Ιστορίες και ιστορία στην α΄

δημοτικού

Δραστηριότητες με στόχο την κατανόηση της έννοιας

του χρόνου.

Η διδακτική της ιστορίας στη Βρετανία

Σύμφωνα με το εκπαιδευτικό σύστημα της Βρετανίας , η

διδασκαλία της ιστορίας είναι οργανωμένη σε τέσσερα

στάδια κλειδιά.

Σε γενικές γραμμές τα στάδια αυτά αντιστοιχούν στις

ηλικίες 5-7, 7-11, 11-14 και 14-16 .

Όλα τα παιδιά παρακολουθούν το μάθημα της ιστορίας

στα πρώτα στάδια –κλειδιά.

Όσα παιδιά επιλέγουν το μάθημα της ιστορίας μετά τα 16

χρόνια ακολουθούν ειδική εκπαίδευση.

Α’ δημοτικού και ιστορία

Πρώτη βαθμίδα, στάδιο-κλειδί 1 (ηλικία 5-7 ετών)

Πρέπει να δίνονται ευκαιρίες στους μαθητές να

κατανοούν το παρελθόν και τους τρόπους με τους

οποίους αυτό ήταν διαφορετικό από το παρόν.

Οι μαθητές πρέπει να βοηθούνται να εντάσσουν τη

μελέτη του παρελθόντος σε ένα χρονολογικό πλαίσιο

και να κατανοούν μερικούς από τους τρόπους με τους

οποίους ανακαλύπτουμε στοιχεία για το παρελθόν.

4

Ο χρόνος που περνά

Δραστηριότητεςχρονολόγησης

Το ημερολόγιο τηςτάξης μας. Κάθε φοράβάζαμε τις ημέρες τηςεβδομάδας στη σωστήθέση για ναεξοικειωθούμε με τουςόρους «χθες», «σήμερα», «αύριο».

Έπειτα προσθέταμε έναφυλλαράκι για ναγνωρίζουμε σε ποιαημέρα του μήναβρισκόμαστε.

Δραστηριότητες για τις

ημέρες της εβδομάδας

και τα καιρικά

φαινόμενα.

7

Στον τοίχο της τάξης μας φτιάξαμε ένα μηνολόγιο που έδειχνε τις δραστηριότητές

μας κάθε μήνα (εκδηλώσεις του σχολείου, εκδρομές , κατασκευές κτλ.).

Η ροδακινιά και οι εποχές

8

Τα παιδιά διάβασαν δυνατά τα

βιβλία για τις εποχές, μετά

κάναμε την άσκηση του βιβλίου

μας για την περιγραφή της

ροδακινιας σε καθε εποχή.

9

10

11

Εισαγωγικές δραστηριότητες με θέμα το

χρόνο και τις αλλαγές που επιφέρει σε

ζωντανούς οργανισμούς.

Τα παιδιά φυτεύουν φακές και τις

παρακολουθούν να μεγαλώνουν.

Διατυπώνουν τα συμπεράσματά τους για τις

αλλαγές που παρατηρούν.

12

Αυτά που έγιναν παλιά

Το παρελθόν και η ιστορία

Περιοχές μελέτης στο στάδιο κλειδί 1 .

1.Προχωρώντας από οικείες καταστάσεις σε πιο απόμακρες στο χρόνο και στο χώρο οι μαθητές πρέπει να διερευνούν:

Α) αλλαγές στη δική τους ζωή και των συγγενών τους (προσωπική Ιστορία).

Β) όψεις του τρόπου ζωής των ανθρώπων στην Ελλάδα στο παρελθόν, πέρα από τη ζωντανή μνήμη.

2. Οι μαθητές πρέπει να διδαχθούν για την καθημερινή ζωή, την εργασία, και τον πολιτισμό των ανδρών , των γυναικών και των παιδιών στο παρελθόν (ενδύματα, διατροφή, καθημερινά αντικείμενα, σπίτια, επαγγέλματα και διασκέδαση).

Παρέχει ένα ισχυρό σημείο εκκίνησης για μαθητές μικρής ηλικίας, καθότι αυτή παρέχει το πιο προσιτό ιστορικό περιεχόμενο.

