1

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΕΕρργγαασσττήήρριιοο ΟΟρργγάάννωωσσηηςς κκααιι ΑΑξξιιοολλόόγγηησσηηςς ΥΥππηηρρεεσσιιώώνν ΥΥγγεείίααςς

Παπαδιαμαντοπούλου 123, 11527, Αθήνα

Tηλ: 210 746 1470, 1 Fax. 210 746 1473

http://www.chesme.nurs.uoa.gr

ΕΕΦΦΑΑΡΡΜΜΟΟΓΓΗΗ ΕΕΘΘΝΝΙΙΚΚΩΩΝΝ ΛΛΟΟΓΓΑΑΡΡΙΙΑΑΣΣΜΜΩΩΝΝ

ΥΥΓΓΕΕΙΙΑΑΣΣ 22000033--22001111 ΜΜΕΕ ΤΤΗΗ ΜΜΕΕΘΘΟΟΔΔΟΟΛΛΟΟΓΓΙΙΑΑ

ΤΤΟΟΥΥ ΟΟΟΟΣΣΑΑ--SSHHAA

ΔΔιιααμμόόρρφφωωσσηη ΠΠιιννάάκκωωνν ΔΔααππααννώώνν ΥΥγγεείίααςς μμεε ΠΠεερριιλληηππττιικκάά

ΕΕππεεξξηηγγηημμααττιικκάά ΣΣχχόόλλιιαα

ΑΘΗΝΑ

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

2

Το Σύστημα Λογαριασμών Υγείας –ΣΛΥ και η Εφαρμογή του στην

Ελλάδα για τα έτη 2003-2011

Το Σύστημα Λογαριασμών Υγείας – ΣΛΥ προτάθηκε για εφαρμογή από τον ΟΟΣΑ

το 2000 και τέθηκε σε εφαρμογή το 2003. Η χώρα μας είναι η τελευταία από τις 35

χώρες που το έχουν εφαρμόσει. Το Ελληνικό ΣΛΥ αναπτύχθηκε από το Εργαστήριο

Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας του Τμήματος Νοσηλευτικής -

ΕΚΠΑ με βάση τη μεθοδολογία του ΟΟΣΑ και με τη σύμπραξη του ειδικού

εμπειρογνώμονος Dr. Markus Schneider (της BASYS, Germany). Τα προσωρινά

αποτελέσματα παρουσιάσθηκαν στην Σύνοδο της Επιτροπής Υγείας του ΟΟΣΑ τον

Οκτώβριο του 2012 και έγιναν δεκτά με ιδιαίτερα θετικά σχόλια. Το έργο

χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ και απετέλεσε αντικείμενο Μνημονίου Συνεργασίας

μεταξύ του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Υπουργείου Υγείας και της ΕΛΣΤΑΤ, η

οποία θα αναλάβει τον υπολογισμό και τη δημοσίευση των δεδομένων από το 2012

και μετά. Το ΣΛΥ αναπτύχθηκε από την οπτική γωνία των χρηματοδοτικών φορέων

(Υπουργεία, Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης, κλπ). Από τους παραπάνω φορείς

ζητήθηκαν στοιχεία δαπανών υγείας κατά κωδικό αριθμό εξόδων-ΚΑΕ, όπως

τηρούνται σε εθνικό επίπεδο. Οι δαπάνες ακολούθως ταξινομήθηκαν σύμφωνα με το

διεθνές σύστημα λογαριασμών υγείας.

Το ΣΛΥ είναι τρόπος αποτύπωσης της δαπάνης στις τρεις διαστάσεις της οικονομικής

δραστηριότητας στην Υγεία. Οι διαστάσεις αυτές είναι:

Το είδος των υπηρεσιών –τι παράγεται

Οι φορείς χρηματοδότησης – ποιος πληρώνει

Οι πάροχοι των υπηρεσιών υγείας – ποιος παράγει

Στη σύντομη Έκθεση που ακολουθεί, παρουσιάζονται τα μεγέθη (δαπάνες) με βάση

την πρωτοβάθμια ταξινόμηση του ΣΛΥ (ενώ μόνο στις Εικόνες 7,8,9 γίνεται

δευτεροβάθμια ανάλυση των χρηματοδοτικών φορέων) στην αδρή τους μορφή ως

εξής:

Δαπάνες κατά Είδος Υπηρεσιών Υγείας HC (Health Care)

