Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde...

Hygrothermie van de woning - warmte

ir. Marcus Peeters, lector / onderzoeker pBa Bouw

Odisee AALST – campus Dirk Martens

Begrippen uit de bouwfysica

1. Warmtetransport: 4 wegen

2. Begrippen warmtetransmissie: λ, R, U, K, E

3. Vocht in de woning: R.V., Mollier, µ, Sd

4. Glazerberekening

Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 2

Warmtetransport?

ENERGIE WARMTE

Warmte - eenheden Q

warmte = energie = arbeid (Nm)

Joule (J)

warmtestroom = warmte per tijdseenheid (J/s)

Watt (W)

warmtestroomdichtheid = warmteflux =

warmtestroom per (loodrechte) doorstroomoppervlakte

Watt/m² (W/m²)

Warmte - eenheden

• θ of t Celciustemperatuur

graden Celsius (°C)

T absolute temperatuur

Kelvin (K) T = (θ + 273,15) K 0 K = - 273,15 °C

Warmte = energie Q

warmte = energie Joule (J)

warmte = energie kilowattuur (kWh)

1 kWh = 1000 J/s x 3600 s = 3,6 . 106 J = 3,6 MJ

warmte = energie calorie (cal)

1 cal = 4,19 J

1 kcal = 1 Cal = 4,19 kJ

Warmtetransport

Straling (radiatie)

Stroming (convectie)

Geleiding (conductie)

ENERGIE WARMTE

Straling

10 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

Zon: X-ray beeld

Straling

Straling energie-uitwisseling door straling

Straling

Warmtetransport

Straling (radiatie)

ENERGIE WARMTE

Stroming

Natuurlijke convectie

Stroming

Aangedreven convectie

Stroming Warmtetransport naar een vast oppervlak

Warmtetransport

Straling (radiatie)

ENERGIE WARMTE

Geleiding

Geleiding warmtetransport doorheen materiaal

T2 T1 R

Warmtetransport

• Geleiding • Straling • Stroming

Kunnen samen optreden bijvoorbeeld: luchtspouwen

Warmtetransport

Straling (radiatie)

ENERGIE WARMTE

Warmtetransport

ENERGIE WARMTE

faseverandering van een stof +

transport van de stof +

faseverandering omgekeerd aan eerste

Bijvoorbeeld water: ca. 2500 KJ/kg bij 0°C tot 2260 KJ/kg bij 100°C Rekenwaarde bij omgevingstemperatuur: 2415 KJ/kg

Bijvoorbeeld H2O

Bron: www.begeleidzelfstandigleren.com , Bart Van Bossuyt

Q = 2260 KJ/kg vrijgegeven

Q = 2260 KJ/kg opgenomen

vergelijk opwarmen water c=4,19 KJ/kgK

Belangrijk principe bij

koelmachines condensatieketel

omgevingsdruk, 100°C

Bijvoorbeeld H2O

Bron: Menu, design Jakob Wagner

Bijvoorbeeld H2O

Bron: www.begeleidzelfstandigleren.com , Bart Van Bossuyt

Q = 334 KJ/kg vrijgegeven

Q = 334 KJ/kg opgenomen

vergelijk opwarmen ijs

c=2,06 KJ/kgK

Phase Change Materials (PCM)

omgevingsdruk, 0°C

Phase Change Materials (PCM)

Bron: http://www.rubitherm.eu

Bron: http://www.latentspeicher.com

Begrippen uit de bouwfysica

1. Warmtetransport: 4 wegen

2. Begrippen warmtetransmissie: λ, R, U, K, E

3. Vocht in de woning: R.V., Mollier, µ, Sd

4. Glazerberekening

Begripppen warmtetransmissie warmtetransport door gevels, dak,

beschermd volume en

warmteverliesoppervlak

hoeveel warmte door 1 m²?

rekenmethoden voor q

Transmissie Referentie Document

2010 (Vlaanderen)

NBN B 62-002 (2008)

Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

Warmtetransmissie

Homogeen materiaal

formule van geleiding

warmtestroom loodrecht op

wandoppervlak

één-dimensioneel

stationair regime

q = warmtestroomdichtheid (W/m²)

R = warmteweerstand (m²K/W)

Ti = binnentemperatuur (K)

Te = buitentemperatuur (K)

Te Ti R

q = ( Ti – Te ) R

Warmteweerstand R

afhankelijk van de dikte

• d volgens richting Φ

• eenheid: m

afhankelijk van het materiaal,

hoe goed geleidt het warmte

• warmtegeleidbaarheid λ

• spreek uit: lambda

Warmteweerstand R

warmtegeleidbaarheid λ

spreek uit: lambda

eenheid: W/mK

• λ = f (T, ρ, vochtgehalte)

