ΑΜΑΧΗΤΗΣ• ΠΑΣΟΚ: Οσο πιο δεξιά τόσο πιο καλά!! Λ Γ λ ^ , · ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ:
Αστική διαχείριση της L. κρίσης
ν ' " . V. · ■ · VI .^ ρ ·4 » Κ ο ^φ ί« ® Γρβν^β
Αριθμός φύλλου 63 · Νοέμβρης ’84
• ΤΟ ΔΡΑΜΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
• ΟΙ «ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ»ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΝΤΑΙ
• ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΘΗΤΕΙΑ ΚΑΙ «ΑΝΉΡΡΗΣΙΕΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ»
ΚΑΙ Η 135 Δ.Σ.Ε.
• ΞΑΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ• ΤΟ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΣΚΗΝΙΚΟ ΣΤΗΘΗΚΕ
Οσο πιο δεξιά τόσο πιο καλά!! ........................................................................................................ 3• ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΣΟΚ ...................................................... 9• ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΕΚΑΝΕ ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ: ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΜΕ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ!!
Για τα γεγονότα στα Εξάρχεια ........................................................................................................... 10• ΑΡΙΣΤΕΡΕΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ: ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ
ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΗ διαδοχή των γεγονότων, το κλίμα, οι απειλές ........................................................................... 11
• ΕΝΑΣ ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ «ΚΙΤΣΟΛΟΓΙΑ» .......................................................................... 13• Ο ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΙΣΟΚΟΛΛΗΣΗ
Ένα ισχυρό πολιτικό απορρυπαντικό της Πασοκικής «Αλλαγής» .......................................... 14• ΠΟΣΟ ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΙΣΟΚΟΛΛΗΣΗΜερικές σκέψεις αντισυνταγματικού χαρακτήρα ........................................................................... 15
• «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ»: ΑΠΑΤΗ ή ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΣ;Συνδιαχείριση της καπιταλιστικής κρίσης .................................................................................... 17
• ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ...Το «Βήμα» ένα βήμα... μπροστά απ’ το ΠΑΣΟΚ ................................................................ .......... 20
• ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣΈνα δράμα σε τρεις πράξεις ............................................................................................................... 21
• 9 ΜΗΝΕΣ ΚΑΤΑΛΗΨΗ!!Οι «αιχμάλωτοι» των προβληματικών συνεχίζουν να αγωνίζονται .......................................... 24
• ΤΗΛΕΦΩΝΗΤΡΙΕΣ ΟΤΕ: ΜΟΝΕΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΟΛΩΝ!!Συνέντευξη με τη Γεν. Γραμ. του Συλλόγου ................................................................................ 26
• ΤΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ... ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΙστορίες γέλιου και λήθης στο σωματείο της ΕΑΣ ............................................................ .......... 28
• ΟΙ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ Η 135 ΔΣΕΏδινεν όρος έτεκεν μυν!! ................................................................................................................... 29
• Η 135 ΔΣΕ ............................................................................................................................................. 31• ΜΕΣΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ
Ένα γκέτο εκμετάλλευσης, καταπίεσης και αθλιότητας ............................................................... 32• ΝΟΕΜΒΡΗΣ ’73 ΝΟΕΜΒΡΗΣ ’80: ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ «ΠΛΗΓΩΝΕΙ»
ΠΑΝΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑΝα βρεθούν οι δολοφόνοι - αστυνομικοί. Να σταματήσει η δίωξητων διαδηλωτών ................................................................................................................................... 34
• ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗ Σ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ........................................................................................................................................ 36
• Η 6η ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ECCO ............................................................................................... 39• Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ
ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ ΝΑΥΤΩΝ ΣΜ ΗΝΙΤΩΝ ................................................................................ 40• Η ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΘΗΤΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ «ΑΝΤΙΡΡΗΣΙΕΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ»
Κριτική σε κάποιες «αριστερο»-δεξιές φιλελεύθερες απόψεις .................................................... 44• «ΟΠΟΙΟ ΚΟΜΜΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΣΤΑ ΧΑΡΤΙΑ
ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΣΤΗ ΔΥΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΑ»Συνέντευξη με τον Arndt Muller ...................................................................................................... 48
• Η ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΩΝ ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ .................................................................................................... 50
• ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜ ΕΡΙΚΗ: ΑΦΙΕΡΩΜΑΗ επανάσταση συνεχίζεται .......................................................................................................... 53-66
• ΣΧΕΔΙΟ ΚΟΝΤΑΔΟΡΑ ΚΑΙ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΤΟ ΣΑΛΒΑΔΟΡΠαιχνίδι σε δύο ταμπλώ ..................................................................................................................... 54
• Η ΝΙΚΑΡΑΓΟΥΑ ΘΑ ΖΗΣΕΙ ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΕΙΛΕΣΈ να επαναστατικό πείραμα μεγάλης σημασίας ............................................................................ 55
• ΣΑΛΒΑΔΟΡΑκόμα και νεκρός ο Καετάνο Κάρπιο ρίχνει τη σκιά του στις εξελίξεις .................................. 58
• ΚΟΛΟΜΒΙΑΑρκεί ένα παράδοξος πρόεδρος για να σωθεί μια παράδοξη χώρα; .......................................... 60
• ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ 12 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΤΑΠΙΕΣΗΜια «φιλελευθεροποίηση» που δεν πείθει κανένα ......................................................................... 62Τα συνδικάτα ξαναγεννιούνται απ’ τις στάχτες της δικτατορίας!! ............................................ 63
• ΓΡΕΝΑΔΑΈνας χρόνος μετά την εισβολή ......................................................................................................... 65
• ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΕΙΣΑλληλεγγύη στους Βρετανούς ανθρακωρύχους .......................................................................... 67
ΤΟ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΣΚΗΝΙΚΟ ΣΤΗΘΗΚΕ
Όσο πιο δεξιά τόσο πιο καλά!!
του Αγησ. Χριστοδουλόπουλου
Με διάχυτη πολιτική ρευστότητα και αδημονία έχει ανοίξει ουσιαστικά η προεκλογική περίοδος που, κατά τα φαινόμενα, θα είναι και παρατεταμένη και αρκούντως ζωηρή.
Η εκλογολογία και η προεδρολογία των τελευταίων ημερών του καλοκαιριού, που φόρτισαν αιφνίδια το πολιτικό κλίμα και πυροδότησαν κάποιες σημαντικές πολιτικές εξελίξεις (αλλαγή ηγεσίας Ν.Δ. - μίνι κυβερνητική αναδόμηση κλπ.), μπορεί σήμερα να έχουν δώσει τη θέση τους σε πιο έμμεσες νύξεις και αναφορές στις εκλογές, όμως αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι το εκλογικό σκηνικό έχει ήδη στηθεί και οι μονομάχοι βρίσκονται στην αφετηρία.
Όλα τα κόμματα —τόσο αυτά που προβάλλονται σαν διεκδικητές της κυβέρνησης (ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ.), όσο κι αυτά που διεκδι- κούν μια μικρή ή μεγάλη θέση στο κοινοβουλευτικό παιχνίδι— ετοιμάζονται πυρετωδώς για να δώσουν την εκλογική μάχη, ο ϊκριβής χρόνος της οποίας παραμένει ακόμα απροσδιόριστος. Η ιίσθηση ότι στις ερχόμενες εκλογές διακυβεύονται οι σημερινές πολιτικές ισορροπίες και κυοφορούνται κάποιες σοβαρές πολιτικές εξελίξεις, αίσθηση που τροφοδοτήθηκε βάσιμα από τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών, είναι φυσικό να δίνει σ’ όλη την ιστορία έναν εργώδη και αγωνιώδη ρυθμό, καθώς οι πάντες επιδιώκουν να βρεθούν στο τέρμα του δρόμου, επιδιώκουν να είναι «εκεί» όταν γίνει η αναδιανομή των πολιτικών ρόλων.
ΝΟΣΗΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Το γεγονός ότι αυτή η προεκλογική δραστηριότητα έχει πάρει ήδη νοσηρά χαρακτηριστικά και έχει εξελιχτεί πριν καν αρχίσει σ’ :να κακόγουστο πολιτικό θέατρο, όπου οι ηθοποιοί - κόμματα χρησιμοποιούν τα πλέον χυδαία και μικροπρεπή κόλπα για να εντυπωσιάσουν τους θεατές - ψηφοφόρους και αποσπάσουν -ακριβέστερα να υποκλέψουν— την ψήφο τους, δεν έχει να κάνει jovo με την πολιτική ποιότητα των κομμάτων και την ηθική υποστάθμη της πολιτικής ηγεσίας, αλλά κυρίως οφείλεται στις συντε- Ιούμενες αργά αλλά σταθερά στο κοινωνικό υπόστρωμα ανακα- ιατάξεις και αναπροσανατολισμούς των κοινωνικών δυνάμεων.
Αυτή η κοινωνική κινητικότητα, που αναπτύσσεται στο έδαφος ιιας ολοένα και μεγαλύτερης συντηρητικοποίησης της κοινωνίας -ήδη πριν τις Ευρωεκλογές ήταν εμφανής— και που αργά ή γρήγορα δεν μπορεί παρά να εκφραστεί πολιτικά, είναι λογικό να τροκαλεί τρανταγμούς και ανισορροπίες στους διάφορους πολιτικούς φορείς και ιδιαίτερα στους δυο «μεγάλους μονομάχους», που ηα εντελώς προφανείς λόγους επιθυμούν να εισπράξουν ο καθένας για λογαριασμό του και, κατά συνέπεια, σε βάρος του άλλου, ;α πολιτικά κέρδη απ’ αυτές τις επικείμενες πολιτικές μετατοπί
σεις του λεγάμενου εκλογικού σώματος.Σ’ αυτή την κατεύθυνση λοιπόν πρέπει να ενταχτούν και να
ερμηνευτούν όλες οι πρόσφατες τραγελαφικές περιπέτειες που ανέβασαν αιφνίδια το πολιτικό θερμόμετρο —από την καλοκαιρινή υποθερμία— και την κυκλοφορία των εφημερίδων, και οι οποίες λίγο έλειψε να δυναμιτίσουν το πολυθρύλητο «ήπιο πολιτικό κλίμα».
Ο εκνευρισμός του χαρισματικού προέδρου του ΠΑΣΟΚ μετά την εκλογή του Μητσοτάκη στην ηγεσία της Ν.Δ. και η έκρηξη της Θεσ/νίκης, η «αποστατολογία» που ακολούθησε και σταμάτησε αιφνίδια χάρη στη «νηφαλιότητα» του «ρυθμιστή του πολιτεύματος», οι απανωτές διαγραφές στελεχών του ΠΑΣΟΚ (Φωτήλας, Μασσαβέτας κλπ.) και οι «μετ’ επαίνων» εκπαραθύρωση υπουργών, η μασονολογία και το «σήριαλ των χειραψιών», η αιφνίδια σκλήρυνση της στάσης κατά του ΠΑΣΟΚ του «φωτισμένου» Μπούτου —που ο φιλοκυβερνητικός Τύπος είχε βιαστεί να παρουσιάσει σαν αυριανό πιθανό σύμμαχο του ΠΑΣΟΚ— και οι καταγγελίες περί «εθνικής μειοδοσίας» της κυβέρνησης σε βάρος της δεξιάς, η «υπονόμευση του κοινοβουλευτικού θεσμού» —σύμφωνα με τα λεγάμενα του ΠΑΣΟΚ- από μέρους της Ν.Δ. και τέλος τα πρόσφατα «μαθήματα πολιτικής» που έδωσε ο «υπερταξικός» πρόεδρος της δημοκρατίας προς κάθε κατεύθυνση, μπορεί να είναι νοσηρά πολιτικά συμπτώματα, ωστόσο είναι ταυτόχρρνα σαφή προμηνύματα κάποιων απρόβλεπτων πολιτικών εξελίξεων.
Μπροστά σ’ ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τα δυο μεγάλα κόμματα κάνουν εναγώνιες προσπάθειες να οριοθετηθούν μεταξύ τους, προσπάθειες τόσο περισσότερο εναγώνιες όσο οι πολιτικές διαφορές ανάμεσά τους γίνονται ολοένα και πιο δυσδιάκριτες μετά τη «θαρραλέα» δεξιά στροφή του ΠΑΣΟΚ.
Αυτή τη στροφή του κυβερνητικού κόμματος, που σηματοδο-
3
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ
τεί μια συνολική μετατόπιση προς τα δεξιά του κέντρου βάρους των πολιτικών ισορροπιών, είχαμε διαπιστώσει πολύ πριν από τις Ευρωεκλογές του Ιουνίου.
Γράφαμε τότε, αναφερόμενοι στα εκβιαστικά εκλογικά διλήμματα, ότι: «Το πραγματικό δίλημμα δεν είναι ΠΑΣΟΚ ή Δεξιά αλλά τι είδους και τι μορφής δεξιά πολιτική θα ασκηθεί από το σημερινό κυβερνητικό κόμμα. Η υπέρβαση από τα δεξιά της σημερινής κινητικότητας του εκλογικού σώματος και η ανασύνθεση του'μπλόκ της αλλαγής'με νέους όρους και με νέο περιεχόμενο προσαρμοσμένο στη συγκυρία, είναι η επιδίωξη του ΠΑΣΟΚ».
Αυτά τα σημάδια, που ποτέ ίσως να μην ήταν ευδιάκριτα, μετά τις Ευρωεκλογές παγιώθηκαν με έναν τόσο διαυγή τρόπο, που μόνο πολιτικά ηλίθιοι ή επαγγελματίες ψεύτες να μπορούν σήμερα να αμφισβητήσουν.
Το ΠΑΣΟΚ, μετά από 3 χρόνια πολιτικής διακυβέρνησης και με δεδομένα πλέον τα όρια του επιδιωκόμενου υπό το ψευδώνυμο «αλλαγή» αστικού εκσυγχρονισμού, έχει πλέον «ωριμάσει» και προσανατολίζεται σε κάποιες «βατές» αλλά πολύ γνωστές κατευθύνσεις.
Το παραδοσιακό για την ελληνική πολιτική ζωή απόφθεγμα «όσο πιο δεξιά τόσο πιο καλά», φαίνεται να καθοδηγεί πλέον την κυβερνητική πολιτική.
Πράγματι η ρεάλ πολιτίκ που υποχρεώνεται σήμερα να ακολουθήσει το κόμμα του κ. Παπανδρέου, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να ξαναφτιάξει το κοινωνικό μπλοκ που το έφερε στην πολιτική εξουσία, μπορεί να επιχειρηματολογείται —όσο γίνεται αυτό— με τις γνωστές «ευφυείς συλλήψεις» περί «επιθυμητού και εφικτού», ωστόσο δεν παύει στην ουσία να αποτελεί σύγχρονη επανέκδοση της πολιτικής του προκατόχου του!!
Κι εδώ δεν πρόκειται απλά και μόνο για τα θορυβώδη κεντρώα ανοίγματα ή τις αναφορές στους κεντρώας προέλευσης ψηφοφόρους —που έτσι κι αλλιώς αν αποχρωματιστούν πολιτικά δεν είναι παρά ανοίγματα στα μικρομεσαία αστικά στρώματα— ούτε καν για τη βαθμιαία, πλην όμως σταθερή, διαφοροποίηση της πολιτικής γλώσσας και του πολιτικού στυλ της κυβέρνησης, που όλο και περισσότερο μοιάζει με τις αλήστου μνήμης παλαιοκομ- ματικές πρακτικές.
Πρόκειται κυρίως για τις επιλογές του ΠΑΣΟΚ σε μια ολόκληρη σειρά κρίσιμα ζητήματα, ουσιαστικά δηλαδή για ολόκληρη την κυβερνητική δραστηριότητα, που ήδη έχει αποβάλλει τα «παλαιού τύπου» χαρακτηριστικά και έχει μορφοποιηθεί σε μια απροκάλυπτα αστική κατεύθυνση.
ΧΕΡΙ ΦΙΛΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΥΣ
Εκεί που πρώτα πρώτα εμφανίζεται στην πιο μεγάλη διαύγειά της η δεξιά στροφή του ΠΑΣΟΚ είναι στο οικονομικό επίπεδο κι αυτό βέβαια όχι τυχαία. Έχοντας πλήρη συνείδηση των αναγκών του συστήματος και ξέροντας καλά ότι το οικονομικό πρόβλημα είναι αυτό που άμεσα ή έμμεσα θα καθορίσει τις πολιτικές εξελίξεις, η κυβέρνηση Παπανδρέου κάνει τα αδύνατα δυνατά προκει- μένου να πείσει την αστική τάξη της χώρας ότι παραμένει ένας φερέγγυος διαχειριστής της κρίσης του συστήματος.
Και βεβαίως κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο μέσα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και αποτελμάτωσης της ελληνικής οικονομίας.
Πράγματι, παρά τις διαβεβαιώσεις του Αρσένη ότι η «οικονομία έχει μπει πλέον στο δρόμο της ανάκαμψης», και παρά την αισιοδοξία του πρωθυπουργού —στην πρόσφατη συνέντευξη για τα 3 χρόνια διακυβέρνησης ο Α. Παπανδρέου πρόβαλε με ικανοποίηση την αναμενόμενη για το 1984 κατά 2,5% αύξηση του Α.Ε.Π. και τη σταθεροποίηση του ελλείμματος στο ισοζύγιο
συναλλάγματος— η πραγματική εικόνα της οικονομίας είναι εντελώς διαφορετική, γεγονός που καθορίζει και τα ανοίγματα του ΠΑΣΟΚ προς τους βιομηχάνους.
Ο πληθωρισμός, παρά την κάποια βελτίωσή του φέτος (18,5% περίπου), συνεχίζει να τρέχει με ανησυχητικούς ρυθμούς, επιτρέποντας έτσι στην Ελλάδα να κρατάει την «αξιοζήλευτη» πρώτη θέση ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ο.Κ. και μάλιστα με διαφορά σχεδόν 10 μονάδες από τη δεύτερη (Ιταλία)!!
Η ανεργία, που κατά τον κ. Παπανδρέου αποτελεί «κοινωνική πληγή και δυσφημηστικό φαινόμενο για μια σοσιαλιστική κυβέρνηση» —παρά τις κουτοπόνηρες διαψεύσεις του Γιαννόπουλου— ήδη ξεπέρασε το φράγμα των 300.000 και σε ποσοστά το 9% του ενεργού πληθυσμού!!
Από την άλλη μεριά, το δημόσιο χρέος, δηλαδή το οικονομικό στοιχείο που δείχνει την ευρωστία και την υγεία μιας οικονομίας, κινείται σε τόσο μεγάλα ύψη, ώστε ήδη προκαλεί ανησυχίες τόσο στην κυβέρνηση όσο και σε άλλους ενδιαφερόμενους.
Ο αριθμός 12 δισ. δολάρια που παρίστανε το εξωτερικό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος στα τέλη του 1983, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών και του ΟΟΣΑ, πρέπει να έχει ξεπεράσει ήδη τα 14 δισ. δολάρια, ποσό που ισοδυνα- μεί με το 1/4 του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος και που η ετήσια εξυπηρέτησή του απαιτεί το 20% του συναλλάγματος που διαθέτει η χώρα.
Τι σημαίνουν αυτοί οι αριθμοί δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς, αρκεί να ρίξει μια ματιά στα ξένα οικονομικά περιοδικά, όπου πολύ καθαρά μιλάνε για «στενή παρακολούθηση της ελληνικής οικονομίας» από τους ομίλους των ξένων τραπεζών!!
Στο έδαφος αυτής της πραγματικότητας —που αποδείχνει τη χρεοκοπία των μεικτών σοσιαλιστικών σχεδιασμών του ΠΑΣΟΚ— και ενώ η επενδυτική αποχή συνεχίζεται, καθόλου ανεξήγητα η κυβέρνηση της αλλαγής αρχίζει να συνηθίζει στην ιδέα του φιλελευθερισμού, που έτσι κι αλλιώς απ’ ό,τι έχει δείξει η πράξη είναι η μόνη συνταγή που εγγυάται κάποια πενιχρά αλλά σταθερά αποτελέσματα.
Η εποχή και ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός «καθόταν σε δυο καρέκλες» έχει περάσει. Σήμερα χρειάζονται κάποια ρεαλιστικά μέτρα για να ξανακερδηθεί η χαμένη εμπιστοσύνη του μεγάλου κεφάλαιου.
Η αιφνίδια αναζωπύρωση των κοινωνικοποιήσεων στο δημόσιο τομέα της οικονομίας, οι πρόσφατες διαβεβαιώσεις του κ. Παπανδρέου ότι «οι προβληματικές επιχειρήσεις μετά την εξυγίανσή τους θα αποδοθούν στον ιδιωτικό τομέα» και η κατηγορηματική διάψευση των φημών ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να επεκτείνει τις «κοινωνικοποιήσεις» και στη βιομηχανία, η ουσιαστική εγκατάλειψη των προβληματικών επιχειρήσεων στους νόμους της αγοράς, η συμμόρφωσή του έστω και καθυστερημένα με τις
4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ
υποδείξεις της Ν.Δ. και του Σ.Ε.Β., δείχνουν καθαρά τους νέους προσανατολισμούς του ΠΑΣΟΚ στο οικονομικό επίπεδο και διευκρινίζουν απόλυτα τους «όρους του παιχνιδιού».
Τώρα αν δίπλα σ’ αυτές τις φανερές μονεταριστικές προδιαγραφές συνυπάρχουν κάποια καθυστερημένα στοιχεία, όπως π.χ. η αναθέρμανση της οικοδομικής δραστηριότητας που αποφάσισε να προωθήσει η κυβέρνηση μετά τον ανασχηματισμό, ε, τι να κάνουμε; αυτές είναι οι βαλκάνιες ιδιομορφίες που δεν μπορούμε να ξεχάσουμε μονομιάς!!
Καθόλου λοιπόν ανεξήγητη η ικανοποίηση των αστικών οικονομικών επιτελείων μετά τις διευκρινίσεις της κυβέρνησης και την αποπομπή κάποιων ενοχλητικών υπουργών που πίστεψαν στα σοβαρά ότι «η αλλαγή είναι ρήξη με κατεστημένα συμφέροντα».
Οι μέρες της ψυχρότητας ΣΕΒ - κυβέρνησης και οι νύχτες της οργής («διαδηλώσεις» καπιταλιστών) ανήκουν πλέον στο παρελθόν!!
Αλίμονο στην εργατική τάξη και στους εργαζόμενους που είχαν πάρει στα σοβαρά τις διακηρύξεις του ΠΑΣΟΚ και το αρειμάνιο σοσιαλιστικό ζοριλίκι της πράσινης συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας.
Πολύ σύντομα θα καλεστούν να πληρώσουν τα σπασμένα της νέας... σοσιαλ-καπιταλιστικής σύγκλισης.
ΛΑΪΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΑΙ... ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ
Στο πολιτικό επίπεδο τα πράγματα, ίσως λιγότερο καθαρά, κινούνται στην ίδια λογική μ’ αυτή που προαναφέραμε.
Ο στρατηγικός στόχος του ΠΑΣΟΚ για την οικοδόμηση μιας θεσμοθετημένης δημοκρατίας —εξειδίκευση του αστικού εκσυγχρονισμού στο επίπεδο του εποικοδομήματος— δηλαδή για τη διαμόρφωση ενός θεσμικού πλαίσιου που να καλύπτει όλους τους τομείς της πολιτικής και κοινωνικής ζωής — επιτρέποντας έτσι τον έλεγχο και την ενσωμάτωση των μαζικών κινήσεων σε λογικές συναίνεσης και υποταγής— στόχος που προωθείται πετυχημένα τρία χρόνια τώρα με τη βοήθεια των κομμάτων, συνεχίζει να αποτελεί και σήμερα την ουσία της πολιτικής του.
Εξάλλου, πώς θα μπορούσε να συνέβαινε διαφορετικά, αφού μ’ αυτό τον τρόπο έχει καταφέρει να πετύχει εκεί που είχαν αποτύχει οι προηγούμενες κυβερνήσεις;
Η περιθωριοποίηση και η πολιτική υποβάθμιση της εργατικής τάξης, η διάλυση του συνδικαλιστικού κινήματος και η αποδυνά- μωση των απεργιακών κινητοποιήσεων, η περιχαράκωση και ο έλεγχος κάθε εκδήλωσης της δημόσιας ή ιδιωτικής ζωής, δεν είναι μικρές επιτυχίες και μάλιστα σε μια περίοδο βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.
Το καινούριο ωστόσο στην ιστορία, που σηματοδοτεί μια σαφή μετατόπιση της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, είναι το γεγονός ότι όλες αυτές οι αδιαφανείς κυκλωτικές κινήσεις διανθίζονται ήδη με κά- ποιες πολύ γνωστές και δοκιμασμένες μεθόδους.
Οι αλλεπάλληλες αστυνομικές επεμβάσεις σε απεργίες εργαζομένων, οι άγριες κακοποιήσεις απεργών (απεργοί Θεσ/νίκης στο Σύνταγμα, χτύπημα της Ε.Β.Κ.Ο., απεργοί MOBIL κλπ.), οι απανωτές διώξεις και καταδίκες συνδικαλιστών, τα αιματηρά γεγονότα στα Εξάρχεια, είναι στοιχεία που πείθουν ότι η κυβέρνηση της αλλαγής έχει και την πρόθεση και την ικανότητα να επιβεβαιώνει την «ισχύ του κράτους» όπου χρειάζεται, δηλαδή εκεί που «δεν περνούν τα λόγια».
Το αν την καταστολή της αυτή τη διανθίζει και τη νομιμοποιεί με κάποιες συναινετικές διαδικασίες και με τη βοήθεια του Τύπου ή το ότι συνδυάζει πιο πετυχημένα από τη δεξιά το ζαχαρόψωμο και το βούρδουλα, δεν αλλάζει την ουσία του ζητήματος.
Εξάλλου οι τελευταίες επιδείξεις δύναμης της κυβέρνησης δεν είναι απλά ξεκομμένα γεγονότα, με την έννοια ότι δεν περιορίζονται μόνο στο επίπεδο της καταστολής.
Η απαγόρευση δια νόμου της αφισοκόλλησης σαν μέσου διακίνησης των ιδεών, οι θρασύτατες δηλώσεις του υπουργού εργασίας σε βάρος των απεργών της Μόμπιλ, η υπαναχώρηση της κυβέρνησης από την κατάργηση του αντεργατικού νόμου 3239 περί υποχρεωτικής διαιτησίας, η αιφνίδια ενεργοποίηση της επιτροπής του άρθρου 15 του ν. 1264 και οι μαζικές απολύσεις συνδικαλιστών, δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολιών για τη σκλήρυνση της στάσης του ΠΑΣΟΚ απέναντι στους «μικρούς εταίρους» της «αλλαγής».
«ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΗ» ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Στα ίδια αυτά πλαίσια της ευθυγράμμισης με τις επιλογές των κυρίαρχων κοινωνικών στρωμάτων κινείται επίσης και η περιβόητη ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης.
Όπως είναι φυσικό, μπροστά στις δυσκολίες της συγκυρίας, οι βαθμοί ελευθερίας του κ. Παπανδρέου και της κυβέρνησής του στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής μειώνονται ολοένα και περισσότερο.
Το «άτακτο παιδί» του ΝΑΤΟ και της Ε.Ο.Κ. δε δείχνει διατεθειμένο να κάνει πλέον άλλες αταξίες!!
Η προσαρμογή στις ΕΟΚικές προδιαγραφές και η ουσιαστική εγκατάλειψη του περίφημου «μνημονίου», η επικείμενη «αγορά του αιώνα» και η μέσω αυτής ενίσχυση της οικονομικής και στρατιωτικής εξάρτησης από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και τέλος η σωφροσύνη που έδειξε υπογράφοντας τη συμφωνία παραμονής των αμερικάνικων βάσεων στην Ελλάδα, σωφροσύνη που συνεχίζεται και στις διαπραγματεύσεις για την ανανέωση του πακέτου των ελληνοαμερικάνικων συμφωνιών, είναι αδιαφιλονίκητες αποδείξεις της προσαρμοστικότητας του ΠΑΣΟΚ στα όρια που προσδιορίζουν τα «συμμαχικά συμφέροντα».
Βεβαίως αυτό δε σημαίνει ότι τα ανοίγματα της πολυδιάστατης πολιτικής του ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχουν, όμως δε στοιχειοθετούν πλέον έναν άλλο προσανατολισμό και φυσικά πολύ λίγο ανησυχούν τους «γνωρίζοντες ονόματα και πράγματα».
Οι ακροβασίες του ΠΑΣΟΚ ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, οι ευέλικτοι χειρισμοί και οι διεθνείς πρωτοβουλίες του προέδρου
5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ
του, τα ανοίγματα στις χώρες του τρίτου κόσμου, μπορεί να συνεχίζονται ακόμα αλλά λειτουργούν περισσότερο σαν άλλοθι των κυβερνητικών υποχωρήσεων στους δυτικούς συμμάχους και σαν μέσο συλλογής ψήφων από κάποια αντιαμερικάνικα στρώματα του πληθυσμού.
Η ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΤΟΙΜΗ ΓΙΑ ΤΗ ΡΕΒΑΝΣ
Η μετατόπιση της κυβερνητικής πολιτικής προς τα δεξιά και οι επαναπροσδιορισμοί των στόχων του ΠΑΣΟΚ σύμφωνα με τις επιλογές των κυρίαρχων κοινωνικών στρωμάτων, στο βαθμό που επιβεβαιώνουν την ικανότητα του ΠΑΣΟΚ να διαχειριστεί αποτελεσματικά και προς το συμφέρον της αστικής τάξης την καπιταλιστική κρίση, θα έλεγε κανείς ότι προσδιορίζουν με σαφήνεια την έκβαση της εκλογικής μάχης.
Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά για το κόμμα του κ. Παπανδρέου.
Οι εκδηλώσεις μετανοίας που αναγκάζεται να κάνει σήμερα, προκειμένου να επανακτήσει την εμπιστοσύνη των κέντρων εξουσίας —εμπιστοσύνη που του επέτρεψε το 1981 να την εξαργυρώσει με 48%— δεν είναι ικανές να «σβήσουν» το εκλογικό στραπάτσο του Ιουνίου.
Η κατακόρυφη πτώση των εκλογικών ποσοστών του ΠΑΣΟΚ, που ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις πήρε διαστάσεις αληθινά καταστροφικές, και η μικρή μεν αλλά ουσιαστική άνοδος της δεξιάς που έφτασε το ΠΑΣΟΚ σε απόσταση αναπνοής, είναι πολιτικά γεγονότα που δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητα από τις δυνάμεις που κρατούν τις «κουίντες» της πολιτικής σκηνής.
Η συνειδητοποίηση της φθοράς του ΠΑΣΟΚ και της αυξανόμενης δυσαρέσκειας των λαϊκών στρωμάτων, που μελλοντικά είναι βέβαιο ότι θα εντείνεται ολοένα και περισσότερο, σε συνδυασμό με το ενδεχόμενο πολύ σύντομα, σαν συνέπεια της περικοπής των επιδοτήσεων της Ε.Ο.Κ., το ΠΑΣΟΚ να απωλέσει την αγροτική ραχοκοκαλιά του, είναι οι αιτίες που υποχρεώνουν τις κυρίαρχες κοινωνικές δυνάμεις να προσβλέπουν και πάλι προς τη Ν.Δ. σαν την ανερχόμενη εναλλακτική κυβερνητική λύση.
Μ’ αυτά τα δεδομένα, η εκλογή του Κ. Μητσοτάκη στην αρχηγία της δεξιάς δε στερείται πολιτικής σημασίας και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν εσωτερικό πρόβλημα της δεξιάς ή αποτέλεσμα της γνωστής «δελφινομαχίας».
Μια τέτοια προσέγγιση συγκαλύπτει την ουσία του ζητήματος και δεν επιτρέπει τη συναγωγή κάποιων πολιτικών συμπερασμάτων σ’ ό,τι αφορά τη σημερινή διάταξη των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων.
Στην πραγματικότητα οι εξελίξεις στη δεξιά αποτελούν τη συνισταμένη πολλών και ποικιλόμορφων παρεμβάσεων, σε μια προσπάθεια να γίνει η Ν.Δ. μάχιμο κόμμα και να πάρει την εκλογική ρεβάνς.
Η θεαματική ανάδειξη του Κ. Μητσοτάκη —ενός ανθρώπου που συνδέεται με χίλια νήματα και με το μεγάλο κεφάλαιο και με τον ξένο παράγοντα— στην ηγεσία του παραδοσιακού αστικού κόμματος και μάλιστα λίγο χρόνο μετά την εκλογική επιτυχία της Ν.Δ., δεν αποτελεί προσωρινή λύση ή λύση ανάγκης, όπως θέλουν να εμφανίζουν οι «έγκυροι» σχολιαστές των κυβερνητικών εφημερίδων, αλλά επιθετικού χαρακτήρα επιλογή της δεξιάς και των αστικών επιτελείων ενόψη των κρίσιμων εξελίξεων που κυοφορούνται μέσα από τη σημερινή πολιτική συγκυρία.
Ενισχυτικά αυτής της άποψης είναι πολλά στοιχεία που θελη- μένα ή αθέλητα περνούν απαρατήρητα από τον Τύπο.
Η σημαντική πλειοψηφία που συγκέντρωσε ο νέος αρχηγός της Ν.Δ., η αιφνίδια και επιφανειακά αναιτιολόγητη αποχώρηση του Αβέρωφ, η συσπείρωση γύρω από τη λύση Μητσοτάκη μετά
την εκλογή του όλων των «ανανεωτικών δυνάμεων» της Ν.Δ., ει ναι στοιχεία που δείχνουν καθαρά ότι η νέα ηγεσία της δεξιάς ει ναι αποτέλεσμα συνδυασμένης δράσης πολλών παραγόντων κο αντικατόπτριζα την ανάγκη του μεγάλου κεφάλαιου.
Φυσικά αυτό δε σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι η Ν.Δ. υπ< τον Μητσοτάκη έχει εξασφαλισμένη αυτόματα την επικράτησι της, ή ότι τα κέντρα εξουσίας έχουν αποσύρει τελεσίδικα τη' υποστήριξή τους στο ΠΑΣΟΚ.
Σηματοδοτεί όμως κάποιες πολύ σημαντικές διαφοροποιήσει στη στάση των κυρίαρχων δυνάμεων απέναντι στην κυβέρνησι Παπανδρέου, που μπορεί ακόμη να μην έχουν ευκρινώς κα τελειωτικά μορφοποιηθεί, ωστόσο δείχνουν ανάγλυφα ότι ήδι έχουν μπει σε κίνηση κάποιοι μηχανισμοί.
«Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν», λέει ( λαός, κι αυτό κάνει ουσιαστικά σήμερα η κυρίαρχη τάξη και ( πανταχού παρών ξένος παράγοντας!!
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΉΑΣ
Σ’ αυτά τα πλαίσια ο ρόλος του προέδρου της δημοκρατίας αναδείχνεται πραγματικά πολυσήμαντος στο βαθμό που δε\ αμφισβητείται από κανένα πολιτικό κόμμα. Το γεγονός ότι c Καραμανλής είναι το πλέον ισχυρό πολιτικό κέντρο εξουσίας και ο εγγυητής του μεταπολιτευτικού πολιτικού πλαισίου, αποτελεί πλέον μια κοινή παραδοχή και προσδιορίζει με σαφήνεια τα όριο των πολιτικών εξελίξεων.
Οι ολοένα και πιο συχνές και πιο απροκάλυπτες παρεμβάσεις του ιδρυτή της Ν.Δ. στο πολιτικό παιχνίδι, που πριν ακόμα εκδηλωθούν γίνονται αμέσως αποδεκτές απ’ όλο το πολιτικό φάσμα, η μυθοποίηση της προσωπικότητας του προέδρου που προωθείται μεθοδευμένα απ’ όλο τον Τύπο αναδείχνοντας τον Καραμανλή ένα είδος πολιτικού θησαυροφυλάκιου, δείχνουν καθαρά ότι οι όποιες πολιτικές ανακατατάξεις, είτε έμμεσα είτε άμεσα, θα συνδεθούν με το πρόσωπο του Καραμανλή.
Μ’ αυτά τα δεδομένα, η επικείμενη εκλογή νέου προέδρου
6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ
δημοκρατίας θα αποτελέσει αναμφίβολα μια πρώτη ευκαιρία για να μετρηθούν οι ισορροπίες και η αντοχή της λεγάμενης «εθνικής ενότητας» που χαρακτηρίζει ολόκληρη τη μεταπολιτευτική περίοδο.
Βέβαια τα μέχρι τώρα στοιχεία δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης σ’ ό,τι αφορά την κατάληξη της προεδρικής εκλογής-
Το ΠΑΣΟΚ, μέσω του προέδρου του, προλαβαίνοντας ακόμη κι αυτή τη Ν.Δ., έχει φροντίσει εδώ και κάμποσο καιρό να ξεκα- 9αρίσει τη στάση του και να δηλώσει τη χωρίς όρους υποστήριξή του στο πρόσωπο του σημερινού προέδρου.
Η υπό τον Μητσοτάκη Ν.Δ.,παρά την θρυλούμενη ψυχρότητα του Καραμανλή με το σημερινό αρχηγό της δεξιάς, δεν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα να άρει την εμπιστοσύνη της στον πολιτικιό της πατέρα. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε αιφνίδια αλλαγή των κανόνων του παιχνιδιού και δεν υπάρχει ο παραμικρός λόγος γι’ αυτό, στο βαθμό που το μεταπολιτευτικό πολιτικό πλαίσιο έχει αποδειχτεί χρυσοφόρο για την αστική τάξη.
Μ’ αυτή λοιπόν την έννοια, η επανεκλογή του Καραμανλή στη 9έση του προέδρου και μάλιστα με την πιο θεαματική πλειοψηφία, πρέπει να θεωρείται βέβαιη, μ’ ό,τι αυτό συνεπάγεται στην ίδια την πορεία των πολιτικών εξελίξεων.
Πράγματι, μια τέτοια καθολική αποδοχή του νέου προέδρου με την υποστήριξη του ΠΑΣΟΚ είναι προφανές ότι εγγράφεται στο ενεργητικό του κυβερνώντος κόμματος και γιατί έτσι αποδείχνεσαι έμπρακτα θεματοφύλακας της «εθνικής ενότητας» αλλά και /ιατί θα κερδίσει πόντους στο εκλογικό παιχνίδι.
Ωστόσο η όλη ιστορία δεν έχει αποσαφηνιστεί εντελώς σ’ όλες ας πτυχές της. Το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών πριν από την ψηφοφορία για τον πρόεδρο της δημοκρατίας (Απρίλης - Μάης 1985), παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού για εξάντληση της τετραετίας, δεν έχει αποκλειστεί εντελώς. Πολύ περισσότερο μάλιστα αφού ο χρόνος των βουλευτικών ϊκλογών δεν είναι απόρροια μόνο της βούλησης του ΠΑΣΟΚ ιλλά συνδυασμός πολλών παραγόντων (πορεία της οικονομικής κρίσης, εθνικά προβλήματα, απεργιακές κινήσεις κλπ.).
Μια παρόμοια εξέλιξη, παρ’ όλο ότι δε θα άλλαζε ριζικά τους ί>ρους του πολιτικού παιχνιδιού, θα μπορούσε ωστόσο να δημιουργήσει απρόβλεπτες τριβές και οξύνσεις, ικανές να δρομολογήσουν κάποιες μη αναμενόμενες πολιτικές εξελίξεις και να διαμορφώσουν συνθήκες πολιτικής κρίσης. Κάτι τέτοιο φυσικά co απεύχονται οι πάντες και γι’ αυτό θα κάνουν ό,τι μπορούν για α̂ το αποφύγουν.
Ο ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΠΛΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ
Με βάση τα στοιχεία που προαναφέραμε, ο νέος εκλογικός νό- ιος, που σύμφωνα με τις κυβερνητικές δεσμεύσεις πρόκειται να ψηφιστεί το Φλεβάρη, αναδείχνεται σαν ένα από τα πιο κρίσιμα ττοιχεία της συγκυρίας. Ήδη ο θόρυβος, που έχουν ξεσηκώσει τα ίόμματα της παραδοσιακής αριστερός για την απλή αναλογική, δείχνει καθαρά ότι το εκλογικό σύστημα θα αποτελέσει το κυριό- Γερο ίσως πεδίο της προεκλογικής αντιπαράθεσης ανάμεσα στην ίυβέρνηση και τα υπόλοιπα κόμματα.
Η διάφανη πρόθεση του ΠΑΣΟΚ να αποκτήσει ένα ακόμα ιτού (πέρα από το χαρτί της υποστήριξης του Καραμανλή!!) ιτην εκλογική μάχη, κατασκευάζοντας ένα εκλογικό σύστημα ττα μέτρα του, ώστε να αποσοβηθεί ο κίνδυνος απώλειας της ιυτοδυναμίας —που με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα θεωρεί- :αι βέβαιος— είναι φυσικό να προκαλεί πολιτικές τριβές ιδιαίτερα τε εκείνους τους φορείς που νιώθουν μελλοθάνατοι.
Ωστόσο τα πράγματα δε φαίνεται να είναι απλά.
Το αναζητούμενο «σύστημα απλής αναλογικής», που θα έδινε τη δυνατότητα στο ΠΑΣΟΚ να βρεθεί μόνο του στην κυβέρνηση για μια ακόμη τετραετία, αποδείχνεται εγχείρημα όχι τόσο εύκολο όσο το φαντάζονταν οι επιτελείς του Α. Παπανδρέου, που νόμιζαν ότι αρκούν κάποιες τεχνικές ρυθμίσεις για να λυθεί ένα πολιτικό πρόβλημα.
Η συνεχιζόμενη πολιτική φθορά της κυβέρνησης και οι φυγό- κεντρες τάσεις στο κοινωνικό μπλόκ της αλλαγής, όντας αντικειμενικά μη μετρήσιμοι παράμετροι, κάνουν το πρόβλημα του νέου εκλογικού νόμου κυριολεχτικά γρίφο, στο βαθμό που είναι δυνατό η όλη ιστορία να καταλήξει σε μπούμερανγκ αν η δεξιά κατά- φερνε να αναδειχτεί πρώτη δύναμη. Παράλληλα, η εκφρασμένη με ποικίλους τρόπους αντίθεση της αριστεράς να δεχτεί οποιοδή- ποτε καλπονοθευτικό σύστημα, δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες στο ΠΑΣΟΚ, καθώς αδυνατεί να απαντήσει πειστικά στις κατηγορίες για καταλήστευση των ψήφων των μικρών κομμάτων.
Η υπόθεση μάλιστα γίνεται ακόμη πιο σύνθετη αν συνυπολογίσει κανείς τον ευέλικτο χειρισμό του θέματος από τη Ν.Δ., η οποία, παρ’ όλο ότι δηλώνει πώς είναι «υπέρ του σημερινού εκλογικού συστήματος της ενισχυμένης αναλογικής», δεν παραλείπει ωστόσο να εκφράζει και τη συμπάθεια ή τουλάχιστον την ανοχή της στην απλή αναλογική.
Έτσι οι δρόμοι που έχει να διαλέξει το ΠΑΣΟΚ δεν είναι πολλοί.
Η θα εγκαταλείψει την ιδέα της αυτοδυναμίας και θα θεσμοθετήσει την απλή αναλογική, ανοίγοντας το δρόμο σε συμμαχικές κυβερνήσεις ή σε κυβερνήσεις που στηρίζονται στην ψήφο και άλλων κομμάτων, ή θα επιδιώξει πάση θυσία τη διατήρηση της αυτοδυναμίας, οπότε θα ρισκάρει ένα καλπονοθευτικό σύστημα που θα δίνει τη λεόντιο μερίδα στο πρώτο κόμμα, ελπίζοντας ότι θα καταφέρει αξιοποιώντας τα ατού που διαθέτει σαν κυβέρνηση να υπερτερήσει της Ν.Δ.
Πάντως οποιαδήποτε επιλογή και να κάνει -πιθανότερη φαίνε-
7
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ
ται η δεύτερη και για λόγους ανεξάρτητους από τη θέληβη του ΠΑΣΟΚ— είναι βέβαιο ότι αυτή η επιλογή θα προσδιορίσει σε μεγάλο βαθμό τις μετεκλογικές αλλά και τις προεκλογικές εξελίξεις.
Η ΠΕΙΣΙΘΑΝΑΤΙΑ ΑΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Μπροστά στις εξελίξεις που διαφαίνονται, τα κόμματα της παραδοσιακής αριστερός εμφανίζονται σοβαρά υποβαθμισμένα, ανίσχυρα να παίξουν κάποιο σημαντικό ρόλο στήι/κεντρική πολιτική σκηνή.
Κατάπληκτοι μπροστά στο ιστορικό παράδοξο(;) να βλέπουν το πρόγραμμά τους να υλοποιείται από κάποιον*άλλο και μάλιστα χωρίς αυτούς, οι φορείς της αριστερός περιορίζονται στο ρόλο του «συνοδοιπόρου της αλλαγής» και αποδείχνονται ανίκανοι να οριοθετηθούν απέναντι στο ΠΑΣΟΚ.
Αλλά και στον άχαρο αυτό ρόλο πολύ λίγα πράγματα φαίνονται πλέον ικανά να καταφέρουν αμφότερα τα Κ.Κ., στο βαθμό που η περιθωριοποίηση του εργατικού κινήματος —εξέλιξη για την οποία βοήθησε η παραδοσιακή αριστερά και με το παραπάνω!!— τους έχει στερήσει πλέον τη δυνατότητα ενεργοποίησης των παραδοσιακών εκείνων μαζικών ερεισμάτων σε μια κατεύθυνση πίεσης ή σε τελευταία ανάλυση πιστοποίησης της πολιτικής τους δύναμης.
Μ’ αυτά τα δεδομένα η υπόθεση της απλής αναλογικής που έχουν αναλάβει με θαυμαστή ομοφωνία οι δυο άσπονδοι εχθροί (ΚΚΕ, ΚΚΕεσ.), δεν αποτελεί ένα αυτονόητο δημοκρατικό καθήκον —όπως θέλουν να το παρουσιάζουν— αλλά μια ζωτική ανάγκη επιβίωσης!!
Η οριακή πλέον ανάπτυξη του ΚΚΕ, που πιστοποιήθηκε θεαματικά σ’ όλες τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις —το ΚΚΕεσ, πάντα μικρό, έχει τα περιθώρια... αύξησης —και το ενδεχόμενο εκλογικής συντριβής μέσα στην επόμενη εκλογική τιτανομαχία, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για μελλοντικές ελπίδες ανάκαμψης.
Το γεγονός ότι ο θόρυβος για την απλή αναλογική συνοδεύεται από την επιθετική πρόταση για συμμαχικές κυβερνήσεις και μέ σφοδρή κριτική των αντιλήψεων του ΠΑΣΟΚ περί αυτοδυναμίας, δεν μπορεί να ξεγελάσει κανένα σ’ ό,τι αφορά τον αμυντικό χαρακτήρα της πρωτοβουλίας.
Στην πραγματικότητα όλες αυτές οι ενωτικές προτάσεις και οι καταγγελίες της λογικής της αυτοδυναμίας δε στοχεύουν, δεν απευθύνονται στο ίδιο το ΠΑΣΟΚ, που έχει προπολλού ξεκαθαρίσει τη στάση του απέναντι στην αριστερά —αυτός εξάλλου είναι και ένας από τους λόγους που αναδείχτηκε και παραμένει φερέγγυος διαχειριστής της εξουσίας— αλλά προς τα μέλη και τους οπαδούς τους, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να τους θωρακίσουν απέναντι στις σειρήνες της αλλαγής, που πολύ σύντομα θα αρχίσουν να προβάλλουν τα γνωστά εκβιαστικά διλήμματα.
Το πόσο λειτουργικός θα είναι τελικά ο ελιγμός των ρεφορμιστικών κομάτων είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς, αν και υπάρχουν στο παρελθόν κάποιες παρόμοιες συλλήψεις του τύπου 17% - β' κατανομή που πολύ λίγο αποδείχτηκαν αξιόπιστες.
Πάντως ανεξάρτητα από τα όποια αποτελέσματα, αυτή η ιδιότυπη εκλογολογία της αριστερός —η οποία κατά τα άλλα
καταγγέλει την εκλογολογία της κυβέρνησης!!— και η εξάντλη? της σε κοινοβουλευτικές επιδιώξεις, επιβεβαιώνει με τον π αναμφισβήτητο τρόπο τα αδιέξοδα και την κρίση αυτών των σχ ματισμών.
• ·Η ανάγκη σήμερα για μια αριστερή πολιτική, για έναν αριστερ
πολιτικό λόγο, είναι κάτι παραπάνω από προφανής.Το πολιτικό κενό που αναδείχνει —και που όσο περνάει ο χρι
νος θα γίνεται εντονότερο— η σημερινή πολιτική συγκυρία, ι σημερινοί ρευστοί πολιτικοί συσχετισμοί, είναι πλέον ορατό ακ< μη και σ’ αυτούς που έχουν ξεκόψει οριστικά από την πολιτική
Βέβαια η κάλυψη αυτού του κενού δεν είναι κάτι που απορρέ αυτόματα από τη διαπίστωσή του. Πολύ περισσότερο μάλιστ όταν οι μόνοι εν δυνάμη φιλοδοξούντες να καλύψουν αυτό 1 κενό, οι πολιτικές δυνάμεις που κινούνται στο χώρο της Ε.Α βρίσκονται σε κυριολεχτικά οικτρή από πολλές απόψεις κατάστι ση.
Η μετατόπιση του πολιτικού παιχνιδιού στις κορυφές των κο μάτων και η κοινωνική άπνοια που υπάρχει και λειτουργεί, τα τόχρονα, τόσο σαν αιτία όσο και σαν αποτέλεσμα αυτής της φαν ρής πλέον μετατόπισης του κέντρου βάρους των πολιτικών ισο ροπιών προς τα δεξιά —που προαναφέραμε— είναι γεγονός ό δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την κατάσταση και δεν αφήν περιθώρια για αισιόδοξες σκέψεις ή για υπερφίαλες επιδιώξεις
Ωστόσο, υπάρχει κάποιο έδαφος, υπάρχουν κάποιες «αφ λαχτες διαβάσεις», που μπορεί κανείς να αξιοποιήσει για να μτι στο πολιτικό παιχνίδι, όχι βέβαια με τους καθιερωμένους όροι αλλά ενάντια σ’ αυτούς.
Το ζήτημα της προεδρίας της δημοκρατίας, το θέμα των επόμ vcov εκλογών, η ανεργία και οι απολύσεις, το ζήτημα του στρ τού, η «κοινωνικοποιημένη» εκμετάλλευση στο δημόσιο τομέα, ί ναι κεντρικές αιχμές της συγκυρίας, που αν γίνουν αντικείμε1 μιας πολιτικής δράσης με συνέχεια και με συνέπεια, μπορούν ' αποτελέσουν τη βάση σύνθεσης μιας μειοψηφικής μεν αλλά α( στερής πρακτικής, γεγονός που με τη σειρά του θα καθορίσει θε· κά και το μείζον ζήτημα της πολιτικής ανασύνθεσης και ανασυ κράτησης του χώρου της Ε.Α.
Η πολιτική πρωτοβουλία, που ήδη έχει ξεκινήσει με στόχο ττ πολιτική ενότητα των ζωντανών δυνάμεων του χώρου, στο βαθμ που βρίσκεται ενταγμένη σ’ αυτή την κατεύθυνση, είναι ένα θει κό γεγονός και χρειάζεται να αντιμετωπιστεί με τη μεγαλύτερ σοβαρότητα.
Κι αυτό ανεξάρτητα από την όποια κατάληξη της πρωτοβοι λίας.
Σε τελευταία ανάλυση, ακόμα και αν δε γίνει δυνατή η όποι μάχιμη πολιτική προσέγγιση, και μόνο το γεγονός ότι για πρώι φορά ένα πλατύ φάσμα συντρόφων συζητάει πολιτικά και ανι γνωρίζει ομόφωνα την ανάγκη της ενότητας, είναι κάτι όχι αμ λητέο μέσα σ’ αυτή τη νοσηρή πολιτική κατάσταση που ζούμε!
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΤΗΡΗ ΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ
ΚΑΙ ΠΑΣΟΚτης Τασ. Χριστοδουλοπούλου
Τ α σημάδια της συντηρητικοποίησης της κοινωνίας είναι τόσα πολλά,
που θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι δεν είναι πια σημάδια - ενδείξεις μιας τάσης της κοινωνίας προς τα δεξιά, αλλά για έναν «κοινωνικό φασισμό» που αθόρυβα και με προοδευτικό επικάλυμμα οικο- δομείται καθημερινά.
Όταν το 1981 το ΠΑΣΟΚ αναλάμβανε τη διακυβέρνηση της χώρας, πολύ λίγοι καταλάβαιναν πού το πάει. Πολύ γρήγορα το δίλημμα που μπήκε απ’ το ΠΑΣΟΚ και τους συμβούλους του στις τάξεις, τις ομάδες και τα μεμονωμένα άτομα ήταν: ή περιθωριοποίηση ή ενσωμάτωση.
Και βέβαια επειδή η περιθωριοποίηση στη φάση «οικοδόμησης του σοσιαλισμού» είναι μια επαίσχυντη επιλογή, δεν έμενε παρά η ενσωμάτωση. Κι αυτή φρόντισαν, πρώτα οι ανένταχτοι και το ΚΚΕεσ. και ύστερα το ΚΚΕ, να την εξωραί'σουν μέχρι που έγινε μια πραγματικότητα τόσο γενικευμένη και τόσο ιδεο- λογικοποιημένη, που όσοι επέλεξαν ή σπρώχτηκαν στο περιθώριο αρχικά νιώθουν την ανάγκη να απολογούνται γι’ αυτό. Από πότε όμως κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι...
Κ οινωνικοποιήθηκε η εκμετάλλευση με το νόμο «περί κοινωνικοποιή
σεων». Εκδημοκρατίστηκαν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και μοιράστηκαν οι καρέκλες στους καταξιωμένους συνδικαλιστές. Η τοπική αυτοδιοίκηση έγινε επιτέλους «βάθρο που θα το φρουρεί η δημοτική αστυνομία». Η Εθνική Αντίσταση αναγνωρίστηκε κι οι αντάρτες ψάχνουν για μάρτυρες να βεβαιώσουν τη δράση τους για καμιά συνταξούλα. Διαγράφτηκαν κυβερνητικά στελέχη, απολύθηκαν υπουργοί κι εκλέχτηκε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δια βοής, εντελώς ...σοσιαλιστικά. Οι συντεχνίες μπήκαν στη θέση τους κι οι εργαζόμενοι στις προβληματικές παραπέμφθηκαν στη σχολή απροσάρμοστων του κ. Κατσανέβα. Οι φυλακές εξανθρωπίστηκαν, οι φυλακισμένοι άνθρωποι είναι, γι’ αυτό αυτοκτονούν. Ο στρατός εκσυγχρονίστηκε, έχει και νέο στρατιωτικό κανονισμό, 20-1, κι αν αυτοκτονούν οι φαντάροι... προβληματικοί είναι.
Τα κόμματα χρηματοδοτούνται, οι βιο- μήχανοι χρηματοδοτούνται, οι εφημερίδες χρηματοδοτούνται, οι πολιτικοί σύλλογοι χρηματοδοτούνται... οι εργαζόμενοι, ΑΤΑ και ξερό ψωμί. Και άλλα πολλά ων ουκ έστι αριθμός.
Ο λαός θεατής όλης αυτής της «σοσιαλιστικής αναγέννησης» με απουσία αριστερού λόγου καθηλώθηκε. Η οικονομική κρίση, ο ανταγωνισμός κι η εξατομίκευση που παράγεται απ’ την ανεργία πήρε γενι- κευμένες διαστάσεις. Το κράτος «παντα- χού παρών και τα πάντα πληρών».
«Διασκεδάζουμε» με τα λεφτά του υφ. Νέας Γενιάς και του υπουργείου Πολιτισμού ή με τα φεστιβάλ των κομμάτων μας. «Μιλάμε» για τα προβλήματά μας στους οργανωμένους «διάλογους κουφών» που συγκαλούν οι δήμοι και οι κοινότητες. «Μιλάμε» για τα αιτήματά μας ή τις απόψεις μας 1-3 λεπτά το χρόνο, στις γενικές συνελεύσεις των κλάδων μας.
Η αυτενέργεια, η πρωτοβουλία, ο αυθορμητισμός, το πολιτικό ενδιαφέρον μας μπήκαν «υπό κρατικό έλεγχο». Αυτά είναι τ’ αποτελέσματα του αστικού εκσυ- χρονισμού που χρόνια ονειρευόταν η αριστερά και σήμερα υπερθεματίζει όταν δε μένει κατάπληκτη.
Δεν είναι λοιπόν καθόλου περίεργο που, μέσα σ’ αυτή τη θεσμοποιημένη κρατική παρέμβαση σ’ όλα τα επίπεδα της ζωής —δημόσιας και ιδιωτικής— όλοι οι πόροι της κοινωνίας αρχίζουν να κλείνουν.
