Ασκήσεις συμπλήρωσης Χημείας Α Λυκείου 2015 - 2016
Transcript of Ασκήσεις συμπλήρωσης Χημείας Α Λυκείου 2015 - 2016
Χημεία Α΄ Λυκείου
Ασκήσεις Συμπλήρωσης
2015 - 2016
Γουρζής Στάθης – Φυσικός
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο : ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ – ΔΕΣΜΟΙ
Άσκηση Συμπλήρωσης 1Συμπληρώστε τον πίνακα με τα ονόματα, τα σύμβολα των στοιχείων και τον Ατομικό τους Αριθμό :
1η Περίοδος : ( Αριθμός Στοιβάδων ... ) ( Ονόματα Στοιβάδων … …. … …. … )
Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….
2η Περίοδος : ( Αριθμός Στοιβάδων ... ) ( Ονόματα Στοιβάδων … …. … …. … )
Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….
3η Περίοδος : ( Αριθμός Στοιβάδων ... ) ( Ονόματα Στοιβάδων … …. … …. … )
Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….
4η Περίοδος : ( Αριθμός Στοιβάδων ... ) ( Ονόματα Στοιβάδων … …. … …. … )
Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….Όνομα Στοιχείου …… Σύμβολο ………….. Ατομικός Αριθμός …………….
Άσκηση Συμπλήρωσης 2
1) Συμπληρώστε τον πίνακα με την κατανομή των ηλεκτρονίων ανά στοιβάδα.
Άσκηση Συμπλήρωσης 3 ( - βιβλίου )
Άσκηση Συμπλήρωσης 4
Να γράψετε τους μοριακούς τύπους των ενώσεων:
1. χλωριούχο ασβέστιο
2. ιωδιούχο κάλιο
3. υδροξείδιο του ασβεστίου
4. νιτρικός άργυρος
5. χλωρικό κάλιο
6. θειούχο μαγνήσιο
7. ανθρακικό νάτριο
8. θειικό αργίλιο
9. θειϊκός σίδηρος (II)
10. ανθρακικό αργίλιο
11. οξείδιο του νατρίου
12. βρωμιούχος ψευδάργυρος
13. φωσφορικό μαγνήσιο
14. υδρόθειο
15. φθοριούχος μόλυβδος (II)
16. αζωτούχο αργίλιο
17. φωσφορικό αμμώνιο
18. κυανιούχο κάλιο
19. χλωρικό ασβέστιο
20. αμμωνία
.
Άσκηση Συμπλήρωσης 5
Συμπληρώστε τον πίνακα με το όνομα του στοιχείου, τον αριθμό των ηλεκτρονίων ανά στοιβάδα,τα ονόματα των ομάδων και τους αριθμούς των περιόδων.
Όνομα στοιχείου
Σύμβολο Στοιχείου
Ατομικός αριθμόςΣτοιχείου ( Ζ )
Ηλεκτρονιακή Δομή σε Στοιβάδες Ομάδα Περίοδος
K L M N
Li ( Z = 3 )
Ar ( Z = 18 )
Mg ( Z = 12 )
C ( Z = 6 )
Ne ( Z = 10 )
S ( Z = 16 )
Si ( Z = 14 )
K ( Z = 19 )
B ( Z = 5 )
Cl ( Z = 17 )
Άσκηση Συμπλήρωσης 6 ( - βιβλίου )
Άσκηση 1η : Συμπληρώστε με κουκίδες, τα ηλεκτρόνια των εξωτερικών στοιβάδων, ( σθένους ), στον παρακάτω πίνακα κατάταξης των στοιχείων :
Άσκηση Συμπλήρωσης 7 ( - βιβλίου )Άσκηση 2η : Να γραφούν τα στοιχεία στον παρακάτω πίνακα, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην άσκηση 23 της σελίδας 72.
Άσκηση Συμπλήρωσης 8 ( - βιβλίου )
Άσκηση 3η : Να γραφούν τα στοιχεία στον παρακάτω πίνακα, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην άσκηση 24 της σελίδας 72.
Άσκηση Συμπλήρωσης 9
Ιοντικός δεσμός – Παρ. 1ο ( σελ. 55 ) ( συμπλήρωση ονομάτων και e- ● )
Li ………… Li+ …….. ………… F …………. F- …….. …………
LiF …………………………..
Ιοντικός δεσμός – Παρ. 2ο ( σελ. 55 ) ( συμπλήρωση ονομάτων και e- ● ) Na ………… Na+ …….. ………... F …………. F- …….. …………
NaF …………………………..
●
●
Άσκηση Συμπλήρωσης 10
Ομοιοπολικός δεσμός ( σελ. 59 – 60 ) ( συμπλήρωση ονομάτων και e- ● )
Παράδειγμα 1ο
……. ……. Η ………… ……
+ ……….. ……………….
Παράδειγμα 2ο
……. ……. ΗCl ………… …………………..
Παράδειγμα 3
……. ……. Η2O ………… …………………..
