Η καλλιτεχνική Αναγέννηση στην

Ιταλία

Α΄ Ζωγραφική

Θεωρείται ο πρόδρομος της Αναγέννησης Από τη Φλωρεντία ζωγράφιζε σύμφωνα με τη φύση έπαιρνε τα θέματά του από τη ζωή

σπάζοντας τη 200 ετών βυζαντινή παράδοση που απεικόνιζε αγίους και το Θεό

Το αριστούργημά του είναι οι τοιχογραφίες του παρεκκλησιού των Σκροβένι στην Πάντοβα (1304-5). Απεικονίζονται Ο βίος του Χριστού και ο Βίος της Παρθένου σε δυο σειρές τοιχογραφιών

Giotto di Bondone (1266/7 – 1337)

Giotto

«Ο Γάμος της Παρθένου» από τον «Βίο της Παρθένου» (παρεκκλήσι Σκροβένι, Πάντοβα 1305)

Τα αίτια της ωρίμανσης της ιταλικής

ζωγραφικής: ανακάλυψη των νόμων της γραμμικής

προοπτικής (αρχές 15ου αι.) εφαρμόστηκαν οι φωτοσκιάσεις (chiaroscuro) μελετήθηκαν η ανατομία και οι αναλογίες του

σώματος εισήγαγαν την ελαιογραφία (από Φλάνδρα;)

Η αλλαγή του 15ου αιώνα

ζωγράφοι της Αναγέννησης

μιμήθηκε τη φύση χρησιμοποίησε την

προοπτική (Αγία Τριάδα)

χρησιμοποίησε τη φωτοσκίαση πρωτότυπα

αυτοπροσωπογραφία (αριστερά)

Masaccio (1401-1428)

Η Αγία Τριάδα και Ο Διωγμός του Αδάμ και της Εύας από τον Κήπο της Εδέμ

Ακριβής αναπαράσταση της φυσικής λεπτομέρειας

φιλοσοφική βάση του μεγαλύτερου μέρους του έργου του (νεοπλατωνικός και αργότερα οπαδός του Σαβοναρόλα)

Διάσημα τα έργα του Άνοιξη και Γέννηση της Αφροδίτης

αυτοπροσωπογραφία (αριστερά)

Sandro Botticelli(1444 – 1510)

Η γέννηση της Αφροδίτης

Sandro Botticelli

Η Αφροδίτη αναδύθηκε μέσα από τα κύματα και μεταφέρθηκε από τον άνεμο στην ακτή πάνω σε ένα τεράστιο κοχύλι.  Απεικονίζεται πανέμορφη, με λεπτά χαρακτηριστικά και μακριά ξανθά μαλλιά . Στα αριστερά, ο Άνεμος, έχοντας μαζί του τη Χλωρίδα, φυσά απαλά. Στα δεξιά, η Ώρα, η προσωποποίηση της Άνοιξης, υποδέχεται τη θεά με μια  υπέροχη κάπα, για να την ντύσει.

Μέσα σε ένα κήπο χορεύουν οι τρεις Χάριτες, οι θεραπαινίδες της Αφροδίτης. Στα δεξιά, ο Ζέφυρος κρατά στα χέρια του τη νύμφη Χλωρίδα (Φλώρα), η οποία γλιστρά με χάρη και σκορπά από το στόμα της λουλούδια. Στο άλλο άκρο της σύνθεσης, ο Ερμής απλώνει το χέρι του προς ένα χρυσό καρπό που βρίσκεται πάνω του ή, σύμφωνα με άλλη επικρατέστερη άποψη, διώχνει με το κηρύκειό του τα νέφη της άγνοιας. Στο κέντρο, ο Έρωτας, έχοντας καλυμμένα τα μάτια του με ένα πανί, σύμφωνα με τη γνωστή ρήση "ο έρωτας είναι τυφλός", και η Αφροδίτη παρακολουθούν.

Η Άνοιξη

αρχιτέκτονας, ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός, εφευρέτης, μηχανικός, ανατόμος, γεωμέτρης και επιστήμονας

αρχετυπική μορφή του Αναγεννησιακού καλλιτέχνη.

Κορυφαία του έργα η Μόνα Λίζα και ο Μυστικός Δείπνος.

Δούλεψε στη Φλωρεντία υπό τους Μεδίκους μέχρι το 1482

Τότε πήγε στην αυλή των Σφόρτσα στο Μιλάνο

αυτοπροσωπογραφία (αριστερά)

Leonardo da Vinci (1452-1519)

ακριβέστερη δυνατή

απομίμηση της φύσης μελετούσε την ανατομία του

ανθρώπινου σώματος σε ανθρώπινα πτώματα

φορτίζει τα έργα του με αινιγματικότητα και μυστήριο, καταστάσεις που υποβάλλονται από το ύφος των προσώπων και από τον κατάλληλο χώρο στον οποίο τοποθετούνται.

η ζωγραφική του Ντα Βίντσι

Η πρωτότυπή του τεχνική, το

«σφουμάτο», είναι φωτοσκίαση για την απόδοση του όγκου και συνίσταται στην απαλή μετάβαση από τον ένα τόνο στον άλλο με το σταδιακό σκούρεμα του τοπικού χρώματος έτσι που οι όγκοι να φαίνονται πως τυλίγονται μέσα σε μια αχνή καπνιά, σε μια ομίχλη

η τεχνική του sfumato

Παρθένα των

Βράχων θαυμάσια τεχνική δεξιοτεχνία πάθος για την επιστήμη παρουσιάζει το σύμπαν ως ένα

άριστα οργανωμένο σύστημα πρόσωπα διατεταγμένα σε

γεωμετρική σύνθεση πέτρες και φυτά με ακριβέστατες

λεπτομέρειες

πίνακες του Ντα Βίντσι (1)

Στ

πίνακες του Ντα Βίντσι (2)

ο Μυστικός Δείπνος. Στην τραπεζαρία της μονής Παναγία των Χαρίτων (Μιλάνο) Γαλήνιος ο Ιησούς. Έκπληξη, φρίκη και ενοχή στα πρόσωπα των μαθητών.

