Μέση Ανατολή 1973~2008. 25 Χρόνια απόρρητα

[1]

Μ.Ανατολή 1973~2008. 25 χρόνια απόρρητα Η έρευνα αυτή της «Ε» φωτίζει «άγνωστες» πτυχές της «αιφνιδιαστικής επίθεσης» των Αράβων τον Οκτώβριο του 1973, µε βάση απόρρητα έγγραφα που αποχαρακτηρίστηκαν πρόσφατα. Εξηγεί «γιατί ήθελε ο Σαντάτ τον πόλεµο και πώς τον οργάνωσε» και «γιατί απέτυχαν οι µυστικές υπηρεσίες» των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Αποκαλύπτει τους «ρόλους» που έπαιξαν ο Φαϊσάλ και ο Χένρι Κίσινγκερ, στον πόλεµο και στην πρώτη συµφωνία ειρήνης µεταξύ Αιγυπτίων και Ισραηλινών.

Του ΝΑΣΙΜ ΑΛΑΤΡΑΣ

1. Η διαθήκη του Κίσινγκερ δεν έγινε σεβαστή

ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΗΘΕΛΕ ΤΗ ∆ΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΟΥ Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Θα προσπαθήσουµε στα επόµενα άρθρα να φωτίσουµε γεγονότα της περιόδου εκείνης, λίγο πριν και λίγο µετά τον πόλεµο του Οκτωβρίου τού 1973 µεταξύ Αιγύπτου και Συρίας από τη µια, και Ισραήλ-ΗΠΑ από την άλλη, τον ρόλο της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, το αραβικό εµπάργκο πετρελαίου, την αποχώρηση του Ισραήλ από το αιγυπτιακό Σινά. Θα τα προβάλουµε και απέναντι από τα σηµερινά γεγονότα, τον πόλεµο του Ιράκ, του Λιβάνου και της Γάζας, σε σχέση µε τη ραγδαία αύξηση της τιµής του πετρελαίου, της ζήτησής του και του ταµείου των Αράβων. Θα δηµοσιεύσουµε νέα µυστικά και νέα στοιχεία παρµένα από δηµοσιευµένα απόρρητα έγγραφα που καθόρισαν, τότε, κρίσιµες αποφάσεις, οι οποίες εκτιµήθηκαν πολιτικά, επίσης τότε, λάθος και οδήγησαν έτσι πολλές πολιτικές δυνάµεις σε πολλές λάθος πολιτικές, στρατιωτικές αλλά και στρατηγικές επιλογές. Θα αντλήσουµε πολλές εκτιµήσεις και επισηµάνσεις από τα δηµοσιευµένα µόνο απόρρητα έγγραφα των Αµερικανών, Βρετανών, Ισραηλινών και Αράβων, παρότι οι δυο τελευταίες οµάδες υστερούν στη δηµοσίευση των απορρήτων τους, καθώς πιστεύουν ότι ο πόλεµος συνεχίζεται και άρα είναι φυσιολογικό να επικρατεί η λογική: «η δηµοσίευση όλων των απορρήτων ευνοεί τον εχθρό». Βέβαια, δεν θα πέσουµε στην παγίδα µυθοποίησης των µυστικών επαφών, που οδηγεί στις παρυφές της συνωµοσιολογίας ή στη λογική ότι τα απόρρητα έγγραφα λένε πάντα την αντικειµενική αλήθεια. Οι έρευνες πολλών ιστορικών απέδειξαν ότι τα απόρρητα, σε πολλές περιπτώσεις, εκφράζουν υποκειµενικά και πολλές φορές µεροληπτικά τα γεγονότα και είναι γεµάτα από τη νοοτροπία υπηρεσιακών αναφορών. Πολλές από τις απόρρητες έρευνες και εκθέσεις έχουν οδηγήσει αρχηγούς κρατών σε λανθασµένες αποφάσεις και στρατηγικές. Βέβαια, δεν θα περιοριστούµε στη συγκεκριµένη χρονική περίοδο, αλλά θα αναφερθούµε και σε άλλα απόρρητα έγγραφα προγενέστερης ή µεταγενέστερης περιόδου, όταν κρίνεται απαραίτητο, προκειµένου να φωτιστεί όλο το πλέγµα που συνθέτει το µεσανατολικό πρόβληµα. Πάντως, πολλές πτυχές των γεγονότων εκείνης της περιόδου, άρα και της αλήθειας, δεν θα αποκαλύπτονταν αν είχε πραγµατοποιηθεί η επιθυµία του Κίσινγκερ. Η «αλεπού» της αµερικανικής διπλωµατίας, τότε, δεν δέχτηκε να τα παραχωρήσει στο Αµερικανικό Εθνικό Αρχείο, επειδή επιθυµούσε να δηµοσιευτούν πέντε χρόνια µετά τον θάνατό του. Έτσι, πήγε και παρέδωσε στη βιβλιοθήκη του αµερικανικού Κογκρέσου 10.000 «προσωπικά» έγγραφα συνοµιλιών, εκθέσεων και δηµοσιευµάτων. ∆ικαστικώς η προσπάθεια αυτή του Κίσινγκερ να φυλάξει καλά τα µυστικά του, ναυάγησε και έτσι τα έγγραφα, όταν δηµοσιεύτηκαν, αποκάλυψαν πολλά µυστικά και παρασκήνια της περιόδου λίγο πριν από τον πόλεµο του 1973, λίγα χρόνια µετά και µέχρι το 1975. Τη λογική των Αράβων και των Ισραηλινών για απόκρυψη της αλήθειας είχε και ο Κίσινγκερ, αλλά µε µια τεράστια διαφορά: η στρατηγική σκέψη του Κίσινγκερ δεν σταµατούσε στα σύνορα της Μέσης Ανατολής, αλλά άγγιζε και τις τέσσερις άκρες του πλανήτη. Όπως όφειλε εξάλλου ως υπουργός Εξωτερικών µιας υπερδύναµης, που έδινε έναν πολυµέτωπο πόλεµο απέναντι στη µεγαλύτερη, τότε, απειλή για τον καπιταλισµό, τη Σοβιετική Ένωση. Ήταν ο υπουργός των Εξωτερικών που πάλευε µε νύχια και δόντια ώστε να µην περάσει στη διεθνή κοινή γνώµη η ψυχολογία ήττας και ειδικά µιας δεύτερης ήττας, έπειτα από αυτήν στο Βιετνάµ. Της ήττας του συµµάχου Ισραήλ στο µέτωπο της Μέσης Ανατολής των πετρελαίων. Ούτε ήθελε, βέβαια, να γίνει αντιληπτό από οικονοµικούς και πολιτικούς παράγοντες ότι οι ΗΠΑ υπέκυψαν απέναντι στις πιέσεις που ασκούσε το µερικό αραβικό εµπάργκο πετρελαίου, επειδή κάτι τέτοιο θα έβλαπτε τα στρατηγικά συµφέροντα των ΗΠΑ και τη διεθνή τους θέση και θα ενίσχυε τη Σοβιετική Ένωση στη Μέση Ανατολή και διεθνώς. Οι ΗΠΑ, όµως, µέχρι το 1973 φρόντιζαν µόνο το Ισραήλ οικονοµικά, στρατιωτικά, πολιτικά, τεχνολογικά και πυρηνικά. Με τους Άραβες, που τους προµήθευαν µε φτηνό πετρέλαιο -µόλις 3 δολάρια το βαρέλι- και µε πάνω από 2.000.000 βαρέλια ηµερησίως, όπως οµολογεί ο Κίσινγκερ, δεν κατάφεραν ποτέ να αποκτήσουν

2

αµοιβαίες και συµµαχικές σχέσεις. Οι ΗΠΑ και ο Κίσινγκερ ήθελαν πάντα έναν µικρό ρόλο για τους Άραβες -εννοούσε περισσότερο τους Σαουδάραβες του πετρελαίου- και τους Ρώσους. Αυτό ακριβώς είπε ο Κίσινγκερ στην τότε Ισραηλινή πρωθυπουργό, Γκόλντα Μέιρ, µετά τη λήξη του πολέµου: «Η στρατηγική µου είναι να κρατώ κάτω τους Άραβες και τους Ρώσους». Στην περιοχή των πετρελαίων. Εκεί οι ΗΠΑ διέπραξαν τα µεγαλύτερα λάθη στην ιστορία τους, λάθη που µετέτρεψαν το πετρέλαιο σε ισχυρότερο όλων των όπλων και τίναξαν την τιµή του µαύρου χρυσού από 3 δολάρια το 1973 σε 145 το 2008: το 1973, όταν στήριξαν στρατιωτικά και οικονοµικά το Ισραήλ, και το 2003, όταν κατέλαβαν οι ίδιοι την αραβική χώρα, το Ιράκ, τρίτη διεθνώς σε αποθέµατα πετρελαίου. Αυτά τα δύο λάθη σχηµάτισαν το κακό τρίγωνο, µέσα στο οποίο περιπλανιούνται οι Αµερικανοί. Το πετρέλαιο της Σαουδικής Αραβίας - Ασφάλεια του Ισραήλ - Το πυρηνικό πρόγραµµα του Ιράν. Και τα τρία λάθη αυτά τα διέπραξαν οι Αµερικανοί, επειδή ακολούθησαν την αδιέξοδη για τη Μέση Ανατολή ισραηλινή στρατηγική. Εν αρχή το πετρέλαιο Ο πρώτος, όµως, βασιλιάς του πετρελαίου, ο Σαούδ Μπεν Φάισαλ, ήθελε να σταµατήσει την αµερικανική µονόπλευρη πολιτική και τους πολέµους που θα προκαλούσε στην περιοχή, πριν από το 1973, αλλά απέτυχε και, όταν βρήκε την ευκαιρία κατά τη διάρκεια του πολέµου του 1973, την άρπαξε από τα µαλλιά. Έτσι, αφού έλαβε στις 17/10/1973 αρνητική απάντηση από τον Αµερικανό πρώην πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον σε επιστολή που του παραδόθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, στην οποία τον καλούσε «να σταµατήσουν οι ΗΠΑ, εντός δύο ηµερών, όλες τις στρατιωτικές ενισχύσεις προς το Ισραήλ», που αποφάσισαν να στείλουν στις 09/10/1973, κατά τη διάρκεια του πολέµου του 1973, ο βασιλιάς Φάισαλ αποφάσισε στις 19/10/1973 να χρησιµοποιήσει το µοναδικό και το πιο ισχυρό όπλο που διέθετε, το πετρέλαιο, για να σταµατήσει την αµερικανική εµπλοκή στον πόλεµο και τον ίδιο τον πόλεµο, αλλά και τη µονόπλευρη αµερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή. Ο Κίσινγκερ πίστευε µέχρι τις 17/10/1973 ότι ο Φάισαλ δεν θα προχωρήσει στο εµπάργκο. ∆είτε το απόρρητο έγγραφο (36a) για τον πόλεµο του 1973. Ο Κίσινγκερ έπεσε έξω και ο Φάισαλ την πρώτη µέρα εφαρµογής του εµπάργκο του 1973 έκοψε µόνο το 5% από την παραγωγή πετρελαίου. Τις επόµενες µέρες έφτασε η περικοπή τοEL210708P000 25%, εξαιτίας τής δήλωσης ενός Αµερικανού υπουργού, που είπε: «Να πάνε να πιούν το πετρέλαιό τους οι Άραβες». Ο Σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών, όταν άκουσε τη δήλωση αυτή, είπε: «Αυτό κάνουµε, το πίνουµε και δεν περισσεύει να δώσουµε».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 21/07/2008

2. Τα ψέµατα των Αράβων, η αλαζονεία των Ισραηλινών

Το Ισραήλ δηµοσίευσε διαδοχικά από το 1974 µέχρι σήµερα τρία κεφάλαια της απόρρητης ακόµα τελικής έκθεσης της Επιτροπής Agranat, στην οποία παρετίθεντο µια σειρά αναφορές µε επιλεγµένα αποσπάσµατα χιλιάδων εγγράφων και 270 γραπτών και προφορικών καταθέσεων των περισσότερων αξιωµατούχων της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας του Ισραήλ. Η Επιτροπή Agranat συστήθηκε τον Νοέµβριο του 1973 για να ερευνήσει τις αιτίες που οδήγησαν στην αποτυχία του πολέµου του 1973. Η κατάθεση τότε του Ισραηλινού διευθυντή της Στρατιωτικής Μυστικής Υπηρεσίας Eli Zeira (το µαύρο πρόβατο της αποτυχίας του πολέµου του 1973) θεωρείται η σηµαντικότερη όλων των άλλων. Όχι γιατί φώτιζε µεγάλο µέρος της ισραηλινής αποτυχίας στον πόλεµο του 1973, αλλά και επειδή δείχνει πώς ο δογµατισµός και η αλαζονεία έφθειραν τις µυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ. Ο επικεφαλής των µυστικών πληροφοριών του αµερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Ray Cline στη συνάντηση της 23ης Οκτωβρίου, παρουσία του Κίσινγκερ και άλλων αξιωµατούχων του υπουργείου, είπε απευθυνόµενος στον Κίσινγκερ ότι «η δυσκολία να µάθουµε τον χρόνο διεξαγωγής του πολέµου οφείλεται στο γεγονός ότι δεχτήκαµε πλύση εγκεφάλου από τους Ισραηλινούς, αφού πρώτα έκαναν οι ίδιοι πλύση εγκεφάλου στους εαυτούς τους». ∆είτε το αµερικανικό απόρρητο έγγραφο (63) για τον πόλεµο του 1973: http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-63.pdf Η νίκη του ισραηλινού στρατού στον πόλεµο του 1967 τροφοδότησε µε µεγαλύτερες δόσεις την αλαζονεία µέσα στον στρατό και στην κοινωνία. Η αλαζονεία έφτασε σε τέτοιο σηµείο που όλη η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία είχαν αποκλείσει ότι θα τολµήσουν ξανά οι Άραβες να κάνουν πόλεµο απελευθέρωσης των εδαφών τους. Ο βασιλιάς του πετρελαίου Φάισαλ όταν ζήτησε στις 12/10/1973 από τις πετρελαϊκές εταιρείες που συνεργάζονται µε τη Σαουδική Αραβία να στείλουν προειδοποιητική επιστολή στον Νίξον

