λύσεις Μπάρλα εκδοση 2013 μέρος β
-
Upload
charalampos-filippidis -
Category
Education
-
view
13.014 -
download
11
Transcript of λύσεις Μπάρλα εκδοση 2013 μέρος β
λύσεις θεμάτων 1
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 1
Δίνεται 1 xf (x) lnx−
=
α) ( ) ( )1 x 0 1 x x 0 x 0,1 Ax−
> ⇔ − > ⇔ ∈ = , ( ) ( )1f (x) 0 , άρα f στο Α1 x x
′ = − <−
2
β) x 0
1 xux
1 x ux 0 x 0 limx
1 xlim f (x) lim ln lim ln ux+ +
+→
− =
− →+∞ → → =+∞
−= = = +∞ ,
x 1
1 xux
1 xx 1 x 1 u 0lim 0x
1 xlim f (x) lim ln lim ln ux− − +
−→
− =
− → → →=
−= = = −∞ , άρα
( )f (A) ,= −∞ + ∞
γ) εφόσον f γνησίως φθίνουσα είναι και ''1 1''− άρα αντιστρέψιμη , 1 xf (x) y y lnx−
= ⇔ = ⇔
( )y 1 1y x
1 x 1 1e x , οπότε f : 0,1 με f (x)x 1 e 1 e
− −−⇔ = ⇔ = → =
+ +r
δ)x x x1 1 1 1 11 x
x x x 00 0 0 0
1 1 e e (1 e ) 2eE f (x) dx dx dx 1 dx x ln(e 1) ln1 e 1 e 1 e e 1
− ′ + − + = = = = − = − + = + + + + ∫ ∫ ∫ ∫
ΘΕΜΑ 2
Δίνεται ln xf (x) x2 x
= −
α) ( )( )2
1 12 x ln x1 2x 2 ln xx xx 0, A , f (x) ,2 x 4x x2 x
⋅ − ⋅− +′∈ + ∞ = = − = Δίνεται 4x x 0> , θεωρώντας
( )1g(x) 2x 2 ln x , x 0 , g (x) 2 0 , άραg , οπότε x 1 g(x) g(1) 2x 2 ln x 0x
′= − + > = + > > ⇔ > ⇔ − + >1 ,
αντίστοιχα 0 x 1 g(x) g(1) 2x 2 ln x 0< < ⇔ < ⇔ − + < (το πρόσημο προκύπτει και κατασκευαστικά διακρίνοντας περιπτώσεις) , άρα η f για x 1= έχει ολικό ελάχιστο το f (1) 1=
β) Εφόσον f (x) 1≥ για να ισχύει αf (α 1) f (e ) 2+ + = πρέπει
α αf (e ) 1 e 1και και α 0
f (α 1) 1 α 1 1
= = ⇔ ⇔ = + = + =
γ) για 0 λ 1< < έχουμε
( ) ( )1 1 1 11 1
λ λλ λ λ λ
ln x 2 2 1Ε(λ) f (x) dx x dx x x x ln xdx 1 λ λ x ln x dx3 32 x x
′ = = − = − = − − + = ∫ ∫ ∫ ∫
2 2 2 8λ λ λ ln λ 2 λ 2 λ λ ln λ 23 3 3 3
= − + + − + = − + − +
(1) , αντίστοιχα γιαλ 1>
λ
1Ε(λ) f (x) dx= =∫
λ 1 (1)
1 λf (x)dx f (x)dx= − =∫ ∫ 2 8λ λ ln λ 2
3 3 − + −
δ) λ 0 λ 0 λ 0
2 8 8limΕ(λ) lim Ε(λ) lim λ λ λ ln λ 2 λ3 3 3+ +→ → →
= = − + − + =
, εφόσον λ 0
2 8 8lim λ λ 2 λ3 3 3+→
− − + =
λύσεις θεμάτων 2
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
και ( ) ( )
( ) ( )DLHλ 0 λ 0 λ 0 λ 0 λ 0
1ln λln λ λlim λ ln λ lim lim lim lim 2 λ 01 11
λ 2λ λλ
+ + + + +
−∞ +∞
→ → → → →
′= = = = − =
′ −
λ λ λ
2 8 2 ln λ 2 8lim Ε(λ) lim λ λ λ ln λ 2 λ lim λ λ3 3 3 λ λ 3λ λ→+∞ →+∞ →+∞
= − + − = − + − = +∞ , εφόσον
λ λ
2 2 8 2lim 0 , lim λ λ3 λ 33λ λ→+∞ →+∞
+ − = > = +∞
και ( )
( )( )λ DLH λ λ
ln λln λ 1lim lim lim 0λ λλ
−∞ +∞
→+∞ →+∞ →+∞
′= = = =
′
ΘΕΜΑ 3 Δίνεται η συνάρτηση xf (x) e x 1−= + −
α) x ∈ r , x
x x xx x
1 e 1f (x) e 1 1 , e 0, f (x) 0 e 1 0 x 0,e e
− −′ ′= − + = − + = > > ⇔ − > ⇔ > f (x) 0 x 0′ < ⇔ <
ο πίνακας μεταβολών φαίνεται δίπλα και άρα η f για x 0= έχει ολικό
ελάχιστο το f (0) 0= , επίσης ( )f
x 0 f (x) f (0) f (x) 0< ⇔ > ⇔ >2
, ( )f
x 0 f (x) f (0) f (x) 0> ⇔ > ⇔ >1
, άρα για το πρόσημο της f έχουμε
β) ( )xx x xx x x x x
1 1 1lim f (x) lim x 1 , lim f (x) lim x 1 lim 1 xe 1e e e→+∞ →+∞ →−∞ →−∞ →−∞
= + − = +∞ = + − = + − = +∞
, εφόσον
( )( )
xx x x xx x x DLH x x
1 x (x) 1lim , lim xe lim lim lim 0e e (e ) e
−∞ +∞
− − −→−∞ →−∞ →−∞ →−∞ →−∞
′ = +∞ = = = = ′ − και x
xlim (1 xe ) 1 0→−∞
+ = > άρα το
σύνολο τιμών αφού έχει ελάχιστο το 0 , είναι [ )f (A) 0,= + ∞ , η εξίσωση γίνεται x(e 0)
x x x xe (x 1) αe 1 x 1 α e e x 1 α f (x) α>
− −− = − ⇔ − = − ⇔ + − = ⇔ = , αν ( ) [ )1 2Α ,0 , Α 0,= −∞ = + ∞ τότε έχουμε ( ) [ )1 2f (A ) 0, , f (A ) 0,= + ∞ = + ∞ οπότε • αν α 0< η εξίσωση είναι αδύνατη εφόσον α f (A)∉ • αν α 0= η εξίσωση έχει μοναδική λύση την x 0= • αν α 0> η εξίσωση έχει δύο λύσεις εφόσον 1 2α f (A ) , α f (A )∈ ∈ και σε κάθε ένα από τα διαστήματα 1 2A ,A η f είναι γνησίως μονότονη
γ) θεωρώντας [ )2
x xxg(x) 1 x e , x 0, , g (x) 1 x e f (x) 02
− −′= − + − ∈ + ∞ = − + + = > από ερώτημα α) , άρα
( ) 2 2gx xx xx 0 g(x) g(0) 1 x e 0 1 x e
2 2− −> ⇔ > ⇔ − + − > ⇔ − + >
1
δ) για την εξίσωση ( )2f (x) f x ln x= + η x 1= είναι προφανής λύση και αν ( )2f (x) f x ln x− = τότε
• ( )f
2 2 2x 1 τότε ln x 0 , x x 1 f (x ) f (x) f (x) f (x ) 0> > > > ⇔ > ⇔ − <1
, αδύνατη
λύσεις θεμάτων 3
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
• ( )f
2 2 20 x 1 τότε ln x 0 , 0 x x f (x ) f (x) f (x) f (x ) 0< < < < < ⇔ < ⇔ − >1
, αδύνατη εφόσον τα δύο μέλη της εξίσωσης είναι ετερόσημοι αριθμοί , άρα η x 1= είναι μοναδική λύση ΘΕΜΑ 4 Δίνεται f συνεχής στο [ ]α ,β , παραγωγίσιμη στο ( )α ,β με f (α) α , f (β) β= = α) για την [ ]g(x) f (x) x , εφόσον g(α) f (α) α 0 , g(β) f (β) β 0,στο α ,β= − = − = = − = ισχύουν οι προϋποθέσεις Θ. Rolle , άρα υπάρχει ( )ξ α ,β ώστε g (ξ) 0 f (ξ) 1 0 f (ξ) 1′ ′ ′∈ = ⇔ − = ⇔ =
β) θεωρώντας γ ( )α ,β∈ με 1 2γ α d , β γ d− = − = ώστε 1 2d d β α2 1 3
−= = , προκύπτει ( )1
2d β α3
= − οπότε
( )2 α 2βγ α β α3 3
+= + − = και για την f από Θ.Μ.Τ. στα [ ] [ ]α , γ και γ ,β υπάρχουν ( )1ξ α , γ∈
( )2και ξ γ ,β∈ ώστε ( ) ( )1 2f (γ) f (α) f (β) f (γ)f ξ και f ξγ α β γ
− −′ ′= =− −
, άρα 1 2f (γ) f (α)2f (ξ ) f (ξ ) 2 α 2β α
3
−′ ′+ = ++
−
( )3 f (γ) f (α) f (β) f (γ)f (β) f (γ) f (γ) f (α) f (β) f (γ) 3(β α)2 3α 2β β α β α β α β αβ 23 3 3
− + −− − − −+ = + = = =
+ − − − −−
γ) για την 2α β 2α β 2α β α β β αh(x) f (x) , h(α) f (α) α 0 και h(β) 03 3 3 3 3+ + + − −
= − = − = − = < = > οπότε
h(α) h(β) 0⋅ < και εφόσον h συνεχής από Θ. Bolzano υπάρχει ( )0 0x α ,β ώστε h(x ) 0∈ = ⇔
02α βf (x )
3+
⇔ = (μπορεί να προκύψει και από Θ.Ε.Τ. εφόσον 2α βf (α) α β f (β)3+
= < < = )
δ) για την f από Θ.Μ.Τ. στα [ ] [ ]0 0α , x και x ,β υπάρχουν ( )1 0x α , x∈ ( )2 0και x x ,β∈ ώστε
( ) ( )0 01 2
0 0
f (x ) f (α) f (β) f (x )f x και f xx α β x
− −′ ′= =− −
, άρα
( ) ( ) ( )0 0 0 00 0
1 2
3 x α 3 β x 3 x α β xx α β x1 2 2 2 32α β 2α βf (x ) f (x ) β α 2(β α) β αα β3 3
− − − + −− −+ = + = + = =
+ +′ ′ − − −− −
ΘΕΜΑ 5 Δίνεται ( )f : 0, με f (1) 1+ ∞ → =r , παραγωγίσιμη με 3 2x f (x) 2x x 2′ + = + για κάθε x 0>
α) 3 2 3 23 2 2
1 2 2 1 2x f (x) 2x x 2 x f (x) x 2 2x f (x) f (x) ln xx x x x x
′ ′ ′ ′ ′+ = + ⇔ = + − ⇔ = + − ⇔ = − + ⇔
2 21 2 1 2f (x) ln x c , f (1) 1 c 0 οπότε f (x) ln x , x 0x x x x
⇔ = − + + = ⇔ = = − + >
β) ( )2
3x 2x 2f (x) 0 για x 0 , άρα f στο 0,
x− +′ = > > + ∞1
( )2 2 2x x x 0 x 0 x 0
1 2 1 2 1lim f (x) lim ln x , lim f (x) lim ln x lim ln x 2x 1x x x x x+ + +→+∞ →+∞ → → →
= − + = +∞ = − + = + − = −∞
εφόσον 2x 0 x 0 x 0
1lim ln x , lim (2x 1) 1 0 , limx+ + +→ → →
= −∞ − = − < = +∞ άρα f (A) = r , η εξίσωση γίνεται
λύσεις θεμάτων 4
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
21 2α 2015α
2 21 2α 1 2α e ln α 2015 lnα 2015 f (α) 2015α α α
−+ −
= ⇔ = + ⇔ − + = ⇔ = , 2015 f (A)∈ = r κι εφόσον
( )f 1 είναι και ''1 1''− άρα υπάρχει μοναδικό α ( )0,∈ + ∞ ώστε f (α) 2015= γ) πρέπει 2 ημx 0 ημx 2 , που ισχύει και 2 x 0 x 2− > ⇔ < − > ⇔ < , οπότε
( ) ( )( )f
f 2 ημx f (2 x) 0 f 2 ημx f (2 x) 2 ημx 2 x ημx x− − − > ⇔ − > − ⇔ − > − ⇔ <1
, είναι γνωστό ότι ισχύει ημx x , x 0 x ημx x< ≠ ⇔ − < < , άρα αν
• x 0 , x ημx x> − < < οπότε ( )x 0, 2∈ • x 0 , x ημx x< < < − και η ανίσωση αδύνατη, οπότε η λύση τελικά είναι 0 x 2< <
δ) για την f στο 1 ,12
έχουμε ότι είναι συνεχής και 1f (1) 1 0 και f ln 2 02
= > = − <
, άρα από
Θ. Bolzano υπάρχει 0 01x ,1 ώστε f (x ) 02
∈ =
κι εφόσον ( )f 1 είναι μοναδικό στο ( )∞+,0
x x x x x2 2
1 1 1 1 2 1g (x) e ln x , g (x) e ln x e e ln x e f (x)x x x x x x
′ ′′= + = + + − = + − =
, οπότε
( )xe 0x
0g (x) 0 e f (x) 0 f (x) 0 x x>
′′ = ⇔ = ⇔ = ⇔ = , ( )f
0 0x x f (x) f (x ) f (x) 0 g (x) 0′′> ⇔ > ⇔ > ⇔ >1
, ( )f
0 00 x x f (x) f (x ) f (x) 0 g (x) 0′′< < ⇔ < ⇔ < ⇔ <1
και η g παρουσιάζει μοναδικό σημείο καμπής για 0x x= ΘΕΜΑ 6
Δίνεται η συνάρτηση 2αx βx 1f (x)x 1+ +
=−
α) ( )2 2α 0
2 2x x x
f (x) αx βx 1 αxlim lim lim α 1x x x x
≠
→+∞ →+∞ →+∞
+ += = = =
−
( ) ( )2 2
x x x
β 1 x 1x βx 1 x xlim f (x) x lim lim β 1 0 β 1x 1 x 1→+∞ →+∞ →+∞
+ ++ + − +− = = = + = ⇔ = −
− −
β) ( ) ( )( )
( ) ( )
2 2 2
2 2
x x 1 (x 1) x x 1 x 1 x 2xf (x)x 1 x 1
′ ′− + − − − + − −′ = = =− −
L ,
( )32f (x)
x 1′′ = =
−L , οπότε ο πίνακας μεταβολών της f
διαμορφώνεται όπως φαίνεται στον πίνακα και η f για x 0= έχει τοπικό μέγιστο το f (0) 1= − και για x 2= τοπικό ελάχιστο το f (2) 3= γ) παρατηρούμε ότι αν ( )x 1,∈ + ∞ τότε f (x) f (0) 3≥ = , άρα εφόσον 2 4x 1 , x 1 1+ + > για κάθε x 0≠ ,
για να ισχύει ( ) ( )2 4f x 1 f x 1 6+ + + = πρέπει ( ) ( )2 2
2 44 4
x 1 2 x 1f x 1 f x 1 3
x 1 2 x 1 + = = + = + = ⇔ ⇔ ⇔
+ = =
x 1 ή x 1⇔ = = −
λύσεις θεμάτων 5
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
δ) 20 0 0 0 0
11 1 1 1
x x 1 1 1E f (x) x dx x dx dx dx ln x 1 ln 2x 1 x 1 x 1 −− − − −
− + −= − = − = = = − − = − − −∫ ∫ ∫ ∫
ΘΕΜΑ 7 Δίνεται η συνάρτηση xf (x) e x 1= + − α) ( )xf (x) e 1 0 , f στο άρα ''1 1'' και αντιστρέψιμη′ = + > −1 r
x xlim f (x) , lim f (x)→−∞ →+∞
= −∞ = +∞ οπότε
( )1fD f (A) ,− = = −∞ + ∞ = r
β) ε: ( )1 1y f (e) f (e) (x e)− − ′− = ⋅ − ( )f ''1 1''
1f (e) κ f (κ) e f (1) κ 1−
− = ⇔ = = ⇔ = δηλ. 1f (e) 1− =
( )1f f (x) x , x− = ∈ r , οπότε εφόσον 1f − παραγωγίσιμη έχουμε ( ) ( )1 1f f (x) f (x) 1 (1)− − ′′ ⋅ =
για ( ) ( ) ( ) ( ) ( )1 1 1 1 1x e , f f (e) f (e) 1 f 1 f (e) 1 f (e)e 1
− − − −′ ′ ′′ ′= ⋅ = ⇔ ⋅ = ⇔ =+
΄,
άρα ε: 1 1 1y 1 (x e) y xe 1 e 1 e 1
− = − ⇔ = ++ + +
γ) από α) x xf (x) e 1 0 , f (x) e 0′ ′′= + > = > , από (1) εφόσον ( )1f f (x) 0−′ > έχουμε ( ) ( )1
1
1f (x)f f (x)
−−
′ =′
κι εφόσον η f ′ είναι παραγωγίσιμη θα είναι και η ( )1f − ′ με
( ) ( )( )( )( )
( )( )( )( )
1 1 11
2 21 1
f f (x) f f (x) f (x)f (x) 0
f f (x) f f (x)
− − −−
− −
′ ′′ ′′′′ = − = − <′ ′
αφού ( )1f (x) , f (x) , f (x) 0− ′′′ ′ > , άρα 1f − κοίλη
δ) ε: y 0 11 1y x x 1 , f (0) 0 f (0) 0 με x 0e 1 e 1
= −= + → = − = ⇔ = =+ +
μοναδική λύση εφόσον f ''1 1''− ,
επίσης η 1f − κοίλη άρα η εφαπτομένη είναι πάνω από την γραφική της παράσταση κι έτσι το εμβαδόν είναι
( )e1
ΑΒΓ 10
1 e 2E E Ε (e 1) 1 f (x)dx2 2
∗− −
= − = + ⋅ − =∫ ( ) 1 1 1
1 1 1 2 2 2u f (x) f (u) x , dx f (u)du ,u f (0) f (u ) 0 u 0, u f (e) f (u ) e u 1− − −′∗ = ⇔ = = = ⇔ = ⇔ = = ⇔ = ⇔ =
οπότε [ ]12e 1 1
11 u0
0 0 0 0
u 3f (x)dx uf (u)du uf (u) f (u)du f (1) f (0) e u2 2
− ′= = − = − − + − = =
∫ ∫ ∫ …
ΘΕΜΑ 8
Δίνεται f : →r r συνεχής με f (0) 0= και 1 1f (x) συν 2xημ , x 0x x
′ + = ≠
λύσεις θεμάτων 6
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
α) ( ) ( ) ( )2 2 21 1 1 1f (x) 2xημ συνx x ημ x ημ x ημ , x ,0 0,x x x x
′ ′ ′′ = − = + = ∈ −∞ ∪ + ∞
2
2
1x ημ c , x 0x1f (x) x ημ k , x 0x
0 , x 0
+ <= + >
=
, f συνεχής στο 0 άρα x 0 x 0lim f (x) lim f (x) f (0) 0 (1)
+ −→ →= = =
2 2 2 2 2 21 1 1x ημ x ημ x x x ημ xx x x
= ≤ ⇔ − ≤ ≤ οπότε από κριτήριο παρεμβολής 2
x 0
1lim x ημ 0x→
=
και
από (1) έχουμε c k 0= = άρα τελικά 2 1x ημ , x 0
f (x) x0 , x 0
≠= =
,
κριτήριο
x 0 x 0 παρεμβολής
f (x) f (0) 1f (0) lim lim xημ 0x 0 x→ →
−′ = = =−
, ε: y f (0) f (0)(x 0) y 0 (x x)′ ′− = − ⇔ =
β) 1 1 1 1f (x) 0 x 0 ή ημ 0 κπ , κ x , x 0, άρα κ 0x x κπ π
= ⇔ = = ⇔ = ∈ ⇔ = ∈ > Z και τα κοινά σημεία
είναι κ1Ο(0,0) και Α ,0 με κ 1,2,3,κπ
= =
…
γ)
1u 0x
x x u 0
f (x) 1 ημulim lim xημ lim 1x x u+
= >
→+∞ →+∞ →
= = =
( )( )
1 0u 0x 0
22 2 2x x DLHu 0 u 0 u 0 u 0
1 ημu 1 ημu u (ημu u) 1 συνulim f (x) x lim x ημ x lim lim lim lim 0x u u u (u ) 2u+ + + +
= >
→+∞ →+∞ → → → →
′− − − − = − = − = = = = ′ άρα η ευθεία y x= πλάγια ασύμπτωτη στο ∞+
δ) ( )
21 1 1 1π π π π
4 4 21 1 1 12π 2π 2π 2π
1 1x ημ ημf (x) x xE g(x) dx dx dx dxx x x
∗
= = =− = −∫ ∫ ∫ ∫ και θέτοντας 21 1u , dux x
= = −
έχουμε [ ]π
π
2π2π
E ημudu συνu συνπ συν2π 2= = − = − + =∫
( ) 1 1 1 1 1x , x , οπότε ημ 0 f (x) 02π π 2π π x
∗ ∈ ⇔ ≤ ≤ ≤ ⇔ ≤
ΘΕΜΑ 9
Δίνονται ( )2x x1f (x) 4e 1 x 1 , x , g(x) x , x και h(x) e2
= − − ∈ = ≥ =r
α) ( )2x 2x 2x 2xf (x) 4 2e (1 x) e ( 1) 4e (1 2x) , 4e 0′ = − + − = − > άρα όπως φαίνεται στον πίνακα η f για 1x2
=
έχει ολικό μέγιστο το 1f 2e 12
= −
λύσεις θεμάτων 7
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
β) η εξίσωση γίνεται ( ) ( )x 2xx
1e 1 x 4e 1 x 1 f (x) 04e
− = ⇔ − = ⇔ =
( )( )
2x 2x2x 2x 2xx x DLH x x x
1 x (1 x) 1 1lim e 1 x lim lim lim lim e 0e (e ) 2e 2
+∞ +∞
− − −→−∞ →−∞ →−∞ →−∞ →−∞
′− −− = = = = =
′ άρα
xlim f (x) 1→−∞
= − ,
1x2
lim f (x) 2e 1−
→
= − , xlim f (x)→+∞
= −∞ οπότε αν 1 21 1A , , A ,2 2
= −∞ = + ∞ έχουμε ( ) ( )1f A 1, 2e 1= − −
και ( ) ( ]2f A , 2e 1= −∞ − κι εφόσον ( ) ( )1 20 f A ,0 f A∈ ∈ και σε κάθε ένα διάστημα η f είναι γνησίως μονότονη , έχει δύο ακριβώς ρίζες γ) ηεξίσωση γίνεται ( )α α4e 1 α e f (α) 0−− = ⇔ = που από ερώτημα β) έχει μοναδική λύση α στο
21A ,2
= + ∞ που έφόσον 1f 2e 1 0 , f (1) 1 0
2 = − > = − <
ανήκει τελικά στο 1 ,12
δ) ( )( )
( )( )( ) ( )
( ) ( )g hg 1 1 1 ε ,ε
1 2
ταυτίζονται1 1 1 2 2 2h 2 2 2 1 2
ε : y g(x ) g x x x g x h x1 g(x ) x g x h(x ) x h xε : y h(x ) h x x x , με x , x2
′− = − ′ ′= ⇔ ⇔ ′ ′− = −′− = − ≥
( ) ( ) ( )
2
2 2
22 2
x
1 x x12 2 2x
x x1 1 2
1
1 e2 x x 1e 1 x e 1 x f x 0
1 2 4ex x e x e2 x
= ⇔ ⇔ = − ⇔ = − ⇔ = − + = − +
εξίσωση που δείξαμε στο ερώτημα γ) ότι έχει μοναδική λύση στο 1 ,12
ΘΕΜΑ 10
Δίνεται η συνάρτηση 2ln x xf (x) 2
x 2= − +
α) 3
2 21 ln x 1 ln x xf (x) x , x 0
x x− − −′ = − = > , θεωρώντας
( ) ( )3 21g(x) 1 ln x x , x 0 , g (x) 3x 0 , g στο 0, , g(1) 0x
′= − − > = − − < + ∞ =2
( )g3x 1 g(x) g(1) 1 ln x x 0 f (x) 0′> ⇔ < ⇔ − − < ⇔ <
2
, ( )g
30 x 1 g(x) g(1) 1 ln x x 0 f (x) 0′< < ⇔ > ⇔ − − > ⇔ >2
και η f για x 1= έχει ολικό μέγιστο το 3f (1)2
=
β) η εξίσωση γίνεται ( ) ( )33 x 2α 42ln x x2ln x x x 2α 4 f (x) α
2x 2x 2x−
= + − ⇔ = + ⇔ =
( ) ( )x 0 x 0 x 0
ln x 1lim f (x) , εφόσον lim lim ln xx x+ + +→ → →
= −∞ = = +∞ ⋅ −∞ = −∞
, xlim f (x)→+∞
= −∞ εφόσον
( )x DLH x x
ln x (ln x) 1lim lim lim 0x (x) x
+∞ +∞
→+∞ →+∞ →+∞
′= = =
′ και
2
x
xlim 22→+∞
− + = −∞
, άρα αν ( ) [ )1 2Α 0,1 , Α 1,= = + ∞ τότε
λύσεις θεμάτων 8
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
έχουμε 1 23 3f (A ) , , f (A ) ,2 2
= −∞ = −∞ οπότε
• αν 3α2
> η εξίσωση είναι αδύνατη εφόσον 1 2α f (A ) , f (A )∉
• αν 3α2
= η εξίσωση έχει μοναδική λύση την x 1=
• αν 3α2
< η εξίσωση έχει δύο λύσεις ( ) ( )1 2x 0,1 , x 1,∈ ∈ + ∞ εφόσον 1 2α f (A ) , α f (A )∈ ∈ και σε
κάθε ένα από τα διαστήματα 1 2A ,A η f είναι γνησίως μονότονη
γ) ( )t2 2 3t t t t
2
1 1 1 1 1
ln x x x 1 xf (x)dx 2 dx ln x ln xdx 2 dx ln x 2xx 2 2 2 6
′= − + = − − = − + = ∫ ∫ ∫ ∫
321 t 11ln t 2t
2 6 6= − + − , οπότε
( )3 2t
2 33 2 3t t t1
1 t 11 ln t 1 2 11 1lim f (x)dx lim ln t 2t lim t2 6 6 2t 6 t 6t 6→+∞ →+∞ →+∞
= − + − = − + − = +∞ ⋅ − = −∞ ∫ εφόσον
( )
( ) ( )( )
22
3 3 2 3 3t DLH t t t DLH t
ln t ln t ln tln t ln t 1lim lim lim lim lim 02t (2t ) 3t 3t 9t
+∞ +∞ +∞ +∞
→+∞ →+∞ →+∞ →+∞ →+∞
′ ′= = = = =
′
δ) εφόσον μεγ3f2
= θα ισχύει 3 3f (α) , f (β) και f (α) f (β) 32 2
≤ ≤ + ≤ , 2γ 3 3+ ≥ οπότε για να ισχύει
πρέπει 22
3f (α) f (β) 3 f (α) f (β)α 1 και β 1 και γ 02
3 γ 3 γ 0
+ = = = ⇔ ⇔ = = = + = =
ΘΕΜΑ 11
Δίνεται η συνάρτηση 1f (x) x ln 1 ln xx
= + +
α) 1 1 1 1 1 1 1f (x) ln 1 x 1 ln 1 01x x x x x x 11x
′ = + + + + = + + − > + + για κάθε x 0> ως άθροισμα
θετικών, εφόσον 1 1 1 1 1 11 1 ln 1 0 , 0 x x 1 0x x x x 1 x x 1
+ > ⇔ + > < < + ⇔ > ⇔ − > + + οπότε η f γνησίως
αύξουσα ( )1 )στο ( )0,+ ∞ άρα ''1 1''− και αντιστρέψιμη
( )x 0
1u 1x
u DLH u1x 0 lim 1x
1 ln u 1lim x ln 1 lim lim 0x u 1 u+
+→
+∞ = + +∞
→+∞ →+∞ → + =+∞
+ = = = − κι εφόσον
x 0lim ln x
+→= −∞ ισχύει
x 0lim f (x)
+→= −∞ ,
( )x
1 0u 1x 0
x u 1 DLH u 11lim 1 1x
1 ln u 1lim x ln 1 lim lim 1x u 1 u
→+∞
= +
→+∞ → → + =
+ = = = − κι εφόσον
xlim ln x→+∞
= +∞ ισχύει xlim f (x)→+∞
= +∞ , οπότε
( )f (A) ,= −∞ + ∞ = r β) η εξίσωση γίνεται
λύσεις θεμάτων 9
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
xx 1 1ln ln x 2015 x ln 1 ln x 2015 f (x) 2015, x 0x x+ ⇔ + = ⇔ + + = ⇔ = >
κι εφόσον 2015 f (A)∈
και η f είναι ''1 1''− η εξίσωση έχει μοναδική θετική ρίζα γ) ( ) ( )1
1 1ff
f : D f (A) , f (A) D 0,−− −= = −∞ + ∞ = → = = + ∞r , είναι γνωστό ότι η 1f − έχει το ίδιο είδος
μονοτονίας με την f άρα γνησίως αύξουσα , οπότε ( )1 1 1
x xf (A) lim f (x) , lim f (x)− − −
→−∞ →+∞= κι επομένως
1
xlim f (x)−
→+∞= +∞ κι έχοντας υπόψη ότι 1u f (x) f (u) x−= ⇔ = το όριο γίνεται
( )
( )1
x u DLH u u
x f (x) f (u) u f (u) 1 1lim lim lim lim 1x 1 f (u) 1 f (u) f (u)
+∞ − ∗+∞
→+∞ →+∞ →+∞ →+∞
′ + + += = = + =+ ∞ ′ ′− −
( )u u u
1 1 1 1lim f (u) lim ln 1 ln(1 0) 0 0 0 , f (u) 0 άρα limu u u 1 f (u)→+∞ →+∞ →+∞
′ ′∗ = + + − = + + − = > = +∞ ′+
δ) ( )
( )( )
2x 12 2 2 2
f (x) 01 1 1 1
1 x 1E f (x) dx x ln 1 ln x dx ln 1 dx x ln xx 2 x
>
>
′ ′= = + + = + + = ∫ ∫ ∫ ∫
[ ]2 22 2 2
222 1
1 1 11
1 1 x x 1 1 3 1 xx ln 1 dx x ln x dx 4ln ln 2 dx 2ln 2 12 x 2 x 1 x 2 2 2 x 1
= + − − + − = − + + − = + + ∫ ∫ ∫( ) [ ] 2
1
1 1 3 14ln 3 5ln 2 x ln(x 1) 2 ln 2 1 ln 32 2 2 2
= − + − + + − = = −…
ΘΕΜΑ 12
Δίνεται f : →r r κοίλη με x 1
f (x) 3xlim 2 και f (2) 3x 1→
−= =
−
α) f κοίλη άρα ( )f ′ 2 , f συνεχής οπότε x 1
f (1) limf (x) 3→
= =
( )
x 1 x 1 x 1
3 x 1f (x) 3x f (x) 3 3 3x f (x) f (1)lim 2 lim 2 lim 2 f (1) 3 2 f (1) 5x 1 x 1 x 1 x 1→ → →
− − − + − − ′ ′= ⇔ = ⇔ − = ⇔ − = ⇔ = − − − − για την εφαπτομένη της fC στο Μ(1,f(1)) έχουμε ε: y f (1) f (1)(x 1) y 3 5(x 1) y 5x 2′− = − ⇔ − = − ⇔ = − κι εφόσον η f κοίλη η fC θα είναι κάτω από την ευθεία ε δηλ. f (x) 5x 2 2 5x f (x) 0≤ − ⇔ − + ≤ με το '' ''= να ισχύει μόνο όταν x 1= (σημείο επαφής) β) f (1) f (2) 3= = άρα από Θ. Rolle υπάρχει ( )0 0x 1, 2 ώστε f (x ) 0′∈ = κι εφόσον ( )f ′ 2 είναι ''1 1''− και το 0x μοναδικό, επιπλέον
(f )
0 0x x f (x) f (x ) f (x) 0′
′ ′ ′< ⇔ > ⇔ >2
(f )
0 0x x f (x) f (x ) f (x) 0′
′ ′ ′< ⇔ > ⇔ >2
και η f για 0x x= έχει ολικό μέγιστο
γ) θεωρούμε τη συνάρτηση x
0F(x) f (t)dt= ∫ με
1F (x) f (x) 0, x ,5
′ = < ∈ −∞
εφόσον από ερώτημα α) για 1x5
= έχουμε 1f 15
≤ −
και από ερώτημα β)
1f f 1 05
01 1x 1 x f (x) f f (x) 05 5
≤− < < < < ⇔ < → <
1 , άρα ( ) 1F στο , οπότε και ''1 1''
5 −∞ −
2 και η
λύσεις θεμάτων 10
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
εξίσωση γίνεται 2x 0 2x F''1 1''
x x 0f (t)dt 0 f (t)dt f (t)dt 0 F(2x) F(x) 2x x x 0
−
= ⇔ + = ⇔ = ⇔ = ⇔ =∫ ∫ ∫
Παρατήρηση: σ’ αυτές τις ασκήσεις μπορούμε να εργαστούμε και ως εξής, εφόσον f (x) 0< τότε αν 2x 2x
x xx 2x ή x 2x θα ισχύει f (t)dt 0 ή f (t)dt 0< > < >∫ ∫ αντίστοιχα, άτοπο εφόσον πρέπει
2x
xf (t)dt 0=∫ , άρα 2x x x 0= ⇔ =
δ) από ερώτημα α) για 2x5
= έχουμε 2f 05
≤
και από ερώτημα β)
2f f 05
02 2x 1 x f (x) f f (x) 05 5
≤ < < < ⇔ < → <
1,
x2 2
0g (x) 2x f (t)dt x f (x) 2xF(x) x f (x)′ = + = +∫ ,
2 2x 0 , f (x) 0 άρα x f (x) 0≥ < ≤ , επίσης 2xF(x) 0≤ κατασκευαστικά διακρίνοντας δύο περπτώσεις 2x 0 και 0 x5
≤ ≤ < ή από Θ.Μ.Τ. για την F στο [ ] [ ]0, x ή x ,0 υπάρχει ( ) ( )ξ 0, x ή ξ x ,0∈ ∈ ώστε
