1

«Το νερό στην

Ευρωπαϊκή Ζωγραφική»Οι μαθητές του τμήματος ΣΤ2 του 6ου Δημοτικού σχολείου Κέρκυρας

ζωγραφίζουν έργα εμπνευσμένοι από τα Ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά

κινήματα με θέμα το νερό

Συμμετέχοντες μαθητές, τμήμα ΣΤ2

Ζωχιός-Μουζακίτης Διονύσιος

Κουρσάρης Δημοσθένης

Μελιδονιώτη Σύλβια

Μέξας Ελευθέριος

Μπαλή Ειρήνη

Ντόκορου Ελισάβετ

Πακτίτη Ευανθία

Πανδή Νικολέτα

Παπάγγελος Απόστολος

Πλασκασοβίτης Γεώργιος

Προβατά Αικατερίνη

Προβατά Χριστίνα

Ρίζου Νικολαϊς

Σκορδίλης Στυλιανός

Τζήλιος Θεοφάνης

Τζήλιου Σοφία

Τσέλος Γεώργιος

Χατζηανδρέου Αθηνά

Χότζα Μαρία- Αθηνά

Συμμετέχοντες Εκπαιδευτικοί

Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός

Πολιτιστικού Προγράμματος:

Κολυβάς Σπυρίδων ΠΕ08

Συμμετέχοντες Εκπαιδευτικοί:

Μονόπωλη Αλεξάνδρα ΠΕ06

Γκουργκούλη Σύλβια ΠΕ19

Φιλοδήμας Γιώργος ΠΕ70

Κριτήρια επιλογής θέματος

Το νερό υπάρχει παντού είναι ένα από τα βασικότερα

στοιχεία για τη ζωή μας. Οι μαθητές έρχονται σε

καθημερινή επαφή μαζί του για το λόγο αυτό καθίστανται

άμεσα ενδιαφερόμενοι για το ζήτημα της διαχείρισης του.

Η μελέτη του μπορεί να οδηγήσει σε πληροφορίες που

συνδέονται με το πολιτισμό, τις τέχνες, τη γλώσσα, τη

γεωγραφία, τις κοινωνικές αξίες, τις φυσικές επιστήμες,

τη τεχνολογία.

Εκπαιδευτικοί ΣτόχοιΠροσεγγίζοντας οι μαθητές το «Νερό» από την άποψη του πολιτισμού και της

τέχνης, είχαν την ευκαιρία να εκφραστούν με πολλούς και διαφορετικούς

τρόπους.

Οι στόχοι που επιδιώχθηκαν ήταν οι εξής:

Να αναπτύξουν ενδιαφέρον για την καλλιτεχνική δημιουργία

Να πειραματιστούν με διάφορα υλικά και τεχνικές

Να διακρίνουν την ομορφιά στη φύση και στα έργα τέχνης με τα οποία

ήρθαν σε επαφή

Να μάθουν να χρησιμοποιούν ιδέες και εμπειρίες τους για να

δημιουργήσουν και να εκφραστούν εικαστικά

Να μάθουν να αξιοποιούν και να αξιολογούν βιβλία, εγκυκλοπαίδειες,

πληροφορίες από το διαδίκτυο σε σχέση με την τέχνη και το

πολιτισμό.

Να μπορούν να συνδυάζουν γνώσεις για κινήματα και καλλιτέχνες με το

μάθημα των Αγγλικών με απώτερο στόχο των εμπλουτισμό του λεξιλογίου

τους σε σχέση με την τέχνη.

Να μάθουν να τηρούν και να σέβονται κανόνες

Να μάθουν να συνεργάζονται

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 6Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ9

Νερό

Ευρωπαϊκή Ζωγραφική

Εξπρεσιονισμός

Χρώμα-Εργαστήριο

Ιμπρεσιονισμός

Στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος με θέμα '' Το νερό

στην Ευρωπαϊκή Ζωγραφική'' θα εξετάσουμε διάφορες

περιόδους και κινήματα της Ιστορίας

της Ευρωπαϊκή Ζωγραφικής και θα μελετήσουμε, αναλύσουμε

κυρίως έργα που οι καλλιτέχνες τους αποτυπώνουν σε αυτά το

υδάτινο στοιχείο. Τα παιδιά θα εμπνευστούν από τα έργα των

Ευρωπαίων Καλλιτεχνών, θα δημιουργήσουν δικά τους έργα

ατομικά και ομαδικά και τέλος θα σχεδιάσουν-ζωγραφίσουν

τοιχογραφία ( αντίγραφο έργου που απεικονίζει το υγρό

στοιχείο στην τάξη τους).

