Μικρασιατική Ηχώ_415

16
SΟS εκπέμπει η Εστία Ν. Σμύρνης, το ιστορικό σωματείο της Αθήνας με την υπερ-ογδοντάχρονη εθνική, πολιτιστική, εκπαιδευτική και κοινωνική δράση, μετά την απόφαση του Δήμου Ν. Σμύρνης να διεκδικήσει δικαστικά το χώρο στον οποίο στεγάζονται από το 1950 οι Σχολές του σωματείου και να σταματήσει από τις αρ- χές του 2011 την καταβολή των μισθωμά- των που της οφείλει. Έντονη ανησυχία για το μέλλον της Εστίας, στενά συνδεδεμέ- νης με τη διατήρηση της μνήμης των πέ- ραν του Αιγαίου ελληνικών πατρίδων, εκ- φράζουν προσφυγογενείς κάτοικοι της Ν. Σμύρνης. Τον κίν- δυνο να οδηγηθεί σε αφανισμό το σωματείο υπογραμμίζει με γραπτή ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Αποφοίτων και Φοι- τησάντων στις Σχολές της Εστίας. Στο πλευρό της Εστίας Ν. Σμύρνης τάχθηκε με ομόφωνη απόφασή του το Δ.Σ. της Ενώσεως Σμυρναίων, ενώ τη συμπαράστασή τους εξέφρα- σαν με μηνύματά τους στο δίκτυο Mikrasiatis.gr προσφυγι- κά σωματεία της χώρας. Περισσότερα στη σελ. 3 ΠΛHPΩMENO TEΛOΣ Tαχ. Γραφείο Aριθμός Άδειας ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ X+7 P R E S S P O S T P R E S S P O S T ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ «ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ» ΕΤΟΣ 54ο - ΑΡΙΘ. ΦΥΛ. 415 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΓΡΑΦΕΙΑ: ΣKOYΦA 71A & MAΣΣAΛIAΣ 106 80 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 210 3633618 - FAX: 210 3634636 ENTYΠO KΛEIΣTO AP. AΔEIAΣ 1067/96 – KΩΔIKOΣ 2966 «Πατρίδα μου ζεις, όσο σε θυμόμαστε» (Αλέξης Μπίστικας) ΧΟΡΗΓΙΑ: ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ Παρατείνεται η έκθεση για τη Σμύρνη στο Μουσείο Μπενάκη Από το Μουσείο Μπενάκη ανακοινώθηκε ότι η έκθεση «ΣΜΥΡΝΗ. Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922» θα παραταθεί μέχρι 18 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012. Οι προβολές του ντοκιμαντέρ (διάρκεια 87’) θα συνεχι- στούν. Στο αμφιθέατρο του κεντρικού κτηρίου (Κουμπάρη 1): Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο: 11.00, 13.00, 15.00. Πέμπτη: 11.00, 13.00, 15.00, 17.00, 19.00, 21.00 και Κυριακή: 11.00, 13.00. Στο αμφιθέατρο του κτηρίου της οδού Πειραιώς (Πειραιώς 138): Κυριακή: 12.00, 14.00 (εξαιρείται η Κυριακή 4 Μαρτίου 2012). ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Με αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από τη Μικρασιατική Κατα- στροφή (1922-2012), η Ένωση Σμυρναίων προκηρύσσει Πανελλή- νιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό για τη συγγραφή μυθιστορημάτων για παιδιά (9-12 ετών) και νέους (13- 18 ετών) με θέμα τη ζωή, το έργο και το μαρτύριο του εθνο-ιερομάρ- τυρα Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης. Ολόκληρη η προκήρυξη στη σελ. 16 Οδηγούν σε μαρασμό την Εστία Ν. Σμύρνης

description

Εφημερίδα Ένωσης Σμυρναίων

Transcript of Μικρασιατική Ηχώ_415

Page 1: Μικρασιατική Ηχώ_415

SΟS εκπέμπει η Εστία Ν. Σμύρνης, τοιστορικό σωματείο της Αθήνας με τηνυπερ-ογδοντάχρονη εθνική, πολιτιστική,εκπαιδευτική και κοινωνική δράση, μετάτην απόφαση του Δήμου Ν. Σμύρνης ναδιεκδικήσει δικαστικά το χώρο στον οποίοστεγάζονται από το 1950 οι Σχολές τουσωματείου και να σταματήσει από τις αρ-χές του 2011 την καταβολή των μισθωμά-των που της οφείλει. Έντονη ανησυχία γιατο μέλλον της Εστίας, στενά συνδεδεμέ-νης με τη διατήρηση της μνήμης των πέ-ραν του Αιγαίου ελληνικών πατρίδων, εκ-φράζουν προσφυγογενείς κάτοικοι της Ν. Σμύρνης. Τον κίν-δυνο να οδηγηθεί σε αφανισμό το σωματείο υπογραμμίζειμε γραπτή ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Αποφοίτων και Φοι-τησάντων στις Σχολές της Εστίας. Στο πλευρό της Εστίας Ν.

Σμύρνης τάχθηκε με ομόφωνη απόφασή του το Δ.Σ. τηςΕνώσεως Σμυρναίων, ενώ τη συμπαράστασή τους εξέφρα-σαν με μηνύματά τους στο δίκτυο Mikrasiatis.gr προσφυγι-κά σωματεία της χώρας.

Περισσότερα στη σελ. 3

ΠΛHPΩMENOTEΛOΣ

Tαχ. Γραφείο

Aριθμός Άδειας

ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥX+7

PRE S S POST

PRE S S P OST

ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

«ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ»

ΕΤΟΣ 54ο - ΑΡΙΘ. ΦΥΛ. 415

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΓΡΑΦΕΙΑ: ΣKOYΦA 71A & MAΣΣAΛIAΣ

106 80 ΑΘΗΝΑ

ΤΗΛ.: 210 3633618 - FAX: 210 3634636

ENTYΠO KΛEIΣTO AP. AΔEIAΣ 1067/96 – KΩΔIKOΣ 2966

« Π α τ ρ ί δ α μ ο υ ζ ε ι ς , ό σ ο σ ε θ υ μ ό μ α σ τ ε » ( Α λ έ ξ η ς Μ π ί σ τ ι κ α ς )ΧΟΡΗΓΙΑ: ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ

Παρατείνεται η έκθεση για τηΣμύρνη στο Μουσείο Μπενάκη

Από το Μουσείο Μπενάκη ανακοινώθηκε ότι η έκθεση

«ΣΜΥΡΝΗ. Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης

1900-1922» θα παραταθεί μέχρι 18 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012.

Οι προβολές του ντοκιμαντέρ (διάρκεια 87’) θα συνεχι-

στούν. Στο αμφιθέατρο του κεντρικού κτηρίου (Κουμπάρη

1): Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο: 11.00, 13.00,

15.00. Πέμπτη: 11.00, 13.00, 15.00, 17.00, 19.00, 21.00 και

Κυριακή: 11.00, 13.00. Στο αμφιθέατρο του κτηρίου της

οδού Πειραιώς (Πειραιώς 138): Κυριακή: 12.00, 14.00

(εξαιρείται η Κυριακή 4 Μαρτίου 2012).

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΣΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

Με αφορμή τη συμπλήρωση 90χρόνων από τη Μικρασιατική Κατα-στροφή (1922-2012), η ΈνωσηΣμυρναίων προκηρύσσει Πανελλή-νιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό για τησυγγραφή μυθιστορημάτων γιαπαιδιά (9-12 ετών) και νέους (13-18 ετών) με θέμα τη ζωή, το έργοκαι το μαρτύριο του εθνο-ιερομάρ-τυρα Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης.

Ολόκληρη η προκήρυξη στησελ. 16

Οδηγούν σε μαρασμότην Εστία Ν. Σμύρνης

Page 2: Μικρασιατική Ηχώ_415

2 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

Γεύσεις και Νοστιμιέςαπό τη Σμύρνη

Επιμέλεια: ΙΩΑΝΝΑ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗ - ΤΖΑΝΟΥΔΑΚΗ

Διμηνιαία έκδοση της«ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ»

Γραφεία:

Σκουφά 71A & Mασσαλίας106 80 Αθήνα

Τηλ.: 210 3633618 Fax: 210 3634636E-mail: [email protected]

www.enosismyrneon.gr

EKΔOTHΣ:Ευάγγελος Τσίρκας

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:Νίκος Βικέτος

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ-ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ:Κορίνα Σπηλιώτη

ΠAPAΓΩΓH:PRESS LINE

Μάγερ 11 – 104 38 Αθήνα

Τηλ.: 210 5225.479

Ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν απόψειςτων συγγραφέων και δεν απηχούν κατ’ανάγκη θέσεις της εφημερίδας ή της

Ενώσεως Σμυρναίων.

ΜΟΥΣΤΟΣ

(κόψιμο)

Προέλευση:

Θοδώρα Παργιανουδάκη - Τσεσμές, Σμύρνη

Υλικά:

– 3 κιλά μούστος από το πατητήρι (άκοπος)

– 2-3 κ.σ. μαρμαρόσκονη ή ασπρόχωμα ή

1 φ.τ. στάχτη από καμμένα ξύλα ή

150 γραμ. ψωμί

Εκτέλεση:

Για να χρησιμοποιήσουμε το μούστο σε όσα γλυκά

είναι απαραίτητος (μουσταλευριά,

μουστοκούλουρα, πετιμέζι, ρετσέλι κ.α.), πρέπει να

είναι «κομμένος».

Το παραδοσιακό και πιο αποτελεσματικό υλικό για

να τον «κόψουμε» είναι το ασπρόχωμα. Ένα χώμα

που υπάρχει σε αρκετές περιοχές και που μένει

απαρατήρητο για όσους δεν το χρησιμοποιούν. Αν

δεν το έχουμε, χρησιμοποιούμε μαρμαρόσκονη ή

στάχτη ψιλοκοσκινισμένη και, εν ανάγκη, ψωμί.

Για το «κόψιμο», ακολουθούμε την εξής

διαδικασία:

Βράζουμε το μούστο για 5-6 λεπτά και στη συνέχεια

ρίχνουμε μέσα ένα από τα παραπάνω υλικά.

Συνεχίζουμε το βρασμό σε χαμηλή φωτιά,

ξαφρίζοντας συνέχεια μέχρι να φύγει ο αφρός και

να καθαρίσει ο μούστος. Τον κατεβάζουμε από τη

φωτιά και τον αφήνουμε να κατασταλάξει (να γίνει

διάφανος).

Ύστερα από 4-5 ώρες τον περνάμε από τουλπάνι

(λεπτό βαμβακερό ύφασμα) και τον βάζουμε να

πάρει μερικές βράσεις ακόμη.

Αν δεν τον χρησιμοποιήσουμε τις αμέσως επόμενες

μέρες, τον βάζουμε σε γυάλινα μπουκάλια και τον

διατηρούμε σε δροσερό μέρος ή καλύτερα στο

ψυγείο.

Σχόλια:

Παρόλο που τα γλυκά από μούστο έχουν συνδεθεί

με την εποχή του τρύγου (Αύγουστο, Σεπτέμβριο),

τρώγονται ευχάριστα όλο το χρόνο. Μυρίζουν

καλοκαίρι.

Εις μνήμην τού αδελφού του ΧΑΡΑΛΑ-

ΜΠΟΥΣ ΠΑΡ. ΣΠΕΝΤΖΑ, ο καθηγητής κ.

Σάββας Σπέντζας κατέθεσε 500 ευρώ υπέρ

των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων.

Εις μνήμην τής μητέρας της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ

ΠΕΖΑ - ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΥ, η κ. Ευδο-

κία Οικονομοπούλου κατέθεσε 50 ευρώ υπέρ

των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων.

Εις μνήμην των γονέων της η κ. Μαριάνθη

Φουριώτη κατέθεσε 340 ευρώ υπέρ των σκο-

πών της Ενώσεως Σμυρναίων.

Εις μνήμην της μητέρας της η κ. Κική Κο-

μνηνού κατέθεσε 25 ευρώ υπέρ των σκοπών

της Ενώσεως Σμυρναίων.

Εις μνήμην του πατέρα του ΜΗΤΣΟΥ ΚΟ-

ΝΤΑΡΑ, ο κ. Θοδωρής Κοντάρας κατέθεσε 50

ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρ-

ναίων.

Εις μνήμην ΟΜΗΡΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ, πα-

λαιού αρχηγού της ομάδας Προσκόπων Βύ-

ρωνος, ο κ. Νικόλαος Κουρκουρής κατέθεσε

30 ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρ-

ναίων.

ΔΩΡΕΕΣ

Το όνομα του Χρυσοστόμου Σμύρνης σεκληρικό της Ι. Μητροπόλεως Φλωρίνης

ΑΠΟ την ακριτική Πτολεμαϊδα πληροφορηθήκαμε ότι ο πρώτος Ορθόδοξος κληρικός στηνΕκκλησία της Ελλάδος που φέρει το όνομα του εθνο-ιερομάρτυρα ιεράρχη της Σμύρνης είναιο αρχιμανδρίτης π. Χρυσόστομος (κατά κόσμον Θεόδωρος) Κων. Τσίρης της Ι. ΜητροπόλεωςΦλωρίνης. Ο π. Χρυσόστομος γεννήθηκε στη Φλώρινα το 1980. Είναι πτυχιούχος της Θεολο-γικής Σχολής του Α.Π.Θ. και του τμήματος Βαλκανικών Σπουδών Φλώρινας, έχει κάνει μετα-πτυχιακές σπουδές με αντικείμενο την Εκκλησιαστική Ιστορία και τη Βαλκανιολογία και μιλά-ει τέσσερις ξένες γλώσσες. Στις 6 Νοεμβρίου 2009 εκάρη μοναχός από τον Μητροπολίτη Φλω-ρίνης κ. Θεόκλητο και έλαβε το ιερατικό όνομα Χρυσόστομος, προς τιμήν του Αγίου Σμύρνης,στις 8 Νοεμβρίου του ίδιου έτους χειροτονήθηκε διάκονος, την επομένη δε πρεσβύτερος καιέλαβε το οφίκιο του αρχιμανδρίτη. Του ευχόμαστε από καρδιάς να έχει καρποφόρο διακονίαγια το λαό και την Εκκλησία του Θεού.

Ο αρχιμανδρίτης π. Χρυσόστομος Τσίρης με το Γέροντά του, σεβ. μητροπολίτη Φλωρίνηςκ. Θεόκλητο, κατά την ημέρα της χειροτονίας στο δεύτερο βαθμό της ιεροσύνης.

Page 3: Μικρασιατική Ηχώ_415

MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 3

Χαριστική βολή εναντίον τηςΕστίας Ν. Σμύρνης, κάτω από

τις σημερινές δύσκολες οικονομι-κές συνθήκες για τη χώρα και τολαό, αποτελεί η απόφαση του Δη-μοτικού Συμβουλίου του ΔήμουΝ. Σμύρνης να αμφισβητήσει τοιδιοκτησιακό καθεστώς του χώ-ρου στον οποίο στεγάζονται οιΣχολές της Εστίας (σήμερα το 8οΓυμνάσιο και το 7ο Γ.Ε.Λ. Ν.Σμύρνης) και να σταματήσει απότις αρχές του 2011, μετά τηνεφαρμογή του «Καλλικράτη», τηνκαταβολή των μισθωμάτων πουτης όφειλε, ως διάδοχος μισθωτήςτης Νομαρχίας Αθηνών.

Τον Ιούλιο του 2011, ο ΔήμοςΝέας Σμύρνης με δύο εξώδικαπρος την Εστία, απαίτησε από τοσωματείο να παραδώσει τα σχο-λεία την 1η Σεπτεμβρίου 2011, ζη-τώντας ανάκληση της δωρεάς τηςεκτάσεως και ποσά από τα κατα-βαλλόμενα ενοίκια προς τηνΕστία από το Δημόσιο.

Δεν γνωρίζουμε για ποιους λό-γους ο Δήμος προέβη σε αυτη την

ενέργεια και αποφάσισε να διεκ-δικήσει δικαστικά το χώρο των

σχολείων, αναθέτοντας σε συγκε-κριμένο δικηγορικό γραφείο τηνυποστήριξη του Δήμου Ν. Σμύρ-νης στην αντιδικία του με τηνΕστία. Εκείνο που μάθαμε πά-ντως είναι πως η πρωτοφανήςαπόφαση του Δημοτικού Συμβου-λίου οδηγεί σε οικονομικό μαρα-σμό την Εστία, και καθώς τα μι-σθώματα των σχολείων καλύ-πτουν το 70% των εσόδων της.Ήδη το σωματείο της Ν. Σμύρνηςγια να επιβιώσει αναγκάστηκεαναγκάσθηκε να απολύσει εργα-ζόμενους ή να μειώσει το ωράριότους και κατ’ επέκταση το μισθότους και να περιορίσει τις δρα-στηριότητές του.

