ΚλασικισμόςΟ όρος <<κλασικισμός>> προέρχεται από το επίθετο <<κλασικός>>. Είναι η μορφή της λογοτεχνίας, που θεωρεί

ως ιδανικό την ελληνική ρωμαϊκή αρχαιότητα. Θέλει να ξαναγυρίσουμε στα αρχαία πρότυπα και ιδανικά, στην τελειότητα. Ως καλλιτεχνικό ρεύμα γνώρισε μεγάλη άνθηση κατά τον 17ο αι. Κύριοι εκπρόσωποι του στην Ελλάδα ήταν ο Δ. Σολωμός και ο Α. Κάλβος.

Χαρακτηριστικά: Κυριαρχία της λογικής Επιδίωξη τελειότητας, αρμονίας Νόηση

Ἄκρα τοῦ τάφου σιωπὴ στὸν κάμπο βασιλεύει•

λαλεῖ πουλί, παίρνει σπυρί, κι ἡ μάνα τὸ ζηλεύει.

Τὰ μάτια ἡ πείνα ἐμαύρισε• στὰ μάτια ἡ μάνα μνέει•

στέκει ὁ Σουλιώτης ὁ καλὸς παράμερα καὶ κλαίει:

«Ἔρμο τουφέκι σκοτεινό, τί σ’ ἔχω γῶ στὸ χέρι;

ὀποῦ σύ μου ΄γινες βαρὺ κι ὁ Ἀγαρηνὸς τὸ ξέρει».

Διονύσιος Σολωμός

“Ντιάνα και Ενδυμίων” Poussin (1630)

Ρομαντισμός Ο ρομαντισμός είναι ένα από τα σημαντικότερα

πνευματικά και καλλιτεχνικά κινήματα όλων των εποχών. Ο όρος προέρχεται από τη λέξη roman, που σημαίνει επική ποίηση. Εκδηλώθηκε και κυριάρχησε στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία από τα τέλη του 18ου αιώνα έως τα μέσα του 19ου αιώνα. Με κάποια καθυστέρηση εμφανίζεται και στην Ελλάδα, όπου και κυριαρχεί για 50 χρόνια.

Χαρακτηριστικά : άρνηση του ορθολογικού

πνεύματος του διαφωτισμού

στροφή προς τη φαντασία και το συναίσθημα

Κυριαρχία του απόλυτου, συγκινησιακού, ιδανικού

Διάθεση απαισιοδοξίας και μελαγχολίας

Τάση για το παράδοξο, το υπερφυσικό και το μυστηριώδες

Θέματα του αποτελούν η φύση, η θρησκεία και ο έρωτας

Τι ωραίο φεγγαράκι!Τι ερωτική βραδιά!Ήσυχα τ’ αεράκιπαίζει μέσα στα κλαδιά.

Κοίταξε το αηδόνιμες στα φύλλα πώς πετά,και στες βρύσες το τρυγόνι,πώς το ταίρι του ζητά.

Τ’ ανταμώνει, τ’ αγκαλιάζειμε λαχτάρα και χαρά˙το φιλεί, γλυκοστενάζεικαι σαλεύει τα πτερά.

Τι πουλάκι’ αγαπημένα!Τι αθώοι στεναγμοί!...Τέτοιον έρωτα σ’ εμένα,σκληρή! Δείξε μιαν στιγμή.

Παναγιώτης Σούτσος

Παρνασσισμός Ο παρνασσισμός είναι ένα λογοτεχνικό κίνημα που εμφανίζεται στη

Γαλλία γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα. Το νέο λογοτεχνικό κίνημα θα διατηρήσει τη σημασία του για τρεις περίπου δεκαετίες (1850-1880) και σιγά σιγά θα εξαπλωθεί σε μερικές ακόμη χώρες, μεταξύ των οποίων και στη δική μας. Κύριοι εκπρόσωποι του υπήρξαν οι Λεκόντ Ντελίλ, Θεόφιλος Γκωτιέ στην Ευρώπη και οι Κ. Παλαμάς, Κ. Κρυστάλλης κ.ά.

Χαρακτηριστικά: Σημασία στην ακρίβεια της έκφρασης και στη λεπτομέρεια Άντληση θεμάτων από την μυθολογία και τους αρχαίους πολιτισμούς,

κυρίως τον ελληνικό και ινδικό Κυριαρχία γαλήνης, ηρεμίας και απάθειας Ρυθμικοί, μετρικοί και στιχουργικοί κανόνες και ομοιοκαταληξία

Σαν των Φαιάκων το καράβι η Φαντασίαχωρίς να την βοηθάν πανιά και λαμνοκόποικυλάει...κι είναι στα βάθη της ψυχής μου τόποιπανάρχαιοι κι ασάλευτοι σαν την Ασία

Πεντάγνωμοι κι απόκοτοι σαν την Ευρώπησα μαύρη γη Αφρική με σφίγγει η απελπισίακρατώ μιαν άγρια μέσα μου Πολυνησίακαι πάντα ένα Κολόμβο παίρνω το κατόπι

Και τα τεράστια της ζωής και τα λιοπύριατων τροπικών τα γνώρισακαι με των πόλων τυλίχτηκα τα σάβανακαι χίλια μύρια

ταξίδια εμπρός μου ξάνοιξαν τον κόσμο όλοκαι τι είμαι; χόρτο ριζωμένο σ' ένα σβόλοαπάνω που ξεφεύγει κι απ' τα κλαδευτήρια.

