Ενότητα 1, το ταξίδι των λέξεων στο χρόνο............

Φύλλο εργασίας 1

ο

1. Να αντιστοιχίσετε τις αρχαιοπρεπείς – λόγιες φράσεις της στήλης Α με τη σημασία που τις

χρησιμοποιούμε σήμερα στον προφορικό ή γραπτό λόγο (στήλη Β)

2. Να αναπτύξετε σύντομους διαλόγους ή μια μικρή παράγραφο σε συνεχόμενο λόγο χρησιμοποιώντας

φράσεις της στήλης Α.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

Στήλη Α Στήλη Β

1. τά παιδία παίζει Α. δηλώνει ιδιαίτερη σπουδή/βιασύνη

2. σύν γυναιξί και τέκνοις Β. εκμεταλλεύομαι την ευκαιρία και δεν την αφήνω να χαθεί

3. στήλη ἅλατος Γ. προθυμοποιούμαι να κάνω κάτι το οποίο είμαι υποχρεωμένος

να κάνω.

4. ἆρον ἆρον Δ. πρόσωπο ή πράγμα πολύ ευαίσθητο

5. τό δίς ἐξαμαρτεῖν οὐκ

ἀνδρός σοφοῦ

Ε. δεν φέρονται σοβαρά, ανάλογα με την ηλικία τους,

παλιμπαιδίζουν

6. Εὕρηκα! Εὕρηκα Στ. έχω τεράστια διαφορά σε κάτι από κάποιον άλλον

7. ἀπό μηχανῆς θεός Ζ. με έξοδα του κράτους

8. γνῶθι σαυτόν Η. δίχως να διακινδυνεύσω καθόλου

9. ἀβρόχοις ποσί Θ. την ίδια στιγμή.

10. καινά δαιμόνια Ι. με ολόκληρη την οικογένεια

11. δημοσίᾳ δαπάνῃ ΙΑ. δηλώνει την απόλυτη έκπληξη, εμβρόντητος/η

12. ἐπ' αὐτοφώρῳ ΙΒ. ανακαλύπτω ξαφνικά λύση σ’ ένα πρόβλημα

13. ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων ΙΓ. γνώρισε τον εαυτό σου

14. ἐν λευκῷ ΙΔ. νεωτεριστικές ιδέες που ανατρέπουν την κρατούσα τάξη

15. (βρίσκεται) μεταξύ

σφύρας και ἄκμονος

ΙΕ. κάποιος /κάτι που παρουσιάζεται απρόσμενα και δίνει λύση

16. δράττομαι τῆς εὐκαιρίας ΙΣΤ. αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις και δεν μπορεί να

απαλλαγεί απ’ αυτές.

17. τά ἐν οἴκῳ μή ἐν δήμῳ ΙΖ. το να κάνει κάποιος τα ίδια λάθη δείχνει έλλειψη σύνεσης.

18. ἀπέχω παρασάγγας ΙΗ. από τη βρεφική / πρώιμη ηλικία

19. τήν ἀνάγκην φιλοτιμίαν

ποιούμενος

ΙΘ. να μην ανακοινώνεται κάτι που είναι γνωστό μόνο σε στενό,

οικογενειακό, κύκλο.

20. μή μοῦ ἅπτου Κ. χωρίς επιφυλάξεις, περιορισμούς, εγγυήσεις, με πλήρη

εξουσιοδότηση

Ενότητα 1, το ταξίδι των λέξεων στο χρόνο............

Φύλλο εργασίας 2ο

Ο πρώην πρωθυπουργός και καθηγητής κ. Ξενοφών Ζολώτας είχε εκφωνήσει δύο λόγους στην Ουάσιγκτον

(στις 26 Σεπτεμβρίου 1957 και στις 2 Οκτωβρίου 1959), οι οποίοι έμειναν μνημειώδεις. Αιτία ως προς αυτό

δεν ήταν μόνο το περιεχόμενό τους αλλά και η γλώσσα τους.

Γιατί το ακροατήριό του δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα στην κατανόηση τού προφορικού κειμένου

που ανέγνωσε ο Έλληνας καθηγητής; Ποιος, κατά τη γνώμη σας, ήταν ο σκοπός του ομιλητή;

Διαλέξτε ένα απόσπασμα και προσπαθήστε να το μεταγράψετε στα «Ελληνικά».

