Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι...

219
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής Ιστορία Ε΄ Τάξης – Ενότητα 4 Κεφάλαιο 20: ΄΄ Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες ΄΄ Σχεδιαγράμματα Θεωρία Παρουσιάσεις http://e-taksh.blogspot.gr/ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Transcript of Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι...

Page 1: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Ιστορία Ε΄ Τάξης – Ενότητα 4 – Κεφάλαιο 20:

΄΄ Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων

και οι Ακρίτες ΄΄

Σχεδιαγράμματα

Θεωρία

Παρουσιάσεις

http://e-taksh.blogspot.gr/

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
· κόμικ
Page 2: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

ΙΣΤΟΙΑ Ε’

– ΚΕΦ. 20 ¨ Η ΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΥΝΟΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΚΙΤΕΣ¨

27Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΙΚΑΛΩΝ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Σφνορα απζραντα

Καφκαςοσ – Εφξεινοσ Πόντοσ – Περςικόσ κόλποσ

Στουσ Ακρίτεσ ζδιναν:

δωρεάν γθ για καλλιζργεια,

άλογα και πανοπλίεσ για τουσπολζμουσ και

τουσ απάλλαςςαν από τουσφόρουσ.

Ζγιναν ονομαςτοί ςτα χρόνια που απειλοφςαν το Βυηάντιο οι Άραβεσ (7οσ – 10οσ αι.)

φρουροφςαν τα περάςματα των

ςυνόρων κι εμπόδιηαν τουσ

εχκροφσ να λεθλατοφν τα μζρθ

εκείνα.

Πταν δεν πολεμοφςαν,

γυμνάηονταν ςτο τρζξιμο,

ςτο κοντάρι και ςτο λικάρι.

Ιδιαίτερα δφςκολθ ιταν θ προςταςία

των ανατολικών ςυνόρων.

Οι Βυηαντινοί, ζβαλαν ςτισ άκρεσ

αυτζσ των ςυνόρων μόνιμουσ

φρουροφσ τουσ Ακρίτεσ.

Βοθκοφςαν ακόμθ να οχυρωκοφν οι ακριτικζσ πόλεισ και να χτιςτοφν κάςτρα και βίγλεσ ςτα μζρθ τα οποία φφλαγαν.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

Page 3: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ιστορία Ε΄ Δημοτικού – «Στα βυζαντινά χρόνια»

Ενότητα Δ΄: Το βυζαντινό κράτος και οι γειτονικοί λαοί – Κεφάλαιο 20ο

Σαμούχος Πέτρος©

Σύνορα αυτοκρατορίας (απέραντα) (Καύκασος – Εύξεινος Πόντος – Τίγρης και Ευφράτης ποταμός – Περσικός Κόλπος)

Ακρίτες (άκρα)

μόνιμοι φρουροί στα σύνορα

έγιναν γνωστοί τον 7ο – 10ο μ.Χ. αιώνα (πόλεμοι με Άραβες)

Προνόμια:

δωρεάν γη για καλλιέργεια

άλογα και πανοπλίες

απαλλαγή από φόρους

Υποχρεώσεις:

φρουρούν τα περάσματα

εμπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν

γυμνάζονταν για να είναι ετοιμοπόλεμοι

βοηθούσαν στην οχύρωση ακριτικών πόλεων

Ο λαός τους θαύμαζε και τους αγαπούσε

ακριτικά τραγούδια

Ο πιο γνωστός ήταν ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας

Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων

και οι Ακρίτες

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

Page 4: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ιστορία Ε΄ Δημοτικού – «Στα βυζαντινά χρόνια»

Ενότητα Δ΄: Το βυζαντινό κράτος και οι γειτονικοί λαοί – Κεφάλαιο 20ο

Σαμούχος Πέτρος©

Περίληψη μαθήματος

Ερωτήσεις

Ποιους ονόμαζαν «Ακρίτες» οι Βυζαντινοί;

Γιατί οι Βυζαντινοί τοποθέτησαν μόνιμους φρουρούς στα σύνορα;

Ποια ήταν τα προνόμια των Ακριτών;

Ποιες υποχρεώσεις είχαν οι Ακρίτες;

Ποιος ήταν ο πιο γνωστός Ακρίτας; Ήταν υπαρκτό ή φανταστικό

πρόσωπο; Τι γνωρίζεις γι’ αυτόν;

Ακόμα και σήμερα όταν αναφερόμαστε σε κατοίκους απομακρυσμένων

περιοχών ή νησιών τους ονομάζουμε «Ακρίτες». Γιατί πιστεύεις ότι

γίνεται αυτό; Έχουν κάτι κοινό με τους «Ακρίτες» της βυζαντινής

περιόδου;

Πιστεύεις ότι οι «Ακρίτες» βοήθησαν στην προστασία της αυτοκρα-

τορίας από εχθρικές επιθέσεις; Τι ήταν αυτό που τους έκανε τόσο

ξεχωριστούς κατά τη γνώμη σου;

Με ποιον τρόπο ο απλός λαός έδειξε την αγάπη του και τον θαυμασμό

του για τα κατορθώματα των Ακριτών;

Φαντάσου ότι είσαι ένας κάτοικος μιας απομακρυσμένης περιοχής

κοντά στα σύνορα με το κράτος των Αράβων. Κάποια στιγμή φτάνουν

στα μέρη σου και εγκαθίστανται μόνιμα Ακρίτες. Πώς ένιωθες πριν

έρθουν και πώς νιώθεις τώρα που βρίσκονται δίπλα σου;

Τα σύνορα της αυτοκρατορίας προστατεύονται από μόνιμους

φρουρούς, τους Ακρίτες. Με τα κατορθώματά τους γίνονται

αγαπητοί στον λαό, που τους κρατάει αθάνατους με τους θρύλους

και τα τραγούδια του.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4

Page 5: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

eva -edu

20. Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες

Οι Βυζαντινοί έβαλαν να προσέχουν τα σύνορά τους φρουροί που λέγονταν Ακρίτες. Οι

Ακρίτες πρόσεχαν τα σύνορα για να μην μπαίνουν στην αυτοκρατορία ξένοι λαοί.

Στους Ακρίτες έδιναν χωράφια, πανοπλίες και άλογα. Οι Ακρίτες όταν δεν πολεμούσαν,

έχτιζαν τείχη, έκαναν γυμναστική, έτρεχαν και έριχναν κοντάρι.

Οι άνθρωποι αγαπούσαν πολύ τους Ακρίτες γιατί ήταν δυνατοί και έλεγαν τραγούδια για

αυτούς που τα έλεγαν ακριτικά τραγούδια.

Ένας από τους Ακρίτες λέγονταν Βασίλειος Διγενής Ακρίτας.

Ερώτηση για το σχολείο Ποιοι φύλαγαν τα σύνορα του Βυζαντίου;

Πές μου το όνομα ενός Ακρίτα;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Σχεδιαγράμματα
Page 6: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

∆΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΡΑΤΟΣ & ΟΙ ΓΕΙΤΟΝΙΚΟΙ ΛΑΟΙ” - ΚΕΦ. 20

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Η φύλαξη των αναΗ φύλαξη των αναΗ φύλαξη των αναΗ φύλαξη των ανατολικών συνόρων & οι Ακρίτεςτολικών συνόρων & οι Ακρίτεςτολικών συνόρων & οι Ακρίτεςτολικών συνόρων & οι Ακρίτες

Σύνορα αυτοκρατορίας � απέραντααπέραντααπέραντααπέραντα

Καύκασος - Εύξεινος Πόντος - Περσικός κόλπος

ΑκρίτεςΑκρίτεςΑκρίτεςΑκρίτες

µόνιµοι φρουροί στις άκρες των συνόρων

προνόµια προνόµια προνόµια προνόµια

ΑΑΑΑκριτώνκριτώνκριτώνκριτών

� δωρεάν γη για καλλιέργεια

� άλογα & πανοπλίες για τους πολέµους � απαλλαγή από τους φόρους

δδδδραστηριότητεςραστηριότητεςραστηριότητεςραστηριότητες

ΑΑΑΑκριτώνκριτώνκριτώνκριτών

� φρουρούσαν τα περάσµατα των συνόρων

� εµπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν � γυµνάζονταν για να είναι πάντα ετοιµοπόλεµοι � βοηθούσαν στην οχύρωση των ακριτικών πόλεων

Έγιναν ονοµαστοί µεταξύ 7ου και 10ου αιώνα (απειλή Αράβων)

Ο λαός τους αγαπούσε και τους θαύµαζε

Ακριτικά τραγούδιαΑκριτικά τραγούδιαΑκριτικά τραγούδιαΑκριτικά τραγούδια

Ο πιο ξακουστός ακρίτας ήταν ο Βασίλειος ∆ιγενήςΒασίλειος ∆ιγενήςΒασίλειος ∆ιγενήςΒασίλειος ∆ιγενής

© Γρηγόρης Ζερβός

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

Page 7: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ακρίτες (άκρα)

µόνιµοι φρουροί

δωρεάν γη εξοπλισµός απαλλαγή από φόρους µισθός

(στρατωτόπια) (άλογα

όπλα

πανοπλίες)

Βυζαντινή αυτοκρατορία

Μεγάλα σύνορα.

Πρόβληµα η φύλαξη τους

ειδικά των ανατολικών συνόρων.

Λύση προβλήµατος.

Ακρίτες

έγιναν ονοµαστοί 7ο-10ο αι. (Άραβες)

Ακριτικά τραγούδια

Βασίλειος ∆ιγενής Ακρίτας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Παιδίον Τόπος
Page 8: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

20. Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες

Ακρίτες (άκρα)

Δωρεάν γη Πανοπλίες Απαλλαγή από φόρους

Ονομαστοί → 7ος – 10ος αιώνας↓

Ακριτικά τραγούδια↓

Βασίλειος Διγενής

Σύνορα απέραντα

Καύκασος – Εύξεινος Πόντος – Περσικός κόλπος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος
Page 9: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Μάθημα:20ο

Η ΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΚΡΙΤΕΣ

Υπήρχαν δυσκολίες στη φύλαξη των ανατολικών συνόρων

Οι Ακρίτες ανταποκρίνονται πλήρως στις προσδοκίες των Βυζαντινών

Ο πιο ξακουστός απ΄ όλους τους Ακρίτες ήταν ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας

Για να αντιμετωπιστεί το θέμα οι Βυζαντινοί :

Βάζουν στις άκρες των ανατολικών τους συνόρων μόνιμους φρουρούς τους Ακρίτες

Ταυτόχρονα τους παραχωρούν σημαντικά προνόμια :

Τους δίνουν δωρεάν γη - τα στρατιωτόπια - για καλλιέργεια στον καιρό της ειρήνης με την υποχρέωση όμως της υπεράσπισής της στον καιρό του πολέμου

Τους παραχωρούν όπλα, άλογα και πανοπλίες για τους πολέμους Τους απαλλάσσουν από τους φόρους

Από τον 7ο – 10ο αι. γίνονται ξακουστοί στα πέρατα της αυτοκρατορίας γιατί :

Φρουρούν τα σύνορα και εμποδίζουν τους εχθρούς να εισβάλλουν και να λεηλατήσουν Βοηθούν στην οχύρωση των ακριτικών πόλεων (χτίσιμο φρουρίων και παρατηρητηρίων) Όταν δεν πολεμούσαν ασκούνταν αδιάκοπα και με συνέπεια στο τρέξιμο και στο κοντάρι Ο λαός τους θαυμάζει για την ανδρεία τους και τους εξυμνεί με τα ακριτικά τραγούδια

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Χαράλαμπος Δ. Δημόπουλος
Page 10: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Τα σύνορα της αυτοκρατορίας απέραντα

Ιδιαίτερα δύσκολη η προστασία των ανατολικών

συνόρων

Αντιμετώπιση προβλήματος

Ακρίτες μόνιμοι φρουροί

των συνόρων.

Έπαιρναν δωρεάν γη για καλλιέργεια.

Έπαιρναν άλογα και πανοπλίες

Δεν πλήρωναν φόρους

Ο λαός τους αγαπούσε και τους

θαύμαζε για την ανδρεία τους

Οι Ακρίτες έγιναν ονομαστοί πολεμιστές.

Φρουρούσαν τα περάσματα.

Εμπόδιζαν τους εχθρούς.

Βοηθούσαν να οχυρωθούν οι πόλεις και να χτιστούν με κάστρα

Σε περιόδους ειρήνης γυμνάζονταν στο τρέξιμο και στο κοντάρι

Παύλος Κώτσης Δάσκαλος

Γειτονικοί λαοί κάνουν επιδρομές και λεηλασίες

Βασίλειος Διγενής ο πιο ξακουστός

Ακρίτας.

Εξυμνήθηκε στο έπος «Βασίλειος Διγενής Ακρίτας»

Ακριτικά τραγούδια

Μιλούν για τη ζωή και τους αγώνες των Ακριτών

Αγαπήθηκαν και σώθηκαν από το λαό

Έγιναν η αρχή των δημοτικών τραγουδιών

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

Page 11: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

20. Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες

1. Γιατί ήταν δύσκολη η φύλαξη των συνόρων της αυτοκρατορίας;

Τα σύνορα της αυτοκρατορίας ήταν απέραντα και γι’ αυτό η φύλαξή τους ήταν

δύσκολη. Τα ανατολικά σύνορα άρχιζαν από τον Καύκασο και τον Εύξεινο

Πόντο και ακολουθώντας τον Τίγρη και τον Ευφράτη ποταμό έφταναν ως τον

Περσικό κόλπο. Πέρα από τα σύνορα αυτά ζούσαν λαοί που έκαναν επιδρομές

και λεηλατούσαν τις ανατολικές βυζαντινές περιοχές.

2. Τι έκαναν οι Βυζαντινοί για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό;

Έβαλαν φρουρές στις άκρες αυτές των συνόρων μόνιμους φρουρούς που τους

ονόμαζαν Ακρίτες. Σ’ αυτούς έδιναν δωρεάν γη για καλλιέργεια, άλογα και

πανοπλίες για τους πολέμους και τους απάλλασσαν από τους φόρους.

3. Πότε και πώς έδρασαν οι Ακρίτες;

Οι Ακρίτες έγιναν ονομαστοί στα χρόνια που απειλούσαν το Βυζάντιο οι

Άραβες (7ος – 10ος αι.). Οργανωμένοι σε μεγάλες ομάδες, φρουρούσαν τα

περάσματα των συνόρων κι εμπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν τα μέρη

εκείνα. Όταν δεν πολεμούσαν, γυμνάζονταν και βοηθούσαν να χτιστούν

κάστρα και βίγλες στα μέρη τα οποία φύλαγαν.

4. Πώς τους αντιμετώπιζε ο λαός;

Ο λαός τους ένιωθε προστάτες του, τους αγαπούσε και τους θαύμαζε για την

ανδρεία τους. Τους εξύμνησε στα ακριτικά τραγούδια, που μιλούν για τη ζωή

και τους αγώνες τους. Τα τραγούδια αυτά σώθηκαν ως τις μέρες μας και

αποτέλεσαν τη βάση των δημοτικών τραγουδιών.

5. Ποιος ήταν ο πιο γνωστός απ’ τους Ακρίτες;

Ο πιο γνωστός ήταν ο Βασίλειος Διγενής.

6. Πώς εξυμνήθηκε από το λαό;

Εξυμνήθηκε ξέχωρα στο έπος «Βασίλειος Διγενής Ακρίτας». Στην Κύπρο,

στον Πόντο , στην Κρήτη και σ’ όλη την Ελλάδα μιλούν και τραγουδούν, ακόμη

και σήμερα, για «της γης τον ανδρειωμένο», που είναι απόγονος του Ηρακλή,

του Αχιλλέα και του Μεγαλέξανδρου, αλλά και πρόγονος του κλέφτη του

1821.

eimet08

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Ερωτήσεις- Απαντήσεις
Page 12: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

20/01/11

20. Η ΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΚΡΙΤΕΣ

Τα ανατολικά σύνορα:

Τα ανατολικά σύνορα άρχιζαν από τον Καύκασο και τον Εύξεινο

Πόντο κι ακολουθώντας τον Τίγρη και Ευφράτη ποταμό έφταναν ως

τον περσικό κόλπο

Πέρα από τα σύνορα αυτά ζούσαν λαοί που συχνά έκανα επιδρομές

και λεηλατούσαν τις ανατολικές βυζαντινές επαρχίες.

Οι Ακρίτες:

Ήταν μόνιμοι φρουροί των ανατολικών συνόρων της βυζαντινής

αυτοκρατορίας.

Είχαν δωρεάν γη για καλλιέργεια, άλογα και πανοπλίες για τους

πολέμους και απαλλάσσονταν από τους φόρους.

Έγιναν ονομαστοί στα χρόνια που απειλούσαν το Βυζάντιο οι

Άραβες.

Όταν δεν πολεμούσαν, γυμνάζονταν στο τρέξιμο και στο κοντάρι,

βοηθούσαν να οχυρωθούν ακριτικές πόλεις και έχτιζαν κάστρα και

παρατηρητήρια στα μέρη στα οποία φύλαγαν.

Ο λαός τους ένιωθε προστάτες του, θαύμαζε την αντρεία τους και

τους ύμνησε στα ακριτικά τραγούδια.

Ο πιο ξακουστός από τους Ακρίτες ήταν ο Βασίλειος Διγενής.

Σκάρπα Ηλέκτρα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

Page 13: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

ΚΕΦ. 20

Η φύλαξη των Ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες

1) Τι προβλήματα αντιμετώπιζαν οι Βυζαντινοί με

τα σύνορα τους;

Τα σύνορα της αυτοκρατορίας ήταν απέραντα και ήταν

δύσκολη η προστασία τους. Ιδιαίτερα τα ανατολικά

σύνορα ξεκινούσαν από το Καύκασο και τον Εύξεινο

Πόντο και έφταναν μέχρι τον Περσικό κόλπο. Έτσι

πολλοί λαοί έκαναν συχνές επιδρομές.

2) Πώς αντιμετώπισαν αυτό το πρόβλημα οι

Bυζαντινοί;

Έβαλαν στις άκρες των συνόρων μόνιμους φρουρούς

τους Ακρίτες. Τους έδιναν δωρεάν γη για καλλιέργεια,

άλογα, όπλα και πανοπλίες, τους απάλλασσαν από τους

φόρους.

3) Τι γνωρίζουμε για τους Ακρίτες;

Ήταν γενναίοι στρατιώτες που στα χρόνια των Αράβων

φρουρούσαν τα σύνορα και εμπόδιζαν τους εχθρούς να

λεηλατούν την αυτοκρατορία. Όταν δεν πολεμούσαν

γυμνάζονταν κι έχτιζαν κάστρα και παρατηρητήρια

(βίγλες) για να φυλούν καλύτερα.

4) Τι ένιωθε ο λαός γι αυτούς;

Ο λαός τους θαύμαζε και τους ένιωθε προστάτες του. Τα

κατορθώματα των Ακριτών ο λαός τα εξύμνησε με τα

ακριτικά τραγούδια.

5) Ποιός ήταν ο πιο ξακουστός Ακρίτας;

Ο πιο ξακουστός ήταν ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας για

χάρη του οποίου γράφτηκε ολόκληρο έπος. Τον

Θεωρούσαν απόγονο του Ηρακλή και του Μ.

Αλέξανδρου.

Δημήτρης Βογιατζάκης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

Page 14: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες

Τι θα μάθουμε:

Πώς αντιμετώπισαν οι Βυζαντινοί το πρόβλημα της φύλαξης των

ανατολικών συνόρων της αυτοκρατορίας.

Για το θρύλο του Βασίλειου Διγενή Ακρίτα και τα ακριτικά τραγούδια.

Ένα σημαντικό πρόβλημα της βυζαντινής αυτοκρατορίας ήταν η αποτελεσματική φύλαξη των απέραντων συνόρων της. Ιδιαίτερα δύσκολη ήταν η προστασία των ανατολικών συνόρων. Τα ανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας ξεκινούσαν από τον Καύκασο και τον Εύξεινο Πόντο και εκτείνονταν, ακολουθώντας τους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη, μέχρι τον Περσικό Κόλπο.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Ανάπτυξη μαθήματος
Page 15: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Οι Βυζαντινοί ανέθεσαν τη φύλαξη των άκρων των συνόρων τους

σε μόνιμους φρουρούς τους Ακρίτες. Στους Ακρίτες δίνονταν δωρεάν γη για καλλιέργεια, τα στρατιωτόπια, εξοπλισμός (άλογα και όπλα) και μισθό.

Επίσης οι Ακρίτες απαλλάσσονταν από τη φορολογία. Οι «βιγλάτορες»* αυτοί παρακολουθούσαν τις κινήσεις των εχθρών και ειδοποιούσαν έγκαιρα το βυζαντινό στρατό ώστε να προλαβαίνει

τις εχθρικές επιθέσεις.

Φρουρούσαν ακόμα τα περάσματα των συνόρων και εμπόδιζαν τους

εχθρούς να λεηλατούν τις περιοχές αυτές. Όταν δεν πολεμούσαν, γυμνάζονταν στο τρέξιμο και στο κοντάρι. Βοηθούσαν ακόμη να οχυρωθούν οι ακριτικές πόλεις και να χτιστούν κάστρα και βίγλες* στα μέρη τα οποία φύλαγαν. Οι Ακρίτες έγιναν ονομαστοί

στα χρόνια που απειλούσαν το Βυζάντιο οι Άραβες (7ος -10ος αι.).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15

Page 16: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο λαός τους ένιωθε προστάτες του, τους αγαπούσε και τους θαύμαζε για την ανδρεία τους. Κι έτσι ανδρειωμένους τους εξύμνησε

στα ακριτικά τραγούδια. Τα τραγούδια αυτά, που μιλούν για τη ζωή και τους αγώνες των ακριτών, σώθηκαν από γενιά σε γενιά, αγαπήθηκαν από το λαό μας κι έγιναν η αρχή των δημοτικών μας τραγουδιών.

Ο πιο ξακουστός από τους ακρίτες ήταν ο Βασίλειος Διγενής, που στο πρόσωπό του συγκέντρωνε τα χαρίσματα όλων των ακριτών και εξυμνήθηκε ξέχωρα στο έπος* «Βασίλειος Διγενής Ακρίτας».

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

Page 17: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Στην Κύπρο, στον Πόντο, στην Κρήτη και σ’ όλη την Ελλάδα μιλούν και τραγουδούν, ακόμη και σήμερα, για «της γης τον ανδρειωμένο»,

που είναι απόγονος του Ηρακλή του Αχιλλέα και του Μεγαλέξανδρου, αλλά και πρόγονος του κλέφτη του 1821.

*βίγλα: μικρό ασφαλισμένο παρατηρητήριο, σε ψηλό μέρος *έπος: πολύστιχο ποίημα που μιλά για ηρωικά κατορθώματα

Ο Διγενής στην Κύπρο και στην Κρήτη

«Στην Κύπρο και στην Κρήτη μολογούν πως ο Διγενής, εκτός από τη φύλαξη των συνόρων της Ανατολής είχε έγνοια και για τα δύο νησιά, την Κύπρο και την Κρήτη, που τα χρόνια εκείνα δέχονταν συχνά

πυκνά τις επιθέσεις των Αράβων (Σαρακηνών).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

Page 18: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Για να βρεθεί κοντά τους, λέει, τις ώρες που κινδύνευαν, πάταε γερά

στην Ασία, στήριζε το δεξί του χέρι, στις κορυφές των κυπριακών βουνών και μ’ ένα πήδημα βρισκόταν ορθός (στην κορυφή του Ψηλορείτη, γυροφέρνοντας τη ματιά του στα πέλαγα του νησιού, μην

τ’ απειλούν σαρακηνά καράβια. Θεριός, όμως, καθώς ήταν ο ίδιος και

δυνατά καθώς ήταν τα σάλτα* του, άφησαν σημάδι της παλάμης του στο κυπριακό βουνό, τον Πενταδάχτυλο, και αχνάρι της πατημασιάς

του στον Ψηλορείτη της Κρήτης που οι παλιοί το λεν ακόμη «η πατουχιά*του Διγενή!».

*σάλτο: δυνατό πήδημα *πατουχιά: πατημασιά

Απεικόνιση του Διγενή Ακρίτα σε κεραμικό πιάτο (Μουσείο Ερμιτάζ).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

Page 19: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο Διγενής Ακρίτας παλεύει με λιοντάρι.

Τα ακριτικά τραγούδια

Για το πέρασμα του Διγενή από την Κρήτη, μιλούν και τα ριζίτικα

τραγούδια, που τραγουδιούνται ακόμη στο νησί και κρατούν ζωντανή τη μνήμη της παλικαριάς και του άδικου θανάτου του:

«Ο Διγενής ψυχομαχεί κι η γη τόνε τρομάσσει.

Βροντά κι αστράφτει ο ουρανός και σειέται ο απάνω κόσμος.

Κι ο κάτω κόσμος άνοιξε και τρίζουν τα θεμέλια

και η πλάκα τον ανατριχιά πώς θα τόνε σκεπάσει,

πώς θα σκεπάσει τον αϊτό, της γης τον αντρειωμένο.

Σπίτι δεν τον εσκέπαζε, σπήλιο δεν τον εχώρει,

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

Page 20: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

τα όρη εδρασκέλιζε, βουνών κορφές επήδα.

Στο γλάκιο* πιάνει ο νιος λαγό, στον πήδο πιάνει αγρίμι,

την πέρδικα την πλουμιστή ξοπίσω την αφήνει.

Ζηλεύει ο Χάρος, με χωσιά* μακριά τόνε βιγλίζει κι ελάβωσέ του την καρδιά και την ψυχή του επήρε».

Συλλογή Στίλπωνος Κυριακίδου.

*γλάκιο: τρέξιμο *χωσιά: ενέδρα, παγίδα, μπαμπεσιά

Οι Ακρίτες τον καιρό της ειρήνης

Στους φρουρούς των συνόρων μοιράζονταν δημόσιες εκτάσεις γης, με την υποχρέωση να τις καλλιεργούν και να τις βελτιώνουν. Στη διπλή αυτή φροντίδα των ακριτών αναφέρεται και το παρακάτω ακριτικό τραγούδι, που τραγουδιέται μέχρι σήμερα από τους Έλληνες

του Πόντου. Σύμφωνα μ’ αυτό ο γενναίος Ακρίτας- πολεμιστής είναι τόσο άξιος γεωργός και επιδέξιος καλλιεργητής, που και τα πουλιά ακόμη τον θαυμάζουν και τον μακαρίζουν για το περιβόλι του:

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

Page 21: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ακρίτας οργώνει το στρατιωτόπι του

(εικόνα από βυζαντινή μικρογραφία).

«Ακρίτας κάστρον έχτισε κι ακρίτας περιβόλι,

σ’ έναν τόπο ομαλό, σε καρπερό λιβάδι.

Όσα του κόσμου τα φυτά, κει φέρνει και φυτεύει κι όσα του κόσμου τ’ αμπελιά, κει φέρνει κι αμπελώνει

κι όσα του κόσμου τα νερά, κει φέρνει κι αυλακώνει κι όσα του κόσμου τα πουλιά, κει πάνε και φωλεύουν.

Πάντα κελάηδαν κι έλεγαν: «Πάντα να ζεις Ακρίτα!»

Ποντιακό τραγούδι Αναρτήθηκε από Αδάμ Δημήτριος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

Page 22: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

119

H §O°IA ¢HMIOYP°IA

TÔ ¤Ô˜ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ AÎÚ›Ù·[O ı¿Ó·ÙÔ˜ ÙÔÓ ÔÏÂÌ¿]

EÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ÛËÌ›ˆÌ·

➢ XÚÔÓÔÏfiÁËÛË: TÔ ¤Ô˜ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ AÎÚ›Ù· ÁÚ¿ÊÙËΠÛÙ· ̤۷ ÙÔ˘ 11Ô˘ ·È., Û ÌÈ· ÂÔ-¯‹ fiÔ˘ ÙfiÛÔ ÛÙËÓ AÓ·ÙÔÏ‹ fiÛÔ Î·È ÛÙË ¢‡ÛË ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ÂÈΤ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ Ô˘ ‰Â›-¯ÓÔ˘Ó ÙËÓ ·Ê‡ÓÈÛË Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘ ÙˆÓ Ï·ÒÓ (.¯. TÚ·ÁÔ‡‰È ÙÔ˘ PÔÏ¿Ó‰Ô˘,°·ÏÏ›· – NÈÌÂÏÔ‡ÁÎÂÓ, °ÂÚÌ·Ó›·).

➢ ¶·Ú¿‰ÔÛË: TÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô, ·Ú¯ÈÎfi ¤ÚÁÔ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Ûˆı›. ™‹ÌÂÚ· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÙÔ ¤Ô˜·fi 6 ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚ˜ ·Ú·ÏÏ·Á¤˜, Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ·ÚÎÂÙ¤˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÌÂٷ͇ÙÔ˘˜ Î·È Ê¤ÚÔ˘Ó ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ fiÔ˘ ·Ó·Î·Ï‡ÊÙËÎ·Ó Ù· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê·: ·) Ù˘KÚ˘ÙÔʤÚ˘ (Grottaferrata: ÌÔÓ·ÛÙ‹ÚÈ ÎÔÓÙ¿ ÛÙË PÒÌËØ Â›Ó·È Ë ·Ú¯·ÈfiÙÂÚË), ‚) Ù˘TÚ·Â˙Ô‡ÓÙ·˜ (‚Ú¤ıËΠÛÙË MÔÓ‹ ™Ô˘ÌÂÏ¿), Á) Ù˘ ÕÓ‰ÚÔ˘ (Û‹ÌÂÚ· AıËÓÒÓ: EıÓÈ΋BÈ‚ÏÈÔı‹ÎË), ‰) ÙÔ˘ EÛÎÔÚÈ¿Ï (IÛ·Ó›·), Â) Ù˘ OÍÊfiډ˘, ÛÙ) ÌÈ· Â˙‹ ·Ú·ÏÏ·Á‹ Ù˘ÕÓ‰ÚÔ˘. Y¿Ú¯ÂÈ Î·È ÚˆÛÈ΋ ‰È·Û΢‹, Ë ÔÔ›· fï˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ‰È·ÊÔ-Ú¤˜ ·fi ÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ·Ú·ÏÏ·Á¤˜.

➢ O ÔÈËÙ‹˜: K¿ÔÈÔ˜ ¿ÁÓˆÛÙÔ˜ ÏfiÁÈÔ˜.

➢ ™¯¤ÛË ÙÔ˘ ¤Ô˘˜ Ì ٷ ·ÎÚÈÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·: H Û‡ÓıÂÛË ÙÔ˘ ¤Ô˘˜ ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ÙËÓ‡·ÚÍË ÙˆÓ ‰ËÌÔÙÈÎÒÓ ·ÎÚÈÙÈÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ. O ÔÈËÙ‹˜ ÙÔ˘ ¤Ô˘˜ Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ ٷÙÚ·ÁÔ‡‰È· Î·È ÙÔ˘˜ ıÚ‡ÏÔ˘˜ Ô˘ ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Û·Ó ÁÈ· ÙÔÓ B·Û›ÏÂÈÔ ¢ÈÁÂÓ‹, ÂÂÍÂÚÁ¿-ÛÙËΠÙÔ ̆ ÏÈÎfi ·˘Ùfi Î·È ÚÔ¯ÒÚËÛ ÛÙË Û‡ÓıÂÛË ÂÓfi˜ ÔχÛÙÈ¯Ô˘ ·ÊËÁËÌ·ÙÈÎÔ‡ ÔÈ‹-Ì·ÙÔ˜ Û ȷ̂ÈÎfi ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô, Ì ËÚˆÈÎfi ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú· Î·È ı¤Ì· ÙË ̇ ˆ‹ Î·È ÙˉڿÛË ÙÔ˘ B·Û›ÏÂÈÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹. TÔ Ô›ËÌ· ·˘Ùfi Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ¤Ó·Ó ηÈÓÔ‡-ÚÈÔ Î‡ÎÏÔ ·ÎÚÈÙÈÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ.

➢ ŒÔ˜ ‹ Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ·: TÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ˆ˜ ÙÔ ¤Ô˜ ¤¯ÂÈ ÙË ÌÔÚÊ‹ ¤ÌÌÂÙÚ˘ ‚ÈÔÁÚ·Ê›·˜Ô‰‹ÁËÛ ÙÔÓ K. £. ¢ËÌ·Ú¿ Ó· ıˆڋÛÂÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ¤ÌÌÂÙÚÔ Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ·Ì ÂȉڿÛÂȘ ·fi ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È ·ÏÏ¿ Î·È ÔÏϤ˜ ÏfiÁȘ Î·È ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈΤ˜ÂȉڿÛÂȘ.

➢ ¶ÔÈËÙÈ΋ ·Í›·: TÔ ¤Ô˜, ÛÙȘ ·Ú·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ ÙÔ ÁÓˆÚ›˙Ô˘ÌÂ, Â›Ó·È Î·ÙÒÙÂÚÔ ÔÈÔÙÈο·fi Ù· ·ÎÚÈÙÈο ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·. T· ÏfiÁÈ· ÛÙÔȯ›·, Ô ·Ú·ÈÓÂÙÈÎfi˜ Û ·ÚÎÂÙ¿ ÛË-Ì›· ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ Î·È ÔÈ ·ÔÎÏ›ÛÂȘ ÚÔ˜ ÙËÓ ·Ú¯·˝˙Ô˘Û· ÙÔ Î·ıÈÛÙÔ‡Ó „˘¯Úfi ̂ ˜ ÚÔ˜ÙË ÁÏÒÛÛ· Î·È ÙÔ ‡ÊÔ˜ Î·È ÙÔ˘ ÛÙÂÚÔ‡Ó ÙË ÊÚÂÛο‰· Î·È ÙËÓ ·ÌÂÛfiÙËÙ· Ô˘ ·ÚÔ˘-ÛÈ¿˙Ô˘Ó Ù· ·ÎÚÈÙÈο ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·.

➢ °ÂÓÈ΋ ·ÔÙ›ÌËÛË: MÔÚ› Ë ÔÈËÙÈ΋ ·Í›· ÙÔ˘ ¤Ô˘˜ Ó· ÌËÓ Â›Ó·È ÌÂÁ¿ÏË, Â›Ó·È ÔχÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ fï˜ Ô ÂıÓÈÎfi˜ ÙÔ˘ ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú·˜, ηıÒ˜ Î·È Ë ÁψÛÛÈ΋, Ë Ï·ÔÁÚ·ÊÈ΋ ηÈË ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Í›· ÙÔ˘. ø˜ ÚÔ˜ ÙË ÁψÛÛÈ΋ ÙÔ˘ ·Í›·, ÙÔ ¤ÚÁÔ ̆ ÔÁÚ·ÌÌ›˙ÂÈ ÙË ̄ Ú‹ÛË

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·119

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

Page 23: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

120

Ù˘ ‰ËÌÒ‰Ô˘˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ÛÙËÓ ¤ÓÙ¯ÓË ÏÔÁÔÙ¯ӛ·. O §›ÓÔ˜ ¶ÔÏ›Ù˘ Ì¿ÏÈÛÙ· ıˆÚ›ˆ˜ Ô ¿ÁÓˆÛÙÔ˜ ÔÈËÙ‹˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ô ÚÒÙÔ˜ Ô˘ ̄ ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ Ϸ˚΋ ÁÏÒÛÛ· ÁÈ·ÌÈ· ÔÈËÙÈ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Î·È ˆ˜ ÙÔ˘ ̄ ÚˆÛÙ¿Ì ÙÔ ÚÒÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÛÙË Ï·˚΋ (‰ËÏ. ÓÂÔ-ÂÏÏËÓÈ΋) ÁÏÒÛÛ·.

➢ ¶ÂÚȯfiÌÂÓÔ: TÔ ¤Ô˜ ‰È·ÈÚÂ›Ù·È Û ‚È‚Ï›· – «ÏfiÁÔ˘˜» (ÛÙËÓ ·Ú·ÏÏ·Á‹ Ù˘ KÚ˘ÙÔʤ-Ú˘ Û 8 Î·È ÛÙȘ ̆ fiÏÔȘ Û 10).

ñ OÈ ÚÒÙÔÈ «ÏfiÁÔÈ» ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ ·ÌÈÚ¿ (= ÂÌ›ÚË) Ù˘ ™˘Ú›·˜MÔ˘ÛÔ‡Ú (·È¯Ì·ÏˆÛ›· Ù˘ EÈÚ‹Ó˘, ÎfiÚ˘ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ AÓ‰ÚfiÓÈÎÔ˘ – ÌÔÓÔÌ·¯›· ÌÂÙÔÓ ÓÂfiÙÂÚÔ ·fi Ù· ¤ÓÙ ·‰¤ÏÊÈ· Ù˘, ÙÔÓ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ – ‹ÙÙ· ÙÔ˘ MÔ˘ÛÔ‡Ú – ÂÎ-¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ Î·È Ù˘ ÁÂÓÈ¿˜ ÙÔ˘ – Á¿ÌÔ˜ Ì ÙËÓ EÈÚ‹ÓË Î·È Á¤ÓÓËÛË ÙÔ˘ ¢È-ÁÂÓ‹).

ñ AÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ù· ·È‰Èο ̄ ÚfiÓÈ· Î·È Ù· ÚÒÙ· ηÙÔÚıÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ (·fi ÓˆÚ›˜ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË Î·È ÙfiÏÌË) – Ô Á¿ÌÔ˜ Ì ÙËÓ E˘‰ÔΛ·, ÎfiÚË ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ ¢Ô‡Î· –Ë ·fiÊ·Û‹ ÙÔ˘ Ó· Á›ÓÂÈ ·ÎÚ›Ù·˜ – Ë Â›ÛÎÂ„Ë ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· Î·È Ë ·ÔÓÔÌ‹ ÚÔ˜ÙÔÓ ¢ÈÁÂÓ‹ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÙÈÌÒÓ. ŒÂÈÙ· Û ·′ ÚfiÛˆÔ Ô ¢ÈÁÂÓ‹˜ ·ÊËÁÂ›Ù·È Ù· ηÙÔÚıÒ-Ì·Ù¿ ÙÔ˘, ÙÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜ ÙÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ ·ÂÏ¿Ù˜ Î·È ÙË ÌÔÓÔÌ·¯›· ÙÔ˘ Ì ÙËÓ ·Ì·˙fiÓ·M·ÍÈÌÒ.

ñ T· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‚È‚Ï›· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙˆÓ ÁÔÓÈÒÓ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘›‰ÈÔ˘ Î·È Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ ÙÔ˘ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ Ô˘ ›¯Â ̄ Ù›ÛÂÈ ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔÓ E˘ÊÚ¿ÙË.