Στις 24 Οκτωβρίου 2011 ηΕστία κατέθεσε αγωγή εναντίοντου Δήμου Ν. Σμύρνης και τηνεπομένη άλλη αγωγή εναντίοντου Δήμου και της ΠεριφέρειαςΑττικής για τη μη καταβολή τωνμισθωμάτων.

ΑΝΤΙΔΙΚΙΑ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΕΣΤΙΑΣ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

Kαι στο βάθος η άλωση του Μεγάρου«Η άρνησηκαταβολήςμισθωμάτων απότο Δήμο είναιμεθοδευμένη γιανα δημιουργήσειοικονομικήασφυξία στηνΕστία, νακαταστήσειαδύνατη τηλειτουργία τηςκαι να δώσει έτσιστο Δήμο τηνευκαιρία ναπάρει τοοικόπεδο, τασχολεία και τοΜέγαρο τηςΕστίας», είπεστην εφημερίδα«ΔημοσιογράφοςΝ. Σμύρνης» οπρόεδρος τουσωματείουΙωάννηςΚαλογείτονας.

«Άδικη η επίθεση κατά της Εστίας»Επιστολή συμπαράστασης από την Ένωση Σμυρναίων

ΣΤΟ πλευρό της Εστίας Ν. Σμύρνης στην υπόθεση αντιδικίας τηςμε το Δήμο, τάχθηκε η Ένωση Σμυρναίων. Εκφράζοντας τα αι-σθήματα των μελών της, μεγάλος αριθμός των οποίων κατοικεί στηΝ. Σμύρνη, ο πρόεδρος της Ενώσεως κ. Ευάγγελος Τσίρκας δή-λωσε πως η Ένωση είναι διατεθειμένη να παρέμβει και να εξα-ντλήσει, μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων της, κάθε νόμιμο μέ-σο μέχρι να δικαιωθεί ο αγώνας της Εστίας για τη διασφάλιση τωνπεριουσιακών της στοιχείων και την απρόσκοπτη συνέχιση του έρ-γου της. Στις 8 Φεβρουαρίου, το πρωί, ο κ. Τσίρκας δέχθηκε σταγραφεία της οδού Σκουφά τον γεν. γραμματέα της Εστίας κ. Αθαν.Φραγκούλη, από τον οποίο και ενημερώθηκε για την πορεία τηςυπόθεσης. Το πρόβλημα της Εστίας συζήτησαν στα γραφεία τηςΕνώσεως ο γεν. γραμματέας του σωματείου κ. Νίκος Βικέτος καιο πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων των Σχολών της Εστίας κ.Κυριάκος Μαλόβρουβας. Να σημειωθεί πως ο Σύλλογος Αποφοί-των είναι μέχρις στιγμής ο μόνος μαζικός φορέας που αγωνίζεταισθεναρά για να υπερασπιστεί τα δικαιώματα της Εστίας.

Σε επιστολή η οποία εστάλη από την Ένωση Σμυρναίων προςτον πρόεδρο της Εστίας κ. Ιωάννη Καλογείτονα, και την οποία υπο-γράφουν ο πρόεδρος κ. Ε. Τσίρκας και ο γεν. γραμματέας κ. Ν. Βικέτος,σημειώνονται τα εξής:

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ενώσεως Σμυρναίων, που συνήλθε σε τα-κτική συνεδρίαση την Πέμπτη, 9 Φεβρουαρίου 2012, ασχολήθηκε μεταξύάλλων και με το ζήτημα της αντιδικίας μεταξύ του Δήμου και της ΕστίαςΝ. Σμύρνης, γεγονός πρωτοφανές στην ιστορία της Ν. Σμύρνης, αν ληφθείυπόψη ότι για πρώτη φορά η δημοτική αρχή της πόλης στρέφεται εναντίονμιας πολιτιστικής οργάνωσης η οποία με τη δραστηριότητά της έχει προ-βάλει όχι μόνο πανελληνίως αλλά και διεθνώς τη Ν. Σμύρνη.

Η ανεξήγητη και εν πολλοίς άδικη επίθεση εναντίον της Εστίας προκα-λεί θλίψη πολλή και πόνο και οδύνη ψυχής σε κάθε υγιώς σκεπτόμενο Μι-

κρασιάτη, ο οποίος γνωρίζει το έργο της σωματειακής σας οργάνωσης,προκειμένου να διατηρηθεί άσβεστη η μνήμη των πέραν του Αιγαίου ελ-ληνικών πατρίδων.

Φαίνεται πως είναι της μοίρας των Μικρασιατών να γίνονται ακόμη καισήμερα, ενενήντα χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, μάρτυρεςαπαξιωτικής συμπεριφοράς από θεσμικούς φορείς του κράτους.

Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου και των μελών της ΕνώσεωςΣμυρναίων, επιθυμούμε να σας εκφράσουμε τη συμπάθεια και την ηθικήσυμπαράστασή μας στη μεγάλη δοκιμασία σας και να ευχηθούμε να λήξειαισίως η περιπέτεια σας.

Φωτοτυπία της επιστολήςσυμπαράστασης που έστειλε η ΈνωσηΣμυρναίων στον πρόεδρο της Εστίας Ν.Σμύρνης. «Προκαλεί θλίψη πολλή καιπόνο και οδύνη ψυχής» η άδικη επίθεσηκατά της Εστίας, επισημαίνει η επιστολήτης Ενώσεως Σμυρναίων προς τον κ. Ι.Καλογείτονα.

Page 4: Μικρασιατική Ηχώ_415

4 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

NEEΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣ

• Το νέο Διοικητικό Συμβού-λιο του Συλλόγου Μικρασια-τών Καισαριανής, που αναδεί-χθηκε από τις εκλογές της 11ηςΝοεμβρίου 2011, συγκροτήθη-κε σε σώμα με την ακόλουθησύνθεση:

Πρόεδρος: Στέλλα Σαρρηπα-ναγιώτου-Λήλου. Αντιπρόε-δρος: Ανδρέας Καρατζάς. Γεν.Γραμματεας: Γεθσημανή-Μπετ-τίνα Γραφίδου. Ταμίας: ΒάσωΒασιλείου-Διακαντώνη. Σύμ-βουλοι: Γιώργος Κατημερτζής,Χρύσα Βαρβαγιάννη, ΗλίαςΜολυνδρής.

•Ύστερα από αρχαιρεσίεςπου έγιναν στις 13/11/2011στον Πολιτιστικό Σύλλογο Μα-κρηνών-Λιβισιανών Ν. Μά-κρης Αττικής, αναδείχτηκε νέοΔιοικητικό Συμβούλιο η σύνθε-ση του οποίου είναι η εξής:

Πρόεδρος: Δέσποινα Δαμια-νού. Αντιπρόεδρος: ΑντώνηςΔελησάββας. Γεν. Γραμματέας:Γεωργία Κυπραίου-Τσατσαλί-δη. Ταμίας: Άννα Παπαποστό-λου-Ελίζογλου. Ειδ. Γραμματέ-ας: Γιάννης Βαζάνας. Μέλη:Πουλιάνα Δημητροπούλου-Ζα-χαράκη και Δέσποινα Κρεμαν-δάλου.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΤΑΚΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

2012

Καλούνται τα μέλη της Ενώσεως Σμυρναίων σε τα-κτική Γενική Συνέλευση, σύμφωνα με το άρθρο 24του Καταστατικού, το Σάββατο 24 Μαρτίου 2012 καιώρα 11.00 π.μ. στην αίθουσα της Βιβλιοθήκης τουσωματείου μας, οδός Καρύτση 3 – Αθήνα, με τα πα-ρακάτω θέματα ημερήσιας διάταξης:

1. Εκλογή Προεδρείου Γεν. Συνέλευσης.2. Έκθεση Πεπραγμένων Διοικητικού Συμβουλίου.3. Έγκριση Οικονομικού Απολογισμού 2011.4. Έγκριση Προϋπολογισμού 2012.5. Έκθεση Ελεγκτικής Επιτροπής – Απαλλαγή Διοι-

κητικού Συμβουλίου από κάθε ευθύνη.

Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί απαρτία, η Γεν.Συνέλευση θα επαναληφθεί το επόμενο Σάββατο, 31Μαρτίου 2012 , την ίδια ώρα, στον ίδιο χώρο και μετα ίδια θέματα ημερησίας διάταξης και θα βρίσκεταισε απαρτία ανεξαρτήτως του αριθμού των παρόντωνμελών.

Δικαίωμα συμμετοχής στη Γεν. Συνέλευση έχουν τατακτικά μέλη του σωματείου εφόσον έχουν εκπλη-ρώσει τις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς τηνΈνωση για το 2011.

Ο ΠρόεδροςΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΤΣΙΡΚΑΣ

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ για τη συ-γκέντρωση υπογραφών υπέρτης Εστίας Ν. Σμύρνης ανέ-λαβε το Δίκτυο Μikrasiatis.gr.Με ανακοίνωσή του πουαναρτήθηκε στην ιστοσελίδατου, το Δίκτυο καλεί όλουςτους Μικρασιατικούς Συλλόγους και κάθε ευ-αισθητοποιημένο πολίτη μικρασιατικής κα-ταγωγής, να σταθούν στο πλευρό της ΕστίαςΝέας Σμύρνης, να ακολουθήσουν το παρά-δειγμα της Ενώσεως Σμυρναίων, να υπο-γράψουν ψηφίσματα συμπαράστασης καιεπιστολές διαμαρτυρίας προς το Δήμο ΝέαςΣμύρνης και να εκφράσουν με κάθε σύννο-μο τρόπο την διαμαρτυρία τους ενάντιαστην αρπαγή μιας ακόμα μικρασιατικής κλη-ρονομιάς.

Για ψηφίσματα συμπαράστασηςΕστία Νέας ΣμύρνηςΚ. Παλαιολόγου 1, 17121 Νέα ΣμύρνηΤηλέφωνα: 210-9333702 -Fax: 210 – 9333694e-mail: [email protected]

Για επιστολές διαμαρτυρίαςΔήμο Νέας ΣμύρνηςΕλευθερίου Βενιζέλου 14,171 21 Νέα ΣμύρνηΤηλέφωνο: 213 2025700 -Fax: 213 2025846

Mikrasiatis.gr:Υπογράφουμε για τη διάσωση

της Εστίας

Πάνος Χαλδέζος. Έργοτου γλύπτη και καθηγητήΚωνσταντίνουΠαλαιολόγου στο Μέγαροτης Εστίας Ν. Σμύρνης.Επί προεδρίας Χαλδέζου, οΔήμος Ν. Σμύρνης δώρισεστο σωματείο το οικόπεδοτης οδού Αγ. Φωτεινής γιατην ανέγερση τωνσχολείων της Εστίας.

«Κατάφαση ζωής και πνοήδημιουργίας». Στις τέσσε-

ρις αυτές λέξεις, που ακούστηκανστην πανηγυρική ομιλία της συμ-βούλου της Ενώσεως Σμυρναίωνκ. Μαρίας Βαϊάννη στο περίλα-μπρο «Σαρόγλειο Μέγαρο» τηςΛΑΕΔ, συνοψίζεται το νόημα τηςφετινής εκδήλωσης του σωμα-τείου για την κοπή της παραδο-σιακής σμυρναίικης βασιλόπιταςστις 2 Φεβρουαρίου, το απόγευ-μα. Ενενήντα χρόνια μετά τη Μι-κρασιατική Καταστροφή, είπε η κ.Βαϊάννη «η φωνή της ΜικράςΑσίας, που εξακολουθεί να ηχείδυνατά, δεν είναι μόνο θρήνος γιατη μεγάλη απώλεια αλλά είναι καικατάφαση της ζωής, είναι πνοήδημιουργίας, είναι άρδευση τουπαρόντος με τα νάματα του πα-ρελθόντος».

Αυτό ακριβώς το διπολικό σχή-μα αντιπροσώπευαν οι κύριοι Θο-δωρής Κοντάρας και ΧρήστοςΣολδάτος, οι οποίοι τιμήθηκαναπό την Ένωση Σμυρναίων γιατίμε το πολυσήμαντο έργο τους, οκαθένας στον τομέα του, διασώ-ζουν και αναδεικνύουν κορυφαί-ες εκφράσεις της ζωής των Μι-κρασιατών Ελλήνων: την Ιστορίακαι τον Παραδοσιακό Πολιτισμόαφ’ ενός, την Οικονομία και ταΓράμματα αφ’ ετέρου

Η εκδήλωση άρχισε με ομιλίατου προέδρου της ΕνώσεωςΣμυρναίων κ. Ευαγγ. Τσίρκα, οοποίος, αφού μετέφερε σε όλουςτους παρευρισκόμενους τις ευχέςτου Δ.Σ. για την καινούργια χρο-νιά, αναφέρθηκε στις προγραμ-ματισμένες εκδηλώσεις του σω-

Η κ. Ελένη Μπίστικα -Κατραμοπούλου υπογράφει τοημερολόγιο του 2012 με τιςσμυρνέικες καρτ-ποστάλ. Δεξιά οκαθηγητής του Πανεπιστημίου κ.Στράτος Θεοδοσίου. Όρθια(αριστερά) η κ. Λίλα Ηλία Λαλαούνηπου πρόσφερε το χρυσό μενταγιόν μετη «Μέλισσα» για τον τυχερό τηςΒασιλόπιτας.

(Φωτό Πάτροκλος Σμυρναίος)

Page 5: Μικρασιατική Ηχώ_415

ματείου για την επέτειο των 90χρόνων της Μικρασιατικής Κα-ταστροφής.

Τη σμυρναίικη βασιλόπιτα ευ-λόγησε κι εφέτος ο συμπατριώ-της πρωτοπρεσβύτερος π. Πέ-τρος Μελιδώνης, αφιερώνονταςτο πρώτο κομμάτι στο Χριστό καιτο δεύτερο στην Παναγία, κα-θώς θέλει το έθιμο, ενώ την ίδιαστιγμή μοιράζονταν σε όλους ταπαραδοσιακά πιτάκια με το δικέ-φαλο αετό, τα γνωστά «αετου-δάκια», προσφορά σεβαστής φί-λης της Ενώσεως.

Τυχεροί της βασιλόπιτας ήτανο γεν. γραμματέας της ΕνώσεωςΝίκος Βικέτος που κέρδισε τομικρό καραβάκι από μπρούντζοκαι κράμα λευκών μετάλλων και ηαρχιτέκτων Ξένια Φωτοπούλουπου επίσης κέρδισε το χρυσόμενταγιόν με τη «Μέλισσα», έμ-βλημα εργατικότητας και προ-κοπής, προσφορά της κ. Λίλας

Ηλία Λαλαούνη.Στο καλλιτεχνικό μέρος του

προγράμματος τραγούδησαν καιχόρεψαν τα μέλη του Χορευτικού

Ομίλου του πρώην ΠνευματικούΚέντρου του Δήμου Ν. Ερυθραί-ας (σημερινού Πνευματικού Κέ-ντρου Έρευνας και Μελέτης τουΜικρασιατικού Πολιτισμού τουΔήμου Κηφισιάς).

Από τους συμπατριώτες τηςπρώτης προσφυγικής γενιάς ήτανμαζί μας η κ. Άννα Μαΐλλη – Βεϊ-νόγλου, ο επιτ. αρεοπαγίτης κ.

Γιώργος Ισαακίδης και ο γιατρόςκ. Θάνος Κωνσταντινίδης. Ανά-μεσα στους καλεσμένους δια-κρίναμε το δήμαρχο Κηφισιάς κ.

Νίκο Χιωτάκη και τη δημοτ. σύμ-βουλο κ. Αικατερίνη Μουστάκη, τοσυγγραφέα κ. Βασίλη Βασιλικό,τον τ. γεν. πρόξενο της χώραςμας στην Κωνσταντινούπολη κ.Βασίλειο Μπορνόβα, τον τ. πρό-εδρο του ΣΕΕΘΑ στρατηγό Γε-ώργιο Λιάκουρη, το δημοσιο-γράφο Μάκη Γιομπαζολιά, την κ.Νάνσυ Χόρτον, τις καθηγήτριες

Κατερίνα Κορρέ και Άννα Γουήλ– Μπαδιεριτάκη, τους καθηγη-τές κυρίους Χαράλαμπο Τσαρ-δανίδη και Στράτο Θεοδοσίου.Από τις εκπλήξεις της βραδιάς ησκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ«Σμύρνη. Η καταστροφή μιας κο-σμοπολίτικης πόλης, 1900-1922»κ. Μαρία Ηλιού ήρθε για λίγο καιέγινε δεκτή με εκδηλώσεις αγά-πης.