Το αινιγματικό χαμόγελο της Μόνα Λίζα, συζύγου του Francesco del Giocondo, ελαιογραφία (Λούβρο)

Η αμφισημία της έκφρασης, η ευφυής διαμόρφωση των μορφών και η ψευδαίσθηση της ατμόσφαιρας προκάλεσαν συνεχή μελέτη του έργου

η ατμοσφαιρική προοπτική πίσω της από τις πρώτες φορές που χρησιμοποιήθηκε. Είναι η τεχνική που δημιουργεί μια ψευδαίσθηση βάθους με την απεικόνιση των μακρινών αντικειμένων σαν πιο ωχρών, λιγότερο λεπτομερών και συνήθως πιο γαλάζιων από τα κοντινά αντικείμενα.

πίνακες του Ντα Βίντσι (3)

Giorgione (Giorgio Barbarelli, 1478- 1510)

Tiziano (Tiziano Vecellio, 1489-1576)

Tintoretto (Jacopo Robusti, 1518-1594)

Ανώτερη Αναγέννηση ή Βενετική Σχολή

αναπαράσταση της πολυτελούς ζωής της Βενετίας αποτύπωση των φιλήδονων προτιμήσεων της

εμπορικής τάξης των Βενετών χωρίς ενδιαφέρον για φιλοσοφικά και ψυχολογικά

θέματα που χαρακτήριζαν τη φλωρεντινή σχολή απεικόνιζαν ειδυλλιακά τοπία και μεγαλειώδεις

συμφωνίες χρωμάτων τα πορτρέτα αναπαριστούσαν πάντα πλούσιους και

ισχυρούς επιρροή και των βυζαντινών προτύπων

Χαρακτηριστικά της Βενετικής Σχολής

Αναγεννησιακοί ζωγράφοι 16ου αιώνα (Κέντρο πλέον η Ρώμη)

Ραφαήλ (Raffaelle Sanzio da Urbino, 1483-1520)

έντονα ανθρωπιστής

ανέπτυξε την έννοια της πνευματώδους και εξευγενισμένης ανθρωπότητας

συμβολική και αλληγορική προσέγγιση

Disputa del Sacramento, η Διένεξη

συμβολίζει τη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στην ουράνια και την

επίγεια εκκλησία απεικονίζει τον κόσμο των ανθρώπων μαζί με τον επουράνιο

κόσμο στον επουράνιο ο Ιησούς περιβάλλεται από την Παναγία, τον

Ιωάννη Βαπτιστή, τον Αδάμ, τον Μωυσή και τον Ιακώβ μεταξύ άλλων.

Από πάνω του ο πατέρας Θεός Στον επίγειο κόσμο κάθονται και συζητούν ο πάπας Ιούλιος Β΄,

ο πάπας Σίξτος Δ΄ (με το χρυσό ρούχο), ο Σαβοναρόλα και ο Δάντης (ακριβώς πίσω από τον πάπα Σίξτο). Αριστερά μας βρίσκεται ο Μπραμάντε διαβάζοντας ένα βιβλίο πάνω σε ένα κιγκλίδωμα, μἐντορας του Ραφαήλ και αρχιτέκτονας της Αναγέννησης

Ερμηνεία της Διένεξης

ταύτιση προσώπων στη Διένεξη

Αλληγορική αναπαράσταση πλατωνικών και αριστοτελικών φιλοσόφων.Ο Πλάτων με τη μορφή του Λεονάρντο ντα Βίντσι, δείχνει τον ουρανό ως πηγή των ιδεών (ιδεαλισμός) ενώ ο Αριστοτέλης δείχνει τη γη ως άμεσα σχετική με τις έννοιες και τις ιδέες (υλισμός).

Σχολή των Αθηνών

ζωγράφος, γλύπτης,

ποιητής, αρχιτέκτονας ιδεαλιστής, νεοπλατωνιστής ενδιαφέρον για μεταφυσικές

αλήθειες κέντρο των έργων του η

ανθρώπινη μορφή, που είναι ισχυρή, θαυμάσια κορυφαίο έργο η οροφή του

παρεκκλησίου της Capella Sixtina

αυτοπροσωπογραφία (αριστερά)

Μιχαήλ Άγγελος (1475-1564)

εικόνα από το εσωτερικό του παρεκκλησίου

Capella Sixtina

στην οροφή απεικονίζεται η ιστορία της ανθρωπότητας σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκηπχ. ο Θεός διαχωρίζει το φως από το σκοτάδι,ο Θεός δημιουργεί τη Γη, η δημιουργία του Αδάμ, η δημιουργία της Εύας, η μέθη του Νώε

Capella Sixtina

εικ. 1 αρ. Η έκπτωση από τον Παράδεισοεικ. 2 αρ. Η δημιουργία του Αδάμεικ. 3. αρ. Η δημιουργία της Εύαςεικ. 4. δεξ. Η μέθη του Νώε

Αντώνης Μιχαηλίδης Φιλόλογος ΓΕΛ Θρακομακεδόνων anmih1@gmail.com http://mundusphilologiae.blogspot.com Το υλικό της παρουσίασης βασίζεται στο

εγχειρίδιο του: E.M. Burns, ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΙΣΤΟΡΊΑ Ο ΔΥΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ: ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ (εκδ. Επίκεντρο)

Ταυτότητα παρουσίασης