➢ TÔ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ‚È‚Ï›Ô˘ [O ı¿Ó·ÙÔ˜ ÙÔÓ ÔÏÂÌ¿] ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·-Ú·ÏÏ·Á‹ Ù˘ ÕÓ‰ÚÔ˘ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹. ™ÙÔ ¤Ô˜ Ô ¢ÈÁÂÓ‹˜ Âı·›-ÓÂÈ ·fi ·ÚÚÒÛÙÈ· Ë ÔÔ›· ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÁÈ·ÙÚÂÈ¿.

§ÂÍÈÏÔÁÈο – ¶Ú·ÁÌ·ÙÔÏÔÁÈο ÛÙÔȯ›·

Ô ÙÚÔ¯fi˜ ÂÛ¯fiÏ·ÛÂÓ: Ô ÙÚÔ¯fi˜ ÛÙ·Ì¿ÙËÛ ӷ Á˘Ú›˙ÂÈØ ·ÂÏ¿Ù˘: ÏËÛÙ‹˜, ÂȉÚÔ̤·˜ØAÎÚ›Ù·˜: Ô B·Û›ÏÂÈÔ˜ ¢ÈÁÂÓ‹˜ AÎÚ›Ù·˜Ø ÂÏ¢ıÂÚÒÓÔ˘ÓÙ·È: ··ÏÏ¿ÛÛÔÓÙ·ÈØ Âı¿ÌˆÛ ÙÔʈ˜ ÙÔ˘: ÌÂÈÒıËÎÂ Ë fiÚ·Û‹ ÙÔ˘Ø ·ÙfiÓËÛÂ Ë ‰‡Ó·Ì›˜ ÙÔ˘: ÂÍ·Ûı¤ÓËÛÂ Ë ‰‡Ó·Ì‹ ÙÔ˘Ø ¿-ÓÙÂÚÓÂ: ·Á·ËÙ¤Ø ·Ó›ηÛÙÔ˜: ·Ó˘ÔÏfiÁÈÛÙË, ·Ê¿ÓÙ·ÛÙËØ ‰˘Ó·ÛÙ›·: ÂÍÔ˘Û›·, ΢ÚÈ·Ú-¯›·, ‰‡Ó·ÌËØ ÕÚÙÈ: ÙÒÚ·Ø ·È ̄ ›Ú˜ ÂχıËÛ·Ó: ·Ú¤Ï˘Û·Ó Ù· ̄ ¤ÚÈ·Ø Ù· ¿ıÏ·: ÔÈ ¿ıÏÔÈ, ٷηÙÔÚıÒÌ·Ù·.

¢È¿ÚıÚˆÛË Û ÂÓfiÙËÙ˜

1Ë ÂÓfiÙËÙ· (ÛÙ. 1-15): O ı¿Ó·ÙÔ˜ ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Ó· ¿ÚÂÈ ÙÔÓ ¢ÈÁÂÓ‹ – H ÛÙ¿ÛË Ù˘ ʇ-Û˘, ÙˆÓ Â¯ıÚÒÓ Î·È ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi.

2Ë ÂÓfiÙËÙ· (ÛÙ. 16-26): O ¢ÈÁÂÓ‹˜ ıÚËÓ› ÁÈ· ÙÔÓ ÂÈΛÌÂÓÔ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ¤¯ÂÈ ÙË ‰‡Ó·ÌË Ó· ÓÈ΋ÛÂÈ.

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·120

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

Page 24: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

121

¶ÂÚÈÏËÙÈ΋ ·fi‰ÔÛË

H̤ڷ TÚ›ÙË, Ë̤ڷ ›Û΄˘ ÙÔ˘ ÁÈ·ÙÚÔ‡ ÛÙÔÓ ¿ÚÚˆÛÙÔ ¢ÈÁÂÓ‹, Ô ı¿Ó·ÙÔ˜ ·ÔÊ·Û›˙ÂÈÓ· ÙÔÓ ¿ÚÂÈ. H ʇÛË ıÚËÓ› ÁÈ· ÙÔÓ ÂÈΛÌÂÓÔ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ÔÈ ·ÂÏ¿Ù˜, ÔÈ Â¯ıÚÔ›ÙÔ˘, ̄ ·›ÚÔÓÙ·È. O ›‰ÈÔ˜ ÎÏ·›ÂÈ ÎÈ ·Ó·ÛÙÂÓ¿˙ÂÈ ÙfiÛÔ, Ô˘ Ú·˝˙ÂÈ Ë Î·Ú‰È¿ ÙÔ˘ Î·È ı·ÌÒÓÔ˘ÓÙ· Ì¿ÙÈ· ÙÔ˘. O ı¿Ó·ÙÔ˜ ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ Î·È Ô ¢ÈÁÂÓ‹˜ ÙÔÓ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ. •ÂÛ¿ ÙfiÙ ÛÂıÚ‹ÓÔ ÁÈ· ÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· ÙÔ˘ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ Î·È Ó· ÓÈ΋ÛÂÈ ÙÔÓ ·ÓÙ›·Ïfi ÙÔ˘.

EÚÌËÓ¢ÙÈÎfi˜ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜

O ı¿Ó·ÙÔ˜ ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Ó· ¿ÚÂÈ ÙÔÓ ¢ÈÁÂÓ‹: O ¢ÈÁÂÓ‹˜ ΛÙÂÙ·È ¿ÚÚˆ-ÛÙÔ˜, ̄ ˆÚ›˜ ÂÏ›‰· ÁÈ·ÙÚÂÈ¿˜. H̤ڷ TÚ›ÙË, ·ÔÊÚ¿‰·, ‰˘ÛÔ›ˆÓË Ë̤-Ú·, Ô ı¿Ó·ÙÔ˜ ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Ó· ¿ÚÂÈ ÙÔÓ ¢ÈÁÂÓ‹, ÁÈ·Ù›, fiˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ

Î·È Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜, Ô Î‡ÎÏÔ˜ Ù˘ ̇ ˆ‹˜ ÙÔ˘ ¤ÎÏÂÈÛÂ: ™ÙÔ˘˜ ÛÙ. 4-7 ‰ËÏÒÓÂÙ·ÈÌ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÌÂÙ·ÊÔÚÈΤ˜ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ fiÙÈ Ô ı¿Ó·ÙÔ˜ Â›Ó·È ÙÔ ‚¤‚·ÈÔ Î·È ·Ó·fiÊ¢ÎÙÔ Ù¤-ÏÔ˜ Ù˘ ̇ ˆ‹˜ οı ·ÓıÚÒÔ˘. O ÙÚÔ¯fi˜ Ô˘ ÂÛ¯fiÏ·ÛÂÓ, Ô˘ ¤·„ ȷ Ó· Á˘Ú›˙ÂÈ, Ì·˜Ê¤ÚÓÂÈ ÛÙÔ ÓÔ˘ ÙË ÁÓˆÛÙ‹ ‹‰Ë ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ·ÓÙ›ÏË„Ë Ô˘ ·ÚÔÌÔÈ¿˙ÂÈ ÙËÓ Ô-Ú›· Ù˘ ̇ ˆ‹˜ Ì ÙÚÔ¯fi (‹ ·ÎÏÔ), Ô˘ ηıÒ˜ Á˘Ú›˙ÂÈ ¿ÏÏÔÙ Û ·Ó‚¿˙ÂÈ „ËÏ¿ ÎÈ ¿ÏÏÔÙÂÛ ηÙ‚¿˙ÂÈ ̄ ·ÌËÏ¿, ̆ ÔÓÔÒÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ·¤Ó·Ë ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ë ·ÓıÚÒ-ÈÓË ̇ ˆ‹, ÙȘ Û˘Ó¯›˜ ÌÂÙ·ÙÒÛÂȘ ·fi ÙËÓ Â˘Ù˘¯›· ÛÙË ‰˘ÛÙ˘¯›· ÎÈ ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊ·. E‰Òfï˜ Ô ÙÚÔ¯fi˜ ¤·„ ӷ Á˘Ú›˙ÂÈ, ¿Ú· Ë ÔÚ›· Ù˘ ̇ ˆ‹˜ ÛÙ·Ì¿ÙËÛÂ, ÎÈ ¿ÌÂÛÔ Â·ÎfiÏÔ˘-ıÔ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È·ÎÔ‹˜ Â›Ó·È Ô ı¿Ó·ÙÔ˜. ŸÛÔ ÁÈ· ÙË ÊÚ¿ÛË ÙÔ ÛÎÔÈÓ› ÂÛÒıË Ì·˜ ı˘Ì›˙ÂÈ ÙËÏ·˚΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÁÈ· ÙÔ Ó‹Ì· Ù˘ ̇ ˆ‹˜ οı ·ÓıÚÒÔ˘, Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· Ù˘Ï›ÁÂÙ·È Ì ÙË Á¤Ó-ÓËÛ‹ ÙÔ˘ ÎÈ fiÙ·Ó È· Ûˆı›, Ù˘ÏȯÙ› fiÏÔ, ¤¯ÂÈ ¤ÚıÂÈ È· Ë ÒÚ· ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘. TÔ Ó‹Ì· Ù˘˙ˆ‹˜ Ì¿˜ ·Ú·¤ÌÂÈ ‚¤‚·È· Î·È ÛÙȘ ·Ú¯·›Â˜ MÔ›Ú˜, Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÛÙËÓ KψıÒ, ÙËMÔ›Ú· Ô˘ ¤Îψı ÙÔ Ó‹Ì· Ù˘ ̇ ˆ‹˜ οı ·ÓıÚÒÔ˘.OÈ ·ÓÙȉڿÛÂȘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ ÂÈΛÌÂÓÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹: H ʇÛË Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÔÓÙ·˜ÛÙÔÓ fiÓÔ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÁÈ· ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ‹Úˆ· ıÚËÓ› ÎÈ ·˘Ù‹, fiˆ˜ ÂÍ¿ÏÏÔ˘Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È Û ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÁÈ· ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹. OÈ ·ÂÏ¿Ù˜fï˜, ¯ıÚÔ› ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹, ̄ ·›ÚÔÓÙ·È Î·ıÒ˜ ı· ··ÏÏ·ÁÔ‡Ó ÂÈÙ¤ÏÔ˘˜ ·fi ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ‰ÈÒÎÙË ÙÔ˘˜. H ̄ ·Ú¿ ÙÔ˘˜ ¤ÌÌÂÛ· ˯› Û·Ó ¤·ÈÓÔ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ‹Úˆ·, ηıÒ˜ ‰ËÏÒÓÂÈ ÙËÓ ÂÁ-Á‡ËÛË ·ÛÊ¿ÏÂÈ·˜ Ô˘ ·Ú›¯Â Ë ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ ÛÙȘ ·Ú·ÌÂıfiÚȘ ÂΛӘ ÂÚÈÔ¯¤˜Ù˘ AÓ·ÙÔÏ‹˜. K·È Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ¢ÈÁÂÓ‹˜ fï˜, Û·Ó ÔÔÈÔÛ‰‹ÔÙ ÎÔÈÓfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜, ÎÏ·›ÂÈ Î·È·Ó·ÛÙÂÓ¿˙ÂÈ, ÙfiÛÔ Ô˘ Ë „˘¯È΋ ÙÔ˘ Ô‰‡ÓË ÙÔÓ Î·Ù·‚¿ÏÏÂÈ Î·È ÛˆÌ·ÙÈο (Ú·˝ÛıËÓ Ë Î·Ú-‰È¿, ÎÈ Âı¿ÌˆÛ ÙÔ Êˆ˜ ÙÔ˘, Î·È ·ÙfiÓËÛÂÓ Ë ‰‡Ó·ÌȘ ÂΛÓË Ë ÌÂÁ¿ÏË, ÛÙ. 13-14). H ·‰˘Ó·-Ì›· ÙÔ˘ ·˘Ù‹ ¤Ú¯ÂÙ·È Û ÙÚ·ÁÈ΋ ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙËÓ ·Ó¿ÌÓËÛË Ù˘ ·ÏÏÔÙÈÓ‹˜ ÙÔ˘ ‰‡Ó·Ì˘ ηÈÁÂÓÓ·ÈfiÙËÙ·˜ (ÛÙ. 15). H ÂÈÎfiÓ· ·˘Ù‹ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ ¤¯ÂÈ ̄ ¿ÛÂÈ fiÏÔ ÙÔ ËÚˆÈÎfi ‹ıÔ˜ Î·È ÙËÓ ÂÈ-΋ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Ô˘ ·ÔÓ¤Ô˘Ó Ù· ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·, fiÔ˘ Ô ‹Úˆ·˜, ·Ó ηÈÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙË ıÓËÙ‹ ÙÔ˘ ʇÛË, ÙÔÏÌ¿ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ Î·È Ó· ·Ï¤„ÂÈ Ì·˙› ÙÔ˘,¤ÛÙˆ ÎÈ ·Ó ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂÏ›‰Â˜ Ó· ÓÈ΋ÛÂÈ.

O ¢ÈÁÂÓ‹˜ ıÚËÓ› ÁÈ· ÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· ÙÔ˘ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ:O ı¿Ó·ÙÔ˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È È· ̤۷ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ. O ÛÙ›¯Ô˜ 16, O ı¿Ó·ÙÔ˜ ÙÔÓÔÏÂÌ¿ ÂȘ ÙÔ ·Ï¿ÙÈ Ì¤Û·, ‰È·ÙËÚ› οÙÈ ·fi ÙÔÓ ËÚˆÈÎfi fiÏÂÌÔ ÙÔ˘ ¢È-

1Ë ENOTHTA (ÛÙ. 1-15)

2Ë ENOTHTA (ÛÙ. 16-26)

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·121

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24

Page 25: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

122

ÁÂÓ‹ Ì ÙÔÓ X¿ÚÔ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ì ÛÙ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·. O ‹Úˆ·˜ ‰ÂÓ ·Ú·‰›‰ÂÙ·È ·Ì¤-Ûˆ˜, fï˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ Î·È ÍÂÛ¿ Û ıÚËÓËÙÈÎfi ÌÔÓfiÏÔÁÔ, ηıÒ˜ Û˘ÓÂȉËÙÔ-ÔÈ› ˆ˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ È· ÙË ‰‡Ó·ÌË Ó· ÙÔÓ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ. Œ¯ÂÈ ̄ ¿ÛÂÈ È· Ù· «fiÏ·» ÙÔ˘,Ô˘ ÙÔÓ ¤Î·Ó·Ó οÔÙ ·Ó›ÎËÙÔ, ÙËÓ ·Ó‰Ú›·, ÙËÓ ÙfiÏÌË, ÙÔÓ ÏÔ‡ÙÔ, ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›·, ·ÎfiÌ·Î·È ÔÈ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘ ÙÔÓ ÂÁηٷÏÂ›Ô˘Ó (ÛÙ. 23-24), ηıÒ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ̇ ˆ‹˜ ÙÔ˘ ÏËÛÈ¿-˙ÂÈ. ™’ fiÏË ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ΢Úȷگ› Ë ·ÓÙ›ıÂÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· ÙËÓ ÒÚ· ÙÔ˘ ı·Ó¿-ÙÔ˘ ÙÔ˘, ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ÙË ÌÔÈÚÔÏ·ÙÚ›· ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ Î·È ÙË ‰‡Ó·ÌË, ÙËÓÙfiÏÌË Î·È ÙËÓ ·Ó‰Ú›· Ô˘ ¤‰ÂÈÍ ے fiÏË ÙÔ˘ ÙË ̇ ˆ‹ (ÛÙ. 20-24), Ë ·ÓÙ›ıÂÛË ·Ó¿ÌÂÛ·ÛÙÔ ¿‰ÔÍÔ Ù¤ÏÔ˜ Î·È ÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ¤Ó‰ÔÍË ̇ ˆ‹ ÙÔ˘. M¤Û· ·fi ÙËÓ ·ÓÙ›ıÂÛË ·˘Ù‹ ‰È·-Ê·›ÓÂÙ·È Î·È ÌÈ· ÈÎÚ‹ ÓÔÛÙ·ÏÁ›· ÁÈ· ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÙˆÓ ËÚˆÈÎÒÓ Î·ÙÔÚıˆÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘. KÈÂ‰Ò Ë ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ·ÔÁ˘Ìӈ̤ÓË ·fi ÙËÓ ËÚˆÈ΋ ÓÔ‹ ÙˆÓ ‰ËÌÔ-ÙÈÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ. A˘Ùfi˜ Ô ̆ ÂÚ¿ÓıÚˆÔ˜ ‹Úˆ·˜ Âı·›ÓÂÈ Û·Ó ¤Ó·˜ ÎÔÈÓfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜,·Ó›Û¯˘ÚÔ˜, ·Ú·‰Ô̤ÓÔ˜ ÛÙËÓ ·Ó·fiÊ¢ÎÙË ÌÔ›Ú· ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘. KÈ ·˘Ùfi Ô˘ ̤ÓÂÈ Â›Ó·ÈË ‰È·›ÛÙˆÛË ˆ˜ fiÛÔ „ËÏ¿ ÎÈ ·Ó ÊÙ¿ÛÂÈ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜, fiÛÔ ÈÛ¯˘Úfi˜ ÎÈ ·Ó ›ӷÈ, ‰ÂÓ ÌÔÚ›ӷ ÍÂÂÚ¿ÛÂÈ ÙË ıÓËÙ‹ ÙÔ˘ ʇÛË, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÔʇÁÂÈ ÙË ÌÔ›Ú· ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘.

T¯ÓÈ΋ – EÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷ Î·È ÙÚfiÔÈ

➢ ™ÙÈ¯Ô˘ÚÁ›·: I·Ì‚ÈÎfi˜ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˜, ·ÚÔ͇ÙÔÓÔ˜, ̄ ˆÚ›˜ ÔÌÔÈÔηٷÏËÍ›·.

➢ °ÏÒÛÛ·: MÂÈÎÙ‹, ·Ó¿ÌÂÈÍË ÏfiÁÈˆÓ Î·È Ï·˚ÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ.

➢ ⁄ÊÔ˜: °ÂÓÈο Â›Ó·È ·Ïfi, ÔÈ ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ‡ ÚÔÛ‰›‰Ô˘Ó ·Ú·ÛÙ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÂÓÒ Ô ÌÔÓfiÏÔ-ÁÔ˜ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ ̄ ·Ú›˙ÂÈ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ̇ ˆÓÙ¿ÓÈ·, ·ÌÂÛfiÙËÙ·, ‰Ú·Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·. øÛÙfiÛÔ ÛÂÔÚÈṲ̂ӷ ÛËÌ›· ÙÔ ‡ÊÔ˜ Â›Ó·È Î¿ˆ˜ ÂÈÙË‰Â˘Ì¤ÓÔ Î·È ̄ ·Ï·Úfi. K˘ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó Ô ·Ú·Ù·-ÎÙÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜ Î·È Ë ̄ Ú‹ÛË ÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎÒÓ.

➢ AÊ‹ÁËÛË: TÔ Ô›ËÌ· ¤¯ÂÈ ·ÊËÁËÌ·ÙÈÎfi ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú·. O ·ÊËÁËÙ‹˜ ¤¯ÂÈ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ·-ÓÙÔÁÓÒÛÙË ·ÊËÁËÙ‹ Î·È ‰ÂÓ ÌÂÙ¤¯ÂÈ ÛÙ· ÁÂÁÔÓfiÙ· (ÂÙÂÚÔ‰ÈËÁËÙÈÎfi˜ ·ÊËÁËÙ‹˜ – ·Ê‹ÁË-ÛË Ì ÌˉÂÓÈ΋ ÂÛÙ›·ÛË). H ·Ê‹ÁËÛË Û οÔÈÔ ÛËÌÂ›Ô ‰È·ÎfiÙÂÙ·È Î·È ¤¯Ô˘Ì Û ¢ı‡ÏfiÁÔ ÙÔ ÌÔÓfiÏÔÁÔ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ (ÛÙ. 18-26).

➢ EȉڿÛÂȘ: ™ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Â›Ó·È ÂÌÊ·Ó›˜ ÔÈ ÂȉڿÛÂȘ ·fi ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È, ·ÏÏ¿Î·È ÔÈ ÏfiÁȘ Î·È ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ. (BÏ. ·¿ÓÙËÛË ÛÙËÓ ÂÚÒÙËÛË 2 ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈ-ÎÔ‡ ‚È‚Ï›Ô˘, ÛÂÏ. 125.)

➢ ∂ÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷MÂÙ·ÊÔÚ¤˜: TÚ›ÙËÓ ÔÏ˘ÈÎڷ̤ÓËÓ (ÛÙ. 1), ÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ÙÔ˘ ·¤ÎÔ„Â (ÛÙ. 7), ‰¿ÎÚ˘·ÈÎÚ¿ Ê·Ú̷Έ̤ӷ (ÛÙ. 12), Ú·˝ÛıËÓ Ë Î·Ú‰È¿ (ÛÙ. 13), ·È ̄ ›Ú˜ ÂχıËÛ·Ó (ÛÙ. 23).¶ÚÔÛˆÔÔÈ‹ÛÂȘ: Ë ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘, ÙˆÓ Î¿ÌˆÓ Î·È ÙˆÓ ‚Ô˘ÓÒÓ,ÙÔ˘ Ù¿ÊÔ˘.

°ÂÓÈ΋ ·ÔÙ›ÌËÛË

TÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ·fiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔ ŒÔ˜ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ AÎÚ›Ù· ‰ÂÓ ÍÂʇÁÂÈ ·fi ÙË ÁÂÓÈÎfi-ÙÂÚË ÎÚ›ÛË ÁÈ· ÙËÓ ÔÈËÙÈ΋ ·Í›· ÙÔ˘ ¤Ô˘˜. ¶·Ú¿ ÙȘ οÔȘ ·ÚÂÙ¤˜ ÙÔ˘ (.¯. ‰Ú·Ì·ÙÈ-

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·122

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

Page 26: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

ÎfiÙËÙ·, ÂÏÂÁÂÈ·Îfi˜ ÙfiÓÔ˜), ‰ÂÓ ÊÙ¿ÓÂÈ ÙË ÊÚÂÛο‰·, ÙËÓ ·ÌÂÛfiÙËÙ·, ÙËÓ ÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋ ‰‡-Ó·ÌË Î·È ÙËÓ ËÚˆÈ΋ ÓÔ‹ ÙˆÓ ·ÓÙ›ÛÙÔȯˆÓ ‰ËÌÔÙÈÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ. EÓÙ‡ˆÛË ÚÔηÏÂ›Ë ·ÓÙÈËÚˆÈ΋ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔÓ ÂÈΛÌÂÓÔ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘, Ô˘ Û·Ó Û˘ÓËıÈ-Ṳ̂ÓÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ÎÏ·›ÂÈ Î·È ıÚËÓ›, Ë ÙÚ·ÁÈ΋ ·ÓÙ›ıÂÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ¤Ó‰ÔÍÔ, ÁÂÌ¿ÙÔ·Û‡ÏÏËÙ· ηÙÔÚıÒÌ·Ù· ‚›Ô ÙÔ˘ Î·È ÙÔÓ ¿‰ÔÍÔ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘ (Ô ı¿Ó·ÙÔ˜ ÙÔÓ ‚Ú›ÛÎÂÈ ¿Ú-ÚˆÛÙÔ ÎÈ ·‰‡Ó·ÌÔ Ì˜ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ ÙÔ˘). KÈ ·˘Ùfi Ô˘ ̤ÓÂÈ ÙÂÏÈο Â›Ó·È Ë ‰È·›ÛÙˆÛË ˆ˜fiÛÔ ‰˘Ó·Ùfi˜ ÎÈ ·Ó Â›Ó·È Ô ¿ÓıÚˆÔ˜, fiÛÔ „ËÏ¿ ÎÈ ·Ó ÊÙ¿ÛÂÈ, ̆ fiÎÂÈÙ·È ÛÙÔÓ ··Ú¿‚·ÙÔÊ˘ÛÈÎfi ÓfiÌÔ Ù˘ ÊıÔÚ¿˜, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ·Ó·fiÊ¢ÎÙË Î·Ù¿ÏËÍË Â›Ó·È Ô ı¿Ó·ÙÔ˜. AÍ›˙ÂÈ ‚¤-‚·È· Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ì ÙË ÁψÛÛÈ΋ ·Í›· ÙÔ˘ ·ÔÛ¿ÛÌ·ÙÔ˜, Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÔÏfiÎÏËÚÔ˘ÙÔ˘ ¤Ô˘˜, ·ÊÔ‡ Â‰Ò ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È Ë Ï·˚΋ ÁÏÒÛÛ· ÛÙËÓ ¤ÓÙ¯ÓË ÏÔ-ÁÔÙ¯ÓÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹.

∞¶∞¡Δ∏™∂π™ ™Δπ™ ∂ƒøΔ∏™∂π™ Δ√À ™Ã√§π∫√À μπμ§π√À

1. ¡· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ÙÔ ·Ú·¿Óˆ ·fiÛ·ÛÌ· Ì ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›,ηıÒ˜ Î·È Ì ¿ÏÏ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹,Î·È Ó· ÛËÌÂÈÒÛÂÙ ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ Û·˜.

∞fi„‘ ¤ÚÓÔ˘Ó ÔÙ·ÌÔ‡˜ Î·È ‰È¿‚·ÈÓ· ÁÂʇÚÈ·ÎÈ ¿ÎÔ˘Û· ÎÈ ·Ó·ÛÙÂÓ·ÁÌÔ‡˜ Î·È ÚÒÙËÍ· ÂÈÓÙ¿ ‘Ó·È.√ ¢ÈÁÂÓ‹˜ „˘¯ÔÌ·¯Â› ÎÈ Ë Á˘ ÙÔÓ ÙÚÔÌ¿ÛÛÂÈÎÈ Ë Ï¿Î· ÙÔÓ ·Ó·ÙÚȯȿ Ò˜ ı· ÙÔÓ ÛοÛÂÈ.∫È ÂΛ‰· Ô˘ „˘¯ÔÌ·¯Â›, ÏfiÁÈ· ·ÓÙÚÂȈ̤ӷ ϤÂÈ:– ¡· ‘¯ÂÓ Ë Á˘ ·Ù‹Ì·Ù· ÎÈ Ô Ô˘Ú·Ófi˜ ÎÂÚΤÏÈ· Ó· ¿ıÈÔ˘Ó Ù· ·Ù‹Ì·Ù· Ó· ‘È·Ó· Ù· ÎÂÚΤÏÈ·Ó’ ·Ó¤‚·ÈÓ· ÛÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi Ó· ‰ÈψıÒ Ó· οÙÛˆ,Ó· ‰ÒΈ Û›ÛÌ· Ù’ Ô˘Ú·ÓÔ‡, Ó· ‚Á¿ÏÂÈ Ì·‡Ú· Ó¤ÊËÓ· ο̈ ̄ ÈfiÓÈ ÛÙ· ‚Ô˘Ó¿ Î·È ÙÔ ÓÂÚfi ÙÛÈ Î¿ÌÔ˘˜.(ϤÍÂȘ: ÎÂÚΤÏÈ·: ÎÚ›ÎÔÈ, Á¿ÓÙ˙ÔÈØ Ó· ¿ıÈÔ˘Ó: Ó· ·ÙÔ‡Û·).

™˘ÁÎÚ›ÓÔÓÙ·˜ ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ ¤Ô˘˜ Ì ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ‚È‚Ï›Ô˘‰È·ÈÛÙÒÓÔ˘Ì ‰È¿ÊÔÚ˜ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Î·È ‰È·ÊÔÚ¤˜.

OÌÔÈfiÙËÙ˜:– I·Ì‚ÈÎfi˜ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˜.– ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹ (ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË) Ù˘ ʇÛ˘ ÛÙËÓ ÂÈı·Ó¿ÙÈ· ·ÁˆÓ›· ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ (Ë

Á˘ ÙÔÓ ÙÚÔÌ¿ÛÛÂÈ, ÛÙ. 3).– ¶ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ Ù¿ÊÔ˘ (Ù˘ Ͽη˜, ÛÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È). Y¿Ú¯ÂÈ fï˜ ÌÈ·

ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË: ÛÙÔ ¤Ô˜ Ë ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙË Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈ΋ÊfiÚÙÈÛË Î·È ÙË ‰Ú·Ì·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÚÔÛˆÔÔ›ËÛ˘ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡: ÎÈ ËϿη ÙÔÓ ·Ó·ÙÚȯȿ Ò˜ ı· ÙÔÓ ÛοÛÂÈ (Ë Ï¿Î· ·Ó·ÙÚȯȿ˙ÂÈ ÛÙË ÛΤ„Ë ˆ˜ ı·ÛοÛÂÈ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ·ÓÙÚÂȈ̤ÓÔ).

¢È·ÊÔÚ¤˜:– H ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ ·ÔÛ¿ÛÌ·ÙÔ˜ Â›Ó·È ÌÂÈÎÙ‹, Ì ·Ó¿ÌÂÈÍË ÛÙÔȯ›ˆÓ ·fi ÙË Ï·˚΋

123

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·123

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26

Page 27: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

124

ÁÏÒÛÛ·, ÙË ÏfiÁÈ· Î·È ÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋, ÂÓÒ Ë ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ ›-Ó·È Î·ı·Ú¿ Ï·˚΋ Ì οÔÈ· ȉȈ̷ÙÈο ÛÙÔȯ›·.

– TÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ Â›Ó·È ÏÈÙfi, ˘ÎÓfi, ÁÔÚÁfi Ì ̇ ˆÓÙ¿ÓÈ·, ·ÌÂÛfiÙËÙ·Î·È ‰Ú·Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÂÓÒ ‰È¿¯˘ÙË Â›Ó·È Ë ËÚˆÈ΋ ÓÔ‹. AÓÙ›ıÂÙ· ÙÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ ·ÔÛ¿-ÛÌ·ÙÔ˜ ‰ÂÓ ÊÙ¿ÓÂÈ ÙËÓ ·ÌÂÛfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡, Û ÌÂÚÈο ÛËÌ›· ›ӷȯ·Ï·Úfi Î·È ÂÈÙË‰Â˘Ì¤ÓÔ, ÂÓÒ Î˘Úȷگ› Ô ıÚËÓËÙÈÎfi˜ ÙfiÓÔ˜.

– Afi ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· Ï›ÂÈ ÙÔ ËÚˆÈ-Îfi ‹ıÔ˜ Î·È Ë ÂÈ΋ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ÙÔ˘‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡. ™ÙÔ ¤Ô˜ Ô¢ÈÁÂÓ‹˜ Âı·›ÓÂÈ ¿ÚÚˆÛÙÔ˜ ÛÙÔ ·-Ï¿ÙÈ ÙÔ˘. MÚÔÛÙ¿ ÛÙÔÓ ÂÈΛÌÂÓÔı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘ ÎÏ·›ÂÈ Î·È ıÚËÓ› Û·ÓÎÔÈÓfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ Î·È ·Ôı·ÚÚ˘Ì¤-ÓÔ˜ ÔÌÔÏÔÁ› ÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· ÙÔ˘ Ó··ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ. AÓÙ›ıÂÙ·,ÛÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È Ô ¢ÈÁÂÓ‹˜ fi¯ÈÌfiÓÔ ·ÁˆÓ›˙ÂÙ·È Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ÙÂÏ¢-Ù·›· ÛÙÈÁÌ‹ ÁÈ· Ó· ÌËÓ ·Ú·‰ÒÛÂÈÙËÓ „˘¯‹ ÙÔ˘ („˘¯ÔÌ·¯Â›), ·ÏÏ¿ ÂÎ-ÊÚ¿˙ÂÈ Î·È ÙËÓ ÂÈı˘Ì›· ÙÔ˘ Ó· ο-ÓÂÈ ·ÎfiÌ· ¤Ó· ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ̆ ÂÚÊ˘-ÛÈÎfi ηÙfiÚıˆÌ· (N· ’¯ÂÓ Ë Á˘ ...Î·È ÙÔ ÓÂÚfi ÙÛÈ Î¿ÌÔ˘˜). A¤Ó·ÓÙÈÛÙ· ıÚËÓËÙÈο ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ ¤Ô˘˜ ÛÙ¤-ÎÔÓÙ·È Ù· ·ÓÙÚÂȈ̤ӷ ÏfiÁÈ· ÙÔ˘‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡.

– ™˘ÁÎÚ›ÓÔÓÙ·˜ ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· Î·È Ì¿ÏÏ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·, ‰È·È-ÛÙÒÓÔ˘Ì ÙËÓ ›‰È· ‚·ÛÈ΋ ‰È·ÊÔÚ¿:ÛÙ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ô ¢ÈÁÂÓ‹˜‰ÂÓ ̆ ÔÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙË ÌÔ›Ú· ÙÔ˘ ı·-Ó¿ÙÔ˘, ·Ï‡ÂÈ Ì ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ (X¿ÚÔ)¤ÛÙˆ ÎÈ ·Ó ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ¿Ï˘ Â›Ó·È ÚÔ‰ÈηṲ̂ÓÔ. ™Â ¤Ó· ÙÚ·ÁÔ‡‰È Ì¿ÏÈ-ÛÙ· Ô X¿ÚÔ˜ ÙÔÓ ÓÈοÂÈ Ì ÂÓ¤‰Ú· (˙ËχÁÂÈ Ô X¿ÚÔ˜ Ì ̄ ˆÛÈ¿ Ì·ÎÚ¿ ÙÔÓ ‚ÈÁÏ›˙ÂÈ, / Î’ÂÏ¿‚ˆÛ¤ ÙÔ˘ ÙËÓ Î·Ú‰È¿ Î·È ÙËÓ „˘¯‹ ÙÔ˘ ‹ÚÂ), ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ‰ËÏ·‰‹ ηÙÒÙÂÚÔ˜·fi ÙÔÓ ‹Úˆ·, ·ÊÔ‡ ‰ÂÓ ÙÔÏÌ¿ Ó· ÙÔÓ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ·ÏÈηڛÛÈ· Î·È ÙÔÓ ÓÈοÂÈ Ì‡ԢÏÔ ÙÚfiÔ. ™’ ¿ÏÏ· ¿ÏÈ ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ô ÂÙÔÈÌÔı¿Ó·ÙÔ˜ ¢ÈÁÂÓ‹˜ ηÏ› Á‡Úˆ ÙÔ˘ ÙÔ˘˜Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ Î·È ‹ÚÂÌÔ˜ ÙÔ˘˜ ·ÊËÁ›ٷÈ, ·Ó·ÔÏÒÓÙ·˜ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Ù· ηÙÔÚıÒÌ·Ù¿ÙÔ˘, ÙËÓ ¿ÏË ÙÔ˘ Ì ÙÔÓ X¿ÚÔ, fiÔ˘ ÓÈÎËÙ‹˜ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ô X¿ÚÔ˜. ™Ù· ‰ËÌÔÙÈοÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÁÂÓÈο Ô ¢ÈÁÂÓ‹˜ ·ÎfiÌ· Î·È ÙËÓ ÒÚ· ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘ ÙÔ˘ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Ô ·ÓÙÚÂȈ-̤ÓÔ˜ ‹Úˆ·˜ Ì ÙËÓ ·Û‡ÏÏËÙË ‰‡Ó·ÌË Î·È ·Ó‰Ú›· Ô˘ ÙÔÏÌ¿ Ó· Û˘ÁÎÚÔ˘ÛÙ› ·ÎfiÌ·Î·È Ì ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ.

™Ù· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘ ηٿ ÙËÓ ¿ÏË Ì ÙÔÓ

X¿ÚÔ Ê·›ÓÂÙ·È ˆ˜ ·Ú¯Èο ÓÈÎËÙ‹˜ ¤‚Á·ÈÓÂ Ô ¢È-

ÁÂÓ‹˜. ÿ¯ÓË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ¤Î‚·Û˘ [...] ¤¯Ô˘Ó ‰È·Ûˆ-

ı› ̂ ˜ Û‹ÌÂÚ· Û ÔÚÈṲ̂ӷ ÙÚ·ÁÔ‡‰È·. O ·Û‡Ï-

ÏËÙÔ˜ ËÚˆÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ AÎÚ›Ù·, Ô˘ ÂȯÂÈÚÔ‡Û ٷ

·‰‡Ó·Ù· Î·È ·Ú·‚›·˙ Ì ÙË ‰‡Ó·ÌË Î·È ÙËÓ ·-

ÔÎÔÙÈ¿ ÙÔ˘ ̂ ˜ ÎÈ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ ÓfiÌÔ˘˜,

ÚÔηÏÔ‡Û Ԉۉ‹ÔÙ ÙÔ ı·˘Ì·ÛÌfi. øÛÙfiÛÔ

ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· ¤Î‚·ÛË ÂÚ¯fiÙ·Ó Û ۇÁÎÚÔ˘ÛË Ì ÙË

ÁÂÓÈο ·Ú·‰ÂÎÙ‹ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· fiÙÈ Ô ı¿Ó·ÙÔ˜

Â›Ó·È ÎÔÈÓ‹ ÌÔ›Ú· fiÏˆÓ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. ŒÙÛÈ ÌÂ-

ÚÈÎÔ› ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔÈ ‰È·Û΢·ÛÙ¤˜ [...], ¿Ú¯ÈÛ·Ó

ÛÈÁ¿ ÛÈÁ¿ Ó· ÚÔÛ·ÚÌfi˙Ô˘Ó Ù· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙÔ˘

ı·Ó¿ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÌÈ· Ú·ÏÈÛÙÈÎfiÙÂÚË Ï‡ÛË, ÙËÓ ÙÂÏÈ-

΋ ‹ÙÙ· ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ ·fi ÙÔÓ X¿ÚÔ. KÈ ¤ÙÛÈ fï˜

ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ‰ÂÓ ¤¯·Ó ٛÔÙ ·fi ÙËÓ ÂÎÊÚ·ÛÙÈ-

΋ ÙÔ˘ ‰‡Ó·ÌË, ·ÓÙ›ıÂÙ·, Ô ‹Úˆ·˜, ÎÔÌ̤ÓÔ˜ ÙÒ-

Ú· Û ÈÔ ·ÓıÚÒÈÓ· ̤ÙÚ·, ¤Ê¢Á ·fi ÙÔ ̄ ÒÚÔ

ÙÔ˘ ̇ıÔ˘ ÎÈ ÂÚ¯fiÙ·Ó Ôχ ÈÔ ÎÔÓÙ¿ Ì·˜ Î·È ÁÈ-

ÓfiÙ·Ó Û‡Ì‚ÔÏÔ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ô˘, ÌÔÏÔÓfiÙÈ Í¤-

ÚÂÈ ÙË ıÓËÙ‹ ÙÔ˘ ʇÛË, ‰ÂÓ ̆ ÔÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙË ÌÔ›-

Ú· ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ÙÔÏÌ¿ÂÈ Ó· ÙËÓ ÚÔηϤÛÂÈ Î·È Ó·

Û˘ÁÎÚÔ˘ÛÙ› Ì·˙› Ù˘, ÎÈ ·˜ Â›Ó·È ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·

Ù˘ ¿Ï˘ ·˘Ù‹˜ ÚÔ‰ÈηṲ̂ÓÔ.

