1821

Ο Ελληνισμός της Διασποράς και η Επανάσταση του 1821

Συνηθίσαμε μιλώντας για την Επανάσταση του 1821 να αναφερόμαστε στα γνωστά γεγονότα και στους γνωστούς Αγωνιστές,

Κλέφτες,Αρματολούς μπουρλοτιέρηδες, Κολοκοτρωναίους, Μαυρομιχαλαίους και τόσους άλλους επώνυμους και ανώνυμους

που ξεσηκώθηκαν και πήραν μέρος στον ένοπλο Αγώνα.για την Ανεξαρτησία του Γένους.

Καμια όμως επανάσταση δεν ξεκινά από το πουθενά, όσο κι αν αισθάνεται ο εκάστοτε καταπιεσμένος λαός την ανάγκη της αποτίναξης του.

Η Ελλάδα αλυσοδεμένη. Από το «Σάλπισμα πολεμιστήριον» του Κοραή

«Η αφύπνιση της σκλαβωμένης πατρίδας»

Χρειάζεται φωτισμό ένας σκλαβωμένος, για αιώνες, λαός για να επαναστατήσει.

Και στην περίπτωση των υπόδουλων Ελλήνων το ρόλο τον έχουν οι διανούμενοι, λόγιοι,

αλλά και οι απόδημοι΄Ελληνες έμποροι

πάροικοι, ο ελληνισμός της Διασποράς,

που με την πέννα τους, το Λόγο τους αλλά και με το χρήμα και τις προσφορές τους προετοίμασαν τον

Αγώνα του 1821.«Ο Ρήγας και ο Κοραής υποβαστάζουν την Ελλάδα»λιθογραφία

Τo αφιέρωμά μας είναι στους εµπνευσµένους

διανοούµενους εντός και εκτός Ελλάδας .......

σ´αυτούς τους φωτισμένους άνδρες,

που με το Λόγο, την Παιδεία και την οικονομική υποστήριξη

αφύπνισαν τους υπόδουλους Έλληνες και τους καθοδήγησαν στην Παλιγγενεσία.

Μια Ιδέα γεννιέται......

Ρήγας και Κοραής

« τα φώτα του Γένους»

Ο λόγιος Αδαμάντιος Κοραής και ο εθνομάρτυρας Ρήγας Φεραίος είναι οι πρωτεργάτες του Ελληνικού Διαφωτισμού και οι πρόδρομοι της Ελληνικής Επανάστασης. Οραματίζονταν την πνευματική αφύπνιση του Γένους και την εξέγερσή του κατά των Οθωμανών Τούρκων.

Αδαμάντιος Κοραής

Ρήγας Φεραίος

(Από το σκηνικό στο σχολείο)

Ο Κοραής υποστήριξε ότι η πνευματική πρόοδος των συμπατριωτών του αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την πολιτική τους ανεξαρτησία.

Για τον Αδ. Κοραή η εκπαίδευση αναδεικνύεται σε εθνική υπόθεση..........

Γράφει στις Επιστολές του: «Αδελφοί, φίλοι και Συμπατριώται,

Aπόγονοι των Eλλήνων, και γενναίοι της ελευθερίας του ελληνικού γένους υπέρμαχοι...»

“Τρόπον µεταβολής τής Ελλάδος από την εις την οποίαν ευρίσκεται κατάστασιν την σήµερον ούτ’ εστοχάσθην ποτέ ούτε στοχάζοµαι δυνατόν άλλον παρά την παιδείαν......”

Στις ελληνικές

κοινότητες, στην «Ελλάδα του εξωτερικού» ,όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται,κατά το τέλος του 18ου αιώνα, καλλιεργήθηκε και διαδόθηκε η ιδέα της εθνικής παλιγγενεσίας

ΣτηνΤεργέστη

Στη Βουδαπέστη Στην Οδησσό

Στη Bιέννη

Όπως και οι λόγιοι της εποχής, οι Έλληνες πάροικοι πίστεψαν στον πρωταρχικό ρόλο της παιδείας, στην αφύπνιση του λαού και στην καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης που θα οδηγούσε στην Επανάσταση.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ

Οι επιστολές του Κοραή και τα πύρινα άρθρα του στο περιοδικό, «Λόγιος Ερμής» κυκλοφορούν ανάμεσα στους απόδημους Έλληνες και τους παροτρύνουν:

«Να εντράπεται η πόλη που δεν έχει βιβλιοθήκη.... Να εντράπεται η πόλη που δεν έχει Γυμνάσιο ..μην ελπίσεις να βρεις άλλο μέσο για την Αναγέννηση της Ελλάδος, παρά την Παιδεία»

Γι´αυτό στην ιδιαίτερη

πατρίδα τους oι Έλληνες της Διασποράς

ιδρύουν σχολεία για να μορφωθούν τα υπόδουλα ελληνόπουλα......

