ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΚΑΛΟΗΘΩΝ ΟΓΚΩΝ ΗΠΑΤΟΣ ΜΕ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ

ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ

Ηπατικές βλάβες

Κυστικές

Συμπαγείς

I. Καλοήθεις όγκοι και ογκόμορφες βλάβεςII. Κακοήθεις όγκοι

Καλοήθεις όγκοι και ογκόμορφες βλάβες

• Τυχαιώματα• Εστιακή λιπώδης διήθηση• Αιμαγγείωμα• Εστιακή οζώδης υπερπλασία (FNH)• Ηπατοκυτταρικό αδένωμα (ΗΚΑ)• Λίπωμα• Αγγειομυολίπωμα• Φλεγμονώδης ψευδοόγκος• Νεογνικό Αιμαγγειοενδοθηλίωμα• Ηπατική κυψελιδική εχινοκοκκίαση

• Η Υπολογιστικη τομογραφία (ΥΤ) αποτελεί μέρος της βασικής διαγνωστικής μελέτης των εστιακών ηπατικών νόσων.

• Όμως ΠΑΘΟΓΝΩΜΟΝΙΚΑ ευρήματα μόνο :1. Κύστεις 2. Λιπώδης εκφύλιση3. Αιμαγγειώματα4. Εστιακή οζώδης υπερπλασία

Τυχαιώματα

• 15% των περιπτώσεων αποτελούν οι τυχαίες καλοήθεις βλάβες- συνήθως κύστεις, αιμαγγειώματα

• 1% πιθανότητα κακοήθειας σε ασθενείς χωρίς γνωστή πρωτοπαθή εστία

• Επανέλεγχος με ΥΤ (ή u/s εάν είναι ορατά) επί αμφιβολίας

Τυχαιώματα

Εστιακή Λιπώδης Διήθηση

Οι εστιακές παραλλαγές λιπώδους διήθησης προκαλούνται συνήθως από εστιακή υποξαιμία αγγειακής αιτιολογίας (απόφραξη πυλαίας φλέβας) ή από τοξική μεταβολική νόσο (χημειοθεραπεία).Οι παραπάνω αιτίες μπορεί να προκαλέσουν τοπική λιπώδη διήθηση ή φυσιολογικό παρέγχυμα εν μέσω λιπώδους ήπατος.

Μορφολογία εστιακής λιπώδους διηθήσεως στην ΥΤ :

• Η εστιακή λιπώδης διήθηση προσβάλλει διαφορετικά τμήματα του ήπατος με τυπικές εντοπίσεις στο τμήμα IV του ήπατος κοντά στον δρεπανοειδή σύνδεσμο ή το οπίσθιο άκρο του τμήματος IV ή πέριξ της χοληδόχου κύστεως.

• Τα χαρακτηριστικά ενίσχυσης είναι παθογνωμικά καθώς η περιοχή εμφανίζει τυπική ενίσχυση παράλληλα με το περιβάλλον παρέγχυμα.

Εστιακή Λιπώδης Διήθηση

Αιμαγγείωμα

• 5 -7% απεικονιστική συχνότητα εμφάνισης • 2-5 φορές συχνότερα απαντάται σε γυναίκες

(συνήθως ασυμπτωματικό) • 15% είναι συμπτωματικοί ή προκαλούν συμπίεση

του χοληφόρου δέντρου(ενδείκνυται χειρουργική εκτομή)

• 10-50% των περιπτώσεων τα αιμαγγειώματα είναι πολλαπλά

• Βλάβες >10 cm ‘γιγαντιαία’αιμαγγειώματα (giant)

Μορφολογία αιμαγγειωμάτων στην ΥΤ

o Χωρίς σκιαγραφικό το αιμαγγείωμα χαρακτηρίζεται ως σαφώς αφοριζόμενη υπόπυκνη βλάβη με λοβωτά όρια (Τυπικά απεικονίζεται στην υποκάψια χώρα. Σε περίπτωση θρομβώσεως υπάρχει 10% πιθανότητα να παρατηρηθούν αποτιτανώσεις).

o Αρτηριακή φάση: τυπική σφαιρική περιφερική ενίσχυση (ακολουθεί την σκιαγράφηση της αορτής).

o Στην πυλαία και στις παρατεταμένες φάσεις : κρυπτική ενίσχυση και κεντρομόλος πλήρωση(κρυπτικοί χώροι πληρούνται προς το κέντρο και αυξάνονται σε μέγεθος).

o Μετά το τέλος της πυλαίας φάσης : οι ενισχυμένες κρύπτες είναι ισόπυκνες με τα ηπατικά αγγεία (φαινόμενο λίμνασης αίματος, blood- pool effect ) και έτσι διακρίνεται το αιμαγγείωμα από υπεραγγειούμενη μετάσταση.