K. MËÙÛ¿Î˘

(EÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙË N¤· EÏÏËÓÈ΋ §ÔÁÔÙ¯ӛ·,

ÂΉ. K·Ú‰·Ì›ÙÛ·)

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·124

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27

Page 28: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

™ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Â›Û˘ Ó· ÚÔÛı¤ÛÔ˘Ì ٷ fiÛ· ·Ó·Ê¤Ú·ÌÂ Î·È ·Ú·¿ÓˆÁÈ· ÙË ÁÏÒÛÛ· Î·È ÙÔ ‡ÊÔ˜.

ø˜ ÚÔ˜ ÙȘ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜, ¤Ú· ·fi ÙÔÓ È·Ì‚ÈÎfi ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô ÛÙ›¯Ô ·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂ›Û˘: ÙËÓ ·Ó·ÊÔÚ¿ Ù˘ TÚ›Ù˘, ̂ ˜ Ë̤ڷ˜ ı·Ó¿ÙÔ˘ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ (TÚ›ÙË ÂÁÂÓÓ‹ıË Ô ¢ÈÁÂÓ‹˜Î·È TÚ›ÙË ı· Âı¿ÓÂÈ), ÙËÓ ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË Ù˘ ʇÛ˘ Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÛÙËÓ ÂÈı·Ó¿ÙÈ··ÁˆÓ›· ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ (ÛÙ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ·˘Ù‹ ·›ÚÓÂÈ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÙË ÌÔÚÊ‹ÂΉ‹ÏˆÛ˘ Ê˘ÛÈÎÒÓ Ê·ÈÓÔ̤ӈÓ, .¯. ·ÛÙÚ·¤˜, ‚ÚÔÓÙ¤˜, ÛÂÈÛÌfi˜ Î.¿.), ÙËÓ ÚÔÛˆÔ-Ô›ËÛË ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘/X¿ÚÔÓÙ·, ÙËÓ ·Ó·fiÏËÛË/·Ó·ÊÔÚ¿ ÙˆÓ Î·ÙÔÚıˆÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ‹Úˆ·(Ì ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ fiÙÈ ÛÙ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ë ·Ó·ÊÔÚ¿ ·˘Ù‹ ¤¯ÂÈ ¤ÓÙÔÓÔ ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘˘ÂÚ‚ÔÏ‹˜), ÙËÓ ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ Ù¿ÊÔ˘/Ͽη˜, ÌfiÓÔ Ô˘ ÛÙ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·,fiˆ˜ ·Ó·Ê¤Ú·ÌÂ Î·È ·Ú·¿Óˆ, Ë ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË ·˘Ù‹ ͯˆÚ›˙ÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋Ù˘ ‰‡Ó·ÌË Î·È ÙË Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈ΋ Ù˘ ÊfiÚÙÈÛË.

2. ¶ÔÈÔÈ ÛÙ›¯ÔÈ ÛÙÔ ·Ú·¿Óˆ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ ¤Ô˘˜ Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ‰Ë-ÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ Î·È ÔÈÔÈ ÏfiÁȘ ‹ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ;

E›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡:– H TÚ›ÙË ̂ ˜ Ë̤ڷ ı·Ó¿ÙÔ˘ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ (ÛÙ. 1-3).– H ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘ (ÛÙ. 3, 6, 16).– H ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË Ù˘ ʇÛ˘ (ÛÙ. 8).– H ̆ Ô‰Ô¯‹ ÙÔ˘ ÓÂÎÚÔ‡ ·fi ÙÔÓ Ù¿ÊÔ (ÛÙ. 26).– O ÛÙ. 16 ·Ú·¤ÌÂÈ ÛÙÔ ¿ÏÂÌ· ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ Ì ÙÔÓ X¿ÚÔ/ı¿Ó·ÙÔ.

EÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈΤ˜ ‹ ÏfiÁȘ ÂȉڿÛÂȘ:– H ›ÛÎÂ„Ë ÙÔ˘ ÁÈ·ÙÚÔ‡ (ÛÙ. 2)Ø Î·ıÒ˜ Î·È Ë ·Ú¯·˚ÛÙÈ΋ ‰È·Ù‡ˆÛË (ÁÂÓÈ΋ ·fiÏ˘-

ÙË).– H ÚÔÛÊÒÓËÛË ø ¿ÓÙÂÚÓÂ, B·Û›ÏÂÈ (ÙÔ Â›ı. ¿ÓÙÂÚÓÔ˜ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È Û˘¯Ó¿

Û ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÔ‡˜ ‡ÌÓÔ˘˜).– OÈ ÛÙ›¯ÔÈ 20-21, Ô˘ ·Ú·¤ÌÔ˘Ó Û ÂÁÎÒÌÈ· ÙÔ˘ ÂÈÙ¿ÊÈÔ˘ ıÚ‹ÓÔ˘ (Ú‚Ï. Ô˘ ¤‰˘

ÛÔ˘ ÙÔ Î¿ÏÏÔ˜).– °ÂÓÈο ÛÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ 18-25 ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó Ù· ÛÙÔȯ›· ·fi ÙË ÏfiÁÈ· ‹ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋

ÁÏÒÛÛ· (.¯. Î·È ÙÔ ÏÔÈfiÓ, ·fi ÙÔ˘ Ó˘Ó, Ô˘‰fiψ˜, ¿ÂÈÚÔ˜, ·Ó›ηÛÙÔ˜, ‰˘Ó·ÛÙ›·,¿ÚÙÈ, ·È ̄ ›Ú˜, Ù· ¿ıÏ· Ô˘ ÔÈÔ‡Û·È, ÔÈ fi‰Â˜, Ù·˜ Ô‰Ô‡˜ ÎÚ·ÙÔ‡ÓÙ˜, ÔÏ›ÁÔÓ ‰Â, ÂÎ-ʇÁÂÈ).

3. ΔÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ Ë ÌÂÙ·ÊÔÚÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË «Ô ÙÚÔ¯fi˜ ÂÛ¯fiÏ·ÛÂÓ»; ¡· Ï¿‚ÂÙ ̆ fi„Ë Î·È ÙÔ˘˜‰˘Ô ÚÒÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ∂ÚˆÙfiÎÚÈÙÔ˘:

«ΔÔ˘ ·ÎÏÔ˘ Ù· Á˘Ú›ÛÌ·Ù·… Î·È ÙÔ˘ ÙÚÔ¯Ô‡Ô˘ ÒÚ˜ „ËÏ¿ ÎÈ ÒÚ˜ ÛÙ· ‚¿ıË Ë·›ÓÔ˘».

H ÊÚ¿ÛË Ô ÙÚÔ¯fi˜ ÂÛ¯fiÏ·ÛÂÓ Ì·˜ ·Ú·¤ÌÂÈ ÛÙË ÁÓˆÛÙ‹ ‹‰Ë ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·Ï·˚΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ô˘ ·ÚÔÌÔÈ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ̇ ˆ‹˜ Ì’ ¤Ó·Ó ÙÚÔ¯fi (·ÎÏÔ) Ô˘ Á˘Ú›˙ÂÈ¿ÏÏÔÙ ·Ó‚¿˙ÔÓÙ¿˜ Ì·˜ „ËÏ¿ ÎÈ ¿ÏÏÔÙ ηÙ‚¿˙ÔÓÙ¿˜ Ì·˜ ̄ ·ÌËÏ¿, ̆ ÔÓÔÒÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ·¤Ó·Ë ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ̇ ˆ‹˜, ÙȘ Û˘Ó¯›˜ ÌÂÙ·ÙÒÛÂȘ ·fi ÙËÓ Â˘Ù˘¯›· ÛÙË ‰˘-

125

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·125

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

Page 29: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

126

ÛÙ˘¯›· Î·È ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊ·. ŸÙ·Ó Ô ÙÚÔ¯fi˜ ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂÈ Ó· Á˘Ú›˙ÂÈ, ÛËÌ·›ÓÂÈ ˆ˜ ÛÙ·Ì·Ù¿ ηÈË ÔÚ›· Ù˘ ̇ ˆ‹˜, ÔfiÙ ¤گÂÙ·È Ô ı¿Ó·ÙÔ˜. MÂÙ·ÊÔÚÈο ÏÔÈfiÓ Ë ‰È·ÎÔ‹ ÂÚÈÛÙÚÔ-Ê‹˜ ÙÔ˘ ÙÚÔ¯Ô‡ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÙË ‰È·ÎÔ‹ Ù˘ ̇ ˆ‹˜, ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ.

1. N· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È ÁÈ· ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹ Ì ÙÔ ·fi-Û·ÛÌ· ·fi ÙÔ ¤Ô˜ Ô˘ ̆ ¿Ú¯ÂÈ ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ‚È‚Ï›Ô.

O ¢ÈÁÂÓ‹˜ „˘¯ÔÌ·Á› Î’ Ë ÁË ÙÔÓ ÙÚÔÌ¿ÛÛÂÈ,‚ÚÔÓÙ¿ ÎÈ ·ÛÙÚ¿ÊÙÂÈ Ô Ô˘Ú·Ófi˜ Î·È Û›ÂÙ’ Ô ·¿Óˆ ÎfiÛÌÔ˜,ÎÈ Ô Î¿Ùˆ ÎfiÛÌÔ˜ ¿ÓÔÈÍÂ Î·È ÙÚ›˙Ô˘Ó Ù· ıÂ̤ÏÈ·,ÎÈ Ë Ï¿Î· ÙÔÓ ·Ó·ÙÚȯȿ Ò˜ ı· ÙfiÓ ÛοÛÂÈÒ˜ ı· ÛοÛÂÈ ÙÔÓ ·ËÙfi ÙÛË Á˘ ÙÔÓ ·ÓÙÚÂȈ̤ÓÔ.™›ÙÈ ‰ÂÓ ÙÔÓ ÂÛΤ·˙Â, Û‹ÏÈÔ ‰ÂÓ ÙÔÓ Â¯ÒÚÂÈ,Ù· fiÚË Â‰È·ÛΤÏÈ˙Â, ‚Ô˘ÓÔ‡ ÎÔÚʤ˜ ‹‰·,¯·Ú¿ÎÈ ·Ì·‰ÔÏfiÁ·ÁÂ Î·È ÚÈ˙ÈÌÈ¿ Í·ÎÔ‡Ó·Â,ÛÙÔ ‚›ÙÛÈÛÌ· ’È·Ó ԢÏÈ¿, ÛÙÔ ¤Ù·ÁÌ· ÁÂÚ¿ÎÈ·,ÛÙÔ ÁÏ¿ÎÔ Î’ ÂȘ ÙÔ ‹‰ËÌ· Ù· Ï¿ÊÈ· Î·È Ù’ ·ÁÚ›ÌÈ·.ZËχÂÈ Ô X¿ÚÔ˜ Ì ̄ ˆÛÈ¿ Ì·ÎÚ¿ ÙfiÓ ‚ÈÁÏ›˙ÂÈ,ÎÈ’ ÂÏ¿‚ˆÛ¤ ÙÔ˘ ÙËÓ Î·Ú‰È¿ Î·È ÙËÓ „˘¯‹ ÙÔ˘ ‹ÚÂ.

¶TøXO¶PO¢POMIKA[Ì¿ı ÙÔ ÙÛ·ÁοÚËÓ ÙÔ ·È‰›Ó ÛÔ˘]

EÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ÛËÌ›ˆÌ·

T· ÈÔ ·ÍÈfiÏÔÁ· ‰ËÌÒ‰Ë Î›ÌÂÓ· ÙÔ˘ 18Ô˘ ·È. Â›Ó·È Ù· ¶ÚÔ‰ÚÔÌÈο ‹ ¶Ùˆ¯ÔÚÔ‰ÚÔÌÈο.¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· Ù¤ÛÛÂÚ· ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁ‹Ì·Ù· fiÔ˘ ‰ÈÂÎÙÚ·Áˆ‰Ô‡ÓÙ·È Ù· ‚¿Û·Ó· ÙÔ˘ ÊÙˆ¯Ô‡Û˘˙‡ÁÔ˘ Ô˘ ·ÓÙÚ‡ÙËΠÏÔ‡ÛÈ· Î·È Î·ÏÔÌ·ıË̤ÓË Á˘Ó·›Î·, ÙÔ˘ ÔχÙÂÎÓÔ˘ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ-¿Ú¯Ë, ÙÔ˘ Ó·ÚÔ‡ ÌÔÓ·¯Ô‡ Î·È ÙÔ˘ ÊÙˆ¯Ô‡ ÏÔÁ›Ô˘. Œ¯Ô˘Ó ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú· ·˘ÙÔ‚ÈÔÁÚ·ÊÈÎfi, ÌÂÙÔÓ ‹Úˆ·-Û˘ÁÁڷʤ· Ó· ̆ Ô‰‡ÂÙ·È Î¿ı ÊÔÚ¿ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÚfiÏÔ˘˜.ø˜ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Ô ¶Ùˆ¯ÔÚfi‰ÚÔÌÔ˜, Ô˘ Û οı ÛÙȯԇÚÁËÌ· ·Â˘ı‡ÓÂÙ·È,fiˆ˜ ›·ÌÂ, Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ȉÈfiÙËÙ· ÛÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ‹ Û ¿ÏÏ· ̤ÏË Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔ-ÚÈ΋˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ÙˆÓ KÔÌÓËÓÒÓ, ÁÈ· Ó· ̇ ËÙ‹ÛÂÈ ‚Ô‹ıÂÈ·. ¶·Ï·ÈfiÙÂÚ· Ô ¶Ùˆ¯ÔÚfi‰ÚÔÌÔ˜Ù·˘ÙÈ˙fiÙ·Ó Ì ÙÔ ÁÓˆÛÙfi ÏfiÁÈÔ £Âfi‰ˆÚÔ ¶Úfi‰ÚÔÌÔ, ÚÔÛٷ٢fiÌÂÓÔ ÙˆÓ KÔÌÓËÓÒÓ. ™‹-ÌÂÚ· fï˜ ÈÛÙ‡ÂÙ·È ˆ˜ Ù· ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁ‹Ì·Ù· ·˘Ù¿ Â›Ó·È Û¿ÙÈÚ˜ ÁÚ·Ì̤Ó˜ ·fi ·ÓÒÓ˘ÌÔ‹ ·ÓÒÓ˘ÌÔ˘˜ ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁÔ‡˜. H ÁÏÒÛÛ· ÙˆÓ ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁËÌ¿ÙˆÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÔÌÔÈÔÁÂÓ‹˜ (ÛÙÔ˘˜

¶∞ƒ∞§§∏§√ ∫∂πª∂¡√*

* ∏ ·¿ÓÙËÛË ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘.

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·126

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

Page 30: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

·Ú¯ÈÎÔ‡˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ ÙˆÓ ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁËÌ¿ÙˆÓ, .¯. ÛÙȘ ·ÊÈÂÚÒÛÂȘ ÚÔ˜ ÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·, ηÈÛÙÔ˘˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘˜ ̆ ¿Ú¯Ô˘Ó ÏfiÁÈ· ÛÙÔȯ›·, ÂÓÒ ÛÙÔ Î‡ÚÈÔ Ì¤ÚÔ˜ Ë ÁÏÒÛÛ· Á›ÓÂÙ·È ‰ËÌÒ-‰Ë˜), ·ÔÙÂÏ› fï˜ ÙËÓ ÈÔ Û˘ÓÂÎÙÈ΋ ·ÂÈÎfiÓÈÛË Ù˘ ÔÌÈÏÔ‡ÌÂÓ˘ ÁÏÒÛÛ·˜ ÛÙËÓ KˆÓÛÙ·-ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ 12Ô˘ ·È.T· Ùˆ¯ÔÚÔ‰ÚÔÌÈο ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Î¿ÔÈ· ·ÈÛıËÙÈ΋ ·Í›· (.¯. ÈÛ¯˘Ú‹ Ê·ÓÙ·Û›·, ÂÚÈ-ÁÚ·ÊÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ·, ÂÈÚˆÓÈÎfi, ·˘ÙÔÛ·ÙÈÚÈÎfi ‹ ÛΈÙÈÎfi ÛÙÔȯ›Ô), ÂÓÒ ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙË Â›-Ó·È Ë ÁψÛÛÈ΋ ÙÔ˘˜ ·Í›· (·ÓÙÈÚÔÛˆÂ˘ÙÈÎfiÙÂÚÔ ‰Â›ÁÌ· ‰ËÌÒ‰Ô˘˜ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜ ÙÔ˘ 12Ô˘·È.), ·ÏÏ¿ Î·È Ë ÈÛÙÔÚÈ΋ Î·È Ï·ÔÁÚ·ÊÈ΋ ÙÔ˘˜ ·Í›·, ηıÒ˜ Ì·˜ ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈ-Ó‹ ̇ ˆ‹ Î·È Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù¿ Ù˘ Î·È Ì·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Ì ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ ÙÔÓ È‰ÈˆÙÈÎfi ‚›Ô ÙˆÓ·ÓıÚÒˆÓ Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘.TÔ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ‚È‚Ï›Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ Ù¤Ù·ÚÙÔ ÛÙȯԇÚÁËÌ·, fiÔ˘ Ô‹Úˆ·˜-Û˘ÁÁڷʤ·˜ Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÊÙˆ¯fi˜ ÏfiÁÈÔ˜. ™’ ·˘Ùfi ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ÙÔ ·Ú¿ÔÓÔ ÙÔ˘ ·Ó-ıÚÒÔ˘ Ô˘ ¤Ì·ı ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÈ· Ó· ‰ÂÈ ÚÔÎÔ‹ Î·È ÙÂÏÈο, ·ÓÙ› ÁÈ· ÙÔÓ ÏÔ‡ÙÔ Î·È ÙËÓÂ˘Ì¿ÚÂÈ· Ô˘ ÚÔÛ‰ÔÎÔ‡ÛÂ, ‚ڋΠÙË ÊÙÒ¯ÂÈ· Î·È ÙËÓ Â›Ó·. ŒÙÛÈ ÊÙ¿ÓÂÈ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô Î¿-ÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ Ó· ·Ó·ÊˆÓ‹ÛÂÈ ·Á·Ó·ÎÙÈṲ̂ӷ: ·Ó¿ıÂÌ· Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, XÚÈÛÙ¤, Î·È ÔÔ‡ Ù· ı¤-ÏÂÈ. ™ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ·fiÛ·ÛÌ· Ô ÔÈËÙ‹˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Î¿ÔÈÔ˘ Á›ÙÔ-Ó¿ ÙÔ˘ ÙÛ·ÁοÚË, Ô ÔÔ›Ô˜, ·Ó Î·È ¤¯ÂÈ Â¿ÁÁÂÏÌ· ÈÔ Ù·ÂÈÓfi ·’ ·˘ÙfiÓ, ÌÔÚ› Ó· ·ÓÙÈ-ÌÂÙˆ›˙ÂÈ ÙȘ ·Ó¿ÁΘ Ù˘ ̇ ˆ‹˜ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Ó· ηÏÔÂÚÓ¿ÂÈ, Û’ ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔÓ ›‰ÈÔ.

§ÂÍÈÏÔÁÈο – ¶Ú·ÁÌ·ÙÔÏÔÁÈο ÛÙÔȯ›·

ÙÈÓ¿: οÔÈÔÓØ Ì¿ı ÙÔ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈο: Ì¿ı ÙÔ ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÌfiÚʈۤ ÙÔØ ·Ó Ô˘ ÙÔÓ Â›ˆ:·Ó ‰ÂÓ ÙÔ˘ ˆØ ·Ú·ÎÚÔ˘ÓÈ·ÚÔΤʷÏÔ˜: ·ÓfiËÙÔ˜, ÙÚÂÏfi˜Ø ‚ÈÔÙ‹: ÙÚfiÔ˜ ˙ˆ‹˜Ø ‚ÚÒ-ÛȘ: Ê·ÁËÙfiØ ·Ó¿·˘ÛȘ: ηÏÔ¤Ú·ÛËØ ÙËÓ: ÙËÓ ÔÔ›·Ø ÂÙÛˆÙ‹˜: ̷ψ̷ً˜, ÙÛ·-ÁοÚË˜Ø ¤ÓÈ: ›ӷÈØ Î·ÏÔ„ˆÓÈÛÙ‹˜: ·˘Ùfi˜ Ô˘ Íԉ‡ÂÈ ·ÚÎÂÙ¿ ÁÈ· Ó· ·ÁÔÚ¿˙ÂÈ Î·Ï‹˜ ÔÈ-fiÙËÙ·˜ ·Á·ı¿Ø ¯·ÚÔÎfiÔ˜: ÁÏÂÓÙ˙¤˜Ø ÙÔ ıÂÚÌfiÓ: ÙÔ ˙ÂÛÙfi ÓÂÚfiØ ÛÙ¿ÌÂÓÔÓ: ÓfiÌÈÛÌ· ÌÈ-ÎÚ‹˜ ·Í›·˜Ø ¯ÔÚ‰ÔÎÔÈÏ›ÙÛÈ·: ¤ÓÙÂÚ· Î·È ÎÔÈÏȤ˜ (·ÙÛ¿˜)Ø ÛÙ·ÌÂÓ·Ú¤·Ó Ù˘Ú›ÙÛÈÓ: Ù˘Ú›ÂÓfi˜ ÛÙ¿ÌÂÓÔ˘Ø Ó· ÚÔÁ‡ۈ̷È: Ó· ÚÔÁÂ˘Ì·Ù›ÛˆØ ÂÙÛÒÓˆ: Ì·ÏÒÓˆ ·Ô‡ÙÛÈ·Î·È (ÌÙÊ.) ÁÂÌ›˙ˆ ÙËÓ ÎÔÈÏÈ¿ ÌÔ˘Ø ÎÏÒÛË < ÎÏÒıˆ: ηٷ‚ÚÔ¯ı›˙ˆ (ÂÈÚˆÓÈο)Ø Î·Ó: ÙÔ˘-Ï¿¯ÈÛÙÔÓØ ÌÔ˘¯ÚÔ‡ÙÈÓ: ÌÂÁ¿ÏÔ ÔÙ‹ÚÈØ ÂÚ‡ÁÔÌ·È: Ú‡ÔÌ·ÈØ Î·Ï·fi‰ÈÓ: ͇ÏÈÓÔ ÔÌÔ›ˆÌ·ÙÔ˘ οو ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ Ô‰ÈÔ‡ Ô˘ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈ› Ô ÙÛ·ÁοÚ˘ ÁÈ· Ó· ηٷÛ΢¿˙ÂÈ ·Ô‡-ÙÛÈ· ‹ ÁÈ· Ó· Ê·Ú‰·›ÓÂÈ ¤ÙÔÈÌ· ·Ô‡ÙÛÈ·Ø ÛÔ˘ÁÏ›Ó: ÙÔ ÛÔ˘‚Ï› ÙÔ˘ Ì·ÏˆÌ·Ù‹Ø ÛÊÂÙ-Ï›Ó: ÎÔÌÌ¿ÙÈ Á˘·Ï› ÁÈ· ÙÔ Í‡ÛÈÌÔ ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜Ø ÛÊËÎÒÌ·Ù·: ÎÂڈ̤ÓÔÈ Û¿ÁÎÔÈØ Î·ı¤˜:‚¿ÏÂ, ÂÙԛ̷ÛÂØ Ì›ÛÛÔÓ: È¿ÙÔ (Ê·ÁËÙfi), ÂÎ˙ÂÛÙfiÓ: ÙÔ ‚Ú·ÛÙfiØ ÌÔÓfi΢ıÚÔÓ: Ê·ÁËÙfi·fi ‰È¿ÊÔÚ· ˘ÏÈο Ì·ÁÂÈÚÂ̤ӷ Û ¯‡ÙÚ·Ø ·ÊÔ‡ ·Ú·ı¤ÛÔ˘ÛÈ: ·ÊÔ‡ ÂÙÔÈÌ¿ÛÔ˘Ó ÙÔÙÚ·¤˙ÈØ ·Ó·ÎÔÌÒÓÂÙ·È: ·Ó·ÛÎÔ˘ÌÒÓÂÙ·È, ÂÙÔÈÌ¿˙ÂÙ·È ÁÈ· ·ÁÒÓ· (ÂÈÚˆÓÈο)Ø Ì·ÁÂÈ-Ú›·: ÙÔ Ê·ÁËÙfi.

¢È¿ÚıÚˆÛË Û ÂÓfiÙËÙ˜

1Ë ÂÓfiÙËÙ· (ÛÙ. 1-4): O ÔÈËÙ‹˜ ÔÌÔÏÔÁ› ˆ˜ ı· Û˘Ì‚Ô‡ÏÂ˘Â Î¿ÔÈÔÓ Ó· οÓÂÈ ÙÔ ·È‰›ÙÔ˘ ÙÛ·ÁοÚË ·Ú¿ Ó· ÙÔ Ì¿ıÂÈ ÁÚ¿ÌÌ·Ù·.

127

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·127

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

Page 31: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

128

2Ë ÂÓfiÙËÙ· (ÛÙ. 5-23): O ÙÚfiÔ˜ ̇ ˆ‹˜ Î·È Ë Î·ÏÔ¤Ú·ÛË ÙÔ˘ Á›ÙÔÓ·-ÙÛ·ÁοÚË.3Ë ÂÓfiÙËÙ· (ÛÙ. 24-27): H ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ Î·ÏÔ¤Ú·ÛË ÙÔ˘ Á›ÙÔÓ·-

ÙÛ·ÁοÚË.

¶ÂÚÈÏËÙÈ΋ ·fi‰ÔÛË

O ÔÈËÙ‹˜, ¤Ó·˜ ÏfiÁÈÔ˜ Ô˘ ̇ ÂÈ Ì¤Û· ÛÙË ÊÙÒ¯ÂÈ· Î·È ÙËÓ Â›Ó·, ‰ËÏÒÓÂÈ ˆ˜ ı· Û˘Ì‚Ô‡-Ï¢ ÙÔ Á›ÙÔÓ¿ ÙÔ˘ Ó· Ì¿ıÂÈ ÛÙÔ ·È‰› ÙÔ˘ ÙËÓ Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ ÙÛ·ÁοÚË, ·Ú¿ ÁÚ¿ÌÌ·Ù·. KÈ·˘Ùfi ÁÈ·Ù› ¤¯ÂÈ ¤Ó· Á›ÙÔÓ¿ ÙÔ˘ ÙÛ·ÁοÚË Ô˘ ηÏÔÂÚÓ¿ÂÈ. TÔ Úˆ› ÚÈÓ È¿ÛÂÈ ‰Ô˘ÏÂÈ¿ÍÂÎÈÓ¿ÂÈ ÙË Ì¤Ú· ÙÔ˘ Ì’ ¤Ó· ̄ ÔÚÙ·ÛÙÈÎfi ÚˆÈÓfi, Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ·ÙÛ¿, Ù˘Ú› Î·È ÎÚ·Û›.TÔ ÌÂÛË̤ÚÈ ¿ÏÈ ÙÔÓ ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÚ›· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο È¿Ù· Ê·ÁËÙfi: ÛÔ‡·, ÎÚ·-Û¿ÙÔ Î·È ·Ó¿ÌÂÈÎÙÔ Î·ÙÛ·ÚfiÏ·˜. ŸÛÔ ÁÈ· ÙÔÓ ›‰ÈÔ, ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ‚ϤÂÈ ÙÔÓ ÙÛ·ÁοÚË Ó· ÔÚ-Ì¿ÂÈ ÛÙÔ Ê·ÁËÙfi ÙÔ˘, ÙÔ˘ ÙÚ¤¯Ô˘Ó Ù· Û¿ÏÈ·.

EÚÌËÓ¢ÙÈÎfi˜ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜

K·Ï‡ÙÂÚ· ÙÛ·ÁοÚ˘ ·Ú¿ ÏfiÁÈÔ˜: O ÏfiÁÈÔ˜ ‹Úˆ·˜, ·Ë˘‰ÈṲ̂ÓÔ˜·fi ÙË ÊÙÒ¯ÂÈ· Î·È ÙËÓ Â›Ó· ÙÔ˘, ÔÌÔÏÔÁ› ˆ˜ ‰ÂÓ ı· Û˘Ì‚Ô‡Ï¢ÂÔÙ¤ οÔÈÔÓ Ó· ÌÔÚÊÒÛÂÈ ÙÔ ·È‰› ÙÔ˘Ø ·ÓÙ›ıÂÙ·, ı· ÙÔÓ Û˘Ì‚Ô‡Ï¢Â

Ó· ÙÔ Î¿ÓÂÈ ÙÛ·ÁοÚË, Ó· ÙÔ˘ Ì¿ıÂÈ ‰ËÏ·‰‹ ÌÈ· Ú·ÎÙÈ΋ Ù¤¯ÓË. °È· ÙÔÓ ÔÈËÙ‹, Ê·›ÓÂٷȈ˜ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ΛÓËÙÚÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÏÔÁ‹ ·ÁÁ¤ÏÌ·ÙÔ˜ Â›Ó·È ÙÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi, ¤ÂÈÙ· ·fi ÙˉÈ΋ ÙÔ˘ ·Ù˘¯‹ ÂÈÏÔÁ‹.

TÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔ˘ Á›ÙÔÓ· ÙÛ·ÁοÚË: TËÓ ¿Ô„‹ ÙÔ˘ ·˘Ù‹ ÙËÓ ·ÈÙÈÔ-ÏÔÁ› ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ̇ ˆ‹˜ ÂÓfi˜ Á›ÙÔÓ¿ ÙÔ˘ ÙÛ·ÁοÚË. A˘-Ùfi˜, ÏÔÈfiÓ, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·ÔηÏ› „¢‰ÔÙÛ·ÁοÚËÓ (ÛÙ. 7), ‰ËÏÒÓÔÓÙ·˜

¤ÙÛÈ ˆ˜ ‰ÂÓ ÚfiÎÂÈÙ·È Î·È ÁÈ· Î·Ó¤Ó·Ó ÛÔ˘‰·›Ô Ù¯ӛÙË, ηٷʤÚÓÂÈ fi¯È ·ÏÒ˜ Ó· Èη-ÓÔÔÈ› ÙȘ ηıËÌÂÚÈÓ¤˜ ÙÔ˘ ·Ó¿ÁΘ, ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ηÏÔÂÚÓ¿ÂÈ (·Ó¿·˘ÛÈÓ, ÛÙ. 6, ηÏÔ-„ˆÓÈÛÙ‹˜, ̄ ·ÚÔÎfiÔ˜, ÛÙ. 6, 8).AÚ¯›˙ÂÈ ÏÔÈfiÓ Ó· ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÌÈ· Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË Ì¤Ú· ÙÔ˘ ÙÛ·ÁοÚË, ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·˜fï˜ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÛÙÔ Ê·ÁËÙfi (ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ÙÔÓ›˙ÂÈ ÙËÓ Â›Ó· ÙÔ˘›‰ÈÔ˘). O ÙÛ·ÁοÚ˘ ÏÔÈfiÓ ÚÈÓ ·Ú¯›ÛÂÈ ÙË ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙÔ˘, ı˘Ì›˙ÔÓÙ¿˜ Ì·˜ ÙË Ï·˚΋ Ú‹ÛË«ÓËÛÙÈÎfi ·ÚÎÔ‡‰È ‰ÂÓ ¯ÔÚ‡ÂÈ», ·›ÚÓÂÈ ÙÔ ÚˆÈÓfi ÙÔ˘. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ¤Ó· Ï·˚Îfi ·ÏÏ¿ Èη-ÓÔÔÈËÙÈÎfi ÚˆÈÓfi, ÁÈ· ÙÔ ÔÔ›Ô Ô ÙÛ·ÁοÚ˘ ¤¯ÂÈ ÍÔ‰¤„ÂÈ Î¿ÔÈÔ ÌÈÎÚÔÔÛfi (ÛÙ¿ÌÂÓÔÓ,ÛÙ·ÌÂÓ·Ú¤·Ó Ù˘Ú›ÙÛÈÓ)Ø ˆÛÙfiÛÔ ÛÙ· Ì¿ÙÈ· ÙÔ˘ ÌfiÓÈÌ· ÂÈÓ·Ṳ̂ÓÔ˘ ÏfiÁÈÔ˘ ‹Úˆ· Ê·ÓÙ¿-˙ÂÈ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÏÔ˘ÛÈÔ¿ÚÔ¯Ô. MfiÏȘ ÊÙ¿ÛÂÈ ¿ÏÈ ÙÔ ÌÂÛË̤ÚÈ, Ô ÙÛ·ÁοÚ˘ ·Ú·Ù¿ÂÈÙË ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙÔ˘ Î·È ÙÚ¤¯ÂÈ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÁÈ· ÙÔ ÌÂÛËÌÂÚÈ·Ófi, Ô˘ ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ÙÚ›· ‰È·-ÊÔÚÂÙÈο È¿Ù·. H ÂÌÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ‹Úˆ·-ÔÈËÙ‹ ÛÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ÁÂ˘Ì¿ÙˆÓ Î¿ÓÂÈ ÙÔÊ·ÁËÙfi Ó· ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ Û·Ó ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·Í›· Ù˘ ̇ ˆ‹˜. H ÏÂÙÔÌÂÚÂȷ΋ ›Û˘ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ÙˆÓ ÁÂ˘Ì¿ÙˆÓ ÙÔÓ›˙ÂÈ ÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· ÙÔ˘ ÏfiÁÈÔ˘ Ó· ÈηÓÔÔÈ‹ÛÂÈ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ Ù˘ ˙ˆ-‹˜, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ÙÚÔÊ‹, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· Â›Ó·È ÌfiÓÈÌ· ÂÈÓ·Ṳ̂ÓÔ˜. ¶ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ Ù· ‰È¿-ÊÔÚ· Á‡̷ٷ Û·Ó Ó· Ù· ¤¯ÂÈ ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘Ø ·˘Ùfi˜ fï˜ ÌfiÓÔ Ó· Ù· ‚ϤÂÈ ‹ Ó· Ù· Ê·-

1Ë ENOTHTA (ÛÙ. 1-4)

2Ë ENOTHTA (ÛÙ. 5-23)

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·128

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

Page 32: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

ÓÙ¿˙ÂÙ·È ÌÔÚ›, ÂÓÒ Ô ÙÛ·ÁοÚ˘ ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Î·È Ó· Ù· ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÂÈ. H ·Í›ˆÛËÌ¿ÏÈÛÙ· ÙÔ˘ ÙÛ·ÁοÚË ÙÔ ÌÔÓfi΢ıÚÔÓ Ó· ÌËÓ Â›Ó·È Î·˘Ùfi (ÏËÓ ‚Ϥ ӷ ÌË ‚Ú¿˙Ë!) ÙÔ-Ó›˙ÂÈ Ì ÛΈÙÈ΋ ‰È¿ıÂÛË ÙËÓ ·ÓÙ›ıÂÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ Î·ÏÔ˙ˆ›· ÙÔ˘ ÙÛ·ÁοÚË Î·È ÙËÓÂÓ›· ÙÔ˘ ÏfiÁÈÔ˘ ‹Úˆ·: Ô ÙÛ·ÁοÚ˘ fi¯È ÌfiÓÔ ÌÔÚ› Ó· ÙÚÒÂÈ Ê·ÁËÙ¿ Ô˘ Ô ÔÈËÙ‹˜ÌfiÓÔ ÛÙ· fiÓÂÈÚ¿ ÙÔ˘ ‚ϤÂÈ, ·ÏÏ¿ ¤¯ÂÈ Î·È ¿Ô„Ë ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÛÂÚ‚ÈÚ›ÛÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘˜,ÒÛÙ ӷ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ë Á‡ÛË ÙÔ˘˜. OÈ Ï¤ÍÂȘ ›Û˘ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Ô ÔÈËÙ‹˜ ÁÈ·ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ô ÙÛ·ÁοÚ˘ ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ Ê·ÁËÙfi ÙÔ˘, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÎÏÒ-ÛË (= ηٷ‚ÚÔ¯ı›ÛÂÈ), ÂÚ‡ÁÂÙ·È (= Ú‡ÂÙ·È), ¤Ú· ·fi ÙË ÛΈÙÈ΋ ‰È¿ıÂÛË ÙÔ˘ ÔÈË-Ù‹, ‰ËÏÒÓÔ˘Ó ¤ÌÌÂÛ· Î·È ÙË Ï·¯Ù¿Ú· ÙÔ˘ Ó· ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Ô ›‰ÈÔ˜ ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ÙÛ·ÁοÚË.

™ÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ·ÎfiÌ· ÈÔ ¤ÓÙÔÓË Ë ·ÓÙ›ıÂÛË ·Ó¿ÌÂÛ·ÛÙÔÓ ÙÛ·ÁοÚË Î·È ÙÔÓ ÔÈËÙ‹ ̤۷ ·fi ÙȘ ·Ú·ÛÙ·ÙÈΤ˜ ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ˘ÙÛ·ÁοÚË Ô˘ ÂÙÔÈÌ¿˙ÂÙ·È Ì Ϸ¯Ù¿Ú· Ó· ÔÚÌ‹ÛÂÈ ÛÙÔ Ê·ÁËÙfi ÙÔ˘ ηÈ

ÙÔ˘ ÂÈÓ·Ṳ̂ÓÔ˘ ÔÈËÙ‹, Ô˘ ‚ϤÔÓÙ¿˜ ÙÔÓ ÙÔ˘ ÙÚ¤¯Ô˘Ó Ù· Û¿ÏÈ·.

T¯ÓÈ΋ – EÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷ Î·È ÙÚfiÔÈ

➢ ™ÙÈ¯Ô˘ÚÁ›·: I·Ì‚ÈÎfi˜ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˜, ·ÚÔ͇ÙÔÓÔ˜, ̄ ˆÚ›˜ ÔÌÔÈÔηٷÏËÍ›·.

➢ °ÏÒÛÛ·: ¢ËÌ҉˘, ‰ËÏ·‰‹ Ë ÔÌÈÏÔ‡ÌÂÓË ÁÏÒÛÛ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ (12Ô˜ ·È.), Ì οÔÈ· Ïfi-ÁÈ· ÛÙÔȯ›· (.¯. ‚ÚÒÛÈÓ, ÂÚȯ·Ú·ÛÛÔ̤ÓËÓ, ÚÔÁ‡ۈ̷È, ‚·ÛÈχ). H ·Ó¿ÌÂÈÍË Ïfi-ÁÈˆÓ Î·È Ï·˚ÎÒÓ Ï¤ÍÂˆÓ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙÔ Û·ÙÈÚÈÎfi ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ ÔÈ‹Ì·ÙÔ˜.