Άσκηση Συμπλήρωσης 11
Άσκηση 1 : Ονομασία στοιχείων - ( σύμβολα – ονόματα )
Σύμβολο Στοιχείου Όνομα Στοιχείου Σύμβολο Στοιχείου Όνομα Στοιχείου H Cr
He MnLi FeB CoC NiN CuO ZnF Ga
Ne GeNa AsMg KrAl AgSi SnP IS AuCl HgAl PbK U
Ca PuTi Es
Άσκηση 2 : Μοριακοί τύποι, ( αναλογία στοιχείων στο μόριο της ένωσης )
Τύπος Όνομα Α όνομα Α όνομα Α όνομαH2OC2H6
C2H5 OHH2SO4
CCl4
CH4
HNO3
K2Cr2O7
Άσκηση Συμπλήρωσης 12 ( - βιβλίου )
Άσκηση 61 – σελ. 78 Να γράψετε τους μοριακούς τύπους των ενώσεων :
1. χλωριούχο ασβέστιο
2. ιωδιούχο κάλιο
3. υδροξείδιο του ασβεστίου
4. νιτρικός άργυρος
5. χλωρικό κάλιο
6. θειούχο μαγνήσιο
7. ανθρακικό νάτριο
8. θειικό αργίλιο
9. θειϊκός σίδηρος (II)
10. ανθρακικό αργίλιο
11. οξείδιο του νατρίου
12. βρωμιούχος ψευδάργυρος
13. φωσφορικό μαγνήσιο
14. υδρόθειο
15. φθοριούχος μόλυβδος (II)
16. αζωτούχο αργίλιο
17. φωσφορικό αμμώνιο
18. κυανιούχο κάλιο
19. χλωρικό ασβέστιο
20. αμμωνία
.
Μοριακός Τύπος Αριθμός Οξείδωσης Αριθμός Οξείδωσης
Άσκηση Συμπλήρωσης 13 ( - βιβλίου )
Άσκηση 62 – σελ. 79 Να ονομάσετε τις παρακάτω ενώσεις :
1. K2O
2. Ba(OH)2
3. NaI
4. CaCl2
5. HClO3
6. Al2S3
7. Zn(NO3)2
8. FeBr3
9. NH3
10. MgO
11.Ca(NO3)2
12. CaCO3
13. NO2
14. CuOH
15(NH4)2SO4
16. FePO4
17. KNO3
18. H2S
19. H3PO4
20. HCN
.
Όνομα Μοριακής Ένωσης Αριθμός Οξείδωσης Αριθμός Οξείδωσης
Άσκηση Συμπλήρωσης 14 ( - βιβλίου )
Εφαρμογή – σελ. 66
Άσκηση Συμπλήρωσης 15 ( - βιβλίου )
Άσκηση 64 – σελ. 79 Να γράψετε τους μοριακούς τύπους των ενώσεων :
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο : ΟΞΕΑ-ΒΑΣΕΙΣ-ΑΛΑΤΑ-ΟΞΕΙΔΙΑΆσκηση Συμπλήρωσης 16
1) Συμπληρὠστε τους πίνακες παρακάτω χημικών αντιδράσεων :
HCl+
HgO+
H2O2
+
Na+
Cl
C+
O
H+
I
Al+
Br
S+
O
Zn+
HCl
C+
FeO
Cl+
KI
Al+
HBr
N+
Η
ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Στις αντιδράσεις αυτές ο αριθμός οξείδωσης ορισμένων από τα στοιχεία που συμμετέχουν μεταβάλ-λεται. Τέτοιες αντιδράσεις απλής μορφής είναι οι συνθέσεις, οι αποσυνθέσεις, οι διασπάσεις, οι αντι-δράσεις απλής αντικατάστασης.
3. Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης
Για μέταλλο M :
Για αμέταλλο A : ΣΕΙΡΑ ΔΡΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΑΜΕΤΑΛΛΩΝ
Άσκηση Συμπλήρωσης 17
1) Συμπληρὠστε, τώρα, τους πίνακες παρακάτω χημικών αντιδράσεων :
Zn + CuSO4 +
Na + FeCl2 +
Al + HCl +
Fe + HBr +
Na + H2O +
Mg + H2O +
ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Άσκηση Συμπλήρωσης 18 ( - βιβλίου )
Εφαρμογή : ( σελ.102 ) ( συμπλήρωση συντελεστών )
Να γραφούν οι χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων, (εφόσον αυτές γίνονται) :
1. ψευδάργυρος + υδροβρώμιο Zn + HBr ZnBr2 + H2
2. ιώδιο + φθοριούχο νάτριο *
3. νάτριο + χλωριούχο αργίλιο AlCl3 + Na Al + NaCl
4. χαλκός + νιτρικός άργυρος Cu + AgNO3 Cu(NO3)2 + Ag
5. άργυρος + υδροχλώριο *
6. κάλιο + φωσφορικό οξύ K + H3PO4 K3PO4 + H2
7. βάριο + νερό Ba2 + H2O Ba(OH)2 + H2
8. ψευδάργυρος + νερό Zn + H2O H2 + ZnOH