Το πρώτο κίνημα που ξεκινήσαμε να μελετάμε είναι ο

Ιμπρεσιονισμός. Θα παραθέσουμε κάποια στοιχεία του

Ιμπρεσιονισμού ύστερα από επεξεργασία του υλικού

που συνέλεξαν οι μαθητές που συμμετέχουν στο

πρόγραμμα από το διαδίκτυο, εγκυκλοπαίδειες, λεξικά,

βιβλία.

ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ: ( ορισμός,

χαρακτηριστικά, θεματογραφία, μέθοδος).

Ο Ιμπρεσιονισμός

είναι καλλιτεχνικό ρεύμα που

αναπτύχθηκε στο δεύτερο μισό

του 19ου αιώνα.

Αν και αρχικά καλλιεργήθηκε

στο χώρο της ζωγραφικής,

επηρέασε τόσο τη λογοτεχνία

όσο και τη μουσική.

Κύριο χαρακτηριστικό του

ιμπρεσιονισμού στη ζωγραφική είναι:

τα ζωντανά χρώματα ( κυρίως με

χρήση των βασικών

χρωμάτων)

συνθέσεις σε εξωτερικούς χώρους

έμφαση στην αναπαράσταση του

φωτός

ΠΑΡΑΓΩΓΑ ή ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΑ

ΤΕΧΝΙΚΗ

Οι ιμπρεσιονιστές

ζωγράφοι θέλησαν να

αποτυπώσουν την

άμεση εντύπωση (

impression ) που

προκαλεί ένα

αντικείμενο ή μια καθημερινή εικόνα.

Οι ιμπρεσιονιστές, στην προσπάθεια

τους να δώσουν

μεγαλύτερη λάμψη στους πίνακες

τους, απλοποίησαν, περιόρισαν την

παλέτα τους στα χρώματα του

ηλιακού φάσματος και δεν τα

αναμίγνυαν αλλά τα τοποθετούσαν

πάνω στον μουσαμά το ένα δίπλα

στο άλλο, με αποτέλεσμα να

αυξάνουν τη φωτεινότητα των έργων.

ΘΕΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ

Εκτός από την επανάσταση στην τεχνική, έφεραν επανάσταση

και στην θεματογραφία. Ενώ οι νεοκλασικοί και οι ρομαντικοί

καλλιτέχνες αντλούσαν τα θέματά τους από τη μυθολογία και την

ιστορία, οι ιμπρεσιονιστές απεικόνιζαν το σύγχρονο τους αστικό

περιβάλλον, τοπία με βουνά, δέντρα, νερά και σύννεφα,

καθημερινές σκηνές με ανθρώπινες μορφές πάντα σε κίνηση, με

έμφαση στο στιγμιαίο και το μεταβαλλόμενο.

Οι ιμπρεσιονιστές αμφισβήτησαν την ακαδημαϊκή ζωγραφική

στην οποία καθοριστικό παράγοντα είχε η γραμμή. Σκοπός τους

δεν ήταν να παρουσιάσουν την υλικότητα του φυσικού κόσμου,

αλλά να εκφράσουν τη χαρά που προκαλεί η υποκειμενική

αίσθηση του έγχρωμου φωτός.

ΜΕΘΟΔΟΣ

Η μέθοδος των ιμπρεσιονιστών βασιζόταν στις μικρές πινελιές

άμεικτου χρώματος, που έμοιαζε με το φως που ιριδίζει. Ο καλλιτέχνης

δημιουργούσε την εντύπωση της φόρμας, της απόστασης, του βάθους και της σκιάς. Η

τεχνική τους στηριζόταν στη γνώση των νόμων της φυσικής και χημείας που αφορούν

το φως και το χρώμα. Για αυτό και οι σκιές έπαψαν να είναι μαύρες ή σκούρες και

έγιναν μπλέ ή μοβ, όπως είναι στη πραγματικότητα. Πιο εντυπωσιακή ήταν η

χρησιμοποίηση των συμπληρωματικών χρωμάτων:

ΚΟΚΚΙΝΟ στο ΠΡΑΣΙΝΟ

ΜΠΛΕ στο ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ

ΚΙΤΡΙΝΟ στο ΜΟΒ

συμπληρωματικά χρώματα

Οι ιμπρεσιονιστές σκιτσάριζαν στο ύπαιθρο και

αποτελείωναν τα έργα τους στο εργαστήριο, ζωγράφιζαν

από την αρχή ως το τέλος μπροστά στο θέμα τους,

με κύριο στόχο: να αποτυπώσουν την εντύπωση που

τους προκαλούσαν τα πράγματα, σε μια ορισμένη

στιγμή και σε ορισμένες ατμοσφαιρικές συνθήκες.

