Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου Β΄ Τετράμηνο

‘ Έγκλημα και Τιμωρία: αναζητώντας τη χρυσή τομή’

Α. Οργανωμένο Έγκλημα: είδη, αίτια ύπαρξης και συνέπειες στην κοινωνία

Εργάστηκαν οι μαθητές:

Κωτσίγιαννης Δημήτρης

Μιχαλοπούλου Κωνσταντίνα

Κολοβέντζου Εύα

Πετρίδη Φραντζέσκα

Σαρτζετάκη Χριστίνα

είναι όρος που κατηγοριοποιεί τους διακρατικούς, εθνικούς ή τοπικούς

όμιλους άκρως συγκεντρωμένους σε επιχειρήσεις που διευθύνονται από

εγκληματίες, οι οποίοι προτίθενται να συμμετάσχουν σε παράνομη

δραστηριότητα, συνήθως για χρηματικό κέρδος

Ορισμένες εγκληματικές οργανώσεις, όπως οι τρομοκρατικές

οργανώσεις, έχουν πολιτικά κίνητρα. Μερικές φορές οι εγκληματικές

οργανώσεις αναγκάζουν τους ανθρώπους να δουλέψουν μαζί τους, όπως

όταν μια συμμορία αποσπά χρήματα από τους καταστηματάρχες για τη

λεγόμενη «προστασία»

Άλλες οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των κρατικών, στρατιωτικών

και αστυνομικών αρχών, μπορεί μερικές φορές να χρησιμοποιήσουν

μεθόδους οργανωμένου εγκλήματος για να ασκήσουν εξουσία

Πελατειακά δίκτυα Τα πελατειακά δίκτυα ορίζονται από τις αλληλεπιδράσεις που παράγουν. Ομάδες οργανωμένου εγκλήματος λειτουργούν ως μικρότερες μονάδες εντός του συνολικού δικτύου (‘οικογένειες’)

Εταιρίες Γραφειοκρατικοί όμιλοι του οργανωμένου εγκλήματος με σύνθετη δομή εξουσίας

Συμμορίες (gangs)

Μια συμμορία είναι μια ομάδα που αποτελείται συνήθως από στενούς φίλους με αναγνωρίσιμη ηγεσία και εσωτερική οργάνωση, με τον εντοπισμό ή τη διεκδίκηση έλεγχου επί του εδάφους σε μια κοινότητα, και τη συμμετοχή είτε ατομικά είτε συλλογικά σε βίαιες ή άλλες μορφές παράνομης συμπεριφοράς

ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΜΑΦΙΑ

• Οι Μαφιόζοι οργανώνονται σε μυστικές ομάδες που συμμετέχουν σε οργανωμένα εγκλήματα και κατανέμονται σε πολλές χώρες

• Συνήθως η Μαφία αναφέρεται με το όνομα της χώρας από την οποία προέρχεται και τη πλειοψηφία των μελών που είναι αυτής της εθνικότητας

• Φιλοδοξούν να έχουν το μονοπώλιο των παράνομων δραστηριοτήτων όπως τα ναρκωτικά , όπλα, κλπ.

ΓΝΩΣΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ

• CHINESE TRIADS

• COLOMBIAN DRUG CARTELS

• SICILIAN AND AMERICAN COSA NOSTRA

• RUSSIAN MAFIA

Η Ρωσική Μαφία προέρχεται από τη Σοβιετική Ένωση και τώρα έχει επιρροή σε όλο τον κόσμο. Έχει 100.000 έως 500.000 μέλη

τα οποία εμπλέκονται σε οργανωμένα εγκλήματα σε χώρες όπως το Ισραήλ, την Ουγγαρία, την Ισπανία, τον

Καναδά, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, κλπ.

• SERBIAN MAFIA • ISRAELI MAFIA • MEXICAN MAFIA

Είναι η πιο ισχυρή συμμορία φυλακισμένων στις Ηνωμένες Πολιτείες και είναι υπεύθυνοι για χιλιάδες δολοφονίες

• JAPANESE YAKUZA

Έχει ιδρυθεί από τον 17ο αιώνα. Έχει 110.000 μέλη τα οποία κατάγονται από 2500 οικογένειες

• THE ALBANIAN MAFIA Η Αλβανική Μαφία αποτελείται από ένα μεγάλο

αριθμό εγκληματικών οργανώσεων οι οποίες έχουν τη βάση τους στην Αλβανία. Είναι ενεργοί στις ΗΠΑ και σε ευρωπαϊκές

χώρες, όπως η Ελλάδα. Λέγεται ότι η αλβανική μαφία έχει εξαπλωθεί σε διεθνές επίπεδο από τη δεκαετία του 1980

Διάσημοι μαφιόζοι

Μέλη συμμοριών

Τι Είναι Τρομοκρατία;

Η τρομοκρατία αποτελεί μία μορφή βίας προμελετημένης που έχει πολιτικά κίνητρα και ως στόχο αμάχους. Διαπράττεται από παράνομους παράγοντες και σκοπός της είναι να επηρεάσει ένα συγκεκριμένο κοινό

• Ο όρος καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1795 για να

περιγράψει την επικράτηση του τρόμου που είχε εγκαθιδρύσει στο Γαλλικό Κράτος η κυβέρνηση των Ιακωβίνων. Αργότερα, χρησιμοποιήθηκε για να εκφράσει τις βίαιες πολιτικές ενέργειες στην Ιρλανδία και στη Ρωσία

• Σήμερα χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις παράνομες πράξεις ένοπλης βίας, που στρέφονται κατά των αμάχων ή των μη εμπολέμων και έχουν ως σκοπό να βλάψουν το κράτος ή διεθνείς οργανισμούς, συνήθως για να ασκήσουν επιρροή σε κυβερνήσεις ή ομάδες προσώπων

Σύμφωνα με τον ορισμό του

Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης «θεωρούνται ως τρομοκρατικές πράξεις, εκείνες οι πράξεις που εκ προθέσεως τελούνται με τρόπο, σε έκταση ή υπό συνθήκες τέτοιες, ώστε να είναι δυνατό να βλάψουν μια χώρα ή ένα διεθνή οργανισμό».

