Ιστορία Δ΄ 3 . 17 . ΄΄Η μάχη των Θερμοπυλών΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

http://xristx.blogspot.gr/

Ιστορία Δ΄- Ενότητα 3η - Μάθημα 17ο :

΄΄ Η μάχη των Θερμοπυλών ΄΄

http://xristx.blogspot.gr/

Κεθάιαην 17

Η κάρε ησλ Θεξκνππιώλ

Ο θαηλνύξγηνο βαζηιηάο ηεο Πεξζίαο ν Ξέξμεο ην κε πνιινύο

ζηξαηηώηεο έθαλε πάιη πόιεκν κε ηνπο Έιιελεο.

Οη Έιιελεο είραλ αξρεγνύο ηνπο Σπαξηηάηεο γηαηί ήηαλ νη θαιύηεξνη

πνιεκηζηέο κε αξρεγό ην Λεσλίδα. Ο ζηξαηόο ησλ Διιήλσλ κε ην

Λεσλίδα πήγε ζε έλα ζηελό δξόκν ζηηο Θεξκνπύιεο.

Γώζηε ηα όπια ζαο

« Μνιώλ ιαβέ» = Έια λα ηα πάξεηο

Ο Δθηάιηεο έλαο Έιιελαο είπε ζηνπο Πέξζεο λα πάλε από άιιν δξόκν

γηα λα κελ ζθνησζνύλε κέζα ζην ζηελό δξόκν ησλ Θεξκνππιώλ. Τόηε νη

Πέξζεο κπόξεζαλ θαη ζθόησζαλ όινπο ηνπο ζηξαηηώηεο ηνπ Λεσλίδα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr

Xristos

Πλαίσιο κειμένου

eva-edu

20

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17

Η μάχη των Θερμοπυλών

Οι Έλληνες…

Οι Πέρσες…

Ο ελληνικός στρατός με αρχηγό το βασιλιά της Σπάρτης Λεωνίδα…

… κατευθύνθηκαν προς τις

Θερμοπύλες.

… παρατάχθηκαν 7.000 Έλληνες για να

εμποδίσουν τους Πέρσες.

«Μολών λαβέ» (Έλα να τα πάρεις), απάντησε ο Λεωνίδας στον Ξέρξη όταν

ζήτησε από τους Έλληνες να παραδώσουν τα όπλα.

Η μάχη άρχισε.

… έκαναν σύσκεψη στον Ισθμό της Κορίνθου.

… αποφάσισαν ενωμένοι να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες.

Αρχηγοί θα ήταν οι Σπαρτιάτες.

… ξεκίνησαν την εκστρατεία τους την άνοιξη του 480 π.Χ..

Όπου περνούσαν προκαλούσαν φόβο.

… είχαν πάρα πολύ στρατό.

… πέρασαν τον Ελλήσποντο και κινήθηκαν προς την Ελλάδα.

Στο στενό οι Πέρσες δυσκολεύονται να πολεμήσουν

όλοι μαζί.

Ο Εφιάλτης πρόδωσε τους Έλληνες δείχνοντας στους

Πέρσες πέρασμα στο βουνό που τους έφερε πίσω από τους

Έλληνες.

(Ανοπαία οδός)

Ο Λεωνίδας καταλαβαίνει πως θα κυκλωθεί και είπε σε όσους

ήθελαν να φύγουν. Έμειναν 700 Θεσπιείς και 300 Σπαρτιάτες.

Σκοτώθηκαν όλοι.

Ο Πέρσης βασιλιάς Ξέρξης ετοίμασε

νέα εκστρατεία κατά της Ελλάδας.

Ο ελληνικός στόλος…


21

Ο ελληνικός στόλος…

.... φύλαγε το Αρτεμίσιο στην Εύβοια. … όταν έφτασε η είδηση πως οι Πέρσες πέρασαν τις Θερμοπύλες έπλευσε προς τη

Σαλαμίνα.

Ο Σιμωνίδης ο Κείος, μετά τη μάχη, έγραψε ένα από τα πιο γνωστά επιγράμματα. Το επίγραμμα λέγει τα παρακάτω (σύμφωνα με τον Ηρόδοτο):

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης έγραψε τον Ιανουάριο του 1901:

Ὦ ξεῖν', ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε κείμεθα, τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι.

Ω ξένε, πες στους Λακεδαιμονίους ότι εδώ είμαστε θαμμένοι, πιστοί στις εντολές τους.

Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες. Ποτέ από το χρέος μη κινούντες· δίκαιοι κ’ ίσιοι σ’ όλες των τες πράξεις, αλλά με λύπη κιόλας κ’ ευσπλαχνία· γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν είναι πτωχοί, πάλ’ εις μικρόν γενναίοι, πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε· πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες, πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους. Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν) πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος, κ’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε.


Xristos


Κατερίνα Καραλή - Κανέλλος Κανελλόπουλος

Πιτσίλκα Ελένη xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής

17ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Η µάχη των Θερµουλών

Ερωτήµατα

1. Ποιος ανέλαβε ως νέος βασιλιάς των Περσών; Πώς οργανώθηκε αέναντι στους Έλληνες;

2. Ο ελληνικός στρατός ώς αντέδρασε; 3. Ποιος βοήθησε τους Πέρσες και µε οιον τρόο; 4. Πώς αντιµετώισαν οι Έλληνες τους Πέρσες στις Θερµούλες; 5. Μετά τη νίκη των Περσών στις Θερµούλες οι Έλληνες τι σκέφτηκαν

να κάνουν;

Η στάση των Σαρτιατών στις Θερµούλες ήταν µια ένδειξη γενναιότητας και ψυχικής δύναµης.

Οι Σαρτιάτες ήταν γενναίοι και δυνατοί ολεµιστές. Για το λόγο αυτό οι ΄Ελληνες αοφάσισαν οι Σαρτιάτες να είναι οι αρχηγοί στη µάχη των Θερµουλών. Αό τους 7.000 Έλληνες

µόνο 300 Σαρτιάτες και 700 Θεσιείς έµειναν να αντιµετωίσουν τους Πέρσες στις Θερµούλες.


Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ ΠΕΡΣΕΣ Καινούριος βασιλιάς: Ξέρξης νέα εκστρατεία ΕΛΛΗΝΕΣ :Σύσκεψη στον Ισθμό της Κορίνθου

• Ενωμένοι να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες • Την αρχηγία θα έχουν οι Σπαρτιάτες

ΠΕΡΣΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ 480 π.Χ. Η μεγάλη στρατιά των Ο ελληνικός στρατός με Περσών ξεκινάει και σκορπάει αρχηγό το Λεωνίδα φόβο απ’ όπου περνάει. κατευθύνεται προς τις Θερμοπύλες με 7.000 στρατιώτες. Ο Ξέρξης ζήτησε από τους Ο Λεωνίδας απάντησε Έλληνες να παραδώσουν τα << Μολών Λαβέ>> όπλα Οι Πέρσες δε μπορούσαν να πολεμήσουν πολλοί μαζί στο στενό. Ο Εφιάλτης τους έβγαλε από Ο Λεωνίδας κατάλαβε ότι τη δύσκολη θέση και τους έφερε θα κυκλωθεί ο στρατός του μέσα από ένα πέρασμα πίσω από τους Έλληνες Είπε σ’ όλους να φύγουν ΄Εμειναν 700 Θεσπιείς και 300 Σπαρτιάτες και έδωσαν μάχη σε διπλό μέτωπο όπου σκοτώθηκαν . ΕΤΣΙ: Ο ελληνικός στόλος που φύλαγε στο Αρτεμίσιο, στην Εύβοια, για να μη περάσουν οι Πέρσες , κατευθύνθηκε στη Σαλαμίνα όταν αυτοί ( οι Πέρσες)πέρασαν τις Θερμοπύλες. Πέννυ Θεοδωρούδη


ΙΣΤΟΡΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ( Η µάχη των Θερµοπυλών)

«Μολών λαβέ»

1. Ποιος οργάνωσε νέα εκστρατεία εναντίον της Ελλάδας και πότε

πραγµατοποιήθηκε αυτή;

Ο νέος βασιλιάς της Περσίας, ο Ξέρξης, γιός του ∆αρείου, οργάνωσε την

Τρίτη εκστρατεία των Περσών εναντίον των Ελλήνων, η οποία ξεκίνησε

την άνοιξη του 480 π.Χ.

2. Τι αποφάσισαν οι Έλληνες στη σύσκεψη που έκαναν στον Ισθµό

της Κορίνθου;

Αποφάσισαν να σταµατήσουν τους πολέµους µεταξύ τους και να αµυνθούν

ενωµένοι εναντίον των Περσών. Όρισαν τους Σπαρτιάτες αρχηγούς του

στρατού και του στόλου τους.

3. Γιατί, οι Έλληνες αποφάσισαν να αντιµετωπίσουν τους Πέρσες

στις Θερµοπύλες;

Η τοποθεσία αυτή κρίθηκε κατάλληλη λόγω της στενότητας του χώρου. Οι

Έλληνες, που διέθεταν πολύ λίγο στρατό, θα µπορούσαν να

αντιµετωπίσουν µε µεγαλύτερη επιτυχία την τεράστια στρατιά των

Περσών.

4. Ποιος έβγαλε τους Πέρσες από τη δύσκολη θέση στις

Θερµοπύλες;

Από αυτή τη δύσκολη θέση τους έβγαλε ένας προδότης, ο Εφιάλτης, ο

οποίος ήταν ντόπιος και γνώριζε καλά την περιοχή. Οδήγησε τους Πέρσες

από το άλλο µέρος του βουνού και τους έφερε πίσω από τους Έλληνες.

Έτσι ο ελληνικός στρατός κυκλώθηκε από τον περσικό.

5. Ποια ήταν η κατάληξη της µάχης των Θερµοπυλών;

Μόλις ο Λεωνίδας κατάλαβε ότι ο στρατός του θα κυκλωθεί, είπε σε όσους

ήθελαν να φύγουν. Έµειναν όµως 700 Θεσπιείς και 300 Σπαρτιάτες. Στην

άνιση και σκληρή µάχη σκοτώθηκαν όλοι.

Η µάχη στις Θερµοπύλες θεωρείται ένα από τα ενδοξότερα πολεµικά

γεγονότα της Ιστορίας. Πηγή: tzikasmt.wikispaces.com


Όνομα:...............................