Εξπρεσιονισμός

EMIL NOLDE (1867-1936) autumn sea vii»

ΕΞΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ ( ορισμός,

χαρακτηριστικά, θεματογραφία, μέθοδος).

Ο όρος εξπρεσιονισμός (expressionism)

δηλαδή έκφραση χρησιμοποιήθηκε περισσότερο για να δηλώσει μια τάση αντίθετη στον Ιμπρεσιονισμό. Οι Εξπρεσιονιστές καλλιτέχνες πάνω από όλα επιθυμούν να εκφράσουν τον εαυτό τους. Αυτή τους η στάση ήταν ασφαλώς αντίθετη στις αξίες των ιμπρεσιονιστών, οι οποίοι επεδίωκαν μια αντικειμενική αναπαράσταση της πραγματικότητας.

Ο Εξπρεσιονισμός αποτελεί καλλιτεχνικό κίνημα της

μοντέρνας τέχνης που αναπτύχθηκε στις αρχές του

20ου αιώνα, περίπου την περίοδο 1905-1940 και

κυρίως στο χώρο της ζωγραφικής. Βασικό

χαρακτηριστικό των εξπρεσιονιστών καλλιτεχνών ήταν

η τάση να παραμορφώνουν την πραγματικότητα στα

έργα τους, αδιαφορώντας απέναντι σε μια πιστή και

αντικειμενική αναπαράσταση της. Συχνά ο

εξπρεσιονισμός διακρίνεται και από μια έντονη

συναισθηματική αγωνία, χαρακτηριστικά μάλιστα

μπορούμε να πούμε πως ελάχιστα εξπρεσιονιστικά

έργα έχουν χαρούμενη διάθεση.

MAX BECKMAN

« north sea»

Το ρεύμα του

εξπρεσιονισμού αναπτύχθηκε κυρίως

στη Γερμανία. Στην πραγματικότητα δεν

υπήρξε ποτέ κάποια ενιαία οργανωμένη

ομάδα καλλιτεχνών που να

αυτοαποκαλούνταν Εξπρεσιονιστές αλλά

περισσότερο μικρές ομάδες με κοινά

χαρακτηριστικά και κυρίως οι

ομάδες Blaue Reiter και Die Brucke με

έδρα το Μόναχο και τη Δρέσδη αντίστοιχα.

Οι εξπρεσιονιστές ζωγράφοι

επηρεάστηκαν από διάφορους

προγενέστερους ζωγράφους, μεταξύ των

οποίων ο Βαν Γκόγκ και ο Μουνκ αλλά

επίσης και από έργα της αφρικανικής

τέχνης.

Vincent van Gogh: Self-Portrait

Θεωρείται πως οι εξπρεσιονιστές ήρθαν σε επαφή με το έργο

των Φωβιστών στο Παρίσι. Τα δύο κινήματα διακρίνονται και από

ένα κοινό χαρακτηριστικό στην τεχνική τους, συγκεκριμένα τη

χρήση έντονων χρωμάτων και αντιθέσεων. Ωστόσο ενώ οι

Φωβιστές επεδίωκαν με αυτό το τρόπο να δημιουργήσουν όμορφες

εικόνες, οι εξπρεσιονιστές στόχευαν στην πρόκληση βαθύτερων

συναισθημάτων. Για τους Εξπρεσιονιστές, το χρώμα αποτελούσε

ένα σημαντικό μέσο έκφρασης από μόνο του, χωρίς απαραίτητα

την ανάγκη ενός αντικειμένου. Ο Καντίνσκυ ήταν από τις ηγετικές

μορφές του Εξπρεσιονισμού που στήριξαν αυτή τη θέση και

οδήγησαν σταδιακά στη διαμόρφωση της σύγχρονης αφηρημένης

τέχνης.