"Kyrie, I eulogize the archons of the Panethnic Numismatic Thesaurus and the Ecumenical Trapeza for the

orthodoxy of their axioms, methods and policies, although there is an episode of cacophony of the Trapeza

with Hellas. With enthusiasm we dialogue and synagonize at the synods of our didymous organizations in

which polymorphous economic ideas and dogmas are analyzed and synthesized. Our critical problems such

as the numismatic plethora generate some agony and melancholy. This phenomenon is characteristic of our

epoch. But, to my thesis, we have the dynamism to program therapeutic practices as a prophylaxis from chaos

and catastrophe. In parallel, a Panethnic unhypocritical economic synergy and harmonization in a

democratic climate is basic. I apologize for my eccentric monologue. ...

......... Our policies should be based more on economic and less on political criteria. Our gnomon has to be a

metron between economic,strategic and philanthropic scopes. Political magic has always been anti-

economic. In an epoch characterized by monopolies, oligopolies, monopolistic antagonism and polymorphous

inelasticities, our policies have to be more orthological, but this should not be metamorphosed into

plethorophobia, which is endemic among academic economists. Nomismatic symmetry should not antagonize

economic acme. A greater harmonization between the practices of the economic and nomismatic archons is

basic. Parallel to this,we have to synchronize and harmonize more and more our economic and nomismatic

policies panethnically. These scopes are more practicable now, when the prognostics of the political and

economic barometer are halcyonic. The history of our didimus organization on this sphere has been didactic

and their gnostic practices will always be a tonic to the polyonymous and idiomorphous ethnical economies.

Στο παρελθόν, ο Ξ. Ζολώτας είχε εκφωνήσει και έναν ελληνο-γαλλικό λόγο.

Kyrie, Sans apostropher ma rhetorique dans l’ emphase et la plethore, je analyserai

elliptiquement, sans nul gallicisme, le dedale synchrone du cosmos politique caracterise par des syndromes

de crise paralysant l’ organisation systematique de notre economie. Nous sommes periodiquement sceptiques

et neurastheniques devant ces paroxysmes periphrasiques, cette boulimie des demagogues, ces hyperboles,

ces paradoxes hypocrites et cyniques qui symbolisent une democratie anachronique et chaotique. Les

phenomenes fantastiques qu’on nous prophetise pour l’ epoque astronomique detroneront les programmes

rachitiques, hybrides et sporadiques de notre cycle atomique. Seule une panacee authentique et draconienne

metamorphosera cette agonie prodrome de l’ apocalypse et une genese homologue du Phenix. Les

economistes technocrates seront les strateges d’ un theatre polemique et dynamique et non les proselytes du

marasme. En epilogue a ces agapes, mon amphore a l’ apogee, je prophetise toute euphorie et apotheose a

Monsieur Giscard d’ Estaing, prototype enthousiasmant de la neo-orthodoxie economique et symbole de la

palingenesie de son ethnie gallique.

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

Ενότητα 1, το ταξίδι των λέξεων στο χρόνο............

Φύλλο εργασίας 3ο

Κατά τη διάρκεια του "5ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Ορθοπεδικής" που διοργανώθηκε στη Ρόδο, έγιναν

σημαντικές ανακοινώσεις για τον τομέα της ορθοπεδικής. Ωστόσο, ιδιαίτερη αίσθηση στους συνέδρους

προκάλεσε η ομιλία του καθηγητή Ορθοπεδικής στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων κ. Παναγιώτη Σουκάκου.,

Γιατί το ακροατήριό του δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα στην κατανόηση της ομιλίας του Έλληνα

καθηγητή; Ποιος, κατά τη γνώμη σας, ήταν ο σκοπός του ομιλητή;

Διαλέξτε ένα απόσπασμα και προσπαθήστε να το μεταγράψετε στα «Ελληνικά».

«Τhe Ηellenic orthopedic physicians, have synchronized their dynamism and energy with the

Εuropean Οrganization of Οrthopedics and Τraumatology, to generate this symbiotic and not ephemeral

synthesis of charismatic, academic scholars, and are enthusiastic with the atmosphere of euphoria and

analogous ecstasy in Dodecanisa, Rodos.

Α plethora of basic and didactic themes in the sphere of orthopedics and traumatology, such as

trauma of the musculoskeletal system, arthroscopic and arthroplasty surgery, paediatric orthopedics, poly-

trauma, podiatric surgery, carpus and dactylic surgery with traumatic and genetic anomalies, microsurgery,

spondylopathies like scoliosis, kyphosis and spondylolithesis, osteoporosis and pharmacologic and

prophylactic therapeutic policies will be emphasized. ............

Ρragmatically, it is my thesis and not hypothesis that the next phase and programmed orthopedic

symposium in Ηelsinki which Ι eulogize will be as dynamic and with colossal kyros, as in Rodos, Ηellas.