4.2.2010

Ιστορία: Μάθημα 17 – Γραπτή εξέταση μαθήματος

Η Μάχη των Θερμοπυλών (σελ. 53)

1. Κυκλώστε τη σωστή απάντηση:

− Ο νέος βασιλιάς της Περσίας ήταν:

α. Ο Ξέρξης β. Ο Δαρείος γ. Ο Αρταφέρνης

− Αρχηγοί των Ελλήνων ήταν οι:

α. Αθηναίοι β. Σπαρτιάτες γ. Οι Πλαταιείς

− Η Μάχη των Θερμοπυλών έγινε το:

α. 480 π.Χ. β. 492 π.Χ. γ. 490 π.Χ.

− “ Μολών λαβέ” σημαίνει:

α. Έλα να τα πάρεις β. Παραδινόμαστε γ. Επίθεσηηη...!

2. Συμπληρώστε τα κενά:

- Ο ελληνικός στρατός με αρχηγό το βασιλιάς της Σπάρτης ..................

κατευθύνθηκε προς τις ...........................

- Οι Έλληνες προδόθηκαν από τον ............................. .

3. Τι έγινε όταν ο Λεωνίδας κατάλαβε ο στρατός του θα κυκλωθεί;

..........................................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

Katerinakar



Ενότητα 17

Ιστορία Δ΄ Δημοτικού

Xristos


ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΑΡΚΑΚΗΣ


Ξέρξης, ο νέος βασιλιάς της Περσίας, άρχισε να ετοιμάζει εκστρατεία εναντίον της Ελλάδας

Οι Έλληνες έκαναν σύσκεψη, αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες, με αρχηγούς τους Σπαρτιάτες


Η μεγάλη στρατιά των Περσών ξεκίνησε

την άνοιξη του 480 π. Χ. σκορπίζοντας το

φόβο σε όλα τα μέρη από όπου περνούσε Ποτέ ξανά οι άνθρωποι δεν είχαν δει τόσο

πολύ στρατό Οι Πέρσες, αφού πέρασαν τον

Ελλήσποντο, κινήθηκαν προς την Ελλάδα


Οι ελληνικός στρατός

με αρχηγό το βασιλιά

της Σπάρτης

Λεωνίδα κατευθύνθηκε προς

τις Θερμοπύλες


7.000 Έλληνες παρατάχτηκαν, για να

εμποδίσουν τους Πέρσες Ο Ξέρξης, όταν έφτασε στις Θερμοπύλες,

ζήτησε από τους Έλληνες να

παραδώσουν τα όπλα Η απάντηση του Λεωνίδα ήταν: «Μολών

λαβέ»

Και η μάχη άρχισε….


Οι Πέρσες δεν μπορούσαν να πολεμήσουν όλοι μαζί στο στενό

Όσοι προσπαθούσαν να περάσουν έπεφταν νεκροί

Από τη δύσκολη αυτή θέση τους έβγαλε ένας σπαρτιάτης, ο Εφιάλτης

Οδήγησε τους Πέρσες από το άλλο μέρος του βουνού και τους έφερε πίσω από τους

Έλληνες


Ο Λεωνίδας κατάλαβε ότι θα κυκλωθεί ο

στρατός τους Είπε σε όσους ήθελαν να φύγουν

Έμειναν 700 Θεσπιείς και 300 Σπαρτιάτες Σκληρή μάχη

Σκοτώθηκαν όλοι οι Έλληνες Ο θάνατός τους όμως έμεινε στην ιστορία

ως απόδειξη μεγάλης φιλοπατρίας


Ο ποιητής Σιμωνίδης τιμώντας τη θυσία

τους έγραψε το παρακάτω επίγραμμα: «Διαβάτη, πες στους Λακεδαιμόνιους

ότι εδώ είμαστε θαμμένοι, πιστοί στις

εντολές τους»

Xristos


Λεμονιάς Χαριστός

Β όΒ ό ∆έ∆έ όό άά άάΒρισκόμαστεΒρισκόμαστε ∆έκα∆έκα χρόνιαχρόνια μετάμετά τητη μάχημάχη τουτουΜαραθώναΜαραθώνα ((490490 ππ..ΧΧ..),), δηλδηλ.. είμαστεείμαστε στοστο480480 ππ..ΧΧ..480480 ππ..ΧΧ..

ΟΟ βασιλιάςβασιλιάς ∆αρείος∆αρείος πέθανεπέθανε..ΟΟ βασιλιάςβασιλιάς ∆αρείος∆αρείος πέθανεπέθανε..

ΒασιλιάςΒασιλιάς έγινεέγινε οο γιοςγιος τουτου ΞέρξηςΞέρξης..ΒασιλιάςΒασιλιάς έγινεέγινε οο γιοςγιος τουτου ΞέρξηςΞέρξης..

ΟΟ ΞέρξηςΞέρξης θέλησεθέλησε νανα συνεχίσεισυνεχίσει τοτο όνειροόνειροΟΟ ΞέρξηςΞέρξης θέλησεθέλησε νανα συνεχίσεισυνεχίσει τοτο όνειροόνειροτουτου πατέραπατέρα τουτου δηλδηλ.. νανα καταλάβεικαταλάβει τηντηνΕλλάδαΕλλάδα

Ο Ξέ ξ άζ ό άθ άΟ Ξέ ξ άζ ό άθ άΟ Ξέρξης μάζεψε από κάθε γωνιά του Ο Ξέρξης μάζεψε από κάθε γωνιά του κράτους του στρατιώτες.κράτους του στρατιώτες.ΠέΠέ ΜήδΜήδ Κά Σά ΊΚά Σά ΊΠέρσες, Πέρσες, ΜήδοιΜήδοι, Κάρες, Σάκες, Ίωνες, , Κάρες, Σάκες, Ίωνες, Φοίνικες, Αιγύπτιοι ήταν μερικοί μόνο από Φοίνικες, Αιγύπτιοι ήταν μερικοί μόνο από τους λαούς που υποχρεώθηκαν νατους λαούς που υποχρεώθηκαν νατους λαούς που υποχρεώθηκαν να τους λαούς που υποχρεώθηκαν να στείλουν στρατιώτες.στείλουν στρατιώτες.Συνολικά μάζεψε περίπου στους 300 000Συνολικά μάζεψε περίπου στους 300 000Συνολικά μάζεψε περίπου στους 300.000 Συνολικά μάζεψε περίπου στους 300.000 στρατιώτες.στρατιώτες.Με αυτόν τον στρατό σχεδίαζε να πνίξειΜε αυτόν τον στρατό σχεδίαζε να πνίξειΜε αυτόν τον στρατό σχεδίαζε να πνίξει Με αυτόν τον στρατό σχεδίαζε να πνίξει κάθε ελληνική αντίστασηκάθε ελληνική αντίσταση

ΌτανΌταν μαθεύτηκανμαθεύτηκαν τατα νέανέα γιαγια τηντην εισβολήεισβολή τωντωνΠερσών,Περσών, ηη ΑθήναΑθήνα καικαι ηη ΣπάρτηΣπάρτη κάλεσανκάλεσαν όλουςόλους

Ελ ύθΕλ ύθ ΈλλΈλλ ζ ήζ ήτουςτους ΕλεύθερουςΕλεύθερους ΈλληνεςΈλληνες γιαγια νανα συζητήσουνσυζητήσουνστηνστην ΚόρινθοΚόρινθο πώςπώς θαθα αντιμετώπιζαναντιμετώπιζαν τουςτουςΠέρσεςΠέρσες..ρ ςρ ς

ΣτηΣτη συζήτησησυζήτηση δενδεν συμμετείχανσυμμετείχαν όλεςόλες οιοιύθύθ όό άάελεύθερεςελεύθερες πόλειςπόλεις κράτηκράτη..

ΌσοΌσο σ ε εί ασ ε εί α σ ησ η σ ζή ησησ ζή ηση α οφάσ σαα οφάσ σαΌσοιΌσοι συμμετείχανσυμμετείχαν στηστη συζήτησησυζήτηση αποφάσισαναποφάσισανότιότι θαθα έπρεπεέπρεπε νανα αμυνθούναμυνθούν στιςστις ΘερμοπύλεςΘερμοπύλες..

ΑρχηγόςΑρχηγός τουτου στρατούστρατού ορίστηκεορίστηκε οο βασιλιάςβασιλιάς τηςτηςΣπάρτηςΣπάρτης ΛεωνίδαςΛεωνίδας καικαι τουτου στόλουστόλου οο

Σ Θ ύλ άλθ 7 000Σ Θ ύλ άλθ 7 000Στις Θερμοπύλες στάλθηκαν 7.000 Στις Θερμοπύλες στάλθηκαν 7.000 Έλληνες για να αντιμετωπίσουν τους Έλληνες για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες του Ξέρξη. Ανάμεσά τους και οι 300Πέρσες του Ξέρξη. Ανάμεσά τους και οι 300Πέρσες του Ξέρξη. Ανάμεσά τους και οι 300 Πέρσες του Ξέρξη. Ανάμεσά τους και οι 300 Σπαρτιάτες του Λεωνίδα.Σπαρτιάτες του Λεωνίδα.

Οι Θερμοπύλες ήταν ένα πάρα πολύ στενό Οι Θερμοπύλες ήταν ένα πάρα πολύ στενό πέρασμα, τόσο στενό σε ορισμένα σημεία πέρασμα, τόσο στενό σε ορισμένα σημεία που ίσαπου ίσα ίσαίσα χώραγε να περάσει μια άμαξαχώραγε να περάσει μια άμαξαπου ίσα που ίσα ίσαίσα χώραγε να περάσει μια άμαξα.χώραγε να περάσει μια άμαξα.

Οι Έλληνες ετοιμάστηκαν όσο καλύτεραΟι Έλληνες ετοιμάστηκαν όσο καλύτεραΟι Έλληνες ετοιμάστηκαν όσο καλύτερα Οι Έλληνες ετοιμάστηκαν όσο καλύτερα μπορούσαν για να αντιμετωπίσουν τον μπορούσαν για να αντιμετωπίσουν τον θθ

Ξέ ξ ό ζ όΞέ ξ ό ζ όΞέρξης νόμιζε ότι οι Ξέρξης νόμιζε ότι οι Έλληνες θα υποχωρούσαν Έλληνες θα υποχωρούσαν

ά θέά θέμπροστά στη θέα του μπροστά στη θέα του στρατού του.στρατού του.ταν κατάλαβε ότι οι Έλληνες ταν κατάλαβε ότι οι Έλληνες θα πολεμούσαν έστησε το θα πολεμούσαν έστησε το θ ό λ άθ ό λ άθρόνο του σε μια πλαγιά κι θρόνο του σε μια πλαγιά κι ετοιμάστηκε για να ετοιμάστηκε για να

λ θή ίλ θή ίπαρακολουθήσει την νίκη παρακολουθήσει την νίκη του στρατού του.του στρατού του.