3

καλώντας τον να αφήσει τους Ισραηλινούς να τα βγάλουν πέρα στον πόλεµο µόνοι τους µε τους Αιγυπτίους, είχε ακριβώς στόχο να αποτάξουν οι Ισραηλινοί την αλαζονεία από πάνω τους και να σέβονται τους Άραβες. Μετά τον πόλεµο, βέβαια, λίγοι Ισραηλινοί απέταξαν την αλαζονεία. Θα το είχαν κάνει αν δεν είχαν σπεύσει οι ΗΠΑ να τους βοηθήσουν. Αν είχε αποταχθεί η αλαζονεία των Ισραηλινών θα είχε γλιτώσει η Μέση Ανατολή πολλούς πολέµους που ακολούθησαν την αποτυχία του Ισραήλ στο Σινά. Η αλαζονεία είχε σηµαδέψει πριν από τον πόλεµο του 1967 τους Άραβες. Ζούσαν µε τις αυταπάτες. Πίστευαν ότι το Ισραήλ θα τους έδινε τον χρόνο και τη δυνατότητα να εξοπλιστούν για να απελευθερώσουν τα κατεχόµενα εδάφη τους. ∆ηµιούργησαν την εικόνα µιας πανέτοιµης στρατιάς που θα σάρωνε τα πάντα στο πέρασµά της. Οι Ισραηλινοί, όµως, που δούλευαν σιωπηλά και µυστικά, τους αιφνιδίασαν και ισοπέδωσαν όλα τα αεροδρόµια και κατέστρεψαν τα περισσότερα µαχητικά τους πριν καν απογειωθούν. Μετά την ήττα τους τα αραβικά κράτη και από πίσω τους τα επίσηµα ΜΜΕ οργάνωσαν την καλύτερη εκστρατεία ψεµάτων. Πίστευαν ότι µε τα µεγάλα ψέµατα θα έσωζαν τις εξουσίες τους από την οργή των πολιτών τους. Το πίστευαν και το πέτυχαν, και αυτή είναι η πικρή αλήθεια. Ένα από αυτά το ψέµατα ήταν ότι οι ΗΠΑ και η Αγγλία είχαν πάρει ενεργά µέρος στην πολεµική επιχείρηση «Operation Focus» εναντίον των Αράβων. Η αλήθεια όµως, που ήταν τότε γνωστή σε µια µικρή οµάδα Αράβων ιστορικών, έλεγε πως οι δύο αυτές χώρες εξόπλιζαν µόνο το Ισραήλ µε ότι χρειαζόταν για να πετύχει στην επιχείρηση και γνώριζαν επίσης την ύπαρξη της ισραηλινής επιχείρησης. Πριν από λίγα χρόνια -τον Απρίλιο του 2004- η οµάδα αυτή των Αράβων ιστορικών δικαιώθηκε από την ίδια τη CIA όταν έδωσε στη δηµοσιότητα έγγραφο που αποδείκνυε ότι η CIA γνώριζε το χρονικό της ισραηλινής επιχείρησης κατάληψης των αραβικών εδαφών, ο ίδιος ο Λευκός Οίκος γνώριζε την ώρα έναρξής της ώρες πριν ξεκινήσει. Υπεροψία Μέχρι το 1973 και οι Ισραηλινοί ζούσαν µε αυταπάτες που γέννησαν η αχαλίνωτη αλαζονεία και η υπεροψία. Οι Ισραηλινοί µεγάλωσαν µε τον ισχυρισµό ότι οι Άραβες ήταν ετοιµοπόλεµοι το 1967, ενώ η αλήθεια που γνώριζαν πολύ καλά τα στρατιωτικά και πολιτικά επιτελεία και την κρατούσαν µυστική, ήταν ότι οι Αιγύπτιοι δεν ήταν καθόλου έτοιµοι για πόλεµο, παρά τη ρητορική του Νάσερ που ήταν περισσότερο για εσωτερική κατανάλωση παρά για πρόθεση διεξαγωγής πολέµου. Και αυτό στοίχισε στους Ισραηλινούς ακριβά, γιατί ενώ το 1967 είχαν πληροφορηθεί σωστά ότι οι Αιγύπτιοι δεν ήταν έτοιµοι για πόλεµο, δηµιούργησαν ακριβώς αντίθετο κλίµα στην ισραηλινή κοινωνία, και έτσι όταν οι Αιγύπτιοι ήταν πραγµατικά έτοιµοι το 1973 δεν ήθελαν να πιστέψουν την αλήθεια αυτή και έπεσαν στη φάκα του 1967. Την αλήθεια επιβεβαιώνει και ο Ισραηλοαµερικανός ιστορικός Michael Oren. Το Κάιρο όχι µόνο δεν ήταν έτοιµο για πόλεµο αλλά ο Νάσερ ανταποκρίθηκε αµέσως στην πρόσκληση του Αµερικανού πρόεδρου Johnson να στείλει στις 7/6/1967 τον αντιπρόεδρό του Ζακαρία Μουχιντίν (Zakkariya Muhieddin) για να βρεθεί διπλωµατική λύση στο Μεσανατολικό. Το Ισραήλ όµως αποφάσισε ακριβώς να αντιδράσει για να σταµατήσει την επίτευξη λύσης. Ο ιστορικός Michael Oren έγραψε µάλιστα στο βιβλίο του «Six Days of War: June 1967 and the Making of the Modern Middle East», ότι «ο Johnson δεν πίστευε πως το Ισραήλ θα προχωρούσε στην επιχείρηση µία µέρα νωρίτερα από την προγραµµατισµένη συνάντηση του Αιγύπτιου αντιπροέδρου µε τον ίδιο. Βέβαια δεν ήταν µόνον αυτός ο λόγος για την απροθυµία του Νάσερ να εµπλακεί σε πόλεµο µε το Ισραήλ το 1967, αλλά επειδή είχε ανοίξει µεγάλο µέτωπο και µεγάλη πληγή για τον στρατό του στην Υεµένη».


3. Ένας πόλεµος στο όνοµα της ειρήνης

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥ ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ ΑΝΟΥΑΡ ΣΑΝΤΑΤ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΙΣΡΑΗΛ Ο πρώην πρόεδρος της Αιγύπτου Τζαµάλ Αµπντ αλ Νάσερ επιδίωκε από το 1957, αλλά πιο εντατικά µετά το 1962, να ανατρέψει το φιλοβρετανικό και φιλοσαουδαραβικό καθεστώς στην Υεµένη. Όχι τόσο επειδή πίστευε στον σοσιαλισµό, αλλά περισσότερο για να εκδικηθεί τη Σαουδική Αραβία, που δεν έχανε ευκαιρία και µέσο προκειµένου να διαλύσει την ενότητα που είχε επιτύχει ο Νάσερ µε τη Συρία. Ο Νάσερ, παρά τις συµβουλές των συνεργατών του να µην εµπλακεί στρατιωτικά στον εµφύλιο πόλεµο στην Υεµένη, διέπραξε το λάθος εκείνο που αργότερα συνέβαλε σε µεγάλο βαθµό στην αποδιοργάνωση και αποδυνάµωση του αιγυπτιακού στρατού, και έτσι έγινε πιο δύσκολη και πιο αργή η προετοιµασία της απελευθέρωσης της Παλαιστίνης από τη σιωνιστική κατοχή. Μέχρι το 1965 ο Νάσερ είχε στείλει στην Υεµένη πάνω από 55.000 Αιγύπτιους στρατιώτες. Η εµπλοκή του αυτή του στοίχισε ακριβά σε έµψυχο προσωπικό και σε στρατιωτικό εξοπλισµό. Έτσι, η αεροπορία του ήταν πια εύκολος στόχος για τους

4

Ισραηλινούς. Η ισραηλινή επιχείρηση Fucos γύρισε την Αίγυπτο είκοσι χρόνια πίσω όσον αφορά την προετοιµασία της για την απελευθέρωση των αραβικών εδαφών. Σοβιετικά µαχητικά Στη σελίδα 939 της Έκθεσης Agranat, ο Eli Zeira ανέλυσε µε στρατιωτικούς όρους το µέγεθος της στρατιωτικής ικανότητας που χρειαζόταν η Αίγυπτος για να διεξαγάγει έναν νέο πόλεµο µετά την ήττα της το 1967. Είπε λοιπόν ότι «χρειάζεται 5 σµήνη µαχητικών... Πιστεύουµε ότι αυτά δεν µπορεί να αποκτηθούν πριν από το 1975». Η εκτίµηση αυτή βασιζόταν στο γεγονός ότι η στρατιωτική ηγεσία της Αιγύπτου είχε ζητήσει τα καινούργια µαχητικά Sukhoi από τη Σοβιετική Ένωση, τα οποία είχαν τη δυνατότητα να χτυπήσουν το Τελ Αβίβ. Η Πολεµική Αεροπορία της Συρίας ήταν η πρώτη διεθνώς που θα χρησιµοποιούσε αυτά τα νέα αεροσκάφη. Τα παρέλαβε την άνοιξη του 1973. Τα καινούργια επίσης Su-20 έφτασαν λίγο αργότερα στην Αίγυπτο. Τα νέα αυτά αεροσκάφη πραγµατοποίησαν το διεθνές ντεµπούτο τους στον πόλεµο του 1973. Ο αριθµός τους όµως -50 µαχητικά- δεν ήταν ικανός για να πραγµατοποιούν σαρωτικές επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ. Αυτό τροφοδοτούσε αµφισβητήσεις εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Μερικοί Άραβες αναλυτές έγραφαν τότε ότι η Σοβιετική Ένωση δεν είχε την πρόθεση να ανατρέψει την κυριαρχία των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και την υπεροχή του Ισραήλ έναντι των Αράβων, αλλά να παρέχει µόνο ικανή στρατιωτική αµυντική δύναµη έναντι της ισραηλινής αεροπορίας. Η πολιτική αυτή έκανε τους Ισραηλινούς πολιτικούς και στρατηγούς περισσότερο αλαζόνες. Ο Ισραηλινός στρατηγός Μοσέ Νταγιάν είπε, µάλιστα, ότι «η στρατιωτική ανωτερότητα του Ισραήλ είναι η εγγύηση για την ειρήνη στην περιοχή». Ο ίδιος δεν δεχόταν, βέβαια, ούτε ότι την ειρήνη µπορεί να την εξασφαλίσει µια στρατιωτική ανωτερότητα των Αράβων, ούτε ακόµα ότι µια ισορροπία δυνάµεων µπορεί να φέρει την ειρήνη. Οι Αιγύπτιοι στρατηγοί είχαν καταλήξει στο συµπέρασµα ότι «οι δυνατότητες της χώρας µας δεν επιτρέπουν να διεξαγάγουµε πόλεµο απελευθέρωσης όλου του Σινά, άρα αυτό που χρειάζεται είναι να ανατραπεί µερικώς η ισορροπία δυνάµεων στην περιοχή». Στην Έκθεση Agranat αλλά και στα απόρρητα έγγραφα των Αµερικανών µπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει ότι το Ισραήλ λειτουργούσε, τότε αλλά και σήµερα, κατά τέτοιον τρόπο που ανάγκασε, και εξακολουθεί να αναγκάζει, τους Άραβες να επιλέξουν ανάµεσα στο να κάνουν πόλεµο για να απελευθερώσουν τα κατεχόµενα εδάφη τους ή στο να κάνουν πόλεµο για να υποκινήσουν την ειρηνευτική διαδικασία. Αυτό επιδίωκε ο Νάσερ πριν από το 1967 και εφάρµοσε ο Σαντάτ µετά την ήττα των Αράβων το 1967: να υποκινήσει την ειρηνευτική διαδικασία, µε µια καθοριστική όµως αλλαγή. Οι Ισραηλινοί δεν γνώριζαν ότι ο Σαντάτ άλλαξε το σχέδιο της επίθεσης στο Σινά. Στη σελίδα 79 της κατάθεσής του, σύµφωνα µε την Έκθεση Agranat, ο Eli Zeira οµολογεί πως δεν γνώριζε «πότε άλλαξε σχέδιο ο Σαντάτ και για ποιο λόγο, ακόµα και σήµερα, δεν το γνωρίζω». Η στρατηγική Σαντάτ Το Ισραήλ ζούσε για έξι µήνες, δηλαδή από την άνοιξη µέχρι τον Οκτώβρη του 1973, µε βάση την εγκαταλελειµµένη από τον Σαντάτ πολεµική στρατηγική. Ο πρώην πρόεδρος της Αιγύπτου αποφάσισε ότι δεν χρειάζεται να χτυπήσει όλα τα ισραηλινά αεροδρόµια -όπως έκανε το Ισραήλ στον πόλεµο του 1967-, αλλά να σπάσει τη Γραµµή Bar lev µε φουσκωτά, κάτω από αεροπορική κάλυψη και αντιαεροπορική ασπίδα, και το πιο απίθανο ήταν ότι σχεδίαζε να σπάσει το χωµάτινο τοίχωµα κατά µήκους του καναλιού µε µάνικες νερού υψηλής πίεσης. Η πληροφορία για τη νέα αυτή στρατηγική δεν έφτασε ποτέ στις ισραηλινές και αµερικανικές µυστικές υπηρεσίες. Η πληροφορία που έφτασε έλεγε ότι ο Σαντάτ ήθελε έναν πόλεµο για να υποκινήσει την ειρηνευτική διαδικασία. Ο Σαντάτ ήθελε έναν περιορισµένης έκτασης πόλεµο. Αυτό το σχέδιο βασιζόταν στις περιορισµένες στρατιωτικές δυνατότητες που κατάφερε και απέκτησε µετά την ήττα του 1967.


4. Το «µικρό αγόρι» του Χένρι Κίσινγκερ

ΙΣΡΑΗΛΙΝΟΙ-ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΥΠΟΤΙΜΟΥΣΑΝ ΤΟΥΣ ΑΡΑΒΕΣ. ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΤΗΣ ΣΑΟΥ∆ΙΚΗΣ ΑΡΑΒΙΑΣ Μια οµάδα Αράβων ιστορικών υποστήριξε την άποψη ότι την ιδέα του σχεδίου «Περάσµατος» της ισραηλινής αµυντικής γραµµής Bar Lev, την είχαν εκφράσει οι Σοβιετικοί στον Σαντάτ και εκείνος την υιοθέτησε.

5

Οι περισσότεροι όµως Άραβες ιστορικοί και πολιτικοί αναλυτές στηρίζουν ακριβώς την αντίθεση άποψη, ότι δηλαδή ο Σαντάτ τη σκέφτηκε και την υιοθέτησαν οι Σοβιετικοί. Ο Σαντάτ ήθελε µόνο να σπάσει τη γραµµή Bar Lev. Οι Ισραηλινοί όµως επέµειναν στην αρχική τους εκτίµηση, ότι δηλαδή ο Σαντάτ ήθελε έναν ολοκληρωτικό πόλεµο για να απελευθερώσει όλη τη Χερσόνησο του Σινά. Έτσι, πάνω στην εκτίµηση αυτή, έχτισαν τα λάθη που τους κόστισαν την αποτυχία στο µέτωπο της Αιγύπτου. Σκέφτηκαν, λοιπόν, ότι για να απελευθερώσουν όλο το Σινά χρειάζονταν περισσότερο εξοπλισµό και περισσότερο χρόνο από όσο είχαν µέχρι τον Οκτώβριο του 1973. Αυτή η εκτίµηση δεν ήταν µόνο των Ισραηλινών αλλά αργότερα υιοθετήθηκε και από τους Αµερικανούς, ακόµα και από τον ίδιο τον ρεαλιστή Κίσινγκερ. ∆είτε το απόρρητο έγγραφο (63) για τον πόλεµο του Οκτωβρίου του 1973: http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-63.pdf Ο Κίσινγκερ µάλιστα δεν υιοθέτησε µόνο την εκτίµηση αυτή, αλλά και την ισραηλινή άποψη που του εξέφρασε ο Abba Eban και που έλεγε ότι «αφού δεν µπορεί να αλλάξει η στρατιωτική κατάσταση, δεν χρειάζεται να αλλάξει και η πολιτική κατάσταση, άρα δεν χρειάζονται αµερικανικές ειρηνευτικές πρωτοβουλίες». «Αρλούµπες» Μετά την επίτευξη της εκεχειρίας στις 23/10/1973 ο Κίσινγκερ ξέσπασε εναντίον των Ισραηλινών και των ισχυρισµών τους, όπως ότι «οι ΗΠΑ εµπόδισαν το Ισραήλ να ενεργήσει νωρίτερα της 6ης/10/1973». Ο Κίσινγκερ ούτε λίγο ούτε πολύ χαρακτήρισε «αρλούµπες» τους ισχυρισµούς των Ισραηλινών. Ο Κίσινγκερ είχε απόλυτο δίκαιο στο θέµα αυτό. Εξάλλου τα εξήντα χρόνια του Ισραήλ στην Παλαιστίνη έδειξαν ότι τον χρόνο έναρξης οποιασδήποτε επίθεσης ή πολέµου πάντα επέλεγε το ίδιο το Ισραήλ, όταν ήθελε να το κάνει, και αυτό γιατί οι Αµερικανοί είχαν τυφλή εµπιστοσύνη στις πληροφορίες των Ισραηλινών. Και αυτό εξηγεί γιατί την πάτησαν πολλές φορές, µετά το 1967. Οι ΗΠΑ πριν από τον πόλεµο του 1973 είχαν «διαγνώσει», για την ακρίβεια είχαν πληροφορηθεί από την ίδια τη Σαουδική Αραβία, ότι ο Σαντάτ προτιµά τη ∆ύση από την Ανατολή και ότι έχει την πρόθεση να αποδεσµευτεί από τη Μόσχα, αν του επέστρεφαν το κατεχόµενο Σινά. Η Σοβιετική Ενωση είχε περισσότερη εµπιστοσύνη στον Νάσερ παρά στον διάδοχό του τον Σαντάτ, αλλά όταν το θέµα αφορούσε την ευρύτερη στρατηγική ανέχτηκε τον Σαντάτ, γιατί το πολιτικό βάρος της Αιγύπτου είναι µεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη αραβική χώρα. Ο Κίσινγκερ αλλά και ο Νίξον είχαν πληροφορηθεί ότι ο Σαντάτ ήθελε ένα νικηφόρο πόλεµο εναντίον του Ισραήλ που θα υποκινούσε την ειρηνευτική διαδικασία και θα του επέστρεφε όλο το Σινά µέσω διαπραγµατεύσεων και θα του έδινε ισχυρό επιχείρηµα για να αποδεσµευτεί από τη Μόσχα. Και όµως, όχι µόνο δεν έκαναν τίποτα για να τον βοηθήσουν στην πολιτική επίλυση του προβλήµατος στο κατεχόµενο Σινά, αλλά ακολουθούσαν πολιτική «εκτόνωσης της οργής των Αράβων» και της «διάσπασής τους». Πίστευαν ότι ο Σαντάτ, όπως όλοι οι άλλοι Άραβες, µια µέρα θα υποκύψει και θα αναγνωρίσει ότι το Ισραήλ είναι µόνιµο δεδοµένο στην περιοχή και πως πρέπει να το αποδεχτεί είτε το θέλει είτε όχι. Με απέχθεια Μονίµως οι ΗΠΑ ασκούσαν πιέσεις στα αραβικά κράτη για να αποδεσµευτούν από αντιπάλους των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, όχι γιατί θέλανε να τους παραχωρήσουν τις αµοιβαίες σχέσεις που αναζητούσαν, αλλά για να µένουν πάντα υποδεέστεροι των Ισραηλινών, στρατιωτικά και πολιτικά. Μια απλή ανάγνωση των απόρρητων αµερικανικών εγγράφων µπορεί να φωτίσει µε πόση απέχθεια και πόσο υποτιµητικά µιλούσαν οι Αµερικανοί αξιωµατούχοι για τους Άραβες. Ακόµα και ο ίδιος ο υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας δεν γλίτωσε από τον κανόνα. Ο ίδιος ο Κίσινγκερ τον αποκάλεσε «το µικρό αγόρι». Το µικρό αγόρι, πάντως, δεν ήταν µόνο του αλλά είχε ένα µεγαλύτερο «µαύρο αγόρι», σκληρό για τα δόντια του Κίσινγκερ τότε. Το µεγάλο αγόρι λεγόταν «Μαύρος Χρυσός». Το πετρέλαιο ήταν ο µεγάλος πονοκέφαλος όχι µόνο του Κίσινγκερ αλλά και του Ισραηλινού πρεσβευτή στις ΗΠΑ. Η συζήτηση µεταξύ τους, που έγινε στις 10/09/1973, ένα µήνα δηλαδή πριν από τον πόλεµο, ήταν αρκετά διαφωτιστική. Ο Κίσινγκερ και ο Ντένιτζ αναζητούσαν τους τρόπους που θα µπορούσαν να διασπάσουν τους Άραβες ως κράτη και ως αρχηγούς, και το πιο σηµαντικό, πώς θα µπορούσαν να βγάλουν τους Σαουδάραβες από το παιχνίδι στη Μέση Ανατολή, να αποµακρύνουν το πετρέλαιο από τη σύγκρουση. http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-05.pdf Για τον µαύρο χρυσό θα µιλήσουµε στα επόµενα άρθρα τώρα θα εξηγήσουµε τη Μάχη της Bar Lev. Ο Σαντάτ από την άνοιξη του 1973 αποφάσισε ακόµα να χρησιµοποιήσει µόνο τα σοβιετικά µαχητικά MiG-21 και τα αντιαεροπορικά SA-2, SA-3, SA-4, SA-6 και τα SA-7, ως οµπρέλα για την προστασία πάνω από τα φουσκωτά και τα άρµατα µάχης Τ-55 και Τ-62, που θα επιχειρούσαν να σπάσουν την ισραηλινή γραµµή