3

o HC-1 Υπηρεσίες Περίθαλψης (ενδονοσοκομειακή δημόσια και ιδιωτική

και εξωνοσοκομειακή π.χ υπηρεσίες γιατρών, οδοντιάτρων )

o HC-2 Υπηρεσίες Αποκατάστασης

o HC-3 Υπηρεσίες Μακροχρόνιας Νοσηλευτικής Φροντίδας

o HC-4 Επικουρικές Υπηρεσίες Υγειονομικής Φροντίδας (π.χ υπηρεσίες

εργαστηρίων κλινικών και διαγνωστικής απεικόνισης, υπηρεσίες

μεταφοράς ασθενών και επείγουσας διάσωσης)

o ΗC-5 Διάθεση ιατρικών προϊόντων σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς (π.χ

φάρμακα, γυαλιά οράσεως, ακουστικά βαρηκοΐας, ορθοπαιδικές ζώνες

κα)

o ΗC-6 Υπηρεσίες Πρόληψης και Δημόσιας Υγείας

o ΗC-7 Διοίκηση του τομέα Υγείας και Ασφάλιση Υγείας

o ΗC-9 Μη εξειδικευμένες υπηρεσίες κατ’ είδος

Οι επενδύσεις όπως και οι υπόλοιπες δαπάνες, οι σχετιζόμενες με την υγεία (π.χ.

έρευνα, εκπαίδευση) καταγράφονται με διακριτό τρόπο (δεν περιλαμβάνονται στην

παραπάνω τρέχουσα δαπάνη υγείας) και φέρουν τη κωδικοποίηση HCR

Δαπάνες κατά Φορέα Χρηματοδότησης – HF (Health Financing)

o HF-1 - Γενική Κυβέρνηση: διακρίνεται σε: ΗF 1.1 Φορείς της Γενικής

Κυβέρνησης πλην της Κοινωνικής Ασφάλισης και HF 1.2 Κοινωνική

Ασφάλιση

o HF-2 –Ιδιωτικός Τομέας: Νοικοκυριά, Ιδιωτική Ασφάλιση Υγείας, Μη

Κερδοσκοπικοί Οργανισμοί

o HF-3 - Υπόλοιπος Κόσμος

o HF-0 - Όλοι οι υπόλοιποι φορείς χρηματοδότησης που δεν εντάσσονται

κάπου αλλού

Δαπάνες κατά γενική κατηγορία Παρόχου HP (Health Provider)

o HP-1 Νοσοκομεία (δημόσια και ιδιωτικά)

o HP -2 Δομές Νοσηλευτικής Φροντίδας και Υποβοηθούμενης Διαβίωσης

4

o HP-3 Φορείς Παροχής Εξωνοσοκομειακής Φροντίδας (π.χ κέντρα υγείας,

ιατρεία, οδοντιατρεία, εργαστήρια, γραφεία άλλων επαγγελματιών υγείας)

o HP-4 Έμποροι Λιανικής και άλλοι φορείς παροχής ιατρικών προϊόντων

o ΗP-5 Φορείς που ασχολούνται με την Παροχή και Διοίκηση

Προγραμμάτων Δημόσιας Υγείας

o HP-6 Φορείς που ασχολούνται με τη διοίκηση του τομέα της υγείας και

την ασφάλιση υγείας

o HP-7 Άλλες βιομηχανίες (π.χ νοικοκυριά ως φορείς παροχής φροντίδας

υγείας στο σπίτι)

o ΗP-9 Υπόλοιπος Κόσμος

o HP-0 Όλοι οι υπόλοιποι φορείς παροχής φροντίδας που δεν εντάσσονται

κάπου αλλού

1. Η Εξέλιξη της Δαπάνης Υγείας σε Σύγκριση με το ΑΕΠ (2003-2011)

Το ΣΛΥ επιτρέπει τον ακριβή υπολογισμό της συνολικής, της δημόσιας και της

ιδιωτικής δαπάνης υγείας. Τα αδρά αυτά δεδομένα μας επιτρέπουν, για πρώτη φορά,

την ορθή σύγκριση με την εξέλιξη του ΑΕΠ στην Ελλάδα (Εικόνα 1). 1

Είναι ενδιαφέρον ότι, ως προς το ΑΕΠ, το 2011 γυρίσαμε 5 χρόνια πίσω στο 2006.

