ΚΛΕΙΩ ΑΞΑΡΛΗ, αρχιτέκτονας, καθηγήτρια ΑΠΘ

από τους κανονισμούς θερμοπροστασίαςστους ενεργειακούς κανονισμούς

ΚΛΕΙΩ ΑΞΑΡΛΗ, αρχιτέκτονας, καθηγήτρια ΑΠΘ

Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (K.Εν.Α.Κ.)

Y.A. 5825/2010Y.A. 5825/2010

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 1603 / 4 Οκτωβρίου 2010ΘΕΜΑ: Εφαρμογή του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (KENAK)

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 2279/22 Δεκεμβρίου 2010ΘΕΜΑ: Διευκρινίσεις για την ορθή εφαρμογή του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (KENAK)

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 2366/ 5 Ιανουαρίου 2011 ΘΕΜΑ: Διευκρινίσεις επί της εγκυκλίου 2279/22.12.2010 ως προς την υποχρέωσηέκδοσης Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) σε περιπτώσειςαγοροπωλησίας ακινήτων.

ΤΟΤΕΕ 20701−1/2010 Αναλυτικές εθνικές προδιαγραφές παραμέτρων για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και την έκδοση του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης

ΤΟΤΕΕ 20701−2/2010 Θερμοφυσικές ιδιότητες δομικών υλικών και έλεγχος της θερμομονωτικής επάρκειας των κτιρίων

ΤΟΤΕΕ 20701−3/2010 Κλιματικά δεδομένα ελληνικών περιοχών

ΤΟΤΕΕ 20701−4/2010 Οδηγίες και έντυπα ενεργειακών επιθεωρήσεων κτιρίων, λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης και εγκαταστάσεων κλιματισμού

Υπό επεξεργασία:ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΤΙΡΙΩΝΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΠΕ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ, ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ & ΨΥΞΗΣ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ

• Συντάσσεται Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης (Μ.Ε.Α.) με βάση τις θεσμοθετημένες «Ελάχιστες Απαιτήσεις Ενεργειακής Απόδοσης»

• Εκδίδεται Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (Π.Ε.Α.)

((ΝόμοςΝόμος 36613661--19.05.2008)19.05.2008)

-σκοπός (άρθρο 1- Κ.Εν.Α.Κ. ) μείωση της κατανάλωσης συμβατικής ενέργειας για

θέρμανση, ψύξη, κλιματισμό, φωτισμό &παραγωγή ζεστού νερού χρήσης

με την ταυτόχρονη διασφάλιση συνθηκών άνεσης στους εσωτερικούς χώρους των κτιρίων

ο σκοπός επιτυγχάνεται με:

• τον ενεργειακά αποδοτικό σχεδιασμό του κελύφους• τη χρήση ενεργειακά αποδοτικών δομικών υλικών και Η/Μ

εγκαταστάσεων• ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και• συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΗΘ)

Ο ρόλος του ενεργειακού/ βιοκλιματικού σχεδιασμού

• Εξοικονόμηση ενέργειας

• Αξιοποίηση ήπιων μορφών ενέργειας

• Η μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του περιβάλλοντος

• Δημιουργία θερμικής/ οπτικής άνεσης

• Περιλαμβάνει τους ελέγχους :

• Αρχιτεκτονικού σχεδιασμού

• Θερμομονωτικής επάρκειας κτιρίου

• Σχεδιασμού Η/Μ εγκαταστάσεων

• Ενεργειακής απόδοσης κτιρίου

Η μελέτη ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων

το ενεργειακά αποδεκτό κτίριο είναι αυτό που:

• ανήκει τουλάχιστον στην κατηγορία «Β»

• καταναλώνει ? KWH πρωτογενή ενέργεια (για θέρμανση, ψύξη, ζεστό νερό , αερισμό, τεχνητό φωτισμό)

(εξετ.)Qp,εξετ.< Qp,αναφορας

κτίριοκτίριο αναφοράςαναφοράς εξεταζόμενοεξεταζόμενο κτίριοκτίριο

ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης: το κτίριο αναφοράς

πρωτογενής ενέργεια κατανάλωσης

κτιρίου αναφοράςkWh/(m²·έτος

(RΔ)

πρωτογενής ενεργειακή

κατανάλωση κτιρίου μελέτης

(kWh/(m²·έτος)(ΕΡ)

λόγος Τ=ΕΡ/ RΔλόγος Τ=ΕΡ/ RΔ

κατάταξη σε κατηγορία ενεργειακής απόδοσης

(τουλάχιστον Β)

κατάταξη σε κατηγορία ενεργειακής απόδοσης

(τουλάχιστον Β)

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ

ΤΕΕ ΚΕΝΑΚΤα απαραίτητα εργαλείαΑναπτύχθηκαν σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά & εθνικά πρότυπα, και τις σχετικές ΤΟΤΕΕ