Δεν είναι καθόλου περίεργο που η αστυνομία πυροβολεί νεαρούς οδηγούς μηχανών. Ούτε είναι περίεργο που ο Τύπος ασχολείται με εγκλήματα και σκάνδαλα και με τα κεφάλια των Πανκ. Ούτε που ο εθνικισμός ακόμα κι απ’ την αριστερά παγιοποιείται, ούτε που ο ρατσισμός είναι αυθόρμητη αντίδραση είτε για τους Ιρακι- νούς στο Αιγάλεω ούτε για τους ξένους εργάτες. Ούτε περίεργο και ανεξήγητο είναι που οι μικροαστοί αγοράζουν λουκέ- τα ασφαλείας. Ούτε φυσικά που η σιωπη
λή πλειοψηφία — πραγματική πλειοψη- φία, δεν αντιδρά. Εκεί που τελειώνει το κράτος, υπάρχουν τα επίσημα κόμματα για να συνεχίσουν τη λογική του παθητικού θεατή, για να εμφυσήσουν στο λαό την ιδεολογία του βολέματος και της ησυχίας.
Π άνω σ’ όλα αυτά πήγε να πατήσει κι η «επιχείρηση αρετής», στην πλα
τεία Εξαρχείων. Στην ανοχή, στη συναίνεση, στην αδιαφορία της σιωπηλής πλειοψηφίας ή τέλος πάντων να τη δοκιμάσει.
Η μεταστροφή του κλίματος, η υποχώρηση της κυβέρνησης και της αστυνομίας, η γενικευμένη καταδίκη της κρατικής καταστολής και του παραλογισμού της εξουσίας έδειξε ότι υπάρχουν ακόμα κάποια ίχνη κοινωνικής ευαισθησίας. Έδειξε ότι υπάρχουν ρωγμές που μπορούν να διευρυνθούν με μια πλειοψηφική παρέμβαση. Το κοινωνικό πεδίο είναι όχι μόνο ένας σημαντικός χώρος παρέμβασης για όσους θέλουν να αποπεριθωριο- ποιηθούν χωρίς να ενσωματωθούν, αλλά είναι παράλληλα και ένας τομέα δράσης επιτακτικά αναγκαίος για την επαναστατική αριστερά, που οι ιδέες και οι απόψεις της, οι πρακτικές της και οι στόχοι της καθόλου δεν ευνοούνται απ’ την κοινωνική άπνοια και την κοινωνική συντηρητι- κοποίηση που βασιλεύουν στο θαυμαστό κόσμο της «αλλαγής».
Όλα αυτά φυσικά με την προϋπόθεση ότι το πρόβλημα κατανοείται στις σωστέ ς του διαστάσεις και ότι υπάρχουν κά- ποιες σταθερές πολιτικές συντεταγμένες που οριοθετούν μια πραγματικά ριζοσπαστική παρέμβαση από τις γνωστές μηδενι- στικές και καταστροφικές τάσεις κάποιων κανιβαλικών στοιχείων.
9
ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΕΚΑΝΕ ΤΟ ΘΑΥΜΑ TOY
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΜΕ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ!!
για τα γεγονότα στα Εξάρχεια
Το τελευταίο διάστημα η πλατεία Εξαρ- χείων και οι θαμώνες της βρίσκονται στο κέντρο της επικαιρότητας. Από τις επιχειρήσεις «αρετή» και την ανοιχτή αστυνομική καταστολή μέχρι τη «νύχτα των παν- κς» και την «κοινωνικοποίηση» του προβλήματος μέσω των αλλεπάλληλων συσκέψεων των «διαφόρων φορέων», ένα γεγονός διατρέχει σαν κόκκινη κλωστή όλα τα γεγονότα: η προσπάθεια του κράτους να ελέγξει τα τεκμαινόμενα σ’ αυτόν το χώρο και να περιθωριοποιήσει πρότυπα κοινωνικής και πολιτικής συμπεριφοράς μη αρεστά στη συντηρητικοποιούμε- νη κοινωνία «μας». Το πώς τροφοδοτείται μια τέτοια λογική από διάφορες τάσεις πολιτικής ηλιθιότητας είναι άξιο λόγου... Όπως επίσης, σημαντικό είναι και το συμπέρασμα ότι «ο αστυνομικός κλοιός όλο και περισφίγγεται...»
Όπως είναι γνωστό, την τελευταία βδομάδα του Σεπτέμβρη και τις πρώτες μέρες του Οκτώβρη, η πλατεία Εξαρχείων έγινε τόπος αλλεπάλληλων «επιχειρήσεων αρετής». Παίρνοντας «αφορμή» η αστυνομία από την «προκλητική συμπεριφορά» ορισμένων νεαρών που συχνάζουν στην πλατεία, επέδραμε κατά παντός πολίτη ευρισκομένου εκεί και, αφού τις πρώτες μέρες «απλώς» συνελάμβανε και έκανε εξακρίβωση κατά «κάθε υπόπτου», στη συνέχεια επεξέτεινε τη δραστηριότη- τά της με άγριο ξύλο, συλλήψεις και παραπομπή σε δίκη με βαριές κατηγορίες 18 ατόμων.
Και ενώ κατ’ αρχάς η συναίνεση του Τύπου και των κομμάτων ήταν δεδομένη, απ’ όταν οι «αριστεριστές» πολιτικοποιούν το ζήτημα και αντιστέκονται στην αστυνομική τρομοκρατία, οι εξελίξεις αλλάζουν, οι υπουργοί λύνουν τη γλώσσα τους, οι εφημερίδες δημοσιεύουν φωτογραφίες απ’ τη βαρβαρότητα των αστυνομικών και κάνουν «αντικειμενικά» ρεπορτάζ, η «δημοκρατική κοινή γνώμη»
θορυβείται για τα συμβάντα και καταδικάζει την αστυνομική βία.
Σαν αποτέλεσμα της κινητοποίησης του χώρου της επαναστατικής αριστεράς, της αντίστασης στην αστυνομία, των διαδηλώσεων που γίνονται και της γενικής κατακραυγής, η δίκη των 18 νέων αναβάλλεται επ’ αόριστον λόγω της απουσίας των μαρτύρων κατηγορίας αστυνομικών, όπως επίσης έχει την ίδια τύχη και η &κη των.-τριών'συμπαραστατών τους που πιάστηκαν έξω απ’ τα δικαστήρια τη μέρα της πρώτης δίκης.
Τα γεγονότα κοντεύουν να ξεχαστούν, όταν τις τελευταίες μέρες του Οκτώβρη, σχεδόν δηλαδή ένα μήνα μετά, καμιά 30α- ριά έξαλλοι πάνκς και «οργισμένοι νεολαίοι», ύστερα απ’ το κλείσιμο των πανεπιστημιακών χώρων που επιβάλουν οι πρυτανικές αρχές και οι «περιφρουρητές» τους Κνίτες για να μη γίνει μια συναυλία, επιτίθενται στους έγκλειστους στο Πολυτεχνείο Κνίτες, σπάζουν, καίνε, πετούν μολότωφ κλπ., αυτή τη φορά κάτω από τη «διακριτική παρουσία» της αστυνομίας, που μαζί με την πυροσβεστική αναλαμβάνει να σβήσει μόνο τις εστίες φωτιάς.
Ακολουθούν συλλήψεις ορισμένων
πανκς και αλλεπάλληλες συσκέψεις «κοινωνικών, πολιτιστικών και πολιτικών φορέων», κάτω απ’ την εποπτεία του υπουργού δημόσιας τάξης Σκουλαρίκη, όπου αποφασίζεται η αντιμετώπιση του «κοινωνικού προβλήματος» της πλατείας Εξαρχείων με «κοινωνικοποιημένη καταστολή» πλέον και την επέμβαση της αστυνομίας όποτε και άμα χρειαστεί.
Εμείς τουλάχιστον είμαστε σίγουροι ότι έπεται συνέχεια...
Δε θα προσπαθήσουμε σ’ αυτό μας το σημείωμα να κάνουμε «κοινωνιολογική ανάλυση» της εμφάνισης των διάφορων περιθωριακών στοιχείων, πανκς και δε συμμαζεύεται (αυτόν το «δημιουργικό» ρόλο ανέλαβε σύσσωμος ο Τύπος την αύριο κιόλας μέρα των γεγονότων, με απείρου κάλλους συνεντεύξεις απ’ τους νέους αστέρες της δημόσιας ζωής)...
Ούτε θα επαναλάβουμε το γιατί η γενι- κευμένη βία του καπιταλιστικού συστήματος γεννάει τέτοιου είδους φρούτα ταυτόχρονα με την παραγωγή των «γενικευ- μένων ηλιθίων».
Πολύ περισσότερο, θα ήταν τραγικό να προσπαθήσουμε να ερμηνέψουμε την
10
τακτική της κυβέρνησης και της αστυνομίας στη βάση αντιλήψεων περί «διωγμού της νεολαίας», «ρατσισμού απέναντι στη νεολαία» κλπ., και να διακρίνουμε σ’ αυτή μια κυρίαρχη κατασταλτική πολιτική και να διαμορφώσουμε «όρους αντίστασης» απ’ τη μεριά του κινήματος.
Γνώμη μας είναι ότι τόσο η αρχική επιθετική πρακτική της αστυνομίας όσο και η «αντικειμενική» στη συνέχεια στάση του «υπεράνω όλων παρατηρητή», αποτελεί στο σύνολό της μια πολιτική ενέργεια ενταγμένη και στο ενυπάρχον κοινωνικό πλαίσιο (συντηρητικοποίηση πλατιών στρωμάτων) και σε συγκεκριμένα βήματα
(ενοποίηση αστυνομίας και χωροφυλακής), και αποσκοπεί στον έλεγχο του συνόλου της κοινωνικής και πολιτικής ζωής και την ένταξη των κοινωνικών και πολιτικών μειοψηφιών στους όρους που αυτή θέλει.
Και είναι προφανές, αν δούμε απ’ αυτή τη σκοπιά τα γεγονότα, ότι η κυρίαρχη ταχτική του ΠΑΣΟΚ είναι οι συναινετικές διαδικασίες, κι όχι η κατασταλτική βία, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν ακολουθούνται και τέτοιες μορφές, αλλά παίζουν το ρόλο της «αφορμής» για την κίνηση των μηχανισμόν ένταξης στη j
συνέχεια.Το ότι καταφέρθηκε ένας φορέας όπως
το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, μέσα από συσκέψεις με όλους τους «φορείς», να περάσει την αστυνομική παρουσία σαν απαραίτητη προϋπόθεση της «ήρεμης ζωής των πολιτών», αποτελεί σημαντική νίκη για το ΠΑΣΟΚ και τις λειτουργίες που αυτό επιβάλει, που τα αποτελέσματά της θα φανούν γρήγορα.
Και αναμφισβήτητα, μεγαλύτερο άλλοθι σ’ αυτή την κατεύθυνση δε θα μπορούσε να δοθεί απ’ τις απολιτικές ηλιθιότητες ορισμένων «αγρίων νεολαίων».
ΑΡΙΣΤΕΡΕΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ0
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
η διαδοχή των γεγονότων, το κλίμα, οι απειλές
Δόθηκε πραγματικά μεγάλη έκταση στα γεγονότα της περασμένης Πέμπτης στο χώρο του Πολυτεχνείου. Τόσο μεγάλη έκταση που δίκαια τροφοδοτεί πολλούς προβληματισμούς για τα όσα υπάρχουν πίσω από τα γεγονότα. Κυρίως όμως για την εκμετάλλευσή τους προς τέτοιες κατευθύνσεις που περιορίζουν το έδαφος της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, της ανάπτυξης κριτικής σκέψης, της ιδεολογικής δραστηριότητας που υπερασπίζεται δικαιώματα και κατακτήσεις και που διευρύνει υπάρχοντες ορίζοντες.
Ρωτάμε καθαρά και παστρικά:Πού το πάνε κυβέρνηση, υπουργείο
Δημόσιας Τάξης, αστυνομία, όταν απεργάζονται ένα γενικότερο σχέδιο του οποίου το πρώτο στάδιο συνίσταται στον εθισμό της κοινής γνώμης στην κρατική καταστολή; Ο εθισμός αυτός επιτυγχάνεται με τη δημιουργία κατάλληλου κλίματος, την κατάλληλη επιλογή στόχων, τη δοκιμασία νέων μεθόδων. Για μας δεν είναι άσχετα μεταξύ τους το βάρβαρο χτύπημα της αστυνομίας και των ΜΕΑ στα Εξάρχεια με το χτύπημα των απεργών της MOBIL από τα ΜΑΤ.
Τα επεισόδια στο Πολυτεχνείο έγιναν χωρίς να παρέμβει η αστυνομία. Έτσι το όργιο βίας, τρομοκρατίας και ξυλοδαρμού που εξαπέλυσε στα Εξάρχεια πριν μερικές βδομάδες, διαδέχτηκε μια στάση διακριτικής απάθειας, ώστε Τύπος, κόμ
ματα, φορείς να τονίζουν την απουσία της και να ζητούν την παρέμβασή της.
Με μεθοδευμένα βήματα όχι μόνο η αστυνομία ξεπλένεται από τα προηγούμενα κρίματά της, αλλά οικοδομείται η απαραίτητη «κοινωνική συναίνεση» ώστε ομόψυχα αποφασισμένο και κοινωνικά επιβεβλημένο να θεωρηθεί το επόμενο χτύπημά της.
Ρωτάμε καθαρά και παστρικά:Πού το πάνε κυβέρνηση, υπουργείο
Δημόσιας Τάξης, αστυνομία, όταν σκόπιμα θέλουν να συμπεριλάβουν στο ίδιο σακί αυτούς που έδρασαν έξω από το Πολυτεχνείο με τις Αριστερές Συσπειρώσεις Φοιτητών και γενικότερα με ένα κομμάτι της εξωκοινοβουλευτικής αριστερός που αποδεδειγμένα δεν είχαν σχέση με τα γεγονότα; Είναι χαρακτηριστική αυτής της προσπάθειας η δήλωση ανώτερου αξιωματικού της ασφάλειας: «αναρχικοί, αριστεριστές και πανκ είναι μεταξύ τους συγγενείς, προχτές έδρασαν μαζί».
Τι ρόλο έχει αναλάβει στην επιχείρηση αυτή το ΚΚΕ, όταν στενοχωριέται για την αδράνεια της αστυνομίας, ή όταν ο Ριζοσπάστης 27/10/84 τα βάζει με την Ελευθεροτυπία γιατί μέσα από τις στήλες της «αθωώνονται οι αριστεριστές των Εξαρχείων που στην πλειοψηφία τους απέφυγαν να πάρουν μέρος στις βιαιότητες»;
Κάτω από το χαρακτηρισμό «αναρχο
φασίστες» (που θυμίζει τον «αριστερο- χουντισμό» της περιόδου 75-77) το ΚΚΕ θέλει να στοιβάξει για άλλη μιά φορά όποιον δεν του κάνει τη χάρη και αγωνίζεται για έναν άλλο προσανατολισμό του κινήματος.
Επειδή όμως πολύ μιλάει για ύποπτους και χαφιέδες, να μας πει το ΚΚΕ τι θέση έχει για τα ΜΕΑ. Πώς αξιολογεί τη δραστηριότητά τους; Είναι λιγότερο επικίνδυνοι για το κίνημα από ότι αυτοί που χαρακτηρίζουν αναρχοφασίστες; Απαντήστε καθαρά παρακαλώ...
Ρωτάμε καθαρά και παστρικά:Αποτελεί τόσο σοβαρό κίνδυνο για το
δημοκρατικό κίνημα η δράση τέτοιων ομάδων σαν της περασμένης Πέμπτης; Δικαιολογείται ο θόρυβος που έγινε; Για μας όλος αυτός ο θόρυβος, η αξιοποίησή του από τον Τύπο, οι συσκέψεις στο υπ. Δημόσιας Τάξης διαφόρων φορέων, οι συλλήψεις με μάρτυρες κατηγορίας μέλη της ΟΝΝΕΔ είναι συντονισμένες ενέργειες μιας διευρυμένης επιχείρησης Αρετής όπου δεν πρωταγωνιστεί μόνο ο αστυνομικός διευθυντής της Αθήνας αλλά και οι λογής λογής δημοκρατικοί φορείς, τα κόμματα, οι πρυτανείες και όλοι όσοι καμαρώνουν για τα χάλια αυτής της κοινωνίας.
Ο στόχος τους είναι σαφής. Προσπαθούν να θέσουν «υγειονομικές ζώνες» γύρω από συγκεκριμένους χώρους, προσπα
11
θούν να περιθωριοποιήσουν και να γκετο- ποιήσουν διάφορους κοινωνικούς χώρους, να διασπάσουν και να διαχωρίσουν τμήματα και χώρους που πληρώνουν τα σπασμένα της κρίσης του συστήματος. Αυτά τα τμήματα της νεολαίας που απορρίπτονται από την παραγωγή και το εκπαιδευτικό σύστημα αποτελούν ένα εκρηκτικό υλικό για το σύστημα και τους διαχειριστές τους. Χρειάζεται να βρεθούν οι αφορμές για να χτυπηθεί πριν πάρει διαστάσεις.
Ρωτάμε καθαρά και παστρικά:Τι σημαίνει η άνοδος της Δεξιάς στη
νεολαία, στους μαθητές, στα ΑΕΙ; Είναι μικρότερος κίνδυνος οι δεξιές οργανώσεις και οι νεοδεξιές πρακτικές που συνοδεύουν τη συντηρητικοποίηση ενός τμήματος της νεολαίας; Πιστεύουμε ότι η θεοποίηση «νέων αξιών» της τεχνοκρατίας, της αξιοκρατίας, των εξαντλητικών ρυθμών της εκπαιδευτικής διαδικασίας που με τόση θέρμη υποστήριζαν ενιαία όλες οι αποχρώσεις του μπλόκ της «αλλαγής», αξιοποιήθηκαν με τον καλύτερο τρόπο από τη Δεξιά. Τέτοιες αξίες είναι πιο κοντά στις δεξιές απόψεις, συμβάλλουν στη συντηρητικοποίηση της νεολαίας. Ορισμένοι ήθελαν μια συναυλία ενάντια στην κρατική καταστολή κι άλλοι έκλεισαν τις σχολές. Η ΔΑΠ - ΝΔΦΚ διοργανώνει την 1η του Νοέμβρη εκδήλωση με θέμα το νεολαιίστικο κίνημα στην Αν. Γερμανία που σίγουρα θα έχει ένα αντικομμουνιστικό περιεχόμενο (όχ* γιατί θα θέλει να καταγγείλει την ταξική φύση των εκεί καθεστώτων αλλά γιατί θα χρεώνει τα προβλήματα στον κομμουνισμό γενικά).
Θα υπάρχει ανάλογη στάση από την πασίγνωση πλευρά (ΚΝΕ) που έκλεισε την ΑΣΟΕΕ και το Πολυτεχνείο; Ας μη γελιόμαστε.
Το λέμε ξανά και ξανά: χρειάζεται αλλαγή προσανατολισμού στο φ.κ. που θα αγωνίζεται για ένα νεολαιίστικο κίνημα ενάντια στην καπιταλιστική ανασύνθεση που χτυπά, χειραγωγεί, γκετοποιεί, «προετοιμάζει» τη νεολαία. Όσο δε γίνεται κάτι τέτοιο θα δυναμώνουν οι κάθε λογής αποπροσανατολιστικές λύσεις.
Μέχρι τώρα θέσαμε μερικούς προβληματισμούς, χρειάζεται να διευκρινίσουμε την άποψή μας:
Το σύστημα βρίσκεται αντιμέτωπο με τις συνέπειές του. Ο εγκλεισμός και η ασφυκτική πίεση της νεολαίας στις μεγα- λουπόλεις, η εμπορευματοποίηση της ζωής, της ψυχαγωγίας και η αλλοτρίωση, οι γερασμένες αυταρχικές κοινωνικές αντιλήψεις, τέλος η καταπίεση και τα αδιέξοδα της οικογένειας, του σχολείου, του στρατού, του εργοδότη και ολόκληρης της κοινωνίας απέναντι στους νέους, δημιουργούν διάφορων ειδών συμπεριφορές και αντιδράσεις. Γι’ αυτό ας μην παραξενευόμαστε από φαινόμενα σαν της περασμένης Πέμπτης. Φαινόμενα του είδους αυτού πηγάζουν ακριβώς από την κρίση της καπιταλιστικής κοινωνίας. Οι απογοητεύσεις, το γκρέμισμα οραμάτων, οι αυταρχικές επιβολές εύκολα μπορούν να οδηγήσουν κομμάτια της νεολαίας σε βίαιες εκρήξεις. Λέμε επίσης πως οι στοιχειακές αντιδράσεις τμημάτων της νεολαίας εύκολα μπορούν να πατροναρι στούν από λογής λογής ανοιχτά αντιδραστικές δυνάμεις.
Δε μας αρέσει η υποκρισία. Η κοινωνία αυτή έχει αποτύχει σ’ όλους τους τομείς. Ας αναρωτηθεί ο καθένας πόσα πράγματα θέλει και τι ζωή κάνει. Ας αναρωτηθεί ο καθένας τη ζωή των νέων, τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο, στη δουλειά. Η μέριμνα της πολιτείας είναι υποκριτική. Το πανκ
είναι αποτέλεσμα κι όχι αίτιο. Μειοψηφι κό που διογκώνεται για να μη λησμονάμ τα «δικά μας». Ο τεχνικός κίνδυνος για ν< ζούμε σε ψεύτικους φόβους, κατασκευα σμένα διλήμματα, διαρκή ανασφάλεια. Νι δείχνουν οι εφημερίδες τα καρωτί μάλλκ ενός πανκ και να ξεχνάμε την επίθεσι των ΜΑΤ στην MOBIL.
Παραδεχόμαστε σαν φυσιολογικό φαι νόμενο σ’ αυτή την κοινωνία την ύπαρξι της βίας. Δεν έχουμε ένα ψεύτικο υποκρι τικό αντίκρισμα των εκδηλώσεών της ψάχνουμε τις αιτίες της, κοιτάζουμε πκ βαθιά τι αντιπροσωπεύει και τι επιδιώκε ται μ’ αυτή. Υποκριτές όμως δεν είμαστε Στο Πανεπιστήμιο αλλά και γενικά στη\ κοινωνία κυριαρχεί και εκδηλώνεται r βία που εξασκείται από την αστική εξου σία, τις παραφυάδες της και τους μηχανι σμούς της. Γι’ αυτό και είμαστε ενάντιο σε όλες τις αστυνομικές αντιμετωπίσεις των κοινωνικών φαινομένων. Γιατί αποτελούν πρόσχημα για άλλες περιπέτειες.
Όλοι μιλούν για εγκληματικότητα και την εντοπίζουν στα Εξάρχεια.
Αλήθεια τι ωραία και ήσυχα που κυλάει η ζωή στο Κολωνάκι, στη Κηφι σιά, στον Πύργο των Αθηνών, στα ακριβά υπερπολυτελή ξενοδοχεία και κέντρα διασκέδασης, στις βίλες και στις θαλαμηγούς...
...και μείς γελάμε στο χαζοκούτι με τον «εισαγόμενο» και κοιτάμε περίεργα τον μακρυμάλλη μουσάτο δίπλα μας.
ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΚΑΘΕ ΔΟΓΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΡΕΤΗΣ.
ΝΑ ΔΙΑΛΥΘΟΥΝ ΤΑ ΜΑΤ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΑ.
ΝΑ ΑΦΟΠΛΙΣΤΕΙ Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ.
ΑΡΙΣΤΕΡΕΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
12
Ένας αντίλογος στην «Κιτσολογία»
Γ ο ΚΙΤΣ είναι η καινούρια μαγική λέξη που συναρπάζει τον τελευταίο καιρό τους κύκλους των αριστερών διανοουμέ-
ων και τους αναγνώστες περιοδικών τύπου ΑΝΤΙ και ΕΝΑ.Με άρθρα και βαρυσήμαντες αναλύσεις, με χιουμοριστικά σχό-
ια και γελοιογραφίες, με συνεντεύξεις ειδικών, αναπτύσσεται και αίρνει έκταση από τις στήλες των περιοδικών μια αχαλίνωτη ιλολογία γύρω από το ΚΙΤΣ, μια ΚΙΤΣΟΛΟΓΙΑ που έχει αρχί- ει να μας ενοχλεί πολύ περισσότερο από το ίδιο το αντικείμενόης·
Σαν σύγχρονες «Μαντάμ - Σουσούδες»,οι εμβριθείς αριστεροί ιανοούμενοι προσπαθούν να διαχωριστούν στο αισθητικό επίπε- ο από το λαουτζίκο, χλευάζοντας πρόσωπα και πράγματα που ηματοδοτούν το λεγόμενο ΚΙΤΣ, χωρίς να μπαίνουν στον κόπο α ερευνήσουν τις αιτίες και τους γενεσιουργούς παράγοντες της ενικευμένης κακογουστιάς και φυσικά χωρίς να τολμούν να κά- ουν τις απαραίτητες πολιτικές και κοινωνικές αναγωγές.
3 όρος ΚΙΤΣ υποδηλώνει την ιδιαίτερη (κακή) αισθητική που έχουν πρόσωπα και πράγματα ή, αλλιώς, τη μαζική
ακογουστιά που χαρακτηρίζει μια εποχή και ένα λαό.Στην Ελλάδα, που δεν υπήρχε ποτέ παράδοση αισθητικής,
που η στρεβλή και βίαιη ανάπτυξη του καπιταλισμού δεν άφησε ίσω της την οποιαδήποτε μικρή ή μεγάλη ιστορία στο αισθητικό πίπεδο, είναι γεγονός ότι το ΚΙΤΣ (η κακουγουστιά) έχει κατα- λύσει τη ζωή μας εδώ και πολλά χρόνια.
Και δεν εννοούμε απλά και μόνο τα «λαϊκά γούστα» και τις άλες «μπανάλ» εκδηλώσεις τις οποίες κριτίκαρε και απέρριπτε πάνα η άρχουσα τάξη, αλλά όλες εκείνες τις επιμέρους εκφράσεις ης ιδιωτικής και δημόσιας ζωής —τόσο στο κοινωνικό όσο και το πολιτικό επίπεδο— όλα εκείνα τα πρότυπα συμπεριφοράς και τάσης που έχει διαμορφώσει η ίδια η πολιτική, οικονομική και ολιτιστική πραγματικότητα ή, ακριβέστερα, ο κυρίαρχος ιδεολο- ικός και πολιτικός λόγος και οι ίδιες οι οικονομικές ανάγκες.
Η ουσία λοιπόν του προβλήματος, αν θέλουμε να είμαστε οβαροί και έντιμοι, δεν περιορίζεται σε κάποια γενικευμένη ισθητική απαξία, αλλά στην ίδια τη γενικευμένη πολιτική και οινωνική αθλιότητα που παράγει αυτή την κακογουστιά.
Κι αυτό ακριβώς είναι που διαφεύγει (;) από την προσοχή των ιάφορων Κιτσολόγων που, διαμορφώνοντας κάποια δικά τους ριτήρια, υποτίθεται αντικειμενικά, αναζητούν με πάθος διάφορες ορφές ΚΙΤΣ.
Η κριτική λοιπόν στο ΚΙΤΣ ή συνδέεται με μια γενικευμένη νατρεπτική στάση αμφισβήτησης και πρακτικής στο οικονομικό κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο ή αλλιώς καταντάει άλλοθι, παι- νιδάκι, διασκεδαστική ενασχόληση μιας ελίτ, που αν γενικευτεί πορεί σύντονα να γίνει... ΚΙΤΣ, αφού ένα από τα χαρακτηριστι- ά στοιχεία του ΚΙΤΣ είναι η πλατιά και γενικευμένη υιοθέτηση
και χρήση πραγμάτων, ανεξάρτητα από τη μικρή ή μεγάλη αισθητική αξία που περικλείουν.
Και ακριβώς γι’ αυτό πρόκειται!!Οι αριστεροί διανοούμενοι και όλοι αυτοί οι ειδικοί και οι
εμπνευστές της ΚΙΤΣΟΛΟΓΙΑΣ δεν έχουν την πρόθεση να κάνουν κοινωνική κριτική, να δουν σφαιρικά το ζήτημα. Γι’ αυτούς η όλη ιστορία είναι ένα άλλοθι ψεύτικου διαχωρισμού, και άρα αυτάρεσκου και αποπροσανατολιστικού, από τις «χυδαίες προτιμήσεις του όχλου». Γιατί βέβαια είναι ανώδυνο να καταγράφεις και να συγκεντρώνεις ΚΙΤΣ αντικείμενα, να κάνεις εκθέσεις και να εκδίδεις άλμπουμ ΚΙΤΣ —όπως κάνει το ΑΝΤΙ— να αναλύεις εξονυχιστικά την αισθητική απαξία του ΚΙΤΣ και να καταπλήσσεις με το βάθος των γνώσεων και της αισθητικής σου ευαισθησίας. ·
Είναι όμως επώδυνο και ασύμφορο από πολλές απόψεις, να κάνεις το ίδιο στο πολιτικό επίπεδο, που είναι τόσο ΚΙΤΣ όσο δεν μπορεί να συλλάβει η πλέον ΚΙΤΣ φαντασία!!
Εκεί χρειάζεται ρεαλισμός, προσαρμοστικότητα στα εκβιαστικά διλήμματα, πολιτικοί χειρισμοί, κατά συνθήκη ψεύδη, όλα αυτά εν πάση περιπτώσει τα στοιχεία που είναι απαραίτητα σε κάθε σωστό διανοούμενο για να βρίσκει ή να εφευρίσκει την κρυφή γοητεία του πολιτικού παιχνιδιού.
Κ αι στην αισθητική πλευρά όμως αν περιοριστούμε, η διστα- κτικότητα'και η ανεπάρκεια των ειδικών του ΚΙΤΣ είναι το
ίδιο κραυγαλέα και προκλητική.Μια επιφανειακή προσέγγιση της ελληνικής κακογουστιάς.Μια μοχθηρή θα λέγαμε καταγγελία ή διακωμώδηση της «μό
δας» του πλαστικού και του τσιμέντου.Μια χωρίς τέλος ισοπέδωση και απόρριψη των αισθητικών
προτύπων και των παγιωμένων συμπεριφορών των μαζών.Καμιά απόπειρα έστω διαμόρφωσης ή σκιαγράφησης μιας άλ
λης αισθητικής πρότασης.Ανυποψίαστοι ή απρόθυμοι οι αριστεροί ειδικοί να δουν τις
αιτίες και τους παράγοντες που έθρεψαν το μεταπολεμικό ιδιαίτερα χάος και την ασυναρτησία στην καθημερινή ζωή, περιορίζονται στο να καταγράψουν και να αποκηρύξουν μετά βδελυγμίας την κακογουστιά των νεο-Ελλήνων.
Μ’ όλα αυτά δε θέλουμε να πούμε ότι δεν υπάρχει αισθητικό πρόβλημα, ότι δεν υπάρχει γενικευμένη κακογουστιά.
Απλά θέλουμε να πούμε ότι και τα προβλήματα της αισθητικής δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ξέχωρα από το γενικότερο κοινωνικό πρόβλημα και, πολύ περισσότερο, από θέσεις άρνησης και μόνο.
Όταν οι κάτοικοι των χωριών πετάγαν τη «σαβούρα» των πατρογονικών κειμηλίων και κατέστρεφαν ένα σημαντικό κομμά-
(Συνέχεια στη σελ. 16)
13
Ο ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΙΣΟΚΟΛΛΗΣΗ
Ένα ισχυρό πολιτικό απορρυπαντικό της Πασοκικής «Αλλαγής»!!
Ο νέος τόμος για την αφισοκόλληση είναι γεγονός!! Οι τοίχοι των πόλεων και η αισθητική των αγανακτισμενων πολιτών δεν έχουν να φοβούνται πλέον τίποτα!! Εσπευσμένα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και κατά προτεραιότητα ψήφισε στη βουλή ένα δρακόντειο νόμο που προβλέπει ποινές μέχρι 6 μήνες χωρίς εξαγορά και επιβάλλει υπέρογκα πρόστιμα σε όσους κολλούν αφίσες σε οποιοδήποτε μέρος της επικράτειας.
Σύμφωνα με το νόμο, πολιτικές αφίσες επιτρέπεται να κολλούν μόνο τα κόμματα της βουλής σε ειδικά ταμπλό του δήμου. Μ’ αυτό τον τρόπο «ρύθμισε» η κυβέρνηση της «αλλαγής» το μεγάλο πρόβλημα της αφισοκόλησης και κάλυψε το «κενό» που είχε αφήσει η Δεξιά.
Η ΑΦΙΣΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
Η αφισοκόλληση είναι γεγονός ότι αποτέλεσε από τη μεταπολίτευση και μετά πεδίο έντονης αντιπαράθεσης ανάμεσα στις διάφορες πολιτικές δυνάμεις και την κρατική εξουσία.
Χωρίς ισχυρό νομικό οπλοστάσιο —στην πραγματικότητα μια μόνο αστυνομική διάταξη χαρακτήριζε σαν πταίσμα την αφισοκόλληση και αυτή μάλιστα ανα- φερόταν σε εμπορικές αφίσες — οι κυβερνήσεις της Δεξιάς δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν την πλατιά χρήση της αφίσας,που αποδείχτηκε έτσι το κυριότερο μέσο πολιτικής έκφρασης. Βεβαίως, το νομικό κενό που υπήρχε, η Δεξιά προσπάθησε να το καλύψει με άλλους τρόπους. Οι διώξεις για περιύβριση αρχής, εξύβριση ή και αντίσταση κατά της αρχής σε βάρος χιλιάδων αγωνιστών, στηρίζονταν τις περισσότερες φορές στο περιεχόμενο της αφίσας ή στα «παρεπόμενα» της σύλληψης για αφ ισοκόλληση .
Ωστόσο, αυτή η αντιστικτική τιμωρία δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα χωρίς να λύνει ταυτόχρονα το καίριο πρόβλημα της αφισοκόλλησης.
Τελικά το 1981 η κυβέρνηση Ράλλη ψηφίζει τον πρώτο νόμο στην ιστορία του κράτους για την αφισοκόλληση, με τον οποίο ρυθμίζονταν οι λεπτομέρειες και οι προϋποθέσεις χρήσης της αφίσας. Όμως ο νόμος αυτός δεν μπόρεσε να εφαρμοστεί ουσιαστικά ποτέ, λόγω της κυβερνητικής αλλαγής που μεσολάβησε και λόγω της διστακτικότητας του ΠΑΣΟΚ να εφαρμόσει κατασταλτικά μέτρα για ένα ζήτημα πολιτικής έκφρασης.
Μ’ αυτά τα δεδομένα, η ψήφιση του
νέου νόμου για την αφισοκόλληση, στο βαθμό που δεν ήρθε για να καλύψει ένα νομικό κενό και στο βαθμό που είναι πολύ αυστηρότερος από τον προηγούμενο, είναι φανερό ότι αποτελεί ανοιχτή και απροκάλυπτη επίθεση της κυβέρνησης σε βάρος των πολιτικών ελευθεριών και με πολύ διάφανους στόχους.
ΤΙ ΠΡΟΗΓΗΘΗΚΕ ΤΗΣ ΨΗΦΙΣΗΣ
Είναι γεγονός ότι η ψήφιση του νόμου δεν έγινε ξαφνικά. Προηγήθηκε μια κατάλληλη προετοιμασία της κοινής γνώμης και μια συμμαχία των πολιτικών δυνάμεων, άσχετα αν το ΚΚΕ τελικά δεν ψήφισε το νόμο. Όλοι θα θυμόμαστε στη διάρκεια των Ευρωεκλογών την εκστρατεία που ξεκίνησε για την αλόγιστη χρήση των αφισών, αεροπανώ, μεγαφώνων κλπ. μ’ αφορμή την «πόλωση» μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. Τότε μίλησε κι «εκείνος» «περί καταργήσεως των οχλοκρατικών προεκλογικών συγκεντρώσεων και εκμετάλλευση του τηλεοπτικού λόγου». Ακολούθησε ο Τύπος, όπου σε ρεπορτάζ δρόμου «απλοί πολίτες», δηλ. η κοινή γνώμη, καταδίκαζαν την αφισορύπανση. Μάλιστα το ΚΟΔΗΣΟ έδωσε και συμβολικό ποσό στο Δήμο Αθηναίων για να καθαρίσει τους τοίχους της Αθήνας απ’ τις αφίσες.
Τρεις μήνες μετά εκφράστηκε κι η πολιτική βούληση της κυβέρνησης με το νομοσχέδιο που συνέταξε ο Κουτσόγιωρ- γας και κατέθεσε στη Βουλή. Ακόμα και στην καταστολή θέλει συναίνεση η κυβέρνηση. Αυτή τη συνταγή θα εφαρμόσει και για τα Εξάρχεια, μετά τα επεισόδια των πανκς.
ΠΟΙΟΙ ΑΝΤΕΑΡΑΣΑΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ
Το ΚΚΕ δεν ψήφισε το νόμο και δήλ σε κατηγορηματικά ότι θα κάνει ότι μη ρεί για να μείνει στα χαρτιά. Διά στόμ τος όμως Μαυρόδογλου είπε: «Το ΚΚ δε θα ’ταν αντίθετο με το νομοσχέδιο ι υπήρχαν ίσοι όροι (που δεν υπάρχου στην προβολή των θέσεών του απ’ τα μ σα μαζικής ενημέρωσης» Ριζ. 18.10.8 Το ΚΚΕ εσ. κράτησε την ίδια στάση βρ σκοντας την ευκαιρία να ξαναμιλήσει γ την τηλεόραση.
Η ΕΦΕΕ διαμαρτυρήθηκε εντόνως... ( δυο τροπολογίες εκ των οποίων πέρασε μια, δηλ. να έχει το ελεύθερο της αφισι κόλλησης στα ΑΕΙ και έκτοτε μην την ε δατε. Όσο για την εξωκοινοβουλευτικ Αριστερά, που 10 χρόνια τώρα υπεράσπ σε την αφίσα, βρέθηκε αδύναμη να εκφρί σει την αντίθεσή της έστω και με στο χειώδεις τρόπους. Μπορούμε να πούμ ότι το ΠΑΣΟΚ διάλεξε την πιο κατάλλτ λη στιγμή —πολιτικά και κοινωνικά— γιι να εκσυγχρονίσει, δηλ. να καταργήσει, τι δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης.
ΤΙ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ Ο ΝΟΜΟΣΟ νόμος βεβαίως δε στοχεύει να προ
φυλάξει τις πόλεις από την αισθητική ρύπανση ή να αυξήσει τα έσοδα των δήμων όπως αφελώς δήθεν υποστηρίζουν οι επαγγελματίες υποστηρικτές της κυβερνητικής πολιτικής.
Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται παρά για ένα ισχυρό πολιτικό απορρυπαντικό που επιδιώκει να προστατέψει την κυβέρνηση από μη ελεγχόμενες αντιπολιτευτικές επιθέσεις, δηλ. από μειοψη- φίες κάθε λογής που δεν εντάσσονται στο κοινοβουλευτικό παιχνίδι.
Εξάλλου, ορισμένες διατάξεις του νόμου, όπως αυτή που απαγορεύει την αφισοκόλληση «στις αντιστήριξης δρόμων και γεφυρών καθώς και σε ακατοίκητους χώρους» —η Δεξιά στο ν. 1144/81 δεν εί- χει σκεφτεί τέτοια λεπτομέρεια— δεν αφήνουν αμφιβολίες σχετικά με το ποιες είναι οι πραγματικές προθέσεις του νομοθέτη.
Στόχος του ΠΑΣΟΚ είναι ακριβώς να παρεμποδίσει, να φιμώσει την πολιτική έκφραση και κριτική, που δεν ασκείται με
14
«υπεύθυνο και νηφάλιο τρόπο»/ δηλαδή που δεν προέρχεται από τα επίσημα αναγνωρισμένα κόμματα. Και παραπέρα να παγιοποιήσει την αντίληψη που καλλιεργείται έντεχνα και με πολλούς τρόπους, ότι πολιτική μπορούν να κάνουν το κράτος και τα κοινοβουλευτικά κόμματα.
Η αφίσα, δεμένη με τον αυθορμητισμό, την πρωτοβουλία, το δυναμισμό, τη ριζο- σπαστικοποίηση των κοινωνικών και
πολιτικών ομάδων, με το νόμο του ΠΑΣΟΚ δέχτηκε ένα σοβαρό πολιτικό πλήγμα.
Αυτή η πρόκληση πέρασε αναπάντητη στη διαδικασία της ψήφισής της, ας μην περάσει αναπάντητη στη ζωή, γιατί θα ’ναι πολύ αργά.
ΜΑΖΙΚΗ ΑΦΙΣΟΚΟΛΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕ
ΧΝΕΙΟΥ.
ΜΑΖΙΚΗ ΑΦΙΣΟΚΟΛΛΗΣΗ ΜΕ ΑΦΙΣΑ ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΤΑΓΓΕΛΕΙ ΤΟ ΝΕΟ ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΟΣΩΝ ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ Σ’ ΑΥΤΟ.
Συνάντηση γι’ αυτό στη Νομική Σχολή, 21 του Νοέμβρη, Τετάρτη, ώρα 7 μ.μ.
Πόσο αντισυνταγματικός είναι ο νέος νόμος για την αφισοκόλληση;
ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΑτης Τασ. Χριστοδουλοπούλου
«Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου», άρθρο 4 §1 του συντάγματος. « Έκαστος δύναται να εκφράζει και να διαδίδει προφορικώς, εγγράφως και δια του Τύπου τους στοχασμούς τους, τηρών τους νόμους του κράτους», άρθρο 14 §1 του συντάγματος. «Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα εις την ελευθερίαν εκφράσεως. Το δικαίωμα τούτο περιλαμβάνει την ελευθέραν γνώμη ως και την ελευθερίαν λήψεως ή μεταδόσεως πληροφοριών ή ιδεών, άνευ επεμβάσεως δημοσίων αρχών και ασχέτως συνόρων. Το παρόν άρθρον δεν κωλύει τα κράτη από του να υποβάλωσι τας επιχειρήσεις ραδιοφωνίας, κινηματογράφου ή τηλεορά- σεως εις κανονισμόν εκδόσεως αδειών λειτουργίας», άρθρο 10 της Διεθνούς Συμβάσεων της Ρώμης, την οποία έχει υπογράψει και η Ελλάδα.
Αυτό είναι το νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κατοχυρώνεται το δικαίωμα του πολίτη να εκφράζει τις απόψεις του «προφορικώς, εγγράφως και δια του Τύπου».
Η αφίσα αποτελεί ένα μέσο της δια του Τύπου διακίνησης των στοχασμών του πολίτη.
Ο νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα απ' τη Βουλή των Ελλήνων κατάργησε αυτό το δικαίωμα, αφού στη θέση του «έκαστος» μπήκαν τα κόμματα και «η ελευθερία της διάδοσης των ιδεών» ή στριμώχτηκε στα ταμπλό του δήμου ή δεν υπάρχει καθόλου για όλους τους άλλους πολίτες, που είναι μεν «ίσοι ενώπιον του νόμου» σύμφωνα με το Σύνταγμα, αν όμως τον παραβούν θα έχουν ποινές φυλάκισης μέχρι 6 μηνών
άνευ εξαγοράς και χρηματικό πρόστιμο.Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια
υπέρβαση των Συνταγματικών πλαισίων; Έχουμε να κάνουμε με ένα νόμο αντισυνταγματικό, όπως βιάστηκε να καταγγείλει η παραδοσιακή αριστερά;
Πιστεύουμε πως το ζήτημα δεν τίθεται έτσι.
Μια τέτοια νομικο-δημοκρατική σκοπιά δεν επιτρέπει την ουσιαστική προσέγγιση του ζητήματος και τη συναγωγή κάποιων πολύ χρήσιμων πολιτικών συμπερασμάτων.
Στην πραγματικότητα αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς δεν πρόκειται για παραβίαση του Συντάγματος αλλά για τη συνηθισμένη σ ’ όλες τις αστικές δημοκρατίες ευρεία ερμηνεία των Συνταγματικών διατάξεων, μια ερμηνεία βεβαίως που δεν είναι καρπός νομικής σκέψης αλλά αποτέλεσμα —αθέατο αλλά πραγματικό — της πάλης των τάξεων.
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Το συνταγματικό δίκαιο, με την πιο στενή έννοια, είναι η μελέτη του πολιτικού συντάγματος. Η ύπαρξη ενός και μοναδικού κειμένου, μέσα στο οποίο περιλαμβάνονται οι κανόνες άσκησης της πολιτικής εξουσίας σε μια δεδομένη κοινωνία, δεν έχει πίσω της μεγάλη ιστορία. Σαν φαινόμενο εμφανίζεται ουσιαστικά το 18ο αιώνα και εκφράζει την ανάγκη της αστικής τάξης, που ήταν σε μειονεκτική θέση απέναντι στην αριστοκρατία, να προσδιορίσει τα
όρια της βασιλικής εξουσίας στην οποία θεωρητικά δε μετείχε. Οι φιλόσοφοι του Διαφωτισμού, το περίφημο «κοινωνικό συμβόλαιο», παρόντα ήδη στο Μεσαίωνα, βρίσκουν την υλοποίησή τους στο κείμενο του συντάγματος, που δεν είναι άλλο από την περίληψη των διακηρύξεων των δικαιωμάτων των πολιτών. Η διεκδίκηση του γραφτού συντάγματος απ’ τη μεριά των αστών ήταν μια πολιτική πάλη μεγάλης σημασίας για την ανερχόμενη αστική τάξη.
Αυτή η σύντομη ιστορική αναδρομή εξηγεί τη βάση και τη διαδικασία που διαμόρφωσαν την κυρίαρχη νομική αντίληψη κι όχι μόνο, σύμφωνα με την οποία η πραγματικότητα θεωρείται ταυτόσημη με το νομικό λόγο, η κοινωνία και οι τάξεις της με το σύνταγμα.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Για να ερμηνεύσει κανείς το σύνταγμα μιας χώρας, χρειάζεται να μπορεί και να θέλει να πάει πέρα, ή ακριβέστερα,κάτω από το γράμμα του νόμου, δηλαδή στην πραγματικότητα που ο νόμος αντανακλά και ρυθμίζει.
15
Το σύνταγμα «κατοχύρωνε» πάντα τα ανθρώπινα δικαιώματα και ήταν παρόν σ ’ όλες τις μεταπολεμικές κοινωνίες, όταν στο «όνομα του συντάγματος», της «ελευθερίας του ατόμου» και του «ελεύθερου κόσμου» έγιναν τα περισσότερα εγκλήματα και οι περισσότερες παραβιάσεις στο όνομα ακριβώς αυτών των δικαιωμάτων.
Το ζήτημα λοιπόν είναι να μη μείνει κανείς στη σφαίρα της γενικολογίας περί ανθρώπου και ατόμου, αλλά να εντάξει τον άνθρωπο και το άτομο και φυσικά τα όικαιώματά του μέσα στο συγκεκριμένο κοινωνικό σχηματισμό, να τα δει απ’ τη σκοπιά της πάλης των τάξεων και της ισορροπίας που τη συγκεκριμένη στιγμή καταγράφεται μέσα σ ’ ένα σύνταγμα. Η συσταλτική ή διασταλτική ερμηνεία των άρθρων του συντάγματος δεν έχει να κάνει με νομικούς αλλά με πολιτικούς όρους.
Όταν η Ε ' Αναθεωρητική Βουλή των Ελλήνων στις 9 Ιουνίου 1975 ψήφιζε το νέο σύνταγμα της χώρας, αυτό έκφραζε ένα συγκεκριμένο συσχετισμό δυνάμεων ανάμεσα στις αντίπαλες τάξεις της κοινωνίας. Μια ισορροπία όπου ναι μεν η αστική τάξη είχε την πρωτοβουλία των κινήσεων, αλλά ταυτόχρονα υπήρχε και λειτουργούσε το αντίπαλο δέος ενός ριζοσπαστικοποιημένου κινήματος. Άρα η ερμηνεία του άρθρου 14 §1 που αναφέρεται στην ελευθερία έκφρασης του πολίτη ήταν ανοιχτή, ή αλλιώς διασταλτική, όπως λένε οι νομικοί, όσο το κίνημα διεκδικούσε και ήταν παρόν στην
πολιτική σκηνή.Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Ν.Δ. τόλ
μησε μόλις το 1981 να ψηφίσει το ν. 1144 που περιέστειλε το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης, και ιδιαίτερα το πολιτικό μέσο της αφίσας που μας ενδιαφέρει εδώ. Όπως επίσης δεν είναι τυχαίο που ο νέος συσχετισμός δυνάμεων μετά την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ (νέα ριζοσπαστικοποίη- ση) οδήγησε στο να μείνει ο νόμος στα χαρτιά και το άρθρο 14 §1 «να διασταλεί» ακόμα περισσότερο προς όφελος των λαϊκών δυνάμεων.
Όλες αυτές οι παλινδρομήσεις μπορεί να επιτρέπουν στην Αριστερά να μιλάει με κάποια λογικοφάνεια για αντισυνταγματικότητα των νόμων, να ζητάει την τήρηση των συνταγματικών διατάξεων ή και άλλοτε την αναθεώρηση των άρθρων του συντάγματος, όμως, στην πραγματικότητα, αποκαλύπτουν τον ταξικό χαρακτήρα του συντάγματος και των νόμων και καταδείχνουν το αδιέξοδο αυτής της ρεφορμιστικής οπτικής που αντιλαμβάνεται την υπεράσπιση ή την αλλαγή του συντάγματος σαν μια κοινοβουλευτική διαδικασία.
ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ
ΤΗΣ ΑΦΙΣΑΣ
Στη βάση των παραπάνω διαπιστώσεων, είναι φανερό ότι ο νέος νόμος που απαγορεύει την αφισοκόλληση δεν πρέπει
να θεωρηθεί και να αντιμετωπιστεί απι την πλευρά της αντισυνταγματικότητας άρα δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει υπό θεση νομική.
Αντίθετα, ο νέος αφιοσοκτόνος νόμοί πρέπει να θεωρηθεί σαν τυπική περίπτωσή «διασταλτικής ερμηνείας» του αστικοί συντάγματος από τους πολιτικούς εκπρο σώπους της τάξης της οποίας τα συμφέρον τα και την ηγεμονία κατοχυρώνει το Σύνταγμα.
Σ ’ αυτή την κατεύθυνση μια εκτίμησή της σημερινής συγκυρίας και των πολιτικών συσχετισμών που επέτρεψαν στη\ κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να περιστείλει το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης αλλά και να δώσει σ ’ αυτή την περιστολή χαρακτήρα νόμου, είναι απόλυτα αναγκαία.
Μια τέτοιου τύπου προσέγγιση του θέματος θα μας κάνει ικανούς να αποδώσουμε και να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, αλλά, το κυριότερο, θα μας πείσει ότι το «κράτος δικαίου» είναι ένα αυταρχικό κράτος, που μπορεί να είναι νόμιμο στα μάτια του λαού όσο το ρόλο της καταγγελίας και της αμφισβήτησής του τον αναλαμβάνουν οι νομικοί και όχι η πάλη των τάξεων!!
Ένας αντίλογος στην «Κιτσολογία»(Συνέχεια από σελ. 13)τι της αισθητικής μας παράδοσης για να αγοράσουν νάϋλον κουρτίνες και σεντόνια «Πειραϊκής - Πατραϊκής», το έκαναν —αυτή την ψευδαίσθηση είχαν— για να έρθουν σε επαφή με τον πολιτισμό, για νά ξεφύγουν από τη μιζέρια και την καθυστέρηση του παρελθόντος.
Όταν οι κάτοικοι των πόλεων κατέστρεφαν τις αυλές με τα γεράνια και τα νεοκλασικά κτίρια με αντάλλαγμα την περίφημη «αντιπαροχή», το έκαναν για να ξεφύγουν από την ανέχεια και την κακομοιριά ή για να πλουτίσουν.
Αυτές τις επιλογές των λαϊκών μαζών, αποτέλεσμα της ραγδαίας ανάπτυξης του καπιταλισμού και της κυριαρχίας καταναλωτικών προτύπων, μπορείς να τις χλευάζεις στο όνομα κά- ποιας ανώτερης αισθητικής αξίας, χωρίς μάλιστα να κάνεις τον κόπο να την αναδείξεις και να την καταγράψεις.
Ακόμη και στο αισθητικό επίπεδο, η καλύτερη κριτική στο ΚΙΤΣ είναι μια άλλη πρόταση δημιουργίας, μια άλλη αισθητική, πράγμα που συνεπάγεται τη συμμετοχή στην καθημερινότητα, εκεί δηλαδή που μετρούν όλες οι συμπεριφορές, και όχι ένας χαζοχαρούμενος διαχωρισμός απ’ αυτή σε προνομιακά επιλεγμέ- να πεδία, την ίδια στιγμή που κατά τα άλλα συμμετέχουμε και συντηρούμε τις καταστάσεις που το αναπαράγουν και το διαιωνί- ζουν.
Μια τέτοια οπτική και διαδικασία είναι και αδιέξοδη και
αποπροσανατολιστική και ανεπίκαιρη σε τελευταία ανάλυση.
Π ράγματι, πώς να κριτικάρουμε τον Χάρυ Κλύν σαν σύμπτωμα ΚΙΤΣ όταν έχουμε τον Γιαννόπουλο και τον πολλά
βαρύ Κουτσόγιωργα;Γιατί να χλευάσουμε τα πλαστικά λουλούδια όταν έχουμε τις
φρέσκες ανθοδέσμες των πολιτικών;Τι να τα κάνουμε τα συνέδρια για τη γλώσσα, όταν οι κατέχον-
τες την ελληνική δημοσιογράφοι μας ανατριχιάζουν;Τέλος γιατί να διακωμωδούμε τα ιερά και τα όσια των απλών
ανθρώπων, όταν ο αμφισβητίας Σαββόπουλος ανακαλύπτει με καθυστέρηση χιλιετηρίδων την ορθοδοξία;
Το ΚΙΤΣ υπάρχει παντού και μας πληγώνει.Οι αριστεροί διανοούμενοι όμως, εν έτει 1984 και εν μέσω
απουσίας ταξικής πάλης, αφού έδωσαν τη μάχη της ορθοδοξίας και τη μάχη της γλώσσας και κατατρόπωσαν εαυτούς και αλλή- λους, δίνουν σήμερα τη μάχη στο επίπεδο της αισθητικής.
Είναι κι αυτό ένα σημάδι της «σοσιαλιστικής αναγέννησής», που διαπερνάει την Ελλάδα από τη μια μέχρι την άλλη άκρη.
Πού ξέρεις, πες - πες μπορεί το Υφυπουργείο Νέας Γενιάς να ενδιαφερθεί και για τούτη τη νέα λόξα και να τη χρηματοδοτήσει.
Εξάλλου, τι έχει να χάσει;
J 0
«ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ»Απάτη ή παραλογισμός;
ΣΥΝΔΙΑΧΕΙΡ/ΣΗ ΤΗΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣΕνάμιση χρόνο ύστερα από την περιπετειώδη ψήφιση στη Βου
λή του ν. 1365 «περί κοινωνικοποιήσεως των Δημοσίων Επιχειρήσεων» και ένα χρόνο μετά τη θορυβώδη συγκρότηση των λεγάμενων γνωμοδοτικών επιτροπών, η κυβέρνηση, διά στόματος Αρσένη, έδωσε στη δημοσιότητα τα προεδρικά διατάγματα με τα οποιά «κοινωνικοποιούνται» οι τρεις μεγαλύτερες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας (Δ.Ε.Η., Ο.Τ.Ε., Ο.Σ.Ε.).
Η ανακοίνωση αυτή, που έγινε μερικές μέρες μετά τις απεργίες στη Δ.Ε.Η. και το θόρυβο που είχαν ξεσηκώσει διάφοροι πράσινοι συνδικαλιστές απαιτώντας εδώ και τώρα κοινωνικοποιήσεις, δημιούργησε κυριολεχτικά πανδαιμόνιο επιδοκιμασιών και κολακευτικών σχολίων. Οι πάντες έχοντες «έννομο συμφέρον» απ’ όλη αυτή την ιστορία, ξεπερνώντας εαυτούς και αλλήλους, σπεύδουν να δηλώσουν την υποστήριξή τους στο νέο «επαναστατικό θεσμό». Έτσι οι κοινωνικοποιήσεις μπαίνουν και πάλι στη ζωή και στο καθημερινό λεξιλόγιό μας.
Για τι ακριβώς όμως πρόκειται;Είναι δικαιολογημένος ο θόρυβος που έχει ξεσπάσει;Πριν αποπειραθούμε ν’ αξιολογήσουμε τις νέες θεσμικές αλλα
γές της κυβέρνησης, είναι απαραίτητο κάποιο εννοιολογικό ξεκα- θάρισμα με τον όρο «κοινωνικοποίηση», ώστε να μιλάμε με κά- ποια πραγματικά μεγέθη.
Τι σημαίνει κοινωνικοποίηση
Κοινωνικοποίηση, σύμφωνα με την ισχύουσα διεθνώς ορολογία, σημαίνει η κατοχή και η χρήση των μέσων παραγωγής όχι από ξεχωριστά φυσικά και νομικά πρόσωπα (άτομα ή κράτος) αλλά από το σύνολο της κοινωνίας. Με άλλα λόγια, είναι ένας
όρος πασίγνωστος στη μαρξιστική βιβλιογραφία, που υποδηλώνει την κοινωνική ιδιοκτησία και νομή των μέσων παραγωγής.
Απ’ αυτό τον ορισμό προκύπτει με σαφήνεια ότι, οι νέες κοινωνικές σχέσεις που σηματοδοτεί η κοινωνικοποίηση αναφέρονται και μπορούν να νοηθούν μόνο σε αταξική κοινωνία ή, εν πάση περιπτώσει, σε κοινωνικούς σχηματισμούς που οι ταξικοί διαχωρισμοί βρίσκονται στη φάση της εξάλειψης. Κι αυτό γιατί μόνο τότε επιτρέπεται να μιλάμε για κοινωνία και για κοινωνικό σύνολο σαν «ενιαίο όλο».
Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση ταξικής κοινωνίας,δηλαδή κοινωνίας που διαπερνιέται από ταξικούς ανταγωνισμούς και κυριαρχείται από μια τάξη, η έννοια της κοινωνικοποίησης δεν έχει το παραμικρό οικονομικό και κοινωνικό περιεχόμενο, αφού η κοινωνία αντικειμενικά δεν μπορεί να δράσει ενιαία και δεν μπο- ρεί να έχει κοινά συμφέροντα και κοινούς στόχους.
Ό χι τυχαία λοιπόν, ο πάντοτε ακριβολόγος Φρ. Ένγκελς, ανα- φερόμενος στα προβλήματα της μετακαπιταλιστικής κοινωνίας —δηλαδή της κοινωνίας όπου η εργατική τάξη βρίσκεται στην εξουσία— μιλάει στο «Αντι-Ντύρινγκ» για «προτσές κοινωνικοποίησης», δηλαδή για μιά ιστορική πορεία μετατροπής που αρχίζει μετά την ανατροπή της αστικής τάξης και ολοκληρώνεται στον κομμουνισμό.
Αυτό το μεγαλεπήβολο όραμα που καμιά επαναστατική κοινωνία μέχρι τα σήμερα δεν έχει κατορθώσει να πλησιάσει καν, αυτή την κοσμοϊστορική μεταβολή όπου η υλική βάση της κοινωνίας από ιδιοκτησία του κράτους θα γίνει ιδιοκτησία όλης της κοινωνίας και οι εργάτες από εξαθλιωμένοι χειρώνακτες θα γίνουν αυτοδιαχειριζόμενοι παραγωγοί, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ και η παρέα του ισχυρίζονται στα σοβαρά ότι την ξεκινούν σήμερα με κάποια προεδρικά διατάγματα, κάτω από την ανοχή του Σ.Ε.Β.
17
και του «υπερταξικού» προέδρου της δημοκρατίας!!Πραγματικά, αν δε βρισκόμαστε μπροστά σε φαινόμενο χον
δροειδούς αμάθειας ή ομαδικής παράκρουσης, έχουμε να κάνουμε με εμπαιγμό και απάτη πρώτου μεγέθους σε βάρος της εργατικής τάξης και του λαού.
Και δυστυχώς περί αυτού πρόκειται!!
Ποιο είναι το πραγματικό ταξικό περιεχόμενο
Η όλη ιστορία των κοινωνικοποιήσεων δεν αποτελεί αποτέλεσμα κάποιας λαθεμένης η έστω υπερβολικής χρησιμοποίησης του όρου.
Τόσο ο έγκριτος καθηγητής οικονομίας κ. Παπανδρέου όσο και ο έτερος τεχνοκράτης και βαθύς γνώστης των οικονομικών θεμάτων κ. Αρσένης, έχουν επανειλημμένα ξεκαθαρίσει τις απόψεις τους γύρω από το ζήτημα των κοινωνικοποιήσεων, τονίζοντας μάλιστα σε κάθε ευκαιρία ότι αυτό είναι ένα από τα σοβαρότερα σημεία διαφωνίας με το Κ.Κ.Ε. που υποστηρίζει τις κρατικοποιήσεις και ένα κρατικιστικό συγκεντρωτικό σοσιαλιστικό μοντέλο.
Εξάλλου και οι δηλώσεις των αρμοδίων να μην υπήρχαν, υπάρχει η αυτοδιαχειριστική φιλολογία των συνδικαλιστών της Π.Α.Σ.Κ.Ε., που σε όλους τους τόνους και με όλα τα μέσα χρόνια τώρα διακηρύσσουν την εμμονή τους στην αποκέντρωση και στις αυτοδιαχειριστικές λειτουργίες των άμεσων παραγωγών.
Άρα αμφιβολίες γύρω από τη θελημένη ή αθέλητη χρήση του όρου από μέρους του ΠΑΣΟΚ δεν πρέπει να υπάρχουν. Οι άνθρωποι ξέρουν καλά τι λένε, όπως επίσης ξέρουν καλά τι επιδιώκουν μέσα από αυτή την κακοστημένη απάτη. Ας πούμε όμως τα πράγματα με το όνομά τους.
Η κοινωνικοποίηση αλά ΠΑΣΟΚ δεν είναι στην πραγματικότητα παρά ένας συμμετοχικός θεσμός που μορφοποιεί ένα αόριστης διάρκειας συμβόλαιο ταξικής συνεργασίας στα πλαίσια της καπιταλιστικής επιχείρησης, ένας θεσμός απ’ αυτούς που σωρηδόν οι αστικές κυβερνήσεις της Δυτ. Ευρώπης έχουν προωθήσει τα μεταπολεμικά χρόνια χωρίς θόρυβο και κυρίως χωρίς σοσιαλιστικές φιοριτούρες. Η διαφορά στη δική μας περίπτωση είναι ότι η συμμετοχή των εργαζομένων στη διοίκηση των επιχειρήσεων γίνεται με καθυστέρηση κάμποσων δεκαετιών και μάλιστα σε περίοδο «ισχνών αγελάδων» του καπιταλιστικού συστήματος.
Εξού και η όλη φιλολογία περί «επαναστατικών αλλαγών» και «νέων παραγωγικών σχέσεων».
Εκεί που δεν υπάρχει χρήμα για να χρυσώσει το χάπι της ενσωμάτωσης των εργαζομένων σε λογικές συνδιαχείρισης του καπιταλισμού —όπως στις χώρες της Δύσης— υπάρχουν λόγια και κομπασμοί!!
Οι στόχοι της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ μέσα από την ιστορία των κοινωνικοποιήσεων είναι και διάφανοι και πολυσήμαντοι. Ο εκσυγχρονισμός της λειτουργίας του δημόσιου τομέα της οικονομίας, που εδώ και κάμποσα χρόνια εμφανίζει σοβαρά και άλυτα δομικά λειτουργικά προβλήματα επιδεινώνοντας ολόκληρη την οικονομία, και η έντονη δράστηριοποίησή του ώστε να αποτελέ- σει το μοχλό που θα ρυμουλκήσει την ελληνική οικονομία από το τέλμα, είναι οι στρατηγικές επιδιώξεις της κυβέρνησης αλλά και της αστικής τάξης, και το πραγματικό περιεχόμενο των νέων θεσμών οργάνωσης και λειτουργίας των κρατικοποιημένων επιχειρήσεων.
Μέσω των «κοινωνικοποιήσεων» οι προθέσεις της κυβέρνησης, όπως διαφαίνεται από τις έντεχνες σιωπές των αρμοδίων και τη σκόπιμη φλυαρία του φιλοκυβερνητικού Τύπου (βλέπε άρθρο για το «Βήμα»), συμπυκνώνονται και προωθούν τους εξής στόχους:
—Ενσωμάτωση του Σ.Κ. και εργασιακή ειρήνη στο Δημόσιο Τομέα.
—Αύξηση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων και οργανισμών κοινής ωφέλειας.
—Μείωση των ελλειμμάτων των επιχειρήσεων αυτών.
—Αποκατάσταση του χαμένου κύρους των δημόσιων επιχειρη σεων και εξασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής κοινωνική< συναίνεσης.
Το σχέδιο για την επιτυχία αυτών των άμεσων στόχων, όπω< σκιαγραφείται στα υπό έκδοση προεδρικά διατάγματα, είναι απλ( στη σύλληψή του και εγγυημένης επιτυχίας με δεδομένη την παν τοδυναμία των συνδικαλιστών του ΠΑΣΟΚ στις «κοινωνικο ποιημένες» επιχειρήσεις.
Τι προβλέπουν τα προεδρικά διατάγματα
Η παλιά μορφή των κρατικών επιχειρήσεων με τα διορισμένο Διοικητικά Συμβούλια, που δε διέθετε την «έξωθεν καλή μαρτυ ρία», απαραίτητο στοιχείο για την προώθηση της ληστρικής πολι τικής αυτών των επιχειρήσεων, αντικαθίσταται με ένα νέο δημο κρατικό στη σύνθεση και στη λειτουργία του διοικητικό σχήμο (Διοικητικό Συμβούλιο, Γενική Αντιπροσωπευτική Συνέλευση) στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι των εργαζομένων των επι χειρήσεων, εκπρόσωποι κοινωνικών φορέων (Γ.Σ.Ε.Ε., Τ.Ε.Ε. Σ.Ε.Β., ΠΑΣΕΓΕΣ, Τοπική Αυτοδιοίκηση κλπ.) και φυσικό εκπρόσωποι του κράτους που έτσι κι αλλιώς παραμένει ο πραγμα τικός ιδιοκτήτης των «κοινωνικοποιημένων» επιχειρήσεων.
Η σύνθεση και οι αρμοδιότητες αυτών των διοικητικών οργάνων, όπως καθορίζονται στα προεδρικά διατάγματα, ποικίλου\ ανάλογα με τη σημασία και το εύρος των αποφάσεων ποι δικαιούνται να πάρουν.
Έτσι στην μεν Γ.Α.Σ., η οποία έχει χαρακτήρα κυρίως εισηγη τικό - συμβουλευτικό ή όταν ακόμα αποφασίζει (προϋπολογισμός), οι αποφάσεις της μπαίνουν υπό την έγκριση του Δ.Σ.(Η), η σύνθεση των συμμετεχόντων είναι ισοδύναμη (1/3 οι εργαζόμενοι, 1/3 οι κοινωνικοί φορείς, 1/3 η κυβέρνηση). Στο Δ.Σ. όμως των επιχειρήσεων, που αποτελεί ουσιαστικά το κυρίαρχο αποφασιστικό όργανο, τα πράγματα αλλάζουν.
Εδώ οι εργαζόμενοι έχουν απλά διακοσμητική παρουσία ( 3 στους 9 ), ενώ η «λεόντειος μερίδα» ανήκει —πού αλλού;— στο κράτος, το οποίο εκτός των άλλων διατηρεί το δικαίωμα του διορισμού των Δ.Σ.!!
Ναι μεν λοιπόν συμμετοχή των εργαζομένων στη διοίκηση, όμως με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται και η απίθανη εκείνη περίπτωση, όπου οι πλειοψηφίες θα μπορούσαν να γυρίσουν ανάποδα και να διαταράξουν την ισορροπία των «κοινωνικοποιημένων» τομέων της οικονομίας.
Οι δικλείδες όμως ασφαλείας δε σταματούν σ’ αυτό το σημείο. Τα προεδρικά διατάγματα προβλέπουν σειρά ολόκληρη διατάξεων που αφυδατώνουν ακόμα περισσότερο τον πολυσυζητημένο ρόλο των εργαζομένων.
Έτσι, πέρα από το δικαίωμα της κυβέρνησης να διορίζει και να ανακαλεί όποτε θέλει το Δ.Σ. της επιχείρησης, να διορίζει τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο του Δ.Σ., τον πρόεδρο και αντιπρόεδρο της Γ.Α.Σ., τα προεδρικά διατάγματα κατοχυρώνουν το δικαίωμα της κυβέρνησης να διορίζει και να ανακαλεί κατά την κρίση της ή μετά από εισήγηση της Γ.Α.Σ. το Διευθύνοντα Σύμβουλο, δηλαδή ένα είδος υπερ-διοικητή της επιχείρησης, ο οποίος είναι «το κυρίαρχο εκτελεστικό όργανο» σύμφωνα με τα οριζόμενα, στην πραγματικότητα όμως είναι η μοναδική ίσως πηγή εξουσίας στο χώρο των «κοινωνικοποιημένων» επιχειρήσεων.
Ενδεικτικές της δύναμης αυτού του παράπλευρου και μονοπρόσωπου οργάνου, είναι οι αρμοδιότητες που έχει και οι οποίες καλύπτουν όλο το φάσμα των ζητημάτων.
Πιο αναλυτικά, ο Δ.Σ. καταρτίζει και εισηγείται στο Δ.Σ. το 5ετές αναπτυξιακό πρόγραμμα της επιχείρησης, την τιμολογιακή πολιτική, τους εσωτερικούς κανονισμούς του προσωπικού, τον ετήσιο απολογισμό πεπραγμένων και τον ετήσιο ισολογισμό της επιχείρησης, ενώ από την άλλη αποφασίζει κυριαρχικά για την
18
οργανωτική δομή της επιχείρησης, τη στελέχωση των υπηρεσιών, τις οργανικές θέσεις του προσωπικού κ.ο.κ.!!
Ύστερα απ’ όλες αυτές τις υπερεξουσίες του Διευθύνοντος Συμβούλου και του Διοικητικού Συμβουλίου, τι απομένει άραγε για τη Γενική Αντιπροσωπευτική Συνέλευση που υποτίθεται ότι είναι η επαναστατική καινοτομία του ΠΑΣΟΚ, ο θεσμός που υποτίθεται ότι αλλάζει τη φύση των σημερινών κρατικών επιχειρήσεων και οργανισμών;
Στο σημείο αυτό τα προεδρικά διατάγματα είναι όντως αποκαλυπτικά. Η Γενική Αντιπροσωπευτική Συνέλευση δεν αποφασίζει για τίποτα, απλά και μόνο εισηγείται στην κυβέρνηση τις διάφορες απόψεις της σχετικά με διάφορα θέματα (αύξηση ή μείωση μετοχικών κεφαλαίων, ίδρυση θυγατρικών επιχειρήσεων, ανάκληση Δ.Σ. και Διευθύνοντος Συμβούλου) και διαμορφώνει μαζί με την κυβέρνηση —στα πλαίσια του 5ετούς προγράμματος οικονομικής ανάπτυξης— την τιμολογιακή πολιτική της επιχείρησης, το πρόγραμμα των επενδύσεων και τον ετήσιο προϋπολογισμό.
Κι’ όλα αυτά βέβαια υπό την αίρεση της συμφωνίας και του Δ.Σ. της επιχείρησης!!
Εκμετάλλευση με την άδειο... των εργαζομένων
Μ’ αυτό το κακότεχνο θεατρικό σκηνικό, όπου οι μεν εκπρόσωποι των εργαζομένων θα παριστάνουν τους «άμεσους παραγωγούς», οι δε εκπρόσωποι των άλλων κοινωνικών φορέων την «υπόλοιπη κοινωνία», οι αποφάσεις όμως θα παίρνονται από την κυβέρνηση στο παρασκήνιο, η κυβέρνηση πιστεύει ότι θα μπορέσει να συγκαλύψει το ταξικό αστικό περιεχόμενο του νέου θεσμού και το κυριαρχικό πρόβλημα της ιδιοκτησίας και νομής των κρατικών επιχειρήσεων, δηλαδή το πρόβλημα «σε ποιους ανήκουν και με τι κριτήρια παράγουν» οι «κοινωνικοποιημένες» επιχειρήσεις.
Αυτό το σημείο, που πρέπει να πούμε ότι είναι το κλειδί όλης της ιστορίας, τα προεδρικά διατάγματα το ξεπερνούν «εξ απαλών ονύχων». Η ακατάσχετη φλυαρία των Π.Δ. σ’ ό,τι αφορά τις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις των διοικητικών οργάνων δίνει τη θέση της, όταν ακουμπάει το φλέγον αυτό ζήτημα του χαρακτήρα της επιχείρησης, σε προσεκτικές και λακωνικές διατυπώσεις του τύπου «η επιχείρηση χρησιμοποιεί ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια» ή «ορθολογικά οικονομικά κριτήρια» κλπ.
Και φυσικά όχι τυχαία, αφού είναι προφανές ότι η αλλαγή του νομικού πλαισίου δεν είναι σε θέση να τροποποιήσει ριζικά τα χαρακτηριστικά των «κοινωνικοποιημένων» επιχειρήσεων, που
είναι και θα παραμείνουν καπιταλιστικές επιχειρήσεις. Και δε θα μπορούσε να συμβαίνει διαφορετικά. Μέσα σε μια καπιταλιστική κοινωνία, μέσα σε μια οικονομία που διέπεται από τους νόμους της αγοράς και λειτουργεί με στόχο τη μεγιστοποίηση του κέρδους, θα ήταν ουτοπία να περίμενε κανείς ο κρατικός τομέας της οικονομίας —δηλαδή οι επιχειρήσεις που βρίσκονται υπό τον έλεγχο του πιο ισχυρού καπιταλιστή— να λειτουργούσε με κριτήρια σοσιαλιστικά.
Η παρουσία των εργαζομένων στα κέντρα των αποφάσεων, όσο ισχυρή και να είναι —στην περίπτωσή μας ούτε ισχυρή ούτε αποφασιστική είναι!!— δεν είναι σε θέση να τροποποιήσει ουσιαστικά τους οικονομικούς προσανατολισμούς και να αμφισβητήσει τις επιλογές της κυβέρνησης, δηλαδή τους παράγοντες που συνθέτουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο υλοποιείται η συμμετοχή των εργαζομένων.
Ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο οι συμμετοχικοί θεσμοί, ακόμη και στην πιο δημοκρατική μορφή τους, δεν μπορούν να αλλάξουν τις υπάρχουσες παραγωγικές και εργασιακές σχέσεις στο βαθμό που δεν μπορούν να υπερβούν τον κυρίαρχο ρόλο του ατομικού ή συλλογικού ιδιοκτήτη.
Αυτή την αλήθεια, που ήδη έχουν βιώσει οδυνηρά οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι, θα τη συνειδητοποιήσουν πολύ γρήγορα και οι εργαζόμενοι των «κοινωνικοποιημένων»‘επιχειρήσεων.
Όταν θα έρθει η ώρα να συμφωνήσουν για τις αυξήσεις των τιμολογίων, όταν θα υποχρεωθούν από τα πράγματα να συναινέ- σουν στην υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προκειμένου να εξοικονομήσουν πόρους, όταν θα εξαναγκαστούν να δουλεύουν σκυλίσια για να αυξήσουν την παραγωγικότητα της επιχείρησής «τους», όταν θα χρειαστεί να υποθηκεύσουν το απεργιακό τους δικαίωμα στο όνομα του «δημόσιου συμφέροντος», τότε θα καταλάβουν τι κρύβεται πίσω από τον «επαναστατικό» θεσμό της «κοινωνικοποίησης» και τις τιμές που τους επιφυλάσσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Εξάλλου δείγματα, γι’ αυτό που πρόκειται να συμβεί εντός ολίγου, υπάρχουν ήδη πολλά. Και δεν εννοούμε μόνο την εμπειρία της κρατικοποιημένης και με συμμετοχή στη Διοίκηση των εργαζομένων ΠΥΡΚΑΛ, που λίγο μετά την πανηγυρική εξαγορά της από το κράτος απέλυσε εκατοντάδες εργάτες προκειμένου να ορθολογήσει την παραγωγή της, αλλά κυρίως τα δημοσιεύματα του φιλοκυβερνητικού Τύπου, που δεν αφήνουν ούτε μια μέρα να περάσει χωρίς να τονίσουν την ανάγκη να αποκτήσουν οι εργαζόμενοι των «κοινωνικοποιημένων» επιχειρήσεων την απαραίτητη κοινωνική ωριμότητα και υπευθυνότητα που αντιστοιχεί στα υψηλά νέα καθήκοντά τους.
19
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ...
ΤΟ «ΒΗΜΑ» ΕΝΑ ΒΗΜΑ... ΜΠΡΟΣΤΑ ΑΠ’ ΤΟ ΠΑΣΟΚ!!
του Θόδωρου Κατσαρού
Ε ναν ιδιαίτερο τόνο στο θόρυβο των τελευταίων ημερών γύρω από την «ιστορική απόφαση» της κυβέρνησης να προ
χωρήσει στην κοινωνικοποίηση των Δ.Ε.Η. - Ο.Τ.Ε. - Ο.Σ.Ε., έδωσε το συγκρότημα Λαμπράκη. Με μαχητική αρθρογραφία το ΒΗΜΑ σε αλλεπάλληλες συνέχειες ανέλαβε να υπερασπίσει αυτό τον «επαναστατικό θεσμό» και να φωτίσει από κάθε πλευρά το ζήτημα.
Το γεγονός από μόνο του ίσως να μην είχε ξεχωριστή σημασία, αφού ως γνωστόν οι πάντες πλέον στην Ελλάδα της «αλλαγής» —από τους βιομήχανους μέχρι τους εργάτες— βρίσκονται σε μια διαδικασία υπέρβασης των στενών ταξικών τους ορίων, γεγονός που δεν μπορεί παρά να ισχύει πολύ περισσότερο για τον εκδότη του Βήματος που όντας «κοινωνικός λειτουργός» εμφορείται από μια «αυξημένη αίσθηση κοινωνικής ευθύνης»!!
Το ξεχωριστό όμως ενδιαφέρον στην περίπτωση Λαμπράκη, είναι η ειλικρίνεια και η σαφήνεια με την οποία τοποθετείται στο ζήτημα των «κοινωνικοποιήσεων», αρετές που απουσιάζουν εντελώς από τις δηλώσεις και τις αναλύσεις των υπεύθυνων κυβερνητικών παραγόντων.
Πράγματι οι αρθρογράφοι του ΒΗΜΑΤΟΣ, πρέπει να το ομολογήσουμε, είναι από τις σπάνιες φορές που λένε την πάσα αλήθεια και μάλιστα για ένα τόσο σύνθετο και λεπτό ζήτημα όπως οι «κοινωνικοποιήσεις», που αποτελούν τον πυρήνα των μεγαλεπή- βολων εκσυγχρονιστικών σχεδίων του ΠΑΣΟΚ.
Τ α ελατήρια αυτής της όψιμης φιλαλήθειας του Συγκροτήματος μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν, όμως οι αιτίες
της υπέρμετρης λατρείας του για το νέο Πασοκικό θεσμό είναι διαυγείς και αφορούν το ίδιο το ταξικό του περιεχόμενο, το οποίο σκιαγραφείται με τη μεγαλύτερη δυνατή λεπτομέρεια σε πρωτοσέλιδο άρθο που δημοσιεύτηκε στο ΒΗΜΑ στις 21-10-84.
«...η κοινωνικοποίηση είναι πρωτοποριακός θεσμός —τονίζεται από τον ανώνυμο αλλά υψηλά ιστάμενο συντάκτη —γιατί ρυθμίζει τρία ζωτικά θέματα: πρώτον το θέμα του ελέγχου και της διαχείρισης των δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών. Δεύτερον το θέμα της τιμολογιακής πολιτικής. Τρίτον το ρόλο των εργαζομένων στις επιχειρήσεις αυτές». Πώς «ρυθμίζονται» αυτά τα ζωτικά θέματα — αλήθεια για ποιους είναι ζωτικά; — ο αρθρογράφος το εξηγεί πιο κάτω ξεκινώντας από το πρώτο ζήτημα και επιση- μαίνοντας ότι:
«Την ευθύνη για τη διαχείριση η κυβέρνηση τη μοιράζεται με τους εργαζόμενους».
«Συνυπευθυνότητα» λοιπόν των εργαζομένων στη διαχείριση της κρίσης του δημόσιου καπιταλιστικού τομέα της οικονομίας, είναι η πρώτη ρύθμιση της «κοινωνικοποίησης», ρύθμιση μάλιστα τόσο σημαντική που προσδίδει «πρωτοποριακό» χαρακτήρα στο νέο θεσμό!!
Π ιο αποκαλυπτικές όμως είναι οι θέσεις της «δημοκρατικής εφημερίδας» στο άλλο καίριο ζήτημα της τιμολογιακής
πολιτικής, ζήτημα που έτσι κι αλλιώς αφορά το σύνολο του ελληνικού λαού που έχει την ατυχία να εξυπηρετείται απ’ αυτούς τους , «κοινωφελείς οργανισμούς».
Μετά τις κοινωνικοποιήσεις, επισημαίνει ο αρθρογράφος, οι αυξήσεις των τιμολογίων δε θα βρίσκονται στη διακριτική ευχέρεια της κυβέρνησης, αλλά «θα είναι ευθύνη περισσότερων του ενός κέντρων αποφάσεων, γεγονός που προδικάζει την ευρύτερη κοινωνική αποδοχή». Με λίγα λόγια το ζήτημα δεν είναι αν θα γίνονται αυξήσεις στις τιμές των υπηρεσιών που παρέχουν οι δημόσιοι οργανισμοί, αλλά στο πώς θα περνούν με τις μικρότερες δυνατές αντιδράσεις στις πλάτες του λαού!!
Να λοιπόν που το ΒΗΜΑ προχωράει ένα βήμα πιο μπροστά από το ΠΑΣΟΚ. Το πραγματικό περιεχόμενο των διαρθρωτικών αλλαγών της «αλλαγής» είναι η εξασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής συναίνεσης σε μια πολιτική που είναι και θα συνεχίσει να είναι ληστρική και ένεκα τούτου χρειάζεται η κάλυψη των εργαζομένων, που μορφοποιείται με την περίφημη συμμετοχή τους στα κέντρα λήψης των αποφάσεων.
Εξάλλου το ότι οι δημόσιοι οργανισμοί και μετά την «κοινωνική αναβάπτισή» τους θα παραμείνουν το ίδιο ληστρικοί, δεν κάνει καμιά προσπάθεια να αποκρύψει ο αρθρογράφος παρακάτω όταν, εξαίροντας τη θέσπιση πριμ παραγωγικότητας στους εργαζόμενους, επισημαίνει πολύ καθαρά:
Ε κεί όμως που το ΒΗΜΑ ξεπερνάει τον εαυτό του σε φιλαλήθεια, είναι όταν αναφέρεται στο ρόλο των εργαζομένων στη
λειτουργία των κοινωνικοποιημένων επιχειρήσεων. Οι εργαζόμενοι, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, πρέπει να αποκτήσουν κοινωνική ευθύνη ανάλογη με το ρόλο που τους αναθέτει η σοσιαλιστική κυβέρνηση και για να γίνει προφανώς πιο κατανοητός παραθέτει ένα παράδειγμα, επιλεγμένο όχι τυχαία από ένα χώρο που έχει αποδειχτεί πολύ ζωηρός.
«Οι εργαζόμενοι στα τρόλεϋ λ.χ. θα πρέπει να σταθμίζουν με περισσή ευθύνη τις συνέπειες στην επιχείρηση που συνδιοικούν, ενδεχόμενων συντεχνιακών απεργιακών κινητοποιήσεών τους».
Με λίγα λόγια η απεργία στον «κοινωνικοποιημένο» τομέα της οικονομίας είναι αδιανόητη και κοινωνικά ανεύθυνη πράξη, καθ’ όσον οι εργαζόμενοι όντας «αφεντικά» δεν είναι νοητό να στρέφονται κατά του εαυτού τους ή να πλήττουν το κοινωνικό σύνολο για μερικά ψωροχιλιάρικα!!
Αυτά τα ωραία συναινετικά κηρύγματα, αυτές τις ηθικές παραινέσεις απευθύνει προς τους «κοινωνικοποιημένους» εργαζόμενους ή έγκριτη αστική εφημερίδα, η οποία για να μην κατηγορη- θεί προφανώς για μονομέρεια ή και για να στείλει προς «κάθε πλευρά» το ανάλογο μήνυμα, καταλήγει με τα εξής βαρυσήμαντα:
«Η κοινωνικοποίηση απαιτεί συναινετική κοινωνία. Με υπεύθυνες πολιτικές δυνάμεις, με υπεύθυνο λαό. Απαιτεί με δύο λόγια σοβαρή πολιτεία».
20
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΕΣΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Ένα δράμα σετου Θόδωρου Κατσαρού
Ενώ ήδη η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ διανύει το τελευταίο έτος της θητείας της και οι 50.000 περίπου εργαζόμενοι των λεγάμενων προβληματικών επιχειρήσεων περιμένουν μάταια την υλοποίηση των προεκλογικών εξαγγελιών της, η πολύκροτη ιστορία των προβληματικών δείχνει να οδεύει στο τέλος της, ένα τέλος βέβαια καθόλου σοσιαλιστικό!!
Οι αργοί ρυθμοί εξυγίανσης των προβληματικών επιχειρήσεων που έχουν ήδη ενταχτεί στο γνωστό Οργανισμό Ανασυγκρότησης, η επιμελής σιωπή των οικονομικών παραγόντων της κυβέρνησης γύρω από την τύχη των υπόλοιπων επιχειρήσεων, κάποια μισόλογα και κάποιες «διευκρινίσεις» του Αρσένη σχετικά με το χαραχτήρα των προβληματικών και, τέλος, η «υποδοχή» που επιφύλαξε η κυβέρνηση με την καθ’ όλα «σοσιαλιστική» αστυνομία της στους διαμαρτυρόμενους απεργούς εργάτες των 4 προβληματικών επιχειρήσεων της Θεσ/νίκης, είναι στοιχεία που πείθουν ότι τα μεγαλεπήβολα σχέδια του ΠΑΣΟΚ για τη δημιουργία ενός «τρίτου τομέα της οικονομίας», μέσα από την εξυγίανση και ανασυγκρότηση των προβληματικών επιχειρήσεων, ανήκουν πλέον στο παρελθόν.
Ο ι νόμο ι της αγοράς, κατά τα φαινόμενα, θα αναλάβουν να λύσουν ένα πρόβλημα άμεσα συνδεδεμένο με τη μοίρα δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων, προς μεγάλη ανακούφιση του Σ.Ε.Β. και των άλλων αστικών επιτελείων, που είχαν θορυβηθεί από τη «μεγαλομανία» του κ. Παπανδρέου και των οικονομικών του εγκεφάλων.
ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ
Το φαινόμενο των προβληματικών επιχειρήσεων έχει πάρει τα τελευταία χρόνια τεράστιες διαστάσεις, με σοβαρές πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες.
Με τον όρο προβληματικές επιχειρήσεις υπονοούνται οικονομικές μονάδες ή και οικονομικά συγκροτήματα που δεν είναι σε θέση να λειτουργήσουν κερδοφόρα σ’ ένα τέτοιο επίπεδο, ώστε να ανταποκριθούν στις πιστωτικές ή άλλες υποχρεώσεις τους.
Απ’ αυτή την άποψη, δεν πρόκειται για κάποιες μικρές θνησιγενείς επιχειρήσεις αλλά για γιγάντιες στα ελληνικά δεδομένα οικο
τρεις πραςειςνομικές μονάδες, με τεράστια επενδυμένα κεφάλαια και με υπερσύγχρονο —οι περισσότερες— παραγωγικό εξοπλισμό. Πρόκειται δηλαδή για τις μεγαλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις, οι περισσότερες μάλιστα από τις οποίες φιγουράρουν κάθε χρόνο στις πρώτες θέσεις στους πίνακες πωλήσεων και κερδών.
Συνολικά υπολογίζεται ότι περίπου 300 επιχειρήσεις, με 250 δισ. δρχ. χρέη σε δημόσια ταμεία και τράπεζες και με αρκετές δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους, είναι ήδη ή θεωρούνται ουσιαστικά προβληματικές.
Η συγκέντρωση προβληματικών είναι μεγαλύτερη στους κλάδους που πλήττονται πιο πολύ από την οικονομική κρίση και την ένταξη στην ΕΟΚ, όπως κλωστοϋφαντουργία, έτοιμα ενδύματα, δέρμα, μεταλλικά προϊόντα.
Εκτός από τη βιομηχανία, προβληματικές επιχειρήσεις υπάρχουν και στο εμπόριο, στον κλάδο ασφαλίσεων, στον τουρισμό, σ’ όλους τους τομείς της οικονομίας και όχι μόνο εκεί.
Συνεταιρισμοί, δημοτικές επιχειρήσεις, ακόμη και ναυτιλιακές εταιρίες λαϊκής βάσης, ανήκουν στην κατηγορία των προβληματικών επιχειρήσεων.
Το φαινόμενο αυτό βέβαια δε χαρακτηρίζει μόνο τον ελληνικό χώρο, είναι μια πραγματικότητα κοινή για όλες σχεδόν τις καπιταλιστικές χώρες.
Η ύπαρξη των προβληματικών επιχειρήσεων είναι συνυφασμέ- νη με τη λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος και αντανακλά τις διαστάσεις και το βάθος της οικονομικής κρίσης. Με λίγα λόγια, αποτελεί σύμπτωμα και μάλιστα κραυγαλέο της καπιταλιστικής κρίσης.
Κατά συνέπεια, οι αιτίες του φαινομένου πρέπει να αναζητη- θούν όχι μόνο στο εσωτερικό της κάθε επιχείρησης αλλά κύρια έξω απ’ αυτή, σ’ ολόκληρη την οικονομία, στον κρατικομονοπω- λιακό τρόπο λειτουργίας της και τον τρόπο συμμετοχής της στο διεθνή καταμερισμό εργασίας.
Το ανταγωνιστικό περιβάλλον της Ελλάδας αλλά και του διεθνούς χώρου μέσα στον οποίο δρουν οι επιχειρήσεις της χώρας μας, είναι μια από τις αιτίες που κάνουν προβληματική όχι μόνο μια επιχείρηση αλλά ολόκληρους κλάδους της οικονομίας.
Αλλος παράγοντας, που όξυνε και επιτάχυνε το πρόβλημα, είναι η ανεξέλεγκτη δανειοδότηση και η εξίσου ανεξέλεγκτη χρησι
μοποίηση των δανείων από τους επιχειρηματίες, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν κάνουν καν τον κόπο να τοποθετήσουν τα δάνεια που πήραν στις επιχειρήσεις τους, αλλά προτιμούν να τα «αποθηκεύσουν» στις ξένες τράπεζες.
Από το σύνολο των προβληματικών επιχειρήσεων, αυτές που έχουν ενταχτεί στον Οργανισμό Οικονομικής Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (ΟΟΑΕ) ως το Μάη του 1984 είναι περίπου 35 επιχειρήσεις.
Οι προσπάθειες απ’ τη μεριά της κυβέρνησης, που περιορίζονται στη ρύθμιση του προβλήματος των χρεών ή αντιμετώπισης του προβλήματος με ρυθμίσεις στο εσωτερικό της κάθε προβληματικής επιχείρησης, δε λύνουν αλλά μεταθέτουν το πρόβλημα.
ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΚΑΙ Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ
Η πολιτική του ΠΑΣΟΚ σ’ ό,τι αφορά το ζήτημα των προβληματικών πέρασε από πολλές φάσεις, για να καταλήξει στη σημερινή ρεαλιστική τακτική της εγκατάλειψης των προβληματικών και ευθυγράμμισής του με τις υποδείξεις της Ν.Δ. και των βιομηχά- νων.
Στην πρώτη φάση (προεκλογικά) το ζήτημα αντιμετωπιζόταν σαν διασπάθιση του δημόσιου χρήματος και των καταθέσων των μικροαποταμιευτών από ένα αμαρτωλό καπιταλιστικό τραπεζικό σύστημα και σαν τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα που αφορά την τύχη χιλιάδων εργαζομένων. Οι προεκλογικές εξαγγελίες μίλαγαν για αυστηρά διαχειριστικό έλεγχο και κρατική παρέμβαση, με στόχο να διασωθούν και να ενεργοποιηθούν οι εγκαταλειμμένες οικονομικές μονάδες σε όφελος της οικονομίας και των εργαζομένων.
Στη δεύτερη φάση μετά τις εκλογές, οι βροντερές διακηρύξεις έδωσαν τη θέση τους σε κάποιες πιο προσεκτικές διατυπώσεις που, ενώ δεν αλλάζουν την ουσία της «πολιτικής βούλησης», ωστόσο προβάλλουν αντικειμενικές δυσκολίες για την υλοποίηση των στόχων.
Ο έλεγχος των μεγαλοκαπιταλιστών και οι λοβιτούρες των τραπεζών όχι μόνο αποσιωπήθηκαν, αλλά εμφανίστηκαν ξαφνικά και κάποια «ιδιωτικοοικονομικά» κριτήρια, σύμφωνα με τα οποία θα έπρεπε να κριθεί η «βιωσιμότητα» κάθε προβληματικής επιχείρησης που θα μπορούσε να αναλάβει το κράτος.
Το καπιταλιστικό κέρδος, η παραγωγικότητα, η απόδοση κεφαλαίου και φυσικά το είδος των παραγόμενων προϊόντων, ίδια δηλαδή οικονομικά στοιχεία, με βάση τα οποία οι καπιταλιστές εγκατέλειψαν τις επιχειρήσεις τους, αποδείχτηκαν ότι αποτελούν τα μέτρα της «βιωσιμότητας» και για την «σοσιαλιστική κυβέρνηση».
Έτσι φτάνουμε στο νόμο 1268 και στη δημιουργία του Οργανισμού Οικονομικής Ανασυγκρότησης και Εξυγίανσης (Ο.Ο.Α.Ε.).
Σύμφωνα με το νόμο, όσες προβληματικές επιχειρήσεις θα θεωρούνταν βιώσιμες θα εντάσσονταν στον οργανισμό προκειμένου να εξυγιανθούν, ενώ οι υπόλοιπες θε έκλειναν.
Στη διάρκεια της εξυγίανσης η κάθε επιχείρηση θα βρισκόταν υπό κρατικό έλεγχο και ενίσχυση και τη διοίκησή της θα αναλάμβανε Δ.Σ. διορισμένο από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας με τη συμμετοχή σ’ αυτό εκπροσώπου των εργαζομένων.
Μέσα από μια τέτοια ρύθμιση η κυβέρνηση είναι προφανές πού ακριβώς στόχευε.
Τα βάρη της εξυγίανσης και ανασυγκρότησης των προβληματικών, δηλαδή την αύξηση της παραγωγικότητας, θα έπρεπε να τα αναλάβουν οι εργαζόμενοι σαν αντάλλαγμα για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Οι αντιδράσεις των λεγάμενων «παραγωγικών τάξεων», παρά τις συμβιβαστικές επιλογές του ΠΑΣΟΚ, ήταν οξύτατες.
«Η παρέμβαση του κράτους στη βιομηχανία —κατά τον
Εργαζόμενες στο ATHENE σε συγκέντρωση έξω απ’ το υπουργείο Εργασία
Σ.Ε.Β.— αποτελεί ανατροπή των κανόνων του παιχνιδιού κ( δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού ανάμεσα σε ομοε δεις επιχειρήσεις που άλλες είναι κρατικές και άλλες ιδιωτικές»
Η Ν.Δ.|από την άλλη μεριά, βρήκε την ευκαιρία να μιλήσει γι την «ελεύθερη οικονομία» που υπονομεύεται με τις κυβερνητικέ ρυθμίσεις και να συμβουλεύσει το ΠΑΣΟΚ να ξεμπερδεύει με τι προβληματικές.
Χαραχτηριστική γι’ αυτό ήταν η επιχειρηματολογία το Ανδριανόπουλου, που στη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλ για το νομοσχέδιο, αναφερόμενος στην ανάγκη να κλείσουν c προβληματικές είπε: «από τη στιγμή που κάποια επιχείρηση κλε σει, φύγει από τη μέση, ανοίγει ο δρόμος για καινούριες επιχειρτ ματικές πρωτοβουλίες».
Ο γνωστός καπιταλιστικός νόμος «το μεγάλο ψάρι τρώει τ μικρό» σ’ όλη του τη μεγαλοπρέπεια!!
Αναπτύσσοντας την ίδια αυτή λογική περισσότερο επιστημονι κά ο έτερος «φωτισμένος δεξιός» I. Μπούτος ένα χρόνο αργότερ σε συνέντευξη στον Οικονομικό Ταχυδρόμο τόνιζε: «...Η o i k o v c
μική ανάπτυξη είναι μια διαρκής διαδικασία επιλογής μέσω μια αλυσίδας συνεχών μεταβολών. Σ’ έναν κόσμο θνητών δεν επιτρί πεται να υπάρχουν αθάνατες επιχειρήσεις. Αν δε θέλουμε ή δε τολμούμε να φθάσουμε το παράδειγμα της Ιαπωνίας όπου επιδε τούνται οι κερδοφόρες επιχειρήσεις, πάντως δεν είναι ανάγκη ν κοινωνικό σύνολο να αναλαμβάνει το βάρος της διαιωνίσεως τω προβληματικών επιχειρήσεων. Στο τέλος όλη η οικονομία θα γί νει προβληματική και θα χρεοκοπήσει».
Την εποχή εκείνη η κυβέρνηση, διανύοντας τη «σοσιαλιστικι της περίοδο», αντιδρούσε τουλάχιστον στα λόγια σ’ αυτές τι απροκάλυπτες καπιταλιστικές παραινέσεις της Ν.Δ..
«Η πρόταση της Δεξιάς είναι να πάρει τις προβληματικές τι πιστωτικό σύστημα σε μια περίοδο εξυγίανσης και, αφού γίν£ εξυγίανση με επιχορηγήσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό από τον Έλληνα φορολογούμενο, να αποδοθούν πίσω στον ιδιω τικό τομέα.
«Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής θα είναι τελικά το κλείσιμι των περισσότερων προβληματικών επιχειρήσεων ή η εξαγορι τους από το ξένο κεφάλαιο, αφού ο ιδιωτικός τομέας δεν έχει δια θέσιμα να τις διασώσει», έλεγε το 1983 ο Αρσένης στη συζήτησι στη Βουλή για το νόμο περί προβληματικών.
Μερικούς μήνες μετά ο ίδιος, αποπέμποντας από το γραφείι του τους εργάτες των 5 εργοστασίων της Θεσσαλονίκης και του απεργούς της ΠΥΡΚΑΛ, υιοθετούσε το σκεπτικό του Ανδριανό πουλου, ξεχνώντας εντελώς αυτά που έλεγε δημόσια στη Βουλή.
Έτσι φτάσαμε στη σημερινή φάση, όπου η κυβέρνηση του ΠΑ ΣΟΚ υποχρεώνεται να γλείφει εκεί που έφτυνε χτές!!
Το άχαρο έργο της μετάνοιας προς τους κεφαλαιούχους ανα
22
λαμβάνει πλέον ο ίδιος ο πρωθυπουργός, προφανώς για λόγους μεταλύτερης αξιοπιστίας, σε συνέντευξη Τύπου φέτος τον Ιούλιο.
«Οι επιχειρήσεις αυτές (οι προβληματικές), που δεν πέφτουν στις κατηγορίες που προγραμματικά έχουμε πει ότι θέλουμε να κοινωνικοποιήσουμε, θα αποδοθούν στον ιδιωτικό τομέα εφ’ όσον το επιθυμεί. Εμείς ζητούμε να τις παραλάβουν ιδιωτικά συμφέροντα. Δεν έχουμε καμιά επιδίωξη ούτε είχαμε ποτέ. Αγωνιζόμαστε λοιπόν, συνεργαζόμενοι με το τραπεζικό σύστημα, με κάθε τρόπο να εξυγιάνουμε την ιδιωτική οικονομία για να την κάνουμε έναν αξιόπιστο συνεταίρο».
Μ’ αυτόν το χατζηαβάτικο τρόπο ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ καθησυχάζει το βιομηχανικό κεφάλαιο και δηλώνει ότι είναι στη διάθεσή του, κι αυτός και η κυβέρνησή του και φυσικά πρώτα και κύρια ο λαός «του».
Η «ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ» ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΩΝ
Τι συνέπειες θα έχει αυτή η αιφνίδια αλλαγή της κυβέρνησης στο ζήτημα των προβληματικών δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς, αρκεί να ρωτήσει τους εργάτες του Μιχαηλίδη, οι οποίοι, αφού ξεζουμίστηκαν κυριολεχτικά για να εξυγιάνουν την επιχείρηση και να την κάνουν κερδοφόρα, είδαν στη συνέχεια το αφεντικό να επιστρέφει και να τους ευχαριστεί πολύ για τις φιλότιμες προσπάθειές τους!!
Ο εξορθολογισμός της επιχείρησης χωρίς τον εργοδότη, δηλαδή οι δύσκολες μέρες θα περάσουν πάνω από την πλάτη των εργατών, που όντας συνδιαχειριστές της κρίσης της επιχείρησης θα υποχρεωθούν να απολύσουν ακόμη και τους εαυτούς τους για «το καλό του κοινωνικού συνόλου, (βλέπε απολύσεις ΠΥΡΚΑΛ).
Η αναζητούμενη «βιωσιμότητα» των επιχειρήσεων δεν είναι τίποτε άλλο από τη διαπίστωση της δυνατότητας να λειτουργήσει με ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους. Και ο πλέον βασικός παράγοντας που μπορεί να συντελέσει σ’ αυτό —πέρα από τα άλλα
οικονομικά στοιχεία— είναι η αυξημένη παραγωγικότητα των εργαζομένων, δηλαδή μια χωρίς όρια υπερεντατικοποίηση της δουλειάς.
Αν όμως τέτοια τύχη επιφυλάσσει η κυβέρνηση σ’ αυτούς που έχουν την «τύχη» να βρίσκονται σε προβληματικές υπό εξυγίανση, ακόμη χειρότερη «τύχη» επιφυλάσσει σε εκείνους (τους περισσότερους) που βρίσκονται σε μη βιώσιμες επιχειρήσεις.
«Οι προβληματικές δε θα επιβιώσουν μόνο και μόνο για να μην υπάρξει ανεργία», λέει ανοιχτά και καθαρά ο Αρσένης προς κάθε κατεύθυνση. Και το εννοεί: μη βιώσιμες επιχειρήσεις σημαίνει μη βιώσιμοι εργάτες για τον καπιταλισμό και την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ!!
40.000 εργάτες, που μάταια περιμένουν την επαναλειτουργία των εγκαταλειμμένων εργοστασίων, βιώνουν καθημερινά εδώ και 3 χρόνια αυτή την οδυνηρή αλήθεια!!
Έστω λοιπόν και με καθυστέρηση, το ΠΑΣΟΚ αναγνωρίζει τα «ιερά δίκαια» της άρχουσας τάξης, η οποία δε ζητάει πολλά, παρά μόνο να της επιστραφούν τα εργοστάσια νοικοκυρεμένα και φυσικά με υπάκουους εργάτες.
Τα δίκαια των εργαζομένων δε φαίνεται να είναι στο οπτικό πεδίο των «σοσιαλιστών», εκτός και αν εξυπηρετούνται μέσα από τις απαιτήσεις των καπιταλιστών, δηλαδή αν είναι απαραίτητοι για την εξυγίανση των επιχειρήσεων.
Σε αντίθετη περίπτωση, οι εργάτες πρέπει να παραιτηθούν από το δικαίωμα στη δουλειά και να περιμένουν με εγκαρτέρηση την επόμενη καπιταλιστική ανάκαμψη.
Η βιωσιμότητα των προβληματικών επιχειρήσεων λοιπόν δεν έχει να κάνει με την τύχη των εργαζομένων, αλλά με το κατά πόσο οι τράπεζες θα μπορέσουν να ξαναπάρουν πίσω τα χρήματα που έδωσαν υπό μορφή δανείων στα αφεντικά. Κι αυτό, είτε λέγεται είτε δε λέγεται, σημαίνει δοκιμασία χωρίς τέλος για τους χιλιάδες εργάτες, που ήδη συνειδητοποιώντας το πραγματικό ταξικό περιεχόμενο της κυβερνητικής πολιτικής, παίρνουν το δρόμο του αγώνα.
9 ΜΗΝΕΣ ΚΑΤΑΛΗΨΗ!!Οι «αιχμάλωτοι»
των προβληματικών συνεχίζουν να αγωνίζονται
Μέσα σε συνθήκες παραπέρα έντασης της οικονομικής κρίσης και ενώ ολόκληρη η ελληνική οικονομία τείνει να γίνει προβληματική, το ζήτημα των προβληματικών επιχειρήσεων έχει πάρει πλέον κρίσιμες διαστάσεις, καθώς η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ξεκαθαρίζοντας τις επιλογές της, εγκαταλείπει στην τύχη τους εκατοντάδες επιχειρήσεις και δεκάδες χιλιάδες εργάτες.
Η πολυπόθητη ένταξη στο φορέα ανασυγκρότησης και εξυγίανσης των προβληματικών αποδείχνεται απατηλό όνειρο, καθώς το τραπεζικό σύστημα δε δείχνει ούτε ικανό ούτε πρόθυμο να χρηματοδοτήσει το κόστος της εξυγίανσης σε μια εποχή αβέβαιη και επισφαλή.
Το κριτήριο του καπιταλιστικού κέρδους, που οδήγησε τα αφεντικά στην «ηρωική έξοδο» από τις επιχειρήσεις τους, το ίδιο αυτό κριτήριο οδηγεί και τη «σοσιαλιστική» κυβέρνηση στην απόφαση να κλείσει το φάκελο των προβληματικών, περιορίζοντας την κοινωνική της παρέμβαση στις λίγες δεκάδες επιχειρήσεις που ήδη έχουν ενταχτεί στον Οργανισμό Ανασυγκρότησης και Εξυγίανσης.
Ωστόσο, η απόφαση αποδείχνεται αγκάθι για το ΠΑΣΟΚ, στο βαθμό που οι αιχμάλωτοι των προβληματικών δε δείχνουν διάθεση «να κατανοήσουν» τις δυσκολίες της οικονομίας και να ενταχτούν αδιαμαρτύρητα στο στρατό των ανέργων.
Ήδη χιλιάδες εργάτες προβληματικών επιχειρήσεων κινητοποιούνται χρησιμοποιώντας απεγνωσμένα τις πιο διαφορετικές μορφές πάλης, από την απεργία σε επιχειρήσεις που λειτουργούν ακόμα (Ναυπηγεία Λάτση), σε διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις μέχρι και καταλήψεις εργοστασίων.
Στην πρωτοπορία αυτής της πάλης, που μπορεί να έχει αμυντικό χαρακτήρα αλλά όμως περικλείει έναν πρωτοφανέρωτο δυναμισμό, βρίσκονται οι εργάτες των 5 προβληματικών επιχειρήσεων της Θεσ/κης (ΡΑΪΝΕΡ, ΕΒΚΟ, ΝΑΜΚΟ, ΦΛΟΚΑΝΤΑΜ και ΕΛΛΑΥΦ), που έχουν καταλάβει εδώ και πολλούς μήνες τα εργοστάσια, σε μια προσπάθεια να σώσουν τη δουλειά τους και να πληρωθούν
24
τα δεδουλευμένα ημερομίσθια που για πολλούς εργάτες ξεπερνούν το ποσό των 500.000!!
Εντελώς μόνοι και αβοήθητοι από την επίσημη συνδικαλιστική γραφειοκρατία, οι εργάτες των 5 εργοστασίων ξεκίνησαν τον αγώνα μόλις τα αφεντικά εγκατέλει- ψαν τις επιχειρήσεις και τον συνεχίζουν και σήμερα με μια αποφασιστικότητα που προξενεί κατάπληξη.
Μέσα από την ίδια την πορεία του αγώνα οι εργάτες ένιωσαν την ανάγκη να ενώσουν τις τύχες τους ώστε να δυναμώ
σουν το μέτωπο πάλης. Έτσι γεννήθηκε το συντονιστικό όργανο των 5 σωματείων (η ΡΑΪΝΕΡ ήταν η τελευταία κατάληψη), που συντονίζει τις καταλήψεις, τις αγωνιστικές εξόδους αλλά και τις διαπραγματεύσεις με τους αρμόδιους.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα αιτήματα, παρ’ όλο που είναι διαφορετικά για κάθε εργοστάσιο, προβάλλονται ενιαία και αναζητείται συνολική λύση!!
Αυτό το θαυμαστό παράδειγμα εργατικής ενότητας ίσως είναι και το πιο σημαντικό στοιχείο του απολογισμού των εργα-
Δελτίο τύπου 15-10-84
Τα σωματεία της ΡΑΪΝΕΡ - ΕΒΚΟ - ΝΑΜΚΟ - ΦΛΟΚΑΝΤΑΜ - ΕΛΛΑΥΦ σε κοινή σύσκεψή μας, στο εργοστάσιο της ΡΑΪΝΕΡ σήμερα 15-10-84 αποφασίσαμε τα παρακάτω.
—Να ζητήσουμε από το Ε.Κ.Θ. στην ολομέλεια του, της 17-10-84, πραγμάτωση 24ωρης, πανεργατικής απεργίας, μέχρι τέλος Οκτώβρη, ενάντια στην ανεργία, τις απολύσεις, και το κλείσιμο των εργοστασίων σαν συνέχεια της πανεργατικής της 4-10-84 αφού κανένα ουσιαστικό μέτρο δεν πάρθηκε από την πολιτεία σ’ αυτή την κατεύθυνση. Σε περίπτωση που το Ε.Κ.Θ. δεν πραγματοποιήσει την 24ωρη απεργία, τα σωματεία θα διοργανώσουμε συγκέντρωση και πορεία, στην πόλη της Θεσσαλονίκης, από πλατεία Δικαστηρίων με κατάληξη στο Ε.Κ.Θ. στις 5 η ώρα της Τρίτης, 30 Οκτώβρη, στην οποία καλούμε από τώρα τους εργαζόμενους της πόλης, να συμμετέχουν.
—Να πραγματοποιήσουμε την ερχόμενη εβδομάδα κάθοδο των διοικήσεων των σωματείων στην Αθήνα για συναντήσεις με τα Υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Εργασίας, με ενδιάμεσες στάσεις στα Εργατικά Κέντρα των πόλεων της διαδρομής.
—Να παραυρεθεί αντιπροσωπεία των Σωματείων στην Πανεργατική Συγκέντρωση την Τρίτη στη Βέροια και στη Σύσκεψη των Σωματείων την Πέμπτη στο Βόλο με σκοπό την αλληλεγγύη και το συντονισμό δράσης των σωματείων, που έχουν παραπλήσια με μας προβλήματα.
—Το πρόβλημα της ανεργίας δεν είναι πρόβλημα μόνο των άνεργων, αφορά εξίσου όλους τους εργαζόμενους αφού μέσα από αυτούς προέρχονται οι άνεργοι.ΖΗΤΑΜΕ ΤΗΝ ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΥΛΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΉΚΗΣ ΤΑΞΗΣ
Αγωνιστικά Τα Σωματεία
Ενας κατάλογος «προβληματικών»τών της Θεσ/νίκης, με την έννοια ότι ανοίγει πραγματικά το δρόμο για το συντονισμό της πάλης των εργατών σε διάφορες πόλεις και σε διάφορους κλάδους.
Ήδη ο απόηχος του αγώνα των εργατών των 5 εργοστασίων της Θεσ/νίκης έχει ξεφύγει από τα όρια της πόλης και έχει αποκτήσει πανελλαδικό βεληνεκές, φέρνοντας σε δύσκολη θέση τόσο την κυβέρνηση όσο και τις επίσημες συνδικαλιστικές οργανώσεις (Γ.Σ.Ε.Ε., Ε.Κ.Θ. κλπ.), που για μήνες ολόκληρους αντιμετώπισαν με αδιαφορία τις κινητοποιήσεις και τις πολύμορφες διώξεις των εργατών.
Χαρακτηριστική της απήχησης, που έχουν οι καταλήψεις των εργοστασίων της Θεσ/νίκης, είναι η πρόσφατη απόφαση του Ε.Κ.Θεσ/νίκης για 24ωρη Παν- θεσσαλονίκεια απεργία συμπαράστασης στους εργάτες των 5 εργοστασίων στις 15 Νοέμβρη.
Η πρόταση για την 24ωρη απεργία έγι- νε στη διοίκηση του Ε.Κ.Θ. από το συντονισμό των 5 εργοστασίων και μετά από αποφάσεις των Γενικών Συνελεύσεων των εργατών. Η απόφαση για απεργία υπερψηφίστηκε από τις 3 παρατάξεις του Ε.Κ.Θ. (ΕΣΑΚ - ΑΕΜ - ΑΔΕΣ) και καταψηφίστηκε απο την ΠΑΣΚΕ. Μάλιστα οι «πράσινοι συνδικαλιστές» είχαν το θράσος μετά την απόφαση να προτείνουν να μη βγει προπαγανδιστικό υλικό για την απεργία και τα λεφτά να δωθούν στους απεργούς σαν οικονομική ενίσχυση!!
Επίσης η διοίκηση του Ε.Κ. αποφάσισε να εξουσιοδοτήσει το προεδρείο του να πραγματοποιήσει σειρά επαφών με τις ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων για το ζήτημα της λειτουργίας των 5 εργοστασίων.
Η δύναμη των καταλήψεων αποδείχνεται ικανή να κάμψει την αδιαφορία της συνδικαλιστικής ηγεσίας!!
Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι η εξέλιξη θα είναι εύκολη.
Οι δυσκολίες και τα προβλήματα, που ορθώνει η σημερινή συγκυρία, είναι παράγοντες που καθόλου δε διευκολύ νουν την πάλη των 5 σωματείων.
Πολύ περισσότερο μάλιστα αφού πρόκειται για πάλη που διεξάγεται σ’ ένα ουσιαστικά παρθένο έδαφος, χωρίς προη γούμενες εμπειρίες.
Η πολιτικοποίηση του ζητήματος και η ενεργητική βοήθεια της εργατικής τάξης στα κατειλημμένα εργοστάσια, είναι οι παράμετροι που θα καθορίσουν και την έκβαση του αγώνα, η πετυχημένη κατά ληξη του οποίου ίσως έχει καταλυτική επίδραση σε ολόκληρο το κίνημα των προβληματικών.