ίγο πριν την μάχη ίγο πριν την μάχη ίγο πριν την μάχη ίγο πριν την μάχη

ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ

::

Η ά ξ ί Έλλ ΠέΗ ά ξ ί Έλλ ΠέΗ μάχη ξεκίνησε και Έλληνες και Πέρσες Η μάχη ξεκίνησε και Έλληνες και Πέρσες συγκρούστηκαν.συγκρούστηκαν.Οι πολύ περισσότεροι Πέρσες στριμώχνοντανΟι πολύ περισσότεροι Πέρσες στριμώχνοντανΟι πολύ περισσότεροι Πέρσες στριμώχνονταν Οι πολύ περισσότεροι Πέρσες στριμώχνονταν μέσα στο στενό των Θερμοπυλών και δεν μέσα στο στενό των Θερμοπυλών και δεν μπορούσαν να ελιχθούν καλά.μπορούσαν να ελιχθούν καλά.μπορούσαν να ελιχθούν καλά.μπορούσαν να ελιχθούν καλά.Αν και λιγότεροι οι Έλληνες ήταν καλύτερα Αν και λιγότεροι οι Έλληνες ήταν καλύτερα οπλισμένοι από τους Πέρσες.οπλισμένοι από τους Πέρσες.μ ς ρ ςμ ς ρ ςΈτσι οι Έλληνες πετσόκοψαν τους Πέρσες.Έτσι οι Έλληνες πετσόκοψαν τους Πέρσες.Βράδιασε και το στενό παρέμενε στα χέρια των Βράδιασε και το στενό παρέμενε στα χέρια των ρ ρ μ χ ρρ ρ μ χ ρΕλλήνων.Ελλήνων.Πολύ μεγάλες οι απώλειες των ΠερσώνΠολύ μεγάλες οι απώλειες των Περσών

Ο Ξέρξης αποφάσισε να στείλει τους Ο Ξέρξης αποφάσισε να στείλει τους 10 000 Αθά λύ10 000 Αθά λύ10.000«Αθάνατους», το καλύτερο 10.000«Αθάνατους», το καλύτερο στρατιωτικό σώμα του περσικού στρατιωτικό σώμα του περσικού στρατούστρατούστρατού.στρατού.

Ονομάζονταν «Αθάνατοι» γιατί όταν Ονομάζονταν «Αθάνατοι» γιατί όταν ά ό ά έά ό ά έκάποιος σκοτωνόταν στη μάχη, αμέσως κάποιος σκοτωνόταν στη μάχη, αμέσως κάποιος άλλος έπαιρνε την θέση του και κάποιος άλλος έπαιρνε την θέση του και δ α ηρού α σ αθερός ο αρ θ όςδ α ηρού α σ αθερός ο αρ θ όςδιατηρούνταν σταθερός ο αριθμός διατηρούνταν σταθερός ο αριθμός 10.000. 10.000. Έ ί λ ό ζ ό δ ίΈ ί λ ό ζ ό δ ί Έτσι ο αντίπαλος νόμιζε ότι δεν είχε Έτσι ο αντίπαλος νόμιζε ότι δεν είχε πεθάνειπεθάνει

Ού θά ά ίΟύ θά ά ίΟύτε οι αθάνατοι κατάφεραν τίποτα Ούτε οι αθάνατοι κατάφεραν τίποτα εκτός από το να σφαγιαστούν κατά εκτός από το να σφαγιαστούν κατά λ άδλ άδχιλιάδες.χιλιάδες.

Ο Ξέρξης τρεις φορές αναπήδησε από Ο Ξέρξης τρεις φορές αναπήδησε από τον θρόνο του αγωνιώντας για την τύχη τον θρόνο του αγωνιώντας για την τύχη ρ γ ς γ η χηρ γ ς γ η χητων στρατιωτών του.των στρατιωτών του.

Ο Ξέρξης απελπίστηκεΟ Ξέρξης απελπίστηκε

Εκείνο το βράδυ ένας ντόπιος με το όνομα Εκείνο το βράδυ ένας ντόπιος με το όνομα Εφιάλτης παρουσιάστηκε στον Ξέρξη και τουΕφιάλτης παρουσιάστηκε στον Ξέρξη και τουΕφιάλτης παρουσιάστηκε στον Ξέρξη και του Εφιάλτης παρουσιάστηκε στον Ξέρξη και του ίπε για έναν κατσικόδρομο ο οποίος οδηγούσε ίπε για έναν κατσικόδρομο ο οποίος οδηγούσε πίσω από το στρατόπεδο των Ελλήνων.πίσω από το στρατόπεδο των Ελλήνων.ρ ήρ ή

Ο Ξέρξης έδωσε αμέσως εντολή σε ένα Ο Ξέρξης έδωσε αμέσως εντολή σε ένα ρξης μ ς ήρξης μ ς ήκομμάτι του στρατού του να ακολουθήσει τον κομμάτι του στρατού του να ακολουθήσει τον Εφιάλτη.Εφιάλτη.

Ο Λεωνίδας έμαθε για την προδοσία. Έδιωξε Ο Λεωνίδας έμαθε για την προδοσία. Έδιωξε ους υπόλοιπους Έλληνες και κράτησε μόνοους υπόλοιπους Έλληνες και κράτησε μόνοους υπόλοιπους Έλληνες και κράτησε μόνο ους υπόλοιπους Έλληνες και κράτησε μόνο ους 300 Σπαρτιάτες του και 700 ους 300 Σπαρτιάτες του και 700 ΘεσπιείςΘεσπιείς που που

ήθ ύήθ ύ

Όταν ξημέρωσε οι Έλληνες Όταν ξημέρωσε οι Έλληνες β έθ λ έβ έθ λ έβρέθηκαν περικυκλωμένοι.βρέθηκαν περικυκλωμένοι.

Πολέμησαν, όμως, λυσσασμένα Πολέμησαν, όμως, λυσσασμένα μη , μ ς, μμη , μ ς, μκαι σκότωσαν τόσους πολλούς και σκότωσαν τόσους πολλούς Πέρσες, που ο Ξέρξης θύμωσε Πέρσες, που ο Ξέρξης θύμωσε ακόμα πιο πολύ.ακόμα πιο πολύ.

Οι Πέρσες Οι Πέρσες όμως,τουςόμως,τους σκότωσαν σκότωσαν όλους με βέλη.όλους με βέλη.όλους με βέλη.όλους με βέλη.

Ο Ξέρξης, θυμωμένος με τον Ο Ξέρξης, θυμωμένος με τον Λεωνίδα έδωσε διαταγή να τουΛεωνίδα έδωσε διαταγή να τουΛεωνίδα, έδωσε διαταγή να του Λεωνίδα, έδωσε διαταγή να του κόψουν το κεφάλι και να το κόψουν το κεφάλι και να το καρφώσουν σε ένα παλούκικαρφώσουν σε ένα παλούκι

Για να προστατέψουν από τον περσικό στόλο τους Για να προστατέψουν από τον περσικό στόλο τους μαχητές των Θερμοπυλών, οι Έλληνες έστειλανμαχητές των Θερμοπυλών, οι Έλληνες έστειλανμαχητές των Θερμοπυλών, οι Έλληνες έστειλαν μαχητές των Θερμοπυλών, οι Έλληνες έστειλαν μεγάλο μέρος του ελληνικού στόλου για να μεγάλο μέρος του ελληνικού στόλου για να αντιμετωπίσει τον περσικό.αντιμετωπίσει τον περσικό.

Ελληνικός και περσικός στόλος συναντήθηκαν στο Ελληνικός και περσικός στόλος συναντήθηκαν στο Αρτεμίσιο που βρίσκεται στη βόρεια ΕύβοιαΑρτεμίσιο που βρίσκεται στη βόρεια ΕύβοιαΑρτεμίσιο, που βρίσκεται στη βόρεια Εύβοια.Αρτεμίσιο, που βρίσκεται στη βόρεια Εύβοια.

Όσο διαρκούσε η μάχη στην ξηρά, έγιναν τρεις Όσο διαρκούσε η μάχη στην ξηρά, έγιναν τρεις Όσο δ αρ ούσε η μάχη σ η ξηρά, έγ α ρε ςΌσο δ αρ ούσε η μάχη σ η ξηρά, έγ α ρε ςσυγκρούσεις, στη θάλασσα του Αρτεμισίου χωρίς συγκρούσεις, στη θάλασσα του Αρτεμισίου χωρίς όμως να κερδίσει κανένας από τους δυο αντιπάλους.όμως να κερδίσει κανένας από τους δυο αντιπάλους.