Άσκηση Συμπλήρωσης 19 ( - βιβλίου ) ‘Άσκηση 57 : ( σελ.118 ) ( συμπλήρωση συντελεστών )
Να γραφούν οι χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων, (εφόσον αυτές γίνονται) :
Na + HCl +
Ag + HCl +
Ba + Hl +
Al + HCl +
Al + FeBr2 +
Ca + AgNO3 +
Fe + K3PO4 +
Br2 + KI +
Cl2 + All3 +
S + KCl +
Zn + H2O +
Mg + H2O +
Ca + H2O +
Ba + H2O +
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΠΛΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Άσκηση Συμπλήρωσης 20 ( - βιβλίου ) Άσκηση 58 – σελ.118 - 119
AgNO3 + BaCl2 +
NaNO3 + KCl +
H2SO4 + AlBr3 +
ZnCl2 + NaOH +
Pb(NO3)2 + Na2S +
HNO3 + ZnCl2 +
Fe(NO3)3 + Ca(OH)2 +
KNO3 + CaBr2 +
NH4Cl + Ca(OH)2 +
CaSO3 + HCl +
Na2CO3 + H3PO4 +
Άσκηση Συμπλήρωσης 21 ( - βιβλίου )
ΠΑΡΑΣΚΕΥΈΣ ΟΞΕΩΝ – ΒΑΣΕΩΝ Άσκηση 60 – σελ. 119
SO3 + H2O
N2O5 + H2O
Na2Ο + H2O
MgΟ + H2O
P2O5
Ca+ H2O
Fe2O3 + H2O
ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗ
Άσκηση Συμπλήρωσης 22 ( - βιβλίου ) Άσκηση 59 – σελ.119
AgNO3 + BaCl2 +
NaNO3 + KCl +
H2SO4 + AlBr3 +
ZnCl2 + NaOH +
Pb(NO3)2 + Na2S +
HNO3 + ZnCl2 +
Fe(NO3)3 + Ca(OH)2 +
KNO3 + CaBr2 +
NH4Cl + Ca(OH)2 +
CaSO3 + HCl +
Na2CO3 + H3PO4 +
ΠΑΡΑΣΚΕΥΈΣ ΑΛΑΤΩΝ
Άσκηση Συμπλήρωσης 23 ( - βιβλίου ) Άσκηση 64 – σελ. 119
Να τοποθετήσετε σε κάθε κενό του ακόλουθου πίνακα τους τύπους των αλάτων που θα προκύψουν από την αντίδραση του κάθε οξέος που περιέχεται στην κάθετη στήλη και της ένωσης που περιέχεται στην οριζόντια στήλη.
ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗ
Άσκηση Συμπλήρωσης 24 ( - βιβλίου )
Άσκηση 59 – σελ. 119
HNO3 + Ca(OH)2 +
Zn(OH)2 + H2SO4 +
KOH + H3PO4 +
Fe(OH)3 + H2SO4 +
N2O5 + NaOH +
P2O5 + Ca(OH)2 +
CO2 + Al(OH)3 3 +
BaO + HCl +
Fe2O3 + HNO3 +
Al2O3 + H2SO4 +
NH3 + H2SO4 +
NH3 + HBr +
CO2 + Al2O3 +
P2O5 + Na2O +
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο : ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑΑσκήσεις Συμπλήρωσης 25 – 29 - βιβλίου ( σελ. 158 – 159 )
Άσκηση 13 : ( Δίνονται τα ατομικά βάρη Αr : C = 12, H = 1 )
Το Μοριακό βάρος Mr του …………… είναι :
Mr CH4 = (……) ● …… + ( ….. ) ● …… => Mr CH4 = (……) ● …… + ( ….. ) ● …… =>
=> Mr CH4 = …… + ….. . => Mr CH4 = ……
1 mol CH4 ………. ζυγίζει ….. g
Άσκηση 14 : ( Δίνονται τα ατομικά βάρη Αr : O = 16, C = 12, N = 14, H = 1, S = 32 )
1.Το Μοριακό βάρος Mr του …………… είναι :
Mr Ο2 = (……) ● …… => Mr Ο2 = (……) ● …… => Mr Ο2 = ……
2.Το Μοριακό βάρος Mr του …………… …. …………… είναι :
Mr CΟ2 = (……) ● …… + ( ….. ) ● …… => Mr CΟ2 = (……) ● ……+ ( ….. ) ● …… =>
=> Mr CΟ2 = …… + ….. => Mr CΟ2 = ……
3 Το Μοριακό βάρος Mr του …………… είναι :
Mr N2 = (……) ● …… => Mr N2 = (……) ● …… => Mr N2 = ……
4 Το Μοριακό βάρος Mr του …………… είναι :
Mr O3 = (……) ● …… => Mr O3 = (……) ● …… => Mr O3 = ……
5 Το Μοριακό βάρος Mr του …………… …. είναι :
Mr H2S = (……) ● …… + ( ….. )● …… => Mr H2S = (……) ● ……+ ( ….. ) ● …… =>
=> Mr H2S = …… + ….. => Mr H2S = ……
Άσκηση 15 :
Mr B = (……) ● ArB => ….. = ………. / …….. => ….. = …..