Μορφολογία αιμαγγειωμάτων στην ΥΤ

o Το αιμαγγείωμα έχει πλήρη σκιαγράφηση από λίγα δευτερόλεπτα έως και >30 min .

o Ευμεγέθοι όγκοι παρουσιάζουν προβλήματα διάγνωσης λόγω των χωροκατακτητικών φαινομένων ή της παρουσίας θρομβωμένων ή νεκρωτικών περιοχών- ανομοιογενής ενίσχυση.

o Τα μικρά αιμαγγειώματα έχουν άτυπα χαρακτηριστικά.

Αιμαγγείωμα

Εστιακή Οζώδης Υπερπλασία (FNH)

• Δεύτερος συχνότερος όγκος του ήπατος σε ποσοστό 3%

• Συχνότερος σε γυναίκες, απαντάται σε ηλικίες συνήθως 20 – 50 ετών

• Η FNH αποτελεί καλοήθη υπερπλαστική αντίδραση σε συγγενή αρτηριοφλεβώδη δυσπλασία με συνέπεια την δημιουργία συμπαγούς, υπεραγγειούμενης μάζας με αρτηριακή αιμάτωση. Παρατηρείται κεντρική ουλή από ινώδη ιστό με ακτινωτά διαφραγμάτια που περιβάλλει την κεντρική τροφοφόρο αρτηρία.

Μορφολογία FNH στην ΥΤ :

• 20% των περιπτώσεων είναι πολλαπλή • Εμφάνιση βλαβών συνήθως στην περιφέρεια του ήπατος και με

διάμετρο <5 cm• Χωρίς σκιαγραφικό : σαφώς αφοριζόμενες βλάβες ελαφρώς

υπόπυκνες ή ισόπυκνες.• Αρτηριακή φάση: έντονη σκιαγράφηση όλου του όγκου. Η

ενίσχυση είναι συνήθως ομοιογενής. Η κεντρική ουλή αποτελεί το παθογνωμονικό εύρημα καθώς γίνεται ορατή στο 50% των περιπτώσεων μετά την χορήγηση σκιαγραφικού μέσου. Στην φάση αυτή σε ποσοστό 60 % μπορεί να αναδειχθεί η τροφοφόρος αρτηρία .(Σε μικρούς όγκους δεν διακρίνονται ούτε η ουλή ούτε η τροφοφόρος αρτηρία)

Μορφολογία FNH στην ΥΤ :

• Πυλαία φάση: ταχεία απομάκρυνση σκιαγραφικού και όγκος ισόπυκνος με το ηπατικό παρέγχυμα. Η κεντρική ουλή είναι υπόπυκνη και σταδιακά γίνεται υπέρπυκνη στις καθυστερημένες λήψεις.

Ωστόσο σε άτυπη FNH μπορεί στην πρώιμη ενίσχυση με σκιαγραφικό να είναι ανομοιογενής και κατά την πυλαία φάση να παραμένει υπέρπυκνη. Τέτοιες άτυπες μορφές μπορούν να παρουσιάσουν ψευδοκάψα λόγω της συμπίεσης του περιβάλλοντος ιστού.

Δ/Δ Ηπατικό αδένωμα, ΗΚΚ και υπεραγγειούμενες μεταστάσεις.

Εστιακή Οζώδης Υπερπλασία (FNH)

Εστιακή Οζώδης Υπερπλασία

Ηπατοκυτταρικό Αδένωμα (ΗΚΑ)

• Σπάνιος καλοήθης όγκος κυρίως σε νεαρές γυναίκες.(Συσχέτιση με χρήση αντισυλληπτικών και ανδρογόνων στεροειδών)

• Σαφώς αφοριζόμενες μάζες με κάψα• Αγγειοβριθής όγκος οφειλόμενος σε μεγάλα

υποκάψια αγγεία, τα οποία τροφοδοτούνται από κλάδους της ηπατικής αρτηρίας. Οι βλάβες εμφανίζουν νεκρωτικές εστίες, έμφρακτα και αυτόματη αιμορραγία.

Μορφολογία ΗΚΑ στην ΥΤ

Εφαρμόζεται καλύτερα πολυφασική ελικοειδής ή πολυτομική ΥΤ με φάση χωρίς σκιαγραφικό , αρτηριακή και πυλαία φάση

• 80% μονήρες με εντόπιση στον δεξιό λοβό. (5-10 cm)• Χωρίς σκιαγραφικό :σαφώς αφοριζόμενη, ελαφρώς

υπόπυκνη μάζα. Ανομοιογενής επί αιμορραγίας ή νέκρωσης.

• Αρτηριακή φάση: μέτρια υπέρπυκνη. Ανομοιογενής επί αιμορραγίας ή νέκρωσης.