Όταν ο ελληνικός στόλος έμαθε για την ήττα του Όταν ο ελληνικός στόλος έμαθε για την ήττα του


Στα τέλη του καλοκαιριού του 480 π.Χ. δύο στρατοί βρέθηκαν αντιμέτωποι στο στενό των Θερμοπυλών. Ο Περσικός στρατός, που πήγαινε νότια με στόχο να καταλάβει τις ελληνικές πόλεις και απέναντι του, πάντα ετοιμοπόλεμος, ο Ελληνικός στρατός, οι δυνάμεις από διάφορες πόλεις που είχαν συνενωθεί προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον κοινό εχθρό.Η Μάχη των Θερμοπυλών χαράχτηκε με τα λαμπρότερα γράμματα στην ελληνική και στην παγκόσμια ιστορία, ως μνημείο γενναιότητας και αυτοθυσίας μπροστά στο χρέος για την πατρίδα. Η περσική αυτοκρατορία είχε ήδη επιχειρήσει μία πρώτη εισβολή στον ελληνικό χώρο, το 490 π.Χ. επί βασιλείας Δαρείου. Η έκβασή της δεν ήταν ευνοϊκή για τους Πέρσες, καθώς, αν και αρχικά κατέλαβαν ορισμένες πόλεις, τελικά νικήθηκαν στην περίφημη Μάχη του Μαραθώνα από τους Αθηναίους. Ωστόσο, το σχέδιο εισβολής στην Ελλάδα δεν ξεχάστηκε.Σύντομα ο Δαρείος άρχισε να συγκεντρώνει νέο μεγάλο στρατό για να εισβάλλει ξανά στην ηπειρωτική Ελλάδα και να την καταλάβει αυτή τη φορά ολοκληρωτικά. Το 486 π.Χ, όμως, οι Αιγύπτιοι επαναστάτησαν (η Αίγυπτος είχε πέσει στα χέρια των Περσών επί Κύρου), αναβάλλοντας επ’ αορίστον την εισβολή των Περσών στην Ελλάδα. Ο Δαρείος πέθανε, καθώς ετοιμαζόταν να βαδίσει εναντίον της Αιγύπτου και ο θρόνος της Περσίας πέρασε στον γιο του, Ξέρξη Α΄. Ο Ξέρξης κατέπνιξε εύκολα την αιγυπτιακή επανάσταση και πολύ γρήγορα ξανάρχισε τις προετοιμασίες του πατέρα του για την εισβολή στην Ελλάδα. Η εισβολή απαιτούσε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και συγκέντρωση στρατού και υλικών. Ο Ξέρξης αντιλήφθηκε ότι τα στενά του Ελλησπόντου έπρεπε να γεφυρωθούν για να μπορέσει ο στρατός του να περάσει στην Ευρώπη και επίσης έπρεπε να ανοιχθεί μία διώρυγα κοντά στο όρος Άθω όπου, λόγω καταιγίδας το 492 π.Χ., είχε καταστραφεί ο περσικός στόλος. Η κατασκευή αυτών των τεχνικών έργων ήταν πολύ δύσκολη, ειδικά την εποχή εκείνη. Στις αρχές του 480 π.Χ., οι ετοιμασίες τελείωσαν και ο στρατός που συγκέντρωσε ο Ξέρξης στις Σάρδεις πέρασε στην Ευρώπη, περνώντας τον Ελλήσποντο πάνω από 2 πλωτές γέφυρες. Οι Αθηναίοι εν τω μεταξύ ετοιμάζονταν για πόλεμο με τους Πέρσες από τα μέσα της δεκαετίας του 480 π.Χ. και το 482 π.Χ., υπό την ηγεσία του Αθηναίου πολιτικού Θεμιστοκλή και μετά από συμβουλή της Πυθίας πάρθηκε η απόφαση να δημιουργήσουν ένα μεγάλο στόλο από τριήρεις, ο οποίος θα χρησίμευε για τις μάχες με τους Πέρσες. Ωστόσο, οι Αθηναίοι δεν πέτυχαν την απόλυτη αρχηγία των χερσαίων και θαλάσσιων ελληνικών δυνάμεων και επιπλέον θα χρειάζονταν μια ισχυρότερη συμμαχία για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες. Το 481 π.Χ. ο Ξέρξης έστειλε πρεσβευτές στην Ελλάδα ζητώντας υποταγή, αλλά σκόπιμα απέφυγε να στείλει πρεσβευτές στην Αθήνα και στη Σπάρτη. Εν τω μεταξύ, η Σπάρτη και η Αθήνα έλαβαν η καθεμία την υποστήριξη κάποιων ελληνικών πόλεων. Το φθινόπωρο του 481 π.Χ. στην Κόρινθο συναντήθηκαν οι εκπρόσωποι των ελληνικών πόλεων και δημιουργήθηκε η Ελληνική Συμμαχία, που είχε τη δύναμη να στείλει απεσταλμένους ζητώντας για βοήθεια και παροχή

http://3.bp.blogspot.com/-vk829O0jUWY/UJrJ7qJ1oTI/AAAAAAAAB20/6gsV7GYXZFY/s1600/plataies.jpg

στρατευμάτων από κάθε πόλη-μέλος για αμυντικούς σκοπούς. Αυτό ήταν αξιοσημείωτο για το διχασμένο ελληνικό κόσμο, αφού οι ελληνικές πόλεις-κράτη συμμετείχαν ακόμα σε εμφυλίους πολέμους.Το 480 π.Χ. συγκλήθηκε νέο συνέδριο. Μια αντιπροσωπεία από τη Θεσσαλία πρότεινε οι σύμμαχοι να στρατοπεδεύσουν στα στενά των Τεμπών, στα σύνορα της Θεσσαλίας, για να ανακόψουν την προώθηση του Ξέρξη. Μια δύναμη από 10.000 οπλίτες συγκεντρώθηκε στα στενά των Τεμπών, πιστεύοντας ότι οι Πέρσες δεν θα μπορούσαν να περάσουν. Ωστόσο, εκεί, ειδοποιήθηκαν από τον Αλέξανδρο Α΄ της Μακεδονίας ότι η κοιλάδα θα μπορούσε να παρακαμφθεί μέσω του περάσματος του Σαρανταπόρου και καθώς ο στρατός του Ξέρξη ήταν σαφώς μεγαλύτερος, οι Έλληνες οπισθοχώρησαν. Λίγο αργότερα, έμαθαν ότι ο Ξέρξης είχε περάσει τον Ελλήσποντο.

Ο Θεμιστοκλής πρότεινε μια δεύτερη στρατηγική άποψη στην Ελληνική Συμμαχία. Η διαδρομή στη νότια Ελλάδα (στη Βοιωτία, στην Αττική και στην Πελοπόννησο) θα απαιτούσε από τον στρατό του Ξέρξη να περάσει από το στενό πέρασμα των Θερμοπυλών. Το στενό θα μπορούσε εύκολα να κλείσει από τους Έλληνες οπλίτες, παρά την αριθμητική υπεροχή των Περσών. Επιπλέον, για να αποτρέψει τη παράκαμψη του στενού των Θερμοπυλών από τη θάλασσα, ο συμμαχικός στόλος θα έκλεινε τα στενά του Αρτεμισίου. Αυτή η τακτική έγινε δεκτή, ωστόσο, οι πελοποννησιακές πόλεις σχεδίαζαν να υπερασπιστούν τον Ισθμό της Κορίνθου σε περίπτωση που το σχέδιο αποτύχει, ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά των Αθηναίων έφευγαν μαζικά από τη Τροιζήνα.Ο περσικός στρατός φαίνεται να αργοπόρησε στη Θράκη και στη Μακεδονία, αλλά τελικά, τον Αύγουστο του 480 π.Χ., τα νέα της περσικής προσέγγισης έφθασαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο που οι Σπαρτιάτες, οι φυσικοί αρχηγοί της συμμαχίας, γιόρταζαν τα Κάρνεια. Σύμφωνα με τα έθιμα των Σπαρτιατών, την περίοδο της γιορτής των Καρνείων, ήταν απαγορευμένη κάθε στρατιωτική δραστηριότητα. Ήταν επίσης η περίοδος των Ολυμπιακών Αγώνων και λόγω της Ολυμπιακής εκεχειρίας θα ήταν διπλή ιεροσυλία για τους Σπαρτιάτες να βαδίσουν σε πόλεμο. Τελικά, οι Έφοροι της Σπάρτης αποφάσισαν ότι η επείγουσα κατάσταση ήταν αρκετά σημαντική δικαιολογία για να στείλουν στρατό στις Θερμοπύλες, υπό την ηγεσία του βασιλιά τους Λεωνίδα Α΄. Ο Λεωνίδας πήρε μαζί τους 300 άνδρες από τη βασιλική σωματοφυλακή, τους Ιππείς, καθώς και αρκετούς στρατιώτες από άλλα μέρη της ευρύτερης περιοχής (συμπεριλαμβανομένων των ειλώτων).

Ο θρύλος των Θερμοπυλών, όπως αναφέρεται από τον Ηρόδοτο, αναφέρει ότι οι Σπαρτιάτες συνάντησαν την Πυθία, στις αρχές του 480 π.Χ. και αυτή τους έδωσε προφητεία την οποία όταν άκουσε ο Λεωνίδας πείστηκε ότι επρόκειτο για βέβαιο θάνατο, αφού οι δυνάμεις του δεν ήταν επαρκείς για μία νίκη. Γι’ αυτό και διάλεξε να πάρει μαζί του στρατιώτες που είχαν ζωντανούς γιούς, ώστε αν σκοτώνονταν στη μάχη, το όνομά τους να συνεχίζονταν από τους γιούς τους.Στην πορεία προς τις Θερμοπύλες, η σπαρτιατική δύναμη ενισχύθηκε με άνδρες από άλλες πόλεις και έφθασε στα στενά με περισσότερους από 5.000 άνδρες. Ο Λεωνίδας διάλεξε να στρατοπεδεύσει και να υπερασπιστεί τη «μεσαία πύλη», το πιο στενό μέρος των Θερμοπυλών, ενώ οι Φωκιείς είχαν κτίσει νωρίτερα ένα αμυντικό τείχος. Από τη κοντινή πόλη της Τραχίδας, ο Λεωνίδας έμαθε ότι υπάρχει ένα πέρασμα, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για υπερκέραση των στενών των Θερμοπυλών, γι’ αυτό και έστειλε 1.000 Φωκιείς για να αποφύγει την περικύκλωση του στρατού του.Τελικά, στα μέσα του Αυγούστου, ο περσικός στρατός πέρασε το Μαλιακό Κόλπο και έφθασε στις Θερμοπύλες. Με την άφιξη του περσικού στρατού στις Θερμοπύλες, οι Έλληνες συγκάλεσαν συνέδριο πολέμου. Μερικοί Πελοποννήσιοι πρότειναν να υποχωρήσουν στον Ισθμό της Κορίνθου και να κλείσουν το πέρασμα για την Πελοπόννησο. Οι Φωκιείς και οι Λοκροί, οι οποίοι κατοικούσαν στις κοντινές περιοχές, αντέδρασαν και συμβούλευσαν να υπερασπιστούν τις Θερμοπύλες και να στείλουν εκεί περισσότερη βοήθεια. Ο Λεωνίδας τελικά αποφάσισε να αντιτάξει άμυνα στις Θερμοπύλες.Ο Ξέρξης έστειλε τότε απεσταλμένο για να διαπραγματευτεί με τον Λεωνίδα, ενώ στους άλλους Έλληνες προσφέρθηκε η ελευθερία τους και ο τιμητικός τίτλος «Φίλοι των Περσών» και επιπλέον καλύτερα εδάφη από ό,τι ήδη κατείχαν. Όταν ο Λεωνίδας αρνήθηκε, ο πρέσβης του ζήτησε να καταθέσει τα όπλα και ο Λεωνίδας απάντησε το θρυλικό: «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ» (Έλα να τα πάρεις). Αυτή η ιστορική απάντηση του βασιλιά Λεωνίδα προς τον αλαζόνα Πέρση βασιλιά, έμεινε στην ιστορία, παραδειγματίζοντας και εμψυχώνοντας δεκάδες γενιές Ελλήνων. Η μεγάλη αλαζονεία όμως, αλλά και η εμπιστοσύνη του Πέρση βασιλιά στις στρατιωτικές του δυνάμεις, η οποία βασιζόταν περισσότερο στην αριθμητική υπεροχή τους σε

σχέση με τις ελληνικές, δεν επέτρεψαν στον Ξέρξη ούτε στιγμή να σκεφτεί το μεγαλείο των απαντήσεων του Λεωνίδα, απέναντι στις αξιώσεις του.