Το λογισμικό ΤΕΕ-ΚΕΝΑΚ αποτελείται από 5 ανεξάρτητα λογισμικά

Το λογισμικό διατίθεται από το ΤΕΕ

Διαχωρισμός της Ελλάδας σε ζώνες, ανάλογα με τα κλιματικά δεδομένα

Ζώνη Α από 601 - 1100 ΒΗΘ (βάση 18οC)Ζώνη Β από 1101 - 1600 ΒΗΘΖώνη Γ από 1601 - 2200 ΒΗΘΖώνη Δ >2201 ΒΗΘ

το κέλυφος του κτιρίου και τα συστήματα ελέγχου του εσωκλίματος επηρεάζουν:

•τη θερμική άνεση•την οπτική άνεση•την ηχητική άνεση•Την ποιότητα του αέρα

Ο βαθμός ανταπόκρισης του κελύφους είναι κριτήριο αξιολόγησης του σχεδιασμού

Παράγοντες θερμικής άνεσης

• Προσωπικοί παράγοντες

• Περιβαλλοντικοί παράγοντες

οπτική άνεση

φωτεινότητα

θάμβωση

αντιθέσειςμεταξύ σκιασμένων καιφωτισμένων σημείων

ανακλαστικές επιφάνειες

ΧΕΙΜΩΝΑΣστρατηγική μείωσης της ενέργειας για θέρμανση:

• περιορισμός των θερμικών απωλειών από το κέλυφος

• εκμετάλλευση της ηλιακής ακτινοβολίας για την θέρμανση

• αποθήκευση της θερμότητας που παγιδεύτηκε

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙστρατηγική μείωσης της ενέργειας για ψύξη:

•περιορισμός των θερμικών προσόδων από την ηλιακή ακτινοβολία.

•εκμετάλλευση ηλιακής ακτινοβολίας για το δροσισμό

•αποθήκευση της πλεονάζουσας θερμότητας και διαφορά φάσης για τη μετάδοσή της

•βελτίωση μικροκλίματος

ΠεριλαμβάνειΠεριλαμβάνει τουςτους ελέγχουςελέγχους ::

• Αρχιτεκτονικού σχεδιασμού

• Θερμομονωτικής επάρκειας κτιρίου

• Σχεδιασμού Η/Μ εγκαταστάσεων

• Ενεργειακής απόδοσης κτιρίου

Η μελέτη ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων

ελάχιστες προδιαγραφές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτιρίων (αρθρο 8-Κ.Εν.Α.Κ)

1. Κατάλληλη χωροθέτηση και προσανατολισμός κτιρίου

2. Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου για τη βελτίωση του μικροκλίματος

3. Κατάλληλος σχεδιασμός και χωροθέτηση ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό

4. Χωροθέτηση των λειτουργιών ανάλογα με τη χρήση & τις απαιτήσεις άνεσης

5. Ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός εκ των Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων

6. Ηλιοπροστασία

7. Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού

8. Εξασφάλιση οπτικής άνεσης

ελάχιστες προδιαγραφές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτιρίων (αρθρο 8-Κ.Εν.Α.Κ)

1. Κατάλληλη χωροθέτηση και προσανατολισμός κτιρίου

2. Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου για τη βελτίωση του μικροκλίματος

3. Κατάλληλος σχεδιασμός και χωροθέτηση ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό

4. Χωροθέτηση των λειτουργιών ανάλογα με τη χρήση & τις απαιτήσεις άνεσης

5. Ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός εκ των Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων

6. Ηλιοπροστασία

7. Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού

8. Εξασφάλιση οπτικής άνεσης

υπήνεμες και προσήνεμες πλευρές του λόφου

χωροθέτηση: μορφολογία εδάφους

άξονας δρόμου Α-Δ άξονας δρόμου Β-Ν

ΙΟΥΝΙΟΣ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

χωροθέτηση: λαμβάνοντας υπόψη την περιβάλλουσα δόμηση.

1. Τεκμηρίωση της χωροθέτησης και του προσανατολισμού του κτιρίου

Παρουσίαση της τροχιάς του ήλιουγύρω από το κτίριογια την 21η Δεκεμβρίου και 21η Ιουνίου

Σκίαση οικοπέδου

21 Ιουνίου 15:00

έλεγχος ηλιασμού σκιασμού του οικοπέδου με το πρόγραμμα Google sketchUp

ελάχιστες προδιαγραφές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτιρίων (αρθρο 8-Κ.Εν.Α.Κ)

1. Κατάλληλη χωροθέτηση και προσανατολισμός κτιρίου

2. Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου για τη βελτίωση του μικροκλίματος

3. Κατάλληλος σχεδιασμός και χωροθέτηση ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό

4. Χωροθέτηση των λειτουργιών ανάλογα με τη χρήση & τις απαιτήσεις άνεσης

5. Ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός εκ των Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων

6. Ηλιοπροστασία

7. Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού

8. Εξασφάλιση οπτικής άνεσης

ενεργειακός σχεδιασμόςχωροθέτηση των χώρων

•Κύριοι-βοηθητικοί χώροι•χώρος- φράγμα θερμικών απωλειών•Χειμερινοί-θερινοί χώροι•Εσωτερικές αυλές και αίθρια

Χωροθέτηση των λειτουργιών ανάλογα με τη χρήση και τις απαιτήσεις άνεσης (θερμικές, φυσικού αερισμού και φωτισμού).