Περίπου το ίδιο συμβαίνει και ως προς τη Συνολική Δαπάνη Υγείας (ΣΔΥ), σε

απόλυτα ποσά, ενώ η Δημόσια Δαπάνη Υγείας (ΔΔΥ) βρίσκεται λίγο κάτω από το

επίπεδο του 2007. Γενικά, οι δαπάνες υγείας ακολούθησαν την πτώση στο ΑΕΠ. Το

ενδιαφέρον είναι ότι μεταξύ 2005 και 2009, όταν το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά €38,1 δις,

τα €7,2 δις ή το 18,9%, ήταν η αύξηση στη δαπάνη υγείας.2 Από αυτά, τα €6,8 δις

ήταν η αύξηση στη δημόσια δαπάνη υγείας, δηλαδή 17,8% της συνολικής αύξησης

του ΑΕΠ.

1 Για το έτος 2011 όλα τα δεδομένα που παρουσιάζονται πρέπει να θεωρούνται ως

προσωρινά.

2 Εστιάζουμε στις εξελίξεις μεταξύ 2005 και 2009. Το 2005 είναι η πρώτη «κανονική» χρονιά, μετά

τους Ολυμπιακούς του 2004. Από το 2009 και μετά καταγράφεται πτώση στις δαπάνες υγείας λόγω της

οικονομικής κρίσης.

5

Εικόνα 1: ΑΕΠ, Τρέχουσα Συνολική Δαπάνη Υγείας (ΣΔΥ) και Τρέχουσα Δημόσια

Δαπάνη Υγείας (ΔΔΥ) σε δις ευρώ Πηγή: Σύστημα Λογαριασμών Υγείας Ελλάδος 2012 και ΕΛΣΤΑΤ, 2012

Η δαπάνη υγείας (τόσο η συνολική, όσο και η δημόσια) αυξήθηκε με ταχύτερο ρυθμό

από ότι το ΑΕΠ. Στο διάστημα 2005-2009 το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 19,7%, ενώ η

ΣΔΥ κατά 45% και η ΔΔΥ κατά 73%. Θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε αν άλλος

τομέας έχει επιδείξει παρόμοια συμπεριφορά. Στο διάστημα 2009 - 2011, το ΑΕΠ

μειώθηκε κατά €22,6 δις ή 9,8%, ενώ η ΣΔΥ μειώθηκε κατά €4,4 δις ή 18,9%. Έτσι,

από μηχανή «ανάπτυξης», η υγεία μεταβλήθηκε σε εργαλείο δημοσιονομικής

εξυγίανσης. Αν η προηγούμενη διόγκωση οφείλονταν σε σπατάλη και διαφθορά,

αυτή είναι καλή εξέλιξη. Αν όμως η μείωση της δαπάνης είναι «άρνηση υπηρεσίας»

λόγω υποχρηματοδότησης, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι αρνητικά για το επίπεδο

της υγείας του ελληνικού λαού.

2. Η Εξέλιξη της Δαπάνης Υγείας σε Σύγκριση με την Ευρωζώνη (2003-2011)

6

Εικόνα 2: Τρέχουσα Δαπάνη Υγείας και Τρέχουσα Δημόσια Δαπάνη Υγείας ως %

ΑΕΠ, Ελλάδα, Ευρωζώνη Για το έτος 2011 εκτιμάται ότι η δημόσια δαπάνη υγείας, ενδεχόμενα να αγγίξει το 6%. Η

ακριβής εκτίμηση θα γίνει την επόμενη χρονιά οπότε θα έχουν ληφθεί υπόψη και οι

επιχορηγήσεις που δίδονται το έτος 2013, προς δημόσιες μονάδες υγείας και αφορούν εξόφληση

οφειλών παρελθόντων ετών.

Στην Εικόνα 2 επιχειρείται σύγκριση με τις εξελίξεις στην Ευρωζώνη3 στο διάστημα

2003-2011. Η συνολική δαπάνη υγείας στην Ελλάδα υπολείπεται ελαφρώς αυτής της

Ευρωζώνης μέχρι το 2006, οπότε επιταχύνεται και την ξεπερνά ελαφρώς το 2009.