Μετά την άρνηση του Λεωνίδα για παράδοση των όπλων και πέντε ημέρες αφότου ο περσικός στρατός είχε φτάσει στις Θερμοπύλες, η μάχη ξεκίνησε. Αν και υπάρχουν πολλές εκδοχές αναφορικά με το αριθμητικό μέγεθος, τόσο του περσικού, όσο και του ελληνικού στρατού, σύμφωνα με τις πλέον συγκρατημένες, σύγχρονες εκτιμήσεις, αναμετρήθηκαν 70.000-300.000 Πέρσες και 7.000 Έλληνες.Η μάχη της πρώτης ημέρας, ήταν ιδιαιτέρως βίαιη και κύλησε ευνοϊκά για τους Έλληνες μαχητές, οι οποίοι σκότωσαν τόσους Πέρσες, ώστε σύμφωνα με τον θρύλο, ο Ξέρξης σηκώθηκε τρεις φορές από το θρόνο του για να παρακολουθήσει τη μάχη.Η δεύτερη μέρα κύλησε παρόμοια με την πρώτη, αλλά το τέλος της σημαδεύτηκε από την πιο γνωστή προδοσία παγκοσμίως. Ένας ντόπιος κάτοικος, ο Εφιάλτης του Ευρυδήμου, που γνώριζε πολύ καλά την περιοχή υπέδειξε στον Πέρση βασιλιά μία στενή και δύσβατη διάβαση, την Ανοπαία ατραπό, η οποία ξεκινάει από τον Ασωπό ποταμό και καταλήγει σε πολύ μικρή απόσταση από το τρίτο στενό των Θερμοπυλών, δηλαδή στα νώτα των Ελληνικών δυνάμεων, ένα μονοπάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει προκειμένου να επιτεθεί στους Έλληνες από πίσω, περικυκλώνοντας τους.Ο Ξέρξης, εκμεταλλεύτηκε το πλεονέκτημα που του έδωσε ο προδότης και διατάζει αμέσως μια ισχυρή περσική δύναμη 20.000 ανδρών υπό τον αρχηγό των Αθανάτων Υρδάνη, να διασχίσει με την βοήθεια του Εφιάλτη το μονοπάτι και να βρεθεί στα νώτα των Ελληνικών δυνάμεων. Έτσι τα ξημερώματα της τρίτης μέρας, οι Έλληνες βρέθηκαν να πολεμούν εναντίον δύο στρατών: αυτού που βρισκόταν μπροστά τους και αυτού που βρισκόταν πίσω τους. Με την κατάσταση να επιδεινώνεται, πάρθηκε η απόφαση τα ελληνικά στρατεύματα να αποχωρήσουν αφήνοντας πίσω μια δύναμη ικανή να συγκρατήσει του Πέρσες στρατιώτες. Έτσι λοιπόν, ο Λεωνίδας μαζί με λιγοστούς στρατιώτες, συγκριτικά με τους αντιπάλους, βρέθηκε να μάχεται εναντίον ολόκληρου του περσικού στρατού.

Οι Έλληνες, έδωσαν μια ένδοξη μάχη καταφέρνοντας να συγκρατήσουν για επαρκές διάστημα τους Πέρσες και σκοτώνοντας πολλούς εξ’ αυτών, ανάμεσα στους οποίους, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο και δύο αδέλφια του Ξέρξη. Φυσικά, δεν ήταν δυνατό να νικήσουν σε μία τόσο άνιση μάχη. Αλλά ακριβώς αυτή η έκβαση της μάχης, που ενώ την γνώριζαν εκ των προτέρων, αποφάσισαν να παραμείνουν, τους καθιστά ένδοξους και την πράξη τους σύμβολο ανδρείας και αυταπάρνησης.Το χαρακτηριστικό επίγραμμα του τύμβου των Σπαρτιατών στις Θερμοπύλες, που αν και δεν σώζεται σήμερα, το γνωρίζουμε από τον Ηρόδοτο, υποδηλώνει την έννοια του καθήκοντος όχι απέναντι στον εκάστοτε άρχοντα, αλλά σε αξίες που υπερβαίνουν το ατομικό συμφέρον: «Ὦ ξεῖν’, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε κείμεθα, τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι». («Ξένε, ανακοίνωσε στους Σπαρτιάτες ότι εδώ βρισκόμαστε, τηρώντας τις διαταγές τους»).Μετά τη σύγκρουση, ο ελληνικός στόλος στο Αρτεμίσιο έλαβε τα νέα για την ήττα στις Θερμοπύλες. Δεδομένου ότι η στρατηγική τους απαιτούσε νίκη και στις Θερμοπύλες και στο Αρτεμίσιο και εξαιτίας των μεγάλων απωλειών τους, ο ελληνικός στόλος αποφάσισε να υποχωρήσει στη Σαλαμίνα. Οι Πέρσες κατέλαβαν τη Βοιωτία και την Αθήνα. Ωστόσο, αναζητώντας μια αποφασιστική νίκη κατά του περσικού στόλου, ο ελληνικός στόλος κατανίκησε τους Πέρσες στην ιστορική Ναυμαχία της Σαλαμίνας, στα τέλη του 480 π.Χ. Φοβούμενος ότι θα παγιδευτεί στην Ευρώπη, ο Ξέρξης υποχώρησε με το μεγαλύτερο μέρος του στρατού του στην Ασία, αφήνοντας το γαμπρό του Μαρδόνιο να ολοκληρώσει τη κατάληψη της Ελλάδας. Τον επόμενο χρόνο, ωστόσο, μετά την αποφασιστική νίκη των Ελλήνων στις Πλαταιές και την καταστροφή του στρατού του Μαρδόνιου, έληξε η περσική εισβολή και μαζί και οι Περσικοί Πόλεμοι.

Η μάχη των Θερμοπυλών έμεινε στην παγκόσμια ιστορία ως παράδειγμα αυταπάρνησης, αυτοθυσίας και υπακοής στους νόμους της Πατρίδας. Η αντίσταση των Ελλήνων αποτελεί παράδειγμα των πλεονεκτημάτων της σκληρής στρατιωτικής εκπαίδευσης, του καλύτερου εξοπλισμού και της ιδιοφυούς χρήσης του εδάφους ως πολλαπλασιαστή δύναμης, αλλά σαν σύμβολο γενναιότητας, φιλοπατρίας και απαράμηλου ηρωισμού.

theseus-aegean

Πηγή: diadrastiko: Η μάχη των Θερμοπυλών http://diadrastiko.blogspot.com/2012/11/blog-post_482.html#ixzz2mKSu8hud

http://theseus-aegean.blogspot.gr/2012/11/blog-post_1447.html

http://diadrastiko.blogspot.com/2012/11/blog-post_482.html#ixzz2mKSu8hud



3ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ

[139]

«ΗμάχητωνΘερμοπυλών»:

ΈναπαράδειγμαδιδακτικούσεναρίουΙστορίας

Ξαφάκος Ευστάθιος1, Στουραΐτης Ηλίας2, Λεκαράκου Δ. Παναγιώτα3, Σολωμού Κατερίνα4

1Δάσκαλος, υπ. Δρ., M.Ed., Δημοτικό Σχολείο Λεονταρίου Βοιωτίας

[email protected] 2 Ιστορικός, υπ. Δρ., MA, Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια

[email protected]

3Δασκάλα, 18ο Δημοτικό Σχολείο Κορυδαλλού [email protected]

4Δασκάλα, Διευθύντρια Δημοτικού Σχολείου Λεονταρίου Βοιωτίας [email protected]

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το παρόν διδακτικό σενάριο αποτελεί μία σύγχρονη εναλλακτική πρόταση διδασκαλίας της Ιστορίας, αποκλίνουσας των παραδοσιακών διδακτικών μεθόδων, η οποία όμως είναι συμβατή με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, καθώς οι διδακτικοί στόχοι παραμένουν οι ίδιοι. Βασική επιδίωξη της συγκεκριμένης διδακτικής προσέγγισης είναι η προσπάθεια καλλιέργειας κι ενίσχυσης της ιστορικής συνείδησης και κριτικής σκέψης των μαθητών/τριών. Ο σχεδιασμός του σεναρίου βασίζεται στις αρχές των θεωριών της Γνωστικής Ευελιξίας (Cognitive Flexibility Theory) και της Ανακαλυπτικής μάθησης (Bruner), καθώς οι μαθητές/τριες καλούνται να ανακαλύψουν τη γνώση, να προσεγγίσουν πολύπλευρα το ιστορικό γεγονός, να αναζητήσουν και να εξετάσουν την εγκυρότητα και αξιοπιστία των ιστορικών πηγών αναλύοντας και συνδυάζοντας το εικονικό περιεχόμενο του σχολικού βιβλίου με αυτό που ίδιοι/ες αναζήτησαν από το διαδίκτυο, από υπερκείμενα, αλλά και από έντυπο ιστορικό υλικό. Για την υλοποίηση του προτεινόμενου διδακτικού σεναρίου αξιοποιούνται οι νέες τεχνολογίες και συγκεκριμένα επιλεγμένοι διαδικτυακοί τόποι, ηλεκτρονικοί ιστορικοί χάρτες, λογισμικά γενικής χρήσης, όπως ακόμη και ένα λογισμικό δημιουργίας κόμικ.