F(x) F(0)F (ξ) F(x) xf (ξ)x 0
−′ = ⇔ =−
και 2 22χF(x) 2x f (ξ) 0 εφόσον f (ξ) 0 και x 0= ≤ < ≥ , άρα τελικά
2g (x) 0 , x ,5
′ ≤ ∈ −∞
με το '' ''= να ισχύει μόνο για x 0= κι έτσι η g γνησίως φθίνουσα στο 2,5
−∞
ΘΕΜΑ 13
Δίνεται ( )f : 0, + ∞ → r συνεχής με x
1
1 f (t)f (x) 2x 1 dt , x 0x t
= − − − >∫
α) ( ) ( )22
1 f (x) 1f (x) 2 xf (x) 2x f (x) x f (x) xf (x) x ln xx x x
′′′ ′ ′= + − ⇔ = + − ⇔ + = + ⇔
( ) ( )2 2 ln x 1xf (x) x ln x xf (x) x ln x c , f (1) 0 c 1 οπότε f (x) x , x 0x
−′′⇔ = + ⇔ = + + = ⇔ = − = + >
β) 2
2x 2 ln xf (x) 0, x 0
x+ −′ = > > εφόσον θεωρώντας
( )2g(x) x 2 ln x , x 0,= + − ∈ + ∞ , 22x 1g (x)x
−′ = και άρα η g για
2x2
= έχει ελάχιστο το 2 5 ln 2g 02 2
+= >
οπότε
2g(x) g 02
≥ >
, έτσι ( ) ( )f στο 0,+ ∞1 κι εφόσον f (1) 0=
έχουμε ( )f
x 1 f (x) f (1) 0> ⇔ > =1
, ( )f
0 x 1 f (x) f (1) 0< < ⇔ < =1
οπότε το πρόσημο της f διαμορφώνεται όπως φαίνεται στον πίνακα
( ) ( ) ( )x 0 x 0
ln x 1 1lim lim ln x 1x x+ +→ →
−= − = +∞ ⋅ −∞ = −∞ άρα
x 0lim f (x)
+→= −∞ και η ευθεία x 0= ( )y y′
κατακόρυφη ασύμπτωτη από δεξιά στο 0
( )2 2 2x DLH x x
ln x 1 (ln x 1) 1lim lim lim 0x (x ) 2x
+∞ +∞
→+∞ →+∞ →+∞
′− −= = =
′ και 2x x
f (x) ln x 1lim lim 1 1 0 1x x→+∞ →+∞
− = + = + =
λύσεις θεμάτων 11
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( )( )x x DLH x x
ln x 1 (ln x 1) 1lim f (x) x lim lim lim 0x (x) x
+∞ +∞
→+∞ →+∞ →+∞ →+∞
′− −− = = = =
′ άρα η y x= πλάγια ασύμπτωτη στο +∞
γ) ( ) ( )121 1 1 1
λ λ λ λ λ
ln x 1 1 ln x ln xE(λ) f (x) x dx dx dx ln x 1 ln x dx ln xx x 2
− − ′= − = = = − = − = ∫ ∫ ∫ ∫
2ln λln λ2
= − +
δ) ( )( )2 f
2
f ''1 1''
z ln z 1z ln z 1 0 f z f (1) z 1
z −
+ −+ = ⇔ = ⇔ = ⇔ =
1 , οπότε ο γεωμετρικός τόπος των
εικόνων των z είναι κύκλος με κέντρο Ο(0,0) και ακτίνα 1 ΘΕΜΑ 14 Δίνεται [ )f : 0, + ∞ → r συνεχής με xf (0) 1 και 2x f (x) e , x 0′= < < > α) ( )f (x) 2x 0 , x 0,′ > > ∈ + ∞ κι εφόσον f συνεχής στο 0, θα είναι f ( ) [ )στο 0,+ ∞1
( )2f (x) 2x 0 f (x) x 0′′ − > ⇔ − > δηλ. η ( ) [ )2g(x) f (x) x στο 0,= − + ∞1 g
2 2x 0 g(x) g(0) f (x) x f (0) f (x) x 1> ⇔ > ⇔ − > ⇔ > +1
( )x xf (x) e 0 f (x) e 0′′ − < ⇔ − < δηλ. η ( ) [ )xh(x) f (x) e στο 0,= − + ∞2 h
x xx 0 h(x) h(0) f (x) e f (0) 1 f (x) e> ⇔ < ⇔ − < − ⇔ <2
β) ( )2 x
κριτήριο2 x παρεμβολής x 0
x 0 x 0
x 1 f (x) elim f (x) 1 f (0)
lim x 1 1 lim e +
+ +→
→ →
+ < < → = = + = = , 2
21 10 x 1 f (x) 0
x 1 f (x)< + < ⇔ > >
+ κι
εφόσον 2x
1lim 0x 1→+∞
=+
από κριτήριο παρεμβολής x
1lim 0f (x)→+∞
= οπότε f (x) 0
x x
1lim f (x) lim 1f (x)
>
→+∞ →+∞= = + ∞ και
το σύνολο τιμών είναι [ )f (A) 1,= + ∞ γ) θεωρούμε [ ]2φ(x) f (x) 2x , x 1, 2= − ∈ , από ερώτημα α) για x 1 και x 2= = έχουμε 2 f (1) e< < και
25 f (2) e 8< < < οπότε φ(1) f (1) 2 0 , φ(2) f (2) 8 0= − > = − < , άρα από Θ. Bolzano υπάρχει ( )0x 1,2∈ ώστε 2
0 0 0φ(x ) 0 f (x ) 2x= ⇔ =
δ) 1 1f (x) 0
0 0E(Ω) f (x) dx f (x)dx
>
= =∫ ∫ , εφόσον 2 xx 1 f (x) e+ < < θα ισχύει
( )131 1 1 12 x x
00 0 0 0
x 4x 1 dx f (x)dx e dx x E(Ω) e E(Ω) e 1 e3 3
+ < < ⇔ + < < ⇔ < < − <
∫ ∫ ∫
ΘΕΜΑ 15 Δίνεται ( )f : 0, + ∞ → r η οποία είναι δύο φορές παραγωγίσιμη με f (1) e , f (1) 0′= = και ισχύει
1xxf (x) f (x) e για κάθε x 0′ = − >
α) ( ) ( )1
1 1 1xx x x
2 2
f (x)x x f (x) e f (x)xf (x) f (x) e f (x)x x f (x) e ex x x
′′ ′′ − ′′ ′= − ⇔ − = − ⇔ = − ⇔ = ⇔
λύσεις θεμάτων 12
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
1 1 1x 1x x xf (x) f (x)e c f (1) e c e e c c 0 , e f (x) xe
x x
=
⇔ = + → = + ⇔ = + ⇔ = = ⇔ =
β) 1 1 1 1 1x x x x x1 1 x 1f (x) e xe e 1 e , x 0 ,e 0
x x x
′ − ′ = + = − = > >
για x 1= η f έχει ολικό ελάχιστο το f (1) e= , f (x) f (1)≥ ⇔ x x1 1
x x xx x x 1xe e 1 xe e x e ee e
⇔ ≥ > ⇔ ≥ ⇔ ≥ ⇔ ≥
γ) ( )
1u1 u ux uxu DLH u ux 0 x 0
e (e )lim f (x) lim xe lim lim lim eu (u)+ +
+∞ = +∞
→+∞ →+∞ →+∞→ →
′= = = = = +∞ ′
, άρα η ευθεία x 0= ( )y y′ κατακόρυφη
ασύμπτωτη από δεξιά στο 0 1u1 x ux
x x u 0
f (x)lim lim e lim e 1x +
=
→+∞ →+∞ →= = = , ( )
( )
01u1 u u 0xx
x x DLHu 0 u 0
e 1 e 1lim f (x) x lim xe x lim limu u u+ +
=
→+∞ →+∞ → →
−− = − = − = =
( )( )
uu
u 0 u 0
e 1lim lim e 1
u+ +→ →
′−= = =
′ , άρα η y x 1= + πλάγια ασύμπτωτη στο +∞
1 1x x 1f (x) x 1 xe x 1 e 1 , x 0
x> + ⇔ > + ⇔ > + > , θεωρώντας [ )xg(x) e x 1 , x 0, ,= − − ∈ + ∞ έχουμε
xg (x) e 1 0′ = − > , άρα ( ) [ )g στο 0,+ ∞1 και
g
x xx 0 g(x) g(0) e x 1 0 e x 1 , για κάθε x 0> ⇔ > ⇔ − − > ⇔ > + >1
κι εφόσον 1 0x
> θα ισχύει 1x 1e 1
x> +
δ) 2 2
1 1E f (x) x 1 dx (f (x) x 1)dx= − − = − −∫ ∫ εφόσον από ερώτημα γ) ισχύει f (x) x 1> +
f1 x 2 f (1) f (x) f (2) e f (x) 2 e e x 1 f (x) x 1 2 e x 1≤ ≤ ⇔ ≤ ≤ ⇔ ≤ ≤ ⇔ − − ≤ − − ≤ − −
1 κι εφόσον το '' ''=
ισχύει μόνο για x 1 , x 2= = αντίστοιχα, έχουμε
( ) ( ) ( ) ( ) ( )2 22 22 2 2
1 1 1 1 1
x xe x 1 dx f (x) x 1 dx 2 e x 1 dx e 1 x E 2 e 1 x2 2
− − < − − < − − ⇔ − + − < < − + − ⇔
∫ ∫ ∫( ) ( )1 1 5 52 (e 1)2 (e 1) E 2 2 e 1 2 2 e 1 e E 2 e
2 2 2 2⇔ − + − + − − < < − + − + − − ⇔ − < < −
ΘΕΜΑ 16
Δίνεται συνάρτηση f : →r r με f (0) 0= , παραγωγίσιμη και f (x) f (x)f (x)
xe x , f (x)e 1x e
′≠ − + =+
για
κάθε x ∈ r α) f (x)g(x) e x 0= + ≠ κι εφόσον g συνεχής , διατηρεί σταθερό πρόσημο , f (0)g(0) e 0 1 0= + = > , άρα g(x) 0> για κάθε x ∈ r
( )2
f (x) f (x) 2f (x)
x x 1 xf (x)e 1 x e g (x)g(x) x g (x)x e g(x) 2 2
′′ ′′ ′+ = ⇔ + = ⇔ = ⇔ = ⇔ +
x 02 2 21 1 1 1g (x) x c g (0) c c
2 2 2 2
=
⇔ = + → = ⇔ = άρα g(x) 0
2 2 2 21 1 1g (x) x g (x) x 12 2 2
>
= + ⇔ = + ⇔
λύσεις θεμάτων 13
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( )2 f (x) 2 f (x) 2 2g(x) x 1 e x x 1 e x 1 x f (x) ln x 1 x⇔ = + ⇔ + = + ⇔ = + − ⇔ = + −
22
2 2 2 2 2
1 2x 1 x x 1 1f (x) 1 f (x) x 1 1 0 , xx 1 x 2 x 1 x 1 x x 1 x 1
− +′ ′= − = ⋅ = − ⇔ + + = ∈ + − + + − + +
r
β) ( )2
1f (x) 0 , f στοx 1
′ = − <+
2 r οπότε ''1 1''− και αντιστρέψιμη
( ) x 02 2
2 2x x x
1 1lim x 1 x lim x 1 x lim x 1 1x x
<
→−∞ →−∞ →−∞
+ − = + − = − + − = +∞ , άρα
( )( )2u x 1 x
2
x x ulim f (x) lim ln x 1 x lim ln u
= + −
→−∞ →−∞ →+∞= + − = = +∞ ,
( ) ( ) ( )( )
2 2
2
x x x2
2
x 1 x x 1 x 1lim x 1 x lim lim 01x 1 x x 1 1x
→+∞ →+∞ →+∞
+ − ⋅ + ++ − = = =
+ + + +
, άρα
( )( )2u x 1 x 0
2
x x u 0lim f (x) lim ln x 1 x lim ln u
+
= + − >
→+∞ →+∞ →= + − = = −∞ και ( )f (A) ,= −∞ + ∞ = r
2y y yy 2 y 2 2y 2 y 2
y1 e e ey f (x) e x 1 x e x x 1 e x 2xe x 1 x
2e 2
−− −= ⇔ = + − ⇔ + = + ⇔ + + = + ⇔ = = άρα
1f :− →r r με x x
1 e ef (x)2
−− −
=
γ) αν 1 x xf (x) e eh(x) ,συνx 2συνx
− − −= = τότε
1 x x x xf ( x) e e e eh( x) h(x) ,συν( x) 2συνx 2συνx
− − −− − −− = = = − = −
−δηλ. h περιττή
οπότε 1 1ln ln 22
ln 2 ln 2
f (x) dx h(x)dx 0συνx
− −
= =∫ ∫
Παρατήρηση: ισχύει γενικά ότι αν h περιττή τότε α
αh(x)dx 0
−=∫
δ) f
0 x 1 f (0) f (x) 0 f (x)≤ ≤ ⇔ ≥ ⇔ ≥2
οπότε
( ) ( ) [ ]1 1 1 1 1
120
0 0 0 0 0E f (x) dx f (x)dx ln x 1 x dx x f (x)dx xf (x) xf (x)dx′ ′= = − = − + − = − = − + =∫ ∫ ∫ ∫ ∫
( ) ( ) ( ) ( )21 1 1
2
2 2 00 0
x 1xf (1) dx ln 2 1 dx ln 2 1 x 1 ln 2 1 1 2x 1 2 x 1
′+− = − + = − − − = − − − + = − − + − + +∫ ∫
ΘΕΜΑ 17 Δίνονται δύο συναρτήσεις [ ]f ,g : 2,3 → r συνεχείς στο [ ]2,3 παραγωγίσιμες στο ( )2,3 με f (x) 0′ ≠
για κάθε ( )x 2,3∈ και ( ) ( )22x 5 g(x) x 5x 6 g (x)′− ≠ − + (1) για κάθε [ ]x 2,3∈
α) f (x) 0′ ≠ άρα f ''1 1''− , γιατί αν υπάρχουν ( )1 2x , x 2,3∈ με 1 2 1 2x x και f (x ) f (x )≠ = από Θ. Rolle υπάρχει ( ) ( ) ( )0 1 2 2 1x x , x ή x , x 2,3∈ ⊆ με 0f (x ) 0′ = , άτοπο θεωρώντας h(x) 5f (x) 2f (2) 3f (3)= − − , έχουμε ( ) ( )h(2) 3 f (2) f (3) , h(3) 2 f (2) f (3)= − = − − και
( )2h(2) h(3) 6 f (2) f (3) 0⋅ = − − < εφόσον f (2) f (3)≠ και άρα από Θ. Bolzano υπάρχει ( )ξ 2,3∈ ώστε
λύσεις θεμάτων 14
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
2f (2) 3f (3)h(ξ) 0 5f (ξ) 2f (2) 3f (3) f (ξ)
5+
= ⇔ = + ⇔ = , που εφόσον f ''1 1''− είναι μοναδικό
β) από Θ.Μ.Τ. υπάρχουν ( ) ( )1 2ξ 2,ξ , ξ ξ ,3∈ ∈ ώστε 1
2f (2) 3f (3) f (2)f (ξ) f (2) 5f (ξ )ξ 2 ξ 2
+−−′ = = =
− −
( )( )
3 f (3) f (2)5 ξ 2
−=
− και ( )
( )2
2f (2) 3f (3)f (3) 2 f (3) f (2)f (3) f (ξ) 5f (ξ )3 ξ 3 ξ 5 3 ξ
+− −−′ = = =
− − − οπότε
( ) ( ) ( )( )
2
1 26 f (3) f (2)
f ξ f ξ 025 ξ 2 (3 ξ)
−′ ′ = >
− − εφόσον
ξ 2 02 ξ 3
3 ξ 0− >
< < ⇔ − <
γ) από (1) για x 2= έχουμε g(2) 0 g (2) g(2) 0′− ≠ ⋅ ⇔ ≠ και για x 3= έχουμε g(3) 0 g (3) g(3) 0′≠ ⋅ ⇔ ≠
αν g(x) 0≠ για κάθε ( )x 2,3∈ τότε για την 2x 5x 6φ(x)
g(x)− +
= στο [ ]2,3 ισχύει Θ. Rolle, άρα υπάρχει
( )0x 2,3∈ ώστε
( )( ) ( ) ( ) ( )
20 0 0 0 0 2
0 0 0 0 0 020
2x 5 g(x ) x 5x 6 g (x )φ x 0 0 2x 5 g(x ) x 5x 6 g (x )
g (x )′− − − +
′ ′= ⇔ = ⇔ − = − + , άτοπο
από (1), επομένως δεν ισχύει g(x) 0≠ για κάθε ( )x 2,3∈ δηλ. υπάρχει ( )α 2,3∈ ώστε g(α) 0= δ) g (x) 0′ > για κάθε ( )x 2,3∈ , για την g από Θ.Μ.Τ. στο [ ]2,3 υπάρχει ( )β α ,3∈ ώστε
( ) ( )g(3) g(α)g β g(3) g β (3 α)3 α
−′ ′= ⇔ = −−
(2)
( )( )g (β) 0 (2)
α β 3 α β 3 3 α 3 β 0 g (β)(3 α) g β 3 β g(3) g β)(3 β)′ >
′ ′ ′< < ⇔ − > − > − ⇔ − > − > ⇔ − > − ⇔ > − ΘΕΜΑ 18
Δίνεται ( )f : 1,1− → r παραγωγίσιμη με f (0) 2′ = − και ( )x yf (x) f (y) f , για κάθε x, y 1,11 xy
++ = ∈ − +
α) για y 0= έχουμε x 0 x 0
f (x) f (0) f (x)f (x) f (0) f (x) f (0) 0 , 2 f (0) lim limx 0 x→ →
−′+ = ⇔ = − = = =−
παραγωγίζοντας ως προς x έχουμε
( ) ( ) ( )( )( ) ( )
2
2 2
x y 1 xy x y 1 xyx y x y 1 yf (x) f f1 xy 1 xy1 xy 1 xy
′ ′+ + − + + + + −′ ′ ′= = + ++ + που για x 0= δίνει
( )222f (0) 1 y f (y) f (y)
y 1′ ′ ′= − ⇔ =
− , οπότε
x x
20 0
2f (y)dy dyy 1
′ = ⇔−∫ ∫
[ ]( )x 1,1x xx
0 00
1 1f (y) dy f (x) f (0) ln y 1 ln y 1 f (x) ln x 1 ln x 1y 1 y 1
∈ − ⇔ = − ⇔ − = − − + ⇔ = − − + ⇔ − + ∫
1 xf (x) ln(1 x) ln(x 1) f (x) ln1 x
−⇔ = − − + ⇔ =
+
β) ( ) ( ) ( )22f (x) 0 , x 1,1 , f στο 1,1
x 1′ = < ∈ − −
−2 οπότε ''1 1''− και αντιστρέψιμη
( )y
y y y y yy
1 x 1 x 1 ef (x) y ln y e 1 x e xe 1 e 1 e x x1 x 1 x 1 e
− − −= ⇔ = ⇔ = ⇔ − = + ⇔ − = + ⇔ =
+ + +
λύσεις θεμάτων 15
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
1 xu1 x
ux 1 x 1
1 xlim f (x) lim ln lim ln u1 x+ +
−=
+
→+∞→− →−
−= = = +∞
+ ,
1 xu1 x
x 1 x 1 u 0
1 xlim f (x) lim ln lim ln u1 x− − +
−=
+
→ → →
−= = = −∞
+ , f (A) = r άρα
( )x
1 1x
1 ef : 1,1 με f (x)1 e
− − −→ − =
+r
γ) x1 1
1x
0 0
e 1E f (x) dx dxe 1
− −= =
+∫ ∫ , οπότε θέτοντας x x due u , e dx du udx du dxu
= = ⇔ = ⇔ = ,
x 0 u 1 , x 1 u e= ⇔ = = ⇔ = έχουμε ( )e e e
1 1 1
u 1 du A B 1 2E du duu 1 u u u 1 u u 1
∗− − = ⋅ = + = + = + + + ∫ ∫ ∫
[ ] ( ) ( ) ( )e2 2 2
e
1
1
u 1 e 1 e 1ln u 2ln(u 1) ln ln ln 4 ln
u e 4e
+ + += − + + = = − =
( ) ( ) A B 1 B 2A B u Au 1 A BA 1 A 1u(u 1) u u 1 u(u 1)
+ = =+ + −∗ = + = ⇔ ⇔ = − = −+ + +
δ) θεωρούμε συνάρτηση ( )2
x xg(x) f (x) e 1 , x 1,12
= − + + ∈ − , ( )xg (x) f (x) e x 0 , x 1,1′ ′= − + < ∈ −
εφόσον από ερώτημα β) x xf (x) 0 , e x x e 0′ < > ⇔ − < , οπότε g ( ) και ''1 1'' στο ( 1,1)− −2 , g(0) f (0) 1 0 1 0= − + + = και άρα η x 0= μοναδική λύση της εξίσωσης , αφού είναι ισοδύναμη με την g(x) 0= ΘΕΜΑ 19 Δίνεται z με z 1 και 1 z x∈ = − =c α) x 1 z AM= − = , οπότε εφόσον ΑΜ χορδή κύκλου με διάμετρο 2 θα ισχύει 0 x AM 2≤ = ≤ , με x 0= όταν A M≡ και x 2= όταν B M≡ , άρα [ ]x 0,2∈ β) ( )( )2 22 2 2 2 21 z x 1 z 1 z x 1 z z zz x 1 z z z x z z 2 x− = ⇔ − − = ⇔ − − + = ⇔ − − + = ⇔ + = −
γ) ( )2 21 z zz z z z z z z z z z+ = + = + = ⋅ + = +
δ) )2
2 2
2
x x 2 , x 0, 21 z 1 z x z z x 2 x
x x 2 , x 2 ,2
− + + ∈ − + + = + + = + − = + − ∈
, θεωρούμε τη συνάρτηση
) )(
2
2
2x 1 , x 0, 2x x 2 , x 0, 2f (x) , f (x)
x x 2 , x 2 ,2 2x 1 , x 2 ,2
− + ∈− + + ∈ ′= = + − ∈ + ∈
( )1 9f (0) 2 , f , f 2 2 , f (2) 42 4
= = = =
κι εφόσον η f είναι
συνεχής σε κλειστό διάστημα έχουμε ελαχ μεγf 2 , f 4= =
λύσεις θεμάτων 16
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 20
Δίνεται f : →r r συνεχής συνάρτηση με x
20
dtf (x) 21 3f (t)
=+∫
α) ( )22f (0) 0 , f (x) 0 , f στο
1 3f (x)′= = >
+1 r (1)
fx 0 f (x) f (0) f (x) 0> ⇔ > ⇔ >
1,
fx 0 f (x) f (0) f (x) 0< ⇔ < ⇔ <
1
( )22
2f (x) 6f (x)f (x)1 3f (x)
′′ ′= − ⋅+
, ( )221 3f (x) , f (x) 0′+ > άρα το πρόσημο
της f ′′ είναι αντίθετο με το πρόσημο της f και για x 0= έχει σημείο καμπής το f (0) 0=
β) από (1): ( )2 3 3f (x) 3f (x)f (x) 2 f (x) f (x) (2x) f (x) f (x) 2x c′′ ′ ′+ = ⇔ + = ⇔ + = + που για x 0=
δίνει 3f (0) f (0) 0 c c 0+ = + ⇔ = , οπότε 3f (x) f (x) 2x , x+ = ∈ r γ) από ερώτημα α) ( )f στο1 r άρα ''1 1''− και αντιστρέψιμη οπότε 3f (x) y y y 2x= ⇔ + = ⇔
( )31x y y , y2
⇔ = + ∈ r και ( )1 1 31f : f ( ) με f (x) x x2
− −→ = +r r
δ) 1 1
0 0E f (x) dx f (x)dx= =∫ ∫ και θέτοντας
( ) ( )1 1 21u f (x) f (u) x , dx f (u) du dx 3u 1 du2
− − ′= ⇔ = = ⇔ = + , u f (0) 0 , u f (1) 1= = = = εφόσον από
ερώτημα β) (σχ .Horner)
3 3f (1) f (1) 2 f (1) f (1) 2 0 f (1) 1+ = ⇔ + − = ⇔ = , έχουμε
( ) ( )14 21 1
2 3
0 0 0
1 1 1 3u u 5E u 3u 1 du 3u u du2 2 2 4 2 8
= ⋅ + = + = + = =
∫ ∫ …
ΘΕΜΑ 21
f (x) , 0 x 1f (0) f (1) 0 , 0 f (0) f (1) , g(x) x
0 , x 0
< ≤′ ′= = = < = =
α) x 0 x 0 x 0
f (x) f (x) f (0)g(0) 0 , lim g(x) lim lim f (0) 0x x 0+ + +→ → →
− ′= = = = =−
β) αν ( ) 2 x 1 x 1 x 1
f (x) f (1)f (x)x f (x) g(x) g(1) f (x) f (1)xxx 0,1 g (x) , g (1) lim lim limx x 1 x 1 x(x 1)− − −→ → →
−′ − − −′ ′∈ = = = = =− − −
_ _x 1 x 1
f (x) f (1)x f (1) f (1) 1 f (x) f (1) f (1)(x 1)lim lim f (1) f (1) f (1) 0x(x 1) x x 1 x(x 1)→ →
− + − − − ′= = ⋅ − = − = − < − − −
γ) αν g έχει μέγιστο στο 1 τότε g(x) g(1)≤ , άρα αφού g(x) g(1) 0 και x 1 0− ≤ − < ,
x 1
g(x) g(1)g (1) lim 0x 1−→
−′ = ≥−
, δηλ. g (1) 0′ ≥ άτοπο από β)
στο 0 δεν μπορεί εφόσον g(0) 0 f (1) g(1)= < = δηλ. υπάρχει αποτέλεσμα μεγαλύτερο από το g(0) .
λύσεις θεμάτων 17
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
Εφόσον όμως g συνεχής στο [0 , 1] έχει μέγιστο και αφού δεν είναι στα άκρα το έχει σε εσωτερικό σημείο του [0 , 1] δ) αν ( )0x 0,1∈ το σημείο που η g έχει μέγιστο από Θ. Fermat ( )0 0 0 0g x 0 f (x )x f (x ) 0 (1)′ ′= ⇔ − =
0 0 0 0 0 0 0 0 0ε : y f (x ) f (x )(x x ) , O (ε) f (x ) f (x )( x ) f (x )x f (x ) 0′ ′ ′− = − ∈ ⇔ − = − ⇔ − = που ισχύει από (1) ΘΕΜΑ 22
[ ]f : α ,β → r , παραγωγίσιμη με f (x) 0′ ≠ για κάθε ( )x α ,β∈ και οι μιγαδικοί α1z e if (α)= + ,
β2z f (β) ie= + και 2
24w γw , γ3 3w
= − ∈ r
α) w δεν είναι πραγματικός σημαίνει ότι η εξίσωση 4 33w 4w γ 0− + = δεν έχει πραγματικές ρίζες. Θεωρώ
4 3g(x) 3x 4x γ= − + , x ∈ r 2g (x) 12x (x 1)′ = − 0 x 0ή x 1= ⇔ = = Από τον πίνακα
μεταβολών η g έχει ολικό ελάχιστο το g(1) γ 1= − κι εφόσον x xlim f (x) lim f (x)→+∞ →+∞
= = +∞ η g έχει σύνολο
τιμών [ )g(A) γ 1,= − + ∞ , άρα για να μην έχει πραγματική λύση η g(x) 0= πρέπει γ 1 0 γ 1− > ⇔ >
β) ( )2α 2 2α 21α 0 , z 1 e f (α) 1 e f (α) 1≥ = ⇔ + = ⇔ + = . 2α 22α 0 e 1και εφόσον f (α) 0≥ ⇔ ≥ ≥ πρέπει
1α 0 και f (0) 0, οπότε z 1= = = γ) ( )α β α β
1 2z z e f (β) f (α)e e f (α)f (β i+= − + + , α β1 2Im(z z ) 0 f (α)f (β) e 0+= ⇔ = − < , οπότε για την f από
Θ. Bolzano υπάρχει 0 0x (α ,β) ώστε f (x ) 0∈ = και αφού f (x) 0′ ≠ η f είναι «1-1» άρα το 0x μοναδικό.
δ) (γ)
1 2 α βf (α) f (β)u z z Ie e
= ∈ ⇔ = άρα για την συνάρτηση xf (x)h(x)e
= ισχύουν προϋποθέσεις Θ. Rolle στο
[α , β], οπότε υπάρχει ( )ξ α ,β ώστε h (ξ) 0 f (ξ) f (ξ)′ ′∈ = ⇔ ⇔ =LL ΘΕΜΑ 23
xf (t) t , t 0= > x 1f (t) xt −′ =
α) από Θ.Μ.Τ. υπάρχει 1ξ (3, 4)∈ τέτοιο, ώστε x 1 x x1 1
f (4) f (3)f (ξ ) xξ 4 34 3
−−′ = ⇔ = −−
β) x 1
(α)x x x x x 1 x 1 1 1
1 22 2
ξ ξ4 3 6 5 xξ xξ x 0 ή 0 με 0ξ ξ
−
− − − = − ⇔ = ⇔ = = ≠
οπότε x 1 0 x 1− = ⇔ =
γ) ( )1
2
ξ 1x 1 ξ(x 0)x x x x x 1 x 1 1
1 22
ξ4 5 3 6 x ξ ξ 0 1 x 1 0 x 1ξ
< −
> − −
+ > + ⇔ ⇔ − > ⇔ > ⇔ − < ⇔ >
L
( )1x x x x1
x x x x
0 0
4 5 3 6 3 4 2 54 5 3 6 dx 0 0ln 4 ln 5 ln 3 ln 6 ln 4 ln 5 ln 3 ln 6
+ − − > ⇔ + − − > ⇔ ⇔ + > +
∫ L
δ) εφόσον g κυρτή ή κοίλη έχουμε ότι ( ) ( )g ΄ή g′ ′1 2 άρα αρκεί να έχουμε σύγκριση δύο αποτελεσμάτων της g′ . Από (γ) έχουμε
1 2(2 x 3 4 x 5)(Θ.Μ.Τ.
1 2 1 2g(3) g(4) g(2) g(5) g(3) g(2) g(5) g(4) g (x ) g (x ) x x< < < < <
′ ′+ > + ⇔ − > − ⇔ > ⇔ < , άρα η g′ δεν
λύσεις θεμάτων 18
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
μπορεί να είναι ( )1 , είναι ( )2 , άρα g κοίλη ΘΕΜΑ 24
( )f : 0, , παραγωγίσιμη με f (1) 1 , f (x) 0 , x 0 και xf (x) 2f (x) 0,′+ ∞ → = ≠ > + <r για κάθε x 0> α) f (x) 0≠ κι εφόσον συνεχής ως παραγωγίσιμη, διατηρεί σταθερό πρόσημο, όμως f (1) 1 0= > , άρα
( )f (x) 0 , x 0,> ∈ + ∞ . Έχουμε ( )f (x) 2xf (x) 2f (x) ln f (x) 2 ln x 0f (x) x′ ′′ < − ⇔ < − ⇔ + < , θεωρώντας
λοιπόν την ( )2g(x) ln f (x) 2 ln x ln x f (x)= + = ισχύει ( )g (x) 0 για x 0,′ < ∈ + ∞ , άρα ( )g 2 στο
( )0,+ ∞ , οπότε έχουμε ( )
( )g
22
10 x 1 g(x) g(1) ln x f (x) 0 f (x)x
< < ⇔ > ⇔ > ⇔ ⇔ >L2
και αντίστοιχα όταν
( )g
21x 1 g(x) g(1) f (x)x
> ⇔ < ⇔ ⇔ <L2
β)
( )2κριτήριο
παρεμβολής x 0
2x 0
1f (x) , x 0,1x lim f (x)
1limx
+
+
→
→
> ∈ → = +∞= +∞
, άρα η x 0 (yy )′= κατακόρυφη όταν x 0+→
( )3κριτήριο
παρεμβολής x
3x
f (x) 10 , x 1, f (x)x x lim 01 xlim 0x
→+∞
→+∞
< < ∈ +∞ → ==
,
( )2κριτήριο
παρεμβολής x
2x
10 f (x) , x 1,x lim f (x) 0
1lim 0x
→+∞
→+∞
< < ∈ +∞ → ==
άρα η y 0 (xx )′= οριζόντια όταν x → +∞
γ) από Θ.Μ.Τ. για την f1υπάρχει ξ ,22
1f (2) f5 5 1 1522f (ξ) 5 0 f (ξ) f (2) f12 2 2 42
2 ∈
− ′ ′+ < ⇔ < − → < − ⇔ − < − −
από α) ( )
10 f (2)4 1 1 15f (2) f 4
1 1 2 4 4f 4 f 42 2
+
< < → − < − = − > ⇔ − < −
δ)
1
λ
λ
1
f (x)dx , αν 0 λ 1E(λ)
f (x)dx , αν λ 1
< ≤= >
∫∫
, οπότε αν
( )11 1
0 λ 1με ολοκλήρωση2 2
λ λ λ
1 1 1 1x 0,1 , f (x) f (x)dx dx E(λ) 1x x x λ
< < ∈ > → > ⇔ > − = − ∫ ∫ Όμως
λ 0
1lim 1λ+→
− = +∞
και άρα από κριτήριο παρεμβολής λ 0lim E(λ)
+→= +∞
λύσεις θεμάτων 19
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( )λλ λ
λ 1με ολοκλήρωση2 2
1 1 1
1 1 1 1x 1, f (x) f (x)dx dx E(λ) 1 1 λ 0x x x λ
> ∈ + ∞ < → < ⇔ < − = − < ⇔ > ∫ ∫ , ισχύει
ΘΕΜΑ 25
( ) xf (x) x 2 e−′′ = − , x ∈ r , η ευθεία ε : y 2x 1= − πλάγια ασύμπτωτη στο +∞ και 22
4 5z , zz z
∗= − ∈ c
α) x
f (x)lim 2 (1)x→+∞
= ( )xlim f (x) 2x 1 (2)→+∞
− = −
( ) [ ] ( )( ) ( )x x x xxxt t t t
0 00 0 0 0f (t)dt t 2 e dt f (t) t 2 e dt f (x) f (0) t 2 e e dt− − − −′′′ ′ ′ ′ = − ⇔ = − − ⇔ − = − − + ⇔ ∫ ∫ ∫ ∫
f (0) cxf (x) e (1 x) 1 c
′ =−′⇔ = − − +L
Άρα ( )x x
t
0 0f (t)dt e (1 t) c 1 dt−′ = − + − ⇔∫ ∫
x x xt t
0 0 0f (x) f (0) e dt te dt (c 1)dt− −− = − + − ⇔∫ ∫ ∫ ⇔L
f (0) kxf (x) xe (c 1)x k
=−⇔ = + − + ,
(1)x
x x
f (x) klim lim e c 1 2 c 1 c 3x x
−
→+∞ →+∞
= + − + ⇔ = − ⇔ =
,
( ) ( )(2)
x
x xlim f (x) 2x lim xe 2x k 2x 1 k−
→+∞ →+∞− = + + − ⇔− = Άρα xf (x) xe 2x 1 , x−= + − ∈ r
β) x
x2e x 1f (x)
e− +′ = , θεωρούμε xg(x) 2e x 1, x= − + ∈ r μ xg (x) 2e 1 0 x ln 2′ = − = ⇔ = −
g(x) g( ln 2) 0≥ − > , xe 0> άρα f (x) 0′ > και ( )f 1 οπότε και «1-1» επομένως αντιστρέψιμη.