Άσκηση 16: ( Δίνονται τα ατομικά βάρη Αr : O = 16, C = 12, P = 31, H = 1 )
1.Το Μοριακό βάρος Mr του …………… είναι :
Mr Ο2 = (……) ● …… => Mr Ο2 = (……) ● …… => Mr Ο2 = ……
1 mol O2 ………. ζυγίζει ….. g Τα 10 mol O2 ζυγίζουν Μ = 10 ● ….. g => Μ = ….
2.Το Μοριακό βάρος Mr του …………… …. …………… είναι :
Mr CΟ2 = (……) ● …… + ( ….. ) ● …… => Mr CΟ2 = (……) ● ……+ ( ….. ) ● …… =>
=> Mr CΟ2 = …… + ….. => Mr CΟ2 = ……
1 mol CO2 ………. ζυγίζει ….. g Τα 10 mol CO2 ζυγίζουν Μ = 10 ● ….. g => Μ = ….
3 Το Μοριακό βάρος Mr του …………… ……………… είναι :
Mr H3PΟ4 = (……) ● …… + ( ….. ) ● …… + ( ….. ) ● …… =>
=> Mr H3PΟ4 = (……) ● ……+ ( ….. ) ● …… + ( ….. ) ● …… =>
=> Mr H3PΟ4 = …… + ….. + ….. => Mr H3PΟ4 = ……
1 mol H3PΟ4 ………. ζυγίζει ….. g Τα 10 mol ζυγίζουν Μ = 10 ● ….. g => Μ = ….
Άσκηση 17:
1.Το Μοριακό βάρος Mr του …………… είναι :
Mr N2 = (……) ● …… => Mr N2 = (……) ● …… => Mr N2 = ……
1 mol N2 ………. ζυγίζει ….. g Τα …… mol ζυγίζουν …… = …… / …… => …. = …..
2.Το Μοριακό βάρος Mr του …………… …. είναι :
Mr H2S = (……) ● …… + ( ….. ) ● …… => Mr H2S = (……) ● ……+ ( ….. ) ● …… =>
=> Mr H2S = …… + …. .=> Mr H2S = ……
1 mol H2S………. ζυγίζει ….. g Τα ……. mol H2S ζυγίζουν … = …… / …=> …. = …..
3 Το Μοριακό βάρος Mr του …………… είναι :
Mr H2 = (……) ● …… => Mr H2 = (……) ● …… => Mr H2 = ……
1 mol H2 ………. ζυγίζει ….. g Τα ……. mol ζυγίζουν …… = …… / ……=> …. = …..
Παράγραφος 4.1 - Βασικές έννοιες για τους χημικούς υπολογισμούς
Ο γραμμομοριακός όγκος ( Vm )
Vm = 22,4 L mol ˉ¹ σε STP συνθήκες
STP = θερμοκρασία θ = 0 ⁰C, ( ή Τ = 273⁰ K) και πίεση P = 1 atm ( 760 mm Hg )
Ασκήσεις Συμπλήρωσης 30 - 35 - βιβλίου
Παράδειγμα 4.5 – σελ. 134Ποσότητα υδρόθειου (H2S) ζυγίζει 170 g.( Σχετικές Ατομικές Μάζες Ar : H : 1, S : 32 )
Α. Πόσα mol είναι η ποσότητα αυτή;β. Πόσο όγκο καταλαμβάνει η ποσότητα αυτή σε STP συνθήκες.;γ. Πόσα μόρια H2S περιέχονται στην ποσότητα αυτή;
ΛΥΣΗ :
Α. Υπολογίζω το Μοριακό βάρος ( Mr ) του υδρόθειου : Mr H2S =(……) ● …… + ( ….. ) ● …… => Mr H2S =(……) ● ……+ ( ….. )● …… =>
=> Mr H2S = …… + …..=> Mr H2S = …… Άρα :
Το 1 mol H2S ζυγίζει ……….. g Τα ……. mol H2S ζυγίζουν … = …… / …=> …. = …..