• onze toepassing: λ ≈constant voor specifiek materiaal

R = λ

dikte d

eenheid: m

• 1 mm = 0,001 m

• 1 cm = 0,01 m

Warmtegeleidbaarheid λ (W/mK)

grootteorde van λUi -waarden (U = rekenwaarde, i = binnen)

metalen koper: 380 aluminium: 160 C-staal: 50 (RVS: 17) natuursteen graniet: 3,50 marmer: 2,91 breuksteen: 1,40 beton gewapend:1,7 ongewapend: 1,4 cellenbeton: 0,32 kunststoffen rubber: 0,17 pvc: 0,19 bitumen: 0,23 hout hardhout: 0,18 naaldhout: 0,13 OSB: 0,13 isolatie kurk: 0,050 min.wol: 0,045 pur: 0,035

Voor isolatie zijn de waarden in de tabel bovengrenzen. Voor reële rekenwaarde isolatieproducten: zie ATG’s www.butgb.be of www.epbd.be

Warmtegeleidbaarheid λ (W/mK)

gedeclareerde waarde (statistisch bekomen uit

meetwaarden) = specifiek materiaal

rekenwaarde uit tabel = soort materiaal

rekenwaarde voor binnencondities = droog

rekenwaarde voor buitencondities = kan nat worden

R samengestelde wand

samengesteld uit meerdere

homogene materialen

q doorheen elk materiaal

dezelfde

warmtestroom ontmoet

materialen achtereenvolgens

(= serieschakeling)

warmteweerstand van de wand

R1 R2 R3

Rwand = R1 + R2 + R3

Overgangsweerstanden

overgang binnen / wand

overgang wand / buiten

Ti Te R1 R2 R3

q q q q q

RT = Rsi + R1+R2+R3+ Rse

Rsi = overgangsweerstand binnen Rse = overgangsweerstand buiten

Overgangsweerstanden

q q q q

warmtedoorgangscoëfficiënt U

q = U ( Ti – Te )

eenheid: W/m²K

U = 1 / RT

q = ( Ti – Te ) RT

Ti Te R1 R3

R luchtlagen

•stilstaande lucht = isolatie

•Geleiding, straling, convectie

• dikte luchtlaag

• emissiecoëfficiënt oppervlakken

• ventilatie spouw

• richting en zin warmtestroom

R luchtlagen

ongeventileerde luchtlagen (spouw zonder

luchtopeningen) • R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia)

matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) • ½ van de R-waarden tabel 2 TRD

• warmteweerstand tussen luchtlaag en buiten maximaal 0,15 m²/WK

• of via berekening

sterk geventileerde luchtlagen (vb.: spouw tussen

onderdak en pannen) • warmteweerstand luchtlaag = 0 m²K/W

• warmteweerstand tussen luchtlaag en buiten = 0 m²K/W

• Rse = Rsi

Balklagen en metselwerk Bepalen equivalente λU

( = parallelschakeling van weerstanden)

Oppervlaktegewogen gemiddelde

λU = A1+ A2

A1 λU1 + A2 λU2

opmerking: kan ook met de combinatiemethode ( gunstiger rekenwerk )

waarbij f = A2/(A1+ A2)

λU1(1-f) + λU2f

Overzicht warmtetransmissie

q = U ( Ti – Te )

R = λ

U = RT

Correcties op de U-waarde

(alles in W/m²K)

•Uc : gecorrigeerde U-waarde

•ΔUg : correctieterm voor spleten en holtes

•ΔUf : correctieterm voor mechanische bevestigingen

•ΔUr : correctieterm voor omkeerdaken

Uc = U + ΔU

ΔU = ΔUg + ΔUf + ΔUr

Nog meer correcties

correctie op de R-waarde voor in situ gespoten

polyurethaanisolatie

• bijvoorbeeld gespoten PUR als vloerisolatie

U-waarde van bouwdelen met variabele dikte

• bijvoorbeeld hellingsisolatie voor platte daken

Correcties NBN B 62-002

(alles in W/m²K)

•Uc en ΔU : idem als vorige

•ΔUcorr : correctieterm voor uitvoering

•Rcorr : = 0,1 m²K/W (normale verzorgde uitvoering)

Uc = U + ΔUcorr + ΔU

ΔUcorr = 1

RT - Rcorr

warmtestroomdichtheid q is

constant doorheen alle lagen

Rx: de som van de R-waarden van

binnen tot plaats x

Tx: temperatuur op plaats x

Temperatuurverloop

R1 R2 R3

q q q q q

q = ( Ti – Te ) RT

q = ( Ti – Tx ) Rx

Temperatuurverloop

Rx: de som van de R-waarden van

binnen tot plaats x

R1 R2 R3

Tx = Ti – RT

Rx ( Ti – Te )

Rse Rsi

Temperatuurverloop

R1 R2 R3 Rse Rsi

d1 d2 d3 x

Warmteoverdracht transmissie

Warmteoverdracht door wand (binnen /buiten) Naar de “buitenlucht”.