6

άµυνας στη διώρυγα του Σουέζ. Και για άµυνα εναντίον των ισραηλινών αρµάτων µάχης, τα σοβιετικά αντιαρµατικά RPG-7 και τα ΑΤ-3 Sagger. Ο διευθυντής της ισραηλινής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, ο Eli Zeira, στην κατάθεσή του στην Επιτροπή Agranat απέκλεισε το ενδεχόµενο να περάσουν οι Αιγύπτιοι τη ∆ιώρυγα χωρίς ικανή και καλή αεροπορική κάλυψη. ∆ηλαδή, ο ισραηλινός στρατός δεν σκέφτηκε ποτέ ότι το «Πέρασµα των Αιγυπτίων» µπορούσε να γίνει µε πυραυλική κάλυψη. (Κατάθεση του Eli Zeira στην Επιτροπή, σελίδα 1052 της Έκθεσης Agranat.)


5. Το τετράγωνο των αδιεξόδων

ΗΠΑ ΚΑΙ ΙΣΡΑΗΛ ΘΕΩΡΟΥΣΑΝ ΑΠΙΘΑΝΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΜΕ ΑΙΓΥΠΤΟ - ΣΥΡΙΑ Στην κατάθεσή του ο Eli Zeira, σύµφωνα µε την Έκθεση του Ισραηλινού δικαστή Agranat (σελίδες 62-83), αποκάλυψε ότι το Ισραήλ δέχτηκε συστηµατική παραπληροφόρηση από την αιγυπτιακή αντικατασκοπία: «Πληροφορηθήκαµε τρεις φορές, το 1971, το 1972 αλλά και την άνοιξη του 1973 ότι επίκειται πόλεµος, και δεν έγινε στις ηµεροµηνίες που µας είπαν οι έγκυρες πηγές µας τελικά έγινε τον Οκτώβριο του 1973». Ο Eli Zeira αποκάλυψε στην Επιτροπή Agranat πως είχε πει στην Κοινή Επιτροπή Κρίσης, που είχε συγκληθεί την 1η/10/1973, δηλαδή πέντε µέρες πριν αρχίσει ο πόλεµος του 1973, ότι «σηµαντικές πηγές µάς πληροφόρησαν ότι η Συρία µετακινεί στρατεύµατα και εξοπλισµό στο µέτωπο του Γκολάν και λένε πως θα γίνει πόλεµος εµείς πιστεύουµε ότι οι Σύριοι δεν θα κάνουν πόλεµο γιατί µας φοβούνται - και επειδή δεν κάνουν ποτέ πόλεµο χωρίς την Αίγυπτο». Οι Ισραηλινοί ήταν απόλυτα σίγουροι πως ότι και να κάνουν οι Άραβες στρατιωτικά, ο ισραηλινός στρατός µπορούσε να αποκρούσει οποιαδήποτε επίθεση και σχέδιο απελευθέρωσης κατεχόµενων αραβικών εδαφών. http://www.gwu.edu/%7Ensarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-07.pdf Όλη η εκτίµηση του Eli Zeira, που είχε αναπτύξει στη συνεδρίαση εκείνη της Κοινής Επιτροπής Κρίσης, βρίσκεται στα πρακτικά που κατατέθηκαν στην Επιτροπή Agranat. Μέλη της Επιτροπής Κρίσης ήταν µεταξύ άλλων και η πρωθυπουργός της χώρας και ο υπουργός Άµυνας και ο αρχηγός στρατού. Την ίδια εκτίµηση έκανε και ο αναπληρωτής διευθυντής της στρατιωτικής µυστικής υπηρεσίας Aryeh Shalev, στην Επιτροπή Κρίσης που συνεδρίασε στις 3/10/1973 παρουσία της πρωθυπουργού και τριών υπουργών, συµπεριλαµβανοµένου και του υπουργού Άµυνας David «Dado» Elazar. Είπε µεταξύ άλλων ότι «σύµφωνα µε όλα τα δεδοµένα που έχουµε, η Αίγυπτος γνωρίζει η ίδια ότι δεν µπορεί µέχρι τώρα να κάνει πόλεµο εναντίον µας». (Τα έγγραφα της Έκθεσης µε αριθµό σειράς 57, σελίδες 4-5, που κατατέθηκαν στην Επιτροπή Agranat) Έτοιµη για πόλεµο Την περίοδο που οι ΗΠΑ και το Ισραήλ είχαν εγκλωβιστεί στο τετράγωνο των αδιεξόδων («πίστευαν, πρώτον, ότι ο Σαντάτ ήθελε να αποδεσµευτεί πάση θυσία από τη Μόσχα. ∆εύτερον, ότι θέλει να κάνει πόλεµο για να υποκινήσει την ειρηνευτική διαδικασία. Τρίτον, ότι δεν µπορεί να τον κάνει, επειδή δεν ήταν έτοιµη η αεροπορική του δύναµη. Τέταρτον, πίστευαν ότι γνώριζαν όλες τις προετοιµασίες και όλα τα σχέδια του Αιγύπτιου προέδρου Σαντάτ και του Σύρου προέδρου Άσαντ»), η Αίγυπτος όχι µόνο ήταν έτοιµη για πόλεµο τον Οκτώβριο, αλλά αρκετό καιρό πριν και είχε σχέδιο που δεν γνώριζαν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ. Όλα αυτά τα αποκάλυψε ο Αιγύπτιος πρώην αρχιστράτηγος Saad El Shazly στο βιβλίο του «The Crossing of the Suez», http://www.el-shazly.com/ Ο Saad El Shazly γράφει ότι στις 21-22/8/1973 πραγµατοποιήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου συνάντηση µεταξύ Αιγυπτίων και Σύριων στρατηγών για να καθορίσουν την ηµεροµηνία διεξαγωγής του πολέµου. «Συµφωνήσαµε σε δύο ηµεροµηνίες διεξαγωγής πολέµου ή µεταξύ 7-11/9/1973 ή 5-11/10/1973 και ζητήσαµε από την πολιτική ηγεσία να µας ενηµερώσει 15 µέρες πριν από τις προτεινόµενες από µας ηµεροµηνίες (...) Έτσι όταν είδαµε ότι πέρασε η 27η/9/1973 χωρίς να ενηµερωθούµε σχετικά, καταλήξαµε στο συµπέρασµα ότι τελικά ο πόλεµος θα γίνει µετά τις 5/10/1973» γράφει. Η συγκεκριµένη συνάντηση δεν έγινε αντιληπτή από κανέναν πράκτορα ή δορυφόρο ή διπλωµάτη. Ο Αιγύπτιος αρχιστράτηγος αποκάλυψε στο βιβλίο του ότι οι Σύριοι στρατηγοί ήρθαν στην Αλεξάνδρεια ντυµένοι µε πολιτικά ρούχα και επέβαιναν σε επιβατικό πλοίο, που έφτασε στο λιµάνι το µεσηµέρι της 21ης/8/1973 και, αφού τους παρέλαβαν οι Αιγύπτιοι αξιωµατικοί ντυµένοι και αυτοί πολιτικά, κατευθύνθηκαν στο σηµείο συνάντησης και αµέσως έστρωσαν τους χάρτες και κατέληξαν στο σχέδιο επίθεσης.

7

Άγνοια Το τηλεγράφηµα της 26ης/10/1973, δηλαδή τρεις µέρες µετά τη λήξη του πολέµου και που βασίζεται στις πληροφορίες του πράκτορα της KGB Leo Yerdrashnikov, που εργαζόταν ως ανταποκριτής του ειδησεογραφικού πρακτορείου Tass, αποδεικνύει ότι ακόµα και µετά τη λήξη του πολέµου οι Αµερικανοί και οι Σοβιετικοί δεν γνώριζαν για τη συνάντηση των Σύριων και Αιγυπτίων στρατηγών. Έτσι, δεν έµαθαν ότι ο Σαντάτ, όταν επισκέφθηκε τον Σαουδάραβα Φαϊσάλ στις 23/8/1973, δηλαδή µία µέρα µετά τη συνάντηση των στρατηγών, τον ενηµέρωσε για όλο το σχέδιο και τις δύο ηµεροµηνίες. Ο Φαϊσάλ, σύµφωνα µε Άραβες ιστορικούς, προτίµησε την ηµεροµηνία του Οκτωβρίου, για να µπορεί να δοθεί τελευταία ευκαιρία στις ΗΠΑ για να αλλάξουν την εξωτερική τους πολιτική. Τότε άρχισαν να κυκλοφορούν οι φήµες περί αραβικού εµπάργκο πετρελαίου. Στην πέµπτη σελίδα επίσης ο Aryeh Shalev αναφέρθηκε στην πληροφορία που έφτασε στα χέρια των Ισραηλινών από τον «διπλό»(!) Αιγύπτιο πράκτορα Ashraf Marwan -γαµπρό του Νάσερ και σύµβουλο του Σαντάτ- ότι ο αιγυπτιακός στρατός θα δώσει άδεια στις 10/10/1973 στους εφέδρους που πήραν µέρος στις στρατιωτικές ασκήσεις. Αυτή η πληροφορία θεωρείται η πιο κρίσιµη και η πλέον πετυχηµένη της αιγυπτιακής αντικατασκοπίας.


6. Η Συρία δεν έπεσε στη φάκα

Η ∆ΑΜΑΣΚΟΣ ∆ΕΝ «ΤΣΙΜΠΗΣΕ» ΣΤΗΝ ΠΑΓΙ∆Α ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΓΙΑΤΙ ΠΕΡΙΜΕΝΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ... Στο προηγούµενο άρθρο αναφερθήκαµε σε δύο προτεινόµενες προς την αιγυπτιακή και τη συριακή πολιτική ηγεσία ηµεροµηνίες (ή µεταξύ 7-11/9/1973 ή 5-11/10/1973), που έδωσαν οι στρατηγοί των δύο χωρών για τη διεξαγωγή του πολέµου απελευθέρωσης θέτοντας έναν όρο: να τους δοθεί πολιτική απόφαση 15 µέρες νωρίτερα. Και στο πώς οι ίδιοι οι στρατηγοί κατάλαβαν ότι ο πόλεµος θα γίνει τον Οκτώβριο επειδή πέρασε η ηµεροµηνία 27/8/1973 χωρίς να λάβουν πολιτική απόφαση. Από την άλλη πλευρά εξηγήσαµε γιατί και πώς οι Ισραηλινοί στρατηγοί ήταν σίγουροι, βάσει πληροφοριών, ότι οι Άραβες τους φοβούνται και δεν πρόκειται να κάνουν πόλεµο. Ήθελαν όµως, πρακτικά πάντα, να επιβεβαιωθούν ότι είχαν βγάλει τη σωστή εκτίµηση. Έτσι κατά καιρούς προκαλούσαν τους Άραβες πραγµατοποιώντας αεροπορικές παραβιάσεις και επιθέσεις. Όπως συνέβη στις 13/9/1973, δηλαδή δύο µέρες µετά την πρώτη προτεινόµενη ηµεροµηνία, όταν ισραηλινά µαχητικά παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Συρίας και συνεπλάκησαν µε συριακά µαχητικά. Στη µάχη αυτή οι Ισραηλινοί κατέρριψαν 12 συριακά µαχητικά και όµως η Συρία δεν παρασύρθηκε στη φάκα του πολέµου, όταν τον ήθελαν οι Ισραηλινοί. Έτσι ισχυροποιήθηκε ακόµα περισσότερο η εκτίµησή τους ότι οι Άραβες φοβούνται να κάνουν πόλεµο. Εκείνες οι µέρες λίγο πριν από τον πόλεµο απασχόλησαν πολλούς ερευνητές των µυστικών υπηρεσιών γιατί ήταν από τις πιο κραυγαλέες για την αποτυχία του δογµατισµού στις υπηρεσίες αυτές. Κάθε µέρα οι Ισραηλινοί και οι Αµερικανοί πρόσθεταν στο παζλ τους νέες έγκυρες και λογικές πληροφορίες, που αντί να τις ερµηνεύουν ως κοµµάτια ενός προαποφασισµένου πολέµου, τις ερµήνευαν ως κοµµάτια µιας µπλόφας που έστηναν οι Άραβες για να τους ασκήσουν πολιτικές πιέσεις προκειµένου να λύσουν το Μεσανατολικό. Και επειδή οι Ισραηλινοί δεν θέλανε λύση που θα τους ανάγκαζε να αποχωρήσουν από τα κατεχόµενα εδάφη, παρέσυραν τους Αµερικανούς στην εκτίµησή τους ότι οι Άραβες µπλοφάρουν και δεν θα κάνουν πόλεµο. Ο Κίσινγκερ µάλιστα στη συνάντησή του µε τον πρεσβευτή του Σάχη της Περσίας στις 13/8/1973 απέρριπτε κατηγορηµατικώς να εµπλακεί στη διένεξη Αράβων και Ισραηλινών, επειδή όχι µόνο δεν άξιζε, όπως πίστευε, τον κόπο, ούτε βέβαια επειδή φοβόταν ότι θα γίνει στόχος δολοφονίας από Εβραίους και Άραβες, αλλά επειδή οι Ισραηλινοί δεν δέχονται να αποχωρήσουν από τα κατεχόµενα αραβικά εδάφη, όπως ζητούσαν οι Άραβες. Όλο το περιεχόµενο της συνάντησης βρίσκεται στο έγγραφο 6 του πολέµου του 1973. http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-06.pdf Η προδοσία Στον ίδιο έγγραφο (6) επικολλήθηκε και το κοινό ανακοινωθέν για τη συνάντηση του Νίξον µε τον σάχη του Ιράν στις 24/7/1973 στο οποίο ο σάχης εκτίµησε ότι «η Αίγυπτος χάνει περισσότερο διατηρώντας την υφισταµένη κατάσταση από το να προσπαθήσει να ωθήσει πίσω τα ισραηλινά στρατεύµατα» στο Σινά. Οι Ισραηλινοί ούτε στην πληροφορία του σάχη έδιναν σηµασία µα ούτε και στην προειδοποίηση του βασιλιά Χουσεΐν.