Συγκεκριμενοποιούνται μια σειρά από πράξεις όπως ο εκφοβισμός, αποσταθεροποίηση, φόνος, απαγωγές, καταστροφές υποδομών κ.α.

Τρομοκρατία στον κόσμο

• Βηρυτός: 23 Οκτωβρίου 1983

• Πτήση 182 Air India: 23 Ιουνίου 1985

• Μπεσλάν: 1 Σεπτεμβρίου 2004

• Αμπαντάν: 20 Αυγούστου 1978

• Παγκόσμιο κέντρο Εμπορίου: 11 Σεπτεμβρίου 2001

Τρομοκρατία στην Ελλάδα

• Λευκή τρομοκρατία

• Τρομοκρατία οργανώσεων

•Επαναστατική Οργάνωση 17 Νοέμβρη(1975-2002) •Επαναστατικός Λαϊκός Αγώνας (1975-1995) •Αντικρατική Πάλη

ΚΑΡΤΕΛ

Η ρητή παράνομη συμφωνία μεγάλων ανταγωνιστικών επιχειρήσεων

Όταν οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις πέτυχαν μια συμφωνία για να συντονίσουν την παραγωγή και τη διανομή της κοκαΐνης, ο όρος κατέληξε να χρησιμοποιείται κυρίως για συμμορίες διακίνησης

ναρκωτικών.

Καρτέλ ναρκωτικών

Ορισμός

Αόριστα διοικούμενες συμφωνίες μεταξύ διανεμητών / Τυποποιημένες εμπορικές επιχειρήσεις

Κολομβία, Μεξικό, Βραζιλία, Τρινιδάδ, Τομπάγκο, Τζαμάικα, Αφγανιστάν, Νότια Ασία.

U.S.A. -> Νέα Υόρκη, Μαϊάμι, Φοίνιξ, Χιούστον, Ατλάντα, Σαρλόττα, Λος Άντζελες, Σαν Ντιέγκο.

Μεξικό Από τις πιο επικίνδυνες και σκληρές εγκληματικές οργανώσεις

παγκοσμίως.

Ο ετήσιος τζίρος : 142.000.000.000 $ DEA (Drug Enforcement Administration)

Η οργάνωση της Τιχουάνα, το καρτέλ της Σονόρα, καρτέλ του Χουαρέθ και ο όμιλος του Κόλπου

Η βία των καρτέλ Ο πόλεμος των ναρκωτικών στο Μεξικό φημίζεται για τον σαδισμό με τον

οποίο οι συμμορίες συμπεριφέρονται στα θύματά τους (ακρωτηριασμός μελών).

Η θέα κομματιασμένων πτωμάτων πεταμένων στους δρόμους, συχνά με καρφωμένο πάνω τους ένα κομμάτι χαρτόνι που προειδοποιεί για το τι περιμένει όσους πηγαίνουν κόντρα στη συμμορία, είναι κάτι συνηθισμένο στους δρόμους του Μεξικού.

Οι ομαδικές δολοφονίες είναι μια ακόμα πτυχή του “εμφυλίου” που συνταράσσει το Μεξικό. Συχνά ανακαλύπτονται ομαδικοί τάφοι, με σώματα κακοποιημένα και ακρωτηριασμένα.

Οι μεγαλύτεροι έμποροι ναρκωτικών και η σχέση τους με τα καρτέλ

Πάμπλο Εσκομπάρ

Χώρα δράσης: Κολομβία

Προϊόν: Κοκαΐνη

Ήταν απλά ο πιο βίαιος από τους βαρόνους των ναρκωτικών.

Θάνατοι 30 δικαστών, 400 αστυνομικών, κατάρριψη ενός επιβατικού αεροσκάφους με 107 νεκρούς, πολλαπλές βομβιστικές επιθέσεις.

3000 νεκροί μόνο στο Μεντεγίν.

Έλεγχος του 80% της παγκόσμιας αγορά κοκαΐνης.

Ετήσιο κέρδος: 30.000.000.000 $

Περιορισμός σε μια πολυτελή έπαυλη.

Θάνατος το 1993 μετά από καταδίωξη δυνάμεων της Κολομβίας και της Αμερικής.

Χοσέ Γκονζάλες Ροντρίγκεζ Γκάτσα

Χώρα δράσης: ΗΠΑ

Προϊόν: Κοκαΐνη

Ξεκίνησε την καριέρα του ως εκτελεστής.

Η εμπλοκή του με το καρτέλ του Πάμπλο Εσκομπάρ τον έκανε πολύ γρήγορα δισεκατομμυριούχο.

Forbes 1988 -> λίστα των πιο πλούσιων ανθρώπων στον κόσμο.

"El Mexicano" ,εφευρετικός, Νο 2 της άτυπης ιεραρχίας του καρτέλ του Μεντεγίν.

Πατρότητα της ιδέας για την αεραμεταφορά κοκαΐνης και τον εκσυγχρονισμό των εργαστηρίων.

Πέθανε το 1989 σε ανταλλαγή πυροβολισμών με την αστυνομία της Κολομβίας.

Βιογραφικό μυθιστόρημα "The Druglord".

Αμάντο Καρίλο Φουέντες

Χώρα δράσης: Μεξικό

Προϊόν: Κοκαΐνη

Αντί μετρητών, ο Αμάντο έπαιρνε την αμοιβή του σε κοκαΐνη την οποία και χρησιμοποιούσε για να αναπτύξει το δικό του καρτέλ στο Μεξικό.