Β. Το 1 mol H2S έχει όγκο Vm = 22,4 L. Τα 5 mol H2S x = ; Άρα : x = …… ● ( ………. ) / ……….. => x = …… ● ………. => x = …… L
Γ. Το 1 mol H2S περιέχει ΝΑ = 6,02 ● 10²³ μόρια. Τα 5 mol H2S x = ; Άρα : x = …… ● ( ………. ) / ……….. => x = …… ● ………. => x = …… μόρια
Εφαρμογή - σελ. 135α. Πόσα μόρια αμμωνίας (NH3) περιέχονται σε 1,12 L σε STP;β. Πόσο ζυγίζουν τα 1,8066 ●1024 μόρια NH3;
( Δίνονται οι τιμές των Σχετικών Ατομικών Μαζών Ar : N : 14, H : 1 ) ΛΥΣΗ :
A. Το 1 mol ΝH3 έχει όγκο Vm = 22,4 L και ΝΑ = 6,02 . 10²³ μόρια. V = 1,12 L x = ; Άρα : x = …… ● ( ………. ) / ……….. => x = …… ● ………. => x = …… μόρια
Εφαρμογή - σελ. 135 ( - συνέχεια )Β. Ν = 1,8066·10²4 μόρια NH3 και ΝΑ = 6,02 . 10²³ μόρια σε κάθε mol NH3
ΝΑ = 6,02 ●10²³ μόρια NH3 περιέχονται σε 1 mol NH3
Ν = 1,8066●10²4 μόρια NH3 περιέχονται σε x = ; Άρα : x = …… ● ( ………. ) / ……….. => x = …… ● ………. => x = …… mol
Παράδειγμα 4.6 – σελ. 135Πόσα γραμμάρια οξυγόνου περιέχονται σε 16 g διοξειδίου του θείου ( SO2 ) ; ( Δίνονται οι τιμές των Ar : S : 32, O : 16 )
ΛΥΣΗ :
Υπολογίζω πρώτα το Μοριακό βάρος ( Mr ) SO2 :
Mr SΟ2 =(……) ● …… + ( ….. )● …… => Mr SΟ2 =(……) ● ……+ ( ….. )● …… =>
=> Mr SΟ2= …… + …..=> Mr SΟ2 = ……
1 mol SO2 ………. ζυγίζει ….. g
Στο 1 mol SO2 που ζυγίζει 64 g SO2 περιέχονται 32 g O2
Στα 16 g SO2 περιέχονται x = ; Άρα : x = …… ● ( ………. ) / ……….. => x = …… ● ………. => x = …… g
Εφαρμογή - σελ. 135Πόσα άτομα υδρογόνου (H) περιέχονται σε 68 g υδρόθειου ( H2S );( Δίνονται οι τιμές των Ar : S : 32, H : 1 )
Υπολογίζω το Μοριακό βάρος ( Mr ) του υδρόθειου : Mr H2S =(……) ● …… + ( ….. ) ● …… => Mr H2S =(……) ● ……+ ( ….. )● …… =>
=> Mr H2S = …… + …..=> Mr H2S = …… Άρα :
Το 1 mol H2S ζυγίζει ……….. g Τα ……. mol H2S ζυγίζουν … = …… / …=> …. = …..
Το 1 mol H2S περιέχει 2 ● ΝΑ = 2 ● 6,02 ● 10²³ άτομα H2 ( βλέπε θεωρία - σελ. 133 )Το 2 mol H2S περιέχουν x = ; Άρα : x = …… ● ( ………. ) / ……….. => x = …… ● ………. => x = …… άτομα H2
Παράγραφος 4.1 - Βασικές έννοιες για τους χημικούς υπολογισμούς
Παράγραφος 4.2 Καταστατική εξίσωση των αερίων
Νόμος του Boyle.
Νόμος του Charles.
Νόμος του Gay - Lussac.
Καταστατική εξίσωση των ιδανικών αερίων.
Ασκήσεις Συμπλήρωσης 36 - 41 - βιβλίου
Παράδειγμα 4.8 – σελ. 139
Αφού γνωρίζουμε τη θερμοκρασία, τον όγκο και την ποσότητα σε mol του αερίου μπορούμε να βρούμε πόση πίεση ασκεί, από την καταστατική εξίσωση.
T= θ + 273 = ( …… + 273 ) K = ……. K
P ● V = n ● R ● T => P = ( n ● R ● T ) / V => P = ( …… ● …… ● ……… ) / ………. =>
=> P = ………. / ……… => P = ………. atm
Εφαρμογή - σελ. 140Αφού γνωρίζουμε τη θερμοκρασία, τον όγκο και την ποσότητα σε mol του αερίου μπορούμε να βρούμε πόση πίεση ασκεί, από την καταστατική εξίσωση.
T= θ + 273 = ( …… + 273 ) K = ……. K
P ● V = n ● R ● T => P = ( n ● R ● T ) / V => P = ( …… ● …… ● ……… ) / ………. =>
=> P = ………. / ……… => P = ………. Atm
Παράδειγμα 4.9 – σελ. 140T= θ + 273 = ( …… + 273 ) K = ……. K
Υπολογίζω πρώτα το Μοριακό βάρος ( Mr ) O2 :
Mr Ο2 =(……) ● …… => Mr Ο2 =(……) ● …… => Mr Ο2= ……
1 mol O2 ………. ζυγίζει ….. g Ισχύει : n = m / Mr Ο2 και ρ = m / V
P ● V = n ● R ● T => P ● V = ( m / Mr Ο2 ) ● ( R ● T ) / V =>
=> P = ( m / V ) ● ( R ● T / Mr Ο2 ) => P = ρ ● ( R ● T / Mr Ο2 ) =>
=> ρ = ( P ● Mr Ο2 ) / ( R ● T ) => ρ = ………. Atm
