Η ομάδα Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων του Η ομάδα Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων του 11οο Γυμνασίου σας παρουσιάζει Γυμνασίου σας παρουσιάζει

ΔιεύθυνσηΔιεύθυνση Δ/βμιας Δ/βμιας ΕκπαίδευσηςΕκπαίδευσης Αιτωλ/νιας Αιτωλ/νιας

11ΟΟ Γυμνάσιο Ναυπάκτου Γυμνάσιο Ναυπάκτου

ΠρόγραμμαΠρόγραμμα Σχολικών Σχολικών ΔραστηριοτήτωνΔραστηριοτήτων

Πολιτιστικό Πρόγραμμα Πολιτιστικό Πρόγραμμα

Τίτλος ΠρογράμματοςΤίτλος Προγράμματος

«Ορθόδοξη «Ορθόδοξη πίστη πίστη καικαι πολιτισμική πολιτισμική ταυτότητα ταυτότητα μέσα μέσα από από την την εκκλησιαστικήεκκλησιαστική τέχνη τέχνη και και την την χριστιανικήχριστιανική άσκηση»άσκηση»

Γενικός σκοπός του προγράμματοςΓενικός σκοπός του προγράμματος

Οι μαθητές να προσεγγίσουν βιωματικά:

• Την ορθόδοξη πίστη

• Λατρεία

• Πνευματικότητα

• Άσκηση

Οι μαθητές να γνωρίσουν:

• Τους διάφορους τρόπους έκφρασης της πίστης

• Να εξοικειωθούν και με άλλες μορφές μάθησης

• Να δουν μέσα από άλλη οπτική το σχολείο γενικά, και ειδικότερα την προσφορά του μαθήματος των θρησκευτικών σ΄αυτό.

Επιμέρους παιδαγωγικοί στόχοι

Να προσεγγίσουν οι μαθητές

Την ορθόδοξη ασκητικότητα

Τα χαρακτηριστικά της Τα εμπόδια στην ορθόδοξη ασκητικότητα

Τη σχέση άσκησης και προσωπικής ελευθερίας

Να γνωρίσουν οι μαθητές τη σχέση χριστιανισμού - πολιτισμού

• Να πληροφορηθούν για τη συμβολή του χριστιανισμού στο σύγχρονο πολιτισμό

• Να διαπιστώσουν την επίδραση του χριστιανισμού σε διάφορους τομείς της πολιτισμικής πραγματικότητας (Ιδέες, Τέχνες)

• Εκκλησιαστική Τέχνη (αγιογραφίες, τοιχογραφίες, ψηφιδωτά, φορητές εικόνες, ναοδομία, υμνογραφία)

• Να εμπεδώσουν τη βαθιά επίδραση του χριστιανισμού στη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού

• Να προβληματιστούν για τα αδιέξοδα του σύγχρονου πολιτισμού

• Να ανακαλύψουν την δυνατότητα προσφοράς της ορθοδοξίας στο σημερινό πολιτισμό.

Να κατανοήσουν την έννοια της πολιτισμικής Να κατανοήσουν την έννοια της πολιτισμικής μας ταυτότηταςμας ταυτότητας

Να προσεγγίσουν βιωματικά το γεγονός ότι η Να προσεγγίσουν βιωματικά το γεγονός ότι η Ορθοδοξία διαμόρφωσε και εξακολουθεί να Ορθοδοξία διαμόρφωσε και εξακολουθεί να διαμορφώνει τις πολιτισμικές ταυτότητεςδιαμορφώνει τις πολιτισμικές ταυτότητες

Να προβληματιστούν σχετικά με την προσπάθεια Να προβληματιστούν σχετικά με την προσπάθεια ισοπέδωσης των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων ισοπέδωσης των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων στην εποχή μαςστην εποχή μας

Να καταλάβουν ότι όταν η πολιτισμική Να καταλάβουν ότι όταν η πολιτισμική ταυτότητα αποτελεί υπαρξιακό βίωμα ταυτότητα αποτελεί υπαρξιακό βίωμα ενός λαού δεν μπορεί να απειληθεί από ενός λαού δεν μπορεί να απειληθεί από κάθε προσπάθεια επιβολής ενιαίας κάθε προσπάθεια επιβολής ενιαίας μορφής πολιτισμούμορφής πολιτισμού

Να συνειδητοποιήσουν, ότι ιδιαίτερα η Να συνειδητοποιήσουν, ότι ιδιαίτερα η Ορθοδοξία με άξονα την έννοια του Ορθοδοξία με άξονα την έννοια του προσώπουπροσώπου σέβεται τη διαφορά και την σέβεται τη διαφορά και την ετερότητα, δεν φοβάται τον «άλλο», όσο ετερότητα, δεν φοβάται τον «άλλο», όσο διαφορετικός κι αν είναι, αλλά τον διαφορετικός κι αν είναι, αλλά τον αγκαλιάζει ως αδελφόαγκαλιάζει ως αδελφό

Να δουν ότι η Ορθοδοξία ανέκαθεν Να δουν ότι η Ορθοδοξία ανέκαθεν δημιούργησε πολιτισμόδημιούργησε πολιτισμό

προβάλλοντας αιώνιες πνευματικές αρχές προβάλλοντας αιώνιες πνευματικές αρχές και ενδιαφερόμενη για τη διείσδυση των και ενδιαφερόμενη για τη διείσδυση των αρχών αυτών στον πολιτισμόαρχών αυτών στον πολιτισμό

Με κυρίαρχη εκείνη Με κυρίαρχη εκείνη της ακεραιότητας και της ακεραιότητας και μοναδικότητας του κάθε ανθρώπινου μοναδικότητας του κάθε ανθρώπινου προσώπουπροσώπου

Να μελετήσουνΝα μελετήσουν και να αποτιμήσουνκαι να αποτιμήσουν το ρόλο που διαδραμάτισαντο ρόλο που διαδραμάτισαν οι διάφορες μορφές οι διάφορες μορφές

εκκλησιαστικής τέχνης εκκλησιαστικής τέχνης και ο Μοναχισμόςκαι ο Μοναχισμός στη διαμόρφωση της Νεοελληνικής στη διαμόρφωση της Νεοελληνικής

μας ταυτότηταςμας ταυτότητας

Και κυρίως να εμπεδώσουν Και κυρίως να εμπεδώσουν ότι ότι η η πολιτισμική μας ταυτότητα δεν είναι πολιτισμική μας ταυτότητα δεν είναι

