Η Μικρασιατική Η Μικρασιατική ΚαταστροφήΚαταστροφή

Η Μικρασιατική Καταστροφή αποτέλεσε το τέλος του "ελληνοτουρκικού πολέμου του 1918-1922" και υπήρξε ουσιαστικά η φυγή της ελληνικής διοίκησης από την Τουρκία, που είχε εγκατασταθεί στα δυτικά μικρασιατικά παράλια και στη Σμύρνη, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Σεβρών.

Ο Βενιζέλος υπογράφει την Συνθήκη των Σεβρών

Επιπλέον, μετά την κατάρρευση του μετώπου, ο ελληνικός στρατός υποχώρησε άτακτα και οδηγηθήκαμε στην γενικευμένη, πλέον, εκδίωξη ενός μεγάλου μέρους τους ελληνογενούς πληθυσμού από τη Μικρά Ασία, η οποία είχε, όμως, ξεκινήσει πολύ νωρίτερα (Συνθήκη του 1914, που είχε συνομολογήσει ο Ε. Βενιζέλος).

Η εκστρατείαΗ εκστρατεία

Αμέσως μετά τη λήξη του Α' Παγκοσμίου πολέμου η Αντάντ πραγματοποίησε διάσκεψη στο Παρίσι, όπου αποφασίστηκε η παραχώρηση της Σμύρνης στην Ελλάδα για 5 χρόνια.

Η συνδιάσκεψη στο Παρίσι

• Ύστερα από αυτή την απόφαση η 1η μεραρχία του Ελληνικού στρατού υπό τις διαταγές του συνταγματάρχη Ζαφειρίου αποβιβάστηκε στη Σμύρνη στις 2 Μαΐου του 1919.

• Στους επόμενους μήνες συγκροτήθηκε στρατιωτική μεραρχία με έδρα την Σμύρνη υπό τον συνταγματάρχη Μαζαράκη. Οι Τούρκοι όμως αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν την συνθήκη και ξεκίνησαν ανταρτοπόλεμο με αποτέλεσμα η απόβαση του Ελληνικού στρατού να μετατραπεί σε εκστρατεία.

• Στη διάσκεψη του Λονδίνου (1920) αποφασίστηκε η οριστική παραχώρηση της Θράκης και της Σμύρνης στην Ελλάδα.

• Τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου το ελληνικό στρατηγείο μεταφέρθηκε από την Θεσσαλονίκη στη Σμύρνη υπό τον Λεωνίδα Παρασκευόπουλο.

Η διάσκεψη του Λονδίνου

Ύστερα από πιέσεις του Ελευθέριου Βενιζέλου, οι Μεγάλες δυνάμεις έδωσαν τη συγκατάθεση τους για προέλαση του Ελληνικού στρατού στην ενδοχώρα της Μ. Ασίας, με αποτέλεσμα ένα μήνα αργότερα να πραγματοποιηθεί η συνθήκη των Σεβρών, όπου θα επικυρωνόταν η προσάρτηση της Μ. Ασίας στο Ελληνικό κράτος ενώ μέχρι τις 10 Αυγούστου θα ακολουθούσε και η προσάρτηση της Ανατολικής Θράκης και των νησιών του Αιγαίου.

• Παράλληλα με τις επιτυχίες του ελληνικού στρατού, στο τουρκικό στρατόπεδο επικρατούσε εμφύλια διαμάχη μεταξύ της στρατιωτικής και πολιτικής εξουσίας.

• Ο Κεμάλ Ατατούρκ είχε επαναστατήσει κατά του Σουλτάνου και είχε συγκροτήσει, με την σύμφωνη γνώμη της Τουρκικής εθνοσυνέλευσης, κυβέρνηση.

• Μια από τις πρώτες κινήσεις του ήταν η μεταφορά της πρωτεύουσας από την Κων/πολη, η οποία είχε καταληφθεί από τα συμμαχικά στρατεύματα, στην Άγκυρα.

• Από εκεί ο Κεμάλ οργάνωσε συστηματικότερα την αντεπίθεση του. • Επιπλέον, είχε καταφέρει να υπογράψει ανακωχή με την Ρωσία και την Γαλλία έτσι

ώστε να εξασφαλίσει τα νώτα του.