Βασικοί εκπρόσωποι του Εξπρεσιονισμού: Κυριότεροι εκπρόσωποι του εξπρεσιονισμού είναι ο Βασίλι Καντίνσκι, ο Όσκαρ Κοκόσκα, ο Έγκον Σίλε κ.ά.

Wassily Kandinsky:

Murnau Street with Women

Βασικοί εκπρόσωποι του Εξπρεσιονισμού:Κυριότεροι εκπρόσωποι του εξπρεσιονισμού είναι ο Βασίλι Καντίνσκι, ο Όσκαρ Κοκόσκα, ο Έγκον Σίλε κ.ά.

Egon Schiele: Autumn Sun

Egon Schiele: Autumn

Sun

OSCAR KOKOSCHKA (1886-1980)‘’Ioreley’’

ERNST LUDWIG KIRCHNER (1880-1938)

'Davos under Snow', 1923 (oil on canvas)

August Macke:

Vegetable Fields

Emil Nolde

Απογευματινός ουρανός

EDVARD MUNCH« Seperation»

Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός

Αφηρημένη Ζωγραφική

Ο όρος «αφηρημένη « περιγράφει την μη παραστατική τέχνη που δεν ενδιαφέρεται να αναπαραστήσει τον ορατό κόσμο .

Οι μεγάλοι αφηρημένοι ζωγράφοι αυτού του αιώνα υπήρξαν καινοτόμοι που εξερεύνησαν ριζικούς τρόπους χρήσης υλικών και μεθόδων. Η έκρηξη της δημιουργικότητας τους επηρέασε τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο ,ενώ μέσω του κινηματογράφου και της διαφήμισης επηρέασε και τον τρόπο που βλέπει ο κόσμος εμάς.

Η αφηρημένη τέχνη πρωτοεμφανίστηκε στην Ευρώπη ,τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες στις αρχές του 20ου αιώνα .

Ο κυβισμός με πρωταγωνιστές τον Πάμπλο Πικάσο (1881-1973) και τον Ζωρζ Μπράκ (1882-1963) μεταξύ του 1907 και 1914 έκανε την πρώτη κίνηση προς την αφαίρεση .

Οι ρίζες της αφηρημένης τέχνης.

Ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός αναπτύχθηκε στη Ν.Υόρκη στις δεκαετίες του 40 και 50.Αρχικά στράφηκε στον αυθορμητισμό και την προσωπική έκφραση ,τα παραδοσιακά θέματα και την παραστατικότητα. Επηρεάστηκε από την παρουσία στην Αμερική πολλών Ευρωπαίων σουρεαλιστών και πρωτοποριακών καλλιτεχνών οι οποίοι κατέφυγαν εκεί κατά τη διάρκεια του Β παγκοσμίου πολέμου. Με την έμφαση που έδινε στην ατομική έκφραση ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός ως κίνημα παρουσίαζε μεγάλη ποικιλία Ωστόσο μπορούμε να διακρίνουμε δύο κύριες κατευθύνσεις :τη ζωγραφική της δράσης (Actionpainting )και την ζωγραφική του χρωματικού πεδίου (colour –field painting )

JACKSON POLLOCK

(1912-1956)

« mobydick»

HELEN FRANKENTHALER« mountains and sea»

MILTON AVERY

« green sea»

MILTON AVERY« black sea»

MILTON AVERY« sea grasses»

POP ART

Τέλη του ´50-´60

Ποπ καλλιτέχνες σαν τον Αντυ Γουώρχολ και τον Κλας Ολντενμπουργκ εξερεύνησαν την εικονογραφία της λαικής κουλτούρας ,της διαφήμισης και των κόμικς για να δημιουργήσουν λαμπερά και προκλητικά έργα τέχνης . Η ποπ αρτ υπήρξε εν μέρει αντίδραση στη μεταπολεμική αυστηρότητα και σοβαρότητα του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού - η αποθέωση του νέου καταναλωτισμού

DAVID HOCKNEY « nickpool»

DAVID HOCKNEY

« sprinkle»

ROY LICHTENSTEIN

«temple»

Impressionism is a style of painting which began in France in the late 19th century. Impressionist painting shows life-like subjects painted in a broad, rapid style, with brushstrokes that are easily seen and coloursthat are often bright. The name 'impressionism' comes from a painting by Claude Monet, which he showed in an exhibition with the name Impression, soleil levant ("Impression, Sunrise"). An art critic called Louis Leroy saw the exhibition and wrote a review in which he said that all the paintings were just "impressions". The word stuck.