Ενδιαφέρον έχει η σαφής υπεροχή της δημόσιας δαπάνης υγείας ως ποσοστό του

ΑΕΠ στην Ευρωζώνη. Η υπεροχή ξεπερνά σε κάποια έτη το 1,5% του ΑΕΠ, μέχρι το

2009 όταν η ταχεία αύξηση των δημοσίων δαπανών στην Ελλάδα μειώνει τη διαφορά

στη μισή μονάδα. Από το 2005 μέχρι το 2009 στην Ελλάδα η δημόσια δαπάνη υγείας

προσθέτει 2,2% του ΑΕΠ, ενώ η συνολική δαπάνη υγείας αυξάνεται μόνο κατά 1,7%

του ΑΕΠ. Η απάντηση μερικώς βρίσκεται στην ανάλυση των δεδομένων Ελλάδος και

Ευρωζώνης στο ίδιο διάστημα. Όπως φαίνεται στην Εικόνα 2, η δαπάνη υγείας ως %

του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη παρέμεινε σχεδόν σταθερή μεταξύ 2003 και 2006. Στα

χρόνια της ύφεσης 2007-2009 και ειδικά 2008 και 2009, το ποσοστό της υγείας στην

Ευρωζώνη αυξάνει σημαντικά. Ο λόγος, όπως εξηγεί και πρόσφατη έκθεση του

ΟΟΣΑ, αντανακλά την αντίδραση στην κρίση. Πράγματι, στις περισσότερες χώρες ο

3 Συγκρίνουμε με την Ευρωζώνη και όχι με την ΕΕ ή τις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ για να αποφύγουμε

συναλλαγματικές διαφορές. Οι χώρες της Ευρωζώνης που έχουν περιληφθεί στις συγκρίσεις είναι:

Αυστρία, Βέλγιο, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία,

Πορτογαλία, Σλοβακία, Ισπανία.

7

τομέας της υγείας χαρακτηρίζεται από αντικυκλική συμπεριφορά, με τις δαπάνες να

αυξάνονται σε αντιστάθμισμα της ύφεσης.4

3. Η Εξέλιξη της Δαπάνης κατά Μείζονα Κατηγορία Υπηρεσιών Υγείας (€, %

ΑΕΠ)

Εικόνα 3: Η σύνθεση της Τρέχουσας Δαπάνης Υγείας κατά μείζονα κατηγορία.

Ενδονοσοκομειακή, Φαρμακευτική, Εξωνοσοκομειακή και Δαπάνη για Λοιπές

Υπηρεσίες σε δις €

Στην Εικόνα 3 φαίνεται ότι οι δύο κύριοι διαμορφωτές της δαπάνης υγείας είναι η

ενδονοσοκομειακή5 και η φαρμακευτική με την πρώτη να υπερέχει σταθερά και με

αυξητική τάση. Μεταξύ του 2005 και του 2009, η διαφορά της ενδονοσοκομειακής

δαπάνης από τη φαρμακευτική αυξήθηκε από €1 δις σε περίπου €2 δις, λόγω και της

αύξησης ορισμένων ιατρικών μισθολογίων και κάποιων λειτουργικών δαπανών στα

δημόσια νοσοκομεία.

Αντίθετα, η εξωνοσοκομειακή φροντίδα (στην οποία περικλείεται και η διαγνωστική

– εργαστηριακή) δείχνει σαφή υποχώρηση. Ενώ το 2005 υπερέχει σε σχέση με τη

νοσοκομειακή κατά €600 εκ, το 2009 υστερεί κατά €2 δις. Στην κατηγορία αυτή

4 David Morgan and Roberto Astolfi, Health spending growth at zero: which countries, which sectors

are most affected? OECD Health Working Paper No. 60. 5 Η έννοια της δαπάνης που κατευθύνεται προς τα νοσοκομεία διαφοροποιείται από την έννοια της

ενδονοσοκομειακής δαπάνης. Στην πρώτη, περιλαμβάνεται και η δαπάνη των Εξωτερικών Ιατρείων,

ενώ η δεύτερη αφορά μόνο δαπάνες που σχετίζονται με την ενδονοσοκομειακή νοσηλεία.