κάτι αποστεωμένο,κάτι αποστεωμένο,

μουσειακός θησαυρός ή μουσειακός θησαυρός ή

φολκλορική ιδιαιτερότηταφολκλορική ιδιαιτερότητα

Είναι:Είναι:

ΒίωμαΒίωμα

Τρόπος ΖωήςΤρόπος Ζωής

Δημιουργία του Προσώπου Δημιουργία του Προσώπου

Προκειμένου οι μαθητές να αποκτήσουν Προκειμένου οι μαθητές να αποκτήσουν βιωματική σχέσηβιωματική σχέση με όλα τα παραπάνω, με όλα τα παραπάνω, υλοποιήθηκαν οι εξής δράσειςυλοποιήθηκαν οι εξής δράσεις::

Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και η Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και η κάθε ομάδα ανέλαβε να επεξεργαστεί τα κάθε ομάδα ανέλαβε να επεξεργαστεί τα παρακάτω θέματα:παρακάτω θέματα:

Θέματα που επεξεργάστηκαν οι ομάδεςΘέματα που επεξεργάστηκαν οι ομάδες

Αγιογραφία –Τοιχογραφίες – Ψηφιδωτά -Αγιογραφία –Τοιχογραφίες – Ψηφιδωτά -

Ναοδομία- Αρχιτεκτονική ΝαώνΝαοδομία- Αρχιτεκτονική Ναών

Βυζαντινή Μουσική –ΥμνογραφίαΒυζαντινή Μουσική –Υμνογραφία

Ξυλογλυπτική – Κηροπλαστική –Ξυλογλυπτική – Κηροπλαστική –

ΑργυροχρυσοχοϊαΑργυροχρυσοχοϊα

Θέματα που επεξεργάστηκαν οι ομάδεςΘέματα που επεξεργάστηκαν οι ομάδες

Εκχριστιανισμός Σλαβικών ΛαώνΕκχριστιανισμός Σλαβικών Λαών

Μοναχισμός –Χριστιανική ΆσκησηΜοναχισμός –Χριστιανική Άσκηση

(πνευματική- πολιτισμική διάσταση)(πνευματική- πολιτισμική διάσταση)

Συντήρηση έργων Βυζαντινής ΤέχνηςΣυντήρηση έργων Βυζαντινής Τέχνης

Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος Φωτιστές των Σλάβων

Ο εκχριστιανισμός των Σλαβικών λαώνΟ εκχριστιανισμός των Σλαβικών λαών

Στα τέλη του 5ου αι. μ.Χ. εγκαθίστανται στα Στα τέλη του 5ου αι. μ.Χ. εγκαθίστανται στα βόρεια σύνορα της Βυζαντινής βόρεια σύνορα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας διάφοροι λαοί που αυτοκρατορίας διάφοροι λαοί που ονομάστηκαν Σλάβοι. ονομάστηκαν Σλάβοι.

Τον 9ο αι. μ.Χ. ο Πατριάρχης Φώτιος Τον 9ο αι. μ.Χ. ο Πατριάρχης Φώτιος αποστέλλει στους Σλάβους δύο αδέλφια από αποστέλλει στους Σλάβους δύο αδέλφια από τη Θεσσαλονίκη, τον Κύριλλο και το τη Θεσσαλονίκη, τον Κύριλλο και το Μεθόδιο, προκειμένου να τους διδάξουν το Μεθόδιο, προκειμένου να τους διδάξουν το Χριστιανισμό.Χριστιανισμό.

Επειδή όμως οι Σλάβοι δεν είχαν Επειδή όμως οι Σλάβοι δεν είχαν γραπτό αλφάβητο γραπτό αλφάβητο

και έτσι θα ήταν δύσκολη η διάδοση και έτσι θα ήταν δύσκολη η διάδοση του Ευαγγελίου,του Ευαγγελίου,

ο Κύριλλος δημιούργησε το πρώτο ο Κύριλλος δημιούργησε το πρώτο Σλαβικό αλφάβητο.Σλαβικό αλφάβητο.

Αυτό σημαίνει ότι η ανατολική εκκλησία Αυτό σημαίνει ότι η ανατολική εκκλησία σέβεται την ιδιαιτερότητα κάθε λαού.σέβεται την ιδιαιτερότητα κάθε λαού.

Έτσι, προκειμένου να διατηρήσει την Έτσι, προκειμένου να διατηρήσει την παγκοσμιότητα της παιδείαςπαγκοσμιότητα της παιδείας

θυσιάζει την οικουμενικότητα της θυσιάζει την οικουμενικότητα της ελληνικής γλώσσας.ελληνικής γλώσσας.

Αλλαγές στα εκκλησιαστικά δεδομέναΑλλαγές στα εκκλησιαστικά δεδομένα

Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων και το σλαβικό αλφάβητο και το σλαβικό αλφάβητο αποτελούν σταθμό στα αποτελούν σταθμό στα εκκλησιαστικά δεδομέναεκκλησιαστικά δεδομένα

γιατί για πρώτη φορά εισάγεται γιατί για πρώτη φορά εισάγεται στην εκκλησία η χρήση της στην εκκλησία η χρήση της εθνικής γλώσσας. εθνικής γλώσσας.

Πολιτισμικά στοιχεία των Σλαβικών Πολιτισμικά στοιχεία των Σλαβικών λαώνλαών

Ανατολική ομάδα Ανατολική ομάδα

(Ρωσία, Ουκρανία, Λευκορωσία).(Ρωσία, Ουκρανία, Λευκορωσία).

Διατήρησε αρκετά στοιχεία ως προς την Διατήρησε αρκετά στοιχεία ως προς την εκκλησιαστική ζωγραφική, τη ναοδομία εκκλησιαστική ζωγραφική, τη ναοδομία και την τέχνη, γενικότερα.και την τέχνη, γενικότερα.

Πολιτισμικά στοιχεία των Σλαβικών Πολιτισμικά στοιχεία των Σλαβικών λαώνλαών

Δυτική ομάδαΔυτική ομάδα

(Πολωνία, Τσεχία, (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία). Σλοβακία).

Δεν επηρεάστηκε σε Δεν επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη μεγάλο βαθμό από τη βυζαντινή παράδοσηβυζαντινή παράδοση

Νότια ομάδα

(Σερβοκροατία, Σλοβενία, Βουλγαρία).