Impressionist painters are mostly known for their work in oil paint on canvas. Some impressionist painters also made water colours and prints. There is also some impressionist sculpture.

History In the 19th century, most artists learned to paint by attending an art school or

academy. The academies were very strict about the way that young artists learnt to paint. The popular style of painting was called classicism. Classical paintings were always done inside a studio. They often showed stories from mythology. An artist would prepare for a painting by doing lots of drawings. The paintings were very smoothly and carefully painted.

At the same time there were several painters who loved to paint the French landscape and the village people in a realist way, different from Classicism. They would often make small quick paintings out of doors, and then finish them in the studio.

Every year the academy in Paris would hold a big exhibition (art show) called the Salon de Paris. In 1863 an artist called Edouard Manet put a picture into the show called Lunch on the Grass ("Le déjeuner sur l'herbe"). The judges at the Salon refused to hang this work in the gallery.

[2] Monet and his friends also had their paintings turned away. They were angry and they met with Manet to discuss this. The Emperor Napoleon III gave permission for another exhibition called the Salon des Refusés which showed all the pictures that had been "refused". Many people went to see this exhibition and soon discovered that there was a new "movement" in art, quite different from the style that they were used to.

Subject and style

Degas, A woman washing herself in her bedroom. Impressionists painted everyday subjects, often as if they were looking through a camera.Monet, Cliffs at Pourville. The bright-coloured paints have been used without mixing them.

Subjects

Impressionist painters did not paint from their imagination, from literature, history or mythology like most other painters of the 19th century. They painted what they saw in the world around them: the town where they lived, the landscape where they went on holiday, their family, their friends, their studios and the things that were around their home. Sometimes they were "commissioned" (given a job) to paint a portrait of someone.

Impressionist painters liked to paint "ordinary" things that were part of everyday life. They painted women doing the washing and ironing, ballet dancers doing exercises, horses getting ready for a race and a bored-looking waitress serving a customer. Nobody, before the Impressionists, had ever thought that these subjects were interesting enough to paint.

Even though many Impressionist artists painted people, they are thought of mainly for their landscape painting. Impressionist painters were not satisfied with doing some drawings or quick painted sketches outdoors and then making grand pictures in the studio. Impressionist painters were not satisfied with painting the shape of the land, the buildings and trees. They wanted to capture the light and the weather.

Technique

The Impressionist painters looked for a "technique" (a way of doing something) to paint landscapes that showed the light and the weather. The light and the weather change all the time. The light of the sun on the landscape changes every minute as the Earth turns.

. Courbet often took his paints outdoors and made quick colouredsketches that he could then use to make large paintings in his studio. The Impressionist painters were more interested in the sketches than the finished paintings.

Claude Monet met Boudin and learnt that the only way to "capture" the way that a landscape looked at a particular time was to paint small pictures, very quickly, and without bothering to mix the paints up to make nice smooth even colours. Impressionist painters would use big brushstrokes of different bright colours and let them get mixed up on the canvas, instead of carefully mixing them up on a palette first. By painting in this way, without bothering with the details, Impressionist painters capture a realistic "impression" of the world that they saw around them.

IMPRESSIONISM

(Useful Vocabulary)

Ιμπρεσιονισμός:Impressionism

Ζωντανά χρώματα:Bright colours

Βασικά χρώματα:Basic colours

Εντύπωση:: Impression

Λάμψη:Brightness/Glow

Παλέτα:Palette

Χρώματα:: Colours

Ηλιακό φάσμα:Solar Spectrum

Νερά:Water(s)

Σύννεφα:Clouds

Ανθρώπινες μορφές:Human forms

Κίνηση:Movement

Στιγμιαίο:Momentary/ Transient/Instant

Μεταβαλλόμενο:Changing

Γραμμή:Line

Μικρές πινελιές:Short “broken” brush

strokes

Φόρμα:Form/ Shape

IMPRESSIONISM

(Useful Vocabulary) Μπλέ:Blue

Μοβ:Purple

Συμπληρωματικά χρώματα:supplementary colours

Κόκκινο:Red

Πράσινο:Green

Πορτοκαλί:Orange

Κίτρινο:yellow

Απόσταση:Distance

Βάθος:Depth

Σκιά:Shade

Θεματογραφία:Subjects

Τοπία:Landscapes

Βουνά:Mountains

Δέντρα:Trees

IMPRESSIONISM

(Useful Vocabulary)

Exhibition: έκθεση

Broad: ευρύς

Rapid: γρήγορο

Review: κριτική

Judge: δικαστής- κριτής

Stick – stuck – stuck: κολλάω

Sculpture: γλυπτική

Attend: παρακολουθώ (πχ κάποιο σεμινάριο, μάθημα..)