Ο Φουέντες μετέτρεψε το καρτέλ του Χουαρέθ σε μια επιχείρηση 30.000.000 $ την ημέρα

"Κυρίαρχος των Αιθέρων ", χρησιμοποιούσε ένα στόλο από επιβατικά αεροσκάφη Boeing 727 για την μεταφορά της κοκαΐνης, είχε τον υπεύθυνο της δίωξης ναρκωτικών στο μισθολόγιο του και την εποχή της ακμής του αριθμούσε 25.000.000.000 $

Το 1997 προέβη σε πλαστική προσώπου η οποία είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο του.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!

Β. Ανήλικοι και Έγκλημα: ανήλικοι θύτες και θύματα

Εργάστηκαν οι μαθητές:

Στάθη Όλγα

Μαυροειδή Φαίδρα

Τάσσης Θοδωρής

Πουρσαιτίδης Ευθύμης

Φραγκούλη Βικτωρία

Πετρόπουλος Παύλος

Παπαδόπουλος Πύρρος

Λόγοι αύξησης παιδικής εγκληματικότητας

Ασταθές οικογενειακό περιβάλλον

Χαμηλό μορφωτικό επίπεδο

Ψυχολογικά προβλήματα

Χρήση ναρκωτικών ουσιών

Οικονομικοί λόγοι

Ανήλικοι και έγκλημα

Σοβαρά αδικήματα κακουργηματικού χαρακτήρα

253 ανήλικοι:

70 Έλληνες

οι λοιποί αλλοδαποί

241 αγόρια

5 άτομα 8 - 13 ετών

40 άτομα 13 - 15 ετών

208 άτομα 15 - 18 ετών

Υποθέσεις

Κλοπές (818)

Ναρκωτικά προς ιδία χρήση (284)

Απόπειρα κλοπής ή συνέργεια (231)

Διακεκριμένη φθορά ξένης ιδιοκτησίας (121)

Επικίνδυνη σωματική βλάβη (115)

Διακεκριμένη κλοπή (89)

Απλή σωματική βλάβη (85)

Παραβάσεις του ΚΟΚ (60)

Eγκλήματα με θύτες ανήλικους δράστες

2 ΜΑΡΤΙΟΥ 1995

15χρονος σκότωσε τους γονείς του

Ενα 15χρονο αγόρι, «κλασικός τύπος πολύ καλού μαθητή αλλά και παιδιού» όπως τον περιέγραψαν οι καθηγητές του, το βράδυ της 16ης Μαρτίου στη Βατάνη Κατερίνης σκότωσε τους γονείς του, στη συνέχεια προσπάθησε να τους κάψει, και μετά πήγε για ύπνο. Ο δράστης στην ομολογία του υποστήριξε πως «με καταπίεζαν και γι΄ αυτό λογομάχησα και τους σκότωσα»

11 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2006

Η υπόθεση Αλεξ και οι δράστες

Το πτώμα του μικρού Αλεξ δεν βρέθηκε ποτέ. Το δικαστήριο όμως καταδίκασε 5 ανηλίκους ως δράστες μιας δολοφονίας με πολλά ακόμη αναπάντητα ερωτήματα.

Μέχρι στιγμής κανείς, εκτός από τους δράστες, υποστηρίζει ότι δεν ξέρει τί πραγματικά έγινε εκείνο το βράδυ στην πλατεία του δημαρχείου της Βέροιας

Παιδική Πορνογραφία

Γενικά • Παιδική πορνογραφία: ορίζεται ως οι αναπαραστάσεις ανηλίκων που

συμμετέχουν σε σεξουαλικές πράξεις ή καταστάσεις που υποδηλώνουν

σεξουαλικές δραστηριότητες

• Μορφές:

• Ένας ανήλικος που συμμετέχει σε σεξουαλική δραστηριότητα.

• Ένα άτομο που συμμετέχει σε σεξουαλική δραστηριότητα

προσποιούμενο ότι είναι ανήλικο

• Ρεαλιστικές εικόνες που αναπαριστούν ένα ανήλικο να

συμμετέχει σε σεξουαλικές δραστηριότητες

• Έρευνες έχουν δειξει ότι στην προέλευση αυτού του παράνομου

περιεχομένου τη πρώτη θέση κατείχε η Ολλανδία (62%), και ακολουθεί

η Ρωσία με 23%, ενώ στην Ασία την θέση αυτή την

κατείχε το Βιετνάμ (24%).

Αντιμετώπιση

• Αν γνωρίζουμε κάποιον που ασχολείται με την παιδική πορνογραφία, τον καταγγέλλουμε

• Αποφεύγουμε διαδικτυακές συζητήσεις με αγνώστους και κυρίως δεν συμφωνούμε ποτέ να συναντήσουμε κάποιο «φίλο» που, μόλις γνωρίσαμε διαδικτυακά

• Αν κάποια διαδικτυακή συζήτηση μάς κάνει να νιώσουμε άβολα, την σταματάμε αμέσως και αναφέρουμε το γεγονός σε κάποιο ενήλικα

• Δεν στέλνουμε φωτογραφίες που είναι δυνατόν να μας εκθέσουν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου

• Δεν ανεβάζουμε σε ιστοσελίδες κοινωνικού δικτύου( π.χ, Facebook) φωτογραφίες οι οποίες είναι προκλητικές

Είναι η βία που ασκείται στο σπίτι από τους γονείς (ή άλλους συγγενείς ) προς τα

παιδιά

Ενδοοικογενειακή βία κατά των ανηλίκων

Τρόπος άσκησης και αποτέλεσμα Παιδιά και βία στην οικογένεια:

Ο ένας τρόπος είναι να βλέπουν τους γονείς τους να εξασκούν ο ένας πάνω στον άλλο βία. Ο άλλος τρόπος είναι όταν οι γονείς τους τα τιμωρούν υπερβολικά εξασκώντας πάνω σε αυτά βία

Αποτέλεσμα: Τα παιδιά αυτά έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες

όταν μεγαλώσουν να εμπλακούν σε καταστάσεις βίας μέσα στις δικές τους σχέσεις και μέσα στη δική τους οικογένεια