«προς φωτισμόν του εκπεπτωκότος

φιλτάτου γένους ......»

Γιάννενα

Μοσχόπολη

Βλάστη

Σχολεία για τους υπόδουλους Έλληνες

Δημητσάνα

Στη Μακεδονία

Από τα πιο παλαιά και αξιόλογα σχολεία ήταν της Κοζάνης που ιδρύθηκε το1668,

της Σιάτιστας, της Μοσχόπολης. Το 1774 η «Νέα Ακαδημία» θεωρούνταν ένα από τα

καλύτερα σχολεία του Ελληνισμού,ένα είδος Πανεπιστημίου

ΚΟΖΑΝΗ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΚΟΜΠΑΝΙΑΣ 1668

Αλληλοδιδακτική Σχολή Σιάτιστας 17ος αι.

Μοσχόπολη Νέα Ακαδημία 1774

Σχολή Κυρίτση Καστοριά

Σχολείο στη Μοσχόπολη

Στην Ήπειρο

Η ΚαπλάνειοςΣχολή ιδρύεται με χορηγία του Ζώη Καπλάνη

Η πρώτη Σχολή Ιωαννίνων, 1676 ,η μετέπειτα Μπαλαναία Σχολή. Ευεργέτης ο έμπορος Εμμανουήλ Γκιούμας

Η Ζωσιμαία Σχολή ιδρύεται με δαπάνη των αδερφών Ζωσιμά

Η Ελληνική σχολή Μετσόβου 1759

Ζωγράφεια Διδασκαλεία Κεστορατίου Β. Ηπείρου

Σχολείο στο Ζαγόρι

Το«Τακτικό σχολείο» στις Μηλιές του Πηλίου

Δίνουν υποτροφίες για να σπουδάσουν οι νέοι στα Πανεπιστήμια της Ευρώπης και να μεταδώσουν τις νεοτερικές ιδέες αφυπνίζοντας τους συμπατριώτες τους.

Λύκειο του Βουκουρεστίου

Η σημαντικότερη Ελληνική

παροικία ήταν της Βιέννης. Από τα τυπογραφεία της «Βιέννης των Ελλήνων»,

όπως χαρακτηριστικά ονομάστηκε σαν χείμαρρος ορμητικός ξεχύθηκαν οι επαναστατικές Ιδέες που θα φτάσουν στους υπόδουλους Έλληνες.

Η Βιέννη των Ελλήνων

Oι μεγάλες ελληνικές κοινότητες,Βιέννη

Bιέννη Στην ταβέρνα των Ελλήνων

«Griechen-Beisl»

Τη Βιέννη, έκανε έδρα της επαναστατικής δράσης του ο Ρήγας Φεραίος,στο διάστημα που ζει εδώ από τον Ιούνιο του 1790 ως τον Ιανουάριο του 1791. Στην ιστορική “ταβέρνα των Ελλήνων”, δίπλα στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Αγίας Τριάδας, ο Ρήγας συναντούσε τους συνεργάτες του, που ήταν κυρίως Έλληνες έμποροι ή σπουδαστές. Η υπογραφή «Ρήγας Βελεστινλής» στην Ελληνική ταβέρνα της Βιέννης θεωρείται αυτόγραφο.

Γκρίχενμπαϊσλ

Στη Βιέννη ,στο

τυπογραφείο των συνεργατών του αδελφών Πουλίου τύπωσε το Θούριο ,τη Χάρτα

Το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας

Τα Δίκαια του ανθρώπου και άλλα του έργα.

απόσπασμα από το ιστορικό θεατρικό έργο του Σπύρου Μελά «Ρήγας Βελεστινλής»

Bιέννη στην ταβέρνα των Ελλήνων «Griechen-Beisl»

Δεκέμβριος 1797

«Εκ των γραμμάτων γεννάται η προκοπή με την οποίαν λάμπουν τα ελεύθερα έθνη.»

Και στη Βιέννη ο Ρήγας έγραψε:

Όλοι, χωρίς εξαίρεσιν, έχουν

χρέος να ηξεύρουν γράμματα. Η Πατρίς έχει να καταστήση σχολεία εις όλα τα χωρία δια τα αρσενικά και θηλυκά παιδία. Εκ των γραμμάτων γεννάται η προκοπή, με την οποίαν λάμπουν τα ελεύθερα έθνη.

Δίκαια του Ανθρώπου Άρθρο 22 Βουλή των Ελλήνων΄

Ο σπόρος της Λευτεριάς Ο σπόρος της Λευτεριάς που

σπάρθηκε μέσα στα σχολεία του τουρκοκρατούμενου Ελληνισμού που ίδρυσαν οι Έλληνες των Παροικιών δεν άργησε να φυτρώσει

και να οδηγήσει στην ανάταση του Γένους......