ΑΡΙΘΜΟΣ 65. ΝΑΜΚΟ 190 1.5 δις θεσσ/νίκηΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΑΣΧΟ ΧΡΕΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ •66. ΝΤΑΪΜΣ 115 500 εκατ. Κόρινθος
ΛΟΥΜΕΝΩΝ 67ΛΕΒΕΝ ΤΑΚΗ Σ 300 1,8 δις . Αττική1. ΛΑΡΚΟ 2.100 10 δις Εύβοια 68. ΣΥΝ. ΠΡΟΜΗ*2. ΠΥΡ-ΚΑΛ 4.000 8 δις Αθήνα ΘΕΥΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 50 1,3 δις Αθήνα3. ΘΡΑΚΗ 600 850 εκατ. Θράκη 69. Ν. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟ-4. ΒΙΔΟΜΕΤ 90 400 εκατ. Εύβοια ΠΟΥΛΟΣ 20 20 εκατ. Θεσσ/νίκη5. ΜΕΤΑΛΛΟΥΡ 70. ΠΟΛΛΑ-ΠΛΑΣΤ 40 85 εκατ. Πελοπ/σος
ΓΙΚΗ ΒΙΟΜΗ 71. Σ. ΠΟΙΜΕΝΙΔΗΣ "ι 44 150 εκατ. Θεσσ/νίκηΧΑΝΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ 120 800 εκατ. Ηπειρος 72. ΕΛΛΑΣ
*6. Σ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ 850 3 δις Θήβα ΠΛΑΪΓΟΥΝΤ 10 40 εκστ. Κιλκίς*7. ΤΕΞΤΙΛΙΑ 100 150 εκατ. Θήβα 73. ΓΕΠΑ 160 850 εκατ. Αθήνα*8. ΤΕΜΕΑ 45 120 εκατ. Πειραιάς 74. ΕΒΠΑ 150 300 εκατ. Αττική*9. ΛΟΥΡΙΔΑΣ 800 1,5 δις Βοιωτ.-ΦΘ. 75. Ι.Α ΛΙΡΑ 60 170 εκατ. Πελοπ/σος
*10. ΟΜΙΛΟΣ 76. ΣΑΝΛΑΪΤ 100 300 εκατ. ΑθήναΣΚΑΛΙΣΤΗ ΡΗ 4.000 11 δις Εύβοια 77. ΣΤΑΝΤΑΡΝΤ*11. ΘΕΣΣΑΛΙΚΗ 400 4,5 δις Λάρισα ΕΛΛΑΣ —350 εκατ. Αθήνα*12. ΒΕΛΚΑ 800 4,5 δις Πειραιάς 78. ΦΟΥΛΓΚΟΡ 800 2,5 δις Κόρινθος*13. ΒΙΟΜΗΧ 79. ΑΝΑΝΙΑΔΗΣ-ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ 600 500 εκατ. Βόλος ΑΝΑΝΙΑΣ 22 20 εκατ. ΠειραιάςΒΟΛΟΥ 80. ΑΘΗΝΑΪΚΑ*14. ΣΚΑΠΑΝΕΥΣ 1.000 11 δις Αθήνα ΠΛΑΣΤΙΚΑ 250 400 εκατ. Αθήνα*15. ΜΙΝΙΟΝ 800 2,5 δις Αθήνα 81. ΒΕΣΟ 350 1,2 δις Πελοπόννη*16. ΕΛΛΗΝΙΚΗ σοςΖΥΘΟΠΟΙΙΑ 200 1.2 δις Αθήνα 82. ΜΠΙΛΛΙΑΣ &*17. ΜΑΚ-ΜΕΤΑΛ 140 1,4 δις Θεσ/νίκη ΣΙΑ 50 70 εκστ. θεσ/νίκη18. ΒΙΟΧΑΛΥΨ 110 950 εκατ. Βοιωτ.-ΦΘ. 83. ΣΕΡΡΑΙΑ 150 700 εκατ. Σέρρες19. ΦΑΝΕΣΤΡΟ- / 84. ΚΑΛΣΜΠΕΡΓΚ 400 4 δις ΑΤΑΛΑΝΤΗΠΟΥΛΟΣ 130 1,8 δις Αθήνα •85. ΒΕΚΟ- ·*20. ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 10 3 δ»ς ΔΥΤ. ΜΑΚΕΚΑΒΑΛΑΣ 130 720 εκατ. Καβάλα ΔΟΝΙΑ*21. ΒΙΟΒΑΛΒ- 86. ΓΙΕΝΚΟ-ΧΥΤΟΧΑΛΥΒΕΣ 60 380 εκατ. θεσ/νίκη ΚΑΖΝΑΚΙΔΗΣ 20 1.2 δις Αττική22. ΜΑΛΚΟΤΣΗΣ 140 730 εκατ. Πειραιάς 87. ΤΥΠΟΜΕΤΑΛ 20 70 εκατ. Λάρισα23*. ΚΟΥΠΑΣ 450 1,4 δις Αττική 88. ΕΒΚΟ 207 80 εκατ. θεσ/νίκη24. ΞΥΛΟΤΕΧΝΙΚΗ 90» 150 εκατ. Χαλκίδα *89. ΠΡΟΦΙΛΕ25. ΚΙΡΚΗ 65 252 εκατ. Αλεξ/λη ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ 100 1,5 δις Μακεδονία26. Γ. ΠΑΠΑΔΟ 90. ΠΟΛΥΤΕΞ 140 200 εκατ. ΕύβοιαΠΟ ΥΛΟΣ 50 100 εκατ. θεσ/νίκη 91. ΚΩΣΤΑΡΑΣ 120 400 εκατ. θεσ/νίκη27. ΤΕΜ ~ 12 50 εκατ. Χανιά 92. ΒΑΡΚΟ 100 2 δις Αθήνα28. ΜΕΚΚΑ 250 800 εκατ. Αθήνα 93. ΔΙΑΝΑ-ΣΕΡΒΟΣ 300 3 δις θεσ/νίκη29. ΤΡΙΑΝΤΕΞ 250 2 δις Αθήνα 94. ΠΑΠΑΡΗΓΑΣ 100 90 εκατ. Βόλος30. ΧΡΩΠΕΙ 600 3 δις Πελοπ/σος 95. ΚΥΛΙΝΔΡΙΚΗ 100 90 εκστ. Εύβοια31. ΑΑ ΔΕΣΣΥΛΑΣ 200 350 εκατ. ΚΕΡΚΥΡΑ 96. ΒΙΟΝΥΛ 200 1 δις Αιτωλ/νία32. ΣΠΙΘΑ 70 40 εκατ. θεσ/νίκη 97. ΑΦΟΙ ΤΣΙΤΣΟ-33. HELAPCO 130 740 εκατ. Κόρινθος ΠΟΥΛΟΙ 200 900 εκατ. Αττική34. ΕΤΟΥΑΛ 75 230 €κατ. Αθήνα 98. ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ35. Α. ΑΔΑΜΟΠΟΥ- ΕΔΕΣΣΗΣ 200 500 εκατ. ΕδεσσαΛΟΣ 280 870 εκστ. Βόλος 99. ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ36. ΑΜΙΑΝΤΙΤ 300 800 εκατ. Πάτρα ΘΗΒΩΝ 100 1,3 δισ θήβα*37 ΠΕΡΦΙΛ - 100. ΧΡΙΣΛΑΝ 100 1.3 δις ΠιερίαΠΡΟΥΣΑΛΟΓΛΟΥ 500 2,5 δις Αθήνα 101. ΑΡΙΣΤΟΝ 100 800 εκστ. Αττική38. ΑΦΟΙ ΞΗΝΤΑ 102. ΒΙΟΔΕΞ 80 250 εκατ. ΑγρίνιοΒΕΛΟΝΗ 55 164 εκατ. Αττική 103. ΕΒΕΞΥΛ-ΚΑ-39. ΠΡΟΚΑΤ 10 70 εκατ. Αθήνα ΡΑΛΗΣ 150 150 εκατ. Θεσ/νίκη40. ΚΕΡΕΜ 50 220 «κατ. Αττική 104. ΑΒΙΤΕΞ 100 600 εκατ. Αταλάντη41. ΛΑΚΩΝΙΚΑ 105. ΒΙΟΛΕΝ 80 70 εκατ. ΑθήναΥΦΑΝΤΗΡΙΑ 10 60 εκατ. Λακωνία 106. VETO ΡLAST 110 200 εκατ. Κόρινθος42. ΚΟΥΛΙΣΤΑΝΙ-- 107. ΤΕΧΝΟ-ΔΗΣ- ΠΑΚ/34/100 εκατ. ΚόρινθοςΚΟΥΤΣΑΚΗΣ 100 300 εκατ. Θεσ/νίκη 108. ΦΡΙΤΕΞ 150 140 εκατ. Ροδόπη43. ΓΟΥΝΑΡΑΣ 250 300 εκστ. Αττική 109. ΑΒΡΑΣΟΓΛΟΥ 100 4 δις Αττική44. ΝΤΑΤΣ 60 60 εκατ. Αμαλιάδα 110. ΑΣΤΡΟΝ 85 170 εκατ. Αθήνα45. ΒΥΡΣΟΔΕΨΙΑ 111. ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ 210 2,2 δις θεσ/νίκηΑΜΥΝΤΑΙΟΥ 50 200 εκατ. Αμύνταιο 112. ΒΕΛΜΑ 60 220 εκατ. θεσ/νίκη46. ΘΕΡΜΙΣ 80 360 εκατ. Αθήνα 113. ΑΚΜΗ 230 750 εκατ. Βοιωτ.-Φθ.47. ΑΧΑΪΚΗ ΚΛΩ 114. ΔΟΥΚΑΣ-ΔΟΥ-ΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ 200 1 δις Πειραιάς ΚΑΚΗΣ 150 200 εκατ. Μυτιλήνη48. ΒΟΜΒΥΚΡΥΛ 420 4 διζ Στυλίδα 115. ΕΛΒΙΣ 100 100 εκατ. Αθήνα49. ΕΠΑΣ 116. ΕΡΓΟΜΕΤΑΛ 22 60 εκατ. ΑθήναΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ 400 2,8 δις Αττική 117. ΚΟΥΛΗΣ 100 900 εκατ. Εύβοια50. ΛΑΡ. ΤΕΧΤΙΛ 180 50 βκατ. Λάρισα 118. Μ ΑΡΤΙ Ν ΚΛΕ-51. ΕΛΙΝΤΑ 1.000 4 δις Αθήνα ΠΦΕΡ 40 50 εκατ. Θεσ/νίκη52. ΑΦΟΙ ΤΣΙΤΣΟ- 119. ΝΑΥΠΗΓΕΙΑΠΟΥΛΟΙ «ΑΤΕΝΕ» 270 600 εκατ. Αθήνα ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ 300 1 δις Σαλαμίνα53. PONTALAC 120. ΥΙΟΙ I. ΝΟΥΛΗ 70 230 εκατ. Θεσ/νίκηΕΛΛΑΣ 46 350 εκατ. Αττική 121. ΠΑΠΑΝΕΛΟ-54. ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΣ 6 10 εκστ. Θεσσαλονίκη ΠΟΥΛΟΙ 50 83 εκατ. Πάτρα55. ΒΙΟΓΡΑΝΑΖ 25 50 εκατ. ΠΑΤΡΑ 122. ΑΦΟΙ ΣΑΡΑΦΙ-56. ΟΙΝΟΤΡΑΝΣ 230 3 δις Αθήνα ΔΗ 110 130 εκατ. Θεσ/νίκη57. ΕΛΛΗΝΙΣ 100 320 εκατ. Αθήνα 123.58. ΓΕΝΜΕ 130 250 εκατ. Αττική ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ59. ΑΠΚΟ 706 2,5 δις Αθήνα & ΣΙΑ 80 100 εκατ. ΙΟΝΙΑ ΝΗ60. ΒΙΟΣΜΥΡΛ 11 70 εκατ. Αττική ΣΙΑ61. ΒΙΟΠΑΝ 100 70 εκατ. Αθήνα 124. ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ62. Α.Γ. ΡΑφΑΛΙΑΣ 30 46 εκατ. Αττική ΒΙΟΜΗ63. DAKIS HELLAS 15 200 εκατ. Αταλάντη ΧΑΝΙΑ ΕΛΛ. 125 480 εκατ. Βοιωτ.-Φθ.64. ΙΝΤΕΡΝΑΣΙΟ- 125. ΒΙΑΜΑΞ 400 2 δις ΑθήναΝΑΛ 126. ΒΠΕΚ 50 40 εκατ. Πελοπ/σοςΕΛΕΚΤΡΟΝΙΚΣ 50 65 εκατ. Αττική
25
ΤΗΛΕΦΩΝΗΤΡΙΕΣ Ο.Τ.Ε
Μόνες εναντίον όλων!!ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ
ΓΕΝ. ΓΡΑΜ. ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
Εδώ και τρεις περίπου μήνες το σωματείο των τηλεφωνητριών του Ο.Τ.Ε. βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας και πάλι, αντιπαλεύοντας τις μεθοδεύσεις της Πασοκικής διοίκησης του Ο.Τ.Ε., με τις οποίες επιχειρείται η ουσιαστική διάλυση του σωματείου αλλά και του κλάδου.
Σε μια περίοδο που οι «καταξιωμένοι» συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ στο χώρο του Ο.Τ.Ε. ασχολούνται με «υψηλά καθήκοντα» και «οραματισμούς» (κοινωνικοποιήσεις), ο σύλλογος των τηλεφωνητριών μόνος και αβοήθητος προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις του κράτους - εργοδότη, επιθέσεις που ήδη έχουν πάρει τη μορφή δικαστικών διώξεων, μεταθέσεων, νομιμοφανών απολύσεων κλπ. Βεβαίως δεν είναι η πρώτη φορά που οι τηλεφωνήτριες έχουν βρεθεί στο επίκεντρο της απεργιακής πάλης.
Σ’ αυτόν το χώρο εδώ και αρκετά χρόνια αναπτύσσεται μια συνδικαλιστική πρακτική που από πολλές πλευρές θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πρωτότυπη για τα ελληνικά δεδομένα. Κλάδος αμιγώς γυναικείος με έντονη συνδικαλιστική συνείδηση και με πραγματικά εντυπωσιακή κυριαρχία των αρχών του ανεξάρτητου ταξικού συνδικαλισμού, οι τηλεφωνήτριες του Ο.Τ.Ε. έχουν γίνει μόνιμος πονοκέφαλος όλων ανεξαίρετα των διοικήσεων του οργανισμού αλλά και των συνδικαλιστικών παρατάξεων που δε βλέπουν με καλό μάτι αυτούς τους «αναρχοσυνδικαλιστικούς» πειραματισμούς. Σε μια προσπάθεια γνωριμίας και ανταλλαγής απόψεων γύρω από τα προβλήματα και τους αγώνες των τηλεφωνητριών, ο ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΣ ΜΑΧΗΤΗΣ είχε μια πολύωρη συνομιλία με την Έμμυ Μαζαράκη, Γεν. Γραμματέα του «Πανελλήνιου Συλλόγου Τηλεφωνητριών - Χειριστριών». Εκτεταμένα αποσπάσματα της συνομιλίας δημοσιεύουμε παρακάτω.
Π.Μ. Ποιοι ήταν οι λόγοι της πρόσφα- ΐς απεργίας σας και τι σχέση έχουν με 1 νέα τεχνολογία που λέει ο Διοικητής ιυ OTE ότι είναι η αιτία των νέων ρυθμί- :ων που σας αφορούν;Ε.Μ. Η νέα τεχνολογία και οι επιπτώ- ις της στο χώρο μας έχουν αρχίσει σιαστικά απ’ το 1973, όταν η τότε διοί- ση αποφάσισε κόποια μικρά γραφεία d ΟΤΕ να μετατοπιστούν σε υπερκείμε- μεγάλα γραφεία μια και γίνονταν γεφυ- ■σεις με τα μεγάλα κέντρα. Η διοίκηση ως ήδη απ’ το 1970 είχε αποφασίσει ότι πλεονάζον προσωπικό σε τηλεφωνή-
ες, μετά τις γεφυρώσεις, θα μπορεί ν’ ισχολείται σε παρεμφερείς εργασίες, αυτό γιατί για τις τηλεφωνήτριες ίσχυε αμετάθετο όχι τόσο σαν προνόμιο για
όσο σαν δέσμευσή μας ότι οι μεταλ- :τες δε θα ’μεναν χωρίς προσωπικό. Το '9 ο Μούτσιος πήρε απόφαση να κάνει
κατηγορία μας «φθίνουσα»,πράγμα ισχύει ακόμα, χωρίς όμως το έργο προσφέρουμε να είναι φθίνον. Μόνο
1984 ο ΟΤΕ προσέλαβε 1600 άτομα δουλεύουν με τρίωρη απασχόληση
και απέσπασε 300 διοικητικούς για να δουλεύουν στους μεταλλάκτες.
Εμείς τότε, επειδή είχαμε σοβαρά προβλήματα σαν κλάδος γνωστά στο Πανελλήνιο με τις λιποθυμίες των τηλεφωνητριών κι άλλες βλάβες της υγείας μας, παρ’ όλο που βλέπαμε ότι συνδικαλιστικά δε μας συμφέρει αφού ο σύλλογος δε θα πλουτίζονταν με νέα μέλη, δεν αντιδρά- σαμε γιατί θεωρήσαμε θετικό να μπορεί ο καθένας στον ΟΤΕ ν’ αλλάξει το περιεχόμενο της δουλειάς του και να μην αντιμετωπίζει μια αβάσταχτη ρουτίνα. Βέβαια υπήρχε βαθμολογική απόσταση απ’ τους διοικητικούς. Έτσι το 1982 το Δ.Σ. του ΟΤΕ ομόφωνα δίνει στις τηλεφωνήτριες δύο βαθμούς εξέλιξη με παράλληλη ένταξη στους βαθμούς (τομεάρχη - υποτο- μεάρχη). Κι ενώ η απόφαση αυτή βρίσκονταν στο στάδιο της υλοποίησης, αλλάζει ο διοικητής του Ο.Τ.Ε. κι έρχεται ο Μακρόπουλος, ο οποίος αντικαθιστά τον Βουδούρη, και το Νοέμβρη του 1983 βγαίνει νέα απόφαση που λέει ότι δίνει τους βαθμούς στις τηλεφωνήτριες με τον όρο ότι εντός τριών μηνών θα παραιτη
θούν!!Μόνο 450 τηλεφωνήτριες έκαναν χρή
ση αυτού του δικαιώματος. Οι υπόλοιπες ενταχτήκαμε στο διοικητικό προσωπικό και υποτίθεται ότι θα είχαμε την ίδια βαθμολογική εξέλιξη μ’ αυτό. Όμως αυτό δεν ισχύει, γιατί μπήκαμε σε κοινή επετηρίδα με τους διοικητικούς κι έτσι η βαθμολογική μας εξέλιξη θά\>αι πολύ αργή κι όταν ήδη είμαστε κάποιας ηλικίας.
Π.Μ. Τι έγινε με τις μεταθέσεις των τηλεφωνητριών;
Ε.Μ. Η διοίκηση στις 25-7-84 παίρνει απόφαση ότι δεν ισχύει πια το αμετάθετο σε μας αφού ενταχτήκαμε στο διοικητικό προσωπικό, στο οποίο ισχύει το μεταθετό. Έτσι αποφάσισε να μεταθέσει 200 τηλεφωνήτριες με συνοπτικές διαδικασίες και με το αιτιολογικό ότι πρόκειται για εξαιρετικές υπηρεσιακές ανάγκες.
Φυσικά αυτό δεν είναι αλήθεια. Στόχος της διοίκησης είναι ο εξαναγκασμός μας σε παραίτηση. Γι’ αυτό και επιλέγει τηλεφωνήτριες μεγάλης ηλικίας κι ενώ δηλώνει ότι θα τις μεταθέσει σε όμορους νομούς,κάνει μεταθέσεις από Γιάννενα σε Μυτιλήνη, από Αθήνα - Αλεξανδρούπολη, από Ρέθυμνο - Αθήνα κλπ. Βέβαια χάρη στις αγωνιστικές μας κινητοποιήσεις αυτή τη στιγμή έχουν υλοποιηθεί μόνο οι 60 μεταθέσεις, αλλά και γι’ αυτές βρισκόμαστε στα δικαστήρια όπου προφανώς θα δικαιωθούμε, δεδομένου ότιβτη σύμβαση για την πρόσληψή μας στους συγκεκριμένους νομούς σαφώς ορίζεται το αμετάθετο κι είναι πια κεκτημένο δικαίωμά μας. Εδώ πρέπει να πω ότι ο ΟΤΕ ποτέ δεν επικαλέστηκε «έκτακτες υπηρεσιακές ανάγκες» 35 χρόνια τώρα, ακόμη και όταν η χώρα πέ- ρασε έκτακτες ανάγκες (σεισμούς, πολιτικές αλλαγές κλπ.).
Π.Μ. Τώρα που γίνατε διοικητικοί πώς καλύπτεστε συνδικαλιστικά;
Ε.Μ. Τροποποιήσαμε το καταστατικό μας και ορίσαμε ότι μέλη του «Πανελλήνιου Συλλόγου Τηλεφωνητριών Χειρι- στριών ΟΤΕ» μπορούν να ’ναι οι πρώην τηλεφωνήτριες. Έτσι ναι μεν διατηρήσαμε το σύλλογό μας, αλλά δε θα μπορούμε να γράψουμε νέα μέλη. Αυτή τη στιγμή ο σύλλογος έχει 1400 μέλη σ’ όλη την Ελλάδα. Κανονικά μετά το βάφτισμά μας σε διοικητικούς θα ’πρεπε να γίνουμε μέλη του ΠΣΥΠ - ΟΤΕ.
Επειδή όμως χρόνια τώρα ξέρουμε ότι όλες οι διοικήσεις και οι κυβερνήσεις τα είχαν με το σύλλογό μας, γιατί ποτέ δεν μπόρεσαν να τον ελέγξουν, κι επειδή κι όλη αυτή η εκστρατεία του Μακρόπου- λου εκεί στόχευε, εμείς δε διαλύσαμε το σύλλογό μας. Εξάλλου μέχρι το 1974 ήμαστε μέλη του ΠΣΥΠ - ΟΤΕ αλλά φύγαμε και φτιάξαμε το σύλλογό μας, γιατί
ο ΠΣΥΠ - ΟΤΕ μας χρησιμοποιούσε σαν ομάδα κρούσης στις απεργίες ποο έκανε για να εξασφαλιστούν οι διοικητικοί, γι’ αυτό και μισθολογικά βρισκόμαστε σε κατώτερη θέση.
Π.Μ. Πώς λειτουργεί ο σύλλογός σας και τι προβλήματα αντιμετωπίζει;
Ε.Μ. Ο σύλλογός μας λειτουργεί πραγματικά με τις αρχές του ανεξάρτητου συνδικαλισμού απ’ τα κόμματα και τις κυβερνήσεις. Νομίζουμε ότι είμαστε το μοναδικό παράδειγμα στο χώρο του ΟΤΕ αλλά απ’ ό,τι ξέρουμε και στον ελληνικό χώρο. Οι τηλεφωνήτριες δεν καθοδηγούνται από κόμματα αλλά από τα συμφέροντά τους. Βέβαια αυτό μας δημιούργησε και μας δημιουργεί κατά καιρούς προβλήματα, γιατί δυστυχώς δεν υπάρχει τέτοια λογική κι όπου υπάρχει είναι στα χαρτιά κι ό χ ι σ την πράξη. Κι επειδή τελευταία η λογική του κομματικού συνδικαλισμού έχει γενικευτεί, αντιμετωπίσαμε διάφορα προβλήματα. Όταν 13 σύλλογοι του ΟΤΕ αποφάσισαν να φτιάξουν ομοσπονδία στο χώρο μας, μπήκε θέμα και στο σύλλογό μας, αν πρέπει να γίνει μέλος της ομοσπονδίας. Επειδή ξέραμε ότι η ΠΑΣΚΕ κινούσε όλη αυτή την ιστορία που ελέγχει όλα τα σωματεία του ΟΤΕ και η ομοσπονδία θα ήταν άλλο ένα κυβερνητικό έρεισμα μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα, αποφασίσαμε στη γενική μας συνέλευση να μη γίνουμε μέλη με ψήφους 1200 προς 40. Οι τηλεφωνήτριες της ΠΑΣΚΕ μας κατάγγειλαν ότι κάνουμε βία και νοθεία, και έκαναν προσφυγή στα δικαστήρια. Πριν όμως εκδικαστεί η υπόθεση, συγκαλέσαμε νέα συνέλευση, όπου το αποτέλεσμα ήταν περισσότερο
πανηγυρικό γι’ αυτό και 200 τηλεφωνήτριες έφυγαν απ’ το σύλλογο. Ένα άλλο πρόβλημα πρόκυψε με τις εκλογές του συλλόγου μας που έγιναν με το νόμο 1264 και την υποτιθέμενη απλή αναλογική. Έβαλαν υποψηφιότητα δύο συνδυασμοί, «οι σωματειακοί» και το ΚΚΕ. Εμείς βγάλαμε 13 συμβούλους και το ΚΚΕ 2. Κρίνοντας λοιπόν το ΚΚΕ ότι με 2 συμβούλους δεν μπορεί να καθορίσει την πολιτική του συλλόγου, αποφάσισε να φύγει απ’ το σύλλογο κι έτσι διαγράφη- καν άλλα 120 άτομα.
Π.Μ. Τι συμμετοχή υπήρχε στην απεργία σας και τι έκαναν οι τηλεφωνήτριες που δεν ήταν μέλη του συλλόγου σας;
Στην απεργία συμμετείχαν όλα ανεξαιρέτως τα μέλη του συλλόγου. Οι άλλες τηλεφωνήτριες (επιρροές ΠΑΣΟΚ - ΚΚΕ) όχι μόνο δεν απήργησαν αλλά ούτε επικαλέστηκαν ασθένεια για να μην πάνε στη δουλειά ή για να δουλέψουν τυπικά, αντίθετα τις μέρες της απεργίας υπερδιπλασίασαν την προσφορά τους. Κι αυτό, ενώ τα αιτήματά μας τις αφορούσαν κι ενώ εμείς δίναμε μια πολιτική μάχη ενάντια στο άρθρο 4 που υποτίθεται είχαν διακηρύξει ότι θα παλέψουν να μην εφαρμοστεί. Απ’ αυτό καταλαβαίνεις και τι είδους συμπαράσταση είχαμε απ’ τους άλλους συλλόγους του ΟΤΕ, απολύτως καμία, σ’ αντίθεση με άλλα σωματεία και συλλόγους που είναι έξω απ’ τον ΟΤΕ που μας συμπαραστάθηκαν ενεργά. Οι ανώτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις ΓΣΕΕ και ΕΚΑ κράτησαν μια εντελώς απαράδεχτη στάση. Μόνο όταν τους καταγγείλαμε δημόσια, το ΕΚΑ ανέλαβε να μεσολαβήσει για να συναντηθούμε με
τον Βαλυράκη και τον Μακρόπουλο, η ΓΣΕΕ όμως έμεινε άφαντη μέχρι το τέλος.
Π.Μ. Τι γνώμη έχετε για την κοινωνικοποίηση του ΟΤΕ;
Ε.Μ. Ακόμα δεν έχουμε μελετήσει τις διαφορές που έχει το προεδρικό διάταγμα για την «κοινωνικοποίηση» του ΟΤΕ απ’το πόρισμα της γνωμοδοτικής επιτροπής. Πιστεύουμε ότι δε θα ’χει. Εμείς θεωρούμε ότι σ’ αυτό το κοινωνικό σύστημα δεν μπορούμε να μιλάμε για κοινωνικοποιήσεις γι’ αυτό, τον όρο τον βάζουμε εντός εισαγωγικών. Επειδή όμως είναι μια αποφασισμένη ιστορία, θέλουμε να κάνουμε κι εμείς τις προτάσεις μας και να δούμε αν υπάρχει περιθώριο κάποιας αξιοποίησης αυτού του θεσμού. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι η «κοινωνικοποίηση» είναι ένας θεσμός που δεν εξυπηρετεί τους εργαζόμενους, γιατί υπάρχει μετατόπιση των ευθυνών απ’ τη διοίκηση σ’ αυτούς. Ο ρόλος των εργαζομένων είναι διακοσμητικός κι όχι αποφασιστικός, ο δε ρόλος της διοίκησης παραμένει αρχηγι- κός, παρά την ύπαρξη της αντιπροσωπευτικής συνέλευσης. Βέβαια η ΠΑΣΚΕ έχει βρει την ευκαιρία να υπερθεματίζει στο θέμα των «κοινωνικοποιήσεων», για να μην αποκαλυφθεί ότι δεν προωθεί κανέ- ναν αγώνα. Έτσι η ομοσπονδία στο χώρο του ΟΤΕ παρ’ όλο που δεν έκανε απεργία όπως η ΓΕΝΟΠ- ΔΕΗ, συμμετείχε στις συνεντεύξεις Τύπου και ζήτησε να εφαρμοστεί ο θεσμός των «κοινωνικοποιήσεων».
Π.Μ. Έχετε προγραμματίσει άμεσα καμιά κινητοποίηση;
Ε.Μ. Μαζί με την προσφυγή μας στα δικαστήρια για ν’ ακυρώσουμε τις μεταθέσεις και να ενταχτούμε στις διατάξεις του ΔΕΠΟ για βαθμολογική εξέλιξη κάθε 12 χρόνια, προετοιμάζουμε επανάληψη του απεργιακού μας αγώνα στα τέλη του Οκτώβρη, φυσικά πάντα κόντρα στο άρ-
— ΤΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ KINHMA = ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ... ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
Ιστορίβς γέλιου και λήθης στο σωματείο της Ε.Α.Σ.
«Το συνδικαλιστικό κίνημα a n v m k m -m tfim 0 ·% · * ·* βΜΜλισμού»
Νέα ήθη εγκαινιάζονται απ’ τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία. Στην πρωτοπορία και πάλι το σωματείο της Ε.Α.Σ.. που έχει παράδοση στην «πρωτοτυπία» και στη «μαζικότητα».
Πέρσι οι φωστήρες της ΠΑΣΚΕ και της ΕΣΑΚ ανακάλυψαν τα ψηφοδέλτια μαμούθ: στους 3.500 ψηφοφόρους, οι 1.500 ήταν υποψήφιοι της ΕΣΑΚ και της ΠΑΣΚΕ —μερικοί ήταν και στα δύο ψηφοδέλτια!!! — για να εξασφαλίσουν την ψήφο αυτών που τουλάχιστον θα ψήφιζαν τον εαυτό τους!! Η μεγαλοφυής αυτή ιδέα οδήγησε την ΠΑΣΚΕ στον έλεγχο του σωματείου με 6 έδρες στις 13, συνεπικου- ρούμενη απ’ το συνδυασμό του Πολίτη— 1 έδρα— γνωστού για την απεργοσπα- στική του στάση στη μεγάλη απεργία του ’83 και για το ξυλοφόρτωμά του απ’ τους απεργούς, (ο κ. Πολίτης για τις καλές του υπηρεσίες προήχθη σε οδηγό νομάρχη!!).
Φέτος η ΠΑΣΚΕ, θέλοντας να εξασφαλίσει και πάλι την πλειοψηφία, κατέθεσε 100 μόνον, αλλά τι 100!! Διευρύνθηκε... απ’ τα δεξιά κατεβάζοντας σαν υποψήφιο τον Χρήστο Κούτρη, πρώην μέλος του σωματείου σφραγίδα του Μπέριου και παρακαθήμενος των Μαραβέλια - Λάσκα- ρη, για να πάρει και δεξιούς ψήφους. Δεν της έφτανε όμως μόνο η διεύρυνση, προχώρησε και σ’ άλλη πρωτοτυπία. Την άγρα ψήφων ανέλαβαν οι ίδιοι οι υποψήφιοι, τυπώνοντας ατομικές προκηρύξεις, κάρτες σαν να επρόκειτο για βουλευτικές εκλογές.
Έτσι ο Χρήστος Κούρτης στην ατομική του προκήρυξη καλεί τους οδηγούς της ΕΑΣ να τον ψηφίσουν ως εξής: «συνάδελφοι, υποστηρίξτε το συνδυασμό της συνδικαλιστικής αλλαγής για να συνεχίσουμε το δρόμο που οδηγεί στη λαϊκή κυριαρχία και στην κοινωνική δικαιοσύνη, (τρέμε Λάσκαρη), και εφιστά την προσοχή στο σταύρωμα No 20 που είναι ο αριθμός που έχει στο ψηφοδέλτιο των 100. Να λοιπόν που όταν έχασε τη «μάσα» ο Κούτρης θυμήθηκε την «κοινωνική δικαιοσύνη»!!
is m a B U N S am 2 mm a mmvm ! n i a a i tk Π Α ΣΧ Ε k n u w
τ γ * ν ε ς pc ttm etM UkiKZ a n u a r s n c f a r
me «pot̂ craΔώθε μοο nr* n u « k i m 3» * * · - an. Στείλε ένα vto I : ipiiij-jy m a n · τα 'ocrwi.
Επέμενε oto ονο*α in k rsKC
Αγώνας «ηριγμένος r a i Ψ H · 0 in .
Ψήφι σε Π Α Σ Κ Ε * * ·> > ( * Σ -* -
Όμως την παράσταση σ’ ο π ό tooboo ■ έκλεψε έτερος υπογήφιος της ΠΑΣΚΕ. ο Ιωάννης Ασήμης. όπου στην otc\. c - re* προκήρυξη γράφει τα εξής «α*ο*η1*η- κά» σχετικά με τα προσόντα του-
«Συνάδελφε,Είμαι 35 ετών με πολλούς α- ^νες, _£
κρυστάλλινες και αταλάντευτες θέσεις. Δώσε μου την ευκαιρία. Επέμενε στο όνομά μου. Δε θα χάσεις. Ψήρισε ΠΑΣΚΕ - ΑΣΗΜΗ». Συγχρόνως δε,μοίραζε κάρτες του στους οδηγούς - ψηφοφόρους προφανώς για να τον «πιάσουν πόρτα για το χα- μώνα». Και ναι μεν ο Ασήμης δεν τα κατάφερε, η ΠΑΣΚΕ όμως έβγαλε 6 έδρες και δίνοντας στον Αστερινό που εκλέγηκε με ανεξάρτητο ψηφοδέλτιο το πόστο του γραμματέα, εξασφάλισε την πλειοψηφία και τον έλεγχο του σωματείου.
Για τους αμύητους ο μπαλαντέρ - Αστερινός είναι ο γνωστός συνδικαλιστής της Ε.Α.Σ., πρόεδρος του σωματείου τον καιρό της μεγάλης απεργίας του 1982, που διαγράφηκε από την ΠΑΣΚΕ λό- γω διαφωνίας με την απεργοσπαστική τακτική της. Στη συνέχεια ο Αστερινός συνδέθηκε με το «Ξεκίνημα», κατέβηκε στις εκλογές του 1983 με την Ε.Σ.Α.Κ. και τώρα επανασυνδέθηκε με την ΠΑΣΚΕ λόγω... γραμματείας.
Με λίγα λόγια, όπως ξέχασε η ΠΑΣΚΕ
V. Παχανδρέου
■■ Tpciftov του Κούτρη, έτσι και ο - ~ Ι ί χ α σ ε το παρελθόν της ΠΑ- ΣΚ.Ε” Γενιχάς λήθη!!
Λιwarn τη πρωτότυπα λοιπόν συμβαί- - — "■ ΕΑΣ. Ο σταυρός προτίμησης
ora ι — στις βουλευτικές εκλογές- - — - _ατεία καλά κρατεί και αξιο-
-■ιβετδπ πιτϋ/ληΑο απ’ τους «σοσιαλι- ~τ5ς» τ λ ΠΑΣΟΚ. Του χρόνου και ΦΜ·ΙΦ·9ίΕς με την οικογένεια των υπο-
· :τ;·^_::ζα η ΠΑΣΚΕ...: Γ “ . ένα είναι βέβαιο: οι οδη-
: r c L A X -ί χάσουν αφού ο Ασήμης >:·· ;«· .· — · . ί> . τ-'ίζεστε αυτό... το I m io i i i «■ μιλάει και να εκπροσωπεί τα nwpprprwrin too κλάδου με την ιδιότητα m o σαρβοόλου και με ηλικία 35 μόνο
ΠΡΟΚΗΡΥΞΗt o o υποψηφίου του Συνδιασμού
«ΣΥΝ ΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ.»0-5*1 y ou 7ο υ κΑ ιμακΙου. Α.Μ. 222
ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΟΥΤΡΗΠ ολλά κχιι ποικίλα ε ίνα ι τα προβλήματα του Κ λάδου και
-5=βιά τα θ ετ ικ ά μ έτρα που έ χ ο υ ν ληφθεί, η Π ολιτεία πρέπει *α. Εκανοηοα^οει τα υπόλοιπα αιτή μα τά μ α ς γ ια τ ί προσφ έρουμε ερ ν ο σ το κοτννντκό σύνολο.
Γι* αυτό κι ε γ ύ , επ ε ιδ ή π ιστεύω ότι θα μπορέσω ν α βοη- drww σ την επίλυση τω ν προβλημάτω ν αποφάσισα ν α είμαι -ττοφήφίος σ τις α ρ χ α ιρ εσ ίες του Σ ω ματείου μ α ς μ ε το ν συνδυασμό τ η ς Σ υνδικα λισ τικ ής Α λλαγής.
Ε ά ν μ ε τ ιμ ή σ ετε μ ε τη ν φήφο σ α ς θα αγω νιστώ μ ε ό λ ε ς
Ιμου τ ις δ υ νά μ ε ις μαζί σας γ ια να γ ίν ε ι πρά ξη η εφ αρμογή ε ν ό ς δημοκρατικού κανονισμού που θα εγ γ υ ά τα ι τη ν θέση μας και τη ν ε ξ έ λ ιξ ή μας. Γ ια να εφ αρμοστεί έ ν α εν ια ίο μισθολόγιο και ν α μην υπά ρχουν ο ικονομ ικές δ ια φ ο ρ ές μ εταξύ τω ν ερ γ α ζ ο μ έ ν ω ν στη μεταφορά. Για να γ ίν ε ι ο ερ γα τ ικ ό ς έ λ ε γ χ ο ς σ την πα ραγω γή ΠΡΑΞΗ και ν α μην ε ίνα ι οι α γ ώ ν ες
I μας α ν τ ικ ε ίμ ενο εκ μ ετά λλ ευσ η ς για πα ρατα ξια κά ή κομμα- I τ ικά οφέλη. Γ ια ν α λυθούν τα υπόλοιπα προβλήματα του Κλά- ! δου και ν α μην α π ο τελ έσ ο υ ν π ο τ έ οι ερ γ α ζ ό μ εν ο ι τ η ς ΕΑ Σ ; το μέσο μ ετα φ ορά ς ά λλω ν σκοπιμοτήτω ν.
Συνάδελφ οι,Υ ποστηρίξτε το ν Σ υνδυασμό τ η ς Σ υνδικα λισ τικ ής Α λλα
γ ή ς γ ια ν α συνεχίσ ουμ ε το δρόμο που ο δ η γ ε ί στη λαϊκή κυριαρχία και τη ν κοινωνική δικαιοσύνη.
ΨΗΦΙΣΤΕ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΚΟΥΤΡΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΣΤΟ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟ ΑΡΙΘΜΟ 20
Με συναδελφ ίκ ούς α γω ν ιστ ικούς χα ιρετισ μούς
Ο Υποψήφιος Χ ΡΗ ΣΤΟ Σ ΚΟΥΤΡΗΣ
01 ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ Η 135 Δ.Σ.Ε.
Ώδινεν όρος έτεκεν μυνϋΟ Οκτώβρης αποδεϊχτηκε και πάλι «σημαδιακός» μήνας για τους πολύπαθους Έλ
ληνες εργαζόμενους, καθώς ταυτόχρονα σχεδόν με την αναγγελία των «κοινωνικοποιήσεων» των Δ.Ε.Η. - Ο.Τ.Ε. - Ο.Σ.Ε. δόθηκε στη δημοσιότητα το σχέδιο νόμου με το οποίο επικυρώνεται επιτέλους η περίφημη 135 Διεθνής Σύμβαση Εργασίας και καθιερώνεται ο θεσμός των αντιπροσώπων και επιτροπών εργαζομένων στις επιχειρήσεις.
του Θόδωρου ΚατσαρούΣτη διάρκεια της συνηθισμένης σ’
αυτές τις περιπτώσεις σεμνής τελετής, ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός εργασίας παρέδωσε το ν.σ. στους εκπροσώπους της Γ.Σ.Ε.Ε. και του Σ.Ε.Β., υπογραμμίζοντας ότι μ’ αυτό το ν.σ. «η κυβέρνηση ικανοποιεί παλαιό αίτημα των εργαζομένων και υλοποιεί τις προεκλογικές της δεσμεύσεις».
Και μέχρι εδώ βέβαια δεν υπάρχει τίποτα σημαντικό που να αξίζει κάποιο σχολιασμό, εκτός από το γεγονός ότι η κυβέρνηση «τιμά το γνωστό συμβόλαιο που έχει υπογράψει με το λαό», για να θυμηθούμε τις ποιητικές εκφράσεις του κ. Παπανδρέου!!
Εκεί που το πράγμα αποκτάει μεγάλο ενδιαφέρον είναι το ίδιο το περιεχόμενο του ν.σ., που είναι όμως τόσο αποκαλυπτικό των προθέσεων και της λογικής του ΠΑΣΟΚ και τόσο αναντίστοιχο με τις διακηρύξεις των κομμάτων της παραδοσιακής αριστερός, ώστε να αξίζει μια όσο το δυνατό πιο λεπτομερή προσέγγιση.
Αστική διευθέτησή των εργασιακών προβλημάτων
Η όλη ιστορία θυμίζει το «ώδινεν όρος έτεκεν μυν».
Οσοι εργαζόμενοι άκουγαν τόσα χρόνια στις συνελεύσεις των σωματείων τους και στις πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις τους λαύρους λόγους της Ε.Σ.Α.Κ. για επικύρωση της 135 Δ.Σ.Ε., όσοι εργαζόμενοι είχαν πάρει στα σοβαρά τα κατεβατά της «Αυγής» περί «εργοστασιακών συμβουλίω ν» , ασφαλώς δε θα μπορούσαν να πιστέψουν στα μάτια τους αν διάβαζαν τις διατάξεις του υπό ψήφιση νόμου και τις ρυθμίσεις της 135 Δ.Σ.Ε. που συνοδεύει εν είδη παραρτήματος το ν.σ.
Οι περίφημες επιτροπές εργαζομένων,
για τις οποίες το ΚΚΕ ιδιαίτερα διαρρήγνυε τα ιμάτιά του χρόνια τώρα, αποδείχνονται στην πράξη μέσα από τις διατάξεις του ν.σ. συμβουλευτικά όργανα του εργοδότη, όργανα που μορφοποιούν την ταξική συνεργασία στο χώρο του εργοστάσιου και υλοποιούν την πολυπόθητη εργασιακή ειρήνη!!
Η περίφημη 135 Δ.Σ.Ε. που είχε ανα- δειχτεί δέκα χρόνια τώρα με τις πραγματικά φιλότιμες προσπάθειες της συνδικαλιστικής ηγεσίας «λυδία λίθος» για τον εκδημοκρατισμό και τον ταξικό προσανατολισμό του Σ.Κ., αποκαλύπτεται μια δειλή και μεσοβέζικη αστική διευθέτηση των προβλημάτων και των αντιθέσεων στους εργασιακούς χώρους.
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στην πραγματικότητα με το νομοσχέδιο «περί αντιπροσώπων και επιτροπών εργαζομένων» προχωράει ακόμη ένα βήμα την επιχείρηση ενσωμάτωσης και ταξικού εκφυλισμού του Σ.Κ., επιχείρηση που είχε ξεκινήσει με τις ευλογίες των κομμάτων της αριστεράς με το ν. 1264 για να προωθηθεί στη συνέχεια με το ν. 1365 «περί κοινωνικοποιήσεων» και το νόμο περί «εποπτικών συμβουλίων».
Οι συμμετοχικές και συνδιαχειριστικές θεσμικές αλλαγές που αποτελούν τον πυρήνα του επιδιωκόμενου αστικού εκσυγχρονισμού της οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας, με την 135 Δ.Σ.Ε. και το ν.σ. παίρνουν την πιο εξει- δικευμένη και απροκάλυπτη μορφή τους.
Εξάλλου αυτές τις στοχοθετήσεις το ΠΑΣΟΚ δεν κάνει καμιά προσπάθεια για να τις συγκαλύψει, φέρνοντας σε δύσκολη θέση τους «αριστερούς» συμμάχους του, που ενώ συμφωνούν με την ουσία των επιχειρούμενων διαρθρωτικών αλλαγών, θα επιθυμούσαν να γίνονται με... μεγαλύτερο τακτ!!
Έτσι στην ανακοίνωση του υπουργείου εργασίας, η οποία συνοδεύει σαν
εισηγητική έκθεση το ν.σ. και την 135 ΔΣΕ τονίζεται ότι «η λειτουργία των επιτροπών που προβλέπονται θα βοηθήσει αποφασιστικά στην επίλυση προβλημάτων που ανακύπτουν μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων».
Ενώ ο πρωθυπουργός περισσότερο διαυγής —λόγω αξιώματος— στην ομιλία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης αναφερόμενος στο πολύκροτο ν.σ. έσπευ- σε να υπογραμμίσει ότι «εξομαλύνει τις σχέσεις εργοδοτών και εργαζομένων, βοηθά την αύξηση της παραγωγικότητας και την ανάπτυξη της οικονομίας γενικότερα».
Με λίγα λόγια, συνδιαχείριση της κρίσης της καπιταλιστικής επιχείρησης, άμβλυνση των ταξικών αντιθέσεων στη βιομηχανία, υπερεκμετάλλευση της εργατικής τάξης, αυτοί είναι οι στόχοι του νέου θεσμού σύμφωνα με τους πλέον έγκυρους κυβερνητικούς παράγοντες. Τι απομένει άραγε απ’ όλο εκείνον το θόρυβο για υπογραφή της 135 Δ.Σ.Ε. και για δημιουργία επιτροπών στους χώρους δουλειάς;
Τι προβλέπει το Ν.Σ.
Σύμφωνα με το ν.σ. καθιερώνεται η εκλογή αντιπροσώπων σε επιχειρήσεις που απασχολούν από 2Q-50 άτομα και η εκλογή επιτροπών εργαζομένων σε επιχειρήσεις με μεγαλύτερο αριθμό προσωπικού (άρθρο 1).
Η αριθμητική σύνθεση των επιτροπών κλιμακώνεται ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων, αρχίζοντας από 3 μέλη στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι είναι 50-100 και φτάνοντας στα 11 μέλη για επιχειρήσεις που έχουν 1000-2000 εργαζόμενους (άρθρο 2).
Σ’ αυτό το σημείο εμφανίζεται και το πρώτο «φάλτσο» του ν.σ.. Ο «σοσιαλιστής» συντάκτης του νομοθετήματος, χωρίς καν να μπει στον κόπο να το δικαιολογήσει, εξαιρεί απ’ αυτή τη ρύθμιση τους ναυτεργάτες ακολουθώντας τη λογική του έτερου «επαναστατικού» συνδικαλιστικού νόμου του ΠΑΣΟΚ, του ν. 1264, που όπως είναι γνωστό δεν καλύπτει τους εργαζόμενους στις ναυτιλιακές
29
επιχειρήσεις. Οι αιτίες αυτής της ειδικής μεταχείρισης των ναυτεργατών φυσικά δεν είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Η κυβέρνηση της Αλλαγής μπορεί να είναι επαναστατική στα λόγια, στην πράξη όμως ξέρει να αποφεύγει τις κακοτοπιές.
Το ιδιότυπο μεσαιωνικό καθεστώς που επικρατεί στον εμπορικό στόλο, όπου οι ναυτεργάτες βρίσκονται κυριολεχτικά στο έλεος των καπετάνιων και των εφοπλιστών, κάτω από τη δαμόκλεια σπάθη των δρακόντιων διατάξεων του ναυτικού δικαίου που εξομοιώνει τα καράβια με στρατιωτικές μονάδες, είναι το «μυστικό της επιτυχίας» του εφοπλιστικού κεφά- λαιου που «τιμάει» τα εθνικά χρώματα στις εσχατιές της γης. Κι αυτό το «μυστικό» πρέπει να διατηρηθεί με κάθε θυσία. Οι επιτροπές εργαζομένων μπορεί στον εργοστασιακό χώρο να λειτουργούν σαν όργανα ταξικής συνεργασίας, όμως στις συνθήκες των εμπορικών πλοίων θα μπορούσαν να γίνουν καταλύτες της έκρηξης της δυσαρέσκειας των ναυτεργατών... ΓΓ αυτόν το λόγο η ισχύς της 135 Δ.Σ.Ε. περιορίζεται στο σταθερό και ελεγχόμενο έδαφος των «ηπειρωτικών» καπιταλιστικών επιχειρήσεων!!
Στο άρθρο 3 το ν.σ. εισάγει μια νέα καινοτομία, καθώς διαχωρίζει τους εργαζόμενους της επιχείρησης σε 3 ομάδες, οι οποίες εκπροσωπούνται στην επιτροπή ανάλογα με τη δύναμή τους.
Οι γνωστοί διαχωρισμοί της χειρωνακτικής και πνευματικής εργασίας που χρόνια τώρα αξιοποιούνται κατάλληλα από τα αφετνικά και τους οποίους προσπάθησε να αντιμετωπίσει και σ’ ένα βαθμό τα κατάφερε ο επιχειρησιακός - εργοστασιακός συνδικαλισμός, στην περίπτωση του ν.σ. εμπλουτίζονται ακόμη περισσότερο, αφού πέρα από τους υπαλλήλους και τους εργάτες ανακαλύπτεται και μια άλλη κατηγορία εργαζομένων (νέοι κάτω των 21 ετών) με κάποια ειδικά και ξεχωριστά συμφέροντα στο χώρο δουλειάς!! Μ’ αυτό τον ευφυή τρόπο (αλήθεια είναι περίεργο πώς δε σκέφτηκε τις γυναίκες!!) ) συντάκτης του «επαναστατικού» αυτού /.σ. επιδιώκει να εξασφαλίσει τις μεγαλύ- :ερες δυνατές εγγυήσεις ότι οι επιτροπές :ων εργαζομένων θα κοιτούν τη δουλειά ους —θα δούμε πιο κάτω ποια είναι η ουλειά τους— και δε θα ασχολούνται με λλα ανεπιθύμητα πράγματα (συνδικαλι- μός). Εξάλλου γι’ αυτόν το λόγο φροντί- si το ν.σ. να ξεκαθαρίσει ότι οι επιτροπές )γαζομένων δεν έχουν την παραμικρή χέση με τη συνδικαλιστική πάλη και :ιγάνωση, πρός μεγάλη λύπη και οργή ΐς Ε.Σ.Α.Κ. που οραματιζόταν τις επι- ιοπές σαν παραρτήματα των κλαδικών οματείων και σαν μέσα διάβρωσης του γοστασιακού συνδικαλισμού —εξού και λατρεία του Κ.Κ.Ε. προς την 135
Δ.Σ.Ε.!!
Αν θέλουμε όμως να είμαστε ειλικρινείς, πρέπει να ομολογήσουμε ότι η λογική της διαίρεσης του ν.σ. δεν είναι ενιαία και μέχρι το τέλος.
Αμέσως πιο κάτω, στο κεφάλαιο περί εκλογών, το ν.σ. στο όνομα προφανώς της «ενότητας των εργαζομένων» απορρίπτει την αρχή της απλής αναλογικής και προβλέπει εκλογές με ενιαίο ψηφοδέλτιο, δηλαδή πλειοψηφικό σύστημα!! (άρθρο 5)·
Μετά τη γνωστή απάτη του ν. 1264 ο οποίος, ενώ υποτίθεται ότι ψηφίστηκε για να εξυγιάνει και να εκδημοκρατίσει το Σ.Κ., καθιέρωσε ένα εκλογικό σύστημα που αποκλείει ουσιαστικά από την εκπροσώπηση στα διοικητικά όργανα εκείνες τις ενοχλητικές μειοψηφίες που θα μπορούσαν να παρεμβάλουν εμπόδια στο συνδικαλιστικό παιχνίδι, έρχεται σήμερα το ν.σ. «περί επιτροπών και αντιπροσώπων» που υποτίθεται ότι «φέρνει τη δημοκρατία μέσα στο εργοστάσιο» για να επαναλάβει σε χειρότερη μάλιστα έκδοση την εκλογική λαθροχειρία.
Αυτή ωστόσο η «δημοκρατική απιστία»της κυβέρνησης δεν αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση στο νομοσχέδιο. Σε όλες τις διατάξεις είναι εμφανής μια προσπάθεια να περιοριστεί στο μικρότερο δυνατό βαθμό η «κινητικότητα» των εργαζομένων.
Έτσι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, οι Γενικές Συνελεύσεις των εργαζομένων συγκαλούνται 1 φορά το χρόνο (άρθρο 4) και μάλιστα εκτός χρόνου εργασίας (άρθρο 10). Οι εκλογές για την ανάδειξη των επιτροπών γίνονται κάθε δυο χρόνια (άρθρο 5) και οι διευκολύνσεις που παρέχονται στους εκλεγμένους αντιπροσώπους είναι πραγματικά εξωφρενικές (3 ώρες τη βδομάδα απαλλαγή από την εργασία στον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο της επιτροπής!!). Η μόνη κατά κάποιο τρόπο ουσιαστική ρύθμιση του ν.σ., είναι αυτή που καθορίζει την προστασία των αντιπροσώπων από απολύσεις (επαναλαμβάνονται οι διατάξεις του ν. 1264), η οποία όμως όπως έχει δείξει η δίχρονη πείρα από την εφαρμογή του ν. 1264 καθόλου δε διασφαλίζει στην πράξη τους εργαζόμενους, αφού οι εργοδότες έχουν τη δυνατότητα προσφεύγοντας σ’ ένα ειδικό όργανο (επιτροπή άρθρου 15) να ξεμπερδεύουν με τα «ενοχλητικά στοιχεία».
Ταξική συνεργασία και συναλλαγή
Όμως όλες αυτές οι μεσοβέζικες ρυθμίσεις, αντιφάσεις και παραλείψεις του ν.σ. αποτελούν «πταίσματα», μπροστά σε όσα προβλέπει το ν.σ. στο κεφάλαιο λει
τουργίας και αρμοδιοτήτων των επιτροπών, ζητήματα που έτσι κι αλλιώς αποτελούν την ουσία του νέου θεσμού.
Εκεί διαβάζει κανείς τα εξής καταπληκτικά.
«Οι συνεδριάσεις των επιτροπών εργαζομένων συγκαλούνται κάθε μήνα από τον πρόεδρο. Ο πρόεδρος της επιτροπής υποχρεούται να περιλάβει στην Η.Δ. τα θέματα που η συζήτησή τους έχει ζητηθεί από τον εργοδότη» (άρθρο 8 παρ. 3).
Με λίγα λόγια το διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη επεκτείνεται ακόμη και στις συνεδριάσεις των εργαζομένων (!!) αλλά επειδή αυτό δε φαίνεται να είναι αρκετό πιο κάτω θεσπίζονται και «κοινές συνεδριάσεις».
«Ο εργοδότης ή ο εκπρόσωπός του και η επιτροπή εργαζομένων συνεδριάζουν μέσα στο πρώτο ΙΟήμερο κάθε μήνα... με σκοπό τη διευθέτηση θεμάτων που ανακύπτουν στην επιχείρηση» (άρθρο 13 παρ. 1).
Τα θέματα που διευθετούν οι «κοινές συνεδριάσεις» καθορίζονται αναλυτικά στο άρθρο 14 κάτω από τον πολύ χαρακτηριστικό τίτλο «αρμοδιότητες σε επίπεδο συναπόφασης» ως εξής:
• Προγραμματισμός κανονικών αδειών προσωπικού.
• Τρόπος χρήσης τεχνικών μέσων, ελέγχου, παρουσίας, συμπεριφοράς και απόδοσης προσωπικού.
• Σύνταξη εσωτερικού κανονισμού.• Διαμόρφωση προγραμμάτων πολιτι
στικών και ψυχαγωγικών εκδηλώσεων.• Διαμόρφωση προγραμμάτων επαγ
γελματικής και συνδικαλιστικής εκπαίδευσης.
Και για να μην ξεχνιέται ο «υπερταξικός» ρόλος του κράτους, το άρθρο14 καταλήγει «σε περίπτωση διαφωνίας με τον εργοδότη η διαφορά επιλύεται από τον επιθεωρητή εργασίας».
Να λοιπόν η βαθύτερη ταξική ουσία του «νέου επαναστατικού» θεσμού της Πασοκικής Αλλαγής. Ταξική ειρήνη στο εργοστάσιο, συμφιλίωση εργοδοτών και εργαζομένων, «συναντίληψη» και «συ- ναπόφαση» για την εύρυθμη λειτουργία της καπιταλιστικής επιχείρησης!!
Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων έχουν πλέον το «δικαίωμα» να βλέπουν και να ακούν τον εργοδότη, να κάθονται στο ίδιο τραπέζι μαζί του, να απαιτούν απ’ αυτόν να φροντίσει για την ψυχαγωγία και την επιμόρφωσή τους.
Κι όλα αυτά με «μικρά» σχετικά ανταλλάγματα, αφού το «μόνο» που τους επιβάλλει το ν.σ. του ΠΑΣΟΚ, είναι να εη- δείξουν την ανάλογη κοινωνική ωριμότητα και να γίνουν χαοιέδες του αφεντικού, ελέγχοντας τη συμ-rp^npw, τφτ χροθυ- μία, την εργατικότητα a n αοναδέλοων τους. Με λίγα urno. οι σνπχροσωποι των εργαζοατννιν oci_mtr*oi εχκηάτες
του εργοδότη!! Ασφαλώς καλύτερο δώρο απ’ αυτό δε θα περίμεναν οι βιομήχανοι από την κυβέρνηση της Αλλαγής.