Κ.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

? υπολογισμός με μια ζωνη-ενιαία θερμοκρασία

ΠεριλαμβάνειΠεριλαμβάνει τουςτους ελέγχουςελέγχους ::

• Αρχιτεκτονικού σχεδιασμού

• Θερμομονωτικής επάρκειας κτιρίου

• Σχεδιασμού Η/Μ εγκαταστάσεων

• Ενεργειακής απόδοσης κτιρίου

Η μελέτη ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων

θερμομόνωση

Σχήμα του κτιρίου

•Συρρίκνωση των όψεων που εκτίθενται στους επικρατούντες ανέμους. Να γίνει μερική επιχωμάτωση της βόρειας πλευράς του κτιρίου για την ελαχιστοποίηση της βόρειας επιφάνειας

•Οι συμπαγείς μορφές είναι ενεργειακά αποδοτικότερες διότι:•Έχουν τη μικρότερη αναλογία εξωτερικής επιφάνειας/ όγκο μικρότερες απώλειες θερμότητας.

41

Θερμικές απαιτήσεις κτιρίων ίσου όγκου V σε σχέση με τη μορφή τους και την περικλείουσα επιφάνεια F

τοτο κτιριακόκτιριακό κέλυφοςκέλυφος : : ηη σημασίασημασία τηςτης σχέσηςσχέσης F/VF/V

ελάχιστο πάχος θερμομονωτικού υλικού για τη θερμομόνωση δοκού /τοιχείου από

οπλισμένο σκυρόδεμα

λ υλικού

Α ζώνη

Β ζώνη

Γ ζώνη

Δ ζώνη

0,033 W/(m·K)

5,0 cm 6,0 cm 6,5 cm 7,5 cm

0,035 W/(m·K)

5,0 cm 6,5 cm 7,0 cm 8,0 cm

0,037 W/(m·K)

5,5 cm 6,5 cm 7,5 cm 8,5 cm

0,039 W/(m·K)

6,0 cm 7,0 cm 8,0 cm 9,0 cm

0,041 W/(m·K)

6,0 cm 7,5 cm 8,5 cm 9,5 cm

Ισχυρή θερμική προστασία του κελύφους

ΈξωΈξω ΜέσαΜέσα Οι θερμογέφυρες

θερμογέφυρες

•• ΚατακόρυφεςΚατακόρυφες θερμογέφυρεςθερμογέφυρες

ΘΕΣΕΙΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΘΕΡΜΟΓΕΦΥΡΩΝ

•• ΟριζόντιεςΟριζόντιες θερμογέφυρεςθερμογέφυρες

•• ΘερμογέφυρεςΘερμογέφυρες κουφωμάτωνκουφωμάτων

Bg,1

Hg,1

Bw,1

Hw,1

Εντοπίζονται στην κάτοψη

Εντοπίζονται στην τομή

Αντιστοιχούνστην περίμετρο των ανοιγμάτων

οριζόντιες θερμογέφυρες

κατακόρυφες θερμογέφυρες

Εντοπίζονται στην τομή

Εντοπίζονται στην κάτοψη

νέες λύσεις-νέα υλικά-

εξειδικευμένα συνεργεία?

σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης

θερμογέφυρες στους εξώστες

Νέος τρόπος κατασκευής?

ΚΛΕΙΩΚΛΕΙΩ ΑΞΑΡΛΗΑΞΑΡΛΗ

νέες λύσεις? νέα υλικά?

Θερμοανακλαστική θερμομόνωση

νέα υλικά για υψηλές απαιτήσεις θερμομόνωσης

ΥαλοπίνακαςΥαλοπίνακας

ΠλαίσιοΠλαίσιο

Διαφανή δομικά στοιχείαΔιαφανή δομικά στοιχεία

Eνδεικτικές τιμές, χρειάζονται πιστοποίηση C

διαφανής θερμομόνωση

Υλικά υψηλής τεχνολογίας που επιτρέπουν τη διείσδυση της ηλιακής ακτινοβολίας. - σε διάφορες μορφές: τριχοειδή, κυψελοειδή, αερογέλες - πολύ χαμηλός συντελεστής θερμικής αγωγιμότητα

ΚΛΕΙΩΚΛΕΙΩ ΑΞΑΡΛΗΑΞΑΡΛΗ

νέα υλικά για υψηλές απαιτήσεις θερμομόνωσης

Θερμικές απώλειες τη νύχτα: τα 2/3 των συνολικών θερμικών απωλειών

Νυχτερινή μόνωση των ανοιγμάτων

ΕΕ

Κ.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

?υπολογισμός με μέσες μηνιαίες τιμές κλιματικών

δεδομένων

Φυτεμένα δώματα

μέσες και ακραίες ωριαίες τιμές θερμοκρασίας τον Ιούνιο

Συμβατική επικάλυψη (κτίριο Α) φυτεμένο δώμα (κτίριο Β)

? Δεν υπάρχει δυνατότητα με το λογισμικό

Κ.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

Θερμικές απώλειες (θερμική πρόσοδος) από τον αερισμό

διείσδυση αέρα

φυσικός αερισμός

τεχνητός αερισμός

εναλλαγές αέρα την ώρα:ac/hή l/s/άτομο

ελάχιστες προδιαγραφές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτιρίων (αρθρο 8-Κ.Εν.Α.Κ)