x xlim f (x) , lim f (x)→−∞ →+∞
= −∞ = +∞ και άρα
1fD f (A) ( , )− = = −∞ + ∞ = r
γ) f "1 1"4 4f (x 4x 5) 1 f (0) x 4x 5 0−− + = − = → − + = . Θεωρώ 4 3h(x) x 4x 5 , x ,h (x) 4x 4 0 x 1′= − + ∈ = − = ⇔ =r Από τον πίνακα μεταβολών για x 1= η h έχει ολικό ελάχιστο το h(1) 2= κι εφόσον
x xlim h(x) lim h(x)→−∞ →+∞
= = +∞ είναι [ )h(A) 2,= + ∞ , οπότε αφού
το 0 δεν ανήκει στο σύνολο τιμών η εξίσωση δεν έχει πραγματικές ρίζες. 2 4
24 5z z 4z 5 0z z
= − ⇔ − + = , αν z πραγματικός τότε η εξίσωση 4x 4x 5 0− + = θα είχε πραγματική ρίζα, άτοπο
δ) 11e 1
1E f (x) dx
+−
−= ∫ , 1u f (x) x f (u)−= ⇔ = άρα dx f (u)du′= ,
f "1 1"1
f "1 1"1
x 1,u f ( 1) f (u) 1 f (0) u 01 1 1x 1 ,u f (1 ) f (u) 1 f (1) u 1e e e
−−
−−
= − = − ⇔ = − = ⇔ =
= + = + ⇔ = + = ⇔ =
άρα [ ]1 1 1u 0 1
00 0 0
3E u f (u)du uf (u)du uf (u) f (u)due
>′ ′= = = − = =∫ ∫ ∫ L
λύσεις θεμάτων 20
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 26
Aν f συνεχής στο ( )x
21
f (t)0, με f (x) e dtt
+ ∞ = − ∫
α) 1 1 1 1x x x x
2 2f (x) 1f (x) f (x) f (x) 0 e f (x) e f (x) 0 e f (x) 0 e f (x) cx x
− − − −′ ′
′ ′ ′= − ⇔ + = ⇔ + = ⇔ = ⇔ =
1 1x x
21f (1) e άρα c 1, f (x) e , f (x) e 0x
′= = = = − < άρα ( )f 2 , 1 1x x
3 42 1f (x) e e 0x x
′′ = + > άρα f κυρτή
β) η εξίσωση που θέλουμε να δείξουμε ότι έχει λύση ( )0x 1,2∈ είναι
x
1
12θεωρώνταςx
F(x) f (t )dt1f (x)dx e F(2) F (x) F (x) F(2) 0
=′ ′= → = ⇔ − =
∫∫ , με Bolzano δεν ισχύουν οι προϋποθέσεις
άρα θεωρώ την G(x) F(x) F(2)x= − , παράγουσα δηλ. της αντίστοιχης συνάρτησης και ελέγχω προϋποθέσεις για Θ. Rolle. G(1) F(2) , G(2) F(2)= − = − άρα από Θ. Rolle υπάρχει ( )0x 1,2∈ ώστε
0
12x
01
G (x ) 0 f (x)dx e′ = ⇔ ⇔ =∫L . ( )G (x) f (x) F(2) ,G (x) f (x) 0,G′ ′′ ′ ′= − = < 2 άρα 0x μοναδικό
( )∗ και με Θ.Μ.Τ. για την F στο [1 , 2]
γ) x
1f (t)dt ex e F(x) ex e F(x) ex e 0= − ⇔ = − ⇔ − + =∫ Θεωρώ ( )h(x) F(x) ex e, x 0,= − + ∈ + ∞
h(1) F(1) e e 0= − + = , h (x) F (x) e f (x) e f (x) f (1)′ ′= − = − = − , ( )f
x 1 f (x) f (1) h (x) 0′> ⇔ < ⇔ <2
, ( )f
0 x 1 f (x) f (1) h (x) 0′< < ⇔ > ⇔ >2
, άρα η x 1= μοναδική λύση ( )∗ και ε : y F(1) F (1)(x 1) y ex e′− = − ⇔ = − , F (x) f (x) , F (x) f (x) 0′ ′′ ′= = < από α) άρα η F κοίλη οπότε η γραφική της παράσταση βρίσκεται κάτω από την εφαπτομένη ε δηλ. F(x) ex e< − και το " "= ισχύει μόνο όταν x 1=
δ) 3x
x
f (t)G(x) dtt 1
=−∫ , x 1 άρα x 1+→ > και 3x x< οπότε
( ) 3f (t 1 0)
3 3 f (x) f (t) f (x )x t x f (x) f (t) f (x )t 1 t 1 t 1
− >
≤ ≤ ⇔ ≥ ≥ ⇔ ≥ ≥− − −
2
και 3 3 3 3x x x
x x x
f (x) f (t) f (x )dt dt dtt 1 t 1 t 1
≥ ≥− − −∫ ∫ ∫ ,
3 3x x3
x x
1 1f (x) dt G(x) f (x ) dtt 1 t 1
≥ ≥− −∫ ∫ ( ) ( )2 3 2f (x) ln x x 1 G(x) f (x ) ln x x 1⇔ + + ≥ ≥ + +
( ) ( )2 3 2
x 1 x 1lim f (x) ln x x 1 lim f (x ) ln x x 1 e ln 3
+ +→ →+ + = + + = , άρα από κριτήριο παρεμβολής
x 1lim G(x) e ln 3
+→=
ΘΕΜΑ 27
f , g : →r r παραγωγίσιμες με x x
2
1 1f (t)dt g(t)dt x 2x 1 , x= + − + ∈∫ ∫ r
α) με παραγώγιση f (x) g(x) 2x 2= + − , εφόσον η ευθεία y x= πλάγια ασύμπτωτη στο +∞ ισχύει
( )x x
f (x)lim 1 και lim f (x) x 0x→+∞ →+∞
= − = , x x
g(x) f (x) 2lim lim 2 1 2 0 1x x x→+∞ →+∞
= − + = − + = −
( ) ( )x xlim g(x) x lim f (x) x 2 0 2 2→+∞ →+∞
+ = − + = + = , άρα η ευθεία y x 2= − + πλάγια ασύμπτωτη της g στο + ∞
λύσεις θεμάτων 21
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
β) 1 2 1 2x 1 x , g(x ) g(x ) 0< < = = , 1 1 1 1f (x ) g(x ) 2x 2 2(x 1) 0= + − = − < , 2 2f (x ) 2(x 1) 0= = − >L , άρα από Θ. Bolzano υπάρχει 0 1 2 0x (x , x ) , ώστε f (x ) 0∈ = (1)
γ) 2 2 1 2
0 0 0 1E f (x) g(x) dx 2 x 1 dx 2 (1 x)dx (x 1)dx 2 = − = − = − + − = =
∫ ∫ ∫ ∫ L
δ) 0 2
2 0 2 2 0 22
f (x) 2x x xf (x) f (x)(x x) f (x) 2x x x f (x)(x x) f (x) 2x (x x )x x
+ − −′ ′ ′= ⇔ − = + − − ⇔ − − = − + ⇔−
( ) ( )22 0 2f (x)(x x) x (x x )x ′′⇔ − = − + Θεωρώ 2
2 0 2H(x) f (x)(x x) x (x x )x= − − + + [ ]0 2x x , x∈ ( )1
20 0 0 2 0 2 0H(x ) x (x x )x x x=− + + = , 2
2 2 0 2 2 0 2H(x ) x (x x )x x x= − + + = , 0 2H(x ) H(x )= , άρα από
Θ.Rolle υπάρχει ( )0 2α x , x∈ ώστε 0 2
2
f (α) 2α x xH (α) 0 f (α)x α
+ − −′ ′= ⇔ ⇔ =−
L
ΘΕΜΑ 28
x1 xf (x)f (x) xf (x) , x 0 (1) και g(x) e ημxx
′+′+ = > =
α)
( )(0 x)
2 2 1xf (x) x f (x) 1 xf (x) x x f (x) xf (x) 1 (x 1)f (x) f (x)x
<
′ ′ ′ ′+ = + ⇔ − + = ⇔ − + = ⇔
( ) ( )(x 1)f (x) ln x (x 1)f (x) ln x c′ ′⇔ − = ⇔ − = + , από (1) f (1) 1= άρα c 0= και ln xf (x) ,0 x 1x 1
= < ≠−
,
αν x 1= τότε εφόσον f παραγωγίσιμη στο 1 είναι και συνεχής άρα
00
x 1 x 1 DLH
ln xf (1) lim f (x) lim 1x 1
→ →= = =
− , οπότε
ln x , 0 x 1f (x) x 1
1 , x 1
< ≠= − =
β) ( )
( ) ( )2
11 ln xxf (x) , x 0,1 1,x 1
− −′ = ∈ ∪ + ∞
− Θεωρώ ( ) 2
1 1 xh(x) 1 ln x , x 0, , h (x)x x
−′= − − ∈ + ∞ =
αν 0 x 1,h(x) h(1) 0< ≠ < = οπότε f (x) 0′ < κι εφόσον η f είναι συνεχής στο 1 θα είναι τελικά ( )f 2 στο ( )0,+ ∞ άρα "1 1"−
x x DLH xx 0 x 0
ln x ln x 1lim f (x) lim , lim f (x) lim lim 0x 1 x 1 x+ +
∞ ∞
→+∞ →+∞ →+∞→ →= = +∞ = = =
− − ( ) 1ff (A) 0, D −= + ∞ =
γ) αν 1 2x x< με ( ) ( )1 1f g(x 1 f g(x= = τότε ( ) ( )f "1 1"
1 1 1 2f g(x f (1) f g(x g(x ) g(x ) 1−
= = ⇔ = = (1)
( )x x xe συνx 1 0 συνx e 0 ημx e 0− − ′+ = ⇔ + = ⇔ − = Θεωρώ [ ]x1 2F(x) ημx e , x x , x−= − ∈
11
1 1 1
x (1)x 1 1
1 1 1 x x xe ημx 1 g(x ) 11F(x ) ημx e ημx 0
e e e− − −
= − = − = = = , 2F(x ) 0= =L άρα για την F από Θ.Rolle
υπάρχει ( )1 2ξ x , x∈ ώστε ξF (ξ) 0 e συνξ 1 0′ = ⇔ ⇔ + =L
λύσεις θεμάτων 22
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
δ) x 0 x 0 u 1
u 1 x 1, lim (1 x) 1 , lim f (1 x) lim f (u) f (1) 1+ + +→ → →
= + > + = + = = = , 5 5
x 0lim f (1 x) 1 1 0
+→+ = = >
( )3x 2
x 0lim e 1 ημ x 0
+→− = , όταν x 0+→ είναι ( )3x 2e 1 0 , ημ x 0− > > άρα
( )3x 2x 0
1lime 1 ημ x+→
= +∞−
, οπότε
( )5
3x 2x 0
f (1 x)lime 1 ημ x+→
+= +∞
−
ΘΕΜΑ 29
21 4 x 1f (x) ln x x , g(x) ln x 2 , h(x)x 1 ln xx
−= − + = − + =
+
α)( )
( )2
x 11 1 1f (x) 0 , x 1,x 2 x 2x x 2x x
−′ = − − = = − < ∈ + ∞L ,
( ) [ )f στο 1, , x 1 f (x) f (1) f (x) 0+ ∞ > ⇔ < ⇔ <2 , ( )
( )( )
( )2
2 2
x 11 4g (x) 0 , x 1,x x 1 x x 1
−′ = − = = > ∈ + ∞
+ +L
( ) [ )g στο 1, , x 1 g(x) g(1) g(x) 0+ ∞ > ⇔ > ⇔ >1
β) (ln x 0)x 1 x 1 1x x ln x x 1 ln x ln x x 0 f (x) 0
ln x x x x
>−< ⇔ < − ⇔ < − ⇔ − + < ⇔ < ισχύει από α)
(ln x 0)x 1 x 1 2x 2 42x 2 (x 1) ln x ln x 2 ln x 0 g(x)ln x 2 x 1 x 1
>− + −< ⇔ − < + ⇔ < ⇔ − < ⇔ <
+ +ισχύει από β)
γ) 2 22 2 2
3 3 32 2 2
x 1 x 1E h(x) dx dx dxln x ln x
− −= = =∫ ∫ ∫ , από β) για
22 2x 1x x : 2x x 1
ln x−
→ < < +
232 222 233 3 322 2 2
7 x 492xdx x , (x 1)dx x4 3 24
= = + = + =
∫ ∫ , άρα 7 49E4 24
< <
δ) αν x
32
F(x) h(t)dt= ∫ η εξίσωση γίνεται 2F(x) 4x 5 0− + = , θεωρώντας
3φ(x) 2F(x) 4x 5 , x ,22
= − + ∈ , 3φ 1 0 , φ(2) 2F(2) 3 0
2 = − < = − >
,(γ) 7 3F(2) E
4 2= > >
από Θ.Bolzano υπάρχει 3α , 22
∈
ώστε φ(α) 0 2F(α) 4α 5= ⇔ = − (1)
η εξίσωση γίνεται (1)2α 2 2α 2 4α 5 2F(α)h(x) 1 F (x) 1 F (x) F (x)
2α 3 2α 3 2α 3 2α 3− − −′ ′ ′− = ⇔ = + ⇔ = ⇔ = ⇔− − − −
3F(α) F2F (x) 3α
2
− ′⇔ =
− , οπότε από Θ.Μ.Τ. για την F υπάρχει 3β ,α
2 ∈
ώστε
3F(α) F2α 22F (β) h(β) 13 2α 3α
2
− − ′ = ⇔ ⇔ − =−−
L
λύσεις θεμάτων 23
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 30
Αν f συνεχής στο ( )0,+ ∞ με 2x
2 22
x
4 t3x tf dt 2x ln x 4x 1 , (1) x 0x x
+ = + − > ∫
α) για tu t xu , dt xdux
= ⇔ = = έχουμε 2x x
2
x 1
ttf dt x uf (u)dux
= ∫ ∫ , οπότε η (1) γίνεται
x2 2
13x uf (u)du 2x ln x 4x 1+ = + −∫ και παραγωγίζοντας έχουμε 6x 4xf (x) 4x ln x 2x 4+ = + + ⇔
1f (x) ln x 1x
⇔ = + −
β) 2x 1f (x) , x 0x−′ = > για x 1= η f έχει ελάχιστο το f (1) 0=
γ) 32 xf (x) , x 0
x−′′ = > για x 2= η f έχει σημείο καμπής το
1f (2) ln 22
= − + ,
ε: 1y f (2) f (2)(x 2) y x 1 ln 24
′− = − ⇔ = − +
δ) το χωρίο βρίσκεται δεξιά του 2 , όπου η f είναι κοίλη άρα η εφαπτομένη ε βρίσκεται πάνω από τη γραφική παράσταση της f οπότε
( )e2 2e
2 2
1 1 x e 7E x ln 2 ln x dx x ln 2 x ln x x ln x e 1 ln 24 x 8 8 2
= + − − = + − + − = + + − ∫
ΘΕΜΑ 31 Αν f παραγωγίσιμη με f (x)e f (x) x 1 (1) , x+ = + ∈ r α) από την (1) για x 0= προκύπτει f (0)e f (0) 1 0 (2)+ − = , θεωρώ
x xh(x) e x 1 , h (x) e 1 0 , h( ) στο′= + − = + > 1 r , άρα "1 1"− και η (2) γίνεται
( )h"1 1"
h f (0) 0 h(0) f (0) 0−
= = ⇔ = , ( ) ( ) ( )x x
h lim h(x) , lim h(x) ,→−∞ →+∞
= = −∞ + ∞ =r r
( )f (x)1f (x) 0 , f
e 1′ = >
+1 , άρα "1 1"− και αντιστρέψιμη και εφόσον
( ) ( )h"1 1"
1 1h f (x) x h h (x) f (x) h (x)−
− −= = ⇔ = άρα x 1h(x) e x 1 f (x)−= + − =
β) ( )
f (x)2f (x)
1f (x) e f (x) 0e 1
′′ ′= − <+
άρα η f είναι κοίλη, g(x) xf (x) f (x) , x 0,g (x) xf (x) 0′ ′ ′′= − ≥ = <
( )g
x 0 g(x) g(0) xf (x) f (x) 0 xf (x) f (x)′ ′> ⇔ < ⇔ − < ⇔ <2
, x 1k(x) f (x) , x 0, k (x) f (x) 02 2
′ ′= − ≥ = − <
διότι ( )f
f (x) f (x)f (x)
1 1 1x 0 f (x) f (0) f (x) 0 e 1 e 1 2 f (x)e 1 2 2
′> ⇔ > ⇔ > ⇔ > ⇔ + > ⇔ < ⇔ <+
1
( )k x xx 0 k(x) k(0) f (x) 0 f (x)2 2
> ⇔ < ⇔ − < ⇔ <2
λύσεις θεμάτων 24
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
γ) εφόσον για x 0> είναι f (x) 0> , 1
0E f (x)dx= ∫ , από β) f (x) xf (x)′> οπότε
[ ]1 1 1
1
00 0 0
f (x)dx xf (x)dx E xf (x) f (x)dx E f (1) E 2E f (1)′> ⇔ > − ⇔ > − ⇔ >∫ ∫ ∫
δ) αν ( )x
0F x f (t)dt= ∫ με F (x) f (x)′ = ,
2x 7x
x 3xf (t)dt f (t)dt 0 F(2x) F(7x) F(x) F(3x)+ = ⇔ + = +∫ ∫
( )x 0 , F (x) f (x) 0, F′> = > 1 ( )F0 x 2x F(x) F(2x)
F(x) F(3x) F(2x) F(7x)0 3x 7x F(3x) F(7x)
< < < ⇔ ⇔ + < + < < <
1
( )x 0 , F (x) f (x) 0, F′< = < 2 ( )F2x x 0 F(2x) F(x)
F(2x) F(7x) F(x) F(3x)7x 3x 0 F(7x) F(3x)
< < > ⇔ ⇔ + > + < < >
2
κι εφόσον η x 0= είναι λύση είναι και η μοναδική. ΘΕΜΑ 32
Αν 2 2f (x) 1 x 2x ln x= + − , 2x
21
1 2t g(t)g(x) dt (1) , x 0t(1 t )−
= >+∫
α) f (x) 4x ln x′ = − Για x 1= η f έχει ολικό μέγιστο το f (1) 2= , άρα f (x) 2 , x 0≤ >
β) ( ) ( ) 22
DLHx 0 x 0 x 0 x 02
2
ln xln x xlim x ln x lim lim lim 01 21x x
+ + + +
∞ ∞
→ → → →
′ −= = = =
′
, x 0lim f (x) 1
+→= ,
( )( )2
x xlim f (x) lim 1 x 1 2ln x→+∞ →+∞
= + − = −∞ , ( ] ( ) ( ] ( )1 1 1A 0,1 , f A 1, 2 , 0 f A= = ∉
[ ) ( ) ( ] ( )2 2 2A 1, , f A ,2 , 0 f A= + ∞ = −∞ ∈ άρα υπάρχει α 2A∈ ώστε f (α) 0= κι εφόσον f ( )2 είναι μοναδικό. γ) παραγωγίζοντας την (1) έχουμε
22 2 2
21 2x g(x) 1g (x) g (x)x(1 x ) 2x g(x) 1 g (x)(1 x ) 2xg(x)
x(1 x ) x−′ ′ ′= ⇔ + + = ⇔ + + = ⇔
+
( ) ( ) ( )2 2 2 2g (x)(1 x ) (1 x ) g(x) ln x g(x)(x 1) ln x g(x)(x 1) ln x c , g(1) 0′′ ′′ ′⇔ + + + = ⇔ + = ⇔ + = + = άρα
c 0= και 2ln xg(x)
1 x=
+
δ) 2 2f (x)g (x)
x(1 x )′ = =
+L , άρα το πρόσημο της g′ είναι ίδιο με το πρόσημο της f
αν ( ]1x A 0,1∈ = από β) f (x) 0> , αν ( )f
1 x α f (1) f (x) f (α) f (x) 0< < ⇔ > > ⇔ >2
,
αν ( )f
x α f (x) f (α) f (x) 0> ⇔ < ⇔ <2
, άρα η g για x α= έχει ολικό
μέγιστο το 2lnαg(α)
1 α=
+, όμως από 2 2f (α) 0 1 α 2α lnα= ⇔ + =
λύσεις θεμάτων 25
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
Άρα 2 2lnα 1g(x) g(α)
2α ln α 2α≤ = =
ΘΕΜΑ 33
Αν f συνεχής με ( ) ( )0
x2
4 tf x 2t dt ln x 1 x , x 1− = + − > −∫
α) θέτοντας x u duu x 2t t , dt ,2 2−
= − ⇔ = = − έχουμε
( )0 x x x
x 0 0 02
x u du4 tf x 2t dt 4 f (u) x f (u)du uf (u)du2 2− − = − = = − +
∫ ∫ ∫ ∫L και παραγωγίζοντας έχουμε
x
0
1f (u)du 11 x
= −+∫ , παραγωγίζοντας ξανά προκύπτει 2
1f (x)1 x
=+
β) ( ) ( )xx
0e 1 θεωρώντας F(x) f ( t )dt x x
F (x) f (x) 0 , F ,"1 1"ln(x 1)
f (t)dt 0 F(e 1) F ln(x 1) e 1 ln(x 1) ,− =
′ = > −+
∫= → − = + ⇔ − = +∫ 1xe 1 1− > − ισχύει,
( ) 1 1ln x 1 1 x 1 e x 1e
−+ > − ⇔ + > ⇔ > − xk(x) e ln(x 1) 1, x 1= − + − > − ,
( )( )x x
2 x
1 1 1 1k (x) e , x 1 , , k (x) e 0 , k ,k (A) k 1 , lim k (x)x 1 e ex 1 →+∞
′ ′′ ′ ′ ′= − ∈ − + + ∞ = + > = − + + + 1
οπότε
( )11e 1k (A) e , , άρα k (x) 0 και k στο Α 1 ,
e− + ′ ′= + ∞ > = − + + ∞
1 κι εφόσον k(0) 0= η x 0= είναι
μοναδική λύση
γ) ( )( )
23 2
21 xg(x) x x , x 1
x 1x 1= + = > −
++ , g(x) 0 x 0= ⇔ =
12 21 1
0 0 0
x 1 x 1E dx x 1 dx x ln(x 1) ln 2x 1 x 1 2 2
= = − + = − + + = = − + + + ∫ ∫ L
δ) ( ) ( )2x x3x 2x x x x
2x
e e 1h(x) e e f (e )ημe ημe
1 e− −
+= + =
+ , θέτοντας xe u− = , x x
x xlim e 0 , lim e− −
→+∞ →−∞= = +∞
έχουμε ( )2 1
2 2x u 0 u 0
u u 1 ημu (u 1)ημulim h(x) lim lim 11 u (1 u )u+ +
− −
−→+∞ → →
+ += = =
+ + , άρα η ε : y 1= οριζόντια ασύμπτωτη στο
+∞ , ( )2 1
2 2 2x u u u
u u 1 ημu (u 1)ημu u 1 ημulim h(x) lim lim lim 0 0 01 u (1 u )u 1 u u
− −
−→−∞ →+∞ →+∞ →+∞
+ + + = = = ⋅ = ⋅ = + + + , άρα η y 0=
οριζόντια στο −∞ . ( )u 0ημuημu 1 1 ημu 1
u u u u u u
>
= ≤ ⇔ − ≤ ≤ και από κριτήριο παρεμβολής u
ημulim 0u→+∞
=
ΘΕΜΑ 34
Δίνεται η f συνεχής στο [ )0,+∞ με f (x) 0 αν x 0> > , ( )x
2 21
t 1 f (t)1f (x) dt , x 0ex x
−= − >∫ και
λύσεις θεμάτων 26
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
x
1F(x) f (t)dt , x 0= ≥∫
α) ( )x
2
1
1x f (x) t 1 f (t)dte
= − −∫ , παραγωγίζουμε και
( ) ( )22
f (x) 1 3 1 1x f (x) 3x 1 f (x) 0 ln f (x) 3ln x ln f (x) 3ln x cf (x) x x x x
′′ ′′ + − = ⇔ = − ⇔ = − − ⇔ = − − +
1f (1) c 0e
= → = άρα 1 1
3ln xx x3
1 1ln f (x) 3ln x f (x) e e e , x 0x x
− −−= − − ⇔ = ⋅ = > . Η f συνεχής στο 0 άρα
( )1 1u 3 2x x
3 u u3 u u uux 0 x 0 x 0 x 0 x 0 x 0
e u 3u 6uf (0) lim f (x) lim lim u e lim lim lim lim 6e 0x e e e+ + + + + +
∞ ∞ ∞ − =− ∞ ∞ ∞
− − −→−∞→ → → → → →= = = − = = = = =
− −
β) 21 3xf (x) f (x) , x 0, f (x) 0
x−′ = > > άρα όπως φαίνεται από τον πίνακα
μεταβολών η f έχει ολικό μέγιστο για 1x3
= το 31 27f3 e
=
xf (0) 0 , lim f (x) 0
→+∞= = άρα 3
27f (A) 0,e
=
( ) ( )33
27e f x ln x 1 27 0 f x ln x 1e
+ − − = ⇔ + − = με x 1 ln x 0, x ln x 1 x ln x 1 0> ⇔ > + > ⇔ + − > κι
εφόσον το 327e
είναι αποτέλεσμα της f μόνο για 1x3
= πρέπει 1x ln x 1 3x 3ln x 4 0, x 13
+ − = ⇔ + − = >
θεωρώντας g(x) 3x 3ln x 4= + − , g(1) 1 0 , g(e) 3e 1 0= − < = − > άρα από Θ. Bolzano υπάρχει
0x (1,e)∈ ώστε 0g(x ) 0= κι εφόσον ( )3g (x) 3 0 , gx
′ = + > 1 είναι και μοναδικό
γ) θέτοντας 21 1u , du dtt t
= − = έχουμε 1 11 1xx xu u ut x
3 11 1 1
1F(x) e dt ue du u(e ) du uet
− −− −
−− −′ = = − = − = − + ∫ ∫ ∫
1 1x u x
1
1 2e du 1 e , x 0x e
− −
−
+ = = + − > ∫ L
δ) ( )1u1 x
uxx x u 0
1 2 2 2lim F(x) lim 1 e lim 1 u e 1x e e e−
=− −
→+∞ →+∞ →
= + − = − − = −
( ) 3 2 2 3 2 eF (x) f (x) 0 , F , 1 x 2 F(x) F(2) F(x) 1 0e e2 e 2 e
− ′ = > < < ⇔ < = − ⇔ − − < <
1 , άρα
1 1 12 2 2x x x
1 1 1
2 1 1E F(x) 1 dx 1 e 1 dx e e 1 dxe x x
− − − = − − − = − + − = − + − = ∫ ∫ ∫
( ) ( ) ( )1 1 1 1 1 12 2 2x x x x x x
21 1 1
1 1x e xe 1 dx x e xe 1 dx x e x e 1 dxx x
− − − − − − ′ ′ ′ ′ ′ = − + − = − + − − = − + − =
∫ ∫ ∫
( )221 12
x x
1 1
e 11 2xe x dx xe x 1e ee
− −′ −
= − − = − − = + − = ∫
λύσεις θεμάτων 27
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 35
Αν f παραγωγίσιμη στο r με 2f (2x) f (x) 2x− = (1) και ( )2
2
1F(x) x f xt dt x 3 (2), x= − + ∈∫ r
α) εφόσον f παραγωγίσιμη από Θ.Μ.Τ. υπάρχουν ( ) ( )1 2θ 0,1 και θ 1,2∈ ∈ ώστε
1 2f (1) f (0) f (2) f (1)f (θ ) 2f (θ ) 2 2f (2) f (0) f (1) 0
1 0 2 1− −′ ′+ = + = − − =− −
x 0 x 1
(1) f (0) 0 , (1) 2f (2) f (1) 0= =
→ = → − =
β) θέτοντας u tx , du xdt= = έχουμε 2 2x 2x x
1 x 0 0x f (xt)dt f (u)du f (u)du f (u)du= = −∫ ∫ ∫ ∫ οπότε η (2)
γίνεται 2x x
2
0 0F(x) f (u)du f (u)du x 3= − − +∫ ∫ και παραγωγίζοντας έχουμε
(1)
F (x) 2f (2x) f (x) 2x 0′ = − − = άρα F σταθερή F(0) 3
F(x) c c 3 , F(x) 3=
= → = =
γ)
22
2x 2x x 1 12 24x 2x x 2
2
f (u)du 1 1F(x) 3 f (u)du x 3 3 f (u)du x
f (u)du 2 4
=
=
= == ⇔ − + = ⇔ = → = =
∫∫ ∫
∫
Οπότε 4 2 4
1 1 2I f (x)dx f (x)dx f (x)dx 1 4 5= = + = + =∫ ∫ ∫
δ) η εξίσωση γίνεται
( )x 0 x x x
x x x
0 x 0 0 02 f (2t)dt f (t)dt e 2f (2t)dt f (t)dt e 0 2f (2t) f (t ) dt e 0+ = ⇔ − − = ⇔ − − = ⇔∫ ∫ ∫ ∫ ∫
x xx 2 x 2 x00
2tdt e 0 t e 0 x e 0 ⇔ − = ⇔ − = ⇔ − = ∫ , θεωρώντας
[ ]2 x 1g(x) x e , x 1,0 , g(0) 1 0 , g( 1) 1 0e
= − ∈ − = − < − = − > οπότε από Θ. Bolzano υπάρχει α ( )1,0∈ −
ώστε g(a) 0= κι εφόσον [ ] ( )xg (x) 2x e 0 όταν x 1,0 ,g′ = − < ∈ − 2 , θα είναι και μοναδικό. ΘΕΜΑ 36
Δίνεται f συνεχής στο [ )0, + ∞ , γνησίως αύξουσα και x
x 0
1lim f (t)dt 0x→+∞
=∫ (1)
α) θεωρώντας x
0F(x) f (t)dt , F (x) f (x) ,F(0) 0′= = =∫ η ανισότητα γίνεται
x 2x
0 x
1 1 F(x) F(0) F(2x) F(x)f (t)dt f (x) f (t)dt F (x)x x x 0 2x x
− −′< < ⇔ < <− −∫ ∫ , από Θ.Μ.Τ. για την F υπάρχουν
( )1 2ξ 0, x και ξ (x , 2x)∈ ∈ ώστε
1 2 1 2F(x) F(0) F(2x) F(x) F(x) F(2x) F(x)F (ξ ) και F (ξ ) f (ξ ) και f (ξ )
x 0 2x x x x− − −′ ′= = ⇔ = =− −
(2)
( )f x 2x(2)
1 2 1 20 x
1 10 ξ x ξ 2x f (ξ ) f (x) f (ξ ) f (t)dt f (x) f (t)dtx x
< < < < ⇔ < < ⇔ < <∫ ∫1
β) ( ) )xf , f (A) f (0) , lim f (x)
→+∞= 1
από (1) x
x x0
1 F(x)lim f (t)dt lim 0x x→+∞ →+∞
= =∫ ,
λύσεις θεμάτων 28
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
2x
x x xx
1 F(2x) F(x) F(2x) F(x)lim f (t)dt lim lim 2 2 0 0 0x x 2x x→+∞ →+∞ →+∞
− = = − = ⋅ − = ∫ , οπότε από ανισότητα του α)
και κριτήριο παρεμβολής xlim f (x) 0→+∞
= και [ )f (A) f (0) ,0= άρα f (x) 0<
γ) εφόσον f (x) 0< έχουμε 4
1E f (x)dx= −∫ και άρα η ανισότητα γίνεται
4
1f (1) 2f (2) f (x)dx+ < ∫ , από
το α) για 1 2
0 1x 1: f (t)dt f (1) f (t)dt (3)= < <∫ ∫ και για
2 4 4
0 2 2
1 1x 2 : f (t)dt f (2) f (t)dt 2f (2) f (t)dt2 2
= < < ⇔ <∫ ∫ ∫ άρα
2 4 4
1 2 1f (1) 2f (2) f (x)dx f (x)dx f (x)dx+ < + =∫ ∫ ∫
δ) η εξίσωση γίνεται x
0f (x) f (t)dt 0− =∫ , οπότε θεωρώντας
x
0g(x) f (x) f (t)dt= − ∫ έχουμε
1
0g(0) f (0) 0 , g(1) f (1) f (t)dt 0= < = − >∫ από (3) , άρα από Θ. Bolzano υπάρχει α ( )0,1∈ ώστε
α
0g(α) 0 f (α) f (t)dt F(α)= ⇔ = =∫ (4) Από Θ.Μ.Τ. για την F υπάρχει ( )β 0,α∈ ώστε να ισχύει
(4)F(α) F(0) f (α)F (α) f (β) f (α) αf (β)α 0 α
−′ = ⇔ = ⇔ =−
, οπότε η ανισότητα γίνεται
( )αf (β) βf (β) α β f (β) 0< ⇔ − < που ισχύει εφόσον β α , f (β) 0< < ΘΕΜΑ 37 Δίνεται f δύο φορές παραγωγίσιμη στο r , περιττή, άρα f (0) 0= , με εφαπτομένη στο 0x 0= παράλληλη στην ευθεία ε: y x 2= + άρα f (0) 1′ = , τέτοια ώστε ( )2x 1 f (x) 4xf (x) 2f (x) 0, x′′ ′+ + + = ∈ r και
2g(x) x f (x) , x= ∈ r
α) (1)
2 2g (x) 2xf (x) x f (x) , g (x) 2f (x) 4xf (x) x f (x) f (x)′ ′ ′′ ′ ′′ ′′= + = + + =− , άρα g (x) f (x) c′ ′= − + και g(x) f (x) cx k= − + + , από f (0) 1′ = και f (0) 0= έχουμε c 1,k 0= = οπότε
22xg(x) f (x) x x f (x) f (x) x f (x)
x 1= − + ⇔ = − + ⇔ =
+
β) ( )
( )( )
22
2 32 2
2x 3 x1 xf (x) , f (x)x 1 x 1
− −−′ ′′= =+ +
Σημεία καμπής 3f ( 3)
4−
− = , 3f ( 3)4
= , f (0) 0=
Τοπικό μέγιστο 1f (1)2
= , τοπικό ελάχιστο 1f ( 1)2−
− =
γ) ( )
( )( )
2 23
22 2
x x 3xg(x) , g (x) 0, gx 1 x 1
+′= = >
+ +1 άρα η εξίσωση γίνεται
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )( ) ( )( ) ( )2 3 2x 2 x x 2 x 333e 1 1 ln x 1 e 1 1ln x 1 e 1 1 ln x 1 e 1 1 ln x 1− + + = − + + ⇔ − + + = − + + ⇔
λύσεις θεμάτων 29
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( )( )
( )( ) ( )
3x 3x x
2 2x
e 1 ln x 1g(e 1) g ln(x 1 e 1 ln(x 1)
ln x 1 1e 1 1
− +⇔ = ⇔ − = + ⇔ − = +
+ +− + , θεωρώ την συνάρτηση
( )x x x
21 1h(x) e 1 ln(x 1) , x 1 , h (x) e , h (x) e 0 , h ( )
x 1 x 1′ ′′ ′= − − + > − = − = + >
+ +1
( ) [ )x 0 h (x) h (0) h (x) 0 ,h στο 0,′ ′ ′> ⇔ > ⇔ > + ∞1( ) ( ]1 x 0 h (x) h (0) h (x) 0 , h στο 1,0′ ′ ′− < < ⇔ < ⇔ < −2 , οπότε εφόσον h(0) 0= η x 0= είναι
μοναδική λύση
δ) η εξίσωση γίνεται 2x 3x 3
02x g(t)dt 2x 1
− +
= −∫ , οπότε θεωρώντας 2x 3x 3
0G(x) 2x g(t)dt 2x 1
− +
= − +∫
έχουμε 31 1 1
2 20 0 0
t tG(0) 1 0 ,G(1) 2 g(t)dt 1 2 dt 1 2 t dt 1t 1 t 1
= > = − = − = − − = + + ∫ ∫ ∫
( )12
2
0
t 1 ln t 1 1 ln 2 02 2
= − + − = − <
, άρα από Θ. Bolzano υπάρχει α ( )0,1∈ ώστε G(α) 0= ⇔
2α 3α 3
0
2α 1g(t)dt2α
− + −⇔ =∫
ΘΕΜΑ 38
Δίνεται f κυρτή με f (x) 0 , για κάθε x> ∈ r και [ ]2 x
0 0f (x)dx 1 , g(x) f (t) f (2 t) dt , x= = + − ∈∫ ∫ r
α) f κυρτή άρα ( )f ′ 1 , ( )g (x) f (x) f (2 x) 0 ,g ,g(0) 0, x 0 g(x) 0 , x 0 g(x) 0′ = + − > = > ⇔ > < ⇔ <1
β) f "1 1"
g (x) f (x) f (2 x) 0 f (x) f (2 x) x 1′ −
′′ ′ ′ ′ ′= − − = ⇔ = − ⇔ = ( )f
g (x) 0 f (x) f (2 x) x 2 x x 1′
′′ ′ ′> ⇔ > − ⇔ > − ⇔ >1
( )f
g (x) 0 f (x) f (2 x) x 2 x x 1′
′′ ′ ′< ⇔ < − ⇔ < − ⇔ <1
Για x 1= η g έχει σημείο καμπής το g(1)
[ ]1 2 1 2 1
0 0 2 0 2g(1) f (t) f (2 t) dt f (t)dt f (t)dt f (2 t)dt f (2 t)dt= + − = + + − + −∫ ∫ ∫ ∫ ∫ (1)
2 0 2u 2 t
du dt0 2 0f (2 t)dt f (u)( du) f (u)du 1
= −
=−− = − = =∫ ∫ ∫ (2),
1 1 1u 2 t
du dt2 0 0f (2 t)dt f (u)( du) f (u)du
= −
=−− = − = −∫ ∫ ∫ και η
(1) γίνεται 2 1 1 2 2
1 0 0 1 0g(1) 1 f (t)dt 1 f (u)du 2 f (u)du f (t)dt 2 f (t)dt 2 1 1 = − + − = − + = − = − =
∫ ∫ ∫ ∫ ∫
γ) 2 2 2 2 (2)
0 0 0 0E g (x)dx g (x)dx f (x)dx f (2 x)dx 1 1 2′ ′= = = + − = + =∫ ∫ ∫ ∫
δ) θεωρώντας x
0F(x) f (t)dt , F (x) f (x)′= =∫ η εξίσωση γίνεται ( )xF (x) F(x) 1 xF(x) x 0′′ + = ⇔ − =
λύσεις θεμάτων 30
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
οπότε θεωρώντας G(x) xF(x) x= − έχουμε 2
0G(0) 0 , G(2) 2F(2) 2 2 f (t)dt 2 2 1 2 0= = − = − = ⋅ − =∫ , και
από Θ. Rolle υπάρχει α ( )0, 2∈ ώστε α
0G (α) 0 F(α) αF (α) 1 0 αf (α) f (x)dx 1′ ′= ⇔ + − = ⇔ ⇔ + =∫L
ΘΕΜΑ 39
Δίνεται ( )ημxf (x) , x 0,πx
= ∈
α) 2xσυνx ημx πf (x) , x 0,
x 2− ′ = ∈
θεωρώ πh(x) xσυνx ημx , x 0,
2 = − ∈
πh (x) xημx 0, x 0,2
′ = − < ∈
( ) π πh στο 0, , 0 x h(0) h(x) 0 xσυνx ημx2 2
< < ⇔ > ⇔ > − 2 , οπότε
πf (x) 0, x 0,2
′ < ∈
και ( ) πf στο 0,2
2 άρα π π ημx 2 2x f (x) f ημx x2 2 x π π
< ⇔ > ⇔ > ⇔ >
π π2 2
π π4 4
ημx ημxE dx dxx x
= =∫ ∫ , ημx 2x π
> άρα π π2 2
π π4 4
ημx 2 2 π π 1 1dx dx Ε Εx π π 2 4 2 2
> ⇔ > − = ⇔ > ∫ ∫
β) η εξίσωση γίνεται ( ) ( )π x2
π4
4 4x 3 f (t)dt π 1 x ημx− = −∫ , θεωρώντας
( ) ( )π x2
π4
g(x) 4 4x 3 f (t)dt π 1 x ημx= − − −∫ έχουμε π2
π4
3 π 3g ημ 0 , g(1) 4 f (t)dt 4E 2 04 4 4
= − < = = > > ∫
άρα από Θ. Bolzano υπάρχει α 3 ,14
∈
ώστε g(α) 0= ⇔ ⇔L
πα2
π4
4 f (t)dtπημα
1 α 4α 3=
− −
∫
γ) ( )( )
π π π π 0u συνx2 2 2 22 2 2π π π π 1du συνx dx
3 3 3 3 2
συνx1 1 ημx 1E dx dx dx dx duxf (x) ημx ημ x 1 συν x 1 u
=
′=
′− −= = = = = =
− −∫ ∫ ∫ ∫ ∫
( )( )
1 1 12 2 2
0 0 0
1 11 A B 2 2du du du
u 1 1 u u 1 1 u u 1 1 u
− − − = = − = − = − + − + − +
∫ ∫ ∫12
0
1 1 1 du2 u 1 u 1
= − − = − + ∫
12
0
1 u 1 ln 3ln2 u 1 2
− = − = = +
L
δ)
2 2 2 2
2 2 4 4
2 2 22 2 2 2 2x 0 x 0 x 0 x 0
4
1ημ x x ημ x x1 1 ημ x x 13x xlim 1 lim lim lim
x ημ xx f (x) x ημ x 1 3ημxx x
→ → → →
− − − −− = = = = = −
0 022 2 2 2 20 0
4 3 2 2x 0 DHL x 0 DHL x 0 x 0 x 0
ημ x x ημxσυνx x συν x ημ x 1 2ημ x 1 ημx 1lim lim lim lim limx 2x 6x 6x 3 x 3
→ → → → →
− − − − − = = = = − = −
λύσεις θεμάτων 31
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 40
Δίνεται f συνεχής στο [ )0, + ∞ με 1
2 x2f (1) , x f (x) f (x) e 0 , x 0e
−′= − + = > και μιγαδικός z με z 0≠
α)
11 1 1x
2 x x x2 2 2 2
1 e 1 1x f (x) f (x) e 0 f (x) f (x) 0 e f (x) e f (x)x x x x
−− ′ ′ ′− + = ⇔ + − + = ⇔ + − = − ⇔
1 1 1x x x1 1 2 1e f (x) e f (x) c , f (1) c 1 , f (x) 1 e , x 0
x x e x−
′ ′ ⇔ = ⇔ = + = ⇔ = = + >
f συνεχής στο 0 άρα
1y1 x
yxyy yx 0 x 0
y DLH
1 1 yf (0) lim f (x) lim 1 e lim lim e 0x e+ +
∞ =− ∞
−
−→−∞ →−∞→ →→−∞
− = = + = = =
β) ( )1 1 1 1 1 11 1 1 1x x x x x x
λ λ λ λ
1 1E 1 e dx e e dx x e x e dx xe dxx x
− − − − − − ′ ′ ′ = + = + = + = =
∫ ∫ ∫ ∫
11 1x λ
λ
1xe λee
− − = = −
γ) ( )1x
3ef (x) 0 , x 0,x
−
′ = > ∈ + ∞ άρα ( ) [ )f στο 0, + ∞1 1y
1 xy 0x
x x yy 0
1lim f (x) lim 1 e lim (1 y)e 1 e 1x −
=−−
→+∞ →+∞ →−∞→
= + − = ⋅ = = άρα η ευθεία y 1= οριζόντια ασύμπτωτη
( ) [ ) ( ) ) [ )x
f στο Α 0, , f A f (0) , lim f (x) 0,1→+∞
= + ∞ = =1 άρα f (x) 1<
δ) zz1 1 1 1 11 1 1 , 1 1
z z z z z
+ ≤ + = + + ≤ +
, οπότε αρκεί
z 1 1z z1 1 1 1 1 11 e z ln 1 1 ln 1 1 e 1 e 1
z z z z z z
− + < ⇔ + < ⇔ + < ⇔ + < ⇔ + < ⇔
( )f z 1< που ισχύει από γ) εφόσον z 0> ΘΕΜΑ 41 Δίνεται f με f (0) 1= , παραγωγίσιμη στο [ )0, + ∞ , γνησίως αύξουσα, κυρτή, άρα και ( )f ′ 1 και
22 tu tu
tx t tu 0t
0
ttt t
DLH
e e tεφόσον lim lim lim21 u 2ef (t)dt , x 0 tF(x) x1 , x 0
1 1lim lim e 02e 2
+
=−−
−→−∞ →−∞→→−∞
∞ ∞
−→−∞ →−∞
− = = − >=
= = =
=∫
=
α) αν x 0= είναι προφανής η ισότητα, ( )f
x 0 , 0 t x f (0) f (t) f (x) 1 f (t) f (x)> ≤ ≤ ⇔ ≤ ≤ ⇔ ≤ ≤1
κι εφόσον
λύσεις θεμάτων 32
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
το " "= δεν ισχύει παντού x x x x xx 0
0 0 0 0 0
1dt f (t)dt f (x)dt x f (t)dt xf (x) 1 f (t)dt f (x)x
>
< < ⇔ < < ⇔ < <∫ ∫ ∫ ∫ ∫
δηλ. 1 F(x) f (x)< < , άρα 1 F(x) f (x) , x 0≤ ≤ ≥
β) [ )
x
0 x2
0
xf (x) f (t)dt, x 0F (x) , G(x) f (t)dt , x 0, , G (x) f (x) f (0) 1 0x
1 f (0) , x 02
−>′ ′= = ∈ + ∞ = > = >
′ =
∫∫
00
2x 0 x 0 x 0 x 0DLH
F(x) F(0) G(x) x G (x) 1 f (x) f (0) 1F (0) lim lim lim lim f (0)x 0 x 2x 2(x 0) 2+ + + +
→ → → →
′− − − −′ ′= = = =− −= , για την G από
Θ.Μ.Τ. υπάρχει ( )ξ 0, x∈ ώστε G(x) G(0) G(x)G (ξ)x 0 x
−′ = =−
(1)
( )G (1) G(x)0 ξ x G (ξ) G (x) G (x) G(x) xG (x)
x
′
′ ′ ′ ′< < ⇔ < ⇔ < ⇔ <1
, άρα 2xG (x) G(x)F (x) 0
x′ −′ = > και
( ) [ )F στο 0, + ∞1 γ) η εφαπτομένη της f στο 1 είναι ε: y f (1)(x 1) f (1)′= − + κι εφόσον η f κυρτή η ε θα είναι κάτω από την
fC δηλ. f (x) f (1)x f (1) f (1)′ ′≥ − + (2) , ( )f
x 0
f (x) 11 0 f (1) f (0) lim 0x+
′
→
−′ ′> ⇔ > = ≥1
άρα ( ) ( )x xlim f (1)x f (1) f (1) lim f (1)x→+∞ →+∞
′ ′ ′− + = = +∞ οπότε από (2)
και xlim f (x)→+∞
= +∞ ( )f
0 t f (0) f (t)≤ ⇔ ≤1
άρα για x x
0 0x 0 , dt f (t)dt x G(x)> ≤ ⇔ ≤∫ ∫ , οπότε εφόσον
xlim x→+∞
= +∞ θα είναι
και xlim G(x)→+∞
= +∞ , x x x x
DLH
G(x)lim F(x) lim lim G (x) lim f (x)x
∞ ∞
→+∞ →+∞ →+∞ →+∞′= = = +∞= , άρα
) [ )x
F(A) F(0) , lim F(x) 1,→+∞
= = + ∞
δ) έχοντας υπόψη ότι 21 1F (x) G(x) G (x), x 0x x
′ ′= − + > η ανισότητα γίνεται αβ 0
2 2β α β α G(α) G(β) G (β)G(α) αG (β) G(β) G(α) G(β) αG (β)α β α β α β β
> ′′ ′− > − ⇔ > − + ⇔ > − + ⇔
2G(α) F (β)α
′⇔ > (3) άρα από Θ.Μ.Τ για την F υπάρχει ( )β 0,α∈ ώστε 2F(α) F(0) G(α) αF (β)α 0 α
− −′ = =−
οπότε η (3) γίνεται 2 2G(α) G(α) α α 0α α
−⇔ > ⇔ > που ισχύει
ΘΕΜΑ 42 Δίνεται f δύο φορές παραγωγίσιμη με f (2) 0 , f (x) 0 , x′′= < ∈ r άρα ( )f και "1 1"′ −2 και
x
4 xg(x) f (t)dt
−= ∫
α) x 4 x
0 0g(x) f (t)dt f (t)dt , g (x) f (x) f (4 x)
−
′= − = + −∫ ∫ g (x) f (x) f (4 x)′′ ′ ′= − −
λύσεις θεμάτων 33
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
f ("1 1")g (x) 0 f (x) f (4 x) x 4 x x 2
′ −
′′ ′ ′= ⇔ = − ⇔ = − ⇔ =
β) ( )f
g (x) 0 f (x) f (4 x) x 4 x x 2 , g (x) 0 x 2′
′′ ′ ′ ′′> ⇔ > − ⇔ < − ⇔ < < ⇔ ⇔ >L2
η g για x 2= έχει σημείο καμπής το g(2) 0=
γ) η ανισότητα γίνεται 3 4
1 02 f (t)dt f (t)dt 2g(3) g(4) g(3) g(2) g(4) g(3)> ⇔ > ⇔ − > −∫ ∫
από Θ.Μ.Τ. για την g υπάρχουν ( ) ( )1 2ξ 2,3 , ξ 3, 4∈ ∈ ώστε 1 2g (ξ ) g(3) g(2) και g (ξ ) g(4) g(3)′ ′= − = −
( ) ( )g ( )
1 2 1 22 ξ 3 ξ 4 g ξ g ξ g(3) g(2) g(4) g(3) 2g(3) g(4)′
′ ′< < < < ⇔ > ⇔ − > − ⇔ >2
δ) η ανισότητα γίνεται ( )x 1
x 1
x ex 1
4 x ef (t)dt 0 g x e g(2)
−
−
+−
− −> ⇔ + >∫
από β) [ ) ( ]g 2, , x 2 g (x) g (2) g (x) 0,g ,2 , x 2 g (x) g (2) g (x) 0′ ′ ′ ′ ′ ′ ′ ′+ ∞ > ⇔ < ⇔ < −∞ < ⇔ < ⇔ <2 1 άρα η g στο2 r , οπότε x 1x e 2−+ < , θεωρώντας x xh(x) x e , h (x) 1 e 0 , άρα h στο′= + = + > 1 ) r
x 1 x 1x e 2 x 1 e 1 h(x 1) h(0) x 1 0 x 1− −+ < ⇔ − + < ⇔ − < ⇔ − < ⇔ < ΘΕΜΑ 43 Δίνεται η συνάρτηση f με f (1) 1= , συνεχής στο r και τέτοια ώστε να ισχύει
( )2x x
t 1
1 12 z 5i f (t)dt z 5i e dt 12 x 1 , x , z−+ ≤ + + − ∈ ∈∫ ∫ r c
α) θεωρώντας ( )2x x
t 1
1 1g(x) 2 z 5i f (t)dt z 5i e dt 12 x 1 , x−= + − + − − ∈∫ ∫ r η ανισότητα γίνεται
g(x) 0 g(1)≤ = δηλ. η g για x 1= έχει μέγιστο κι εφόσον είναι παραγωγίσιμη με 2x 1g (x) 2 z 5i f (x) z 5i 2xe 12−′ = + − + − από Θ. Fermat g (1) 0 2 z 5i 2 z 5i 12 0′ = ⇔ + − + − = ⇔
M(z),E(5i)E ( 5i)z 5i z 5i 6 ME ME 6′ −
′⇔ + − − = → − = άρα υπερβολή με d 2α 6 α 3 , γ 5 , β 4= = ⇔ = = = κι
εφόσον ΜΕ ΜΕ′ > είναι μόνο ο πάνω κλάδος της δηλ. 2 2y x 1 με y 3
9 16− = ≥
β) 2
2 2x 3y 1 9 y h(x) x 16 , x , y 316 4
= + ⇔ = = + ∈ ≥
r
(αλγεβρικά)
( ) ( ) ( )22 23 9A(1,0) , M x , x 16 , d A ,M x 1 x 16 , x4 16
+ = − + + ∈
r , θεωρώντας
( ) ( ) ( )2 29 9 16k(x) x 1 x 16 , x , k (x) 2 x 1 2x x16 16 25
′= − + + ∈ = − + ⇔ ⇔ =Lr
λύσεις θεμάτων 34
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
άρα η k και συνεπώς η d(A,M) γίνεται ελάχιστη όταν 16x25
= οπότε 16 3 641M ,25 25
(γεωμετρικά) το σημείο Μ της hC που είναι πλησιέστερο στο A(1,0) είναι αυτό που η εφαπτομένη στο Μ είναι κάθετη στην ΑΜ δηλ.