➢ ⁄ÊÔ˜: §ÈÙfi, ·Ú·ÛÙ·ÙÈÎfi Ì ÙË ÏÂÙÔÌÂÚ‹ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ (ÙˆÓ ÁÂ˘Ì¿ÙˆÓ Î·È ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ù· Á‡̷ٿ ÙÔ˘ Ô ÙÛ·ÁοÚ˘), ΈÌÈÎfi, Û·ÙÈÚÈÎfi, ÂÈÚˆÓÈÎfi,·˘ÙÔÛ·ÚηÛÙÈÎfi. O ¢ı‡˜ ÏfiÁÔ˜ ̄ ·Ú›˙ÂÈ ̇ ˆÓÙ¿ÓÈ· Î·È ·ÌÂÛfiÙËÙ·. K˘Úȷگ› Ô ·Ú·Ù·-ÎÙÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜ Î·È Ë ̄ Ú‹ÛË ÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎÒÓ.

➢ ∂ÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷MÂÙ·ÊÔÚ¿: ÎÏÒÛË ÙÔ Ù˘Ú›Ó Î·È Ù· ̄ ÔÚ‰ÔÎÔÈÏ›ÙÛÈ· (ÛÙ. 14).¶·ÚÔÌÔ›ˆÛË: ÙÚ¤¯Ô˘Ó ̂ ˜ ÔÙ¿ÌÈÓ (ÛÙ. 27).YÂÚ‚ÔÏ‹: ÙÔ Ò˜ ·Ó·ÎÔÌÒÓÂÙ·È Î·Ù¿ Ù˘ Ì·ÁÂÈÚ›·˜ (ÛÙ. 26).¶ÔÏ˘Û‡Ó‰ÂÙÔ: .¯. ·ÁfiÚ·ÛÂ Î·È ‚Ï¿¯ÈÎÔÓ ... Î·È ‰Ô˜ Ì ... Î·È ÙfiÙ ӷ ÂÙÛÒÓˆ (ÛÙ. 12-13), KÂÚÓÔ‡Ó ... Î·È ·Ú¢ı‡˜ ... Î·È ÂÙÛÒÓÂÈ (ÛÙ. 16-17), AÊÔ‡ ‰Â ·Ú·ı¤ÛÔ˘ÛÈ Î·È Ó›-„ÂÙ·È Î·È Î¿ÙÛË (ÛÙ. 24).AÛ‡Ó‰ÂÙÔ: °Â›ÙÔÓ·Ó ¤¯ˆ ... Ù¿¯·, ÏËÓ ¤ÓÈ ..., ¤ÓÈ Î·È ̄ ·ÚÔÎfiÔ˜ (ÛÙ. 7-8).E·Ó·ÊÔÚ¿: ÏËÓ ¤ÓÈ Î·ÏÔ„ˆÓÈÛÙ‹˜, ¤ÓÈ Î·È ̄ ·ÚÔÎfiÔ˜ (ÛÙ. 8), Ú›ÙÂÈ ..., Ú›ÙÂÈ Î·È ÙÔÛ·Ó›‰ÈÓ (ÛÙ. 19).

➢ EȉڿÛÂȘ ·fi ÙË ‰ËÌÔÙÈ΋ Ô›ËÛË:– È·Ì‚ÈÎfi˜ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ԙؖ Ï·˚΋ ÁÏÒÛÛ·Ø– ΢ÚÈ·Ú¯›· ·Ú·Ù·ÎÙÈÎÔ‡ ÏfiÁÔ˘, Û˘¯Ó‹ ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ηÈØ– ΢ÚÈ·Ú¯›· ÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎÒÓØ

129

3Ë ENOTHTA (ÛÙ. 24-27)

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·129

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

Page 33: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

130

– ·ӿÏË„Ë ÙÔ˘ ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ·′ ËÌÈÛÙȯ›Ô˘ ÛÙÔ ‚′: .¯. °Â›ÙÔÓ·Ó ¤¯ˆ ÂÙÛˆÙ‹Ó, „¢-‰ÔÙÛ·ÁοÚËÓ Ù¿¯· (ÛÙ. 7), ·Ó Ô˘ ÎÈÓÔ‡Ó Ù· Û¿ÏÈ· ÌÔ˘ Î·È ÙÚ¤¯Ô˘Ó ̂ ˜ ÔÙ¿ÌÈÓ (ÛÙ. 27)Ø

– Ô ÓfiÌÔ˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ: Î·È ÚÒÙÔÓ Ì›ÛÛÔÓ ..., ‰Â‡ÙÂÚÔÓ..., Î·È ÙÚ›ÙÔÓ ÙÔ ÌÔÓfi΢ıÚÔÓ (ÛÙ.22-23)Ø

– ÛΈÙÈ΋, Û·ÙÈÚÈ΋ ‰È¿ıÂÛË.

°ÂÓÈ΋ ·ÔÙ›ÌËÛË

XˆÚ›˜ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ·fiÛ·ÛÌ· Ì·˜ ‰È·ÛΉ¿˙ÂÈ Ì ÙËÓ ÂÈÚˆÓÈ΋, Û·ÙÈÚÈ΋·ÏÏ¿ Î·È ·˘ÙÔÛ·ÙÈÚÈ΋ ‰È¿ıÂÛË ÙÔ˘ ‹Úˆ·-ÔÈËÙ‹, ÂÓfi˜ ÌfiÓÈÌ· ÂÈÓ·Ṳ̂ÓÔ˘ ÏfiÁÈÔ˘ Ô˘ ̇ ÂÈ̘ ÛÙË ÊÙÒ¯ÂÈ·. O ¶Ùˆ¯ÔÚfi‰ÚÔÌÔ˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ÂÓÙÔ›˙ÂÈ ÙÔ ÁÂÏÔ›Ô Á‡Úˆ ÙÔ˘,·ÏÏ¿ Î·È ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔ˘ ÙÔÓ Â·˘Ùfi Î·È Ó· ÙÔ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÁÈ· Ó· ÁÂÏ¿ÛÔ˘Ì ÎÈ ÂÌ›˜ Ì’ ·˘Ùfi,‰Â›¯ÓÔÓÙ¿˜ Ì·˜ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ˆ˜ ÔÈ μ˘˙·ÓÙÈÓÔ› ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ¿ÓıÚˆÔÈ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÛÔ‚·ÚÔ›Î·È ·˘ÛÙËÚÔ›, ·ÏÏ¿ ¿ÓıÚˆÔÈ fiˆ˜ ÂÌ›˜, Ô˘ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÁÂÏ¿ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÛÙÂÈ¢-ÙÔ‡Ó Ì ٷ ÛÙÚ·‚¿ Î·È Ù· ·Ó¿Ô‰· Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ÙÔ˘˜ ̇ ˆ‹˜. AÍÈÔÛËÌ›ˆÙË Â›Ó·È Ë Ê·-ÓÙ·Û›· Î·È Ë ÂÚÈÁÚ·ÊÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹, ηıÒ˜ «ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ Û¿Ù·Ï· Ù· ÔÏ˘ÙÂ-Ï‹ Á‡̷ٷ ÛÙ· ÔÔ›· ‰ÂÓ ÌÂÙ¤¯ÂÈ, ÙȘ ̄ ·Ú¤˜ ÌÈ·˜ ÏÔ‡ÛÈ·˜ ̇ ˆ‹˜ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰È΋ ÙÔ˘»Î·È ηıÒ˜ Ì·˜ ‰›ÓÂÈ ÌÈ· ̇ ˆÓÙ·Ó‹ ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ȉȈÙÈ΋˜ ̇ ˆ‹˜ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈ-ÓÔ‡ÔÏ˘, ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ù˘. AÍ›˙ÂÈ Ó· ÛËÌÂȈı› Ë ÁψÛÛÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘·ÔÛ¿ÛÌ·ÙÔ˜ (Î·È ÁÂÓÈο ÙˆÓ ¶Ùˆ¯ÔÚÔ‰ÚÔÌÈÎÒÓ), ηıÒ˜ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È Û ÁÂÓÈΤ˜ÁÚ·Ì̤˜ Ë ÔÌÈÏÔ‡ÌÂÓË ÁÏÒÛÛ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ÂÈÙÚ¤ÔÓÙ¿˜ Ì·˜ ¤ÙÛÈ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘ÌÂÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ÚÔ˜ ÙË ‰È·ÌfiÚʈۋ Ù˘ Î·È ÚÔ˜ ÙË ÛÙ·‰È·Î‹ η-Ù¿ÎÙËÛË Ù˘ ÏfiÁÈ·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜.

∞¶∞¡Δ∏™∂π™ ™Δπ™ ∂ƒøΔ∏™∂π™ Δ√À ™Ã√§π∫√À μπμ§π√À

1. ·) ∞ÊÔ‡ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÙ ÙÔ ÏÂÍÈÏfiÁÈÔ, Ó· Í·Ó·‰È·‚¿ÛÂÙ ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· ·ÓÙÈηıÈÛÙÒÓÙ·˜ÙȘ ··Ú¯·ÈˆÌ¤Ó˜ ϤÍÂȘ Î·È ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ Ì ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ÛËÌÂÚÈÓ¤˜Ø ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÙ ÙË ÛÂÈ-Ú¿ Ô˘ Û·˜ Ê·›ÓÂÙ·È Ê˘ÛÈÎfiÙÂÚË.‚) ∏ ÁÏÒÛÛ· ÙˆÓ ÚÔ‰ÚÔÌÈÎÒÓ ÔÈËÌ¿ÙˆÓ –·Ú¿ ÙȘ ·ÓÙÈηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ̄ ÚÂÈ¿ÛÙËÎÂÓ· οÓÂÙ ÈÔ ¿Óˆ– ıˆÚÂ›Ù·È fiÙÈ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ôχ ÎÔÓÙ¿ ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋.ªÔÚ›Ù ӷ ‰ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÂÙ ·˘Ù‹ ÙËÓ ¿Ô„Ë;

·. AÓ ¤¯ˆ οÔÈÔ Á›ÙÔÓ· Î·È ¤¯ÂÈ ·È‰› ·ÁfiÚÈÓ· ÙÔ˘ ˆ «Ì¿ı ÙÔ ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÈ· Ó· ̇ ‹ÛÂÈ»;·Ó ‰ÂÓ ÙÔ˘ ˆ «Ì¿ı ÙÔ ·È‰› ÛÔ˘ ÙÛ·ÁοÚË»,Ó· ÌÂ Ô˘Ó fiÏÔÈ ÙÚÂÏfi.K·È ¿ÎÔ˘ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ̇ ˆ‹˜ ÙÔ˘ ÙÛ·ÁοÚË Î·È Ó· Ì¿ıÂȘÙÔ Ê·ÁËÙfi Î·È ÙËÓ Î·ÏÔ¤Ú·ÛË Ô˘ ¤¯ÂÈ Î¿ı ̤ڷ.Œ¯ˆ Á›ÙÔÓ· ̷ψ̷ً, „¢‰ÔÙÛ·ÁοÚË Ù¿¯·,Â›Ó·È fï˜ ηÏÔ„ˆÓÈÛÙ‹˜, Â›Ó·È Î·È ̄ ·ÚÔÎfiÔ˜ (ÁÏÂÓÙ˙¤˜).

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·130

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

Page 34: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

°È·Ù› fiÙ·Ó ‰ÂÈ ÙËÓ ·˘Á‹ Ó· ̄ ·Ú¿˙ÂÈ ÙÚÈÁ‡Úˆ·Ì¤Ûˆ˜ ϤÂÈ ÛÙÔ ·È‰› ÙÔ˘ «N· ‚Ú¿ÛÂÈ ÙÔ ÓÂÚfi»Î·È «N· ·È‰› ÌÔ˘, ¤Ó· ÛÙ¿ÌÂÓÔ ÁÈ· ÙÔÓ ·ÙÛ¿,·ÁfiÚ·ÛÂ Î·È ‚Ï¿¯ÈÎÔ Ù˘Ú¿ÎÈ ÂÓfi˜ ÛÙ¿ÌÂÓÔ˘Î·È ‰Ô˜ ÌÔ˘ Ó· Ê¿ˆ ÚˆÈÓfi Î·È ¤ÂÈÙ· Ó· Ì·ÏÒÓˆ».AÊÔ‡ ηٷ‚ÚÔ¯ı›ÛÂÈ ÙÔ Ù˘Ú› Î·È ÙÔÓ ·ÙÛ¿ÙÔ˘ ‰›ÓÔ˘Ó ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ù¤ÛÛÂÚ· ÌÂÁ¿Ï· ÔÙ‹ÚÈ· ÎÚ·Û›Î·È Ù· ›ÓÂÈ Î·È Ú‡ÂÙ·È. TÔÓ ÎÂÚÓÔ‡Ó ¿ÏÏÔ ¤Ó·,Î·È ·Ì¤Ûˆ˜ ·›ÚÓÂÈ ·Ô‡ÙÛÈ Î·È Ì·ÏÒÓÂÈ.ŸÙ·Ó ¿ÏÈ, ·Ê¤ÓÙË, ÊÙ¿ÛÂÈ Ë ÒÚ· ÙÔ˘ Á‡̷ÙÔ˜Ú›¯ÓÂÈ (·Ú·Ù¿ÂÈ) ÙÔ Î·Ï·fi‰È ÙÔ˘, Ú›¯ÓÂÈ (·Ú·Ù¿ÂÈ) Î·È ÙÔ Û·Ó›‰ÈÎ·È ÙÔ ÛÔ˘‚Ï›, Î·È ÙÔ Á˘·Ï›, Î·È ÙÔ˘˜ ÎÂڈ̤ÓÔ˘˜ Û¿ÁÎÔ˘˜ ÙÔ˘Î·È Ï¤ÂÈ ÛÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘: «K˘Ú¿, ‚¿Ï ÙÚ·¤˙ÈØÎ·È ÚÒÙÔ È¿ÙÔ Ê¤Ú ÙË ÛÔ‡·, ‰Â‡ÙÂÚÔ ÙÔ ÎÚ·Û¿ÙÔ,Î·È ÙÚ›ÙÔ ÙÔ ·Ó¿ÌÂÈÎÙÔ Ù˘ ηÙÛ·ÚfiÏ·˜, ÌfiÓÔ ÎÔ›Ù· (ÚfiÛÂÍÂ) Ó· ÌË ̇ ÂÌ·Ù¿ÂÈ!».AÊÔ‡ ÂÙÔÈÌ¿ÛÔ˘Ó ÙÔ ÙÚ·¤˙È, Î·È Ï˘ı› Î·È Î¿ÙÛÂÈ·Ó¿ıÂÌ¿ ÌÂ, ‚·ÛÈÏÈ¿, fiÙ·Ó ÛÙÚ·ÊÒ (Á˘Ú›Ûˆ) Î·È ÙÔÓ ‰ˆÒ˜ ·Ó·ÛÎÔ˘ÌÒÓÂÙ·È ÁÈ· Ó· ÔÚÌ‹ÛÂÈ ÛÙÔ Ê·ÁËÙfi (ÁÈ· ÙÔ Ê·ÁËÙfi),·Ó ‰ÂÓ Ê‡ÁÔ˘Ó Ù· Û¿ÏÈ· ÌÔ˘ Î·È ‰ÂÓ ÙÚ¤¯Ô˘Ó Û·Ó ÔÙ¿ÌÈ.

‚. E›Ó·È Ê·ÓÂÚfi ˆ˜ Î·È ̄ ˆÚ›˜ ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ÌÂÙ·ÁÚ·Ê‹ ÛÙË ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋ ÙÔ ÓfiËÌ·ÙÔ˘ ÔÈ‹Ì·ÙÔ˜ Á›ÓÂÙ·È Â‡ÎÔÏ· ηٷÓÔËÙfi, ηıÒ˜ ÙfiÛÔ Ë ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ Ï¤ÍÂˆÓ fiÛÔ Î·È Ë‰ÔÌ‹ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Â›Ó·È Ôχ ÎÔÓÙ¿ ÛÙË ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋. ¶ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ı· ÌÔÚÔ‡Û·ÌÂÓ· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘ÌÂ:

– ÙËÓ Î·Ù¿ÏËÍË ÙˆÓ ‰Â˘ÙÂÚfiÎÏÈÙˆÓ Ô˘‰ÂÙ¤ÚˆÓ Û -ÈÓ Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ˆ˜ ‚ÚÈÛÎfiÌ·ÛÙ ے ¤Ó·ÌÂÙ·‚·ÙÈÎfi ÛÙ¿‰ÈÔ ÚÈÓ ·fi ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ηٿÏËÍË -È (·È‰›ÔÓ → ·È‰›Ó → ·È‰›)Ø

– ηٷϋÍÂȘ ÚËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ı˘Ì›˙Ô˘Ó ÙË ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋: .¯. ÎÂÚÓÔ‡Ó, ·ÁfiÚ·ÛÂØ– ÙË ‰‹ÏˆÛË Ù˘ ̆ ÔÙ·ÎÙÈ΋˜ fi¯È ÌÔÓÔÏÂÎÙÈο, ·ÏÏ¿ ÂÚÈÊÚ·ÛÙÈο Ì ÙË ̄ Ú‹ÛË ÙÔ˘ ·˜

Î·È ÙÔ˘ Ó·: .¯. A˜ ‚Ú¿ÛË, Ó· Ì¿ı˘ؖ Ú‹Ì·Ù· Ô˘ ¤·ÈÚÓ·Ó ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Û ‰ÔÙÈ΋ Û˘ÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È Ì ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Û ·ÈÙÈ·ÙÈ΋:

.¯. Ó· ÙÔÓ Â›ˆ, ‰Ô˜ ÌÂ, ϤÁÂÈ ÙËÓ Á˘Ó·›Î·ÓØ– ·Ô˘Û›· ··ÚÂÌÊ¿ÙÔ˘Ø– ϤÍÂȘ ‹ ÊÚ¿ÛÂȘ Ô˘ Â›Ó·È ›‰È˜ ‹ Ôχ ÎÔÓÙ¿ ÛÙȘ ÛËÌÂÚÈÓ¤˜: ÙÛ·ÁοÚËÓ, ηÏÔ„ˆÓÈÛÙ‹,

Ù˘Ú›Ó, ηϷfi‰ÈÓ, ÎÚ·Û¿ÙÔÓ, Û¿ÏÈ·, ·Ó¿ıÂÌ¿ ÌÂ.

2. ¡· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ÙÔ ·Ú·¿Óˆ ·fiÛ·ÛÌ· Ì ٷ ·ÎÚÈÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·, Ó· ÂÈÛËÌ¿ÓÂÙÂÎ·È Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘˜ Û¯ÂÙÈο ·) Ì ÙÔÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ̄ ÒÚÔ, fiÔ˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È, ‚) Ì ٷ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È Ù· ȉÂÒ‰Ë Ô˘ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó.

√È ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ·Ú·ÙËÚԇ̠·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ·ÎÚÈÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Î·È Ù· Ùˆ¯Ô‰ÚÔÌÈ-ο Â›Ó·È ÔÈ ·ÎfiÏÔ˘ı˜:

131

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·131

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34

Page 35: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

132

·. ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ̄ ÒÚÔ: M ٷ ·ÎÚÈÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ‚ÚÈÛÎfiÌ·ÛÙ ÛÙȘ ·ÔÌ·-ÎÚ˘Ṳ̂Ó˜ ·Ú·ÌÂıfiÚȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙˆÓ ·Ó·ÙÔÏÈÎÒÓ Û˘ÓfiÚˆÓ Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, Û’ ¤Ó·ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÊÂÔ˘‰·Ú¯ÈÎfi, ηıÒ˜ ÔÈ ·ÎÚ›Ù˜ Ì ٷ ÌÂÁ¿Ï· ·ÁÚÔÎÙ‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ ÛÙÚ·ÙfiÔ˘ ‰È¤ıÂÙ·Ó Â›¯·Ó ÂÍÂÏȯı› Û’ ¤Ó· ›‰Ô˜ ÙÔÈÎÒÓ ÊÂÔ˘‰·Ú¯ÒÓ. X¿ÚË ÛÙ· ÚÔÓfiÌÈ· Ô˘Ï¿Ì‚·Ó·Ó ÏfiÁˆ ÙˆÓ ÔχÙÈÌˆÓ ̆ ËÚÂÛÈÒÓ ÙÔ˘˜ ›¯·Ó Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ ÌÂÁ¿ÏÔ ÏÔ‡ÙÔ. B¤-‚·È· ÛÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ ·˘Ù¤˜ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ·ÚÎÂÙ‹ ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÏfiÁˆ ÙˆÓ Û˘¯ÓÒÓ Â¯ıÚÈÎÒÓÂȉÚÔÌÒÓ Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È Ë ̇ ˆ‹ ÙˆÓ ·ÎÚÈÙÒÓ Î˘ÏÔ‡ÛÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÔÏÂÌÈΤ˜ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ Î·È Û ‰È¿ÊÔÚ· Á˘ÌÓ¿ÛÈ· ‹ ΢ӋÁÈ· ¿ÁÚÈˆÓ ̇ ÒˆÓ, Ô˘ ÙÔ˘˜ ‚ÔËıÔ‡Û·Ó Ó·‰È·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È Û ÔÏÂÌÈ΋ ÂÙÔÈÌfiÙËÙ·.

AÓÙ›ıÂÙ·, Ì ٷ ¶Ùˆ¯ÔÚÔ‰ÚÔÌÈο ‚ÚÈÛÎfiÌ·ÛÙ ے ¤Ó· ·ÛÙÈÎfi, ÎÔÛÌÔÔÏ›ÙÈÎÔ ÂÚÈ-‚¿ÏÏÔÓ, ηıÒ˜ ÌÂÙ·ÊÂÚfiÌ·ÛÙ ÛÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· Ù˘ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ÛÙËÓKˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË.

‚. ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È Ù· ȉÂÒ‰Ë: ™Ù· ·ÎÚÈÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ΢ڛ·Ú¯Ô Â›Ó·È ÙÔÚfi‚ÏËÌ· Ù˘ ·ÛÊ¿ÏÂÈ·˜ ÙˆÓ ·Ú·ÌÂıfiÚÈˆÓ ·Ó·ÙÔÏÈÎÒÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ ·fi ÙȘ ¯ıÚÈΤ˜ ÂÈ-‰ÚÔ̤˜ Î·È Ë ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ÂΛ ÏËı˘ÛÌÒÓ Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. T· ȉÂÒ‰Ë Ô˘ ÚÔ‚¿Ï-ÏÔÓÙ·È Â›Ó·È ÙÔ ËÚˆÈÎfi ȉÂ҉˜, Ë ·Ó‰Ú›·, Ë ÙfiÏÌË, Ë ÚÔÛÊÔÚ¿ ÚÔ˜ ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ, Ë ·˘ÙÔ-ı˘Û›· ÁÈ· ̄ ¿ÚË Ù˘ ·ÙÚ›‰·˜, Ë ÊÈÏÔÙÈÌ›·, Ë ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ·. EÌÊ·Ó‹˜ ›Û˘ ÛÙ· ÙÚ·ÁÔ‡‰È··˘Ù¿ Â›Ó·È Ë ·Ê‡ÓÈÛË ÌÈ·˜ ÂıÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘.

AÓÙ›ıÂÙ·, ÛÙ· ¶Ùˆ¯ÔÚÔ‰ÚÔÌÈο ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜˙ˆ‹˜ Û’ ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÛÙÈÎfi ΤÓÙÚÔ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ÂÈ‚›ˆÛ˘, ÂÓÒ ·Ú·ÙË-ÚÂ›Ù·È ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· Î·È ÌÈ· ÛÙÚÔÊ‹ Û ÈÔ Ú·ÏÈÛÙÈο Î·È ̆ ÏÈÛÙÈο ȉÂÒ‰Ë, fiˆ˜ ÙËÓ ÂÍ·-ÛÊ¿ÏÈÛË ÌÈ·˜ ¿ÓÂÙ˘ ̇ ˆ‹˜. E‰Ò ¤ÓÓÔȘ fiˆ˜ ÊÈÏfiÙÈÌÔ Î·È ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ· ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó·¤¯Ô˘Ó ȉȷ›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›·.

3. ΔÔ ·Ú·¿Óˆ ΛÌÂÓÔ ÔÈ· ÛËÌ·Û›· ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ ÁÈ· Ì·˜ Û‹ÌÂÚ·; ™˘˙ËÙ‹ÛÙ ÙȘ·fi„ÂȘ Û·˜.

TÔ ·fiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔ Ùˆ¯ÔÚÔ‰ÚÔÌÈÎfi ÛÙȯԇÚÁËÌ· Ô˘ ·ÓıÔÏÔÁÂ›Ù·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi‚È‚Ï›Ô ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ È‰È·›ÙÂÚÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi Î·È Ï·ÔÁÚ·ÊÈÎfi ÂӉȷʤÚÔÓ, ηıÒ˜ Ì·˜ ÌÂٷʤÚÂÈÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ̇ ˆ‹ Î·È Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ηٿ ÙËÓ ÂÔ¯‹ Û‡ÓıÂ-Û‹˜ ÙÔ˘ (ÂÔ¯‹ ÙˆÓ KÔÌÓËÓÒÓ, 12Ô˜ ·È.) Î·È Ì·˜ ‰›ÓÂÈ Ì ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ ‰È¿ÊÔÚ· ÛÙÔȯ›· Ù˘ȉȈÙÈ΋˜ ̇ ˆ‹˜ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜ fï˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Î·ÈÌÂÁ¿ÏÔ ÁψÛÛÈÎfi ÂӉȷʤÚÔÓ, ηıÒ˜ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙËÓ ÔÌÈÏÔ‡ÌÂÓË ÁÏÒÛÛ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ηÈÌ·˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ì ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ, Ô˘ ‚·ıÌÈ·›· Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙË ‰È·ÌfiÚ-ʈÛË Ù˘ ÛËÌÂÚÈÓ‹˜ ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜.

¶¤Ú· fï˜ ·fi ÙÔ ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi, Ï·ÔÁÚ·ÊÈÎfi Î·È ÁψÛÛÈÎfi ÂӉȷʤÚÔÓ, ÙÔÛ˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ·fiÛ·ÛÌ·, fiÔ˘ ‰È·Ê·›ÓÂÙ·È Ë ̆ Ô‚¿ıÌÈÛË ÙˆÓ ÏÔÁ›ˆÓ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Î·È ËÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÙÔ˘˜ ÂÍ·ıÏ›ˆÛË, ‰ÂÓ Â›Ó·È Î·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ͤÓÔ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ì·˜. MÔÚ› ‚¤-‚·È· ÔÈ ÌÔÚʈ̤ÓÔÈ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ì·˜ Ó· ÌË ÊÙ¿ÓÔ˘Ó Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÂÍ·ıÏ›ˆÛ˘, ·ÏÏ¿ ›-Ó·È ÁÓˆÛÙfi ˆ˜ ÔÈ ·fiÊÔÈÙÔÈ ·ÓÂÈÛÙËÌ›ˆÓ ‰˘ÛÎÔχÔÓÙ·È Ó· ‚ÚÔ˘Ó ÂÚÁ·Û›·Ø ¤ÙÛÈ Ë·fiÎÙËÛË ÂÓfi˜ ·ÓÂÈÛÙËÌÈ·ÎÔ‡ Ù˘¯›Ô˘ ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÔˆÛ‰‹ÔÙÂ Î·È Û›ÁÔ˘ÚË Â·Á-ÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË.

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·132

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.35

Page 36: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

I¶¶OTIKA MY£I™TOPHMATA

➢ ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ¤ÌÌÂÙÚ· ÂÚˆÙÈο ÈÔÙÈο Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·Ù· Ô˘ ÁÚ¿ÊÙËÎ·Ó ÛÙÔ B˘˙¿-ÓÙÈÔ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·fi ÙÔ 13Ô ̂ ˜ ÙÔ 15Ô ·È. Î·È ·Ë¯Ô‡Ó ÙȘ ÂȉڿÛÂȘ Ù˘ ·ÚÔ˘Û›·˜ÙˆÓ ºÚ¿ÁÎˆÓ ÛÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹. K¿ÔÈ· ·’ ·˘Ù¿ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ‰È·-Û΢¤˜ ‰˘ÙÈÎÒÓ ÚÔÙ‡ˆÓ.

➢ OÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ‹Ù·Ó ÏfiÁÈÔÈ ÚÔÂÚ¯fiÌÂÓÔÈ ·fi Ù· ·ÓÒÙÂÚ· ÎÔÈÓˆÓÈο ÛÙÚÒÌ·Ù·.

➢ T· ÈÔÙÈο ·˘Ù¿ Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·Ù· Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ӷ Û ȷ̂ÈÎfi ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô Î·ÈÛ ÁÏÒÛÛ· Ï·˚ÎfiÙÂÚË, ·Ó¿ÌÂÈÎÙË Ì ‰ËÌÒ‰Ë Î·È ÏfiÁÈ· ÛÙÔȯ›·.

➢ K‡ÚÈ· ̄ ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘˜:– ÔÈ ÊÚ·ÁÎÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ (˘ÔÙ·Á‹ ÙˆÓ ËÚÒˆÓ ÛÙÔÓ ¤ÚˆÙ·, ÎÔÓÙ·ÚÔ¯Ù˘‹Ì·Ù·,

·Á¿Ë ÁÈ· ÙËÓ ÂÚȤÙÂÈ· Û ̄ ÒÚ˜ Ì·ÎÚÈÓ¤˜)Ø– ÔÈ ÏfiÁȘ ÂȉڿÛÂȘ (.¯. ÔÈ «ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ», ‰ËÏ·‰‹ ÔÈ ÂÎÙÂÓ›˜ ÂÚÈÁڷʤ˜ οÛÙÚˆÓ,

ÏÔ˘ÙÚÒÓ, ΋ˆÓ Î.Ï.)Ø– ÔÈ ·Ó·ÙÔÏÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ (Ô ÎfiÛÌÔ˜ ÙÔ˘ ·Ú·Ì˘ıÈÔ‡ Ì ÙȘ Ì¿ÁÈÛÛ˜, ÙÔ˘˜ ‰Ú¿ÎÔ˘˜,

Ù· Ì·ÁÈο ‰·¯Ù˘Ï›‰È· Î.Ï.)Ø– ÔÈ Ï·˚Τ˜ ÓÂÔÂÏÏËÓÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ (Ï·˚΋ ·›ÛıËÛË, ·ÚÂÌ‚ÔÏ‹ ‰ËÌÔÙÈÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ

Ù˘ ÂÔ¯‹˜, fiˆ˜ ηٷÏfiÁÈ·, ÌÔÈÚÔÏfiÁÈ·).

➢ H ̆ fiıÂÛË Ï›ÁÔ Ôχ Â›Ó·È ÎÔÈÓ‹: ¤Ó· ̇ ¢Á¿ÚÈ ÂÚˆÙÂ˘Ì¤ÓˆÓ Ó¤ˆÓ ̄ ˆÚ›˙ÂÈ Í·ÊÓÈο ηȇÛÙÂÚ· ·fi ÛÎÏËÚ¤˜ ‰ÔÎÈ̷ۛ˜ Î·È ÂÚȤÙÂȘ Í·Ó·ÛÌ›ÁÂÈ Î·È ‚Ú›ÛÎÂÈ ÙËÓ Â˘Ù˘¯›·.

➢ Œ¯Ô˘Ó Ûˆı› ¤ÓÙ ‚˘˙·ÓÙÈÓ¿ ÈÔÙÈο Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·Ù·, Ô˘ ÁÈ· Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó Ù·ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ËÚÒˆÓ Î¿ı ̇ ¢Á·ÚÈÔ‡: K·Ïϛ̷¯Ô˜ Î·È XÚ˘ÛÔÚÚfiË, B¤Ïı·Ó‰ÚÔ˜ Î·È XÚ˘-Û¿ÓÙ˙·, §›‚ÈÛÙÚÔ˜ Î·È PÔ‰¿ÌÓË, ºÏÒÚÈÔ˜ Î·È ¶Ï·Ù˙È·ÊÏÒÚ·, I̤ÚÈÔ˜ Î·È M·ÚÁ·ÚÒÓ·.

[ÕÁÔ˘ÚÔ˜ ÔıÔÊÏfiÁÈÛÙÔ˜]

EÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ÛËÌ›ˆÌ·

TÔ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ‚È‚Ï›Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ ÈÔÙÈÎfi Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ· §›‚È-ÛÙÚÔ˜ Î·È PÔ‰¿ÌÓË, ÙÔ ÔÔ›Ô ıˆÚÂ›Ù·È fiÙÈ Â›Ó·È ÙÔ ÈÔ ¿ÚÙÈÔ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈο, ÙÔ ÈÔ ·ÓÙÈÚÔ-ÛˆÂ˘ÙÈÎfi Î·È ÙÔ ÈÔ ‰È·‰Â‰Ô̤ÓÔ ·fi Ù· ΛÌÂÓ· ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÙÔ˘. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ∫. MË-ÙÛ¿ÎË, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ̇ ˆËÚ¤˜ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Ì οÔÈ· ·fi Ù’ ¿ÏÏ· Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·Ù· ·ÏÏ¿ ηÈ˙ˆËÚ¤˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜, Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È «ÛÙË Û¯ÂÙÈο ‰˘Ó·Ù‹ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÓÒÓ˘ÌÔ˘Û˘ÁÁڷʤ· ÙÔ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ÚÔÛ·ı› Ó· ÚˆÙÔÙ˘‹ÛÂÈ ·Ú’ fiϘ ÙȘ ‰ÂÛ̇ÛÂȘ ÙÔ˘ ·-Ú·‰ÔÛÈ·ÎÔ‡ ›‰Ô˘˜ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁ› Î·È Ó· ̆ ÔÙ¿ÍÂÈ ÙÔ ̆ ÏÈÎfi ÙÔ˘ Û’ ¤Ó· ÔÚÈṲ̂ÓÔ ·Ú¯ÈÙÂ-ÎÙÔÓÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ». B·ÛÈ΋ ‰È·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ·fi Ù· ̆ fiÏÔÈ· ‚˘˙·ÓÙÈÓ¿ ÈÔÙÈο Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹-

133

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·133

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.36

Page 37: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

134

Ì·Ù· Â›Ó·È fiÙÈ Â‰Ò ¤¯Ô˘Ì ‰‡Ô ÂÚˆÙÈο ̇ ¢Á¿ÚÈ·: ÙÔÓ §›‚ÈÛÙÚÔ Î·È ÙË PÔ‰¿ÌÓË (ÚˆÙ·Áˆ-ÓÈÛÙÈÎfi ̇ ¢Á¿ÚÈ) Î·È ÙÔÓ KÏÈÙÔ‚fi Ì ÙË M˘ÚÙ¿ÓË. TÔ Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ· ·Ú¯›˙ÂÈ ·fi ÙÔ Ù¤ÏÔ˜Ø ÔKÏÈÙÔ‚fi˜ ¤¯ÔÓÙ·˜ ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ È· ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÙÔ˘ Î·È ¤¯ÔÓÙ·˜ ‚ÚÂÈ ÙËÓ ·Á·Ë̤ÓË ÙÔ˘M˘ÚÙ¿ÓË Ù‹˜ ·ÊËÁÂ›Ù·È ÙȘ ÂÚȤÙÂȤ˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÍÂÓÈÙÈ¿, Ô˘ Â›Ó·È ¿ÚÚËÎÙ· ‰Â̤Ó˜ ÌÂÙȘ ÂÚȤÙÂȘ ÙÔ˘ Ê›ÏÔ˘ ÙÔ˘ §›‚ÈÛÙÚÔ˘.H ̆ fiıÂÛË Û ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ Â›Ó·È Ë ·ÎfiÏÔ˘ıË: Ô §›‚ÈÛÙÚÔ˜ ÂÚˆÙ‡ÂÙ·È Î·È ·ÓÙÚ‡ÂÙ·ÈÙË ‚·ÛÈÏÔԇϷ PÔ‰¿ÌÓË, ÙËÓ ÔÔ›· fï˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÎϤ‚ÂÈ, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÌÈ·˜ Ì¿ÁÈÛÛ·˜,Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ AÈÁ‡ÙÔ˘ BÂÚ‰ÂÚ›¯Ô˜. Afi ÙfiÙÂ Ô §›‚ÈÛÙÚÔ˜ Á˘Ú›˙ÂÈ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ·Ó·˙ËÙÒ-ÓÙ·˜ ÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘. K¿ÔÙ ı· ÁÓˆÚÈÛÙ› Ì ÙÔÓ KÏÈÙÔ‚fi, Ô ÔÔ›Ô˜ ı· Á›ÓÂÈ Ê›ÏÔ˜ ÙÔ˘ ηÈı· ÙÔÓ Û˘Óԉ‡ÛÂÈ ÛÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛ‹ ÙÔ˘. TÂÏÈο ÔÈ ‰‡Ô Ó¤ÔÈ ı· ‚ÚÔ˘Ó ÙË PÔ‰¿ÌÓË Î·È ÔÈÙÚÂȘ Ì·˙› ı· ÂÈÛÙÚ¤„Ô˘Ó ÛÙÔ ‚·Û›ÏÂÈÔ Ù˘ PÔ‰¿ÌÓ˘. Afi ÂΛ Ô KÏÈÙÔ‚fi˜ ı· ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈÛÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÙÔ˘, fiÔ˘ ı· ‚ÚÂÈ ÙËÓ ·Á·Ë̤ÓË ÙÔ˘ M˘ÚÙ¿ÓË, ÛÙËÓ ÔÔ›· ı· ÂÍÈÛÙÔÚ‹ÛÂÈÙȘ ÂÚȤÙÂȘ Ô˘ ¤Ú·Û Ì ÙÔ Ê›ÏÔ ÙÔ˘ §›‚ÈÛÙÚÔ.™ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ·fiÛ·ÛÌ· ÔÈ ‰‡Ô Ó¤ÔÈ ¤¯Ô˘Ó Ì¿ıÂÈ ·fi ÙËÓ ›‰È· Ì¿ÁÈÛÛ·, Ô˘ οÔÙ›¯Â ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔÓ BÂÚ‰ÂÚ›¯Ô, fiÙÈ Ë PÔ‰¿ÌÓË ¤¯ÙÈÛ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô Î·È ̇ ‹ÙËÛ ·fi ÙÔÓ BÂÚ‰ÂÚ›-¯Ô Ó· ÂÚÈ̤ÓÂÈ Ù¤ÛÛÂÚ· ̄ ÚfiÓÈ·, Ì‹ˆ˜ ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ Ô §›‚ÈÛÙÚÔ˜. OÈ ‰‡Ô Ê›ÏÔÈ Î·Ù¢ı‡ÓÔ-ÓÙ·È ÚÔ˜ ÙÔ ÍÂÓԉԯ›Ô.