Άσκηση 40 – σελ. 1621) P ● V = n ● R ● T ( αρχικά )4 P● V΄= n ● R ● T ( τελικά )Διαιρώντας κατά μέλη έχουμε : ……… / ……… => ….. = ……
2) P ● V = n ● R ● T ( αρχικά )4 P● V΄= n ● R ● 2 T ( τελικά )Διαιρώντας κατά μέλη έχουμε : ……… / ……… => ….. = ……
Άσκηση 45 – σελ. 163
T= θ + 273 = ( …… + 273 ) K = ……. K
Υπολογίζω πρώτα το Μοριακό βάρος ( Mr ) O2 :
Mr Ο2 =(……) ● …… => Mr Ο2 =(……) ● …… => Mr Ο2= ……
1 mol O2 ………. ζυγίζει ….. g Ισχύει : n = m / Mr Ο2=> n = ….. / …..=> n = …
P ● V = n ● R ● T => P = ( n ● R ● T ) / V => P = ( ….. ● ……. ● …… ) / …. =>
=> P = ………. / ……… => P = ………. Atm
Άσκηση 47 – σελ. 163T= θ + 273 = ( …… + 273 ) K = ……. K Tα m = 0,5ΝΑ μόρια είναι n = 0,5 mol
P ● V = n ● R ● T => P = ( n ● R ● T ) / V => P = ( ….. ● ……. ● …… ) / …. =>
=> P = ………. / ……… => P = ………. Atm
Παράγραφος 4.1 - Βασικές έννοιες για τους χημικούς υπολογισμούς
Παράγραφος 4.3 Συγκέντρωση διαλύματος – Αραίωση, ανάμιξη διαλυμάτων
1) Τι ονομάζουμε μοριακότητα κατ’ όγκο ενός διαλύματος ;
2) Ποιος τύπος ισχύει στην αραίωση ενός διαλύματος ;
3) Ποιος τύπος ισχύει στην ανάμειξη ενός διαλύματος ;
Ασκήσεις Συμπλήρωσης 42 - 46 - βιβλίου
Παράδειγμα 4.10 – σελ. 141 – 142
Υπολογίζουμε κατ' αρχήν τα mol της διαλυμένης ουσίας : ( Ar : Na = 23, O = 16,H = 1 )
MrNaOH =1 ● …. + 1 ● …. + 1 ● …. =>MrNaOH=1 ● …. + 1 ● …. + 1 ● ….. =>MrNaOH = 40
Άρα : n = m / MrNaOH => n = …… / …… => n = …… mol
Στα 300 mL διαλύματος υπάρχουν 0,15 mol NaOH
Στα 1000 mL υπάρχουν n = ;
Άρα : n = …… ● ( ………. ) / ……….. => n = …… ● ……… => n = …… mol
Άρα έχουμε συγκέντρωση c = 0,5 mol/L ή c = 0,5 M
Παράδειγμα 4.12 – σελ. 144
c αρχ = 2 Μ V αρχ = 0,4 L V τελ = 1,2 L
Από τον τύπο c = n / V => n = c ● V , n αρχ = n τελ
Επειδή με την προσθήκη του νερού η ποσότητα της διαλυμένης ουσίας παραμένει σταθερή έχουμε ότι :
c αρχ ● V αρχ = c τελ ● V τελ => c τελ = ( c αρχ ● V αρχ ) / V τελ=> c τελ = …… ● ( ……● ….. )
=> c τελ = …… Μ Παράγραφος 4.1 - Βασικές έννοιες για τους χημικούς υπολογισμούς
Παράγραφος 4.3 Συγκέντρωση διαλύματος – Αραίωση, ανάμιξη διαλυμάτων
Παράδειγμα 4.13 – σελ. 145V = όγκος διαλύματος n = αριθμός mol διαλυμένης ουσίας
Διάλυμα ( Α ) : nΑ = 1 Μ VΑ = 3 L Διάλυμα ( B ) : nB = 0,5 Μ VΒ = 7 L
Ισχύει στην ανάμειξη των διαλυμάτων για την ποσότητα της διαλυμένης ουσίας :
Στο τελικό διάλυμα έχουμε ότι :
Vτελ = ….. + …. => Vτελ = ….. + …. => Vτελ = …. L
n τελ = …. + …. => n τελ = ….. + …. => n τελ = …. Mol
Από τον τύπο c = nτελ / Vτελ => c = …. / …. => c = …. Μ
Εφαρμογή - σελ. 142Στα 1000 mL διαλύματος HNO3 υπάρχουν 2 mol HNO3 ( c = 2 M )
Στα 400mL υπάρχουν n = ;
Άρα : n = …… ● ( ………. ) / ……….. => n = …… ● ……… => n = …… mol
Άρα έχουμε n = 0,8 mol
Υπολογίζουμε το MrHNO3 : ( Ar : N = 14, O = 16,H = 1 )
MrHNO3 =1 ● … + 1 ● … + 3 ● … => MrHNO3= 1 ● …. + 1 ● …. + 3 ● …. => MrHNO3 = ….
Το 1 moL HNO3 ζυγίζει υπάρχουν 63 g
Τα 0,8 moL ζυγίζουν x = ;
Άρα : x = …… ● ( ………. ) / ……….. => x = …… ● ……… => x = …… g
Παράδειγμα 4.11 – σελ. 142 ( Ar : H = 1, Cl = 35,5 )
Θα βρούμε τον όγκο του διαλύματος, ώστε κατόπιν, με τη βοήθεια της πυκνότητας, να βρούμε τη μάζα του διαλύματος.
Υπολογίζουμε το MrHCL :
MrHCL =1 ● … + 1 ● … => MrHCL = 1 ● …. + 1 ● …. => MrHCL = ….