8

Στο βιβλίο «Μύθοι απέναντι στην πραγµατικότητα: ο πόλεµος του Γιοµ Κιπούρ - αποτυχίες και διδάγµατα», που εκδόθηκε το 1993, δηλαδή ύστερα από είκοσι χρόνια σιωπής, ο Ισραηλινός διευθυντής της Στρατιωτικής Μυστικής Υπηρεσίας Eli Zeira, για να αποτινάξει από πάνω του την αποκλειστική ευθύνη, αποκάλυψε ένα από τα µεγάλα µυστικά του Ισραήλ, που βοήθησε να νικήσει στον πόλεµο του 1967, αλλά και να χάσει στο µέτωπο του Σινά το 1973. Αποκάλυψε ότι στις 25/9/1973 «ένας Άραβας ηγέτης επισκέφτηκε την Ισραηλινή πρωθυπουργό Γκόλντα Μέιρ και την πληροφόρησε ότι η Αίγυπτος και η Συρία προετοιµάζονται για πόλεµο». Ο βασιλιάς Χουσεΐν, σύµφωνα µε πολλούς Ισραηλινούς ιστορικούς, δεν έδωσε συγκεκριµένη ηµεροµηνία γιατί, όπως πιστεύουν, δεν του είχαν εµπιστοσύνη ο Σαντάτ αλλά και ο Άσαντ, ειδικά µετά την ήττα του 1967. Αναφερθήκαµε στο βιβλίο του Eli Zeira, γιατί ήταν ο πρώτος Ισραηλινός που κατείχε κρίσιµο πόστο ο οποίος κατονόµασε τον βασιλιά Χουσεΐν ως πηγή της πληροφορίας της 25ης/9/1973. Όλα τα άλλα ονόµατα των πηγών-πρακτόρων που τροφοδοτούσαν συστηµατικά τις ισραηλινές µυστικές υπηρεσίες είχαν σβηστεί από την Έκθεση της Επιτροπής Agranat. Και αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι αρκετοί πράκτορες των Ισραηλινών ή είναι ακόµα ενεργοί µέσα στις αραβικές χώρες ή έχουν αποσυρθεί, αλλά βρίσκονται εν ζωή. Το 2002 ο Ισραηλινός πρώην στρατιωτικός αξιωµατικός και νυν ιστορικός Ahron Bregman αποκάλυψε ακόµα ένα όνοµα, τον γαµπρό του Νάσερ και ειδικό σύµβουλο του Σαντάτ, τον Ashraf Marwan.


7. Ραµαζάνι εναντίον Γιοµ Κιπούρ

ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΡΙΑ ΕΞΕ∆ΩΣΑΝ ΦΕΤΦΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΗΣΤΕΙΑ, ΕΝΩ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ Α∆ΥΝΑΤΟΥΣΕ ΝΑ ΚΗΡΥΞΕΙ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ Η ιστορία του γαµπρού του Νάσερ δίχασε τους Ισραηλινούς και τους Άραβες. Υπάρχουν εκείνοι που τον χαρακτηρίζουν χρήσιµο πράκτορα της Μοσάντ και εκείνοι, µεταξύ τους και ο Ahron Bregman, που λένε ότι ήταν διπλός πράκτορας. Ο δε Αιγύπτιος πρόεδρος Μουµπάρακ τον χαρακτήρισε «ήρωα πολέµου», γιατί κατάφερε να παραπλανήσει τους Ισραηλινούς. Ο Ashraf Marwan «αυτοκτόνησε» στις 27/7/2007 στο Λονδίνο. Ο Ασράφ Μαρουάν µετά τον πόλεµο έγινε εκατοµµυριούχος στο Λονδίνο και υπήρξε συνέταιρος του φίλου της πριγκίπισσας Νταϊάνα, του Αιγύπτιου Ντόντι Αλ Φαγέντ. Μεταξύ των δεκάδων πληροφοριών που έδινε ο Ασραφ Μαρουάν στους Ισραηλινούς ήταν και αυτή που έδωσε στον διευθυντή της Μοσάντ, Zvi Zamir, στο Λονδίνο µία µέρα πριν από τον πόλεµο, στις 05/10/1973, και που έλεγε ότι «αύριο το απόγευµα, πριν δύσει ο ήλιος, η Αίγυπτος και Συρία θα ξεκινήσουν τον πόλεµο». Την πληροφορία αυτή η Γκόλντα Μέιρ την έστειλε αµέσως στην Ουάσιγκτον. Ο πόλεµος όµως ξεκίνησε στις 02.00 το µεσηµέρι. Η διαφορά µεταξύ των δύο χρόνων προβληµάτιζε και εξακολουθεί να προβληµατίζει πολλούς στις µυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ και της Αιγύπτου. Μιλήσαµε για τους πράκτορες επειδή τα «απόρρητα»(!) σχέδια απελευθέρωσης του Σινά και του Γκολάν «έφτασαν»(!) στα χέρια των Ισραηλινών έξι µήνες πριν από την έναρξη του πολέµου. Η Επιτροπή Agranat αναφέρει στην έκθεσή της, σε δύο έγγραφα µε αριθµούς σειράς 98 και 42, ότι η Αίγυπτος είχε ενηµερώσει τη Συρία από την άνοιξη του 1973 για την πρόθεσή της να διεξαγάγει πόλεµο απελευθέρωσης του Σινά από τον ισραηλινό στρατό, στο χρονικό διάστηµα µεταξύ τέλους Σεπτεµβρίου και αρχές Οκτωβρίου και, µάλιστα, η µυστική πληροφορία απέκλεισε τον Νοέµβριο, επειδή οι καιρικές συνθήκες ειδικά στα υψίπεδα του Γκολάν και στο Σινά δεν θα ήταν ευνοϊκές. Το συριακό σχέδιο, σύµφωνα µε την έκθεση Επιτροπής Agranat (σελίδες 4441, 4207 και 4212), έφτασε στα χέρια των Ισραηλινών στις 27/04/1973 και τέλος Σεπτεµβρίου έφτασαν πάλι στα χέρια τους οι «διορθώσεις» στο σχέδιο. «Κατά γράµµα» Ο διευθυντής της Ισραηλινής Στρατιωτικής Μυστικής Υπηρεσίας είπε στην κατάθεσή του ότι σχέδια του πολέµου του 1973 µεταβιβάστηκαν σε όλα τα στρατιωτικά και πολιτικά επιτελεία και ότι, ύστερα από εντατική µελέτη, η Ισραηλινή Στρατιωτική Μυστική Υπηρεσία κατέληξε στις 02/10/1973, σύµφωνα µε έγγραφο µε αριθµό 104/73 στην έκθεση, στην εκτίµηση ότι «η εφαρµογή των σχεδίων αυτών δεν είναι καθόλου εφικτή». Η εκτίµηση αυτή ισχυροποιούσε τη λογική ότι οι Άραβες µπλόφαραν. Ο διευθυντής των ΙΣΜΥ, Eli Zeira, απαντώντας σε ερώτηση πάλι µελών της Επιτροπής για το αν η Συρία εφάρµοσε το αρχικό σχέδιο και το διορθωµένο, είπε «κατά γράµµα το εφάρµοσε». (Σελίδες 956-957 της Εκθεσης Agranat) Βέβαια, δεν πρέπει να παραλείψουµε το γεγονός ότι διοικητές περιοχών κατέθεσαν στην Επιτροπή Agranat πως δεν είδαν ποτέ τα σχέδια αυτά και ότι «σήµερα µόνο βλέπουµε αυτά τα σχέδια». Μια µέρα πριν από την αιγυπτιακή επίθεση, δηλαδή στις 5/10/1973, συνεδρίασαν πάλι τα ισραηλινά επιτελεία. Αυτή τη φορά στο

9

γραφείο του Ισραηλινού υπουργού Αµυνας David «Dado» Elazar, ο διευθυντής της Στρατιωτικής Μυστικής Υπηρεσίας Eli Zeira, που έχει πεισθεί ότι οι Άραβες φοβούνται το Ισραήλ και ειδικά µετά τις ευρείας κλίµακας στρατιωτικές ασκήσεις που πραγµατοποίησε ο ισραηλινός στρατός παράλληλα και ταυτόχρονα µε τις αιγυπτιακές, απευθύνθηκε, σύµφωνα µε τα έγγραφα µε αριθµό σειράς 242 (σελίδες 2-3) που κατατέθηκαν στην Επιτροπή Agranat, στους παρευρισκόµενους λέγοντας ότι «οι Σοβιετικοί στέλνουν 11 επιβατικά αεροπλάνα στην Αίγυπτο και στη Συρία, για να µεταφέρουν τους Σοβιετικούς πολίτες και ειδικούς που εργάζονται στην Αίγυπτο και στη Συρία, επειδή ίσως φοβούνται µια δική µας σαρωτική επίθεση εναντίον των αιγυπτιακών στρατιωτικών και στρατηγικών εγκαταστάσεων». Οι Αµερικανοί ερµήνευσαν την εκκένωση των Σοβιετικών ως µέτρο αποδέσµευσης των δύο αραβικών κρατών από τη Μόσχα µετά τη χρήσιµη συµβουλή της Σαουδικής Αραβίας. Στις 05/10/1973 το τελευταίο ενηµερωτικό δελτίο που στάλθηκε στο γραφείο της Ισραηλινής πρωθυπουργού από τη Στρατιωτική Μυστική Υπηρεσία, είχε συνταχθεί το µεσηµέρι 13.15 µ.µ. Το δελτίο, που κατατέθηκε στην Επιτροπή και αναφέρθηκε στην Έκθεσή της στην παράγραφο 25, αναφέρει «η πιθανότητα διεξαγωγής πολέµου είναι µικρή». Στη φάκα Στις 6/10/1973 το Ισραήλ εγκλωβίστηκε και πιάστηκε πια στη φάκα. Η Αίγυπτος και η Συρία ήταν έτοιµες για πόλεµο, εκδίδοντας µάλιστα την προηγούµενη µέρα φετφά που επέτρεπε στους στρατιώτες στο Σινά να διακόψουν τη νηστεία του Ραµαζανιού. Το Ισραήλ γιόρταζε το Γιοµ Κιπούρ και πολλοί στρατιώτες είχαν πάρει τις άδειές τους και η γενική επιστράτευση ήταν πολύ δύσκολη. Ο Κίσινγκερ σε µια τελευταία προσπάθεια να σώσει τον ισραηλινό στρατό στο Σινά και στο Γκολάν στέλνει στον Φαϊσάλ, λίγες ώρες πριν από τον πόλεµο, επείγον τηλεγράφηµα καλώντας τον να σταµατήσει τον Σαντάτ και τον Ασαντ. Ο Φαϊσάλ όχι µόνο «αγνόησε» τον Κίσινγκερ, αλλά επέρριψε στο Ισραήλ και στην αδιαλλαξία του όλες τις ευθύνες και τις αιτίες του πολέµου. Ο Φαϊσάλ προειδοποιούσε χρόνια τον Κίσινγκερ αλλά «στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα». ∆ύο χρόνια µετά τη λήξη του πολέµου, το 1975, η Γκόλντα Μέιρ στην αυτοβιογραφία της, «My Life», έγραψε ότι «θα έπρεπε να είχα ακούσει τις προειδοποιήσεις της καρδιάς µου και να είχα διατάξει επιστράτευση... Θα ζήσω µε αυτή την τροµερή διαπίστωση για το υπόλοιπο της ζωής µου». Η Γκόλντα Μέιρ θα έπρεπε να είχε ακούσει την καρδιά των ταπεινωµένων Αράβων και Παλαιστινίων -θα καταλάβαινε ίσως ότι θα έκαναν όχι µόνο έναν πόλεµο, αλλά πολέµους µέχρι να απελευθερώσουν τα εδάφη τους.


8. Ο πόλεµος µε τις µάνικες

ΝΕΡΟ ΥΠΟ ΠΙΕΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΟΙ ΑΙΓΥΠΤΙΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ∆ΙΑΛΥΣΟΥΝ ΤΟ ΧΩΜΑΤΙΝΟ ΤΕΙΧΟΣ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ Ο πόλεµος ξεκίνησε στις 6/10/1973 και στις 2.00 µ.µ, δηλαδή έξι ώρες πριν δύσει ο ήλιος, που εκείνη την ώρα έκαιγε τα µάτια των Ισραηλινών στρατιωτών, που είχαν αναπτυχθεί κατά µήκος της αµυντικής γραµµής Bar Lev. Οι Ισραηλινοί περίµεναν να ξεκινήσουν οι Αιγύπτιοι τον πόλεµο το απόγευµα, πριν δύσει ο ήλιος, όπως τους «πληροφόρησε» (!) ο Ασράφ Μαρούαν. Όλες οι µυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και Ισραήλ έλεγαν ότι οι Αιγύπτιοι δεν θα µπορούσαν να διεξαγάγουν πόλεµο χωρίς ισχυρή πολεµική αεροπορία, ικανή να αντιµετωπίσει την ισραηλινή. How Egyptians defeated israeli intelligence- part1.flv How Egyptians defeated israeli intelligence- part2.flv http://www.youtube.com/watch?v=rt88N6MLkxE&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=ZGUguspI2s4&feature=related Και όµως έγινε αυτό που δεν περίµεναν ποτέ οι Ισραηλινοί: ο αιφνιδιασµός. Οι Αιγύπτιοι πραγµατοποίησαν την πρώτη πράξη του πολέµου απελευθέρωσης των κατεχόµενων εδαφών τους, µε σαρωτικό βοµβαρδισµό όλων των ισραηλινών θέσεων, που βρίσκονταν εντός της αµυντικής γραµµής Bar Lev Line, χρησιµοποιώντας 222 µαχητικά, σοβιετικής κατασκευής. Οι Ισραηλινοί όχι µόνο δεν περίµεναν να χρησιµοποιήσουν οι Άραβες την αεροπορία τους, αλλά ποτέ δεν φαντάστηκαν ότι οι Αιγύπτιοι θα χρησιµοποιούσαν τις «µάνικές» τους.

10

∆ιάτρητη η γραµµή Η γραµµή Bar Lev, που εκτεινόταν σε όλη την ανατολική όχθη της ∆ιώρυγας του Σουέζ και σε βάθος 12 χιλιοµέτρων µέσα στη Χερσόνησο του Σινά, κόστισε στους Ισραηλινούς τότε 500.000.000 δολάρια. Τη γραµµή αυτή την έχτισε ο Ισραηλινός στρατηγός Bar Lev, για να σταµατήσει όχι µόνο κάθε απόπειρα, αλλά κάθε σκέψη των Αιγυπτίων για απελευθέρωση του Σινά. Ήταν η ισχυρότερη γραµµή άµυνας που χτίστηκε ποτέ στη Μέση Ανατολή. Και όµως αυτή η τροµαχτική γραµµή διαλύθηκε από «µάνικες νερού, υψηλής πίεσης», που είχε αγοράσει το αιγυπτιακό υπουργείο Γεωργίας από την Ευρώπη, δήθεν για να χρησιµοποιηθούν στις καλλιέργειες. Τα µαχητικά, το πυροβολικό και η πυραυλική ασπίδα των Αιγυπτίων δούλευαν όλα µαζί, για να καλύψουν τα φουσκωτά σκάφη, που είχαν κύρια αποστολή να µεταφέρουν τις τεράστιες µάνικες και τις µηχανές άντλησης, για να σπάσουν το ύψους 20 µέτρων χωµατένιο τείχωµα, που ύψωσαν οι Ισραηλινοί, κατά µήκος της ανατολικής διώρυγας του Σουέζ. Σε έξι ώρες, πριν δύσει ο ήλιος, πέτυχαν και 8.000 Αιγύπτιοι στρατιώτες έσπασαν τη γραµµή σε 81 σηµεία -απέτυχαν να σπάσουν µόνο ένα σηµείο- και από εκεί και πέρα πάνω από 60.000 Αιγύπτιοι στρατιώτες πέρασαν στην απέναντι όχθη της διώρυγας, διαλύοντας κυριολεκτικά τη γράµµη άµυνας Bar Lev. Οι εικόνες των Αιγυπτίων στρατιωτών να υψώνουν τη σηµαία της χώρας τους πάνω στην ανατολική όχθη του Σουέζ δηµιουργούσαν αίσθηµα χαράς και ενθουσιασµού σε όλο τον αραβικό κόσµο. Και ο ενθουσιασµός µεγάλωνε µε κάθε αποτυχηµένη ισραηλινή αντεπίθεση. Όσο περνούσαν οι µέρες, οι Αιγύπτιοι στρατιώτες που πέρασαν τη ∆ιώρυγα σταθεροποιούσαν την παρουσία τους στην ανατολική όχθη. Ο Κίσινγκερ χαρακτήρισε τον ενθουσιασµό αυτό των Αιγυπτίων «έπαρση», όταν άκουσε από τον Ισραηλινό πρεσβευτή τις ισραηλινές απώλειες στο Σινά. Από τις πρώτες ώρες του πολέµου στο επιτελείο του Κίσινγκερ άρχισαν να συζητάνε τις συνέπειες της ήττας των Αράβων και ούτε µια στιγµή δεν πέρασε από το µυαλό κανενός µέλους του η παραµικρή πιθανότητα να νικήσουν οι Αραβες. Το κλίµα άλλαξε άρδην µόλις ήρθαν τα πρώτα κακά µαντάτα από το µέτωπο. Στις 9/10/1973, την τρίτη µέρα του πολέµου, πραγµατοποιήθηκε µια πολύ σηµαντική συνάντηση του Simha Dinitz, του Ισραηλινού πρεσβευτή στην Ουάσιγκτον, µε τον Κίσινγκερ. Ο πρεσβευτής ζήτησε έκτακτη συνάντηση του Αµερικανού προέδρου Νίξον µε την Ισραηλινή πρωθυπουργό Γκόλντα Μέιρ. Ο Αµερικανός υπουργός Εξωτερικών απέρριψε το αίτηµα του πρεσβευτή και του εξήγησε, τότε, ότι µια τέτοια συνάντηση, εκείνες τις µέρες, θα ενίσχυε τη σοβιετική επιρροή στον αραβικό κόσµο. Η θέση του Κίσινγκερ έγινε κατανοητή. Στην ίδια συνάντηση ο Κίσινγκερ, σύµφωνα µε τα ισραηλινά απόρρητα έγγραφα που δηµοσιεύτηκαν το 2004, µίλησε σκληρά στον πρεσβευτή λέγοντάς του: «Μπορείς σε παρακαλώ να µου εξηγήσεις πώς είναι δυνατόν το Ισραήλ να χάσει 400 τανκς σε δύο µέρες πόλεµο µε τον αιγυπτιακό στρατό;». Το ίδιο ερώτηµα βρίσκεται και στα αµερικανικά απόρρητα έγγραφα. http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-21a.pdf Στήριξη από ΗΠΑ Ο Ισραηλινός πρεσβευτής ενηµέρωσε τον Κίσινγκερ ότι σε δύο µέρες ο ισραηλινός στρατός έχασε 49 αεροπλάνα διάφορων τύπων και περίπου 500 αµερικανικά τανκς από τα 1.800, που είχε µέχρι την πρώτη µέρα του πολέµου.