Έχει κρατήσει τα περισσότερα στοιχεία από την ορθόδοξη βυζαντινή παράδοση.

Πολιτισμικά στοιχεία των Σλαβικών Πολιτισμικά στοιχεία των Σλαβικών λαών λαών

ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΨΗΦΙΔΩΤΑ

ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αγιογραφία είναι η τέχνη της απεικόνισης ιερών προσώπων ή θρησκευτικώνσκηνών, είναι η ζωγραφική παράσταση θρησκευτικών θεμάτων .

Οι αγιογραφίες αντλούν τα θέματά τους από τη ζωή και κυρίως τα θαύματα των ανθρώπων που αγιοποιήθηκαν από την Εκκλησία. Η αγιογραφία είναι κεντρικής σημασίας στην Ορθόδοξη παράδοση και λιγότερο στις Δυτικές Χριστιανικές.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Άνθισε στη Μακεδονία με κέντρο τη Θεσσαλονίκη

και πέρασε στη Σερβία.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :

Έντονα και πλούσια χρώματα,

πλατιά σαρκώματα και

φωτίσματα, διαγραφή των

σωμάτων κάτω από τα ενδύματα,

πλούσια πτυχολογία,

ένταση κίνηση και ελευθερία,

έντονη έκφραση της ψυχολογικής κατάστασης των εικονιζόμενων

ΚΥΡΙΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ :

Εμμανουήλ Πανσέληνος

ΚΡΗΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗΑκμάζει τον 14ο αιώνα.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ : σκοτεινότερα χρώματα κυρίως στα πρόσωπα, Χρησιμοποιείται πιο πολύ το καφέ έναντι του πράσινου της μακεδονικής σχολής,

Tέχνη απλή με ασκητικό χαρακτήρα,

συντηρητικότητα

και συγκρατημένες κινήσεις,

οι μορφές είναι λιπόσαρκες και εκπέμπουν ασκητική ευγένεια.

ΚΥΡΙΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ :

Θεοφάνης ο Χρης

Ψηφιδωτά

Το ψηφιδωτό είναι η τεχνική επένδυσης επιφανειών με μικρές, συνήθως τετράγωνες, ψηφίδες από φυσικά πετρώματα ή υαλόμαζα,

οι οποίες προσκολλώνται σε κατάλληλα διαμορφωμένο υπόστρωμα από ασβεστοκονίαμα δημιουργώντας περίτεχνα αριστουργήματα.

Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΟΥΣΤα παλαιότερα σωζόμενα ψηφιδωτά εντοπίζονται στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα στη Μικρά Ασία και χρονολογούνται στον 8ο π.Χ. αιώνα. Από τον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, η τεχνική των ψηφιδωτών μεταλαμπαδεύτηκε στη Ρώμη τον 1ο π.Χ. αι. και από εκεί σε ολόκληρη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Οι Ρωμαίοι ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν ψηφιδωτά σε επιτοίχιες εφαρμογές (Μωσαϊκά)

Τη μεγάλη τους ακμή γνωρίζουν κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Οι Βυζαντινοί εκτός από επιδαπέδια και επιτοίχια ψηφιδωτά έφτιαχναν και φορητές ψηφιδωτές εικόνες.

Η Βυζαντινή Μουσική είναι η μουσική της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας,

που μεταφράζεται κι απαρτίζεται αποκλειστικά από ελληνικά κείμενα ως μελωδία.

Έλληνες και ξένοι ιστορικοί συμφωνούν ότι αυτές οι μελωδίες, οι εκκλησιαστικοί ήχοι και γενικά το όλο σύστημα της βυζαντινής μουσικής,

Οι αρχές της χρονολογούνται από ορισμένους μελετητές στον 4ο αιώνα μ.Χ.

λίγο μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

στην Κωνσταντινούπολη από το Μέγα Κωνσταντίνο.

Συνδέεται στενά με το αρχαίο ελληνικό μουσικό σύστημα.

Η βυζαντινή μουσική που διασώζεται είναι στο σύνολό της εκκλησιαστική,

με εξαίρεση κάποιους αυτοκρατορικούς ύμνους, που και αυτοί έχουν θρησκευτικά στοιχεία.

Το βυζαντινό άσμα ήταν μονωδικό, σε ελεύθερο ρυθμό, και προσπάθησε συχνά να απεικονίσει μελωδικά την έννοια των λέξεων.

Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε ήταν η ελληνική.

Ο βυζαντινός ύμνος, του οποίου υπήρξαν τρεις τύποι,

ήταν η μέγιστη έκφανση αυτού του μουσικού είδους.

Η παράδοση του ανατολικού λειτουργικού άσματος, που καλύπτει τον ελληνόφωνο χώρο,

αναπτύχθηκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία από την καθιέρωση ως πρωτεύουσας της Κωνσταντινούπολης,

το 330 μέχρι την πτώση της το 1453.

Είναι αναντίρρητα σύνθετης προέλευσης, προσεγγίζοντας στις καλλιτεχνικές και τεχνικές παραγωγές της κλασσικής αρχαιότητας,

Προκειμένου να εγγραφεί και να μεταδοθεί η ποσότητα της μελωδίας στη βυζαντινή μουσική

δημιουργήθηκε ένα ιδιαίτερο σύστημα δέκα χαρακτήρων. Από αυτούς οι έξι είναι ανιόντες και οι τέσσερις κατιόντες.

Τα ονόματά τους είναι:

Ίσον, Ολίγον, Πεταστή, Κεντήματα, Κέντημα, Υψηλή, Απόστροφος, Ελαφρόν, Υπορροή, Χαμηλή.

ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΙΚΗΞΥΛΟΓΛΥΠΤΙΚΗ

Πως δουλεύετε το ξύλο για να φτιάξετε ένα τέμπλο;

Το ξύλο είναι μία φάση του τέμπλου, η άλλη διαδικασία του τέμπλου είναι να βγάλουμε το σχέδιο.

Οπότε πρώτα πρέπει να βγάλουμε το αρχιτεκτονικό σχέδιο, μετά θα πάμε στα επιμέρους σχέδια.

Aνά κομμάτι, δηλαδή, θα σχεδιάσουμε ακριβώς το σχέδιο πάνω σε χαρτόνι, εκείνο θα το κόψουμε, θα αφαιρέσουμε, δηλαδή, τα μέρη στο τέμπλο δεν αναπαριστώνται.