0 0ε ΑΜ
0 0
9x yλ λ 1 116y x 1
⋅ = − ⇔ ⋅ = − ⇔−
( )0 0 0169x 16 x 1 x25
⇔ = − − ⇔ =
γ) ( )2 2 2
3 16h (x) , h (x) 04 x 16 x 16 x 16
′ ′′= = >+ + +
, η h είναι κυρτή , η εφαπτομένη κάτω από την
γραφική της παράσταση και η ελάχιστη απόσταση στο σημείο που η εφαπτομένη είναι παράλληλη στην ευθεία (ζ), άρα
2
3 2 3x 3 2h (x)8 84 x 16
′ = ⇔ = ⇔+
x 0
2
x 2 x 42x 16
>
⇔ = ⇔ ⇔ =+
L , B(4,3 2)
( )ελαχ 2
2
3 2 4 3 28 12 41d d(Β ,ζ)
413 2 18
⋅ −
= = = =
+ −
L
δ) ( )x
1Η(x) h(t)dt , H (x) h(x) 0 ,H , x 1 H(x) H(1) 0′= = > < ⇔ < =∫ 1 , άρα
( ) [ ]1 1 1 1
1 20
0 0 0 0
3E H(x)dx x H(x)dx xH(x) xh(x)dx H(1) x x 16dx4
′= − = − = − + = − + + =∫ ∫ ∫ ∫
217
u x 16 22udu 2xdx
4
3 17 17u du 164 4
= +=→ = = = −∫ L
ΘΕΜΑ 44
Δίνεται f συνεχής στο [ )0, + ∞ με ( )4 2x e
0 e
x2t 3 f (t)dt x dt , x 02t ln t
+ = + ≥∫ ∫ (1)
λύσεις θεμάτων 35
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
α) 4 u ln te 4 4
1e 1dtdut
1 dudt u 12t ln t 2 u
=
=
= = =∫ ∫ άρα η (1) γίνεται ( )x
2
02t 3 f (t)dt x x+ = +∫ και
παραγωγίζοντας ( ) 2x 12x 3 f (x) 1 2x f (x)2x 3
++ = + ⇔ =
+
β) [ ]α α
α
11 1
2x 1 2E(α) dx 1 dx x ln(2x 3) α ln(2α 3) 1 ln 52x 3 2x 3
+ = = − = − + = − + − + + + ∫ ∫
γ) ( )α α
ln(2α 3)lim α ln(2α 3) lim α 1α→+∞ →+∞
+ − + = − = +∞
διότι α DLH α
ln(2α 3) 2lim lim 0α 2α 3
∞ ∞
→+∞ →+∞
+= =
+ άρα
αlim Ε(α)→+∞
= +∞
δ) t1x
0h(x) f (t)e dt= ∫ ,
x t 1 t 1f (t ) 0ex 00 x x x xt 10 t 1 0 e e e f (t) f (t)e f (t)e
x x
>>
≤ ≤ ⇔ ≤ ≤ ⇔ ≤ ≤ ⇔ ≤ ≤1
, οπότε
t 1 11 1 1 1 1x x x
0 0 0 0 0f (t)dt f (t)e dt f (t)e dt f (t)dt h(x) e f (t)dt≤ ≤ ⇔ ≤ ≤∫ ∫ ∫ ∫ ∫ (1)
[ ]1u11 x1 ux
0 x u 0 u 00
3f (t)dt t ln(2t 3) 1 ln , lim e lim e 15 + +
=
→+∞ → →= − + = + = =∫ , οπότε η (1) γίνεται
1x3 31 ln h(x) e 1 ln
5 5 + ≤ ≤ +
και από κριτήριο παρεμβολής x
3lim h(x) 1 ln5→+∞
= +
ΘΕΜΑ 45
Δίνεται συνάρτηση f συνεχής στο [ ]1,9 και ( ) ( ) ( )3 3 9
2 2 2
1 1 1
62f t dt 2 f t dt 2 f t dt3
+ = −∫ ∫ ∫
α) ( ) ( )333 3
2 2 2
1 1 1
4t 622t 1 dt 4t 4t 1 dt 2t t3 3
− = − + = − + =
∫ ∫
β) [ ] [ ] [ ]2t 1,9 και t 1,9 t 1,3∈ ∈ ⇔ ∈ , 2
9 3 3u t u t 2 2
dt 2udu1 1 1
f (t)dt 2 uf (u )dt 2 tf (t )dt= ⇔ ==→ =∫ ∫ ∫ , οπότε
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )( )3 3 3 3 3 222 2 2 2 2
1 1 1 1 1f t dt 2 f t dt 4 tf t dt 2t 1 dt f t 2t 1 dt 0+ = − − ⇔ − − =∫ ∫ ∫ ∫ ∫
( ) ( )( )22g(t) f t 2t 1 0= − − ≥ κι εφόσον 3
1g(t)dt 0=∫ πρέπει 2g(t) 0 f (t ) 2t 1= ⇔ = −
t 02t x t x
>
= ⇔ = οπότε [ ] 1 1f (x) 2 x 1 , x 1,9 , f (x) , f (x) 0x 2x x
′ ′′= − ∈ = = − < , άρα f κοίλη
γ) [ ]h(x) f (x) λx 1 0 , x 1,9= − − ≤ ∈ , 2 21 λ x 1 1 1 1h (x) 0 x , λ 1 3 1 9 1
λ 3 λ λx−′ = = ⇔ = < < ⇔ > > ⇔ > >
η h για 21xλ
= έχει μέγιστο το 21 1 2λhλ λ
− =
, δηλ.
1 2λh(x)λ
−≤ άρα πρέπει
λ 01 2λ 10 λλ 2
>−≤ ⇔ ≥ , ελαχ
1λ2
=
λύσεις θεμάτων 36
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
δ) 0 01f (x ) x 42
′ = ⇔ = ε: 1y f (4) f (4)(x 4) y x 12
′− = − ⇔ = + , εφόσον f κοίλη η ε είναι πάνω από την
γραφική της παράσταση και την ακουμπάει μόνο στο σημείο Μ(4,3) , δηλ. κάθε σημείο της fC είναι κάτω από την ευθεία κι επειδή η ζ: x 2y 7 0 / /− + = ε και βρίσκεται πάνω απ’ αυτήν, θα είναι
( )ελαχ 22
4 2 3 7 5d d(M,ζ) 551 2
− ⋅ += = = =
+ −
ΘΕΜΑ 46
Δίνεται f παραγωγίσιμη και γνησίως μονότονη στο r με f (0) 1= και 2x
2x e
t
0 1g(x) e dt ln tdt , x 0= + ≥∫ ∫
και xh(x) e x= +
α) [ ]1f (x) x x x
xu f (t ) f (u) t1dt f (u)du 0
1 0 0 0f (t)dt uf (u)du uf (u) f (u)du xf (x) f (u)du
−= ⇔ =−′=
′→ = − = −∫ ∫ ∫ ∫ άρα έχουμε
x x
0 0F(x) f (t)dt xf (x) f (u)du xf (x) 0= + − − =∫ ∫ ή ( )1
x
F (x) f (x) f f (x) f (x) f (x) xf (x) 0−′ ′ ′= + − − =14243 …
β) ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2 2 2 2 2x x x x x x xg (x) e ln e e x e x e xe g(x) xe c,g(0) 0′ ′ ′′′ = + = + = ⇔ = + = άρα c 0= και 2xg(x) xe= (αλλιώς από α) για
2t 1f (t) e , f (t) ln t−= = ) γ) ( )xh (x) e 1 0 , h′ = + > 1 άρα αντιστρέψιμη με 1h
D h(A)− = = r 1
1
1
e 1 1 1u h (x) h(u) x ,dx h (u)du1 u
h (1) u h(u) 1 u 0,1 0 0h (e 1) u h(u) e 1 u 1
3E h (x) dx u h (u)du (ue u)du2
−
−
−
+′= ⇔ = =−
= ⇔ = ⇔ =+ = ⇔ = + ⇔ =
′= → = + = =∫ ∫ ∫ L
δ) ε: ( ) ( )1 1y h (e 1) h e 1 (x e 1)− − ′− + = + − − ( )( )1h h x x− = ,
( )( )( ) ( ) ( )1x e 11 1 1 1
h (e 1) 1
1h h x h (x) 1 h (1) h (e 1) 1 h (e 1)e 1−
= +− − − −+ =
′ ′ ′′ ′= → + = ⇔ + =+
άρα ε: 1y xe 1
=+
ΘΕΜΑ 47
Δίνεται f συνεχής στο r και x u
x
0 1g(x) f (t)dt du e 1 0 , x = + − ≥ ∈
∫ ∫ r
α) u
1h(u) f (t)dt= ∫ οπότε
xx
0g(x) h(u)du e 1 0 g(0)= + − ≥ =∫ δηλ. η g για x 0= έχει ελάχιστο κι
εφόσον παραγωγίσιμη με xg (x) h(x) e′ = + , από Θ. Fermat 1
0g (0) 0 f (t)dt 1′ = ⇔ =∫
β) η εξίσωση γίνεται ( )x x x
0 0 0
13 f (t)dt dt 1 3 f (t)dt ln x 1 1 0t 1
− = ⇔ − + − =+∫ ∫ ∫ Θεωρώντας την
( )x
0φ(x) 3 f (t)dt ln x 1 1 , x [0,1]= − + − ∈∫ έχουμε φ(0) 1 0 ,φ(1) 2 ln 2 0= − < = − > άρα από Θ.Bolzano
υπάρχει ( )0x 0,1∈ ώστε 0φ(x ) 0=
γ) η εξίσωση γίνεται x
2
0f (x) 4x 1 0 f (t)dt 2x x 0
′ − + = ⇔ − + = ∫ , θεωρώντας λοιπόν την
λύσεις θεμάτων 37
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
[ ]x
2
0F(x) f (t)dt 2x x , x 0,1= − + ∈∫ έχουμε F(0) F(1) 0= = , άρα από Θ.Rolle υπάρχει ( )ξ 0,1∈ ώστε
F (ξ) 0 f (ξ) 4ξ 1′ = ⇔ = −
δ) Η ανισότητα για β x= γίνεται ( )x
0G(x) f ( t )dt αα x
α x x
G (x) f (x)0 0
e G(α)e f (t)dt (α 1) f (t)dt f (x) e G(x)α 1
=−
′ =
∫ ′> − + ⇔ > − ∫ ∫ ,
οπότε για την xH(x) e G(x)= από Θ.Μ.Τ. υπάρχει ( )β 0,1∈ ώστε αΗ(α) Η(1) e G(α) eΗ (β)
α 1 α 1− −′ = =− −
,
οπότε αρκεί α αe G(α) e e G(α)Η (β) e 0α 1 α 1
−′ = < ⇔ >− −
που ισχύει
ΘΕΜΑ 48 Δίνεται η f δύο φορές παραγωγίσιμη και ( )2f (0) 0 , f (0) 1 , x 1 f (x) 4xf (x) 2f (x) 12x , x′ ′′ ′= = + + + = ∈ r
και f (x)g(x) , x 0x
= ≠
α) ( )( ) ( ) ( )2 2 2 2x 1 f (x) 2xf (x) 6x x 1 f (x) 2xf (x) 6x c′ ′′ ′+ + = ⇔ + + = + για x 0= προκύπτει c 1= οπότε
( ) ( )( ) ( ) ( )2 2 2 3 2 3x 1 f (x) 2xf (x) 6x 1 x 1 f (x) 2x x x 1 f (x) 2x x k′ ′′+ + = + ⇔ + = + ⇔ + = + + για x 0=
προκύπτει k 0= οπότε 3
22x xf (x)x 1
+=
+
β) ( )
( )4 2
22
2x 5x 1f (x) 0 , fx 1+ +′ = >
+1 άρα αντιστρέψιμη με 1f
D f (A)− = = r
[ ]1
1
1
3 1 112 u f (x) f (u) x ,dx f (u)du1
f (0) u f (u) 0 u 0, 00 0 0f (3/2) u f (u) 3/2 u 1
E f (x) dx u f (u)du uf (u) f (u)du−
−
−
′= ⇔ = =−= ⇔ = ⇔ =
= ⇔ = ⇔ =
′= → = − =∫ ∫ ∫
( )3
1 22 22
0 0
3 3 x 3 3 1 1 ln 2f 2x dx f x ln x 12 2 x 1 2 2 2 2
+ = − − = − − + = = + ∫ L
γ) ( ) ( ) ( )2 2 2 2 2 22x 2x 2x xf ''1 1''
x x 2 1 x x 2 1 2x 2 2
x 2e x 1 x 2e x 1 ex 2e x 12e 1 2e 1 (2e 1)ef fe e ex e e e ex e e 1 e x 1
−
− − − −
+ + + + + + = ⇔ = ⇔ = ⇔ + + + + + +
( )( )
( )( )
( ) ( )3 3x x f ''1 1''
x x2 2x
2 e e 2 ex exf e f ex e ex
ex 1e 1
−+ +⇔ = ⇔ = ⇔ =
++ , θεωρώντας x xh(x) e ex , h (x) e e′= − = −
Εφόσον h(1) 0= όπως φαίνεται και από τον πίνακα μεταβολών η εξίσωση έχει μοναδική λύση την x 1=
δ) ( )
( ) [ ]2
22 2
f (x) 2x 1 2xg(x) , g (x) 0 , x 0 , g στο 1,2x x 1 x 1
+ ′= = = > >+ +
1
3 9 5 1 21 x 2 g(1) g(x) g(2) g(x)2 5 9 g(x) 3
< < ⇔ < < ⇔ < < ⇔ < < άρα
λύσεις θεμάτων 38
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
2 2
1 1
3 9 5 1 2g(x)dx και dx2 5 9 g(x) 3
< < < <∫ ∫ οπότε 2 2
1 1
5 1 6g(x)dx dx6 g(x) 5
< ⋅ <∫ ∫
ΘΕΜΑ 49 Δίνεται συνάρτηση f παραγωγίσιμη στο ( )0,+ ∞ με f (1) 1′ = και f (xy) xf (y) yf (x) , x, y 0 (1)= + > α) παραγωγίζοντας ως προς y έχουμε f (xy)x xf (y) f (x)′ ′= + και για y 1= έχουμε
( ) ( ) ( )x 0
2
xf (x) x f (x) 1 f (x)f (x)x xf (1) f (x) xf (x) x f (x) x ln xx x x
> ′ ′′ − ′ ′′ ′ ′= + ⇔ − = ⇔ = ⇔ = ⇔
f (x) ln x cx
⇔ = + , από την (1) για x y 1= = προκύπτει f (1) 0= οπότε c 0= και f (x) x ln x=
β) θεωρούμε 2 1 xh(x) 2x ln x x 1, x 0 , h (x) 2 ln x 2 2x , h (x) 2 , x 0x−′ ′′= − + > = + − = >
h (x) h (1) 0′ ′≥ = εφόσον η h′ για x 1= έχει μέγιστο άρα η ( )h 1 κι εφόσον h(1) 0= η x 1= είναι μοναδική λύση
γ) 2 21 1 112
1 21 1 1ee e e
x 1 1 e 3E x ln xdx ln xdx x ln x xdx2 2 2 4e
′ − = − = − = − + = = ∫ ∫ ∫ L
δ) 2x
x
tg(t)F(x) dtf (t)
= ∫ , 2 2g t ln t 0
2 2
t 1
xg(x) tg(t) x g(x )1 x t x g(x) g(t) g(x )t ln t t ln t t ln t
>
>< ≤ ≤ ⇔ ≤ ≤ ⇔ ≤ ≤
1 άρα με x 0>
έχουμε 2 2 2 2 22 2x x x x x
2 2
x x x x x
xg(x) tg(t) x g(x ) 1 1dt dt dt xg(x) dt F(x) x g(x ) dtt ln t t ln t t ln t t ln t t ln t
≤ ≤ ⇔ ≤ ≤∫ ∫ ∫ ∫ ∫ κι
εφόσον ( ) ( )2 2
2 2x x x
xx x
ln t1 ln xdt dt ln ln t ln ln 2t ln t ln t ln x
′= = = = ∫ ∫ 2 2
x 1 x 1lim xg(x) lim x g(x ) g(1) 1
+ +→ →= = = από
κριτήριο παρεμβολής x 1lim F(x) ln 2
+→=
ΘΕΜΑ 50
Δίνεται f παραγωγίσιμη στο ( ), 2−∞ με 1f (0)2
= και ( ) ( )2 x f (x) x 1 f (x) , x 2′− = − <
α) ( )x 1 1f (x) f (x) 0 f (x) 1 f (x) 0 f (x) x ln(2 x) f (x) 0x 2 x 2
− ′′ ′ ′+ = ⇔ + + = ⇔ + + − = − − , πολ/ντας με
x ln(2 x) xe e (2 x)+ − = − έχουμε ( ) ( )x ln(2 x) xe f (x) 0 e 2 x f (x) c+ − ′ = ⇔ − = και για x 0= προκύπτει c 1= οπότε
( )x
x1 ef (x)
e 2 x 2 x
−
= =− −
β) ( )
x
2e (x 1)f (x)
2 x
− −′ =−
,
x xx
x DLH xx 2 x 2x 22 x 0
1 e ef (1) , lim f (x) lim , lim lim ee 2 x 2 x− −
∞ − − ∞
−
→−∞ →−∞→ →<− >
= = = +∞ = = +∞− −
λύσεις θεμάτων 39
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( ] ( )1 11A ,1 , f A ,e
= −∞ = + ∞ ( ) ( )2 2
1A 1,2 , f A ,e
= = + ∞
, ( ) 1f A ,e
= + ∞
u f (x)
1 ln f (x) f (x) ln u u 1=
+ = ⇔ = − ισχύει μόνο όταν u 1= άρα f (x) 1= κι εφόσον ( ) ( )1 21 f A , 1 f A∈ ∈ η εξίσωση έχει ακριβώς δύο ρίζες
γ) f
2 22 2
1 1 1 1 10 x 1 f (0) f (x) f (1) f (x) f (x) 4 ee 2 e 4 f (x)
< < ⇔ > > ⇔ < < ⇔ < < ⇔ < <2
, οπότε
1 12
20 0
1 1 1f (x)dx και 4 dx ee 2 f (x)
< < < <∫ ∫ και άρα 21 1
20 0
4 1 ef (x)dx dxe f (x) 2
< ⋅ <∫ ∫
δ) η εξίσωση γίνεται x x
20 0
dt9 f (t)dt 4x 8f (t)
⋅ = +∫ ∫ , θεωρώντας
[ ]x x
20 0
dtH(x) 9 f (t)dt 4x 8 , x 0,1f (t)
= ⋅ − − ∈∫ ∫ , έχουμε
1 1
20 0
k
1H(0) 8 0, H(1) 9 f (x)dx dx 12 0f (x)
= − < = ⋅ − >∫ ∫14444244443
διότι από γ)
( )2 12 3 e4 e 36 12ek 9k 12 0e 2 e e
−−< < ⇔ − > = > , οπότε από Θ.Bolzano υπάρχει ( )α 0,1∈ ώστε
Η(α) 0= ⇔α
α20
0
dt 4α 89f (t) f (t)dt
+=∫∫
λύσεις θεμάτων 1
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 51 Δίνεται f δύο φορές παραγωγίσιμη στο r , παρουσιάζει ακρότατα στα σημεία 1 2 1 2x , x (x x )< και τέτοια
ώστε f (0) 0 , f (x) f (x) , x (1)′ ′′= = ∈ r και x
2
0F(x) t f (t)dt= ∫
α) από Θ.Fermat 1 2f (x ) f (x ) 0′ ′= = και άρα για την f ′ από Θ.Rolle υπάρχει ( )1 2ξ x , x∈ ώστε (1)
f (ξ) 0 f (ξ) 0′′ = ⇔ = , άρα η fC τέμνει τον xx′ σε ένα τουλάχιστον σημείο.
β) [ ]x x x xx x2 2 2 2
000 0 0 0F(x) t f (t)dt t f (t)dt t f (t) 2 tf (t)dt x f (x) 2 tf ( t) 2 f (t)dt′′ ′ ′ ′ = = = − = − + = ∫ ∫ ∫ ∫
[ ]x
x2 2 20
0x f (x) 2xf (x) 2 f (t)dt x f (x) 2xf (x) 2 f (t) x f (x) 2xf (x) 2f (x)′ ′′ ′ ′ ′ ′= − + = − + = − +∫
γ) από β) για 1x x= έχουμε 21 1 1 1 1 1 1 1F(x ) x f (x ) 2x f (x ) 2f (x ) 2x f (x )′ ′= − + = − , η εξίσωση γίνεται
( ) ( )2x f (x) 2f (x) 2xf (x) 0 F (x) 2x f (x) 2xf (x) 0 F(x) 2xf (x) 0′ ′′ ′ ′+ + = ⇔ + + = ⇔ + = , θεωρώντας
λοιπόν την H(x) F(x) 2xf (x)= + έχουμε 1 1 1 1 1 1 1 1H(x ) F(x ) 2x f (x ) 2x f (x ) 2x f (x ) 0= + = − + = ανάλογα
2H(x ) 0= , οπότε από Θ.Rolle υπάρχει ( )0 1 2x x , x∈ ώστε 0H (x ) 0′ =
δ) ( ) xf (x) f (x) f (x) f (x) f (x) f (x) f (x) f (x) f (x) f (x) f (x) f (x) ce′′′ ′′ ′ ′ ′ ′ ′= ⇔ + = + ⇔ + = + ⇔ + = για
1 2x x , x x= = έχουμε 2
2
x 22 x
f (x )f (x ) ce ce
= ⇔ = και 1 1 1 2
2
x x x x21 2x
f (x )f (x ) ce e f (x )ee
−= = =
ΘΕΜΑ 52
Δίνεται f συνεχής στο [ )0, + ∞ με
α
0f (t)dt
f (α) , α 0α 2
= >∫
και f (x) 0 , x 0′′ < >
f (x) 0 , x 0′′ < > άρα η ( ) [ )f στο 0,′ + ∞2 και η f κοίλη στο [ )0, + ∞
α) θεωρώντας x
0F(x) f (t)dt , F (x) f (x)′= =∫ η σχέση που δίνεται γίνεται F(α) F (α)
α 2′
= (1)
η ζητούμενη ισότητα γίνεται ( )f (α) 2f (x) 2F(x) f (α) 0′= ⇔ − = , άρα θεωρώντας g(x) 2F(x) f (α)x= −
έχουμε (1) αF (α)g(0) 0 ,g(α) 2F(α) f (α)α 2 f (α)α f (α)α f (α)α 0
2′
= = − = − = − = άρα από Θ.Rolle για την g
υπάρχει ( )β 0,α∈ ώστε g (β) 0 f (α) 2f (β)′ = ⇔ ⇔ =L
β) ε: Ο(0,0)y f (γ) f (γ)(x γ) f (γ)γ f (γ) 0′ ′− = − → − = άρα η ζητούμενη ισότητα γίνεται
( ) ( )f (x)x f (x) 0 f (x)x f (x) x 2f (x) 0 xf (x) 2F(x) 0′ ′′ ′− = ⇔ + − = ⇔ − = οπότε θεωρώντας
h(x) xf (x) 2F(x)= − έχουμε (1)
h(0) 0 ,h(α) αf (α) 2F(α) αf (α) αF (α) αf (α) αf (α) 0′= = − = − = − = οπότε από Θ.Rolle υπάρχει ( )γ 0,α∈ ώστε h (γ) 0 f (γ)γ f (γ) 0′ ′= ⇔ ⇔ − =L
γ) έχουμε x
0h(x) xf (x) 2F(x) xf (x) 2 f (t)dt= − = − ∫ ,
λύσεις θεμάτων 2
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( ) [ ]h (x) f (x)x f (x) , h (x) xf (x) 0, x (0,α), h 0,α′ ′ ′′ ′′ ′= − = < ∈ 2
x γ h (x) h (γ) 0 , x γ h (x) h (γ) 0′ ′ ′ ′< ⇔ > = > ⇔ < = άρα όπως φαίνεται από τον πίνακα 0 x γ h(0) h(x) 0 h(x)< < ⇔ < ⇔ < , γ x α h(x) h(α) h(x) 0≤ < ⇔ > ⇔ > ,
άρα ( )h(x) 0, x 0,α> ∈α
0xf (x) 2 f (t)dt⇔ > ∫
δ) η ανισότητα γίνεται x α
2 2 2 22 2
0 0
F(x) F(α)α f (t)dt x f (t)dt α F(x) x F(α)x α
< ⇔ < ⇔ <∫ ∫ , θεωρώντας
( ]2F(x)Η(x) , x 0,αx
= ∈ ,
x
20
4 3
f (x)x 2 f (t)dtF (x)x F(x)2xΗ (x) 0
x x
−′ −′ = = >
∫ από γ) άρα ( ]H στο 0,α1
2 2F(x) F(α)x α H(x) Η(α)x α
< ⇔ < ⇔ <
ΘΕΜΑ 53
Δίνεται συνάρτηση f συνεχής στο r με f (x) 0≠ και 2
0f (x)dx 1=∫ , ( )xg(x) ln e ln x= − και
x x
1 2F(x) f (t)dt f (t)dt= +∫ ∫
α) η εξίσωση γίνεται xf (x) 1 0− = , δεν προκύπτει από Θ.Bolzano άρα θεωρούμε παράγουσα αυτής δηλ.
την [ ]x
1H(x) tf (t)dt x , x 1,2= − ∈∫ για την οποία έχουμε
2
1H(1) 1 , H(2) tf (t)dt 2 1 2 1= − = − = − = −∫
άρα από Θ.Rolle υπάρχει ( )ξ 1,2∈ ώστε 1Η (ξ) 0 ξf (ξ) 1 0 f (ξ)ξ
′ = ⇔ − = ⇔ =
β) η f διατηρεί σταθερό πρόσημο κι εφόσον 1f (ξ) 0ξ
= > είναι f (x) 0 , x> ∈ r , άρα αφού
g(x)
1f (t)dt 0=∫ πρέπει ( )x xg(x) 1 ln e ln x 1 e ln x e= ⇔ − = ⇔ − = , θεωρούμε xh(x) e ln x e= − − ,
x 0> , ( ) ( )x x2
1 1h (x) e , h (x) e 0 , h στο 0,x x
′ ′′ ′= − = + > + ∞1 x 0
h (1) e 1 0 , lim h (x)+→
′ ′= − > = −∞ άρα
υπάρχει μοναδικό 0x 1< ώστε 0h (x ) 0′ = , h(1) 0= , άρα η x 1= μοναδική
λύση στο [ )0x , + ∞ , x 0lim h(x)
+→= +∞ ,
( )h
0 0x 1 h(x ) h(1) 0< ⇔ < =1
άρα
υπάρχει μοναδική ρίζα στο ( )00, x , οπότε η εξίσωση έχει δύο ακριβώς
ρίζες. γ) F (x) 2f (x) 0′ = > από β) άρα ( )F στο1 r , η εξίσωση γίνεται
x 2 x x
1 x 1 2f (t)dt f (t)dt 0 f (t)dt f (t)dt 0 F(x) 0− = ⇔ + = ⇔ =∫ ∫ ∫ ∫ ,
2
1F(2) f (t)dt 0= >∫ εφόσον f (t) 0> ,
2
1F(1) f (t)dt 0= − <∫ άρα από Θ. Bolzano υπάρχει ( )0x 1,2∈ ώστε 0F(x ) 0= κι εφόσον ( )F στο1 r
είναι μοναδικό.
λύσεις θεμάτων 3
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
δ) 2 2f (x) 0
1 1
1E f (x)dx f (x)dx2
>
= ⇔ =∫ ∫ , 2 x x x
1 2 2 2
1F(x) f (t)dt f (t)dt f (t)dt 2 f (t)dt2
= + + = +∫ ∫ ∫ ∫
x
2R(x) f (t)dt , R (x) f (x)′= =∫ και έχουμε
2 2 2 2
1 1 1 1
1 1F(x)dx 2R(x) dx dx 2 R(x)dx2 2
= + = + = ∫ ∫ ∫ ∫
( ) [ ]2 2 2
2
11 1 1
1 1 1 1 12 x R(x)dx 2 xR(x) 2 xR (x)dx 2 0 2 xf (x)dx2 2 2 2 2
′ ′= + = + − = + + − = − ∫ ∫ ∫
ΘΕΜΑ 54 Δίνεται f παραγωγίσιμη στο ( )0,+ ∞ με f (1) 2 e= − , ( )( )x xe f (x) xf (x) e xf (x) x , x 0′+ + + = > και
x
1F(x) f (t)dt= ∫
α) θεωρώντας x xg(x) xf (x) e , g (x) e f (x) xf (x)′ ′= + = + + και η ισότητα που δίνεται γίνεται
2 2 f (1) 2 e2 2 2 2
1c2
1 x 1 xg (x)g(x) x g (x) g (x) c g (x) x 12 2 2 2
= −
=
′′ ′ = ⇔ = ⇔ = + ⇔ = +
, g(x) 0≠ , g συνεχής ,
άρα διατηρεί πρόσημο , g(1) 2 0= > οπότε g(x) 0> και επομένως 2g(x) x 1= + και άρα
( )2 x
x 2 x 1 exf (x) e x 1 f (x) , x 0,x
+ −+ = + ⇔ = ∈ + ∞
β) x 0
2 x 2 x 2 2xf (x) 0 x 1 e x 1 e 0 x 1 e>
< ⇔ + < ⇔ + − < ⇔ + < , [ )2x 2h(x) e x 1 , x 0,= − − ∈ + ∞
( ) ( ) [ )2xh (x) 2 e x 0, h στο 0,′ = − > + ∞1 , h
2x 2x 0 h(x) h(0) e x 1> ⇔ > ⇔ > +1
γ) ( )F (x) f (x) 0 , F′ = < 2 άρα και ''1 1''− , η εξίσωση γίνεται ln 21 ln(1 x) ln(1 x)x
ln 2 1 1 1x
f (t)dt f (t)dt 0 f (t)dt f (t)dt+ +
+ = ⇔ =∫ ∫ ∫ ∫ ( )F''1 1''ln 2 ln 2F ln(1 x) F ln(1 x)
x x
− ⇔ + = ⇔ + =
Πρέπει x 0 , ln(x 1) 0 x 0> + > ⇔ > , θεωρώντας
( )2ln 2 1 ln 2k(x) ln(1 x) , x 0 , k (x) 0 , kx 1 x x
′= + − > = + >+
1 κι εφόσον k(1) 0= η x 1= είναι μοναδική
λύση
δ) [ ]x x
α α
α xG(x) tF(t)dt F(t)dt , x α ,β2+
= − ∈∫ ∫ , x
α
1 α xG (x) xF(x) F(t)dt F(x)2 2
+′ = − −∫ ,
( ) ( ) [ ]x αG (x) f (x) 0 , G , x α G (x) G (α) 0 , G στο α ,β2−′′ ′ ′ ′= < > ⇔ < =2 2
β β β β
α α α α
α β α βα β G(α) G(β) 0 tF(t)dt F(t)dt F(t)dt tF(t)dt2 2+ +
< ⇔ > ⇔ > − ⇔ >∫ ∫ ∫ ∫
ΘΕΜΑ 55
Δίνονται οι μιγαδικοί z , w με 1w 1 , z , z ,Re(zw) 0z
= ∉ + ∈ =r r και οι συναρτήσεις
x
1f (x) z xw x , x , F(x) f (t)dt= + − ∈ = ∫r
λύσεις θεμάτων 4
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
α) ( )( )z 21 1 1z z z z z zz 1 0 z z ή zz 1 z 1 z 1
z z z
∉ + ∈ ⇔ + = + ⇔ ⇔ − − = ⇔ = = ⇔ = ⇔ =
Lr
r
β) ( )( )2 2 2 2z xw z xw z xw 1 2x Re(zw) x x 1 z xw x 1+ = + + = + + = + ⇔ + = + , 2f (x) x 1 x= + −
γ) ( )F (x) f (x) 0 , F′ = > 1 κι εφόσον F(1) 0= η x 1= είναι μοναδική, x 1 F(x) F(1) 0< ⇔ < = άρα
( ) [ ](1 1 1 1 1
1 2 20
0 0 0 0 0
2 2 1E F(x)dx x F(x)dx xF(x) xf (x)dx F(1) x x 1dx x dx
3
−′= − = − = − + = − + + − = =∫ ∫ ∫ ∫ ∫ L
δ)
1 1 u ux x 21u2 2 x0 0 0 0
23x x u 0 u 03 3
f (t) 1dt f (t)dt u f (t)dt f (t)dt1x xlim lim lim lim1 1 ημ u ημuημuημ ημ
x x u
+ +
=
→+∞ →+∞ → →
= = =
∫ ∫ ∫ ∫
u00
0
DLHu 0 u 0
f (t)dtf (u)lim lim 1
ημu συνu+ +
→ →= =
∫ , άρα
u
02 2u 0
f (t)dt1 1lim 1 1
ημu 1ημuu
+→
= ⋅ =
∫
ΘΕΜΑ 56
Δίνεται η συνάρτηση x 2
2 2α α
ln t ln tF(x) dt , 0 α 2 και dt 01 t 1 t
= < < =+ +∫ ∫
α) εφόσον η 2ln t
1 t+ είναι συνεχής στο ( )0, + ∞ πρέπει α και x να ανήκουν στο ( )0, + ∞ , άρα
( )FD 0,= + ∞ , 1G(x) F F(x) , x 0x
= − >
2
2
1ln 1 ln xxG (x) 01 x 1 x1x
′ ′ = − = = + +L , άρα G(x) c=
G(1) c F(1) F(1) c c 0= ⇔ − = ⇔ = , οπότε 1F F(x)x
=
β) F(α) 0 F(2)= = , οπότε από Θrolle υπαρχει ( )ξ α , 2∈ , ώστε F (ξ) 0′ =
2ln ξF (ξ) 0 0 ln ξ 0 ξ 1
1 ξ′ = ⇔ = ⇔ = ⇔ =
+ κι εφόσον α ξ 1< = θα είναι 0 α 1< <
γ) 2ln xF (x)
1 x′ =
+, F(α) 0= με ( ) ( )α 0,1 ,F∈ 2 άρα το α μοναδική
ρίζα στο ( )0,1 ,
F(2) 0= με ( ) ( )2 1, ,F∈ + ∞ 1 άρα το 2 μοναδική ρίζα στο ( )1, + ∞ ,
όμως από α) 1F F(2) 02
= =
άρα πρέπει 1α2
=
δ) 1
212
ln tF(1) dt1 t
=+∫ κι εφόσον 2
ln t 01 t
<+
όταν 1t ,12
∈ θα είναι F(1) 0< , η ανίσωση γίνεται
( ) ( )β 1 0
22
F(β) ln x1 x F(β) β 1 ln x F (x)β 1 1 x
− <
′+ < − ⇔ > =− +
, από Θ.Μ.Τ. υπάρχει γ ( )0,β∈ ώστε
λύσεις θεμάτων 5
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
F(β) F(1)F (γ)β 1
−′ =−
, οπότε β 1 0F(β) F(β) F(1) F(β)F (γ) F(β) F(1) F(β) F(1) 0
β 1 β 1 β 1
− <−′ < ⇔ < ⇔ − > ⇔ <− − −
που ισχύει
ΘΕΜΑ 57
Δίνεται η f δύο φορές παραγωγίσιμη στο [ ]0,1 με f (x) 0> , ( ]x
2
0f (x) f (x) f (t)dt , x 0,1′< ∈∫ , (1)
( ]x
0φ(x) ln f (t)dt , x 0,1= ∈∫ και φ(1) 0>
α) ( ) ( ]x
0F(x) f (t)dt , F (x) f (x) 0,F στο 0,1 , F (x) f (x)′ ′′ ′= = > =∫ 1 και η (1) γίνεται
( )2F (x) F (x)F(x) (2)′ ′′< , F
x 0 F(x) F(0) 0> ⇔ > =1
άρα ( ) F (x)φ (x) ln F(x) 0F(x)′′′ = = > άρα ( )φ (0,1]1
( )2
2
F (x)F(x) F (x)φ (x) 0 από (2)
F (x)′′ ′−
′′ = > άρα ( )φ′ 1 και φ κυρτή στο ( ]0,1
β) α
0Ε 1 f (x)dx 1 F(α) 1= ⇔ = ⇔ =∫ , F(0) 0= ,
1
0F(1) f (t)dt 0= >∫ εφόσον f (t) 0> , θεωρώντας
[ ]x
0Η(x) f (t)dt 1 , x 0,1= − ∈∫ έχουμε
1
0Η(0) 1 0 , Η(1) f (t)dt 1 F(1) 1 0= − < = − = − >∫ εφόσον
φ(1) 0 ln F(1) 0 F(1) 1 F(1) 1 0> ⇔ > ⇔ > ⇔ − > άρα από Θ. Bolzano υπάρχει α (0,1)∈ ώστε Η(α) 0 F(α) 1= ⇔ = (3) γ) για β x= η ανισότητα γίνεται
x x 1
0 0 0f (t)dt (α 1)f (x) f (t)dt ln f (t)dt F(x) (α 1)F (x) F(x) ln F(1)′− − > ⋅ ⇔ − − > ⇔∫ ∫ ∫
( ) ( )F(x) 0
α 1 0
1 ln F(1) F (x)F(x) 1 ln F(1) (α 1)F (x) ln F(x) φ (x)α 1 F(x)
>
− <
′− ′′ ′⇔ − > − ⇔ < = =−
(4)
από Θ.Μ.Τ. για την φ υπάρχει ( )β α ,1∈ ώστε (3)φ(α) φ(1) ln F(α) ln F(1) ln F(1)φ (β)
α 1 α 1 α 1− − −′ = = =− − −
οπότε η
(4) αρκεί να δείξουμε ότι α 1 01 ln F(1) ln F(1) 1 ln F(1) ln F(1) 1 0
α 1 α 1
− <− −< ⇔ − > − ⇔ >
− −, που ισχύει.