• Πυλαία φάση: υπόπυκνη ή υπέρπυκνη ως προς το περιβάλλον ήπαρ

Ηπατοκυτταρικό Αδένωμα

Ηπατοκυτταρικό Αδένωμα

Λίπωμα

• Σπανιότατος καλοήθης μεσεγχυματικός όγκος

• Κυμαίνεται από μερικά χιλιοστά έως και >10 cm

Μορφολογία λιπώματος στην ΥΤ

• Ομαλά όρια και σαφώς περιγεγραμμένο • ΔΕΝ προσλαμβάνει σκιαγραφικό• Έχει πυκνότητα λίπους (-100 HU) παρόμοιο με

το υποδόριο λίπος

Λίπωμα

Αγγειομυολίπωμα

• Σπάνιος όγκος

• Αποτελείται από λεία μυικά κύτταρα, αγγειακές διηθήσεις και ποσότητα λίπους

Μορφολογία αγγειομυολιπώματος στην ΥΤ

• Η απεικόνιση εξαρτάται από την ποσότητα λίπους

• Χωρίς σκιαγραφικό: βλάβη ανομοιογενής με πυκνότητα λιπώδους ιστού και μαλακών μορίων.

• Με σκιαγραφικό: ανομοιογενής πρόσληψη (Δ/Δ από μετάσταση από λιποσάρκωμα)

Αγγειομυολίπωμα

Φλεγμονώδης Ψευδοόγκος

• Μια ακόμη σπάνια οντότητα μονήρη όγκου 4-8 cm,που απαντάται σε νεογνά και νεαρούς άντρες (με συμπτώματα φλεγμονής)

• καθορίζεται από διήθηση πλασματοκυττάρων ,άλλων φλεγμονωδών κυττάρων και ινοαγγειακού ιστού.

Μορφολογία φλεγμονώδους ψευδοόγκου στην ΥΤ

• Χωρίς σκιαγραφικό: μονήρης ,σαφώς

αφοριζόμενη και υπόπυκνη βλάβη• Με σκιαγραφικό: μπορεί να παραμείνει

υπόπυκνη είτε να παρουσιάσει ανομοιογενή ενίσχυση κατά την πυλαία φάση. Ωστόσο στις καθυστερημένες λήψεις συχνά εμφανίζεται υπέρπυκνη.

Φλεγμονώδης Ψευδοόγκος

Νεογνικό Αιμαγγειοενδοθηλίωμα (ΝΑΕ)

• Το ΝΑΕ αποτελεί το συχνότερο καλόηθες μεσεγχυματικό νεόπλασμα στην παιδική ηλικία. Εμφανίζεται ως μάζα στην κοιλιακή χώρα με συνοδά συμπτώματα. ( συνήθως μονήρεις έως 20 cm)

• 85% των ασθενών <6 μηνών. 50 % αυτών των περιπτώσεων φέρουν αιμαγγειώματα δέρματος.

Μορφολογία ΝΑΕ στην ΥΤ

• Χωρίς σκιαγραφικό : ευμεγέθης υπόπυκνη μάζα με 15% πιθανότητα αποτιτανώσεων. Ωστόσο οι βλάβες αυτές μπορεί να παρουσιάσουν τοπικές νεκρώσεις ή αιμορραγία.

• Με σκιαγραφικό : ενίσχυση στην περιφέρεια (παρόμοια με αυτή του αιμαγγειώματος) με κεντρομόλο πλήρωση.

! Μπορεί να συνυπάρχει αυξημένη διάμετρος της αορτής πάνω από το επίπεδο του αλλήρειου τρίποδα σε σχέση με την διάμετρο κάτωθεν αυτού.

Νεογνικό Αιμαγγειοενδοθηλίωμα

Ηπατική Κυψελιδική Εχινοκοκκίαση

• Ιστορικό ενασχόλησης με δάση ή κτήματα. (κεστοσκώληκας E. multilocularis)

• Χρόνιες κοκκιωματώδεις αντιδράσεις οδηγούν σε κεντρική νέκρωση, δημιουργία κοιλοτήτων, διάσπαρτες αποτιτανώσεις διαφόρου πυκνότητας.

Μορφολογία Ηπατικής Κυψελιδικής Εχινοκοκκίασης στην ΥΤ

• Διακρίνονται χωρίς ενδοφλέβια έγχυση σκιαγραφικού

μέσου, ως ανομοιογενείς μάζες, μετρίως υπόπυκνες, με ασαφή όρια και γεωγραφική κατανομή. Στο νεκρωτικό και κοκκιωματώδη ιστό (10- 20 HU) ελέγχονται διάστικτες αποτιτανώσεις διαφορετικής πυκνότητας.

• Με σκιαγραφικό : ανομοιογενής ενίσχυση ! Δ/Δ ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ ΗΠΑΤΟΣ (ΑΠΟΣΑΦΗΝΙΣΗ

ΜΕ ΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ)

Ηπατική Κυψελιδική Εχινοκοκκίαση

Ευχαριστώ!