Παράγοντες που οδηγούν στην ενδοοικογενειακή βία

Ατομικοί παράγοντες: Γάμος σε νεαρή ηλικία, υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών, κατάθλιψη, διαταραχή προσωπικότητας, χαμηλό εισόδημα, εμπειρίες βίας ή κακοποίησης κατά την παιδική ηλικία

Παράγοντες διαπροσωπικών σχέσεων: Συζυγικές συγκρούσεις, συζυγική ανισορροπία, οικονομικό στρες, φτωχή λειτουργικότητα της οικογένειας

Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Αδύναμοι κοινοτικοί δεσμοί, φτώχεια και ανομία φύλων, ανύπαρκτο κοινοτικό υποστηρικτικό σύστημα

Κοινωνικοί παράγοντες: Η βία είναι αποδεκτή κοινωνικά, παραδοσιακοί ρόλοι, κοινωνική απενσωμάτωση

εντοπίζονται στη δυσλειτουργία του γονεϊκού ρόλου, στην ανάληψη καθηκόντων σε νεαρή ηλικία (ανεπιθύμητη κύηση), στην εκτός γάμου μητρότητα, στο χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, στη γέννηση παιδιού με ειδικές ανάγκες, στην ψυχοπαθολογία γονέων, και στο ότι οι γονείς που κακοποιούν έχουν και οι ίδιοι βιώσει την κακοποίηση από τους γονείς τους ως παιδιά. Ένας άλλος παράγοντας που κρύβεται πίσω από την παιδική κακοποίηση είναι η άποψη ότι η σωματική τιμωρία είναι ο κατάλληλος τρόπος πειθαρχίας των παιδιών

Ποινές

Ορίζεται κατώτατο όριο αποζημίωσης για την ηθική βλάβη του θύματος από τις πράξεις ενδοοικογενειακής βίας το ποσό των 1.000 ευρώ

Η συνεχής τέλεση αυτών των πράξεων τιμωρείται αυστηρότερα και συγκεκριμένα με ποινή φυλάκισης από ένα έως πέντε έτη

ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ─ Σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα με τον όρο ανήλικοι νοούνται αυτοί που, κατά το χρόνο τέλεσης της πράξης, έχουν ηλικία μεταξύ του όγδοου και του δέκατου όγδοου έτους της ηλικίας τους συμπληρωμένων

Οι ανήλικοι ως δράστες κατατάσσονται σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα σε 4 κατηγορίες :

1. Αυτοί που δεν συμπλήρωσαν το όγδοο έτος της ηλικίας, η οποία δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για το Ποινικό Δίκαιο διότι δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμα επαρκώς για να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους

2. Τα παιδιά που διανύουν την ηλικία από το όγδοο έως δέκατο τρίτο έτος

3. Οι ανήλικοι που έχουν συμπληρώσει το δέκατο τρίτο έως το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας τους

4. Οι έφηβοι που έχουν συμπληρώσει το δέκατο πέμπτο έως το δέκατο όγδοο

→ Η ποινική ανηλικότητα του κατηγορουμένου κρίνεται από το χρόνο τέλεσης της πράξης και όχι τον χρόνο εκδίκασής της

ΑΝΗΛΙΚΟΙ ΠΟΙΝΙΚΩΣ ΑΝΕΥΘΥΝΟΙ

● Η αξιόποινη πράξη που τελέστηκε από ανήλικο οκτώ έως

δεκατριών ετών δεν καταλογίζεται σε αυτόν

● Σε ανήλικο που τέλεσε αξιόποινη πράξη χωρίς να έχει συμπληρώσει το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας του επιβάλλονται μόνο αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα

● Σε ανήλικο που τέλεσε αξιόποινη πράξη και έχει συμπληρώσει το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας του επιβάλλονται αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα, εκτός αν κρίνεται αναγκαίο να επιβληθεί ποινικός σωφρονισμός

ΑΝΗΛΙΚΟΙ ΠΟΙΝΙΚΩΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ • Περιορισμός σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων επιβάλλεται μόνο

σε ανηλίκους που έχουν συμπληρώσει το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας, εάν η πράξη τους, αν την τελούσε ενήλικος, θα ήταν κακούργημα και εμπεριέχει στοιχεία βίας, ή τελείται κατ' επάγγελμα ή κατ' εξακολούθηση. Η απόφαση πρέπει να αιτιολογεί γιατί τα αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα δεν επαρκή, των ιδιαίτερων συνθηκών τέλεσης της πράξης και της προσωπικότητας του ανηλίκου

• Στην απόφαση του δικαστηρίου ορίζεται επακριβώς ο χρόνος παραμονής του ανηλίκου στο κατάστημα

BULLYING

• Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας, που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου

• Αναφέρεται στη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών με στόχο να προκληθεί πόνος ή αναστάτωση

• Εμφανίζεται με τη μορφή του λεκτικού εκφοβισμού (κοροϊδία, διακρίσεις, σεξουαλικά σχόλια), του κοινωνικού εκφοβισμού (διάδοση φημών, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση από την ομάδα), του σωματικού εκφοβισμού (χτυπήματα, σπρωξίματα, κλωτσιές), του ηλεκτρονικού εκφοβισμού (εκβιασμός μέσω Διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο)

ΕΙΔΗ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ • Ψυχολογική Βία πειράγματα, παρατσούκλια, κοροϊδία, διάδοση φημών, εξύβριση, ταπείνωση, εξευτελισμός, ρατσιστικά σχόλια, απειλές ή και τρομοκρατία περιλαμβάνει επίσης και τον εσκεμμένο αποκλεισμό μαθητών από διάφορες κοινωνικές και σχολικές δραστηριότητες • Σεξουαλική Παρενόχληση χαρακτηρίζεται από σεξουαλικά ταπεινωτικά σχόλια, ανεπιθύμητα αγγίγματα, εξαναγκασμό του θύματος να παρακολουθεί ή να συμμετέχει ενεργά σε σεξουαλικές πράξεις. Όλα αυτά, το παιδί που εκφοβίζεται μπορεί μερικές φορές να εξαναγκαστεί να τα υποστεί ή και να πράξει μπροστά σε άλλους • Σωματική βία εκδηλώνεται με χτυπήματα, σπρωξίματα, κλοτσιές, τσιμπιές και στριμώγματα • Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να εκφραστεί και μέσα από