Η «απλοχεριά» όμως του ΠΑΣΟΚ προς τους εργαζόμενους δε σταματάει εδώ.
Αμέσως πιο κάτω το ν.σ. θεσπίζει και κατοχυρώνει «νέα δικαιώματα» των εργαζομένων.
Έτσι στο άρθρο 15 έχουμε τις «αρμοδιότητες σε επίπεδο πληροφόρησης και διαβούλευσης» οι οποίες αφορούν μια ολόκληρη γκάμα θεμάτων όπως: εισαγωγή νέας τεχνολογίας, απολύσεις και προσλήψεις εργαζόμενων, διαθεσιμότητες ή εκ περιτροπής εργασία, μεταφορά των εγκαταστάσεων της επιχείρησης κλπ.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.σ. όλα αυτά τα ζητήματα - κλειδιά της παραγωγικής διαδικασίας, όλα αυτά τα θέματα που αφορούν άμεσα τους εργαζόμενους, παραμένουν κάτω από τον απόλυτο έλεγ
χο του εργοδότη, ο οποίος «υποχρεώνεται» στο όνομα των «νέων παραγωγικών σχέσεων» να πληροφορεί και μόνο τους αντιπροσώπους και τις επιτροπές εργαζομένων.
Συνυπεύθυνοι λοιπόν οι εργαζόμενοι για την επικερδή λειτουργία της επιχείρησης, θεατές όμως στα μεγάλα εργασιακά προβλήματα που σχετίζονται με την τύχη τους.
Αυτή είναι η έκταση και η ποιότητα των αλλαγών στο επίπεδο των εργασιακών σχέσεων, που με τόσο θόρυβο εξαγγέλλει η κυβέρνηση.
Η στάση της αριστερός
Μπροστά σ’ αυτή τη διάφανη προσπάθεια ενσωμάτωσης του εργατικού κινήματος σε λογικές συνδιαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης, που προωθεί το νομο- θέτημα του ΠΑΣΟΚ, τα κόμματα της
παραδοσιακής αριστερός δε δείχνουν ικανά και πρόθυμα να αρθρώσουν κάποια εναλλακτική πρόταση ή τουλάχιστον να καταγγείλουν τις κυβερνητικές μεθοδεύσεις. Εγκλωβισμένα στη γνωστή ρεφορμιστική λογική των διαρθρωτικών αλλαγών και συμφωνώντας κατά βάση με τους προσανατολισμούς και τις διευθετήσεις του ΠΑΣΟΚ, αισθάνονται ξεπερασμένα από τις εξελίξεις και περιορίζουν τη διαφωνία τους «επί της διαδικασίας».
Ιδιαίτερα για το ΚΚΕ και τους συνδικαλιστές του, που χρόνια τώρα είχαν ανα- λάβει κατά τρόπο εργολαβικό την υπόθεση της 135 Δ.Σ.Ε. και τη δημιουργία επιτροπών στους χώρους δουλειάς σε μια προφανή προσπάθεια να διεισδύσουν από το παράθυρο Λτον εργοστασιακό συνδικαλισμό, τα πράγματα εμφανίζονται πιο περίπλοκα για λόγους προφανείς.
Πράγματι το ν.σ . μπορεί από τη μια (Συνέχεια στη σελ. 67)
Η 135 Α.Σ.Ε.Για την προστασία των αντιπροσώπων των εργαζομένων στην
επιχείρηση και των διευκολύνσεων που πρέπει να τους παρέχονται.Η Γενική Συνδιάσκεψη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας που
συγκλήθηκε στη Γενεύη από το Διοικητικό Συμβούλιο του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας και συνήλθε εκεί στις 2 Ιουνίου 1971 στην 56η σύνοδό της, αφού πήρε υπόψη τις διατάξεις της Σύμβασης του 1949 για το δικαίωμα οργάνωσης και συλλογικής διαπραγμάτευσης, που προστατεύει τους εργαζόμενους από πράξεις διάκρισης, που προσβάλλουν τη συνδικαλιστική ελευθερία στην εργασία τους.
Αφού έκρινε ότι είναι επιθυμητό να συμπληρωθούν αυτές οι διατάξεις, που αφορούν τους αντιπροσώπους των εργαζομένων, αφού αποφάσισε να υιοθετήσει ορισμένες προτάσεις για την προστασία των αντιπροσώπων των εργαζομένων στην επιχείρηση και τις διευκολύνσεις που πρέπει να τους παρέχονται, ζήτημα που αποτελεί το πέμπτο θέμα της ημερήσιας διάταξης της συνόδου, αφού αποφάσισε οι προτάσεις αυτές να διαμορφωθούν σε διεθνή σύμβαση, υιοθετεί σήμερα, 23 Ιουνίου 1971, την παρακάτω Σύμβαση, που θα ονομάζεται Σύμβαση του 1971 για τους αντιπροσώπους των εργαζομένων:
Άρθρο 1Οι αντιπρόσωποι των εργαζομένων στην επιχείρηση πρέπει να
προστατεύονται αποτελεσματικά ενάντια σε κάθε ενέργεια που μπορεί να τους βλάψει, περιλαμβανόμενης και της απόλυσης, που θα οφείλεται στην ιδιότητα ή τη δράση τους σαν αντιπροσώπων των εργαζομένων, στη συνδικαλιστική τους ένταξη ή τη συμμετοχή τους στις συνδικαλιστικές δραστηριότητες, εφόσον ενεργούν σύμφωνα με τους νόμους, τις συλλογικές συμβάσεις ή άλλες ισχύουσες συμβατικές ρυθμίσεις.
Άρθρο 21. Μέσα στην επιχείρηση πρέπει να παρέχονται στους αντιπρο
σώπους των εργαζομένων διευκολύνσεις, που θα τους επιτρέπουν να εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους γρήγορα και αποτελεσματικά.
2. Tt’ αυτόν το σκοπό πρέπει να παίρνονται υπόψη τα χαρακτηριστικά του συστήματος των επαγγελματικών σχέσεων που επικρατούν στη χώρα, καθώς και οι ανάγκες, το μέγεθος και οι δυνατότητες της ενδιαφερόμενης .επιχείρησης.
3. Η παροχή τέτοιων διευκολύνσεων δεν πρέπει να περιορίζει την αποτελεσματική λειτουργία της ενδιαφερόμενης επιχείρησης.
Άρθρο 3Κατά την παρούσα Σύμβαση ο όρος «αντιπρόσωπος των εργαζο
μένων» σημαίνει πρόσωπα που αναγνωρίζονται έτσι από την εθνική νομοθεσία ή πρακτική, είτε αυτά είναι:
α) αντιπρόσωποι συνδικάτων, δηλαδή αντιπρόσωποι διορισμένοι ή εκλεγμένοι από τα συνδικάτα ή από τα μέλη των συνδικάτων, είτε,
β) εκλεγμένοι αντιπρόσωποι, δηλαδή αντιπρόσωποι που εκλέγονται ελεύθερα από τους εργαζόμενους της επιχείρησης σύμφωνα με τις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας ή των συλλογικών συμβάσεων και που οι αρμοδιότητές τους δεν επεκτείνονται σε δραστηριότητες, που οι ενδιαφερόμενες χώρες αναγνωρίζουν σαν αποκλειστικά προνόμια των συνδικάτων.
Άρθρο 4Η εθνική νομοθεσία, οι συλλογικές συμβάσεις, οι διαιτητικές ή
δικαστικές αποφάσεις μπορούν να καθορίζουν τον τύπο ή τους τύπους των αντιπροσώπων των εργαζομένων, που θα δικαιούνται την προστασία και τις διευκολύνσεις που προβλέπονται από την παρούσα Σύμβαση.
Άρθρο 5Ό ταν σε μια επιχείρηση υπάρχουν συγχρόνως αντιπρόσωποι
των συνδικάτων και εκλεγμένοι αντιπρόσωποι, πρέπει, εφόσον είναι αναγκαίο να παίρνονται κατάλληλα μέτρα, για να εξασφαλιστεί ότι η παρουσία των εκλεγμένων αντιπροσώπων δε θα οδηγήσει στην εξασθένιση της θέσης των συνδικάτων ή των αντιπροσώπων τους, και για να ενθαρρυνθεί η συνεργασία, σε όλα τα σχετικά ζητήματα ανάμεσα στους εκλεγμένους αντιπροσώπους από τη μια μεριά και τα ενδιαφερόμενο συνδικάτα και τους αντιπροσώπους τους από την άλλη.
Άρθρο 6Η εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας Σύμβασης μπορεί να
διασφαλιστεί μέσα από την εθνική νομοθεσία ή τις συλλογικές συμβάσεις ή με κάθε άλλο τρόπο που καθιερώνει η πρακτική κάθε χώρας.
Άρθρο 7Η τυπική επικύρωση της παρούσας Σύμβασης θα ανακοινώνεται
στο Γενικό Διευθυντή του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, προκειμένου να καταχωρηθεί.
ΜΕΣΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ
Ένα γκέτο εκμετάλλευσης, καταπίεσης και αθλιότητας
Το Ενδιαφέρον της κυβέρνησης της «αλλαγής» για την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση είναι γνωστό σε όλους. Μ ε πληθώρα δηλώσεων, συνεντεύξεων, άρθρων και αναλύσεων, αλλά και με σειρά νομοθετικές ρυθμίσεις, τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η Ν.Δ. προσπάθησαν τα τελευταία χρόνια να στρέψουν το ρεύμα των μαθητών προς τις Τεχνικές Επαγγελματικές Σχολές και τα Τεχνικά Επαγγελματικά Λύκεια.
Οι στόχοι αυτής της «αιφνίδιας αγάπης» για τις σχολές που διαμορφώνουν τους αυριανούς ειδικευμένουςχειρώνακτες είναι προφανείς και έχουν να κάνουν με τις ίδιες τις ανάγκες της καπιταλιστικής οικονομίας και μ ε τα όνειρα της αστικής τάξης για μια νέα περίοδο οικονομικής άνθισης και συσσώ ρευσης υπερκερδών.
Αυτό που δεν είναι γνωστό όμως στους περισσότερους, είναι το πώς υλοποιεί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αυτό το ενδιαφέρον της για την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και ποιες είναι σι συνθήκες μέσα στις οποίες καλούνται τα παιδιά των φτωχών κυρίως λαϊκών στρωμάτων να αναπτύξουν και να εξειδικεύσουν τις χε ιρωνακτικές του5ΐκανότητες, για να συμβάλουν αποτελεσματικά στα μεγαλεπήβο- λα σχέδια των αφεντικών.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι γραμμένο από ομάδα μαθητών των Μ έσων Νοσηλευτικών Σχολών και αποκαλύπτει με τον πιο καθαρό τρόπο τα όσα τραγικά συμβαίνουν σ ' αυτές τις σχολές, καθώς επίσης και το «ιδιαίτερο ενδιαφέρον» που δείχνει ο «σοσιαλιστής» Υπουργός Υγείας και Πρόνοιας για τα προβλήματα των σπουδαστών.
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
1. ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΕΙΣα) Απολυτήριο γυμνασίου πάνω από
15 ή απολυτήριο λυκείου από 17 και πά- ιω. Οπωσδήποτε όμως ο βαθμός πρέπει /α δείχνει ότι είσαι κάτι παραπάνω από ικαλός».
β) Να συνοδεύεις την αίτησή σου με :ο «βιογραφικό» (!!!) σου.
γ) Αν είσαι και ορφανό ίσως με δυνα- ιωμένα τα παραπάνω «στοιχεία» να μπεις. Πάντως πρέπει να γνωρίζεις ότι αν υστερούν τα δυο παραπάνω «στοιχεία» και ορφανό να είσαι και με έξι αδερφάκια δεν .ιπαίνεις, γι’ αυτό μην κάνεις τον κόπο να ίποβάλεις την αίτησή σου. (Συνέβη στη -5%ολή της Σωτηρίας). Συγκεκριμένα ίπως και εμείς μάθαμε αργότερα ο κ. Γεν- /ηματάς είχε πει στις εφορείες των σχολών να ΜΗ ΓΙΝΟΥΝ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ στις σχολές ΝΟΣΟΚΟΜΩΝ. (Αξιοκρατία ε;).
2. ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΖΗΣΕΙΣ ΟΤΑΝ ΜΠΕΙΣ Πρέηει σε πρώτη φάση να δεχτείς την
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ.α) ΩΡΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Σύνολο
40 ώρες την εβδομάδα (Λύκειο 30 ώρες).
Σχεδόν ποτέ δεν είναι 40 διότι και μια ώρα να χάσεις την εβδομάδα π.χ. για γιορτή καλείσαι να την κάνεις την ετομέ- νη με αποτέλεσμα οι 40 γίνονται 42-45. Σαφώς δεν μπορείς να τις κάνεις όλες αυτές τις ώρες το πρωί γι' αυτό χάνεις και το απόγευμα.
β) ΟΛΕΣ ΟΙ ΩΡΕΣ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΕΣ: Έτσι αν έχεις βγάλει το λύκειο ή αν δεν ενόιαφέρεσαι γι’ αυτό. θα υποχρεωθείς να μαζοχίζεσαι με ΕΛΛΗΝΙΚΑ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ. ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ και ΦΥΣΙΚΗ της Α' ΛΥΚΕΙΟΥ.
γ) ΟΙ ΑΠΟΥΣΙΕΣ: στις σχολές δεν είναι ούτε 50-50 δικαιολογημένες - αδικαιολόγητες όπως στο Λύκειο, είναι 35 Αδικαιολόγητες και 40 Δικαιολογημένες!
δ) Η ΥΛΗ ΜΑΣ: Περιλαμβάνεται σε 45 βιβλία και πρέπει να βγει σε 4 εξάμηνα! Τα μόνα κοινά για όλες τις σχολές και κατάλληλα βιβλία είναι αυτά που μας αφορούν λιγότερο, δηλ. τα 5 που γίνονται και στο λύκειο. Τα άλλα 40 βιβλία εκτός από δύο Ανατομίας και Φυσιολογίας είναι: ή ΑΝΑΧΡΟΝΙΣΉΚΑ, ή στην ΚΑΘΑΡΕΥΟΥΣΑ, ή για τις Ανώτερες Σχολές, ή σημειώσεις που υπόκεινται στον υποκειμενισμό ή του διδάσκαντος ή του
γράφοντος τις σημειώσεις που συ\~-·_ς είναι το ίδιο άτομο.
ε) ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ή αλλιώς ΚΟΠΡΑΝΟΦΑΓΙΑ και ΟΥΡΟΠΟΣΙΑ με το κουτάλι της σούπας!!!
Περιλαμβάνει περίπου 1.460 ώρες δουλειάς κι όχι εκπαίδευσης. Είμαστε το άμισθο περισσότερο υπηρετικό (υπάρχουν σχολές που οι μαθητές καθαρίζουν ακόμη κομοδίνα) και λιγότερο νοσ/τικό προϊόν εκμετάλλευσης, στα χέρια του άθλιου συστήματος υγείας που θα άλλαζε το ΠΑΣΟΚ με τις θαυματοποιές εξαγγελίες του.
Μ’ όλα αυτά κι άλλα πολλά στις σχολές μας δε μιλάμε για ΕΝΤΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΕΞΟΝΤΩΣΗ.
Σε δεύτερη φάση πρέπει να δεχτείς την ΑΘΛΙΟΤΗΤΑ, την ΕΝΤΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ και τη στυγνή ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ που μας συνοδεύουν οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Όμως δεν έχουμε σκοπό να τις παραθέσουμε γιατί δεν είναι λίγες, αναφέρουμε δυο μόνο χαρακτηριστικές και αποκαλυπτικές: 1) στη σχολή της Σωτηρίας ένα γεύμα περιε- λάμβανε ρεβύθια κατακερματισμένα όχι από το 3οόσι»»ο αλλά αχό τα _αι>ρα jai- ota τον τα συνόδευαν!!! Ευτοχής δεν τόλμησε κανείς -τχ. ότι ~τα· _λ-~ aV-r ’!! Πάντως η avrifioacni jac_- c c u a o r r : τα vapta xoc κατέστησα» σε ενττκΒτά- σταση τβν ρεβυθιάν και χ**ρϊς την παραμικρή καθυστέρηση. 2) Στη σχολή του ΠΙΚΠΑ μέχρι πρότινος είχαν ένα ευχάριστο και υγιεινό περιβάλλον με τις σπου- όάστριες του οικοτροφίου να μένουν 8 σε κάθε θάλαμο!!!
Αν έχεις οικονομικά προβλήματα ή είσαι από χωριό επειδή οι σχολές δεν πιστεύουν πως μπορεί να χρειάζεσαι τίποτα περισσότερο από τον ύπνο, το φαγητό και το νεράκι που προσφέρουν, τουλάχιστον αυτό εμείς γευθήκαμε 3 χρόνια αφό- του νίκησε η «Αλλαγή» και αλλαγή δεν είδαμε, πρέπει για να επιβιώσεις και τον «ελεύθερο» χρόνο του Σαββατοκύριακου να τον εργαστείς δηλ. να δουλέψεις αποκλειστικά βάρδια σε νοσοκομείο.
Αν αντέχει βέβαια το κόκαλό σου ή πρέπει να αντέξει θα υποχρεωθείς να αξιοποιήσεις με τον ίδιο τρόπο τις καθημερι
32
νές «ελεύθερες» νυκτερινές ώρες του ύπνου σου, που συχνά είναι για «μελέτη».
Αυτά είναι τα κίνητρα με τα οποία το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ κοιτά να αυξήσει τον αριθμό των εκπαιδευομένων, για τις 30.000 νοσηλευτικό προσωπικό που έχει σήμερα ανάγκη η Υγεία.
3. ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΕΣΕΙΣ ΤΕΛΟΣ ΝΑ ΒΓΕΙΣ και να πάρεις «Απολυτήριο» και όχι πτυχίο δίνεις πτυχιακές εξετάσεις σε 5 μαθήματα ενώ στις Ανώτερες Σχολές 3ετούς φοίτησης (προϊσταμένες) δίνεται το πτυχίο με πτυχιακή εργασία 20-25 σελίδων.
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ
ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ
Οι θέσεις των σπουδαστών, όπως αυτές εκφράστηκαν με την κατάθεση κοινού ψηφίσματος στο Υπ. Υγείας Προν. στις 24/10/84 με απόφαση των Γεν. Συνελεύσεων των σχολών είναι συνοπτικά:• ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΣΩΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ, που σημαίνει να υπάρχουν ώρες προαιρετικής φοίτησης, βιβλία κοινά όχι αναχρονιστικά για όλες τις σχολές κλπ.
Εδώ ο κ. Υπ. «δέχτηκε» χωρίς να δεχτεί να ακούσει κουβέντα για το τι περίπου
εννοούμε.• Να αυξηθούν οι απουσίες που είναι «ανεξήγητα» λίγες. Εδώ ο κ. Υπ. είπε ΟΧΙ και κάτι από την «αυθάδικη» πίεσή μας όπως μας χαρακτήρισε στη συνέχεια δέχτηκε να το «συζητήσει» με το Παιδείας κλπ.• Να γίνει η νομοθετική ρύθμιση των οργανισμών των σχολών με τους μαθητές υποκείμενο κι όχι αντικείμενο αυτών των ρυθμίσεων.
Εδώ ο κ. Υπ. αρνήθηκε την κατάργηση των αντιδραστικών εσωτερ. κανονισμών και μας στιγμάτισε που ζητάμε «ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ» και όχι «ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ» που υποστηρίζει ο ίδιος.• Να ενταχθούμε στο Υπ. Παιδείας.
Εδώ αρνήθηκε να το συζητήσει λέγον-τάς μας να το ξεχάσουμε —καμιά άλλη εξήγηση δεν έδωσε.
Εμείς το υποβάλαμε αρνούμενοι την πολυδιάσπαση των σχολών μας και το ρόλο του άμισθου προσωπικού στην Υπηρ. των Νοσοκομείων. Υπάρχουν και 3 ακόμη αιτήματα, όμως είναι εξειδικευ- μένα και δεν κρίνουμε σκόπιμη την αναφορά τους, αρκούμαστε μόνο στο να σας ενημερώσουμε πως μέχρι τώρα οι απόφοιτοι των σχολών μας διορίζονται στο νοσοκομείο με το 10ο βαθμό όπως και οι πρακτικοί νοσηλευτές και νοσηλεύτριες. Ας έρθουμε όμως και στο 2ο σκέλος του 5ου αιτήματος το οποίο ήταν: ...ΧΡΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ στους ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ.
Εδώ ο κ. Υπ. απάντησε ότι θα χρηματοδοτηθούν όλοι οι «εξωτερικοί» σπουδαστές και σπουδάστριες. Όταν όμως εμείς θελήσαμε να του αναφέρουμε πως απαιτούμε ίση μεταχείρηση με τις άλλες Τεχν. Επαγγ. Σχολές π.χ. του ΟΑΕΔ που δικαιούνται οι «εσωτερικοί» σπουδαστές και οικοτροφείο και βασικό μισθό, άρχισε η «έκρηξη» του Υπ. κ. Γεννηματά.
Συγκεκριμένα είπε:1. «Η κατεύθυνση του Υπ. είναι ή ΟΙ
ΚΟΤΡΟΦΕΙΟ ή ΧΡΗΜΑ».2. «Αυτή είναι η άποψή μου και αν δε
σας αρέσει να ΦΥΓΕΤΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΧΟΛΕΣ» (!!!)
3. «Εδώ μέσα υπάρχουν “μηχανάκια” (;;;)... όλοι οι καλόπιστοι (;;;) έχουν πίστη».
4. «Συνδικαλιστική αθλιότητα (;;;) από κάποια κέντρα (;;;) στους σπουδαστές».
5. «...δε θα μπουν “μηχανάκια” (;;;) από τα κόμματα (;;;)».
6. Εμείς απαντώντας σε όλα αυτά του είπαμε πως είμαστε αντιπρόσωποι 1.100 και πλέον σπουδαστών με αποφάσεις των Γ.Σ.
Η απάντηση ήταν: «Εγώ είμαι αντιπρόσωπος του Λαού (;;!!)».
ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:Ο κύριος Υπ. Υγείας και πάνω απ’ όλα
«ΠΡΟΝΟΙΑΣ» σκοπεύει να στηρίξει το Ε.Σ.Υ. στην καλή «προαίρεση» των γιατρών και την εκμετάλλευση των νοσ/τι- κών.
ΝΟΕΜΒΡΗΣ'73
ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ «ΠΛΗΓΩΝΕΙ»
ΠΑΝΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ
Να βρεθούν οι δολοφόνοι - αστυνομικοί. Να σταματήσει η δίωξη των διαδηλωτών.
Σ ε λίγες μέρες συμπληρώνονται 11 χρόνια από τη μεγάλη εξέγερση του Νοέμβρη. Τα επίσημα κόμματα, ο Τύπος, τα
κρατικά μέσα ενημέρωσης, οι επώνυμες προσωπικότητες, όλοι αυτοί που εκείνες τις μεγαλειώδεις μέρες που ο λαός έγραφε ιστορία λούφαζαν έντρομοι και συκοφαντούσαν την εξέγερση, όλοι αυτοί που μετά την πτώση της δικτατορίας θυμήθηκαν το «ηρωικό Πολυτεχνείο» και έσπευσαν να το αξιοποιήσουν —επαγγελματικά και πολιτικά— διαστρεβλώνοντας την ιστορική αλήθεια και προσαρμόζοντας τους στόχους του λαϊκού αγώνα στις εξελίξεις που ακολούθησαν, θα γιορτάσουν και φέτος την επέτειο του Πολυτεχνείου με το γνωστό ανώδυνο δικό τους τρόπο:
«Τριήμερες εορταστικές εκδηλώσεις στο χώρο της θυσίας, οι οποίες θα κορυφωθούν την Κυριακή, 18 του Νοέμβρη, με την παλλαϊκή πορεία προς την αμερικάνικη πρεσβεία».
Οι ανιαρές αντιπαραθέσεις συνθημάτων ανάμεσα στις κομματικές υπερδυνάμεις («ο αγώνας δικαιώνεται» — «ο αγώνας συνεχίζεται»), οι φανταχτερές επιδείξεις δύναμης των κομματικών μπλοκ, οι προκάτ ομιλίες της Ε.Φ.Ε.Ε., τα στεφάνια των «εκπροσώ- >\ του έθνους», θα δώσουν τον τόνο και το χρώμα και σ' αυτή τη ■ επέτειο, αναπαράγοντας τη συνηθισμένη πια ιστορία της διαστ::: βλωσης και παραχάραξης του νοήματος και των στόχων -συ Πολυτεχνείου.
Το μήνυμα της εξέγερσης, οι μάχες των δρόμων, η κατάληψη της Νομαρχίας, οι ηρωικές επιθέσεις των διαδηλωτών ενάντια στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, η καταστροφή της Τράπεζας στην οδό Αχαρνών, οι εργατικές συνελεύσεις του Πολυτεχνείου, η πάλη των γραμμών στη διάρκεια της εξέγερσης, το φευγιό του «Ρήγα Φεραίου» το βράδυ της Τετάρτης 14 του Νοέμβρη, οι «300 προβοκάτορες του Ρουφογάλη» και η δυσεύρετη πλέον «Πανσπουδαστική» No 8, οι αισχρές δηλώσεις του «Νέστορα της Ελληνικής Βουλής» Παν. Κανελλόπουλου, οι «γεφυροποιοί» και οι «συνομιλητές» του Μαρκεζίνη, η «αντρίκεια στάση» του σημερινού προέδρου της δημοκρατίας που 11 χρόνια τώρα παριστάνει τον αδαή, όλα αυτά τα γεγονότα που συνθέτουν το αληθινό Πολυτεχνείο, θα παραμείνουν και πάλι θαμμένα κάτω από βουνά ψέματα, θα παραμείνοον και πάλι άγνωστα στο λαό.
Η «εθνική ομοψυχία», το «ήπιο κλίμα», η άμβλυνση της ταξικής πάλης και το ελεγχόμενο πολιτικό παιχνίδι κορυφής, δεν αφήνουν περιθώρια για ενοχλητικές μνήμες και επικίνδυνες τριβές.
Εξάλλου κάτι τέτοιο συμφέρει τους πάντες, γιατί όλοι έχουν κάτι να κρύψουν, κάτι να ξεχάσουν από εκείνες τις μεγάλες μέρες.
Τ ο Πολυτεχνείο δεν πρέπει —δε συμφέρει κανένα— να επικά. - ροποιείται, να συνδέεται με το σήμερα, να μεταφράζεται σε
αγώνες.Γι’ αυτό και όσοι επιχείρησαν όλα αυτά τα χρόνια να κάνοσ*
κάτι τέτοιο, όσοι επιχείρησαν να ζωντανέψουν το πνεύμα too Νοέμβρη και να αποκρούσουν τις μουσειακές υποκριτικές εκδηλώσεις, αντιμετωπίστηκαν τόσο από το κράτος όσο και αχό τα «υπεύθυνα κόμματα· σαν εχθροί της «ομαλότητης» a n της «δηρο-
αριθμ. 3371 1984 εν Α θ ή ν α ς
δαστη ΚΑΤΈΕ 41 ] ν ιχ ^ζ 5» T m ajum
■oust. uro i.i y o r 8) Πετροτ, χουλον. ηλεκτρονικον 10) Γpipoptor I την ΚΑΤΕΕ 11) Η λίαν Ιμσηλον. νχαλληλον ΗΣΛΠ και 12) Κων/νον Καραγιαννόχουλον, τραγουδιστήν, ινα δικαστούν επί τα> ότι: Εν Αθήναις την 16 Νοεμβρίου 1980 δια πλειόνων πράξεων επραγμάτωσαν πλείονα εγκλήματα ήτοι: συμμετέσχον εις δημόσιον συνάθροιση· πλήθους με ηνωμένας δυνάμεις, διαπράττοντος βιαιοπραγίας εναντίον προσώπων ή πραγμάτων ή εισπίπτοντος παρανόμως εις ξένα ακίνητα κτήματα και δη συμμετέσχον εις συνάθροισιν πλήθους εις το κέντρον Αθηνών, όπερ με ηνωμένας δυνάμεις διέπραξεν βιαιοπραγίας εναντίον αστυνομικών οργάνων και εισέπεσεν παρανόμως εις τα κεντρικά καταστήματα της πόλεως ων έθραυσεν τας προθήκας και ήρπασεν τα εμπορεύματα...».
.Ή
κρατίας».Γι’ αυτό και κανείς δε μιλάει για τα γεγονότα του Πολυτε
χνείου ’80, κανείς δε θυμάται τους δυο νεκρούς αγωνιστές που δολοφονήθηκαν από τα ΜΑΤ της κυβέρνησης Ράλλη και κανείς, πολύ περισσότερο, δεν απαιτεί την ανακάλυψη και την τιμωρία των δολοφόνων, που σήμερα 4 χρόνια μετά το έγκλημα παραμένουν άγνεστοι προς δόξα της «σοσιαλιστικής» κυβέρνησης.
Η ιστορική συγκυρία που βρίσκεται η «Ελλάδα της αλλαγής» δεν επιτρέπει τέτοιου είδους αναμνήσεις που τραυματίζουν το κύρος και την όψιμη «σοσιαλιστική νομιμότητα» των δυνάμεων καταστολής!!
Το Πολυτεχνείο, με όποια χρονικά πλαίσια και να το προσδιορίσεις, «πληγώνει» πάντα την εξουσία και τους πολύχρωμους διαχειριστές της.
Η μεγαλειώδης διαδήλωση της Επαναστατικής Αριστεράς στις16 του Νοέμβρη 1980 ενάντια στην απαγόρευση της δεξιάς και την υποταγή των δήθεν αριστερών κομμάτων, που είχε σαν αποτέλεσμα τα γνωστά γεγονότα στα οποία βρήκαν το θάνατο οι δυο σύντροφοι, ήταν μια έμπρακτη απόδειξη υπεράσπισης της εξέγερσης του Νοέμβρη και σύνδεσής της με τη σημερινή πραγματικότητα. Ήταν μια πολιτική μαχητική ενέργεια που είχε σαφή αναφορά στον αγώνα του Πολυτεχνείου,στο μήνυμα της αντίστασης.
Α υ τό ς ήταν ο λόγος που τότε οι «κληρονόμοι» του Πολυτεχνείου έσπευσαν να καταδικάσουν όχι τη δολοφονική μανία της αστυνομίας και τις εγκληματικές ευθύνες του Ράλλη, αλλά τα «έκτροπα των διαδηλωτών»!!
Αυτός είναι ο ίδιος λόγος που και σήμερα το Πολυτεχνείο ’80 παραμένει μια «νομική ιστορία» και μάλιστα όχι με κατεύθυνση την εξιχνίαση των συνθηκών δολοφονίας των δυο αγωνιστών —όπως θα περίμενε κανείς— αλλά με στόχο την τιμωρία των διαδηλωτών που πήραν μέρος στα γεγονότα!!
Τ έσσερα χρόνια εντατικές έρευνες δεν κατόρθωσαν να απο- καλύψουν τους δράστες της δολοφονίας του Κουμή και της
Κανελλοπούλου. Όλα τα στοιχεία γνωστά ή τουλάχιστον εύκολα να βρεθούν. Γνωστή η ώρα και ο τόπος της δολοφονίας, γνωστά τα ονόματα των αστυνομικών και των επικεφαλής που είχαν εντεταλμένη υπηρεσία στην περιοχή, γνωστός ο αρχιερέας του εγκλήματος αστυνομικός διευθυντής Πάτσιος. Η ανάκριση όμως δεν μπόρεσε (;) να συγκεντρώσει τα πειστήρια και έτσι η υπόθεση μπήκε στο αρχείο!!
Την ίδια χρονική περίοδο οι έρευνες για την ανακάλυψη των
ΝΟΕΜΒΡΗΣ'80αναζητουμένων διαδηλωτών αποδίδουν.
Δώδεκα νεολαίαι τυλίγονται σε μια κόλλα χαρτί και παραπέμ- πονται σε δίκη, οι μισοί απ’ αυτούς αναγνωρίζονται από φωτογραφίες που είχαν τραβήξει τα συνεργεία της Ασφάλειας τη νύχτα των επεισοδίων.
Η κατηγορία αποκαλυπτική της λογικής και των διαθέσεων της εξουσίας: «...συμμετέσχον εις συνάθροισιν πλήθους εις το κέντρο Αθηνών, όπερ με ηνωμένας δυνάμεις διέπραξεν βιαιοπραγίας εναντίον αστυνομικών οργάνων και εισέπεσεν παρανόμως εις τα κεντρικά καταστήματα της πόλεως ών έθραυσεν τας προθήκας και ήρπασεν τα εμπορεύματα...»
Βάνδαλοι, κλέφτες, κοινοί αλήτες λοιπόν οι διαδηλωτές της 16ης του Νοέμβρη, σύμφωνα με το πόρισμα του δικαστικού συμβουλίου.
Αγνωστοι οι δράστες της δολοφονίας των δυο συντρόφων σύμφωνα με το πόρισμα της ανάκρισης.
Αυτή είναι η νομική εκδοχή των γεγονότων του Πολυτεχνείου ’80, σχεδόν ταυτόσημη με την εκδοχή που παρουσίασε η χούντα για τα «έκτροπα» και τις «αναρχικές εκδηλώσεις» του Πολυτεχνείου ’73.
Το Πολυτεχνείο, ανεξάρτητα από χρονικό προσδιορισμό, φαίνεται ότι «πληγώνει» πάντα την εξουσία και τους παντοειδείς εκπροσώπους της!!
Ο ι πολιτικές δυνάμεις, ο χώρος της Επαναστατικής Αριστε- ράς που διαμορφώθηκε και συγκροτήθηκε μέσα από την
εξέγερση του Νοέμβρη και που όλα αυτά τα χρόνια κράτησε ζωντανό το μήνυμα του Πολυτεχνείου, δεν μπορεί και δεν πρέπει να μείνει αδιάφορος μπροστά σ’ αυτή τη νέα παραχάραξη και συκο- φάντηση της πάλης του, μιας πάλης που συνδέεται με το Πολυτεχνείο.
Η υπόθεση της δολοφονίας των δυο συντρόφων και της δίωξης των 12 διαδηλωτών είναι ανάγκη να αποτελέσει πεδίο ανάπτυξης μιας σοβαρής πολιτικής δραστηριότητας, με στόχο την ανακάλυψη και τιμωρία των δολοφόνων αστυνομικών και την αθώωση των δικαζόμενων αγωνιστών.
Η υπεράσπιση της πολιτικής μάχης που δώσαμε το ’80,η υπεράσπιση του Πολυτεχνείου ’80 είναι ένα επιτακτικό καθήκον για όσους συνεχίζουν να συνδέουν τον αγώνα του Νοέμβρη με το σήμερα.
Αυτό το χρωστάμε όχι μόνο στους νεκρούς συντρόφους μας αλλά και στους χιλιάδες εκείνους αγωνιστές που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας και πλαισίωσαν το μπλοκ της Επαναστατικής Αριστεράς το Νοέμβρη του ’80, αψηφώντας τον τεράστιο κατασταλτικό μηχανισμό που είχε κινητοποιήσει η δεξιά για να συντρίψει τη μαχητική διαδήλωση των εξωκοινοβουλευτικών οργανώσεων.
Μια τέτοια καμπάνια, που είναι αναγκαίο να ξεκινήσει από τη φετινή επέτειο του Πολυτεχνείου, φυσικά δεν πρέπει να αφήσει στο απυρόβλητο την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που έχει τεράστιες ευθύνες για την εξέλιξη της υπόθεσης.
Η κυβέρνηση της'ιαλλαγής"πρέπει να καταγγελθεί τόσο για τη συγκάλυψη της δολοφονίας των συντρόφων όσο και για τη δικαστική δίωξη των διαδηλωτών.
35
ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ
ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΡΕ
του Αγησ. Χριστοδουλόπουλου
Είναι αλήθεια ότι ο όρος πολιτική ενότητα, από την αλλεπάλληλη χρήση του τα τελευταία χρόνια στο χώρο μας, έχει τόσο κακοπάθει, ώστε να μη σημαίνει απολύτως τίποτα ή να σηματοδοτεί οτιδήποτε άλλο εκτός απ’ αυτό που υποδηλώνει πραγματικά σαν έννοια.
Η καχυποψία και η δυσπιστία, η ιδεολογική σύγχυση και η πολιτική ανεπάρκεια, η μιζέρια και ο εφησυχασμός, όλες αυτές οι «αρετές» που χαρακτηρίζουν το χώρο της πάλαι ποτέ κραταιάς Επαναστατικής Αριστερός, έχουν διαμορφώσει μια παράδοξη συνθήκη, όπου η όποια ενωτική πολιτική πρωτοβουλία ή και απόπειρα ακόμη διαλόγου για την πολιτική ενότητα, να είναι υποχρεωμένη να αποδείξει τις αγαθές προθέσεις της,αφού εκ προοιμίου θεωρείται «σκοτεινή», «υποβολιμιαία» και φορέας «ανόμων πολιτικών σκοπΐμοτήτων»ν
Η αλυσίδα των τόσων και τόσων χαμένων ευκαιριών στο παρελθόν και η παραφιλολογία που τις συνόδευσε, είναι πραγματικά αποκαλυπτική της νοσηρής κατάστασης που επικρατεί και αποτελεί μια επιπλέον αρνητική συνιστώσα για μια οποιαδήποτε νέα πολιτική πρωτοβουλία.
Παρ’ όλα αυτά, η ανάγκη για πολιτική ενότητα του χώρου, η ανάγκη να επανασυνδέσει η Ε.Α. τη σχέση της με την πολιτική, συνεχίζει να υπάρχει και να γίνεται ολοένα και πιο πιεστική.
Απ’ αυτή την άποψη, η επανατοποθέτηση του ζητήματος και η αναθέρμανση του πολιτικού διαλόγου είναι μια αυτονόητη και επίκαιρη πολιτική ευθύνη που χρειάζεται να αναληφθεί το συντομότερο δυνατό, αξιοποιώντας κάποια νέα δεδομένα και ένα ευνοϊκό κλίμα που διαμορφώνουν.
ΤΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ
Δύο είναι κατά την άποψή μας τα στοιχεία που «νομιμοποιούν» την αναζωπύρωση του διαλόγου γύρω από το ζήτημα της πολιτικής ενότητας. Ο πολιτικός απόηχος των ευρωεκλογών που παρά το γεγονός ότι έχει μεσολαβήσει ένα σημαντικό χρονικό διάστημα, παραμένει ζωηρός, και τα ορατά πλέον αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν οι δυνάμεις της Ε.Α. στις διάφορες επιμέρους δραστηριότητες (στρατός, πανεπιστήμιο, συνδικαλιστικό κίνημα). Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
Οι ευρωεκλογές του Ιουνίου, πέρα από τη μεγάλη σημασία που είχαν σ’ ό,τι αφορά την καταγραφή των προτιμήσεων του λεγάμενου εκλογικού σώματος και την πορεία των πολιτικών εξελίξεων, είχαν για το χώρο μας μια ιδιαίτερη σημασία.
Μ’ αυτό δεν εννοούμε απλά και μόνο το άδοξο τέλος της πρωτοβουλίας για ενιαία εκλογική παρέμβαση, η οποία για λόγους που δεν μπορούμε να κατανοήσουμε υπονομεύτηκε την τελευταία στιγμή από τα μέσα. Ούτε τη γνωστή δοκιμασία του λευκού ή ακόμη χειρότερα της πριμοδότησης κάποιων κατά τα άλλα ξορκισμένων κομμάτων που υποχρεώθηκε να υποστεί και πάλι με μαζοχιστική ευχαρίστηση ο χώρος μας.
36
Εννοούμε την πανηγυρική καταγραφή, μέσα από τα εκλογικά αποτελέσματα, ενός αξιόλογου αριθμού ανθρώπων που μεσούσης της «αλλαγής» και με δεδομένη τη διάλυση και αναξιοπιστία του μείζονος αντιρεφορμιστικού χώρου, συνεχίζουν να παραμένουν ευαίσθητοι δέκτες κάποιων επαναστατικών ιδεών ή εν πάση περι- πτώσει δέκτες κάποιου πολιτικού λόγου που δεν εντάσσεται. Η πραγματικότητα αυτή, δηλαδή η ύπαρξη ενός σημαντικού για τα σημερινά δεδομένα ακροατήριου, που μέχρι πρότινος ήταν αδνα- νόητη για το μεγαλύτερο τμήμα των δυνάμεων της Ε.Α.. α-crx/xs αναμφίβολα ένα σημαντικό στοιχείο που από μόνο τον λειτο* ρπβ ευνοϊκά για την όποια νέα απόπειρα πολιτικού διαλόνοβ κ :την πολιτική ενότητα του χώρου.
Η οικτρή από κάθε άποψη κατάσταση του —τζ *τον τελευταίο καιρό έχει καταληφθεί α~ό *=«ι j ■■■,ναι ένα άλλο αρνητικό αυτή τη φορά Setose»·: τπ* aiaat > « w » · γεί ενισχυτικά στην i6iu κατεύθτ.^^-
Βεβαίως η κρίση της Ε.Α. δεν καθοδική πορεία έχει αρχίσε: £ περάσει από πολλές φάσεις, ym σημερινά αδιέξοδα. Σ' <:·. τ= τχ - μονία του ΠΑΣΟΚ -" :·>~ ; τ β αφορά τους ρυθι Η Ε.Α. αυτό το πολιτικό γίγνΒοβ·. μετρήσιμη τχμ ' " * ϊ ανταγωνντ-ύΐ- έχου ατ.' <
ΉΖ
ι e ro το■νή και
■ χο/ατικοί Τ τολιτική, β χειρότερο
ν, να προ- κινούνται
τοηςεται ακρι- τραγματικότη-
■
τα συνειδητοποιείται σήμερα —πολιτικά ή βιωματικά αδιάφορο— από ένα σημαντικό τμήμα των μάχιμων δυνάμεων του χώρου, δηλαδή από αυτούς ακριβώς τους συντρόφους που στη διάρκεια όλης αυτής της διαλυτικής πορείας κράτησαν ανοιχτά τα διάφορα μέτωπα πάλης και επέτρεψαν στο χώρο της Ε.Α. να νομιμοποιεί την ύπαρξή του. Αυτό το νέο και από κάθε άποψη πολυσήμαντο στοιχείο βάζει σε νέες βάσεις και με νέους όρους το πρόβλημα της πολιτικής ενότητας. Η οριακή ανάπτυξη των επιμέρους παρεμβάσεων, η κάμψη και τελμάτωση που παρατηρείται στις επιμέρους δραστηριότητες σαν συνέπεια της αδυναμίας να αυτο- τροφοδοτηθούν και να αναπτυχτούν αυτοδύναμα, δεν αφήνει περιθώρια ούτε για εφησυχασμό ούτε πολύ περισσότερο για το γνωστό ναρκισσισμό της «περιφερειακής» δράσης.
Στο έδαφος της κοινωνικής άπνοιας και της εντεινόμενης κοινωνικής συντηρητικοποίησης, σε μια περίοδο που το πολιτικό παιχνίδι μετατοπίζεται ολοένα και περισσότερο στο παρασκήνιο, σε μια συγκυρία όπου η συναίνεση και η υποταγή στις κυρίαρχες επιλογές μοιάζει νομοτελειακή, δεν μπορεί να υπάρξει ζωτικός χώρος για ριζοσπαστικές πρακτικές περιφερειακού χαρακτήρα, τουλάχιστον στο βαθμό που αυτές οι πρακτικές δε συνδέονται και δεν αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της πολιτικής συγκυρίας.
Σήμερα ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι «συσπειρωσίες», ακόμη και οι πιο φανατικοί οπαδοί των κοινωνικών κινημάτων, νιώθουν υποχρεωμένοι να ομολογήσουν αυτή την αλήθεια και να αναζητήσουν κάποιους διέξοδους δρόμους.
ΣΕ ΤΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Στη βάση των παραπάνω επισημάνσεων και εκτιμήσεων, η πολιτική ενότητα των ενεργών δυνάμεων του χώρου καθώς επίσης και όλων αυτών των αγωνιστών που δεν έχουν τελεσίδικα παροπλιστεί, αναδεικνύεται η μόνη αναγκαία και δυνατή επιλογή προκειμένου να υπερβούμε τη σημερινή κατάσταση πολιτικής ανυπαρξίας.
Η συνειδητοποίηση του πολιτικού κενού που υπάρχει από ένα μεγάλο αριθμό αγωνιστών, η αίσθηση της απουσίας ενός σημείου πολιτικής αναφοράς των επιμέρους παρεμβάσεων, ενός πολιτικού πόλου που να συνολικοποιεί και να πολιτικοποιεί τις ξεχωριστές δραστηριότητες, διαμορφώνει ένα ευνοϊκό έδαφος για την επανατοποθέτηση του ζητήματος με κάποιες καλύτερες προϋποθέσεις από παλιότερα.
Βεβαίως εδώ είναι αναγκαίες κάποιες διευκρινίσεις για να απο- φευχτούν θελημένες ή αθέλητες παρερμηνείες. Τι σημαίνει και πώς μορφοποιείται σήμερα η πολιτική ενότητα; Σε τι αντιστοιχεί, σε τι στηρίζεται και τι επιδιώκει να συμπεριλάβει;
Κ α λύτερος τρ ό π ο ς γ ια να τοποθετηθεί κανείς στο πρ ό βλημ α σ το υς π ο νη ρ ο ύ ς κα ιρούς π ο υ ζούμε είνα ι να α ποκλείσει εκ π ρ ο ο ιμίου τι δεν επ ιθυμεί, τ ι θεω ρεί σαν μη εφικτό.
Απ’ αυτή την άποψη η αναζητούμενη πολιτική ενότητα της Ε.Α. είναι σαφές ότι δεν έχει να κάνει με κανενός είδους διαδικασίες συνοικοδόμησης πολιτικού φορέα.
Δεν επιδιώκει να μορφοποιηθεί σε μια νέα πολιτική οργάνωση ή πολιτική ομάδα. Δεν επιδιώκει να συμπεριλάβει κάποιες ιδεολογικά συγγενείς δυνάμεις και δεν επιδιώκει να συντονίσει τις ήδη κεκτημένες παρεμβάσεις ή απλά και μόνο να αναβαθμίσει τη δράση τους.
Με λίγα λόγια δεν μπορεί και δεν πρέπει και δε θέλει να είναι ένα σχήμα «ομοσπονδίας» κινήσεων, οργανώσεων, ομάδων ή συσπειρώσεων.
Τέτοια ενδεχόμενα, τέτοιες επιλογές, και ανέφικτες θα ήταν με βάση τα σημερινά δεδομένα αλλά και αναντίστοιχες με τις ανάγκες της περιόδου.
Η πολιτική ενότητα που έχει ανάγκη σήμερα ο χώρος της Ε.Α. αλλά και που είναι δυνατό να επιτευχτεί, είναι κατά την άποψή μας μια ενότητα τακτικού χαρακτήρα με τη μορφή ενός κέντρου
πολιτικών πρωτοβουλιών, δηλαδή μια ενότητα με την πιο ευέλικτη δυνατή μορφή που, ενώ από τη μια μεριά θα επιτρέπει στις ζωντανές δυνάμεις της Ε.Α. να παρέμβουν στα πολιτικά γεγονότα και να αρθρώσουν έναν κεντρικό πολιτικό λόγο, από την άλλη να μη διαμορφώνει ασφυκτικά πλαίσια και να μην κάνει οριοθετή σεις που είναι δυνατό να ακυρώνουν τις όποιες καλές προθέσεις.
Ένα τέτοιο κέντρο πολιτικών πρωτοβουλιών που θα μορφο- ποιείται σταδιακά αντιμετωπίζοντας τις ανάγκες της δράσης, είναι δυνατόν να καταλήξει σε κάποια φάση ανάλογα με τα αποτελέσματα της δουλειάς σε μια συγκροτημένη πολιτική κίνηση, δηλαδή σε ένα σχήμα πολιτικής ενότητας με κάποια δομημένα χαρακτηριστικά.
Είναι σαφές λοιπόν ότι μιλάμε και επιδιώκουμε μία πολιτική σύγκληση στη βάση των προβλημάτων της πολιτικής συγκυρίας, που να πατάει ταυτόχρονα και να εξυπηρετεί τόσο τις ανάγκες και τα προβλήματα της συγκυρίας όσο και τις ανάγκες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στα ανοιχτά μέτωπα δράσης.
Ο συνδυασμός αυτών των δύο στοιχείων είναι αναμφίβολα δύσκολος, όμως είναι υποχρεωτικός, αν φυσικά μιλάμε στα σοβαρά για υπέρβαση της σημερινής αθλιότητας.
Μια πολιτική ενότητα που δε θα επιχειρούσε να συγκροτηθεί στη βάση των πραγματικών προβλημάτων που αναδεικνύει η συγκυρία και ιδιαίτερα των προβλημάτων που προοπτικά έστω μπορούν να διαμορφώσουν όρους ανάπτυξης μαζικού κινήματος, μια πολιτική ενότητα που δε θα παρακολουθούσε την πορεία των πολιτικών εξελίξεων, θα ήταν μια ενότητα χωρίς περιεχόμενο, αδύνατη να αντιμετωπίσει τα εγγενή αδιέξοδα και την κρίση της Ε.Α.
Εξάλλου αν λείπει κάτι από το χώρο μας, αυτό δεν είναι παρεμβάσεις και δραστηριότητες γενικά αλλά συγκεκριμένες και με συνέχεια πολιτικές παρεμβάσεις.
Η αναζητούμενη λοιπόν πολιτική προσέγγιση και ενότητα δεν μπορεί να νοηθεί παρά μόνο σαν ενιαία πολιτική παρέμβαση που απαντάει σε πραγματικά πολιτικά προβλήματα, σαν πολιτική δράση που, ξεκινώντας από τα ανοιχτά μέτωπα πάλης, επιδιώκει όχι μόνο να τα διατηρήσει ανοιχτά αλλά και να γενικεύσει και μετασχηματίσει όλες τις επιμέρους δραστηριότητες σε μια συνολική πολιτική παρέμβαση.
Απ’ αυτή την άποψη είναι φανερό ότι δε μιλάμε στην πραγματι-
37
κοτητα για καποια cruTtn r·- γίνεται στους διάβοροος χβ πα πάλης και ειδικότερα γιο κή σκηνή, μοναδική rrpotrrc ρους δραστηριοτήτων.
•Κ «Κ UE3S-
ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΒΑΣΗ ΓΙΑ ΕΝΌΤΗΤΑ:
Η πολιτική βάση για μια τέτοια ενότητα νομίζοο|Κ o n VMpgoL. Είναι αυτή που με συγχυσμένο και αντιφατικό πολλές βορές τρ·- πο κατακτήθηκε τα τελευταία χρόνια μέσα από τις κοινές βάσεις και πρωτοβουλίες, μέσα από τη δράση και γιατί όχι <γ: την αδράνεια, απέναντι στις κυρίαρχες πολιτικές επιλογές. ζ~.έναντι στα εκσυγχρονιστικά σχέδια του ΠΑΣΟΚ και τα προβλήματα της οικονομικής κρίσης.
Βεβαίως οι άξονες δράσης, οι στόχοι και τα συνθήματα γύρω από τα οποία συγκροτήθηκαν οι νέου τύπου ομαδοποιήσεις και δραστηριότητες, είναι αλήθεια, δε συνιστούν κάποια ολοκληρωμένη πολιτική πρόταση, μια συνολική πολπική πλατφόρμα. Όπως επίσης είναι αλήθεια ότι υπάρχουν κάποια ανοιχτά πολιτικά προβλήματα ανάμεσά μας ή κάποιες αναζητούμενες πολιτικές εξειδικεύσεις που δεν ερνοούν μια εφ’ όλης της ύλης πολιτική προσέγγιση και συμφωνία.
Όμως αυτό το γεγονός, που μπορεί να φαίνεται αρνητικό, ίσως και να αποδειχτεί θετικό, με την έννοια ότι δεν κλείνει, δεν περιχαρακώνει σε κάποιες ανελαστικές πολιτικές θέσεις τον επιδιωκό- μενο πολιτικό διάλογο και την αναζητούμενη πολιτική σύγκληση.
Εξάλλου αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα, με βάση τις προδιαγραφές που θέσαμε, δεν είναι μια συνολική πολιτική συμφωνία ή μια πολιτική ταύτιση. Κάτι τέτοιο θα ήταν ίσως αναγκαίο για μια
ΦΟΜΕΕΗΒΕ ΧΛ _Τ ΕΕΤΤ?
-τ τ ι ν .ι . : ι Γ.: — ι Τ ”. τ ί _ορ- χολιτιτή κίνηση.
:·_αστΕ είναι ένα πολιτικό πλαίσιο που να ■: τις άλλες πολιτικές δυνάμεις και να επι-- c ; - συνέχεια παρέμβαση στο χώρο τηςτ τ - ν ή ς .
■ — :;>ία κανείς δεν ισχυρίζεται ότι είναι εύ-
: ~~ε.ς και οι αποπεριθωριοποιητικές διαδι- :γ. : — περπατούν πολύ αργά σ’ αυτόν το χώ-
Η ■mm fstmk. το αδιέξοδο κυνήγι προνομιακών χώρωνις . ·» ^ m io m ΐ . ακροβασίες και οι θεωρητικές
Μ Β ΐ ι ί φ · · , οε w u w ββτηνειακό κύκλο, είναι στοιχεία ριζ··-■: " - ’'ΐχεία που ευνοούνται α- ; —
·“ : - τ « - · - - - - - --£ ο ι όποιες αισιόδοξες βλένεις τ*· ® p i i lo r w α ί α παρακινδυνευμένες.
Η ολοφάνερ·!, ^ r f n t i tn w αναγκαιότητα υπέρβασης της σημερινής υ π ο η ν ^ η ιό η α ς τοο χώρου. μπορεί να αποτελεί κοινό μυστικό. όμο>ς αντο z-.c : τ:·_ δεν μπορεί να λειτουργήσει συσπειρωτικά.
Εξάλλου οι δυνάμεις της Ε.Α. ποτέ δε διακρίθηκαν για έλλειψη πολιτικής διορατικότητας. Αυτό που τις χαρακτήριζε πάντα ήταν η αδυναμία να βάλουν στην πράξη ό.τι εκτιμούσαν κάθε φορά σαν αναγκαίο.
Κάποια σημάδια ωστόσο δείχνουν ότι αυτή η εποχή πέρασε. Οι προβληματισμοί που αναπτύσσονται στους διάφορους κοινωνικούς χώρους, η θανάσιμη μοναξιά που βιώνουν οι σύντροφοι στην επαρχία, οι ασφυκτικές πιέσεις που ασκούν οι διαφαινόμενες κρίσιμες πολιτικές εξελίξεις, αποτελούν κάποια ενθαρρυντικά σημεία ότι κάτι μπορεί να προχωρήσει στην κατεύθυνση της ενότητας. Δε μένει παρά να το διαπιστώσουμε.
38
Η 6η ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ECCO
Στις 28, 29 και 30 Σεπτέμβρη πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα η 6η Συνδιάσκεψη Ευρωπαϊκών Οργανώσεων Στρατιωτών (ECCO). Την ευθύνη διοργάνωσης της Συνδιάσκεψης είχαν απ’ τη μεριά της Ελλάδας η «Επιτροπή για το στρατό» και η «Επιτροπή για τα δικαιώματα των φαντάρων», οι οποίες είναι μέλη της ECCO, ενώ συμμετείχαν σαν σύνεδροι, φαντάροι απ’ τις «Επιτροπές στρατιωτών - ναυτών - σμηνιτών» και τις «δημοκρατικές ενώσεις στρατιωτών Βόρειας Ελλάδας».
Αναμφισβήτητα, η Συνδιάσκεψη της ECCO ήταν σημαντικό πολιτικό γεγονός, τόσο για το κίνημα των φαντάρων στη χώρα μας, όσο και για τη στάση που κρατούν απέναντι σ ’ αυτό οι διάφορες πολιτικές δυνάμεις (κυβέρνηση, κόμματα).
Η 6η Συνδιάσκεψη της ECCO ήρθε να «νομιμοποιήσει» το κίνημα των φαντάρων και να προβάλει σ ’ ένα άλλο επίπεδο τις κατακτήσεις του και τη διάθεσή του να συνεχίσει στο μέλλον. Έτσι δεν πέρασε απαρατήρηση, αλλά αντίθετα, Τύπος, κόμματα αλλά και τα κρατικά μέσα ενημέρωσης δημοσιοποίησαν τη διοργάνωσή της στη χώρα μας και πρόβαλαν την ελληνική συμμετοχή των φαντάρων.
Γι’ αυτό η εκμετάλλευση αυτών-των όρων απ' τη μεριά των επιτροπών στρατιωτών - ναυτών - σμηνιτών και η για πρώτη φορά δημόσια τοποθέτησή τους σχετικά με τα προβλήματα της θητείας και του στρατού γενικότερα και, μάλιστα, εκπροσωπώντας και προβάλλοντας τις ίδιες τις οργανωμένες μορφές του κινήματος τους, αναμφίβολα αποτελεί την πιο σημαντική κατάκτηση της τρίχρονης παρέμβασης στο στρατό. Ακόμα, η ουσιαστική συμμετοχή τους στις εργασίες της Συνδιάσκεψης και η κατάθεση απ’ τη μεριά τους απόψεων και προβληματισμών στα θέματα συζήτησης της 6ης Συνδιάσκεψης της ECCO, έδειξε ότι έχει μπει σ ’ ένα στάδιο ωριμότητας η δουλειά στο στρατό, απαραίτητο στοιχείο για να μπορέσει να αντα- ποκριθεί σ ’ ένα καλύτερο βάθαιμα απόψεων - στάσεων σε ζητήματα που αναδείχνει η στρατιωτική θητεία τόσο μέσα στο στρατό όσο και γενικότερα πολιτικά.
