«Οι γάτες των φορτηγών πλοίων»Εργασία των μαθητών:• Κυριάκου Κωστής• Κουιμτζίδης Μάριος• Ζάχος Βαγγέλης• Βίλδος Βασίλης• Ζυμάρας Αργύρης• Αντωνόπουλος Γιάννης

Επιβλέπουσα Καθηγήτρια:Τσουκανέλη Μαρία

Βιογραφικό Σημείωμα

Νίκος Καββαδίας (1910-1975)

Γεννήθηκε σε μια μικρή πόλη της Μαντζουρίας, κοντά στο Χαρμπίν, από γονείς Κεφαλλονίτες. Το 1914 επέστρεψε με την οικογένειά του στην Κεφαλλονιά και από το 1921 ως το 1932 εγκαταστάθηκε στον Πειραιά, όπου τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Όλη του τη ζωή υπήρξε ναυτικός, έχοντας μπαρκάρει για πρώτη φορά -εγκαταλείποντας τις σπουδές του στην Ιατρική με τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του-...

...στο φορτηγό πλοίο «Άγιος Νικόλαος» το 1929. Πήρε το δίπλωμα του ασυρματιστή το 1939 και έκτοτε εργάστηκε σε εμπορικά και επιβατικά πλοία. Ταξίδεψε αδιάκοπα σε όλο τον κόσμο ως τον Νοέμβριο του 1974, τρείς μήνες πρίν απο τον θάνατό του , απο εγκεφαλικό επεισόδιο , το Φεβρουάριο του 1975.

Βιογραφικό Σημείωμα

-Εργογραφία•Μαραμπού (1933)•Πούσι (1947)•Τραβέρσο (1975)•Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη: Αθησαύριστα πεζογραφήματα και ποιήματα. •Guy (Michel) Saunier. Αθήνα: Άγρα, 2005

-Πεζογραφία•Βάρδια (1954)•Λι (1987)•Του πολέμου/Στ' άλογό μου (1987)

Ανάλυση του ποιήματος

Μορφή

Το ποίημα αποτελείται από οκτώ στροφές. Ο 2ος με τον 4ο στίχο ομοιοκαταληκτούν ενώ ο 1ος με τον 3ο όχι (με εξαίρεση την τέταρτη στροφή). Η γλώσσα του ποιήματος είναι απλή δημοτική, ενώ χρησιμοποιούνται αρκετές λέξεις της ναυτικής ορολογίας (φορτηγά, λαμαρίνες, καρφιά, πλώρη, ναύτες, αρρώστια του σιδέρου). Το ύφος του ποιήματος είναι μελαγχολικό και πένθιμο, χωρίς ωστόσο να μετατρέπεται σε υπερβολικά θρηνητικό. Είναι, επίσης, αρκετά παραστατικό, καθώς δίνονται με λεπτομέρειες οι κινήσεις και τα χαρακτηριστικά της γάτας. Επίσης, κυριαρχούν τα έντονα συναισθήματα των ναυτικών.

Ανάλυση του ποιήματοςΜορφή

Θεματικές ενότητες του ποιήματος

Πρώτη Ενότητα«Οι ναυτικοί στα φορτηγά… φέρνει πυρετό» Η γάτα του πλοίου αποτελεί τη συντροφιά και το υποκατάστατο των γυναικών για τους ναυτικούς.

Δεύτερη Ενότητα«Της έχουν πάντα… γυναίκα αγαπητή»Η αρρώστια που χτυπά τη γάτα του πλοίου και ο θάνατός της.

Απαντήσεις των ασκήσεων του Σχολικού Βιβλίου

1.Για ποιους λόγους, σύμφωνα με το ποίημα, οι ναυτικοί στα φορτηγά πλοία τρέφουν γάτες;

Σύμφωνα με το ποίημα, οι ναυτικοί στα φορτηγά πλοία τρέφουν γάτες για να έχουν μια συντροφιά στα μεγάλα και κουραστικά ταξίδια τους. Πέρα όμως από αυτό, οι γάτες αντικαθιστούν τη γυναικεία ύπαρξη στο υποσυνείδητο των ναυτών, καθώς όπως είναι φυσικό δεν υπάρχουν γυναίκες στα φορτηγά πλοία κι έτσι οι ναύτες βιώνουν πιο έντονα τη μοναξιά. Το γεγονός ότι οι γάτες λειτουργούν ως υποκατάστατο της γυναίκας φαίνεται από τα πολλά γυναικεία χαρακτηριστικά που τους αποδίδει ο ποιητής: είναι χαδιάρες, έχουν μάτια ηλεκτρισμένα που προκαλούν τον πυρετό σε όποιον τα κοιτάζει, έχουν μια περηφάνια, τους αρέσει να ρεμβάζουν, θυμώνουν.

2.Από ποια αρρώστια κινδυνεύει η γάτα του καραβιού και πώς προσπαθούν οι ναυτικοί να την προφυλάξουν;

Η γάτα του καραβιού κινδυνεύει από την «αρρώστια του σιδέρου». Είναι μια ασθένεια που προσβάλλει τις γάτες, όταν μένουν για πολύ καιρό μέσα σ’ ένα πλοίο και βλέπουν συνέχεια σίδερο. Αρχικά, το βλέμμα τους χάνει τη γρηγοράδα και την κινητικότητά του και κατόπιν τρελαίνονται.

Οι ναυτικοί προσπαθούν να προφυλάξουν τη γάτα από αυτόν τον αργό θάνατο, φορώντας της ένα φυλαχτό. Ποτέ, όμως, δεν καταφέρνουν να τη γλιτώσουν από την αρρώστια αυτή κι έτσι ένας από τους ναυτικούς, αυτός που έχει ζήσει πιο πολλές άσχημες καταστάσεις στη ζωή του και είναι πια συνηθισμένος, αναλαμβάνει να πετάξει τη γάτα στη θάλασσα όταν βλέπει ότι είναι ετοιμοθάνατη. Και φυσικά, μετά από αυτήν την πράξη, κάθε ναυτικός απομονώνεται για να θρηνήσει το χαμό της.

3.Βρείτε εκφράσεις που συνδέουν τη γάτα με την γυναίκα (πχ. «κάνει σα γάτα την ουρά της») ή χρησιμοποιούν την λέξη «γάτα» για να αποδώσουν μια έννοια (πχ. «αυτός είναι γάτα») και εξηγήστε τη σημασία τους.

Υπάρχουν αρκετές εκφράσεις που συνδέουν τη γάτα με τη γυναίκα, όπως: «χαδιάρα σαν γάτα», «τρίβεται σαν γάτα» κ.ά. Όμως, επιπλέον η λέξη «γάτα» χρησιμοποιείται για να αποδώσει μια έννοια, όπως για παράδειγμα: «όσο πατάει η γάτα» (δηλαδή ελάχιστα), «είναι γάτα με πέταλα» (δηλαδή είναι πολύ ικανός άνθρωπος), «όταν λείπει η γάτα, χορεύουν τα ποντίκια» (δηλαδή όταν λείπει ο υπεύθυνος, τότε οι υπόλοιποι κάνουν ό,τι θέλουν), «μαλώνουν σαν το σκύλο με την γάτα» (μαλώνουν πολύ άσχημα), «είναι εφτάψυχος γάτα» (δηλαδή δεν παθαίνει τίποτα), «σαν βρεγμένη γάτα» (δηλαδή ταπεινωμένος).

Πηγές Πληροφόρησης:

• www.google.gr

• el.wikipedia.org

• Εγκυκλοπαίδεια «ΔΟΜΗ»

-ΤΕΛΟΣ-