Κωστής Παλαμάς

Συμβολισμός Η ονομασία «συμβολισμός» προέρχεται από τη συχνή και

ιδιόμορφη χρήση των συμβόλων, στην οποία πιστεύουν ιδιαίτερα οι εκπρόσωποι του κινήματος. Είναι ένα ρεύµα που εµφανίστηκε στη Γαλλία στα τέλη του 19ου αιώνα. Το νέο ρεύμα κάνει την εμφάνιση του στη νεοελληνική λογοτεχνία στα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα. Κύριος θεμελιωτής του συμβολισμού είναι ο Γάλλος Βερλαίν. Στην Ελλάδα κύριο εκπρόσωποι του είναι ο Κ. Καβάφης, Αγγ. Σικελιανός κ.ά.

Χαρακτηριστικά: Η έντονη πνευματικότητα, ο ιδεαλισμός, ο μυστικισμός Μουσικότητα του στίχου Τα αντικείμενα και τα στοιχεία της φύσης ως σύμβολα Ο στίχος είναι ελεύθερος Η υποβλητικότητα και η υπαινικτικότητα

Και βλέπω σε μιαν άχνα ονείρουΤη γαλανήν ακρογιαλιάΚαι τάνθισμένα περιβόλιαΠου παίζαμε παιδιά μικρά.

Πώστενες πύργους με χαλίκιαΚαι με κοχίλια του γυαλούΚαι γύρω λούλουδα μαδούσεςΕσύ τρελλή ξανθομαλλού.

Ωιμέ! Τι αν φεύγουνε τα χρόνιαΚαι με τα κρύα του φτεράΤι κι αν τάγέρι του χεινόπωρουΜας έχει αγγίσει την καρδιά,

Ακόμα εσύ τρελλή λουλούδιαΜαδάς και πιο τρελλός εγώΣτένω περβόλια στον αγέραΚαι χτίζω πύργους στο γιαλό!

Κ. Χατζόπουλος

“Η Ευρώπη και ο ταύρος” Moreau (1869)

Υπερρεαλισμός Ο υπερρεαλισμός ή σουρεαλισμός γεννιέται το 1924 στη Γαλλία, ως

συνέχεια του γαλλικού νταντά και επηρεάστηκε από την ψυχανάλυση. Αρχηγός του κινήματος και συγγραφέας του υπερρεαλιστικού μανιφέστου είναι ο André Breton. Άλλοι σημαντικοί ποιητές ήταν οι Ελυάρ και Αραγκόν. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε το 1935 και κύριοι εκπρόσωποι του ήταν ο Εμπειρίκος και ο Εγγονόπουλος.

Χαρακτηριστικά: Απόλυτη ελευθερία στο λεξιλόγιο και τη στιχουργική Αυτόματη γραφή Απρόσμενοι συνδυασμοί λέξεων-εντυπωσιακές εικόνες Χαλαρή στίξη ή αστιξία

Λίγα κοσμήματα στη χλόη. Λίγα διαμάντια στο σκοτάδι.Μα η πεταλούδα που νύκτωρ* εγεννήθη μας αναγγέλει τηναυγή, σφαδάζουσα στο ράμφος της πρωίας. Η ποίησης είναι ανάπτυξι στίλβοντος* ποδηλάτου. Μέσα τηςόλοι μεγαλώνουμε. Οι δρόμοι είναι λευκοί. Τ' άνθη μιλούν.Από τα πέταλά τους αναδύονται συχνά μικρούτσικες παιδίσκες.Η εκδρομή αυτή δεν έχει τέλος. Είναι τα βλέφαρά μου διάφανες αυλαίες.Όταν τ' ανοίγω βλέπω εμπρός μου ό,τι κι αν τύχει.Όταν τα κλείνω βλέπω εμπρός μου ό,τι ποθώ. Αντρέας Εμπειρίκος

“Έκτορας και Ανδρομάχη” De Chirico (1917)

Δυκτιογραφία http://giouga.blogspot.gr/2014/02/blog-post_16.html http://annagelopoulou.blogspot.gr/p/blog-page_1179.html http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A111/

683/4523,20483/ http://www.krassanakis.gr/logotechnia.htm

http://www.4lykzografou.gr/wp-content/uploads/2014/05/Reymata.pdf

http://www.krionas.com/?artid=24#.Vrupk_mLTIU http://piramatikoneiroland.blogspot.gr/p/blog-page.html

Βιβλιογραφία• Λεξικό λογοτεχνικών όρων

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!

Μια εργασία από τη μαθήτρια Μέτα Ατματζίδου

Σχολείο: 1ο ΓΕΛ ΣταυρούποληςΗμερομηνία: 11/02/2016