Ι apologize for my eulogistic demagogy and if my etymological glossary is based on philosophic or symbolic

metaphors and lexical hyperbole, please sympathize with me and Ι apologize for the idiosyncrasy of a zealous

Ηellenic, practising orthopaedic physician who is also fanatically enthusiastic about the giant anode of

Εuropean propaedutics and academics in orthopedics and traumatology».

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

Πράγματι, λοιπόν, οι επιστήμες μιλάνε αρχαία ελληνικά!!!!!

Δεν είναι μόνο η ιατρική, όπως θα διαπιστώσατε, που διαθέτει πλήθος ελληνικών όρων. Ο χώρος

των επιστημών, ιδιαίτερα των θετικών, έχει κατακλυστεί από λεκτικά συστατικά της Αρχαίας

Ελληνικής, η οποία με φορέα την αγγλική έχει διεισδύσει σε πολλές λατινογενείς γλώσσες. Σίγουρα

λοιπόν καταλαβαίνετε τι σημαίνουν οι παρακάτω επιστημονικοί όροι!

Συμπληρώστε τη σημασία τους και προσθέστε όρους που γνωρίζετε στα κενά κελιά (σκεφτείτε

σχολικά μαθήματα και την αγγλική τους ονομασία) :

electrolysis protoplasm zymosis

cylindrical pterodactyl xylograph

magnet Helium thermometer

atomic xenophobia pyrotechnics

atheism pyromania

autopsy pragmatism

analytical zoology

theological xylophone

atmosphere oxygen

autobiography telegram

Ενότητα 1, το ταξίδι των λέξεων στο χρόνο............

Φύλλο εργασίας 4ο

Αντιδάνεια ή αντιδάνειες λέξεις ή ταξιδεύτρες: ελληνικές λέξεις που πέρασαν ως δάνεια σε μία ή

περισσότερες άλλες γλώσσες και ύστερα επέστρεψαν στη γλώσσα μας με αλλαγμένη μορφή ή / και σημασία,

π.χ. δευτέρι/τευτέρι( τετράδιο λογαριασμών, κατάστιχο) < difter(τουρκ) < διφθέρα (κατεργασμένο δέρμα,

μεμβράνη)

Επιστρατεύοντας τις γνώσεις και τη φαντασία σας (στην ανάγκη συμβουλευτείτε το λεξικό!),

προσπαθήστε να βρείτε την ελληνική ρίζα των παρακάτω αντιδανείων:

Αντιδάνειο Άμεση ξενική προέλευση Απώτερη ελληνική προέλευση

γκράφιτι iταλ. graffiti

διαμάντι iταλ. diamante

εστέτ γαλλ.esthete

βόμβα iταλ. bomba

μπράτσο βεν. brazzo/ iταλ.braccio

πλαζ γαλλ. plage

ταλέντο ιταλ. talento

τσίρκο ιταλ. circo

φαντεζί γαλλ. fantaisie

τζίρος ιταλ. giro / βεν. ziro

μπουντρούμι τουρκ. bodrum

μπαρούτι τουρκ. barut

βάρκα λατ. barca

καμινάδα βεν. caminada

μιούζικαλ αγγλ. musical

καμαρίνι βεν. camarin

καρτέλα ιταλ. cartella

κορδέλα βεν. cordela

Ξένες λέξεις : λέξεις που δεν έχουν αφομοιωθεί πλήρως φωνητικά και μορφολογικά από το σύστημα της

γλώσσας μας και δεν σχηματίζουν σύνθετες και παράγωγες νέες λέξεις. Κινούνται ως κάτι εμφανώς ξένο.

Σκεφτείτε / δημιουργήστε / ή βρείτε στο λεξικό ελληνικές λέξεις που αποδίδουν τους παρακάτω ξενικούς

όρους και θα μπορούσαν να τους αντικαταστήσουν στην καθημερινή χρήση. Προσθέστε ξένες λέξεις που

χρησιμοποιείτε στο δικό σας καθημερινό λόγο και σκεφτείτε /βρείτε αντίστοιχες ελληνικές που θα

μπορούσατε να υιοθετήσετε

Ξένες λέξεις Ελληνικές λέξεις Ξένες λέξεις Ελληνικές λέξεις

γκλάμουρ

τρέντυ

σουβενίρ

φλας-μπακ

φαν κλαμπ

λάιβ

κλάμπινγκ

σλάιντ

ριλάξ

ντοκουμέντο

χάπενιγκ

γουικέντ

κάμπινγκ

κόπια

κότερο

σούπερ