Οι μαθητές φέρνουν στη μνήμη τους τη σειρά των γεγονότων και όπου είναι δυνατό συγκρίνουν τις δικές τους περιγραφές με εκείνες άλλων μαθητών.

Ενώ το περιεχόμενο της «επίσημης ιστορικής γνώσης» σε τέτοιου είδους δραστηριότητες είναι περιορισμένο , η διαδοχή των γεγονότων παρέχει την ευκαιρία διερεύνησης διαφορετικών ερμηνειών για τα ίδια γεγονότα του παρελθόντος.

Οι μαθητές ενθαρρύνονται να σκεφτούν το λόγο που τους οδήγησε να ενεργήσουν με συγκεκριμένο τρόπο κατά το παρελθόν. Διερευνούν κίνητρα και αιτίες .

Προσωπική ιστορία

Η τάξη μου και η τάξη

της γιαγιάς μου.

Τα παιδιά μπόρεσαν να

εντοπίσουν ομοιότητες

και διαφορές της τάξης

μας με την τάξη από το

παρελθόν.

Βιβλίο μαθητή Μελέτη

Περιβάλλοντος Α’

Δημοτικού

Καθημερινή ζωή στην Ελλάδα στο παρελθόν

Ρούχα που φορούσαν

οι άνθρωποι το 1821.

Οι εικόνες που

επεξεργαστήκαμε είναι

από το βιβλίο της

Γλώσσας (β’ τεύχος Α

δημοτικού) και από τον

ιστότοπο του 2ου

Δημοτικού Σχολείου

Σαλαμίνας.

18

Αρχαία Παιχνίδια

Στο τέλος τα ζωγράφισαν

στο μάθημα των

εικαστικών

Ευχαριστούμε τον κ.

Μηλιωτη Δημήτρη για την

πολύτιμη βοήθεια του στα

παιδιά καθώς σχεδίαζαν

και ζωγράφιζαν τα αρχαία

παιχνίδια.

Φωτογραφίες από τις

δραστηριότητες των

παιδιών.

20

21

Στη συνέχεια

τοποθετήσαμε τα

αντικείμενα στα ράφια

της βιβλιοθήκης μας ,

μετατρέποντας την τάξη

σε μουσειο.

Φωτογραφίες απο τις

προθήκες.

22

Πολύτιμες πληροφορίες

για τη χρήση των

αρχαίων παιχνιδιών μας

έδωσε ο «Μικρός

Αναγνώστης»

Ιστοσελίδα του ΕΚΕΒΙ

Οι δραστηριότητες

βασίζονται σε ιδέες

από σεμινάρια που

παρακολούθησε η

διδάσκουσα στο

Αρχαιολογικό

Μουσείο Πειραιά

(διοργάνωση :

Τμήμα Πολιτιστικών

Προγραμμάτων Π.Ε.

Πειραιά) και στο

Μουσειο της

Ακρόπολης

(διοργάνωση

Μουσειο Ακρόπολης

σε συνεργασία με

τον Τομέα

Ενημέρωσης και

Εκπαίδευσης της

ΥΣΜΑ. )

24

Περιοχές μελέτης στο στάδιο κλειδί 1 .

3.Οι μαθητές πρέπει να διδαχθούν για ποικίλα γεγονότα του

παρελθόντος , συμπεριλαμβανομένων γεγονότων της

ελληνικής Ιστορίας , όπως σημαντικά τοπικά και εθνικά

γεγονότα, γεγονότα άλλων χωρών , γεγονότα που έχουν

μείνει στη μνήμη και τιμηθεί από τις επόμενες γενιές,

όπως επετείους, θρησκευτικές γιορτές κ.ο.κ.

4. Πρέπει τέλος να διδαχθούν για τη ζωή φημισμένων

ανδρών και γυναικών , συμπεριλαμβανομένων και

προσωπικοτήτων από την ελληνική Ιστορία όπως για τη

ζωή ηγετών, καλλιτεχνών, ηρώων.

26

Τοπική ιστορία

Μιλήσαμε και είδαμε

εικόνες απο το νέο

αρχαιολογικό μουσειο

Σαλαμινας.