9. Στον πόλεµο και το πετρέλαιο

ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΖΗΤΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΣΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΑΠΟ ΤΙΣ ΗΠΑ Τρεις µέρες µετά την έναρξη του πολέµου του 1973 και µε τα πρώτα σηµάδια της ήττας του Ισραήλ να εµφανίζονται έντονα, ειδικά στο µέτωπο του Σινά, ο τότε Αµερικανός πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον αποφάσισε, κατόπιν βέβαια εισήγησης του υπουργού του των Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ, να ενισχύσει άµεσα και γρήγορα το Ισραήλ στρατιωτικά, για να αποκατασταθούν όλες οι ισραηλινές στρατιωτικές απώλειες. Τα αµερικανικά µεταγωγικά δύο µέρες µετά άρχισαν να φορτώνουν ό,τι ζητούσε το Ισραήλ: τανκς, µαχητικά και δεκάδες χιλιάδες τόνους στρατιωτικού εξοπλισµού, προκειµένου να περιοριστεί η ήττα των Ισραηλινών στο Σινά. Η απόφαση αυτή του Νίξον προκάλεσε την οργή του Φαϊσάλ, γιατί έβλεπε ότι οι Αµερικανοί προσπαθούσαν να εµποδίσουν την ήττα των αλαζόνων Ισραηλινών.

11

Τότε, και συγκεκριµένα στις 10/10/1973, την τέταρτη µέρα του πολέµου, ο Φαϊσάλ ζήτησε από τον δικηγόρο της Αραβο-αµερικανικής εταιρείας Πετρελαίου (ARAMCO) John J. McCloy -έγινε γνωστός και ως δικηγόρος των Επτά Αδελφών- να στείλει επιστολή στον Λευκό Οίκο, µε υπογραφές των ιδιοκτητών και διευθυντών των εταιρειών Exxon, Golf Oil και άλλων. Στην επιστολή τους καλούσαν τον Νίξον να σταµατήσει την αµερικανική στρατιωτική βοήθεια στον ισραηλινό στρατό γιατί, πρώτον, παρατείνει τη σύγκρουση και, δεύτερον, βλάπτει σοβαρά τα αµερικανικά συµφέροντα. Το αµερικανικό απόρρητο έγγραφο 26 αποτελεί πρακτικά συνάντησης των εκπροσώπων των πετρελαϊκών εταιρειών, µε το επιτελείο του Αµερικανού υπουργού Εξωτερικών Κίσινγκερ. Στη συνάντηση αυτή, που πραγµατοποιήθηκε την τέταρτη µέρα του πολέµου (10/10/ 1973), οι εκπρόσωποι εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για τη µονόπλευρη πολιτική που ακολουθεί ο Λευκός Οίκος. Ο Kenneth Jamieson, πρόεδρος του διοικητικού συµβουλίου της ΕΧΧΟΝ, είπε, µεταξύ άλλων, ότι «οι ΗΠΑ πρέπει να καταλάβουν ότι δεν πρόκειται να κερδίσουν ότι και να συµβεί στο έδαφος». Ο αναπληρωτής υπουργός Kenneth Rush είπε ότι «οι ΗΠΑ το µόνο που µπορούν να κάνουν είναι να περιορίσουν τις απώλειες». Στην κουβέντα παρενέβη ο πρόεδρος του διοικητικού συµβουλίου της Golf Oil, ρωτώντας τον αναπληρωτή υπουργό αν υπάρχει πρόθεση από οποιαδήποτε πλευρά για κατάπαυση του πυρός. Ο Kenneth Rush του απάντησε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, γιατί το αίσθηµα της ήττας είναι έντονο στο Ισραήλ και ζητάει εκδίκηση, και γιατί οι ισραηλινές στρατιωτικές απώλειες είναι µεγάλες, αν τις συγκρίνει κανείς µε τον αριθµό των κατοίκων του Ισραήλ, και ότι οι ΗΠΑ δεν µπορούν να ελέγξουν την κατάσταση. Το µόνο που µπορούν να κάνουν είναι να περιορίσουν τις συνέπειες». Αγώνας δρόµου Οι πρόεδροι των εταιρειών εξέφρασαν τότε την άποψη ότι αυτή η πολιτική θα οδηγήσει τις ΗΠΑ και ΕΣΣ∆ σε αγώνα δρόµου για παροχή στρατιωτικού εξοπλισµού στις δύο πλευρές, κάτι που οδηγεί σε αδιέξοδο. Ο Αµερικανός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Kenneth Rush εξέφρασε την άποψη ότι «όσο παρατείνεται η σύγκρουση τα πράγµατα γίνονται χειρότερα. Οι Άραβες, είπε, πολεµάνε τώρα καλύτερα από το 1967. Ο πόλεµος αυτός, συνέχισε, κατέρριψε δυο µύθους: το αήττητο του Ισραήλ και τη µόνιµη κατωτερότητα των Αράβων. Τώρα η πολιτική των ΗΠΑ είναι να κρατήσει τη Σοβιετική Ένωση µακριά από την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και να διατηρήσει την αµερικανική παρουσία στην περιοχή». http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-26.pdf Ο Roger Ρ. Davies, ο βοηθός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών το 1973, είπε, µεταξύ άλλων, ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν να ακολουθούν µια πολιτική ίσων αποστάσεων, την οποία καθόρισε ο πρόεδρος Νίξον στην οµιλία του στις 10/10/ 1973. Ο Roger Ρ. Davies αργότερα, το 1974, διετέλεσε πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Κύπρο. Λίγους µήνες µετά, τον Αύγουστο, σκοτώθηκε από αδέσποτη σφαίρα κατά τη διάρκεια αντιαµερικανικής διαδήλωσης στη Λευκωσία. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9406E3DA103BF932A25756C0A9679C8B63&sec=&spon=&pagewanted=print Ο Φαϊσάλ, όµως, είδε ότι ο Αµερικανός πρόεδρος δεν σταµάτησε, εκεί -στην άµεση στρατιωτική ενίσχυση του Ισραήλ- αλλά προχώρησε ένα ακόµα βήµα προς την πλήρη στήριξη του Ισραήλ, οικονοµικά και πολιτικά. Ζήτησε από το αµερικανικό Κογκρέσο να εγκρίνει έκτακτη οικονοµική βοήθεια στο Ισραήλ, ύψους 2,2 δισεκατοµµυρίων δολαρίων. Τότε µόνο ο Φαϊσάλ αποφάσισε, στις 19/10/1973, να δηµοσιεύσει την αντίθεσή του στην αµερικανική πολιτική και να διακόψει την εξαγωγή του 5% του πετρελαίου προς ΗΠΑ και Ευρώπη, προκαλώντας έτσι άνευ προηγουµένου διεθνή οικονοµική κρίση. ∆ύο µέρες µετά, δηλαδή στις 21/10/1973, οι ΗΠΑ συµφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός. Λέµε οι ΗΠΑ συµφώνησαν, επειδή πια ήταν ξεκάθαρο σε όλους ότι ο πόλεµος αυτός έγινε, µετά την απρόσµενη ήττα του Ισραήλ στο µέτωπο του Σινά, πόλεµος των ΗΠΑ και όχι µόνο του Ισραήλ. Τότε το πετρέλαιο µπήκε στη µάχη των Αράβων για την απελευθέρωση των κατεχόµενων εδαφών τους. Η Σαουδική Αραβία Ο διάλογος που είχε ο Κίσινγκερ µε τον Ισραηλινό πρεσβευτή στις 10/09/1973, δηλαδή σχεδόν ένα µήνα πριν από τον πόλεµο, ήταν αρκετά διαφωτιστικός ως προς το τι επιδίωκε ο Κίσινγκερ, αλλά και οι προκάτοχοί του στο υπουργείο Εξωτερικών: να προσπαθήσουν να αποδεσµεύσουν τη Σαουδική Αραβία από την αραβοϊσραηλινή σύγκρουση. Γιατί πίστευαν πως, όσο περισσότερο εµπλεκόταν το βασίλειο των πετρελαίων στη σύγκρουση αυτή, τόσο περισσότερο θα δεχόταν πιέσεις πάνω του, µε αποτέλεσµα κάποια στιγµή να υποκύψει και να χρησιµοποιήσει το όπλο του πετρελαίου στη σύγκρουση, και αυτό δεν είναι ποτέ προς όφελος των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Ο Κίσινγκερ προσπαθούσε να πείσει τους Ισραηλινούς να κάνουν κάτι πολιτικό και στρατηγικό που θα βοηθούσε, ώστε να «µπει φρένο» στην εµπλοκή της Σαουδικής Αραβίας στη σύγκρουση, γιατί µια τέτοια εξέλιξη δεν είναι ποτέ προς όφελος του Ισραήλ. Ο πόλεµος αυτός απέδειξε ότι ούτε οι Ισραηλινοί άκουσαν τον Κίσινγκερ, µα ούτε ο ίδιος κατάφερε να αποµακρύνει το πετρέλαιο από

12

τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή και περισσότερο δεν κατάφερε να διασπάσει τους Άραβες, που ενώθηκαν για πρώτη φορά εναντίον του Κίσινγκερ.


10. Πώς η «κατά κράτος ήττα» έγινε «µεγαλειώδης νίκη»

ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΚΑΙ ΙΣΡΑΗΛΙΝΟΙ ΑΡΝΟΥΝΤΑΝ ΝΑ ΠΑΡΑ∆ΕΧΤΟΥΝ ΠΩΣ ΕΧΑΝΑΝ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1973 Η εµπλοκή των ΗΠΑ, της ΕΣΣ∆ και του βασιλιά του πετρελαίου στον πόλεµο του 1973 κορυφωνόταν δραµατικά και απειλούσε τα συµφέροντα όλων στην περιοχή.Η άρνηση του Ισραήλ να παραδεχτεί την ήττα του στο Σινά, παράλληλα µε την επιτυχία του στρατού στα Υψίπεδα του Γκολάν, όξυναν περισσότερο τα πράγµατα, αναγκάζοντας τις ΗΠΑ να παρατείνουν τον πόλεµο και την εµπλοκή τους και να παρασύρουν µε τη σειρά τους την ΕΣΣ∆, που άδραξε την ευκαιρία ώστε να παρουσιάζεται ως υποστηρικτής και προµηθευτής των Αράβων, πράγµα που µισούσαν αφάνταστα οι Αµερικανοί. Και το χειρότερο για όλους ήταν η εµπλοκή του πετρελαίου στον πόλεµο. Η εικόνα ήταν ως εξής: οι Ισραηλινοί αδυνατούσαν, παρά την αµερικανική στρατιωτική βοήθεια, να απωθήσουν τους Αιγυπτίους, που ήδη είχαν απελευθερώσει 14 χιλιόµετρα από τα εδάφη τους στο Σινά. Και ταυτόχρονα σχεδίαζαν -οι Ισραηλινοί- να ανοίξουν δίοδο για να περάσουν στη δυτική όχθη της ∆ιώρυγας. Κατάφεραν, όµως, οι τελευταίοι να απωθήσουν τους Σύρους στο Γκολάν. Οι Σύροι ετοιµάζονταν για νέα αντεπίθεση στις 23/10/1973, µετά τις νέες προµήθειες που έλαβαν από τη Σοβιετική Ένωση. Με λίγα λόγια, όλα τα στρατιωτικά γεγονότα που ακολούθησαν το Πέρασµα των Αιγυπτίων στην Ανατολική Όχθη της ∆ιώρυγας του Σουέζ και τη διάλυση της ισραηλινής αµυντικής γραµµής Bar Lev έµοιαζαν µε µατς µεταξύ µιας οµάδας που έχει ήδη πάρει το κύπελλο και µιας που έχει υποβιβαστεί στη δεύτερη κατηγορία: όσα γκολ κι αν έβαζε η δεύτερη, δεν θα άλλαζε κατηγορία. Αυτό ακριβώς είπε, µε λίγα λόγια, ο Kenneth Jamieson, πρόεδρος του διοικητικού συµβουλίου της ΕΧΧΟΝ, στον Αµερικανό αναπληρωτή Εξωτερικών: «Οι ΗΠΑ πρέπει να καταλάβουν ότι δεν πρόκειται να κερδίσουν, ότι κι αν συµβεί στο έδαφος». «Ηττήθηκαν οι Αλλοι» Ο Κίσινγκερ ήθελε να καλύψει όσο ήταν δυνατόν την ήττα του ισραηλινού στρατού στο µέτωπο του Σινά. Στο απόρρητο έγγραφο 72 αναφέρεται όλη η συζήτηση µεταξύ του Κίσινγκερ και του πρεσβευτή της Κίνας στις ΗΠΑ Huang Zhen στις 25/10/1973. Από το όλο περιεχόµενο της συζήτησης µπορεί ο αναγνώστης να αντιληφθεί τις «αγωνιώδεις προσπάθειες του Κίσινγκερ» να πείσει τον Κινέζο πρεσβευτή ότι οι Άραβες και η Σοβιετική Ένωση ηττήθηκαν κατά κράτος. Ίσως επειδή γνώριζε καλύτερα από όλους την κόντρα που υπήρχε µεταξύ Κίνας και Σοβιετικής Ένωσης, και πως αυτό θα ευχαριστούσε τον Κινέζο πρεσβευτή. Ο Κινέζος όµως δεν έκανε τον «Κινέζο» και, αφού άφησε για αρκετή ώρα τον Κίσινγκερ να παίζει τον άχαρο ρόλο του και να αναπτύσσει όλο το πολιτικό του σχέδιο για τη Μέση Ανατολή, αφού κατάλαβε και αποκωδικοποίησε όλη την πολιτική ανάλυση του Κίσινγκερ για την κατάσταση στο µέτωπο, πέταξε εκείνη τη φράση που έκανε τον Κίσινγκερ να παγώσει: «Από την αρχή του πολέµου µάς έχετε πει ότι οι Άραβες θα ηττηθούν σε 72 ώρες ή σε 96 ώρες». Ο Κινέζος πρεσβευτής δεν το είπε τυχαία, αλλά αναφερόταν σε λόγια του Κίσινγκερ κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους που είχε πραγµατοποιηθεί λίγες ώρες µετά την έναρξη του πολέµου, δηλαδή στη συνάντηση στις 6/10/1973 και ώρα 9.10 και η οποία διήρκεσε µόλις είκοσι λεπτά. Τότε ο Κίσινγκερ δήλωσε στον πρεσβευτή της Κίνας ότι «οι Άραβες θα ηττηθούν σε 72 µε 96 ώρες» και ότι οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν το Ισραήλ στον πόλεµο. ∆είτε το απόρρητο έγγραφο ντοκουµέντο µε αριθµό 17 των αµερικανικών απόρρητων εγγράφων για τον πόλεµο του 1973 http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-17.pdf Ο Κίσινγκερ, αφού άκουσε σαστισµένος τον πρεσβευτή, απάντησε: «Τους υποτίµησα». Σαν είδε ο πρεσβευτής της Κίνας στο βλέµµα του Κίσινγκερ να αποτυπώνεται όλη η δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, του ρίχνει τη δεύτερη µαχαιριά: «Μα είµαστε σήµερα µεταξύ 16ης και 17ης µέρας του πολέµου. Ο πρωθυπουργός µας δήλωσε ότι οι Άραβες κατάφεραν µεγαλειώδη νίκη». Βέβαια, η λογική της συγκάλυψης της αποτυχίας του Ισραήλ που ακολουθούσε ο Κίσινγκερ τότε δεν γινόταν αντιληπτή ως εργαλείο για να αναγκάσει το Ισραήλ να κάνει πολιτικές και εδαφικές υποχωρήσεις στους Άραβες. Οι Ισραηλινοί είχαν αντιληφθεί ότι τη στρατιωτική τους αποτυχία στο Σινά θα την πλήρωναν πολιτικά και εδαφικά, δεν ήθελαν όµως σε καµία περίπτωση να γίνει άµεση πληρωµή. Χρειάζονταν χρόνο και πολιτικές πρωτοβουλίες, γιατί δεν ήθελαν να περάσει στην ισραηλινή κοινή γνώµη η γεύση της αποτυχίας. Παράλληλα, ήθελαν να αποζηµιωθούν στρατιωτικά και οικονοµικά για τις εδαφικές υποχωρήσεις. http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-72.pdf