1. Κατάλληλη χωροθέτηση και προσανατολισμός κτιρίου

2. Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου για τη βελτίωση του μικροκλίματος

3. Κατάλληλος σχεδιασμός και χωροθέτηση ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό

4. Χωροθέτηση των λειτουργιών ανάλογα με τη χρήση & τις απαιτήσεις άνεσης

5. Ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός εκ των Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων

6. Ηλιοπροστασία

7. Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού

8. Εξασφάλιση οπτικής άνεσης

η επιρροή του προσανατολισμού

νότιος προσανατολισμός

ιούνιος

νότια ανοίγματα

Βορινή όψη νότια όψη

Ποσοστό πλαισίου Ff Τύπος υαλοπίνακα

10% 20% 30% 40%

Μονός υαλοπίνακας 0,69 0,62 0,54 0,46

Διπλός υαλοπίνακας 0,61 0,54 0,48 0,41

Διπλός υαλοπίνακας, χαμηλής ικανότητας εκπομπής επίστρωση 0,54 0,48 0,42 0,36

Διπλό παράθυρο 0,61 0,54 0,48 0,41

Έγχρωμος ή ανακλαστικός υαλοπίνακας χωρίς δυνατότητα διαπίστωσης των ιδιοτήτων του

0,41 0,36 0,32 0,27

Ο συντελεστής ηλιακού θερμικού κέρδους του κουφώματος gw εκφράζει τη μέση τιμή του λόγου της ηλιακής ακτινοβολίας που περνά από την επιφάνεια του κουφώματος προς την ηλιακή ακτινοβολία που προσπίπτει σε αυτό (ΤΟΤΕΕ 20701-1/2010- Πίνακας 3.17 )

.

Ηλιακό κέρδος από τα ανοίγματα

Ποσοστό, τύπος και εμβαδόν διαφανών επιφανειών ανάπροσανατολισμό (κάθετης / κεκλιμένης / οριζόντιας επιφάνειας)

συντελεστής σκίασης από ορίζοντα (Fhor )

H

H/2

α

Hw

Hw/2

α

γωνία θέασης (α) εμποδίου για αδιαφανές στοιχείο

γωνία θέασης (α) εμποδίου για διαφανές στοιχείο

* συντελεστής σκίασης για περίοδο θέρμανσης και για περίοδο ψύξης από πίνακα ανάλογα με τον προσανατολισμό και τη γωνία θέασης του εμποδίου (ΤΟΤΕΕ 20701-1/2010)

υαλοστάσιοΓεωμετρικά χαρακτηριστικά• Προσανατολισμός• Κλίση• ΜέγεθοςΠοιότητα• πάχος• διαύγεια

Θερμοχωρητικότητα ενός σώματος: Η ικανότητα ενός σώματος να αποταμιεύει θερμότητα. Εξαρτάται από την πυκνότητα ( ρ ) και την ειδική θερμότητα( c ).

αποθήκευση της θερμότητας σε δοχεία με νερό

Υλικά αποθήκευσης της θερμότητας υλικά με μεγάλη θερμοχωρητικότητα

Συνήθως είναι οικοδομικά υλικά του φέροντα οργανισμού και του κελύφους γενικότερα ή των εσωτερικών διαχωριστικών τοιχοποιιών, καθώς και υλικά επενδύσεων τοιχοποιιών και δαπέδων.

• το σκυρόδεμα• η πέτρα, οι ωμόπλινθοι, οι οπτόπλινθοι (συμπαγείς και διάτρητοι) και τα κεραμικά πλακίδια.

• το νερό είναι το υλικό με τη μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα, αλλά υπάρχουν κατασκευαστικές δυσκολίες για τη χρησιμοποίησή του σε δομικά στοιχεία.

• τα υλικά αλλαγής φάσης (π.χ. τα εύτηκτα άλατα, όπως το άλας του Glauber), είναι σχετικά νέα υλικά που χρησιμοποιούνται σε επιλεγμένες θέσεις μέσα σε ειδικές δεξαμενές για την αποθήκευση της θερμότητας. Τα υλικά αυτά αλλάζουν φάση

Σύμφωνα με το άρθρο 9 του Κ.Εν.Α.Κ. (παράγραφος 2ζ), για το κτήριο αναφοράς η ανηγμένη θερμοχωρητικότητα κάθε θερμικής ζώνης λαμβάνεται ίση με 250 kJ/(m2.K) θερμαινόμενης επιφάνειαςκτηρίου.