§ÂÍÈÏÔÁÈο – ¶Ú·ÁÌ·ÙÔÏÔÁÈο ÛÙÔȯ›·

ËÚÍ¿ÌÂı·: ·Ú¯›Û·ÌÂ, ‹Ú·ÌÂØ Ù· ·Ú¿Ï·Á·: ÔÈ Ï·ÁȤ˜ ÙˆÓ ‚Ô˘ÓÒÓØ Â·Ú¤‰Ú·Ì·:ÚÔÛ¤Ú·Û·Ø Ù· Ú¿¯È·: ÔÈ Ú¿¯Â˜, ÔÈ ÎÔÚ˘Ê¤˜ ÙˆÓ ‚Ô˘ÓÒÓØ ÔÈ ÎÏÂÈÛÔ‡Ú˜: ÛÙÂÓ¿ ÂÚ¿ÛÌ·-Ù·Ø ·ÓÙ›˜ ÌÔ˘: ·ÓÙ› ÁÈ· Ì¤Ó·Ø ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˘ ‹ ÛÙÚ·‰ÈÒÙ˘: ϤÍË ‚ÂÓÂÙÈ΋ ·fi ÙÔ ÛÙÚ¿Ù·(Ô‰fi˜), Ô˘ Û‹Ì·ÈÓ ÙÔÓ ÙÈÌ·ÚÈÔ‡¯Ô Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÂÎÛÙÚ·Ù›· (ÛÙÔ˘˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ ÏÂÁfi-Ù·Ó Î·È Ù·ÍÂȉ¿ÚÈÔ˜), ÙÔÓ Â˘ÁÂÓ‹ (Ë Ï¤ÍË ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Û¯¤ÛË Ì ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ϤÍË ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˘)Ø¿ÁÔ˘ÚÔ˜: Ó¤Ô˜, ·ÁfiÚÈØ ÔıÔÊÏfiÁÈÛÙÔ˜: η̤ÓÔ˜ ·fi fiıÔØ ÔÓÔ·Ó·Û·ÛÌfi˜: ·Ó·ÛÙÂÓ·Á-Ìfi˜Ø ÌÂÙ’ ÂΛÓÔÓ: Ì ÂΛÓÔÓØ ¤‰Â: È‰Ô‡Ø ÂÛÙÚ›ÁÁÈ˙ÂÓ: ıÚËÓÔ‡ÛÂØ Î·Ù¿ÛÙÚ·Ù·: ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔØÌ˘ÚÈfiıÏÈ‚Ô˜: ¿Ú· Ôχ ıÏÈÌ̤ÓÔ˜Ø ÂÎ Ù· ‰Èο ÙÔ˘: ·fi ÙË ̄ ÒÚ· ÙÔ˘Ø ËÁ›ٷÈ: ıˆÚ›, ÓÔ-Ì›˙ÂÈØ Ù·˜ ÏÈ‚·‰›·˜: Ù· ÏÈ‚¿‰È·Ø ÛÈÁ›˙Ô˘Ó ÙÔ: ÙÔ Î¿ÓÔ˘Ó Ó· ÛοÛÂÈØ Î·Ú‰ÈÔʈÓÔÎÚ·ÙÒ:ÂÌÔ‰›˙ˆ ÙË ÊˆÓ‹ Ù˘ ηډȿ˜Ø ÊÔ˘‰Ô‡Ï·: ÎfiÚËØ ¤ÓÈ: ›ӷÈ.

¢È¿ÚıÚˆÛË Û ÂÓfiÙËÙ˜

1Ë ÂÓfiÙËÙ· (ÛÙ. 1-14): TÔ ÌÔÈÚÔÏfiÈ ÙÔ˘ §›‚ÈÛÙÚÔ˘.2Ë ÂÓfiÙËÙ· (ÛÙ. 15-29): TÔ ÌÔÈÚÔÏfiÈ ÙÔ˘ KÏÈÙÔ‚Ô‡.

¶ÂÚÈÏËÙÈ΋ ·fi‰ÔÛË

O §›‚ÈÛÙÚÔ˜ ÚÔ¯ˆÚÒÓÙ·˜, Û˘Óԉ¢fiÌÂÓÔ˜ ·fi ÙÔ Ê›ÏÔ ÙÔ˘ KÏÈÙÔ‚fi, ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ıÚËÓ›ÁÈ· ÙË ̄ ·Ì¤ÓË ÙÔ˘ ·Á¿Ë, ÙË PÔ‰¿ÌÓË. ™ÙÔ ÌÔÈÚÔÏfiÈ ÙÔ˘ Ë Ê‡ÛË fiÏË Û˘Ì¿Û¯ÂÈ ÁÈ· ÙÔ ÌÂ-Á¿ÏÔ ÙÔ˘ fiÓÔ. O KÏÈÙÔ‚fi˜ ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·˜ ÙÔ ÌÔÈÚÔÏfiÈ ÙÔ˘ §›‚ÈÛÙÚÔ˘ ı˘Ì¿Ù·È ÙË ‰È΋ ÙÔ˘·Á·Ë̤ÓË ÎÈ ·Ú¯›˙ÂÈ ÎÈ ·˘Ùfi˜ ÙÔ ÌÔÈÚÔÏfiÈ.

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·134

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.37

Page 38: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

EÚÌËÓ¢ÙÈÎfi˜ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜

(BÏ. A·ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ‚È‚Ï›Ô˘, ÛÂÏ. 136-137)

T¯ÓÈ΋ – EÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷ Î·È ÙÚfiÔÈ

➢ ™ÙÈ¯Ô˘ÚÁ›·: I·Ì‚ÈÎfi˜ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˜, ·ÚÔ͇ÙÔÓÔ˜, ̄ ˆÚ›˜ ÔÌÔÈÔηٷÏËÍ›·.

➢ °ÏÒÛÛ·: ¢ËÌ҉˘ (ÔÌÈÏÔ‡ÌÂÓË Ù˘ ÂÔ¯‹˜), Ì ·Ó¿ÌÂÈÍË ÏfiÁÈˆÓ Î·È Ï·˚ÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ.¶·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Â›Û˘ ÌÈ· ¿ÓÂÛË ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Û‡ÓıÂÙˆÓ Ï¤ÍˆÓ, Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·ÈÔχ Û˘¯Ó¿ ̤۷ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ (.¯. ÔıÔÊÏfiÁÈÛÙÔ˜, ÔÓÔ·Ó·Û·ÛÌfi˜, Ì˘ÚÈfiıÏÈ‚Ô˜,ηډÈÔʈÓÔÎÚ·ÙÔ‡ÛÈÓ Î.¿).

➢ ⁄ÊÔ˜: EÏÂÁÂÈ·Îfi - Ï˘ÚÈÎfi. O Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ‰‡Ô Ó¤ˆÓ ÊÙ¿ÓÂÈ Û ٤ÙÔÈ· ̆ ÂÚ-‚ÔÏ‹, ÒÛÙ ÙÔ ‡ÊÔ˜ Ó· ηٷÓÙ¿ÂÈ Û ÔÚÈṲ̂ӷ ÛËÌ›· ΈÌÈÎfi. ™Â οÔÈ· ÛËÌ›· Ê·›ÓÂ-Ù·È Ó· Ï·ÙÂÈ¿˙ÂÈ, ÂÓÒ Ë ·ÓÂÈÙ˘¯‹˜ ·Ó¿ÌÂÈÍË ÏfiÁÈˆÓ Î·È Ï·˚ÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÛÂ Û˘Ó‰˘·-ÛÌfi Ì ÙËÓ Î·Ù¿¯ÚËÛË ÙÔ˘ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘ Ù˘ ̆ ÂÚ‚ÔÏ‹˜ ÙÔ‡ ÛÙÂÚÔ‡Ó Ê˘ÛÈÎfiÙËÙ·. K˘ÚÈ·Ú-¯Â› Ë ·Ú·Ù·ÎÙÈ΋ Û‡Ó‰ÂÛË.

➢ EÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷™ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î˘ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ÔÈ ÚÔÛˆÔÔÈ‹ÛÂȘ ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ (.¯. ÛÙ. 3-6, 7,12, 14 Î.Ï.) Î·È ÔÈ ̆ ÂÚ‚ÔϤ˜ (.¯. ÛÙ. 3-6, 9, 24). E›Û˘ ̆ ¿Ú¯Ô˘Ó ·ÚÎÂÙ¤˜ ·ÚÔÌÔÈ-ÒÛÂȘ (.¯. 9-10, 23-24) Î·È ‰˘Ó·Ù¤˜ ÂÈÎfiÓ˜ (ÔÙÈÎÔ·ÎÔ˘ÛÙÈΤ˜Ø .¯. 3-6, 12).

➢ EȉڿÛÂȘ ·fi ÙË ‰ËÌÔÙÈ΋ Ô›ËÛË:– Ô È·Ì‚ÈÎfi˜ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ԙؖ Ù· Ï·˚ο ÛÙÔȯ›· ÛÙË ÁÏÒÛÛ·Ø– Ë ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË Ù˘ ʇÛ˘ Î·È Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Ù˘ ÛÙÔÓ ·ÓıÚÒÈÓÔ fiÓÔØ– ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ ̆ ÂÚ‚ÔÏ‹˜Ø– ·ӿÏË„Ë ÙÔ˘ ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ·′ ËÌÈÛÙȯ›Ô˘ ÛÙÔ ‚′ (ÛÙ. 14)Ø– ΢ÚÈ·Ú¯›· ·Ú·Ù·ÎÙÈ΋˜ Û‡Ó‰ÂÛ˘ؖ ÙÔ ÌÔÙ›‚Ô ÙÔ˘ Ô˘ÏÈÔ‡ Ô˘ ÌÈÏ¿ÂÈØ– ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ÍÂÓÈÙÈ¿˜ (ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È ÛÙÔ ÌÔÈÚÔÏfiÈ ÙÔ˘ KÏÈÙÔ‚Ô‡: ÛÙ. 19, 21-22, 29)Ø– ÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ ̄ ˆÚÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ·Á·Ë̤ӈÓ.

°ÂÓÈ΋ ·ÔÙ›ÌËÛË

™ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ·fiÛ·ÛÌ· Â›Ó·È Ê·ÓÂÚfi ˆ˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ӷ οÓÔ˘Ì Ì ¤ÚÁÔ ̆ „ËÏ‹˜ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋˜ ·Í›·˜. •Â¯ˆÚ›˙Ô˘Ó ̂ ÛÙfiÛÔ Ë ̄ Ú‹ÛË Ù˘ Ï·˚΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ (Û ¤ÚÁÔ ÏfiÁÈÔ˘ Û˘Á-Áڷʤ·) Î·È ÔÈ ÂȉڿÛÂȘ ·fi ÙË ‰ËÌÔÙÈ΋ Ô›ËÛË, ÛÙȘ Ôԛ˜ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ Î·È ÔÈfiÔȘ ·ÚÂÙ¤˜ ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ·ÔÛ¿ÛÌ·ÙÔ˜. °ÂÓÈÎfiÙÂÚ·, ÁÈ· ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· ·˘ÙfiÈÛ¯‡ÂÈ fi,ÙÈ Î·È ÁÈ· ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ ÈÔÙÈÎÒÓ Ì˘ıÈÛÙÔÚËÌ¿ÙˆÓ:«A˘Ù‹ Â›Ó·È Ë ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÚÔÛÊÔÚ¿ [...] ̂ ÚÈÌ¿˙ÂÈ ÙÒÚ· ÙÔ ·ÊËÁËÌ·ÙÈÎfi ‡ÊÔ˜, Û ÔÏÈ-ÙÈÎfi ÛÙ›¯Ô [‰ËÏ. È·Ì‚ÈÎfi ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô], Î·È ÙÔ Ï˘ÚÈÎfi ‡ÊÔ˜, ‚·ÛÈṲ̂ÓÔ ÛÙÔÓ ¤ÚˆÙ·Î·È ÛÙÔ ÌÔÈÚÔÏfiÈ [...]» (M. Vitti) Î·È «[...] ÂÙÔÈÌ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ̂ ÚÈÌfiÙËÙ· Ù˘ ÎÚËÙÈ΋˜ ÏÔÁÔÙÂ-¯Ó›·˜ [...] AÓ·ÙÔÏÈο ÛÙÔȯ›·, ‰˘ÙÈο, ·Ú¯·›·, ·ÊÔÌÔȈ̤ӷ ·fi ÏfiÁÈÔ˘˜ Ô˘ ̇ Ô˘Ó ·ÎfiÌË

135

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·135

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.38

Page 39: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

136

ÙË Ï·˚΋ ·Ú¿‰ÔÛË, ı· ‰ÒÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÒÚÈÌÔ Î·Úfi ÂÓfi˜ ›‰Ô˘˜ ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÁÓˆÚ›Û·Ì ÙÒÚ·,Ù· ÚˆÙfiÏÂÈ·. [TÔ ÚÒÙÔ ¤ÚÁÔ ÂÓfi˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡, Ô˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÛÙÂÚÂ›Ù·È ̂ ÚÈÌfiÙËÙ·˜ØÂ‰Ò ÂÓÓÔÔ‡ÓÙ·È Ù· ‚˘˙·ÓÙÈÓ¿, ÈÔÙÈο Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·Ù·.]»

(K.£. ¢ËÌ·Ú¿˜)

A¶∞¡Δ∏™∂π™ ™Δπ™ ∂ƒøΔ∏™∂π™ Δ√À ™Ã√§π∫√À μπμ§π√À

1. °È·Ù› ıÚËÓÔ‡Ó ÔÈ ‰‡Ô Ó¤ÔÈ;

OÈ ‰‡Ô Ó¤ÔÈ ıÚËÓÔ‡Ó ÁÈ·Ù› ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙȘ ·Á·Ë̤Ó˜ ÙÔ˘˜. TËÓ ·Á·Ë̤ÓËÙÔ˘ §›‚ÈÛÙÚÔ˘, ÙË PÔ‰¿ÌÓË, ¤¯ÂÈ ÎϤ„ÂÈ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ AÈÁ‡ÙÔ˘ BÂÚ‰ÂÚ›¯Ô˜, ÂÓÒ Ô KÏÈÙÔ-‚fi˜ Â›Ó·È ·Ó·ÁηṲ̂ÓÔ˜ Ó· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙÔÓ ÙfiÔ ÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ·Á·Ë̤ÓË ÙÔ˘M˘ÚÙ¿ÓË. O ıÚ‹ÓÔ˜ ÙˆÓ ‰‡Ô Ó¤ˆÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ̂ ˜ ÌÔÈÚÔÏfiÈ, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ‰Â›-¯ÓÂÈ ÙË ÌÂÁ¿ÏË ıÏ›„Ë Î·È Ô‰‡ÓË ÙÔ˘˜, ηıÒ˜ Î·È ÙÔ fiÙÈ ÔÈ ‰‡Ô Ó¤ÔÈ ıˆÚÔ‡Ó ˆ˜ ¤¯Ô˘Ó ̄ ¿-ÛÂÈ ÔÚÈÛÙÈο ÙȘ ·Á·Ë̤Ó˜ ÙÔ˘˜.

2. √ ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁfi˜ οÓÂÈ ̄ Ú‹ÛË ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÂÎÊÚ·ÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ, ΢ڛˆ˜ Ù˘ ̆ ÂÚ‚ÔÏ‹˜ ηÈÙˆÓ Û‡ÓıÂÙˆÓ Ï¤ÍˆÓ. ¡ÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ıÂÙÈο ‹ ·ÚÓËÙÈο ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ÔÈ‹Ì·-ÙÔ˜; ¡· ‰ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÂÙ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ Û·˜.

∏ ˘ÂÚ‚ÔÏ‹ Î·È ÔÈ Û‡ÓıÂÙ˜ ϤÍÂȘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ıÂÙÈο Î·È Ó· ÙÔÓ›-ÛÔ˘Ó Ì ÂÈÙ˘¯›· ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Î·È ÙËÓ ¤ÓÙ·ÛË ÙÔ˘ fiÓÔ˘ Ô˘ ÁÂÓÓ¿ ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÙˆÓ ‰‡ÔÂÚˆÙÂ˘Ì¤ÓˆÓ Ó¤ˆÓ Ô ̄ ˆÚÈÛÌfi˜ ·fi ÙËÓ ·Á·Ë̤ÓË ÙÔ˘˜ (Ú‚Ï. ÙËÓ ÂÈÙ˘¯Ë̤ÓË ̄ Ú‹ÛËÙÔ˘˜ ÛÙ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·). ™ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË fï˜ Ë Î·Ù¿¯ÚËÛË ÙˆÓ ‰‡Ô·˘ÙÒÓ ÂÎÊÚ·ÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ·ÚÓËÙÈο, ÛÙÂÚÒÓÙ·˜ ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÙË Ê˘ÛÈÎfiÙË-Ù· Î·È ÙËÓ ·ÌÂÛfiÙËÙ· Î·È Î·ıÈÛÙÒÓÙ·˜ ÙÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ „˘¯Úfi Î·È ÂÈÙË‰Â˘Ì¤ÓÔ ‹ ·ÎfiÌ· ηÈΈÌÈÎfi Û ÔÚÈṲ̂ӷ ÛËÌ›·.

3. ™·˜ ›ıÔ˘Ó ÔÈ ıÚ‹ÓÔÈ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ; (¡· Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂÙ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ Û·˜ Î·È Ì ÙËÓ ÚÔË-ÁÔ‡ÌÂÓË ·¿ÓÙËÛË.)

OÈ ıÚ‹ÓÔÈ ÙˆÓ ‰‡Ô Ó¤ˆÓ ‰ÂÓ Ì·˜ ›ıÔ˘Ó ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Ê˘ÛÈÎfiÙËÙ·. H ηٿ¯ÚËÛË Ù˘˘ÂÚ‚ÔÏ‹˜ ÙÔ‡˜ οÓÂÈ Ó· Ê·›ÓÔÓÙ·È „‡ÙÈÎÔÈ, ÂÈÙË‰Â˘Ì¤ÓÔÈ. X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Â›Ó·È fiÙÈ ÛÙÔÛÙ. 14 Ô §›‚ÈÛÙÚÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ Û Á′ ÚfiÛˆÔ (ÙÔÓ Û˘ÌÔÓÔ‡ÛÈÓ Ù· ‚Ô˘Ó¿Î·È Ù· ¿„˘¯· Û˘Ì¿Û¯Ô˘Ó), Û·Ó Ó· ÌËÓ Â›Ó·È ·˘Ùfi˜ Ô˘ Û·Ú¿˙ÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ·ÒÏÂÈ· Ù˘·Á·Ë̤Ó˘ ÙÔ˘, Û·Ó Ó· ÌÈÏ¿ÂÈ ÁÈ· ÙÔÓ fiÓÔ Î¿ÔÈÔ˘ ¿ÏÏÔ˘.

4. ¶ÔÈ· ÁψÛÛÈο Ê·ÈÓfiÌÂÓ· (ÁÚ·ÌÌ·ÙÈο Î·È Û˘ÓÙ·ÎÙÈο) ‰È·ÊÔÚÔÔÈÔ‡Ó ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘·ÔÛ¿ÛÌ·ÙÔ˜ ·fi ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹; ¡· ÛËÌÂÈÒÛÂÙ ٷ ÈÔ ̄ ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο.

°Ú·ÌÌ·ÙÈο:– H ¿ÛÙÔ¯Ë ̄ ÚÔÓÈ΋ Î·È Û˘ÏÏ·‚È΋ ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ÚËÌ¿ÙˆÓ (.¯. ËÚÍ¿ÌÂı·, ·ڤ‰Ú·-

Ì·, E‰È¤‚ËÓ).– OÈ Î·Ù·Ï‹ÍÂȘ ÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÔÓÔÌ¿ÙˆÓ (.¯. ËÚÍ¿ÌÂı·, ıÚËÓÔ‡ÛÈ, ∂‰È¤‚ËÓ, ÂÏ˘Ô‡ÓÙÔ,

‚ÚÔÓÙ¿˜, ÂÓı‡ÌËÛȘ, ·Ó¿ÌÓËÛȘ, Â̤Ó).

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·136

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.39

Page 40: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

– H ·ÏÏ·Á‹ ÛÙÔ Á¤ÓÔ˜ (Ù·˜ ÏÈ‚·‰›·˜, ·ÓÙ› Ù· ÏÈ‚¿‰È·).– ¢È·ÊÔÚÂÙÈÎfi˜ ÙÔÓÈÛÌfi˜ (·ÎÔÌ‹, ‰ÂÓÙÚ¿).– §¤ÍÂȘ Ô˘ ‰ÂÓ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Û‹ÌÂÚ· ‹ Â›Ó·È È‰ÈˆÌ·ÙÈΤ˜ (.¯. ¤‰Â, ÊÔ˘‰Ô‡Ï·, ¤ÓÈ,

ÎÈÏ·‰Â›, ÛÈÁ›˙Ô˘Ó).– §fiÁȘ ϤÍÂȘ: ÙÔÈÔ‡ÙÔ˘˜, ηډ›·˜, ‰È·, ÂȘ, ÂÎ, Ô‡Ùˆ˜, ËÁ›ٷÈ).™˘ÓÙ·ÎÙÈο:– H ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ı¤ÛË ÛÙË ÛÂÈÚ¿ οÔÈˆÓ fiÚˆÓ (.¯. ÂÛο˙·Ó ÙÔÓ ·ÓÙ› ÙÔÓ ÂÛο-˙·Ó).– H ̄ Ú‹ÛË ·ÈÙÈ·ÙÈ΋˜ ̂ ˜ ¤ÌÌÂÛÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Û ÁÂÓÈ΋ (.¯. ÂÌ¤Ó·Ó ‹Ïı ÏÔÁÈÛÌfi˜ ·ÓÙ›

ÌÔ˘ ‹Ïı ÏÔÁÈÛÌfi˜).– H Û‡ÓÙ·ÍË Ù˘ ÚfiıÂÛ˘ ÌÂÙ¿ Ì ·ÈÙÈ·ÙÈ΋ ÁÈ· Ó· ‰ËÏÒÛÂÈ ÙË Û˘Óԉ›· (ÌÂÙ’ ÂΛÓÔÓ

·ÓÙ› ÌÂÙ’ ÂΛӈÓ).– H ̄ Ú‹ÛË ÙÔ˘ ·ÓÙˆÓ˘ÌÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ÙËÓ Ì ÙË ÛËÌ·Û›· ·Ó·ÊÔÚÈ΋˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›·˜ (ÙËÓ ¿-

Û¯ÂÈ, ÛÙ. 28).

5. ¶ÔÈ· ̄ ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ ÌÔÚ›Ù ӷ ‚Ú›Ù ÛÙÔ ·fiÛ·ÛÌ·;

BÏ. T¯ÓÈ΋ – EÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷ Î·È ÙÚfiÔÈ, EȉڿÛÂȘ ·fi ÙË ‰ËÌÔÙÈ΋ Ô›ËÛË, ÛÂÏ. 135.

XÚÔÓÈÎfi

EÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ÛËÌ›ˆÌ·

O °ÈÒÚÁÔ˜ ºÚ·ÓÙ˙‹˜ ‹ ™ÊÚ·ÓÙ˙‹˜ (1401-1480) ‹Ù·Ó B˘˙·ÓÙÈÓfi˜ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯Ô˜ Î·È ¤Ó·˜·fi ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ Ù˘ AÏÒÛˆ˜ (ÔÈ ¿ÏÏÔÈ Â›Ó·È Ô ¢Ô‡Î·˜, Ô KÚÈÙfi‚Ô˘ÏÔ˜ Î·È Ô X·ÏÎÔÎÔÓ-‰‡Ï˘).Afi ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· Ô˘ ̆ ËÚÂÙÔ‡Û ÙËÓ ∞˘Ï‹ ÙˆÓ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁˆÓ, ̋Π·fi 16 ̄ ÚfiÓˆÓ ÛÙËÓ˘ËÚÂÛ›· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· M·ÓÔ˘‹Ï B′ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· Û˘Ó‰¤ıËΠ̠ÙÔÓ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ ÙÔÓ ÔÔ›Ô ̆ ËÚ¤ÙËÛÂ, ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ‰È¿ÊÔÚ˜ ‰ÈÔÈÎËÙÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ Î·È ‰È-ψ̷ÙÈΤ˜ ·ÔÛÙÔϤ˜ ̤¯ÚÈ ÙËÓ ÕψÛË. Y‹ÚÍ ·˘ÙfiÙ˘ Ì¿ÚÙ˘Ú·˜ Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ ·˘Ù‹˜Û˘ÌÊÔÚ¿˜ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ·È¯Ì·ÏˆÙ›ÛÙËΠ̷˙› Ì fiÏË ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘. H ·È¯Ì·ÏˆÛ›· ÙÔ˘ÂÍ·ÁÔÚ¿ÛÙËÎÂ Î·È Î·Ù¤Ê˘Á ÛÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ Î·È Î·ÙfiÈÓ ÛÙËÓ K¤Ú΢ڷ, fiÔ˘ ¤ÁÈÓÂÌÔÓ·¯fi˜. EΛ ¤ÁÚ·„ ÙÔ XÚÔÓÈÎfi ÙÔ˘, Ô˘ ηχÙÂÈ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· ·fi ÙÔ 1258 ̂ ˜ ÙÔ 1476Î·È ‰È·ÛÒıËΠ۠‰‡Ô ÌÔÚʤ˜ ÙË Minus (MÈÎÚfi XÚÔÓÈÎfi: Ù·¯˘ÁÚ·ÊÈΤ˜ ̆ ÔÌÓËÛÙÈΤ˜ ÛË-ÌÂÈÒÛÂȘ Ì ·˘ÙÔ‚ÈÔÁÚ·ÊÈÎfi ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú·) Î·È ÙË Maius (MÂÁ¿ÏÔ XÚÔÓÈÎfi: ·ÔÙÂÏ› ÙËÓÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚË ÌÔÚÊ‹Ø ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ MÈÎÚÔ‡ XÚÔÓÈÎÔ‡Ø ıˆÚÂ›Ù·È fï˜ ·fiÌÂÏÂÙËÙ¤˜ ÓÔıÂ˘Ì¤ÓÔ).™ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Ô ºÚ·ÓÙ˙‹˜, ˆ˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎfi˜ ˘¿ÏÏËÏÔ˜, ·Ë¯Â› ÙȘ ÛΤ„ÂȘ Ù˘ ‚˘˙·-ÓÙÈÓ‹˜ ∞˘Ï‹˜. TÔ XÚÔÓÈÎfi Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓÔ Û ·Ú¯·˝˙Ô˘Û· ÁÏÒÛÛ·, fi¯È fï˜ Û ¿ÎÚ· ·Ú-¯·˝˙Ô˘Û·, ηıÒ˜ ̤۷ Û’ ·˘Ùfi ‚Ú›ÛÎÔ˘ÌÂ Î·È ÛÙÔȯ›· Ù˘ ˙ˆÓÙ·Ó‹˜ ÁÏÒÛÛ·˜ Ù˘ ÂÔ-

137

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·137

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.40

Page 41: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

138

¯‹˜. TÔ ¤ÚÁÔ, ›Ù Ì ÙË ÌÈ· ›Ù Ì ÙËÓ ¿ÏÏË ÌÔÚÊ‹, ·ÔÙÂÏ› ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÈÛÙÔÚÈ΋ ËÁ‹ ÁÈ·ÙË ÌÂϤÙË Ù˘ IÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ B˘˙·ÓÙ›Ô˘.T· ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÓıÔÏÔÁËı› ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ‚È‚Ï›Ô ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ MÂÁ¿-ÏÔ XÚÔÓÈÎfiØ ÛÙÔ ÚÒÙÔ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ Mˆ¿ÌÂı ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ Û˘ÌÔÏÂÌÈÛÙ¤˜ÙÔ˘ Î·È ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ù· ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ‰ÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘.

§ÂÍÈÏÔÁÈο – ¶Ú·ÁÌ·ÙÔÏÔÁÈο ÛÙÔȯ›·

Mˆ¿ÌÂı: Mˆ¿ÌÂı Ô B′ Ô K·Ù·ÎÙËÙ‹˜ ‹ ¶ÔÚıËÙ‹˜. Afi ÙÔ˘˜ ‰È·Ú¤ÛÙÂÚÔ˘˜ ÛÔ˘ÏÙ¿ÓÔ˘˜Ù˘ OıˆÌ·ÓÈ΋˜ A˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, Ô ÔÔ›Ô˜ η٤Ϸ‚ ÙÔ 1453 ÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË Û ËÏÈ-Λ· ÌfiÏȘ 21 ÂÙÒÓØ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˜: Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ÙÔ˘ B˘˙·ÓÙ›-Ô˘, ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· M·ÓÔ˘‹Ï B′ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˘. ¶ÚÈÓ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙÔ ıÚfiÓÔ ̆ ‹ÚÍ ‰Â-ÛfiÙ˘ ÙÔ˘ MÔÚÈ¿. AÁˆÓ›ÛÙËΠ̠ÁÂÓÓ·ÈfiÙËÙ· Î·È ·˘ÙÔı˘Û›· ‰›Ï· ÛÙÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ÙÔ˘ˆ˜ ·Ïfi˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙË˜Ø ‰‹Ì·Ú¯ÔÈ: ÂÓÓÔ› ÙÔ˘˜ ·Ú¯ËÁÔ‡˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ‰‹ÌˆÓ, Ô˘ ‹Ù·Ó ÔÈ μ¤ÓÂ-ÙÔÈ Î·È ÔÈ ¶Ú¿ÛÈÓÔÈØ ÙÔ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ô˘ ¤Ï·‚ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· Ì ̄ Ú›ÛÌ·: Ë ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋ ÂÍÔ˘Û›·ÛÙÔ B˘˙¿ÓÙÈÔ ıˆÚÔ‡ÓÙ·Ó fiÙÈ ÚÔÂÚ¯fiÙ·Ó ·fi ÙÔÓ £Âfi. °È’ ·˘Ùfi Î·È ·Ú·Î¿Ùˆ Ô KˆÓÛÙ·-ÓÙ›ÓÔ˜ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˜, Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË ‚·ÛÈÏ›· Ô˘ ı· ̄ ·ı›, ÙÔÓ›˙ÂÈ ˆ˜ ı· ÙËÓ ·Ó·Ï¿-‚ÂÈ «Ù‡Ú·ÓÓÔ˜» Î·È «·Û‚‹˜»Ø °È·Ù›, ·Ó ÎÂÚ‰›ÛÂÈ ... ÔÈÔ Â›Ó·È ÙÔ fiÊÂÏÔ˜: Ë ÊÚ¿ÛË ·˘Ù‹ (ÂÏ·-ÊÚÒ˜ ·Ú·ÏÏ·Á̤ÓË Â‰Ò) ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ E˘·ÁÁ¤ÏÈÔ ÙÔ˘ M·Ùı·›Ô˘ (Ș′ 26-27).

¢È¿ÚıÚˆÛË Û ÂÓfiÙËÙ˜

O ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘ Mˆ¿ÌÂı1Ë ÂÓfiÙËÙ· (K·È ·Ó ... ·fi ÙÔ ıÂfi): H ÌÂÙ·ı·Ó¿ÙÈ· ·ÓÙ·ÌÔÈ‚‹ fiÛˆÓ ÛÎÔÙˆıÔ‡Ó ÛÙË Ì¿¯Ë

ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÏË„Ë Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘.2Ë ÂÓfiÙËÙ· (E‰Ò ¿ÏÈ ... Û ٛÔÙÂ): H ·ÓÙ·ÌÔÈ‚‹ fiÛˆÓ ̇ ‹ÛÔ˘Ó Î·È Î·Ù·Ï¿‚Ô˘Ó ÙËÓ KˆÓ-

ÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË.

O ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˘1Ë ÂÓfiÙËÙ· (K·È ÛÂȘ, ... Û·Ó ·Ó‹ÌÂÚÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ): H ÎÚÈÛÈÌfiÙËÙ· Ù˘ ÂÈΛÌÂÓ˘ Ì¿¯Ë˜.2Ë ÂÓfiÙËÙ· (°È’ ·˘Ùfi ϤÁˆ, ... Î·È ÙÔ˘˜ Û˘ÁÁÂÓ›˜ Ì·˜): ¶ÚÔÙÚÔ‹ ÁÈ· ̆ ÂÚ¿ÛÈÛË Ù˘ ¶fi-

Ï˘ ̤¯ÚÈ ı·Ó¿ÙÔ˘.

¶ÂÚÈÏËÙÈ΋ ·fi‰ÔÛË

O ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘ Mˆ¿ÌÂı: O Mˆ¿ÌÂı ̆ fiÛ¯ÂÙ·È Û’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ı· ÛÎÔÙˆıÔ‡Ó ÛÙË Ì¿¯Ë ÁÈ·ÙËÓ Î·Ù¿ÏË„Ë Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ ˆ˜, Û‡Ìʈӷ Î·È Ì ÙÔ KÔÚ¿ÓÈ, ı· ¿Ó ÛÙÔÓ·Ú¿‰ÂÈÛÔ, fiÔ˘ ı· ›ÓÔ˘Ó Î·È ı· ÙÚÒÓ Ì ÙÔÓ Mˆ¿ÌÂı Î·È ı· ¤¯Ô˘Ó ÛÙË ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘˜Î¿ı ›‰Ô˘˜ ̆ ÏÈΤ˜ ·ÔÏ·‡ÛÂȘ. ™’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ı· ̇ ‹ÛÔ˘Ó Î·È ı· ηٷϿ‚Ô˘Ó ÙËÓ ¶fiÏˢfiÛ¯ÂÙ·È ‰ÈÏ¿ÛÈÔ ÌÈÛıfi ̤¯ÚÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ̇ ˆ‹˜ ÙÔ˘˜ Î·È fiÛ· Ï¿Ê˘Ú· ‹ ·È¯Ì·ÏÒÙÔ˘˜·Ú¿ÍÔ˘Ó ·fi ÙË ÏÂËÏ·Û›· Ù˘ ¶fiÏ˘.O ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˘: O KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È·Ú¯Èο ÛÙËÓ ÎÚÈÛÈÌfiÙËÙ· Ù˘ ÂÈΛÌÂÓ˘ Ì¿¯Ë˜, ηıÒ˜ ÔÈ TÔ‡ÚÎÔÈ Â›Ó·È ·ÔÊ·ÛÈṲ̂ÓÔÈ Ó·

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·138

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.41

Page 42: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó fiϘ ÙÔ˘˜ ÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Î·È Î¿ı ̤ÛÔ ÁÈ· Ó· ηٷϿ‚Ô˘Ó ÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈ-ÓÔ‡ÔÏË. K·Ï› ÏÔÈfiÓ ÙÔ˘˜ Û˘ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ Ï·fi Ó· ·ÁˆÓÈÛÙÔ‡Ó Ì¤¯ÚÈ ı·Ó¿ÙÔ˘ÁÈ· Ù¤ÛÛÂÚ· Ú¿ÁÌ·Ù·, ÁÈ· ÙËÓ ›ÛÙË Î·È ÙËÓ Â˘Û¤‚ÂÈ¿ ÙÔ˘˜, ÁÈ· ÙËÓ ·ÙÚ›‰·, ÁÈ· ÙÔ ‚·ÛÈ-ÏÈ¿, ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ Î·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ Û˘ÁÁÂÓ›˜.

EÚÌËÓ¢ÙÈÎfi˜ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜

BÏ. A·ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ‚È‚Ï›Ô˘.

T¯ÓÈ΋ – EÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷ Î·È ÙÚfiÔÈ

¢ÂÓ ¤¯ÂÈ ÓfiËÌ· Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ì ÏÔÁÔÙ¯ÓÈΤ˜ ·ÚÂÙ¤˜ ÛÙ· ‰‡Ô ·Ú·¿Óˆ ΛÌÂÓ·, ηıÒ˜¤¯Ô˘Ì ӷ οÓÔ˘Ì Ì ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ·fi ÃÚÔÓÈÎfi, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÁÂÓÈο ·ÏÒ˜ ηٷÁÚ¿ÊÔ-ÓÙ·È ÁÂÁÔÓfiÙ· Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ‰È·‰Ô¯‹˜ ÙÔ˘˜. øÛÙfiÛÔ ÌÔÚԇ̠ӷ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ì ˆ˜ ÙÔ‡ÊÔ˜ Â›Ó·È ·Ïfi Î·È Î˘Úȷگ› Ô ÚÔÙÚÂÙÈÎfi˜ ÙfiÓÔ˜, ÂÓÒ Ë ÁÏÒÛÛ· Â›Ó·È ·Ú¯·˝˙Ô˘Û·.

∞¶∞¡Δ∏™∂π™ ™Δπ™ ∂ƒøΔ∏™∂π™ Δ√À ™Ã√§π∫√À μπμ§π√À

¡· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ÏfiÁÔ˘˜ Î·È Ó· ÂÈÛËÌ¿ÓÂÙÂ:1. ¶Ò˜ ÚÔÛ·ı› Ô ªˆ¿ÌÂı Ó· ÂÁηډÈÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÔÏÂÌÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘;

O Mˆ¿ÌÂı ÚÔÛ·ı› Ó· ÂÁηډÈÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÔÏÂÌÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ·ÔÊ·-ÛÈÛÙÈ΋˜ ÛËÌ·Û›·˜ Ì¿¯Ë ˘ÔÛ¯fiÌÂÓÔ˜ Û’ ·˘ÙÔ‡˜ οı ›‰Ô˘˜ ˘ÏÈο ·Á·ı¿ Î·È ·ÔÏ·‡-ÛÂȘ. ¶ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ:

·. Û fiÛÔ˘˜ Âı¿ÓÔ˘Ó Î·Ù¿ ÙË Ì¿¯Ë ̆ fiÛ¯ÂÙ·È fi,ÙÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ϤÂÈ Î·È ÙÔ ÈÂÚfi ÙÔ˘˜ ‚È‚Ï›Ô,ÙÔ KÔÚ¿ÓÈ: ı· ‚ÚÂıÔ‡Ó ÛÙÔÓ ·Ú¿‰ÂÈÛÔ, ı· ÙÚÒÓÂ Î·È ı· ›ÓÔ˘Ó ‰›Ï· ÛÙÔÓ Mˆ¿ÌÂı, ı·¤¯Ô˘Ó ‰›Ï· ÙÔ˘˜ ̂ Ú·›Â˜ Ӥ˜ Á˘Ó·›Î˜ Î·È ÁÂÓÈο ı· ̄ ·›ÚÔÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚ· ̆ ÏÈο ·Á·ı¿ ηȷÔÏ·‡ÛÂȘ.