8

εντάσσεται το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης που αναφέρεται στη δευτερογενή

πρόληψη η οποία σχετίζεται με τη διαμόρφωση της νοσηρότητας στη χώρα.6

Εικόνα 4: Τρέχουσα Ενδονοσοκομειακή, Φαρμακευτική, Εξωνοσοκομειακή και

Δαπάνη για Λοιπές Υπηρεσίες, % ΑΕΠ 7

Στην Εικόνα 4 βλέπουμε τα μεγέθη της Εικόνας 3 εκφρασμένα ως ποσοστό του

ΑΕΠ. Δύο σημεία είναι εμφανή. Πρώτον, η μικρή αλλά σταθερή υποχώρηση της

εξωνοσοκομειακής δαπάνης και, δεύτερον, η σημαντική διόγκωση της

ενδονοσοκομειακής δαπάνης μετά το 2005, σε σχέση με τη φαρμακευτική. Ενώ το

2005 η ενδονοσοκομειακή δαπάνη υπερείχε της φαρμακευτικής κατά 0,6% του ΑΕΠ,

το 2009 η υπεροχή διαμορφώθηκε σε 0,9% του ΑΕΠ.

4. Η κατανομή της Δημόσιας δαπάνης κατά είδος υπηρεσιών (€ και % ΑΕΠ)

6 Το σημείο αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στη συζήτηση που έχει ανοίξει για τη «Βόμβα Νοσηρότητας»

που πιθανότατα σχηματίζεται τώρα στη χώρα μας.

7 Τυχόν μικρές διαφοροποιήσεις μεταξύ του αθροίσματος καθεμιάς από τις παραπάνω κατηγορίες ως

% ΑΕΠ και της Τρέχουσας Δαπάνης Υγείας ως % του ΑΕΠ, στην Εικόνα 2, οφείλονται σε

στρογγυλοποιήσεις των αριθμών.

9

Εικόνα 5: Δημόσια Ενδονοσοκομειακή, Δημόσια Φαρμακευτική, Δημόσια

Εξωνοσοκομειακή Δαπάνη και Δημόσια Δαπάνη για Λοιπές Υπηρεσίες σε δις €

Στην Εικόνα 5 φαίνεται η ταχεία αύξηση της δημόσιας δαπάνης8 μεταξύ 2005 και

2009. Φαίνεται ότι η δημόσια ενδονοσοκομειακή δαπάνη αυξήθηκε κατά 79% από

€3,9 δις σε €7 δις, σε μόλις τέσσερα χρόνια. Μεταξύ 2008 και 2009, αυξήθηκε η

δημόσια ενδονοσοκομειακή δαπάνη κατά €900 εκ. Μερική εξήγηση μπορεί να δοθεί

και από την αύξηση στις αποδοχές των Αναπληρωτών Διευθυντών Γιατρών στα

νοσοκομεία του ΕΣΥ, που προήχθησαν μαζικά στο βαθμό του Διευθυντή.

Η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, αντίστοιχα αυξήθηκε από €3,6 δις το 2006 σε €5,2

δις το 2009, δηλαδή κατά 44%, προσθέτοντας €400-€600 εκ, ευρώ ετησίως. Η πτώση

και των δύο μεγεθών μετά το 2009 είναι εμφανής, ενώ προβληματίζει η πτώση της

εξωνοσοκομειακής δαπάνης, κατά €500 εκ από το 2009 έως το 2011. Δεδομένου ότι

μεγάλο μέρος της καλύπτει οδοντιατρικές και υπηρεσίες δευτεροβάθμιας πρόληψης,9

προκαλούνται ερωτήματα ως προς τις μακροχρόνιες συνέπειες στην υγεία του

πληθυσμού.

8 Διευκρινίζεται ότι η έννοια της δημόσιας (ή της ιδιωτικής δαπάνης) αναφέρεται στο χρηματοδοτικό

φορέα και όχι στο ιδιοκτησιακό καθεστώς του παρόχου της υγειονομικής φροντίδας. Έτσι, για

παράδειγμα η δημόσια ενδονοσοκομειακή δαπάνη αναφέρεται στη δαπάνη που καταβάλλεται από το

Κράτος (π.χ Υπουργείο Υγείας, Υπουργείο Οικονομικών) και τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης προς

Δημόσια αλλά και Ιδιωτικά Νοσοκομεία για την παροχή υπηρεσιών ενδονοσοκομειακής νοσηλείας. 9 Μέρος των εργαστηριακών διαγνωστικών υπηρεσιών αφορά και εξετάσεις που γίνονται στο πλαίσιο

του προσυμπτωματικού ελέγχου (δευτερογενής πρόληψη).