? μικρή επίπτωση η θερμική μάζα:

Κ.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

Germany

Haus Ihlow, near BerlinArchitect: Eike Roswag

Oaxaca School of Plastic Arts, MexicoArchitect: Taller de Arquitecture – Mauricio Rocha

ωμόπλινθοι

θερμοχωρητικότητα –νέα υλικά

Εγκλεισμός στο υλικό του κτιριακού στοιχείου

(π.χ. γυψοσανίδα, επίχρισμα ή περλίτη

ελάχιστες προδιαγραφές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτιρίων (αρθρο 8-Κ.Εν.Α.Κ)

1. Κατάλληλη χωροθέτηση και προσανατολισμός κτιρίου

2. Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου για τη βελτίωση του μικροκλίματος

3. Κατάλληλος σχεδιασμός και χωροθέτηση ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό

4. Χωροθέτηση των λειτουργιών ανάλογα με τη χρήση & τις απαιτήσεις άνεσης

5. Ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός εκ των Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων

6. Ηλιοπροστασία

7. Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού

8. Εξασφάλιση οπτικής άνεσης

ηλιοπροστασίαΠεριγραφή των συστημάτων ηλιοπροστασίας του κτιρίου ανά προσανατολισμό

διαστάσεις και υλικά κατασκευής, τύπος (σταθερά / κινητά, οριζόντια / κατακόρυφα, συμπαγή / διάτρητα) •σταθερά εξωτερικά σκίαστρα: πρόβολοι, περσίδες, πέργκολες, μπαλκόνια, τέντες κ.α•εσωτερικά σκίαστρα (κουρτίνες, περσίδες) και τα εξωτερικά παραθυρόφυλλα, τα οποία δε θεωρούνται σταθερά σκίαστρα, δε λαμβάνονται υπόψη

.

ηλιοπροστασία. ένδειξη του προκύπτοντος ποσοστού σκίασης για τις 21 Δεκεμβρίου και 21 Ιουνίου.

Μορφές περσίδων για ανατολική και δυτική όψη

Μορφές οριζόντιων σκιάστρων σταθερών ή κινητών για νότια όψη

ηλιοπροστασία

•Κατασκευαστικές λύσεις•Ειδικές κατασκευές

(σταθερά/ κινητά πετάσματα)•Πράσινο- δένδρα•Υαλοπίνακες (απορροφητικοί/ ανακλαστικοί/ σκεδασμού)

•Υαλοπίνακες Low-e

υπολογισμός συντελεστή σκίασηςΠροσανατολισμός επιφάνειας

Τύπος περσίδων Γωνία δ Περίοδος N ΝΑ και ΝΔ Α και Δ ΒΑ και ΒΔ Β

θέρμανσης 0,65 0,65 0,64 0,64 0,65 Σταθερές οριζόντιες 30ο

ψύξης 0,51 0,57 0,61 0,62 0,64

θέρμανσης 0,46 0,47 0,48 0,49 0,50 Σταθερές οριζόντιες 45ο

ψύξης 0,36 0,39 0,44 0,45 0,49

θέρμανσης 0,46 0,47 0,48 0,49 0,50 Κινητές οριζόντιες 45ο

ψύξης 0,03 0,07 0,12 0,23 0,41

Συντελεστής σκίασης από οριζόντιες περσίδες Fsh

Hw

δ

Γραφική απεικόνιση της γωνίας δ, που σχηματίζουν μεταξύ τους οριζόντιες εξωτερικές περσίδες για τον υπολογισμό της σκίασης σε διαφανές δομικό στοιχείο

(ΤΟΤΕΕ 20701-1/2010)

ηλιοπροστασία: συμπαγής ή διάτρητη?

? η συνεισφορά της διάτρητης δεν αξιολογείταιΚ

.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

η επιφανειακή θερμοκρασία που αναπτύσσεται στο κάτω μέρος του στεγάστρου (F2) -κατά τη διάρκεια της ημέρας παρακολουθεί την θερμοκρασία του εξωτερικού αέρα (με μικρές διακυμάνσεις), -ενώ το βράδυ είναι πολύ υψηλότερη

81216

20242832

36404448

5256

0:00

8:00

16:0

0

0:00

8:00

16:0

0

0:00

8:00

16:0

0

0:00

8:00

16:0

0

0:00

8:00

16:0

0

0:00

8:00

16:0

0

0:00

8:00

16:0

0

hours

tem

pera

ture

(oC

)

text sensor F2:overhang-bottom sidesensor F1:overhang-upper side sensor D: roof

υλικό ηλιοπροστατευτικής διάταξης

σύστημα ηλιοπροστασίας με ελαφριά υλικά

Κ.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

? δεν αξιολογείται το υλικό

ημιδιαφανείς περσίδες Καλή λύση για σκίαση και αξιοποίηση του φυσικού φωτισμού

Κάθετες περσίδες σκίασης σε κτίριο γραφείων στη

Γενεύη

οριζόντια ή κατακόρυφη ηλιοπροστασία?

Εξωτερική προστασία

ή

Εσωτερική προστασία?

