόντος (Steedman 1975,Steedman 1976 και Steedman 1977 ).

Την απόρριψη της μαρξικής ερμηνείας του κέρδους θεμελιώνουν οι νεορικαρδιανοί

οικονομολόγοι παραπέμποντας στην απόδειξη ύπαρξης αρνητικών αξιών εμπορευμάτων, την

οποία δήθεν έδωσε ο Steedman ( Steedman 1975,Steedman 1976 kai Steedman

1977 ) .Σύμφωνα με αυτήν την απόδειξη σε συστήματα παραγωγής σύνθετων εμπορευμάτων

( joint production systems) εμφανίζονται αρνητικές αξίες εμπορευμάτων με συνέπεια να μην

είναι δυνατό να αποκλεισθεί η περίπτωση ,στην οποία , ενώ το υπερπροϊον είναι ημιθετικό

και το κερδος θετικό, η υπεραξια να είναι αρνητική ,κι έτσι να μην είναι δυνατόν να

ερμηνευθεί το κερδος δια της υπεραξίας

25

Η νεορικαρδιανή ερμηνεία του κέρδους δεν ευσταθεί , διότι ,δεν συντρέχει ούτε καν η

αναγκαία για την ορθότητα της συνθήκη , δηλ. η συνθήκη ότι το υπερπροϊον είναι πάντα

ημιθετικο ,όταν το κέρδος είναι θετικό . Η συνθηκη αυτή είναι απλώς αναγκαία και όχι ικανη

συνθήκη της ορθότητας της νεορικαρδιανης ερμηνείας του κέρδους , διότι ακόμη και αν

επληρούτο ,δηλ ακόμη και εάν το υπερπροϊον ήταν πάντα ημιθετικο όταν το κέρδος είναι

θετικό θα έπρεπε , για να είναι ορθή η νεορικαρδιανή ερμηνεία του κέρδους να καταδειχθεί

επιπλέον και η ύπαρξη μια αιτιακής σχέσης μεταξύ ημιθετικου υπερπροιόντος και θετικού

κέρδους.

Για έναν παρόμοιο λόγο συμπεράναμε παραπάνω ότι η μαρξική ερμηνεία δύναται να είναι

κι όχι ότι είναι πράγματι ορθή. Διότι η υπεραξία είναι πάντα θετική ,όταν το κέρδος είναι

θετικό . Αυτό όμως είναι απλώς αναγκαία και όχι ικανή συνθήκη της ορθότητας της μαρξικής

ερμηνείας του κέρδους. Η αντίστοιχη ικανή συνθήκη είναι προφανώς η ύπαρξη μιας αιτιακής

σχέσης μπορεί να καταδειχθεί.. Για αυτό , παρ’ όλο που θεωρούμε τη μαρξική ερμηνεία του

κέρδους ορθή, συμπεράναμε μόνον ότι δύναται να είναι ορθή.

26

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΗΓΕΣ

Βιβλιογραφική Αναφορά

Γιώργος Ζώτος, « Διερεύνηση του φαινομένου της υπερτιμολόγησης συσκευασμένων

προϊόντων οικονομικού μεγέθους», Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών,

Αθήνα 1986, Βιβλιοθήκη Παν. Μακεδονίας

Malcolm Secrett., « Επιτυχημένος Προϋπολογισμός σε μια Εβδομάδα! – Successful

Budgeting », Anubis, 1993, Βιβλιοθήκη Παν. Μακεδονίας, ISBN 960-306-051-8

Πηγές – Διαδίκτυο

«Τι είναι το Business Plan και πως σχεδιάζεται»

Αναστάσιος Τσίτουρας, Λέκτορας, Τμήμα Οικιακής Οικονομίας & Οικολογίας, Χαροκόπειο

Πανεπιστήμιο – Διάλεξη, .PDF file

«Το επιχειρηματικό Σχέδιο ( Business Plan ) και το Διαδίκτυο»

Επιχείρηση και Διαδίκτυο, Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, Επιχ. Πρόγραμμα

«Ανταγωνιστικότητα» , Έκδοση 1 , 24 Απριλίου 2003 , .PDF file

«Αρχές Σύνταξης Business Plan»

Πρόσβαση από: http://www.attica-ventures.gr/business-plan-guide.php

«Οικονομικά μοντέλα κοστολόγησης ηλεκτρονικών δημοσιευμάτων»

John Cox. “Pricing Electronic Information: A Snapshot of New Serials Pricing Models”.

Πρόσβαση από: http://www.sciencedirect.com

«Τιμολόγηση Δικτυακών Υπηρεσιών»

Ν. Λιωνής , Διπλωματική Εργασία – Διοίκηση και Οικονομική των Τηλεπικοινωνιακών

Δικτύων

Odlyzko A. (1998) “The Economics of the Internet: Utility, Utilization, Pricing and Quality of

Service” mimeo.

27

28