την οικονομική εκμετάλλευση των παιδιών που εκφοβίζονται με αποτέλεσμα την κλοπή ή φθορά στα προσωπικά αντικείμενα τους

BULLYING

Στο φαινόμενο του bullying εμπλέκονται πολλά μέρη

• Το παιδί που δέχεται βία

• Το παιδί ή ομάδα παιδιών που ασκεί βία

• Τα παιδιά - θεατές

• Οι εκπαιδευτικοί

• Οι γονείς

• Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο bullying και το «πείραγμα» στα πλαίσια του παιχνιδιού. Το «πείραγμα» αυτό συνήθως συμβαίνει μεταξύ φίλων και δεν περιλαμβάνει την πρόκληση σωματικού πόνου στους άλλους. Αντίθετα το bullying εμπλέκει άτομα που δεν έχουν φιλικές σχέσεις

Γ. Σωφρονιστικά Συστήματα – Φυλακές: χώροι επανένταξης ή μαρτυρίου;

Εργάστηκαν οι μαθητές:

Τριανταφύλλου Μιχαέλα

Νομικού Αγγελική

Νικολακέα Μελίνα

Μαρίνης Πλούταρχος

• Η σωφρονιστική πολιτική εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της αντεγκληματικής πολιτικής, αντιπροσωπεύοντας ένα σημαντικό της τμήμα, εφόσον συνίσταται στο πλαίσιο των κανόνων που εφαρμόζονται για την έκτιση των ποινικών κυρώσεων και ορίζουν το πλαίσιο και τη στόχευση της επιβολής τους

• Με τον όρο «σωφρονιστική αντεγκληματική πολιτική»

εννοούμε την πολιτική εκείνη ενός κράτους που ασχολείται με την επιλογή και διαμόρφωση ενός κατάλληλου συστήματος, το οποίο θα καθορίζει τους τρόπους έκτισης των ποινών και την οργάνωση των καταστημάτων κράτησης, εφόσον αυτές είναι στερητικές της ελευθερίας

το 16ο αιώνα, με την εμφάνιση δύο σωφρονιστικών καταστημάτων στην Ολλανδία, έχουμε μία πρώτη μορφή των κατοπινών φυλακών, στόχος των οποίων ήταν

η χρήση των κρατουμένων ως εργατικού δυναμικού η τιμωρία του δράστη μέσω του εγκλεισμού η αναμόρφωσή του μέσα από την επιβαλλόμενη σε αυτόν εργασία

Κατά κόρον όμως, έως και το 17ο αιώνα οι σωφρονιστικές πολιτικές είχαν ως στόχο είτε την απομάκρυνση του δράστη από την κοινότητα (εξοστρακισμός) είτε τη βάναυση τιμωρία του (βασανιστήριο), κάτι που συνεχίστηκε και κατά τον 18ου αιώνα

o Το 19ο αιώνα εγκαταλείπονται τα βασανιστήρια και κυριαρχεί ο σωφρονισμός εντός των καταστημάτων κράτησης

o Στο επίπεδο των καταστημάτων κράτησης έχουμε τη συνύπαρξη δύο

διαφορετικών σωφρονιστικών συστημάτων: το ωβούρνειο και το πενσυλβανικό. Η βασική τους διαφορά είναι πως το πρώτο περιλαμβάνει την απομόνωση του κρατούμενου τη νύχτα και, ταυτόχρονα, την εργασία μαζί με άλλους κρατουμένους την ημέρα (ΗΠΑ), ενώ στο δεύτερο ο κρατούμενος είναι πλήρως απομονωμένος (Ευρώπη)

Ο 20ος αιώνας μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο πλέον ανθρωπιστικός σε ό,τι αφορά τις σωφρονιστικές πολιτικές. Ο Μάης του ΄68 σημαδευεται με το ιδεολογικό «ξέσπασμα» του πνευματικού κόσμου και αιτήματα για «άνοιγμα» των φυλακών, βελτίωση των συνθηκών κράτησης και επαναπροσδιορισμό των τιμωρούμενων συμπεριφορών

Πρώτη σωφρονιστική πολιτική, όπως αποτυπώθηκε νομοθετικά σε

διάταγμα του 1836 είχε χαρακτήρα τιμωρητικό με κύρια μέτρα τιμωρίας των κρατουμένων, την απομόνωση, την απαγόρευση επικοινωνίας και την καταναγκαστική εργασία

Σωφρονιστικός Κώδικας του 1967 : ηθική βελτίωση του παρεκκλίνοντα

Σωφρονιστικός Κώδικας του 1989 : σεβασμός των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων των κρατουμένων και προτεραιότητα στην επανακοινωνικοποίηση και κοινωνική επανένταξη του κρατούμενου

υπερβολικός συνωστισμός ,υπερπληθυσμός

ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης

έλλειψη προσωπικού

υπερεκπροσώπηση ξένων και ανθρώπων που

κατηγορούνται ή έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα που

σχετίζονται με ναρκωτικά

κατάχρηση της προφυλάκισης

αύξηση της διάρκειας των ποινών που επιβάλλονται και

του πραγματικού χρόνου παραμονής του κρατούμενου

στη φυλακή.