δ) ( ]2x y x y
2
0 0 0f (t)dt f (t)dt f (t)dt , x , y 0,1
+ ≤ ⋅ ∈ ∫ ∫ ∫
Για x y= προφανής η ισότητα , αν x y< η ανισότητα γίνεται
2 x y x yF F(x) F(y) 2 ln F ln F(x) ln F(y)2 2+ + ≤ ⋅ ⇔ ≤ + ⇔
x y2φ φ(x) φ(y)
2+ ≤ +
(ανισότητα
Jensen ) προκύπτει με εφαρμογή Θ.Μ.Τ. για την φ στα x y x yx , , , y2 2+ +
και φ κυρτή
ΘΕΜΑ 58
Δίνεται f συνεχής στο ( )0,+ ∞ με x tx
f (x) f (t )
1
1 1f (x) 1 e ln 2 1 1 e f (t)dt , x 0 , (1)x t
− − ′− + = − + + > ∫
λύσεις θεμάτων 6
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
α) με παραγώγιση προκύπτει x x x x
f (x) f (x) f (x) f (x)1 1 1 1f (x) 1 e 1 e f (x) 1 e f (x) f (x) 1 ex x x x
− − − −′ ′ ′ ′ ′ ′− + + + = + ⇔ = + ⇔
( )x x x
f (x) f (x) f (x)1 1 1f (x)e 1 e 1 e 1 cx x x
′ ′ ′′⇔ = + ⇔ = + ⇔ = + + (2)
για x 1= , f (1)
f (1)
2από (1) , f (1) ln 2 1 2 2 2 cln(2 c) ln 2 1 ln 1e2 c 2 c 2από (2) ,e 2 c f (1) ln(2 c)
= − + + ⇔ = + − + ⇔ = + + + = + ⇔ = +
με 2 c k2+
= , 1ln k 1k
= − , ( ) ( )21 1 1h(x) ln x 1 , x 0 , h (x) 0 , h 0,x x x
′= − + > = + > + ∞1 κι εφόσον
h(1) 0= η x 1= μοναδική , άρα 2 c 1 c 02+
= ⇔ = , άρα από (2) x x
f (x) 1 1e 1 f (x) ln 1x x
= + ⇔ = +
β) ( )
( )( )21 1 1f (x) ln 1 , x 0 , f (x) 0 , f 0,x x 1 x x 1
′ ′′ ′= = + − > = = − < + ∞ + +L L 2
xx 0lim f (x) , lim f (x) 0
+ →+∞→′ ′= = +∞ = =L L , άρα ( )( ) ( )f 0, 0,′ + ∞ = + ∞ οπότε ( )f (x) 0 , f′ > 1 άρα ''1 1''−
και επομένως αντιστρέψιμη (λύνεται και με Θ.Μ.Τ. για την f στο [ ]x , x 1+ )
DLHx 0 x 0 x 0 x 0
1ln 11 xxlim f (x) lim x ln 1 lim lim1x x 1
x+ + + +
∞ ∞
→ → → →
+ = + = = = +∞ +
00
x x x DLH x
1ln 11 xxlim f (x) lim x ln 1 lim lim 11x x 1
x
→+∞ →+∞ →+∞ →+∞
+ = + = = = + , άρα ( )1f
f (A) A 0,1−= =
γ) από β) f (x) 0′′ < , άρα f κοίλη στο ( )0,+ ∞ , ( )f (x) ln 2 f (x) f (1)g (x) f (ξ) 0 ,ξ 1, xx 1 x 1
− −′ ′= = = > ∈− −
από
Θ.Μ.Τ. για την g στο[ ]1, x δηλ. ( ) ( )g 1, + ∞1 , ( )2
f (x)(x 1) f (x) f (1)g (x)x 1
′ − − +′′ =−
, με
( )[ )φ(x) f (x)(x 1) f (x) f (1) , φ (x) f (x)(x 1) 0,φ 1 ,′ ′ ′′ ′= − − + = − < +∞2 , x 1 φ(x) φ(1) 0> ⇔ < = , άρα
φ(x) f (x)(x 1) f (x) f (1) 0′= − − + < , οπότε g (x) 0′′ < και g κοίλη στο ( )1, + ∞ ή
Θ.Μ.Τ.
1 f (x) f (1)g (x) f (x)x 1 x 1
− ′′ ′= − − −
144424443
δ) θεωρώντας ( )x
2015G(x) f (t)dt , G (x) f (x) 0 ,G′= = >∫ 1 άρα G ''1 1''− η εξίσωση γίνεται
( )1 1 1G G(2015) 2015 f (x) f (A) 0,1f (x) f (x) 2015
= ⇔ = ⇔ = ∈ =
, άρα υπάρχει α ( )0,∈ + ∞ ώστε
λύσεις θεμάτων 7
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
1f (α)2015
= κι εφόσον ( )f 1 μοναδικός
ΘΕΜΑ 59
Δίνεται f συνεχής με ( )x
22
0
f (t)f (x) 1 x 1 dt1 t
= + + + ∫ και tx
21
f (x) eg(x) , F(x) dt1 x f (t)
= =+ ∫
α) 2f (x)
1 x=
+
x x
20 0
f (t)1 dt g(x) 1 g(t)dt1 t
+ ⇔ = ++∫ ∫ , οπότε xg (x) g(x) g(x) ce′ = ⇔ = ,
f (0) 1 , g(0) 1,c 1= = = άρα xg(x) e= και ( )2 xf (x) 1 x e= + , ( )2
2 xxx x x
1 xlim f (x) lim 1 x e lime−→−∞ →−∞ →−∞
+= + = =
x xDLH x DLH x
2x 2lim lim 0e e
∞ ∞ ∞ ∞
− −→−∞ →−∞= = =
− , άρα η y 0 , (xx )′= οριζόντια ασύμπτωτη
β) x ημx x ημx
ημx 0
x 0 x 0 x 0
g(x) g(ημx) e e e 1lim lim lime e 1 0x ημx x ημx x ημx
−
→ → →
− − −= = = ⋅ =
− − −
0x ημx u(u x ημx) 0
u
x 0 u 0 DLH u 0
e 1 e 1lim lim lime 1x ημx u
− = −
→ → →
− −= = =
−
γ) tef (x) 0 , 0 ,
f (t)> > αν x 1< τότε [ ]
tx
1
e dt 0 F(x) 0 , x 0,1f (t)
< ⇔ < ∈∫ άρα
( ) [ ]x1 1 1 1 1
1
00 0 0 0 0
xeE F(x) 0 dx F(x)dx x F(x)dx xF(x) xF (x)dx F(1) dxf (x)
′ ′= − = − = − = − + = − + =∫ ∫ ∫ ∫ ∫
( )1 12
2 00
x 1 1dx ln x 1 ln 21 x 2 2
= = + = +∫
δ) θεωρώντας x 1
xH(x) f (t)dt
+
= ∫ η εξίσωση γίνεται 2H(x 1) H(ln x) , x 0− = > ,
H (x) f (x 1) f (x) 0′ = + − > , εφόσον ( )2xf (x) e x 1 0′ = + > , για x 1≠ − άρα ( )f στο1 r , οπότε ( )Η 1
στο r , δηλ. ''1 1''− οπότε 2x 1 ln x , x 0− = > , θεωρούμε 2
2 2x 1h(x) x ln x 1 , x 0 , h (x)x
−′= − − > =
( )2
x 0 x 0lim h(x) lim x ln x 1
+ +→ →= − − = +∞
( )2 22 2x x x 0
ln x 1lim h(x) lim x ln x 1 lim x 1x x+→+∞ →+∞ →
= − − = − − = +∞
2 2x DLH x x
1ln x 1xlim lim lim 0x 2x 2x
∞ ∞
→+∞ →+∞ →+∞= = = , ( )2 1h ln 2 1 0
2 2
= − <
( ) ( )1 2 1 22 2 1 1A 0 , , A , , h(A ) ln 2 1 , , h(A ) ln 2 1 ,
2 2 2 2 = = + ∞ = − + ∞ = − + ∞
,
1 20 h(A ) , 0 h(A )∈ ∈ άρα υπάρχουν 1 1 1 2x A , x A∈ ∈ ώστε 1 2h(x ) 0 ,h(x ) 0= = κι εφόσον η h γνησίως μονότονη σε κάθε ένα από τα διαστήματα 1 2A , A είναι μοναδικά, άρα η εξίσωση έχει δύο ακριβώς ρίζες.
λύσεις θεμάτων 8
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 60 Δίνεται f παραγωγίσιμη με συνεχή παράγωγο στο , f (x) 0≠r και
( )2 2x u
0 0
f (t) 2f (t)f (x) 1 dt du
f (t)
′ += +
∫ ∫ , x ∈ r και x
0F(x) f (t)dt= ∫
α) θεωρώντας ( )2 2u
0
f (t) 2f (t)G(u) dt
f (t)′ +
= ∫ έχουμε x
0f (x) 1 G(u)du= + ∫ , άρα f (x) G(x)′ = ,
( ) ( ) ( )2 222 2
2
f (x) 2f (x) f (x)f (x) f (x)f (x) f (x)f (x) f (x) 2f (x) 2
f (x) f (x)′ ′′ ′+ −
′′ ′′ ′= ⇔ = + ⇔ = ⇔
( )f (0) 0 f (0) 1
2 2
f (0) 1 k 0
f (x) f (x) f (x)2x 2x c 2x ln f (x) x k ln f (x) xf (x) f (x) f (x)
′ = =
= =
′′ ′ ′ ′⇔ = ⇔ = + ⇔ = ⇔ = + ⇔ = ⇔
2xf (x) e⇔ = , f (x) 0≠ , συνεχής άρα διατηρεί σταθερό πρόσημο κι εφόσον f (0) 1 0= > θα ισχύει
f (x) 0> άρα 2xf (x) e=
β) η εξίσωση γίνεται ( ) ( ) ( ) ( )1 ln f (x)
f (x)f (t)dt F 1 ln f (x) F f (x) 0 F 1 ln f (x) F f (x)
+
= + − = ⇔ + =∫ ,
( )2xF (x)f (x) e 0 , F′ = > 1 , άρα F ''1 1''− και 1 ln f (x) f (x)+ = ,
οπότε θεωρώντας g(x) ln x 1 x= + − , έχουμε g(x) 0≤ με το '' ''= να
ισχύει μόνο για x 1= , άρα 2x 0 2f (x) 1 e e x 0 x 0= ⇔ = ⇔ = ⇔ =
γ) θεωρώντας [ ]x
0h(x) x F(t)dt 1 , x 0,1= + − ∈∫ έχουμε h(0) 1 0= − < ,
1
0h(1) F(t)dt= ∫ ,
2te 0> ,
x 0> , άρα 2
xt
0F(x) e dt 0= >∫ οπότε και
1
0h(1) F(t)dt 0= >∫ , άρα από Θ. Bolzano υπάρχει α ( )0,1∈
ώστε α
0h(α) 0 α F(t)dt 1= ⇔ + =∫ , ( ) ( )h (x) 1 F(x) 0 , x 0,1 , h′ = + > ∈ 1 άρα α μοναδικό
δ) η εξίσωση γίνεται ( ) ( ) ( ) ( )x
0f (t)dt 1 x f (x) F(x) 1 x F (x) F (x) 1 x 1 x F(x) 0′′ ′= − ⇔ = − ⇔ − + − = ⇔∫
( )( )1 x F(x) 0′⇔ − = , άρα θεωρώντας την ( ) [ ]H(x) 1 x F(x) , x 0,1= − ∈ έχουμε H(1) 0,=
H(0) F(0) 0= = , από Θ. Rolle υπάρχει β ( )0,1∈ ώστε ( )β
0H (β) 0 f (t)dt 1 β f (β)′ = ⇔ ⇔ = −∫L (1)
( ) ( )2x 2Η (x) F (x) 1 x F(x) , H (x) F (x)(1 x) 2F (x) 2e x x 1 0′ ′ ′′ ′′ ′= − − = − − = − + − < και ( ) [ ]H στο 0,1′ 2 ,
οπότε β μοναδικό
Από Θ.Μ.Τ. για την F στο [ ]α ,β υπάρχει ξ ( )α ,β∈ ώστε (1)F(β) F(0) (1 β)f (β)F (ξ) f (ξ)
β 0 β− −′ = ⇔ =−
(2)
λύσεις θεμάτων 9
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( )
[ ](f 0,β ) (2) (f (β) 0) (β 0)1 β 1 β 10 ξ β f (ξ) f (β) f (β) f (β) 1 ββ β 2
> >
∗
− −< < ⇔ < ⇔ < ⇔ < ⇔ >
1
( ) ( ) [ ]2xf (x) e 2x 0 , x 0 , f στο 0,β′∗ = > > 1 ΘΕΜΑ 61 Δίνεται f παραγωγίσιμη στο ( )0,+ ∞ με ( )2 2 1 f (x)x f (x) x 1 e 0 , x 0 , f (1) ln 2 1− −′ − − = > = − και οι
συναρτήσεις ( )x
xe 1 2h(x) g(x) 1 , x , f h(x) ln , x 0xe 1 e
−= − − ∈ = >
+r
α) ( )2
2 2 1 f (x) 2 1 f (x) 1 f (x)1 f (x) 2
x 1 1 1x f (x) x f (x)e x 1 f (x)e 1 e xe x x
+ + ++
′− ′′ ′ ′= ⇔ = − ⇔ = − ⇔ = + ⇔
1 f (x) 1 ln 2 11e x c , x 1 ,e 1 1 c c 0x
+ + −⇔ = + + = = + + ⇔ = , άρα
1 f (x) 1 1 1e x 1 f (x) ln x f (x) ln x 1x x x
+ = + ⇔ + = + ⇔ = + −
β) ( )
2
2
x 1f (x)x x 1
−′ =+
, x 0 x 0
1lim f (x) lim ln x 1x+ +→ →
= + − = +∞ ,
x x
1lim f (x) lim ln x 1x→+∞ →+∞
= + − = +∞ ,
x 1f (1) lim f (x) ln 2 1 0
+→= = − <
1 1 2 2A (0,1] , f (A ) [ln 2 1, ) ,A (1, ] , f (A ) (ln 2 1, )= = − + ∞ = + ∞ = − + ∞ , 1 20 f (A ) , 0 f (A )∈ ∈ άρα υπάρχουν 1 1 2 2x A , x A∈ ∈ ώστε 1 2f (x ) 0 f (x )= = κι εφόσον η f γνησίως μονότονη σε κάθε ένα από τα
1A και 2A θα είναι και μοαναδικά άρα η εξίσωση f (x) 0= έχει δύο ακριβώς θετικές ρίζες.
γ) ε: Ο(0,0) (ε) f (ξ)y f (ξ) f (ξ)(x ξ) f (ξ) f (ξ)ξ f (ξ)ξ f (ξ) 0 0ξ
∈′ ′ ′ ′− = − →− = − ⇔ − = ⇔ =
, θεωρώντας
[ ]1 2f (x)k(x) , x x , x
x= ∈ έχουμε 1 2k(x ) k(x ) 0= = οπότε από Θ. Rolle υπάρχει ξ [ ]1 2x , x∈ ώστε
k (ξ) 0′ =
δ) ( ) 2f h(x) ln ln 2 1 f (1)e
= = − = , όπως φαίνεται από τον πίνακα μεταβολών της f ισχύει f (1) ln 2 1= −
μόνο για x 1= άρα x x x
x x xe 1 e 1 e (2x 1) 1h(x) 1 g(x) 1 1 g(x) 2 0xe 1 xe 1 xe 1
− − + += ⇔ − − = ⇔ = + = >
+ + +
x
x x1 1 1 1x
xx x0 0 0 0
x
e 1e 1 1 eeE g(x)dx 2 dx 2 dx 2 dx
xe 1xe 1 x ee
−
−
− − −
= = + = + = + = ++ +
∫ ∫ ∫ ∫x1
x0
(x e ) 2 dxx e
−
−
′ ++ = + ∫
( ) 1x
0
1ln x e 2x ln 1 2e
− = + + = + +
λύσεις θεμάτων 10
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 62 Δίνεται f δύο φορές παραγωγίσιμη με συνεχή δεύτερη παράγωγο στο r , f (0) 0= μόνο για x 0= , ( )∗
f (x) 0, x′′ ≠ ∈ r και h 0
f (2 h) f (2 3h)lim 8h→
′ ′+ − −=
α)
00 f
h 0 DLH h 0 συνεχής
f (2 h) f (2 3h) f (2 h) 3f (2 3h)lim lim f (2) 3f (2) 4f (2) 8 f (2) 2h 1
′′
→ →
′ ′ ′′ ′′+ − − + + − ′′ ′′ ′′ ′′= = + = = ⇔ = ,
f (x) 0′′ ≠ και f ′′ συνεχής άρα διατηρεί σταθερό πρόσημο κι εφόσον f (2) 2 0′′ = > θα ισχύει f (x) 0′′ > άρα ( )f και ''1 1''′ −1 και f κυρτή στο r
β) η ανισότητα γίνεται ( )2x x 2x x x 3x x 2x x 3x 2xf (e ) e f (e ) e f (e ) f (e ) e f (e ) f (e ) f (e ) f (e )+ < + ⇔ − < − ,
παρατηρώντας επίσης ότι 2x x x x 3x 2x 2x xe e e (e 1) , e e e (e 1)− = − − = − , εφαρμόζουμε Θ.Μ.Τ. για την f στα x 2x 2x 3x[e ,e ] , [e ,e ] (για x 0> , έχουμε x 2x 3x0 x 2x 3x e e e< < < ⇔ < < ) , οπότε υπάρχουν
x 2x 2x 3x1 2ξ (e ,e ) , ξ (e ,e )∈ ∈ ώστε
( )2x x
1 x x
f (e ) f (e )f (ξ )e e 1
−′ =−
και ( )
3x 2x
2 2x x
f (e ) f (e )f (ξ )e e 1
−′ =−
(1)
( ) ( )x
x
2x x 3x 2x 3x 2x(1)f e 02x x
1 2 1 2 xx x 2x x e 1 0x 0
f (e ) f (e ) f (e ) f (e ) f (e ) f (e )ξ ξ f (ξ ) f (ξ ) f (e ) f (e )ee e 1 e e 1
′ >
− >>
− − −′ ′< ⇔ < ⇔ < ⇔ − < ⇔− −
1
( )x 2x x 3x 2xe f (e ) f (e ) f (e ) f (e )⇔ − < −
γ) θεωρώντας x
0F(x) f (t)dt= ∫ έχουμε ( )
z 1ez 1
zzf (t)dt 0 F(zz) F e
−
−= ⇔ =∫ , F (x) f (x)′ = , όμως η f
συνεχής κι εφόσον η x 0= μοναδική λύση διατηρεί σταθερό πρόσημο στο ( )0,+ ∞ άρα η
F γνησίως μονότονη στο (0, ) και ''1 1''+ ∞ − οπότε x 1z x
z 1 2 x 120 x 2
ezz e x e 1x
−=− −
< <= ⇔ = ⇔ = , θεωρώντας
( )x 1
2eh(x) , x 0,2x
−
= ∈ έχουμε ( )x 1
3
e x 2h (x) 0
x
− −′ = < για ( )x 0, 2∈ άρα h ( )1 κι εφόσον h(1) 1= η
x 1= είναι μοναδική λύση, οπότε z 1= και ο γεωμετρικός τόπος είναι κύκλος με κέντρο την αρχή των αξόνων και ακτίνα 1 δ) η εξίσωση γίνεται
( ) ( ) ( ) ( ) ( )( )x 1 x 1 x 1 x 1 x 1e 1 f (x) x e f (x) e x f (x) x e f (x) 0 e x f (x) 0− − − − − ′′′ ′− = − ⇔ − − − = ⇔ − = ,
άρα θεωρώντας την ( )x 1H(x) e x f (x) , x [0,1]−= − ∈ έχουμε 1H(0) f (0) 0 , H(1) 0 f (1) 0e
= = = ⋅ = , άρα
από Θ.Rolle υπάρχει ( )α 0,1∈ ώστε H (α) 0′ =
( )∗ η συνθήκη f (x) 0> που δίνεται στις υποδείξεις δεν μπορεί να προκύψει από τα δεδομένα γιατί η
συνάρτηση π.χ. 2f (x) x 4x= − τηρεί όλες τις προϋποθέσεις αλλά ( )f (x) 0 για x 0,2< ∈
λύσεις θεμάτων 11
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 63
Δίνεται f παραγωγίσιμη στο ( )0,+ ∞ με ( ) ( )x
yf (t)dt x y f xy , xy 0= − >∫ και η ευθεία
ε : 2x y 2 0− − = εφαπτομένη της fC στο 0x 1= και 1xg(x) f (x)e=
α) εφόσον η ε εφαπτομένη της fC στο 0x 1= έχουμε ότι f (1) 0 και f (1) 2′= = , παραγωγίζοντας ως
προς x έχουμε ( ) ( ) ( ) yf (x) f xy x y f xy2 xy
′= + − και θέτοντας όπου y το 1x
προκύπτει
21 1 1f (x) f (1) x f (1) 1x x x
′= + − = −
β) ( )1u 01 x 2 ux
2 u ux 0 x 0
1lim g(x) lim 1 e lim 1 u ex+ +
= >
→+∞ →+∞→ →
= − = − = −∞
άρα η ευθεία x 0 (yy )′= κατακόρυφη
( )1u 01 x 2 ux
2x x u 0 u 0
1lim g(x) lim 1 e lim 1 u e 1x + +
= >
→+∞ →+∞ → →
= − = − =
, άρα η ευθεία y 1= οριζόντια στο +∞
γ) g(x) 0 f (x) 0 x 1 , x 0= ⇔ = ⇔ = > άρα 1 12 2 2x x
2 21 1 1
θετικό στο (1,2)
1 1E g(x) dx 1 e dx 1 e dxx x
= = − = − ∫ ∫ ∫14243
, το
ολοκλήρωμα δεν “υπολογίζεται” άρα 1 12 x 0
4x x4
x 2x 1g (x) e , x 0,e 0 ,g (x) 0 x 1 2 2x
>− + +′ ′= = > > = ⇔ = + >L , άρα [ ]g (x) 0, x 1, 2′ > ∈ και
[ ]g( ) στο 1,21 , οπότε 31 x 2 g(1) g(x) g(2) 0 g(x) e4
≤ ≤ ⇔ ≤ ≤ ⇔ ≤ ≤ κι εφόσον το '' ''= δεν ισχύει
παντού 2 2
1 1
3 30 g(x)dx edx E e 4E 3 e4 4
< < ⇔ < ⇔ <∫ ∫
δ)
1 11 1 1 u 1 ux x 1u 0
x1 1 1 11 1 uux x u 0 u 0 u 0x x
g(t) 1dt g(t)dt u g(t)dt g(t)dtx xlim lim lim lim
e 1e 1e 1 e 1u
+ + +
+ + + +
= >
→+∞ →+∞ → → →= = = =
−−− −
∫ ∫ ∫ ∫ 0 01
= εφόσον
0u 1 u0
u
DLHu 0 u 0 1
e 1lim lim e 1 , g(t)dtu+ +
+
→ →
−= = ∫ συνεχής ως παραγωγίσιμη άρα
1 u 1 0
u 0 1 1lim g(t)dt g(t)dt 0
+
+ +
→= =∫ ∫
ΘΕΜΑ 64
Δίνεται f παραγωγίσιμη στο r με f (0) 1= − και ( )x 1f (x)2xe 1 f (x) , x
e+ ′+ = ∈ r και
x
0F(x) f (t)dt= ∫
α) ( ) ( ) ( )x 1 x 1 x 1 f (x) x 1 f (x) x 1 f (x) 2f (x)2e e f (x) e e e f (x)e 2x e e x
e+ + + + +′ ′ ′′ ′+ = ⇔ + = ⇔ = ⇔
λύσεις θεμάτων 12
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
x 1 f (x) 2e x c ,+ +⇔ = + ( )x 1 f (x) 2 2f (0) 1 c 1 , e x 1 f (x) ln x 1 x 1+ += − ⇔ ⇔ = = + ⇔ = + − −L , x ∈ r
β) ( )2
2
x 1f (x)
x 1−
′ = −+
, ( ) ( )f στο Α ,= −∞ + ∞1 , xlim f (x)→−∞
= +∞
( )2
x x
ln x 1 1lim f (x) lim x 1x x→+∞ →+∞
+ = − − = −∞
εφόσον
( )2
2x DLH x x
ln x 1 2x 2lim lim lim 0x x 1 x
∞ ∞
→+∞ →+∞ →+∞
+= = =
+ άρα f (A) = r ,
f ''1 1''− άρα ( ) ( )24 2
x x 2 4 2 2 22
x 2x 2 e ln x 2x 2 ln x 6x 10 x x 2x 6x 10
− −+ += ⇔ + + − + + = − − ⇔
+ +
( )( ) ( ) ( )( ) ( ) ( )2 22 2 2ln x 1 1 x 1 1 ln x 3 1 x 3 1 f x 1 f (x 3)⇔ + + − + − = + + − + − ⇔ + = + ⇔
2x 1 x 3 x 2 ή x 1⇔ + = + ⇔ = = −
γ) ( )( )( )22
2 x 1 x 1f (x)
x 1
+ −′′ = −
+ f ( 1) ln 2 , f (1) ln 2 2− = = −
1ε : y f ( 1) f ( 1)(x 1) y 2x 2 ln 2′− − = − + ⇔ = − − +
2ε : y f (1) f (1)(x 1) y ln 2 2′− = − ⇔ = − οι δύο ευθείες τέμνονται στο στο σημείο M(0, ln 2 2)− yy′∈ δ) η ανισότητα γίνεται
( )3 2x 0
3 2 2 3 2 2 2F(x ) F(x )xF(x) F(x ) xF(x ) F(x ) F(x ) F(x ) x F(x ) F(x) F(x ) F(x)x
> −+ < + ⇔ − < − ⇔ < − ⇔
2
3 2 2x 1
3 2 2x x 0
F(x ) F(x ) F(x ) F(x)x x x x
>
− >
− −⇔ <
− −(1) από Θ.Μ.Τ. υπάρχουν ( ) ( )2 2 3
1 2ξ x , x , ξ x , x∈ ∈ ώστε
2 3 2
1 22 3 2F(x ) F(x) F(x ) F(x )f (ξ ) , f (ξ )
x x x x− −′ ′= =− −
, ( )f
2 31 2 1 21 x ξ x ξ x f (ξ ) f (ξ )′ ′< < < < < ⇔ > ⇔
2
2 3 2
2 3 2F(x ) F(x) F(x ) F(x )
x x x x− −
>− −
που είναι η (1)
ΘΕΜΑ 65
Δίνεται η συνάρτηση x
20
dtf (x)1 t
=+∫
α) ( )21f (x) 0 , f
1 x′ = >
+1 , αν π πx ,
2 2 ∈ −
έχουμε
( ) ( ) ( )( ) ( )( ) ( )22 2
1 1f εφx συν x f εφx 1 f εφx εφx 1 f εφx x1 εφ x συν x
′′ ′′ ′ ′= = ⇔ = ⇔ = ⇔ = ⇔+
f (εφx) x c , f (0) 0 c 0= + = ⇔ = άρα f (εφx) x=
β) f
0 x 1 f (0) 0 f (x)≤ ≤ ⇔ = ≤1
, οπότε 2
π π1 x εφt4 4
210 0 0dx dtσυν t
1E f (x)dx f (εφt) dt t(εφt) dtσυν t
=
=
′= = = =∫ ∫ ∫ =
λύσεις θεμάτων 13
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
[ ] [ ]π π4 4
π4
0 00
π π 1tεφt εφtdt ln(συνx) ln 24 4 2
= − = + = = −∫ L ή
εφόσον f αντιστρέψιμη ως γνησίως αύξουσα θα ισχύει 1f (εφx) x f (x) εφx−= ⇔ = οπότε
( ) [ ]11 1 1 u f (x) f (u) x1
0 du f (x)dx0 0 0E f (x)dx x f (x)dx xf (x) xf (x)dx
−= ⇔ =
′=
′ ′= = = − =∫ ∫ ∫π4 1
0f (1) f (u)du−− =∫
π4
0
π π 1εφudu ln 24 4 2
= − = = −∫ L
γ) { {
2 2
2x x 2
2 2x
( )( )
1 1 1e e 1 x1 x 1 xe
−
++
≤ ⇔ ≤ ⇔ ≥ ++ +
που ισχύει αν στην xe x 1≥ + (1) θέσουμε όπου x το 2x
21 1
t2
0 0
1 π πe dt dt f (1) f εφ1 t 4 4
− < = = = + ∫ ∫ , από (1) θέτοντας όπου x το 2t− έχουμε 2t 2e t 1− ≥ − + οπότε
( )2131 1
t 2
0 0 0
t 2e dt t 1 dt t3 3
− > − + = − + =
∫ ∫ , οι ανισότητες ισχύουν γνήσια για τα ολοκληρώματα διότι το
'' ''= στις αντίστοιχες ανισότητες για τις συναρτήσεις δεν ισχύει παντού.