Το 1 mol HCL ζυγίζει 36,5 g
Πόσα n mol ζυγίζουν 14,6 g
Άρα : n = …… ● ( ………. ) / ……….. => n = …… ● ……… => n = ……
Άρα έχουμε n = 0,4 mol καθαρού HCl
Από τον τύπο c = n / V => V = n / c => V = …. L => V = …… ml
Από τον τύπο της πυκνότητας υπολογίζουμε τη μάζα του διαλύματος
ρ = m / V=> m = ρ ● V => m = …. ●……=> m = …. g
Στα 2100 g διαλύματος υπάρχουν 14,6 g HCl
Στα 100 g υπάρχουν x = ;
Άρα : x = …… ● ( ………. ) / ……….. => x = …… ● ……… => x = …… g
Άρα έχουμε x =0,7 g καθαρό HCl
.Άρα το διάλυμα είναι περιεκτικότητας 0,7% w/w ( κατά βάρος ).
Παράγραφος 4.1 - Βασικές έννοιες για τους χημικούς υπολογισμούς
Παράγραφος 4.4 Στοιχειομετρικοί υπολογισμοί – SOS
Η χημική εξίσωση μιας αντίδρασης μας αποκαλύπτει :
1.
2.
Δεδομένα από τη θεωρία :
1.
2.
Μεθοδολογία επίλυσης προβλημάτων : - SOSsos
1.
2.
3.
Ασκήσεις Συμπλήρωσης 47 - 49 - βιβλίου
Παράδειγμα 4.14 – σελ. 148 – 149Πόσα γραμμάρια N2 και πόσα mol H2 απαιτούνται για την παρασκευή 448 L NH3,που μετρήθηκαν σε STP ; Δίνεται Ar N = 14
Βήμα 1
Βρίσκουμε κατ' αρχήν πόσα mol NH3 θα παρασκευάσουμε :
n = …… mol
Βήμα 2
Γράφουμε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης με την οποία θα γίνουν οι υπολογισμοί :
Παράγραφος 4.1 - Βασικές έννοιες για τους χημικούς υπολογισμούς - συνέχεια
Βήμα 3
Γράφουμε για τις ουσίες τη σχέση mol με την οποία αντιδρούν ή παράγονται, σχέση την οποία δείχνουν οι συντελεστές των ουσιών ( στοιχειομετρία της αντίδρασης ) :
Βήμα 4
Γράφουμε κάτω από τα προηγούμενα ( σχέση mol ) την ποσότητα του δεδομένου σε mol και υπολογίζουμε την ποσότητα του ζητούμενου πάλι σε mol.
Βήμα 5
Υπολογίζουμε τη ζητούμενη μάζα. Δηλαδή για το N2 με τη βοήθεια της σχετικής μορια-κής μάζας ( Mr N2 = 28 ), έχουμε:
m = …… N2
Εφαρμογή
Καίγονται 16 g θείου με το απαραίτητο οξυγόνο και παράγεται διοξείδιο του θείου. Να υπολογιστεί ο όγκος του SO2 σε θερμοκρασία 27 ⁰C και πίεση 2 atm.
Δίνονται: Ar S = 32 και R = 0,082 atm L mol-1 K-1
Ασκήσεις Συμπλήρωσης 50 – 51 - 52 - βιβλίου
Ασκήσεις σελ. 165 -166
69. Πόσα mol ανθρακικού ασβεστίου CaCO3 πρέπει να αντιδράσουν με διάλυμα θει-ικού οξέος, για να εκλυθούν 4,48 L αερίου CO2 μετρημένα σε STP συνθήκες; Πόσα γραμ-μάρια θειικού ασβεστίου CaSO4 σχηματίζονται συγχρόνως;
Λύση :
1 …… …… έχει όγκο ……… L
n1 …… …… έχει όγκο ……… L
Άρα : n1 = …… ● ( ………. ) / ……….. => n1 = …… ● ……… => n1 = …… mol CO2
1 mol 1 mol 1 mol n2 n3 0,2 mol
Άρα : n2 = …… ● ( ………. ) / ……….. => n2 = …… ● ……… => n2 = …… mol CaCO3
Άρα : n3 = …… ● ( ………. ) / ……….. => n3 = …… ● ……… => n3 = …… mol CaSO4
Υπολογίζουμε το MrCaSO4 : ( Ar : Ca = 40, S = 32 , O = 16 )
MrCaSO4 =1 ● … + 1 ● … + 4 ● … => MrCaSO4 = 1 ● …. + 1 ● ….+ 4 ● … =>
=> Mr CaSO4 = ….
Το 1 mol ………… ζυγίζει ……… g
Τα 0,2 mol ……….. ζυγίζουν ………. g
Άρα : x = …… ● ( ………. ) / ……….. => x = …… ● ……… => x = …… g CaSO4
71. Πόσα λίτρα υδρόθειου - H2S (μετρημένα σε STP), θα σχηματιστούν, αν αντιδρά-σουν με περίσσεια διαλύματος υδροχλωρίου - HCl, 20 g ορυκτού που περιέχει 88% κατά βάρος (w/w) θειούχο σίδηρο (II) – FeS ; ( Τα υπόλοιπα συστατικά του ορυκτού δεν αντιδρούν με το υδροχλώριο ).