10

Εικόνα 6: Δημόσια Ενδονοσοκομειακή, Φαρμακευτική, Εξωνοσοκομειακή, και

Δαπάνη για Λοιπές Υπηρεσίες ως % ΑΕΠ

Στην Εικόνα 6 παρουσιάζονται τα δεδομένα της Εικόνας 5 εκφρασμένα ως % του

ΑΕΠ. Είναι εμφανής η σταθερά ανοδική πορεία της δημόσιας φαρμακευτικής

δαπάνης κατά 0,2% του ΑΕΠ κάθε έτος από το 2005 έως το 2009. Μετά το 2009 η

δημόσια φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε κατά 0,2% του ΑΕΠ, ενώ εντονότερη ήταν

η μείωση και της δημόσιας ενδονοσοκομειακής κατά 0,5% του ΑΕΠ από το 2009 έως

το 2011, ως αποτέλεσμα των δραστικών περικοπών που επιβλήθηκαν από την

Τρόικα και στις δύο κατηγορίες δαπάνης.

Στις Εικόνες 7, 8, 9 παρουσιάζεται η χρηματοδότηση Νοσοκομείων, Παρόχων

Εξωνοσοκομειακής Φροντίδας (Γιατροί, Οδοντίατροι, Φυσιοθεραπευτές,

Λογοθεραπευτές, Νοσηλευτές, Κέντρα Υγείας, Πολϋιατρεία, Διαγνωστικά

Εργαστήρια) και Εμπόρων Λιανικής (Φαρμακεία, Καταστήματα Οπτικών και

Ακουστικών Ειδών, Ακουστικών Βαρηκοΐας κλπ) από τους κύριους χρηματοδοτικούς

φορείς: Γενική Κυβέρνηση, Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης-ΤΚΑ και Νοικοκυριά

(δεν περιλαμβάνονται εδώ χρηματοδοτικοί φορείς που συμμετέχουν με μικρό

ποσοστό όπως Ιδιωτική Ασφάλιση, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις κα).

5. Η Κατανομή της Χρηματοδότησης των Νοσοκομείων κατά Χρηματοδοτικό

Φορέα

11

Στις Εικόνες 7 & 7* παρατηρούνται μεγάλες αυξομειώσεις στην ποσοστιαία

συμμετοχή των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης στη χρηματοδότηση των

νοσοκομείων. Σε όλα όμως τα χρόνια, το κύριο χρηματοδοτικό βάρος του

νοσοκομειακού τομέα, επωμίζονται οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και

ακολούθως τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης, ενώ γενικά χαμηλή παραμένει η

συμμετοχή των Νοικοκυριών.

Εικόνα 7: Η χρηματοδότηση των νοσοκομείων (δημοσίων και ιδιωτικών) από τους

κύριους φορείς χρηματοδότησης σε δις € διαχρονικά

Εικόνα 7*: Η ποσοστιαία συμμετοχή καθενός από τους κύριους χρηματοδοτικούς

φορείς στη χρηματοδότηση της δαπάνης των νοσοκομείων (δημοσίων και ιδιωτικών).

6. Η Κατανομή της Χρηματοδότησης Προμηθευτών Εξωνοσοκομειακής

Φροντίδας κατά Χρηματοδοτικό Φορέα

Στις Εικόνες 8 και 8* φαίνεται ότι τα νοικοκυριά χρηματοδοτούν σε πολύ μεγάλο

βαθμό τους παρόχους εξωνοσοκομειακής φροντίδας. Η Κοινωνική Ασφάλιση, παρά

12

την παρουσία του ΙΚΑ με τις δομές του, «σηκώνει» μόλις το ¼ του συνολικού

βάρους των €5δις - €6 δις για εξωνοσοκομειακή φροντίδα.

Εικόνα 8: Η χρηματοδότηση προμηθευτών εξωνοσοκομειακής φροντίδας από τους κύριους φορείς χρηματοδότησης σε δις €

Εικόνα 8*: Ποσοστιαία κατανομή της χρηματοδότησης προμηθευτών εξωνοσοκομειακής

φροντίδας ανά φορέα χρηματοδότησης

Το μεγάλο μέρος της δαπάνης των νοικοκυριών είναι προς οδοντιατρεία, στα οποία

κατευθύνονται περίπου €1,5- €2 δις ετησίως. Τα έτη 2005-2009 η δαπάνη των

νοικοκυριών προς οδοντιατρεία παρέμενε σχεδόν αμετάβλητη κοντά στα €2 δις. Το

2010 μειώθηκε και το 2011 έπεσε κάτω από €1,5 δις λόγω της οικονομικής κρίσης.