Αποδείχτηκε έτσι ότι, το κίνημα των φαντάρων όχι μόνο μπορεί και πρέπει ν’ ανοίγει μέτωπα ακόμα και στο κεντρικό επίπεδο, αλλά κι ότι είναι ικανό να κατακτάει νίκες όταν αξιοποιεί σωστά
τους συσχετισμούς και τις ευνοϊκές συγκυρίες.Κι αυτό αναμφίβολα είναι κάτι που ενοχλεί πολύ, τόσο την
κυβέρνηση που στερείται όπλων να δυσφημήσει το κίνημα των φαντάρων και να το απομονώσει, όσο και τα κόμματα της αριστερός που θέλουν να το κρατήσουν σ ’ ένα στενά δημοκρατικό επίπεδο για να μην τους δημιουργεί προβλήματα στην εθνική ομοψυχία και στη γενικότερη στρατηγική τους. Γι’ αυτό και στο περιθώριο της Συνδιάσκεψης έγιναν παρασκηνιακές μεθοδεύσεις τόσο απ’ την κυβέρνηση —διμερείς επαφές με εκπροσώπους οργανώσεων στρατιωτών από «αδελφά» κόμματα της Βόρειας Ευρώπης— όσο και απ' την ΚΕΕΔ, με στόχο να φρενάρουν τη σχέση της Επιτροπής για το στρατό και των επιτροπών στρατιωτών με την ECCO. Όμως η μάχη αυτή δεν κερδήθηκε και οι εργασίες της 6ης Συνδιάσκεψης έληξαν —χάρη και στους κατάλληλους χειρισμούς της επιτροπής για το στρατό— με επιτυχία, αφού και το κίνημα των στρατιωτών κατάφε- ρε να διαφυλάξει την ιδιαίτερότητά του αλλά και να οικοδομήσει πιο στέρεες σχέσεις με την ECCO.
Η de facto νομιμοποίηση του κινήματος των στρατιαηών στη χώρα μας, η προβολή της πολιτικής κι αγωνιστικής φυσιογνωμίας του, η σαφής οριοθέτησή του απ’ τα άλλα σχήματα που αναφέρονται στους στρατιώτες, καθώς και η πλαισίωσή του από καινούριους αγωνιστές μέσα κι έξω απ’ το στρατό, αποδείχτηκαν και επιβεβαιώθηκαν με την 6η Συνδιάσκεψη της ECCO.
Εδώ αξίζει να αναφερθεί ο πραγματικά αναντικατάστατος ρόλος της «Επιτροπής για το στρατό», που ουσιαστικά σήκωσε στους ώμους της ολόκληρο το βάρος της προετοιμασίας και της πραγματοποίησης της 6ης Συνδιάσκεψης. Μέσα σ ’ αυτή τη δουλειά η Επιτροπή για το Στρατό επιβεβαίωσε ακόμη μια φορά το πολιτικό κύρος και την αποτελεσματικότητα που διαθέτει, ενώ παράλληλα κατάφερε μέσα από έναν ουσιαστικό αλλά και έντονο διάλογο να βαθύνει τους προβληματισμούς της, να κατακτήσει σημαντική πείρα και να δοκιμάσει την ενότητά της.
Τώβα αυτό που χρειάζεται, είναι να αξιοποιηθούν αυτές οι κατακτήσεις χωρίς σεχταρισμούς και υπερβολικές «καθαρότητες», για να προωθηθεί παραπέρα η δουλειά μέσα και έξω απ’ το στρατό.
39
1Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΕΚΉΡΟι ϋ ϋ ; : ΤΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ
ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ - ΝΑΥΤΩΝ ΗΝΤ
«...την αυλαία που άνοιξαν οι συνάδελφοι μας το Νοέμβρη του ’81 είμαστε αποφασισμένοι
να την κρατήσουμε ανοιχτή!!»
Συνάδελφοι, φίλοι και φίλες,Συνάδελφοι απ’ την Ευρώπη,
Απ’ τη μεριά των Επιτροπών Στρατιωτών, Ναυτών, Σμηνιτών, χαιρετίζω αγωνιστικά τη σημερινή εκδήλωσή μας, πρώτη μέρα του Συνέδριου της ECCO.
Μπορεί να είναι νίκη ότι χαιρετίζω σήμερα χωρίς μάσκα και δημόσια αυτή την εκδήλωση.
Μπορεί να είναι νίκη ότι για πρώτη φορά στη χώρα μας γίνεται ένα τέτοιο συνέδριο, αυτό όμως δε σημαίνει ότι ο στρατός, η στρατιωτική θητεία, η ζωή των στρατιωτών έχει αλλάξει.
Κι αυτό γιατί ο στρατός στην Ελλάδα ήταν πάντα θεμέλιο του κράτους, ήταν και είναι ένας κατασταλτικός μηχανισμός που ρίχνει άμεσα ή έμμεσα τη σκιά του σ' όλες τις εξελίξεις, στο πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό ζεϋίο.
Ο στρατός σαν zpcn-_cr—co κέντρο εξουσία4αχε ενεργό w iu d t" αττν τολι τική ζωή. Η ιστορία τοβ στρατοί <rm Ελλάδα dwn στττν x j c --icrj rpT-TZ - ιστορία των χολιτικάν το® m pqφ η ο ι τ .
μερα να σιττκαλοσθίΕΐ ^ε Γ « :·ϋ Τ '— του σαν ·νζερα σζχ— ~ ζ c ^ x x r m z και της εθνικής τ χ τ τ τ ζθαα soo cekivme _ rx m r ^ n t r v ' ·αΓθχου\τοταητ”»βτ'τ: _τ3βχ ^—— κό κράτος της Δες>ις κ κ <ν-ο*λ~ιΛι σήμερα αχ' τ~ . KtC€ "̂·- 1c - “ c •bjjm- γής».
Ακόμη η κοβερ’ν-'ττ. με τη* ζροοχτική- πρόσχημα χολέμοο με την Τουρκία, α-οδεικνύει την ανάγκη του στρατού, τον εξοπλισμό too, την επαγγελματοποίηση και την πειθαρχία του. και επιβάλλει σ’ όλη την κοινωνία τον αντιδραστικό αυτό μηχανισμό, τις κλειστές και ανελεύθερες δομές του, πάνω απ’ τους πολίτες και έξω απ’ αυτούς και τον έλεγχό τους.
Γι’ αυτό και τα στοιχειώδη αιτήματα των φαντάρων βρίσκονται έξω και ενάντια στα σχέδια της κυβέρνησης.
Έτσι διατηρεί τη θητεία στους 22, 24 και 26 μήνες, κρατώντας το ψηλότερο ρεκόρ στην Ευρώπη, με το πρόσχημα ότι
μείωση της θητείας σημαίνει μείωση της ισχύος των όπλων.
Όμως αυτό το πρόσχημα δεν πείθει, γιατί η μακρόχρονη θητεία εξυπηρετεί καλύτερα άλλους σκοπούς. Δυόμισι χρόνια έξω απ’ την αγορά εργασίας, ο στρατός λειτουργεί και σαν στρατόπεδο συγκέντρωσης ανέργων. Η ίδια η δουλειά που κάνουν οι φαντάροι σαν χτίστες, ξυλουργοί, κατασκευαστές δρόμων, πυροσβέστες ή και σαν απεργοσπάστες πολλές φορές, εξυπηρετεί πολύπλευρα την κυρίαρχη τάξη.
Ατοχητοι σΐιΐάιοελοοι. trwxqroi οΰχχ.Δεν άΐΜίς jo w ο στρατός σαν
jfijjevKuoc m e 3 2 Λ Λ Ε λ χ . Κι -
jam ΐ Ε 5ο ίηε ΤΓι Ξάαοκάχτ τ•noi-Lzx-t τζ3εχ*-~ ίββ macmut Τ33·ς j<gMCfam»e tmz u j in-iaac ττηιις a ic w c io s io u : n c a t r j e ^ r= » c ccaucc'KSiE'icec ex' ττ* c r r r - t r r ,.g- ■sorcoec.
H Τββ-ϊ-Τ τ -->!«? -o po uuxm k . τ r a t ιρβτοβοο-'JOQ, " Bsoooeoer" κάβε αντίρρησης. εξακοίχκΑοόν vxx ρυθμίζουν τη ζωή στο στρατό.
Οταν η απόλυτη εξουσία, εξουσία ζωής και θανάτου, των αξιωματικών πάνω στους στρατιώτες, που θεωρούνται πολίτες β' κατηγορίας, φέρνει την ταπείνωση, τον εξευτελισμό, την καταρράκωση της προσωπικότητας.
Όταν η ανυπαρξία και του ελάχιστου δικαιώματος στοχεύει στη δημιουργία άβουλων όντων, έτσι που να δεχτούν κάθε προσταγή, διαμορφώνει το στρατό ένα μηχανισμό ενσωμάτωσης και παραγωγής πειθήνιων μετέπειτα πολιτών.
Όταν οι συνθήκες ζωής και δουλειάς μέσα στους στρατώνες παραμένουν στα
ίδια άθλια επίπεδα.Όταν δεν υπάρχει μέρα που οι εοη^ί
ρίδες να μη γράψουν για ατυχήματα, νια αυτοκτονίες και τραυματισμούς εκούσιους και ακούσιους, των νέων παιδιών, που πληρώνουν έτσι τον κεφαλικό τους φόρο στους στρατοκράτες και τους καπιταλιστές πάτρονές τους. 32 ήταν οι αυτοκτονίες φαντάρων το 1983.
Όταν οι πειθαρχικές ποινές, τα πειθαρχεία και τα στρατοδικεία έρχονται να συμπληρώσουν τις διαδικασίες αλλοτρίωσης των φαντάρων, να χτυπήσουν τις αντιστάσεις τους. 140.000 συνολικές μέρες φυλάκισης γράφει η στατιστική επετηρίδα στρατού το 1980.
Όταν συμβαίνουν όλα αυτά, είναι εμπαιγμός να ισχυρίζεται κανείς ότι η ζωή στο στρατό έχει αλλάξει, ή να παίρνει στα σοβαρά τις κυβερνητικές δηλώσεις ότι με το νέο 20-1. το νέο στρατιωτικό οηβ»τΓ_α. άλλαξε η Ιϋή τυν στρατιω-
C X . I - ί £ Ζ
CdCWWeiOJOcL xoc : vT'Tsjc JCCCUC-
YU ΤΠ!j a j r r a : jaz. aooc το ; sit; ex’ το στρατών*! κι ο στρατός παραμένει χώρος εξουσίας της στρατιωτικής ιεραρχίας.
Αγαπητοί συνάδελφοι, αγαπητοί wOxjl.Στη βάση της όξυνσης αυτ*«·» a n 1
υπαρκτών προβλημάτων o n τας κάποιες ευνοϊκές πο νικές συγκυρίες, έγι\ της οργανωμένης an ρων και μπήκαν τ* ( ενός κινήματος ι
Ο μονόλογος έμοιαζε τηση ή τ ©αν:
ϊ ·=ς τερά-
40
στιες δυσκολίες και τα πισωπατήματα, κατάφερε σε διάστημα τριών χρόνων να πετύχει πολύ σημαντικές κατακτήσεις και να ανοίξει το ζήτημα στρατός σ’ όλη την κοινωνία.
Σήμερα τα «τείχη της σιωπής» γύρω απ’ τους στρατώνες έχουν πέσει!
Κανείς δεν μπορεί πλέον να κάνει τον ανυποψίαστο για όσα απαράδεχτα συμβαίνουν μέσα στο στρατό.
Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ξέρει τις συνθήκες ζωής των στρατιωτών και τις οδυνηρές εμπειρίες που βιώνει στο διάστημα της θητείας η στρατευμένη νεολαία.
Κανείς δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια και να κοιμάται ήσυχος, όταν το φαινόμενο των αυτοκτονιών των φαντάρων έχει πάρει ήδη καταστροφικές διαστάσεις.
Επιχειρώντας σήμερα έναν απολογισμό της δράσης μας και λαβαίνοντας υπόψη τις τεράστιες δυσκολίες που συναντήσαμε στο δρόμο μας, δεν μπορούμε παρά να είμαστε ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα και ταυτόχρονα προσεκτικοί σ’ ό,τι αφορά τη συνέχεια.
Πιο σ υγκεκριμένα , τα σ το ιχεία - δείκτες που χαρ α κτη ρ ίζο υ ν πετυχημ ένη τη ν τρ ίχ ρο νη δρασ τη ρ ιότη τα που αναπτύξαμε μέσα σ το υς στρατώ νες είνα ι:
1. Η δημοσιοποίηση των απαράδεχτων συνθηκών ζωής και των οξυμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η στρατευμένη νεολαία.
2. Η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης στα ζητήματα του στρατού, ζητήματα που βρίσκονταν δεκαετίες στο «κοινωνικό υποσυνείδητο».
3. Η ανάδειξη της συλλογικής δράσης μέσα στους φαντάρους σαν μια επιλογή και δυνατή και αποτελεσματική.
4. Η εκδήλωση πολυάριθμων μορφών αντίστασης στους στρατώνες.
5. Η εξοικείωση μεγάλου αριθμού φαντάρων με αιτήματα και διεκδικητικούς στόχους καινοφανείς για την πραγματικό
τητα του ελληνικού στρατού, όπως συνδικαλισμός, πολιτικές ελευθερίες κλπ.
6. Η δημιουργία ενός πλατιού κινήματος συμπαράστασης έξω από το στρατό, που αποδείχτηκε σημαντικό μέσο διάδοσης των απόψεων και της πάλης των στρατιωτών.
7. Η προώθηση στο Κ.Σ. της ΕΦΕΕ στρατευμένου συντρόφου, παρά και ενάντια στο στρατιωτικό κανονισμό, και κά- ποιες επιμέρους κατακτήσεις (πολιτική περιβολή, διάβασμα εφημερίδων στην έξοδο κλπ.), που μπορεί να μη διαφοροποιούν σοβαρά την πραγματικότητα, ωστόσο διαμορφώνουν ένα άλλο κλίμα στις γραμμές των φαντάρων.
8. Η ίδια η πραγματοποίηση στην Ελλάδα της 6ης Συνδιάσκεψης της ECCO, με προφανείς συνέπειες σ’ ό,τι αφορά το κύρος και την ακτινοβολία της πάλης μας.
9. Τέλος, και το πιο σημαντικό απ’ όλα, η δημιουργία πολλών Επιτροπών Στρατιωτών, Ναυτών, Σμηνιτών, που μορφο- ποιούν την επείγουσα αναγκαιότητα της αυτόνομης οργάνωσης των φαντάρων.
Τα μέσα και οι μορφές πάλης, που χρη- σιμοποιήθηκαν όλη αυτή την περίοδο, ήταν και πολλά και ποικίλα.
Από τις δημόσιες εμφανίσεις στρατιωτών με μάσκες και πανώ στις μαζικές διαδηλώσεις του Πολυτεχνείου και της Πρωτομαγιάς, από τις ανυπόγραφες και ενυπόγραφες καταγγελίες στον Τύπο, το κίνημα των φαντάρων πέρασε στη συνέχεια σε ομαδικές αναφορές, σε διαμαρτυρίες μέσα στους στρατώνες, σε έκδοση και διακίνηση προκηρύξεων, σε έκδοση ακόμη και περιοδικών, σε συνεργασία πάντα με τις επιτροπές πολιτών που δημιουργήθη- καν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.
Σ’ αυτό το σημείο είμαστε υποχρεωμένοι να υπογραμμίσουμε την πραγματικά ανεκτίμητη βοήθεια και τον αναντικατάστατο ρόλο της «Επιτροπής για το στρατό», που βρέθηκε δίπλα μας σ’ όλη αυτή
την πορεία και στήριξε τη δράση μας, προσφέροντάς μας μια πολιτική κάλυψη που ουσιαστικά μας την αρνήθηκαν όλα τα κόμματα του κοινοβούλιου και, φυσικά, πολύ περισσότερο, η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, που δε δίστασε να χρησιμοποιήσει ακόμα και ανοιχτή καταστολή ενάντιά μας .
Αγαπητοί συνάδελφοι, αγαπητοί φίλοι,Σήμερα πρέπει να πούμε ότι το κίνημα
στο στρατό έχει κλείσει οριστικά την πρώτη φάση της δράσης του.
Μπροστά μας ανοίγεται μια νέα περίοδος, μια περίοδος που απαιτεί μεγάλα βήματα και'μάλιστα σ’ ένα έδαφος σκοτεινό και ανεξερεύνητο. Δεν αρκούν σήμερα οι καταγγελίες για τα συμβαίνονται στο στρατό, η «αντιπληροφόρηση» μέσα απ’ τους στρατώνες.
Από την πρώτη καταγραφή και την προπαγάνδιση των αιτημάτων, το κίνημά μας πρέπει να περάσει στην αγωνιστική διεκδίκηση και προώθηση των στόχων που έχουν θέσει οι Συνδιασκέψεις των φαντάρων.
Κι αυτό είναι αναμφίβολα μια πολύ δύσκολη υπόθεση για ένα κίνημα νεαρό, που δεν έχει ακόμα κατακτήσει κάποια αξιόλογη οργανωτική υποδομή και επαρκή πολιτική διαύγεια, πολύ περισσότερο μάλιστα όταν καλείται ν’ αναπτύξει δράση σε συνθήκες δυσμενείς και πολυσύνθετες.
Η πολιτική ρευστότητα και η παρατε- ταμένη προεκλογική περίοδος, που προοιωνίζουν κάποιες σοβαρές πολιτικές ανακατατάξεις στο άμεσο μέλλον, η κοινωνική συντηρητικοποίηση που ολοένα εντείνεται και παίρνει μορφές αληθινά καταστροφικές, διαμορφώνουν ένα ασφυκτικό πλαίσιο για την ανάπτυξη κάποιων ανεξάρτητων ριζοσπαστικών κινήσεων, τόσο ευρύτερα στην κοινωνία, όσο κι ιδιαίτερα μέσα στο στρατό.
Απ’ την άλλη μεριά, η ίδια η κυβερνητική πολιτική στα ζητήματα του στρατού και της άμυνας, όχι μόνο στενεύει τα περιθώρια αγωνιστικής προώθησης των αιτημάτων μας, αλλά, ακόμα χειρότερα, απειλεί την ίδια την ύπαρξη του κινήμα τός μας.
Στην πραγματικότητα, το ΠΑΣΟΚ. παρά τις κατά καιρούς διακηρύξεις και επαγγελίες του, συνεχίζει σταθερά τις επιλογές των προηγούμενων κυβερνήσεων, για ένα στρατό «ισχυρό και αξιόμαχο, προασπιστή της εδαφικής ακεραιότητας από τον εξ ανατολών κίνδυνο».
Οι εθνικοενωτικές κορόνες του ΠΑ-
41
ΣΟΚ, η αχαλίνωτη πολεμική κινδυνολογία, η περίφημη «αγορά του αιώνα», οι όλο και πιο συχνές αναφορές του πρωθυπουργού στο ρόλο του στρατού σαν «υπερασπιστή της δημοκρατίας», οι θορυβώδεις επικλήσεις στην «ενότητα λαού και στρατού», η συμφωνία παραμονής των αμερικάνικων βάσεων στην Ελλάδα, το «μέσα έξω» από το ΝΑΤΟ, η διατήρηση και η επέκταση των κοινωνικών προνομίων των αξιωματικών και η αδιαφορία μπροστά στα προβλήματα των φαντάρων —αδιαφορία που πολλές φορές δίνει τη θέση της στην ανοιχτή συκοφάντηση και στη διακωμώδηση των αιτημάτων των φαντάρων από μέρους του καθ’ ύλην υπουργού — είναι στοιχεία που εντάσσονται και εξυπηρετούν την κυβερνητική λογική θωράκισης του στρατού και αποκατάστασης της χαμένης «έξωθεν καλής μαρτυρίας».
Σ’ αυτή την πολιτική το ΠΑΣΟΚ δεν έχει πραγματικούς αντιπάλους. Όλα τα κόμματα της Βουλής, παρά τις κατά καιρούς διαφωνίες τους σχετικά με τους κυβερνητικούς χειρισμούς στα ζητήματα εξω τερ ικής πολιτικής και άμυνας, ουσιαστικά συμπαρατάσσονται με τις κυρίαρχες επιλογές ή προτείνουν κάποια «διορθωτικά» μέτρα.
Ακόμη και η παραδοσιακή Αριστερά, παρά το γεγονός ότι υποστηρίζει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο μερικά απ’ τα αιτήματα και τους αγώνες των φαντάρων, στην πραγματικότητα, αποδεχόμενη τη βάση της συλλογιστικής της κυβέρνησης περί «ισχυρού και ετοιμοπόλεμου στρατού», ενισχύει αντικειμενικά τον κυβερνητικό λόγο, υποθάλπει τις κάθε λογής εθνικιστικές υστερίες, παρεμβάλλει τελικά εμπόδια στην ίδια την ανάπτυξη ενός μαζικού κινήματος μέσα στο στρατό.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα γι’ αυτό είναι η δράση της νεοσύστατης ΚΕΕΔ
που, ενώ υιοθετεί πολλούς από τους στόχους των αγωνιζόμενων φαντάρων, αρνείται επίμονα να αναγνωρίσει τους φαντάρους σαν το υποκείμενο της πάλης μέσα στο στρατό και να δεχτεί την αυτόνομη οργάνωση των φαντάρων σε επιτροπές.
Από την άλλη, το ίδιο προβληματική στην ανάπτυξη του κινήματος είναι η στάση της «Επιτροπής για τα δικαιώματα των φαντάρων», που σταμάτησε να υποστηρίζει έστω και φραστικά τις Επιτροπές Στρατιωτών, Ναυτών, Σμηνιτών.
Αγαπητοί συνάδελφοι, αγαπητοί φίλοι.Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, οι κίνόο-
νοι της πολιτικής απομόνωσης και συκο- φάντησης του κινήματος μας είναι και υπαρκτοί και μεγάλοι.
Τα πολιτικά και κοινωνικά δεδομένα που προαναφέραμε προσοιορίζουν και τα όρια των αλλαγών που μπορούμε να προωθήσουμε και τις παγίδες που χρειάζεται να αποφύγουμε.
Αυτό φυσικά δε σημαίνει απραξία ή ηττοπάθεια.
Αντίθετα, επιβάλλει την πιο ενεργητική κινητοποίησή μας για την προώθηση των στόχων μας, αν δε θέλουμε να δούμε τις κατακτήσεις που έχουμε πετύχει να εκμηδενίζονται και να ξαναγυρίζει η γνώριμη σιγή τάφου μέσα στους στρατώνες.
Πρέπει να πούμε ανοιχτά και καθαρά προς κάθε κατεύθυνση, ότι δεν είμαστε διατεθειμένοι να παζαρέψουμε τις κατακτήσεις μας στο όνομα των «εθνικών κινδύνων».
on <3ε ι r'jcuc * -rtm «aqwacTC- κτ o a rr» a t ac i s *m » e b ή
Συνεχίζοομε την w S a .ιβς.αυταπάτες για τηστρατιωτικής ηγεσίας. Lpyrmzότι οι όποιες επιτυχίες μας ·* ο *συνάρτηση της ικανότητας του κινήματοςνα τις επιβάλει στην πράξη και να τιςπεριφρουρήσει στη συνέχεια.
Παλεύουμε για:— 12μηνη θητεία.—Συνδικαλισμό στους στρατώνες.—Πολιτικές ελευθερίες στους φαντά
ρους.—Ανθρώπινες συνθήκες ζωής στο
στρατό.—Να σταματήσει η αυθαιρεσία της
στρατιωτικής ιεραρχίας και η ποδοπάτη- ση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας των φαντάρων.
—Είμαστε αντίθετοι στις τάσεις επαγγελματοποίησης του στρατού που τον τελευταίο καιρό γίνονται εμφανείς, όπως η σημερινή κατάθεση του νομοσχέδιου για τους 5.000 εθελοντές. Η δημιουργία ειδικών σωμάτων πραιτωρια- νών, και μάλιστα σε νευραλγικούς τομείς, ξεκόβει ακόμα περισσότερο το στρατό από την κοινωνία και διευκολύνει και τελειοποιεί τη λειτουργία του στρατού σαν μηχανισμού καταστολής των λαϊκών αγώνων.
—Αγωνιζόμαστε νια την αναννώριση ίων όιιαηοχιάτων ίι*>υ ανπρρτ|σιών guvel- δησης και το σταμάτημα ozsrv^pti- πιαν μέθοδον χοο χρησιμοχοκί το o r a ; σε βάρος τους. Να σταματήσουν οι ξεις των ανυπότακτων.
—Παλεύουμε ·<ια να συνδεθεί το κίνημά μας με τα άλλα κινήματα που είναι φυσικοί σύμμαχοι της πάλης μας. Το ζήτημα στρατός είναι ζήτημα που δεν πρέπει και δεν μπορεί να περιχαρακωθεί μέσα στους στρατώνες. Σ’ αυτή την κατεύθυνση, η εργατική τάξη, οι εργαζόμενοι, η νεολαία, έχουν τα περιθώρια να αναπτύξουν μια πλούσια δράση, όχι μόνο σαν συμπαραστάτες της πάλης των στρατιωτών, αλλά και σαν συναγωνιστές, προβάλλοντας αιτήματα που ενισχύουν την πάλη των φαντάρων.
—Τέλος και το πιο σημαντικό για μας, παλεύουμε για να γίνουν οι Επιτροπές Στρατιωτών, Ναυτών, Σμηνιτών φορείς αυτόνομης οργάνωσης των φαντάρων και άτυπα συνδικαλιστικά κύτταρα στους
42
στρατώνες.Οι Επιτροπές αποτελούν το σημείο
κλειδί της νέας φάσης ανάπτυξης του κινήματος, αποτελούν το σημείο που διαχωρίζει τη ριζοσπαστική παρέμβαση στο στρατό από παρεμβάσεις βελτιωτικές, που δεν αμφισβητούν τον κυρίαρχο λόγο και την πολιτική της άρχουσας τάξης.
Η ενίσχυση και η επέκταση των Επιτροπών σε όσο το δυνατό περισσότερους χώρους, η μαζικοποίηση και η στελέχωσή τους, η αποκατάσταση της συνέχειάς τους που μοιραία διακόπτεται με την αλλαγή των σειρών, είναι τα βασικά προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι αγωνιστές φαντάροι, προβλήματα που από τη λύση τους εξαρτάται η επιτυχία της δουλειάς.
Πιστεύουμε ότι η κατάκτηση αυτών των στόχων είναι η μίνιμουμ βάση για την υπεράσπιση των φαντάρων απέναντι στην αυθαιρεσία και τις αντιδραστικές διαθέσεις της στρατοκρατίας, για την υπεράσπιση της κοινωνίας από ένα μηχανισμό που ολοένα και περισσότερο τη συνθλίβει και την απειλεί.
Σ’ αυτή μας την πάλη θεωρούμε απαραίτητη τη σύνδεσή μας με τους Ευρωπαίους στρατιώτες και τις οργανώσεις τους.
Σε μια περίοδο που ολοένα και πυκνώνουν τα σύννεφα του πολέμου στον κόσμο, σε μια περίοδο που ο βραχνάς των πυρηνικών βρίσκεται πάνω από τα κεφάλια των λαών, σε μια περίοδο που ο διεθνισμός τείνει να γίνει μονοπώλιο του κεφάλαιου και των αστικών κυβερνήσεων, η ενότητα και η αγωνιστική συμπαράταξη των Ευρωπαίων φαντάρων, η ανταλλαγή των εμπειριών τους, η αλλη- λογνωριμία των κινημάτων και ο κοινός προβληματισμός για ζητήματα προσανατολισμού της πάλης, είναι για μας κάτι παραπάνω από αναγκαίο, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες που ορθώνονται μπροστά μας.
Από την άποψη αυτή, η 6η Συνδιάσκεψη της ECCO, που πραγματοποιείται στη χώρα μας, είναι ένα γεγονός ιδιαίτερης πολιτικής σημασίας για την πάλη που διεξάγουμε στο στρατό, μια έμπρακτη απόδειξη ότι δεν είμαστε μόνοι σ’ αυτό τον αγώνα.
Η αξιοποίηση των περιθωρίων που ανοίγει αυτή η ευρωπαϊκή συνάντηση για την προβολή σε πανευρωπαϊκό επίπεδο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε μέσα στο στρατό και των αιτημάτων που διεκδικεί το κίνημα των φαντάρων στη χώρα μας, είναι ένα αυτονόητο καθήκον για μας.
Αγαπητοί συνάδελφοι, αγαπητοί φίλοι,Ο αγώνας των φαντάρων βρίσκεται σή
μερα σε μια κρίσιμη καμπή. Έχουμε συναίσθηση των δυσκολιών και των κιν
δύνων.Είμαστε όμως αποφασισμένοι να κά
νουμε αυτά τα βήματα, ό,τι συνέπειες και να έχει κάτι τέτοιο για μας.
Όταν πριν από 3 χρόνια, στη διάρκεια της μεγάλης διαδήλωσης του Πολυτεχνείου, 6 μασκοφόροι φαντάροι έμπαιναν επικεφαλής του μπλόκ των δυνάμεων της εξωκοινοβουλευτικής Αριστερός, σπάζοντας για πρώτη φορά τις κατεστημένες αντιλήψεις για το στρατό, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει με σαφήνεια το τι έμελλε να γίνει.
Ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι, ακόμη και
οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της πάλης των φαντάρων, μίλαγαν για πετυχημένη παραδειγματική ενέργεια με αμφίβολη συνέχεια.
Η χιονοστιβάδα των γεγονότων που ακολούθησαν ξεπέρασε ακόμα και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες και έδειξε καθαρά ότι στη βάση των υπαρκτών προβλημάτων είναι δυνατό να αναπτυχτεί κίνημα.
Την αυλαία που άνοιξαν οι συνάδελφοί μας τότε, είμαστε αποφασισμένοι να την κρατήσουμε ανοιχτή!
Σας καλούμε να μας βοηθήσετε και να στηρίξετε τον αγώνα μας.
ΤΙ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΠΙΣΩ ΑΠ’ ΤΗΝ ΟΜΟΙΟΜΟΡΦΙΑ
ΤΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ
Φίλοι Λαρισαίοι,Ήρθατε σήμερα στην παρέλαση
της 28ης του Οκτώβρη, να δείτε και να χειροκροτήσετε το στρατευμένο φίλο, γιο, αδερφό και συγγενή, και θα ψάχνετε να τον βρείτε κάτω από την ομοιομορφία της στολής και του κράνους, του βηματισμού και των κινήσεων.Μια ομοιομορφία που για να πετύχει περάσαμε δεκάδες ώρες ατέλειωτων εζουθενωτικών προβών, σε βάρος της ξεκούρασης και των ελάχιστων εξόδων μας, γευτήκαμε απειλές και προ- πηλακισμούς από τους αξιωματικούς, αλλά και υποσχέσεις για «τιμητικές άδειες» που ποτέ δεν πήραμε.
Μια ομοιομορφία για μια άσκοπη εκδήλωση βιτρίνας ενός μηχανισμού που παραμένει κλειστός και ανελεύθερος, πάνω απ’ τους πολίτες και έξω απ’ αυτούς και τον έλεγχό τους.
Βιτρίνα, που πίσω της κρύβεται η μαύρη ψυχή του φαντάρου.
—που βλέπει τη θητεία να παραμένει στην εξοντωτική διάρκεια των 22- 26 μηνών, τη μεγαλύτερη στην Ευρώπη.
—που η τυφλή πειθαρχία, η καταθλιπτική ρουτίνα, η στέρηση κάθε πρωτοβουλίας, εξακολουθούν να ρυθμίζουν τη ζωή του.
— που η απόλυτη εξουσία του αξιω- ματικού πάνω του φέρνει την ταπεινό ση και την καταρράκωση κάθε έννοιας ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
—που οι συνθήκες ζωής και δουλειάς του στα στρατόπεδα παραμένουν
Προκήρυξη που κυκλοφόρησε στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στη Λάρισσα.
άθλιες, με τις φυλακές να βρίσκονται άφθονες στην ημερήσια διάταξη και να παρατείνουν την ήδη μεγάλ-η θητεία του.
—με τις αυτοκτονίες να συνεχίζονται, όπως αυτή προχτές του συνάδελφου δόκιμου στη Μυτιλήνη.
—με την ανυπαρξία και των ελάχιστων δικαιωμάτων, την αναστολή των ελευθεριών που είχαμε σαν πολίτες, κατάχτηση που έχουν εδώ και χρόνια οι φαντάροι σε μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες, όπως είδαμε και στην πρόσφατη Συνδιάσκεψη των Ευρωπαϊκών Οργανώσεων Στρατιωτών που έγινε το Σεπτέμβρη στην Αθήνα.
Όμως επίσης...Η πειθαρχημένη αυτή εικόνα που
βλέπετε κρύβει και την εδώ και τρία χρόνια εκφρασμένη διάθεση και στάση των φαντάρων να παλέψουν και ν’ αντισταθούν σ' όλα αυτά.
Την απόφασή τους να οργανωθούν μέσα σε επιτροπές και να διεκδική- σουν:
—12μηνη θητεία.—πολιτικές και συνδικαλιστικές
ελευθερίες.—ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης.Γι αυτό και μεις σήμερα σας
καλούμε να μη χειροκροτήσετε την «αγέρωχη κορμοστασιά» μας και το «συντονισμένο βήμα», αλλά να «χειροκροτήσετε» και πολύ περισσότερο να συμπαρασταθείτε στον αγώνα που κάνουμε για ν' αλλάξουμε τη ζωή μας.
Στρατιάττες και Σμηνίτες Λάρισας 28/10184
43
Η ΥΠ0ΧΡ1 ΚΑΙ ΟΙ «ΑΝΤΙΡΡΗΣΙΕΣΚριτική σε κάποιες «αριστερο»-όεςιές
φιλελεύθερες απόψεις
Ένα από τα κεντρικά θέματα της 6ης Συνδιάσκεψης της E.C.C.O., γύρω από το οποίο εκδηλώθηκε —ακριβέστερα επανατροφοδοτήθηκε— μια έντονη διαμάχη στα πλαίσια της «Επιτροπής για το Στρατό», ήταν το ζήτημα της υποχρεωτικής θητείας σε αντιδιαστολή με τον επαγγελματικό στρατό και τους «αντιρρησίες συνείδησης».
Εάν επρόκειτο για ένα θεωρητικό προβληματισμό, η συζήτηση δε θα είχε ιδιαίτερη σημασία για το κίνημα των φαντάρων και την παρέμβαση στο στρατό, που έτσι κι αλλιώς αντιμετωπίζει πιο πεζά πρακτικά προβλήματα. Στο βαθμό όμως που, απ’ ό,τι δείχνουν τα πράγματα, η όλη ιστορία έχει να κάνει με τον προσανατολισμό της πάλης ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, με την ίδια την ανέχεια της δουλειάς στο στρατό, οφείλουμε ακριβώς να σταθούμε με την ανάλογη σοβαρότητα και προσοχή στο ζήτημα. Πολύ περισσότερο μάλιστα, αφού η ίδια η συζήτηση, τόσο ανάμεσα στους φαντάρους όσο και μέσα στην «Επιτροπή για το Στρατό», έφερε όπως ήταν φυσικό στην επιφάνεια μια σειρά σοβαρά στρατηγικά και θεωρητικά προβλήματα που συνδέονται με το ρόλο και τη φύση του στρατού.
Οι απόψεις, που εκφράστηκαν μέχρι ιώρα σε γραφτό ή προφορικό επίπεδο τχετικά με το ζήτημα, κινούνται γύρω από δύο αντιδιαμετρικά σημεία, που συνοπτικά μπορούν να καταγραφούν: «υπέρ της κληρωτής θητείας, κατά του επαγγελματικού στρατού — όχι στους “αντιρρησίες συνείδησης”» (όλες σχεδόν οι οργανώσεις της E.C.C.0 και κάποιοι σύντροφοι στη χώρα μας), «κατά της κληρωτής θητείας και του επαγγελματικού στρατού - ναι στους αντιρρησίες συνείδησης» (ορισμένοι σύντροφοι από την «Επιτροπή για το Στρατό»).
Πιστεύουμε ότι και οι δύο απόψεις, για διάφορους λόγους η καθεμιά, είναι λαθεμένες και αστήρικτες, δε βοηθούν μια ουσιαστική συζήτηση και ένα σωστό προσανατολισμό της δουλειάς στο στρατό, αφού παραμένουν εγκλωβισμένες σε κά- ποιες διλημματικές λογικές καί διαζεύξεις που αντί να φωτίζουν συγκαλύπτουν το πρόβλημα.
Εκδημοκρατισμός του στρατού
Μια φιλελεύθερη ουτοπία
Σ’ ό,τι αφορά την πρώτη άποψη, δεν μπορούμε να μη σημειώσουμε την ολοφάνερη ανεπάρκεια των επιχειρημάτων, με τα οποία οι σύντροφοι καταλήγουν σε «πριμοδότηση» της υποχρεωτικής θητείας, την οποία μάλιστα ε μ φ α ν ί ζ ο υ ν ούτε
λίγο ούτε πολύ σαν την εναλλακτική απάντηση του κινήματος απέναντι στις τάσεις επαγγελματοποίησης των αστικών στρατών.
Οι αναφορές στις δημοκρατικές λαϊκές κατακτήσεις των αστικών επαναστάσεων —και μία απ’ αυτές αναμφίβολα ήταν και η γενική θητεία— οι επικλήσεις του «δικαιώματος των πολιτών στην άμυνα», η επιμονή για «δημοκρατικό έλεγχο» των ενόπλων δυνάμεων, είναι επιχειρήματα που και πειστικά δεν είναι αλλά και ακού- γονται παράταιρα, μέσα σε μια κοινωνία που σπαράζεται από ταξικές αντιθέσεις και πολέμους, μέσα σ’ έναν κόσμο που εξουσιάζεται από μια ελάχιστη μειοψηφία εκμεταλλευτών. Ακόμη περισσότερο μάλιστα όταν ο περί «εκδημοκρατισμού του στρατού» λόγος —γιατί γι’ αυτό πρόκειται— εκπορεύεται από ανθρώπους ένθερμους θιασώτες της επαναστατικής ανατροπής και αμείλικτους εχθρούς της κρατικής εξουσίας!!
Ξεκινώντας να ανασκευάσει κανείς τέτοιου είδους επιχειρήματα, δεν μπορεί να μην προσεγγίσει συνολικά το ζήτημα στρατός. Αν βρισκόμαστε μερικές δεκαετίες πίσω, ίσως να φάνταζε πλεονασμός μια συζήτηση γύρω από το ρόλο και τη φύση του στρατού. Σήμερα όμως, που η λατρεία του «νέου» και η αμφισβήτηση του «παλιού» έχει φτάσει στο σημείο να πλασσάρονται και μάλιστα με «εχα«ιστα- τινές αξιώσεις» αχόνεις 5·*ιλμενες αχό το Onorropowoi nvm της Γ d J u k ~
του Τάσου Βέλαστάσης και του πρίγκιπα Κροπότκιν, είμαστε υποχρεωμένοι να δούμε το ζήτημα στη μεγαλύτερη δυνατή λεπτομέρεια και να θυμηθούμε κάποιες ξεχασμένες αλήθειες.
Ο στρατός, σαν ειδική ένοπλη- δύναμη, δεν ήταν πάντα μια αυτονόητη πραγματικότητα. Όπως ακριβώς το κράτος, έτσι και ο στρατός σαν συστατικό στοιχείο του κράτους, είναι καρπός της ταξικής διαίρεσης και υποδηλώνει την αδυναμία της κοινωνίας να εξοπλιστεί γενικευμένα και να λειτουργήσει σαν ενιαίο σύνολο.
«Δεύτερο διακριτικό γνώρισμα του κράτους —■γράφει ο Φ. Ένγκελς— είναι η επιβολή μιας δημόσιας εξουσίας οργανωμένης σε ένοπλη δύναμη που ξεχωρίζεται εντελώς από τον πληθυσμό. Η ξεχωριστή αυτή δημόσια εξουσία είναι αναηπήα. γιατί μια αυθόρμητη ένοπλη οργάνωση του πληθυσμού έγινε αδύνατη ύστερα από το χωρισμό της κοινωνίας σε τάξεις».
Απ’ αυτή την άποψη, η ιστορία του στρατού συμπίπτει με την ιστορία της εξέλιξης των ταξικών κοινωνιών, παίρνοντας κάθε φορά τα μορφικά χαρακτηριστικά που αντιστοιχούσαν στο επίπεδο ανάπτυξης του κράτους και παραμένον- τας πάντα ένας μηχανισμός ξεχωριστός από την κοινωνία και κάτω από τον έλεγχο της κυρίαρχης τάξης.
Έτσι από τις στρατιές των δουλοκτη- τών, περάσαμε στους μισθοφορικούς στρατούς της φεουδαρχίας, για να καταλήξουμε στο μόνιμο αστικό στρατό με τη γενική MPjpMTii-ή Βηιιίη που. ©αινομε- vurc τουλάχιστον. μειώνει το χάσμα —χζοτ. - nxvHviac. Αυτό το τελευταίο
44
σημείο είναι γεγονός ότι στάθηκε για πολλά χρόνια πηγή σύγχυσης και πλάνης σ’ ^ ό,τι αφορά το ρόλο και τη φύση του στρατού, πλάνης που, απ’ ό,τι δείχνει η σημερινή συζήτηση, συνέχιζα να υπάρχα στα πλαίσια του επαναστατικού κινήματος.
Η διάλυση των μισθοφορικών στρατών και η δημιουργία του μόνιμου στρατού, αποτέλεσμα της νίκης των αστικών επαναστάσεων, εκτιμήθηκε σαν δημοκρατική κατάκτηση που διαφοροποιεί τον αντιδραστικό και αντεπαναστατικό χαρακτήρα του στρατού και ανοίγει το δρόμο για δημοκρατικό κοινωνικό έλεγχο πάνω στο στρατό.
Στο έδαφος του επαναστατικού ενθουσιασμού και του αστικού ριζοσπαστισμού που χαρακτήριζε την αυγή του καπιταλισμού, αναπτύχτηκαν οι θεωρίες περί «εκδημοκρατισμού του στρατού» και οι απόψεις που έβλεπαν το στρατό σαν το ένοπλο χέρι του έθνους που προορισμό έχει να περιφρουρήσει τις επαναστατικές κατακτήσεις.
Έπρεπε να κάνει η εργατική τάξη την ανεξάρτητη ταξική της εμφάνιση στο κοινωνικό προσκήνιο και να βρεθεί το κλειδί της επιστημονικής ερμηνείας της κοινωνικής εξέλιξης, για να ανασκευαστούν αυτές οι φιλελεύθερες δημοκρατικές αυταπάτες και να αποκαλυφθεί η ταξική φύση του αστικού στρατού και τα μόνιμα αντε- παναστατικά χαρακτηριστικά του.
Η στρατιωτική μηχανή, όπως ακριβώς στις προηγούμενες ταξικές κοινωνίες, έτσι και στο αστικό καθεστώς παραμένει, παρά τις επιμέρους αλλαγές του, η πιο επικίνδυνη δύναμη καταστολής της ταξικής πάλης και ένας μόνιμος φορέας πολέμου. Μάλιστα, από μια ορισμένη άποψη, ο αστικός στρατός, ακριβώς επειδή μορ- φωποιεί και αντικατοπτρίζει τη συγκεντρωτική δύναμη του αστικού κράτους, απειλεί σε πολλαπλάσιο βαθμό απ’ ό,τι στο παρελθόν τις εκμεταλλευόμενες και καταπιεζόμενες μάζες και ξεχώριζα ολοένα και περισσότερο από την υπόλοιπη κοινωνία.
«Η δημόσια αυτή εξουσία —τονίζει ο Ένγκελς αναφερόμενος στο ρόλο του στρατού— μεγαλώνει όσο επιτείνονται οι ανταγωνισμοί των τάξεων μέσα στο κράτος και όσο μεγαλώνουν στην έκταση και τον πληθυσμό τα γειτονικά κράτη. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στη σημερινή Ευρώπη, όπου η πάλη των τάξεων και οι κατακτητικές αντιζηλίες στερέωσαν αυτή τη δημόσια εξουσία σε τέτοιο βαθμό που απειλεί να καταβροχθίσει ολόκληρη την κοινωνία και πολλές φορές κι αυτό το κράτος...» (υπογρ. δικές μα5).
Αν αυτά έλεγε ο Ένγκελς παρατηρώντας την Ευρώπη της εποχής του, σήμερα η εικόνα είναι πιο πειστική, ώστε να μην επιδέχεται παρερμηνείες και να μην αφήνει περιθώρια για δημοκρατικές ψευδαι
σθήσεις. Τα εκατομμύρια των νεκρών των δύο παγκοσμίων πολέμων, οι εκατόμβες των θυμάτων από τις απειράριθμες πολεμικές συγκρούσεις του αιώνα μας, τα εκατοντάδες πραξικοπήματα και οι φασιστικές δικτατορίες που πολλές φορές «καταβρόχθισαν το ίδιο το κράτος», το αχαλίνωτο κυνήγι των εξοπλισμών και ο πυρηνικός όλεθρος που βαραίνει ασταμάτητα πάνω από τα κεφάλια της ανθρωπότητας, είναι στοιχεία που δείχνουν καθαρά οτι οι προβλέψεις του Ένγκελς στα 1891 απο- τελούν σήμερα μια οδυνηρή πραγματικότητα, που κάνει να φαντάζουν σαν μεταφυσικές αυταπάτες ή θεολογικές διακηρύξεις απόψεις που μιλούν για «δημοκρατικό έλεγχο του στρατού».
Ο αστικός στρατός, αυτή η ταξική κατασταλτική μηχανή που έχει συγκεντρώσει στα χέρια της κολοσιαίες δυνάμεις και ρίχνει τη σκιά της στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, δεν επιδέχεται «δημοκρατική αναμόρφωση», δεν μπορεί να τεθεί στην υπηρεσία της κοινωνίας ή να περιοριστεί στα αμυντικά του καθήκοντα. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε αυτοαναίρεση της ταξικής φύσης του, θα σήμαινε αυτόβουλη παραίτηση της αστικής τάξης από εκείνον ακριβώς το μηχανισμό που αντλεί τη δύναμή της και την κοινωνική κυριαρχία της.
Ο στρατός, από την ίδια τη νομοτέλεια της γέννησής του, είναι μια ένοπλη δύναμη ξεχωρισμένη από την κοινωνία, είναι μια δύναμη που απειλεί την κοινωνία. Οι όποιες προσπάθειες λοιπόν εκδημοκρατισμού του στρατού ή, πράγμα που σημαίνει το ίδιο, επανασύνδεσης του στρατού με την κοινωνία, στο βαθμό που δεν αντιμετωπίζουν τις αιτίες που δημιούργησαν και στερέωσαν αυτή τη «δημόσια εξουσία» (ταξικές αντιθέσεις και επεκτατικές βλέψεις), δεν είναι τίποτε άλλο από μια ιστορική παραδοξολογία και μια επικίν
δυνη ρεφορμιστική αυταπάτη. Ο δημο κρατικός έλεγχος του στρατού από τη κοινωνία θα μπορούσε να νοηθεί μόνι στην περίπτωση μιας κοινωνίας χωρίς τά ξεις ή, εν πάση περιπτώσει, χωρίς αντα γωνιστικές αντιθέσεις, δηλαδή τελικά σ μια κοινωνία όπου ο στρατός θα έπαύε νι είναι στρατός με την ιστορική του σημα σία.
Φυσικά, κάτι τέτοιο είναι σαφές ότ προϋποθέτει τη συντριβή και διάλυση τοι αστικού στρατού στα πλαίσια της συντρι βής του αστικού κράτους. Γιατί βεβαίωι οι «άδικοί των όπλων», όλες αυτές ο στρατιές των παράσιτων που έχου' επάγγελμά τους την καταστολή και το' πόλεμο, και φυσικά πρώτα και κύρια η τά ξη που στηρίζει την κυριαρχία της στκ λόγχες, δεν έχουν καμιά διάθεση vc παραιτηθούν αυτοβούλως από τα οικονο μικά και κοινωνικά τους προνόμια.
Μια παρόμοια στάση θα ήταν ιστορι κός παραλογισμός και δυστυχώς στη\ ιστορία δε συμβαίνουν παράδοξα πράγμα τα!!
Αν μιλάμε από τη σκοπιά του σοσιαλι σμού και της εργατικής τάξης στο ζήτημο στρατός, δεν υπάρχουν πολλοί δρόμοι και πολλές επιλογές.
«Το παράσιτο που κλείνει τους πόρους της κοινωνίας» δεν μπορεί ν’ αλλάξει φύση, πρέπει να ξεριζωθεί από το κοινωνικό σώμα και να διαλυθεί!!
Απ’ αυτή λοιπόν την άποψη, η υπεράσπιση της γενικής υποχρεωτικής θητείας σε αντιδιαστολή με τις πραγματικά επικίνδυνες τάσεις επαγγελματοποίησης του αστικού στρατού, όντας ενταγμένη σε μια λογική εκδημοκρατισμού του στρατού, αποτελεί αναμφίβολα μια λαθεμένη θέση, είναι μια επιλογή που δε στοιχειοθετείται από τα σημερινά δεδομένα.
Η γενική υποχρεωτική θητεία, έτσι όπως και το γενικό εκλογικό δικαίωμα και
45
λλες δημοκρατικές αστικές κατακτή- , έχει προπολλού πάψη να είναι ένας οδευτικός ριζοσπαστικός θεσμός και
μετατραπεί ακριβώς στο αντίθετό
[έσω της υποχρεωτικής θητείας, ο κός μόνιμος στρατός επιτελεί τις δύο ικές λειτουργίες του, δηλαδή κατα- /η να λειτουργεί σαν κρατικός κατα- Ιτικός μηχανισμός υπερασπιστής του κού καθεστώτος και σαν μηχανισμός όρφωσης και κοινωνικής ένταξης της .αίας.τη βάση αυτών των δεδομένων είναι ρανές ότι πρόκειται για μια αντιδρα- ή αντεπαναστατική πραγματικότητα, πραγματικότητα που δεν είναι δυνατό ί) από οποιεσδήποτε προφάσεις ή ;ς να γίνει αντικείμενο υπεράσπισης τη μεριά ενός μαχόμενου κινήματος.
νηση θητείας — μια αναρχο- συνδικαλιστική άποψη
άποψη που βρίσκεται στον αντίποδα προηγούμενης, παρ’ όλο ότι αντιμε- ζει με σωστό τρόπο τις δημοκρατικές :πάτες για δημοκρατικό έλεγχο του ιτού και κινείται μέσα στη λογική της υσης του στρατού, στην πραγματικό- ., παραμένοντας στο έδαφος της διά- ης «υπέρ ή κατά της κληρωτής ίας», καταλήγει και μορφοποιείται σε τυπικά αναρχοσυνδικαλιστική στάση ζήτημα στρατός, στάση το ίδιο ίσως ιερισσότερο επικίνδυνη με τις αδιέξο- αναζητήσεις «δημοκρατικής διεξό-
3 λογικό σχήμα από το οποίο άπορη άποψη «όχι στην κληρωτή θητεία», απλό αλλά δεν παύει να είναι λαθε-
ι. «Αφού είμαστε υπέρ της διάλυσης στρατού, δεν μπορεί παρά να είμαστε ί της υποχρεωτικής θητείας και κατά ;πεια υπέρ της άρνησης θητείας και αντιρρησιών συνείδησης», ισχυρίζον- ji σύντροφοι και μάλιστα αυτή τους :τυλλογιστική την εμφανίζουν σαν τιερή» και «σοσιαλιστική προοπτι-
>ώ είναι σαφές ότι βρισκόμαστε χιτά σε ένα σχήμα τυπικής λογικής, πραγματοποιεί μια πολιτική υπέρβα- :αι, γιατί όχι, και μια λογική υπέρβα-
στρατηγική μας στάση απέναντι στο ιτό ασφαλώς καθόριζα και τη στάση απέναντι στα διακριτικά του γνωρί- :α, και ένα απ’ αυτά είναι η γενική (ρεωτική θητεία. Όμως το πρόβλημα περιορίζεται σ’ αυτό το σημείο από τική άποψη ή, μάλλον, για να είμαστε βείς, δεν τίθεται καν έτσι μεθοδολογι-
)πως δεν ξεμπερδεύουμε λέγοντας
αστικής txrcLaeoFii; ται να διαμοροοσσ:>_£κες τακτικές ~<χ —αξιοποιώντας τα όποιαπροωθήσουμε την αντίθεσή p l l _______στο ζήτημα στρατός δεν μπορ<χ_£ παραμένουμε στο επίπεδο της kct: - λίας ή στην προβολή κάποιων αρχαακ<_ ν θέσεων, αλλά είναι απαραίτητο να αξιο- ποιήσουμε τις δυνατότητες πού μας δίνη η υποχρεωτική θητεία για να αναπτύξουμε μια δουλειά στο στρατό.
Ακριβώς σ’ αυτό το σημείο εντοπίζεται και η πλέον θεμελιακή διαφορά από άποψη ουσίας ανάμεσα στον επιστημονικό Μαρξισμό και τις απλοϊκές αναρχοσυνδι- καλιστικές αφαιρέσεις του τύπου «κάτω το κράτος», «κάτω το κεφάλαιο».
Και δυστυχώς σ’ αυτό το σημείο η άποψη που μιλάει για καταγγελία της γενικής θητείας και για «άρνηση θητείας», παραμένοντας τυπικά και ουσιαστικά ακάλυπτη τόσο από στρατηγική όσο και από τακτική άποψη, κινείται στο έδαφος της αναρχοσυνδικαλιστικής λογικής.
Τι εννοούμε μ’ αυτό;Αν η διατύπωση «όχι στην υποχρεωτι
κή θητεία» αποτελεί μια γενική και θεωρητική διατύπωση και μια στρατηγική κατεύθυνση συνώνυμη με τη διάλυση του στρατού, τότε δε δικαιολογείται σε καμιά περίπτωση η απαίτηση να συμπεριληφθεί στην πολιτική πλατφόρμα της «Επιτροπής για το Στρατό» σαν πολιτικός διεκδι- κητικός στόχος.
Με διακηρύξεις αρχών και με στρατηγικές μεταφορές δε γίνεται πολιτική δουλειά. Αυτό είναι μιά αυτονόητη αλήθεια τουλάχιστον γι’ αυτούς που αναφέρονται στο εργατικό κίνημα και στο Μαρξισμό - Λενινισμό, μια αλήθεια που η εμπειρία μιας πολύ γνωστής ιδεολογικής τάσης μέσα στο κίνημα που χρόνια τώρα βαυκαλί- ζεται με στρατηγικές επιδιώξεις την έχει κάνει αναμφισβήτητη.
Αν τώρα δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο, αλλά για πολιτική γραμμή που εντάσσεται και εξυπηρετεί το στρατηγικό στόχο, τότε θα έπρεπε οι θιασώτες της «άρνησης θητείας» να επιχειρηματολογήσουν τουλάχιστον και να αποδείξουν ότι αυτός ο προσανατολισμός είναι ο ενδεδειγμένος και ο δυνατός με βάση τα δεδομένα του προβλήματος.
Σ’ αυτό το σημείο δεν υπάρχει η παραμικρή τεκμηρίωση και φυσικά όχι τυχαία. Είναι αδύνατο να υποστηρίξει κανείς με σοβαρότητα ότι η «άρνηση θητείας» αντιστοιχεί και εντάσσεται από τακτική πολιτική άποψη στην προοπτική της διάλυσης του στρατού, και ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο το κενό επιδιώκεται να καλυφθεί με προσφυγή στην υποτιθέμενη αντικειμενική πραγματικότητα. Έτσι φτάνουμε.
r-cT|;» και στην «κέναντι στο
εςομοιώ- bv οαντά-
II
και cnrr* ■ βαση!!
Σχετικά με τους συνείδησης»
Οι «αντιρρησίες συνείδησης», δηλαδή το «υποκείμενο της άρνησης της θητείας», δεν αποτελούν ένα πραγματικό πρόβλημα ή τουλάχιστον οξυμένο πρόβλημα για τα ελληνικά δεδομένα, ώστε να δικαιώνεται μια τέτοια αντιδιαλεκτική προσέγγιση σαν κι αυτή που περιγράψαμε.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, πέρα από τους μάρτυρες του Ιεχωβά που για θρησκευτικούς λόγους αρνούνται τη στράτευση εδώ και πολλές δεκαετίες, επι- σύρροντας πάνω τους την πιο βάρβαρη και απάνθρωπη μεταχείριση από πλευράς επίσημου κράτους (εξοντωτικές ποινές φυλάκισης κλπ.), δεν υπάρχουν αντιρρη- σίες συνείδησης με την ουσιαστική σημασία του όρου, δηλαδή άνθρωποι που να αρνούνται τη στρατιωτική υπηρεσία για ιδεολογικούς και πολιτικούς λόγους.