Αυτό που θα μένει για σκάλισμα θα το βάλουμε πάνω στα ξύλα τα οποία θα τα επεξεργαστούμε.

Αρχικά, θα τα πάμε στη σέγα για να βγάλουμε τα κομμάτια που είναι για πέταμα

και μετά θα αρχίσουμε με το σκαρπέλο να σκαλίζουμε το υπόλοιπο.

Για να κατασκευαστεί ένα τέμπλο χρειάζονται τουλάχιστον δύο χρόνια ανάλογα με το μέγεθος του

Ναι, η ξυλογλυπτική όπως και η αγιογραφία και η κατασκευή της εκκλησίας σαν οικο- δόμημα είναι βασικές λειτουργίες οι οποίες προηγούνται για να λειτουργήσει η εκκλησία.

ΝΑΟΔΟΜΙΑΝΑΟΔΟΜΙΑ

ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ

Ο Ο ΜΜοναχισμόςοναχισμός αποτελεί έναν από τους αποτελεί έναν από τους πανάρχαιους εκκλησιαστικούς θεσμούςπανάρχαιους εκκλησιαστικούς θεσμούς

ο οποίος γνώρισε στο διάβα των αιώνων ο οποίος γνώρισε στο διάβα των αιώνων εξελίξεις και σχηματικές αλλαγές στην εξελίξεις και σχηματικές αλλαγές στην οργάνωσή του,οργάνωσή του,

αλλά εν τη ουσία του παραμένει αλλά εν τη ουσία του παραμένει αμετάτρεπτος και αναλλοίωτος,αμετάτρεπτος και αναλλοίωτος,

με με σαφή προσανατολισμό και σκοπό.σαφή προσανατολισμό και σκοπό.

Οι Οι ΑΑπαρχές τουπαρχές του

Οι Μοναχοί υπενθυμίζουν το σκοπό τηςΟι Μοναχοί υπενθυμίζουν το σκοπό της ζωήςζωής

Θεραπευτική αγωγή». Πράξη και θεωρίαΘεραπευτική αγωγή». Πράξη και θεωρία

3 Αποταγές, 3 Σταυροί, 3 Αναγεννήσεις3 Αποταγές, 3 Σταυροί, 3 Αναγεννήσεις

Οι τρείς Μοναχικές υποσχέσειςΟι τρείς Μοναχικές υποσχέσεις

Γιατί η προσευχή είναι το κύριο έργο του Γιατί η προσευχή είναι το κύριο έργο του μοναχούμοναχού

Μέγιστη η προσφορά του Μέγιστη η προσφορά του ΜΜοναχισμούοναχισμού

Υπακοή, Παρθενία, ΑκτημοσύνηΥπακοή, Παρθενία, Ακτημοσύνη

Οι μοναχοί υπενθυμίζουν το σκοπό της Οι μοναχοί υπενθυμίζουν το σκοπό της ζωήςζωής

Οι Μοναχοί λοιπόν θα αποτελέσουν επί Οι Μοναχοί λοιπόν θα αποτελέσουν επί αιώνες το αντίβαρο μιας εκκλησίας αιώνες το αντίβαρο μιας εκκλησίας ευτυχισμένης και μακαρίας,ευτυχισμένης και μακαρίας,

και την απτή μαρτυρία και διαρκή και την απτή μαρτυρία και διαρκή υπόμνηση του αληθινού προορισμού του υπόμνηση του αληθινού προορισμού του ανθρώπου: να γίνει «τέλειος» ως ο Πατήρ ανθρώπου: να γίνει «τέλειος» ως ο Πατήρ αυτού ο εν ουρανοίς.αυτού ο εν ουρανοίς.

Τρείς Τρείς ΑΑποταγές,ποταγές, ΤρείςΤρείς ΣΣταυροί, ταυροί, Τρεις Πνευματικές Τρεις Πνευματικές ΑΑναγεννήσειςναγεννήσεις

Συνδέονται και με τις τρείς αναγεννήσεις, που Συνδέονται και με τις τρείς αναγεννήσεις, που επιτυγχάνονται:επιτυγχάνονται:

μεμε την κάθαρση της καρδιάς,την κάθαρση της καρδιάς,

τον φωτισμό του νούτον φωτισμό του νού

και τη θέωση.και τη θέωση.

«Θεραπευτική αγωγή». Θεωρία και Πράξη»«Θεραπευτική αγωγή». Θεωρία και Πράξη»

Οι Οι ΆΆγιοι γιοι ΠΠατέρες ως ατέρες ως ΔΔιδάσκαλοι του ιδάσκαλοι του μοναχισμού και φωστήρες της όλης Εκκλησίας μοναχισμού και φωστήρες της όλης Εκκλησίας εδίδαξανεδίδαξαν

και τα μέσα και τους τρόπους που πρέπει να και τα μέσα και τους τρόπους που πρέπει να μετέλθη όποιος πράγματι επιθυμεί την μετέλθη όποιος πράγματι επιθυμεί την θεραπεία από τα πάθη τουθεραπεία από τα πάθη του και την απόκτηση και την απόκτηση της υγείας του.της υγείας του.

Βασικότατο γνώρισμα του μοναχισμού είναι Βασικότατο γνώρισμα του μοναχισμού είναι

αυτή η καθ’ ολοκληρίαν εφαρμογή αυτής αυτή η καθ’ ολοκληρίαν εφαρμογή αυτής της θεραπευτικής αγωγής.της θεραπευτικής αγωγής.

Οι τρείς Οι τρείς ΜΜοναχικές οναχικές ΥΥποσχέσεις.ποσχέσεις.

Η πρώτη υπόσχεση είναι η υπόσχεση Η πρώτη υπόσχεση είναι η υπόσχεση υπακοής.υπακοής.

Η δεύτερη υπόσχεση- αρετή είναι η Η δεύτερη υπόσχεση- αρετή είναι η παρθενίαπαρθενία η η οποία διακρίνεταιοποία διακρίνεται::

σε σωματική και ψυχικήσε σωματική και ψυχική και θεραπεύει το και θεραπεύει το πάθος της πάθος της φιληδονίας.φιληδονίας.

Η τρίτη θεμελιώδης υπόσχεση- αρετή είναι Η τρίτη θεμελιώδης υπόσχεση- αρετή είναι η η ακτημοσύνηακτημοσύνη η οποία θεραπεύει το πάθος της η οποία θεραπεύει το πάθος της φιλαργυρίας- πλεονεξίας.φιλαργυρίας- πλεονεξίας.