Warmteoverdracht naar AOR, grond

Warmteoverdracht transmissie warmteoverdrachtscoëfficiënt doorheen het gehele

warmteverliesoppervlak (=transmissie)

HT (W/K) • = voor totaal beschermd volume van het gebouw

HT = HD + Hg + HU

• HD: rechtstreeks naar buitenomgeving = Σ U.A

• Hg: via grond, onverwarmde kelder, kruipkelder (*)

• HU: via aangrenzende onverwarmde ruimte (*)

(*) vereenvoudigde formule: Hg,U = Σ U.A.b • b: reductiefactor (b ≤ 1)

HT = HD + Hg + HU

HT = Σ U.A + Σ U.A.b

Globaal isolatiepeil – K-peil

Rekenprocedure

1. beschermd volume V (m³)

2. warmteverliesoppervlakte AT (m²)

3. gemiddelde U-waarde Um (W/m²K)

4. compactheid gebouw C (m)

5. globaal isolatiepeil K-peil

Globaal isolatiepeil – K-peil 3. Um = HT / AT

4. C = V / AT

5. K = 100 * (Um / Um,ref) kengetal =dimensieloos

K-peil:

• Als C<1 => K = 100 * Um

• Als C>4 => K = 100 * Um/ 2

• Daartussen: K = 100 * Um/ (0,33*C + 0,67)

Globaal isolatiepeil – K-peil ge

volumecompactheid in m

E-peil: EPB (Vlaams Gewest)

EPB-regelgeving

E-peil 2016 = 50

K-peil (40) incl. bouwknopen

VENTILATIE

U-waarden

Zomercomfort

Vanaf 1/1/2016

Vlaams Gewest

U (W/m²K): warmtedoorgangscoëfficiënt

• Warmtestroom doorheen 1m² wand bij 1K (1°C) temperatuurverschil

• Wand: dak, gevel, vloer, venster, deur, poort, koepel

K-peil: globaal isolatiepeil van gebouw

• Maat voor totaal warmteverlies doorheen buitenschil

• Inbegrepen verlies langsheen bouwknopen

E-peil: energieprestatie van het gebouw

• Maat voor het energieverbruik van de woning en de vaste installaties ervan in standaard-omstandigheden

Residentieel: verwarming, koeling, SWW, hulpE, E-opwekking

Scholen en kantoren: verwarming, koeling, verlichting, hulpE. E-apwerking

karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik

referentiewaarde voor het karakteristiek jaarlijks primair

energieverbruik

E-peil = 100 x

Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde...

Documents

Transcript of Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde...

2.Lilliefors&Tabel Kategorik

Nmrbox.org NMRbox: TRD 3 A probabilistic core as a coherent inference engine PINE+ Core Extend functionality through the new core PINE+: Assignment, use.

P L C TRD-GK Series H M I Features - 光洋電子工業株式会社TRD-GK TRD-GK Series Specifications Pulse and Frequencies P uls eN mb rp R ota i n 1 02 53 6 48 , Maximum Response

Comparative analysis of statistical criteria for e/π ...20:00_S... · 1/25 JJ II J I Back Close Comparative analysis of statistical criteria for e/π identi cation using TRD in the

G Marian Var 1 Tabel

E - / π separation with TRD Gennady Ososkov LIT JINR, Dubna Semen Lebedev GSI, Darmstadt and LIT JINR, Dubna Claudia Höhne, Florian Uhlig GSI, Darmstadt.

Page 1 of 1 - core.ac.uk · Elektron spin resonantie (ESR) is hiervoor de uitgelezen techniek. Voor-waarden zijn dat de defecten een magnetisch moment ("spin") hebben en in voldoende

Tabel Durbin-Watson (DW), α = 5%. Tabel DW ini direproduksi dengan merubah format tabel mengikuti format tabel DW yang umumnya dilampirkan pada buku-buku teks statistik/ekonometrik

UJI KAPASITAS TARIK MODEL TIANG SIRIP PADA … · UJI KAPASITAS TARIK ... Tabel 5.3. Rata-Rata Uji Kapasitas Tarik (Q s) dan Perpindahan Vertikal (δ) pada Tiang Tunggal..... 66 Tabel

R ( )...(keramini mehkomagnetni materiali so izredno trdi) in magnetno trdi material tudi mehansko trd (poznamo gumo, ki ima lastnosti trdega magneta). e primerjamo koercitivne poljske

Trigonometri - staffnew.uny.ac.idstaffnew.uny.ac.id/upload/198401312014042002/pendidikan/materi... · Tabel tanda nilai keenam perbandingan trigonometri di tiap kuadran: Perbandingan

Tabel Mixing

e/π identification and position resolution of high granularity single sided TRD prototype

Tabel Tegangan Regangan

Tabel Kontingensi 2x2 (3) - pika silviantipikasilvianti.staff.ipb.ac.id/.../09/Tabel-Kontingensi-2x2-3-OR-dan... · Tabel Kontingensi 2x2 (3) ... Rasio Odds Pada Tabel 2x2 A1 A2 B1

Tabel Durbin-Watson (DW), α = 5% - dinus.ac.iddinus.ac.id/repository/docs/ajar/tabel-dw.pdf · lebih mudah dibaca dan diperbandingkan 2. Simbol ‘k’ pada tabel menunjukkan banyaknya

71 - core.ac.uk c d e f g h js k m n p r s t u x ... Tabel Cara Menyatakan Konfigurasi Permukaan Dalam Gambar ... menggunakan persamaan, tabel dan gambar.

Rangkuman Kimed Tabel

Tabel Dimensionare Sanitare

Tabel Kerja ANAKOVA