Κεμάλ Ατατούρκ

Καλοκαίρι 1920Καλοκαίρι 1920

• Κρίσιμη καμπή για την εξέλιξη της Μικρασιατικής εκστρατείας αποτέλεσαν οι εκλογές του 1920.

• Οι ελληνικές επιτυχίες βοήθησαν την Αντάντ να επιβάλει τις αποφάσεις της στον Σουλτάνο. Όμως οι Δυνάμεις άρχισαν να αμφιβάλουν αν ο ελληνικός στρατός θα επετύγχανε, διότι ο Κεμάλ είχε απορρίψει τη Συνθήκη με απόλυτο τρόπο.

• Το εθνικό κίνημα αντίστασης ολοένα και ενισχυόταν.

• Το αποτέλεσμα των εκλογών, το οποίο κατέδειξε την δυσαρέσκεια του Ελληνικού λαού για την παρατεταμένη παραμονή των Ελληνικών στρατευμάτων στην Μ. Ασία, ήταν καθοριστικό για την μετέπειτα ιστορία του Ελληνικού Έθνους.

• Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ηττήθηκε στις εκλογές από τον Δημήτριο Γούναρη, ο οποίος στις προεκλογικές του δεσμεύσεις είχε περιλάβει την άμεση διακοπή των εχθροπραξιών.

 

Δημήτριος Γούναρης

Μερικούς μήνες αργότερα η Τουρκία με ηγέτη τον Κεμάλ Ατατούρκ καταφέρνει να συνθηκολογήσει με την Ιταλία και να επιτύχει την προμήθεια του Τουρκικού στρατού με πολεμικό υλικό.

Ο Ελληνικός στρατός κατέλαβε καίρια στρατηγικά σημεία (Εσκί-Σεχίρ & Αφιόν-Καραχισάρ), χωρίς όμως να καταφέρει να εξαλείψει την τουρκική απειλή.

Ο ελληνικός στρατός…Ο ελληνικός στρατός…

…στην Κιουτάχεια …στο Αφιόν Καραχισάρ

…στο Δορύλαιο (Εσκί Σεχίρ)

Οι εξελίξεις (χρονολογικά)Οι εξελίξεις (χρονολογικά)Μάρτιος 1922: Ο Αλ. Παπαναστασίου και οι 6 συνεργάτες του δημοσιεύουν το Δημοκρατικό Μανιφέστο, στην Αθήνα.

5 Απριλίου 1922: Η Ιταλία εκκένωσε την περιοχή της Εφέσου, την οποία κατέλαβε ο ελληνικός στρατός.

Μάιος 1922: Η κυβέρνηση Γούναρη παραιτήθηκε και την εξουσία ανέλαβε κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Παπαναστασίου. Επίσης. ο αντιστράτηγος Αναστάσιος Παπούλας παραιτήθηκε λόγω της άρνησης της κυβέρνησης να του στείλει ενισχύσεις.

• Η νέα κυβέρνηση ζήτησε την άδεια των συμμάχων για στρατιωτική επιχείρηση στην Κωνσταντινούπολη. Η γαλλική όμως κυβέρνηση αρνήθηκε και επισήμανε ότι δόθηκαν εντολές στα συμμαχικά στρατεύματα κατοχής στην Κωνσταντινούπολη και την Μ. Ασία να εμποδίσουν κάθε ελληνική κίνηση για την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης.

• 13 Αυγούστου 1922: Εκδηλώνεται η τελική τουρκική επίθεση. Η ελληνική άμυνα καταρρέει και αρχίζει η υποχώρηση.

• 27Αυγούστου 1922: Οι κεμαλικοί μπήκαν στην Σμύρνη. Η πόλη παραδόθηκε στις φλόγες, ενώ Έλληνες και Αρμένιοι στη σφαγή.

 Πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Ελεύθερο Βήμα της 2 Σεπτεμβρίου 1922, όταν άρχισαν να φτάνουν στην Αθήνα ειδήσεις από τα γεγονότα στη Σμύρνη.

Από τις μαθήτριες του Γ’3: Από τις μαθήτριες του Γ’3:

Σταθούλια ΚωνσταντίναΣταθούλια Κωνσταντίνα

Μενάζη ΧαράΜενάζη Χαρά