Strict: αυστηρός

Smooth: απαλό –λείο –μαλακό smoothly: απαλά -μαλακά

Refuse: αρνούμαι

Turn away: απορρίπτω

Imagination: Φαντασία

Ordinary: συνηθισμένος

Ironing: σιδέρωμα

Grand: μεγαλειώδης

Satisfied: ικανοποιημένος

Capture: αιχμαλωτίζω - συλλαμβάνω

Particular: συγκεκριμένο-ιδιαίτερο

Realistic: πραγματικός- ρεαλιστικός

Without bothering: χωρίς να ενοχλούνται (χωρίς να τους ενδιαφέρει)

Details: λεπτομέρειες

Instead of: αντί να

παροιμίες που συνδέονται με το υγρό στοιχείο

Έχασε τα νερά του.

Τον έφερε στα νερά του.

Έκανε μια τρύπα στο νερό.

Έβαλε το νερό στ’ αυλάκι.

Κουβαλάει νερό με το κόσκινο.

Κόψε το νερό, να μαραθούν τα λάχανα.

Το νερό που στέκεται, βρομίζει.

ΕΡΓΑ ΜΑΘΗΤΩΝ

Σας παρουσιάζουμε μερικές από τις δημιουργίες των παιδιών με αφορμή έργα

Ευρωπαϊκής Ζωγραφικής με θέμα το νερό. Κάθε ζωγραφιά μοναδική, μικρά

Έργα τέχνης που καθένα έχει τη δική του ιστορία να μας διηγηθεί. Ας τα

Απολαύσουμε και ας αφεθούμε στο μαγικό κόσμο των παιδιών.

Ως δάσκαλος των εικαστικών και υπεύθυνος του Πολιτιστικού Προγράμματος

αισθάνομαι πολύ περήφανος για όλους τους μαθητές , τους οποίους

θέλω να ευχαριστήσω για την πολύ όμορφη συνεργασία και τις σπουδαίες τους

ζωγραφιές .

59

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 6Ο

ΔΗΜΟΤΙΚΟ61

63

64

65

66

67

69

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 6Ο

ΔΗΜΟΤΙΚΟ

70

71

74

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 6Ο

ΔΗΜΟΤΙΚΟ

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 6Ο

ΔΗΜΟΤΙΚΟ79

80

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 6Ο

ΔΗΜΟΤΙΚΟ

84

85

88

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 6Ο

ΔΗΜΟΤΙΚΟ

89

91

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 6Ο

ΔΗΜΟΤΙΚΟ

92

93

94

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 6Ο

ΔΗΜΟΤΙΚΟ95

96

97

98

99

100

101

102

103

105

107

108

109

110

111

Τοιχογραφία Τοιχογραφία ονομάζεται η ζωγραφική διακόσμηση που φιλοτεχνείται στην

επιφάνεια τοίχου ή οροφής ενός οικοδομήματος.

Η Τοιχογραφία αλλιώς νωπογραφία δουλεύεται με χρώματα διαλυτά

στο νερό, που τοποθετούνται επάνω στο κονίαμα του τοίχου όσο

ακόμα είναι νωπό. Ονομάζεται και φρέσκο. Η τεχνική της βασίζεται

στην ιδιότητα που έχει ο ασβέστης, όταν ενωθεί με άμμο ποταμίσια ή

με αργιλώδες χώμα, να σχηματίζει καθώς ξεραίνεται ένα κονίαμα με

σκληρή κρυσταλλική επιφάνεια. Τοποθετούμενο το χρώμα στο

κονίαμα αυτό, όσο ακόμα είναι νωπό, εισχωρεί βαθιά και στερεώνεται

σε τέτοιο βαθμό ώστε να αντέχει όχι μόνο στο πλύσιμο με νερό, αλλά

και για αιώνες στις καιρικές συνθήκες. Για να γίνει μια νωπογραφία

χρειάζονται δύο στρώματα κονιάματος: το κατώτερο, που

τοποθετείται κατευθείαν πάνω στον τοίχο και αποτελείται από ένα

μέρος ασβέστη και δύο μέρη άμμου ή πιο σπάνια αργιλώδους

χώματος, και το δεύτερο στρώμα ή «επίστρωμα», που αποτελείται από

ασβέστη, λεπτότερη άμμο και λεπτότατη μαρμαρόσκονη.