Ειδικότερα όσον αφορά στην καταπάτηση των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων παρουσιάζονται:

καταχρήσεις αστυνομικών αρχών εναντίον κρατουμένων

κράτηση και απέλαση ασυνόδευτων ή αποκομμένων από τις οικογένειές

τους ανηλίκων

παράνομη διακίνηση προσώπων

διακρίσεις και κοινωνικός αποκλεισμός εθνικών μειονοτήτων

νομικοί περιορισμοί στην ελευθερία έκφρασης

περιορισμοί και διοικητικά εμπόδια εις βάρος μη ορθόδοξων

κρατούμενων

Κυριότερα προβλήματα oοι φυλακές γεμίζουν με πολλούς περισσότερους κρατούμενους από όσο κανονικά θα έπρεπε

oπροβλήματα κυρίως στην υγιεινή και την ασφάλεια των κρατουμένων (ιδιαίτερα στις πτέρυγες όπου κρατούνται αλλοδαποί)

oAssociated Press: τραγικές οι συνθήκες διαβίωσης στις φυλακές

oΚαταγγελία από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Φυλακών για το θέμα αυτό (οι συνθήκες στις ελληνικές φυλακές είναι ενάντιες προς τους ευρωπαϊκούς νόμους)

δράση μετά από υποβολή παραπόνων στις φυλακές

καταγραφή των περιστατικών βίας ή κακομεταχείρισης

ύπαρξη σχετικού μητρώου

κύρωση του προαιρετικού πρωτοκόλλου της σύμβασης

κατά των βασανιστηρίων

σχολεία δεύτερης ευκαιρίας

θεραπευτικές κοινότητες

σταθμοί συμβουλευτικής

Μετέχουν φορείς από οκτώ χώρες (Ιταλία, Γαλλία, Λετονία, Πολωνία, Πορτογαλία,

Ισπανία, Βρετανία και Ελλάδα), έχει διάρκεια είκοσι τεσσάρων μήνες και διανύει ήδη

τον δέκατο-τέταρτο μήνα υλοποίησής του

Περιλαμβάνει τρία στάδια εργασίας. Στο πρώτο, προβλέπεται η πλήρης καταγραφή

της κατάστασης των σωφρονιστικών συστημάτων των οκτώ χωρών που

συμμετέχουν και η κατασκευή ενός ενιαίου εργαλείου/δελτίου καταγραφής των

δεδομένων

Στο δεύτερο στάδιο προβλέπεται η ανάδειξη των βέλτιστων σωφρονιστικών

πρακτικών που εφαρμόζονται σε κάθε χώρα και η σύνταξη ενός οδηγού

Στο τρίτο στάδιο του έργου επιδιώκεται η προώθηση της επικύρωσης και εφαρμογής

του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση του ΟΗΕ για την Πρόληψη των

Βασανιστηρίων (OPCAT) και η ενίσχυση των μηχανισμών εξωτερικής, ανεξάρτητης

παρακολούθησης κάθε εθνικού σωφρονιστικού συστήματος

Μέσω αυτής της πρωτοβουλίας , θα βελτιωθούν σημαντικά το Σωφρονιστικό

σύστημα και οι συνθήκες διαβίωσης στις φυλακές και τα κέντρα κράτησης της

χώρας μας.

Δ. Θανατική Ποινή: υπέρ ή κατά;

Εργάστηκαν οι μαθητές:

Κυριακού Δημήτρης

Καραιωσηφίδου Ιωάννα

Πιπίνης-Τρουπάκης Μιχάλης

Σαρακατσιάνου Μαριαλένα

Θανατική Ποινή

• Η θανατική ποινή είναι μια μορφή τιμωρίας που επιβάλλεται ανάλογα με τη βαρύτητα και τη σημασία της διαπραχθείσας εγκληματικής πράξης και υπάρχει από αρχαιότατων εποχών

• Με τη πάροδο πολλών χρονών και λόγω διαρκών μεταρρυθμίσεων, στη σημερινή εποχή παρατηρείται μια εμφανής μείωση στη χρήση της ως μορφή ποινής

Χώρες με τη θανατική ποινή σε ισχύ

Α. Καταργήθηκε για όλα τα αδικήματα (100) B. Καταργήθηκε για όλα τα αδικήματα με εξαίρεση ειδικές περιπτώσεις (όπως για εγκλήματα που διαπράττονται εν καιρώ πολέμου) (7) C. Καταργήθηκε στην πράξη (υπό ένα μορατόριουμ ή δεν έχει εφαρμοστεί τουλάχιστον τα 10 τελευταία χρόνια) (48) D. Διατηρούν τη θανατική ποινή (40)

• Χαρακτηριστικό παράδειγμα χώρων οι οποίες έχουν σε ισχύ την θανατική ποινή έως και σήμερα είναι οι Η.Π.Α, η Κίνα αλλά και διάφορες μουσουλμανικές χώρες (Συρία, Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος, Αφγανιστάν, Βιετνάμ, Ιαπωνία, Ινδία, Ιράκ, Ιράν, Λιβύη)

Ιστορική αναδρομή

• Η θανατική ποινή δεν είναι ένα σύγχρονο φαινόμενο. Εμφανίζεται ήδη από την προ-χριστιανική εποχή

• τον 18ο αιώνα π.Χ: Βαβυλώνα - νόμος του βασιλιά Χαμουραμπί (σύμφωνα με τον οποίο η θανατική ποινή λειτουργούσε ως τιμωρία για 25 εγκλήματα)

• τον 14ο αιώνα π.Χ: νόμος της Χιττίτης

• τον 7ο αιώνα :ο Δρακόντειος νόμος στην Αθήνα (ο οποίος επέβαλλε τη θανατική ποινή σε όλα τα εγκλήματα)

• Αρχαία Ρώμη: νόμος των Δώδεκα Πινάκων

• Μεσαίωνας: πιο λογικές ποινές, απαγόρευση της θανατικής ποινής

για μικρά εγκλήματα. Παρατηρείται έξαρση στον αριθμό των εκτελέσεων όσον αφόρα περιπτώσεις κατά τις οποίες θεωρούνταν αναγκαία η επέμβαση της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησιάς και οι τρόποι θανάτωσης έγιναν πιο ειδεχθείς

• 17ος αιώνας: μεγάλοι διανοητές της Ευρώπης, όπως ο Beccaria,

δημιούργησαν το λεγόμενο "Abolitionist Movement", ένα κίνημα υπέρ της κατάργησης της θανατικής ποινής

• ΗΠΑ: ο Thomas Jefferson πρότεινε ένα νόμο σύμφωνα με τον οποίο η

θανατική ποινή θα υιοθετούνταν στην πολιτεία της Virginia και αργότερα της Pennsylvania μόνο για περιπτώσεις δολοφονίας και εσχάτης προδοσίας.