Αυτό που πραγματικά υπάρχει και που αναμφίβολα πρέπει να μας απασχολήσει, είναι η ολοένα και πιο εντεινόμενη τάση τα τελευταία χρόνια ενός αριθμού νέων να αρνούνται τη στρατιωτική θητεία για τους πιο διαφορετικούς λόγους (επαγγελματικοί, συναισθηματικοί οικογενειακοί κλπ.) και να ι πιπιρι ό .run ιιιπ ■ φτΙόχ^μ τα» προκειμένου ν’ απαλλαγούν. A m e n t κοινωνικό φαινόμενο που ava xw a a a m πάνω στο έδαφος των πολύμορφων οξο- μένων προβλημάτων της νεολαίας (ανεργία, ανασφάλεια για το μέλλον, κρίση αστικών αξιών κλπ.) και εκφράζει με τον πιο ανάγλυφο τρόπο τις ισχυρές τάσης μόνωσης, φυγής, περιθωριοποίησης, πολιτικής παραίτησης, που κυριαρχούν σ’ ένα μεγάλο τμήμα της νεολαίας, χρειάζεται αναμφίβολα να απασχολήσει σοβαρά τις επαναστατικές δυνάμεις και ιδιαίτερα εκείνες που προκρίνουν μια δραστηριότητα στη νεολαία.
Απ’ αυτό το σημείο όμως μέχρι να φτάνουμε να μιλάμε για κίνημα «αντιρρησιών συνείδησης» για «νέους που έχουν την πιο ριζοσπαστική και κριτική διάθεση απέναντι στο στρατό» ή, ακόμα περισσότερο, να φτάνουμε να εξομοιώνουμε την αντίσταση των αντιρρησιών συνείδησης
λλες δημοκρατικές αστικές κατακτή- , έχει προπολλού πάψει να είναι ένας οδευτικός ριζοσπαστικός θεσμός και
μετατραπεί ακριβώς στο αντίθετό
[έσω της υποχρεωτικής θητείας, ο κός μόνιμος στρατός επιτελεί τις δύο ικές λειτουργίες του, δηλαδή κατα- ;ει να λειτουργεί σαν κρατικός κατα- Ιτικός μηχανισμός υπερασπιστής του κού καθεστώτος και σαν μηχανισμός όρφωσης και κοινωνικής ένταξης της .αίας.τη βάση αυτών των δεδομένων είναι ρανές ότι πρόκειται για μια αντιδρα- ή αντεπαναστατική πραγματικότητα, πραγματικότητα που δεν είναι δυνατό ο από οποιεσδήποτε προφάσεις ή ;ς να γίνει αντικείμενο υπεράσπισης τη μεριά ενός μαχόμενου κινήματος.
νηση θητείας — μια αναρχο- συνδικαλιστική άποψη
άποψη που βρίσκεται στον αντίποδα προηγούμενης, παρ’ όλο ότι αντιμε- ζει με σωστό τρόπο τις δημοκρατικές :πάτες για δημοκρατικό έλεγχο του :τού και κινείται μέσα στη λογική της υσης του στρατού, στην πραγματικό- , παραμένοντας στο έδαφος της διά- ης «υπέρ ή κατά της κληρωτής ίας», καταλήγει και μορφοποιείται σε τυπικά αναρχοσυνδικαλιστική στάση ζήτημα στρατός, στάση το ίδιο ίσως ιερισσότερο επικίνδυνη με τις αδιέξο- αναζητήσεις «δημοκρατικής διεξό-
3 λογικό σχήμα από το οποίο άπορη άποψη «όχι στην κληρωτή θητεία»,. απλό αλλά δεν παύει να είναι λαθε- ι. «Αφού είμαστε υπέρ της διάλυσης στρατού, δεν μπορεί παρά να είμαστε ι της υποχρεωτικής θητείας και κατά ιπεια υπέρ της άρνησης θητείας και αντιρρησιών συνείδησης», ισχυρίζον- 31 σύντροφοι και μάλιστα αυτή τους συλλογιστική την εμφανίζουν σαν ττερή» και «σοσιαλιστική προοπτι-
ϊώ είναι σαφές ότι βρισκόμαστε 3στά σε ένα σχήμα τυπικής λογικής, πραγματοποιεί μια πολιτική υπέρβα- :αι, γιατί όχι, και μια λογική υπέρβα-
στρατηγική μας στάση απέναντι στο ιτό ασφαλώς καθόριζα και τη στάση απέναντι στα διακριτικά του γνωρί- ca, και ένα απ’ αυτά είναι η γενική (ρεωτική θητεία. Όμως το πρόβλημα περιορίζεται σ’ αυτό το σημείο από ,τική άποψη ή, μάλλον, για να είμαστε βεις, δεν τίθεται καν έτσι μεθοδολογι-
)πως δεν ξεμπερδεύουμε λέγοντας
a r j j a w e . : —
λαιου. κατ: tsx αστικής ιται να διαμοροασοοι_£ κές τακτικές που 6ο —αξιοποιώντας τα όποια περι προωθήσουμε την αντίθεσή μα& c m · ι στο ζήτημα στρατός δεν μποροι παραμένουμε στο επίπεδο της κατιη- λίας ή στην προβολή κάποιων αρχειακών θέσεων, αλλά είναι απαραίτητο να αξιο- ποιήσουμε τις δυνατότητες πού μας δίνα η υποχρεωτική θητεία για να αναπτύξουμε μια δουλειά στο στρατό.
Ακριβώς σ’ αυτό το σημείο εντοπίζεται και η πλέον θεμελιακή διαφορά από άποψη ουσίας ανάμεσα στον επιστημονικό Μαρξισμό και τις απλοϊκές αναρχοσυνδι- καλιστικές αφαιρέσεις του τύπου «κάτω το κράτος», «κάτω το κεφάλαιο».
Και δυστυχώς σ’ αυτό το σημείο η άποψη που μιλάει για καταγγελία της γενικής θητείας και για «άρνηση θητείας», παραμένοντας τυπικά και ουσιαστικά ακάλυπτη τόσο από στρατηγική όσο και από τακτική άποψη, κινείται στο έδαφος της αναρχοσυνδικαλιστικής λογικής.
Τι εννοούμε μ’ αυτό;Αν η διατύπωση «όχι στην υποχρεωτι
κή θητεία» αποτελεί μια γενική και θεωρητική διατύπωση και μια στρατηγική κατεύθυνση συνώνυμη με τη διάλυση του στρατού, τότε δε δικαιολογείται σε καμιά περίπτωση η απαίτηση να συμπεριληφθεί στην πολιτική πλατφόρμα της «Επιτροπής για το Στρατό» σαν πολιτικός διεκδι- κητικός στόχος.
Με διακηρύξεις αρχών και με στρατηγικές μεταφορές δε γίνεται πολιτική δουλειά. Αυτό είναι μιά αυτονόητη αλήθεια τουλάχιστον γι’ αυτούς που αναφέρονται στο εργατικό κίνημα και στο Μαρξισμό - Λενινισμό, μια αλήθεια που η εμπειρία μιας πολύ γνωστής ιδεολογικής τάσης μέσα στο κίνημα που χρόνια τώρα βαυκαλί- ζεται με στρατηγικές επιδιώξεις την έχει κάνει αναμφισβήτητη.
Αν τώρα δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο, αλλά για πολιτική γραμμή που εντάσσεται και εξυπηρετεί το στρατηγικό στόχο, τότε θα έπρεπε οι θιασώτες της «άρνησης θητείας» να επιχειρηματολογήσουν τουλάχιστον και να αποδείξουν ότι αυτός ο προσανατολισμός είναι ο ενδεδειγμένος και ο δυνατός με βάση τα δεδομένα του προβλήματος.
Σ’ αυτό το σημείο δεν υπάρχει η παραμικρή τεκμηρίωση και φυσικά όχι τυχαία. Είναι αδύνατο να υποστηρίξει κανείς με σοβαρότητα ότι η «άρνηση θητείας» αντιστοιχεί και εντάσσεται από τακτική πολιτική άποψη στην προοπτική της διάλυσης του στρατού, και ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο το κενό επιδιώκεται να καλυφθεί με προσφυγή στην υποτιθέμενη αντικειμενική πραγματικότητα. Έτσι φτάνουμε.
τ ; και στην ~ : -·;.::ντι στο
εςομοιώ- r a v οαντά-
ιι
Σχετικά με τους συνείδησης»
Οι «αντιρρησίες συνείδησης», δηλαδή το «υποκείμενο της άρνησης της θητείας», δεν αποτελούν ένα πραγματικό πρόβλημα ή τουλάχιστον οξυμένο πρόβλημα για τα ελληνικά δεδομένα, ώστε να δικαιώνεται μια τέτοια αντιδιαλεκτική προσέγγιση σαν κι αυτή που περιγράψαμε.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, πέρα από τους μάρτυρες του Ιεχωβά που για θρησκευτικούς λόγους αρνούνται τη στράτευση εδώ και πολλές δεκαετίες, επι- σύρροντας πάνω τους την πιο βάρβαρη και απάνθρωπη μεταχείριση από πλευράς επίσημου κράτους (εξοντωτικές ποινές φυλάκισης κλπ.), δεν υπάρχουν αντιρρη- σίες συνείδησης με την ουσιαστική σημασία του όρου, δηλαδή άνθρωποι που να αρνούνται τη στρατιωτική υπηρεσία για ιδεολογικούς και πολιτικούς λόγους.
Αυτό που πραγματικά υπάρχα και που αναμφίβολα πρέπει να μας απασχολήσει, είναι η ολοένα « η πιο εντεινόμενη τάση τα τελευταία χρόνια ενός αριθμού νέων να αρνούνται τη στρατιωτική θητεία για τους πιο διαφορετικούς λόγους (επαγγελματικοί, συναισθηματικοί, οικογενειακοί κλπ.) και να καταφεύγουν σ π «τρελόχβρ- τα» προκειμένου ν' απαλλαγοόν. Amo ίο κοινωνικό φαινόμενο που avarrixfocm πάνω στο έδαφος των πολύμορφων οςι> μένων προβλημάτων της νεολαίας (ανεργία, ανασφάλεια για το μέλλον, κρίση αστικών αξιών κλπ.) και εκφράζει με τον πιο ανάγλυφο τρόπο τις ισχυρές τάσεις μόνωσης, φυγής, περιθωριοποίησης, πολιτικής παραίτησης, που κυριαρχούν σ’ ένα μεγάλο τμήμα της νεολαίας, χρειάζεται αναμφίβολα να απασχολήσει σοβαρά τις επαναστατικές δυνάμεις και ιδιαίτερα εκείνες που προκρίνουν μια δραστηριότητα στη νεολαία.
Απ’ αυτό το σημείο όμως μέχρι να φτάνουμε να μιλάμε για κίνημα «αντιρρησιών συνείδησης» για «νέους που έχουν την πιο ριζοσπαστική και κριτική διάθεση απέναντι στο στρατό» ή, ακόμα περισσότερο, να φτάνουμε να εξομοιώνουμε την αντίσταση των αντιρρησιών συνείδησης
με τις αντιστάσεις των πρωτοπόρων φαντάρων μέσα στο στρατό, υπάρχει πράγματι μεγάλη απόσταση, που δεν καλύπτεται ούτε με αυθαίρετες γενικεύσεις ούτε με... άλματα στο μέλλον.
Η άρνηση στράτευσης, η οποία σήμερα ελλείψει νομοθετικής κατοχύρωσης περνάει μέσα από τα τρελόχαρτα και τον κατεξευτελισμό των νέων, ακόμα και αν δεχόμαστε ότι πρόκειται για μορφή αντίστασης —εδώ θα μπορούσε να αναπτυχτεί σοβαρός αντίλογος— είναι ολοφάνερο ότι αποτελεί προσωπική στάση, ατομική επιλογή που μάλιστα δεν έχει περιθώρια να μετασχηματιστεί ούτε στο μέλλον — γιατί βεβαίως σήμερα δεν υπάρχει— σε κάποια μετρήσιμη και με συνέχεια συλλογική δράση, για να έχεις δικαίωμα να μιλήσεις για κίνημα.
Τα κινήματα συγκροτούνται στη βάση υπαρκτών προβλημάτων που ενοποιούν κάποιες μικρές ή μεγάλες κοινωνικές ή πολιτικές ομάδες και σε μιά κατεύθυνση ενεργητικής αντιμετώπισης αυτών των προβλημάτων.
Η άρνηση στράτευσης, εκφράζοντας μια παθητική στάση, μια τάση φυγής από το πρόβλημα, δεν είναι σε θέση ούτε προοπτικά να διαμορφώσει όρους κινήματος.
Απ’ αυτή λοιπόν την άποψη, η όλη ιστορία με τους αντιρρησίες συνείδησης δεν πρόκειται καν για μια λαθεμένη έστω πολιτική απάντηση σ’ ένα οξυμένο πρόβλημα, αλλά για ένα ιδεολόγημα που έρχεται να... δημιουργήσει το πρόβλημα και για την ακρίβεια να δημιουργήσει προβλήματα.
Ωστόσο το θέμα δεν εξαντλείται με αυτή τη διαπίστωση. Υπάρχει ακόμα μια πολύ σοβαρή πλευρά του προβλήματος, που κατά περίεργο τρόπο παραμένει ανεξερεύνητη απ’ όλους όσους ασχολούνται με τη δουλειά στο στρατό, η πλευρά που σχετίζεται με το στρατηγικό προσανατολισμό του κινήματος απέναντι στο στρατό.
Για ένα επαναστατικό κίνημα, δηλαδή για ένα κίνημα που έχει σαν στόχο του την ανατροπή του καπιταλιστικού καθεστώτος, η στάση του απέναντι στο στρατό είναι δεδομένη και αναμφισβήτητη. Όπως ξαναείπαμε παραπάνω, ο αστικός στρατός δεν μπορεί να αλλάξει φύση, να αλλάξει ταξική λογική και να μπει στην υπηρεσία της κοινωνίας. Η μόνη ρεαλιστική στρατηγική που μπορεί να τεθεί στο ζήτημα στρατός, είναι η προοπτική της συντριβής και διάλυσης αυτού του κατασταλτικού μηχανισμού. Αυτός είναι «ο προαπαιτούμενος όρος κάθε πραγματικής λαϊκής επανάστασης», για να θυμηθούμε τα λόγια κάποιων φωτισμένων δασκάλων.
Πώς εντάσσεται και πώς προωθεί αυτή τη στρατηγική κατεύθυνση το σύνθημα «άρνηση θητείας» και το «κίνημα των
αντιρρησιών συνείδησης» ακόμα και αν υποθέταμε ότι υπάρχει ή μπορεί να υπάρξει στο μέλλον; Είναι σαφές ότι απάντηση δεν μπορεί να υπάρξει. Για τους ίδιους λόγους που το «δικαίωμα στην τεμπελιά» δεν προωθεί το στόχο της κατάργησης της μισθωτής δουλείας, για τους ίδιους λόγους που η άρνηση του κοινοβούλιου και των εκλογών δεν προχωράει ούτε κατά ένα βήμα την πάλη της εργατικής τάξης για τη συντριβή του αστικού κράτους, ακριβώς για τους ίδους λόγους είναι που το «δικαίωμα άρνησης θητείας» δεν πολεμάει, δε φθείρει, δεν υπονομεύει την πανίσχυρη στρατιωτική μηχανή. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται παρά για ένα πασιφιστικό σύνθημα, για μια αναρ- χοσυνδικαλιστική στάση που δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα αλλά το ξεπερνάει.
Κίνημα μαζικό μέσα στο στρατό
Ο στρατός, από την ίδια την ηγεμονική του θέση στο πλέγμα των αστικών εξουσιαστικών θεσμών, αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά πεδία παρέμβασης και μέτωπα πάλης των προοδευτικών δυνάμεων στην πορεία για την κοινωνική ανατροπή. Και δε θα μπορούσε να συμβαίνει διαφορετικά, στο βαθμό που η στρατιωτική μηχανή είναι η πιο επίφοβη και η πιο βίαιη κατασταλτική δύναμη της λαϊκής πάλης. Απ’ αυτή την άποψη θα ήταν παραλογισμός να εγκατέλειπε η εργατική τάξη και η ριζοσπαστική νεολαία τη δουλειά στο στρατό ή να την υποκαθιστούσε με κάποιες εξωτερικές παρεμβάσεις ή ιδεολογικές αναλύσεις.
Η στρατηγική προοπτική της διάλυσης του αστικού στρατού δεν μπορεί να προωθηθεί ουσιαστικά δίχως την πιο επίμονη και δραστήρια παρέμβαση μέσα στο στρατό, χωρίς την αυτοπρόσωπη παρουσία των πιο πρωτοπόρων στοιχείων της νεολαίας στους στρατώνες.
Αυτή η αλήθεια, που ήταν αυτονόητη ανέκαθεν για τους κομμουνιστές, δεν είναι δυνατό να αμφισβητηθεί με οποιαδή- ποτε επιχειρηματολογία. Μπορεί να είμαστε αντίθετοι με τη γενική υποχρεωτική θητεία, αλλά, από την άλλη, είμαστε υποχρεωμένοι να αξιοποιήσουμε τα περιθώρια που μας δίνει αυτός ο αστικός θεσμός για να προωθήσουμε μια επαναστατική πάλη μέσα στο «ιερό άβατο» του αστικού κράτους.
Η ανάπτυξη ενός μαζικού κινήματος μέσα στο στρατό, ενός κινήματος ανεξάρτητου από τη στρατιωτική ιεραρχία και την πολιτική εξουσία, είναι η μόνη απάντηση του επαναστατικού κινήματος στο πρόβλημα στρατός, η μόνη πολιτική τακτική διαδικασία που συνδέει το σήμερα με τα αυριανά οράματα. Ένα τέτοιο κίνημα βέβαια πρέπει να έχει ξακάθαρους
και καλά ιεραρχημένους στόχους, πρέπει να έχει σαφείς στρατηγικούς προσανατολισμούς και ευέλικτες μορφές οργάνωσης, για να μπορέσει να λειτουργήσει και να υπηρετήσει μια δουλειά αποδιάρθρω- σης και εμπλοκής του στρατιωτικού μηχανισμού, μια δουλειά αδρανοποίησης ή αποδυνάμωσης του στρατού και στα δύο επίπεδα λειτουργίας του (καταστολή, κοινωνική ένταξη).
Και δυστυχώς τα πράγματα σ’ αυτό το επίπεδο δεν είναι καθόλου ευνοϊκά στη δική μας περίπτωση.
Αμφότερες οι αντιμαχόμενες τάσεις —τόσοι οι «αμυνίτες» όσο και οι «αντιμιλιταριστές»— δεν μπορούν να δουν τη σημασία και τη δυνατότητα μιας τέτοιας δουλειάς, δεν μπορούν να δουν την τεράστια δυναμική που περικλείουν οι διεκδικήσεις των φαντάρων και η αυτόνομη οργάνωσή τους σε επιτροπές στρατιωτών, ναυτών και σμηνιτών.
Οι πρώτοι, έχοντας μια ουσιαστικά δεξιά στάση στο ζήτημα στρατός, αντιμετωπίζουν την πάλη των φαντάρων σαν μια δημοκρατική πάλη για την κατάκτηση κάποιων εφικτών και υλοποιήσιμων στόχων, με όριο το αξιόμαχο και την αμυντική ικανότητα του στρατού. Οι δεύτεροι, έχοντας μια τυπικά και ουσιαστικά αναρ- χοσυνδικαλιστική στάση στο πρόβλημα, υποτιμούν τα αιτήματα και την ίδια την πάλη των φαντάρων σαν αδιέξοδη αστι- κοδημοκρατική επιλογή και αναζητούν αγωνιωδώς κάποιες αντιμιλιταριστικές επαναστατικές αιχμές, που υποτίθεται ότι θα προσανατολίοουν επαναστατικά την όλη δουλειά και θα μας βγάλουν από τα σημερινά αδιέξοδα.
Τελικά οι μόνοι που έχουν κατανοήσει με ακρίβεια τη σημασία και το μέγεθος της δουλειάς στο στρατό, είναι οι πολιτικοί και στρατιωτικοί προϊστάμενοι των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίοι κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να αντιμετωπίσουν στη γέννησή της την όλη προσπάθεια, συνειδητοποιώντας τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην εύρυθμη λειτουργία της στρατιωτικής μηχανής η ανάπτυξη ενός μαζικού κινήματος μέσα στους στρατώνες. Είναι κι αυτό ένα σημάδι των παράλογων καιρών που ζούμε!!
47
Πριν μερικές μέρες βρέθηκε στην Ελλάδα ο Γερμανός δικηγόρος - αγωνιστής ARNDT MULLER, γνωστός από δίκες της RAF στις οποίες είχε πάρει μέρος αρχικά σαν συνήγορος υπεράσπισης και στη συνέχεια σαν κατηγορούμενος. Με την ευκαιρία αυτής της επίσκεψης ο Γ ερμανός σύντροφος, που για μερικά χρόνια φιλοξενήθηκε στα «λευκά κελιά» της Δυτικο-Γερμανικής «δημοκρατίας», συναντήθηκε με μέλη της Αριστερής Κίνησης Δικηγόρων και είχε μια ενδιαφέρουσα συνομιλία με την Τ. Χρι- στοδουλοπούλου γύρω από ζητήματα που αφορούν τη δικηγορική πρακτική και την κατάσταση των πολιτικών κρατουμένων στη Δυτ. Γερμανία. Δημοσιεύουμε ορισμένα αποσπάσματα απ’ αυτή τη συζήτηση.
«...όποιο κόμμα αμφισβητεί το σύστημα
έστω και στα χαρτιά είναι παράνομο
στη Δυτ. Γερμανία...» Συγγενείς των δικαζόμενων αγωνιστών της RAF σε συνέντευξη τύπου στις Βρυξέλλες 6 6-1979.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ME TON ARNDT MULLER
Τ.Χ. Πες μου κατ’ αρχήν ποια είναι η προσωπική σου εμπειρία απ’ τις πολιτικές δίκες της δεκαετίας του *70.
Α.Μ. Η εμπειρία μου είναι αρκετά τραγική και αρκετά αποκαλυπτική. Υπήρξα δικηγόρος της Γκούντρουν Έσλιν. Κατη- γορήθηκα μαζί μ' έναν άλλο συνάδελφό μου ότι προμήθευσα στα μέλη της ΡΑΦ που ήταν στις φυλακές, τα όπλα της «αυτοκτονίας» τους. Μαζί κατηγορήθηκε και ο δικηγόρος Κρουασάν ότι είχε οργανώσει δίκτυο πληροφοριών μεταξύ των κρατουμένων της ΡΑΦ. Δικάστηκα γι’ αυτή την υπόθεση σε 5 χρόνια φυλακή και βγήκα α π ’ τη φυλακή πριν δυο χρόνια.Τ.Χ. Ποιες ήταν οι αντιδράσεις των συναδέλφων σας και του δικηγορικού συλλόγου γι’ αυτή την καταδίκη σας;
Α.Μ. Ο δικηγορικός σύλλογος της Στουτγάρδης στον οποίο ανήκω δεν αντέ- δρασε καθόλου για την καταδίκη μου. Αντίθετα περίμενε να βγω απ’ τη φυλακή και τότε μου έκανε πειθαρχική δίωξη για παράβαση καθήκοντος, με συνέπεια να τιμωρηθώ με στέρηση της άδειας άσκησης επαγγέλματος για 5 χρόνια. Ήδη είμαι άνεργος δύο χρόνια κι αν όλα πάνε καλά θα μπορέσω ν’ ασκήσω δικηγορία πάλι το 1987. Φυσικά δεν πήγα να παρα- στώ στην πειθαρχική δίκη του δικηγορικού συλλόγου και να υπερασπίσω τον εαυτό μου, γιατί ήξερα απ' τα -ριν το αποτέλεσμα.
48
Τ.Χ. Ποια είναι η πολιτική εκπροσώπηση στους δικηγορικούς συλλόγους;
Α.Μ. Οι δικηγόροι είναι πάντα δικηγόροι!! Λεν υπήρξε ποτέ αντίσταση στην κυβέρνηση απ' τη μεριά των δικηγόρων και παρεμφερών στρωμάτων από την εποχή too οασισμού. Απ' το 1977 τα χράτ- ματα χειροτέρευσαν ακόμα περισσότερο. Οι νέο» δικηγόροι χοο αππίνοον στο επάγγελμα, πολύ τρτρ-οοα σι*, γ tie in ra n με το κράτος για νχι μπορέσουν χ' ασκήσουν το επάγγελμά τους. Οσοι δε συμβιβάζονται διαλέγουν το δρόμο της οολα- κής και παύουν να είναι δικηγόροι!!
Τ.Χ. Κάτω από ποιους όρους γίνεται το έργο της υπεράσπισης στις πολιτικές δίκες;
Α.Μ. Η άσκηση της δικηγορίας στις πολιτικές δίκες είναι πολύ δύσκολη υπόθεση γιατί το κράτος έχει τη δύναμη ν’ ακυρώνει την παρουσία σου, με πολλούς τρόπους. Ο δικαστής έχει απεριόριστη εξουσία στο να καταργεί την ποινική δικονομία στις πολιτικές δίκες και να ορίζει «κανονισμό διεξαγωγής» τους, με τον οποίο σου στερούνται τα στοιχειώδη δικαιώματα για να ασκήσεις το έργο σου και το ίδιο φυσικά ισχύει για τους κατηγορούμενους.
Οπότε καταφεύγεις στο Ανώτατο Δικαστήριο γι’ αυτές τις παραβιάσεις και δε δικαιώνεται ποτέ!! Απ’ τις αρχές της δεκαετίας του 1970 που γίνονταν συχνά πολιτικές δίκες ενάντια σε μέλη της ΡΑΦ,
γίνονταν εξίσου συχνά και δίκες ενάντια στους δικηγόρους που υπεράσπιζαν πολιτικούς κρατούμενους με διάφορες κατηγορίες. Στόχος αυτών των μεθοδευμένων διωξεων ήταν να μείνουν τα μέλη της ΡΑΦ χωρίς δικηγόρους. Το 1975 μ’ αοορμή κάποια δίκη. νηοίστηκε νόμος όποο ra te aurrvopoc απορεί να υπεράσπισε: . n o έναν corrioooOuEvo σε μια Txv-TJc- :* μ ε τ . ετσ; _<πχ λ λκ—•■ocw. « ι κην Ej p yrzm σ εχ=ο*- *' άλοος τσος κβτ—η>χήιιενσας. κβι _ετηύϋοττ xispe- οορίες.
της Λυτ. Γ ερμανβς οι xoiramm κρβτχ*. μενοι σαν ειδική κατηγορία και τι ρετΒ-χείριση έχουν μεσα στις Φυλακές;
Α.Μ. Η Λυτ. Γερμανία ποτέ δεν αναγνώρισε ότι τα μέλη της ΡΑΦ ή όσοι μπαίνουν στις φυλακές για πολιτικούς λόγους είναι πολιτικοί κρατούμενοι. Απ’ το 1977 που ψηφίστηκε η «ευρωπαϊκή συμφωνία ενάντια στην τρομοκρατία» σταμάτησαν και τα άλλα κράτη της Ευρώπης να δέχονται αυτή τη διάκριση με τις γνωστές συνέπειες (όχι παροχή πολιτικού ασύλου κλπ.).
Παρ’ όλο όμως που το γερμανικό κράτος δε δέχεται αυτή τη διάκριση, επιφυλάσσει «ειδική μεταχείριση» στους πολιτικούς κρατούμενους, που φυσικά είναι χειρότερη απ’ αυτή των ποινικών κρατουμένων. Λευκά κελιά, πλήρης απομόνωση από τον έξω κόσμο, στέρηση κάθε επικοί-
νωνίας με φιλικά ή συγγενικά πρόσωπα, εγκατάλειψη, αυτή είναι η τύχη που επιφυλάσσει το πανίσχυρο γερμανικό κράτος σε όσους αμφισβητούν την παντοδυναμία του.
Τ.Χ. Πόσοι είναι οι πολιτικοί κρατούμενοι σήμερα;
Α.Μ. Είναι γύρω στους 100. Απ’ αυτούς 13 είναι μέλη της ΡΑΦ και οι υπόλοιποι είναι κρατούμενοι καταδικασμένοι για συμμετοχή σε δυναμικές εκδηλώσεις και μαχητικές αντιπυρηνικές διαδηλώσεις ενάντια στους Αμερικανούς, που έχουν γίνει απ’ το 1980 και μετά απ’ το καινούριο κίνημα αντίστασης. Αυτοί οι κρατούμενοι βέβαια έχουν κάποια δικαιώματα, μπορούν ν’ αλληλογραφούν με τους
γονείς τους και τους φίλους τους, δε ζουν στην απομόνωση μέσα στις φυλακές κι έτσι έχουν επικοινωνία μεταξύ τους.
Γι’ αυτό κι άρχισαν να κινούνται μέσα στις φυλακές και να αντιστέκονται. Αυτή τη στιγμή έχουν σαν αίτημα να σταματήσει το ειδικό καθεστώς φυλάκισης των μελών της ΡΑΦ και να τους δοθεί η δυνατότητα να οργανωθούν μέσα στις φυλακές σαν ομάδα «πολιτικών κρατουμένων». Φυσικά αυτό το αίτημα είναι παράνομο, γιατί έχει ποινικοποιηθεί μέσα κι έξω απ’ τη φυλακή καθετί που έχει σχέση με τη ΡΑΦ!! Η απάντηση του εισαγγελέα σ’ αυτή την κίνηση μέσα στις φυλακές ήταν ότι θα συνεχιστεί η αυστηρή απομόνωση των κρατούμενων αγωνιστών της ΡΑΦ γιατί «συνεχίζουν και μέσα στις φυλακές την ανατρεπτική τους δράση»!!
Τ.Χ. Υπάρχουν εκδηλώσεις συμπαράστασης στους πολιτικούς κρατούμενους από τις πολιτικές δυνάμεις της Γερμανίας; Οι «Πράσινοι» τι στάση κρατούν απέναντι στο πρόβλημα;
Α.Μ. Δεν ξέρω τι πληροφόρηση έχετε εδώ, αλλά πρέπει να σας πω ότι οι «Πράσινοι» είναι ένα κόμμα που λειτουργεί μέσα στο σύστημα και το αποδέχεται στις βασικές του επιλογές. Όπως ξέρετε, στη Γερμανία όποιο κόμμα αμφισβητεί το σύστημα, έστω και στα χαρτιά μόνο, είναι παράνομο!! Μ’ αυτό τελικά θέλω να πω ότι οι Πράσινοι είναι πολύ προσεκτικοί
στις κινήσεις τους. Πρόσφατα στη Βουλή που μπήκε θέμα για την υποχρεωτική σίτιση στους κρατούμενους που κάνουν απεργία πείνας, ότι δηλ. αυτό θα επαφίε- ται στο κράτος εν λευκώ, για το πότε και σε ποιους θα κάνει υποχρεωτική σίτιση, οι Πράσινοι συμφώνησαν. Και φυσικά δεν είπαν λέξη για την κατάργηση της απομόνωσης των πολιτικών κρατουμένων. Μια άλλη παρεξήγηση σχετικά με τους «Πράσινους», που απ’ ό,τι κατάλαβα υπάρχει στη χώρα σας, είναι η εντύπωση ότι αυτοί οργανώνουν τις δυναμικές αντιπολεμικές εκδηλώσεις.
Η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική!!Το κόμμα των «Πρασίνων» συμμετέχει
αναμφίβολα στο αντιπυρηνικό κίνημα, όμως με το δικό του τρόπο. Οι εκδηλώσεις που οργανώνει είναι πάντα ειρηνικές και ελεγχόμενες.
Οι μαχητικές διαδηλώσεις και οι άλλες ριζοσπαστικές μορφές πάλης, που τα τελευταία χρόνια σαρώνουν ολόκληρη τη Γερμανία και βρίσκονται στο προσκήνιο της διεθνούς επικαιρότητας, δεν έχουν την παραμικρή σχέση με τους «Πράσινους» και την πολιτική τους πρακτική. Αυτές γίνονται από το «Κίνημα - Αντίσταση ενάντια στον Ιμπεριαλισμό», που συσπειρώνει στις γραμμές του ένα ευρύ πολιτικό φάσμα αγωνιστών της Αριστερός και ριζοσπαστικοποιημένων κοινωνικών ομάδων.
Οι φυλακές του Στάμχαϊμ.
Οχτώ μήνες αδιάκοπης απεργίας, 156.000 εργάτες με τις oucorn-se: tame yam μισθό και κοινωνική ασφάλιση, τρεις νεκροί —εκατοντάδες Tptn_^~-u— ~j.js0x. συλλήψεις, η πιο μεγάλη κινητοποίηση της αστυνομίας στην ιστορία τ-ς A n t t f σοβαρές πολιτικές και συνδικαλιστικές ανακατατάξεις, επιβράδυνση ττ>ς oarcvaai κής ανάκαμψης και σοβαρά ρήγματα στην πολιτική της κυβέρνησης θάτσερ. α « τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία του απολογισμού της απεργίας των Άγγλων ι κωρύχων που συνεχίζεται με αμείωτη ένταση και προβλέπεται να φτάσα ίσως ι χρι το τέλος του χειμώνα.
Αυτά τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι πρόκειται για κάτι περισσότερο από μια απλή συνδικαλιστική μάχη ενάντια στο κλείσιμο των ανθρακωρυχείων K at τις απολύσεις.
Επιβεβαιώνεται ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για μια σοβαρή πολιτική σύγκρουση τόσο για την κυβέρνηση Θάτσερ, που επιδιώκει να συντρίψει το βρετανικό συνδικαλιστικό κίνημα ώστε να προωθήσει με κάποια αξιοπιστία τα μεγαλεπήβολα σχέδιά της, όσο και για τους ανθρακωρύχους, που υπερασπίζονται πλέον όχι μόνο τις θέσεις εργασίας και την εθνική βιομηχανία αλλά και την ίδια την ανεξάρτητη ύπαρξη και δράση της εργατικής τάξης.
Η απεργία των ανθρακωρύχων βαρόμετρο αποφασιστικών
εξελίξεων στη Βρετανίατης Δάφνης Μαύρου
Αυτός ο πολυσήμαντος σκληρός απερ- γιακός αγώνας που 8 μήνες τώρα βρίσκεται στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρό- τητας, αναπτύσσεται στην «περιφέρεια» της χώρας μακριά από το Λονδίνο και δίνει ελάχιστα άμεσα σημεία —εκτός από τις ειδήσεις της τηλεόρασης— στην καθημερινή πολιτική ζωή της πρωτεύουσας.
Σ’ αυτή την εξέλιξη εκτός από την ίδια τη γεωγραφική διασπορά των ανθρακωρυχείων, έχει συντελέσει σε μεγάλο βαθμό και η προ διετίας απόφαση του Άρ- θουρ Σκάργκιλ να μεταφέρει την έδρα του συνδικάτου μακριά από το «διεφθαρμένο» Λονδίνο στο Σέφιλντ στη Βόρεια Αγγλία, όπου βρίσκονται οι μεγαλύτερες ζώνες ανθρακωρυχείων της χώρας.
Το στρατηγείο των ανθρακωρύχων στο Λονδίνο είναι εγκατεστημένο στα γραφεία που τους παραχώρησε το συνδικάτο μεταφορών. Από εκεί οργανώνουν τις διαδηλώσεις και τις επαφές, εκεί συγκεντρώνουν τα χρήματα από τους εράνους, εκεί δέχονται τα μηνύματα συμπαράστασης από τους εργάτες της Ευρώπης.
ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΤΗΣ ΘΑΤΣΕΡ
Η απεργία των ανθρακωρύχων ξεκίνησε τον περασμένο Μάρτη, μετά την αναγγελία της απόφασης της κυβέρνησης Θάτσερ να κλείσει μέσα σε διάστημα πέντε βδομάδων τα ανθρακωρυχεία το·_ Κόρ- τγουντ στο Γιορκσάϊρ. Η απόφαση avrr
δεν ήταν μόνο μια ανοιχτή παραβίαση των συμφωνιών κυβέρνησης - συνδικάτου, αλλά έρχονταν έπειτα από μια πολύμηνη περίοδο στη διάρκεια της οποίας η επιχείρηση ζητούσε επιτακτικά από τους ανθρακωρύχους υπερωρίες και εντατικοποίηση της δουλειάς.
Μ’ αυτά τα δεδομένα η πρόθεση της Θάτσερ να κλείσει τα ανθρακωρυχεία θεωρήθηκε πρόκληση και εμπαιγμός και αντιμετωπίστηκε άμεσα και αγωνιστικά.
Το Γιορκσάϊρ, που είναι μια από τις πιο συνδικαλισμένες και μαχητικές περιοχές, κατέβηκε πρώτο σε απεργία για να ακολουθήσει στη συνέχεια η Σκωτία.
Παράλληλα το εθνικό συμβούλιο του συνδικάτου που συγκλήθηκε έκτακτα αποφάσισε να υποστηρίξει κάθε τοπική απεργία που θα εκδηλωνόταν ενάντια στο κλείσιμο των ανθρακωρυχείων.
Η εξέλιξη είναι γνωστή. Μέσα σε διάστημα 2 μηνών η απεργία επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα και σήμερα συνεχίζεταΓμε ποσοστό 84%, παρά τις τεράστιες δυσκολίες και τα εμπόδια που αντιμετωπίζει από την πλευρά της κυβέρνησης και των κατασταλτικών μηχανισμών.
Η κυβέρνηση Θάτσερ προχώρησε τη δεδομένη στιγμή στην εξαγγελία της απόφασής της για το κλείσιμο των ορυχείων, πιστεύοντας ότι το συνδικάτο των ανθρακωρύχων δεν είχε τις δυνατότητες, αλλά ούτε και την απαραίτητη ενότητα, για να τραβήξει μια πολύμηνη απεργία που θα "φτάνε μέχρι και το χειμώνα, όταν το κό
στος του κάρβουνου είναι πολύ νηλό. Ταυτόχρονα έλπιζε πως μερικές περιοχές θα συνέχιζαν να εργάζονται και πως σι>ά σιγά οι ανθρακωρύχοι θα γύριζαν σης δουλειές τους. Αντίθετα όμως μ’ αυτές ης προβλέψεις, η απεργία τενιτεετηκε σε χρόνο ρεκόρ.
Για την οικονομική ενίσχυση απεργών έχει ςαπνήαα -ία. o cjzxzsc αλληλεντόι>ς. Πρώτα αχ' όλα grapgoov επιτροπές υποστήριξης im |ip i i^ iw i . απ’ τα τρώντ γιοόν»ονς cm το ΕρΌτικό Κόμμα, ίο υ κάνουν τα πκσύς εράνους, ζητοόν απ' το λαό να aam^opoijorrrfieL μαζεύουν τρόοιμα και τα μοιράζουν σας οικογένειες των απεργών. Η αστυνομία συστηματικά κυνηγάει αυτές τις προσπάθειες, απαγορεύει το μάζεμα χρημάτων στους δρόμους στη διάρκεια διαδηλώσεων, ενώ απειλεί πώς θα συλλαμβάνει όλους όσους κάνουν εράνους μέσα στα μεγάλα σούπερ μάρκετ.
Η κυβέρνηση Θάτσερ από την άλλη μεριά χρησιμοποιεί πιο άμεσα και πετυχημένα μέσα ασφυκτικής οικονομικής πίεσης πάνω στους απεργούς, μέσα που είναι πρωτοφανέρωτα και που αντιβαίνουν ακόμη και τους νόμους του κράτους. Χαραχτηριστική του κυνισμού της «σιδηράς κυρίας», είναι η απόφαση που πήρε πριν λίγο καιρό να ΓχρικόττοοναιΐΗφΕ- σίες κοινωνικών aowuUoBav α ό to α ί δομα, που δίνουν o k p t q r i f i μ κ m οποίο av c p j t f a t 44 ijp · ; m w l l gg» τρεμένο « η _£
50
15 λίρες που παίρνουν οι εργαζόμενοι από το συνδικάτο τους σαν απεργιακό βοήθημα!!
Άλλες 4 λίρες κρατούνται επίσης από τις κοινωνικές ασφαλίσεις έναντι των διαφόρων δεμάτων τροφίμων που δίνονται κατά διαστήματα στους απεργούς. Έτσι από ένα ποσό 500.000 λιρών που αναλογεί μηνιαία στις οικογένειες των ανθρακωρύχων, τελικά κρατούνται περίπου200.000 λίρες το μήνα!!
Αν μάλιστα σκεφτεί κανείς ότι όλη αυτή η «γαλαντομία» της Θάτσερ αφορά μόνο 27.000 ανθρακωρύχους από το σύνολο των 150.000 απεργών, καταλαβαίνει το μέγεθος του οικονομικού προβλήματος που αντιμετωπίζουν οι απεργοί.
Ακόμα πιο σοβαρή είναι η κατάσταση σε περιοχές όπως στο Νοτιγχαμσάϊρ όπου, επειδή η πλειοψηφία των ανθρακωρύχων εργάζεται, οι υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης δεν αναγνωρίζουν την απεργία και δε δίνουν ούτε πέννα στους απεργούς.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
Βέβαια ενάντια στην απεργοσπαστική αυτή τακτική των υπηρεσιών κοινωνικής ασφάλειας, γίνονται διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες σ’ ολόκληρη την Αγγλία. Στο Ντόβερ οι γυναίκες και τα παιδιά των ανθρακωρύχων κατέλαβαν τα γραφεία της κοινωνικής ασφάλειας.
Η συμμετοχή των γυναικών γενικότερα στην απεργία των ανθρακωρύχων είναι ένα από τα πιο σημαντικά και αξιοπρόσεκτα στοιχεία.
Οι γυναίκες των ανθρακωρύχων συνειδητοποίησαν πώς αυτή τη φορά παίζεται η ζωή τους μαζί μ’ εκείνη των αντρών και των οικογενειών τους και γι’ αυτό αποφάσισαν να συμμετάσχουν σε όλη την υπόθεση. Οργανώνονται σε ομάδες, παίρνουν μέρος στις συγκεντρώσεις, πηγαίνουν κάθε πρωί στις συνελεύσεις των αντρών και παίρνουν το λόγο, κινητοποιούνται, κάνουν διαδηλώσεις, ταξιδεύουν σ’ ολόκληρη τη χώρα, σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα πήραν στα χέρια τους την καθοδήγηση της απεργίας!!
Αυτό είναι ένα βήμα εξαιρετικά προωθημένο, αν σκεφτεί κανείς ότι στο παρελθόν πολλές απεργίες των ανθρακωρύχων είχαν σπάσει απ’ την πίεση των γυναικών.
ΠΡΩΤΟΦΑΝΗΣ ΜΑΧΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
Μια άλλη διάσταση στην απεργία των ανθρακωρύχων είναι το μέγεθος της μαχητικότητας και της αντίστασης ενάντια στην αστυνομία. Για πρώτη φορά στην ιστορία του βρετανικού εργατικού κινήματος η βία ενάντια στο κράτος άρχιζα να αντιμετωπίζεται σαν νόμιμη και ηθικά δικαιωμένη ενέργεια αντίστασης της εργατικής τάξης.
Τώρα κάθε φορά περισσότεροι ανθρακωρύχοι καταφεύγουν σε βίαιες αντιπαραθέσεις με τις δυνάμεις καταστολής.
Η αστυνομία χρησιμοποίησε τις καινούριες εξουσίες της για την επιβολή έκτακτων μέτρων, για να συλλαμβάνει αδιάκριτα τους απεργούς, να κατασκοπεύει τους ανθρακωρύχους και να χρησιμοποιεί προβοκάτορες στις πικετοφορίες του συνδικάτου, για να δημιουργεί επεισόδια. Δεν κατάφερε όμως να φρενάρει ή να εξαφανίσει τις μαχητικές διαθέσεις των απεργών που, ξεπερνώντας κάποιες βαθιές παραδοσιακές αναστολές, χρησιμοποιούν όλο και πιο συχνά τα τούβλα και τα ρόπαλα σαν όπλα ενάντια στην κρατική καταστολή!!
Ο πρώην υπουργός της Βόρειας Ιρλανδίας Μέρλιν Ρέες παραλλήλισε τη μαχητικότητα .που υπάρχει στην τωρινή απεργία με εκείνη των καθολικών Ιρλανδών το 1969-70!!
Η σημασία όμως της μεγαλειώδους αυτής απεργίας δεν περιορίζεται μόνο σ’ αυτά τα πρωτόγνωρα για τις παραδόσεις του εργατικού κινήματος στοιχεία, αλλά έχει πολύ ευρύτερες διαστάσεις και επιπτώσεις τόσο στο πολιτικό όσο και στο οικονομικό επίπεδο.
Λειτουργώντας σαν πυροδότης μηχανισμός ενός μαζικού απεργιακού κινήματος, η απεργία των ανθρακωρύχων ξεπερνάει τα όρια μιας συνδικαλιστικής αντιπαράθεσης και γίνεται ο προάγγελος κάποιων πολύ σοβαρών πολιτικών ανακατατάξεων.
ΠΑΛΕΥΟΥΝ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΤΕΣ
Η κυβέρνηση ήδη αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στους οικονομικούς σχε- διασμούς της. Ενώ η οικονομία φαινομενικά βρισκόταν σε φάση ανάκαμψης, σήμερα, 8 μήνες μετά την έναρξη της απεργίας, εμφανίζει ανησυχητικά σημεία απορρύθμισης και κάμψης.
Η ανεργία συνεχίζει να ανεβαίνει με καταπληκτικούς ρυθμούς. Η στερλίνα συνεχίζει την κάθοδό της, ενώ τα υψηλά επιτόκια, πιεσμένα από την πτώση της στερλίνας και την πολιτική του Ρήγκαν, συνεχίζουν να συντρίβουν τη ραχοκοκα- λιά πολλών επιχειρήσεων.
Οι απώτεροι στρατηγικοί στόχοι της κυβέρνησης μπήκαν έτσι σε αμφισβήτηση. Υπάρχουν ελάχιστες προοπτικές για ένα «κράτος χρυσού», κερδών και παραγωγικότητας για τους επιχειρηματίες. Δίπλα στις υποσχέσεις που δεν πραγματο- ποιήθηκαν, για υψηλά κέρδη, υπάρχουν προοπτικές για νέες επιβραδύνσεις της ανάκαμψης για καινούρια πτώση της
51
ρλίνας, για καινούρια ρεκόρ ανεργίας. 2στόσο, αυτά τα οικονομικά δεδομένα μπορούσαν να είναι μικρής σημασίας, οι αλλαγές στην πολιτική κατάσταση έδειχναν πως ο θατσερισμός, σαν σύν-
1 στρατηγική της αστικής τάξης, ιουσιάζει ήδη τα πρώτα του ρήγματα, μακρόπνοο πρόγραμμα της Θάτσερ βλεπε την καταστροφή του συνδικα- ηκού κινήματος για την προετοιμασία δρόμου σε μιά παραγωγικότητα και
ίέρδη που δεν είχαν το προηγούμενό για την προσέλκυση ξανά εκείνων
μεγάλων Βρετανών επενδυτών που καιρό είχαν σταματήσει να επεν-
υν σ’ αυτό το νησί.,υτή όμως η στρατηγική, που βασικέ στο χτύπημα του πιο δυνατού ουνίτου, στο βαθμό που μια νίκη της έρνησης πάνω στους ανθρακωρύχους >εται όλο και πιο απίθανη, είναι φυσι- να δοκιμάζει σοβαρά προβλήματα, 3λήματα που η κυβέρνηση επιδιώκει ιύσει προσπαθώντας να βρει κάποια 3ιβαστική φόρμουλα. Για την ώρα οι
απεργοί έχουν εναντιωθεί σε κάθε είδους μανούβρες της επιχείρησης άνθρακα και της κυβέρνησης. Η ενότητα της απεργίας παραμένει σε υψηλά επίπεδα, ενώ οι απερ- γιακοί αγώνες που ήδη έχουν αρχίσει να ξεσπούν σε διάφορους κλάδους ενισχύουν τη θέση των ανθρακωρύχων και επιδεινώνουν τη θέση της Θάτσερ, η οποία ήδη φοβάται ένα πανεθνικό απερ- γιακό κίνημα.
Ανεξάρτητα πάντως από την πιθανότητα ή όχι να επεκταθεί η απεργιακή πάλη, η αλήθεια είναι ότι ο σκληρός απεργιακός αγώνας των ανθρακωρύχων έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην κατάσταση της εργατικής τάξης. Σήμερα τα συνδικάτα νιώθουν να ξυπνούν από έναν πολύχρονο λήθαργο. Η γνωστή ρεφορμιστική λογική των κοινωνικών συμβολαίων και της εγκαρτέρησης δε συγκινεί πλέον τους εργάτες, που δε δείχνουν διατεθειμένοι να δεχτούν αδιαμαρτύρητα την αποσύνθεση της κρατικής βιομηχανίας, την εισαγωγή των μή συνδικαλισμένων εργατών στα
εργοστάσια, την περικοπή των κοινωνικών ασφαλίσεων, την αύξηση των ρυθμών παραγωγής και όλα τα άλλα συστατικά στοιχεία του θατσερισμού.
Αν η δύναμη των βρετανικών συνδικάτων παραμείνει άθικτη και η εργατική τάξη μπορέσει να υποχρεώσει την κυβέρνηση να κάνει έστω ένα βήμα πίσω, τότε οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες, με την έννοια ότι το οικοδόμημα του μονεταρισμού θα υποστεί ρήγματα ανεπανόρθωτα.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο, που δεν είναι εντελώς απίθανο, θα έχει σοβαρό αντίκτυπο όχι μόνο στη Βρετανία αλλά και στην ηπειρωτική Ευρώπη.
Στην απεργία λοιπόν των Βρετανών ανθρακωρύχων επενδύονται από πολλές πλευρές οι πιο διαφορετικές επιδιώξεις, τα πιο αντιθετικά συμφέροντα. Είναι γι’ αυτόν το λόγο που αυτός ο αγώνας ξεπερνάει τα όρια μιας απεργιακής αναμέτρησης και γίνεται μια κρίσιμη πολιτική μάχη του ευρωπαϊκού προλεταριάτου ενάντια στα σχέδια της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης.
α φ ιέ ρ ω μ αΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ
επιμέλεια: Δάφνη Μαύρου
Σχέδιο Κονταδόρα και διάλογος στο Σαλβαδόρ
Η απροσδόκητη πρωτοβουλία του Ναπολεόν Ντουάρτε στο Σαλβαδόρ, να προωθήσει διάλογο με το αντάρτικο, κίνησε πιο πέρα ακόμα το πολύπλοκο παιχνίδι στη σκακιέρα της Κεντρικής Αμερικής. Κι ενώ τα σύννεφα του πολέμου εξακολουθούν να βαραίνουν απειλητικά στον ουρανό της, το ειρηνευτικό σχέδιο των χωρών της Κονταδόρα (Κολομβία, Βενεζουέλα, Μεξικό και Παναμάς) δε φαίνεται πια ικανό να τα τραβήξει μακριά.
Όπως είναι γνωστό, οι τέσσερις αυτές χώρες πριν αρκετό καιρό ξεκίνησαν μια πρωτοβουλία (απ’ το νησί του Παναμά Κονταδόρα, απ’ όπου και το όνομα που πήραν σαν ομάδα), με σκοπό τη δημιουργία ενός ειρηνευτικού σχεδίου για την περιοχή της Κεντρικής Αμερικής. Το σχέδιο αυτό, με το οποίο συμφώνησαν και τα ενδιαφερόμενο κράτη της περιοχής (Κόστα Ρίκα, Νικαράγουα, Ονδούρα, Ελ Σαλβαδόρ και Γουατεμάλα), πρόβλεπε τη διακοπή των εξοπλισμών, τη μείωση της παρουσίας ξένων στρατιωτικών συμβούλων ή και την ολοκληρωτική αποχώρησή τους, την απαγόρευση εγκατάστασης ξένων στρατιωτικών όπλων και εμπορίας όπλων, καθώς και την απαγόρευση ενεργειών που θα μπορούσαν να έχουν σαν συνέπεια την αποσταθεροποίηση των καθεστώτων της περιοχής.
Όπως ήταν φυσικό όμως, οι κεντρόφυ- γες τάσεις που υπήρχαν μέσα στην πρωτοβουλία, με την πίεση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού που κινεί τα νήματα κατά πώς τον συμφέρει, δεν άργησαν να εκδηλωθούν και να τορπιλίσουν απ’ τα μέσα το φιλόδοξο αυτό σχέδιο.
Λίγο μετά απ’ τη συνάντηση της Λα Πάλμα με τους αντάρτες του Σαλβαδόρ, ο Ντουάρτε δήλωνε: «Η ομάδα της Κονταδόρα δε θα αποφασίσει τίποτα, γιατί δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των χωρών της περιοχής πάνω σ’ αυτό που πρέπει να γίνει για την ειρήνη και καμιά χώρα δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλει στην άλλη την άποψή της...»
Ήδη πριν από μερικές μέρες, οι υπουρ-
παιχνίδι σε δύο ταμπλώ
γοί εξωτερικών του Ελ Σαλβαδόρ, Γουατεμάλας, Κόστα Ρίκα και Ονδούρας, συναντήθηκαν στην Τεγκουσιγκάλπα για να ξανασυζητήσουν αυτά που πριν από το «ναι» της Νικαράγουα ήταν η οριστική τους άποψη για τη συμφωνία ειρήνευσης της περιοχής και που τώρα, κάτω από τις πιέσεις της Ουάσιγκτον, μεταβλήθηκαν σε ένα «προσχέδιο συμφωνίας».
Η Νικαράγουα, η μοναδική χώρα που ήταν διατεθειμένη να υπογράψει χωρίς όρους τη συμφωνία, έριξε το γάντι, στέλνοντας μια νότα στους προέδρους των χωρών της Κονταδόρα, με την οποία υπογράμμιζε πως μόνο αυτοί μπορούν και πρέπει να προωθήσουν την xpmopocjjc. Η Νικαράγουα τους πρότεινε μια oirwrv- τηση «ανώτατου επιπέδου» με αχοοασι- στικό χαρακτήρα.
Πρόσφατα στη Μαδρίτη, οι υπουργοί εξωτερικών του Παναμά. Μεξικού. Κολομβίας και Βενεζουέλας δέχτηκαν εκ μέρους του βασιλιά Χουάν Κάρλος το βραβείο «Πρίγκηψ της Αστουρίας» 'ία την προσπάθειά τους της ειρήνευσης.
Όμως δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν ανάμεσά τους για το πώς θα μπορούσε να «διορθωθεί» η συμφωνία, για να τους καλύψει όλους, δηλαδή για να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις των Η.Π.Α.
Συνεχίζεται έτσι το μποϋκοτάρισμα μιας πρωτοβουλίας που είχε επιδοκιμάσει η ευρωπαϊκή διπλωματία με ενθουσιασμό τρεις βδομάδες πριν, στη συνάντηση του Σαν Χοσέ της Κόστα Ρίκα.
Πολλοί είχαν πιστέψει πως η Κονταδόρα αποτελούσε την «τελευταία ελπίδα για το σταμάτημα της σύγκρουσης».
Αλλά το πρόβλημα ήταν ότι η Κονταδόρα γεννήθηκε μ’ ένα σύμφυτο αμάρτημα: στον πρόλογο της «Πράξης» της, έχει γραφτεί πως «σκοπός της συμφωνίας εί
ναι να επιβεβαιωθεί η προστασία της αυτοδιάθεσης και της πλήρους κυριαρχίας κάθε χώρας».
Πώς ήταν δυνατό να συμβιβαστεί η προστασία της ύπαρξης της Νικαράγουα των Σαντινίστας με τα σχέδια του Ρήγκαν να τη σβήσει απ’ το γεωγραφικό χάρτη;
Η Κονταδόρα καταφέρνει έτσι να βρίσκεται πάνω απ’ τα ενδιαφερόμενο μέρη. Και γι’ αυτό αφήνουν κατά μέρος τις διαφορές που υπάρχουν στο εσωτερικό τη; Η Κολομβία και το Μεξικό είναι υποχρεωμένες να διαφυλάττουν τη λατινοα- μερικάνικη αυτονομία την ίδια σττ»μή που η Βενεζουέλα και ο Παναμάς εηκκ. πιο ευαίσθητοι στις πιέσεις τον κου ιμπεριαλισμού. Ειδικότερα ο Π— μάς, τώρα που ανέλαβε την -ρ ο ε5 ·χ zsx. ο Αρνέτο Βαρλέττα. που : σημαντικά πιο κοντά στην Ο οάοηπ** απ’ ό,τι ο προκάτοχός τσο.
Μια επιμέρους συζήτηση ^ μ β η Κόστα Ρίκα, που επίσημα χροβάλλα rqv πολιτική της, της ουδετερότητας, v m fie χάνει ευκαιρία να εμποδίζει τις rfTinrirr της Κονταδόρα όπως έκανε στη διάσκζψη του Σαν Χοσέ με την ΕΟΚ. Την παραμονή της διάσκεψης, η Κόστα Ρίκα έδωσε στη δημοσιότητα το κείμενο σπάζοντας τη συμφωνία που είχαν κάνει να παρουσιαστεί το ντοκουμέντο για την ειρήνη μόνο στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (προκαλώντας τη δυσαρέσκεια του ίδιου του Περέζ Κουεγιάρ).
Κάτι. που δεν το περίμενε κανείς τουλάχιστον απ’ την Κονταδόρα. ήταν ότι ~ Νικαράγουα θα βίΛ^ο&νούσε με την - j t t τοβοώία της. ΓΓ β η ά έχει zu. ex ' το w rnc Nocoixrwaiβ_ οι τετ3>*·ϊς τ~ς eiwr"cr- - Τ ' Χ ' Ζ ' ι η — μ ι Γ . ο ς · « a a c f j e · · · '
MeXMC τ* -n e u ro r . το χολιτκό ο ττ ο ς . ^ φ · τ · ς *c s j cex ."Λ Γ Γ ------ μεραρφ ή· της 15 το® Ο π ά -:·Γ” τοο άχε οοβστε -rm rnr ττετ»:*»^ της οριστικής eopotm ·^.