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΟΨΕΩΝ-ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΚΙΑΣΜΟΥ

? Ηλιοπροστατευτική διάταξη με κλίση δεν αξιολογείται

Ηλιοπροστασία με αυτόνομα στοιχεία –σημαντικό στοιχείο αρχιτεκτονικής έκφρασης των όψεων

Κτίριο γραφείων στη Συγγρού, Αλ. Τομπάζης

Κ.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

περσίδες/τέντεςπερσίδες/τέντες

β

Hw

Hw/2

L1

ΣυντελεστέςΣυντελεστές σκίασηςσκίασηςΜΟΝΟΜΟΝΟ ΓΙΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΠΕΡΙΟΔΟ ΨΥΞΗΣΨΥΞΗΣ

όπωςόπως τουςτους προβόλουςπροβόλους

δ=45

δ=45

δ=45

«χωρίς εξώστες» ­«περσίδες σταθερές 45ο»ΘΕΡΜΑΝΣΗ& ΨΥΞΗ

Χωρίςεξώστες/ΖώνηΑ

Χωρίςεξώστες/ΖώνηΔ

Μεπερσίδεςσταθερές45ο/ΖώνηΔ

Μεπερσίδεςσταθερες 45ο / ΖώνηΑ

4,5 3,9

2,4 10,6

kWh/m2

kWh/m2

Χωρίςεξώστες/ΖώνηΑ

Χωρίςεξώστες/ΖώνηΔ

kWh/m2

ΘΕΡΜΑΝΣΗ& ΨΥΞΗ 3,7 0,0

2,0 0,0

Χωρίςεξώστες/ΖώνηΑ

Χωρίςεξώστες/ΖώνηΔ

«χωρίς εξώστες» ‐ «τέντα Lτέντας ≈1m »

kWh/m2

β

Hw

Hw/2

L1

Κινητές εξωτερικές περσίδες

Σχαρωτή ηλιοπροστατευτική

διάταξηδεν αξιολογείται

Συστήματα ασφαλείας (παραδοσιακά ή σύγχρονα

δεν αξιολογούνται)

ΚΛΕΙΩΚΛΕΙΩ ΑΞΑΡΛΗΑΞΑΡΛΗ

Πανεπιστήμιο Aveiro, Πορτογαλία, Eduardo Souto de Moura

Ηλιοπροστασία-

αναπόσταστο στοιχείο της αρχιτεκτονικής μορφής

thyssenkrupp

Επ ιφ α νεια κές θε ρ μ ο κρ ασ ίες εκτ εθε ιμ έν ων κα ι σ κια σ μ έ νω ν τ μ η μ ά τω ν σ κο υρ ό χ ρωμ ο υ τ ο ίχο υ

(ημέ ρα μετρήσ εων 19 /7 /2001 )

20

22

24

26

28

30

32

34

36

38

40

42

44

46

48

50

52

54

56

58

60

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23

Ώ ρ ες (h r )

Θερμο

κρασ

ία (

°C)

ε κ τε θειμέν ο τμήμασ κ ια σ μέν ο τμήμαθ ερμοκ ρασ ία εξω τ ερικ ού χώρο υθ ερμοκ ρασ ία εσω τε ρικ ού χώρου

φύτευσηφύτευσηκατακόρυφωνκατακόρυφων επιφανειώνεπιφανειώνΚ

.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ. ?

Caixa Forum Μουσείο, Μαδρίτη2007 Patrick Blanc, αρχιτέκτονες: Herzog & de Meuron

Musee du Quai Branly, Παρίσι2005 Patrick Blanc, αρχιτέκτονας:Jean Nouvel

χαρακτηριστικά του κελύφους που σχετίζονται με το ηλιακό κέρδος

• συντελεστής απορροφητικότητας ηλιακής ακτινοβολίας• συντελεστής εκπομπής θερμικής ακτινοβολίας• συντελεστής σκίασης διαφανών στοιχείων: Τα ανοίγματα διαθέτουν τα

απαραίτητα σταθερά εξωτερικά σκίαστρα (πρόβολοι, περσίδες, πέργκολες, μπαλκόνια, τέντες κ.α.), Τα εσωτερικά σκίαστρα (κουρτίνες, περσίδες) των ανοιγμάτων και τα εξωτερικά παραθυρόφυλλα, τα οποία δε θεωρούνται σταθερά σκίαστρα, δε λαμβάνονται υπόψη.

• συντελεστής σκίασης των αδιαφανών κάθετων επιφανειών Ο μέσος συντελεστής σκίασης των αδιαφανών κάθετων επιφανειών του κτιρίου αναφοράς, τόσο κατά τη θερινή όσο και κατά τη χειμερινή περίοδο, ορίζεται σε 0,90.

• συντελεστής διαπερατότητας των υαλοπινάκων.• Θερμική μάζα.

ελάχιστες προδιαγραφές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτιρίων (αρθρο 8-Κ.Εν.Α.Κ)

1. Κατάλληλη χωροθέτηση και προσανατολισμός κτιρίου

2. Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου για τη βελτίωση του μικροκλίματος

3. Κατάλληλος σχεδιασμός και χωροθέτηση ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό

4. Χωροθέτηση των λειτουργιών ανάλογα με τη χρήση & τις απαιτήσεις άνεσης

5. Ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός εκ των Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων

6. Ηλιοπροστασία

7. Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού

8. Εξασφάλιση οπτικής άνεσης

Ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός εκ των Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων (ΠΗΣ),

-αρθρο 8-Κ.Εν.Α.Κ.