7. Η κατανομή της χρηματοδότησης Εμπόρων Λιανικής και Φορέων Παροχής

Ιατρικών Προϊόντων

Στις Εικόνες 9 και 9* είναι σαφής ο ρόλος της Κοινωνικής Ασφάλισης στη

χρηματοδότηση των εμπόρων λιανικής για την κάλυψη κυρίως της φαρμακευτικής

δαπάνης. Διευκρινίζεται, ότι στο σύνολο της δαπάνης που κατευθύνεται προς

Εμπόρους Λιανικής, τα Φαρμακεία απορροφούν περισσότερο από το 93%. Το

13

Κράτος καλύπτει λιγότερο από το 1%, αφού η φαρμακευτική δαπάνη των δημοσίων

και των ιδιωτικών νοσοκομείων περιλαμβάνεται στη νοσοκομειακή δαπάνη.

Εικόνα 9: Η χρηματοδότηση εμπόρων λιανικής και φορέων παροχής ιατρικών

προϊόντων από τους κύριους φορείς χρηματοδότησης σε δις ευρώ

Η Προστιθέμενη Αξία Του Συστήματος Λογαριασμών Υγείας

Η Προστιθέμενη Αξία του Συστήματος Λογαριασμών Υγείας

Η υιοθέτηση του ΣΛΥ στην Ελλάδα θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στον τρόπο με

τον οποίο αποτυπώνεται και αναλύεται η δαπάνη υγείας. Πιστεύουμε ότι θα καταστεί

πολύ ευκολότερη η εξαγωγή συμπερασμάτων ως προς την ακολουθητέα πολιτική

υγείας στο μέλλον και περισσότερο τεκμηριωμένη η αξιολόγηση της πολιτικής υγείας

του παρελθόντος. Οι κύριες επιπτώσεις αναφέρονται στα εξής:

1) Ως προς τον ακριβή προσδιορισμό του ύψους της δαπάνης υγείας

Εικόνα 9*: Ποσοστιαία κατανομή χρηματοδότησης εμπόρων λιανικής και

φορέων παροχής ιατρικών προϊόντων ανά φορέα χρηματοδότησης

14

Συμπεριλήφθηκαν στοιχεία δαπανών υγείας που κατά το παρελθόν δεν

περιλαμβάνονταν όπως:

i. της Ιδιωτικής Ασφάλισης Υγείας

ii. των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Περιφερειών (π.χ.

Προγράμματα «Βοήθεια στο Σπίτι»)

iii. κάποιων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (π.χ. Εκκλησία της Ελλάδος)

2) Ως προς την κατανομή της δαπάνης

Πριν την εφαρμογή του ΣΛΥ τα διαθέσιμα στοιχεία περιορίζονταν:

i. στην αποτύπωση της Συνολικής Δαπάνης Υγείας και στη διάκριση

αυτής σε Δημόσια και Ιδιωτική Κατανάλωση (και ξεχωριστά οι

πληρωμές των Νοικοκυριών σε Δημόσια Νοσοκομεία)

ii. στον προσδιορισμό του ύψους της Δαπάνης Υγείας των ΟΚΑ (χωρίς τον

ΟΠΑΔ, που τα τελευταία χρόνια εντάχθηκε στους ΟΚΑ)

iii. στον υπολογισμό της Φαρμακευτικής Δαπάνης: ξεχωριστά της

Συνολικής, των ΟΚΑ και του Δημοσίου(ΟΠΑΔ).

iv. στην αποτύπωση των Επενδύσεων στο Δημόσιο και στον Ιδιωτικό

Τομέα

Προκύπτει, συνεπώς, ότι, στο παρελθόν, δεν υπήρχε αναλυτική αποτύπωση της

κατεύθυνσης της δαπάνης ανά Προμηθευτή Υγείας και ανά Υγειονομική

Δραστηριότητα, όπως αποτυπώνονται στο ΣΛΥ.