• Από το 1950 όμως, το τοπίο αλλάζει. Σημαντική ήταν η εμφάνιση ανθρωπιστικών

οργανώσεων και η υπογραφή συμβάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μπορεί αυτές να μην απαγόρευαν την θανατική ποινή, αλλά η χρήση της περιορίστηκε ή εξαλείφθηκε σε πολλές χώρες

• Άλλα ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή της θανατικής ποινής ήταν η ψυχική

διαταραχή (όπου απαγορεύεται η εφαρμογή της), το θέμα της φυλής (ρατσισμός), και οι ανήλικοι εγκληματίες (οι οποίοι δεν τιμωρούνται με θανατική ποινή)

• σημαντικό θέμα: η άδικη θανάτωση ανθρώπου που ήταν τελικά αθώος • σημαντική επιρροή ασκεί και η άποψη της εκκλησίας, η οποία τάσσεται ενάντια στην

θανατική ποινή

• Σήμερα, η θανατική ποινή εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες για εγκλήματα που σχετίζονται με φόνο, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις όπου τιμωρήθηκαν εγκληματίες για πράξεις άμεσα συσχετιζόμενες με την αφαίρεση ανθρώπινης ζωής, όπως η διακίνηση ναρκωτικών σε μεγάλες ποσότητες.

ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΘΑΝΑΤΙΚΗΣ ΠΟΙΝΗΣ

Στο διάβα των αιώνων και στις διάφορες κοινωνίες των ανθρώπων η εκτέλεση της θανατικής ποινής , λόγω της σπουδαιότητάς της στην έννοια της καλώς ευνομούμενης τάξης, ακολούθησε πολλούς τρόπους και μεθόδους, έτσι ώστε σήμερα ακόμα και η λέξη "εκτέλεση" να θεωρείται κατά μια έννοια ως αυτή καθ΄ αυτή η απόδοση της θανατικής ποινής.

Παλαιότεροι μέθοδοι εκτέλεσης είναι :

Ποδοβολισμός Δηλητηρίαση - Καύση Βρασμός Αποκεφαλισμός Σταύρωση Πνιγμός Τεμαχισμός Εντοίχιση Τροχός Ενταφιασμός Διαμελισμός Σύνθλιψη

Μερικοί σύγχρονοι μέθοδοι εκτέλεσης είναι οι εξής:

Απαγχονισμός

Στραγγαλισμός

Θάλαμος Αερίων

Ηλεκτρική Καρέκλα

Λιθοβολισμός

Θανατηφόρος ένεση

Σήμερα, χρησιμοποιείται κυρίως η εκτέλεση με θανατηφόρο ένεση (ΗΠΑ)

ή ο απαγχονισμός/τυφεκισμός/λιθοβολισμός (Αραβικές χώρες, Κίνα)

Η θανατική ποινή στην Ελλάδα

• Στην Ελλάδα, η θανατική ποινή καταργήθηκε το Δεκέμβριο του 1993 από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου. Ο συνήθης τρόπος εκτέλεσης της ποινής στην νεότερη Ελλάδα ήταν με τουφεκισμό

• Σήμερα η καταδίκη σε θανατική ποινή προβλέπεται, χωρίς να εκτελείται, στα αδικήματα περί προδοσίας της χώρας. Όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν πλέον καταργήσει την θανατική ποινή αλλά συνεχίζει να εφαρμόζεται σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, και πολλά κράτη του Μουσουλμανικού κόσμου.

Λόγοι που οδήγησαν στην κατάργησή της

• Επιείκεια, εξανθρωπισμός, αποφυγή, έστω και ελάχιστα πιθανής, δικαστικής πλάνης, να έχει τη δυνατότητα ο εγκληματίας να μετανοήσει και να βελτιωθεί, το απαράγραπτο δικαίωμά του στη ζωή, τη ζωή μπορεί να αφαιρέσει μόνο ο Θεός κ.ά.

Βασίλης Λυμπέρης

• Ο Βασίλης Λυμπέρης (1945-1972), υπήρξε ο τελευταίος Έλληνας πολίτης ο οποίος εκτελέστηκε μετά από σε βάρος του καταδίκη για ποινικό αδίκημα

• Η εκτέλεση του (Ηράκλειο, 25 Αυγούστου 1972) ήταν η τελευταία που έλαβε χώρα εντός ελληνικού εδάφους, καθώς η θανατική ποινή από το 1974 και μετά δεν εφαρμόστηκε μέχρι την κατάργηση της με νόμο το 1994 και συνταγματικά το 2001

• Ο 27χρονος Λυμπέρης καταδικάστηκε σε θανατική ποινή, καθώς κρίθηκε από το Κακουργιοδικείο της Αθήνας ένοχος με την κατηγορία ότι έκαψε ζωντανά μέλη της οικογένειάς του

Νίκος Μπελογιάννης

• Ο Νίκος Μπελογιάννης, ιδεολόγος αριστερός και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, κατηγορήθηκε για κατασκοπεία και καταδικάστηκε σε θάνατο από το Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών

• Η ποινή εκτελέστηκε δια τυφεκισμού στις 30 Μαρτίου 1952, παρά τις διεθνείς εκκλήσεις και την παγκόσμια κινητοποίηση και συγκίνηση για τον «άνθρωπο με το γαρύφαλλο».