δ) [ ]1
0
πg : 0,1 , tg(t)dt4
→ >∫r , η ανισότητα γίνεται
( )3 221θ g(θ) θg(θ) 1 θg(θ) θ 1 1 θg(θ)
θ 1+ > ⇔ + > ⇔ >
+ , θεωρώντας
x
20
1Η(x) tg(t) dtt 1
= − + ∫ από
Θ.Μ.Τ. υπάρχει ( )θ 0,1∈ ώστε
1 1 1
2 20 0 0
Η(1) Η(0) 1 1 πΗ (θ) θg(θ) tg(t)dt dt tg(t)dt 01 0 θ 1 t 1 4
−′ = ⇔ − = − = − >− + +∫ ∫ ∫ 2
1θg(θ)θ 1
⇔ >+
ΘΕΜΑ 66 Δίνεται f δύο φορές παραγωγίσιμη με f (0) f (0) 0′= = , 2f (x) 2xf (x) 2f (x) 6x , x′′ ′− = + ∈ r και
3 2g(x) 16x 36x 24x 5= − + −
α) ( ) ( )2 3 3f (x) 6x 2f (x) 2xf (x) f (x) 2x 2xf (x) f (x) 2x 2xf (x) c′ ′′′ ′ ′− = + ⇔ − = ⇔ − = + , από
f (0) f (0) 0′= = προκύπτει c 0= , οπότε
( )2 2 2 2 23 3 x x 3 x x 3 xf (x) 2x 2xf (x) f (x) 2xf (x) 2x e f (x) e 2xf (x) 2x e e f (x) 2x e− − − − −′′ ′ ′− = ⇔ − = ⇔ − = ⇔ = 2 2 22 22 2 2
x x x xu t x3 t u u u u 2 x x0du 2tdt0 0 0 0
2t e dt ue du u(e ) du ue e du x e e 1− − −=− −− − −
=−′ = = = − = − − + ∫ ∫ ∫ ∫ , άρα
( ) ( )2 2 2 2 2 2x 2 x x x 2 x xe f (x) x e e 1 e f (x) x e e 1 k− − − − − −′ ′= − − + ⇔ = − − + + , από f (0) 0′ = προκύπτει k 0= άρα
2 2 2 2x 2 x x x 2e f (x) x e e 1 f (x) e x 1− − −= − − + ⇔ = − − β) η ανίσωση γίνεται
λύσεις θεμάτων 14
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( ) ( )xx ln 2 x ln 2 x ln 2
x x ln 2x
0 0 0 0 0 02 1 1
1 e1 e f (t)dt f (t)dt f (t)dt f (t)dt e 1 f (t)dt e 1 f (t)dte
−−
−− =
−− > ⇔ > ⇔ − > −
∫ ∫ ∫ ∫ ∫ ∫123
θεωρώντας x
x
0G(x) (e 1) f (t)dt= − ∫ , έχουμε G(x) G(ln 2)> (1),
xx x
0G (x) e f (t)dt (e 1)f (x) , x 0′ = + − >∫
θέτοντας όπου x το 2x στην xe x 1 , x 0> + > έχουμε 2 2x 2 x 2e x 1 e x 1 0 f (x) 0> + ⇔ − − > ⇔ > οπότε
για x
x x
0x 0 , e 0 , e 1 0 , f (t)dt 0 , f (x) 0> > − > > >∫ άρα
( ) ( )G (x) 0 , G στο 0,′ > + ∞1 και από (1) έχουμε x ln 2>
γ) xe x 1 , x≥ + ∈ r και το '' ''= ισχύει μόνο για x 0= , άρα
2x 2e x 1 f (x) 0 , x 0> + ⇔ > ≠ κι εφόσον f (0) 0= έχουμε f (g(x)) 0 g(x) 0= ⇔ = ,
2 1g (x) 24(2x 3x 1) 0 x 1 ή x2
′ = − + = ⇔ = =
( )1 2 31 1A , , A ,1 , A 1,2 2
= −∞ = = + ∞ και ( ) [ ] ( )1 2 3g(A ) ,0 , g(A ) 1,0 , g(A ) 1,= −∞ = − = − + ∞ κι
εφόσον 2 30 g(A ) , 0 g(A )∈ ∈ έχει δύο ρίζες (το 12
διπλή και το 54
)
δ) F (x) f (x) 0′ = ≥ και το '' ''= ισχύει μόνο για x 0= άρα ( )F και ''1 1''−1 οπότε F''1 1''
F(x) 0 F(1) x 1−
= = ⇔ = , ( )F
0 x 1 F(x) F(1) 0≤ ≤ ⇔ ≤ =1
άρα
( ) [ ]1 1 1
1
00 0 0
E F(x)dx x F(x)dx xF(x) xf (x)dx′= − = − = − + =∫ ∫ ∫ ( )21
x 3
0F(1) xe x x dx− + − − =∫
214 2
x
0
1 x x e 5e2 4 2 2 4
= − − = −
ΘΕΜΑ 67 Δίνεται f παραγωγίσιμη στο ( )0,+ ∞ με f (1) 2ln 2= και ( )2x x f (x) xf (x) x 1 , x 0′+ = − − >
α) ln(x 1) ln(x 1) ln(x 1)2 2
xf (x) x 1 1 1 1 1f (x) f (x) f (x) e f (x) e f (x) ex x x x x 1 x x 1 x
− + − + − ++′ ′ ′− = − ⇔ − = − ⇔ − = − ⇔+ + + +
( )A 1
ln(x 1)
B 1
1 f (x) A B f (x) 1 1f (x)ex(x 1) x 1 x x 1 x 1 x x 1
=− +
=−
′ ′ ′⇔ = − ⇔ = − + ⇔ = − − ⇔ + + + + +
( ) ( )f (x) f (x) 1 f (x) 1ln(x 1) ln x ln 1 ln 1 cx 1 x 1 x x 1 x
′′ ′ ′ ′⇔ = + − ⇔ = + ⇔ = + + + + + ,
f (1) 2ln 2 c 0= ⇔ = , οπότε ( ) 1f (x) x 1 ln 1x
= + +
β) x 0 x 0
1lim f (x) lim (x 1) ln 1x+ +→ →
= + + = = +∞
L άρα η x 0 (yy )′= κατακόρυφη ασύμπτωτη
λύσεις θεμάτων 15
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
00
x x DLH x
1ln 11 x 1xlim (x 1) ln 1 lim lim 11x x
x 1
→+∞ →+∞ →+∞
+ + + + = = = =
+
L , άρα η y 1= οριζόντια ασύμπτωτη
1u 1 1x1 1f (x) ln 1 ln u u 1 0
x x
= + > ′ = = + − = − + <
L ( ln u u 1 , u 0≤ − > με το '' ''= μόνο για u 1= ) άρα
( ) ( )f στο 0,+ ∞2 και ( )f (A) 1,= + ∞
γ) η εξίσωση γίνεται ( )2 2 2
x 1 x 1 x 1 2xe x 1 xe x 1 ln xe ln x 1 ln x ln(x 1)x 1
+ + +
− = ⇔ = + ⇔ = + ⇔ + = + ⇔ +
( ) ( )2 x 1 1ln(x 1) ln x x 1 ln 2 x 1 ln 1 2 f (x) 2x 1 x x
+ ⇔ + − = ⇔ + = ⇔ + + = ⇔ = + κι εφόσον 2 f (A)∈
από β) και x 0lim f (x) , f (1) 2 ln 2 2
+→= +∞ = < υπάρχει μοναδικό 0x (0,1)∈ ώστε 0f (x ) 2= . Θεωρώντας
την x
2G(x) f (t)dt , G (x) f (x) 0′= = >∫ , άρα ( )G και ''1 1''−1 , η εξίσωση γίνεται
f (x)
2f (t)dt 0= ⇔∫
G(f (x)) G(2) f (x) 2⇔ = ⇔ = , που έχει μοναδική λύση την 0x
δ) εφόσον ( ) ( )G(f (x) G f (x) f (x) f (f (x))f (x)′ ′ ′ ′= = η εξίσωση γίνεται
( ) ( )( ) ( ) ( )( )f (x)
2f (t)dt 1 x f (f (x))f (x) G(f (x)) 1 x G(f (x) x 1 G(f (x)) x 1 G(f (x) 0′ ′ ′′= − ⇔ = − ⇔ − + − = ⇔∫
( )( )x 1 G(f (x) 0′⇔ − = οπότε θεωρώντας [ ]0H(x) (x 1)G(f (x)), x x ,1= − ∈ έχουμε H(1) 0= και 0f (x ) (γ)
0 0 0 02
H(x ) (x 1)G(f (x )) (x 1) f (t)dt 0= − = − =∫ άρα από Θ.Rolle υπάρχει ( )0ξ x ,1∈ ώστε Η (ξ) 0′ =
ΘΕΜΑ 68 Δίνεται f παραγωγίσιμη με f (x) 0≠ , x ∈ r , η fC τέμνει τον θετικό ιμιάξονα Οy δηλ. f (0) 0> και
f (x) 0′ < δηλ. ( )f στο2 r και x
1
f (t)g(x) dtf (x)
= ∫
α) εφόσον f (x) 0≠ και η f συνεχής ως παραγωγίσιμη , θα διατηρεί σταθερό πρόσημο κι αφού f (0) 0> θα ισχύει f (x) 0 , x> ∈ r , θεωρώντας
( )x
1F(x) f (t)dt , F (x) f (x) 0 , F και F''1 1''′= = > −∫ 1 , οπότε η g γίνεται
1g(x) F(x)f (x)
= κι εφόσον f (x) 0> το πρόσημο και οι ρίζες της g προκύπτουν από ρίζες και πρόσημο
της F δηλ. F''1 1''
F(x) 0 F(1) x 1−
= = ⇔ = , F
x 1 F(x) F(1) 0> ⇔ > =1
, F
x 1 F(x) F(1) 0< ⇔ < =1
β) η εξίσωση γίνεται ( ) ( )
x x
1 122
f (t)dt f (x) f (t)dtF(x) F (x)F(x)1 1
f (x) 2 x f (x) F (x)(2 x) F (x)
′′′
= − ⇔ = − ⇔′− − ′
∫ ∫
λύσεις θεμάτων 16
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( )( )
2
2
F (x) F (x)F(x)g(x) g(x) g (x) g(x) (2 x)g (x) g(x)(x 2) (x 2)g (x) 02 x 2 xF (x)
′ ′′−′ ′ ′ ′⇔ = ⇔ = ⇔ = − ⇔ − + − = ⇔
− −′
( )g(x)(x 2) 0′⇔ − = , οπότε θεωρώντας [ ]H(x) g(x)(x 2) , x 1,2= − ∈ έχουμε H(2) 0 ,=
H(1) g(1) 0= − = και άρα από Θ. Rolle υπάρχει ( )α 1, 2∈ ώστε
Η (α) 0′ = ⇔ ⇔L( )
α
1f (t)dt
f (α) 2 α=
−∫
α
12
f (α) f (t)dt1
f (α)
′−
∫
γ) θεωρούμε x
1h(x) f (x) f (t)dt xf (x) , x= + − ∈∫ r ,
h (x) f (x) f (x) f (x) xf (x) f (x)(1 x)′ ′ ′ ′= + − − = − κι εφόσον f (x) 0′ < όπως φαίνεται από τον πίνακα μεταβολών η h για x 1= έχει ολικό
ελάχιστο άρα x
1h(x) h(1) f (x) f (t)dt xf (x)≥ ⇔ + ≥∫
Από την παραπάνω ανισότητα κι εφόσον το '' ''= ισχύει μόνο για x 1= με ολοκλήρωση έχουμε
( )1 1 1 1 1 1
0 0 0 0 0 0f (x)dx F(x)dx xf (x)dx f (x)dx x F(x)dx xf (x)dx′+ > ⇔ + > ⇔∫ ∫ ∫ ∫ ∫ ∫
[ ]1 1 1 1 1 1
1
00 0 0 0 0 0
f (x)dx xF(x) xf (x)dx xf (x)dx 2 xf (x)dx f (x)dx 2 xf (x)dx F(0)⇔ + − > ⇔ < ⇔ < −∫ ∫ ∫ ∫ ∫ ∫ ,
όμως για την F από Θ.Μ.Τ. υπάρχει ( )ξ 0,1∈ ώστε F(1) F(0)F (ξ) f (ξ) F(0)1 0
−′ = ⇔ = −−
κι εφόσον ( )f 2 ,
ξ 0 f (ξ) f (0) F(0) f (0)> ⇔ < ⇔ − < οπότε 1
02 xf (x)dx F(0) f (0)< − <∫
δ) η εξίσωση γίνεται
1
10
0
f (0) 2 xf (x)dx f (x) xf (0) 2x xf (x)dx f (x)(1 x) 01 x x
−= ⇔ − − − =
−∫
∫ , οπότε
θεωρώντας [ ]1
0G(x) xf (0) 2x xf (x)dx f (x)(1 x) , x 0,1= − − − ∈∫ , έχουμε G(0) f (0) 0= − < και
1
0G(1) f (0) 2 xf (x)dx 0= − >∫ από γ) , άρα από Θ. Bolzano υπάρχει ( )0x 0,1∈ ώστε 0G(x ) 0=
ΘΕΜΑ 69 Δίνεται f συνεχής στο [ )0,+ ∞ και παραγωγίσιμη στο ( )0,+∞ με xf (x)xf (x) 2xe f (x) , x 0−′ = − > και
[ )2g(x) x f (x) , x 0,= ∈ + ∞
α) xf (x) xf (x) xf (x) xf (x)xf (x)2xxf (x) f (x) xf (x)e 2x f (x)e xf (x)e f (x)e 2x
e′ ′ ′= − ⇔ = − ⇔ + = ⇔
( ) ( ) ( ) ( )xf (x) xf (x) xf (x) 2 xf (x) 2e xf (x) f (x) 2x e xf (x) 2x e x e x c′ ′′′⇔ + = ⇔ = ⇔ = ⇔ = + , f συνεχής στο 0
άρα x 0lim f (x) f (0)
+→= και ( )xf (x) 2 0 f (0)
x 0 x 0lim e lim x c e c c 1
+ +
⋅
→ →= + ⇔ = ⇔ = άρα
2ln(1 x )f (x) , x 0x+
= > και
λύσεις θεμάτων 17
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
εφόσον
02 0
2DLHx 0 x 0 x 0
ln(1 x ) 2xf (0) lim f (x) lim lim 0x 1 x+ + +
→ → →
+= = = =
+ έχουμε
2ln(1 x ) , x 0f (x) x0 , x 0
+>=
=
β) κατακόρυφη δεν έχει εφόσον f συνεχής στο [ )0,+ ∞ ,
2
2 2x x DLH x x x
ln(1 x ) 2x 2x 2lim f (x) lim lim lim lim 0x 1 x x x
∞ ∞
→+∞ →+∞ →+∞ →+∞ →+∞
+= = = = =
+ άρα η y 0(xx )′= οριζόντια
( ) ( ) ( )( )
2 2 2 22
2 2 2
2x x ln x 1 2x x 1 ln x 1x 1f (x)x x x 1
− + − + ++′ = =+
, θεωρώντας ( ) ( )2 2 2h(x) 2x x 1 ln x 1 , x 0= − + + >
έχουμε ( )( )2h (x) 2x 1 ln x 1 0 x e 1′ = − + = ⇔ = − ,
( ) ( ) ( ) ( )1 1 x e 1x 0A 0, e 1 ,h A lim h(x) , lim h(x) 0,e 2
+ → −→= − = = − ,
) ( ) ( )( ( ]2 2 xA e 1, , h A lim h(x) , h e 1 ,e 2
→+∞= − + ∞ = − = −∞ −
0 2h(A )∈ άρα υπάρχει 0x e 1> − ώστε 0 0h(x ) 0 f (x ) 0′= ⇔ = με
0x μοναδικό. h
0 0x x e 1 h(x) h(x ) f (x) 0′> > − ⇔ < ⇔ <2
, h
0 0e 1 x x h(x) h(x ) f (x) 0′− ≤ < ⇔ > ⇔ >2
,
0 x e 1< < − τότε εφόσον ( )1h(A ) 0,e 2= − ,
h(x) 0 f (x) 0′> ⇔ > , οπότε όπως φαίνεται από τον πίνακα μεταβολών η f για 0x x= έχει μέγιστο κι εφόσον
xf (0) 0 , lim f (x) 0
→+∞= = έχει για x 0= ελάχιστο.
γ) θεωρώντας [ ]x
ln 2H(x) f (x) 2(x 1) , x 0,1e x
= + − + ∈−
έχουμε
ln 2H(0) 2 ln 2 0 , H(1) ln 2 0e 1
= − + < = + >−
οπότε από Θ. Bolzano υπάρχει ( )α 0,1∈ ώστε
Ηα
ln 2Η(α) 0 f (α) 2 2αe α
= ⇔ = − −−
δ) θεωρώντας ( )xe
x 1F(x) g(t)dt , x 0, e 1
+= ∈ −∫ η εξίσωση γίνεται F(x) F(1) 0 F(x) F(1)− = ⇔ = (1)
x xF (x) g(e )e g(x 1)′ = − + , 20g (x) 2xf (x) x f (x) , 0 x e 1 x′ ′= + < < − < , άρα από β) 2x, x , f (x), f (x) 0′ >
οπότε ( )g (x) 0,g′ > 1 και θεωρώντας γνωστό ότι xe x 1 , x 0> + ≠ έχουμε x
x
g(e ) g(x 1) 0x 0 ,e 1 0
> + >
> > > άρα ( )x xg(e )e g(x 1) F (x) 0 , F και ''1 1''′> + ⇔ > −1 οπότε από (1) x 1=
μοναδική λύση ΘΕΜΑ 70
Δίνεται η f παραγωγίσιμη στο [ )1,+ ∞ με 1
1x
f (x) 0 , f (x) 2x f (xt)dt , x 1′ ≠ > >∫ και
λύσεις θεμάτων 18
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( ) ( ) 11 2 1 2
2
f (x )2 f (x ) f (x ) ln f (x )f (x ) 2 lnf (x )
− = + για κάθε 1 21 x x< <
α) 1u xt , du xdt , t u 1 , t 1 u xx
= = = → = = → = , οπότε 1 1 x
1 1 1x x
x f (xt)dt xf (xt)dt f (u)du= =∫ ∫ ∫ και
θεωρώντας x
1F(x) f (u)du , F (x) f (x)′= =∫ έχουμε
1
1x
f (x) 2x f (xt)dt F (x) 2F(x)′> ⇔ > ⇔∫
( )2x 2x 2xF (x) 2F(x) 0 e F (x) 2e F(x) 0 e F(x) 0− − − ′′ ′− > ⇔ − > ⇔ > οπότε αν 2xG(x) e F(x)−= τότε G (x) 0′ >
και ( )G 1 στο [ ) 2x1, , x 1 G(x) G(1) e F(x) 0 F(x) 0−+ ∞ > ⇔ > ⇔ > ⇔ > , οπότε f (x) 2F(x) 0> >
β) ( ) ( )1 zz
2
3 zf (t)dt 0 F 1 zz F 3 z 1 zz 3 z z z 2 0 z 2
+
+= ⇔ + = + ⇔ + = + ⇔ − + = ⇔ =∫ , εφόσον
F (x) f (x) 0′ = > από α) και άρα F( ) και ''1 1''−1 , άρα κύκλος με κέντρο την αρχή των αξόνων Ο και ακτίνα 2.
γ) ( ) ( ) 11 2 1 2
2
f (x )2 f (x ) f (x ) ln f (x )f (x ) 2 lnf (x )
− = + ⇔
[ ]( )1 2 1 2 1 22f (x ) 2f (x ) ln f (x ) ln f (x ) 2 ln f (x ) ln f (x )⇔ − = + + − ⇔ 2 2
1 2 1 2 1 22f (x ) 2f (x ) ln f (x ) ln f (x ) 2 ln f (x ) 2 ln f (x )⇔ − = − + − ⇔ 2 2
1 1 1 2 2 2ln f (x ) 2ln f (x ) 2f (x ) ln f (x ) 2 ln f (x ) 2f (x )⇔ + − = + − , οπότε θεωρώντας
[ ]21 2H(x) ln f (x) 2ln f (x) 2f (x) , x x , x= + − ∈ έχουμε 1 2H(x ) H(x )= και από Θ.Rolle υπάρχει
( )0 1 2x x , x∈ ώστε 0 00 0 0
0 0
f (x ) f (x )H (x ) 0 2ln f (x ) 2 2f (x ) 0f (x ) f (x )′ ′
′ ′= ⇔ ⋅ + − = ⇔
( )0f (x ) 0
00 0 0 0 0 0
0
2f (x ) ln f (x ) 1 f (x ) 0 ln f (x ) 1 f (x ) 0 ln f (x ) f (x ) 1f (x )
′ ≠′⇔ + − = ⇔ + − = ⇔ = − κι εφόσον ισχύει
ln x x 1≤ − με το '' ''= να ισχύει μόνο για x 1= προκύπτει ότι 0f (x ) 1=
δ)
x x x2 2
21 1 1 2
3 3x 1 x 1 x 1
(x 1) f (t)dt (x 1) f (t)dt f (t)dtx 1lim lim lim 1 f (1) f (1)
ln x ln x ln x ln x→ → →
− −− = = = ⋅ =
∫ ∫ ∫ διότι
00
x 1 DLH x 1 x 1
x 1 1lim lim lim x 11ln xx
→ → →
−= = = ,
x0
f συνεχής01
x 1 DLH x 1 x 1 στο1
f (t)dtf (x)lim lim lim xf (x) f (1)1ln x
x
→ → →= = =
∫
ΘΕΜΑ 71
Δίνονται [ )f ,g : 0, + ∞ → r δύο συναρτήσεις με την f συνεχή , 2
x xg(x) f (x) e x ln x 2 , x 02
= − − + + >
και g(x) 1e g(x) , x 0− = > α) g(x) 1 g(x)e g(x) e eg(x) , x 0− = ⇔ = > , θεωρώντας
λύσεις θεμάτων 19
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
x xh(x) e ex , x 0 , h (x) e e 0 x 1′= − > = − = ⇔ = και όπως φαίνεται από τον πίνακα μεταβολών η h για x 1= έχει ολικό ελάχιστο και ισχύει h(1) 0= μόνο όταν x 1= . Άρα
( )g(x)e eg(x) h g(x) 0 g(x) 1 , x 0= ⇔ = ⇔ = > , οπότε 2
x xf (x) e x ln x 12
= + − − για x 0> κι εφόσον f
συνεχής στο 0 έχουμε x 0
f (0) lim f (x) 0+→
= = διότι 2
x
x 0
xlim e 1 02+→
+ − =
και
( )DLHx 0 x 0 x 0 x 0
2
1ln x xlim x ln x lim lim lim x 01 1x x
+ + + +
∞ ∞
→ → → →= = = − =
− , άρα
2x xe x ln x 1 , x 0f (x) 2
0 , x 0
+ − − >=
=
β) ( )xf (x) e x ln x 1 0 , x 0,′ = + − − > ∈ + ∞ εφόσον xe 0 , ln x x 1 x 1 ln x 0 , x 0> ≤ − ⇔ − − ≥ > , άρα
εφόσον f συνεχής στο 0 ισχύει ( ) [ )f στο 0, + ∞1 και x 0 f (x) f (0) 0> ⇔ > =
γ) από β) f ''1 1''− άρα f (x) 0 f (0) x 0= = ⇔ = οπότε x 1
4
e
x
f (t) dt 0t
−
=∫ , f (t)t
συνεχής στο ( )0, + ∞ άρα
πρέπει ( )4 x 1x , e 0, x 0− ∈ + ∞ ⇔ ≠ που ισχύει για [ )x 1,∈ + ∞ , θεωρώντας
[ ) ( )x
1
f (t) f (x)q(x) dt , x 1, , q (x) 0 , qt x
′= ∈ + ∞ = >∫ 1 ))στο [ )1,+ ∞ και άρα ''1 1''− οπότε
( ) ( )x 1
4
4ex 1 4 x 1 4
x 1x
f (t) xdt 0 q e q x e x 1 0t e
−
− −−= ⇔ = ⇔ = ⇔ − =∫ ,
θεωρώντας [ )4 3
x 1 x 1x x (4 x)φ(x) 1 , x 1, , φ (x)
e e− −
−′= − ∈ + ∞ = , έχουμε
[ ] ( )1 2A 1, 4 , A 4,= = + ∞ και [ ]3
1 364 eφ(Α ) φ(1) ,φ(4) 0,
e −
= =
( )3
2 3x x 4
64 eφ(Α ) lim φ(x) , lim φ(x) 1,e+→+∞ →
−= = −
κι εφόσον 1 20 φ(Α ) , 0 φ(Α )∈ ∈ έχει δύο ακριβώς ρίζες
μια την 1x 1= και 2x 4>
δ) ( ) ( )
3 3 3x x x3 3
30 0 0 3
3 3 xx 0 x xx 0 x 0
x f (t)dt x f (t)dt f (t)dtxlim lim lim 1 0 0e 1 ημxe 1 ημx e 1 ημx+ +→ → →
= = = ⋅ = − − −
∫ ∫ ∫ εφόσον
( )
xx0 00 0 00
x xDLH DLHx 0 x 0 x 0 x 0 x 0
f (t)dtf (t)dtx 1 f (x) f (0)lim lim 1 , lim lim lim 0
e 1 e ημx συνx 1ημx+ + + + +
→ → → → →
′ = = = = = =
− ′
∫∫
ΘΕΜΑ 72
Δίνεται ( )f : 0, + ∞ → r μια συνάρτηση παραγωγίσιμη με ef (1)2e 1
=−
και ισχύει
( ) ( )t t1 t e f (t) 1 e f (t) 0 , t 0− −′+ − + + = >
λύσεις θεμάτων 20
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
α) η ισότητα γίνεται ( )t t e 1f (t)(1 t e 0 f (t)(1 t e ) c , t 1 , 2 c c 12e 1 e
− − ′+ − = ⇔ + − = = − = ⇔ = −
( )( ) ( )
t
2t t
1 1 ef (t) , f (t) 0 , άρα f στο 0,1 t e 1 t e
−
− −
+′= = − < + ∞+ − + −
2 , tt 0 t 0
1lim f (t) lim1 t e+ + −→ →
= = +∞+ −
εφόσον ( )t
t 0lim 1 t e 0
+
−
→+ − = και θεωρώντας [ )t tg(t) 1 t e , t 0, , g (t) 1 e 0 ,− −′= + − ∈ + ∞ = + > και άρα
g (0, )tt 0 g(t) g(0) 1 t e 0
+∞−> ⇔ > ⇔ + − >
1, tt t
1lim f (t) lim 01 t e−→+∞ →+∞
= =+ −
εφόσον ( )tlim 1 t→+∞
+ = +∞ και
t
tlim e 0−
→+∞= , άρα ( )f (A) 0,= + ∞
β) εφόσον f γνησίως φθίνουσα είναι αντιστρέψιμη , θέτοντας 1f (t) u f (u) t− = ⇔ = κι εφόσον
u 0lim f (u)
+→= +∞ όταν 1
t u 0t τότε u 0 ,άρα lim f (t) lim u 0
+
+ −
→+∞ →→ +∞ → = = και τότε
1
t (DLH) (DLH)u 0 u 0 u 0 u 0
f (t) t u f (u) 1 f (u) f (u)lim lim lim lim lim 1 1t 1 f (u) 1 f (u) f (u)+ + + +
∞ ∞ − ∞ ∞
→+∞ → → → →
′ ′′+ + += = = = =
′ ′′− − ,
( )( )
t
2tu 0 u 0
1 elim f (u) lim
1 t e+ +
−
−→ →
− +′ = =
+ −
( )( )( )t
2tu 0
1lim 1 e1 t e+
−
−→− + = −∞
+ −
γ) για την ( ) [ ) ( ) [ )x
1F(x) f (t)dt , F (x) f (x) 0 , F στο 1, ,F (x) f (x) 0 , F στο 1,′ ′′ ′ ′= = > + ∞ = < + ∞∫ 1 2
η ανισότητα γίνεται ( ) ( )3 2 3 2 2xF(x) F(x ) x 1 F(x ) F(x ) F(x ) x F(x ) F(x)+ < + ⇔ − < − κι εφόσον
2 3 3 2x 1 , x x x x x 0> < < ⇔ − > έχουμε ( )23 2
3 2 3 2
x F(x ) F(x)F(x ) F(x )x x x x
−−< ⇔
− −
3 2 2
3 2 2F(x ) F(x ) F(x ) F(x)
x x x x− −
⇔ <− −
(1) , από Θ.Μ.Τ. υπάρχουν ( ) ( )2 2 31 2ξ x , x και ξ x , x∈ ∈ ώστε
2 3 2
1 22 3 2F(x ) F(x) F(x ) F(x )F (ξ ) , F (ξ )
x x x x− −′ ′= =− −
οπότε ( )
( ) ( )F
1 2 1 2ξ ξ F ξ F ξ′
′ ′< ⇔ > ⇔2
2 3 2
2 3 2F(x ) F(x) F(x ) F(x )
x x x x− −
⇔ >− −
που είναι η (1)
δ) t t t tt
1 1 10 t 1 1 t e t 0 e , ισχύει και 1 e 0 1 et 1 1 t e t
− − − −−< < < ⇔ + > + − > ⇔ > − − > ⇔ > ⇔
+ + −
0 te e 0 t t 0−⇔ > ⇔ > − ⇔ > , που ισχύει, όταν x 0 , x 2x> < οπότε έχουμε
[ ] [ ]2x 2x 2x 2x 2x
2x 2x
x xx x x x x
1 1 2x 1dt f (t)dt dt ln(t 1) f (t)dt ln t ln f (t)dt ln 2t 1 t x 1
+< < ⇔ + < < ⇔ < <
+ +∫ ∫ ∫ ∫ ∫ κι
εφόσον x x u 2
2x 1 2x 1lim 2 , lim ln lim ln u ln 2x 1 x 1→+∞ →+∞ →
+ += = =
+ + από κριτήριο παρεμβολής έχουμε ότι
2x
x xlim f (t)dt ln 2→+∞
=∫
ΘΕΜΑ 73
λύσεις θεμάτων 21
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
Δίνεται [ ]f : 0,1 → r παραγωγίσιμη με συνεχή παράγωγο και ( )1
2 2
0
1f (x) x f (x) dx f (1)3
′+ = −∫ .
Επιπλέον [ ]g : 0,1 → r παραγωγίσιμη με ( )g (0) 1 , g(α) g(1) α 1 , α 0,1′ < < + − ∈
α)
( )1 1 1 1 112 2 2 2 2 2
00 0 0 0 0
1f (x) x f (x) dx f (x)dx x f (x)dx f (x)dx x f (x) 2xf (x)dx f (1)3
′ ′ + = + = + − = − ⇔ ∫ ∫ ∫ ∫ ∫
( ) ( )131 1 1
2 2 2
0 0 00
xf (x) 2xf (x) dx f (1) f (1) f (x) 2xf (x) dx x dx3
⇔ − + = − ⇔ − = − ⇔
∫ ∫ ∫
( ) ( )1 1
22 2
0 0f (x) 2xf (x) x dx 0 f (x) x dx 0⇔ − + = ⇔ − =∫ ∫ (1) , εφόσον ( )2f (x) x 0− ≥ για να ισχύει η
(1) πρέπει ( )2f (x) x 0 f (x) x 0 f (x) x− = ⇔ − = ⇔ =
β) [ ]h(x) g(x) f (x) g(x) x , x 0,1= − = − ∈ , αν η h έχει ελάχιστο στο 0 θα ισχύει h(x) h(0)≥ ⇔ x 0 g(x) g(0)g(x) x g(0) g(x) g(0) x 1
x 0
> −⇔ − ≥ ⇔ − ≥ ⇔ ≥
− , όμως
x 0
g(x) g(0)lim g (0)x 0+→
− ′=−
, άρα g (0) 1′ ≥ ,
άτοπο γ) g(α) g(1) α 1 g(α) α g(1) 1 h(α) h(1)< + − ⇔ − < − ⇔ < , άρα η h δεν μπορεί να έχει ελάχιστο ούτε στο 1 αφού υπάρχει αποτέλεσμα h(α) μικρότερο από το h(1), όμως η h ως συνεχής σε κλειστό διάστημα έχει ελάχιστο που αφού δεν είναι στα άκρα θα είναι σε εσωτερικό σημείο 0x του διαστήματος [0,1] , οπότε από Θ. Fermat 0 0h (x ) 0 g (x ) 1′ ′= ⇔ = δ) εφόσον η g είναι κυρτή ή κοίλη, η g′ θα είναι γνησίως μονότονη
α 1 0 g(α) g(1)g(α) g(1) α 1 g(α) g(1) α 1 1 g (ξ) 1α 1
− < − ′< + − ⇔ − < − ⇔ > ⇔ >−
, από Θ.Μ.Τ. για την g στο [α,1] με
0 α ξ 1< < < , οπότε αν ( )g′ 2 τότε 0 ξ g (0) g (ξ) 1 g (0) g (ξ) 1′ ′ ′ ′< ⇔ > ⇔ > > > , άτοπο άρα ( )g′ 1 και η
g κυρτή. Η εφαπτομένη της g στο 0x είναι ε: 0 0 0 0 0y g(x ) g (x )(x x ) y x x g(x )′− = − ⇔ = − + κι εφόσον η g είναι κυρτή θα ισχύει 0 0 0 0g(x) x x g(x ) g(x) x g(x ) x≥ − + ⇔ − ≥ − με το " "= να ισχύει μόνο για
0x x= , άρα το 0x είναι η μοναδική λύση της εξίσωσης 0 0g(x) x g(x ) x− = − ΘΕΜΑ 74
Δίνεται f : →r r παραγωγίσιμη με ( )2 x 31 1f (0) , f (0) , f (x) 0 , f (x)f (x) 2 f (x) e f (x)2 4
′ ′′ ′= = − ≠ − = −
για κάθε x ∈ r και ( )g : 0, + ∞ → r με
x2
0x
0
t f (t)dtg(x) , x 0
tf (t)dt= >∫∫
α) ( ) ( )f (x ) 02 2x 3 2 x 4f (x)f (x) 2 f (x) e f (x) f (x)f (x) 2 f (x) f (x) e f (x)
≠
′′ ′ ′′ ′ ′− = − ⇔ − = − ⇔
λύσεις θεμάτων 22
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( ) ( )22
x x x4 2 2
f (x)f (x) 2 f (x) f (x) f (x) f (x)e e e cf (x) f (x) f (x)
′′′ ′ ′− ′ ′ ′⇔ = − ⇔ = − ⇔ = − +
για x 0= προκύπτει c 0=
οπότε ( )x x x2
f (x) 1 1e e e kf (x) f (x) f (x)
′′ ′= − ⇔ = ⇔ = +
, για x 0= προκύπτει k 1= και x1f (x)
e 1=
+
β) ( ) ( )
xx x xλ λ λ λ λxx x x x 00 0 0 0
e 11 1 e e eE dx dx 1 dx 1 dx x ln e 1e 1 e 1 e 1 e 1
′+ + − = = = − = − = − + = + + + +
∫ ∫ ∫ ∫
λλ ln(e 1) ln 2= − + + , ( ) ( )λ
λ λ λλλ λ λ u 1
elim λ ln(e 1) lim ln e ln(e 1) lim ln lim ln u 0e 1→+∞ →+∞ →+∞ →
− + = − + = = =+
εφόσον
x x
x xx DLH x x
e elim lim lim 1 1e 1 e
∞ ∞
→+∞ →+∞ →+∞= = =
+ ή θέτοντας ( )λe 1 u λ ln u 1+ = ⇔ = − και ( )λ
λlim λ ln(e 1)→+∞
− + =
( )u u
u 1lim ln(u 1) ln u lim ln ln1 0u→+∞ →+∞
−= − − = = = οπότε
λlim Ε(λ) ln 2→+∞
=
γ)
x x2 2
x x0 0 2
2 2x x 0 0
0 0
x f (x) tf (t)dt xf (x) t f (t)dtxf (x)g (x) x tf (t)dt t f (t)dt
tf (t)dt tf (t)dt
− ′ = = −
∫ ∫∫ ∫
∫ ∫=
( )x
2x 0
0
xf (x) tf (t) x t dt 0tf (t)dt
= − >
∫∫
εφόσον f (t) 0 , 0 t x> ≤ ≤ άρα ( ) ( )g στο 0,+ ∞1
δ) θεωρούμε [ ]x x
1 3Η(x) x 2 g(t)dt g(t)dt , x 2,3= − + + ∈∫ ∫ ,
3
1H(3) 1 g(t)dt 0= + >∫ διότι g(t) 0> και
για x 1
xΦ(x) g(t)dt , Φ (x) g(x 1) g(x) 0
+
′= = + − >∫ εφόσον ( )g 1 , άρα Φ ( )1 οπότε
2 2 2 3
1 3 1 2H(2) g(t)dt g(t)dt g(t)dt g(t)dt Φ(1) Φ(2) 0= + = − = − <∫ ∫ ∫ ∫ εφόσον Φ ( )1 οπότε από
Θ.Bolzano υπάρχει ( )α 2,3∈ ώστε Η(α) 0= κι εφόσον ( )Η (x) 1 2g(x) 0 , H′ = + > 1 το α είναι
μοναδικό. ΘΕΜΑ 75
Δίνεται ( )f : 0, + ∞ → r συνεχής με f (x)f (x) ln x , x 0x
= + >
α) ( ) ( )x ln xxf (x) x ln x f (x) f (x) , x 0,1 1,x 1
= + ⇔ = ∈ ∪ + ∞−
, f συνεχής στο 1 άρα x 1
f (1) lim f (x)→
= =
( )00
x 1 DLH x 1
x ln xlim lim ln x 1 1x 1
→ →= = + =
−, οπότε ( ) ( )x ln x , x 0,1 1,
f (x) x 11 , x 1
∈ ∪ + ∞= − =
λύσεις θεμάτων 23
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
β) ( )
( ) ( )2ln x x 1f (x) 0 , x 0,1 1,
x 1− +′ = − > ∈ ∪ + ∞−
εφόσον ln x x 1≤ − για κάθε x 0 με το " " να> =
ισχύει για x 1=
( )
2
32x ln x x 1f (x)
x x 1− +′′ =−
, θεωρώντας
( )2h(x) 2x ln x x 1 , x 0 , h (x) 2 ln x x 1 0 , 0 x 1′= − + > = − + < < ≠
( )3x 1 0h2x 1 h(x) h(1) 2x ln x x 1 0 f (x) 0
− >
′′> ⇔ < ⇔ − + < ⇔ <2
( )3x 1 0h
20 x 1 h(x) h(1) 2x ln x x 1 0 f (x) 0− <
′′< < ⇔ > ⇔ − + > ⇔ <2
( ) ( )
0 00 0
2x 1 x 1 x 1 DLH x 1 DLH x 1
x ln x 1f (x) f (1) x ln x x 1 ln x 1 1x 1f (1) lim lim lim lim limx 1 x 1 2 x 1 2x 2x 1
→ → → → →
−− − +−′ = = = = = =− − −−
( )2
x 1 x 1
ln x x 1 12x 1f (x) f (1) 1f (1) lim lim
x 1 x 1 3→ →
− +− −
−′ ′−′′ = = = = −− −
LL
( )DLHx 0 x 0 x 0 x 0
2
1ln x xlim x ln x lim lim lim x 01 1x x
+ + + +
∞ ∞
→ → → →= = = − =
− άρα ( )
x 0 x 0
1lim f (x) lim x ln x 1 0 0x 1+ +→ →
= = − ⋅ =−
και
x x
xlim f (x) lim ln xx 1→+∞ →+∞
= = +∞−
οπότε ( )f (A) 0,= + ∞
γ) θεωρώντας x
1F(x) f (t)dt= ∫ , με F (x) f (x) 0 , F (x) f (x) 0′ ′′ ′= > = > για 1x > , η ανισότητα γίνεται
( )
x
xx 1 01
1
2 tf (t)dt 2F(x)F(x) x 1 F(x) 2 tf (t)dt , x 1
x 1
− >−
< ⇔ + < >−
∫∫ και αν
( ) [ )x
1G(x) x 1 F(x) 2 tf (t)dt , x 1,= + − ∈ + ∞∫ , G (x) F(x) F (x)(1 x) ,′ ′= + − G (x) f (x)(1 x) 0′′ ′= − <
( ) [ )G στο 1, , x 1 G (x) G (1) G (x) 0 ,′ ′ ′ ′+ ∞ > ⇔ < ⇔ <2
( ) [ ) ( )x
1G στο 1, , x 1 G(x) G(1) G(x) 0 x 1 F(x) 2 tf (t)dt+ ∞ > ⇔ < ⇔ < ⇔ + < ∫2
δ) θεωρώντας 3
2
x 1
xH(x) f (t)dt
+
= ∫ η εξίσωση γίνεται H(x) H(2) 0 H(x) H(2)− = ⇔ =
( )3 2H (x) x 3xf (x 1) 2f (x ) 0′ = + − > διότι ( )
( ) ( ) ( ) ( )f
3 3 2 3 23 2x 1 , x 1 x x f x 1 f x 0 3xf x 1 2f x
x 1 3x 3 2 3x 2 0
> + > > ⇔ + > > ⇔ + > > ⇔ > > ⇔ > >
1
οπότε H ( )1 και "1 1"− και η
x 2= μοναδική λύση
λύσεις θεμάτων 24
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 76
Δίνεται f : →r r παραγωγίσιμη με f (0) 1= και
x 2h x
x x h2h 0
f (t)dt 2 f (t)dtlim 2xf (x) , x
h
+
+
→
+= ∈
∫ ∫r και
( )g(x) x 1 ln x= −
α) θεωρώντας x
0F(x) f (t)dt , F (x) f (x)′= =∫ το όριο γίνεται
00
2h 0 DLH
F(x 2h) F(x) 2F(x) 2F(x h)limh
→
+ − + − +=
h 0 h 0 h 0
2F (x 2h) 2F (x h) f (x 2h) f (x h) f (x 2h) f (x) f (x) f (x h)lim lim lim2h h h→ → →
′ ′+ − + + − + + − + − += = = =
h 0
f (x 2h) f (x) f (x h) f (x)lim 2f (x) f (x) f (x)h h→
+ − + − ′ ′ ′= − = − =
, διότι f παραγωγίσιμη άρα
h 0
f (x h) f (x)f (x) limh→
+ −′ = και u 2h
h 0 (u 0) u 0
f (x 2h) f (x) f (x u) f (x)lim lim 2f (x)1h u2
=
→ → →
+ − + − ′= = , οπότε έχουμε
( ) ( ) ( )2 2 2 22 x x x xf (x) 2xf (x) f (x) x f (x) 0 e f (x) e f (x) 0 e f (x) 0 e f (x) c− − − −′ ′′′ ′ ′= ⇔ − = ⇔ + = ⇔ = ⇔ =