‚. Û fiÛÔ˘˜ ̇ ‹ÛÔ˘Ó Î·È ÌÔ˘Ó ÓÈÎËÙ¤˜ ÛÙËÓ ¶fiÏË ÙÔ‡˜ ̆ fiÛ¯ÂÙ·È ‰ÈÏ¿ÛÈÔ ÌÈÛıfi ÂÊ’fiÚÔ˘ ̇ ˆ‹˜ Î·È ÙËÓ ¿‰ÂÈ· Ó· ÂȉÔıÔ‡Ó ·ÓÂͤÏÂÁÎÙ· ÛÂ Ï·Ê˘Ú·ÁÒÁËÛË Ù˘ ¶fiÏ˘ Î·È ·È¯-̷ψۛ˜ ηÙÔ›ÎˆÓ (·Ó·ÙÚȯȷÛÙÈο ˯› ÛÙ· ·˘ÙÈ¿ Ì·˜ Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÊÚ¿ÛË ·fi ÙÔ ÏfiÁÔÙÔ˘ Mˆ¿ÌÂı: ηӤӷ˜ ‰Â ı· ÌÔÚ› Ó· Û·˜ ÙÔ˘˜ ¿ÚÂÈ ‹ Ó· Û·˜ ÂÓԯϋÛÂÈ Û ٛÔÙÂ, Ô˘Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÔÏÂÌÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘ ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ‚È·ÈfiÙËÙ· Û ‚¿ÚÔ˜ ÙˆÓ ·È¯Ì·-ÏÒÙˆÓ Ô˘ ı· Û˘ÏÏ¿Ì‚·Ó·Ó).

2. ΔÈ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ Ô ŒÏÏËÓ·˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ̂ ˜ ηı‹ÎÔÓÙ·, ÁÈ· Ù· ÔÔ›· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÁˆÓ›-˙ÔÓÙ·È ÔÈ ŒÏÏËÓ˜; ΔÈ ·Ú·ÙËÚ›Ù ·fi ÙË Û‡ÁÎÚÈÛË;

O KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ηÏ› ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ó· ·ÁˆÓÈÛÙÔ‡Ó ÁÈ· Ù¤ÛÛÂÚȘ ·Í›Â˜: ÙË (¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋)›ÛÙË ÙÔ˘˜, ÙËÓ ·ÙÚ›‰· (ÙËÓ ÔÔ›· Ù·˘Ù›˙ÂÈ Ì ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›·-·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›·), ÙË ‚·ÛÈÏ›·,ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· Î·È ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜. BÏ¤Ô˘Ì ÏÔÈfiÓ ˆ˜ Ô ŒÏÏËÓ·˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ÚÔÛ·-ı› Ó· ÂÌ„˘¯ÒÛÂÈ ÙÔ Ï·fi ÙÔ˘ ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ̆ ÂÚ¿ÛÈÛ˘ οÔÈˆÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ-ÎÒÓ ·Á·ıÒÓ-·ÍÈÒÓ Ô˘ ηٷÍÈÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ̇ ˆ‹. °È· ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ë Ô˘Û›· Ù˘·ÓıÚÒÈÓ˘ ̇ ˆ‹˜ ‰ÂÓ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙ· ̆ ÏÈο ·Á·ı¿, ·ÏÏ¿ ÛÙ· ÓÂ˘Ì·ÙÈο.

139

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·139

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.42

Page 43: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

140

3. ¶Ô‡ ÔÊ›ÏÂÙ·È Ë ‰È·ÊÔÚ¿ ÛÙȘ ÚÔÙÚÔ¤˜;

H ‰È·ÊÔÚ¿ ÛÙȘ ÚÔÙÚÔ¤˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ËÁÂÙÒÓ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙË ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÓÔÔÙÚÔ›· ηÈÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· ÙˆÓ ‰‡Ô Ï·ÒÓ. °È· ÙÔ˘˜ TÔ‡ÚÎÔ˘˜ Ë ·fiÏ·˘ÛË ̆ ÏÈÎÒÓ ·Á·ıÒÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ›ӷÈÙÔ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ú¿ÁÌ·. H ›‰È· Ë ıÚËÛΛ· ÙÔ˘˜ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÌÈ· ̆ ÏÈÛÙÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ ̇ ˆ-‹˜, ηıÒ˜ Ë ÌÂÙ¿ ı¿Ó·ÙÔÓ ·ÓÙ·ÌÔÈ‚‹ Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Û ̆ ÏÈΤ˜ ·ÔÏ·‡ÛÂȘ. AÓÙ›-ıÂÙ·, ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ÂӉȷʤÚÔÓÙ·Ó ÁÈ· ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜Î·È Ù˘ „˘¯‹˜, ̄ ˆÚ›˜ ‚¤‚·È· Ó· ·Ú·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Î·È ÙȘ ̆ ÏÈΤ˜·ÔÏ·‡ÛÂȘ. A˘Ùfi ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· Ù· ÓÂ˘Ì·ÙÈο ·Á·ı¿ ‹Úı ӷ ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·Î·È Ô ̄ ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜ Ì ÙËÓ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· Ô˘ ‰›ÓÂÈ ÛÙËÓ „˘¯‹ ¤Ó·ÓÙÈ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, ÛÙÔÓ‡̷ ¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ ‡Ï˘.

£PHNOI

➢ OÈ ıÚ‹ÓÔÈ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ Î·È ÙËÓ ¿ÏˆÛË fiÏÂˆÓ ‹ ̄ ˆÚÒÓ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È È‰È·›-ÙÂÚ· ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÙÒÛË Ù˘ B˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Î·È Ê˘ÛÈο ͯˆÚ›˙Ô˘Ó ÔÈ ıÚ‹ÓÔÈÁÈ· ÙËÓ ¿ÏˆÛË Ù˘ ¶fiÏ˘ (Ê˘ÛÈο, ÁÚ¿ÊÙËÎ·Ó ıÚ‹ÓÔÈ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÏË„Ë ‹ ηٷÛÙÚÔ-Ê‹ ÎÈ ¿ÏÏˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ ‹ ÓËÛÈÒÓ).

➢ H ¿ÏˆÛË Ù˘ ¶fiÏ˘, ΤÓÙÚÔ˘ Ù˘ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Î·È ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡, ‹Ù·Ó·Ó·fiÊ¢ÎÙÔ Ó· ÚÔηϤÛÂÈ Û·Ú·ÁÌfi Î·È ‚·ıÈ¿ Ô‰‡ÓË ÛÙËÓ „˘¯‹ ÙÔ˘ Ï·Ô‡, ηıÒ˜Û‹Ì·Ó ÙËÓ Î·Ù¿Ï˘ÛË Ù˘ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Î·È ÙËÓ ̆ ԉԇψÛË ÙÔ˘ ¤ıÓÔ˘˜ÛÙÔÓ ÙÔ˘ÚÎÈÎfi ̇ ˘Áfi. TËÓ Ô‰‡ÓË ·˘Ù‹ ÁÈ· ÙËÓ ·ÒÏÂÈ· Ù˘ ¶fiÏ˘ ÂͤÊÚ·Û ÙfiÛÔ Ë Ï·˚΋ÌÔ‡Û· fiÛÔ Î·È Ë ÏfiÁÈ· Ô›ËÛË.

➢ OÈ ıÚ‹ÓÔÈ ·˘ÙÔ› ÁÚ¿ÊÙËÎ·Ó Â›Ù ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÕψÛË Â›Ù Ôχ ·ÚÁfiÙÂÚ·.

➢ EÏ¿¯ÈÛÙÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ ıÚ‹ÓÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Î¿ÔȘ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈΤ˜ ·ÚÂÙ¤˜, ÂÓÒÌÂÁ¿ÏË Â›Ó·È Ë ·Í›· ÙÔ˘˜ ̂ ˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Ì·ÚÙ˘Ú›·˜ ÁÈ· ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È ÙȘ ÎÚ›ÛÂȘ Ô˘ÂÚȤ¯Ô˘Ó (·Ê‹ÁËÛË ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ ÛÙÈÁÌÒÓ ÙÔ˘ ·ÁÒÓ· Î·È ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔ-Ú·, ÂÍÈÛÙfiÚËÛË ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊÒÓ, ÙˆÓ ÏÂËÏ·ÛÈÒÓ, ÙˆÓ ÂÍ¢ÙÂÏÈÛÌÒÓ Î·È Ì·ÚÙ˘Ú›ˆÓÙÔ˘ ¿Ì·¯Ô˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡, ηıÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ·ÈÙ›ˆÓ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙËÓ ÙÒÛË, Û˘ÁΤ-ÓÙÚˆÛË ÛÙÔȯ›ˆÓ ÁÈ· ÙË ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË ÙˆÓ TÔ‡ÚΈÓ). ™˘ÁÎÚÈÙÈο fï˜ ·fiÙÔ˘˜ ıÚ‹ÓÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ Ë Ï·˚΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Â›Ó·È Ôχ ·ÓÒÙÂÚË ·fi ÙË ÏfiÁÈ·.

➢ KÔÈÓfi ÌÔÙ›‚Ô ÛÙÔ˘˜ ıÚ‹ÓÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ Â›Ó·È fiÙÈ ‰›Ï· ÛÙÔÓ fiÓÔ Î·È ÙËÓ Ô‰‡ÓË ÁÈ· ÙËÓÂıÓÈ΋ ·˘Ù‹ Û˘ÌÊÔÚ¿ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Î·È Ë ÂÏ›‰· ÁÈ· ·ÏÈÓfiÚıˆÛË ÙÔ˘ ¤ıÓÔ˘˜: «¿ÏÈ Ì¯ÚfiÓÔ˘˜, Ì ηÈÚÔ‡˜, ¿ÏÈ ‰Èο Û·˜ ›ӷȻ.

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·140

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.43

Page 44: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

TÔ ·Ó·Î¿ÏËÌ· Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓfiÔÏ˘

EÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ÛËÌ›ˆÌ·

O ıÚ‹ÓÔ˜ ·˘Ùfi˜ ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi 118 ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ Î·È ÁÚ¿ÊÙËΠÈı·Ófi-ٷٷ Ï›ÁÔ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÕψÛË. ¶ÔÏÏÔ› ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ ÙÔÓ ıˆÚÔ‡Ó ÎÚËÙÈÎfi. ™‡Ìʈӷ fï˜ Ì ÓÂfi-ÙÂÚË ¿Ô„Ë ÙÔ˘ EÌÌ. KÚÈ·Ú¿, Ô ÔÔ›Ô˜ ÛÙËÚ›¯ÙËΠ۠ÁψÛÛÈο ÛÙÔȯ›·, ÙÔ Ô›ËÌ· Ú¤-ÂÈ Ó· ÁÚ¿ÊÙËΠÛÙËÓ K‡ÚÔ ‹ ·fi K‡ÚÈÔ ÔÈËÙ‹. TÔ ıÚËÓËÙÈÎfi ·˘Ùfi Ô›ËÌ·, ÛÙÔ ÔÔ›ÔÂ›Ó·È ÂÌÊ·Ó‹˜ Ë Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈΤ˜ ÙÔ˘ ·ÍÈÒ-ÛÂȘ, ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ Ì ·Ïfi Î·È Û˘ÁÎÈÓËÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÙËÓ ¿ÏˆÛË Î·È Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ ¶fiÏ˘, ÙÔÙÚ·ÁÈÎfi Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·, ÙÔ˘˜ ÂÍ¢ÙÂÏÈÛÌÔ‡˜ Î·È Ù· Ì·ÚÙ‡ÚÈ· ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ.

§ÂÍÈÏÔÁÈο – ¶Ú·ÁÌ·ÙÔÏÔÁÈο ÛÙÔȯ›·

·Ó·Î¿ÏËÌ·: ıÚ‹ÓÔ˜ (< Ú. ·Ó·Î·ÏÈ¤Ì·È ÛÙËÓ K‡ÚÔ)Ø ÎÏ·˘ıÌfi˜: ÎÏ¿Ì·Ø ··Ú·Ì‡ıËÙÔ˜:··ÚËÁfiÚËÙÔ˜Ø ··ÓÙÔ¯‹: ÂÏ›‰·Ø οÙÂÚÁÔ: ÈÛÙÈÔÊfiÚÔ ÏÔ›Ô (ÔÏÂÌÈÎfi ‹ ÂÈÚ·ÙÈÎfi)Ø˘·ÓÙÒ: Û˘Ó·ÓÙÒØ ·Î (+ ·ÈÙ.): ·fiØ ·Ó¿ıÂÌ·: ηٷڷ̤ÓÔ˜ ÙfiÔ˜ (‰Ò)Ø ·ÛÙÚ·Ô¯¿-Ï·˙Ë: ·ÛÙÚ·‹ Ì ̄ ·Ï¿˙È, (ÌÙÊ.) Û˘ÌÊÔÚ¿Ø ÁÔÌ¿ÚÈ: ÊÔÚÙ›Ô ÏÔ›Ô˘Ø ·Ì¤: ·ÏÏ¿Ø ‰Ôψ̤-ÓÔ˜: ‰ÔÏÂÚfi˜, ‰fiÏÈÔ˜Ø Ê¤ÁÁˆ: ʈٛ˙ˆØ ¤ÎÙÂÈÓÂ: ¿ÏˆÓÂØ ÊÔ˘ÌÈṲ̂ÓË: ÊËÌÈṲ̂ÓËØ Ó· Ô›-ÛÔ˘ (ÔÈ‹ÛÔ˘Ó): Ó· οÓÔ˘ÓØ ÏÈı¿ÚÈ: ÔχÙÈÌÔ˜ Ï›ıÔ˜Ø Â˘ÎfiÛÌËÛȘ: Ù· ÛÙÔÏ›‰È·.

¢È¿ÚıÚˆÛË Û ÂÓfiÙËÙ˜

1Ë ÂÓfiÙËÙ· (ÛÙ. 1-13): O ıÚ‹ÓÔ˜ ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ ÁÈ· ÙË ıÏÈ‚ÂÚ‹ ›‰ËÛË Ù˘ ¿ÏˆÛ˘ Ù˘ ¶fiÏ˘.2Ë ÂÓfiÙËÙ· (ÛÙ. 14-27): H ›ÎÏËÛË ÚÔ˜ ÙÔÓ ‹ÏÈÔ Ó· ÌË ÊˆÙ›˙ÂÈ ÙËÓ ¶fiÏË ÁÈ· Ó· ÌË ‚Ϥ-

Ô˘Ó ÔÈ TÔ‡ÚÎÔÈ Ó· οÓÔ˘Ó ÙȘ ÈÂÚfiÛ˘Ï˜ Ú¿ÍÂȘ ÙÔ˘˜.

¶ÂÚÈÏËÙÈ΋ ·fi‰ÔÛË

OÈ ŒÏÏËÓ˜ ıÚËÓÔ‡Ó Ì ۷ڷÁÌfi ÙËÓ ¿ÏˆÛË Ù˘ ¶fiÏ˘. TË ıÏÈ‚ÂÚ‹ ›‰ËÛË ¤ÊÂÚ ¤Ó· η-Ú¿‚È Ô˘ Û˘Ó·ÓÙ‹ıËΠ̒ ¤Ó· ¿ÏÏÔ ¤Íˆ ·fi ÙËÓ T¤Ó‰Ô, ÛÙÔ ÔÔ›Ô Î·È ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ ÙË ÌÂ-Á¿ÏË Û˘ÌÊÔÚ¿ Ô˘ ‚ڋΠÙËÓ ¶fiÏË. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô ÔÈËÙ‹˜ ·Ú·Î·Ï¿ ÙÔÓ ‹ÏÈÔ Ó· ÛÙ·-Ì·Ù‹ÛÂÈ Ó· ÛÙ¤ÏÓÂÈ ÙÔ Êˆ˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ¶fiÏË ÁÈ· Ó· ÌË ‚Ï¤Ô˘Ó ÔÈ TÔ‡ÚÎÔÈ Ó· ‚‚ËÏÒÓÔ˘ÓÙÔ˘˜ Ó·Ô‡˜ Î·È Ù· ÈÂÚ¿ ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Î·È Û‡Ì‚ÔÏ· ÙˆÓ ̄ ÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ.

EÚÌËÓ¢ÙÈÎfi˜ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜

TÔ Ô›ËÌ· ·Ú¯›˙ÂÈ Ì ÙÔÓ ·Ù¤ÏÂȈÙÔ ıÚ‹ÓÔ Ô˘ ͤ۷Û ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ÛÙÔ ¿ÎÔ˘ÛÌ· Ù˘ ›‰ËÛ˘ ÁÈ· ÙËÓ ¿ÏˆÛË Ù˘ ¶fiÏ˘. H Û˘ÛÛÒÚ¢ÛË Û˘-ÓÒÓ˘ÌˆÓ Ï¤ÍÂˆÓ ÛÙÔ˘˜ ‰‡Ô ÚÒÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ (£Ú‹ÓÔ˜, ÎÏ·˘ıÌfi˜, Ô‰˘Ú-

Ìfi˜, ÛÙÂÓ·ÁÌfi˜, χË, ıÏ›„Ș) ηıÒ˜ Î·È ÙÔ Â›ıÂÙÔ ··Ú·Ì‡ıËÙÔ˜ ÙÔÓ›˙Ô˘Ó ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜Ù˘ Ô‰‡Ó˘ ÁÈ· ÙËÓ ·ÒÏÂÈ· ·˘Ù‹. TÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Ù˘ ·ÒÏÂÈ·˜ ÙÔÓ›˙ÂÙ·È ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ fiÙ·ÓË ¶fiÏË ̄ ·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ̂ ˜ ÙÔ Û›ÙÈ Î¿ı ŒÏÏËÓ·, ·Á›·, ÙÔ ı¿ÚÚÔ˜, ÙÔ Î·‡¯ËÌ·, Ë ··ÓÙÔ-

141

1Ë ENOTHTA (ÛÙ. 1-13)

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·141

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.44

Page 45: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

142

¯‹ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Ï·Ô‡, ‰Â›¯ÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙË ÌÂÁ¿ÏË Ù˘ ÛËÌ·Û›· ̂ ˜ ΤÓÙÚÔ Ù˘ OÚıÔ‰ÔÍ›·˜Î·È ÙÔ˘ EÏÏËÓÈÛÌÔ‡. H ϤÍË ··ÓÙÔ¯‹ Ì¿ÏÈÛÙ· ÚÔÔȈӛ˙ÂÙ·È ÙËÓ ÙÚ·ÁÈ΋ ÌÔ›Ú· Ô˘ ÂÚÈ-̤ÓÂÈ ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ ¤ıÓÔ˜ ·ÊÔ‡ Ë ¶fiÏË ‹Ù·Ó Ë ÂÏ›‰· ÙÔ˘, Î·È ÙÒÚ· Ô˘ ·˘Ù‹ ̄ ¿ıËÎÂ, ̄ ¿-ÓÂÙ·È Î·È Î¿ı ÂÏ›‰· ÛˆÙËÚ›·˜ ·fi ÙÔÓ Â¯ıÚfi.™·Ó Ó· ÌËÓ ÌÔÚ› Ó· ÈÛÙ¤„ÂÈ Ô Ï·fi˜ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÙÚÔÌÂÚ‹ ›‰ËÛË, ˙ËÙ¿ Ó· Ì¿ıÂÈ ÔÈÔ˜¤ÊÂÚ ·˘Ùfi ÙÔ ¿ÁÁÂÏÌ· Î·È fiÙÂ. O ÔÈËÙ‹˜ ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ÙˆÓ ‰ËÌÔÙÈÎÒÓÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ ÂÈÓÔ› ÙÔ ‰È¿ÏÔÁÔ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ‰‡Ô ηڿ‚È· Ô˘ Û˘Ó·ÓÙÈÔ‡ÓÙ·È ¤Íˆ ·fi ÙËÓT¤Ó‰Ô. TÔ Î·Ú¿‚È Ô˘ ηÙ‚·›ÓÂÈ, ··ÓÙÒÓÙ·˜ Û ÂÚÒÙËÛË ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ ηڷ‚ÈÔ‡ ÁÈ· ÙÔÓÙfiÔ ÚÔ¤ÏÂ˘Û‹˜ ÙÔ˘, ·ÔηχÙÂÈ ÙË Û˘ÌÊÔÚ¿ Ô˘ ‚ڋΠÙËÓ ¶fiÏË. E›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈ-ÛÙÈÎfi ˆ˜ ÙÔ Î·Ú¿‚È ‰ÂÓ ·Ó·ÎÔÈÓÒÓÂÈ ¿ÌÂÛ· ÙËÓ ÙÚ·ÁÈ΋ ›‰ËÛË Ù˘ ÕψÛ˘. A˘Ù‹ ‰ËÏÒ-ÓÂÙ·È ¤ÌÌÂÛ· Ì ÌÂÙ·ÊÔÚÈΤ˜ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ Ô˘ ‰ËÏÒÓÔ˘Ó ÌÂÁ¿ÏË Û˘ÌÊÔÚ¿ Î·È Î·Ù·ÛÙÚÔ-Ê‹ (·Ó¿ıÂÌ·, ‚·Ú‡Ó ÛÎfiÙÔ˜, ·ÛÙÚ·Ô¯¿Ï·˙ËÓ, ·ÓÂÌÔ˙¿ÏËÓ) Î·È Ì ÙËÓ ÂÈıÂÙÈ΋ ÌÙ¯.·ÛÙÚ·Ôη̤ÓËÓ Ì ÙËÓ ÔÔ›· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ¶fiÏË. ™ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ‰ËÏÒÓÂÙ·È ¤ÌÌÂÛ· Ë Ô‰˘ÓËÚ‹ ·‹¯ËÛË Ô˘ ¤¯ÂÈ Ë Â›‰ËÛË ·˘Ù‹ ÛÙËÓ „˘¯‹ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Ï·Ô‡.

TÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ·fiÛ·ÛÌ· ÍÂÎÈÓ¿ Ì ÙËÓ Â›ÎÏËÛË ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ ÚÔ˜ ÙÔÓ ‹-ÏÈÔ. H ›ÎÏËÛË ·˘Ù‹ ̄ ·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÌÈ· ·ÓÙ›ıÂÛË: Ô ÔÈËÙ‹˜ ̇ ËÙ¿·fi ÙÔÓ ‹ÏÈÔ Ó· Û˘Ó¯›ÛÂÈ Ó· ÛÙ¤ÏÓÂÈ ÙÔ Êˆ˜ ÙÔ˘ Û’ fiÏË ÙËÓ ÔÈÎÔ˘Ì¤ÓË,

·ÏÏ¿ Ó· ¿„ÂÈ Ó· ʈٛ˙ÂÈ ÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË. TÔ ·›ÙËÌ· ·˘Ùfi, Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ·Ó·ÙÚÔ-‹ Ù˘ Ê˘ÛÈ΋˜ Ù¿Í˘ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, ·ÈÙÈÔÏÔÁÂ›Ù·È ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ (ÛÙ. 19): Ô ÏfiÁÔ˜ Ô˘ Ô ÔÈË-Ù‹˜ ̇ ËÙ¿ οÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ Â›Ó·È ÁÈ· Ó· ÌË ‚Ï¤Ô˘Ó ÔÈ TÔ‡ÚÎÔÈ Î·È Ó· ·Ó·ÁηÛÙÔ‡Ó ¤ÙÛÈ Ó· ÛÙ·Ì·-Ù‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ·ÓƠ̂˜ ÙÔ˘˜.O ÔÈËÙ‹˜ ˙ËÙ¿ ÏÔÈfiÓ ·fi ÙÔÓ ◊ÏÈÔ (·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ۇ̂ÔÏÔ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘, ÙÈ̈-Úfi˜ ıÂfi˜) Ó· Û˘Ì·Ú·ÛÙ·ı› ÛÙËÓ Ô‰‡ÓË ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ ÁÈ· ÙË ÌÂÁ¿ÏË Û˘ÌÊÔÚ¿ Î·È Ó· ÌËÓ·Ó¯ı› ¿ÏÏÔ ÙȘ ·ÓƠ̂˜ ÙˆÓ Î·Ù·ÎÙËÙÒÓ. TÔ ·›ÙËÌ¿ ÙÔ˘ Ì¿ÏÈÛÙ· ¤¯ÂÈ ‰ÂÔÓÙÔÏÔÁÈÎfi ¯·-Ú·ÎÙ‹Ú· (‰ÂÓ Ú¤ÂÈ ÈÔ Ó· ʤÁÁÂȘ), ηıÒ˜ ÔÈ ·ÓƠ̂˜ ÙˆÓ TÔ‡ÚÎˆÓ ¤¯Ô˘Ó ‰È·Ù·Ú¿ÍÂÈÙËÓ ËıÈ΋ Ù¿ÍË Î·È ÙÔ ‰›Î·ÈÔ.™ÙÔ˘˜ ÛÙ. 16-17 ÙÔ Ô‰˘ÓËÚfi ÁÂÁÔÓfi˜ Ù˘ ηٿÏ˄˘ Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ (TÔ˘ÚÎfiÔ-ÏËÓ) ÙÔÓ›˙ÂÙ·È ·ÎfiÌ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔ ¤Ó‰ÔÍÔ ·ÚÂÏıfiÓ (ÙËÓÚÒÙËÓ ÊÔ˘ÌÈṲ̂ÓËÓ). ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô ÔÈËÙ‹˜ ıÚËÓ› ÁÈ· ÙȘ ·ÓƠ̂˜ ÙˆÓ TÔ‡ÚÎˆÓ Û ‚¿-ÚÔ˜ Ù˘ ̄ ÚÈÛÙÈ·ÓÔÛ‡Ó˘ Î·È ··ÚÈıÌ› ÙȘ ÈÂÚfiÛ˘Ï˜ Ú¿ÍÂȘ ÙÔ˘˜ (ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ·fi-Û·ÛÌ· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙȘ ·ÓƠ̂˜ ÙˆÓ TÔ‡ÚÎˆÓ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙË ıÚËÛΛ·Ø ·Ú·Î¿Ùˆ fï˜ÛÙÔ Ô›ËÌ· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ÂÍ¢ÙÂÏÈÛÌÔ› Î·È Ù· ‰ÂÈÓ¿ ÙÔ˘ ¿Ì·¯Ô˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡, ȉȷ›ÙÂÚ·ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ): ‚‚ËÏÒÛÂȘ Î·È Ï·Ê˘Ú·ÁÒÁËÛË Ó·ÒÓ Î·È ÈÂÚÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ, ÚÔÛ‚ÔÏ‹¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎÒÓ Û˘Ì‚fiψÓ.O ÔÈËÙ‹˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ̄ ·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ TÔ‡ÚÎÔ˘˜ ηٷÎÙËÙ¤˜ ¿ÓÔÌ· Û΢ÏÈ¿ (ÛÙ. 19), ‰ËÏÒ-ÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Ù˘ ·ÁÚÈfiÙËÙ·˜ Î·È ‚·Ú‚·ÚfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜. H ··Ú›ıÌËÛË ÙˆÓ ÈÂÚfi-Û˘ÏˆÓ Ú¿ÍÂˆÓ ÙˆÓ TÔ‡ÚÎˆÓ Ì ÙË Û˘Ó¯‹ ·ӿÏË„Ë ÙÔ˘ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘ Ó·, ÙË ̄ Ú‹ÛË ÔÏ-ÏÒÓ ÂÓÂÚÁËÙÈÎÒÓ ÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙÔ˘ ·Û‡Ó‰ÂÙÔ˘ Û¯‹Ì·ÙÔ˜ ÚÔÛ‰›‰ÂÈ ·Ú·ÛÙ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÂÓÒÛ˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ Î·È ÙÔÓ ·ÔÙÚÔÈ·ÛÌfi, ÙËÓ Ô‰‡ÓË, ÙË Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈ΋ Ù·Ú·¯‹, ÙËÓ·Á·Ó¿ÎÙËÛË ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ ÁÈ· ÙȘ Ú¿ÍÂȘ ÙˆÓ Î·Ù·ÎÙËÙÒÓ.

2Ë ENOTHTA (ÛÙ. 14-27)

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·142

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.45

Page 46: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

T¯ÓÈ΋ – EÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷ Î·È ÙÚfiÔÈ

➢ ™ÙÈ¯Ô˘ÚÁ›·: I·Ì‚ÈÎfi˜ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˜, ·ÚÔ͇ÙÔÓÔ˜, ̄ ˆÚ›˜ ÔÌÔÈÔηٷÏËÍ›·.

➢ °ÏÒÛÛ·: ¢ËÌ҉˘, Ì οÔÈ· ÏfiÁÈ· (ÎÏ·˘ıÌfi˜, ··Ú·Ì‡ıËÙÔ˜, ÙÔȘ PˆÌ·›ÔȘ, ¤ÎÙÂÈÓÂ,Ù·˜ ·ÎÙ›Ó·˜ ÛÔ˘) Î·È È‰ÈˆÌ·ÙÈο (¤ÚÎÂÛ·È, ·Î, ·Ì¤, Ô‡ÏÔÓ, ÊÔ˘ÌÈṲ̂ÓËÓ) ÛÙÔȯ›·.

➢ ⁄ÊÔ˜: AÏfi, ˘ÎÓfi, ·Ú·ÛÙ·ÙÈÎfi, ¤ÓÙÔÓ· ‰Ú·Ì·ÙÈÎfi.

➢ ∂ȉڿÛÂȘ ·fi ÙË ‰ËÌÔÙÈ΋ Ô›ËÛË: °ÂÓÈο ÙÔ Ô›ËÌ· ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ Î·È ÙÔ˘˜ÙÚfiÔ˘˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ (¤¯ÂÈ ̆ ÔÛÙËÚȯı› Î·È Ë ¿Ô„Ë ˆ˜ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ÙÔ ÚÒÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· Ô ÔÈËÙ‹˜ ¿ÓÙÏËÛ ٷ ÂÎÊÚ·ÛÙÈο ÙÔ˘ ̤۷ ·fi οÔÈÔ ‰ËÌÔÙÈ-Îfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È ÙÔ ÔÔ›Ô ‰È·Û··ÛÂ). ¶ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ì ے ·˘Ùfi Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı·¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‰ËÌÔÙÈÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ:– Ô ÛÙ›¯Ô˜ Â›Ó·È È·Ì‚ÈÎfi˜ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˜, ¯ˆÚ›˜ ÔÌÔÈÔηٷÏËÍ›·, ¯ˆÚÈṲ̂ÓÔ˜

Û ‰‡Ô ËÌÈÛÙ›¯È·Ø– Ë ÁÏÒÛÛ· Â›Ó·È Ï·˚΋, Ì οÔÈ· fï˜ ÏfiÁÈ· Î·È È‰ÈˆÌ·ÙÈο ÛÙÔȯ›·Ø– ÙÔ ‡ÊÔ˜ Â›Ó·È ÏÈÙfi Î·È ˘ÎÓfiØ Î˘ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó Ù· Ú‹Ì·Ù· Î·È Ù· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈοؖ Ë ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË Ù˘ ʇÛ˘ Î·È ¿„˘¯ˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ (Â‰Ò ÙˆÓ Î·Ú·‚ÈÒÓ Î·È ÙÔ˘

‹ÏÈÔ˘)Ø– Ô ‰È¿ÏÔÁԘؖ Ë Â·Ó¿ÏË„Ë ÙÔ˘ ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ·′ ËÌÈÛÙȯ›Ô˘ ÛÙÔ ‚′ (.¯. £Ú‹ÓÔ˜ ... Î·È Ï‡Ë, ÛÙ. 1,

K·Ú¿‚ÈÓ, fiıÂÓ ¤ÚÎÂÛ·È Î·È fiıÂÓ Î·Ù‚·›ÓÂȘ, ÛÙ. 8)Ø– ÙÔ ÌÔÙ›‚Ô Ù˘ ›ÎÏËÛ˘ ÛÙÔÓ ‹ÏÈÔ (‚Ï. ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È OÈ ÛÎÏ¿‚ÔÈ Ùˆ M·ÚÌ·Ú¤ÛÛˆ,

ÛÂÏ. 89).

➢ ∂ÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷: EÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ÚÔÛˆÔÔÈ‹ÛÂȘ Ô˘ ·Ó·Ê¤Ú·Ì ·Ú·¿Óˆ ÛË-ÌÂÈÒÓÔ˘Ì ٷ ·ÎfiÏÔ˘ı· Û¯‹Ì·Ù· ÏfiÁÔ˘:MÂÙ·ÊÔÚ¤˜: ∂¯¿Û·ÛÈÓ ÙÔ Û›ÙÈÓ ÙÔ˘˜ (ÛÙ. 3), ·Î Ù’ ·Ó¿ıÂÌ· ÎÈ ÂÎ ÙÔ ‚·Ú‡Ó ÙÔ ÛÎfiÙÔ˜. ·ÎÙËÓ ·ÛÙÚ·Ô¯¿Ï·˙ËÓ, ·Î ÙËÓ ·ÓÂÌÔ˙¿ÏËÓ (ÛÙ. 9-10), ÙËÓ ¶fiÏËÓ ... ÙËÓ ·ÛÙÚ·Ôη̤ÓËÓ(ÛÙ. 11), Ì·Óٿٷ ... ÈÎÚ¿ Î·È ‰Ôψ̤ӷ (ÛÙ. 12-13), Ù’ ¿ÓÔÌ· Û΢ÏÈ¿ (ÛÙ. 19).AÓÙÈı¤ÛÂȘ: ◊ÏÈ ÌÔ˘, ·Ó¿ÙÂÈÏ ·ÓÙÔ‡, ... ÎÈ ÂȘ ÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓfiÔÏËÓ, ... ‰ÂÓ Ú¤ÂÈÈÔ Ó· ʤÁÁÂȘ (ÛÙ. 14-17), ÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓfiÔÏÈÓ, ÙËÓ ÚÒÙËÓ ÊÔ˘ÌÈṲ̂ÓËÓ / Î·È ÙÒÚ·ÙËÓ TÔ˘ÚÎfiÔÏËÓ (ÛÙ. 16-17).AÛ‡Ó‰ÂÙÔ: Ó· ‚Ï¤Ô˘Ó ... Ó· Ô›ÛÔ˘ ... Ó· η›Ô˘Ó ... Ó· Û¯›˙Ô˘Ó... ¢ÎfiÛÌËÛ›Ó ÙˆÓ (ÛÙ. 19-26).¶ÔÏ˘Û‡Ó‰ÂÙÔ: £Ú‹ÓÔ˜ ... Î·È ... Î·È ... Î·È Ï‡Ë (ÛÙ. 1), ÙÔ ı¿ÚÚÔ˜ Î·È ... Î·È ÙËÓ ··ÓÙÔ-¯‹Ó ÙÔ˘˜ (ÛÙ. 4), ◊ÏÈ ÌÔ˘, ·Ó¿ÙÂÈÏ ... ÎÈ ¤ÎÙÂÈÓ ... ÎÈ ÂȘ ÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓfiÔÏËÓ ... Î·È ÙÒ-Ú· ÙËÓ TÔ˘ÚÎfiÔÏËÓ (ÛÙ. 14-17).™‡ÓıÂÙ˜ ϤÍÂȘ: .¯. ··Ú·Ì‡ıËÙÔ˜, ·ÛÙÚ·Ô¯¿Ï·˙ËÓ, ·ÓÂÌÔ˙¿ÏËÓ, ·ÛÙÚ·Ôη̤-ÓËÓ, TÔ˘ÚÎfiÔÏËÓ, ηٷ·ÙÔ‡Ó, ηı˘‚Ú›˙Ô˘Ó, ηٷÙ۷Λ˙Ô˘Ó (ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi ÙÔ˘˜ ÔÈ Û‡Ó-ıÂÙ˜ ϤÍÂȘ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ¤¯Ô˘Ó ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfi ÚfiÏÔ, ηıÒ˜ ÂÈÙ›ÓÔ˘Ó ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙË˜Û˘ÌÊÔÚ¿˜ Î·È Ù˘ ηٷÛÙÚÔÊ‹˜ ‹ Ù˘ ÈÂÚÔÛ˘Ï›·˜ ÙˆÓ TÔ‡ÚΈÓ).

143

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·143

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.46

Page 47: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

144

°ÂÓÈ΋ ·ÔÙ›ÌËÛË

ŒÓ·˜ ıÚ‹ÓÔ˜ Ì ÏÔÁÔÙ¯ÓÈΤ˜ ·ÍÈÒÛÂȘ, Ô˘, ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ Ì ÂÈÙ˘¯›· ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ηÈÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡, ηٷʤÚÓÂÈ Ì ·ÏfiÙËÙ· Î·È ̇ ˆÓÙ¿ÓÈ· Ó· ÂÎ-ÊÚ¿ÛÂÈ ÙË ‚·ıÈ¿ Ô‰‡ÓË ÎÈ ·fiÁÓˆÛË ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ·ÒÏÂÈ· Ù˘ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡Ô-Ï˘, ΤÓÙÚÔ˘ ÙÔ˘ EÏÏËÓÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ OÚıÔ‰ÔÍ›·˜, Ó· ·ÈÛıËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙËÓ ·ÁÚÈfiÙËÙ· ηÈÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊÈ΋ Ì·Ó›· ÙˆÓ TÔ‡ÚÎˆÓ Î·Ù·ÎÙËÙÒÓ Î·È Ó· Ì·˜ ÌÂٷʤÚÂÈ ÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·È-Ú· ÙˆÓ ‰Ú·Ì·ÙÈÎÒÓ ÂÎÂ›ÓˆÓ ÛÙÈÁÌÒÓ ÁÈ· ÙÔÓ EÏÏËÓÈÛÌfi.

∞¶∞¡Δ∏™∂π™ ™Δπ™ ∂ƒøΔ∏™∂π™ Δ√À ™Ã√§π∫√À μπμ§π√À

1. °È· ÔÈ· ·ÒÏÂÈ· ıÚËÓ› Ô ÔÈËÙ‹˜ ȉȷ›ÙÂÚ·;

O ÔÈËÙ‹˜ ıÚËÓ› ÁÈ· ÙËÓ ·ÒÏÂÈ· Ù˘ ¶fiÏ˘, ̂ ˜ ΤÓÙÚÔ˘ ÙÔ˘ EÏÏËÓÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ OÚıÔ-‰ÔÍ›·˜. H ·ÒÏÂÈ¿ Ù˘ ¤ÚÈÍ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Û ‚·ı‡ ¤ÓıÔ˜ Î·È ·ÂÏÈÛ›· (E¯¿Û·ÛÈÓ ÙÔ Û›-ÙÈÓ ÙÔ˘˜ ... Î·È ÙËÓ ··ÓÙÔ¯‹Ó ÙÔ˘˜, ÛÙ. 3-4). I‰È·›ÙÂÚ· Ì¿ÏÈÛÙ· ·Ó·ÛÙ·ÙÒÓÂÙ·È Î·È ıÚËÓ› ÔÔÈËÙ‹˜ ÛÙÔ ‚′ ·fiÛ·ÛÌ· ÁÈ· ÙË ‚‚‹ÏˆÛË Î·È Ï·Ê˘Ú·ÁÒÁËÛË ÙˆÓ Ó·ÒÓ Î·È ÙÔÓ ÂÍ¢ÙÂ-ÏÈÛÌfi ÙˆÓ ÈÂÚÒÓ Û˘Ì‚fiÏˆÓ Ù˘ ̄ ÚÈÛÙÈ·ÓÔÛ‡Ó˘, ¿ÌÂÛÔ Â·ÎfiÏÔ˘ıÔ Ù˘ ηٿÏ˄˘ Ù˘KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÏÏfiıÚËÛÎÔ˘˜ ηٷÎÙËÙ¤˜.