Γιατί η προσευχή είναι το κύριο έργο του μοναχού;Γιατί η προσευχή είναι το κύριο έργο του μοναχού;

Η προσευχή είναι το κύριο έργο του. Η προσευχή είναι το κύριο έργο του.

Η προσευχή είναι η εργασία του αλλά Η προσευχή είναι η εργασία του αλλά και η ανάπαυσή του. και η ανάπαυσή του.

Η ζωή του είναι προσευχή και η Η ζωή του είναι προσευχή και η προσευχή είναι η ζωή του.προσευχή είναι η ζωή του.

Η προσευχή μπορεί να ποικίλλει επ’ Η προσευχή μπορεί να ποικίλλει επ’ άπειρον και κατά την μορφή και κατά την άπειρον και κατά την μορφή και κατά την ποιότητα.ποιότητα.

Υπακοή, Παρθενία, ΑκτημοσύνηΥπακοή, Παρθενία, Ακτημοσύνη Οι τρείς αυτές υποσχέσεις- αρετές, Οι τρείς αυτές υποσχέσεις- αρετές,

Υπακοή, Παρθενία, ΑκτημοσύνηΥπακοή, Παρθενία, Ακτημοσύνη

συνιστούν την ουσία της Ορθοδόξου ασκήσεωςσυνιστούν την ουσία της Ορθοδόξου ασκήσεως

και οδηγούν στην και οδηγούν στην ΦΙΛΟΘΕΪΑ- ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑΦΙΛΟΘΕΪΑ- ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ

η οποία πολεμά την μητέρα των τριών ισχυρών η οποία πολεμά την μητέρα των τριών ισχυρών παθών, φιλοδοξίας, φιλαργυρίας, φιληδονίας, την παθών, φιλοδοξίας, φιλαργυρίας, φιληδονίας, την ΦΙΛΑΥΤΙΑ. ΦΙΛΑΥΤΙΑ.

Μέγιστη η προσφορά του Μέγιστη η προσφορά του ΜΜοναχισμούοναχισμού

Η προσφορά του Η προσφορά του Ο Ορθοδόξου ρθοδόξου ΜΜοναχισμού οναχισμού από την γέννησή του έως σήμερα είναι από την γέννησή του έως σήμερα είναι τεράστια και σωτηριώδους σημασίας για όλον τεράστια και σωτηριώδους σημασίας για όλον τον κόσμο. τον κόσμο.

Διατηρεί κατά πρώτον λόγο Διατηρεί κατά πρώτον λόγο ακέραια την ακέραια την μέθοδο θεραπείας και θεώσεως, μέθοδο θεραπείας και θεώσεως,

και κατά δεύτερον λόγο αίρει με αυταπάρνηση και κατά δεύτερον λόγο αίρει με αυταπάρνηση και τον σταυρό της δογματικής ακριβείαςκαι τον σταυρό της δογματικής ακριβείας

Πότε ξεκίνησε ο μοναχισμός Πότε ξεκίνησε ο μοναχισμός ;;

Ξεκίνησε το 346 μ.Χ. από το Παχώμιο ο οποίος Ξεκίνησε το 346 μ.Χ. από το Παχώμιο ο οποίος ίδρυσε τα πρώτα κοινόβια μοναστήρια στην ίδρυσε τα πρώτα κοινόβια μοναστήρια στην Αίγυπτο.Αίγυπτο.

2) 2) Με ποια κριτήρια μπορεί να γίνει κάποιος Με ποια κριτήρια μπορεί να γίνει κάποιος μοναχόςμοναχός;;

TTα κριτήρια είναι τα εξής α κριτήρια είναι τα εξής ::- Με το ήθος τουΜε το ήθος του- Με την αγάπη, την πίστη και την αφοσίωση προς - Με την αγάπη, την πίστη και την αφοσίωση προς

τον Θεό.τον Θεό.

ΘΕΣΜΟΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΠΗΡΕΑΣΕ ΘΕΣΜΟΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΠΗΡΕΑΣΕ ΚΑΙ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ:ΚΑΙ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ:

ΤΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑΤΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΤΗ ΘΕΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗ ΘΕΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑ

ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΤΟ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΕΡΓΟΤΟ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΕΡΓΟ

ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Οι ρίζες του Μοναχισμού βρίσκονται στην Οι ρίζες του Μοναχισμού βρίσκονται στην Καινή Διαθήκη. Καινή Διαθήκη.

Όμως κατά τον 3Όμως κατά τον 3οο αι. οι αναχωρητές αι. οι αναχωρητές αποδοκιμάζουν αποδοκιμάζουν την υποκρισία του κόσμουτην υποκρισία του κόσμου που παρατηρείται πλέον και μέσα στις που παρατηρείται πλέον και μέσα στις χριστιανικές κοινότητες.χριστιανικές κοινότητες.

Και οι διωγμοί συντέλεσανΚαι οι διωγμοί συντέλεσαν στην στην απομάκρυνσή τους από τις πόλεις.απομάκρυνσή τους από τις πόλεις.

Παράδειγμα, πρότυπο αναχωρητή, είναι Παράδειγμα, πρότυπο αναχωρητή, είναι

ο Μ. Αντώνιος (251-355),ο Μ. Αντώνιος (251-355), ο οποίος πούλησε τα ο οποίος πούλησε τα υπάρχοντά του στους φτωχούς μόνασε στη υπάρχοντά του στους φτωχούς μόνασε στη Μέση Αίγυπτο. Πολλοί άλλοι ασκητές Μέση Αίγυπτο. Πολλοί άλλοι ασκητές εγκαθίστανται κοντά στο ασκητήριό του.εγκαθίστανται κοντά στο ασκητήριό του.

Στο Δέλτα του Νείλου σχηματίζονται Στο Δέλτα του Νείλου σχηματίζονται

οι Λαύρες (=μοναχικές συνοικίες). οι Λαύρες (=μοναχικές συνοικίες).

Κοινή λατρεία το Σάββατο ή την Κυριακή.Κοινή λατρεία το Σάββατο ή την Κυριακή.

Ο Ο MMοναχισμός οργανώνεται.οναχισμός οργανώνεται.