για x 0= προκύπτει c 1= άρα 2xf (x) e=
β) θεωρώντας ( )2x
x
1F(x) f (t)dt , F (x) f (x) e 0 , F′= = = >∫ 1 , η εξίσωση γίνεται
( )( )F
F"1 1"G(x) 0 F g(x) 0 F(1) g(x) 1
−= ⇔ = = ⇔ =
1 ή εφόσον 0)t(f > αν g(x) 1≠ τότε G(x) 0 αν g(x) 1> >
και G(x) 0 αν g(x) 1< < άρα ( ) x 1G(x) 0 g(x) 1 x 1 ln x 1 , g (x) ln x ,x−′= ⇔ = ⇔ − = = + αν
x 1x 1 τότε 0 , ln x 0x−
> > > και άρα g (x) 0′ > , ανίστοιχα αν
1x0 << τότε 0)x(g <′ , επομένως
( ] ( ) ( ) ) [ )1 1 x 0A 0,1 , g , g A g(1) , lim g(x) 0,
+→
= = = + ∞2 ,
( ) ( ) ( ) ( ) ( )2 2 xx 1A 1, , g , g A lim g(x) , lim g(x) 0,
+ →+∞→= +∞ = = +∞1
1 21 g(A ) , 1 g(A )∈ ∈ κι εφόσον g γνησίως μονότονη σε κάθε ένα απ’ αυτά τα διαστήματα υπάρχουν
μοναδικά ( ] ( )1 1 2 2x A 0,1 , x A 1,∈ = ∈ = + ∞ ώστε 1 2 1 2g(x ) 1 και g(x ) 1 G(x ) G(x ) 0= = ⇔ = = , οπότε
για την [ ]1 2G(x)H(x) , x x , x
x= ∈ ισχύουν προϋποθέσεις Θ. Rolle άρα υπάρχει ( )21 x,xξ∈ ώστε
0ξ)(H =′ 2G (ξ)ξ G(ξ) 0 G (ξ)ξ G(ξ) 0
ξ′ − ′⇔ = ⇔ − = (1) , αν ε: y G(ξ) G (ξ)(x ξ)′− = − η εφαπτομένη
της G στο σημείο Μ(ξ,G(ξ)) για να περνάει από την αρχή Ο(0,0) αρκεί 0 G(ξ) G (ξ)(0 ξ)′− = − ⇔ G (ξ)ξ G(ξ) 0′⇔ − = που ισχύει από (1)
λύσεις θεμάτων 25
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
γ) η ανίσωση γίνεται xx e
2 2x
0 0x f (t)dt e f (t)dt<∫ ∫ και θεωρώντας
x2
0Q(x) x f (t)dt= ∫ παίρνει τη μορφή
xQ(x) Q(e )< , όμως x
0Q (x) x 2 f (t)dt xf (x) ′ = +
∫ με Q (x) 0 όταν x 0′ > > , όταν
2
xx
0x 0 , xe xf (x) 0 , 2 f (t)dt 0< = < <∫ οπότε {
x
0( )
( )
x 2 f (t)dt xf (x) Q (x) 0−
−
′+ = >
∫144424443 και 0)0(Q =′ άρα η Q
είναι γνησίως αύξουσα ( )1 στο r , οπότε αρκεί να δείξουμε xx e< που ισχύει όπως φαίνεται από τις
γραφικές τους παραστάσεις που δίνινται στις βασικές συναρτήσεις ή θεωρώντας την xφ(x) e x , x= − ∈ r και μελετώντας την μονοτονία της
δ) θεωρώντας x α
0 0K(x) f (t)dt , K (x) f (x) 0 , K(α) f (t)dt′= = > =∫ ∫ , από Θ.Μ.Τ. υπάρχει ( )θ 0,α∈
ώστε Κ(α) Κ(0) Κ(α)Κ (θ) f (θ) αf (θ) Κ(α)α 0 α
−′ = ⇔ = ⇔ =−
οπότε η ανισότητα γίνεται
f (θ) 0αf (θ) θf (θ) α θ
>
> ⇔ > που ισχύει εφόσον ( )θ 0,α∈
ΘΕΜΑ 77 Δίνεται [ ]f : 0,α → r μια συνάρτηση συνεχής με f (0) 0= και f (x) 0′ > για κάθε ( )x 0,α∈
α) ( ) [ ]f στο 0,α1 άρα "1 1"− και αντιστρέψιμη με [ ]1ff (Α) Α 0, f (α)−= =
[ ]1
f (x) x x xx10
0 0 0 0
u f (t ) f (u) tdt f (u)du ,f "1 1"t 0,f (u) 0 f (0) u 0t f (x) , f (u) f (x) u x
f (t)dt uf (u)du uf (u) f (u)du xf (x) f (u)du
−
−
= ⇔ =′= −
= = = ⇔ == = ⇔ =
′= = − = −∫ ∫ ∫ ∫1442443, οπότε
x f (x) x x1
0 0 0 0f (t)dt f (t)dt f (t)dt xf (x) f (u)du xf (x)−+ = + − =∫ ∫ ∫ ∫ , [ ]x 0,α∈
β) θεωρώντας την [ ]x y
1
0 0h(y) f (t)dt f (t)dt xy , y 0, f (α)−= + − ∈∫ ∫ έχουμε 1h (y) f (y) x 0−′ = − = ⇔
1f (y) x f (x) y−⇔ = ⇔ = , ( )
( )f
1 1h (y) 0 f (y) x f f (y) f (x) y f (x)− −′ > ⇔ > ⇔ > ⇔ >1
, αντίστοιχα
h (y) 0 y f (x)′ < ⇔ < , h(y) h(f (x)) 0≥ = διότι ( )x f (x) από (α)
1
0 0h f (x) f (t)dt f (t)dt xf (x)−= + − =∫ ∫
xf (x) xf (x) 0= − = δηλ. x y
1
0 0f (t)dt f (t)dt xy−+ ≥∫ ∫
γ) ( )1
y yf (x) t1 1
f (t ) x 0 0g f (x) x g(t) f (t) , y 0 οπότε g(t)dt f (t)dt
−
=− −
=≥ ⇔ ≥ ≥ ≥ ⇔∫ ∫
x y x y x y1
0 0 0 0 0 0f (t)dt g(t)dt f (t)dt f (t)dt xy από β) άρα f (t)dt g(t)dt xy−⇔ + ≥ + ≥ + ≥∫ ∫ ∫ ∫ ∫ ∫
λύσεις θεμάτων 26
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
δ) για [ ]α 2 , f (A) 0, f (2)= = , αν ( )3 2g(x) x x , g (x) 3x 1 0 ,g′= + = + > 1
( )3f (x) f (x) x g f (x) x+ ≥ ⇔ ≥ , για ( )( )
[ ]g
x 2 , g f (2) 2 g(1) f (2) 1 δηλ. 1 0, f (2)= ≥ = ⇔ ≥ ∈1
από γ) για [ ] [ ]x 2 0,2 , y 1 0, f (2)= ∈ = ∈ έχουμε 2 1
0 0f (t)dt g(t)dt 2+ ≥ ⇔∫ ∫
( )14 22 1 2 2 2
3
0 0 0 0 00
t t 5f (t)dt t t dt 2 f (t)dt 2 f (t)dt 4 f (t)dt 54 2 4
⇔ + + ≥ ⇔ + + ≥ ⇔ ≥ ⇔ ≥
∫ ∫ ∫ ∫ ∫
ΘΕΜΑ 78 Δίνεται ( )f : 1,− + ∞ → r παραγωγίσιμη με ( )e αxf (x) 1 x e , α 0= + − >
α) ( )e αxf (x) 1 x e 0 f (0)= + − ≥ = δηλ. η f για x 0= έχει ελάχιστο κι εφόσον παραγωγίσιμη στο 0 που
είναι εσωτερικό του ( )1,− + ∞ από Θ. Fermat f (0) 0′ =
( )( )
( )
e αx
e αx x 0
ex 0 x 0 αx
x 0
1 x elim , x 0
x1 x ef (x) f (0)f (0) lim limx 0 x 1 x e
lim , x 0x
+
−
→
→ →
→
+ − >
+ − − ′ = = = − + − − <
. όμως
( ) ( ) ( ) ( )0
e e eαx αx αx 0e 1 αx
x 0 x 0 x 0 DLH x 0
1 x e 1 x 1 1 e 1 x 1 e 1lim lim lim lim e(1 x) αe e αx x x x
−
→ → → →
+ − + − + − + − −= = − = + − = −
οπότε e α e α 2 e α 0 α e− = − − ⇔ − = ⇔ =
β) ( ) ( ) ( ) ( )e e e ex x ex exe x 1 0 e x 1 e x 1 x 1 e 0≥ + > ⇔ ≥ + ⇔ ≥ + ⇔ + − ≤ , άρα
( ) ( )e eex exf (x) 1 x e e 1 x , x 1= + − = − + > −
γ) ( ) ( )( )e 1 e 1ex exf (x) e e e 1 x e e 1 x− −′ = ⋅ − + = − + , από β) ( )eexe x 1≥ + κι εφόσον ( ) ( )e e 1x 1 x 1 −+ ≥ + ⇔
( ) ( ) ( )( )ee 1 x 0
e ex 1 1 1x 1 x 1 1 0 1 x 0x 1 x 1 x 1
+ >+ ⇔ + ≥ ⇔ + − ≥ ⇔ ≥ ⇔ ≥ + + + έχουμε ( )e 1exe x 1 , x 0−> + > άρα
( )( ) ( )e 1exf (x) e e 1 x 0 , x 0,−′ = − + > ∈ + ∞ και ( ) [ )f στο 0, + ∞1
δ) αν x 2
xG(x) f (t)dt
+
= ∫ η εξίσωση γίνεται 3 5
1 3f (t)dt f (t)dt 2G(x) G(1) G(3) 2G(x)+ = ⇔ + =∫ ∫ οπότε
θεωρώντας την H(x) 2G(x) G(1) G(3)= − − έχουμε H(1) G(1) G(3) , H(3) G(3) G(1)= − = −
x 2 x 2 x
x 1 1G (x) f (t)dt f (t)dt f (t)dt f (x 2) f (x) 0
+ +′ ′ ′ = = − = + − > ∫ ∫ ∫ εφόσον ( ) [ )f στο 0, + ∞1 και
x 2 x+ > , άρα ( )G και G(1) G(3)<1 οπότε H(1) G(1) G(3) 0 , H(3) G(3) G(1) 0= − < = − > και από
Θ.Bolzano υπάρχει ( )5 α 2
1 αα 1,3 ώστεΗ(α) 0 G(1) G(3) 2G(α) f (t)dt 2 f (t)dt
+
∈ = ⇔ + = ⇔ =∫ ∫
λύσεις θεμάτων 27
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( )Η (x) 2 f (x 2) f (x) 0′ = + − > άρα ( )Η 1 στο [1,3] και συνεπώς το α είναι μοναδικό
ΘΕΜΑ 79
Δίνεται [ ]f : 0,1 → r συνεχής συνάρτηση με [ ]x
2ef (x) , x 0,1
1 x≥ ∈
+ και ( )
12
01 x f (x)dx e 1+ = −∫
α) αν ισχύει ( ) [ ]x
2 x2
ef (x) 0 f (x) 1 x e 0 , x 0,11 x
− ≥ ⇔ + − ≥ ∈+
και το " "= δεν ισχύει για κάθε
[ ]x 0,1∈ τότε ( )( ) ( )1 1 1
2 x 2 x
0 0 0f (x) 1 x e dx 0 f (x) 1 x dx e dx e 1 e 1+ − > ⇔ + > ⇔ − > −∫ ∫ ∫ , άτοπο, άρα
πρέπει [ ]x
2ef (x) , για κάθε x 0,1
1 x= ∈
+
β) ( )( )
( )2x
22
e x 1f (x) 0 , x 0,1
1 x
−′ = > ∈
+, άρα ( ) ef στο [0,1] με f (0) 1 και f (1)
2= =1 οπότε
2e)x(f1 ≤≤ και
1 1 1 1
0 0 0 0
e e1dx f (x)dx dx 1 f (x)dx2 2
≤ ≤ ⇔ ≤ ≤∫ ∫ ∫ ∫ (1)
( ) ( )x
x 2x x 2 2
2x 2x e 2x2xe 1 f (x) f (x) f (x) f (x) f (x) ln(x 1) f (x)e e 1 x x 1
− ′+ = + = + = + = + ++ +
( ) ( )1 1 1 11x 2 2
00 0 0 02xe 1 f (x)dx ln(x 1) f (x) dx ln(x 1) f (x)dx ln 2 f (x)dx− ′ + = + + = + + = + ∫ ∫ ∫ ∫ και από
(1) έχουμε ( )1 1
x
0 0
e e1 ln 2 ln 2 f (x)dx ln 2 ln(2e) 2xe 1 f (x)dx ln 22 2
−+ ≤ + ≤ + ⇔ ≤ + ≤ +∫ ∫
γ) θεωρώντας x
0F(x) f (t)dt , F (x) f (x)′= =∫ η εξίσωση γίνεται ( ) ( ) ( )
32 2
2 1 xF x F x
3x−
′= ⇔
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )( )( )x 0
2 3 2 2 2 3 2 2 33xF x 2 1 x F x 3x F x 2x x 1 F x 0 F x x 1 0≠ ′′ ′⇔ = − ⇔ + − = ⇔ − = (2) άρα
θεωρώντας ( )( ) [ ]2 3G(x) F x x 1 , x 0,1= − ∈ έχουμε G(0) G(1) 0= = κι εφόσον G παραγωγίσιμη από Θ.
Rolle υπάρχει ( )α 0,1∈ ώστε
( ) ( ) ( ) ( ) ( )23 3α(2)
2 2 2
0
2 1 α 2 1 αG (α) 0 F α F α f (t)dt f α
3α 3α− −
′ ′= ⇔ ⇔ = ⇔ =∫… (3)
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )2α(3) α 0
3 2 2 2 2 2 2 2
0
3αβ 0,α , ώστε 1 α f (α ) 3α βf β f (t)dt 3α βf β F α α 2βf β2
>
∈ − = ⇔ = ⇔ = ⋅ ⇔∫
( ) ( ) ( ) ( )( )2
2 2 2F α
β f β F βα
′′= = , οπότε θεωρώντας ( ) ( )( ) ( )2 2 2 2H(x) F x με H (x) F x x f x 2x′′ ′= = = από
Θ.Μ.Τ. υπάρχει
( ) ( ) ( ) ( )22 α (3)
2 2
0
F αΗ(α) Η(0)β 0,α ώστε H (β) 2β f β α 2β f β f (t)dtα 0 α
−′∈ = ⇔ ⋅ = ⇔ ⋅ ⋅ = ⇔− ∫
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )3
2 2 2 2 3 22 1 α
α 2β f β f α 3α β f β 1 α f α3α−
⇔ ⋅ ⋅ = ⇔ ⋅ = −
λύσεις θεμάτων 28
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
δ) ( )
( )( )
( )
( )x6
60
4 4 4x 0 xx xx 0 x 0
2
ln 1 xF(x)x f (t)dt ln 1 x x F(x) ln 1 x x xlim lim lime x 1e x 1 e x 1
x
+ +→ → →
+⋅ + ⋅⋅ ⋅ += =
− −− − − −
∫ (4)
x 0 x 0
F(x) F(x) F(0)lim lim F (0) f (0) 1x x 0+ +→ →
− ′= = = =−
( )
0(u 1 x) 0
DLHx 0 u 1 u 1u 1
ln(1 x) ln u 1lim lim lim 1x u 1 u+ + ++
= +
→ → →→
+= = =
−
0 0x x x0 0
2 DLH DLHx 0 x 0 x 0
e x 1 e 1 e 1lim lim limx 2x 2 2+ + +
→ → →
− − −= = = , οπότε από (4) 4
1 1 1612
⋅= =
ΘΕΜΑ 80
Δίνεται η συνάρτηση
xe 1 , x 0f (x) x1 , x 0
−>=
=
α)
x0 0
x x x0 0
2 DLH DLHx 0 x 0 x 0 x 0 x 0
e 1 1f (x) f (0) e 1 x e 1 e 1xf (0) lim lim lim lim limx 0 x x 2x 2 2+ + + + +
→ → → → →
−−− − − −′ = = = = = =
− οπότε
x x
2xe e 1 , x 0
xf (x)1 , x 02
− +>′ =
=
, (ε): 1y f (0) f (0)(x 0) y x 12
′− = − ⇔ = +
θεωρώντας [ )x xg(x) xe e 1 , x 0,= − + ∈ + ∞ έχουμε xg (x) xe 0 , x 0′ = > > , οπότε ( ) [ )g στο 0, + ∞1
και x xx 0 g(x) 0 xe e 1 0> ⇔ > ⇔ − + > , άρα και [ )f (x) 0 , x 0,′ > ∈ + ∞ δηλ.
( ) [ )f και "1 1" στο 0,− + ∞1 οπότε η f αντιστρέψιμη, x
x
x x DLH x
e 1lim f (x) lim lim ex
∞ ∞
→+∞ →+∞ →+∞
−= = = +∞ , άρα
) [ )1f xA f (A) f (0) , lim f (x) 1,−
→+∞= = = + ∞ (f παραγωγίσιμη στο 0 άρα και συνεχής)
β) 2x 1 x
x 1f (t)dt f (t)dt
−
=∫ ∫ , κατ’ αρχήν εφόσον f συνεχής στο [ )0,+ ∞ πρέπει
[ )
[ )
1, x 0,1και x2
x ,2x 1 0,
∈ + ∞
⇔ ≥ − ∈ + ∞
, θεωρώντας 2x 1 x
x 1
1F(x) f (t)dt f (t)dt , x2
−
= − ≥∫ ∫ έχουμε
( )1 2x 1 x 2x 1 x
x 1 1 1 1F (x) f (t)dt f (t)dt f (t)dt f (t)dt 2 f (t)dt 2 f (2x 1) f (x)
− −′ ′ ′ = + − = − = − − ∫ ∫ ∫ ∫ ∫
λύσεις θεμάτων 29
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
F (1) 0′ = , για ( )f ( )
x 1 2x 1 x f 2x 1 f (x) F (x) 0′> ⇔ − > ⇔ − > ⇔ >1
, για f ( )1 x 1 0 2x 1 x 1
2≤ < ⇔ ≤ − < < ⇔
1( )f 2x 1 f (x) F (x) 0′− < ⇔ < δηλ. η F
για x 1= έχει ολικό ελάχιστο το F(1) 0= και άρα η x 1= μοναδική λύση της εξίσωσης
2 4 2 2 4 2 4
2 4 4 2 4
2x 1 2x 1 x 1 2(x 1) 1 2(x 1) 1 x 1 x 1
x 1 x 1 x 1 x 1 x 1 1 1f (t)dt f (t)dt f (t)dt f (t)dt f (t)dt f (t)dt f (t)dt
+ + + + − + − + +
+ + + + +− > ⇔ − > − ⇔∫ ∫ ∫ ∫ ∫ ∫ ∫
( ) ( )2 2 4 4
2 4
2(x 1) 1 x 1 2(x 1) 1 x 12 4
x 1 1 x 1 1f (t)dt f (t)dt f (t)dt f (t)dt F x 1 F x 1
+ − + + − +
+ +⇔ − > − ⇔ + > +∫ ∫ ∫ ∫
2 4x 1, x 1 1+ + ≥ , ( ) [ )F στο 1,+ ∞1 άρα
( )2x 0
2 4 2 2 2
x 0x 1 x 1 x 1 x 0 1 x 0 1 x 1 με x 0
>
≠+ > + ⇔ − > ⇔ − > ⇔ − < < ≠ δηλ. ( ) ( )x 1,0 0,1∈ − ∪
γ) θεωρώντας x
0Q(x) f (t)dt , Q (x) f (x)′= =∫ από Θ.Μ.Τ. υπάρχει ( )β 0,α ,α 0∈ > ώστε
( )
α
β α(β 0)0 β
0
f (t)dtQ(α) Q(0) Q(α) e 1 αQ (β) f (β) f (t)dt e 1α 0 α β α β
>− −′ = ⇔ = ⇔ = ⇔ = −−
∫∫ (1) , οπότε η ανίσωση
γίνεται ( )( )
( ) ( )
β
β 0 β 0α (1)β β β
e 1 00
α αf (t)dt e 1 e 1 e 1 1 α ββ β
> >
− >> − ⇔ − > − ⇔ > ⇔ >∫ που ισχύει εφόσον ( )β 0,α ,α 0∈ >
δ) πρέπει [ )x ,2x 0, x 0∈ + ∞ ⇔ ≥ , 2x 0 2x
x x 0f (t)dt f (t)dt f (t)dt Q(2x) Q(x)= + = −∫ ∫ ∫ , η συνάρτηση Q
είναι παραγωγίσιμη άρα συνεχής στο 0 οπότε ( )2x
x 0 x 0xlim f (t)dt lim Q(2x) Q(x) Q(2 0) Q(0) 0
+→ →= − = ⋅ − =∫
ΘΕΜΑ 81 Δίνεται f : →r r συνάρτηση δύο φορές παραγωγίσιμη με f (x) 0′ ≠ για κάθε x ∈ r και ισχύει
2h 0
0 h2h 0
f (t)dt 2 f (t)dtlim 1
h→
+=
∫ ∫. Θεωρούμε επιπλέον τις συναρτήσεις
1
0F(x) xf (tx)dt , x= ∈∫ r ,
G(x) F(x) x , x= − ∈ r παραγωγίσιμη και x
0
xH(x) F(t)dt xF2
= − ∫ , [ )x 0,∈ + ∞
α) 1 xu tx
du xdt0 0F(x) xf (tx)dt f (u)du
=
== =∫ ∫ , οπότε F (x) f (x) , F (x) f (x) 0′ ′′ ′= = ≠ κι εφόσον f ′ συνεχής αφού
η f δύο φορές παραγωγίσιμη , θα διατηρεί σταθερό πρόσημο.
( )2h 0
00
0 h2 2h 0 h 0 DLH h 0 h 0
f (t)dt 2 f (t)dt F (2h) 2h 2F (h)F(2h) 2F(h) f (2h) f (h)lim lim lim limh h 2h h
→ → → →
+ ′′ ′−− −= = = =
∫ ∫
h 0
f (2h) f (0) f (h) f (0)lim 2f (0) f (0) f (0)h h→
− − ′ ′ ′− = − =
εφόσον h 0
f (h) f (0)f (0) limh 0→
−′ =−
και
λύσεις θεμάτων 30
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
(u 2h)
h 0 (u 0) u 0 u 0
f (2h) f (0) f (u) f (0) f (u) f (0)lim lim lim 2 2f (0)uh u 02
=
→ → → →
− − − ′= = =−
άρα f (0) 1′ = κι εφόσον f ′ διατηρεί
πρόσημο θα είναι f (x) 0′ > δηλ. F (x) 0′′ > οπότε F κυρτή β) G(x) F(x) x 0 G(0)= − ≥ = , δηλ. η G για x 0= έχει ελάχιστο κι εφόσον είναι παργωγίσιμη από
Θ.Fermat θα ισχύει G (0) 0′ = , x 0
x 0 x 0
x 0
F(x) xlimxF(x) xG(x) G(0)G (0) lim lim
x 0 x F(x) xlimx
+
−
→
→ →
→
−−− ′ = = = − − −
, όμως
( ) ( )00
x 0 DLH x 0 x 0
F(x) xlim lim F (x) 1 lim f (x) 1 f (0) 1x
→ → →
− ′= − = − = − (1) , άρα ( )f (0) 1 f (0) 1 f (0) 1− = − − ⇔ = ή
(1)
x 0 x 0 x 0 x 0
F(x) xG(x) G(0) G(x) F(x) xG (0) lim lim lim lim f (0) 1 0 f (0) 1x 0 x x x+ + +→ → → →
−− −′ = = = = = − = ⇔ =−
,
Η εφαπτομένη της FC στο x 0= είναι δ: y F(0) F (0)(x 0) y x′− = − ⇔ = κι εφόσον η F είναι κυρτή, η FC είναι πάνω από την δ: y x= και η δ//ε: y x 1= − , άρα η ελάχιστη απόσταση των σημείων της FC από την ευθεία ε θα είναι
( )( )
ελαχ 22
0 0 1 1 2d d O,ε221 1
− −= = = =
+ −
γ) x x xΗ (x) F(x) F F2 2 2
′ ′= − −
, εφόσον x 0> από Θ.Μ.Τ. στο x , x2
υπάρχει xξ , x2
∈
ώστε
( )( ) ( )
( ) ( )
x xF x F F x Fx x2 2F ξ F x F F ξx x 2 2x
2 2
− − ′ ′= = ⇔ − = −
(2) , από α) ( )F (x) 0,F′′ ′> 1 άρα
( ) ( )(2)x 0x x x x x x x x xξ x F F ξ F (x) F F ξ F (x) F F(x) F
2 2 2 2 2 2 2 2 2
> ′ ′ ′ ′ ′ ′ ′< < ⇔ < < ⇔ < < ⇔ < −
άρα
( ) [ )H (x) 0 ,H στο 0,′ > + ∞1 και 2 2
0 02 0 Η(2) Η(0) F(t)dt 2F(1) 0 F(t)dt 2F(1)> ⇔ > ⇔ − > ⇔ >∫ ∫
λύσεις θεμάτων 31
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
δ) η εξίσωση γίνεται α
0(α 1) F(t)dt αF(α 1) α 2− = − − +∫ οπότε θεωρώντας την συνάρτηση Φ στο [ ]1,2 με
x
0Φ(x) (x 1) F(t)dt xF(x 1) x 2= − − − + −∫ έχουμε
2
0Φ(1) F(0) 1 1 0 , Φ(2) F(t)dt 2F(1) 0= − − = − < = − >∫
από το γ) ερώτημα, άρα από Θ.Bolzano υπάρχει α ( )1,2∈ ώστε
Φ(α) 0= ⇔[ ]α α
0 0
α F(α 1) 1 2(α 1) F(t)dt αF(α 1) α 2 F(t)dt
α 1− − +
− = − − + ⇔ =−∫ ∫
ΘΕΜΑ 82
Δίνεται η συνεχής συνάρτηση [ ]f : 0,1 → r και οι συναρτήσεις x 1
0 0F(x) f (t)dt με F(x)dx 0= =∫ ∫ και
( ]x x
0 0
1f (t)dt tf (t)dt , x 0,1g(x) x
0 , x 0
− ∈= =
∫ ∫
α) η g είναι συνεχής στο ( ]0,1 ως πηλίκο και διαφορά παραγωγίσιμων συναρτήσεων x
0x 0
0
DLHx 0 x 0 x 00
tf (t)dt xf (x)lim f (t)dt 0 , lim lim 0 f (0) 0x 1+ + +
→ → →= = = ⋅ =
∫∫ οπότε
x 0lim g(x) 0 g(0)
+→= = και η g συνεχής
και στο 0
β) ( )
x x x x2
0 0 0 02 2 2
tf (t)dt x tf (t)dt x x f (x) tf (t)dt tf (t)dtg (x) f (x) f (x)
x x x
′ ′⋅ − ⋅ − ′ = − = − =∫ ∫ ∫ ∫
, ( ]x 0,1∈
γ) [ ]1 1 1 1 1 1
1
00 0 0 0 0 0
g(0) 0 , g(1) f (t)dt tf (t)dt f (t)dt tF (t)dt f (t)dt tF(t) F(t)dt′= = − = − = − + =∫ ∫ ∫ ∫ ∫ ∫
( )1
0f (t)dt F(1) 0 0 F(1) F(1) 0= − − + = − =∫ , οπότε από Θ. Rolle υπάρχει ( )α 0,1∈ ώστε g (α) 0′ = ⇔
α
α0
20
tf (t)dt0 xf (x)dx 0
α⇔ = ⇔ =
∫∫
δ) θεωρώντας x
0G(x) tf (t)dt= ∫ η εξίσωση γίνεται ( )
β α2
0 0α 1 xf (x)dx β f (x)dx− = ⇔∫ ∫
( ) ( ) ( )22
G β F(α) F(α)α 1 G β β F(α) g (β)β α 1 α 1
′⇔ − = ⇔ = ⇔ =− −
οπότε για την g από Θ.Μ.Τ. στο [ ]α ,1 υπάρχει
( )β α ,1∈ ώστε
α α α
(γ)0 0 0
1f (t)dt tf (t)dt 0 f (t)dtg(α) g(1) F(α)αg (β)α 1 α 1 α 1 α 1
− −−′ = = = =− − − −
∫ ∫ ∫
λύσεις θεμάτων 32
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
ΘΕΜΑ 83
Δίνεται η συνεχής συνάρτηση ( )f : 0, + ∞ → r με x u
31 1
tf (t) 2f (t)f (x) e e dt du , x 0t
′ − = − + > ∫ ∫ και η
συνάρτηση ( )1xt
1F(x) 1 2t e dt , x 1= − ≥∫
α) f (1) e= , 2
3 4 2tf (t) 2f (t) t f (t) 2tf (t) f (t)
t t t
′′ ′− − = =
οπότε θεωρώντας u
31
tf (t) 2f (t)g(u) e dtt
′ −= + =∫
uu
2 2 2 21 1
f (t) f (t) f (u) f (u)e dt e e f (1)t t u u
′ = + = + = + − = ∫ έχουμε x
1f (x) e g(u)du= − ∫ και
1 1 1x x x
2 2 2f (x) f (x) f (x)f (x) g(x) f (x) f (x) 0 e f (x) e 0 e f (x) 0x x x
− − −′
′ ′ ′ ′= − ⇔ = − ⇔ + = ⇔ + = ⇔ = ⇔
1 1x xe f (x) c f (x) c e
−⇔ = ⇔ = ⋅ , f (1) e c e e c 1= ⇔ ⋅ = ⇔ = και άρα
1xf (x) e=
β) ( ) ( )x1 1 1 1 1 1x x x x x
2 2 2t t t t t t2
1 1 1 1 11
1F(x) 1 2t e dt e dt t e dt e dt t e t e dtt
′= − = − = − + − = ∫ ∫ ∫ ∫ ∫
1 11 1x x2 2t tx x
1 1e dt x e e e dt e x e , x 1= − + − = − ≥∫ ∫
γ) ( )1xF (x) 1 2x e 0 , x 1′ = − < ≥ οπότε ( ) [ )F στο 1, , F(1) 0+ ∞ =2 ,
12 x
x xlim F(x) lim e x e→+∞ →+∞
= − = −∞
εφόσον 1 u1 ux2 ux
2 2x u 0 u 0
e 1lim x e lim lim eu u+ +
=
→+∞ → →
= = ⋅ = +∞
και άρα ( ]F(A) ,0= −∞
( )1 1 1x x x x xt t t
1 1 1 1 1F(x) 1 2t e dt e dt 2te dt f (t)dt 2 tf (t)dt= − = − = −∫ ∫ ∫ ∫ ∫
( )F x x x 1
1 1 1 xx 1 F(x) F(1) f (t)dt 2 tf (t)dt 0 f (t)dt 2 tf (t)dt 0> ⇔ < ⇔ − < ⇔ + <∫ ∫ ∫ ∫
2
δ) θεωρώντας [ ]x x
1 1g(x) f (t)dt 2 tf (t)dt 2 x F(x) 2 x , x 1,2= − + − = + − ∈∫ ∫ έχουμε g(1) 1 0,= >
( )12g(2) F(2) e 4e e e 4 0= = − = − < ή
( )F
2 1 F(2) F(1) g(2) 0> ⇔ < ⇔ <2
, οπότε από Θ. Bolzano υπάρχει
( )α 1,2∈ ώστε α α α α
1 1 1 1g(α) 0 f (t)dt 2 tf (t)dt 2 α 0 2 f (x)dx α 2 xf (x)dx= ⇔ − + − = ⇔ + = +∫ ∫ ∫ ∫
ΘΕΜΑ 84 Δίνεται συνάρτηση [ )f : 0, + ∞ → r , δύο φορές παραγωγίσιμη με f (0) f (0) 0′= = και ισχύει
( )( ) ( )x x xe ημx f (x) 1 2e συνx e f (x) , x 0′′ ′− + = + − ≥
α) η παραπάνω ισότητα γίνεται
λύσεις θεμάτων 33
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( ) ( ) ( )( ) ( )x x x x x x xe ημx f (x) e ημx 2e e ημx f (x) e ημx f (x) e ημx f (x) e ημx′ ′′′′ ′ ′ ′− + − = − − ⇔ − + − = + ⇔
( )( ) ( ) ( )x x x xe ημx f (x) e συνx e ημx f (x) e συνx c′ ′′ ′⇔ − = − ⇔ − = − + , για x 0= προκύπτει c 0= οπότε
( )x xe ημx f (x) e συνx′− = − , xx 0 e 1≥ ⇔ ≥ με το '' ''= να ισχύει για x 0= , ημx 1≤ οπότε xe ημx> και
( ) ( )( ) ( )xx
x xx x
e ημxe συνxf (x) f (x) f (x) ln e ημx f (x) ln e ημx ke ημx e ημx
′−− ′′ ′ ′= ⇔ = ⇔ = − ⇔ = − +− −
, για x 0=
προκύπτει k 0= οπότε ( )xf (x) ln e ημx= −
β) x
xe συνxf (x) 0e ημx
−′ = >−
εφόσον για x 0> ισχύει x xe συνx 0 , e ημx 0− > − > , οπότε ( )f 1 στο [ )0, + ∞
και άρα ''1 1''− δηλ. αντιστρέψιμη, f (0) 0= , ( )x(u e ημx)
x
x x ulim f (x) lim ln e ημx lim ln u
= −
→+∞ →+∞ →+∞= − = = +∞
( )x xxx x
ημxlim e ημx lim e 1e→+∞ →+∞
− = − = +∞
εφόσον x
xlim e→+∞
= +∞ και x x x
ημxημx 1e e e
= ≤ ⇔
x x x1 ημx 1e e e
⇔ − ≤ ≤ , x xx x
1 1lim lim 0e e→+∞ →+∞
= − =
και από κριτήριο παρεμβολής xx
ημxlim 0e→+∞
=
άρα [ )1ff (A) D 0,−= = + ∞
γ) ( )
x
2x
2e συνx 1f (x)e ημx
−′′ =−
, θεωρώντας x πg(x) 2e συνx 1 , x 0,2
= − ∈ έχουμε ( )xg (x) 2e συνx ημx′ = −
π4π πg 1 0 , g 2e 1 0
2 4 = − < = − >
και από Θ. Bolzano υπάρχει
π πα ,4 2
∈
ώστε g(α) 0= , ( )gπ πα x g(α) g(x) 0 g(x)
4 2< < < ⇔ > ⇔ >
2
( )gπ x α g(x) g(α) g(x) 04
< < ⇔ > ⇔ >2
, το α είναι μοναδικό εφόσον
( ) π πg στο ,4 2
2 οπότε το πρόσημο της f ′′ διαμορφώνεται όπως φαίνεται
στον παρακάτω πίνακα
και η f έχει μοναδικό σημείο καμπής στο π π πα , 0,4 2 2
∈ ⊆
δ) η εξίσωση είναι x
x
1e 2 3x
1e 1x
f (t)dt f (t)dt+ +
−=∫ ∫ και ορίζεται για x 0> , θεωρώντας
x 3
xG(x) f (t)dt
+
= ∫
έχουμε ( )x 1G e 1 G , G (x) f (x 3) f (x) 0x
′− = = + − >
εφόσον ( )f και x 3 x 0+ > >1 , οπότε η G ( )1
και ''1 1''− και άρα η εξίσωση γίνεται x 1e 1 , x 0x
− = > , θεωρούμε x 1h(x) e 1 , x 0x
= − − > ,
λύσεις θεμάτων 34
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
x2
1h (x) e 0x
′ = + > οπότε ( )h 1 στο ( )0,+ ∞ , x
x 0 x 0
1lim h(x) lim e 1x+ +→ →
= − − = −∞
,
x
x x 0
1lim h(x) lim e 1x+→+∞ →
= − − = +∞
και ( )( ) ( )h 0, ,+ ∞ = −∞ + ∞ = r άρα υπάρχει μοναδικός ( )0x 0,∈ + ∞
ώστε 0h(x ) 0= , δηλ. η εξίσωση έχει μοναδική λύση ΘΕΜΑ 85 Δίνονται δύο συναρτήσεις f ,g : →r r παραγωγίσιμες με f (0) 1= και 2xf (x)g(x) f (x)g (x) e′ ′= = , για
κάθε x ∈ r . Δίνεται και η συνάρτηση 2f (x)h(x)x 1
=+
, x ∈ r .
α) 2xf (x)g(x) e= , παραγωγίζοντας έχουμε 2x 2x
2x e ef (x)g(x) f (x)g (x) 2e f (x) f (x)f (x) f (x)
′ ′ ′+ = ⇔ + =′
( ) ( )2 22x 2 x2e f (x) f (x) 2f (x)f (x) f (x) f (x) 0 f (x) f (x) 0 f (x) f (x) f (x) ce′ ′ ′ ′ ′= ⇔ + = ⇔ − = ⇔ − = ⇔ = ⇔ =
για x 0= προκύπτει c 1= , οπότε xf (x) e= και 2x 2x
xx
e eg(x) ef (x) e
= = =
β) ( )( )
2xx
22 2
e x 1eh(x) , h (x) 0 , xx 1 x 1
−′= = ≥ ∈
+ +r με το '' ''= να ισχύει μόνο για x 1= , άρα ( )h στο1 r
οπότε και ''1 1''− δηλ. αντιστρέψιμη, x2x x
1lim h(x) lim e 0 0 0x 1→−∞ →−∞
= ⋅ = ⋅ = + ,
x
2x x
elim h(x) limx 1→+∞ →+∞
= =+
x x
DLH x DLH x
e elim lim2x 2
∞ ∞ ∞ ∞
→+∞ →+∞= = = +∞ , οπότε ( )1h
h(A) D 0,−= = + ∞
γ) η ανίσωση γίνεται ( )
x
x 0x x x x x0
0 0 0 0 0
th(t)dth(t)dt x h(t)dt th(t)dt xh(t)dt th(t)dt 0
x
>
> ⇔ > ⇔ − > ⇔∫
∫ ∫ ∫ ∫ ∫
( )x
0x t h(t)dt 0⇔ − >∫ , που ισχύει εφόσον h(t) 0 , 0 t x x t 0> ≤ ≤ ⇔ − ≥ με το '' ''= να ισχύει μόνο για
x t=
δ) η εξίσωση γίνεται 2 2 2
2
x 4 x 2 5 2 x 4 5
2 2 3 x 2 2 3h(t)dt h(t)dt h(t)dt h(t)dt h(t)dt h(t)dt
+ + +
+= + ⇔ + = ⇔∫ ∫ ∫ ∫ ∫ ∫
2
2
x 4 5
x 2 3h(t)dt h(t)dt
+
+⇔ =∫ ∫ και θεωρώντας
x 2
xG(x) h(t)dt
+
= ∫ προκύπτει ( )2G x 2 G(3)+ = , όμως
( )G (x) h(x 2) h(x) 0 εφόσον h και x 2 x′ = + − > + >1 , οπότε ( )G στο1 r δηλ. και ''1 1''− , άρα 2 2x 2 3 x 1 x 1 ή x 1+ = ⇔ = ⇔ = = −
ΘΕΜΑ 86
λύσεις θεμάτων 35
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
Δίνεται f : →r r συνεχής συνάρτηση με tx
t f ( t )0
e 1f (x) dt x , xe +
−= − ∈∫ r και η συνάρτηση g με
( )x x
2
0 0g(x) 2tf t dt f (t)dt= −∫ ∫
α) η f παραγωγίσιμη ως διαφορά παραγωγίσιμων συναρτήσεων , οπότε x
x f (x)e 1f (x) xe +
−′ = − ⇔
( ) ( ) ( ) ( )x f (x) x x f (x) x f (x) x f (x) x x f (x) xe e f (x) e 1 e e e e e e e 1 e e e x′ ′ ′ ′′⇔ = − − ⇔ + = − ⇔ = − ⇔ x f (x) xe e e x c , f (0) 0 ,⇔ = − + = οπότε για x 0= προκύπτει ότι c 0= και x f (x) xe e e x= − ⇔
( )( ) ( )
xe xx xf (x) x x x
x xe x e xe f (x) ln ln e x ln e f (x) ln e x x
e e
>− −⇔ = ⇔ = = − − ⇔ = − −
β) xx 1f (x)
e x−′ =−
, ( )( ) ( )( )x x x
x x xf (1) ln(e 1) 1 , lim f (x) lim ln e x x lim ln e x ln e
→+∞ →+∞ →+∞= − − = − − = − − =
{x
x
x
xx u 1e xu
e
e xlim ln lim ln u 0e→+∞ →
−=
−= = , εφόσον
x x
x xx DLH x
e x elim lim 1e e
∞ ∞
→+∞ →+∞
−= = ,
{x
x
x
xx ue xu
e
e xlim ln lim ln ue→+∞ →+∞
−=
−= = +∞ εφόσον
x
x xx x
e x 1lim lim 1 xe e→−∞ →+∞
− − ⋅ = +∞
και άρα ( ) )f (A) ln e 1 1 ,= − − + ∞
( )( )
x x 2x2x
2e xe 1f (x) , e x 0e x
− −′′ = − >−
οπότε το πρόσημο και οι ρίζες της
f ′′ προκύπτουν από τον αριθμητή, θεωρούμε x x xh(x) 2e xe 1 , x ,h (x) e (1 x)′= − − ∈ = −r
( ] ( )x x
1 x xA ,1 , lim h(x) lim 2e xe 1 2 0 0 1 1 0
→−∞ →−∞= −∞ = − − = ⋅ − − = − < εφόσον
( )x xx xx x DLH x x
x 1lim xe lim lim lim e 0e e
∞ ∞
− −→−∞ →−∞ →−∞ →−∞= = = − =
−, ( ]1 1h(1) e 1 0 , h(A ) 1,e 1 , 0 h(A )= − > = − − ∈ άρα
υπάρχει μοναδικό (εφόσον 1h στο A1 ) ( )1 1 1x A ώστε h x 0∈ = και κατ’ επέκταση 1f (x ) 0′′ =
( ) ( ) ( )x x x2 x x x x 1
A 1, , lim h(x) lim 2e xe 1 lim e (2 x) 1 , lim h(x) e 1 0+→+∞ →+∞ →+∞ →
= + ∞ = − − = − − = −∞ = − >
( )2 2h(A ) ,e 1 , 0 h(A )= −∞ − ∈ άρα υπάρχει μοναδικό (εφόσον
2h στο A2 ) ( )2 2 2x A ώστε h x 0∈ = και κατ’ επέκταση
2f (x ) 0′′ = , οπότε όπως φαίνεται και στον πίνακα η f έχει δύο μοναδικά σημεία καμπής.