Το έργο σχεδιάζεται ολόκληρο με πινέλο και πράσινο ή κόκκινο χρώμα

στο κατώτερο στρώμα του κονιάματος. Ύστερα ένα μέρος του –τόσο

όσο κρίνει ο καλλιτέχνης ότι μπορεί να ζωγραφίσει μέσα σε μία ημέρα–

καλύπτεται με το δεύτερο στρώμα του κονιάματος που ζωγραφίζεται

όσο ακόμα είναι νωπό. Το υπόλοιπο τμήμα της σύνθεσης που δεν

εκτελέστηκε μέσα στην ίδια ημέρα παραμένει σχεδιασμένο στο πρώτο

στρώμα του κονιάματος, ώστε να χρησιμεύει για οδηγός της σύνθεσης.

Η οριστική σχεδίαση του έργου στο επίστρωμα γίνεται με τη βοήθεια

των χαρτονιών. Είναι φύλλα πολύ χοντρού χαρτιού, στα οποία έχει

σχεδιαστεί με απόλυτη ακρίβεια η σύνθεση. Ύστερα με μια βελόνη

δημιουργούνται μικρές τρύπες στο χαρτί σε όλο το περίγραμμα του

σχεδίου. Τοποθετείται τότε το χαρτί επάνω στο κονίαμα και τινάζεται

στις τρύπες ένα σακούλι που περιέχει χρωστική ουσία σε σκόνη. Η

σκόνη αυτή επικάθεται στο νωπό κονίαμα και σχηματίζει το σχέδιο που

μπορεί ο καλλιτέχνης, αν θέλει να το σταθεροποιήσει περισσότερο, να

το χαράξει με αιχμηρό εργαλείο.

Έπειτα αρχίζει η καθαυτό ζωγραφική εργασία. Οι καταλληλότερες

χρωστικές ουσίες για τη νωπογραφία είναι εκείνες που αντέχουν

καλύτερα στον ασβέστη - όπως τα οξείδια του σιδήρου, από τα οποία

προέρχονται τα κίτρινα, τα καστανά και τα κόκκινα. Κατάλληλα επίσης

χρώματα είναι το γαλάζιο και το πράσινο του κοβαλτίου, ενώ άλλες

ουσίες πρέπει να χρησιμοποιούνται με μεγάλη προσοχή, γιατί εύκολα

αλλοιώνονται. Η νωπογραφία απαιτεί απόλυτη γνώση της τεχνικής (που

αποκτάται μόνο με μεγάλη άσκηση), καθώς και την ικανότητα της πολύ

γρήγορης και σίγουρης ζωγραφικής εκτέλεσης, γιατί –αντίθετα από τις

άλλες ζωγραφικές τεχνικές– η νωπογραφία δεν επιτρέπει γενικά

δισταγμούς και διορθώσεις.

Τοιχογραφία στο τοίχο της τάξης μας

Για να ομορφύνουμε την αίθουσα διδασκαλίας επιλέξαμε μεταξύ διαφόρων έργων

Ιμπρεσιονιστών και Εξπρεσιονιστών καλλιτεχνών ένα έργο του Βασίλι Καντίνσκι

που απεικονίζει ένα τοπίο με έντονα χρώματα, στο οποίο κυριαρχούν τα τρία βασικά

χρώματα και τα συμπληρωματικά τους σε διάφορες αποχρώσεις. Το έργο σχεδιάστηκε στο

τοίχο της αίθουσας του τμήματος ΣΤ2 σε μεγέθυνση με μολύβι ανά τμήματα και μετά

ζωγραφίστηκε με τέμπερες. Χρησιμοποιήσαμε μόνο τα τρία βασικά χρώματα: κόκκινο,

κίτρινο, μπλε, μαύρο, άσπρο και ώχρα όπως και στα υπόλοιπα έργα που φιλοτεχνήσαμε

για το πρόγραμμα και παρουσιάζονται στο ψηφιακό δίσκο.