13


11. Η ∆ύση προτίµησε τα συµφέροντά της Η ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΥΠΕΚΥΨΑΝ ΣΤΟΝ «ΕΚΒΙΑΣΜΟ» ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ Η απόφαση του βασιλιά του πετρελαίου, Φαϊσάλ Μπεν Σαούντ, να µειώσει την παραγωγή και εξαγωγή πετρελαίου όσο αυξανόταν η αµερικανική στρατιωτική βοήθεια προς τον ισραηλινό στρατό, έφερε όλες τις δυτικές κυβερνήσεις µπροστά στο δίληµµα «ή τα συµφέροντά µας ή όπλα στο Ισραήλ». Οι περισσότερες επέλεξαν τα συµφέροντά τους. Ο Φαϊσάλ ήταν αποφασισµένος να βάλει τέλος στην ισραηλινή προπαγάνδα η οποία, όταν το Ισραήλ νίκησε στον πόλεµο του 1967 τους Άραβες, διέδιδε µε απίστευτη µαεστρία στο δυτικό κόσµο, κάτι που υιοθέτησαν πολλά ΜΜΕ, ότι «το Ισραήλ νίκησε µόνο του σε έξι µέρες όλους τους Άραβες». Ο Φαϊσάλ, ως γνήσιος Άραβας βεδουίνος, πληγώθηκε βαθύτατα από αυτήν την ισραηλινή και τη δυτική προπαγάνδα και ζητούσε εκδίκηση. Ο πόλεµος του 1973 του έδωσε την ευκαιρία. Όταν άκουσε µάλιστα τα καλά µαντάτα που έρχονταν από το µέτωπο, ότι οι Αιγύπτιοι έσπασαν την ισχυρότερη ισραηλινή άµυνα στο Bar Lev, προχώρησαν και απελευθέρωσαν 14 χιλιόµετρα µέσα στην κατεχόµενη Χερσόνησο του Σινά, χρησιµοποιώντας στρατιωτική δυνατότητα που αναλογούσε µόνο στο 20% της στρατιωτικής δυνατότητας του ισραηλινού στρατού, θέλησε να στείλει στον δυτικό κόσµο µήνυµα, ότι «αφού λέτε ότι το Ισραήλ µπορεί να τα βγάλει πέρα µόνο του µε τους Άραβες, τότε αφήστε το να το κάνει». Ο πόλεµος του 1973 απέδειξε ότι το Ισραήλ δεν µπορούσε να τα βγάλει πέρα ούτε µε δυο αραβικές χώρες (Αίγυπτος και Συρία), όταν αυτές διέθεταν µόνο µέτριο σοβιετικό -όχι άριστο αµερικανικό, όπως το Ισραήλ- στρατιωτικό εξοπλισµό. Οι Άραβες, εξαιτίας του βέτο που χρησιµοποιούσε πάντα το Ισραήλ, περιορίστηκαν να αγοράζουν όπλα από τη Σοβιετική Ένωση, γεγονός που αν και ενοχλούσε τον Σαουδάραβα βασιλιά Φαϊσάλ, το ανεχόταν και µάλιστα πλήρωνε πολλά από τα όπλα που αγόραζαν οι Σύροι και οι Αιγύπτιοι. Οι ευρωπαϊκές χώρες, µόλις άκουσαν την απόφαση των Αράβων να ξεκινήσουν εµπάργκο πετρελαίου, αποφάσισαν να µην ακολουθήσουν τις ΗΠΑ και το Ισραήλ στον πόλεµό τους εναντίον των Αράβων. Οι Άραβες του πετρελαίου δεν είχαν πάρει µέχρι τις 17/10/1973 απόφαση για εµπάργκο πετρελαίου. Μέχρι τότε ο Κίσινγκερ ήταν σίγουρος ότι «αυτές τις µέρες δεν περιµένουµε εµπάργκο πετρελαίου». Αυτά τα έλεγε κατά τη διάρκεια συνάντησής του µε όλο το επιτελείο του και συζητούσαν πώς θα έκαναν τους Άραβες να υποφέρουν. Συζητούσαν µε ενθουσιασµό για το πώς κατάφεραν να ξεπεράσουν σε µεταφορά στρατιωτικού εξοπλισµού τους Σοβιετικούς. Κατάφεραν µε λιγότερες πτήσεις και αεροπλάνα να µεταφέρουν στον ισραηλινό στρατό περισσότερους τόνους στρατιωτικού υλικού. Η πολιτική του Κίσινγκερ, που εκείνη την περίοδο οδήγησε τον τότε Αµερικανό πρόεδρο Νίξον στις αποφάσεις του για άµεση και γρήγορη στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ, βασιζόταν στην εκτίµηση ότι οι Άραβες του πετρελαίου δεν θα προβούν άµεσα σε εµπάργκο. Αυτό εξηγεί το µεγάλο σοκ του Κίσινγκερ όταν την ίδια ώρα που έλεγε ότι οι Άραβες δεν θα κάνουν εµπάργκο, ήρθε η είδηση ότι οι Άραβες αποφάσισαν να διακόψουν στην αρχή το 5% της εξαγωγής πετρελαίου. Μόλις έµαθε ο Κίσινγκερ την είδηση, πήρε όλο το επιτελείο του και πήγαν κατευθείαν στον πρόεδρο. Το πώς αντέδρασαν οι ΗΠΑ µετά, θα το δούµε λίγο αργότερα. Τώρα µπορούµε να δούµε πώς αντέδρασε η Μεγάλη Βρετανία. Το 1973, ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Alec Douglas Home µε τηλεγράφηµά του µε αριθµό 351, που συντάχτηκε στις 22/10/1973, γράφει µε την επισήµανση «απόρρητο και µε απόλυτη µυστικότητα» προς τις διπλωµατικές αποστολές της χώρας τα εξής:

1. Σήµερα το απόγευµα επικοινώνησε µαζί µου ο υπουργός των Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας Οµάρ Αλ-Σακάφ.

2. Τον ρώτησα: Τι επιδιώκει η Σαουδική Αραβία από την πετρελαϊκή της πολιτική; Οι τελευταίες αυξήσεις στις τιµές του πετρελαίου, εκτός του ότι δηµιουργούν νέες δυσκολίες στην οικονοµία µας, αναδεικνύουν τον κίνδυνο πως ο περιορισµός της παραγωγής πετρελαίου θα έχει επικίνδυνες επιπτώσεις στις οικονοµίες των δυτικών χωρών και στην ισορροπία δυνάµεων που υπάρχει στην Ευρώπη µεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και του ∆υτικού κόσµου. Ο πρίγκιπας Φαχντ µάς επιβεβαίωσε ότι η Σαουδική Αραβία δεν θα βλάψει τις φίλες χώρες, όµως εµείς πιστεύουµε ότι η πετρελαϊκή πολιτική που ακολουθείται, µας βλάπτει πραγµατικά.

3. Ο Σακάφ δεν σχολίασε, είπε όµως ότι θα συζητήσει το θέµα µε τον βασιλιά Φαϊσάλ, όταν θα επιστρέψει στη Σαουδική Αραβία στις 24/10/1973. Πίστευε όµως ότι η χώρα του δεν επιθυµεί να βλάψει τις φίλες προς τους Άραβες χώρες, όπως είναι η Αγγλία και η Γαλλία, και πως επιθυµεί µόνο να ασκηθούν πιέσεις στις φίλες προς το Ισραήλ χώρες στην Ευρώπη και συγκεκριµένα την Ολλανδία και Γερµανία.

14

Την εποµένη, ο υπουργός Εξωτερικών λαµβάνει τηλεγράφηµα µε αριθµό 518. Το τηλεγράφηµα, σύµφωνα µε τη σαουδαραβική εφηµερίδα «Αλ-Σαρκ Αλ-Αουσατ», είχε την υπογραφή του πρίγκιπα Φαχντ, ο οποίος δήλωνε ότι «η Μεγάλη Βρετανία θα εξαιρεθεί από το εµπάργκο πετρελαίου». Σύµφωνα µε Άραβες ιστορικούς, ο Σαουδάραβας βασιλιάς Φαϊσάλ, όταν έµαθε ότι η κυβέρνηση του Edward Heath δεν επέτρεπε στους Αµερικανούς να χρησιµοποιήσουν τη βρετανική βάση στην Κύπρο, ως ενδιάµεσο σταθµό για αποστολή στρατιωτικών προµηθειών στο Ισραήλ, έδωσε εντολή στον πρίγκιπα Φαχντ να ανταµείψει τη βρετανική κυβέρνηση για την ουδέτερη στάση της. Το περιεχόµενο των τηλεγραφηµάτων δηµοσιεύτηκε στη σαουδαραβική εφηµερίδα «Αλ-Σαρκ Αλ-Αουσατ» στις 20/1/2004 : Αλ-Σαρκ Αλ-Αουσατ 20-1-2004.htm (Αραβικά) ή Αλ-Σαρκ Αλ-Αουσατ 20-1-2004 (ENGLISH).htm (Αγγλικά) http://www.asharqalawsat.com/details.asp?issueno=9184&article=213653 και επιβεβαινώνεται από τα αµερικανικά απόρρητα έγγραφα 36 http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-36a.pdf και 39. http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-39.pdf


12. Το πετρέλαιο ξύπνησε τις ΗΠΑ

Ο ΝΙΞΟΝ, ΜΕΣΑ ΣΤΗ ∆ΙΝΗ ΤΟΥ ΓΟΥΟΤΕΡΓΚΕΪΤ, ∆ΕΝ ΗΘΕΛΕ ΑΛΛΟ ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟ... Η Σοβιετική Ενωση γνώριζε καλά ότι η περιοχή των πετρελαίων αποτελεί τη σηµαντικότερη για τις ΗΠΑ από οικονοµική άποψη και πως οι ΗΠΑ δεν θα δεχτούν να δηµιουργηθεί ρήγµα στην περιοχή των συµφερόντων τους. Το πετρέλαιο των Αράβων το χρειαζόταν ο καταναλωτής στον δυτικό κόσµο πολύ περισσότερο από όσο το χρειαζόταν ο καταναλωτής της Σοβιετικής Ένωσης. Γνώριζε επίσης ότι ο συναγερµός που σήµανε στις 25/10/1973 ο Νίξον στις ένοπλες δυνάµεις των ΗΠΑ και έθεσε όλο το πυρηνικό οπλοστάσιο και τον στόλο σε επιφυλακή είχε στόχο τη Σοβιετική Ένωση και την πολιτική που φοβόταν πως αυτή θα ακολουθήσει µετά την κατάπαυση του πυρός στη Μέση Ανατολή. Η Σοβιετική Ένωση γνώριζε ότι η χρήση του όπλου πετρέλαιο από τη Σαουδική Αραβία στρεφόταν και εναντίον της πολιτικά. Γνώριζε ότι η Σαουδική Αραβία ήθελε να αλλάξει την αµερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή και το κατάφερε όταν πήρε δεσµεύσεις από τον ίδιο τον Νίξον ότι οι ΗΠΑ θα εργαστούν για εξεύρεση πολιτικής λύσης στο Μεσανατολικό πρόβληµα. Η Σοβιετική Ένωση γνώριζε επίσης ότι το πετρέλαιο χρησιµοποιήθηκε για να αποµακρύνει την πολιτική εµπλοκή της στο Μεσανατολικό. Αυτό ακριβώς επιδίωκε ο Κίσινγκερ, πριν από τον πόλεµο του 1973, και απέτυχε να το κάνει. Το κατάφερε η Σαουδική Αραβία, πολεµώντας όµως τα στρατηγικά λάθη του Κίσινγκερ. Γιατί τα λάθη του µεγάλωναν και επέκτειναν τον ρόλο και την πολιτική παρουσία της Σοβιετικής Ένωσης στη Μέση Ανατολή. Τότε, αν δεν είχε παρέµβει το πετρέλαιο στον πόλεµο, η αδιαλλαξία των ΗΠΑ και του Ισραήλ θα κατέστρεφε όλα τα αµερικανικά συµφέροντα στην περιοχή. Με λίγα λόγια το πετρέλαιο ξύπνησε τις ΗΠΑ. Ο Νίξον µόλις έµαθε στις 17/10/1973 ότι τελικά οι Άραβες ξεκίνησαν το εµπάργκο πετρελαίου, κάλεσε αµέσως τον Κίσινγκερ στον Λευκό Οίκο. Ο Κίσινγκερ κάλεσε στο γραφείο του Αµερικανού πρόεδρου το επιτελείο του για να κουβεντιάσουν τις επόµενες κινήσεις έπειτα από αυτήν την απρόσµενη απόφαση των Αράβων. Ο Νίξον δεν ήθελε, την ώρα που βρισκόταν µέσα στη δίνη του σκανδάλου Γουότεργκεϊτ, να βρεθεί µέσα στη δίνη µιας πετρελαϊκής κρίσης που θα προκαλούσε τεράστια οικονοµικά προβλήµατα στην αµερικανική οικονοµία. Έτσι, πήρε την απόφαση να ακούσει τα αιτήµατα των Αράβων του πετρελαίου. Γιατί είδε ότι οι Άραβες του πετρελαίου προσπαθούσαν, περισσότερο από τις ΗΠΑ, να σταµατήσουν την επέλαση της Σοβιετικής Ένωσης στον Αραβικό κόσµο. Ο Νίξον, µετά το εµπάργκο, εγκατέλειψε τη λογική του Κίσινγκερ που έλεγε ότι οι Άραβες µόνο αν ηττηθούν θα αποδεσµευτούν από τη Σοβιετική Ένωση. Ίσως να σκέφτηκε αυτό που έγραψαν αρκετοί Άραβες αναλυτές, ότι η ήττα των Αράβων το 1967 έφερε πιο δυναµικά και πιο κοντά τους Άραβες µε τη Σοβιετική Ένωση. Ίσως άκουσε τον Σαντάτ που έλεγε ότι µόνο µε νίκη µπορεί να εγκαταλείψει την πολιτική του προκατόχου του, του Νάσερ, που έφερε τη Σοβιετική Ένωση πιο κοντά στους Άραβες. Ο Κίσινγκερ ήταν ξεκάθαρος και απειλητικός προς τους Σοβιετικούς, γιατί γνώριζε ότι οι Άραβες του πετρελαίου ήθελαν από τις ΗΠΑ να δώσουν τις πολιτικές λύσεις για τα προβλήµατα της περιοχής, όχι µόνο

15

επειδή ήταν εχθροί ιδεολογικά µε τους κοµµουνιστές, αλλά επειδή γνώριζαν ότι οι ΗΠΑ είναι οι δηµιουργοί των προβληµάτων στην περιοχή. Πίστευαν πως έτσι µόνο θα σταµατούσαν οι ΗΠΑ να δηµιουργούν προβλήµατα και θα γίνονται καλοί οικονοµικοί και πολιτικοί σύµµαχοι. Αυταπάτες. Οι Άραβες του πετρελαίου µάλλον δεν έµαθαν ότι µόνο κατά αυτό τον τρόπο µπορούσαν οι ΗΠΑ να παραµένουν στην περιοχή των πετρελαίων, δηµιουργώντας προβλήµατα, από τα οποία αποκτούσαν περισσότερα προτεκτοράτα. Ο Κίσινγκερ δεν ήθελε να δώσει λύση στο µεγάλο πρόβληµα της ∆ιώρυγας του Σουέζ. Μεγάλο µέρος του εθνικού προϊόντος της Αιγύπτου προερχόταν από τα έσοδα που πλήρωναν τα εµπορικά και πετρελαιοφόρα κατά τη διέλευσή τους από τη διώρυγα. Η κατάληψή της από το Ισραήλ το 1967, από τη µια εµπόδιζε τη διέλευση των πλοίων και έκλεισε το ταµείο εσόδων, ενώ από την άλλη αύξανε το κόστος των µεταφορών πετρελαίου. Η άρνηση του Κίσινγκερ και των Ισραηλινών να αποχωρήσουν, όχι µόνο από όλο το Σινά, αλλά και από 20 µίλια µακριά από την ανατολική όχθη της ∆ιώρυγας του Σουέζ, εξόργισε τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο. Ο Κίσινγκερ τότε επικαλέστηκε ότι οι Ισραηλινοί δεν µπορούν να αποχωρήσουν από τα 20 µίλια, επειδή «δεν µπορούν να υπερασπίζονται άλλη γραµµή, όχι τόσο για στρατιωτικούς λόγους, αλλά και για πολιτικούς και διανοητικούς». Αυτό ακριβώς είπε ο Κίσινγκερ, πριν από τον πόλεµο, στον πρεσβευτή του Σάχη του Ιράν όταν συναντήθηκαν στις 13/8/1973, δηλαδή δύο µήνες πριν από τον πόλεµο. Αυτή τη γραµµή ακριβώς έσπασαν οι Αιγύπτιοι όταν διέλυσαν την ισχυρή αµυντική γραµµή Bar Lev. Την ανυποχώρητη γραµµή του Ισραήλ. Την αδιαλλαξία του και την αλαζονεία του. Αναγκάζοντάς το να αποχωρήσει για πρώτη φορά από κατεχόµενα αραβικά εδάφη. Έτσι επιτεύχθηκε η πρώτη συµφωνία ειρήνης µεταξύ Αράβων και Ισραηλινών το 1976. http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-06.pdf Η Σαουδική Αραβία πίστευε πως µόνο οι ΗΠΑ µπορούσαν, µετά την απώθηση των Ισραηλινών 14 χιλιόµετρα από την ανατολική όχθη της διώρυγας, να διατηρήσουν τη νέα διαµορφωµένη κατάσταση -απορρίπτοντας δηλαδή την ίδια την πρόταση του Κίσινγκερ, που στάλθηκε στον Σαουδάραβα βασιλιά Φαϊσάλ, να γυρίσουν οι Άραβες πίσω στη γραµµή της 6ης/10/1973-, σταµατώντας αµέσως τη στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ. Το Τελ Αβίβ χρησιµοποιούσε τη βοήθεια αυτή για να παρατείνει άσκοπα τον πόλεµο, που σχεδίαζε ο Σαρόν περνώντας στη δυτική όχθη της διώρυγας, έπειτα από µια επιτυχηµένη από στρατιωτική άποψη επιχείρηση, αλλά καθόλου βιώσιµη, όπως πίστευε ο Αµερικανός Ναύαρχος Moorer, όταν του ζητήθηκε να την εκτιµήσει. Πέρα από αυτό, η παράταση του πολέµου έδινε τη χρυσή ευκαιρία στη Σοβιετική Ένωση να µεγαλώσει την πολιτική και στρατιωτική της παρουσία στη Μέση Ανατολή. Η Σοβιετική Ένωση ετοιµαζόταν µε τα 300 τανκς που έστειλε στη Συρία για µια µεγάλη αντεπίθεση στα Υψίπεδα του Γκολάν στις 23/10/1973.