Η μετάβαση από τον αναχωρητισμό στο Η μετάβαση από τον αναχωρητισμό στο κοινόβιο μοναστήρι έγινε από κοινόβιο μοναστήρι έγινε από τον Παχώμιοτον Παχώμιο (+346).(+346). Ιδρύει μοναστήρια στη Θηβαίδα της Α. Ιδρύει μοναστήρια στη Θηβαίδα της Α. Αιγύπτου. Είναι ο πατέρας του κοινοβιακού Αιγύπτου. Είναι ο πατέρας του κοινοβιακού μοναχισμού.μοναχισμού.

Από εκεί ο μοναχισμός διαδόθηκε στη Από εκεί ο μοναχισμός διαδόθηκε στη χερσόνησο του Σινά, στην Παλαιστίνη, στη χερσόνησο του Σινά, στην Παλαιστίνη, στη Συρία και στη Μ. Ασία. Έπειτα και στη Δύση.Συρία και στη Μ. Ασία. Έπειτα και στη Δύση.

Ποια ήταν η προσφορά του Ποια ήταν η προσφορά του Μ. Βασιλείου στο μοναχισμό;Μ. Βασιλείου στο μοναχισμό;

Ο Μ. Βασίλειος κατόπιν κατοχύρωσε με κανόνες, Ο Μ. Βασίλειος κατόπιν κατοχύρωσε με κανόνες, ως νομοθέτης, το κοινοβιακό σύστημα και ως νομοθέτης, το κοινοβιακό σύστημα και καθόρισε με σαφήνεια τους κανόνες λειτουργίας καθόρισε με σαφήνεια τους κανόνες λειτουργίας του. Είναι ο ρυθμιστής του κοινοβιακού του. Είναι ο ρυθμιστής του κοινοβιακού μοναχισμού. μοναχισμού.

Το Το κοινόβιοκοινόβιο αποτελεί τη μικρογραφία της αποτελεί τη μικρογραφία της πρώτης χριστιανικής κοινότητας των πρώτης χριστιανικής κοινότητας των Ιεροσολύμων.Ιεροσολύμων.

Ποια είναι η Ποια είναι η πνευματική πνευματική και η και η κοινωνική προσφορά του κοινωνική προσφορά του ΜΜοναχισμού;οναχισμού;

Τα μοναστήρια κτίζονταν δίπλα στα Τα μοναστήρια κτίζονταν δίπλα στα αστικά κέντρα για να βοηθούν την αστικά κέντρα για να βοηθούν την εκκλησία στο έργο της (νοσοκομεία, εκκλησία στο έργο της (νοσοκομεία, γηροκομεία, ορφανοτροφεία και άλλα γηροκομεία, ορφανοτροφεία και άλλα ευαγή ιδρύματα, π.χ «Βασιλειάδα»).ευαγή ιδρύματα, π.χ «Βασιλειάδα»).

Κέντρα προστασίας των υποδούλων.Κέντρα προστασίας των υποδούλων.

Κέντρα αγωγής και εκπαίδευσης Κέντρα αγωγής και εκπαίδευσης των νέων.των νέων.

Διέσωσαν και καλλιέργησαν όχι Διέσωσαν και καλλιέργησαν όχι μόνο τα θεολογικά γράμματα αλλά μόνο τα θεολογικά γράμματα αλλά και τη θύραθεν παιδεία.και τη θύραθεν παιδεία.

Συντήρηση και αντιγραφή Συντήρηση και αντιγραφή χειρογράφωνχειρογράφων

Οι μοναχοί ασκούνται για πνευματικήΟι μοναχοί ασκούνται για πνευματική

τελείωση μετελείωση με::

ΜετάνοιαΜετάνοια [μετά[μετά + νους]+ νους]

Αδιάλειπτη προσευχή…. Αδιάλειπτη προσευχή….

Νηστεία [νη + εσθίω]Νηστεία [νη + εσθίω]

ΑκτημοσύνηΑκτημοσύνη

- Με την απομάκρυνση του από τα αγαθά.- Με την απομάκρυνση του από τα αγαθά.3) 3) Όταν κάποιος μοναχός αμαρτήσει η θέση του είναι Όταν κάποιος μοναχός αμαρτήσει η θέση του είναι

πιο επιβαρυμένη από ότι η θέση πιο επιβαρυμένη από ότι η θέση ενός απλού ανθρώπου , για να μπορέσει να ζητήσει ενός απλού ανθρώπου , για να μπορέσει να ζητήσει

συγχώρεση από το Θεό συγχώρεση από το Θεό ;;

Ναι είναι πιο επιβαρυμένη διότι αυτός είχε Ναι είναι πιο επιβαρυμένη διότι αυτός είχε αφεθεί ολοκληρωτικά στο Θεό και στην πορεία αφεθεί ολοκληρωτικά στο Θεό και στην πορεία παραστράτησε (ξέφυγε από το σωστό δρόμο της παραστράτησε (ξέφυγε από το σωστό δρόμο της αποστολής του).αποστολής του).

4)Όταν κάποιος είναι μοναχός σημαίνει πώς έχει 4)Όταν κάποιος είναι μοναχός σημαίνει πώς έχει εξασφαλίσει μια θέση στον παράδεισοεξασφαλίσει μια θέση στον παράδεισο;;

Όχι ,εξαρτάται από τα έργα του.Όχι ,εξαρτάται από τα έργα του.

4) 4) Τι σχέση έχει ο μοναχισμός με την εκκλησίαΤι σχέση έχει ο μοναχισμός με την εκκλησία;; Η σχέση εκκλησίας και μοναχισμού πρέπει να Η σχέση εκκλησίας και μοναχισμού πρέπει να είναι αδερφική γιατί πάνω από όλα είναι η είναι αδερφική γιατί πάνω από όλα είναι η ανιδιοτελής αγάπη για την οποία φημίζεται ο χριστιανισμός ανιδιοτελής αγάπη για την οποία φημίζεται ο χριστιανισμός

και ο μοναχισμός.και ο μοναχισμός.

5) 5) Ισχύει και σήμερα στα μοναστήρια η έννοια της Ισχύει και σήμερα στα μοναστήρια η έννοια της κοινοκτκοινοκτηημοσύνηςμοσύνης; ;

Στην σημερινή εποχή ένα μεγάλο ποσοστό των μοναστηριών Στην σημερινή εποχή ένα μεγάλο ποσοστό των μοναστηριών εφαρμόζουν τον όρο της κοινοκτεφαρμόζουν τον όρο της κοινοκτηημοσύνης όπως καθμοσύνης όπως καθοορίζει ο ρίζει ο νόμος. νόμος.