Λύση :
Στα 100 g ορυκτού περιέχονται ……. g καθαρού ……. …. g ορυκτού περιέχονται m g καθαρού …….
Ασκήσεις σελ. 165 -166 ( - συνέχεια )
Άρα : m = …… ● ( ………. ) / ……….. => m = …… ● ……… => m = …… g FeS
Υπολογίζουμε το MrFeS : ( Ar : Fe = 56, S = 32 )
MrFeS =1 ● … + 1 ● … => MrFeS = 1 ● …. + 1 ● … => MrFeS = ….
Το 1 mol ………… ζυγίζει ……… g
Τα n mol ……….. ζυγίζουν ………. g
Άρα : n = …… ● ( ………. ) / ……….. => n = …… ● ……… => n = …… mol FeS
1 mol 1 mol 0,2 mol n
Άρα : n = …… ● ( ………. ) / ……….. => n = …… ● ……… => n = …… mol H2S
Το 1 mol ………… έχει όγκο ……… L
Τα …… mol ……….. έχουν όγκο ………. L
Άρα : V = …… ● ( ………. ) / ……….. => V = …… ● ……… => V = …… L H2S
74. Το γαστρικό υγρό ασθενούς που πάσχει από έλκος του δωδεκαδάκτυλου έχει συ-γκέντρωση υδροχλωρίου - HCl 0,05 Μ. Av υποτεθεί ότι μέσα στο στομάχι εισέρχονται 3 L γαστρικού υγρού την ημέρα, πόσα γραμμάρια υδροξειδίου του αργιλίου - Al(OH)3 απαιτούνται ημερησίως για την εξουδετέρωση του οξέος ; Λύση :
Για το HCl ισχύει από τον τύπο της συγκέντρωσης : n = C ● V =…. ● ….. = …. mol HCl
1 mol 3 mol n 0,15 mol
Άρα : n = …… ● ( ………. ) / ……….. => n = …… ● ……… => n = …… mol Al(OH)3
Υπολογίζουμε το MrAl(OH)3 : ( Ar : Al = 27, O = 16, Η = 1, )
MrAl(OH)3 =1 ● … + 3 ● ( ….. + ….. ) => MrAl(OH)3 = 1 ● …. + 3 ● ( ….. + ….. ) =>
=> MrAl(OH)3 = ..… + 3 ● ….. => MrAl(OH)3 = ….… + ….. => MrAl(OH)3 = ….…
Το 1 mol ………… ζυγίζει ……… g
Τα mol ……….. ζυγίζουν m g
Άρα : m = …… ● ( ………. ) / ……….. => m = …… ● ……… => m = …… g Al(OH)3
Άσκηση Συμπλήρωσης 50 - βιβλίου
69. Πόσα mol ανθρακικού ασβεστίου CaCO3 πρέπει να αντιδράσουν με διάλυμα θει-ικού οξέος, για να εκλυθούν 4,48 L αερίου CO2 μετρημένα σε STP συνθήκες; Πόσα γραμ-μάρια θειικού ασβεστίου CaSO4 σχηματίζονται συγχρόνως; Λύση :
Βήμα 1ο
Βρίσκουμε κατ' αρχήν πόσα mol CO2 έχουμε :
Βήμα 2ο
Γράφουμε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης με την οποία θα γίνουν οι υπολογισμοί :
Βήμα 3ο
Γράφουμε για τις ουσίες τη σχέση mol με την οποία αντιδρούν ή παράγονται, σχέση την οποία δείχνουν οι συντελεστές των ουσιών ( στοιχειομετρία της αντίδρασης ) :
Βήμα 4ο
Υπολογίζουμε το MrCaSO4 : ( Ar : Ca = 40, S = 32 , O = 16 )
Βήμα 5ο
Υπολογίζουμε τη ζητούμενη μάζα για το CaSO4 :
Άσκηση Συμπλήρωσης 51 - βιβλίου
71. Πόσα λίτρα υδρόθειου - H2S (μετρημένα σε STP), θα σχηματιστούν, αν αντιδρά-σουν με περίσσεια διαλύματος υδροχλωρίου - HCl, 20 g ορυκτού που περιέχει 88% κατά βάρος (w/w) θειούχο σίδηρο (II) – FeS ; ( Τα υπόλοιπα συστατικά του ορυκτού δεν αντιδρούν με το υδροχλώριο ). Λύση :
Βήμα 1ο
Βρίσκουμε κατ' αρχήν πόσα ……. g καθαρού FeS έχουμε :
Βήμα 2ο
Υπολογίζουμε το MrFeS : ( Ar : Fe = 56, S = 32 )
Βήμα 3ο
Υπολογίζουμε τα mol του FeS :
Βήμα 4ο
Γράφουμε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης με την οποία θα γίνουν οι υπολογισμοί :
Βήμα 5ο
Γράφουμε για τις ουσίες τη στοιχειομετρία της αντίδρασης :
Βήμα 6ο
Υπολογίζουμε τα mol του H2S :
Βήμα 7ο
Υπολογίζουμε τον όγκο του H2S, από τον Vm = 22,4 L :