15

2.1 Η κατεύθυνση της υγειονομικής δαπάνης ανά Προμηθευτή Υγείας μετά την

εφαρμογή του ΣΛΥ

Είναι πλέον εφικτή η αποτύπωση της κατεύθυνσης της υγειονομικής δαπάνης κάθε

χρηματοδοτικού φορέα ανά προμηθευτή υγείας (Εικόνα 10) όπως ενδεικτικά:

i. σε Νοσοκομεία (ξεχωριστά σε Γενικά, σε Ειδικά και σε Ψυχιατρικά)

ii. σε Ιατρεία

iii. σε Οδοντιατρεία

iv. σε Άλλους Επαγγελματίες Υγείας (π.χ. Νοσηλευτές, Λογοθεραπευτές,

Φυσιοθεραπευτές κα)

v. σε Κέντρα Εξωνοσοκομειακής Φροντίδας (π.χ. Κέντρα Υγείας, Πολυϊατρεία

ΙΚΑ (ΕΟΠΥΥ): έχει γίνει διαχωρισμός της δαπάνης των Νοσοκομείων ΕΣΥ

που κατευθύνεται στα εποπτευόμενα Κέντρα Υγείας)

vi. σε Φαρμακεία

vii. σε Εμπόρους Γυαλιών Οράσεως και Οπτικών

viii. σε Εμπόρους Ακουστικών κ.ά.

2.2 Η κατεύθυνση της υγειονομικής δαπάνης ανά Υγειονομική Δραστηριότητα

μετά την εφαρμογή του ΣΛΥ

Είναι πλέον εφικτή η αποτύπωση της κατεύθυνσης της υγειονομικής δαπάνης

καθενός χρηματοδοτικού φορέα ανά υγειονομική δραστηριότητα (Εικόνα 11) καθώς

και καθενός προμηθευτή υγείας ανά υγειονομική δραστηριότητα (Εικόνα 12).

Ενδεικτικά, οι υγειονομικές δραστηριότητες είναι:

i. Ενδονοσοκομειακή περίθαλψη

ii. Εξωνοσοκομειακές Θεραπευτικές Υπηρεσίες

iii. Υπηρεσίες Κλινικών Εργαστηρίων

iv. Υπηρεσίες Διαγνωστικής Απεικόνισης

v. Θεραπευτικές συσκευές και άλλα ιατρικά αγαθά διαρκείας

vi. Διοίκηση του Τομέα της Υγείας

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όλα τα δεδομένα τελούν υπό την τελική έγκριση της ΕΛΣΤΑΤ. Τα

δεδομένα για τα έτη 2009-2011, θα πρέπει να θεωρούνται ως προσωρινά. Όπως έχει

16

εξηγηθεί αρχικά, το σύστημα έχει αναπτυχθεί από την οπτική γωνία των

χρηματοδοτικών φορέων, οπότε τυχόν αποφάσεις επιχορηγήσεων νοσοκομείων για

εξόφληση οφειλών παρελθόντων ετών που εκδίδονται ή θα εκδοθούν εντός του 2013,

θα αναπροσαρμόσουν αντιστοίχως τα ποσά. Για το έτος 2011 εκτιμάται ότι η δημόσια

δαπάνη υγείας ενδεχόμενα να αυξηθεί κατά €400 εκατ.

Εικόνα 10: Απόσπασμα Πίνακα του ΣΛΥ όπου αποτυπώνεται η κατεύθυνση της

υγειονομικής δαπάνης καθενός Χρηματοδοτικού Φορέα (HF) ανά Προμηθευτή Υγείας

(HP) το έτος 2007, σε ευρώ

17

Εικόνα 11: Ενδεικτικός Πίνακας του ΣΛΥ όπου αποτυπώνεται η κατεύθυνση της

υγειονομικής δαπάνης καθενός Χρηματοδοτικού Φορέα ανά Υγειονομική

Δραστηριότητα (HC) το έτος 2007, σε ευρώ

18

Εικόνα 12: Παράθεση αποσπάσματος Πίνακα του ΣΛΥ όπου αποτυπώνεται η

κατεύθυνση της υγειονομικής δαπάνης καθενός Προμηθευτή Υγείας (π.χ. νοσοκομεία,

γιατροί, ΚΥ) ανά Υγειονομική Δραστηριότητα (π.χ. ενδονοσοκομειακή,

εξωνοσοκομειακή, φαρμακευτική) το έτος 2007, σε ευρώ