Τοίχος μάζας (χωρίς θυρίδες)Τοίχος μάζας με διαφανή θερμομόνωση

Τοίχος μάζας

? στον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης υπεισέρχεται ως στοιχείο με μειωμένες θερμικές απώλειεςΚ

.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

Τοίχος μάζας με θυρίδες (τοίχος Trombe)Κ

.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

? στον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης υπεισέρχεται ως στοιχείο με μειωμένες θερμικές απώλειες

τοίχος θερμικής αποθήκευσης με νερό

Τοίχος μάζαςΗλιακό κλειστό γυμναστήριοΣτον Εύοσμο στη Θεσσαλονίκη

? στον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης υπεισέρχεται ως διαφορετική θερμική ζώνη μη θερμαινόμενη, με ηλιακά κέρδη και αυξημένη θερμική μάζα

Το θερμοκήπιο -μη θερμαινόμενος χώρος

Κ.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

Διπλοκατοικία στην Κηφισιά, Αγνή Κουβελά

Θερμοκήπιο σε κατοικία στην Εκάλη, Αλέξανδρος Τομπάζης

Ηλιακοί χώροι- θερμοκήπια σε κατοικίες

Μικροί ηλιακοί χώροι σε κατοικίες και δημόσια κτίρια

Θερμοκήπιο?

Ηλιακός χώρος?

Γυάλινος ημιυπαίθριος χώρος?

προσομοιώσεις έδειξαν ότι

επιβαρύνει το θερμικό φορτίοΚ.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

Θερμοκήπιο: έλεγχος υπερθέρμανσης: ηλιοπροστασία- αερισμος

δεν λαμβάνεται υπόψη

αρχή λειτουργίας θερμοσιφωνικού

πανέλου

Πολυκατοικία στο Παρίσι (Social housing), με ηλιακούς αεροσυλλέκτες

Συγκρότημα κατοικιών στο Λουγκάνο με ηλιακούς αεροσυλλέκτες

Κ.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

δεν λαμβάνεται υπόψη

ελάχιστες προδιαγραφές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτιρίων (αρθρο 8-Κ.Εν.Α.Κ)

1. Κατάλληλη χωροθέτηση και προσανατολισμός κτιρίου

2. Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου για τη βελτίωση του μικροκλίματος

3. Κατάλληλος σχεδιασμός και χωροθέτηση ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό

4. Χωροθέτηση των λειτουργιών ανάλογα με τη χρήση & τις απαιτήσεις άνεσης

5. Ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός εκ των Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων

6. Ηλιοπροστασία

7. Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού

8. Εξασφάλιση οπτικής άνεσης

Εξάρτηση ροής από μέγεθος και θέση των ανοιγμάτων

ΟΡΙΖΟΝΤΙΟΣ Η΄ ΔΙΑΜΠΕΡΗΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣΕξάρτηση ροής από ανοίγματα (θέση-μέγεθος) και άνεμο (διεύθυνση-ταχύτητα)

ΜΟΝΟΠΛΕΥΡΟΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ

ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΟΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ (ΕΛΚΥΣΜΟΣ)Εξάρτηση ροής από διαφορά θερμοκρασίας και τα ανοίγματα (ύψος-μέγεθος)

Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού

Κ.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ. περιγράφεται αλλά δεν αξιολογείται

Stoke Park infant school, Bishopstoke, Britain

νυκτερινός αερισμός

Κ.Εν.Α

.Κ.

Κ.Εν.Α

.Κ.

?

Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού

Ενδεικτική μορφή καμινάδας αερισμού

Ενδεικτική τομή ηλιακής καμινάδας

+ -

Leicester Polytechnic: καμινάδες αερισμού

δικέλυφες προσόψεις

Α. Τρόπος Αερισμού-Φυσικός-Με ανεμιστήρες-Με μηχανικά μέσα

Β. Προέλευση της ροής του αέραΑπό μέσαΑπό έξωΠρος τα έξω

Γ. Κατεύθυνση της ροής του αέραΠρος τα πάνωΠρος τα κάτω (με μηχανικά μέσα)

Ε. Πλάτος αεριζόμενου κενούΣτενό (10 - 20 cm)Πλατύ (0.5 – 2 m)

Δεν αξιολογείται

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ – στρατηγική μείωσης της ενέργειας για ψύξη -αύξηση του φυσικού δροσισμού:

• ελεγχόμενος αερισμός• θερμική μάζα• εξάτμιση • νυχτερινή ακτινοβολία •θερμοχωρητικ ότητα γης

?