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: ιστορική σκέψη και συνείδηση, κριτική σκέψη, ψηφιακές τεχνολογίες, διδακτικό σενάριο

ΑΞΟΝΕΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

1. Τίτλος διδακτικού σεναρίου: Η μάχη των Θερμοπυλών

2. Εκτιμώμενη διάρκεια διδακτικού σεναρίου: 6 διδακτικές ώρες

3. Ένταξη του διδακτικού σεναρίου στο πρόγραμμα σπουδών/προαπαιτούμενες γνώσεις

«Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Επικοινωνιών στη διδακτική πράξη»

[140]

Το σενάριο αφορά στο γνωστικό αντικείμενο της Ιστορίας της Δ’ τάξης και πιο συγκεκριμένα το κεφάλαιο 17 «Η μάχη των Θερμοπυλών». Το διδακτικό σενάριο είναι συμβατό με το σχολικό αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Οι μαθητές έχουν ασχοληθεί στα προηγούμενα μαθήματα με τον περσικό κίνδυνο και τη μάχη του Μαραθώνα, οπότε θα πρέπει να γνωρίζουν σχετικά με τις επιθέσεις των Περσών έναντι των Ελλήνων. Δυσκολίες παρουσιάζονται σχετικά με την χωροχρονική τοποθέτηση των γεγονότων, δηλαδή δυσκολεύονται να εντοπίσουν τις περιοχές στις οποίες έλαβαν χώρα οι μάχες, όπως ακόμη το πότε έγιναν, πόσα δηλαδή χρόνια έχουν παρέλθει από τη περίοδο των περσικών πολέμων. Ως προς τις νέες τεχνολογίες, οι μαθητές πιθανόν να αντιμετωπίσουν δυσκολίες σχετικά με τη χρήση του πληκτρολογίου και των λογισμικών, οπότε καθίσταται απαραίτητη η καθοδήγηση από τον εκπαιδευτικό. Θεμιτό θα ήταν να έχει προηγηθεί η εξάσκηση με τα συγκεκριμένα λογισμικά και την πλοήγηση στο διαδίκτυο.

4. Σκοποί και στόχοι του διδακτικού σεναρίου

Γενικός σκοπός: Να προσεγγίσουν πολύπλευρα το ιστορικό γεγονός της μάχης των Θερμοπυλών και να γνωρίσουν τους βασικούς πρωταγωνιστές, καλλιεργώντας ιστορική σκέψη και συνείδηση. Στόχοι: Σε επίπεδο γνώσεων

• Να γνωρίσουν τον χρόνο, τον τρόπο διεξαγωγής και την έκβαση της μάχης των Θερμοπυλών (από το βιβλίο δασκάλου) (1η – 2η διδακτική ώρα –ιστορική γραμμή -βίντεο- διαδίκτυο).

• Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία του πατριωτισμού ως παράγοντα νίκης (από το βιβλίο δασκάλου) (3η - 4η - 5η – 6η ώρα – τελικό τεστ αξιολόγησης)

• Να εκτιμήσουν το μέγεθος της θυσίας του Λεωνίδα και των συντρόφων του (από το βιβλίο δασκάλου (3η - 4η - 5η ώρα – μελέτη ιστορικών πηγών από έντυπες και ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες και επιλεγμένους ιστότοπους).

• Να γνωρίσουν τον Λεωνίδα ως βασιλιά της Σπάρτης και τον Ξέρξη ως βασιλιά των Περσών (3η - 4η -5η ώρα - διαδίκτυο).

• Να γνωρίσουν τους Θεσπιείς και τον ρόλο που διαδραμάτισαν κατά τη διάρκεια της μάχης (3η - 4η -5η ώρα - διαδίκτυο). Σε επίπεδο δεξιοτήτων

• Να καλλιεργήσουν αναλυτική και συνθετική ικανότητα (εννοιολογικός χάρτης - διαδίκτυο – λογισμικό παρουσίασης) .

• Να εξοικειωθούν με τη διαδικασία της διερεύνησης και αξιολόγησης ιστορικών πληροφοριών (διαδίκτυο).

• Να εξοικειωθούν με την παρατήρηση της εικόνας ως πηγής πληροφοριών (διαδίκτυο).

• Να προσεγγίσουν πρωτογενείς πηγές από έντυπες εγκυκλοπαίδειες και το διαδίκτυο και να αντλήσουν πληροφορίες, για να ερμηνεύσουν τα συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα.

• Να διασταυρώσουν πληροφορίες. • Να καλλιεργήσουν τις κοινωνικές δεξιότητές τους μέσα από τη συνεργασία

τους (λογισμικά γενικής χρήσης – λογισμικό για δημιουργία κόμικ).


[141]

Σε επίπεδο στάσεων • Να εκτιμήσουν, μέσα από τη δραστηριοποίησή τους σε ομάδες, την

σημαντικότητα και αποτελεσματικότητα της συνεργατικής μάθησης και της καλλιέργειας θετικού κλίματος(λογισμικά γενικής χρήσης – λογισμικό για δημιουργία κόμικ). Σε επίπεδο συναισθημάτων

• Να συναισθανθούν τη θέση του Λεωνίδα και την απόφασή του να μην παραδοθεί(λογισμικά γενικής χρήσης – λογισμικό για δημιουργία κόμικ). Ως προς τη χρήση των ΤΠΕ

• Να εξοικειωθούν με τη χρήση του λογισμικού δημιουργίας κόμικ (ComicLab). • Να εξοικειωθούν με τη χρήση της τεχνολογίας της Πληροφορικής (χρήση Η/Υ,

πληκτρολογίου, λογισμικών κι εφαρμογών (Όλες οι δραστηριότητες)

5. Οργάνωση της τάξης - Χρήση Η.Υ. και γενικά ψηφιακών μέσων για το διδακτικό σενάριο

Πρόκειται να συσταθούν ομάδες έρευνας (η καθεμία ομάδα θα απαρτίζεται από τρία άτομα) (Sharan & Hertz-Lazarowitz, 1980) εντός της σχολικής τάξης, οι οποίες προϋποθέτουν την ύπαρξη τεσσάρων παραγόντων: α) τη συστηματική οργάνωση της τάξης σε ομάδες, β) τη χρήση δραστηριοτήτων, τέτοιων που να μπορούν να διερευνηθούν με ποικίλους τρόπους από τις ομάδες, γ) την προώθηση της πλουραλιστικής συζήτησης των μαθητών σχετικά με τα ζητήματα που θίγονται προς διερεύνηση και δ) την επικοινωνία του/της εκπαιδευτικού και τη βοήθειά του/της προς τους μαθητές. Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή, γίνεται σε πρώτη φάση ομαδοποίηση των μαθητών, ενώ οι ομάδες που προκύπτουν είναι ανομοιογενείς. Κατόπιν ακολουθεί ο καθορισμός των θεμάτων της διερεύνησης των ομάδων προσεκτικά, ώστε να είναι δυνατή η αντιμετώπισή τους ή η διερεύνησή τους από πολλές πιθανές όψεις ή θεωρήσεις. Oι ομάδες χωρίζονται και στη συνέχεια αναλύουν το προς διερεύνηση θέμα σε υποθέματα (π.χ. ο Λεωνίδας ως βασιλιάς της Σπάρτης, ο Ξέρξης ως βασιλιάς της Περσίας). Με αυτόν τον τρόπο καθορίζουν τι πρέπει να μελετηθεί και πώς. Oι μαθητές συλλέγουν πληροφορίες, αξιολογούν δεδομένα και προσπαθούν να εξάγουν συμπεράσματα. Συζητούν μεταξύ τους και με τον δάσκαλο προκειμένου να καταλήξουν σε αποφάσεις. H ομάδα προσπαθεί να φτιάξει μια αναφορά ή μια περίληψη της δουλειάς της οργανώνοντας, συνθέτοντας και διυλίζοντας τις νέες πληροφορίες. Θεμιτό είναι οι πληροφορίες να μην είναι λεπτομερείς. Eπίσης, γίνεται ένας έλεγχος κατά πόσο δούλεψαν και συνεργάστηκαν μεταξύ τους όλοι οι μαθητές. Γίνεται η τελική παρουσίαση των εργασιών των ομάδων. H τελική παρουσίαση μπορεί να γίνει με ποικίλους τρόπους. Στο συγκεκριμένο μάθημα θα γίνει παρουσίαση με τη χρήση του λογισμικού παρουσίασης Powerpoint. Η δημιουργία της παρουσίασης γίνεται με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού, διότι οι μαθητές δεν γνωρίζουν πολύ καλά το συγκεκριμένο λογισμικό. Τέλος, η αξιολόγηση αφορά στην ικανότητα σύνθεσης εφαρμογής ή παραγωγής συμπερασμάτων (Sharan et al., 1984). Η καθεμία ομάδα πρόκειται να έχει έναν φορητό υπολογιστή (επομένως θα πρέπει να υπάρχουν 5 - 6). Ο κάθε υπολογιστής θα είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο και θα έχει εγκατεστημένα τα λογισμικά που πρόκειται να


[142]

αξιοποιηθούν. Ακόμη, θα πρέπει να υπάρχει βιντεοπροβολέας ή τηλεόραση για να καταστεί εφικτή η παρουσίαση των εργασιών των μαθητών. Πρόκειται να χρησιμοποιηθούν τα λογισμικά γενικής χρήσης και το διαδίκτυο. Συγκεκριμένα, το διαδίκτυο ως γνωστικό εργαλείο αποσκοπεί στην κριτική επεξεργασία της πληροφορίας και της ένταξής της στο σενάριο. Οι μαθητές αυτενεργούν αναζητώντας και ανακαλύπτοντας τη νέα γνώση. Μέσω της Wikipedia και του Google Earth, αλλά και άλλων επιλεγμένων διαδικτυακών τόπων οι μαθητές πρόκειται να βρουν περισσότερες πληροφορίες για τις έννοιες που μελετώνται και να τις αντιπαραβάλλουν με αυτές που θα βρουν από τις έντυπες εγκυκλοπαίδειες και από τα παραθέματα το σχολικού βιβλίου. Το λογισμικό παρουσίασης (Powerpoint) επιτρέπει την προετοιμασία και τη δημιουργία από τους μαθητές (με την καθοδήγηση του/της εκπαιδευτικού) πολυμεσικών παρουσιάσεων, τη συλλογή και οργάνωση πληροφοριών, προκαλώντας με αυτόν τον τρόπο το ενδιαφέρον των μαθητών για τη συγκεκριμένη ενότητα. Ο επεξεργαστής κειμένου (Word), ως εργαλείο διαχείρισης και επεξεργασίας πληροφοριών, επιτρέπει την ομαδοσυνεργατική παραγωγή γραπτού λόγου από τους μαθητές. Για αυτόν το λόγο το τελικό τεστ αξιολόγησης, που είναι σε μορφή word, θα βοηθήσει στην ανατροφοδότηση όλων όσων διδάχτηκαν και στην ομαδοσυνεργατική παραγωγή γραπτού λόγου. Ο εννοιολογικός χάρτης (Novak, 1991) (με τη μορφή υπερκειμένου), ο οποίος βρίσκεται σε μορφή Word, θα χρησιμοποιηθεί από τους μαθητές για την οικοδόμηση και αναπαράσταση εννοιών και γνώσεων (Κόμης, 2004). Ακόμη αξιοποιείται το λογισμικό Comic Strip (δημιουργία κόμικ) (Βασιλικοπούλου, Μπολουδάκης, Αράπογλου & Ρετάλης, 2007), διότι η δημιουργία κόμικ αποτελεί μία ευχάριστη δραστηριότητα. Μέσα από το συγκεκριμένο λογισμικό οι μαθητές επιλέγουν και τοποθετούν εικόνες με τους βασικούς πρωταγωνιστές, τοπία και διαλόγους, με αποτέλεσμα να καλλιεργούν τις δεξιότητές τους ως προς τις νέες τεχνολογίες. Ακόμη, μέσα από τη δημιουργία των διαλόγων, συναισθάνονται τη θέση των ηρώων καλλιεργώντας με αυτόν τον τρόπο ιστορική συνείδηση (Νάκου, 2000; Κόκκινος κ.ά., 2005).

6. Περιγραφή και αιτιολόγηση του διδακτικού σεναρίου

Α. Υιοθετούνται κι εφαρμόζονται οι αρχές της ανακαλυπτικής μάθησης (Bruner, 1961), σύμφωνα με τις οποίες οι μαθητές ανακαλύπτουν τη γνώση μέσα από ανακαλυπτικές διαδικασίες. Ο Bruner (1961) θεωρεί πως η σταδιακή ανακάλυψη των εσωτερικών δομών, νόμων και αρχών που διέπουν ένα γεγονός ή ένα φαινόμενο συντελούν στη βαθύτερη κατανόησή του από τους μαθητές. Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη σταδιακή ανακάλυψη μπορεί να αποτελέσει ο εκπαιδευτικός παρέχοντας συνεχώς κίνητρα στον μαθητή, ενισχύοντας δηλαδή τη θετική συμπεριφορά του. Με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού, ο μαθητής μπορεί ευκολότερα να φτάσει στον στόχο του, στην απόκτηση της καινούριας γνώσης (καθοδηγούμενη ανακάλυψη). Επιπρόσθετα, λαμβάνονται υπόψη βασικές αρχές της θεωρίας της Γνωστικής Ευελιξίας (Spiro, Feltovich, Jacobson & Coulson, 1992), καθώς δίνονται στους μαθητές υπερκειμενικά κείμενα, στα οποία η γνώση δεν περιορίζεται στην


[143]

αναπαραγωγή αλλά καθίσταται δημιουργική, καθώς οδηγεί στην κατασκευή νοήματος από τους μαθητές. Στο πλαίσιο του γνωστικού αντικειμένου της Ιστορίας, οι νέες τεχνολογίες μπορούν να αξιοποιηθούν με τέτοιον τρόπο, έτσι ώστε να διευκολύνουν την πρόσβαση σε πλούσιο ιστορικό υλικό, συμβάλλοντας σε μία πιο ουσιαστική, ενεργητική και διαδραστική μαθησιακή διαδικασία αναπτύσσοντας οι μαθητές δεξιότητες ιστορικής διερεύνησης και καλλιεργώντας κριτική και ιστορική σκέψη, καθώς και ιστορική συνείδηση (Τσιβάς, 2011). Η καλλιέργεια ιστορικής σκέψης αφορά στην κατανόηση των ιστορικών γεγονότων, την προσέγγιση των προσώπων και τη σύνδεση αιτίων και αποτελεσμάτων, ενώ η ανάπτυξη ιστορικής συνείδησης αναφέρεται στην κατανόηση της συμπεριφοράς του ανθρώπου σε συγκεκριμένες καταστάσεις (Νάκου, 2000; Κόκκινος κ.ά., 2005).

Β. (1η - 2η διδακτική ώρα). Αρχικά ανακοινώνεται στους/στις μαθητές/ριες ο τίτλος της ενότητας και στη συνέχεια πραγματοποιείται ανάκληση των προηγούμενων γνώσεών τους σχετικά με τον περσικό κίνδυνο (προηγούμενη ενότητα 16) και τη μάχη στον Μαραθώνα. Έπειτα, προβάλλεται ως αφόρμηση μία εικόνα, η οποία απεικονίζει το άγαλμα του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες. Ο/Η εκπαιδευτικός ρωτά αν γνωρίζουν το συγκεκριμένο άγαλμα και αν έχουν επισκεφθεί τις Θερμοπύλες. Αφού γίνει η αποκάλυψη του ονόματος του αγάλματος και ο χωρικός προσδιορισμός του, ο/η εκπαιδευτικός αναφέρει πως οι Πέρσες συνέχισαν να απειλούν την Ελλάδα, με αποτέλεσμα να λάβει χώρα και άλλη μάχη, στις Θερμοπύλες. Στη συνέχεια προβάλλεται μία ιστορική γραμμή (σε μορφή word), έτσι ώστε να κατανοήσουν οι μαθητές τη χρονική περίοδο που έλαβε χώρα η συγκεκριμένη μάχη. Ακολουθεί η παρουσίαση ενός εννοιολογικού χάρτη, ο οποίος εμπεριέχει τα σημαντικότερα γεγονότα, αλλά και τα βασικότερη σημεία της ενότητας. Ακόμη, προβάλλεται ένα σχετικό βίντεο, το οποίο περιγράφει με αναλυτικό τρόπο τα γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν και κατά τη διάρκεια της μάχης, όπως επίσης και ένας ηλεκτρονικός χάρτης, ο οποίος παρουσιάζει τον τρόπο παράταξης των δύο στρατών. Στη συνέχεια, οι μαθητές διαβάζουν το κείμενο μέσα από το σχολικό βιβλίο, καθώς και τα παραθέματά του. Οι μαθητές επεξεργάζονται τις κεντρικές έννοιες του μαθήματος και ακολουθεί συζήτηση. (3η - 4η διδακτική ώρα) Χωρίζονται οι ομάδες έρευνας και ανατίθεται σε καθεμιά ένα συγκεκριμένο θέμα, το οποίο θα πρέπει να διερευνήσουν αναλυτικά, να επεξεργαστούν τις πηγές που θα εντοπίσουν μέσω των έντυπων εγκυκλοπαιδειών και του διαδικτύου και στο τέλος να κάνουν μία παρουσίαση. Τα θέματα που θα μπορούσαν να αναλάβουν είναι: «ο Λεωνίδας ως βασιλιάς της Σπάρτης», «ο Ξέρξης ως βασιλιάς της Περσίας», «η μάχη στις Θερμοπύλες», «ο Εφιάλτης», «οι 700 Θεσπιείς». Στη συνέχεια ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να τονίσει τον τρόπο ανάλυσης των ιστορικών πηγών από τους μαθητές και συγκεκριμένα να διατυπώσει τα εξής ερωτήματα: Ποιος δημιούργησε την πηγή και γιατί; Ο καταγραφέας του ιστορικού γεγονότος είναι ουδέτερος ή έχει απόψεις και συμφέροντα που μπορεί να επηρέασαν αυτό που κατέγραψε; Ο καταγραφέας δημιούργησε την πηγή για προσωπική ή δημόσια χρήση; Ο καταγραφέας ήθελε να πληροφορήσει ή να πείσει;


[144]

Μια ιστορική πηγή συνήθως επιβεβαιώνει και τεκμηριώνει τις πληροφορίες του σχολικού εγχειριδίου, πολλές φορές επεξηγεί τα ιστορικά στοιχεία που παραθέτει το σχολικό βιβλίο, παρέχει πρόσθετα στοιχεία για ένα θέμα, όπως ακόμη μπορεί ορισμένες φορές να καταθέτει μια αντίθετη άποψη και να διαφοροποιείται από αυτή που υποστηρίζεται στο κείμενο του σχολικού βιβλίου, ή μπορεί ακόμα και να αποτελεί συνδυασμό των παραπάνω. Ο μαθητής καλείται να αντιληφθεί τη σχέση της πηγής με το σχολικό βιβλίο και στη συνέχεια να αξιοποιήσει το κείμενο της πηγής. Επιπλέον, ο μαθητής προσπαθεί να συνδυάσει τα δεδομένα του βιβλίου με αυτά της πηγής. Κατά την ανάγνωση της πηγής θα πρέπει να εντοπίσει τα στοιχεία εκείνα που έχουν νοηματική συνάφεια με όσα ο ίδιος γνωρίζει από το σχολικό βιβλίο. Στην περίπτωση που η πηγή καταγράφει αντίθετες απόψεις από εκείνες του βιβλίου πρέπει, αφού πρώτα καταγράψουν οι μαθητές τις ιστορικές γνώσεις από το σχολικό εγχειρίδιο, να σημειώσουν και να τονίσουν την αντίθεση της πηγής. Στη συνέχεια αξιοποιούν το κείμενο της πηγής για να επιβεβαιώσουν, να τεκμηριώσουν και να αναπτύξουν περισσότερο τα όσα έχουν ήδη γράψει από το βιβλίο. Αφού πραγματοποιηθεί η σχετική συζήτηση σχετικά με την αξιοπιστία των πηγών, στη συνέχεια ακολουθεί η διερεύνηση του θέματος από κάθε ομάδα και η επεξεργασία των ιστορικών πηγών. Οι μαθητές ανατρέχουν σε συγκεκριμένο ιστότοπο, ο οποίος παρουσιάζει τα ιστορικά γεγονότα μέσα από τη ματιά αρχαίων ιστορικών συγγραφέων. Επίσης, βρίσκουν πληροφορίες και εικόνες από τις έντυπες εγκυκλοπαίδειες και από το διαδίκτυο σχετικά με τα υπό διερεύνηση θέματα. Στη συνέχεια αντιπαραβάλλουν τις πληροφορίες, έτσι ώστε να διαπιστωθεί η εγκυρότητα των πηγών. Οι μαθητές/τριες, κατά τη διάρκεια αυτής της διδακτικής ώρας, ανατρέχουν στον εννοιολογικό χάρτη και την ιστορική γραμμή, που έχουν υπερκειμενική μορφή (εμπεριέχονται σύνδεσμοι με σχετικές πληροφορίες και βίντεο), ούτως ώστε να βρουν πληροφορίες και να τις διασταυρώσουν με αυτές του σχολικού βιβλίου. Αφού πραγματοποιηθεί η συλλογή των πληροφοριών από αξιόπιστες πηγές, στη συνέχεια συντάσσουν ένα κείμενο και δημιουργούν μία παρουσίαση, η οποία περιέχει κείμενα, εικόνες και βίντεο. (5η διδακτική ώρα) Οι μαθητές παρουσιάζουν στο λογισμικό παρουσίασης (Powerpoint) τις πληροφορίες που έχουν συλλέξει σχετικά με το θέμα που τους είχε ανατεθεί. Με τη χρήση του λογισμικού δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές της κάθε ομάδας, να συνεργαστούν, να ανταλλάξουν απόψεις και να εξοικειωθούν με τη χρήση του πληκτρολογίου και του λογισμικού. Στη συνέχεια, αφού πραγματοποιηθούν όλες οι παρουσιάσεις από την κάθε ομάδα, ακολουθεί συζήτηση σχετικά με την αξιοπιστία των πηγών, αλλά και για τα αποτελέσματα της έρευνάς τους. Δίνεται έμφαση στο ζήτημα της διασταύρωσης των ιστορικών πληροφοριών, όπως ακόμη αν οι ίδιοι οι μαθητές συμφωνούν με τα ευρήματα των άλλων ομάδων. Επίσης, διατυπώνονται ερωτήσεις προς τους μαθητές όπως: Πώς αισθάνθηκε ο Λεωνίδας, όταν του ζήτησαν οι Πέρσες να παραδώσει τα όπλα; Γιατί αρνήθηκε; Αισθάνθηκε φόβο εκείνη τη στιγμή; Με αυτές τις ερωτήσεις ο/η εκπαιδευτικός προσπαθεί να καλλιεργήσει την ενσυναίσθηση, αλλά και την


[145]

ιστορική συνείδηση στους μαθητές του. Να μπορέσουν να βρεθούν στη θέση του Λεωνίδα, ο οποίος είχε να πάρει μία πολύ δύσκολη απόφαση. Οι μαθητές, οι οποίοι είχαν αναλάβει την παρουσίαση σχετικά με τον Λεωνίδα, καλούνται να απαντήσουν στην ερώτηση: «Γιατί ο Λεωνίδας και οι στρατιώτες του, ενώ ήταν σίγουρο πως θα πεθάνουν, έμειναν να πολεμήσουν στις Θερμοπύλες;». Με τον ίδιο τρόπο υποβάλλονται ερωτήσεις και στις άλλες ομάδες, οι οποίες έχουν ασχοληθεί με τον Ξέρξη, τον Εφιάλτη και τους Θεσπιείς. (6η διδακτική ώρα) Οι μαθητές με την καθοδήγηση του/της εκπαιδευτικού πρόκειται να ασχοληθούν με το λογισμικό δημιουργίας κόμικ. Δίνονται οι οδηγίες χρήσης του από τον δάσκαλο και στη συνέχεια προσπαθούν οι ίδιοι/ες να δημιουργήσουν κόμικς, τα οποίο αναφέρονται στους πρωταγωνιστές της μάχης των Θερμοπυλών.

Τα τελευταία 15 λεπτά της διδακτικής ώρας διανέμεται το τελικό τεστ αξιολόγησης, ούτως ώστε να διαπιστωθεί ο βαθμός κατανόησης των όσων διδάχθηκαν. Στην αξιολόγηση προστίθεται και ο βαθμός συνεργατικής ικανότητας μεταξύ των μαθητών.

Καθ’ όλη τη διάρκεια διεξαγωγής το διδακτικού σεναρίου εφαρμόζεται η διαμορφωτική αξιολόγηση, η οποία γίνεται αναφορικά με:

• Την ανάπτυξη πρωτοβουλιών στην εκτέλεση των μαθησιακών έργων. • Τη συνεργασία και τη διαμαθητική επικοινωνία που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο

των ομάδων και της σχολικής τάξης για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων. • Την αξιοποίηση διαδικτυακών διευθύνσεων και λογισμικών, προκειμένου να

συλλέξουν πληροφορίες και να παράγουν υλικό από κείμενα και εικόνες, το οποίο παρουσιάζουν στους συμμαθητές τους.

• Την ποιότητα της επιχειρηματολογίας και των διαλόγων που αναπτύσσουν, προκειμένου να παρουσιάσουν και να υποστηρίξουν τη γνώμη τους.

7. Προτάσεις για περαιτέρω δραστηριότητες – προτεινόμενες εργασίες - επέκταση

Η συγκεκριμένη ενότητα θα μπορούσε να αναλυθεί και να διδαχθεί με διαθεματικό τρόπο. Υπάρχει η δυνατότητα σύνδεσης και με άλλα γνωστικά αντικείμενα, όπως για παράδειγμα με: τη Γλώσσα (ετυμολογία της λέξης Θερμοπύλες, φράσεις αρχαίων Ελλήνων όπως «Μολών λαβέ», κύρια ουσιαστικά, όπως Λεωνίδας, Ξέρξης, όπως ακόμη παραγωγή γραπτού λόγου), τα Μαθηματικά (χιλιομετρική απόσταση Σπάρτης –Θερμοπυλών –μονάδες μέτρησης μήκους, αριθμός στρατιωτών –αριθμοί μέχρι το 10.000), με τη Μελέτη Περιβάλλοντος (γνωρίζω την Ελλάδα, γεωγραφικές περιοχές όπως Θερμοπύλες, Σπάρτη).

8. Βιβλιογραφία – Πηγές

Novak, J.D. (1991). Clarify with concept maps: A tool for students and teachers alike. The Science.

Bruner, J.S. (1961). The act of discovery. Harvard Educational Review, 31, 21-32.

Βασιλικοπούλου Μ., Μπολουδάκης Μ., Αράπογλου Ι., & Ρετάλης, Σ. (2007, Αύγουστος). Το εργαλείο Web Comic Creator για την αξιοποίηση των ψηφιακών κόμικς στην εκπαίδευση, 4ο συνέδριο ΕΕΕΠ-ΔΤΠΕ, Πειραιάς.


[146]

Κόκκινος, Γ., Αθανασιάδης, Η., Βούρη, Σ., Γατσωτής, Π., Τραντάς, Π., & Στέφος, Ε. (2005). Ιστορική κουλτούρα και συνείδηση. Απόψεις και στάσεις μαθητών και εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για την ιστορία. Αθήνα: Νοόγραμμα.

Κόμης, Β. (2004). Εισαγωγή στις Εφαρμογές των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση. Αθήνα: Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών.

Νάκου, Ε. (2000). Τα παιδιά και η Ιστορία. Ιστορική σκέψη, γνώση και ερμηνεία. Αθήνα: Μεταίχμιο.

Sharan, S., & Hertz-Lazarowitz, R. (1980). A group-investigation method of cooperative learning in the classroom. In S. Sharan, P. Hare, C. Webb, & R. Hertz-Lazarowitz (Eds.), Cooperation in education. Provo, UT: Brigham Young Univ. Press.

Sharan, S., Kussell, P., Hertz - Lazarowitz, R., Bejarano, Y., Raviv, S., & Sharan, Y. (1984). Cooperative learning in the classroom: Research in desegregated schools. Hillsdale, NJ: Erlbaum.

Spiro, R. J., Feltovich, P. J., Jacobson, M. J., & Coulson, R. L. (1992). Cognitive flexibility, constructivism, and hypertext: Random access instruction for advanced knowledge acquisition in ill-structured domains. In Duffy, T. M., & Jonassen, D. H. (Eds.), Constructivism and the technology of instruction: A conversation (pp. 57-75). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.

Τσιβάς, Α. (2011). Παιδαγωγική αξιοποίηση των δυνατοτήτων των ΤΠΕ στην ιστορική εκπαίδευση: Θεωρητικές και ερευνητικές εκδοχές και προσεγγίσεις. Θέματα Επιστημών και Τεχνολογίας στην Εκπαίδευση, 4(1-3), 151-164.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Με την εφαρμογή του παρόντος διδακτικού σεναρίου δίνεται η δυνατότητα στους/τις μαθητές/ριες να προσεγγίσουν πολύπλευρα τη μάχη των Θερμοπυλών και τους πρωταγωνιστές αυτής, διερευνώντας τα γεγονότα μέσα από διαδικτυακές και έντυπης μορφής ιστορικές πηγές. Ακόμη, με την παράλληλη αξιοποίηση των ΤΠΕ παρέχεται η δυνατότητα προώθησης δραστηριοτήτων επικοινωνίας και ομαδικής αναζήτησης πληροφοριών, χρήσης πολλαπλών μορφών αναπαράστασης, καθώς και ανάπτυξης δεξιοτήτων ιστορικής διερεύνησης, με σκοπό την καλλιέργεια της ιστορικής – κριτικής σκέψης και συνείδησης των μαθητών/ριών. Επιπρόσθετα, η χρήση του διαδικτύου και των προτεινόμενων λογισμικών επικεντρώνεται στην παροχή νέων και αυθεντικών εμπειριών σχετικά με τη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης και την ενθάρρυνση της έκφρασης απόψεων, αντιλήψεων και ιδεών των μαθητών στο πλαίσιο της μαθησιακής διαδικασίας.

Ιστορία Δ΄ 3 . 17 . ΄΄Η μάχη των Θερμοπυλών΄΄

Education

Transcript of Ιστορία Δ΄ 3 . 17 . ΄΄Η μάχη των Θερμοπυλών΄΄