2. ¶ÔȘ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Ì ٷ ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ·Ú·ÙËÚ›Ù ÛÙÔ Ô›ËÌ·;

BÏ. T¯ÓÈ΋ – EÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷ Î·È ÙÚfiÔÈ, EȉڿÛÂȘ ·fi ÙË ‰ËÌÔÙÈ΋ Ô›ËÛË, ÛÂÏ. 143.

3. ¡· ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÙ ÙËÓ ·ÓÙ›ıÂÛË ÛÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ «◊ÏÈ ÌÔ˘ ... Ó· ʤÁÁÂȘ». ΔÈ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ;

O ÔÈËÙ‹˜ ÛÙËÓ Â›ÎÏËÛ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔÓ ‹ÏÈÔ ̇ ËÙ¿ ·fi ÂΛÓÔÓ Ó· Û˘Ó¯›ÛÂÈ Ó· ÛÙ¤ÏÓÂÈÙÔ Êˆ˜ ÙÔ˘ Û’ fiÏË ÙËÓ ÔÈÎÔ˘Ì¤ÓË, ·ÏÏ¿ Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂÈ Ó· ʈٛ˙ÂÈ ÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË.H ·ÓÙ›ıÂÛË ·˘Ù‹ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙË ‚·ıÈ¿ Ô‰‡ÓË, ÙÔÓ ·ÔÙÚÔÈ·ÛÌfi Î·È ÙËÓ ·Á·Ó¿ÎÙËÛË ÙÔ˘ÔÈËÙ‹ ÁÈ· ÙËÓ ·Ù›ÌˆÛË Ù˘ ·Á›·˜ ¶fiÏ˘, ÙË ‚‚‹ÏˆÛË Î·È Ï·Ê˘Ú·ÁÒÁËÛË ÙˆÓ Ó·ÒÓ, η-ıÒ˜ Î·È ÙÔÓ ÂÍ¢ÙÂÏÈÛÌfi ÙˆÓ ÈÂÚÒÓ Û˘Ì‚fiÏˆÓ ÙÔ˘ ̄ ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡. O ÔÈËÙ‹˜ ÏÔÈfiÓ ̇ ËÙ¿·fi ÙÔÓ ‹ÏÈÔ, ۇ̂ÔÏÔ Ù˘ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ (Î·È ÙÈ̈Úfi ıÂfi ηٿ ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·-Ú·‚¿Ù˜), ÛÙ·Ì·ÙÒÓÙ·˜ Ó· ÛÙ¤ÏÓÂÈ ÙÔ Êˆ˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, Ó· ‰ÒÛÂÈ Ù¤ÏÔ˜ÛÙȘ ÈÂÚfiÛ˘Ï˜ Ú¿ÍÂȘ ÙˆÓ TÔ‡ÚÎˆÓ Î·È Ó· ·ÔηٷÛÙ‹ÛÂÈ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ·‰ÈΛ· Ô˘ ‰È·Ú¿Ù-ÙÂÙ·È Û ‚¿ÚÔ˜ Ù˘ ̄ ÚÈÛÙÈ·ÓÔÛ‡Ó˘.

02 LOGOTEXNIA 20-05-2009 14:17 ™ÂÏ›‰·144

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.47

Page 48: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Οι ακρίτες

Οι ακρίτες ήταν οι φρουροί των συνόρων, των άκρων της Βυζαντινής

Αυτοκρατορίας και κυρίως των Ανατολικών και νοτίων συνόρων της, όπου

οι επιθέσεις ΠΕΡΣΩΝ-ΑΡΑΒΩΝ-ΣΑΡΑΚΗΝΩΝ, όπως αναφέρονται στα

Ακριτικά τραγούδια.

Η κυρία αποστολή των ΑΚΡΙΤΩΝ ήταν η φρούρηση των συνόρων, η

διαφύλαξη των περασμάτων, η συνοδεία των αυτοκρατόρων και

στρατηγών κατά τις εκστρατείες ή περιοδείες και η καταδίωξη των

ΑΠΕΛΑΤΩΝ.

Ο ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ''ΑΚΡΙΤΙΚΩΝ'' ΣΩΜΑΤΩΝ

Πληροφορίες σχετικές με τον εξοπλισμό των Ακριτών εκτός από τα

διάφορα ιστορικά κείμενα, παίρνουμε και από τα Ακριτικά τραγούδια πού

μας παρέχουν στοιχεία για όπλα, πανοπλίες, ρούχα και πολεμικές

συνήθειες των Βυζαντινών Ακριτών. Σημαντική θέση στην ζωή ενός Ακρίτα

πρέπει να έπαιζε το αξίωμα του καθώς και η οικονομική του ικανότης.

Λόγω της γειτνιάσεως υπήρχε μια σχετική ομοιότητας του στρατιωτικού

οπλισμού μεταξύ Βυζαντινών και Σαρακηνών.

Το κοντάρι ή κοντός. Ακόντιο κατασκευασμένο από μπαμπού και όχι από

ξύλο όπως τα Βυζαντινά.

Εκτός από τον κλασσικό τύπον ξίφους, χρησιμοποιείτο και το παραμοίριον.

Αυτό ήτο ίσιο με μια κόψη ξίφος και λάμα ενός μέτρου μήκος. Πιθανόν εις

το παρταμοίριον να έχει τις ρίζες του, το μακρύ και βαρύ ξίφος τού ιππικού

το λεγόμενο ''ΣΠΑΘΗ''.

Το σιδηροράβδιον ή ματσούκιον ή βαρδούκιον . Πολεμικόν ρόπαλον,

ευρύτατα χρησιμοποιούμενο από τούς αξιωματικούς. Επίσης λέγετε και

''απελατίκι''.

Τέλος εις την κατηγορία των επιθετικών όπλων ανήκουν ο πέλεκυς ,το τόξο,

το ακόντιο πού μπορούσαν να εξακοντισθούν από μακριά και οι

σφενδόνες.

Αμυντικό όπλο βασικά εθεωρείτο η ασπίς ή σκούταρι σε σχήμα στρογγυλό

ή τριγωνικό, εις την εξωτερική πλευρά έφερε την απεικόνιση του Αγίου

Γεωργίου ή Χριστιανικά σύμβολα.

Ο Θώρακας ήταν αλυσιδωτός αποτελούμενος από σιδερένιες ή

μπρούτζινες φολίδες. http://www.akida.info/

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.48

Page 49: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

9o Δημοτικό Σχολείο Κιλκίς

Η ΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΚΡΙΤΕΣ Η φύλαξη της τεράστιας έκτασης των συνόρων ήταν διαρκής φροντίδα για το Βυζάντιο. Ιδιαίτερα δύσκολη ήταν η προστασία των ανατολικών συνόρων, που εκτείνονταν από τον Καύκασο ως την Ερυθρά θάλασσα.

Για να αντιμετωπίσει το Βυζάντιο την κατάσταση, τοποθέτησε σε αυτές τις άκρες των συνόρων φρουρούς, τους Ακρίτες. Σε αντάλλαγμα για τις υπηρεσίες τους, το κράτος τους έδινε δωρεάν χωράφια (στρατιωτόπια), άλογα και όπλα και τους απάλλασσε από φόρους. Έτσι είχαν εγκατασταθεί μαζί με τις οικογένειές τους στα ανατολικά σύνορα και ήταν πραγματικοί "βιγλάτορες", αφού παρακολουθούσαν τις κινήσεις των εχθρών και ειδοποιούσαν έγκαιρα το Παλάτι. Επίσης φρουρούσαν τα περάσματα των συνόρων και εμπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν αυτές τις περιοχές

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.49

Page 50: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Οι Ακρίτες έγιναν ξακουστοί, πολεμώντας εναντίον των Αράβων για την προστασία των συνόρων. Όταν δεν πολεμούσαν, γυμνάζονταν και βοηθούσαν στην οχύρωση των ακριτικών πόλεων.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.50

Page 51: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Για την ανδρεία τους ο λαός τους εξύμνησε στα ακριτικά τραγούδια, τα οποία μιλούν για τη ζωή τους και τους αγώνες τους και έγιναν η αρχή των δημοτικών μας τραγουδιών. Ο πιο ξακουστός ήταν ο Βασίλειος Διγενής, που εξυμνήθηκε ιδιαίτερα στο έπος "Βασίλειος Διγενής Ακρίτας" Παντού όπου άκμασε ο Ελληνισμός(Κύπρος, Κρήτη, Πόντος κλπ) μιλούν για "της γης τον αντρειωμένο", το Διγενή Τα Ακριτικά τραγούδια , είναι θησαυροί του Ελληνικού πνεύματος που , για δώδεκα αιώνες κοντά , κράτησαν τη μνήμη της θυσίας και του ηρωισμού , εκείνων που στα σύνορα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας , πάλεψαν για ν' αποδιώξουν τους Σαρακηνούς , τους Απελάτες , τους Τούρκους , τους Άραβες , βάρβαρους εχθρούς που κούρσευαν , έκαιγαν και σκότωναν .Φρουροί στα σύνορα οι Ακρίτες , πολεμούσαν αδιάκοπα τους επιδρομείς και για τα μεγάλα κατορθώματά τους , γιά τη ζωή τους και τους αγώνες τους , μιλάνε τ' ακριτικά τραγούδια . Ο λαός μας , αυτά τα τραγούδια , που πρωτοφάνηκαν τον 8ο αιώνα , τα έπλασε και τα ξανάπλασε , γι αυτό και δεν μας παραδόθηκαν στην πρώτη τους μορφή , τα τραγούδησε περήφανα στις υπέρτατες στιγμές του , τα διατήρησε και τα φύλαξε στην καρδιά του πολύτιμα δημιουργήματα .Τ' Ακριτικά τραγούδια , είναι τα πιο παλιά στην λαϊκή μας ποίηση κι' έχουν την αρχή τους στην Καππαδοκία . Με το χρόνο ,

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.51

Page 52: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

απλώθηκαν σ' ολόκληρη την Ελλάδα και πολύ καλλιεργήθηκαν στην Κύπρο αλλά και στην Κρήτη, περιοχές που υπέφεραν από τις εποδρομές των Σαρακηνών πειρατών . Το πάλεμα με το χάρο κι' ο θάνατος του Διγενή , " Ο Διγενής ψυχομαχεί κι' η γη τόνε τρομάσει..." , είναι απ' τα καλύτερα , από εκείνα που μπορούν να χαρακτηριστούν αριστουργήματα του ποιητικού λόγου.

Ο Διγενής ψυχομαχεί...

Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας είναι ο γνωστότερος από τους ήρωες των ακριτικών τραγουδιών και πρωταγωνιστής ενός έμμετρου αφηγηματικού έργου του 11ου - 12ου αι., το οποίο είναι γνωστό ως Διγενής Ακρίτας ή Έπος του Διγενή Ακρίτα. Θεωρείται το πρώτο γραπτό μνημείο της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Σύμφωνα με το μύθο ήταν ένας από τους Ακρίτες, τους φρουρούς των Βυζαντινών συνόρων και είχε το προσωνύμιο Διγενής εξαιτίας της εθνικής καταγωγής του: η μητέρα του ήταν κόρη βυζαντινού στρατηγού και ο πατέρας του εμίρης από την Συρία.

Υπόθεση του έργου

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.52

Page 53: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Το έργο ξεκινά με την αφήγηση της ιστορίας των γονέων του Διγενή: πατέρας του ήταν ο εμίρης της Συρίας Μουσούρ, ο οποίος σε μια επιδρομή σε βυζαντινά εδάφη άρπαξε την μοναχοκόρη ενός βυζαντινού στρατηγού. Τα πέντε αδέρφια της κοπέλας συνάντησαν τον εμίρη για να ζητήσουν πίσω την αδερφή τους και, επειδή εκείνος αρνήθηκε να την δώσει, ο μικρότερος από αυτούς μονομάχησε μαζί του και τον νίκησε. Ο εμίρης όμως αρνήθηκε να επιστρέψει την κοπέλα. Την παντρεύτηκε, βαφτίστηκε χριστιανός και εγκαταστάθηκε στο βυζαντινό έδαφος· όταν η μητέρα του τον κάλεσε οργισμένη να επιστρέψει στην πατρίδα του εκείνος την επισκέφτηκε και έπεισε εκείνη και την οικογένειά του να ασπασθούν τον χριστιανισμό. Ένα χρόνο μετά τον γάμο γεννήθηκε ο γιος του ζευγαριού, Βασίλειος. Ο Βασίλειος είχε δείξει από τα παιδικά του χρόνια τις εξαιρετικές ικανότητες και επιδόσεις του σε ασχολίες όπως το κυνήγι: σε ηλικία 12 ετών έπνιξε δύο αρκούδες και σκότωσε ένα λιοντάρι. Όταν ερωτεύτηκε την κόρη ενός στρατηγού, την έκλεψε με την θέλησή της, επειδή οι γονείς της δεν έδιναν την συγκατάθεσή τους, και ο πατέρας της κοπέλας επέτρεψε τον γάμο μόνο αφού ο Διγενής σκότωσε τους πολεμιστές που έστειλε ο στρατηγός για να τον κυνηγήσουν.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.53

Page 54: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Η συνέχεια του κειμένου αφηγείται τα κατορθώματα του Διγενή που τον έκαναν διάσημο και για τα οποία του απένειμε τιμές ο βυζαντινός αυτοκράτορας. Το μεγαλύτερο τμήμα καταλαμβάνεται από την αφήγηση -σε πρώτο πρόσωπο- των μαχών του Διγενή απέναντι σε έναν δράκο και ένα λιοντάρι που απειλούσε την γυναίκα του και εναντίον των απελατών και της αμαζόνας Μαξιμώς που ήθελαν να την κλέψουν.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.54

Page 55: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Στο παρακάτω ποντιακό τραγούδι, ποια στοιχεία διακρίνεις με τα οποία πίστευε ο λαός ότι οι ακρίτες είχαν υπερφυσικές ικανότητες;

Άκου το παρακάτω τραγούδι, πώς μπορείς να χαρακτηρίσεις τον Διγενή έτσι όπως τον παρουσιάζει; Βρες τα στοιχεία αυτά που δείχνουν αυτό. Τι θέλει να πει η τελευταία στροφή του ποιήματος;

Ο Διγενής και ο Χάροντας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.55

Page 56: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Κωστής Παλαμάς Μουσική :Μιχάλης Τερζής

Τραγουδάει η Ελευθερία Αρβανιτάκη

Καβάλλα πάει ο Χάροντας

τον Διγενή στον 'Αδη,

κι άλλους μαζί. Κλαίει, δέρνεται

τ' ανθρώπινο κοπάδι.

Και τους κρατεί στου αλόγου του

δεμένους στα καπούλια,

της λεβεντιάς τον άνεμο,

της ομορφιάς την πούλια.

Και σα να μην τον πάτησε

του Χάρου το ποδάρι

ο Ακρίτας μόνο ατάραχα

κοιτάει τον καβαλλάρη

"Ο Ακρίτας είμαι, Χάροντα

δεν περνώ με τα χρόνια.

Μ' άγγιξες και δε μ' ένοιωσες

στα μαρμαρένια αλώνια;

{Εγώ είμαι η ακατάλυτη

ψυχή των Σαλαμίνων,

στην Εφτάλοφην έφερα

το σπαθί των Ελλήνων.}

Δε χάνομαι στα Τάρταρα,

μονάχα ξαποσταίνω,

στη ζωή ξαναφαίνομαι

και λαούς ανασταίνω!" Διαβάστε

περισσότερα: http://rimadoclass.webnode.gr/%CE%BC%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1/%CE%B7-%CF%86%CF%85%CE%BB%CE%B1%CE%BE%CE%B7-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%89%CE%BD-%CF%83%CF%85%CE%BD/

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.56

Page 57: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο θρύλος τον Διγενή

Ο πιο γενναίος από τους ακρίτες ήταν ο Βασίλειος Διγενής. Ο θρύλος λέγει πως ο

πατέρας του, που ήταν Άραβας, έγινε χριστιανός και παντρεύτηκε μια Βυζαντινή. Από το

γάμο αυτό γεννήθηκε ο Διγενής, που ξεχώριζε από μικρός:

«ενός χρόνου πιάνει σπαθί και δυο χρονών κοντάρι

κι όταν επάτησε τους τρεις κρατιέται παλικάρι».

Αλλά και όταν μεγάλωσε:

«Σπίτι δεν τον εσκέπαζε, σπηλιά δεν τον εχώρει

τα όρη εδρασκέλιζε, βουνών κορφές επήδα».

Πάλεψε με άγρια θηρία και με δράκοντες, πολέμησε με του ς Σαρακηνούς, τους

Απελάτες και τις Αμαζόνες. Κανένας δεν τον νίκησε ποτέ. Στερνός αντίπαλος του ήταν ο

ίδιος ο Χάρος, που τον ζήλεψε, γιατί:

«Στο γλάκιο1 έπιανε λαγό, στον πήδο πιάνει αγρίμια

την πέρδικα την πλουμιστή ξοπίσω την αφήνει,

μα ο Χάροντας επέρασε κι ήταν μανιασμένος.

- Για βγάλε, νιε, τα ρούχα σου βγάλε και τ’ άρματα σου,

δέσε τα χέρια σου σταυρό να πάρω την ψυχή σου.

- Δε βγάνω εγώ τα ρούχα μου μηδέ και τ’ άρματα μου.

Άντρας εσύ άντρας και γω και δυο καλαντριωμένοι

ας πάμε να παλέψουμε στα μαρμαρένια αλώνια

να μη ραγίσουν τα βουνά και μη χαλάσει η χώρα.

Κι επήγαν και παλέψανε στα μαρμαρένια αλώνια

κι εννιά φορές ο Διγενής βάζει το Χάρο κάτω

και πάνω στις εννιά φορές του Χάρου κακοφάνη

πιάνει το νιο από τα μαλλιά και τόνε γονατίζει».

1 το γλάκιο : τρέξιμο

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.57

Page 58: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Διγενής Ακρίτας

Τρίτη εγεννήθη ο Διγενής και Τρίτη θα πεθάνει.

Πιάνει καλεί τους φίλους του κι όλους τους αντρειωμένους.

νά ’ρθει κι ο Τρεμαντάχειλος, που τρέμει η γη κι ο κόσμος.

Κι επήγαν και τον ήβρανε στον κάμπο ξαπλωμένο.

Βογκάει, τρέμουν τα βουνά, βογκάει , τρέμουν οι κάμποι.

- Σαν τι να σ’ ήβρε, Διγενή, και θέλεις να πεθάνεις;

- Φίλοι, καλώς ορίσατε, φίλοι κι αγαπημένοι.

συχάσατε, καθίσατε κι εγώ σας αφηγιέμαι .

Της Αραβίνας τα βουνά, της Σύρας τα Λαγκάδια,

που κει συνδυό δεν περπατούν, συντρεις δεν κου βαντιάζουν,

παρά πενήντα κι εκατό, και πάλε φόβον έχουν,

κι εγώ μονάχος πέρασα, πεζός κι αρματωμένος,

με τετραπίθαμο σπαθί , με τρεις οργιές κοντάρι.

Βουνά και κάμπους έδειρα, βουνά και καταράχια1,

νυχτιές χωρίς αστροφεγγιά, νυχτιές χωρίς φεγγάρι.

Και τόσα χρόνια που ’ζησα δω στον απάνου κόσμο,

κανένα δε φοβήθηκα από τους αντρειωμένους.

Τώρα είδα έναν ξιπόλητο και λαμπροφορεμένο,

πόχει του ρήσου2 τα πλουμιά, της αστραπής τα μάτια

.

με κράζει να παλέψουμε στα μαρμαρένια αλώνια,

κι όποιος νικήσει από τους δυο, να παίρνει την ψυχή του.

Κι επήγαν κι επαλέψανε στα μαρμαρένια αλώνια.

κι όθε χτυπάει ο Διγενής, το αίμα αυλάκι κάνει,

κι όθε χτυπάει ο Χάροντας, το αίμα τράφο3 κάνει.

(Δημοτικό)

1 το καταράχι : πλαγ ιά βουνού

2 ο ρήσος : άγριο αιλουροειδές

3 η τράφος : βαθύ αυλάκι , τάφρος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.58

Page 59: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

κεφ 20 Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες

1. Γιατί ήταν δύσκολη η φύλαξη των συνόρων της αυτοκρατορίας; Τα σύνορα της αυτοκρατορίας ήταν απέραντα και γι’ αυτό η φύλαξή τους ήταν δύσκολη. Τα ανατολικά σύνορα άρχιζαν από τον Καύκασο και τον Εύξεινο Πόντο και ακολουθώντας τον Τίγρη και τον Ευφράτη ποταμό έφταναν ως τον Περσικό κόλπο. Πέρα από τα σύνορα αυτά ζούσαν λαοί που έκαναν επιδρομές και λεηλατούσαν τις ανατολικές βυζαντινές περιοχές. 2. Τι έκαναν οι Βυζαντινοί για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό; Έβαλαν φρουρές στις άκρες αυτές των συνόρων μόνιμους φρουρούς που τους ονόμαζαν Ακρίτες. Σ’ αυτούς έδιναν δωρεάν γη για καλλιέργεια, άλογα και πανοπλίες για τους πολέμους και τους απάλλασσαν από τους φόρους. 3. Πότε και πώς έδρασαν οι Ακρίτες; Οι Ακρίτες έγιναν ονομαστοί στα χρόνια που απειλούσαν το Βυζάντιο οι Άραβες (7ος – 10ος αι.). Οργανωμένοι σε μεγάλες ομάδες, φρουρούσαν τα περάσματα των συνόρων κι εμπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν τα μέρη εκείνα. Όταν δεν πολεμούσαν, γυμνάζονταν και βοηθούσαν να χτιστούν κάστρα και βίγλες στα μέρη τα οποία φύλαγαν. 4. Πώς τους αντιμετώπιζε ο λαός; Ο λαός τους ένιωθε προστάτες του, τους αγαπούσε και τους θαύμαζε για την ανδρεία τους. Τους εξύμνησε στα ακριτικά τραγούδια, που μιλούν για τη ζωή και τους αγώνες τους. Τα τραγούδια αυτά σώθηκαν ως τις μέρες μας και αποτέλεσαν τη βάση των δημοτικών τραγουδιών. 5. Ποιος ήταν ο πιο γνωστός απ’ τους Ακρίτες; Ο πιο γνωστός ήταν ο Βασίλειος Διγενής. 6. Πώς εξυμνήθηκε από το λαό; Εξυμνήθηκε ξέχωρα στο έπος «Βασίλειος Διγενής Ακρίτας». Στην Κύπρο, στον Πόντο , στην Κρήτη και σ’ όλη την Ελλάδα μιλούν και τραγουδούν, ακόμη και σήμερα, για «της γης τον ανδρειωμένο», που είναι απόγονος του Ηρακλή, του Αχιλλέα και του Μεγαλέξανδρου, αλλά και πρόγονος του κλέφτη του 1821.

21 Σκανδαλιές

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.59

Page 60: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Οι ακρίτες

Οι ακρίτες ήταν οι φρουροί των συνόρων, των άκρων της Βυζαντινής

Αυτοκρατορίας και κυρίως των Ανατολικών και νοτίων συνόρων της, όπου

οι επιθέσεις ΠΕΡΣΩΝ-ΑΡΑΒΩΝ-ΣΑΡΑΚΗΝΩΝ, όπως αναφέρονται στα

Ακριτικά τραγούδια.

Η κυρία αποστολή των ΑΚΡΙΤΩΝ ήταν η φρούρηση των συνόρων, η

διαφύλαξη των περασμάτων, η συνοδεία των αυτοκρατόρων και

στρατηγών κατά τις εκστρατείες ή περιοδείες και η καταδίωξη των

ΑΠΕΛΑΤΩΝ.

Ο ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ''ΑΚΡΙΤΙΚΩΝ'' ΣΩΜΑΤΩΝ

Πληροφορίες σχετικές με τον εξοπλισμό των Ακριτών εκτός από τα

διάφορα ιστορικά κείμενα, παίρνουμε και από τα Ακριτικά τραγούδια πού

μας παρέχουν στοιχεία για όπλα, πανοπλίες, ρούχα και πολεμικές

συνήθειες των Βυζαντινών Ακριτών. Σημαντική θέση στην ζωή ενός Ακρίτα

πρέπει να έπαιζε το αξίωμα του καθώς και η οικονομική του ικανότης.

Λόγω της γειτνιάσεως υπήρχε μια σχετική ομοιότητας του στρατιωτικού

οπλισμού μεταξύ Βυζαντινών και Σαρακηνών.

Το κοντάρι ή κοντός. Ακόντιο κατασκευασμένο από μπαμπού και όχι από

ξύλο όπως τα Βυζαντινά.

Εκτός από τον κλασσικό τύπον ξίφους, χρησιμοποιείτο και το παραμοίριον.

Αυτό ήτο ίσιο με μια κόψη ξίφος και λάμα ενός μέτρου μήκος. Πιθανόν εις

το παρταμοίριον να έχει τις ρίζες του, το μακρύ και βαρύ ξίφος τού ιππικού

το λεγόμενο ''ΣΠΑΘΗ''.

Το σιδηροράβδιον ή ματσούκιον ή βαρδούκιον . Πολεμικόν ρόπαλον,

ευρύτατα χρησιμοποιούμενο από τούς αξιωματικούς. Επίσης λέγετε και

''απελατίκι''.

Τέλος εις την κατηγορία των επιθετικών όπλων ανήκουν ο πέλεκυς ,το τόξο,

το ακόντιο πού μπορούσαν να εξακοντισθούν από μακριά και οι

σφενδόνες.

Αμυντικό όπλο βασικά εθεωρείτο η ασπίς ή σκούταρι σε σχήμα στρογγυλό

ή τριγωνικό, εις την εξωτερική πλευρά έφερε την απεικόνιση του Αγίου

Γεωργίου ή Χριστιανικά σύμβολα.

Ο Θώρακας ήταν αλυσιδωτός αποτελούμενος από σιδερένιες ή

μπρούτζινες φολίδες. http://www.akida.info/

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.60

Page 61: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Το «Έπος του Διγενή Ακρίτα»

Δημήτρη Σκουρτέλη: Ο Διγενής μονομαχεί

Το έμμετρο αφήγημα του Διγενή Ακρίτα είναι το παλαιότερο λογοτεχνικό γραπτό μνημείο της δημώδους ελληνικής μεσαιωνικής γλώσσας, το οποίο έχει θεωρηθεί ως το έργο που σηματοδοτεί την αρχή της νεοελληνικής λογοτεχνίας[2]. Εξιστορεί την καταγωγή του Διγενή, τα παιδικά του χρόνια, τα ηρωικά κατορθώματά του και τον θάνατό του.

Υπόθεση του έργου Το έργο ξεκινά με την αφήγηση της ιστορίας των γονέων του Διγενή: πατέρας του ήταν ο εμίρης της Συρίας Μουσούρ, ο οποίος σε μια επιδρομή σε βυζαντινά εδάφη άρπαξε την μοναχοκόρη ενός βυζαντινού στρατηγού. Τα πέντε αδέρφια της κοπέλας συνάντησαν τον εμίρη για να ζητήσουν πίσω την αδερφή τους και, επειδή εκείνος αρνήθηκε να την δώσει, ο μικρότερος από αυτούς μονομάχησε μαζί του και τον νίκησε. Ο εμίρης όμως αρνήθηκε να επιστρέψει την κοπέλα. Την παντρεύτηκε, βαφτίστηκε χριστιανός και εγκαταστάθηκε στο βυζαντινό έδαφος· όταν η μητέρα του τον κάλεσε οργισμένη να επιστρέψει στην πατρίδα του εκείνος την επισκέφτηκε και έπεισε εκείνη και την οικογένειά του να ασπαστούν τον χριστιανισμό. Ένα χρόνο μετά τον γάμο γεννήθηκε ο γιος του ζευγαριού, Βασίλειος.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.61

Page 62: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο Βασίλειος είχε δείξει από τα παιδικά του χρόνια τις εξαιρετικές ικανότητες και επιδόσεις του σε ασχολίες όπως το κυνήγι: σε ηλικία 12 ετών έπνιξε δύο αρκούδες και σκότωσε ένα λιοντάρι. Όταν ερωτεύτηκε την κόρη ενός στρατηγού, την έκλεψε με την θέλησή της, επειδή οι γονείς της δεν έδιναν την συγκατάθεσή τους, και ο πατέρας της κοπέλας επέτρεψε τον γάμο μόνο αφού ο Διγενής σκότωσε τους πολεμιστές που έστειλε ο στρατηγός για να τον κυνηγήσουν. Η συνέχεια του κειμένου αφηγείται τα κατορθώματα του Διγενή που τον έκαναν διάσημο και για τα οποία του απένειμε τιμές ο βυζαντινός αυτοκράτορας. Το μεγαλύτερο τμήμα καταλαμβάνεται από την αφήγηση -σε πρώτο πρόσωπο- των μαχών του Διγενή απέναντι σε έναν δράκο και ένα λιοντάρι που απειλούσε την γυναίκα του και εναντίων των απελατών και της αμαζόνας Μαξιμώς που ήθελαν να την κλέψουν. Εκτός από τα πολεμικά του κατορθώματα ο Διγενής εξιστορεί και δύο περιπτώσεις στις οποίες απάτησε την γυναίκα του: με μια άγνωστη κοπέλα από την Αραβία, την οποία συνάντησε σε κάποια περιπλάνησή του, και με την Αμαζόνα Μαξιμώ, μετά την ήττα της στην μονομαχία. Σε μία παραλλαγή του ποιήματος ο Διγενής στην συνέχεια σκότωσε την Μαξιμώ από τύψεις. Μετά την δόξα που απέκτησε ο Διγενής αποσύρθηκε σε έναν μεγάλο πύργο που έχτισε στις όχθες του Ευφράτη, όπου και πέθανε σε νεαρή ηλικία, από ασθένεια. Αμέσως μετά τον θάνατό του πέθανε και η γυναίκα του από την θλίψη.

Κεφάλαιο 1ο- Οι Ακρίτες

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.62

Page 63: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Οι Ακρίτες φρουρούσαν τα Βυζαντινά σύνορα από τους εχθρούς. Οι Ακρίτες έγιναν γνωστοί γιατί πολέμησαν και νίκησαν τους ΄Αραβες από τον Εύξεινο Πόντο έως τη Μεσοποταμία. ΄Ηταν θαυμαστοί και γι’ αυτό τους εξύμνησαν στα ακριτικά τραγούδια. Η αυτοκρατορία τους έδινε γη για καλλιέργεια (στρατιωτόπια), άλογα και πανοπλίες. Επίσης τους απάλλασσε από τους φόρους. Ο πιο ξακουστός Ακρίτας ήταν ο Βασίλειος Διγένης. Οι Ακρίτες εξαφανίστηκαν λόγω του ότι ο Νικηφόρος Φωκάς νίκησε τους ΄Αραβες και έτσι δεν πλέον υπήρχε κίνδυνος.

Κεφάλαιο 2ο- Ποιός ήταν

Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας ήταν γενναίος, ανδρείος και πολύ καλός πολεμιστής. Είχε ξεχωριστή δύναμη και νεανική καρδιά. Είχε πατέρα ΄Αραβα όπου έκλεψε την κόρη του βασιλιά Ανδρόνικου Ειρήνη, από το σπίτι της και την έκανε γυναίκα του. Η Ειρήνη έπεισε τον άνδρα της να γίνει Χριστιανός. Ο Διγενής Ακρίτας γεννήθηκε από αυτό το γάμο. Το όνομά του Διγενής προέρχεται από το ότι είχε ΄Αραβα πατέρα και Βυζαντινή μητέρα. Δηλαδή είχε δύο γένη. Το επιθετό του “Βασίλειος” σημαίνει Βασιλικός. Ονομάζεται Ακρίτας γιατί άνηκε στα στρατιωτικά σώματα του Βυζαντινού κράτους.

Κεφάλαιο 3ο-Το έργο του

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.63

Page 64: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Το έργο του Βασίλειου Διγενή Ακρίτα ήταν η απόκρουση των βαρβάρων. Ο Διγενής Ακρίτας νικά και εξοντώνει τους Απελάτες, οι οποίοι συμμάχησαν με τους ΄Αραβες και πήραν τη γυναίκα του. Μονομαχεί και νικά την ανίκητη Αμαζόνα Μαξιμώ, όπου τον ερωτεύεται για την ανδρεία του και του ζητά να γίνει γυναίκα του ή σκλάβα του. Καταφέρνει και φτάνει στον Ευφράτη και μαζί με τους Ακρίτες παίρνει τη γυναίκα του. Χτίζει ένα μεγαλόπρεπο πύργο και τον στολίζει με διάφορες μορφές ηρώων που έχει σαν πρότυπα.

Κεφάλαιο 4ο- Τα οράματά του

Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας είχε δύο οράματα. Το πρώτο ήταν να πεθάνει πάνω στη μάχη. Το δεύτερο ήταν να γίνει θαυμαστός σαν όλους τους σπουδαιούς ήρωές του: Αχιλλέα, Ηρακλή, Μ. Αλέξανδρο και τον προστάτη του ΄Αγιο Γεώργιο.

Κεφάλαιο 5ο -Πόλεμοι Οι Ακρίτες είχαν πολύ συχνά πολέμους με γειτονικούς λαούς γιατί προσπαθούσαν να υπερασπιστούν την Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Πολέμησαν με τους Σαρακηνούς και τους Απελάτες οι οποίοι με αρχηγό τον Φιλλόπαπο συμμαχούν με τους Αραβες και παίρνουν τη γυναίκα του Διγενή.

Κεφάλαιο 6ο- Το έπος του

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.64

Page 65: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Στο καλογερίστικο “΄Επος του Διγενή” το πλήρες όνομα του είναι Βασίλειος Διγενής Ακρίτας. Γράφτηκε για την ανδρεία του, το θάρρος του, τα κατορθώματά του, τους έρωτές του. Το έπος του σώζεται σε έξι παραλλαγές και θεωρείται το πρώτο γραπτό μνημείο της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ο συγγραφέας του δεν είναι γνωστός, πρέπει όμως να είναι κάποιος λόγιος, ίσως μοναχός που ζούσε στα τέλη του 11ου αιώνα και καταγόταν από τις ανατολικές επαρχίες του Βυζαντινού κράτους. Ως πρώτο υλικό για το έπος του χρησιμοποίησε όπως φαίνεται, τους θρύλους και τις παραδόσεις γύρω από διάφορους βυζαντινούς αρχηγούς.

“Το έπος του Διγενή” Καβάλα πάει ο Χάροντας, το Διγενή στον ΄Αδη, κι άλλους μαζί…Κλαίει, δέρνεται τ’ ανθρώπινο κοπάδι. Και τους κρατεί στου αλόγου του δεμένους στα καπούλια της λεβεντιάς τον άνεμο

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.65

Page 66: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

της ομορφιάς την πούλια. Και σαν να μην τον πάτησε του Χάρου το ποδάρι, ο Ακρίτας μόνο ατάραχα κοιτάει τον καβαλάρη. Ο Ακρίτας είμαι, Χάροντα, δεν περνώ με τα χρόνια. Μ’ άγγιξες και δε μ’ ένιωσες στα μαρμαρένια αλώνια.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.66

Page 67: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ειμ’ εγώ η ακατάλυτη ψυχή των Σαλαμίνων. Στην εφτάλοφην ‘εφερα το σπαθί των Ελλήνων. Δε χάνομαι στα Τάρταρα, μονάχα ξαποσταίνω. Στη ζωή ξαναφαίνομαι και λαούς ανασταίνω.

Κεφάλαιο 7ο- Το τέλος του Διγενή

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.67

Page 68: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Δημήτρη Σκουρτέλη: "Ο Διγενής ψυχομαχεί"

Ο Διγενής Ακρίτας ήθελε να πεθάνει πάνω στην μάχη όπως όλοι οι ήρωες. Είχε όμως ένα κοινό θάνατο που δε το παραδέχτηκε ποτέ ο λαός. Γυρίζοντας από ένα άγριο κυνήγι έπεσε βαριά άρρωστος. Η αρρώστια του ήταν αθεράπευτη. Ο Διγενής μαντεύοντας το θάνατό του φώναξε τη γυναίκα του και τη συμβούλεψε να παντρευτεί ένα γενναίο άνδρα, χωρίς να την ενδιαφέρουν τα πλούτη. Αμέσως μετά ξεψύχισε.

Επίλογος Συμπεραίνουμε ότι ο Διγενής ήταν ένας γενναίος Ακρίτας στα ανατολικά σύνορα του κράτους. Είχε εχθρούς όπως τους Σαρακηνούς, τους Απελάτες και τους ΄Αραβες. Για την ανδρεία του και τη γενναιότητά του έγραψαν το “΄Επος του Διγενή”. Πηγή: http://www.arkoleon.com/?p=4466

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.68

Page 69: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Τουλιόπουλος Φώτης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.69

Page 70: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο Διγενής Ακρίτας παλεύει με το Χάρο στα Μαρμαρένια αλώνια

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.70

Page 71: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Τα σύνορα (άκρες) του Βυζαντινού κράτους

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.71

Page 72: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ακρίτας καλλιεργεί τη γη σε καιρό ειρήνης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.72

Page 73: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.73

Page 74: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο θάνατος του Διγενή Τρίτη εγενήθη ο Διγενής και Τρίτη θα πεθάνει.

Πιάνει καλεί τους φίλους του κι όλους τους

αντρειωμένους,

να 'ρθει ο Μηνάς κι ο Μαυραϊλής, να 'ρθει κι ο γιος του

Δράκου,

νά 'ρθει κι ο Τρεμαντάχειλος, που τρέμει η γη κι ο

κόσμος.

Κι επήγαν και τον ηύρανε στον κάμπο ξαπλωμένο.

Βογγάει, τρέμουν τα βουνά, βογγάει, τρέμουν οι κάμποι.

- Σαν τι να σ' ηύρε, Διγενή, και θέλεις να πεθάνεις;

- Φίλοι, καλώς ορίσατε, φίλοι κι αγαπημένοι,

συχάσατε, καθήσατε κι εγώ σας αφηγιέμαι.