13. Η πρώτη οπισθοχώρηση του Ισραήλ

ΤΟ ΤΕΛ ΑΒΙΒ ΑΠΟΣΥΡΕΙ ΤΙΣ ∆ΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΣΙΝΑ ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ∆ΕΣΜΕΥΣΗ ΤΟΥ ΝΙΞΟΝ Η πρώτη ισραηλινή αποχώρηση από αραβικά εδάφη έγινε στις αρχές του 1974, βάσει µιας δέσµευσης του Νίξον προς τον βασιλιά του πετρελαίου Φαϊσάλ Μπεν Σαούντ. Συγκεκριµένα, στις 25 Ιανουαρίου του 1974 ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ µεταξύ άλλων γράφει σε µια εµπιστευτική επιστολή προς τον Φαϊσάλ τα εξής: «Σας είχα εκφράσει σε παλιότερες επιστολές ότι τα γεγονότα απέδειξαν τη σοφία της µεγαλειότητάς σας... Η κυβέρνησή µου έχει δεσµευτεί να φέρει µια δίκαιη και διαρκή ειρήνη στη Μέση Ανατολή... Σας ανακοινώνω ότι ο πρώτος καρπός αυτής της δέσµευσης αποτυπώνεται στη συµφωνία για την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάµεων που υπεγράφη την περασµένη Παρασκευή 18/1/1974, σύµφωνα µε την οποία το Ισραήλ θα αποσύρει τις δυνάµεις του από το Σινά ως ένα πρώτο βήµα προς την κατεύθυνση της οριστικής διευθέτησης, σύµφωνα µε ψηφίσµατα του Συµβουλίου Ασφαλείας 338 και 242». Ο Αιγύπτιος στρατηγός Mohammad Abd al-Ghani al-Gamasy δήλωσε σε συνέντευξή του στις 10/11/1992 ότι τη συµφωνία «τη διαπραγµατευόµουν µε τις ΗΠΑ και όχι µε το Ισραήλ». Ο Αιγύπτιος στρατηγός είχε απόλυτο δίκιο, γιατί ο Νίξον ήθελε πάση θυσία τη συµφωνία αυτή για να µπορεί να ανακοινώσει δηµοσίως αν δώσει το ΟΚ ο βασιλιάς του πετρελαίου Φαϊσάλ ότι το εµπάργκο πετρελαίου έληξε. Ήθελε ο Νίξον µε αυτή την ανακοίνωση να αποπροσανατολίσει την αµερικανική κοινή γνώµη από το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ. Μερικοί αναλυτές ισχυρίζονταν ότι τελικά η αµερικανική στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ έπεσε βαριά πάνω στο όραµα του «Μεγάλου Ισραήλ», στο όνειρο δηλαδή των ακροδεξιών Εβραίων της Αµερικής και του Ισραήλ. Γιατί τελικά ο «σωτήρας του ισραηλινού στρατού», οι ΗΠΑ δηλαδή, κατάφεραν και έπεισαν τους ακροδεξιούς ότι το όνειρό τους όχι µόνο δεν µπορεί να πραγµατοποιηθεί, αλλά κινδύνευε να καταστραφεί όλο αν δεν έσπευδαν οι ΗΠΑ να βοηθήσουν. Τα 400 τανκ και τα 102 µαχητικά που έχασε το Ισραήλ τις

16

πρώτες µέρες του πολέµου δίνουν ισχυρό επιχείρηµα υπέρ της συγκεκριµένης άποψης. Βέβαια, την αποτυχία τους ο Κίσινγκερ και η Γκόλντα Μέιρ προσπαθούσαν να τη διασκεδάσουν όταν συναντήθηκαν στο εξοχικό της ισραηλινής πρωθυπουργού λέγοντας ότι «νίκησαν» στον πόλεµο και πως δεν θα δώσουν τίποτα στους Άραβες του πετρελαίου αν δεν γίνει αυτό που θέλουν, ότι ο Σαντάτ δεν θα γλιτώσει την αποτυχία κ.λπ. Οι µετέπειτα εξελίξεις είχαν ακριβώς αντίθετη πορεία: η Γκόλντα Μέιρ παραιτήθηκε τον Ιούνιο του 1974, µετά τη δηµοσίευση της Έκθεσης της Επιτροπής Agranat, αναλαµβάνοντας την πολιτική ευθύνη της αποτυχίας, οι Ισραηλινοί για πρώτη φορά αποχώρησαν από αραβικά εδάφη, ενώ οι Αιγύπτιοι κράτησαν όλα τα εδάφη που απελευθέρωσαν τις πρώτες µέρες του πολέµου, και οι Άραβες του πετρελαίου σταµάτησαν το εµπάργκο στις 17/3/1974, µετά τη συµφωνία αποχώρησης των Ισραηλινών, που υπεγράφη στις 18/1/1974. «Να αποµακρυνθεί η ΕΣΣ∆» Στη συνάντηση που είχε ο Κίσινγκερ µε τους Ισραηλινούς στρατηγούς και διπλωµάτες και που καταγράφεται όλη στο έγγραφο 15 του 1974 προσπαθούσε από την αρχή να τους ενηµερώσει τι είχε συµφωνήσει µε τη Σαουδική Αραβία, τη Σοβιετική Ένωση, την Αίγυπτο και τη Συρία. Τους είπε ότι, για να αποµακρυνθεί η Σοβιετική Ένωση από τη Μέση Ανατολή, χρειάζεται να ικανοποιηθούν µερικά αιτήµατα των Αράβων του πετρελαίου. Ζήτησε από τους Ισραηλινούς να γυρίσουν πίσω από τη γραµµή της 06/10/1973 στο µέτωπο του Γκολάν και από την πόλη Κουνάιτερα, που είχαν καταλάβει στον πόλεµο του 1967, γιατί διαφορετικά ένας νέος πόλεµος (εννοούσε ότι η Συρία ετοιµαζόταν για αντεπίθεση στο Γκολάν από τις 23/10/1973, πράγµα που σηµαίνει µεγαλύτερη εµπλοκή της Σοβιετικής Ένωσης και της Σαουδικής Αραβίας) µπορεί να ξεσπάσει, και αυτός ο πόλεµος θα αποτελέσει την αρχή του τέλους του αµερικανικού ρόλου στη Μέση Ανατολή. Ο Κίσινγκερ δεν ζήτησε µόνο αυτό από τους Ισραηλινούς, αλλά τους ζήτησε επίσης να αποχωρήσουν από τη γραµµή της εκεχειρίας της 22/10/1973, την οποίαν παραβίασαν κατά εντολήν του ιδίου του Κίσινγκερ, όταν συναντήθηκε µε την Γκόλντα Μέιρ στις 22/10/1973. Παραβίαση της εκεχειρίας Στην αρχή της συζήτησης µε τον Κινέζο πρεσβευτή Huang Chen, στις 25/10/1973, ο Κίσινγκερ προσπαθούσε, όσο του έδινε βήµα ο συνοµιλητής του, να παρουσιάζει ότι η Σοβιετική Ένωση ότι µπλόφαρε και ότι έστηνε παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός. ∆είτε το έγγραφο 72 στο link. http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-72.pdf. Το αµερικανικό απόρρητο έγγραφο 54 για τον πόλεµο του 1973 µας αποκάλυψε πρόσφατα ότι ο Κίσινγκερ έλεγε ψέµατα στον Κινέζο πρεσβευτή και ότι τελικά ο ίδιος είχε δώσει στην ισραηλινή πρωθυπουργό την «έµµεση εντολή» και το χρονικό περιθώριο για να παραβιάσει την εκεχειρία της 22/10/1973, προκειµένου έτσι να βελτιώσει τη διαπραγµατευτική της θέση. Εκείνη τη µέρα, ενώ επικρατούσε η κατάπαυση του πυρός, ο ισραηλινός στρατός αιφνιδίασε το τρίτο σώµα στρατού της Αιγύπτου, που έµεινε ως αµυντική γραµµή στη δυτική πλευρά της ∆ιώρυγας του Σουέζ, και τον πολιόρκησε. Η χαρά του Κίσινγκερ ήταν έκδηλη ακόµα και όταν συζητούσε µε τον βασιλιά Φαϊσάλ. Ο βασιλιάς όµως δεν ήταν της σηµερινής αµερικανικής σχολής σκέψης, από την οποία έχουν αποφοιτήσει πολλοί Σαουδάραβες πρίγκιπες, αλλά της ερήµου, που στον άνθρωπο µαθαίνει να κοιτά µακριά στον ορίζοντα. Ο Φαϊσάλ κατάλαβε αµέσως πού θα κατέληγε η πολιτική σκέψη του Κίσινγκερ και έτσι, άφηνε τις συνέπειες του εµπάργκο να παίζουν τον ρόλο τους πάνω στην πολιτική σκέψη του Κίσινγκερ, που ακολουθούσε άλλη γραµµή από αυτήν που ήθελε ο Νίξον, την οποία γνώριζε ο Φαϊσάλ. ∆ιέγνωσε πως κατά βάθος οι Αµερικανοί θέλουν να έχουν και άλλους πιο πιστούς συµµάχους στη Μέση Ανατολή και πως το µόνο εµπόδιο που αντιµετωπίζει λέγεται εβραϊκό λόµπι της Αµερικής. Η αντίδραση του Φαϊσάλ και της Σοβιετικής Ένωσης ήταν άµεση και καταλυτική προς την τελική απόφαση των Αµερικανών. Η Σοβιετική Ένωση δεν έβλεπε θετικά το αραβικό εµπάργκο πετρελαίου, γιατί της αφαίρεσε την πρωτοβουλία των πολιτικών και στρατιωτικών κινήσεων. Έτσι, είδε στην ισραηλινή παραβίαση της εκεχειρίας την ευκαιρία για να κατηγορήσει τις ΗΠΑ και το σύµµαχό τους Ισραήλ για πολιτική ταπείνωση των Αράβων. Και ετοίµαζε τον συριακό στρατό για αντεπίθεση στις 23/10/1973. Η εξέλιξη αυτή δεν άφησε περιθώριο στις ΗΠΑ παρά µόνο να απειλούν µε χρήση πυρηνικών και αποστολή του στόλου τους, για να µπορέσουν να κρατήσουν το νέο δεδοµένο που δηµιούργησαν οι Ισραηλινοί µε την παραβίαση της εκεχειρίας ως διαπραγµατευτικό χαρτί -αποδείχτηκε στο τέλος άχρηστο. Το απόρρητο αµερικανικό έγγραφο 54 αποκάλυψε ότι ο Κίσινγκερ έλεγε ψέµατα ακόµα και στον Σοβιετικό ηγέτη. Ο Κίσινγκερ είχε στείλει επιστολή (έγγραφο 62) στον Μπρέζνιεφ λέγοντάς του ότι οι Αιγύπτιοι παραβίασαν την εκεχειρία, ενώ ο ίδιος είχε δώσει εντολή παραβίασής της στην Γκόλντα Μέιρ. http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB98/octwar-62.pdf