27

22η Σεπτεμβρίου 480

π.Χ

Η Ναυμαχία της

Σαλαμίνας

Παρουσίαση της μάχης

από την πολυμεσική

εφαρμογή ramkid2

"Μαθαίνω τον κόσμο

μεσα από το PC" τεύχος

Φεβρουαρίου 2005

28η Οκτωβρίου 1940

Άρνηση της Ελλάδας να

υποταχθεί στα αιτήματα της

Ιταλίας. Ελληνοϊταλικός

πόλεμος.

Επεξεργασία πρωτογενών και

δευτερογενών πηγών απο τα βιβλία της

Γλώσσας και της Μελέτης Περιβάλλοντος Α'

δημοτικού

Τα παιδιά έφτιαξαν

στεφάνια για να

τιμήσουν τους ήρωες

του 1940.

30

17η Νοεμβρίου 1973

Η επέτειος της

εξέγερσης του

Πολυτεχνείου.

Τα παιδιά ζωγράφισαν

με κιμωλία συνθήματα

που έλεγαν οι φοιτητές.

Σε όλους τους μαθητές

του σχολείου

παρουσίασαν θεατρικά

και ποιήματα για να

τιμήσουν τον αγώνα των

φοιτητών κατά της

δικτατορίας και τους

νεκρούς του

Πολυτεχνείου.

Μέρος των σκηνικών

κατασκευάστηκε απο τα

ίδια τα παιδιά.

25η Μαρτίου 1821

Εθνική Γιορτή της

Ελλάδας.

Ημέρα έναρξης της

Ελληνικής

Επανάστασης.

Με τα παιδιά

επεξεργαστήκαμε

πορτρέτα των ηρώων

του 1821 που είχα

πλαστικοποιήσει. Τα

στερεώσαμε στον

πίνακα και κάτω από

κάθε ήρωα γράψαμε

λίγα λόγια για την

καταγωγή του και τις

μάχες που πήρε μέρος.

Μετά ζωγράφισε ο

καθένας το πορτρέτο

του αγαπημένου του

ήρωα.

Επίτευξη στόχων

1.Χρονολόγηση

Στόχοι :

1.α. Να συσχετίζουν γεγονότα ώστε να αναπτύσσουν μια

αίσθηση χρονολόγησης.

1.β. Να χρησιμοποιούν κοινές λέξεις και φράσεις που

αφορούν στο πέρασμα του χρόνου όπως : αρχαίο, παλιό,

νέο, πριν, μετά, πριν από λίγο καιρό, ημέρες της

εβδομάδας, μήνες, χρόνια

2.Έκταση και βάθος της ιστορικής γνώσης

Στόχοι :

2.α. Να προσεγγίζουν όψεις του παρελθόντος μέσω

ιστορικών αφηγήσεων που προέρχονται από

διαφορετικές περιόδους καθώς και μέσω αφηγήσεων και

μαρτυριών για διάφορα ιστορικά γεγονότα.

2.β. Να προσδιορίζουν διαφορές μεταξύ των τρόπων

ζωής σε διαφορετικές χρονικές περιόδους.

3.Ερμηνείες της ιστορίας

Στόχοι :

Να αναγνωρίζουν διαφορετικούς τρόπους με τους

οποίους το παρελθόν παριστάνεται όπως : εικόνες,

γραπτές αφηγήσεις, φιλμ, τηλεοπτικά προγράμματα,

παιχνίδια, τραγούδια, αναπαραγωγές αντικειμένων,

μουσειακές εκθέσεις.

4.Ιστορική έρευνα

Στόχοι :

4.α. Να μαθαίνουν πώς να διερευνούν στοιχεία του

παρελθόντος από μία σειρά πηγών πληροφόρησης ,

όπως από αντικείμενα, εικόνες και φωτογραφίες,

αφηγήσεις ενηλίκων για το δικό τους παρελθόν, γραπτές

μαρτυρίες, κτήρια και χώρους.

4. β. Να διατυπώνουν ερωτήσεις και να απαντούν σε

ερωτήσεις για το παρελθόν.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Judy Sebba, Ιστορία για όλους, μετάφραση: Μαρία

Καβαλιέρου εκδ. Μεταίχμιο, 2000