Κατάμεστη η αίθουσα τελετώντης ΛΑΕΔ. Η μεγάλη συμμετοχήτων μελών και των φίλων τηςΕνώσεως στην εκδήλωση και ηανταπόκρισή τους στην έκκλησηγια την αγορά του συλλεκτικού«Ημερολογίου 2012», στοιχείααναμφισβήτητα του δυναμισμούτων Μικρασιατών αποτελούν αι-σιόδοξα μηνύματα και τονώνουντην ελπίδα μας για καλύτερες μέ-ρες μέσα στο ζοφερό λόγω τηςκρίσης 2012. Νάμαστε καλά ναγιορτάζουμε πάντα!

MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 5

Η χορωδία τουΧορευτικού ΟμίλουΝ. Ερυθραίας τραγουδάτα κάλαντα τωνΑλατσάτων. (ΦωτόΠάτροκλος Σμυρναίος)

Το μήνυμα της Μικράς Ασίας: Κατάφαση ζωής και πνοή δημιουργίας

Από την κοπή της Βασιλόπιτας της Ενώσεως Σμυρναίων. Τον πρωτοπρεσβύτεροπ. Πέτρο Μελιδώνη περιβάλλουν ο πρόεδρος Ευάγγελος Τσίρκας και μέλη τουΔιοικητικού Συμβουλίου. (Φωτό Πάτροκλος Σμυρναίος)

Κατάμεστη η μεγάλη αίθουσα της ΛΑΕΔ από τα μέλη και τους φίλους τηςΕνώσεως Σμυρναίων που έσπευσαν να παραστούν στη μεγάλη εκδήλωση τουσωματείου για την κοπή της σμυρνέικης Βασιλόπιτας. (Φωτό Πάτροκλος Σμυρναίος)

«Η φωνή της Μικράς Ασίας, που εξακολουθεί να

ηχεί δυνατά, δεν είναι μόνο θρήνος για τη μεγάλη

απώλεια αλλά είναι και κατάφαση της ζωής, είναι

πνοή δημιουργίας, είναι άρδευση του παρόντος με

τα νάματα του παρελθόντος»

Page 6: Μικρασιατική Ηχώ_415

6 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

«ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΣΤΟ ΕΘΝΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ»

Τιμήθηκε η Ένωση Σμυρναίων

Ενενήντα χρόνια μετά τηΜικρασιατική Καταστρο-

φή του 1922 ο ΓυμναστικόςΣύλλογος Απόλλων Σμύρνηςτίμησε την Ένωση Σμυρναί-ων «για την προσφορά τηςστο Έθνος των Ελλήνων».Την τιμητική πλακέτα επέ-δωσε στον αντιπρόεδρο τουσωματείου κ. Φαίδωνα Πα-παθεοδώρου ο υπουργόςΠολιτισμού και Τουρισμούκ. Παύλος Γερουλάνος κατάτη διάρκεια της εκδήλωσηςγια την κοπή της πρωτοχρο-νιάτικης βασιλόπιτας τουΣυλλόγου, που πραγματο-ποιήθηκε τη Κυριακή 29 Ια-νουαρίου 2012 στο κλειστόγυμναστήριο του Απόλλωναστη Ριζούπολη.

Στην ευχαριστήρια προ-σλαλιά του ο αντιπρόεδροςτης Ενώσεως Σμυρναίων κ.Παπαθεοδώρου, αφού ανέ-φερε ότι η Ένωση ιδρύθηκεαπό τους ίδιους ανθρώπουςπου στη Σμύρνη αγωνίζο-νταν και υποστήριζαν τονΑπόλλωνα, θύμισε ότι φέτοςσυμπληρώνονται 90 χρόνιααπό τη Μικρασιατική Κατα-στροφή και τον ξεριζωμό τουΕλληνισμού της Ανατολήςαπό τις εστίες του και τόνισεότι πρέπει να μη ξεχνάμε τηνιστορία μας και να μη επι-τρέπουμε τη διαστρέβλωσήτης. Γι’ αυτό υπογράμμισε εί-ναι ανάγκη να ιδρυθεί έναΜουσείο που θα στεγάσει

την ιστορία και τον πολιτισμότης Σμύρνης και ολόκληρουτου Ελληνισμού της Ανατο-λής, όπως ζητούν η ΈνωσηΣμυρναίων και οι προσφυγι-κοί φορείς εδώ και 50 χρόνια.«Η Ένωση Σμυρναίων έχεικαταθέσει αναλυτική πρότα-ση για το Μουσείο στοΥπουργείο Πολιτισμού, στοΔήμο Αθηναίων και στα συ-ναρμόδια Υπουργεία. Η μηυλοποίησή της πρότασης μέ-χρι σήμερα δεν οφείλεται σεοικονομικούς λόγους, πουείναι μεν πραγματικοί αλλάμπορούν να αντιμετωπι-στούν» είπε ο κ. Παπαθεο-

δώρου και εξέφρασε τοφόβο ότι η μη υλοποίησημπλοκάρεται από εσφαλμέ-νες απόψεις για την ειρηνικήσυνύπαρξη με τους γείτο-νες, που κι εμείς τη θέλουμεαλλά όχι σε βάρος της ιστο-ρίας και του πολιτισμού μας.

Τιμητικές πλακέτες απονε-μήθηκαν ακόμα στον παλαί-μαχο δημοσιογράφο καιιστορικό του Αθλητισμού κ.Πέτρο Λινάρδο, ο οποίος δενπαρέστη λόγω εκτάκτου κω-λύματος, και στο γνωστόΑπολλωνιστή δημοσιογρά-φο, Σμυρνιό από τη μητέρατου, όπως μας αποκάλυψε, κ.

Κώστα Αρβανίτη. Ο Απόλ-λων βράβευσε, επίσης, τουςαθλητές του που, παράλλη-λα με τις αθλητικές επιδόσειςτους, πέτυχαν να εισαχθούνσε ανώτατα εκπαιδευτικάιδρύματα.

Παρέστησαν ως εκπρόσω-πος του Δημάρχου Αθηναί-ων, η πρόεδρος του Οργανι-σμού, Πολιτισμού, Αθλητι-σμού και Νεολαίας κ. Ψαρά-κη, ο αντιπεριφερειάρχης Ατ-τικής κ. Κόκκαλης, εκπρό-σωποι συλλόγων, παλαίμαχοιποδοσφαιριστές του Συλλό-γου και εκατοντάδες αθλη-τές, αθλήτριες και φίλοι τουΑπόλλωνα.

Η εκδήλωση έδωσε την ευ-καιρία να μιλήσουμε με τουςανθρώπους της Διοίκησηςκαι τους Απολλωνιστές, ναδούμε τους νέους αθλητέςκαι να μάθουμε για τη δράσητου Συλλόγου. Χαρήκαμε ιδι-αίτερα που ένας δικός μαςΣύλλογος, ο Απόλλων Σμύρ-νης, αποτελεί φωτεινό πα-ράδειγμα στη σημερινή ζο-φερή αθλητική και γενικότε-ρη ελληνική πραγματικότητα.Γι’ αυτό, με αφορμή τα 90χρόνια από τη ΜικρασιατικήΚαταστροφή, πρέπει να ανα-δείξουμε στη πράξη τους«δεσμούς αίματος» που ενώ-νουν την Ένωση Σμυρναίωνμε το Γυμναστικό ΣύλλογοΑπόλλων Σμύρνης.

Π.

ΚΑΤΑ την διάρκεια της κο-πής της βασιλόπιτας τηςΈνωσης Συλλαίων, πουπραγματοποιήθηκε στις 28Ιανουαρίου στο κτήριο «Κω-στής Παλαμάς» του Πανεπι-στημίου Αθηνών ιδιαίτερηεντύπωση προκάλεσε η ομι-λία της ομότιμης καθηγή-τριας της Λαογραφίας στοίδιο Πανεπιστήμιο κας ΑνναςΓουήλ – Μπαδιεριτάκη, επί-λεκτου μέλους της ΕνώσεωςΣμυρναίων. Η ομιλία αυτήείχε ως θέμα τη νυφική φο-

ρεσιά της Σύλλης του Ικονί-ου, που είναι μια από τιςεντυπωσιακότερες και πλου-σιότερες τοπικές ενδυμασίεςτου ελληνικό χώρου.

Η κα Γουήλ – Μπαδιεριτά-κη συνόδευε το κείμενο τηςομιλίας της με προβολή δια-φανειών και ταυτόχροναανέλυε ένα προς ένα όλα ταστοιχεία της ενδυμασίας αυ-τής, τον τρόπο κατασκευήςκαι ραφής της, την προέ-λευση και την αξία τους, ταέθιμα που συνδέονταν με

αυτήν καθώς και πλήθοςανεκδότων και αναμνήσεωναπό διάφορους πρόσφυγεςτης ελληνικότατης αυτήςκωμόπολης που διακρίθηκεόχι μόνο για το ιδιαίτερο ελ-ληνικό γλωσσικό ιδίωμα τωνκατοίκων της, αλλά και γιατο λαογραφικό της πλούτο.Φορεσιά, πολυτελούς κατα-σκευής, που την έφερε στηνΕλλάδα η οικογένεια τηςκας Πόλας Κοχυλάκη – Πα-πάζογλου.

Ο υπουργόςΠολιτισμούΠαύλοςΓερουλάνοςεπιδίδει στοναντιπρόεδρο τηςΕνώσεωςΣμυρναίων τηντιμητικήπλακέτα τηνοποία τηςαπένειμε ο Γ. Σ.ΑπόλλωνΣμύρνης.

Η νυφιάτικη φορεσιά της Σύλλης

Η δις Άννα Σαράβα, Συλλαία τρίτηςγενιάς, με την αυθεντική νυφιάτικηφορεσιά της Σύλλης που την έφερεστην Ελλάδα η οικογένεια της καςΠόλας Κοχυλάκη – Παπάζογλου.

Page 7: Μικρασιατική Ηχώ_415

MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 7

Από τον αγαπητό και σεβαστό φίλο της Ενώσεως Σμυρναίωναρχιμ. π. Χριστοφόρο Κ. Κολοκυθά, ηγούμενο της Ι. Μονής Με-ταμορφώσεως Καμ. Βούρλων Φθιώτιδος λάβαμε και προδημο-σιεύουμε κατωτέρω ανέκδοτο κείμενο ομιλίας που εκφωνήθη-κε μετά το 1929 από τον μητροπολίτη Κορινθίας ΔαμασκηνόΠαπανδρέου (1922 – 1938), τον μετέπειτα αρχιεπίσκοπο Αθη-

νών (1941 - 1949) και αντιβασιλέα της Ελλάδας (1944 – 1946)για το μαρτύριο του εθνο-ιερομάρτυρος μητροπολίτου Σμύρ-νης Χρυσοστόμου. Το χειρόγραφο του κειμένου αποτελείταιαπό δύο πυκνογραμμένες σελίδες και βρέθηκε στα κατάλοιπατου ιεράρχη που φύλασσε ο συνώνυμος ανεψιός του, μητρο-πολίτης Φθιώτιδος Δαμασκηνός Παπαχρήστου (1960-1996).

Περί του μαρτυρικού τέλους του Χρυσοστόμου ΣμύρνηςΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

ΜΙΑ OΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ

Επτά και πλέον χρόνια επέρασαναπό τας τραγικάς εκείνας ημέρας

του Αυγούστου κατά τας οποίας το γλυ-κύ όνειρον της ελευθέρας Ιωνίας έσβη-νε με την αιφνίδιον πτώσιν εκ της φο-βεράς καταστροφής της ΕλληνικήςΣμύρνης! Διά μιας, ως θεία οργή, συ-νετρίβετο μία δόξα τόσων αγώνων καιθυσιών της Ελληνικής πατρίδος, διά ναταφή με ένα αφάνταστον σπαραγμόντης ψυχής μας, μέσα εις τ’ αγνώρισταβάθη του Αιγαίου. Εκεί, όπου πρώτα, επίτόσα έτη, παντού η χαρά της πραγμα-τοποιουμένης ελπίδος, εκεί τώρα τα πά-ντα σκοτεινά και πένθιμα, μόνο σπα-ραγμοί και δάκρυα, διότι ο Τούρκοςέφθασε μέχρι της αυλής, με ματωμέναχέρια από τη σφαγή έφθασε ως τα βη-μόθυρα της εκκλησίας της Αγίας Φω-τεινής.

Και ο λειτουργός δεσπότης πού είναι;Να φεύγη άραγε και αυτός φοβούμενοςαντεκδικήσεις; Είναι μια σκέψις γενική,μια σκέψις φυσική, αλλά διά τον Μη-τροπολίτην Σμύρνης ξένη! Μένει εκείδιά να βοηθήση τα παιδιά του, μένει εκείδιά να δώση αυτός με τον μαρτυρικόντου θάνατον την υστάτην υπηρεσίανπρος το ιδεώδες της Ορθοδόξου Ελ-ληνικής Πατρίδος.

Όταν ο αρχιεπίσκοπος των Καθολικώνεξώρκιζε να φύγη «είναι παράδοσιςτου Ελληνικού κλήρου αλλά και καθή-κον του ποιμένος να παραμένη με τοποίμνιόν του» απήντησε ο Μητροπολί-της Σμύρνης Χρυσόστομος. Εφιλοδόξεινα γίνη κρίκος της μεγάλης παραδό-σεως του ελληνικού κλήρου, εξαγορά-ζοντας όλας τας αδυναμίας του διά τηςτραγικής χορείας των μαρτύρων ιε-ραρχών. Δεν ήθελεν δι’ εαυτόν τονάξενον μρασμόν του γήρατος.

Με αυτήν την βαθειάν χαραγμένην ψυ-χολογίαν ύψωσε το ηθικόν του ανά-στημα έμπροσθεν του Τούρκου διοικη-τού, τον οποίον, νικητήν αυτόν, απε-γοήτευσε η θέσις του Μητροπολίτου.

Και ως μόνη διέξοδος ήτο η παραπομπήτου εις την κρίσιν του όχλου, ο οποίοςωρύετο έξω του Διοικητηρίου. Και συ-νετελέσθη εκεί εις την αυλήν του Διοι-κητηρίου η Ευαγγελική σκηνή του μαρ-τυρικού θανάτου του ΜητροπολίτουΣμύρνης.

Ραπίζεται, σύρεται διά νυκτός ειςτους δρόμους, υποβάλλεται εις σειράνμαρτυρικών βασάνων, αλλά η υψηλή συ-ναίσθησις του Μητροπολίτου ώπλιζεν

αυτόν με θείαν καρτερίαν, διότι επί-στευεν ότι ετέλει την στιγμήν εκείνην τηντελευταίαν λειτουργίαν, ότε το ιδικόντου αίμα ήτο το υπέρ των πολλών εκ-χυνόμενον!

Και εφ’ όσον τα βασανιστήρια ήσανσκληρότερα και εξηκολούθει το μαρ-τύριον, οι σωματικοί πόνοι εγίνοντοολιγώτεροι, εξέλιπον τέλος οι σπασμοίκαι απλώνεται τώρα ζωηροτέρα η έκ-φρασις της θείας αγαλλιάσεως επί τηςγλυκείας μορφής του μάρτυρος Ιε-ράρχου. Το σώμα νικηθέν ηλευθέρωσεντην ψυχήν νικήτριαν του θανάτου.

Και τώρα ο νεκρός ήκρωτηριασμένος,παραμορφωμένος, άταφος, άκλαυστοςκαι διαμελισμένος εξακολουθεί το ανύ-στακτο κήρυγμά του, συνδέει ως σιδη-ρούς κρίκος αδιασπάστου αλώσεωςτας μεγάλας παραδόσεις του Ελληνικούκλήρου ως ημέρας καταπτώσεως καιπαρακμής, ρίπτει φως ιεράς λαμπάδοςεις το σκότος καταστρεπτικής περιόδουτης ελληνικής ιστορίας, διδάσκει κατάμήκος ατελευτήτου χρόνου, ότι η αν-θρωπίνη ψυχή παλλομένη από ελληνι-κόν ιδεώδες και χριστιανικήν πίστινπροκαλεί και τρέφει τας ωραιοτέρας αυ-τοθυσίας της ζωής.

Η υπέροχος μορφή του ΜητροπολίτουΣμύρνης θα υψούται εις την ψυχήνμας πάντοτε παράπλευρος της ελληνι-κής ιδέας και θα λούεται διαρκώς απότο φως του ωραίου του μαρτυρίου.

Ο μητροπολίτης Κορινθίας Δαμασκηνός.

Η «Μ. Ηχ.» σε μορφή pdfKάντε κλικ στο μενού «Μικρασιατική Ηχώ» στην Ιστοσελίδα

της Ενώσεως Σμυρναίων

www.enosismyrneon.grκαι θα έχετε στη διάθεσή σας την ηλεκτρονική μορφή της εφημερίδας

μας εντελώς δωρεάν.

Page 8: Μικρασιατική Ηχώ_415

8 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

Κατά τη διάρκεια της Μικρα-σιατικής εκστρατείας το

Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικόδεν είχε αντίπαλο και οι θαλάσ-σιες επικοινωνίες στο Αιγαίοδιεξάγονταν ανεμπόδιστες. Ανεξαιρέσει κανείς τη συνοδεία,για κάθε ενδεχόμενο, των με-ταφορών του στρατού, τηναποβατική επιχείρηση στα πα-ράλια της Ανατολικής Θράκηςμέσα στην Προποντίδα, κάποι-ους βομβαρδισμούς στα παρά-λια του Πόντου {στα περίχωρατης Σαμψούντας και της Τρα-πεζούντας} και τέλος την υπο-στήριξη της τελικής εκκένωσηςτων στρατευμάτων, δεν φαίνε-ται να υπήρξε άλλο έργο πουνα διεκπεραιώθηκε από τοΝαυτικό.

Το καλοκαίρι του 1921 η Δι-οίκηση της Στρατιάς ΜικράςΑσίας επρόκειτο να παρακο-λουθήσει εκ του πλησίον τα μα-χόμενα στρατεύματα και επο-μένως θα απομακρυνόταν απότη Ζώνη των Μετόπισθεν. Γιατην κάλυψη του κενού συγκρό-τησε την Ανωτέρα Γενική Στρα-τιωτική Διοίκηση με έδρα τηΣμύρνη, για την εξασφάλισητης τάξεως και ασφαλείας σεολόκληρο το έδαφος της Μι-κράς Ασίας που κατεχόταν απότον Ελληνικό Στρατό. Σ’ αυτήτην Ανωτέρα Γενική Στρατιωτι-κή Διοίκηση υπήχθη, εκτός άλ-λων, και ένα απόσπασμα Πεζο-ναυτών αποτελούμενο από 930ναύτες και 36 αξιωματικούς τοοποίο κατανεμήθηκε στην Κίο,στα Μουδανιά και στην Πρού-σα. Το γεγονός αυτό επιβεβαι-ώνει την αρχική διαπίστωση ότιτο Ναυτικό δεν είχε έργο.

Παράλληλα με την έλλειψηαντιπάλου, τα παράλια της Μι-κράς Ασίας είχαν κατανεμηθείσε συμμαχικές ζώνες που δυ-σκόλευαν ακόμα περισσότεροτην ανάληψη επιχειρήσεων απότο Ελληνικό Ναυτικό. Έτσι ηΠροποντίδα και τα Στενά Δαρ-δανελίων και Βοσπόρου υπά-γονταν στη Βρετανική κατοχή.Τα δυτικά παράλια εκατέρωθεντης Σμύρνης στην Ελλάδα. Τανοτιοδυτικά παράλια της Κα-ρίας και Λυκίας κατέχονταν

από τους Ιταλούς και τα νότιαπαράλια της Κιλικίας από τουςΓάλλους.

Είναι επομένως ευεξήγητοότι οι κατά τεκμήριον πλέονέγκυροι ιστοριογράφοι τουΝαυτικού, όπως ο Φωκάς, οΑλεξανδρής, ο Σακελλαρίου, οΚαββαδίας, ο Πετρόπουλος, οΣίμψας και άλλοι, δεν ασχολή-θηκαν καθόλου με το θέμα τηςΜικρασιατικής εκστρατείας, ήαπλώς έχουν παραθέσει, ειρή-σθω εν παρόδω, κάποιες ελά-χιστες αδιάφορες αναφορές,δεδομένου ότι όπως εξελίχθη-κε η εκστρατεία, το Ναυτικόδεν συμμετείχε και δεν θα ήτανδυνατόν να συμμετάσχει σε πο-λεμικές επιχειρήσεις.

Κι όμως ένα κομμάτι τουΝαυτικού μαχόταν επί 40 μήνεςπάνω στo έδαφος της ΜικράςΑσίας. Συνόδευσε τα μαχόμεναστρατεύματα στην προέλασήτους προς την Άγκυρα και υπο-χώρησε με τάξη, όταν η ροήτου πολέμου το επέβαλε. Ήτανη Ναυτική Αεροπορία. Μια χού-φτα νέων ανδρών με παράτολ-μο θάρρος που μέσα από τιςτάξεις του Ναυτικού αποφάσι-σαν να υπηρετήσουν την πα-τρίδα πετώντας πάνω από ταπέλαγα αντί να ταξιδεύουν μέ-σα σ’ αυτά. Επρόκειτο για κά-ποιους νέους που νιώσανε νω-ρίς την έλξη της ελευθερίαςπου γεννά η αίσθηση της τρί-της διάστασης, του αέρα.

Ήσαν οι απόγονοι του Ίκαρου.Ή πιο ταιριαστά θα’ λεγα οιαπόγονοι του ναύτη Οδυσσέα,που βρήκαν άλλο τρόπο ναπροσεγγίσουν την Ιθάκη τους,πετώντας κι η Ιθάκη γι αυτούςήταν το διάστημα.

Ως αξιωματικός του Ναυτι-κού κάτι ελάχιστα είχα διαβά-σει, αόριστα και ασαφή, πί-στευα δε, όπως και τα περισ-σότερα στελέχη του Ναυτικούάλλωστε, πως η ιστορία της Αε-ροπορίας του Ναυτικού άρχιζεουσιαστικά, τη δεκαετία του’60. Τότε πρωτοείδαμε τα αε-ροσκάφη ναυτικής συνεργα-σίας “ALBATROSS” τους θρυ-λικούς γκούφηδες, όπως μεί-νανε να αποκαλούνται λόγωτης χαρακτηριστικής μαύρηςπρωραίας απόληξης της ατρά-κτου των, και τα ελικόπτερα“ALOUETTE” που έμοιαζαν πε-ρισσότερο με κουνούπια, παράμε κορυδαλλούς, όπως μετα-φράζεται το όνομά τους.

Η αρχική μου μύηση στηνπτυχή αυτή της ιστορίας τουΝαυτικού ξεκίνησε στο Ναυτι-κό Μουσείο της Ελλάδος, σ’αυτή την κιβωτό της ναυτικήςιστορίας του έθνους, που τηναφηγούνται και την αναδεικνύ-ουν τα ιστορικά κειμήλια πουέχουν εκεί συγκεντρωθεί.Μπροστά σε μια ατέλειωτη σει-ρά κιτρινισμένων φωτογρα-φιών των δεκαετιών του 1910,

του ’20 και του ’30 άρχισα νααναρωτιέμαι για τους εικονιζό-μενους νέους με τις παράξενεςπέτσινες στολές, τις αεροπορι-κές κάσκες, τις μπότες, τα πα-ράδοξα σε αρκετές περιπτώ-σεις ναυτικά γαλόνια, τα με-ταλλικά ή τα κεντημένα πουλιάστο στήθος και τις ταινίες τωνπιλίσκων των ναυτών με τηνεπιγραφή “ΝΑΥΤΙΚΟΝ ΑΕΡΟ-ΠΟΡΙΚΟΝ ΣΩΜΑ”.

Αργότερα βρήκα και μια πα-λιά δερμάτινη βαλίτσα που πε-ριείχε διάφορα είδη παρόμοιαμε αυτά των φωτογραφιών, μιαδερμάτινη κάσκα αεροπόρουμε αντίστοιχα γυαλιά, δερμάτι-νο μπουφάν και μακριές δερ-μάτινες μπότες. Μου φάνηκεσαν να άνοιγα ξαφνικά την αυ-λαία μιας έρημης θεατρικήςσκηνής και εκεί μπροστά μουνα άρχισαν να ζουν και να κι-νούνται νέοι μιας άλλης επο-χής. Ένιωσα σαν να τάραξατην ηρεμία της λήθης κάποιωνγενναίων έφηβων του αέρα καιτου διαστήματος, που μέσα απ’τις φιλόξενες τάξεις του Ναυτι-κού, ζήταγαν να κατακτήσουντους αιθέρες και επιδίδοντανμε μανία στην τρέλα της επο-χής, την πτήση και μετέφερανστα εύθραυστα φτερά, από ξύ-λο, αλουμίνιο και πανί, των πε-τομηχανών τους, τα όνειραόλου του ελληνισμού για ολο-κλήρωση της απελευθέρωσηςτων αλύτρωτων μέχρι τότε πα-τρίδων.

Όπως ήταν φυσικό η παρου-σίαση των φωτογραφιών καιτου φυσικού αυτού πλούτουτου Ναυτικού Μουσείου, προϋ-πέθετε τη γνώση του ιστορι-κού, ώστε να διατυπωθεί σεένα κείμενο που να συνοδεύεικαι να επεξηγεί τις φωτογρα-φίες και το πνεύμα της εποχήςπου αυτές απεικόνιζαν.

Όταν άρχισα να διαβάζω καινα συγκεντρώνω πληροφορια-κό υλικό αισθάνθηκα υπερήφα-νος για το Σώμα από το οποίοπροέρχομαι. Μέσα από τηνιστορία που μάθαινα πρόβαλανανάγλυφα τα γνωστά χαρακτη-ριστικά του Ναυτικού: ελευθε-ρία σκέψης, δημοκρατικό φρό-

H Ναυτική Αεροπορία και η δράση τηςστη Μικρασιατική Εκστρατεία

Του ΙΩΑΝΝΗ ΠΑΛΟΥΜΠΗΑντιναυάρχου ε.α

Άνδρες της Ναυτικής Αεροπορίας στο Αφιόν Καραχισάρ κατά τη ΜικρασιατικήΕκστρατεία μπροστά από ένα ένα D.H.9 (Φωτογραφικό Αρχείο ΝαυτικούΜουσείου Ελλάδος).

Page 9: Μικρασιατική Ηχώ_415

MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 9

νημα, αγάπη για την πατρίδα,πρωτοβουλία, επιθετικό πνεύ-μα κι όλα αυτά διεπόμενα απόσυνειδητή καλώς νοούμενηστρατιωτική πειθαρχία και σε-βασμό προς την ιεραρχία.Ήταν αυτά ακριβώς τα χαρα-κτηριστικά που κληροδοτήθη-καν αργότερα στην ΠολεμικήΑεροπορία και αποτέλεσαν τηβάση για το σύστημα αξιώνεπάνω στο οποίο δομήθηκε καιανδρώθηκε ο νέος κλάδος τωνενόπλων δυνάμεων μετά το1930.

Οι φωτογραφίες του Ναυτι-κού Μουσείου με οδήγησαν σ’ένα πεδίο άγνωστο όπου οιηρωισμοί, η αυταπάρνηση, ηπεριφρόνηση για τον θάνατοκατά την εκτέλεση του καθήκο-ντος, αποτελούσαν τρόπο ζω-ής για μια ομάδα νέων ανθρώ-πων που πετούσαν πάνω απότα πελάγη και τα πεδία των μα-χών, υποστηρίζοντας παντοιο-τρόπως τις επιχειρήσεις τουΣτόλου και των μαχομένωνσχηματισμών του Στρατού μας.

Πολλά ήσαν τα ιστορικά στοι-χεία τα οποία με εξέπληξαν καιμε έκαναν υπερήφανο, πιστεύωδε, πως κάνουν υπερήφανο κά-θε στέλεχος των ελληνικώνEνόπλων Δυνάμεων και ιδιαίτε-ρα του Ναυτικού. Παραθέτωμερικά εξ αυτών:

1. Το γεγονός ότι η παγκό-σμια αεροπορική ιστορία έχεικατατάξει την Ελλάδα ως μίααπό τις πρώτες χώρες του κό-σμου που υιοθέτησε την ιδέατου νέου, τότε, αεροπορικούόπλου στις ένοπλες δυνάμειςτης, το Στρατό και το Ναυτικό.

2. Η πρώτη πτήση ναυτικήςσυνεργασίας στον κόσμο έχειεκτελεσθεί επ’ ωφελεία του ελ-ληνικού στόλου κατά τους Βαλ-

κανικούς Πολέμους. Επρόκειτογια την πτήση με ένα υδροπλά-νο τύπου Henry Farman πάνωαπό τα στενά των Δαρδανελίωνκαι το αγκυροβόλιο του Ναγα-ρά, με πιλότο το Λοχαγό τουΜηχανικού Μιχ. Μουτούση καιπαρατηρητή τον κατοπινό αε-ροπορικό θρύλο Σημαιοφόρο,τότε, Αριστείδη Μωραϊτίνη.

3. Η άμεση αντίδραση τηςΝαυτικής Αεροπορίας ευθύςμε την συγκρότηση της κυβέρ-νησης Εθνικής Άμυνας στηΘεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριοτου 1916. Έσπευσε, τότε, ναενταχθεί σύσσωμη στις συμμα-χικές αγγλικές αεροπορικέςδυνάμεις που δρούσαν από τανησιά Λήμνο και Θάσο και νασυμμετάσχει στον Α’ Παγκό-σμιο Πόλεμο, ενώ η επίσημηΕλλάδα των Αθηνών παρέμενεουδέτερη και τα πλοία του ελ-ληνικού στόλου κατάσχοντανκαι χρησιμοποιούνταν σε επι-χειρήσεις με γαλλικά πληρώ-ματα.

4. Η αναγνώριση από τις αγ-γλικές αρχές της συμβολήςπου είχε η ναυτική αεροπορίαστις συμμαχικές επιχειρήσειςτου Μακεδονικού μετώπου καιτων στενών του Βοσπόρου καιοι ιδιαίτερες διακρίσεις πουεπιφυλάχθηκαν για τους ναυ-τικούς αεροπόρους και τοναρχηγό τους, Αριστείδη Μω-ραϊτίνη. Ιδιαίτερα ο τελευταί-ος, αναγνωρισμένος ως ο“ατρόμητος αεροπόρος” τηςανατολικής Μεσογείου, απέ-κτησε φήμη κάτι σαν τον Έλ-ληνα Φον Ριχτχόφεν και ο αδό-κητος και πρόωρος χαμός τουακριβώς στον κολοφώνα τηςδόξας του, λειτούργησε σανμεγεθυντικό και προωθητικότου θρύλου του. Στη συνείδη-

ση του ελληνικού λαού παρέ-μεινε σαν ένας Διγενής των αι-θέρων, έτοιμος πάντα να γυ-ρίσει ιππεύοντας το αεροπλά-νο του να κυνηγήσει τουςεχθρούς της πατρίδας.

5. Ένα Σμήνος της ΝαυτικήςΑεροπορίας ήταν το πρώτοτμήμα των ελληνικών ενόπλωνδυνάμεων που, στις 2 Νοεμβρί-ου του 1918, προσγειωνότανστο αεροδρόμιο του Αγίου Στε-φάνου της Κωνσταντινουπόλε-ως, παρά τη λυσσώδη αντίδρα-ση των Οθωμανών. Ήταν ηαναγνώριση της ηρωικής καιαποτελεσματικής συμμετοχήςτης Ναυτικής Αεροπορίας στιςεπιχειρήσεις του Α’ Παγκοσμί-ου Πολέμου.

6. Ένα Σμήνος της ΝαυτικήςΑεροπορίας ήταν το πρώτοτμήμα των ελληνικών ΕνόπλωνΔυνάμεων που, στις 2 Μαΐου1919, συγχρόνως με την απο-βίβαση της Ι Μεραρχίας Πεζι-κού στη Σμύρνη, προσγειωνό-ταν στο αεροδρόμιο «Παρά-δεισος» έξω απ’ το ελληνικόκοσμοπολίτικο κέντρο της Ανα-τολής, ξεκινώντας την περιπέ-τεια, που στη συνείδηση τωνπερισσότερων Ελλήνων φά-νταζε σαν η έναρξη υλοποίη-σης της “Μεγάλης του ΈθνουςΙδέας”.

7. Επί τρία και πλέον χρόνιαένα κομμάτι του Ναυτικού μα-χόταν στα βάθη της ΜικράςΑσίας διασχίζοντας χιλιάδες χι-λιόμετρα των Μικρασιατικώναιθέρων υποστηρίζοντας τιςεπιχειρήσεις του ελληνικούΣτρατού.

8. Ήταν της Ναυτικής Αερο-πορίας το τελευταίο αεροπλά-νο που, στις 26 Αυγούστου1922, απογειώθηκε από τηνφλεγόμενη Μικρά Ασία παίρνο-

ντας την κατεύθυνση της επι-στροφής και η πτήση του εκεί-νη συμβόλιζε τη διάψευση τωνελπίδων γενεών ελλήνων πουέζησαν με το όραμα της ελεύ-θερης ελληνικής Ιωνίας.

Είναι άγνωστη στις λεπτομέ-ρειές της, αλλά και απίστευτηη ιστορία μιας ομάδας νέων αν-θρώπων του Ναυτικού πουέβλεπαν τον πόλεμο σαν παι-χνίδι, ένα καθημερινό παιχνίδιμε το θάνατο, όχι μόνο απ’ ταεχθρικά πυρά που σε κάθε πτή-ση τους αντιμετώπιζαν, αλλάκαι λόγω της αναξιοπιστίας τωνπετομηχανών, όπως ονόμαζαντα αεροσκάφη με τα οποία πε-τούσαν.

Η αεροπορική δύναμη τουΝαυτικού αριθμούσε περίπου1.000 άτομα και περιλάμβανετους ιπτάμενους και τα στελέ-χη εδάφους που παρείχαν υπο-στήριξη και διοικητική μέριμνα.Μία πλήρης επιχειρησιακή μο-νάδα που ακολούθησε και υπο-στήριξε το Α’ Σώμα του ελληνι-κού Στρατού στην πορεία τουστην Μικρά Ασία μέχρι τοΑφιόν Καραχισάρ και βοήθησεμε όλες της τις δυνάμεις, μεαυταπάρνηση και ηρωισμό, τηνυποχώρηση μέχρι την οριστικήεκκένωση.

Πολεμώντας ακατάπαυσταεπί έξι χρόνια, με ελάχιστα δια-λείμματα, η Ναυτική Αεροπο-ρία αναδείχθηκε σε ένα πεπει-ραμένο μάχιμο τμήμα, σφυρη-λατημένο στη φωτιά του πολέ-μου, με άνδρες που είχαν συ-γκεντρώσει όλες τις ηθικέςαμοιβές μεταλλίων, εξαιρέτωνπράξεων και αριστείων αν-δρείας, απονεμηθείσες επα-νειλημμένως σε πολλές περι-πτώσεις.

Ο ανθυποπλοίαρχος Κ. Σκουφόπουλος, αεροπόρος της Ναυτικής ΑεροπορικήςΥπηρεσίας, στην αγορά της Μαγνησίας το 1920 (Φωτογραφικό Αρχείο ΝαυτικούΜουσείου Ελλάδος).

Άνδρες της Ναυτικής Αεροπορίας στο Αφιόν Καραχισάρ κατά τη ΜικρασιατικήΕκστρατεία μπροστά από ένα D.H.9 (Φωτογραφικό Αρχείο Ναυτικού ΜουσείουΕλλάδος).

Page 10: Μικρασιατική Ηχώ_415

10 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

Ο θαυμασμός του [περ-Πλασί-ντ] για την ιωνική πρωτεύουσατου τέλους του 17ου αιώνα κυ-ριαρχεί στα γραφτά του:

«Η Σμύρνη αναφέρεται ως τοΠαρίσι της Ανατολής. Εδώ συνα-ντάς άτομα από όλα τα κράτη,ομιλούνται όλες οι γλώσσες και τοπιο ενδιαφέρον είναι ότι υπάρ-χουν άτομα που τις καταλαβαί-νουν όλες και κερδίζουν τη ζωήτους κάνοντας τους διερμηνείς».Και σε άλλο σημείο της 23ης επι-στολής προσθέτει: «Αυτή η πόληείναι κτισμένη στους πρόποδεςενός βουνού 7 και εκτείνεται σεμεγάλο μήκος. Τα σπίτια είναιόλα κατασκευασμένα από ξύλοκαι τα ωραιότερα τα κατέχουν οιέμποροι. Γι’ αυτό και βρίσκονταιστην προκυμαία, για να γίνεταιευκολότερη η φόρτωση των εμπο-ρευμάτων τους. Αυτή η συνοικίαονομάζεται Οδός των Γάλλων 8.Οι Τούρκοι κατοικούν ξεχωριστάκαι έτσι ο καθένας ζει ανεξάρτη-τα από τον άλλον. Σπάνια συνα-ντούμε Τούρκους σ’ αυτό το δρό-μο επειδή φοβούνται κάποια εκ-δίκηση από τους Γάλλους εξαι-τίας κάποιας κακομεταχείρισηςκαι γι’ αυτό αν θέλουν να πάνεκάπου, προτιμούν να κάνουν κύ-κλο και να μην περάσουν απ’ αυ-τή την οδό. Όταν εμείς είμαστεαναγκασμένοι να περάσουμε απότη συνοικία τους, πρέπει να συ-μπεριφερόμαστε με τον ίδιο τρό-πο, δηλαδή να τη διασχίσουμε πο-λύ γρήγορα για να αποφύγουμετις πέτρες που κάποιο τουρκό-πουλο θα ρίξει».

Αφού αφηγείται κάποια ενδια-φέροντα περιστατικά εμπορικήςαπάτης ή κλοπών συνεχίζει: « Δύ-σκολο να ανακαλύψεις τους κλέ-φτες…Πολλοί από αυτούς τουςβάρβαρους που δεν είναι άξιοι νακερδίσουν το ψωμί τους, δεν έχουνκαμιά δυσκολία να κλέψουν ό,τιβρουν μπροστά τους. Το χειρότε-ρο είναι πως όταν σε κλέψουν, σεκατηγορούν στο δικαστή, ο οποί-ος δίνει εντολή να σε συλλάβουνκαι με επιφανειακές ανακρίσειςπροσπαθεί να βρει τον κλέφτη. Αντον ανακαλύψουν, τον τιμωρείανάλογα με τη συνήθεια του τό-που, δηλαδή αν ένας Τούρκος κλέ-ψει ή σκοτώσει ένα χριστιανό δενθα δώσουν και μεγάλη σημασία,

εκτός αν έχουν κάποιο οικονομι-κό συμφέρον. Αν τα ίδια εγκλήμα-τα τα διαπράξει ένας Εβραίος ήΈλληνας ή Αρμένης, δεν αφήνουννα περάσει έτσι το γεγονός καιτους τιμωρούν αυστηρά. Οι Τούρ-κοι σ’ αυτό το θέμα είναι οι πιοάδικοι του κόσμου. Αν κάποιοςάνθρωπος δολοφονηθεί σε μια συ-νοικία, απαιτούν ένα μεγάλο χρη-ματικό ποσόν από όλους τους κα-τοίκους εκείνης της περιοχής καιείσαι υποχρεωμένος να τους ικα-νοποιήσεις. Πολλοί δολοφόνοιέχουν την πονηριά, όταν σκοτώ-σουν κάποιον, να μεταφέρουν τοπτώμα μπροστά στην πόρτα κά-ποιου πλούσιου εμπόρου, για νααποσπάσουν από αυτόν ένα μεγά-λο χρηματικό ποσόν. Οι Τούρκοισυμπεριφέρονται με αυτόν τον ίδιοτρόπο σε όλη την αυτοκρατορίατους. Αν θελήσω να σου διηγηθώόλες τις δραματικές ιστορίες πουσυνέβηκαν κατά την εδώ παραμο-νή μου, θα χρειαζόμουν πάρα πο-λύ καιρό και πολύ χαρτί».

Ανεξάντλητα είναι τα ενδιαφέ-ροντα του περ - Πλασίντ. Στιςαφηγήσεις του βρίσκουμε ακόμακαι περιπτώσεις συμφώνου συμ-βίωσης, το οποίο ως γνωστόνμόλις προσφάτως καθιερώθηκεστην Ελλάδα:

«Σπάνια επιτρέπουν σε έναΓάλλο να παντρευτεί μια Ελλη-νίδα. Αν μερικές το παρακάμουνκαι έχουν μπλέξει με κάποιοΓάλλο, τότε η μόνη λύση είναι ογάμος….Όταν ένας Γάλλος, ή κά-ποιος άλλος του οποίου αρέσειμια κοπέλα, πηγαίνει να τη συνα-ντήσει, της προτείνει να συζήσειμαζί της και της υπόσχεται ότιδεν θα της λείπει τίποτε όσο θαείναι μαζί του. Αν αυτή δεχθείγράφουν σε χαρτί τη συναίνεσήτους και ο νέος μετά από αυτόπαρουσιάζεται στον Τούρκο καιτου εκθέτει την υπόθεσή του καιτου ζητά να του χορηγήσει τηγραπτή άδεια που να του επιτρέ-πει να συζεί με την ωραία του γιαόσο καιρό επιθυμεί με αντάλ-λαγμα ένα μεγάλο χρηματικόποσό». Να λοιπόν που στηΣμύρνη του 17ου αιώνα ίσχυε οθεσμός του συμφώνου συμβίω-σης, που ως γνωστόν εισήχθηστην Ελλάδα μόλις το 1998 με τοννόμο 3719. Ίσχυε όμως μόνονέναντι του Οθωμανικού Κράτους.Η Εκκλησία δεν αναγνώριζε

αυτή την κατάσταση και τιμω-ρούσε με αφορισμό τους χριστια-νούς που συμβίωναν με απλόσυμφωνητικό. Αλλά και οι Τούρ-κοι δεν ανέχονταν την άτυπη καιχωρίς την άδειά των αρχών συμ-βίωση: «Όταν οι Τούρκοι γνωρί-σουν κάποια κοπέλα πουσχετίζεται με κάποιον δίχως τηναπαιτούμενη άδεια» συνεχίζει οενδιαφερόμενος για τα πάντακαπουτσίνος, «βάζουν φύλακες,τους συλλαμβάνουν επ’ αυτο-φώρω και τους τιμωρούν με κτυ-πήματα και, αν ο άνδρας θέλει νασώσει τη ζωή του και της κοπέ-λας, πρέπει να δώσει τα χρήματάτου. Όταν τον συλλαμβάνουν, τονβάζουν σε ένα γαϊδούρι με το κε-φάλι να κοιτάζει προς την ουράτου ζώου, τοποθετούν πάνω στοκεφάλι του τη σηκωταριά κά-ποιου ζώου σαν σκούφο και μαν-δύα και με αυτή την περιβολή τονγυρίζουν σε όλους τους δρόμουςτης πόλης. Κατόπιν τον ράβουνκαλά μέσα σ’ ένα δερμάτινο σακίκαι τον ρίχνουν στη θάλασσα».

Ο περ - Πλασίντ δεν ήταν δυ-νατόν να μην στρέψει την προ-σοχή του στους ναούς και τα ιεράσεβάσματα της Σμύρνης: « Στηνπεριήγησή μου είδα το μέροςόπου είχαν θάψει τον Άγιο Πολύ-καρπο 9. Είναι ένας τόπος πολύπαραμελημένος και που σπάνιααφήνουν τους χριστιανούς να τονεπισκεφθούν. Παλαιά υπήρχε έναμικρό παρεκκλήσι, που τώρα σώ-ζονται τα θεμέλιά του και που οιΤούρκοι δεν επιτρέπουν να ανοι-κοδομηθεί και πάλι. Το ίδιο καιγια μια άλλη εκκλησία, του ΑγίουΙωάννη του Βαπτιστή, που είναισχεδόν ακέραιη και που αν τηνεπισκεύαζαν, θα ήταν πολύωραία. Χρησιμεύει σήμερα ωςστάβλος για ζώα, όπου και υπάρ-χουν οι ακαθαρσίες τους. Απόόλες τις παλαιές εκκλησίες δενυπάρχει σήμερα παρά μόνο μιαμικρή, αφιερωμένη στην Αγία Βε-νεράντα 10 και που την κατέχουνοι Έλληνες. Είναι η ενοριακή τουςεκκλησία και τελούν τη Θεία Λει-τουργία καθημερινά. Πίσω απ’αυτή υπάρχει μια πηγή με τόσοκαλό νερό, που λένε εδώ στηΣμύρνη πως, αν πιείς, θέλεις αμέ-σως να επιστρέψεις. Σ’ αυτή τηνεκκλησία υπάρχουν και λείψανααυτής της Αγίας. … Είδα και τοαμφιθέατρο στο οποίο κατά την

Αρχαιότητα έριχναν τους ανθρώ-πους στα θηρία, και όπου ο ΆγιοςΠολύκαρπος μαρτύρησε.. Αυτότο αμφιθέατρο σήμερα είναι ολο-κληρωτικά ερειπωμένο και απ’αυτό οι Τούρκοι μετέφεραν όλεςτις πέτρες για να κτίσουν το Μπε-ζεστένι. Δεν άφησαν παρά όσεςήταν άχρηστες και όσες θα τουςστοίχιζαν ακριβά για να τις μετα-φέρουν. Υπάρχουν ακόμα μερικάκαθίσματα, που χρησιμοποιού-σαν παλαιά οι θεατές 11».

Η ανάγνωση των επιστολώντου πολυγραφότατου καπουτσί-νου μοναχού père - Placide (ή πα-τρός Πλακιδίου, αν προτιμάτε)είναι ένας πραγματικός πακτω-λός από πολύτιμες πληροφορίεςγια τη ζωή στη Σμύρνη, στηνοποία διέμεινε επί 15 περίπουμήνες, από το 1687 μέχρι το 1688.Η ποικιλία των ενδιαφερόντωντου, η οξυδέρκειά του και τοελαφρό και χαρίεν ύφος της αφή-γησής του προσθέτουν σημαντι-κές και άγνωστες λεπτομέρειεςγια τη Σμύρνη του 17ου αιώνα, πο-λύτιμες για την ιστορική δια-δρομή της πρωτεύουσας τηςΙωνίας. Οφείλουμε χάριτες στονπατέρα Μάρκο Φώσκολο και τονπατέρα Αντώνη Φόνσο, οι οποίοιανακάλυψαν, μετέφρασαν, δημο-σίευσαν και σχολίασαν τις τόσοενδιαφέρουσες αυτές επιστολές,που παρέμεναν άγνωστες μέχριτώρα12.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ7. Πρόκειται βέβαια για τον λόφο Πά-

γο.8. Είναι ο γνωστός Φραγκομαχαλάς.

Βλ. Φιλ. Φάλμπου, Ο Φραγκομαχα-λάς της Σμύρνης, Ιστορική μελέτη.Αθήναι 1970.

9. Ο Άγιος Πολύκαρπος (επίσκοποςΣμύρνης, μαθητής του EυαγγελιστήΙωάννη) μαρτύρησε επί της πυράςκατά τους διωγμούς του Δεκίου στηΣμύρνη, της οποίας είναι ο πολιού-χος άγιος.

10. Δηλ. την Αγία Παρασκευή (θυμί-ζουμε ότι η ημέρα Παρασκευή λέ-γεται ιταλικά Venerdi και γαλλικάVendredi).

11. Πρόκειται για το αρχαίο στάδιο τηςΣμύρνης, που βρισκόταν στη νότιαπλαγιά του Πάγου.

12. Βλ. π. Μάρκου Φώσκολου και π.Αντώνη Φόνσου: «Οι περιπέτειεςενός Καπουκίνου στο Αιγαίο του17ου αιώνα». Τηνιακά Ανάλεκτα,τομ. 15ος (σελ. 235-400) και 16ος(σελ 301-400).

Τι είδε ένας καπουτσίνος στη Σμύρνη του 1687Tου ΤΑΚΗ Α. ΣΑΛΚΙΤΖΟΓΛΟΥ

(Συνέχεια από το φύλλο 413)

Page 11: Μικρασιατική Ηχώ_415

MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 11

Απόμειναν στη γη της ΕρυθραίαςΓράφει η ΧΡΥΣΗΙΣ ΣΑΜΙΟΥ-ΛΙΑΝΟΥ

Οδρόμος των καλοκαιρινώνδιακοπών, μας έβγαλε για

μια ακόμη φορά στη Μικρά Ασία.Στην περιοχή της χερσονήσουτης Ερυθραίας, στα βόρεια τουΤσεσμέ, στο καπετανοχώρι τηςΑγίας Παρασκευής, το σημερι-νό Dalyan, εκεί όπου μέχρι τονπρώτο διωγμό, κατοικούσε έναςαμιγώς ελληνικός πληθυσμός5.000 περίπου κατοίκων, ανάμε-σα στους οποίους και οι δικοίμου πρόγονοι από την πλευράτης γιαγιάς Ορθοδοξίας. Διωγ-μένοι από εκεί, άλλοι το 1914 καιάλλοι το 1922, ήρθαν στην Ελλάδα καισκόρπισαν από την Καβάλα και τη Νέα Μη-χανιώνα της Θεσ/νίκης έως την Εύβοια καιτη Σκιάθο.

Σήμερα στο Κιόστε διατηρούνται ελάχι-στα πλέον από τα σπίτια των Ελλήνων καιαυτά σε κατάσταση λίγο πριν την κατάρ-ρευση.

Εκεί που τελειώνει το Γιαλουδάκι, στηνκεντρική πλατεία του χωριού, στέκει στηθέση του το καπετανόσπιτο του Δημη-τρού Δαφνάκη, χτισμένο το 1891, όπωςμαρτυρούσε η κτητορική επιγραφή στηνμαρμάρινη πλάκα, που ήταν επιτοιχισμένηστη δυτική πλευρά του σπιτιού, τουλάχι-στον μέχρι το 2004, που την είδαμε για τε-λευταία φορά.

Στον εσωτερικό δρόμο του χωριού, στονΠατητό, στέκουν ακόμη όρθια, αλλά μάλ-λον όχι για πολύ ακόμη, το διώροφο αρ-χοντικό του Ν. Ζ. Ζαννηδάκη και δίπλατου ένα ακόμη ιδιαίτερα κομψό σπίτι, μεδύο συμμετρικές κόγχες στην πρόσοψηκαι τα αρχικά Α και Ζ στα τοξωτά υπέρθυ-ρα του ισογείου.

Πιο πάνω ένα ακόμη διώροφο ελληνικόσπίτι με φαρδύ εξώστη, είναι το σπίτι τωνπρογόνων ενός γιατρού από την Αθήνα,όπως μας πληροφόρησε η Τουρκάλα, πουέγινε φίλη μας σ’ αυτή τη βόλτα στο χωριό.

Την είσοδο του χωριού, (στο νοτιότεροσημείο του) καθώς έρχεται κάποιος απότον Τσεσμέ, στη γειτονιά του καροτσό-δρομου, που τον έλεγαν και Σιδηρόδρομο,σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση τοσπίτι, που στο υπέρθυρό της κεντρικής ει-σόδου του, έχει την επιγραφή Α. ΤΣΟΥ-ΡΟΥΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 1910 και απέναντι του στέ-κει χωρίς στέγη και παράθυρα ένα ακόμησπίτι, που ίσως είναι του Ασκητή, που φέ-ρει τη χρονολογία 1913.

Περπατώντας στο σύγχρονο οικισμό, μετα πολυτελή εξοχικά των σημερινών Τούρ-κων και τις δυτικού τύπου μαιζονέτες, συ-ναντάμε άχτιστα ανοιχτά οικόπεδα, όπουοι σωροί από πέτρες μαρτυρούν την ύπαρ-ξη κάποιου ελληνικού σπιτιού στη θέση αυ-τή μέχρι πρόσφατα μάλλον.

Το κεντρικό τζαμί του σημερινού Dalyan,είναι η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, η

Παναγιά η Γουρνά, η πολιούχος της ΑγίαςΠαρασκευής. Στην αυλή διατηρείται σχε-δόν ακέραιο, το αρχικό ασπρόμαυρο βο-τσαλωτό δάπεδο της εκκλησίας με τα γε-ωμετρικά μοτίβα.

Στην περιοχή της Αμπέλας, το παρεκ-κλήσι του Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης,στέκει σήμερα φρεσκοβαμμένο και περι-ποιημένο, μια και φρόντισε η δημοτική αρ-χή της περιοχής να το αναστηλώσει, ύστε-ρα από την ολοκληρωτική κατάρρευση τηςδυτικής του πλευράς, το 2004.

ΚΑΤΩ ΠΑΝΑΓΙΑ (CIFTLIK)Στα Νότια του Τσεσμέ και σε απόσταση

περίπου 3 χιλιομέτρων απ’αυτόν, βρισκό-ταν η δεύτερη ανθηρή κωμόπολη της πε-ριοχής, η Κάτω Παναγιά, με επίσης αμιγώςελληνικό πληθυσμό 5.000 περίπου κατοί-κων. Είναι το σημερινό Ciftlik, όπου εντοπί-σαμε λιγοστά απομεινάρια της ελληνικήςπαρουσίας εκεί. Από τα περίπου χίλια σπί-τια του χωριού, ελάχιστα μόνο μπορέσαμενα εντοπίσουμε και αυτά σε κατάστασηερειπιώδη.

Απ’ αυτά άλλα ήταν διώροφα και με μα-γαζιά στο ισόγειο τους και άλλα μονώροφα,άλλα έφεραν αετωματικές επιστέψεις πάνωαπό τις θύρες και άλλα επιγραφές με χρο-νολογίες ή με τα αρχικά των κτητόρων τους.Οι Κάτωπαναγιούσοι σε αντίθεση με τουςΑγιοπαρασκευούσους δε συνήθιζαν να γρά-φουν ολόκληρο το όνομα του ιδιοκτήτη πά-νω από την εξώθυρα του σπιτιού τους.

Πάνω στο δρόμο ένα μικρό λιθόκτιστοκτίσμα ερειπωμένο σχεδόν σήμερα, με θο-λωτή στέγη και δύο τοξωτές κατασκευέςνα εφάπτονται στη μια μακριά του πλευρά,φαίνεται ότι ήταν μια δίδυμη κρήνη με τηδεξαμενή της.

Μια ακόμη αντίστοιχη κρήνη, που απ’ ότιφαίνεται χρησιμοποιόταν μέχρι πρόσφατα,της οποίας η πρόσοψη διαμορφώνεται απόδύο πεσσίσκους με επίκρανα, αποτελεί επί-σης ένα σύνολο με τη δεξαμενή της.

Αυτό όμως, που είναι ιδιαίτερα συγκινη-τικό και απ’ όσο γνωρίζω τουλάχιστον,άγνωστο μέχρι τώρα στον πολύ κόσμο, εί-ναι η ύπαρξη και η διατήρηση του ελληνι-κού νεκροταφείου της Κάτω Παναγιάς,

στα βόρεια του σημερινού οικι-σμού.

Μία περιφραγμένη έκταση πε-ρίπου 2.500 τετρ. μέτρων (δια-στάσεων: 50μ. x 47,65μ.) μεέναν λιθόχτιστο περίβολο, οοποίος φέρει ανά ένα μέτρο πε-ρίπου μικρά τετράγωνα ανοίγ-ματα, σώζει άθικτο το περί-γραμμα και το σχήμα του χρι-στιανικού νεκροταφείου. Βέβαιαόσο κι αν ψάξαμε δε βρήκαμεκανένα ίχνος από τους τάφουςτου. Ένας φοίνικας, που σημα-τοδοτεί το κέντρο του νεκροτα-

φείου και μερικές βατομουριές είναι ό,τιυπάρχει πια μέσα στον περιφραγμένο χώ-ρο νεκροταφείου.

Όμως το πλέον εντυπωσιακό και συγ-χρόνως απρόσμενο εύρημα ήταν το Οστε-οφυλάκιο του χωριού, που σώζεται σε αρ-κετά καλή κατάσταση στην ΒΔ γωνία τουνεκροταφείου.

Είναι ένα ορθογώνιο, μονόχωρο κτίσμα,διαστάσεων. 6 Χ 5 μ. ιδιαίτερα προσεγμέ-νης κατασκευής, με ορθογώνιες καλοπε-λεκημένες λιθοπλίνθους από κιτρινωπόντόπιο πέτρωμα, στις γωνίες και στην πρό-σοψη, ενώ το υπόλοιπο (οι υπόλοιπες επι-φάνειες) ήταν χτισμένο από μικρούς ακα-τέργαστους λίθους.

Οι στενές πλευρές του κτίσματος, στοάνω τμήμα τους, κατέληγαν τριγωνικά σεείδος αετώματος.

Η κεντρική είσοδος, που βρισκόταν στηνότια μακριά πλευρά του κτηρίου, διαμορ-φωνόταν από το κατώφλι, το υπέρθυρο καιδυο μονολιθικές παραστάδες, που έφερανεπίκρανα.

Το κέντρο του υπέρθυρου, δηλαδή τουλίθινου δοκαριού πάνω από την πόρτα, δια-κοσμούσε μια ανάγλυφη νεκροκεφαλή μεδυο οστά χιαστί. Εκατέρωθεν αυτών καιμέσα σε πλαίσιο, υπήρχαν δύο επιγραφές.Πάνω απ’ αυτό μια ακόμη λίθινη δοκόςέφερε κυμάτιο και οδόντες. Οι επιγραφέςόσο μπορέσαμε να διαβάσουμε είναι οιεξής:Α.................. ΕΦΡΩΚΑΛΙΑΕΠΙΤΡΟΠΕΥΟΝΤΟΣ ΓΚΑΚΟΓΙΑΝΑΚΗΓ ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΑΚΗ ΤΩ ΣΩΤΗΡΙΩ ΕΤΕΙ..........ΠΑΡΑΤΖΗ 1897

Στο κέντρο της θολωτής - καμαροειδούςοροφής ένα οκταγωνικό άνοιγμα το οποίοπλαισιώνεται από ορθογώνιες λιθοπλίν-θους.

Εσωτερικά και στις τέσσερις πλευρές τουκτηρίου υπήρχαν λίθινα ράφια - loculi (56συνολικά) για την τοποθέτηση των κιβωτίωνφύλαξης των οστών - οστεοθήκες ή λειψα-νοθήκες, ενώ το δάπεδο του κτηρίου ήτανδιαμορφωμένο έτσι ώστε να δημιουργείταικάτω απ’ αυτό ένας κενός χώρος, ο οποίοςθα λειτουργούσε ως χωνευτήρι.

(Συνεχίζεται)

Page 12: Μικρασιατική Ηχώ_415

12 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

Το Σάββατο 28 Ιανουαρί-ου στις 6:30 το απόγευ-

μα, ξεκίνησε ένα νοσταλγικόταξίδι στις αλησμόνητες πα-τρίδες των παραλίων της Μ.Ασίας, της Κωνσταντινούπο-λης, του Πόντου, της Καπ-παδοκίας και της ΑνατολικήςΡωμυλίας. Τόπος αφετηρίαςτου ταξιδιού υπήρξε η αί-θουσα του «Μεταξουργείου»στη Νέα Ιωνία Μαγνησίαςκαι οδηγοί οι αξιόλογοι φι-λόλογοι Μαίρη Καρουκανί-δου και Θοδωρής Κοντάραςμε συνοδηγό τη Γεωργία Κα-ρακατσοπούλου – Χαϊδούληστην ανάγνωση αποσπασμά-των κειμένων. Πηγή έμπνευ-σης η καταξιωμένη φιλόλο-γος - συγγραφέας του βιβλί-ου «Η παράδοση στο επάγ-γελμα – Από τον παππούστον εγγονό» Βασιλεία Για-σιράνη – Κυρίτση, που μετην συγγραφή του, υλοποίη-σε την ιδέα της έκδοσηςενός νέου βιβλίου από τονΠολιτιστικό Σύλλογο Μικρα-σιατών «Το Εγγλεζονήσι».Από τα μελίρρυτα χείλη τωνομιλητών, δόθηκαν στοιχείατου βιβλίου, τα οποία ενι-σχύθηκαν με την προβολήανάλογου φωτογραφικούυλικού από την συγγραφέα,

εμπλουτίζοντας έτσι, εξαιρε-τικά, το οδοιπορικό των πα-λιών όσο και των νεότερωνστην πολυκύμαντη ιστορίακαι τον πολιτισμό των πατρί-δων μας.

Η πολυτάλαντη και χαρι-σματική πένα της συγγρα-φέως, προσωπικά με παρέ-συρε σε έναν περίπατο στηνιστορία και το χρόνο, μουπροσέφερε μια ιδιαίτερηεξοικείωση με το παρελθόν,καταγράφοντας πολλά γνω-στά ονόματα και προσωπι-κότητες, που δραστηριοποι-ούνται σήμερα στον χώροτου εμπορίου και των ελεύ-θερων επαγγελμάτων τουτόπου μας και που παρέλα-βαν την επαγγελματική σκυ-τάλη από τους παππούδεςτους. Γλυκάθηκα ιδιαίτεραμε την ανθρώπινη διάστασητης επαγγελματικής ιστο-ρίας του τόπου μας, διδά-

χθηκα από την αξιοσύνη τωνκατοίκων του και την κοινω-νική οικονομική πορεία τηςπεριοχής μας. Η συγγραφέ-ας βασιζόμενη σε προσωπι-κές αλλά και οικογενειακέςμαρτυρίες ανθρώπων (τηςπόλης μας) συγκέντρωσεστοιχεία για τα επαγγέλματατων προσφύγων. Παράλλη-λα έδωσε τη δυνατότηταστο φιλοακούον κοινό τηςεκδήλωσης να γνωρίσειτους πρόσφυγες ως ανθρώ-πους εκφραστές της οικονο-μικής και κοινωνικής ζωήςάλλων εποχών, πολλαπλάδύσκολων. Με πολλή συγκί-νηση προσεγγίστηκαν απότη συγγραφέα οι αναφορέςτων οικογενειών, που ήρθαναπό το Εγγλεζονήσι, ταΒουρλά, τη Σμύρνη κ.τ.λ., οιοποίες διαμόρφωσαν καιδιαμορφώνουν μέσα από ταεπαγγέλματά τους το κοινω-

νικό, οικονομικό και πολιτικό«γίγνεσθαι» της περιοχήςμας. «Από τον παππού στονεγγονό», τα παραδοσιακάεπαγγέλματα εξακολουθούνστις μέρες μας, να καλλιερ-γούν και να αναπτύσσουντην εμπιστοσύνη στον συ-νάνθρωπο που αποτελεί τομεγαλύτερο κέρδος τηςπροσφυγούπολής μας, ανα-δεικνύοντας τις έννοιες τηςαγάπης, του σεβασμού, τηςαξίας του «συνεταιρίζεσθαι»,του «συνυπάρχειν» και του«συμμετέχειν» στη ζωή τωνανθρώπων της.

Ταξιδεύοντας στον κόσμοτου βιβλίου «Από τον παπ-πού στον εγγονό», φωτίστη-καν οι μνήμες μας για τουςπρόσφυγες, που φτωχοί,παραδαρμένοι και τυραννι-σμένοι ήρθαν σε τούτο τοντόπο και τον ημέρεψαν, τονομόρφηναν και τον ανέδει-ξαν με την εργατικότητα καιτην αξιοσύνη τους σε τόποευλογημένο, αξιοποιώνταςτην πολιτιστική τους κληρο-νομιά και κρατώντας άσβε-στη την φιλοδοξία τους ναυπάρξουν και στο μέλλον καιαπό άλλους πιο επαΐοντεςστοιχεία που συνθέτουν τηνπλούσια παράδοσή μας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τοβιβλίο έτυχε άρτιας κι επιμε-λημένης έκδοσης από τις εκ-δόσεις «Λογοθέτη», που συ-νέβαλαν με τη φροντίδατους στη σύνθεση μιας κι-βωτού ιστορικής παρακατα-θήκης.

Δέσποινα ΜόσχουΦιλόλογος

Αναμνηστική φωτογραφία όλων των παραγόντων της εκδήλωσης τωνΕγγεζονησίων. Διακρίνονται από αριστερά. Γ. Καρακατσοπούλου, η συγγραφέαςΒ. Γιασιράνη, Μ. Καρουκανίδου, ο ομιλητής Θ. Κοντάρας και η πρόεδρος τουσυλλόγου Ο. Σταματιάδου.

Η νέα έκδοσητου ΣυλλόγουΕγγλεζονησίωνΝ. Ιωνίας Βόλου

«Από τον παππού στον εγγονό»

Έκθεση με χαρακτικά της Μ. Ασίας στην Κύπρο

Πραγματοποιήθηκαν μεμεγάλη επιτυχία το βρά-

δυ της Τετάρτης 25 Ιανουα-ρίου, στο Μέγαρο της Εται-ρείας Κυπριακών Σπουδών,στην Παλαιά Αρχιεπισκοπή,τα εγκαίνια της έκθεσηςΧαρτών και Χαρακτικών απότη Συλλογή του ΓεωργίουΛεβέντη, τα οποία τέλεσαν ηΠρόεδρος του Συνδέσμου

Μικρασιατών Κύπρου, κ. Μό-να Θεοδούλου και ο Βου-λευτής του Κινήματος τωνΟικολόγων, κ. Γιώργος Περ-δίκης.

Η εκδήλωση συνδιοργανώ-θηκε από την Εταιρεία Κυ-πριακών Σπουδών και τοΣύνδεσμο Μικρασιατών Κύ-πρου με τη συμπλήρωση 90χρόνων από την Μικρασιατι-

κή Καταστροφή και τηνέλευση πολλών Μικρασια-τών προσφύγων και στηνΚύπρο. Στην έκθεση παρου-σιάζονται χαρακτικά από τηνκαθημερινή ζωή της Μικρα-σίας, χάρτες και απόψεις Μι-κρασιατικών πόλεων και χω-ριών.

Στην τελετή των εγκαινίωνκαλωσόρισε τους προσκε-

κλημένους ο Πρόεδρος τηςΕταιρείας Κυπριακών Σπου-δών, δρ Χαράλαμπος Γ. Χο-τζάκογλου, ο οποίος μίλησεγια τη σημασία καλλιέργειαςτης Μικρασιατικής Μνήμηςστις νέες γενεές, για τηνανάγκη συνειδητοποίησηςκαι συνέχισης της βαριάςκληρονομιάς, που φέρουμεως φορείς του Μικρασιατι-

Page 13: Μικρασιατική Ηχώ_415

Τη Δευτέρα, 13 Φεβρουαρίου 2012, το βράδυ στις αίθου-σες του Πνευματικού Κέντρου της Ενώσεως Σπάρτης Μ.

Ασίας, το σωματείο των Σπαρταλήδων σε συνεργασία με τοΣύλλογο Σμυρναίων Ν. Ιωνίας οργάνωσαν ειδική εκδήλωσηγια 90 χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής με την πα-ρουσίαση 250 καρτ- ποστάλ από τη Σμύρνη των Ελλήνων απότη συλλογή του γεν. γραμματέα της Ένωσης Σπάρτης κ.Λουκά Χριστοδούλου.

Το υλικό αυτό προβλήθηκε με τον ανάλογο σχολιασμό απότο συλλέκτη, ο οποίος παράλληλα με την εναλλαγή των εικό-νων παρουσίαζε και στοιχεία της ζωής και της ανθρωπογεω-γραφίας της Σμύρνης. Το σχετικό ιστορικό ενημερωτικόυλικό., που τεκμηρίωνε απόλυτα πως η κοσμοπολίτισσαΣμύρνη ήταν μια πόλη καθαρά ελληνική. Δεν είναι τυχαίο,άλλωστε, ότι οι Τούρκοι την ονόμαζαν «Γκιαούρ Ιζμίρ», ανα-γνωρίζοντας έστω και άθελά τους την ελληνικότητα τηςπόλης.

Στην οργάνωση του υλικού του κ. Χριστοδούλου αποφασι-στική ήταν η συνδρομή του κ. Μάκη Λυκούδη, ενώ κατά τηνπολυήμερη επιτόπια έρευνά του στη Σμύρνη είχε βοηθήσει οβαθυγνώστης της Τουρκικής γλώσσας κ. Σάββας Καλαμάρης.

Η εκδήλωση άρχισε με σύντομη προσφώνηση του Προέ-δρου της Ενώσεως Σπάρτης Μ. Ασίας κ. Χάρη Σαπουντζάκη,ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε:

«….Σήμερα 90 χρόνια μετά τη μεγαλύτερη Καταστροφή πουυπέστη ο Ελληνισμός, ύστερα από την άλωση της Πόλης, τηΜικρασιατική καταστροφή, με την απώλεια εκατοντάδων χι-λιάδων ανθρώπων, τον ξεριζωμό και την προσφυγιά ενάμισηεκατομμυρίου Μικρασιατών από τις προγονικές εστίες, εί-μαστε μπροστά σε μια νέα μεγάλη τραγωδία, που μπορεί ναέχει τυπικά μόνο οικονομικό περιεχόμενο, αλλά ποιος δενπαραδέχεται πια ότι ο Ελληνισμός, ως οντότητα, ως ιδέα, ωςαξιακό και πολιτισμικό μέγεθος δεν έχει φτάσει στο χείλος

του γκρεμού, στην πλήρη εξόντωσή του, ως επακόλουθο τωνδικών μας λαθών αλλά και των εκ των πραγμάτων πλέον θε-ωρουμένων ως ανθελληνικών δράσεων των λεγομένων «εταί-ρων» μας; Αυτά μήπως δεν οδήγησαν στην Καταστροφή του1922. Πότε θα διδαχθούμε από την Ιστορία μας;

Ακολούθως απηύθυναν χαιρετισμό κατά σειρά ο πρόεδροςτου Συλλόγου Σμυρναίων Ν. Ιωνίας κ. Άγγελος Μελεμενής,ο γεν. γραμματέας της Ενώσεως Σμυρναίων κ. Νίκος Βικέ-τος και ο δήμαρχος Νέας Ιωνίας κ. Ηρακλής Γκότσης.

Μετά το τέλος της παρουσίασης των καρτ-ποστάλ πραγμα-τοποιήθηκε ξενάγηση στην έκθεση με όλο το υλικό. Να ση-μειωθεί ότι πέραν των χαρτών και των καρτ ποστάλ υπήρχανακόμη 150 βιβλία και λευκώματα, που αναφέρονται στηΣμύρνη, από τη συλλογή και αυτά του Λουκά Χριστοδούλου.

Εκτός του Δημάρχου παρέστησαν ο πρόεδρος του Δημοτι-κού Συμβουλίου κ. Πέτρος Μπουρδούκος, δημοτικοί σύμ-βουλοι, εκπρόσωποι τοπικών συλλόγων και μικρασιατικώνοργανώσεων.

MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 13

κού πολιτισμού, αφού, όσοθα δηλώνουμε το «παρών»μας, η Μικρασία θα είναι ζω-ντανή.

Στο χαιρετισμό της η Πρό-εδρος του Συνδέσμου Μι-κρασιατών Κύπρου, κ. ΜόναΘεοδούλου αναφέρθηκεστο πλούσιο έργο του νεο-συσταθέντος Συνδέσμου,εξήγγειλε τη διοργάνωσηεπιστημονικού συμποσίουεντός του 2012 με θέμα «Μι-κρασία και Κύπρος» και έκ-

θεσης Μικρασιατικών Κειμη-λίων από την Κύπρο. Αφούπαρουσίασε το συλλέκτη, κ.Γεώργιο Λεβέντη και το έρ-γο του, ο Σύνδεσμος Μικρα-σιατών τίμησε με αναμνηστι-κό μετάλλιο και ανακήρυξεως επίτιμο μέλος του συνδέ-σμου το βουλευτή του Κινή-ματος των Οικολόγων, κ.Γιώργο Περδίκη, ο οποίοςσυνέβαλε ουσιαστικά στηνκοινοβουλευτική καθιέρωσητης 14ης Σεπτεμβρίου για

την Κύπρο, ως επίσημηςημέρας Μικρασιατικής Μνή-μης και αποστολής σχετικήςεγκυκλίου του ΥπουργείουΠαιδείας στα σχολεία τηςΚύπρου.

Πλήθος κόσμου παρευρέ-θηκε στην εκδήλωση, μετα-ξύ των οποίων ο Πρέσβυςτης Σερβίας, κ. Savo Djuri-ca, ο Πρόξενος της Πρε-σβείας της Ελλάδος στηνΚύπρο, κ. Β. Βλυώρας, η εκ-πρόσωπος του Γραφείου Τύ-

που της Ελληνικής Πρεσβεί-ας, Αικατ. Λάμπρου, ο Δή-μαρχος Λευκωσίας κ. Κων.Γιωρκάτζης, μέλη διπλωμα-τικών αποστολών ξένων χω-ρών, η Πρόεδρος της Εθνι-κής Εταιρείας Ελλήνων Λο-γοτεχνών, κ. Ανδρ. Ηλιοφώ-του, η Γραμματεύς του ΠΕΝΚύπρου, κ. Νίκη Μαραγκού,ο εκπρόσωπος των ΑΧΕΠΑΚύπρου. Η έκθεση παρέμει-νε ανοικτή για το κοινό έωςτο Σάββατο 28 Ιανουαρίου.

Η Σμύρνη των Ελλήνων μέσα από τις καρτ- ποστάλτου συλλέκτη Λουκά Χριστοδούλου

Ο συλλέκτης Λουκάς Χριστοδούλου (αριστερά) με το Μάκη Λυκούδη.

Page 14: Μικρασιατική Ηχώ_415

Όσο αλλάζουν σκυτάλη οιγενιές, τόσο ξεθωριάζει ημνήμη των «αλησμόνητωνπατρίδων».

«Κακά τα ψέματα» αλλά τιμπορεί να σημαίνει για τις κό-ρες μου, πόσο μάλλον για ταεγγόνια μου, η συγκίνηση πουαισθάνομαι όταν αναβιώνωμνήμες παιδικής ηλικίας, γε-μάτες από ήθη και έθιμα, πουμε θρησκευτική ευλάβεια συ-ντηρούσαν ο παππούς και ηγιαγιά.

Το μόνο που αντέχει στηφθορά του χρόνου και κληρο-δοτείται σ’ αυτές τις γενιές,είναι το πείσμα για προκοπήκαι η περιφρόνηση των συνε-πειών μιας συμφοράς, αρετές,που χαρακτηρίζουν έντονα,τη Μικρασιάτικη ρίζα.

Πολλά έχουν ξεχαστεί, αλ-λά ποτέ δεν γερνά το αξίωματων μαρτυρικών προγόνων«Επτά φορές να πέσεις οκτώνα σηκωθείς…».

Κοντά στα προβλήματατης εποχής όλα αυτά και αςείναι αγιασμένες οι ψυχέςπου μας γαλούχησαν με τομέτρο της επάρκειας αγαθώνκαι την ανάγκη να λες «Δόξατω Θεω», όταν υπάρχει καθη-μερινό στο τραπέζι. Αλλιώςποιος ξέρει πως θα αντιμετω-πίζαμε περικοπές μισθών καισυντάξεων, αλλά και τονεφιάλτη ενός αβέβαιου μέλ-λοντος για τα παιδιά μας.

Κοντά στο πνεύμα των ημε-ρών που ζούμε, και το βι-

βλίο του μεγάλου περιούσιουτης Γνώσης, του φιλολόγουΓιώργου Φρυγανάκη με τίτλο

«Η Ρεθεμνιώτικη πένα και οιπρόσφυγες της Μικρασιατι-κής καταστροφής», που λάβα-με πρόσφατα.

Ομολογουμένη κατ’ επανά-ληψη η βαθιά εκτίμηση, πουμας εμπνέει ο φωτισμένος αυ-τός ΔΑΣΚΑΛΟΣ κι ο βασικόςλόγος που την συντηρεί είναιπάνω απ’ όλα η σεμνότητα πουδιακρίνει το συμπολίτη λόγιομε τις τόσες εντυπωσιακές πα-ρουσίες και στα ΚΡΗΤΙΚΑΓΡΑΜΜΑΤΑ αλλά και στοπολιτιστικό γίγνεσθαι. Πώς ναλησμονήσουμε, αλήθεια, τιςπροσπάθειες να συντονίσειτους συναδέλφους του σε κοι-νό βήμα έκφρασης με περιο-δικές εκδόσεις, αλλά και τηνκαλλιέργεια της αγάπης γιατον τόπο στους μαθητές του μεσυλλογικές εργασίες, όπως ηανθολογία ποίησης με θέμα τοΡΕΘΥΜΝΟ.

Ο Γιώργος Φρυγανάκης,πειθόμενος τοις ρήμασι προ-γόνων και κυρίως του αξέχα-στου πατέρα του Δημήτρη,πρωταθλητή του στίβου αλλάκαι της ζωής, έδωσε μεγάλο

βάρος στη διατήρηση της μνή-μης των αλησμόνητων πατρί-δων. Με βιβλία αλλά και ανα-ρίθμητα άρθρα είτε στον τοπι-κό τύπο, είτε στην ΑΓΟΝΗΓΡΑΜΜΗ, που επιμένω ναθεωρώ ΚΙΒΩΤΟ της Μικρα-σιατικής μνήμης, συνδαυλίζειτη φωτιά στο παραγώνι τουλογισμού, για να μη σβήσει ηφλόγα της παράδοσης που άν-θισε σε ευλογημένα χώματα.Αυτά που αναζητάμε με τόσηλαχτάρα στα σήριαλ, που κα-τακλύζουν πλέον τη μικρήοθόνη με τα νούμερα τηλεθέ-ασης να δίνουν την εντύπωση,ότι μας έπιασε ξαφνικά…καημός για την τούρκικηκουλτούρα.

Γωνιές που υμνούσε η αφή-γηση των προγόνων αναζητάτο βλέμμα, ανάμεσα στα σα-χλά δρώμενα του σεναρίου,όσο κι αν πονά η αναζήτησηαυτή. Φυσικές καλλονές πουκάποτε ευώδιαζαν μύρο ελλη-νισμού που άντεξε πεισματικάστους αιώνες και τώρα δενμας ανήκουν…

Εικόνες που δικαιώνουν τησυναισθηματική φόρτιση τωνανθρώπων μας, όταν τις πρό-βαλλαν σε ατέλειωτες συζητή-σεις και αφηγήσεις μεμονω-μένων περιστατικών, πουέκλειναν μέσα τους Πόλη καιΣμύρνη, Αϊδίνι και Αϊβαλί,Φώκαιες και Βουρλά, Άδανακαι Κορδελιό.

Στο νέο του βιβλίο ο Γιώρ-γος Φρυγανάκης έχει συλλέ-ξει δημοσιεύματα δικά του καιάλλων συμπολιτών, που ανα-φέρονται στην προσφυγιά τουΡεθύμνου και μας τα προσφέ-

ρει, δώρημα ελπίδας, στην πιοκρίσιμη για τη χώρα μας, επο-χή.

Πόσο αλήθεια διαφέρειαπό τη δική μας, η εποχή πουζωντανεύουν οι σελίδες τουβιβλίου; Οι συνθήκες μόνοφαίνονται αλλιώτικες, αλλά τοκόστος σε όνειρα και ιδανικάείναι επίσης τεράστιο. Ο απο-λογισμός των θυμάτων που τό-τε ήταν σε λίστες θανάτου,βίας και ποταμών αίματος, εκ-φράζεται σήμερα, με ποσοστάαυτοκτονιών και ψυχικά πα-σχόντων.

Και τότε υπήρχαν άνθρω-ποι που από έμφυτη αξιοπρέ-πεια προτιμούσαν να πεθά-νουν, παρά να απλώσουν χεί-ρα επαιτείας. Και σήμεραέχουμε συμπολίτες που βρέ-θηκαν ξαφνικά στο χείλος τηςκαταστροφής, ενώ κατείχανσημαντικές θέσεις στην οικο-νομική ζωή του τόπου και δενξέρουν πώς να επιβιώσουν.

Και τότε τα παιδιά πήγαι-ναν σχολείο με έντονα τα ση-μάδια της στέρησης. Και σή-μερα αρχίζουν να παρουσιά-ζονται τα ίδια κοινωνικά φαι-νόμενα αλλού λιγότερο, αλλούπερισσότερο.

Και τότε η μάνα προσπα-θούσε να γεμίσει τα πιάτα μεπροσευχές και σήμερα είναιπολλές εκείνες που αναγκά-ζονται να δίνουν τα παιδιάτους σε ίδρυμα γιατί αδυνα-τούν να τα θρέψουν.

Κι όμως εκείνη η μεγάλητραγωδία του Ελληνισμούαντιμετωπίστηκε δυναμικά, μετους αγώνες επίγειων αγγέ-λων προς δόξαν της αλληλεγ-γύης, της εθελοντικής προ-σφοράς, της ανθρωπιάς.

Αυτά τα λαμπρά παραδείγ-ματα στις σελίδες του ανεκτί-μητου βιβλίου, που διαβάζεταιάπληστα, πέρα από τη λογοτε-χνική του αξία, στέλνουν πα-ντού κι ένα μεγάλο μήνυμα.Διαμηνύουν περίτρανα ότι κα-μιά κρίση δεν αντέχει, για πο-

14 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

BIBΛΙΟγραφικά

Η Ρεθεμνιώτικη πένα και οι πρόσφυγεςτης Μικρασιατικής Καταστροφής

Της ΕΥΑΣ ΛΑΔΙΑ

Page 15: Μικρασιατική Ηχώ_415

Πριν από λίγο καιρό είδε τοφως της δημοσιότητας το νέο βι-βλίο -δεύτερο στη σειρά- τηςΣτέλλας Μιχάλα από τις εκδό-σεις «Όμορφος κόσμος». Πρό-κειται για μια καλαίσθητη συλ-λογή διηγημάτων με το γενικότίτλο «Σαν Μανές».

Ο τίτλος εύκολα μπορεί ναδιαβαστεί με παρατονισμό και«Σαν Μάνες». Δεν πρόκειταιόμως για σοβαρό λάθος, γιατίόλα τα διηγήματα λειτουργούν…σαν μάνες που γαλουχούν το νουκαι την ψυχή του αναγνώστη.

Θα λέγαμε, μάλιστα, ότι μέσαστο σύγχρονο κόσμο των υλικο-τεχνικών αξιών και της αριθμο-λαγνείας, το βιβλίο της ΣτέλλαςΜιχάλα αποτελεί όαση πουπροσφέρεται για την επώασηανώτερων σκέψεων και αισθη-μάτων.

Ναι, η Σ.Μ. δεν είναι η συγ-γραφέας που θα τραβήξει τοναναγνώστη με εξωκειμενικά«ατού».Το βιβλίο της κατακτάτον αναγνώστη μέσα από τηνανάγνωση και όχι πριν από αυ-τήν. Γι’ αυτό δημιουργεί μια βα-θύτερη σχέση, σχέση ψυχής καιόχι επιδερμική.

Η Σ.Μ. ανήκει στους ανθρώ-πους της καθημερινότητάς μας,που ζουν ανάμεσά μας, πουόμως μετουσιώνουν μέσα απότην τέχνη τους τα βιώματα, τιςανησυχίες, τις αντιστάσεις τουςκαι «ξεφεύγουν» (με την καλήέννοια), βοηθώντας μας να «ξε-φύγουμε» κι εμείς ως συνταξι-διώτες τους.

Μέσα στο βιβλίο της Σ.Μ. συ-ντροφιάστηκαν «αδελφά» διη-γήματα, που κατά καιρούς δημο-σιεύτηκαν σε τοπικές εφημερί-δες και που αποτυπώνουν τησύγχρονη κοινωνική πραγματι-κότητα και όχι μόνο.

Το μικρασιάτικο διήγημα«Σαν Μανές», που προτάσσεταικαι επεκτείνει τον τίτλο του -όχιτυχαία- σ’ ολόκληρη τη συλλογή,μέσα από τη μυθοπλαστική επε-ξεργασία των γεγονότων αποτυ-πώνει τη διαλογική σχέση πα-ρελθόντος και παρόντος, τουτραύματος της μικρασιατικήςτραγωδίας και της μνήμης, που ομακρόσυρτος «μανές» τα συνδέ-ει σαν ομφάλιος λώρος.

Στα άλλα διηγήματα της συλ-λογής, ο έρωτας, ως ευτυχισμέ-νο βίωμα ή τραγική απώλεια, ηπαθολογική αγάπη ως πηγήεγκλήματος, η ανάλωση της ζωήςσ’ ένα αλωμένο περίγυρο, το ξό-δεμά του ανθρώπινου «είναι» σ’ένα αδιέξοδο, άκοσμο κόσμο, σε

μια ανούσια τελικά προσωπικήεξουσία, η σύγκρουση πραγμα-τικότητας και μοιραίου είναι με-ρικά από τα θέματα του καμβάτης διηγηματογράφου, όπου κι-νούνται οι καλοδουλεμένοι αφη-γηματικοί χαραχτήρες και οι πε-ριγραφικές πινελιές της.

Γενικά η συγγραφέας ενσω-ματώνει δημιουργικά στο σώμακαι το λόγο των ηρώων της τηνψυχή και τη σκέψη της. Και έχειιδιαίτερη σημασία ότι δεν πα-ραδίδει τους ήρωές της στην ητ-τοπαθή αδράνεια της μοιρολα-τρίας και του μεσσιανισμού.Αντίθετα τους εφοδιάζει με αι-σιοδοξία ακόμη και χιούμορ.

Έτσι, όσο κι αν παραπαίουνμέσα σε μια αλλοτριωτική κοι-νωνία, τελικά στέκονται στα πό-δια τους, τουλάχιστον όσο χρει-άζεται για να γράψει ο καθέναςτους το τέλος της προσωπικήςτου μικροϊστορίας. Ένα τέλος,που συχνά υπερβαίνει τις προ-διαγραφές και τις προσδοκίεςακόμη και της ίδιας της διηγη-ματογράφου. Και όλα αυτά χω-ρίς τον κουραστικό και αυτάρε-σκο διδακτισμό.

Ο αναγνώστης, βέβαια, ταξι-δεύει από το ένα διήγημα στοάλλο, χωρίς ποτέ να χάνει απότην άκρη του ματιού του τον κα-πνό της Σμύρνης που το θυμιατότης μνήμης υψώνει στον ουρανότου Αιγαίου με τη διακριτική συ-νοδεία ενός μελαγχολικού (α)μανέ.

Το τελικό αποτέλεσμα είναιμια γλυκόπικρη γεύση!

Έτσι, άλλωστε, δεν είναι ηζωή;

Γιώργος Φρυγανάκης

MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 15

λύ, στον ήλιο της ΑΓΑΠΗΣκαι της ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ. Κανέ-να σκοτάδι δεν κρατάει μα-κριά το ξημέρωμα της ελπί-δας, όσο η μπουκιά μοιράζε-ται και η αγωνία για το αύριομεταβάλλεται σε αγώνα γιααναζήτηση ιδέας, οράματος,πράξης που οδηγεί σε αποτέ-λεσμα.

Δεν αποτελεί σοβινιστικήεμμονή η υπενθύμιση όλωνεκείνων των παραγόντων πουανόρθωσαν μεταπολεμικά τηνΕλληνική οικονομία, αν καιήρθαν πρόσφυγες από τη Μι-κρά Ασία «με την ψυχή». Εί-ναι ένα μήνυμα ελπίδας, αρκείνα γίνει συνείδηση ότι η αν-θρώπινη θέληση «λυγά και σί-δερα».

Ο Γιώργος Φρυγανάκηςκατάφερε να αναδείξει το μή-νυμα αυτό και στο νέο του βι-βλίο, περίτεχνα και παραστα-τικά, επειδή έμαθε να το υπο-λογίζει, στα έργα και τις ημέ-ρες του πατέρα του. Εκείνουτου ήρωα της ζωής που εντυ-πωσίαζε άλλοτε με τη σωματι-κή του ρώμη κι άλλοτε με τηνατσάλινη δύναμη της ψυχήςτου. Εκείνου που μας εμψύ-χωνε σε ώρες δύσκολες με τοχαμόγελό του, που δεν κατά-φερε καμιά περιπέτεια της ζω-ής έστω να το χλομιάσει.

Επίκαιρο όσο ποτέ, αλή-θεια, το βιβλίο του ΓιώργουΦρυγανάκη, που έχει και ιερόσκοπό η διάδοσή του. Όπωςηθικό σκοπό έχει και κάθεκοινωνική και πολιτιστικήπροσπάθεια του εκλεκτού αυ-τού ανθρώπου και φάρου τηςεκπαίδευσης που ευχόμαστενα συνεχίζει να μας προσφέ-ρει, με την ίδια θέρμη καιέμπνευση, το παρήγορο φωςμιας πολύτιμης πνευματικήςαπανεμιάς, που έχουμε τόσοανάγκη στις χαλεπές ημέρεςπου ζούμε.

Εφημ. Ρεθεμνιώτικα Νέα,23 Δεκεμβρίου 2011

ΣΤΕΛΛΑ ΜΙΧΑΛΑ

Σαν ΜανέςΕκδ. «Όμορφος Κόσμος»

Αλέξανδρος Κ. Κόφφας, Η Σμυρνιά γιαγιάΔήμητρα Βγαγκέ – Χατζημιχαήλ. Μία από τουςΖωντανούς θησαυρούς της Μικράς Ασίας, Αθή-να 2010.

Κορίννα Ανδριώτη – Μπούρχα, Τσεσμές.Πολιτισμός και καθημερινή ζωή, ΈκδοσηΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. 2010.

Στέλλα Μιχάλα, Σαν Μανές. Διηγήματα, εκδ.«Όμορφος Κόσμος».

Παύλος Βογιατζής – Δέσποινα Κομνηνού,Η θεία Έλλη, εκδ. «Μένανδρος».

Ευάγγελος Μαυρουδής, Επιστροφή στηΣμύρνη 3. Φως εξ Ανατολών, «Κέδρος» 2011.

Μιχαήλ Λ. Ροδά, Η Ελλάδα στη Μικράν Ασία(1918-1922), Αθήναι 1950, Επανεκτύπωση απότο Σύλλογο Μικρασιατών Σκάλας Λουτρών Λέ-σβου, 2011.

Βασιλείου Μιχ. Δανού, Άρωμα Ελληνικής Ιω-νίας. Οι αλησμόνητες πατρίδες. Ενενήντα χρό-νια μετά την Καταστροφή του 1922, Αθήνα2011.

Ειρήνη Κατσίπη – Σπυριδάκη, Στο οροπέδιοτων ρόδων. Ιστορικό μυθιστόρημα. Εκδ.«Σπάρτης Μ. Ασίας», Αθήνα 2011.

Ιορδάνης Β. Παπαδόπουλος, Καππαδοκικάπαραμύθια και λαϊκές παραδόσεις. Φάρασα,Σύλλη, Αραβάν, Γούρδουνο. Έκδ. ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.2011.

Γιώργος Δ. Φρυγανάκης, Η Ρεθυμνιώτικηπένα και οι πρόσφυγες της Μικρασιατικής κα-ταστροφής, Ρέθυμνο 2011.

Κωνσταντίνος Μ. Νίγδελης, Καππαδοκία …Γυναικών δρώμενα, εκδ. «Πανελλήνια ΈνωσηΚαππαδοκικών Σωματείων».

Βασιλεία Γιασιράνη – Κυρίτση, Μνήμες καιιστορία των Πατρίδων. Η παράδοση στο επάγ-γελμα, έκδ. Πολιτιστικού Συλλόγου Μικρασια-τών Ν. Ιωνίας Μαγνησίας «Το Εγγλεζονήσι»,2011.

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Επιμέλεια: Νίκος Χ. Βικέτος

Page 16: Μικρασιατική Ηχώ_415

Νοσταλγική ανάμνησηαπό την κοινωνική ζωή

των Ελλήνων στις αλησμό-νητες πατρίδες, τότε που οιευχές στέλνονταν όχι μέσωτου κινητού και του ιντερνέτ,όπως συμβαίνει σήμερα, καιοι καρτ ποστάλ αποτελού-σαν στις περιόδους των με-γάλων εορτών της Χριστια-νοσύνης, ιδίως όταν απο-στέλλονταν «επί τω νέωέτει» το πιο συνηθισμένο μέ-σο επικοινωνίας μεταξύ τωνανθρώπων. Πολύτιμο υλικόαπό το αρχείο της κ. Βασιλι-κής Σαλούρου – Τροβά, τηςκ. Νίτσας Κοτζαγεωργίου –Ουλή και της ΜικρασιατικήςΣτέγης Κορίνθου ποικίλουπεριεχομένου. Οι περισσό-τερες καρτ ποστάλ είναι παι-δικές, ενώ δεν λείπουν καικαρτ ποστάλ με ζευγάρια,πορτραίτα γυναικών, οικο-γενειακές κ. ά.

Τα συναισθήματα που γεν-νά το ημερολόγιο περιγρά-φει σε επιστολή που έστειλε

στη «Μικρασιατική Ηχώ» η κ.Ντίνα Ζαφειριάδου – Κοντό-ζογλου, συνταξιούχος εκ-παιδευτικός. Μεταξύ άλλωνσημειώνει: «Το όλο θέμα του

ημερολογίου με παρέσυρεκαι άρχισα να το μελετώ σεκάθε του λεπτομέρεια. Ηταναφιερωμένο – όπως και τωνπροηγουμένων ετών τα ημε-ρολόγια – στην ιστορία, τονπολιτισμό, την αρχοντιά, τηνομορφιά της όλης κοινωνι-κής ζωής των ανθρώπωνπου ζούσαν στις αλησμόνη-τες πατρίδες μας. Τα όμορ-φα καρτ ποστάλ με τα ζωη-ρά χρώματα, τα χαρούμεναπρόσωπα, τα λουλούδια, οιτρυφερές ευχές, ο ωραίοςελληνικός λόγος που συνό-δευε το σκοπό για τον οποίοστέλνονταν με γοήτευσαν,με συγκίνησαν, με παρέσυ-ραν σε νοσταλγίες της επο-χής εκείνης πριν το 1922»και μας προτρέπει: «Αναζη-τείστε το ημερολόγιο αυτόκαι για λίγο χαθείτε μέσαστα φύλλα του. Η ομορφιάτου, οι ευχές του, η γοητείατου θα σας συγκινήσουν,σαν παλιά καρτ ποστάλ».

16 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

«Μυρίας Καλάς Ευχάς»

«Ευχόμεθα έτη μαθουσάλια καιευτυχή». Ευχετήρια κάρτα προς τοΓεώργιο Ν. Γεωργιάδη στον Τσεσμέαπό τα αδέλφια του Ανδρέα και ΦλώραΤροβά, 23.4.1912. (Από το Ημερολόγιο2012 της Μικρασιατικής ΣτέγηςΚορίνθου. Αρχείο Βασιλικής Τροβά).

Η εορτή τουΑγ. Πολυκάρπουστον Αγ. ΓεώργιοΚαρύτση

Η ΕΟΡΤΗ του Αγίου ιερο-μάρτυρος Πολυκάρπου, επι-σκόπου Σμύρνης, έδωσε τηνευκαιρία για μια ακόμη φοράσε μέλη και φίλους της Ενώ-σεως Σμυρναίων να προστρέ-ξουν στις 19 Φεβρουαρίουστο ναό του Αγίου ΓεωργίουΚαρύτση, αψηφώντας ταπροβλήματα που δημιουρ-γούνται από τις διαδηλώσειςστο κέντρο της Αθήνας, γιανα λάβουν την ευλογία τουΑγίου.

Τη Θ. Λειτουργία τέλεσε οαρχιμ. π. Νικόλαος Ιωαννίδης,συμπαραστατούμενος απότου συνεφημερίους του στοναό, και στο τέλος ευλόγησετους πέντε άρτους της αρτο-κλασίας, ευχόμενος υπέρ τουΔιοικητικού Συμβουλίου καιτων μελών της ΕνώσεωςΣμυρναίων.

Ακολούθησε μικρή δεξίωσηστην παρακείμενη Βιβλιοθήκητου σωματείου.

Πανελλήνιος Λογοτεχνικός Διαγωνισμός για Παιδιά και ΝέουςMΕ αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από τη Μικρα-

σιατική Καταστροφή (1922 – 2012), η Ένωσις Σμυρναίωναναγνωρίζοντας την ανθρωποπλαστική δύναμη της λογο-τεχνίας και γνωρίζοντας ότι η λογοτεχνία επηρεάζει τη σκέ-ψη του ανθρώπου, κυρίως δε του νέου, προσπαθεί να ανα-δείξει μέσα από το γραπτό λόγο την προσωπικότητα τουεθνο-ιερομάρτυρα Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης.

Για το σκοπό δε αυτό προκηρύσσει Πανελλήνιο Λογοτε-χνικό Διαγωνισμό για τη συγγραφή μυθιστορημάτων γιαπαιδιά και νέους με θέμα τη ζωή, το έργο και το μαρτύριοτου τελευταίου Ιεράρχη της Σμύρνης.

Οι συγγραφείς από την Ελλάδα και την Κύπρο που θα λά-βουν μέρος στο διαγωνισμό καλούνται με τη σωστή χρήσητης ελληνικής γλώσσας, την πλοκή, το ύφος, το λεξιλόγιο,και τους χαρακτήρες να γνωρίσουν στα Ελληνόπουλα μιαμεγάλη μορφή του νεότερου Ελληνισμού, εκείνη του Μη-τροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου Καλαφάτη.

Τα επιμέρους βραβεία του διαγωνισμού είναι τα εξής:Μυθιστόρημα για παιδιά 9–12 ετών (60 – 80 σελίδες) Βρα-

βείο 500 ευρώ.Μυθιστόρημα για νέους 13–18 ετών (80 – 120 σελίδες)

Βραβείο 800 ευρώ.

Όροι διαγωνισμού1. Τα έργα υποβάλλονται σε 3 δακτυλογραφημένα αντί-

τυπα με μέγεθος γραμμάτων 12’’, εντός φακέλου στονοποίο απαραιτήτως θα αναγράφεται σε ποιόν από τους δύο

διαγωνισμούς συμμετέχει ο υποψήφιος.2. Στο εξώφυλλο κάθε έργου θα αναγράφεται με κεφα-

λαία γράμματα το ψευδώνυμο του συγγραφέα. Σε χωριστόμικρότερο φάκελο, αδιαφανή και καλά κλεισμένο, θα βρί-σκονται τα στοιχεία του συγγραφέα (όνομα, επώνυμο, τα-χυδρ. δ/νση, τηλέφωνο, e-mail). Έργα που υποβάλλονταικατά παράβαση του όρου αυτού αποκλείονται από το δια-γωνισμό. Ο φάκελος ανοίγεται από την Επιτροπή Κρίσεωςμόνο σε περίπτωση διάκρισης του έργου. Κάθε διαγωνιζό-μενος έχει δικαίωμα συμμετοχής σε μια και μόνο κατηγο-ρία.

3. Δεν μπορούν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό: α) Συγ-γραφείς που έχουν διακριθεί ή δημοσιευτεί κείμενα τους σεάλλο διαγωνισμό για το ίδιο θέμα είτε στην Ελλάδα είτε στηνΚύπρο. β) Τα μέλη των κριτικών επιτροπών. γ) Τα μέλη τουΔ.Σ. της Ενώσεως Σμυρναίων.

4. Τα υποβαλλόμενα έργα πρέπει να αποσταλούν επί συ-στάσει ή να κατατεθούν επί αποδείξει στα γραφεία της Ενώ-σεως Σμυρναίων (οδός Σκουφά 71α και Μασσαλίας, 10680Αθήνα) από Δευτέρα έως Παρασκευή, ώρες 10.00 έως13.00, το αργότερο έως 30 Σεπτεμβρίου 2012 και θα αξιο-λογηθούν από ειδική επιτροπή.

6. Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν μέχρι το τέλος του2012 και τα βραβεία θα απονεμηθούν σε ειδική τελετή ηοποία θα γίνει γνωστή με την ίδια ανακοίνωση.

To Διοικητικό Συμβούλιοτης Ενώσεως Σμυρναίων