Της Αραβίας τα βουνά, της Σύρας τα λαγκάδια,

που κει συνδυό δεν περπατούν, συντρείς δεν

κουβεντιάζουν,

παρά πενήντα κι εκατό, και πάλε φόβον έχουν,

Ο Διγενής ψυχομαχεί κι η γης τονε τρομάζει.

Βροντά κι αστράφτει ο ουρανός και σειέται ο πάνω

κόσμος,

κι ο κάτω κόσμος άνοιξε και τρίζουν τα θεμέλια,

κι η πλάκα τον ανατριχιά πως θα τονε σκεπάσει,

πως θα σκεπάσει τον αητό, τση γης τον αντρειωμένο.

Σπίτι δεν τον εσκέπαζε, σπήλιο δεν τον εχώρει,

τα όρη τα διασκέλιζε, βουνού κορφές επήδα.

Στο βίτσισμα έπιανε πουλιά, στο πέταγμα γεράκια.

Στο γλάκιο και στο πήδημα τα λάφια και τ’ αγρίμια.

Ζηλεύει ο Χάρος με χωσιά, μακρά τονε βιγλίζει.

Και λάβωσέ ντου την καρδιά και την ψυχή του πήρε.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.74

Page 75: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

κι εγώ μονάχος πέρασα πεζός κι αρματωμένος,

με τετραπίθαμο σπαθί, με τρεις οργιές κοντάρι.

Βουνά και κάμπους έδειρα, βουνά και καταράχια,

νυχτιές χωρίς αστροφεγγιά, νυχτιές χωρίς φεγγάρι.

Και τόσα χρόνια που 'ζησα δω στον απάνου κόσμο,

κανένα δε φοβήθηκα από τους αντρειωμένους.

Τώρα είδα έναν ξυπόλυτο και λαμπροφορεμένο,

πόχει του ρίσου τα πλουμιά, της αστραπής τα μάτια,

με κράζει να παλέψουμε σε μαρμαρένια αλώνια,

κι όποιος νικήσει από τους δυο να παίρνει την ψυχή του.

Κι επήγαν κι επαλέψανε στα μαρμαρένια αλώνια,

κι όθε χτυπάει ο Διγενής, το αίμα αυλάκι κάνει,

κι όθε χτυπάει ο Χάροντας, το αίμα τράφο κάνει.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.75

Page 76: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.76

Page 77: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Κεφάλαιο 20ο

Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες .

Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο ΣαμούχοΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο Σαμούχο.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.77

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Παρουσιάσεις
Page 78: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Τα σύνορα της αυτοκρατορίας ήταν απέραντα και οι

Βυζαντινοί Βυζαντινοί φρόντιζαν να τα προστατεύουν με προστατεύουν με

κάθε τρόπο.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.78

Page 79: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

δ Ιδιαίτερη δύσκολη ήταν η προστασία των προστασία των ανατολικών συνόρων που ά ζ ό άρχιζαν από το Καύκασο και έφταναν μέχρι έφταναν μέχρι τον Περσικό

Κόλπο.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.79

Page 80: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Για να αντιμετωπίσουν Για να αντιμετωπίσουν όβλ ό όβλ ό το πρόβλημα αυτό το πρόβλημα αυτό

τοποθέτησαν στις τοποθέτησαν στις ά ό ά ό άκρες των συνόρων άκρες των συνόρων

μόνιμους φρουρούςμόνιμους φρουρούς που που άζ άζ Α ίΑ ίονομάζονταν ονομάζονταν ΑκρίτεςΑκρίτες..

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.80

Page 81: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Στους Ακρίτες έδιναν Στους Ακρίτες έδιναν ς ρ ςς ρ ςγηγη για καλλιέργεια, για καλλιέργεια,

άλογαάλογα, , πανοπλίεςπανοπλίες και και γγ ,, ςςτους τους απάλλασσαν απόαπάλλασσαν από

τους τους φόρουςφόρους..ςς φ ρ ςφ ρ ς

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.81

Page 82: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Οι Ακρίτες έγιναν γνωστοί Οι Ακρίτες έγιναν γνωστοί στα χρόνια που οι Άραβες στα χρόνια που οι Άραβες απειλούσαν το Βυζάντιο. απειλούσαν το Βυζάντιο.

Χιλιάδες άντρες Χιλιάδες άντρες φρουρούσαν τα σύνορα και φρουρούσαν τα σύνορα και εμπόδιζαν τους εχθρούς εμπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν τα εδάφη της να λεηλατούν τα εδάφη της

αυτοκρατορίας. αυτοκρατορίας.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.82

Page 83: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Όταν δεν πολεμούσαν, Όταν δεν πολεμούσαν, γυμνάζονταν στο γυμνάζονταν στο γυμνάζονταν στο γυμνάζονταν στο

τρέξιμο και στο κοντάρι τρέξιμο και στο κοντάρι και βοηθούσαν να και βοηθούσαν να και βοηθούσαν να και βοηθούσαν να

οχυρωθούν οι ακριτικές οχυρωθούν οι ακριτικές πόλεις και να χτιστούν πόλεις και να χτιστούν πόλεις και να χτιστούν πόλεις και να χτιστούν κάστρα σε μέρη που κάστρα σε μέρη που

φρουρούσαν. φρουρούσαν. φρουρούσαν. φρουρούσαν.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.83

Page 84: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο λ ό ύ ύ Ο λαός τούς αγαπούσε και τους ένιωθε

ά προστάτες του.Τα κατορθώματά τους

α α ύδη α τα τραγούδησε στα ακριτικά τραγούδια.Ο π ξακ υ τός Ο πιο ξακουστός

υπήρξε οΒασίλε ος Δ γενής Βασίλειος Διγενής.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.84

Page 85: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο ΔΙΓΕΝΗΣ

Τα Ακριτικά Τραγούδια Κατερίνα Μακριδάκη

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.85

Page 86: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Το Βυζάντιο και η εξάπλωση των Αράβων • Κατά τη διάρκεια

της μακρόχρονης ζωής του πολλές φορές το Βυζάντιο ήρθε σε σύγκρουση με επικίνδυνους εχθρούς.

• Ανάμεσα στους

πολλούς αγώνες του περίφημοι είναι οι αγώνες του με τους Άραβες.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.86

Page 87: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Η εξάπλωση των Αράβων ξεκινά από τον 7ο αι. και είναι ραγδαία.

• Τα ανατολικά σύνορα του Βυζαντινού κράτους υποχώρη-σαν και στα χέρια των Αράβων γρήγορα έπεσαν οι επαρχίες της Παλαιστίνης & της Συρίας, η Αίγυπτος και η Μεσοποταμία.

• Η ίδια η Κωνσταντινούπολη κινδύνευσε 2 φορές από Αραβική πολιορκία!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.87

Page 88: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Μετά την κατάκτηση της Ανατολής ήρθε η σειρά της Δύσης.

• Οι Άραβες προελαύνουν στις ακτές της Β. Αφρικής και επεκτείνονται στην Ισπανία.

• Την προέλαση αυτή κατάφερε να σταματήσει ο Κάρολος Μαρτέλος στο Πουατιέ της Γαλλίας.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.88

Page 89: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Η Βυζαντινή αυτοκρατορία όμως δεν αργεί να αναδιοργανωθεί και να αντεπιτεθεί.

• Αυτό συμβαίνει στα χρόνια της δυναστείας των Ισαύρων και του Αμορίου (8ος -9ος αι).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.89

Page 90: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Όλη η Μ. Ασία οργανώνεται σε θέματα, δηλαδή στρατιωτικές περιφέρειες, που τις διοικεί ένας στρατηγός.

• Ο στρατός του θέματος αποτελείται από στρατιώτες-αγρό-τες, στους οποίους έδιναν κτήματα με την υποχρέωση να τα υπερασπιστούν σε περίπτωση εχθρικής απειλής.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.90

Page 91: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Οι ακρίτες • Ακρίτας (στην

ποντιακή γλώσσα) ή ακρίτης (στην βυζαντινή ιστορία) είναι όρος που προήλθε από την λέξη άκρα, η οποία κατά την βυζαντινή εποχή σήμαινε τα όρια του κράτους.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.91

Page 92: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Οι Ακρίτες φρουρούσαν τα Βυζαντινά σύνορα από τους εχθρούς.

• Οι Ακρίτες έγιναν γνωστοί γιατί πολέμησαν και νίκησαν τους Άραβες από τον Εύξεινο Πόντο έως τη Μεσοποταμία.

• Ήταν θαυμαστοί και γι' αυτό τους εξύμνησαν στα ακριτικά τραγούδια.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.92

Page 93: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Γνωστά ακριτικά τραγούδια • (Ν. Γ. ΠΟΛΙΤΟΥ Περί του

εθνικού έπους των νεωτέρων Ελλήνων.)

• Ο ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ ΚΙ Ο ΜΑΥΡΟΣ ΤΟΥ

• ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΥ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ

• Η ΑΝΤΡΕΙΩΜΕΝΗ ΛΥΓΕΡΗ, Η ΜΑΝΝΑ ΤΟΥ ΔΙΓΕΝΗ

• ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΤΗΣ ΩΡΙΑΣ • ΤΗΣ ΛΙΟΓΕΝΝΗΤΗΣ • Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΟΣ

ΤΟΥ ΑΚΡΙΤΗ • ΤΟ ΠΑΛΕΜΑ ΤΟΥ

ΤΣΑΜΑΔΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΙΟΥ ΤΟΥ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.93

Page 94: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Από τα τραγούδια αυτά δημιουργήθηκαν έπη, ανάλογα των ομηρικών, με τα οποία υμνούνται ακριτικοί ήρωες, όπως ο Αρμούρης, ο Ανδρόνικος, ο Βάρδας, ο Φωκάς, ο Νικηφόρος, ο Πετροτράχηλος, ο Πορφύρης κ.α.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.94

Page 95: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ • Ο πιο ξακουστός

απ' όλους ήταν ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας.

• Ήταν γενναίος, ανδρείος και πολύ καλός πολεμιστής.

• Είχε ξεχωριστή δύναμη και νεανική καρδιά.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.95

Page 96: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Ο Διγενής Ακρίτας είναι ο ιδεώδης τύπος του εθνικού πολεμιστή κατά των εχθρών του μεσαιωνικού Ελληνισμού.

• Ακολουθεί τα αρχαία ελληνικά πρότυπα, όπως ο Αχιλλέας, ο Ηρακλής ή ο Μέγας Αλέξανδρος.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.96

Page 97: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Το έπος του Διγενή • Ο ξεχωριστός αυτός ήρωας

εμπνέει στον άγνωστο ποιητή το περίφημο έπος του Βασίλειου Διγενή Ακρίτα.

• Ο συγγραφέας του δεν είναι γνωστός, πρέπει όμως να είναι κάποιος λόγιος, ίσως μοναχός, που ζούσε στα τέλη του 11ου αιώνα και καταγόταν από τις ανατολικές επαρχίες του Βυζαντινού κράτους.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.97

Page 98: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Το καταπληκτικό μεγαλείο του ήρωα αποκορυφώνεται από την σύλληψη της εικόνας του θανάτου του από τον λαϊκό δημιουργό των ακριτικών τραγουδιών.

• Ο λαός αρνείται τη ρεαλιστική πραγματικότητα, ότι ο ήρωας αρρωσταίνει από βαρύ κρυολόγημα και πεθαίνει.

• Ο λαός θέλει τον ήρωα να έρχεται σε προσωπική αναμέτρηση εννιά φορές με τον Χάρο στα μαρμαρένια αλώνια με κατάληξη που αρμόζει στους ήρωες, όπου το ελληνικό υψώνεται στο απόλυτο και το αιώνιο:

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.98

Page 99: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο Διγενής στο ακριτικό τραγούδι Ο Διγενής ψυχομαχεί κι η γης τονε

τρομάσει κι η πλάκα τον ανατριχιά που θέλει τον

σκεπάσει. Κι εκειά βαριά που κείτεται, λόγια

αντρειωμένα λέει: «-Να 'χεν η γης πατήματα κι ο ουρανός

κερκέλια, να πάτιουν τα πατήματα, να 'πιανα τα

κερκέλια, να δώκω σείσμα τ΄ ουρανού,να βγάλει

μαύρα νέφη, να ρίξει χιόνια και νερά κι αμάλαγο

χρυσάφι!"

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.99

Page 100: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Η κρητική παραλλαγή

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.100

Page 101: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Η σημασία των Ακριτικών τραγουδιών –Η σχέση τους με τα δημοτικά τραγούδια

• Τα ακριτικά τραγούδια είναι στην πραγματικότητα τα πρώτα λογοτεχνικά δημιουργήματα του Νέου Ελληνισμού.

• Σε αυτά, εκτός από τη δημώδη γλώσσα που προσεγγίζει τις σύγχρονες ελληνικές διαλέκτους, παρατηρούμε κι όλα τα γνωρίσματα της δημοτικής μας ποίησης :

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.101

Page 102: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος

• Το σχήμα της υπερβολής

• Η προσωποποίηση των άψυχων όντων και των ζώων, που συμμετέχουν στα δρώμενα

• Το ηρωικό ιδεώδες • Το παραμυθιακό

στοιχείο που συχνά συμπλέκεται με ιστορικά γεγονότα

• Η θεματογραφία που επικεντρώνεται στους αγώνες των Ελλήνων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.102

Page 103: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο Διγενής Ακρίτας στη Νεοελληνική Λογοτεχνία

• Το σύμβολο του Διγενή στην προσπάθεια του Νέου ελληνικού κράτους να σταθεροποιηθεί και να επεκταθεί ταυτίστηκε με τους αγώνες των Νεοελλή-νων για επέκταση των συνόρων και πραγμάτωση της Μεγάλης Ιδέας.

• Βασικός εκφραστής της υπήρξε ο Ελευθ. Βενιζέλος, ο οποίος μάλιστα ταυτίστηκε στη λαϊκή φαντασία με το Διγενή.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.103

Page 104: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο Παλαμάς και ο Διγενής Ακρίτας • Το σύμβολο του Διγενή

πέρασε και στη λογοτεχνία της νεότερης εποχής, με πρωιμότερο παράδειγμα τα ποιήματα του Κωστή Παλαμά.

• Το 1897, στην ποιητική συλλογή Ίαμβοι και Ανάπαιστοι, στο ποίημα 18 ο Διγενής εμφανίζεται ως σύμβολο της ελληνικής ψυχής, ζωντανό από την αρχαιότητα, μέσω του Βυζαντίου, μέχρι τον νέο Ελληνισμό.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.104

Page 105: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο Παλαμάς και ο Διγενής Ακρίτας • Καβάλα πάει ο Χάροντας,

το Διγενή στον ΄Αδη, κι άλλους μαζί...Κλαίει, δέρνεται τ' ανθρώπινο κοπάδι. Και τους κρατεί στου αλόγου του δεμένους στα καπούλια της λεβεντιάς τον άνεμο της ομορφιάς την πούλια. Και σαν να μην τον πάτησε του Χάρου το ποδάρι, ο Ακρίτας μόνο ατάραχα κοιτάει τον καβαλάρη.

• Ο Ακρίτας είμαι, Χάροντα, δεν περνώ με τα χρόνια. Μ' άγγιξες και δε μ' ένιωσες στα μαρμαρένια αλώνια. Ειμ' εγώ η ακατάλυτη ψυχή των Σαλαμίνων. Στην εφτάλοφην 'εφερα το σπαθί των Ελλήνων. Δε χάνομαι στα Τάρταρα, μονάχα ξαποσταίνω. Στη ζωή ξαναφαίνομαι και λαούς ανασταίνω

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.105

Page 106: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.106

Page 107: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΔΑΣΚΑΛΟΣ :

ΠΑΛΙΟΥΡΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ

ΟΙ ΑΚΡΙΤΕΣ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.107

Page 108: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

•Βυζαντινός πολεμιστής,

πεζός

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.108

Page 109: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Οι άκρες των συνόρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.109

Page 110: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Η βυζαντινή αυτοκρατορία ήταν πολύ μεγάλη . Οι αυτοκράτορες έπρεπε να βρουν ένα τρόπο για να

φυλάνε τις άκρες της αυτοκρατορίας δηλαδή τα ανατολικά σύνορα . Έτσι συνεχίζοντας την τακτική των Ρωμαίων ανέθεσαν την φρούρηση των συνόρων σε κάποιους στρατιώτες . Αυτοί , μιας και φυλούσαν τα σύνορα , τις άκρες,

ονομάστηκαν Ακρίτες.

•Από πού πήραν το όνομα τους

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.110

Page 111: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

•Σχέση με το Βυζάντιο .

Η αρχή του θεσμού των Ακριτών αρχίζει από τα χρόνια των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων Τιβέριου και Δρούσου και η συστηματοποίησή του στους αυτοκράτορες Σεπτίμιο και Αλέξανδρο Σεβήρο. Οι Βυζαντινοί, που τον κληρονόμησαν, τον διατήρησαν και τον βελτίωσαν. Τον 7ο και 8ο ιδίως αιώνα οι Ακρίτες οργανώθηκαν ακόμα περισσότερο. Έπαιρναν μισθό (ρόγα) και κτήματα, σε παραμεθόριες περιοχές που κληρονομικά μεταβιβάζονταν στα παιδιά τους, εφόσον συνέχιζαν το επάγγελμα του πατέρα τους

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.111

Page 112: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

•Καθήκοντα.

Οι Ακρίτες φυλούσαν τα σύνορα και κυρίως πολεμούσαν τους Άραβες που έκαναν επιδρομές στα ανατολικά της αυτοκρατορίας.

Σε καιρό ειρήνης εκπαιδεύονταν στις πολεμικές τέχνες , γυμνάζονταν και κυνηγούσαν τους ληστές που έκαναν επιδρομές στα χωριά .

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.112

Page 113: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Η Ζωή των Ακριτών

Το βυζαντινό κράτος

έδινε μισθό στους Ακρίτες για τις υπηρεσίες τους . Επίσης τους έδινε και αγρούς για να καλλιεργούν , τα λεγόμενα

<< στρατοτόπια >> . Τα καλλιεργούσαν και έτσι μπορούσαν να ζήσουν και έχοντας οικονομική άνεση μπορούσαν να αφοσιωθούν στη δουλειά τους .

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.113

Page 114: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

•Κοινωνική θέση

Οι Ακρίτες αποτελούσαν την στρατιωτική αυτοκρατορία της εποχής τους και οι θέση τους ήταν πολύ υψηλή .

Οι Αργυροί , οι Φωκάδες , οι Μελισσινοί , οι Δούκες και άλλες οικογένειες Ακριτών διακρίθηκαν για την κοινωνική πολιτική και οικονομική τους δύναμη .

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.114

Page 115: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Οι Απελάτες.

Οι Απελάτες ήταν ληστές που είχαν ανέβει στα βουνά και έκαναν επιδρομές στα χωριά για λάφυρα .

Αρχηγός τους ήταν η ατρόμητη αμαζόνα η Μαξιμώ .

Οι Ακρίτες καταδίωκαν και πολεμούσαν με τους Απελάτες.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.115

Page 116: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

•Ζωή και ψυχαγωγία Ακριτών

Οι Ακρίτες το πρωί δούλευαν στα χωράφια ή ασκούνταν στις πολεμικές τέχνες . Δεν τους απασχολούσε η μόρφωση και οι γνώσεις τους περιορίζονταν σε θρησκευτικά θέματα . Σκοπός τους ήταν να γίνουν γενναίοι και δυνατοί ώστε να πολεμούν με θάρρος και τιμή .

Τα βράδια έκανα συμπόσια ( γλέντια ) , όπου τραγουδούσαν και έπαιζαν μουσικά όργανα . Λάτρευαν το τραγούδι και την ποίηση . Το όπλο και το μουσικό τους όργανο, ήταν οι αχώριστοι φίλοι των Ακριτών .

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.116

Page 117: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

•Ακρίτες και λαός

•Ο λαός της Βασιλεύουσας λάτρευε τους Ακρίτες . Τους θεωρούσε ήρωες και άξιους υπερασπιστές του Βυζαντινού κράτους . Έτσι για να τους υμνήσει έφτιαξε ποιήματα – τραγούδια που αναφέρονται στη ζωή και τους αγώνες των Ακριτών , τα ακριτικά τραγούδια .

Και για να πάρει δύναμη και θάρρος ο ίδιος ο λαός από τα τραγούδια του , έδωσε το στοιχείο της υπερβολής στους Ακρίτες. Τους έκανε ατρόμητους ήρωες που δεν τους νικάει κανείς , μα μόνο ο χάροντας.

Απόσπασμα από το ποίημα :

Οι Ακρίτες

Στα έμπα του μπήκε σαν αϊτός, στα ξέβγα σαν πετρίτης

στα έμπα του χίλιους έκοψε , στα ξέβγα δυο χιλιάδες

και στο καλό το γύρισμα κανένα δεν αφήνει .

Πήρε τ’ Αλέξη τα παιδιά , του Κώστα τη γυναίκα ,

Και το μικρό Βλαχόπουλο την αρραβωνιασμένη.

Προσγονατίζει ο μαύρος του και πίσω του τους παίρνει.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.117

Page 118: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.118

Page 119: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

•Η ζωή του.

Ο Διγενής ήταν το παιδί ενός Σαρακηνού και μιας Χριστιανοπούλας , για το λόγο αυτό ονομάστηκε Διγενής ( δυο γένη ) .

Από μικρός φάνηκε πόσο γενναίος είναι καθώς τα έβαζε με άγρια θηρία και νικούσε.

Σε όλη του τη ζωή ο Διγενής πάλεψε με πολλούς και πάντα νικούσε. Δεν μπόρεσε ποτέ κανείς να τον νικήσει . Ήταν δίκαιος , γενναίος , τίμιος και μεγαλόψυχος και για το λόγο αυτό τραγουδήθηκαν οι άθλοι του από το λαό . Ένας κύκλος των ακριτικών τραγουδιών αναφέρεται μόνο στο Διγενή .

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.119

Page 120: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

•Ο θάνατος του

Ο θάνατος του Διγενή ήταν το ίδιο τιμημένος όπως και η ζωή του . Πάλεψε με τον Χάρο στα μαρμαρένια αλώνια και μόνο από αυτόν έχασε .

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.120

Page 121: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

•Ο Διγενής Ακρίτας

Τρίτη εγεννήθη ο Διγενής και Τρίτη θα πεθάνει .

Πιάνει καλεί τους φίλους του κι όλους τους αντρειωμένους.

Να ‘ρθει ο Μηνάς κι ο Μαυραϊλής , να ‘ρθει και ο γιος του Δράκου ,

να ‘ρθει και ο Τρεμαντάχειλος , που τρέμει η γη κι ο κόσμος .

Κι επήγαν και τον ήβρανε στον κάμπο ξαπλωμένο.

Βογκάει , τρέμουν τα βουνά , βογκάει τρέμουν οι κάμποι .

-Σαν τι να σ’ ήβρε Διγενή , και θέλεις να πεθάνεις ;

-Φίλοι καλώς ορίσατε , φίλοι κι αγαπημένοι.

Συχάσατε καθίσατε κι εγώ σας αφηγιέμαι .

Της Αραβίνας τα βουνά , της Σύρας τα λαγκάδια ,

που κει συνδυό δεν περπατούν , συντρείς δεν δεν κουβεντιάζουν ,

παρά πενήντα και εκατό και πάλε φόβον έχουν ,

Κι εγώ μονάχος πέρασα , πεζός κι αρματωμένος

με τετραπίθαμο σπαθί , με τρεις οργιές κοντάρι .

Βουνά και κάμπους έδειρα , βουνά και καταράχια ,

νυχτιές χωρίς αστροφεγγιά , νυχτιές χωρίς φεγγάρι ,

Και τόσα χρόνια που ‘ζησα δω στον απάνου κόσμο ,

κανένα δε φοβήθηκα από τους αντρειωμένους. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.121

Page 122: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Τώρα είδα ένα ξιπόλητο και λαμπροφορεμένο ,

πό’χει του ρήσου τα πλουμιά , της αστραπής τα μάτια.

με κράζει να παλέψομε σε μαρμαρένια αλώνια ,

κι όποιος νικήσει από τους δυο να παίρνει την ψυχή του .

Με κράζει να παλέψομε σε μαρμαρένια αλώνια ,

κι όποιος νικήσει από τους δυο να παίρνει την ψυχή του .

Κι επήγαν και παλέψανε σε μαρμαρένια αλώνια.

κι όθε χτυπάει ο Διγενής , το αίμα αυλάκι κάνει

κι όθε χτυπάει ο Χάροντας , το αίμα τάφρο κάνει .

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.122

Page 123: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

•Ο Διγενής ως σύμβολο .

Ο Διγενής συμβολίζει μέσα στο πέρασμα των αιώνων το αδούλωτο ελληνικό πνεύμα και την ελληνική ψυχή .

Πολλοί ποιητές ασχολήθηκαν με το πρόσωπο του Διγενή , θέλοντας να δείξουν αυτή την δύναμη των Ελλήνων .

Ο Κωστής Παλαμάς έγραφε στο ποίημα « ο Διγενής »:

Ο Διγενής

…Ο Ακρίτας είμαι Χάροντα , δεν περνώ με τα χρόνια . Μ’ άγγιξες και δε μ’ ένιωσες στα μαρμαρένια αλώνια.

Είμ’ εγώ η ακατάλυτη ψυχή των Σαλαμίνων . Στην Εφτάλοφην έφερα το σπαθί των Ελλήνων.

Δε χάνομαι στα Τάρταρα μονάχα ξαποσταίνω . Στη ζωή ξαναφαίνομαι και λαούς ανασταίνω.

Κωστής Παλαμάς

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.123

Page 124: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Η ΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ

ΚΑΙ ΟΙ ΑΚΡΙΤΕΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 20

mavroedi

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.124

Page 125: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

ΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΣΥΝΟΡΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.125

Page 126: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.126

Page 127: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της φύλαξης των συνόρων, έβαλαν στις άκρες αυτές των συνόρων μόνιμους φρουρούς που τους ονόμαζαν Ακρίτες.

• Ο όρος «Ακρίτης», που τον χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα, σημαίνει το στρατιώτη που φρουρεί τα σύνορα ή και τον κάτοικο ακόμη της συνοριακής περιοχής.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.127

Page 128: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Στους ακρίτες έδιναν δωρεάν γη για καλλιέργεια.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.128

Page 129: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

΄Αλογα και πανοπλίες για τον πόλεμο

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.129

Page 130: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Και δεν πλήρωναν φόρους!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.130

Page 131: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Έπρεπε πάντα να είναι έτοιμοι για πόλεμο!

• Χιλιάδες παλικάρια ,οργανωμένα σε μεγάλες ομάδες φρουρούσαν τα περάσματα των συνόρων κι εμπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν τα μέρη εκείνα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.131

Page 132: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.132

Page 133: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Έγιναν ονομαστοί για τους αγώνες τους εναντίον των Αράβων- Σαρακηνών.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.133

Page 134: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Όταν δε πολεμούσαν ,γυμνάζονταν στο τρέξιμο και στο κοντάρι.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.134

Page 135: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Βοηθούσαν στην οχύρωση των πόλεων και έχτιζαν κάστρα και βίγλες.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.135

Page 136: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

ΤΑ ΑΚΡΙΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

• Ο λαός τους ένιωθε προστάτες και θαύμαζε την ανδρεία τους . Αυτό τον θαυμασμό τον έκαναν τραγούδια , τα ακριτικά τραγούδια.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.136

Page 137: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΥ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ

• Ο Κωσταντίνος ο μικρός κι' ο Αλέξης ο αντρειωμένος, και το μικρό Βλαχόπουλο, ο καστροπολεμίτης, αντάμα τρων και πίνουνε και γλυκοκουβεντιάζουν, κι' αντάμα έχουν τους μαύρους των 'ς τον πλάτανο δεμένους. Του Κώστα τρώει τα σίδερα, τ' Αλέξη τα λιθάρια, και του μικρού Βλαχόπουλου τα δέντρα ξερριζώνει. Κ' εκεί που τρώγαν κ' έπιναν και που χαροκοπούσαν, πουλάκι πήγε κ' έκατσε δεξιά μεριά 'ς την τάβλα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.137

Page 138: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Δεν κελάϊδούσε σαν πουλί, δεν έλεε σαν αηδόνι, μόν' ελαλούσε κ' έλεγε ναθρωπινή κουβέντα. "Εσείς τρώτε και πίνετε και λιανοτραγουδάτε, και πίσω σας κουρσεύουνε Σαρακηνοϊ κουρσάροι. Πήραν τ' Αλέξη τα παιδιά, του Κώστα τη γυναίκα, και του μικρού Βλαχόπουλου την αρραβωνιασμένη."

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.138

Page 139: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Ώστε να στρώση ο Κωσταντής και να σελλώση ο Αλέξης, ευρέθη το Βλαχόπουλο 'ς το μαύρο καβαλλάρης. "Για σύρε συ Βλαχόπουλο 'ς τη βίγλα να βιγλίσης, αν είν' πενήντα κ' εκατό χύσου μακέλλεψέ τους, κι' αν είναι περισσότεροι, γύρισε μίλησε μας." Επήγε το Βλαχόπουλο στη βίγλα να βιγλίση. Βλέπει Τουρκιά Σαρακηνους κι' Αράπηδες κουρσάρους, πλάγια κοκκινίζαν.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.139

Page 140: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• 'ρχισε να τους διαμετράη, διαμετρημούς δεν είχαν. Να πάη πίσω ντρέπεται, να πάη εμπρός φοβάται. Σκύβει φιλεί το μαύρο του, στέκει και τον ρωτάει, "Δύνεσαι, μαύρε μ', δύνεσαι 'ς το γαίμα για να πλέξης; -Δύνομαι, αφέντη, δύνομαι 'ς το γαίμα για να πλέξω, κι' όσους θα κόψη το σπαθί τόσους θενά πατήσω. Μόν' δέσε το κεφάλι σου μ' ένα χρυσό μαντήλι, μην τύχη λάκκος και ρηχτώ και πέσης απ' τη ζάλη.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.140

Page 141: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• -Σαΐτταις μου αλεξαντριαναίς, καμιά να μη λυγίσει, και συ σπαθί μου διμισκί, να μην αποστομώσης. Βόηθα μ', ευχή της μάννας μου και του γονιού μου βλόγια, ευχή του πρώτου μ' αδερφού, ευχή και του στερνού μου. Μαύρε μου, άιντε νά μπουμε, κι' όπου ο Θεός τα βγάλη!"

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.141

Page 142: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• 'Σ τα έμπα του μπήκε σαν αϊτός, 'ς τα ξέβγα σαν πετρίτης, 'ς τα έμπα του χίλιους έκοψε, 'ς τα ξέβγα δυο χιλιάδες, και 'ς το καλό το γύρισμα κανένα δεν αφήνει. Πήρε τ' Αλέξη τα παιδιά, του Κώστα τη γυναίκα, και το μικρό Βλαχόπουλο την αρραβωνιασμένη. Προσγονατίζει ο μαύρος του και πίσω του τους παίρνει.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.142

Page 143: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• 'Στο δρόμο νοπού πήγαινε σέρνει φωνή περίσσα. "Πού είσαι αδερφέ μου Κωσταντά κι' Αλέξη αντρεϊωμένε; αν είστε εμπρός μου φύγετε κι' οπίσω μου κρυφτήτε, τι θόλωσαν τα μάτια μου, μπροστά μου δε σας βλέπω, και το σπαθί μου ερράγισε, κόβοντας τα κεφάλια, κι' ο μαύρος λιγοκάρδισε πατώντας τα κουφάρια."

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.143

Page 144: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο πιο ξακουστός από τους Ακρίτες ήταν ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.144

Page 145: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο μόνος που κατάφερε να τον νικήσει ήταν ο Χάρος!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.145

Page 146: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Τρίτη εγεννήθη ο Διγενής και Τρίτη θα πεθάνη. Κ' επήγαν κ' επαλέψανε 'ς τα μαρμαρένια

αλώνια, κι' όθε χτυπάει ο Διγενής, το αίμα αυλάκι κάνει, κι' όθε χτυπάει ό Χάροντας, το αίμα τράφο κάνει.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.146

Page 147: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας έρχεται σαν συνέχεια,σαν απόγονος …

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.147

Page 148: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Η δική του συνέχεια είναι οι κλέφτες της Ελληνικής επανάστασης του 1821

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.148

Page 149: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.149

Page 150: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Η ΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΚΡΙΤΕΣ

κεφ.20 13dimpoleclass.pbworks.com

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.150

Page 151: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Τα σύνορα της αυτοκρατορίας ήταν απέραντα και η φύλαξη τους ήταν διαρκής φροντίδα για το Βυζαντινό κράτος.

• Ιδιαίτερα δύσκολη ήταν η προστασία των ανατολικών συνόρων. • Άρχιζαν από τον Καύκασο και τον Εύξεινο Πόντο, κι ακολουθώντας τον

Τίγρη και τον Ευφράτη ποταμό έφταναν ως τον Περσικό Κόλπο. • Πέρα από τα σύνορα αυτά ζούσαν λαοί που, συχνά, έκαναν επιδρομές

και λεηλατούσαν τις ανατολικές βυζαντινές περιοχές. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.151

Page 152: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

ΑΚΡΙΤΕΣ Ακρίτες αποκαλούνταν από τους Βυζαντινούς οι φύλακες των συνόρων, που την εποχή εκείνη τα ονόμαζαν «άκρες». Οι ακρίτες αντικατέστησαν τους milites limitaneos των αυτοκρατορικών χρόνων της Ρώμης, τους οποίους οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες είχαν εγκαταστήσει μονίμως για να προφυλάξουν τη χώρα από αιφνιδιασμούς και επιδρομές των βαρβάρων.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.152

Page 153: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Στους ακρίτες δωρίζονταν κτήματα για να τα καλλιεργούν και απαλλάσσονταν από τους φόρους, με μόνη υποχρέωση να φυλάσσουν τα σύνορα από τις επιδρομές των Αράβων . Ήταν δηλαδή ένα είδος μόνιμων μισθοφόρων φρουρών και στρατιωτών τους έδιναν επίσης πανοπλίες, άλογα και όπλα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.153

Page 154: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Οι Ακρίτες έγιναν ονομαστοί στα χρόνια που απειλούσαν το Βυζάντιο οι Άραβες (7ος -10ος αι.).

• Χιλιάδες παλικάρια, οργανωμένα σε μεγάλες ομάδες, φρουρούσαν τα περάσματα των συνόρων κι εμπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν τα μέρη εκείνα. Όταν δεν πολεμούσαν, γυμνάζονταν στο τρέξιμο και στο κοντάρι.

• Βοηθούσαν ακόμη να οχυρωθούν οι ακριτικές πόλεις και να χτιστούν κάστρα και βίγλες (παρατηρητήρια σε κάποιο ψηλό μέρος ) στα μέρη τα οποία φύλαγαν.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.154

Page 155: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

• Ο λαός τους ένιωθε προστάτες του, τους αγαπούσε και τους θαύμαζε

για την ανδρεία τους. • Κι έτσι ανδρειωμένους τους εξύμνησε στα ακριτικά

τραγούδια. • Τα τραγούδια αυτά, που μιλούν για τη ζωή και τους

αγώνες των ακριτών, σώθηκαν από γενιά σε γενιά, αγαπήθηκαν από το λαό μας κι έγιναν η αρχή των δημοτικών μας τραγουδιών.

Βασίλειος Διγενής ακρίτας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.155

Page 156: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.156

Page 157: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ο πιο ξακουστός από τους ακρίτες ήταν ο Βασίλειος Διγενής, που στο πρόσωπό του συγκέντρωνε τα χαρίσματα όλων των ακριτών. Στην Κύπρο, στον Πόντο, στην Κρήτη και σ’ όλη την Ελλάδα μιλούν και τραγουδούν, ακόμη και σήμερα, για «της γης τον ανδρειωμένο», που είναι απόγονος του Ηρακλή του Αχιλλέα και του Μεγαλέξανδρου, αλλά και πρόγονος του κλέφτη του 1821.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.157

Page 158: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Τι πρέπει να γνωρίζω

Ποια ήταν τα ανατολικά σύνορα του κράτους.

Τι ήταν οι Ακρίτες

Τι τους παραχωρούσε το Βυζαντινό κράτος.

Γιατί έγιναν γνωστοί οι Ακρίτες;

Τι ήταν τα Ακριτικά τραγούδια; Τι ένιωθε γι αυτούς ο λαός

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.158

Page 159: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων

και οι Ακρίτες

http://www.akida.info/

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.159

Page 160: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Καύκασος – Εύξεινος Πόντος – Περσικός κόλπος

Σύνορα απέραντα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.160

Page 161: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Ακρίτες (άκρα)

Δωρεάν γη (στρατιωτόπια)

Πανοπλίες

Απαλλαγή από φόρους

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.161

Page 162: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Οι Ακρίτες έγιναν Ονομαστοί → 7ος – 10ος αιώνας (Απειλή των Αράβων). Για την ανδρεία τους ο λαός τους εξύμνησε τραγούδια τα οποία μιλούν για τη ζωή τους και τους αγώνες τους - Ακριτικά τραγούδια. Ο πιο διάσημος ακρίτας ήταν ο Βασίλειος Διγενής.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.162

Page 163: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.163

Page 164: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.164

Page 165: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.165

Page 166: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.166

Page 167: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.167

Page 168: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.168

Page 169: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.169

Page 170: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.170

Page 171: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.171

Page 172: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.172

Page 173: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.173

Page 174: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.174

Page 175: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.175

Page 176: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.176

Page 177: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.177

Page 178: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.178

Page 179: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.179

Page 180: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.180

Page 181: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.181

Page 182: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.182

Page 183: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.183

Page 184: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.184

Page 185: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.185

Page 186: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.186

Page 187: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.187

Page 188: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.188

Page 189: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.189

Page 190: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.190

Page 191: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.191

Page 192: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.192

Page 193: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.193

Page 194: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.194

Page 195: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.195

Page 196: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.196

Page 197: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.197

Page 198: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.198

Page 199: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.199

Page 200: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.200

Page 201: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.201

Page 202: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.202

Page 203: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.203

Page 204: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.204

Page 205: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.205

Page 206: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.206

Page 207: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.207

Page 208: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.208

Page 209: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.209

Page 210: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.210

Page 211: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.211

Page 212: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.212

Page 213: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.213

Page 214: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.214

Page 215: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.215

Page 216: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.216

Page 217: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.217

Page 218: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.218

Page 219: Ιστορία Ε΄ 4.20. ΄΄Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.219