Επιχειρήματα υπέρ και κατά

της θανατικής ποινής

Εισαγωγή

• Η εφαρμογή της θανατικής ποινής ή όχι αποτελεί μέχρι σήμερα ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα της αντι-εγκληματικής πολιτικής που διχάζει την κοινή γνώμη, τους πολιτικούς και τους επιστήμονες

• Η θανατική ποινή τυγχάνει υποστήριξης από μεγάλη μερίδα

πολιτών καθώς θεωρείται σύμβολο ασφάλειας αλλά και βέβαιος τρόπος καταστολής της εγκληματικότητας

• Οι πολιτικοί αντιμετωπίζουν το θέμα βάση των ιδεολογικών

αντιλήψεων που εκφράζει το πολιτικό κόμμα στο οποίο ανήκουν, ενώ οι επιστήμονες προσπαθούν να λύσουν το ζήτημα χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό επιχειρημάτων από επιστήμες όπως η στατική, η ψυχολογία, οι ηθικές-ανθρωπιστικές επιστήμες κ.α.

Επιχειρήματα ΥΠΕΡ της θανατικής ποινής

έχει εκφοβιστική και προληπτική δύναμη καθώς ο φόβος της ποινής του θανάτου αποθαρρύνει τον εγκληματία από την τέλεση εγκλήματος

αποτελεί ισάξια ανταπόδοση που αρμόζει σε άτομα που έχουν αφαιρέσει κάποια ανθρώπινη ζωή αλλά και σε περιπτώσεις άλλων εγκλημάτων που πλήττουν σοβαρά μια ανθρώπινη ζωή

η δικαίωση της οικογένειας του θύματος επέρχεται μόνο με τη θανάτωση του δράστη

η ισόβια κάθειρξη (που είναι 20 χρόνια) που απειλεί σήμερα τα βαρύτερα των εγκλημάτων δεν εγγυάται ότι ο δράστης δεν θα προβεί ξανά στην τέλεση του ίδιου εγκλήματος. Επίσης, μπορεί να μετατραπεί ή να εξαγοραστεί με αποτέλεσμα ο δράστης μέσα σε λίγα χρόνια να είναι πάλι ελεύθερος και σε μεγάλο βαθμό να παραμένει ατιμώρητος

Η θανατική ποινή δεν επιβαρύνει το κράτος οικονομικά. Η λειτουργία των φυλακών απαιτεί μεγάλες οικονομικές δαπάνες με τις οποίες καταλήγει τελικά να επιβαρύνεται ο απλός φορολογούμενος πολίτης

Επιχειρήματα ΥΠΕΡ της θανατικής ποινής

η μέθοδος του DNA η οποία καθιστά το περιθώριο λάθους σε μηδενικά ποσοστά δεν αφήνει περιθώρια δικαστικής πλάνης. Στις περιπτώσεις όπου δε χωράει αμφιβολία για το δράστη του εγκλήματος, πρέπει να τιμωρείται παραδειγματικά.

Η πολιτεία έχει το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας και της αυτοπροστασίας απέναντι στους «εχθρούς» της, σε αυτούς δηλαδή που επιλέγουν να μην συμμορφωθούν με τους νόμους της και καταλήγουν να αποτελούν κίνδυνο για τους πολίτες της. Με τη θανατική ποινή εξουδετερώνει και αχρηστεύει εντελώς όλους αυτούς τους επικίνδυνους εγκληματίες ενώ αποσοβείται ο κίνδυνος της επανάληψης τέτοιων φρικτών εγκλημάτων.

Επιχειρήματα ΚΑΤΑ της θανατικής ποινής

δεν προλαμβάνει το έγκλημα, π.χ. σε περιπτώσεις ψυχρών και φανατισμένων ή ψυχοπαθών δολοφόνων που δεν υπολογίζουν καθόλου τη θανατική ποινή

το σύστημα «οφθαλμός αντί οφθαλμού» είναι αναχρονιστικό και δεν μπορεί να εφαρμόζεται σε σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες. Δεν μπορεί η κοινωνία να εφαρμόζει ως ποινή την εγκληματική πράξη για την οποία καταδικάζει το δράστη καθώς έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος βίας

Μπορεί με τη θανατική ποινή να επέρχεται ψυχική δικαίωση της οικογένειας του θύματος αλλά με το θάνατο του δράστη το θύμα δεν επιστρέφει στη ζωή

Η θανατική ποινή δεν είναι αναστρέψιμη, σε περίπτωση δικαστικής πλάνης

Η λειτουργία των φυλακών είναι οικονομικά ζημιογόνος για το κράτος, αποτελεί όμως μια προϋπόθεση για την διασφάλιση της προστασίας των πολιτών από άτομα που αποτελούν απειλή για το κοινωνικό σύνολο

Επιχειρήματα ΚΑΤΑ της θανατικής ποινής

το σωφρονιστικό σύστημα δεν πρέπει να αποβλέπει στην εκδίκηση αλλά να έχει σωφρονιστικό χαρακτήρα με επιδίωξη την επανένταξη εγκληματία. Η θανατική ποινή ακυρώνει τη λειτουργία αυτή του σωφρονιστικού συστήματος και εξαλείφει κάθε πιθανότητα μετάνοιας και μεταμέλειας από τον εγκληματία

Πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας είναι ο σεβασμός και η προστασία της ανθρώπινης ζωής και της αξίας της προσωπικότητας του κάθε ανθρώπου. Ο εγκληματίας εξακολουθεί να είναι άνθρωπος και η ζωή του δεν μπορεί να εξαιρεθεί αυτής της προστασίας

Η θανατική ποινή με το βάναυσο και απάνθρωπο χαρακτήρα της, φανατίζει και εξάπτει το μίσος, διχάζοντας την κοινωνία

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!