Βασίλι Καντίνσκι- Βιογραφία

Γεννημένος από εύπορη οικογένεια στη Ρωσία το 1866, αντλεί στοιχεία

από την πλούσια ρώσικη παράδοση, εντυπώσεις από ταξίδια κατά την

εφηβεία, όπου πρωτοσχηματίζεται η εντύπωση της αίσθησης

θερμότητας και ήχου των χρωμάτων και σε συνδυασμό με τη μουσική

παιδεία, εδραιώνονται οι βάσεις για τη μετέπειτα πορεία.

To 1886 ξεκινά τις σπουδές του σε Νομική και Οικονομικά.

Ολοκληρώνοντας τις σπουδές και ενώ ξεκινά ακαδημαϊκή καριέρα, μια

έκθεση ζωγραφικής των Ιμπρεσιονιστών στη Μόσχα (1895) αφυπνίζει

την φύση του καλλιτέχνη. Ξέρει ότι είναι «Ή τώρα ή ποτέ» και ξεκινά

σπουδές ζωγραφικής σε ηλικία 30 ετών στη Βασιλική Ακαδημία του

Μονάχου.

Το 1900 ιδρύει την καλλιτεχνική ομάδα «φάλαγγα» και το 1910 την

ομάδα του «γαλάζιου καβαλάρη». Ταξιδεύει πολύ, εκθέτει έργα,

γράφει άρθρα για την τέχνη και δίνει μια νέα ώθηση στην τέχνη μέσα

από τις καλλιτεχνικές ομάδες, μαζί με άλλους κορυφαίους καλλιτέχνες

της εποχής.

Το 1917 μετά από ένα γάμο και μια μακροχρόνια σχέση, γνωρίζει και

παντρεύεται τη Nina Andreevsky, με την οποία θα μοιραστεί την υπόλοιπη

ζωή του. Την ίδια χρονιά ανακηρύσσεται μέλος του Τμήματος Καλών

Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας στη Ρωσία και καθηγητής στην

Ακαδημία Τεχνών της Μόσχας.

Το 1919 ο Walter Gropius ιδρύει τη σχολή «Bauhaus» στη Weimar και το

1922 καλεί τον W. Kandinsky να διδάξει μαζί με άλλα μεγάλα ονόματα

στην τέχνη. Το 1924 μαζί με Klee, Feininger, Jawlensky σχηματίζουν την

ομάδα «οι τέσσερις γαλάζιοι». Συνεχίζει τα ταξίδια και τις εκθέσεις σε όλο

τον κόσμο, παράλληλα με το διδακτικό και συγγραφικό έργο του. Το

Bauhaus μεταφέρεται στο Dessau και στη συνέχεια στο Βερολίνο, το 1932.

Το 1933, κάτω από την πίεση και τις επιθέσεις του ναζισμού στη

Γερμανία, το Bauhaus διαλύεται και τα μέλη του καταφεύγουν σε άλλες

χώρες. Το 1934 πηγαίνει στο Παρίσι. Οι Γερμανοί καταστρέφουν έργα

πρωτοπόρων ζωγράφων, μεταξύ των οποίων 57 έργα του Κandinsky. To

1939 παίρνει τη Γαλλική ιθαγένεια. Στις 13 Δεκεμβρίου του 1944 ο

γαλάζιος καβαλάρης πεθαίνει.

΄΄Είναι ένα σπίτι στην εξοχή με δέντρα και ρυάκι και μοιάζει

να βγήκε από παραμύθι. Άραγε έχει άλλα σπίτια τριγύρω;

Θέλετε να περπατήσουμε στο χιόνι και να κάνουμε τη

διαδρομή ως το σπιτάκι στο δάσος. Το σπίτι γίνεται το

επίκεντρο του πίνακα, γιατί είναι στην άκρη του δάσους και

γιατί να είναι κίτρινο; Μήπως είναι όλα τα σπίτια

χρωματιστά σ’ αυτό τον τόπο; Ας μπούμε μέσα στο σπίτι να

ζεσταθούμε και να μάθουμε αν μένει κάποιος; Το χειμώνα

όλα είναι χιονισμένα και η μετακίνηση δύσκολη!΄΄

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΤΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ

ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥ

ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΕΣΑΣ

ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