17

14. Παιχνίδια µε τους Κούρδους του Ιράκ

Ο ΚΙΣΙΝΓΚΕΡ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΕ ΤΙΣ ΦΑΜΙΛΙΕΣ ΤΑΛΑΜΠΑΝΙ - ΜΠΑΡΖΑΝΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ Το πρόβληµα της Χερσονήσου του Σινά µπήκε στην πορεία επίλυσης µετά την επιτυχή διάλυση της ισραηλινής γραµµής Bar Lev από τον αιγυπτιακό στρατό και την απελευθέρωση 14 χιλιοµέτρων από την ανατολική όχθη της διώρυγας του Σουέζ, γεγονός που σήµαινε ότι διαλύθηκε η γραµµή από την οποία το Ισραήλ θα µπορούσε να κρατήσει στην κατοχή του όλο το Σινά. Στο άλλο µέτωπο τα πράγµατα ήταν πολύ σκούρα για τη Συρία. Ο συριακός στρατός όχι µόνο δεν έφτασε µέχρι τη λίµνη Τιβεριάδα, αλλά ούτε µπορούσε να κρατήσει τα λίγα χιλιόµετρα που απελευθέρωσε τις πρώτες µέρες του πολέµου. Η αποτυχία αυτή της Συρίας όχι µόνο δεν έδινε µεγάλες ελπίδες για επίλυση του προβλήµατος των κατεχόµενων Υψιπέδων του Γκολάν, αλλά άνοιξε διάπλατα τις πόρτες στους «εχθρούς της Συρίας», που ήθελαν να ανατρέψουν το αποτυχηµένο καθεστώς. Πρώτος πρώτος ο Κίσινγκερ. Η αµερικανική «αλεπού» της εξωτερικής πολιτικής, Χένρι Κίσινγκερ, έθεσε λοιπόν σε λειτουργία τη µηχανή ανατροπής του προέδρου της Συρίας, Χαφέζ Αλ-Άσαντ, βάζοντάς τον σε δίνη εσωτερικών προβληµάτων. Για λάδωµα της µηχανής έβαλε και την κουρδική ηγεσία. Όταν όµως ο Κίσινγκερ διαπίστωσε ότι οι καλοπληρωµένοι Κούρδοι ηγέτες της φαµίλιας Μπαρζανί δεν είχαν τη δυνατότητα, που ισχυρίστηκαν πως είχαν, να ανατρέψουν το καθεστώς του Μπάαθ στη Συρία, απροειδοποίητα ο ρεαλισµός του τού επέβαλε να τους βγάλει εκτός παιχνιδιού. Τότε, για τον γιο του Μπαρζανί και σηµερινό ηγέτη των Κούρδων το µόνο που έµεινε να κάνει ήταν να δηλώσει ότι «ο Κίσινγκερ είναι ο µεγαλύτερος εχθρός των Κούρδων». Πριν από δύο χρόνια, το 2006, µάθαµε από τα απόρρητα έγγραφα ότι τη δήλωσή του αυτή την έκανε περισσότερο επειδή του έκοψε ο Κίσινγκερ όχι µόνο τις επιταγές αλλά και το ζεστό χρήµα. http://www.state.gov/documents/organization/72019.pdf Αξίζει να επισηµάνουµε ότι το καθεστώς του Σαντάµ, αν και γνώριζε για τα αµερικανικά χρήµατα και τον οπλισµό, δεν αποκάλυπτε ότι αυτά προορίζονταν για την ανατροπή του προέδρου της Συρίας Άσαντ, καθώς και ότι ο ίδιος ο Σαντάµ µετείχε τότε στο σχέδιο ανατροπής του Άσαντ, όχι όµως για τους ίδιους λόγους για τους οποίους ήθελαν οι Αµερικανοί, αλλά για την ιδέα του παναραβισµού. http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB107/iraq03.pdf Τότε το ιρακινό κόµµα Μπάαθ κατηγορούσε τη φαµίλια Μπαρζανί ότι χρηµατοδοτούνταν από τις ΗΠΑ για να πολεµήσει την εξουσία του στο Ιράκ και όχι το συριακό κόµµα Μπάαθ. Ο διάλογος του Κίσινγκερ µε το επιτελείο του στις 28/04/1975, πριν πουλήσει τους Κούρδους, έχει ενδιαφέρον ακόµα και σήµερα. Τότε ο Κίσινγκερ δεν δίστασε να πει ότι «όσο οι Κούρδοι βρίσκονται στο παιχνίδι» ανατροπής του Σύρου προέδρου Άσαντ, δηλαδή στο σχέδιο «να αποσπάσουν την προσοχή του Άσαντ από το Ισραήλ» και από τη διεκδίκηση των κατεχοµένων εδαφών του στα Υψίπεδα του Γκολάν, τότε µόνο µπορούν να παραµένουν στο παιχνίδι της Μέσης Ανατολής. Ο ηγέτης των Κούρδων, Μουσταφά Μπαρζανί (πατέρας του σηµερινού ηγέτη των Κούρδων), πληρωνόταν τακτικά από το ταµείο της CIA µε επιταγές και µετρητά και τον προµήθευε ο Σάχης µε σοβιετικά όπλα (!!!) κατ' εντολήν του Κίσινγκερ. Όλα αυτά βρίσκονται στο αµερικανικό απόρρητο έγγραφο (72019) που συντάχτηκε στις 05/10/1972, το οποίο αποχαρακτηρίστηκε πρόσφατα και δόθηκε για δηµοσίευση από το αµερικανικό υπουργείο Εξωτερικών στις 06/06/2006. Ο Σάχης του Ιράν προµήθευε τον Μπαρζανί σοβιετικά όπλα, για να εξεγερθούν οι Κούρδοι εναντίον του συµµάχου των Σοβιετικών, τότε, καθεστώτος Μπάαθ. Το σχέδιο των Κίσινγκερ-Σάχη ήταν να δηµιουργήσουν ρήγµα στις σχέσεις του Ιράκ µε τη Σοβιετική Ένωση. Έτσι, το επιτελείο του σκέφτηκε ότι ο καλύτερος τρόπος για να φέρει το κόµµα Μπάαθ σε τροχιά σύγκρουσης µε τη Σοβιετική Ένωση ήταν να δηµιουργήσει την εντύπωση στον Σαντάµ ότι η Σοβιετική Ένωση, πίσω από την πλάτη του, προµήθευε τους Κούρδους µε όπλα και χρήµατα για να υπονοµεύσουν το Ιράκ και την εξουσία του Μπάαθ. Οι Κούρδοι ηγέτες, τότε στη δεκαετία του '70, τα βρήκαν ακόµα και µε τον Σαντάµ Χουσεΐν. Εκείνη τη χρονιά µάλιστα συνεργάστηκαν ο Μπαρζανί και ο Σαντάµ για να ανατρέψουν τον Άσαντ. Την τότε αποτυχία τους πλήρωσε µε χιλιάδες νεκρούς ο λαός του Κουρδιστάν. Τότε ο Κίσινγκερ άναψε το πράσινο φως στον Σάχη και στον Σαντάµ να τελειώσουν µε την κουρδική απειλή. Σήµερα οι Κούρδοι ηγέτες βλέπουν «συνωµοσίες» Αράβων, Ιρανών και Τουρκµάνων, που θέλουν να τους αφαιρέσουν τον ρυθµιστικό ρόλο στην πόλη των πετρελαίων Κιρκούκ, τον οποίο τους παραχώρησαν οι ΗΠΑ µετά την κατοχή του Ιράκ το 2003. Η ανησυχία τους µεγαλώνει όσο πλησιάζει το τέλος της θητείας του σηµερινού χρηµατοδότη τους Τζορτζ Μπους, αφού απέτυχαν και πάλι όχι µόνο να ανατρέψουν τον «αδύναµο και ανέµπειρο γιο του Χαφέζ Αλ-Άσαντ, τον Μπασάρ Αλ-Άσαντ, αλλά και να σταµατήσουν την πολιτική επιστροφή της Συρίας στον Λίβανο. Γι' αυτή την αποστολή η φαµίλια των Μπαρζανί και Ταλαµπανί

18

συµµάχησε µε τους Σαουδάραβες πρίγκιπες των ΜΜΕ, τους θησαυροφύλακές τους στον Λίβανο, την οικογένεια Χαρίρι, αλλά και µε τους χριστιανούς φαλαγγίτες. Η τωρινή αποτυχία τους, µετά την κατάληψη του Ιράκ από τον αµερικανικό στρατό το 2003, και µάλιστα µε την άµεση και σε όλα τα επίπεδα της επιχειρησιακής και επικοινωνιακής στήριξης από τον αµερικανικό στρατό, µετρά διπλά. Η αποτυχία της φαµίλιας των Μπαρζανί και Ταλαµπανί ανάγκασε το Ισραήλ και την Ε.Ε. αλλά και τις ΗΠΑ να άρουν την αποµόνωση της Συρίας και να ανοίξουν έναν κύκλο διαπραγµατεύσεων µέσω της Τουρκίας µε την Συρία του Μπάαθ και του γιου του Χαφέζ Αλ-Άσαντ για τα Υψίπεδα του Γκολάν. Βέβαια, ο κύριος λόγος δεν είναι αυτός αλλά η ήττα του Ισραήλ στον Λίβανο το 2006 από την οργάνωση-σύµµαχο της Συρίας, τη Χεζµπολάχ. Και αυτός ο λόγος έχει άµεση σχέση µε τη στρατηγική που επέλεξε η Συρία µετά τη διάλυση της συµµαχίας της µε την Αίγυπτο.


15. Τα µικρά όνειρα των Παλαιστινίων

Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ∆ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΗΕ ΤΟΥΣ ΕΚΑΝΕ ΝΑ ΕΛΠΙΖΟΥΝ Σ' ΕΝΑ ∆ΙΚΟ ΤΟΥΣ ΚΡΑΤΟΣ Στις 25 Μαρτίου του 1975 ένας αµερικανοτραφής ανιψιός του βασιλιά Φαϊσάλ, ονόµατι Φαϊσάλ µπιν Μουσάεντ (Faisal bin Musa'id), δολοφόνησε τον βασιλιά του πετρελαίου, πυροβολώντας τον από κοντινή απόσταση, την ώρα που συναντιόταν µε τον Κουβεϊτιανό υπουργό Πετρελαίου και τον Σαουδάραβα υπουργό Πετρελαίου. Στην αρχή φάνηκε πως ήταν µια παλιά οικογενειακή βεντέτα. Το γεγονός, όµως, ότι ο δολοφόνος του βασιλιά Φαϊσάλ σπούδαζε για 8 χρόνια στις ΗΠΑ έδωσε µια άλλη διάσταση στη δολοφονία. Με συνοπτικές διαδικασίες, ο δολοφόνος χαρακτηρίστηκε «ψυχοπαθής», δικάστηκε και αποκεφαλίστηκε δύο µήνες µετά τη διάπραξη του φόνου. Η δολοφονία ενός µεγάλου βασιλιά που άλλαξε την αµερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή και τάραξε τη διεθνή οικονοµία και πολιτική κουκουλώθηκε γρήγορα και ύποπτα. Η ιστορία του ανιψιού του βασιλιά Φαϊσάλ είναι γεµάτη περίεργες εκδοχές και σενάρια. Είχε συλληφθεί στις ΗΠΑ µε την «κατηγορία» εµπορίας ναρκωτικών - ένας πρίγκιπας που είχε όλα τα λεφτά που χρειαζόταν γιατί να γίνει έµπορος ναρκωτικών! Το σενάριο τον ήθελε να βρίσκει «καταφύγιο» στον Λίβανο, από εκεί να «ταξιδεύει» στην πρώην ανατολική Γερµανία και αµέσως να «γυρίζει» ο «ψυχοπαθής» και να εγκαθίσταται στο παλάτι του βασιλιά Φαϊσάλ για να τον δολοφονήσει. Λίγο πολύ ήθελαν να φορτώσουν τη δολοφονία του στους Άραβες αριστερούς και τη Σοβιετική Ένωση. Πάντως, από τη δολοφονία του Φαϊσάλ και ύστερα η Σαουδική Αραβία παραιτήθηκε από τη χρήση του «όπλου» του πετρελαίου και έχασε πολιτικά παιχνίδια στη Μέση Ανατολή. Η Σοβιετική Ένωση, µετά την άρνηση των ΗΠΑ και του εβραϊκού λόµπι να δώσουν λύσεις στα άλλα προβλήµατα της Μέσης Ανατολής (Συρία, Παλαιστίνη), ισχυροποίησε τη θέση της και τις συµµαχίες της στον αραβικό κόσµο και γι' αυτό τον λόγο δεν χρειαζόταν να δολοφονήσει τον Φαϊσάλ. Η Μέση Ανατολή έχασε τον µόνο βασιλιά στη Σαουδική Αραβία που τόλµησε και έκοψε το πετρέλαιο στις ΗΠΑ. Που συνέβαλε αποφασιστικά στην απελευθέρωση των πρώτων κατεχόµενων αραβικών εδαφών. Αδιαλλαξία Τα προβλήµατα των κατεχοµένων της Συρίας και της Παλαιστίνης έµειναν άλυτα εξαιτίας της αδιαλλαξίας του πολιτικού καθεστώτος κατοχής στο Ισραήλ και του εβραϊκού λόµπι της Αµερικής. Ανέκαθεν το δίδυµο της αδιαλλαξίας απέρριπτε όλες τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες, γιατί µέχρι τον πόλεµο του 1973 ονειρευόταν ακόµα να χτίσει το «Μεγάλο Ισραήλ» που θα εκτεινόταν από τον Νείλο µέχρι τον Ευφράτη. Συστηµατικά προσπαθούσαν να αποτρέψουν τους Αµερικανούς από την ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών, γιατί αυτό θα µίκραινε ακόµη περισσότερο το «Μεγάλο Κράτος» του προφήτη Ισραήλ. Τότε, µετά τον πόλεµο του 1973, ο «ρεαλιστής Κίσινγκερ» δέχτηκε, υπό την πίεση των νέων δεδοµένων, να κάνει και επαφές µε τον πρόεδρο της PLO Γιάσερ Αραφάτ. Βέβαια, αν δεν έδινε και τις «συµβουλές» του ο βασιλιάς του πετρελαίου Φαϊσάλ Μπεν Σαούδ στον Νίξον, δεν θα γινόταν καµία επαφή. Στην αρχή έγιναν γρήγορα βήµατα προς αυτή την κατεύθυνση γιατί ο Φαϊσάλ, εκτός του ότι ενδιαφερόταν για το Παλαιστινιακό, «φοβόταν» τα αντίποινα των ένοπλων οργανώσεων αν σταµατούσε το εµπάργκο πετρελαίου χωρίς να αποσπάσουν οι Παλαιστίνιοι πολιτικές παραχωρήσεις ανάλογες µε αυτές που θα έπαιρνε ο πρόεδρος της Αιγύπτου Ανουάρ Σαντάτ. Μία µέρα µετά τη λήξη του πολέµου, στις 24/10/1973, ο Κίσινγκερ δέχτηκε επιστολή από τον Αραφάτ που

19

είχε σταλεί στις 23/10/1973. Αµέσως µετά ο Κίσινγκερ έστειλε τον συνεργάτη του, τον αναπληρωτή διευθυντή της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, στρατηγό Vernon Walters, για µια πρώτη επαφή µε εκπρόσωπο της PLO. Ο Vernon Walters, αφού συναντήθηκε, µε εκπρόσωπο του Αραφάτ, συνέταξε έκθεση θέσεων για το Παλαιστινιακό. 78 Στο έγγραφο αυτό, µάλιστα, εκφράστηκε ευγνωµοσύνη προς την PLO για την «υπεύθυνη θέση» -επειδή µάλλον δεν άνοιξε το µέτωπο του Λιβάνου όπου είχαν οι αντάρτες της PLO ισχυρή παρουσία- που πήρε κατά τη διάρκεια του πολέµου του 1973.


16. Ονειρα και αυταπάτες

Ο Κίσινγκερ δικαιολόγησε την απόφασή του να έρθει σε επαφή µε τον Αραφάτ όχι γιατί υπέκυψε στο αίτηµα του βασιλιά του πετρελαίου Φαϊσάλ, αλλά µε µια φτηνή και αβάσιµη δικαιολογία που έλεγε ότι «η PLO έβλεπε την ήττα της Αιγύπτου και της Συρίας να έρχεται και έψαχνε να σωθεί». Ακριβώς το αντίθετο συνέβαινε. Ο Αραφάτ, ενθουσιασµένος από τη νίκη της Αιγύπτου, την ασφυκτική πίεση που δηµιουργούσε το αραβικό εµπάργκο πετρελαίου και τις εγγυήσεις που έδιναν οι ΗΠΑ στους Φαϊσάλ και Σαντάτ ότι «θα λύσουµε το Μεσανατολικό πρόβληµα», προσπαθούσε να αποσπάσει όποιο κοµµάτι γης της Παλαιστίνης µπορούσε για να ιδρύσει εκεί ένα παλαιστινιακό κράτος. Έτσι πίστευε ότι οι ΗΠΑ θα του έδιναν τη ∆υτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας. Αυταπάτες Η οµιλία του Αραφάτ στον ΟΗΕ και η αναγνώριση των δικαιωµάτων των Παλαιστινίων από τον διεθνή οργανισµό δηµιούργησαν µικρά όνειρα σε σχεδόν όλες τις ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις και αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο συµφώνησαν µε τον Αραφάτ το 1973 και 1974. ∆εν είχαν, όµως, τις αυταπάτες που είχε ο Αραφάτ. Ο πρόεδρος της PLO δεν ήθελε να πιστέψει ή να σκεφτεί ότι οι παραχωρήσεις που ήταν αναγκασµένες να κάνουν οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και το εβραϊκό του λόµπι στην Αµερική δεν θα ξεπερνούσαν τα όρια της νίκης των Αιγυπτίων στο Σινά, δηλαδή του «πολέµου περιορισµένης έκτασης». Βέβαια, τότε δεν ήταν γνωστό ότι και το «εµπάργκο πετρελαίου» που εφάρµοζαν οι Άραβες ήταν και αυτό περιορισµένης έκτασης, δεν ξεπερνούσε το 25% της εξαγωγής πετρελαίου. Η εµπλοκή του πετρελαίου στη µεσανατολική σύγκρουση επέβαλε στον Κίσινγκερ να αλλάξει στρατηγική και συµµαχίες. Στόχος του ήταν ένας: να αποφευχθεί ξανά η χρήση του «όπλου» του πετρελαίου. Έτσι, οι πρώην άσπονδοι εχθροί έγιναν «φίλοι» (!) και οι φίλοι «βάρος» (!) στην πολιτική του Κίσινγκερ. Την Τετάρτη 17/12/1975, στην οικία του Ιρακινού πρεσβευτή στο Λονδίνο, συναντήθηκε ο Χένρι Κίσινγκερ µε τον Ιρακινό υπουργό Εξωτερικών Σαντούν Χαµάντι. Ο διάλογος µεταξύ τους έχει αποκαλυφθεί πρόσφατα από το Αρχείο Απορρήτων των ΗΠΑ και είναι αρκετά διαφωτιστικός για τα γεγονότα της δεκαετίας του '70 και αρκετά κατατοπιστικός για πολλούς από µας προκειµένου να βγάλουµε µερικά διδάγµατα, αν θέλουµε να αποφεύγουµε τυχόν κακοτοπιές. Ο Κίσινγκερ ήταν υπερβολικά υποµονετικός και ψύχραιµος µε τον Ιρακινό υπουργό καθώς η χώρα του ήταν η τρίτη µετά τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν σε αποθέµατα και παραγωγή πετρελαίου. Ο Κίσινγκερ έφτασε ακόµα στο σηµείο να δηλώσει, προκειµένου να αποκτήσει φιλικές σχέσεις µε το Ιράκ των πετρελαίων αλλά και για να το αποδεσµεύσει από τη Σοβιετική Ενωση, ότι το «Ισραήλ είναι πια βάρος παρά όφελος για την πολιτική των ΗΠΑ στον αραβικό κόσµο». Σήµερα την τότε άποψη του Κίσινγκερ ασπάζεται µεγάλη µερίδα Αµερικανών πολιτικών και διπλωµατών. http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB107/iraq04.pdf


ΤΕΛΟΣ

Μέση Ανατολή 1973~2008. 25 Χρόνια απόρρητα

Documents

Transcript of Μέση Ανατολή 1973~2008. 25 Χρόνια απόρρητα