Ωστόσο ένα ποσοστό από τα μοναστήρια δεν εφαρμόζουν Ωστόσο ένα ποσοστό από τα μοναστήρια δεν εφαρμόζουν απολύτως αυτόν τον όρο. απολύτως αυτόν τον όρο.

6) 6) Στην σημερινή εποχή οι μοναχοί αντιμετωπίζουν Στην σημερινή εποχή οι μοναχοί αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην καθημερινότητα τουςδυσκολίες στην καθημερινότητα τους;;

Ένας μοναχός πλέον αντιμΈνας μοναχός πλέον αντιμεετωπίζει πολλές δυσκολίες τωπίζει πολλές δυσκολίες και προκλήσεις όπωςκαι προκλήσεις όπως: :

Η αγάπη των πιστών στο πρόσωπο του όπου μπορεί να Η αγάπη των πιστών στο πρόσωπο του όπου μπορεί να του δημιουργήσει εντύπωση μορφής κατοχής εξουσίαςτου δημιουργήσει εντύπωση μορφής κατοχής εξουσίας

αλλά και να του ανυψώσει τον εγωισμό του.αλλά και να του ανυψώσει τον εγωισμό του. Ωστόσο άλλοι παράγοντες είναι ο πλούτος και η δόξα.Ωστόσο άλλοι παράγοντες είναι ο πλούτος και η δόξα.

ΔράσειςΔράσεις

Πρόσκληση του Πρόσκληση του Σεβασμιωτάτου Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεου Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεου στις στις 28/03/2014 στο χώρο του σχολείου 28/03/2014 στο χώρο του σχολείου στα πλαίσια υλοποίησης του στα πλαίσια υλοποίησης του προγράμματοςπρογράμματος

Συζήτηση το Σεβασμιωτάτου μέ τούς ῦΣυζήτηση το Σεβασμιωτάτου μέ τούς ῦμαθητές το 1ου Γυμνασίουῦμαθητές το 1ου Γυμνασίουῦ

γιά θεολογικά,γιά θεολογικά,

στορικά καί ἱστορικά καί ἱ

πολιτισμικά θέματα πολιτισμικά θέματα

ΣεβασμιώτατοςὉ ΣεβασμιώτατοςὉ πισκέφθηκε τό ἐ πισκέφθηκε τό ἐΣχολε ο καί συζήτησε μέ τούς μαθητές ῖΣχολε ο καί συζήτησε μέ τούς μαθητές ῖγιά τά θέματα μελέτης τους, γιά τά θέματα μελέτης τους,

γιά τούς γίους Κύριλλο καί Μεθόδιο,ἁγιά τούς γίους Κύριλλο καί Μεθόδιο,ἁ γιά τίς Σχολές τ ς Βυζαντιν ς ῆ ῆγιά τίς Σχολές τ ς Βυζαντιν ς ῆ ῆ

γιογραφίας,Ἁγιογραφίας,Ἁ

πογράμμισε δέ τι τά κύρια Ὑ ὅπογράμμισε δέ τι τά κύρια Ὑ ὅσημε α α το το πολιτισμο ε ναιῖ ὐ ῦ ῦ ῦ ἶσημε α α το το πολιτισμο ε ναιῖ ὐ ῦ ῦ ῦ ἶ

γάπηἡ ἀ γάπηἡ ἀ ο κουμενικότητα,ἡ ἰ ο κουμενικότητα,ἡ ἰ λιτότητα, ἡ λιτότητα, ἡ ο γιε ς νθρώπινες σχέσεις,ἱ ὑ ῖ ἀο γιε ς νθρώπινες σχέσεις,ἱ ὑ ῖ ἀ σεβασμός στήν κτίση.ὁ σεβασμός στήν κτίση.ὁ

και π ς πολιτισμός α τός ῶ ὁ ὐκαι π ς πολιτισμός α τός ῶ ὁ ὐ

διαδόθηκε διαδόθηκε ς τρόπος ζω ςὡ ῆς τρόπος ζω ςὡ ῆ

σέ πολλούς λαούς καί θνότητες και ἐσέ πολλούς λαούς καί θνότητες και ἐμετά την πτώση τ ς ῆμετά την πτώση τ ς ῆΑ τοκρατορίας, ὐΑ τοκρατορίας, ὐ μέχρι σήμερα. μέχρι σήμερα.

καί κυρίως καί κυρίως

γιά τό π ς θεολογία τ ς ῶ ἡ ῆγιά τό π ς θεολογία τ ς ῶ ἡ ῆρθοδόξου κκλησίας πηρέασε Ὀ Ἐ ἐρθοδόξου κκλησίας πηρέασε Ὀ Ἐ ἐ

τόν πολιτισμό τ ς νατολικ ς ῆ Ἀ ῆτόν πολιτισμό τ ς νατολικ ς ῆ Ἀ ῆΡωμαϊκ ς Α τοκρατορίας ῆ ὐΡωμαϊκ ς Α τοκρατορίας ῆ ὐ

ΔράσειςΔράσεις

Εκπαιδευτική επίσκεψη στο Εκπαιδευτική επίσκεψη στο Φετιχέ Φετιχέ Τζαμί Τζαμί

(Έκθεση έργων Τέχνης και (Έκθεση έργων Τέχνης και συντήρησης εικόνων της 22συντήρησης εικόνων της 22ηςης Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων)Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων)

Εκπαιδευτική ΕπίσκεψηΕκπαιδευτική Επίσκεψη

Στο Φετιχέ Τζαμί Στο Φετιχέ Τζαμί

Παρακολούθηση Παρακολούθηση εκπαιδευτικού εκπαιδευτικού προγράμματοςπρογράμματος με θέμα: με θέμα:

« Συντήρηση Βυζαντινών εικόνων»« Συντήρηση Βυζαντινών εικόνων»

Δράσεις Δράσεις

Πολυήμερη εκπαιδευτική επίσκεψη Πολυήμερη εκπαιδευτική επίσκεψη στη Βυζαντινή Οχρίδαστη Βυζαντινή Οχρίδα

Μια πόλη, η οποία συγκαταλέγεται Μια πόλη, η οποία συγκαταλέγεται στον κατάλογο μνημείων στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς τηςκληρονομιάς της UNESCOUNESCO

Στάδια Υλοποίησης του προγράμματος

Χρόνος που αφιερώθηκε για την υλοποίηση του προγράμματος:

• Ώρες εκτός ωρολογίου προγράμματος του σχολείου

• Οι συναντήσεις της ομάδας

γίνονταν κάθε Παρασκευή μεσημέρι στο χώρο του σχολείου

Δομή - Μέθοδος - Πορεία

• Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες

• Προγραμματισμός – σχεδιασμός εργασίας, καθορισμός στόχων

• Ανάθεση εργασιών-αντικειμένων στις ομάδες

• Αναζήτηση – έρευνα σχετικού υλικού (βιβλιοθήκη, διαδίκτυο)

• Παρουσίαση εργασίας κάθε ομάδας

Tελική φάση υλοποίησης του προγράμματος

• Συγκέντρωση, ταξινόμηση, επεξεργασία στοιχείων έρευνας

• Ανάλυση, ερμηνεία, σύνθεση,

αξιολόγηση υλικού, έλεγχος, ανατροφοδότηση

• Παρουσίαση προγράμματος

Εσωτερική αξιολόγηση του προγράμματος από τους μαθητές

Καταγραφή εντυπώσεων - αντιδράσεις - σχόλια

Θετική στάση

Ενθουσιώδης αντιμετώπιση

Βίωση έντονων θρησκευτικών συναισθημάτων

Εσωτερική αξιολόγηση του προγράμματος από την συντονίστρια

Το πρόγραμμα έδωσε τη δυνατότητα στους μαθητές:

Να προσεγγίσουν βιωματικά το μάθημα Να συμμετέχουν όλοι, να εκφραστούν ελεύθερα Να αυτενεργήσουν Να αναλάβουν πρωτοβουλίες Να εξοικειωθούν με νέους τρόπους διδασκαλίας Να κάνουν πιο φιλικές τις διαπροσωπικές τους

σχέσεις

Τελική αξιολόγηση του προγράμματος

• Από τη στάση των παιδιών καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι:

• Ο ομαδοσυνεργατικός τρόπος διδασκαλίας προσφέρει τη δυνατότητα

Στους καθηγητές

• Να πλησιάσουν –γνωρίσουν τα παιδιά

Στους μαθητές• Να αποκτήσουν βιωματική σχέση με το μάθημα

• Να το χαρούν

Ποιοί είμαστεΠοιοί είμαστεΑυγερόπουλος ΘεόδωροςΑυγερόπουλος Θεόδωρος

Αγγελής Κων/νοςΑγγελής Κων/νος

Αναστασιάδου ΕιρήνηΑναστασιάδου Ειρήνη

Δημοπούλου ΛαμπρινήΔημοπούλου Λαμπρινή

Βαφειάδη ΚατερίναΒαφειάδη Κατερίνα

Βίτσας ΠαναγιώτηςΒίτσας Παναγιώτης

Γεωργακοπούλου ΜαρίαΓεωργακοπούλου Μαρία

Γκολιανοπούλου ΕλένηΓκολιανοπούλου Ελένη

Ανδριτσοπούλου ΕυθυμίαΑνδριτσοπούλου Ευθυμία

Ζαϊμη ΡαφαέλαΖαϊμη Ραφαέλα

Ελένη ΑθανασοπούλουΕλένη Αθανασοπούλου

Αθανασία ΔημαράΑθανασία Δημαρά

Δασκαλή ΣπυριδούλαΔασκαλή Σπυριδούλα

Αντώνης ΔούροςΑντώνης Δούρος

Χρήστος ΤαμπάκηςΧρήστος Ταμπάκης

Αναγνωστοπούλου ΠαναγιώταΑναγνωστοπούλου Παναγιώτα

Αντωνόπουλος ΧρήστοςΑντωνόπουλος Χρήστος

Μαρλαφέκας ΓεώργιοςΜαρλαφέκας Γεώργιος

Κοργιαλά ΠαρασκευήΚοργιαλά Παρασκευή

Μακρή ΓεωργίαΜακρή Γεωργία

Μητσοπούλου ΒασιλικήΜητσοπούλου Βασιλική

Ζαμπάρα ΣτεφανίαΖαμπάρα Στεφανία

Μίχου ΣπυριδούλαΜίχου Σπυριδούλα

Μέτσι ΜαρίαΜέτσι Μαρία

Καλαντζή ΚαθολικήΚαλαντζή Καθολική

Κωσταρά ΣπυριδούλαΚωσταρά Σπυριδούλα

Λιάρου ΘεοδώραΛιάρου Θεοδώρα

Ζησιμοπούλου ΛαμπρίναΖησιμοπούλου Λαμπρίνα

Μάρθα Μαρία θεοδωράκουΜάρθα Μαρία θεοδωράκου

Κυρίτση ΕιρήνηΚυρίτση Ειρήνη

Ιουλία Άννα ΚαραμπέτσουΙουλία Άννα Καραμπέτσου

Μαντώ Όλγα ΤάτσουΜαντώ Όλγα Τάτσου

Τζιουροπούλου ΕλένηΤζιουροπούλου Ελένη

Σταϊκου ΣαββούλαΣταϊκου Σαββούλα

Πολυζώη ΜαρίναΠολυζώη Μαρίνα

Ζωή ΣταυροπούλουΖωή Σταυροπούλου

Ρέλια ΜαρίαΡέλια Μαρία

Νικολέττα ΣταυροπούλουΝικολέττα Σταυροπούλου

Πρίφτη ΜαρίαΠρίφτη Μαρία

Σκαλιώτης ΠαναγιώτηςΣκαλιώτης Παναγιώτης

Χασαπογιάννη ΕλένηΧασαπογιάννη Ελένη

Ζωγράφος ΑντώνιοςΖωγράφος Αντώνιος

Σακκούλη ΜαρίαΣακκούλη Μαρία

Σοφία ΠετσίνηΣοφία Πετσίνη

Ελευθερία ΤύπαΕλευθερία Τύπα

Τσούσης Κων/νοςΤσούσης Κων/νος

Αριστοτέλης ΡάπτηςΑριστοτέλης Ράπτης

Χριστίνα ΤσελεμένγκοΧριστίνα Τσελεμένγκο

Υπεύθυνες ΠρογράμματοςΥπεύθυνες Προγράμματος

Βεατρίκη Λιάκα ΠΕ 01Βεατρίκη Λιάκα ΠΕ 01

Ελένη Χαρακίδα ΠΕ04Ελένη Χαρακίδα ΠΕ04

Ευχαριστούμε για την Ευχαριστούμε για την προσοχή σας ..!!! προσοχή σας ..!!!