Ένταξη τεχνικών φυσικού δροσισμού

Φυσική ψύξη κτιρίου μέσω εξάτμισης νερούΠηγή: υπό δημοσίευση ΤΟΤΕΕ : «Βιοκλιματικός σχεδιασμός»

Carrasco House, Bornos, Spain

Ένταξη τεχνικών φυσικού δροσισμού-εξάτμιση

κτίριο γραφείων στη Στουτγάρδη

Δεν αξιολογούνται

ελάχιστες προδιαγραφές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτιρίων (αρθρο 8-Κ.Εν.Α.Κ)

1. Κατάλληλη χωροθέτηση και προσανατολισμός κτιρίου

2. Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου για τη βελτίωση του μικροκλίματος

3. Κατάλληλος σχεδιασμός και χωροθέτηση ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό

4. Χωροθέτηση των λειτουργιών ανάλογα με τη χρήση & τις απαιτήσεις άνεσης

5. Ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός εκ των Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων

6. Ηλιοπροστασία

7. Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού

8. Εξασφάλιση οπτικής άνεσης

αρχιτεκτονικοί χειρισμοί σχετικά με το φυσικό φωτισμό

Κατάλληλος σχεδιασμός και χωροθέτηση των ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό ανάλογα με τις απαιτήσεις φωτισμού

εξασφάλιση οπτικής άνεσης μέσω τεχνικών και συστημάτων φυσικού φωτισμού

φωτοσωλήναςυαλοπίνακες ειδικής επεξεργασίαςμε λέιζερ

ράφια φωτισμού

ράφια φωτισμού

APU-aNGLIA, chelmsford

αγωγός φωτισμού

ελάχιστες προδιαγραφές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτιρίων (αρθρο 8-Κ.Εν.Α.Κ)

1. Κατάλληλη χωροθέτηση και προσανατολισμός κτιρίου

2. Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου για τη βελτίωση του μικροκλίματος

3. Κατάλληλος σχεδιασμός και χωροθέτηση ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό

4. Χωροθέτηση των λειτουργιών ανάλογα με τη χρήση & τις απαιτήσεις άνεσης

5. Ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός εκ των Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων

6. Ηλιοπροστασία

7. Ένταξη τεχνικών φυσικού αερισμού

8. Εξασφάλιση οπτικής άνεσης

Βελτίωση του μικροκλίματος-επίδραση των υλικών των δαπέδων στις επιφανειακές θερμοκρασίες

Εκτροπή ψυχρού ανέμου με την χρήση ανεμοφράκτη, δέντρων ή θάμνων: (γ) Ικανότητα μείωσης της διείσδυσης του ανέμου από ανεμοφράκτες διαφόρων τύπων (διάταξη έναντι των επικρατούντων ανέμων) Πηγή: υπό δημοσίευση ΤΟΤΕΕ -5: «Βιοκλιματικός σχεδιασμός»

ΠεριλαμβάνειΠεριλαμβάνει τουςτους ελέγχουςελέγχους ::

• Αρχιτεκτονικού σχεδιασμού

• Θερμομονωτικής επάρκειας κτιρίου

• Σχεδιασμού Η/Μ εγκαταστάσεων

• Ενεργειακής απόδοσης κτιρίου

Η μελέτη ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων

εξοικονόμηση σε ζεστό νερό………….

Ηλιακά συστήματα θέρμανσης νερού και φωτοβολταϊκά -

στοιχεία αρχιτεκτονικής σύνθεσης

Επικαλύψεις σε δικλινείς στέγες με φωτοβολταΙκά στοιχεία

Οικισμός στο Freiburg, Γερμανία

Εκτός από τις περσίδες, σκιάζουν και τα φωτοβολταϊκά.

Κτίριο γραφείων της μελετητικής εταιρείας METROPOLI στη Μαδρίτη

σκιασμός με φωτοβολταϊκά στοιχεία

ηη βαθμολόγησηβαθμολόγηση τηςτης ενεργειακήςενεργειακής απόδοσηςαπόδοσης

ενεργειακή μελέτη κατά τον Κ.Εν.Α.Κ• Ένα «εργαλείο» για την ταξινόμηση των κτιρίων σε κατηγορίες ενεργειακής απόδοσης

• Η εν. κατανάλωση του κτιρίου συγκρίνεται με αυτή του κτιρίου αναφοράς (ενός «μέσου» σύγχρονου κτιρίου)

• ο όρος της «απόδοσης» παραπέμπει στη σύγκριση με το κτίριο αναφοράς και όχι στην πραγματική ενεργειακή απόδοση του κτιρίου (=ωφέλιμη ενέργεια/ δαπανώμενη)

• Στην παρούσα μορφή το κυρίαρχο μέγεθος δεν είναι η ενεργειακή κατανάλωση αλλά η κατηγορία ενεργειακής απόδοσης

• αλλαγή στη φιλοσοφία του σχεδιασμού και της κατασκευής των κτιρίων

• ανάπτυξη της τεχνολογίας• χρήση νέων υλικών• χρήση αυτοματισμών και «σκεπτόμενων συστημάτων»

στοστο πλαίσιοπλαίσιο τηςτης εξοικονόμησηςεξοικονόμησης ενέργειαςενέργειας καικαι

τηςτης εφαρμογήςεφαρμογής τουτου ΚΕνΑΚΚΕνΑΚ

ΚΛΕΙΩΚΛΕΙΩ ΑΞΑΡΛΗΑΞΑΡΛΗ

Eco-γειτονιές, Vauban- Freiburg, Germany

ΚΛΕΙΩΚΛΕΙΩ ΑΞΑΡΛΗΑΞΑΡΛΗ

Eco- neighbourhood -Bordeaux Lake, France

υφιστάμενα?

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑΟΔΗΓΙΑ EPBDEPBD RECASTRECAST 2010/31/E2010/31/ECC

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ?