EIKONOMAXIA

Μια τραγωδία που συγκλόνισε

την Εκκλησία

726 – 843 μ. Χ.

Η διαμάχη για τις εικόνες

Τα αίτια και τα γεγονότα της εικονομαχίας,

Τις υπερβολές και τις ακρότητες των εικονομάχων και των εικονόφιλων,

Tις αποφάσεις των Συνόδων σχετικά με τις εικόνες.

Στην ενότητα αυτή θα γνωρίσουμε:

Αίτια

1. Το Ισλάμ και ο Ιουδαϊσμός ήταν αντίθετοι στη χρήση εικόνων για το Θεό 2. Το ανεικονικό πνεύμα του Ισλάμ και οι

αντιλήψεις της Ανατολής επηρέασαν τη δυναστεία των Ισαύρων. Ο Λέων Γ’ ο Ίσαυρος μάλιστα προσπάθησε να επιβάλει τις εικονομαχικές του απόψεις.

3. Η άγνοια και η δεισιδαιμονία πολλών πιστών , μοναχών (λαθεμένη προσκύνηση των εικόνων)

4. H δυσαρέσκεια για τη σκληρή οικονομική και κοινωνική πολιτική των Ισαύρων, οδήγησε τις λαϊκές και οικονομικά ασθενείς κοινωνικές ομάδες να αντιδράσουν.

Πότε ξεκίνησε;

Ξεκίνησε το 726 με

τον Λέοντα Γ΄ της

δυναστείας των

ΙΣΑΥΡΩΝ.

Αφαίρεσε από τη

Χαλκή πύλη την

εικόνα του Χριστού

οδομαχίες

Α’ φάση (726-787 μ.Χ.). • Ο Λέων Γ’ Ίσαυρος δίνει τις πρώτες εντολές

εναντίον των εικόνων. Οι πρώτες καταστροφές των εικόνων είναι γεγονός.

• Το 730 μ.Χ. η καταστροφή τους επιβάλλεται με διάταγμα.

• Ο πατριάρχης Γερμανός και ο Πάπας Γρηγόριος Γ’ αντιδρούν δυναμικά.

• Οι πιστοί σε Ελλάδα και Ιταλία επαναστατούν και συγκρούονται με το στρατό του αυτοκράτορα.

• Ο Κωνσταντίνος Ε’ σκληραίνει τον αγώνα κατά των εικόνων, κλείνει μοναστήρια και καταδιώκει τους μοναχούς που υποστήριζαν τις εικόνες.

Διάκριση της εικονομαχίας σε δύο ιστορικές φάσεις:

•Πολλοί ιερείς, μοναχοί και απλοί πιστοί κακοποιήθηκαν και εξορίστηκαν, ενώ πολλοί εκτελέστηκαν.

•Υπερασπιστής της Ορθοδοξίας αναδεικνύεται ο Ιωάννης Δαμασκηνός, ο οποίος έγραψε τους λόγους «Υπέρ των αγίων εικόνων».

•Το 754 μ.Χ. συγκαλείται Σύνοδος στην Ιέρεια, η οποία θεσμοθετεί τις εικονομαχικές αντιλήψεις.

Η λήξη της Α΄φάσης

Το 787 μ.Χ. συγκλήθηκε από την

Αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο που αναστήλωσε τις εικόνες και ακύρωσε τις αποφάσεις της συνόδου της Ιέρειας

Β΄ φάση (815-843). • Αρχικά ο αυτοκράτορας Λέων Ε’ ο Αρμένιος

επαναφέρει σε ισχύ τις αποφάσεις της Συνόδου της Ιέρειας.

• Ηγέτης των ορθοδόξων αναδεικνύεται ο Θεόδωρος Στουδίτης (ηγούμενος της μονής Στουδίου στην Κωνσταντινούπολη), ο οποίος φυλακίζεται και εξορίζεται.

• Ο αυτοκράτορας Θεόφιλος ακολουθεί την ίδια σκληρή εικονομαχική πολιτική.

• Η γυναίκα του όμως Θεοδώρα μετά το θάνατο του συγκαλεί Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη(843), η οποία επαναφέρει τις αποφάσεις της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου.

• Το 787 στη Νίκαια συνέρχεται η Ζ’ Οικουμενική Σύνοδος. Σε αυτήν μετέχει ο πατριάρχης Ταράσιος, 350 επίσκοποι και εκπρόσωποι από τις Εκκλησίες της Ρώμης, της Αντιόχειας και της Αλεξάνδρειας. Η Σύνοδος καταδικάζει την Εικονομαχία ως αίρεση και δέχεται την απόδοση τιμής στις εικόνες, οι οποίες και αναστηλώνονται.

• Τιμούμε τις εικόνες και προσκυνούμε το πρόσωπο.

Απόφαση της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου

Η Ζ΄ οικουμενική Σύνοδος 787μ.Χ

Καταδίκασε την εικονομαχία ως αίρεση

Διατύπωσε όρο- δόγμα

«Η γαρ της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει»

Πότε

γιορτάζουμε την

αναστήλωση

των εικόνων;

Κυριακή της Ορθοδοξίας

Στη σύνοδο του 843 καθιερώθηκε

η Κυριακή της Ορθοδοξίας ως

επίσημη γιορτή για την

αναστήλωση των εικόνων.

Α΄ Κυριακή των Νηστειών

Εκείνη τη μέρα, μετά το τέλος της

Θείας Λειτουργίας διαβάζεται η

απόφαση της Ζ’ Οικουμενικής

Συνόδου και ακολούθως

προσκυνούνται και περιφέρονται

οι εικόνες στον ναό.