λύσεις θεμάτων 36
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
γ) ( ) ( )2
1 1 1 12
0 0 0 0
u t , du 2tdtt 0 , u 0 , t 1 , u 1
g 1 2tf t dt f (t)dt f (u)dt f (t)dt 0
= == = = =
= − = − =∫ ∫ ∫ ∫1442443, g(0) 0= , άρα για την g από Θ.Rolle
υπάρχει ( )α 0,1∈ ώστε ( ) ( )2 2g (α) 0 2αf α f (α) 0 2αf α f (α)′ = ⇔ − = ⇔ =
δ) η ισότητα από το γ) γίνεται ( ) ( )2 f (α)f β 2f αα
′ = = άρα για την f από Θ.Μ.Τ. στο [ ]0,α υπάρχει
( )β 0,α∈ ώστε ( ) ( )2f (α) f (0) f (α)f β 2f αα 0 α
−′ = = =−
ΘΕΜΑ 87 Δίνεται x 1f (x) α ln x 2 , 0 α 1−= − − < ≠ με f (x) 1 0 , για κάθε x 0+ ≥ > α) f (x) 1 0 f (x) 1 f (x) f (1)+ ≥ ⇔ ≥ − ⇔ ≥ δηλ. η f για x 1= έχει ελάχιστο κι εφόσον παραγωγίσιμη με
x 1 1f (x) α ln αx
−′ = − από Θ. Fermat f (1) 0 ln α 1 0 ln α 1 α e′ = ⇔ − = ⇔ = ⇔ =
β) x 1 x 12
1 1f (x) e , f (1) 0 , f (x) e 0 ,x x
− −′ ′ ′′= − = = + > άρα ( )f ′ 1 και
0 x 1 f (x) f (1) 0′ ′< < ⇔ < = , x 1 f (x) f (1) 0′ ′> ⇔ > =
( ] ( )x 11 x 0 x 0
A 0,1 , lim f (x) lim (e 2) ln x , f (1) 1+ +
−
→ →= = − − = +∞ = −
( ) [ )1f A 1,= − + ∞ ,
( ) ( ) ( )x 1 x 12 x xx 1 x 1
A 1, , lim f (x) lim e 2 ln x 1, lim f (x) lim e 2 ln x+ +
− −
→+∞ →+∞→ →= + ∞ = − − = − = − − =
x 1x 1x
ln xlim e 1 2e
−−→+∞
= − − = +∞ εφόσον x 1
xlim e −
→+∞= +∞ και x 1 x 1x DLH x
ln x 1lim lime xe
∞ ∞
− −→+∞ →+∞= =
x 1x
1 1lim 0 0 0x e −→+∞
= ⋅ = ⋅ =
, ( ) ( )2f A 1,= − + ∞ , ( ) ( )1 20 f A και 0 f A∈ ∈ άρα εφόσον η f είναι και
γνησίως μονότονη σε κάθε ένα από τα 1 2A , Α , υπάρχουν μοναδικοί 1 1 2 2x A , x A∈ ∈ ώστε 1f (x ) 0= και 2f (x ) 0=
γ) η εξίσωση γίνεται ( )2x 2x 2x 2xf (x) 2f (x) 0 e f (x) 2e f (x) 0 e f (x) e f (x) 0′′ ′ ′+ = ⇔ + = ⇔ + = ⇔
( )2xe f (x) 0′⇔ = (1) , οπότε θεωρώντας [ ]2x1 2g(x) e f (x) , x x , x= ∈ εφόσον ( ) ( )1 2g x g x 0= = από β) ,
ισχύουν οι πρϋποθέσεις Θ. Rolle, άρα υπάρχει ( )1 2ξ x , x∈ ώστε (1)
g (ξ) 0 f (ξ) 2f (ξ) 0′ ′= ⇔ + =
δ) η εξίσωση είναι δευτεροβάθμια με πραγματικούς συντελεστές κι εφόσον οι ρίζες 1 2z , z δεν είναι
πραγματικές θα είναι συζυγείς δηλ. 2 1z z= και από Vieta έχουμε ( )
1
21 1
1 2 z 1
z 1 ln zz z
e −
+⋅ = ⇔
( ) ( )( )
11 1
1 1
2 z 02 1 1 z 1 z 11
1 1 1 1 1 1z 1 z 1
z 1 ln z 1 ln zz z z 1 e 1 ln z e ln z 2 1 f z 1
e e
≠− −
− −
+ +⇔ ⋅ = = ⇔ = ⇔ = + ⇔ − − = − ⇔ = −
λύσεις θεμάτων 37
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
όπως φαίνεται στο β) η f έχει ελάχιστο το 1− που προκύπτει ως αποτέλεσμα μόνο για x 1= άρα 1z 1=
και η εξίσωση γίνεται τελικά 21,2
1 i 3z z 1 0 , Δ 3 , z2
− ±+ + = = − =
ΘΕΜΑ 88
Δίνεται π πf : ,2 2
− →
r δύο φορές παραγωγίσιμη με συνεχή δεύτερη παράγωγο f (0) 0 , f (0) 1′= = και
ισχύει x x
2
0 01 f (t)συνtdt f (t)ημtdt συν x′′ ′+ = +∫ ∫
α) π πx , άρα συνx 02 2
∈ − >
, η ισότητα που δίνεται με ολοκλήρωση κατά παράγοντες γίνεται
[ ] ( )x x x x
x2 20
0 0 0 01 f (t)συνtdt f (t)ημtdt συν x 1 f (t)συνt f (t) συνt dt f (t)ημtdt συν x′′′ ′ ′ ′ ′+ = + ⇔ + − = + ⇔∫ ∫ ∫ ∫
( )συνx 0x x2 2
0 01 f (x)συνx 1 f (t)ημtdt f (t)ημtdt συν x f (x)συνx συν x f (x) συνx
>
′ ′ ′ ′ ′⇔ + − + = + ⇔ = ⇔ = ⇔∫ ∫
f (x) ημx c⇔ = + , για x 0= προκύπτει c 0= οπότε f (x) ημx=
β) η ανισότητα γίνεται ( )x,ημy 0x ημx ημy ημx π, 0 x y
y ημy y x 2
>
< ⇔ < < < < , θεωρούμε ημx πg(x) , x 0,x 2
= ∈
με
( )2xσυνx ημx πg (x) 0 , άρα g στο 0,
x 2− ′ = <
2 εφόσον θεωρώντας πh(x) xσυνx ημx , x 0,
2 = − ∈
έχουμε πh (x) xημx 0 , x 0,2
′ = − < ∈
άρα ( ) πh στο 0,2
2 , x 0 h(x) h(0) xσυνx ημx 0> ⇔ < ⇔ − < ,
οπότε ( )gπ ημx ημy0 x y g(x) g(y)
2 x y< < < ⇔ > ⇔ >
2
γ) η εξίσωση είναι x πημx e 1 , x 0,2
= − ∈ , θεωρώντας x πφ(x) ημx e 1 , x 0,
2 = − + ∈
έχουμε
x πφ (x) συνx e 0 , x 0,2
′ = − < ∈
εφόσον για xπ0 x , συνx 1 e2
< < < < , οπότε ( ) πφ στο 0,2
2 και
αφού φ(0) 0 η x 0= = είναι η μοναδική λύση της εξίσωσης
δ) αν ( )
( )3
x5
02x
x 3
0
x ln 1 t dtF(x)
e x 1 f t dt
+=
− −
∫∫
, τότε
( )
( )
( )
3 3
x
x5 0
2 20x2 2x xx 0 x 0 x 0
x 3 3
0 0
5
ln 1 t dtx ln 1 t dt
x xlim F(x) lim lime x 1
e x 1 f t dt f t dt
x
+ + +→ → →
+ + = = ⋅ − − − −
∫∫∫ ∫
(1)
λύσεις θεμάτων 38
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
0 02 0 0
x x xDLH DLHx 0 x 0 x 0
x 2x 2lim lim lim 2e x 1 e 1 e+ + +
→ → →= = =
− − − (2)
( )
( )
x0 00 0
02 DLH DLHx 0 x 0 x 0
ln 1 t dtln(1 x) 1 1lim lim lim
x 2x 2 1 x 2+ + +
→ → →
++
= = =+
∫ (3)
( ) ( ) ( ) ( )
3
2
2 2x3 33 30
2 x u200
5 4 2 2DLHx 0 x 0 x 0 x 0 u 0
f t dt f x x 3f x 3ημx 3 ημu 3 3lim lim lim lim lim 1x 5x 5x 5x 5 u 5 5+ + + + +
=
→ → → → →
′⋅ = = = = ⋅ = ⋅ =
∫ (4)
από (1),(2),(3),(4) x 0
152lim F(x) 2 3 3
5+→
= ⋅ =
ΘΕΜΑ 89
Δίνεται ( )f : 0, + ∞ → r συνεχής για την οποία ισχύει ( )
t1
tx
te 1f (x) dt , x 0t e ln t
−= >
−∫
α) xe x ln x , x 0> > > όπως προκύπτει από τις γραφικές τους παραστάσεις ή θεωρώντας αντίστοιχες βοηθητικές συναρτήσεις των οποίων τα συμπεράσματα μονοτονίας δίνουν την ανισότητα
Από την ισότητα που δίνεται προκύπτει ότι η f είναι παραγωγίσιμη , οπότε x
x1 xef (x)
xe x ln x−′ = =−
( ) ( )( ) ( )x x
x xx x
1 e e ln xx ln e ln x f (x) ln e ln x ce ln x e ln x
′− − ′= = − = − − ⇔ = − − +− −
, f (1) 0= οπότε προκύπτει
c 1= και ( )xf (x) 1 ln e ln x= − −
β) x
xx
1 exf (x) , x 0 , e ln x 0
e ln x
−′ = > − >
− , θεωρώντας x1g(x) e , x 0
x= − > έχουμε x
21g (x) e 0x
′ = − − <
άρα ( ) ( )g στο 0,+ ∞2 3
x 0
1g(1) 1 e 0 , lim g(x) ή g 3 e 03+→
= − < = +∞ = − >
οπότε από Θ. Bolzano
υπάρχει μοναδικό ( )α 0,1∈ ώστε g(α) 0= και κατ’ επέκταση f (α) 0′ = ,
( )g
0 x α g(x) g(α) g(x) 0< < ⇔ > ⇔ >2
άρα και f (x) 0′ > και ανάλογα ( )g
x α g(x) g(α) g(x) 0> ⇔ < ⇔ <2
άρα και f (x) 0′ < , οπότε όπως φαίνεται και στον πίνακα μονοτονίας η f για x α= έχει ολικό μέγιστο
λύσεις θεμάτων 39
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
γ) ( ]1Α 0,α= , ( )( )
( )xu e ln x
x
ux 0 x 0lim f (x) lim 1 ln(e ln x) lim 1 ln u
+ +
= −
→+∞→ →= − − = − = −∞ άρα ( ) ( ]1f A , f (α)= −∞ ,
όμως ( )f
α 1 f (α) f (1) f (α) 0< ⇔ > ⇔ >2
οπότε ( )10 f A∈ και
άρα υπάρχει β ( )0,α∈ ώστε f (β) 0= και μάλιστα μοναδικό
εφόσον ( ) ( )f στο 0,α1
δ) αν (ε) η εφαπτομένη της fC σε σημείο της ( )M γ , f (γ) θα έχει εξίσωση y f (γ) f (γ)(x γ)′− = − και για
να περνάει από την αρχή των αξόνων αρκεί 0 f (γ) f (γ)(0 γ) f (γ)γ f (γ) 0′ ′− = − ⇔ − = , θεωρώντας
[ ]f (x)φ(x) , x β ,1x
= ∈ έχουμε ( )f (1) f (β)φ(1) 0 , φ β 01 β
= = = = κι εφόσον φ παραγωγίσιμη με
2f (x)x f (x)φ (x)
x′ −′ = από Θ. Rolle υπάρχει γ ( )β ,1∈ ώστε 2
f (γ)γ f (γ)φ (γ) 0 0γ
′ −′ = ⇔ = ⇔
f (γ)γ f (γ) 0′⇔ − = ΘΕΜΑ 90
Δίνεται f : →r r συνεχής για την οποία ισχύει 1
x 1 x
0f (x) e e f (x)dx−= − ∫ και οι συναρτήσεις
( )x
22
f (t)g(x) dt , x 0 και h(x) f x 1 , xx
= > = + ∈∫ r
α) αν 1
1 x
0e f (x)dx k− = ∈∫ r , x 1 x 1 xf (x) e k e f (x) e ke− −= − ⇔ = − οπότε
( )1 1 1 1 11 x 1 x 1 x 1 x
00 0 0 0e f (x)dx e ke dx k edx k e dx k e k e k e k(1 e) k 1− − − − = − ⇔ = − ⇔ = + ⇔ = + − ⇔ = ∫ ∫ ∫ ∫
άρα xf (x) e 1= − , ( ) 2 22 x xh(x) f x 1 e 1 1 e= + = − + = , 2xh (x) 2xe′ = , ( )2x 2h (x) 2e 2x 1 0′′ = + > άρα η h
είναι κυρτή
β) x x xx x xt t
2 2 2 2 300 0
1 1 1 e x 1 xe x 2e 2g(x) f (t)dt (e 1)dt e t , x 0 , g (x)x x x x x
− − + − +′ = = − = − = > = ∫ ∫
θεωρούμε [ ) ( )x x x xφ(x) xe x 2e 2 , x 0, , φ (x) e x 1 1 , φ (x) xe 0 για x 0′ ′′= + − + ∈ + ∞ = − + = > > άρα
( ) [ )φ στο 0, και x 0 φ (x) φ (0) φ (x) 0′ ′ ′ ′+ ∞ > ⇔ > ⇔ >1 άρα
( ) [ )φ στο 0, και x 0 φ(x) φ(0) φ(x) 0+ ∞ > ⇔ > ⇔ >1 οπότε ( ) ( )g (x) 0 και g στο 0,′ > + ∞1
γ) η εξίσωση γίνεται
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2 2h 2x 2h x 2 h 2x 4 2h x h 2x 2h x h 2(x 2) 2h x 2 , x 0+ + = + + ⇔ − = + − + > και
θεωρώντας H(x) h(2x) 2h(x) , x 0= − > η εξίσωση γίνεται ( ) ( )2H x H x 2= + (1) , έχουμε
( )H (x) 2 h (2x) h (x) 0′ ′ ′= − > διότι εφόσον από α) η h είναι κυρτή η h′ είναι γνησίως αύξουσα και για ( )h
x 0 , 2x x h (2x) h (x)′
′ ′> > ⇔ >1
, άρα η Η είναι γνησίως αύξουσα οπότε και ''1 1''− και από (1)
προκύπτει ( )x 0
2 2x x 2 x x 2 0 x 2 ή x 1 x 2>
= + ⇔ − − = ⇔ = = − ⇔ = δ) η ανίσωση είναι δύο μεταβλητών με 0 α β< < , οπότε θεωρούμε
λύσεις θεμάτων 40
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
( ) [ ]x x x
α α αG(x) g(t)dt h(t)dt x α g(t)h(t)dt , x α ,β= ⋅ − − ∈∫ ∫ ∫ και έχουμε
( )x
α
x x x
α α αdt
G (x) g(x) h(t)dt h(x) g(t)dt g(t)h(t)dt x α h(x)g(x)′ = + − − − =
∫∫ ∫ ∫ 123
[ ] [ ] [ ] [ ]x x x x
α α α αg(x)h(t) dt h(x)g(t) dt g(t)h(t) dt h(x)g(x) dt= + − − =∫ ∫ ∫ ∫
[ ] ( )( )x x
α α( ) ( )
g(x)h(t) h(x)g(t) g(t)h(t) h(x)g(x) dt g(x) g(t) h(t) h(x) dt 0+ −
= + − − = − − <∫ ∫ 1442443 1442443 διότι
( )g
0 α t x g(t) g(x)< < < ⇔ <1
και ( ) ( )2xh (x) 2xe 0 για x 0 , h στο 0,′ = > > + ∞1 οπότε ( )h
0 α t x h(t) h(x)< < < ⇔ <1
και τελικά η G γνησίως φθίνουσα στο [ ]α ,β οπότε α β G(α) G(β)< ⇔ > ⇔
( ) ( )β β β β β β
α α α α α α0 g(t)dt h(t)dt β α g(t)h(t)dt g(t)dt h(t)dt β α g(t)h(t)dt⇔ > ⋅ − − ⇔ ⋅ < −∫ ∫ ∫ ∫ ∫ ∫
ΘΕΜΑ 91
Δίνεται [ )f : 0, + ∞ → r συνεχής και η συνάρτηση xg(x) f (x)x ln x
= −−
για την οποία ισχύει
g(x)e 1 g(x) , για κάθε x 0= + > (1) α) θεωρούμε [ ) ( ) [ )x xh(x) e x 1 , x 0, , h (x) e 1 0 για x 0 άρα h στο 0,′= − − ∈ + ∞ = − > > + ∞1
x 0 h(x) h(0) h(x) 0> ⇔ > ⇔ > κι εφόσον h(0) 0= έχουμε h(x) 0= μόνο για x 0= , οπότε από (1) x xg(x) 0 f (x) 0 f (x) , x 0
x ln x x ln x= ⇔ − = ⇔ = >
− −
( )x 0 x 0 x 0
1lim x ln x , lim f (x) lim x 0 0 0 f (0)x ln x+ + +→ → →
− = +∞ = ⋅ = ⋅ = = − εφόσον f συνεχής στο 0 και άρα
x , x 0f (x) x ln x
0 , x 0
>= − =
, x x x
x 1lim f (x) lim lim 1ln xx ln x 1x
→+∞ →+∞ →+∞= = =
− − εφόσον
x DLH x
ln x 1lim lim 0x x
∞ ∞
→+∞ →+∞= =
και άρα η ευθεία y 1= οριζόντια ασύμπτωτη, ενώ δεν έχει κατακόρυφη εφόσον f συνεχής στο [ )0, + ∞
β) ( )2
1 ln xf (x)x ln x
−′ =−
[ ] ( ) [ ]1 1eA 0,e , f A f (0) , f (e) 0,
e 1 = = = −
( ) ( ) ( )2 2 x x e
eA e, , f A lim f (x) , lim f (x) 1,e 1+→+∞ →
= + ∞ = = − άρα η f έχει
ολικό ελάχιστο στο 0 και ολικό μέγιστο στο e με f (x) 0> για κάθε
x 0> . Η εξίσωση γίνεται ( )1 xf (α) f (β) f (α) x 2x 2
−= ⇔ − =
−
f (β)(1 x) f (α)(x 2) f (β)(x 1) 0= − ⇔ − + − = και θεωρώντας
λύσεις θεμάτων 41
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
[ ]g(x) f (α)(x 2) f (β)(x 1) , x 1, 2= − + − ∈ έχουμε g(1) f (α) 0 , g(2) f (β) 0= − < = > εφόσον α,β 0> και
άρα από Θ. Bolzano υπάρχει ( )0x 1,2∈ ώστε 0g(x ) 0=
γ) x
0F(x) f (t)dt , x 0, F (x) f (x) 0 για x 0′= ≥ = > >∫ άρα ( ) [ )F στο 0, + ∞1 , F (x) f (x)′′ ′=
θεωρούμε την ( ) [ ]x
α
α xG(x) F(t)dt x α F , x α ,β2+ = − − ∈
∫
α x x α x αG (x) F(x) F F2 2 2+ − + ′ ′= − −
(2)
α xe α x β2+
< < < < και από Θ.Μ.Τ. για την F στο α x , x2+
υπάρχει α xξ , x2+ ∈
ώστε
α xF(x) F2F (ξ) x α
2
+ − ′ =
− (3)
( )F (3)
α xF(x) Fx α x α x α x α x α α x2e ξ x F F (ξ) F F F(x) Fx α2 2 2 2 2 2
2
′+ − + + + + − + ′ ′ ′ ′< < < ⇔ > ⇔ > ⇔ > − ⇔ −
2
( )2
G (x) 0′⇔ < και G γνησίως φθίνουσα στο [ ]α ,β οπότε
( ) ( )β β
α α
α β α βα β G(α) G(β) 0 F(t)dt β α F β α F F(t)dt2 2+ + < ⇔ > ⇔ > − − ⇔ − >
∫ ∫
δ) η ανίσωση ( )2 2x e 2e x e 2e
2 2
e e e ef (t)dt x f (t)dt e f (t)dt x e f (t)dt 2e
+ +
− < − ⇔ − + < −∫ ∫ ∫ ∫ και θεωρώντας
x
eΦ(x) f (t)dt x , x 0= − ≥∫ έχουμε τελικά ( ) ( )2 2Φ x e Φ 2e , x e e 0 , 2e e 0+ < + ≥ > > >
Φ (x) f (x) 1 0 όταν x e′ = − > > από β) άρα Φ γνησίως αύξουσα στο [ )e , + ∞ και 2x e 2e+ < ⇔
( )2x e x e , e⇔ < ⇔ ∈ −
ΘΕΜΑ 92 Δίνονται δύο συναρτήσεις [ ]f ,g : 0,1 → r για τις οποίες ισχύουν f (α) f (β) α β− < − για κάθε
[ ]α,β 0,1∈ με α β≠ και [ ]g(x) f (x) x , x 0,1= − ∈ α) έχουμε
[ ]( )
00
0 0 00 0 κριτήριο0παρεμβολής x x00 0 x x
x x f (x) f (x ) x x0 f (x) f (x ) x xlim f (x) f (x ) 0lim x x 0για κάθε x x με x, x 0,1 →
→
− − < − < − ≤ − < − ⇔ → − = − =≠ ∈ άρα ( )
00x x
lim f (x) f x→
= και f συνεχής στο [ ]0,1 , g συνεχής στο [ ]0,1 ως διαφορά συνεχών συναρτήσεων
Αν 1 2 1 2x x με x x< ≠ τότε
λύσεις θεμάτων 42
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
1 2 1 1 2 2 1 21 2 1 2
1 2 1 2 1 2
f (x ) f (x ) g(x ) x g(x ) x g(x ) g(x )f (x ) f (x ) x x 1 1 1 1x x x x x x
− + − − −− < − ⇔ < ⇔ < ⇔ + < ⇔
− − −
( )1 2x x 01 2 1 2
1 2 1 21 2 1 2
g(x ) g(x ) g(x ) g(x )1 1 1 0 g(x ) g(x ) 0 g(x ) g(x )x x x x
− <− −⇔ − < + < ⇔ < ⇔ − > ⇔ >
− − άρα
g ( ) [ ]στο 0,12
β) αν ( ) [ ]2x x x
0 0 0
xF(x) f (t)dt , G(x) g(t)dt f (t) t dt F(x) , x 0,12
= = = − = − ∈∫ ∫ ∫
F (x) f (x) , G (x) g(x) F (x) x f (x) x′ ′ ′= = = − = −
( ) ( ) ( )1 1 1 11
00 0 0 01 x g(x)dx 1 x G (x)dx 1 x G(x) G(x)dx G(x)dx′− = − = − + = ∫ ∫ ∫ ∫
γ) θεωρούμε την [ ]x x
0 0H(x) x g(t)dt 2 tg(t)dt , x 0,1= − ∈∫ ∫
x x x x x x
0 0 0 0 0 0H (x) g(t)dt xg(x) 2xg(x) g(t)dt xg(x) g(t)dt g(x) dt g(t)dt g(x)dt′ = + − = − = − = − =∫ ∫ ∫ ∫ ∫ ∫
( )x
0g(t) g(x) dt 0= − >∫ διότι
( )[ ]
g
0 t x g(t) g(x) με το '' '' να μην ισχύει για κάθε t 0, x≤ ≤ ⇔ ≥ = ∈2
,
οπότε η Η είναι γνησίως αύξουσα στο [ ]0,1 και x x
0 0x 0 H(x) H(0) x g(t)dt 2 tg(t)dt 0> ⇔ > ⇔ − > ⇔∫ ∫
( )
x
x 0x x x0
0 0 0
2 tg(t)dtx g(t)dt 2 tg(t)dt g(t)dt
x
>
⇔ > ⇔ >∫
∫ ∫ ∫
δ) η ανισότητα γίνεται ( )21 1 1 1
0 0 0 0
x12 F(x)dx 1 6 f (x)dx 12 G(x) dx 1 6 g(x) x dx2
+ > ⇔ + + > + ⇔
∫ ∫ ∫ ∫
( )1 13 21 1 1 1
0 0 0 00 0
x x12 G(x)dx 12 1 6 g(x)dx 6 12 x G(x)dx 2 1 6 g(x)dx 36 2
′⇔ + + > + ⇔ + + > + ⇔ ∫ ∫ ∫ ∫
[ ]1 1 1
1
00 0 0
12 xG(x) 12 xG (x)dx 6 g(x)dx 12G(1) 12 xg(x)dx 6G(1)′⇔ − > ⇔ − > ⇔∫ ∫ ∫
1 1 1
0 0 06G(1) 12 xg(x)dx g(x)dx 2 xg(x)dx⇔ > ⇔ >∫ ∫ ∫ που ισχύει από γ) για x 1=
ΘΕΜΑ 93
Δίνονται f ,g : →r r με f συνεχή και γνησίως αύξουσα και η x
x
0g(x) f (t)dt e 1= − +∫ παραγωγίσιμη
στο 0. Δίνονται επίσης η συνάρτηση [ ]x
0F(x) f (t)dt , x 0,α , α 0= ∈ >∫ και οι μιγαδικοί z για τους
οποίους z 13z e 1− =
λύσεις θεμάτων 43
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
α) x
x
0g(x) f (t)dt e 1 0 g(x) g(0)= − + ≥ ⇔ ≥∫ δηλ. η g για x 0= έχει ελάχιστο κι εφόσον είναι
παραγωγίσιμη από Θ. Fermat έχουμε g (0) 0′ = , x
x 0 x 0
F(x) e 1g(x) g(0)g (0) lim limx 0 x+ +→ →
− +−′ = = =−
x x x
x 0 x 0 x 0
F(x) e 1 F(x) e 1 F(x) e 1lim lim limx x x x x+ + +→ → →
− + − −= = − = −
(1)
0f συνεχής0
DLH στο 0x 0 x 0 x 0
F(x) F (x)lim lim lim f (x) f (0)x 1+ + +
→ → →
′= = = ,
0x 0
x
DLHx 0 x 0
e 1lim lim e 1x+ +
→ →
−= = , οπότε από (1) f (0) 1 0− = ⇔
f (0) 1 0 f (0) 1⇔ − = ⇔ =
β) θεωρούμε [ ] ( ) ( )x
2
0Φ(x) 2 F(t)dt x x 0,α , Φ (x) 2 F(x) x , Φ (x) 2 f (x) 1 0′ ′′= − ∈ = − = − >∫ εφόσον
( )f
x 0 f (x) f (0) f (x) 1> ⇔ > ⇔ >1
, άρα ( ) [ ]Φ στο 0,α′ 1 και x 0 Φ (x) Φ (0) Φ (x) 0′ ′ ′> ⇔ > ⇔ > , άρα
και ( ) [ ]Φ στο 0,α1 , οπότε α α
2 2
0 0α 0 Φ(α) Φ(0) 2 F(t)dt α 0 2 F(t)dt α> ⇔ > ⇔ − > ⇔ >∫ ∫
γ) η απαλοιφή παρονομαστών και η μεταφορά όλων των όρων σε ένα μέλος της ισότητας μας οδηγεί στο
να θεωρήσουμε την συνάρτηση [ ]x x
2
0 0Η(x) 2x f (t)dt x x 2 tf (t)dt α , x 0,α= − + − − ∈∫ ∫ για την οποία
έχουμε Η(0) α 0= − < , α α
2
0 0Η(α) 2α f (t)dt α 2 tf (t)dt= − −∫ ∫
από β) έχουμε ( ) [ ]α α α
α2 2 20
0 0 02 F(t)dt α 2 t F(t)dt α 2 tF(t) 2 tF (t)dt α′ ′> ⇔ > ⇔ − > ⇔∫ ∫ ∫
α α α2 2
0 0 02αF(α) 2 tf (t)dt α 2α f (t)dt 2 tf (t)dt α 0 H(α) 0⇔ − > ⇔ − − > ⇔ >∫ ∫ ∫ , άρα από Θ. Bolzano
υπάρχει β ( )0,α∈ ώστε
x
β x β02
0 0 0
2 tf (t)dt αΗ(β) 0 2β f (t)dt β β 2 tf (t)dt α 2 f (t)dt β 1
β
+= ⇔ − + = + ⇔ − + =
∫∫ ∫ ∫
δ) εφόσον f γνησίως αύξουσα θα είναι και ''1 1''− άρα ( )3 x 1 3 x 1f x e 1 1 f (0) x e 1 0− −− = = ⇔ − = ⇔
3 x 1 3 3 x 1 3 x 1x 11x e 1 x x e x e 0
e− − + − +
−= ⇔ = ⇔ = ⇔ − = , θεωρώντας 3 x 1h(x) x e− += − έχουμε h(1) 0= κι
εφόσον 2 x 1h (x) 3x e 0− +′ = + > η ( )h 1 και άρα η x 1= μοναδική λύση. Αν z 13z e 1− = τότε 3z 1 z 1 z 13 3z e 1 e z 1 z e 1 z 1− − −= ⇔ = ⇔ = ⇔ = οπότε η z 13z e 1− = γίνεται 3 3z 1 z 1 0= ⇔ − = ⇔
( )( )2 2 1 i 3z 1 z z 1 0 z 1 0 ή z z 1 0 z 1 ή z2
− ±⇔ − + + = ⇔ − = + + = ⇔ = =
ΘΕΜΑ 94
λύσεις θεμάτων 44
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
Δίνεται συνάρτηση ( )f : 0, + ∞ → r δύο φορές παραγωγίσιμη με f (1) 2= για την οποία ισχύει x 2h x
x x h2 2h 0
f (t)dt 4 f (t)dt 2hf (x)5 1lim f (x) , x 0
6h 3 x
+
−
→
− +′= + >
∫ ∫ και συνάρτηση 2g(x) x ln f (x) 2 , x 0= + − >
α) θεωρώντας x
1F(x) f (t)dt , x 0 , F (x) f (x)′= > =∫ έχουμε
x 2h x 2h x
x 1 1f (t)dt f (t)dt f (t)dt F(x 2h) F(x)
+ +
= − = + −∫ ∫ ∫
x x x h
x h 1 1f (t)dt f (t)dt f (t)dt F(x) F(x h)
−
−= − = − −∫ ∫ ∫ οπότε το όριο που δίνεται στην υπόθεση γίνεται
( )00
2h 0 DLH
F(x 2h) F(x) 4 F(x) F(x h) 2hf (x)lim
6h
→
+ − − − − +=
( )( ) 00
h 0 h 0 DLH
F (x 2h)(x 2h) 0 4 0 F (x h) x h 2f (x) 2f (x 2h) 4f (x h) 2f (x)lim lim12h 12h
→ →
′′ ′ ′+ + − − − − − + + − − += = =
h 0
4f (x 2h) 4f (x h) 2lim f (x)12 3→
′ ′+ + − ′= = , εφόσον f ′ συνεχής, οπότε 22 5 1f (x) f (x)3 3 x
′ ′= + ⇔
21 1f (x) f (x) cx x
′⇔ = − ⇔ = + , από f (1) 2= προκύπτει 1c 1 και f (x) 1x
= = +
β) ( )
3 22 1 2x 2x 1g(x) x ln 1 2 , x 0 , g (x) , x 0
x x x 1+ − ′= + + − > = > +
, εφόσον ( )x x 1 0 για x 0+ > >
θεωρώντας [ )3 2h(x) 2x 2x 1 , x 0,= + − ∈ + ∞ έχουμε 2h(0) 1 0 , h(1) 3 0 , h (x) 6x 4x 0′= − < = > = + >
για x 0> άρα ( ) [ )h στο 0, + ∞1 οπότε από Θ. Bolzano υπάρχει
μοναδικό α ( )0,1∈ ώστε h(α) 0= και κατ’ επέκταση g (α) 0′ = ,
0 x α h(x) h(α) h(x) 0< < ⇔ < ⇔ < και κατ’ επέκταση g (x) 0′ < , x α h(x) h(α) h(x) 0> ⇔ > ⇔ > και κατ’ επέκταση g (x) 0′ > , οπότε η g για x α= παρουσιάζει ολικό ελάχιστο
γ) ( )1u 1x 2
ux 0 x 0
1lim ln 1 lim ln u , lim x 2 2x+ +
= +
→+∞→ →
+ = = +∞ − = −
άρα x 0lim g(x)
+→= +∞
( )1u 1x 2
x xu 1
1lim ln 1 lim ln u 0 , lim x 2x +
= +
→+∞ →+∞→
+ = = − = +∞
άρα x 0lim g(x)
+→= +∞
αν ( ) [ ) ( ) ( ) ( ) [ )1 2 1 2A 0,α , Α α , τότε g A g(α) , , g A g(α) ,= = + ∞ = + ∞ = + ∞ κι εφόσον g(α) 0< διότι ( )g
α 1 g(α) g(1) g(α) 1 ln2 ln 2 ln e 0< ⇔ < ⇔ < − + = − <1
, η g έχει δύο ακριβώς ρίζες
δ) θεωρώντας ( ) ( ) ( )x
2 2
0Η(x) f 1 t dt , x , H (x) f 1 t 0 , H′= + ∈ = + >∫ r 1 άρα και ''1 1''− οπότε
( ) ( )g(x)
2
0f 1 t dt 0 H g(x) H(0) g(x) 0+ = ⇔ = ⇔ =∫ που από γ) έχει δύο ακριβώς ρίζες ή
λύσεις θεμάτων 45
Δέτσιος Παντελής – μαθηματικός
εφόσον ( )2f 1 t 0+ > τότε αν ( )g(x)
2
0g(x) 0 θα είναι και f 1 t dt 0 , άτοπο> + >∫ , ανάλογα και όταν
g(x) 0< , οπότε πρέπει g(x) 0= ΘΕΜΑ 95 Δίνεται συνάρτηση f : →r r συνεχής και F μια παράγουσά της με x F(x)F(x) e , x−= ∈ r α) x F(x)F(x) e 0 ln F(x) x F(x)−= > ⇔ = − , από τη γνωστή ανισότητα ln x x 1≤ − έχουμε
x 1ln F(x) F(x) 1 x F(x) F(x) 1 F(x)2+
≤ − ⇔ − ≤ − ⇔ ≥
β) από α) για x 1= προκύπτει F(1) 1≥ οπότε εφόσον 1 F(1)F(1) e −= έχουμε 1 F(1) 0e 1 e 1 F(1) 0− ≥ = ⇔ − ≥ ⇔
F(1) 1≤ και άρα F(1) 1= , από x 1F(x)2+
≥ έχουμε
( ) [ ]121 1 1 1
1
00 0 0 00
x 1 1 x 3F(x)dx dx x F(x)dx x xF(x) xF (x)dx2 2 2 4
+ ′ ′≥ ⇔ ≥ + ⇔ − ≥ ⇔ ∫ ∫ ∫ ∫
1 1 1
0 0 0
3 3F(1) xf (x)dx 1 xf (x)dx 1 4 xf (x)dx4 4
⇔ − ≥ ⇔ − ≥ ⇔ ≥∫ ∫ ∫
γ) x 1F(x) 0 όταν x2+
≥ > → +∞ άρα x
1 2 20 , lim 0F(x) x 1 x 1→+∞
< ≤ =+ +
και άρα από κριτήριο παρεμβολής
x
1lim 0F(x)→+∞
= , ( ) ( ) ( )x F(x) x F(x)F (x) e x F(x) f (x) e 1 f (x) f (x) F(x) 1 f (x)− −′′ = − ⇔ = − ⇔ = − ⇔
F(x)f (x)1 F(x)
⇔ =+
οπότε
1uF(x)
x x x u 0
F(x) 1 1lim f (x) lim lim lim 111 F(x) u 11F(x)
=
→+∞ →+∞ →+∞ →= = = =
+ ++
δ) η εξίσωση γίνεται
( ) ( )x F(x)e 1 xf (x) F(x) 1 xF (x) xF (x) x F(x) 1 0 xF(x) x 0− ′ ′′ ′= − ⇔ = − ⇔ + − = ⇔ − = , οπότε θεωρώντας
[ ]G(x) xF(x) x , x 0,1= − ∈ έχουμε G(0) 0 , G(1) F(1) 1 0= = − = και άρα από Θ. Rolle υπάρχει
( )α 0,1∈ ώστε α F(α)G (α) 0 e 1 αf (α)−′ = ⇔ = −