Για wj π ο σ π τ υ η ο κ βε-τ- τ—. χρο-' τοβουλία τ»»ν Σ ι π η κ η ς Z**PS w οανούν αδιάλλακτες, ήτπν irwmcaso για τις ΗΠΑ να έχουν κάποιο τησττκό επιχείρημα. Και αυτή ήταν η αιτία ίου παρακίνησε τον Ντουάρτε στο «διάλοτο» τους αντάρτες.
Σήμερα στο Λευκό Οίκο εκδηλώνεται ικανοποίηση και υποστήριξη για την ενέργεια του Ντουάρτε, ενώ, στις αρχές του περασμένου χρόνου, ο τότε υποδιευθυντής για τις αμερικάνικες υποθέσεις Τό- μας Έντερς και ο Αμερικάνος πρεσβευτής στο Σαλβαδόρ αρνούνταν σταθερά να δεχτούν το άνοιγμα ενός διαλόγου.
Δεν είναι λοιπόν καθόλου απίθανο οι διαπραγματεύσεις στο Σαλβαδόρ να χρησιμεύσουν στις ΗΠΑ για ν’ ανοίξουν τον τάφο στις προσπάθειες για την πραγματοποίηση μιας συμφωνίας ειρήνης στην περιοχή.
54
Meta: Nicaragua ferritorio libre de analfabetismo
Η ΝΙΚΑΡΑΓΟΥΑ ΘΑ ΖΗ ΣΕΙπαρά τις δυσκολίες και τις απαλές
Η Κεντρική και Λατινική Αμερική βρίσκονται σήμερα, όσο κανένα άλλο μέρος του κόσμου, μέσα σε μια φοβερή κρίση. Κρίση οικονομική και πολιτική. Εκμηδενισμένες κάτω από το βάρος ενός δολά- ριου που δεν μπορούν ποτέ να το φτά- σουν και ενός χρέους (σε δολάρια) συνεχώς και περισσότερο ανεξέλεγκτου, πνιγμένες από τις ληστρικές επεμβάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, αυτές οι χώρες είναι ένα πραγματικό ηφαίστειο που σιγοβράζει.
Ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός προσπαθεί με κάθε τρόπο να κρατήσει κάτω από τον έλεγχό του τις εξελίξεις που φαίνονται αναπόφευκτες σ’ αυτή την περιοχή·
Η ΝΙΚΑΡΑΓΟΥΑ ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ
ΤΩΝ ΗΠΑ
Ήδη στις προεκλογικές διακηρύξεις του Ρήγκαν διαγράφηκαν καθαρά τα πλαίσια της πολιτικής των Η.Π.Α. σε σχέση με το πρόβλημα της Κεντρικής Αμερικής. «Προτεραιότητα στην πολιτική αυτή, είναι η πάλη ενάντια στο διεθνή κομμουνισμό και ιδιαίτερα ενάντια στο σοβιετικό — κουβανικό — νικαραγουανι- κό επεκτατισμό στην Κεντρική Αμερική. Ό χι μόνο το Σαλβαδόρ απειλείται από τη Νικαράγουα, αλλά επίσης η Γουατεμάλα, η Κόστα Ρίκα, οι Ονδούρες».
Αυτές είναι μερικές μόνο απ’ τις θέσεκ του προγράμματος Ρήγκαν, στο οπού επιβεβαιώνεται η αναγκαιότητα για σθε ναρή αντίσταση ενάντια σ’ αυτή την απει λή και για συνέχιση της βοήθειας τόσο στην κυβέρνηση και στο στρατό του Σαλ βαδόρ όσο και στις αντι-σαντινίστικε< δυνάμεις, ενώ εκθειάζεται η «απελευθέρω ση» της Γρενάδα και δίνονται συγχαρητή ρια για την «ηρωική προσπάθεια» της κυβέρνησης Ντουάρτε να οικοδομήσει rr δημοκρατία στο Σαλβαδόρ, απέναντι σττ «φριχτή δικτατορία» της Κούβας και της Νικαράγουα. Κάνοντας αναφορά ειδικότερα στη Γρενάδα, αλλά προφανώς εννοώντας όχι μόνο αυτή, το πρόγραμμο διαχωρίζει τη χρησιμοποίηση της δύναμης των όπλων με σκοπό την απελευθέρωση, από τη χρησιμοποίηση δύναμης μ{ σκοπό την κατάκτηση.
Διαβάζοντας αυτό το προεκλογικό πρόγραμμα, 4 0νδημιουργείται η εντύπωση ότι σίγουρα στις Η.Π.Α. ο Ρήγκαν και οι επιτελείς του δε σκέφτονται την εξουσία αλλά τη συντριβή της επανάστασης στη Νικαράγουα και τις άλλες χώρες της Κεντρικής Αμερικής.
Αυτό το ανανεωμένο πρόσωπο του «ιμπεριαλιστικού ανθρωπισμού» κάνει αξιόπιστες μια σειρά από ειδήσεις που φαινομενικά είναι απίθανες, στην πραγματικότητα όμως κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στη Νικαράγουα.
Η επιθεώρηση «Σομπεράνια» του αντιιμπεριαλιστικού δικαστή ριου της Αμερικής που κυκλοφορεί στη Μανάγ- κουα, στο τελευταίο της φύλλο δημοσίευσε ένα συγκεκριμένο σχέδιο επέμβασης των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών. Το άρθρο βασίζεται πάνω σε μια μελέτη που έγινε με τη φροντίδα της Κρατικής Διοίκησης των Η.Π.Α.
Το ντοκουμέντο συνοδεύεται από ένα γράμμα με την υπογραφή του Γουάτπλεϋ Μπέννετ Τζούνιορ, γραμματέα των νομοθετικών και διακρατικών υποθέσεων της διοίκησης του κράτους. Η μελέτη τιτλοφορείται «Το κόστος της επέμβασης στη Νικαράγουα» και είναι έργο του Τεοντόρ Μοράν, διευθυντή του Προγράμματος της Διεθνούς Διπλωματίας και των υπο-
Ένα επαναστατικό πείραμα μεγάλης σημασίας
Meta: Nicaragua territorio libre de analfabefism o
Η ΝΙΚΑΡΑΓΟΥΑ ΘΑ ΖΗ ΣΕΙπαρά τις δυσκολίες και τις απειλές
Η Κεντρική και Λατινική Αμερική βρίσκονται σήμερα, όσο κανένα άλλο μέρος του κόσμου, μέσα σε μια φοβερή κρίση. Κρίση οικονομική και πολιτική. Εκμηδενισμένες κάτω από το βάρος ενός δολαρίου που δεν μπορούν ποτέ να το φτά- σουν και ενός χρέους (σε δολάρια) συνεχώς και περισσότερο ανεξέλεγκτου, πνιγμένες από τις ληστρικές επεμβάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, αυτές οι χώρες είναι ένα πραγματικό ηφαίστειο που σιγοβράζει.
Ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός προσπαθεί με κάθε τρόπο να κρατήσει κάτω από τον έλεγχό του τις εξελίξεις που φαίνονται αναπόφευκτες σ’ αυτή την περιοχή-
Η ΝΙΚΑΡΑΓΟΥΑ ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ
ΤΩΝ ΗΠΑ
Ήδη στις προεκλογικές διακηρύξεις του Ρήγκαν διαγράφηκαν καθαρά τα πλαίσια της πολιτικής των Η.Π.Α. σε σχέση με το πρόβλημα της Κεντρικής Αμερικής. «Προτεραιότητα στην πολιτική αυτή, είναι η πάλη ενάντια στο διεθνή κομμουνισμό και ιδιαίτερα ενάντια στο σοβιετικό — κουβανικό — νικαραγουανι- κό επεκτατισμό στην Κεντρική Αμερική. Ό χι μόνο το Σαλβαδόρ απειλείται από τη Νικαράγουα, αλλά επίσης η Γουατεμάλα, η Κόστα Ρίκα, οι Ονδούρες».
Ένα επαναστατικό πείραμα μεγάλης σημασίας
Αυτές είναι μερικές μόνο απ’ τις θέσεκ του προγράμματος Ρήγκαν, στο οπού επιβεβαιώνεται η αναγκαιότητα για σθε ναρή αντίσταση ενάντια σ’ αυτή την απει λή και για συνέχιση της βοήθειας τόαι στην κυβέρνηση και στο στρατό του Σαλ βαδόρ όσς και στις αντι-σαντινίστικες δυνάμεις, ενώ εκθειάζεται η «απελευθέρω ση» της Γρενάδα και δίνονται συγχαρητή ρια για την «ηρωική προσπάθεια» της κυβέρνησης Ντουάρτε να οικοδομήσει ττ δημοκρατία στο Σαλβαδόρ, απέναντι σττ «φριχτή δικτατορία» της Κούβας και της Νικαράγουα. Κάνοντας αναφορά ειδικότερα στη Γ ρενάδα, αλλά προφανώς εννοώντας όχι μόνο αυτή, το πρόγραμμο διαχωρίζει τη χρησιμοποίηση της δύναμης των όπλων με σκοπό την απελευθέρωση, από τη χρησιμοποίηση δύναμης μί σκοπό την κατάκτηση.
Διαβάζοντας αυτό το προεκλογικό πρόγραμμα, 4 ο ν δημιουργείται η εντύπωση ότι σίγουρα στις Η.Π.Α. ο Ρήγκαν και οι επιτελείς του δε σκέφτονται την εξουσία αλλά τη συντριβή της επανάστασης στη Νικαράγουα και τις άλλες χώρες της Κεντρικής Αμερικής.
Αυτό το ανανεωμένο πρόσωπο του «ιμπεριαλιστικού ανθρωπισμού» κάνει αξιόπιστες μια σειρά από ειδήσεις που φαινομενικά είναι απίθανες, στην πραγματικότητα όμως κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στη Νικαράγουα.
Η επιθεώρηση «Σομπεράνια» του αντιιμπεριαλιστικού δικαστήριου της Αμερικής που κυκλοφορεί στη Μανάγ- κουα, στο τελευταίο της φύλλο δημοσίευσε ένα συγκεκριμένο σχέδιο επέμβασης των Αμερικανών ιμπεριαλιστών. Το άρθρο βασίζεται πάνω σε μια μελέτη που έγινε με τη φροντίδα της Κρατικής Διοίκησης των Η.Π.Α.
Το ντοκουμέντο συνοδεύεται από ένα γράμμα με την υπογραφή του Γουάτπλεϋ Μπέννετ Τζούνιορ, γραμματέα των νομοθετικών και διακρατικών υποθέσεων της διοίκησης του κράτους. Η μελέτη τιτλοφορείται «Το κόστος της επέμβασης στη Νικαράγουα» και είναι έργο του Τεοντόρ Μοράν, διευθυντή του Προγράμματος της Διεθνούς Διπλωματίας και των υπο
55
θέσεων του Πανεπιστημίου της Γεωργίας. Το σχέδιο, που προβλέπεται να πραγματοποιηθεί σε πέντε χρόνια, είναι υποδιαιρεμένο σε πέντε «στρατιωτικούς σταθμούς».
Προβλέπει την απασχόληση 61.000 αντρών και μια δαπάνη από 10 δισεκ. και 646 εκατομμύρια δολλάρια. Το πιο φρι- κιαστικό όμως στην ιστορία είναι ο ακριβής υπολογισμός των θανάτων: τέσσερις χιλιάδες εφτακόσιοι ογδόντα τρεις (4.78 3), κλιμακωτά στη διάρκεια των 5 χρόνων!! Φυσικά το σχέδιο δεν παραλείπει να τονίσει ότι οι απώλειες απ’ την πλευρά της Νικαράγουα θα είναι πολύ περισσότερες.
Βέβαια, από «επιστημονική εντιμότητα», ο συγγραφέας αναφέρει στο τέλος της μελέτης ότι οι αριθμοί πρέπει να διαβαστούν κατά προσέγγιση.
Στην ίδια αυτή κατεύθυνση πρέπει να ενταχτεί και η πρόσφατη αποκάλυψη της «Ουάσιγκτον Ποστ» για την ύπαρξη σκοτεινού σχεδίου πρόκλησης αναταραχής στη Νικαράγουα, του οποίου εμπνευστής και εκδότης είναι η ίδια η αμερικάνικη C.I.A.. Το σχέδιο αυτό, που ανακαλύφθηκε από τις υπηρεσίες αντικατασκοπείας των Σαντινίστας και προκάλεσε έντονο διεθνή αντίκτυπο, δόθηκε στη δημοσιότητα από τον ηγέτη του Μετώπου Ν τανιέλ Ορτέγκα στη διάρκεια συνέντευξής του στην αμερικάνικη εφημερίδα.
Πρόκειται για την οργάνωση δολοφονιών ενός ή περισσότερων ηγετικών στελεχών. χριν απ' τις εκλογές στη Νικαράγουα. οι οποίες θα ειιοανίΐονταν σαν αποτέλεσμα μιας σύγκρουσης ανά«ιεσα στις δυο τάσεις της Εθνικής Διεύθυνσης τον Μετώπου στην πάλη για την εξουσία. Η δημιουργία δηλαδή μιάς κατάστασης τύπου Γ ρενάδας, που θα καθιστούσε own- καία μια ανάλογη στρατιωτική επέμβαση.
Έτσι η Νικαράγουα ζει συνέχεια κάτω απ’ αυτή τη δαμόκλεια σπάθη και που δεν είναι μόνο ένα σπαθί.
Δεν περνάει μέρα που να μην εκφράζεται η θέληση της κυβέρνησης Ρήγκαν να επέμβει στρατιωτικά και άμεσα στην Κεντρική Αμερική για να δώσει οριστική λύση στο πρόβλημα.
ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ
Απ’ την πλευρά της η Νικαράγουα, σε ετοιμότητα πάντα για κάθε ενδεχόμενο, ετοιμάζεται πυρετωδώς για τις εκλογές του Νοέμβρη. Οι εκλογές αυτές αποτε- λούν ένα βασικό βήμα για τη συνταγμα- τοποίηση της επανάστασης κι ένα σημαντικό χαρτί για την απομάκρυνση της απειλής της επέμβασης των HJLA.
Μέχρι τα τέλη του "82 « ηγέτες του Μετώπου των Σαντινίστας wmmporvay στοιχ: λόγoυc τους γ * x a u a m ; με
προσεκτικό τρόπο, διαβεβαιώνοντβς «κ κάθε περίπτωση ότι η προσφυγή στις κάλπες μέσα στο ’85 είναι δεδομένη.
Φράσεις του τύπου, «Ο λαός έχε; ~-~ ψηφίσει για το εαυτό του, για το σαντινι- σμό, στις 19 Ιουλίου του 1979 με τα όπ '.ι στα χέρια και με το αίμα 50.000 Νικαρα- γουανών» (Ντανιέλ Ορτέγκα, Ιούλιος του ’80), «Θα γίνουν εκλογές για να καλυτερέψουν την εξουσία που ήδη έχει στα χέρια του» (Ουμπέρτο Ορτέγκα, Αύγουστος ’8 0), «Με τις εκλογές δε θα υπάρξει περίπτωση αμφισβήτησης της εξουσίας», ήταν συνηθισμένες τα πρώτα μετεπανα- στατικά χρόνια.
Έπειτα όμως από μια μικρή αντίθεση και κρίση, που αναπτύχτηκε στο εσωτερικό της Εθνικής Διεύθυνσης του Μετώπου και του Συνέδριου των Σαντινίστας τη
χρονιά aumjaam στο αχό τις ασθΊ*η**ς σοσιαλδη μοκρατϊας ενός δημοκρατικού σμού στη χώρα. εμοανίστ’ΚΓΐν τκ “Λίτε υπονοούμενα (Ντανιέλ Ορτένκα και Γόμας Μπόργκε) που αναγνώριζαν στα Sm- φορα πολιτικά κόμματα τη δυνατότητα να διεκδικήσουν την εξουσία. Επακόλουθο, τον Αύγουστο του ’83, ο νόμος που πρό- βλεπε την ύπαρξη των κομμάτων στη χώρα και ο οποίος επικύρωνε αυτό το άλμα από τις προηγούμενες θέσεις που έβλεπαν μεν τα κόμματα επενδυμένα με ρόλους νομοθετικούς, διοικητικούς και γνωμοδο- τικούς ή ακόμα και υπεύθυνα για την καθοδήγηση της χώρας, αλλά πάντα σε θέση συνταγματικά υποταγμένη στην πολιτική ηγεμονία των Σαντινίστας.
Αυτός ο νόμος δεν ήταν παρά το πρώτο βήμα μιας σφαιρικής στρατηγικής, που προσδιόριζε τη φύση του πολιτικού πλουραλισμού και που οδήγησε στη σημερινή εκλο*·'.κή Φάση. Πράγματι, αμέσως μετά, το Σεπτέμβρη του 1983, μια επιτροπή του
σκοιχ ttcΤον
ση έδωβε μιζκίτος καί* πολεμήσει το τις πρώην βαρύνονταν με ι γούς των ·κόντ;κς..
Σ’ αυτό πρέπει n κό μήνυμα» της χιλιάδων Κουβανών κών ηγετών του Δη_: στατικού Μετώπου του Νικαράγουα.
Τέλος, στις 14 του Γενάρη εφέτος. : Πρόεδρος του Συμβουλίου του Κ>:π: ·_ς Κάρλος Νουνέζ ανάγγελνε τα κυριότε^α σημεία του εκλογικού νόμου, που είναι παρόμοιος μ’ αυτούς που ισχύουν στις δυτικές δημοκρατίες.
Οι αντίπαλοι, με την αναγγελία των εκλογών, αποδείχνονταν ανίκανοι εντελώς να βρούν επιχειρήματα αξιόπιστα για να στηρίξουν την εικόνα μιας Νικαράγουα ολοκληρωτικής.
Μια ακόαα απόδειξη της έντιμης T o q tm c την Σ ιπ γ ε ι \ - ·ί— r ~ η α τιτ s x j j y t z -
_·ζ_3Γί!'. ocm ew-• πττ. r a o t r-i-rrrjcwerx! iorJuB 30* t x t x c
am ΊΏ&ζζχΒ
C/..T > I E Iτες. με την επτ>-vacr* ;πτ * η αυξημένη σύνδεση τΒ ζε από πάνω το ι επακόλουθη υποτίμτντ- τοο xoAtnxoc πλουραλισμού με την παρβώοσ»αΐΓή τοο έννοια.
Πώς εξηγείται αυτό το πισωπάτημα του Μετώπου; Οι Σαντινίστας, μ’ αυτές τις εκλογικές επιλογές, επιδιώκουν να οδηγήσουν τις εξελίξεις σε μια δραματική στροφή, αυτή που θα έκανε την αντιπολίτευση στο εσωτερικό της χώρας να σπάσει τον ομφάλιο λώρο με τη λογική της επίθεσης που κατευθύνεται απ’ τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και να περιοριστεί σε μια μάχη στο πολιτικό επίπεδο.
Μια τέτοια εξέλιξη, ζωτικής σημασίας για την υπεράσπιση των επαναστατικών κατακτήσεων και την απόκρουση της
56
αμερικάνικης >iw~|tti|i ι τόσο απαραίτητη, m b ■ n > y ιίι11 ηι ι να εγκαταλειφβοσ» ιιιιιΜχιιιιηιι προσωρινά τα σχέδια ενός «μικρού» συστήματος εξουσίας ~ου θο έόινε. αν όχι το προβάδισμα. τουλάχιστον ισχυρά ερείσματα στις ίδιες τις λαϊκές μάζες.
Βέβαια οι αγωνιστές των μαζικών οργανώσεων έχουν διατηρήσει πολυάριθμες θέσεις στις λίστες του Μετώπου, πράγμα που υπογραμμίζει πώς η Εθνοσυνέλευση θα είναι μόνο μια πανηγυρική επιβεβαίωση της πολιτικής δομής στη Νικαράγουα.
Ακόμα, το σύνταγμα που θα της ζητηθεί να προωθηθεί, θα ξαναβάλει στο παιχνίδι με κάποιο τρόπο αυτές τις οργανώσεις βάσης, δεδομένου ότι οι Σαντινίστας είναι βέβαιοι ότι θα σημειώσουν θριαμβευτική νίκη σ’ ό,τι αφορά το ποσοστό των ψήφων και έτσι δε θα εκφράζονται μόνο από τον πρόεδρο της δημοκρατίας αλλά και από την απόλυτη πλειοψηφία του Κοινοβούλιου.
ΜΙΑ ΧΩΡΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΗΗ Νικαράγουα είναι μια ιδιόμορφη για
τα δυτικά μέτρα χώρα.Όπως υπογραμμίζει το μηνιαίο περιο
δικό «Τέρθερ Μούντο» σ’ ένα τεύχος του, η Νικαράγουα είναι ένας τόπος όπου οι γιοι μαθαίνουν στους πατέρες και στους παππούδες τους να διαβάζουν. Όπου ένας εκπρόσωπος του συντηρητικού κόμματος συμμετέχει στην επαναστατική κυβέρνηση. Όπου μια οικονομία στο δρόμο της κοινωνικοποίησης επιτρέπει το 52% της παραγωγής ζάχαρης (που αποτε- λεί το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν) να είναι ακόμα στα χέρια ιδιωτικών επιχειρήσεων. Όπου κυκλοφορεί μια καθημερινή ιδιωτική εφημερίδα (Λα Πρένσα), που κάθε μέρα χτυπάει την κυβέρνηση ισχυριζό- μενη ότι στη Νικαράγουα δεν είναι δυνατό να πεις κουβέντα εναντίον της κυβέρνησης. Και άλλα πολλά. Μα το πιο ιδιαίτερο είναι η συμμετοχή της εκκλησίας και των πιστών στην επαναστατική πορεία, σε αντίθεση με την εκκλησιαστική ιεραρχία που όχι μόνο δε συμμετέχει αλλά αντιπαλεύει αυτή την ίδια πορεία. Στη Νικαράγουα είναι πάρα πολλοί οι παπάδες που κρατούν κυβερνητικά πόστα.
Τα κόμματα που υπάρχουν στη Νικαράγουα, εκτός από το «Εθνικοαπελευθε- ρωτικό Μέτωπο των Σαντινίστας (FLMN), και το «Λαϊκό Σοσιαλχριστιανι- κό Κόμμα», το «Σοσιαλιστικό Κόμμα» και το «Ανεξάρτητο Φιλελεύθερο Κόμμα» που συμμετέχουν στην κυβέρνηση, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα πολιτικών δυνάμεων.
Στα δεξιά του κυβερνητικού συνασπισμού τοποθετείται η «Κοορνκιναντόρα Ντεμοκράτικα», στην οποία συμμετέχει η
—όχι ένοπλη και γι’ αυτό νόμιμη— αντιπολίτευση στο Σαντινισμό, αποτελούμενη από: το Σοσιαλχριστιανικό Κόμμα, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, το Συνταγματικό Φιλελεύθερο Κόμμα, μια διάσπαση του Δημοκρατικού Κόμματος των Συντηρητικών, το Κέντρο των Νικαρα- γουανών Εργαζομένων, το Συνδικαλιστικό Κέντρο και το Ανώτερο Συμβούλιο της Ιδιωτικής Επιχείρησης (Cosez). Αυτό το τελευταίο, μαζί μ’ ένα τμήμα των μεσαίων ιδιωτικών επιχειρήσεων, απαιτούν το σταμάτημα των ποινικών δικών ενάντια σε δυο γνωστούς εκπροσώπους των ένοπλων αντεπαναστατών, του Γκαλ- λέρο Πορτοκαρρέρο, πρώην διευθυντή της Κόκα Κόλα στη Νικαράγουα του Σομόζα, και του Αλφόνσο Ρομπέλο, που αποχώρησε από την κυβέρνηση το 1980.
Η «K oopvnvuvT opu Ν τεμοκράτικα» τελικά δε συμμετέχει στις εκλογές αφού δεν έγιναν δεκτοί οι όροι της. Οι όροι αυτοί ήταν: η έναρξη διαλόγου με τους αντάρτες και αμνηστία για όλους τους κρατούμενους, τους παλαιούς σομοζικούς και τους καινούριους «κόντρας», η μετατροπή των εκλογών μόνο για την Εθνοσυνέλευση και όχι και για πρόεδρο της δημοκρατίας, η δήλωση ότι το καθεστώς των Σαντινίστας θα κρατούσε αποστάσεις και από την Κούβα και από τη Σοβιετική Ένωση. Οι όροι αυτοί απορρίφθηκαν όλοι απ’ την ηγεσία των Σαντινίστας.
Προς τ’ αριστερά του κυβερνητικού συνασπισμού είναι το «Κίνημα Λαϊκής Δράσης - Μαρξιστικό - Λενιστικό», που έχει τη συνδικαλιστική έκφρασή του στο «Εργατικό Μέτωπο», και το Κομμουνιστικό Κόμμα. Και τα δυο αυτά κόμματα δε συμφωνούν με τον οικονομικό και πολιτικό πλουραλισμό των Σαντινίστας. Σύμφωνα με το Κ.Κ., ακόμα και η αγροτική μεταρρύθμιση, που βρίσκεται σε εξέλιξη στη χώρα, δεν ωφέλησε παρά τους πιο προνομιούχους απ’ τους αγρότες, αφή
νοντας κατά μέρος περιοχές και κοινωνικά στρώματα πιο χαμηλά. Επίσης η κριτική που ασκούν τα δυο αυτά κόμματα επε- κτείνεται και στις σχέσεις του Μετώπου με τη Σοσιαλιστική Διεθνή.
Η μη συμμετοχή της δεξιάς αντιπολίτευσης στις εκλογές αυτές έχει ένα ρίσκο πολύ σοβαρό, αφού βασίζεται στο απίθανο ενδεχόμενο μιας μαζικής αποχής του λαού από τις εκλογές. Αυτή η επιλογή μπορεί τελικά να σημαίνει την οριστική παραίτηση της δεξιάς από μια μελλοντική πολιτική παρουσία στο εσωτερικό μιας επαναστατικής πορείας που αποδείχτηκε τόσο θαρραλέα αλλά και τόσο αποτελεσματική.
Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι καινούριο για τη Νικαραγουανή μπουρζουαζία. Πάνε πια πέντε χρόνια που το Μέτωπο των Σαντινίστας απέδειξε ότι η μπουρζουαζία μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει σαν τάξη, τόσο για την αναγκαιότητα της οικονομικής ανάπτυξης, όσο και για να διατηρηθεί αυτή η εθνική ενότητα που χρησίμευσε στο να τσακιστεί ο Σομοζισμός. Το πρόβλημα ήταν πάνω σε τι θα πόνταρε για να εξασφαλίσει αυτή την επιβίωσή της. Αν πόνταρε πάνω στους Σαντινίστας, τότε η συμμετοχή στις εκλογές θα ήταν απαραίτητη. Αποδοχή της πρότασης των Σαντινίστας σήμαινε ένταξή της στο επαναστατικό προτσές σαν μειοψηφίας νομιμοποιημένης. Όμως διάλεξε να στηριχτεί πάνω σ’ αυτούς που χτυπούν τους Σαντινίστας απέξω, πάνω στους διάφορους Παστόρα, Ρομπέλο, Καμόρο, πάνω στις πρώην συμμορίες του Σομόζα που υποστηρίζονται και χρηματοδοτούνται απ’ τα υπερατλαντικά αφεντικά.
Και αυτό ίσως αποδειχτεί γεγονός μεγάλης σημασίας για τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στη Νικαράγουα.
Ο λαός πάντως δεν πολυενδιαφέρεται για τις επιλογές της δεξιάς αντιπολίτευσης. Προχωράει για τις εκλογές μ’ ένα τόσο μεγάλο επαναστατικό πάθος που προξενεί κατάπληξη στους αμύητους για το τι σημαίνει επανάσταση στη Νικαράγουα.
Καθημερινά ο εκλογικός πυρετός ανεβαίνει ολοένα και περισσότερο, ενώ τα βράδια μετά τις προεκλογικές συγκεντρώσεις δεκάδες χιλιάδες λαού στη Μανάγ- κουα και στις άλλες μεγάλες πόλεις ξεφαντώνουν με χορό και τραγούδι μέχρι τις πρωινές ώρες.
Θα τολμήσει άραγε ο Ρήγκαν και οι θερμοκέφαλοι υποστηρικτές του να απλώσουν το χέρι του πάνω απ’ αυτόν το λαό, απ' αυτή την επανάσταση;
Το άμεσο μέλλον θα δείξει.Πάντως ένα είναι βέβαιο, η οποιαδήπο-
τε στρατιωτική επέμβαση δε θα βρει εύκολο δρόμο να περάσει.
•Το άρθρο αυτό γράφτηκε πριν απ’ τις εκλογές στη Νικαράγουα.
57
ΣΑΛΒΑΔΟΡ
Ακόμα και νεκρός ο Kae ρίχνει τη σκιά του στις
Σαν γεγονός μεγάλης πολιτικής σημασίας, αν όχι το σημαντικότερο μετά από την ανατροπή της δικτατορίας του Σομόζα στη Νικαράγουα από τους Σαντινίστες τον Ιούλιο του 1979, προβλήθηκε απ’ το διεθνή Τύπο η έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών της κυβέρνησης του Χοσέ Ναπολεόν Ντουάρτε και των αριστερών ανταρτών του Σαλβαδόρ.
Η «ιστορική» αυτή συνάντηση έγινε ;τη Λα Πάλμα, στην επαρχία της Καλα- ενάνγκο που ελέγχεται από τους αντάρες, στις 15 του Οκτώβρη, «χωρίς όπλα ε την παρουσία του διεθνούς Τύπου και ης εκκλησίας», που αποτελούσαν και 3υς μόνους όρους απ’ την πλευρά του Ιτουάρτε για την πραγματοποίησή της.
Ο ΕΛΙΓΜΟΣ ΤΟΥ ΝΤΟΥΑΡΤΕ
Ο «διάλογος» με τους αντάρτες είχε ΐοτελέσει κεντρικό προεκλογικό σύνθη- χ του Ντουάρτε. Έπειτα απ’ τη νίκη του : βάρος του ηγέτη της εξτρεμιστικής ;ξιάς Ντ’ Αμπουισσόν τον περασμένο [άη, ο Ντουάρτε συνέχιζε να προβάλει I διάθεσή του να βρει μια πολιτική λύ- 1, αλλά βάζοντας σαν όρο τον προλη- ηκό αφοπλισμό των ανταρτών. Ο τουάρτε δήλωνε πως η προσπάθειά του ιοβλέπει στο να προφέρει στο αντάρτι- > «την εξασφάλιση και την εγγύηση μιας Λιτικής τακτοποίησης μέσα στα πλαί- α ενός συνταγματικού συστήματος, ιουραλιστικού και δημοκρατικού, που η ιβέρνησή μου θα υπερασπιστεί...»Η αλήθεια όμως είναι ότι η Χριστιανο- Ιμοκρατική κυβέρνησή του συνεχίζει ; βρόμικες συμφωνίες της με τους στρα- Βτικούς, ενώ δέχεται αδιαμαρτύρητα :ι τις πιέσεις από την εξτρεμιστική ξιά.Πρόσφατα, πριν λίγες μέρες, μια απ’ τις γαλύτερες συνδικαλιστικές ενώσεις του ιλβαδόρ, οι «Μυσιγκές», κατηγόρησαν ν κυβέρνηση και υψηλά στελέχη του ρατού με ανακοίνωσή τους, ότι στηρί- υν τις απειλές που δέχονται συνδικαλι- ές απ’ τις συμμορίες θανάτου, οι οποίες ινεχίζουν να εγκληματούν παρά τις οσχέσεις της κυβέρνησης ότι θα βάλει \.ος στις δραστηριότητες τους. Ό χι μό- ο Ντουάρτε απέτυχε —συνεχίζει η ανα-
ίνωση— σ’ αυτή την προσπάθεια,αλλά ινε συνεργός αυτών που δολοφονούν
το λαό!!Ο Ντουάρτε μαζί με την πρότασή του
για διάλογο υποσχέθηκε καινούριες εκλογές, ενώ ανάγγειλε πως θα προωθήσει στη Νομοθετική Επιτροπή νόμο για την αμνηστία των χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων και φυγοδίκων.
Την πρόταση για διάλογο οι αντάρτες τη δέχτηκαν με επιφύλαξη. Λίγο πριν τη συνάντηση, ο Σαλβαδόρ Σαμαγιόρ, μέλος της πολίτικο - διπλωματικής επιτροπής των ανταρτών, είχε δηλώσει πως «η πρωτοβουλία του Ντουάρτε είναι άμεσα συν- δεδεμένη με τη στρατηγική του βορειοα- μερικάνικου ιμπεριαλισμού στην Κεντρική Αμερική και στην προσπάθειά του να δημιουργήσει μια καλή εικόνα στη διεθνή κοινή γνώμη...»
Όπως έγινε γνωστό απ’ το σταθμό των ανταρτών «Βεντσερέμος», οι διεκδικήσεις των ανταρτών, που όμως δεν μπήκαν για συζήτηση στη συνάντηση της Λα Πάλμα. είναι: να ριχτεί φως στη δολοφονία του αρχιεπίσκοπου Ρομέρο και των 4 Αμερικανίδων καλογριών που δολοφονήθηκαν απ’ τις συμμορίες θανάτου του Ντ’
BC .
κατά 1WVκης βοη *ο·ςκών
Η "poo.*ru~ ■το καθεστώς του κάτι καινούριο εδώ και τρία χρόνια το πούντο Μαρτί ήταν ετ-ιι wo ζό το διάλογο. Το ζήτημα αοτό, warn διέξοδος δηλαδή θα ’πρεπε να επιλεγεί για έναν εμφύλιο πόλεμο που κρατάει πέντε χρόνια τώρα μ’ ένα πολυαίμακτο τίμημα (50.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους), είναι κάτι που βασανίζει το αντάρτικο στο Σαλβαδόρ. Μ’ αυτό ακριβώς το ζήτημα σχετίζονται και οι εξελίξεις στο εσωτερικό του Μετώπου τα δυο τελευταία χρόνια.
ΣΟΒΑΡΕΣ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ
Το ερώτημα, «προφανής πολιτικός συμβιβασμός με το καθεστώς ή αγώνβς μέχρις εσχάτων», ήταν αυτό t o o δίχασε το Μέτωπο καχ πυροδότησε σοβαρές πολιτικές αντιθέσεις στους κόλχοος τοο.
Οπωσδήποτε και ο» δυο χλεχ:>ρές εχχον πεχστικά επιχειρήματα.
Η συνέχιση της ενοζλης ιόλης. zoo ήδη τα τελευταία χρόνια auocvilf σαοή
Meet t -mm smmj 41Μ» m r i
St ; ¥&·
Hr* '«Sap»
Ψ " ■
. « p > ,w . ' ^■ ̂ . / . ■
1;Hi. _ ®i|. ̂ ' MΒ ρ/:· flfeT ' 1 Wm
*· . i t WrM
Σαλβατόρ Καετάνο Κάρπιο (Μάρτσιαλ) ηγέτης του FPL.
8
σημεία στατικότητας (οι απελευθερωμένες περιοχές που υπάρχουν στο Σαλβαδόρ δεν έχουν αυξηθεί από τα τέλη του 1982), με δεδομένες τις δυσκολίες των Σαντινίστας (οι κυριότεροι υποστηρικτές του αντάρτικου), πρόβαλε σαν μια πολύ ριψοκίνδυνη επιλογή.
Από την άλλη μεριά, η συνέχιση και η κλιμάκωση του αντάρτικου, σε μια συγκυρία που οι Η.Π.Α. είχαν να αντιμετωπίσουν ανοιχτά μέτωπα στην περιοχή, δεν ήταν κάτι που εύκολα θα μπορούσε κανείς να απορρίψει.
Έτσι, μέσα από μια διελκυστίνδα πιέσεων και αντιθέσεων, το Μέτωπο έφτασε στην απόφαση για έναρξη διαλόγου με τον Ντουάρτε, γεγονός που σηματοδότησε την ήττα της σκληρής γραμμής.
Οπωσδήποτε, τη σκιά του στις εξελίξεις αυτές συνεχίζει να ρίχνει ο νεκρός πια ηγέτης του Εθνικοαπελευθερωτικού Μετώπου Φαραμπούντο Μαρτί Σαλβατόρ Καετάνο Κάρπιο.
Ο θάνατος του Κ ά ρ π ιο το ν Α π ρ ίλ η του ’83 ήταν απ’ τα πιο δραματικά γεγονότα στην ιστορία του αριστερού κινήματος.
Ο Κάρπιο, ηγέτης της Οργάνωσης «Λαϊκές Απελευθερωτικές Δυνάμεις» της
κυριότερης απ’ τις πέντε οργανώσεις που αποτελούν το Μέτωπο, αντιπροσώπευε στο εσωτερικό της οργάνωσής του τη σκληρή γραμμή, δηλαδή μια αυστηρά κλασική αντίληψη αντάρτικου αγώνα που απέκλειε τον όποιο διάλογο με τον εχθρό. Τον Απρίλη του ’83 δολοφονείται στη Μανάγκουα το ηγετικό στέλεχος της οργάνωσης του Κάρπιο Αννα Μαρία. Σαν υπεύθυνος της δολοφονίας κατηγο- ρείται ο Κάρπιο. Τον κατηγορεί και η οργάνωσή του και το Μέτωπο, όπως επίσης και τα εκτελεστικά όργανα της δολοφονίας, μεταξύ των οποίων ο βαφτιστικός του Μαρτσέλλο που κρατείται σήμερα στη Μανάγκουα. Αθώος ή ένοχος ο Κάρ- πιο δεν αντέχει τη δοκιμασία και μετά
μερικές μέρες, όταν πηγαίνει στη Μανάγκουα για την κηδεία της Αννας Μαρίας, αυτοκτονεί.
Μερικούς μήνες αργότερα οι «Λαϊκές Απελευθερωτικές Δυνάμεις» δημοσιεύουν μια σκληρή ανακοίνωση, στην οποία επαναλαμβάνουν τις κατηγορίες για τον Κάρπιο, αφήνοντας μάλιστα σαφείς υπόνοιες ακόμη και για την ηθική υπόσταση του νεκρού ηγέτη.
Αύτή η ανακοίνωση στάθηκε και η αφορμή για να εκφραστεί ανοιχτά πλέον η εσωκομματική αντίθεση με τη μορφή σχίσματος και τη δημιουργία της οργάνωσης «Επαναστατικό Εργατικό Κίνημα Σαλβαδόρ, Καετάνο Κάρπιο».
Όμως η αντίθεση και η ρήξη προχωρεί και στις μαζικές οργανώσεις του Μετώπου.
Ο «Εθνικός Σύνδεσμος της Λαϊκής Εκκλησίας», ένωση που δημιουργήθηκε στο Σαλβαοόρ το '80 έπειτα απ’ τη δολοφονία του αρχιεπίσκοπου Ρομέρο και στην οποία ανήκουν κοινότητες, ομάδες, ιερωμένοι, θρησκευόμενοι κλπ. και που συνδέεται ιδεολογικά με το μέτωπο «Φαραμπούντο Μαρτί», διασπάστηκε σε Οργάνωση του Εσωτερικού και Εξωτερικού αντίστοιχα γιατί η δεύτερη τάχτηκε με το μέρος του «Επαναστατικού Εργατικού Κινήματος Σαλβαδόρ. Καετάνο Κάρ- πιο» και η πρώτη την κατάγγειλε ανοιχτά στο τελευταίο συνέδριο.
Το σημαντικό στην περίπτωση αυτή είναι ότι η οργάνωση του «Εξωτερικού» ελέγχει ολόκληρο το δίκτυο εξωτερικής βοήθειας στο αντάρτικο του Σαλβαδόρ.
Μ’ αυτά τα δεδομένα είναι φανερό ότι ο διάλογος του Μετώπου με τον Ντουάρτε πολύ λίγα περιθώρια επιτυχίας έχει.
Βαθιά διχασμένο το «Φαραμπούντο Μαρτί», είναι φυσικό να μην μπορεί να κάνει εκείνους τους απαραίτητους πολιτικο-στρατιωτικούς ελιγμούς που χρειάζεται μια τόσο λεπτή και συνάμα σοβαρή ιστορία διαπραγματεύσεων και μάλιστα με έναν αντίπαλο που γνωρίζει καλά να χειρίζεται την τέχνη της διπλωματίας και που, σε τελευταία ανάλυση, δεν πιέζεται χρονικά.
Πολλοί σπεύδουν ήδη να προδικάσουν το αποτέλεσμα και να κριτικάρουν τη συμβιβαστική πολιτική του Μετώπου.
Κάποιοι στη χώρα μας, ήδη μιλούν έμμεσα για μια «νέα Βάρκιζα» σ’ αυτή την πολύπαθη χώρα της Κεντρικής Αμερικής.
Εμείς θα διατηρήσουμε κάποιες επιφυλάξεις για την πορεία των εξελίξεων στο Σαλβαδόρ, όχι μόνο γιατί δε γνωρίζουμε τους ακριβείς συσχετισμούς των δυνάμεων και το πραγματικό περιεχόμενο της πάλης των γραμμών στους κόλπους του Μετώπου, αλλά κυρίως γιατί δεν επιθυμούμε να γίνουμε Κασσάνδρες για ένα τόσο ηρωικό και μακρόχρονο ένοπλο επαναστατικό κίνημα!!
59
ΚΟΛΟΜΒΙΑ
Αρκεί ένας παράδοξος πρόεδρος
για να σωθεί μια παράδοξη χώρα;
Ανακωχή πέτυχε το καθεστώς της Κολομβίας με τις περισσότερες απ’ τις αντάρτικες οργανώσεις, που δρούσαν εδώ κι αρκετά χρόνια εναντίον του.
ΟΙ ΑΝΤΑΡΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
Η συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός που θεωρείται προσωπική επιτυχία του Προέδρου της χώρας Μπελισάριο Μπετανκούρ και που για να ολοκληρωθεί χρειάστηκαν επίμονες διαδικασίες αρκετών μηνών, εγκαινιάστηκε τον περασμένο Απρίλη με την υπογραφή μιας απ’ τις κυριότερες ανταρτικές οργανώσεις, της κομμουνιστικής «ΦΑΡΚ» —Ένοπλες Επαναστατικές Δυνάμεις της Κολομβ ίας- που καθοδηγείται απ’ το θρυλικό Μάριο Μαρουλάντα. ή όπως τον ξέρει ο λαός «Τιροφίχιο το Χωριάτη».
Λίγο αργότερα στη συμοωνία προσχώρησαν και οι ορνανώσεις: «Εθνικοαπε λευθερωτικός Στρατός· tELNV. η οργάνωση που δημιουργήβηκε αζ' τον Καμίλ- λο Τόρες και θεωρείται τάσης καστρικής. η μαοϊκών τάσεων Ορ>άνοση «Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός», ίο «Κίνφα για την Εργατική Αυτοδιαχείριση» ~γ·
Μπελισάριο Μπετανκούρ
δρούσεστην Μπογκοτά. Ιελυς πρόσφατα η συμφωνία αυτή υπογράφτηκε από το «Κίνημα της 19 Απρίλη» (Μ-19), την πιο γνωστή και μεγάλη αντάρτικη οργάνωση της Κολομβίας.
Το «Κίνημα της 19 Απρίλη», που εμφανίστηκε στην Κολομβία στις 19 του Απρίλη του 1973 με μια Θεαματική ενέργεια (είχε κλέψει το σπαθί του «ελευθερωτή» Σιμόν Μπολιβάρ), είχε γίνει παγκόσμια γνωστό το Φλεβάρη του ’80 με την έβοόο στην πρεσβεία του Άγιου Δομίνικου στην Μπογκοτά, όχου κρατήθηκαν αιχαάλωτοι δεκάδες διπλωματικοί υπάλληλοι τω πολλές μέρες.
Y xoiovijE re T**C St r C5Dli<WITB
Hi-L ■' ]
τε/χίμή γΓ ct t h ρικής. στο itahm τ mBMfjp. ,pC—r ·πολιτικός gmeec mm mssp « Wυπήρχε.
Βέβαια moa/m m m m im mmmc. -m
αποτελεί T ix i t w Οπωσδήποτϊ -τέτοιες πο·. : - mm mmπολιτική πραγματβΒβτη».
Ήδη η οργάνοτ— «Έ»·Β«Λς immm- στατικές Δυνάμεις της Κ δήλωσε ο Τζιάκομπο Apr— » a > i t m- ρος ιδεολογικός εκο:· :—“ - - χρονου αγροτικού π ή ρ α · · , «βκ μετασχηματιστεί σ’ ένα και θα βγει στο φως του τραβήξει τις μάζες που μέχρι ταρα wee- στήριζαν το φιλελεύθερο και το συντηρητικό κόμμα, τους δύο παραδοσιαχούς σχηματισμούς της πολιτικής σκηνής της Κολομβίας».
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΕΥΣΗΣ
Η Κολομβία είναι μια χώρα πραγματικά μυστηριώδης, γνωστή στον κόσμο μόκο σαν πατρίδα τοο Γκαρσία Μάρκες m am· x*icc της κόκας. B u n ένβς τόπος ζ ίο ία Β ς σε αντ:π€τ&ς κ κ —Μετοςι; <χχηάη am* βγ' ejeiv- 1 ~ j o Xicp « Ό έζΕ <c το ~rm?w3c όη ε*οςσονττρητικός ΠρόΕίοος. ο Mtz-oocjio Μπετανκοόρ. τοο ανέλαβε το 19® 1 μετά από μια σειρά «ιλελεόθερον αλλά καταστροφικών συναδέλφων του. έκανε την υπόθεση της ειρήνης με τις αντάρτικες οργανώσεις κεντρικό στόχο του.
Όταν ανέλαβε τα καθήκοντα του ο Μπετανκούρ, στον πρώτο κιόλας λόγο που έβγαλε στην πλατεία Μπολιβάρ της Μπογκοτά, με τη δημαγωγία και ρητορεία του εντυπώσιασε τα πλήθη:
«Σηκώνω τη λευκή σημαία της ειρήνης τόσο στους καταπιεστές όσο και σ' εκείνους που πήραν τα όπλα. Γιατί δε θέλω να χυθεί ούτε μια σταγόνα κολομβιανό αίμα...» είχε πει τότε. Ο Μπετανκούρ
60
όμως, εκτός απ’ τη δική του σημαία, σήκωσε κι εκείνη των χωρών της Κονταδό-^ ρα.
Η ομάδα των χωρών της Κονταδόρα, όπου εκτός απ’ την Κολομβία συμμετέχουν η Βενεζουέλα, το Μεξικό και ο Παναμάς, έχει πάρει, όπως είναι γνωστό, απόφαση για την προώθηση ενός ειρηνευτικού σχεδίου στην περιοχή της Κεντρικής Αμερικής. Το σχέδιο αυτό υποστηρίζεται και από τις γειτονικές Νικαράγουα, Σαλβαδόρ αλλά και από την Κούβα. Ανάμεσα στ’ άλλα που προβλέπει η απόφαση της Κονταδόρα, είναι και η τελειοποίηση δημοκρατικών αντιπροσωπευτικών και πλουραλιστικών συστημάτων στις επιμέ- ρους χώρες.
Έτσι λοιπόν, μέσα στα πλαίσια της απόφασης αυτής και κάτω απ’ την πίεση της οικτρής πραγματικά κατάστασης αυτής της χώρας, τόσο από οικονομική όσο και από πολιτική άποψη, που η ένοπλη δράση των διάφορων αντάρτικων οργανώσεων όξυνε ακόμα πιο πολύ, ο Μπετανκούρ ανέλαβε την πρωτοβουλία να εξειδικεύσει την παραπάνω απόφαση στην Κολομβία και να βρει λύση για το πιο επιτακτικό απ’ όλα τα προβλήματα: την ένοπλη αντίσταση.
ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ
Το Νοέμβρη του 1981 ο Μπετανκούρ συγκρότησε μια εθνική επιτροπή ειρήνης και ανάγγειλε μια πρώτη αμνηστία. Όμως δεν πέτυχε πολλά πράγματα. Κι αυτό όχι τυχαία. Όπως λέγεται, ο Μπετανκούρ δεν ξέχασε ποτέ την ταπεινή καταγωγή του και είχε αρκετές έξυπνες αντιδράσεις.
Πρώτ’ απ’ όλα, στην Κολομβία το φαινόμενο του αντάρτικου δεν είναι και δεν ήταν ποτέ ένα προϊόν εισαγωγής, αλλά περισσότερο η έκφραση —για πολλούς λόγους η μοναδική— διαμαρτυρίας ενάντια στην εξαθλίωση και τη φοβερή κοινωνική ανισότητα, τη φτώχεια και την αδικία, ενάντια σ’ ένα καταπιεστικό σύστημα που έχει φορέσει τη μάσκα της δημοκρατίας.
Ο Μπετανκούρ κατάλαβε ότι για να προσεγγίσει ένα πολιτικό πρόβλημα χρειάζεται πολιτικές προτάσεις και όχι διαταγές και καταστολή. Και το έκανε με μεγάλη επιμονή. Έχει μείνει ονομαστή η «φυγή» του στη Μαδρίτη, με την ευκαιρία κάποιας επίσημης επίσκεψης τον Οκτώβρη του περσινού χρόνου, για να συναντήσει τους Όσπινα και Φαγιάντ,τα κορυφαία ηγετικά στελέχη του Μ - 19, προκει- μένου να συζητήσει μαζί τους και να τους πείσει να δεχτούν τις προτάσεις του.
Βεβαίως αυτή η ειρηνευτική προσπάθεια του Προέδρου δεν ήταν καθόλου εύ- κολτ}. Οι αντιδράσεις απ’ το στρατιωτικό κατεστημένο της Κολομβίας για τις πρω
τοβουλίες του Μπετανκούρ ήταν ισχυρές και ύπουλες. Τον περασμένο Γενάρη, ο τότε υπουργός Αμυνας στρατηγός Φερ- νάντο Λανταχαμπάλ κριτίκαρε ανοιχτά τις ενέργειες του Προέδρου, με αποτέλεσμα να εκδιωχθεί αμέσως και ν’ αντικατα- σταθεί με έναν άλλο γνωστό αντιδραστικό στρατηγό, τον Ματαμόρος. Μόλις τις τελευταίες ημέρες οι επιλογές και τα επιτεύγματα της πολιτικής εξουσίας επικυρώθηκαν τελικά και αναγνωρίστηκαν δημόσια από εκπροσώπους των στρατιωτικών. Και σ’ αυτό αναμφίβολα μεγάλο ρόλο, εκτός από την ευελιξία του Μπετανκούρ, έπαιξε και η «διεθνοποίηση» του ζητήματος και η ευμενής ουδετερότητα τουλάχιστον των Η.Π.Α. στις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες της Κολομβιανής κυβέρνησης.
Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνιέται ότι ο Μπελισάριο Μπετανκούρ, ο «Β-Β» όπως τον αποκαλούν, πέρα από τις αναμφισβήτητες αρετές του και το χάρισμά του να γοητεύει τους χωρικούς της Κολομβίας, δεν παύει να είναι ο πλέον αυθεντικός εκπρόσωπος του χρηματιστικού κεφά- λαιου.
Ωστόσο τα πετυχημένα έργα και οι ημέρες του Προέδρου της Κολομβίας δε σταματούν εδώ. Αν ο Μπετανκιούρ έγινε γνωστός από τις συμφιλιωτικές του χή ρο νομίες προς τους πιο ορκισμένους εχθρούς του καθεστώτος, έγινε το ίδιο γνωστός και από τον αμείλικτο τρόπο με τον οποίο έλυσε το «γόρδιο δεσμό» των ναρκωτικών.
Στην Κολομβία συνηθίζουν να λένε ότι, «ούτε φύλλο δεν μπορεί να κινηθεί χωρίς να ρωτηθούν οι τρεις βασικοί παράγοντες: η οικονομική ολιγαρχία, ο στρατός και οι έμποροι ναρκωτικών».
Κι αυτό δεν είναι καθόλου υπερβολή, αν σκεφτεί κανείς ότι το εμπόριο της κοκαΐνης αποφέρει εισόδημα στην Κολομβία 1 δισ. δολάρια το χρόνο και ότι μερικοί από τους εμπόρους των ναρκωτικών συγκαταλέγονται ανάμεσα στους 3-4 πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου!!
Ο Μπετανκούρ, έχοντας εξασφαλίσει την άμεση υποστήριξη του μεγάλου κεφαλαίου, το οποίο, για λόγους που έχουν να κάνουν με τις μεγαλεπή βολές οικονομικές επιδιώξεις του, ενδιαφέρεται ζωτικά για την αποκατάσταση της τάξης και ομα- λότητας στη χώρα, προχώρησε αποφασιστικά στον πόλεμο με τους εμπόρους ναρκωτικών.
Μέσα σε διάστημα λίγων μηνών 400 δικαστές και 300 αστυνομικοί, που κατη- γορήθηκαν για διασύνδεση με το εμπόριο της κοκαΐνης, βρέθηκαν στις φυλακές. Εκατοντάδες εργαστήρια επεξεργασίας κόκας καταστράφηκαν. Φυτείες ολόκληρες ξεριζώθηκαν ή κάηκαν. Τέλος και το κυριότερο απ’ όλα, η κυβέρνηση για πρώτη φορά στην ιστορία της Κολομβίας
υπέγραψε συμφωνία με τη Δ.Ε.Α. (διεθνής οργάνωση ελέγχου ναρκωτικών) για την παράδοση φυγόδικων Κολομβια- νών εμπόρων ναρκωτικών. Η αντίδραση της Μαφίας δεν άργησε να εκδηλωθεί. Στις 30 του Απρίλη 1983 δολοφονήθηκε στήν Μπογκοτά ο νεαρός υπουργός Δικαιοσύνης Ροντρίγκο Λάρα Μποτίλλα από δυο επαγγελματίες εκτελεστές της «Μαφίας του Μεντελλίνι» (ένας από τους μεγαλύτερους εμπόρους ναρκωτικών).
Οι επιτυχίες του «Β-Β» ενάντια στη Μαφία, ο έλεγχος του στρατού και τέλος η ανακωχή με τις αντάρτικες οργανώσεις, έφεραν γρήγορα αποτελέσματα και αύξησαν τη δημοτικότητα του Προέδρου.
Ο συντηρητικός πρόεδρος φαίνεται να πετυχαίνει το ακατόρθωτο, φαίνεται να φέρνει στο λογαριασμό μια χώρα με εκρηκτικές αντιθέσεις και πολύπλευρα παράδοξα.
Το περίεργο αυτό φαινόμενο, που κάποιος Κολομβιανός αναλυτής χαραχτήρι- σε σαν «Μπελισαροποίηση των ψυχών», δίνει τον τόνο στις σημερινές πολιτικές εξελίξεις της Κολομβίας, όπου πλέον κανείς δεν εκπλήσσεται με δηλώσεις του τύπου: «η κυβέρνηση Μπετανκούρ είναι η μόνη που στάθηκε να μας ακούσει», ακόμη και αν προέρχονται από σκληροτράχηλους αντάρτες σαν τον Τζάκομο Αρένας, ηγέτη των «Ένοπλων Επαναστατικών Δυνάμεων Κολομβίας».
Φυσικά τα πράγματα δε θα είναι τόσο εύκολα και απλά στο μέλλον για την οικονομική ολιγαρχία της Κολομβίας. Οι δυσκολίες για το πείραμα του Μπετανκούρ είναι μπροστά. Μπορεί οι 26.000 αντάρτες να κατάθεσαν τα όπλα και οι έμποροι ναρκωτικών να χτυπήθηκαν καίρια, μπορεί ο στρατός να κρατιέται στους στρατώνες και οι λαϊκές μάζες να γοητεύονται από τον «Β-Β», όμως οι μέρες της οργής και της εξέγερσης δεν πρόκειται να αργήσουν πολύ.
Η οικονομική ανόρθωση της χώρας, η νέα εποχή που οραματίζεται η οικονομική ολιγαρχία, προϋποθέτει μια σκληρή μακρόχρονη πολιτική λιτότητας για τους εργαζόμενους και ανεξέλεγκτες αυξήσεις των τιμών των αγαθών, ιδιαίτερα αυτών που προορίζονται για εξαγωγές. Τι επιπτώσεις θα έχει αυτή η εξέλιξη πάνω στο βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων, πάνω στην κοινωνική και οικονομική θέση των φτωχών στρωμάτων της υπαίθρου, δεν είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς, όπως δεν είναι επίσης δύσκολο να προβλέψει τις αντιδράσεις που θα πυροδοτήσουν.
Σε μια χώρα που συμβαίνουν τόσα παράδοξα, θα ήταν πράγματι παράδοξο να πιστέψει κανείς ότι ένας «παράδοξος» Πρόεδρος αρκεί για να βγάλει τη χώρα από την κρίση.
61
ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ - 12 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΤΑΠΙΕΣΗ
Μια «φιλελεύθεροποίηση» που δεν πείθει κανένα
Πριν από λίγο καιρό στις εφημερίδες της Ουρουγουάης αλλά και του ξένου Τύπου δημοσιεύτηκε η είδηση, ότι ο Ραούλ Σέντικ, ηγέτης του αντάρτικου κινήματος της Ουρουγουάης και ιδρυτής των Τουπαμάρος —μετά από 12 χρόνια απομόνωσης στις φυλακές της χούντας— καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλακή και 15 χρόνια κατ’ οίκον περιορισμό!! Η είδηση αυτή, που δόθηκε στη δημοσιότητα από τον αδερφό του Ραούλ Σέντικ και συνοδεύτηκε από κάποιες πολύ χαρακτηριστικές λεπτομέρειες (η απόφαση του στρατοδικείου είναι αμετάκλητη, στη διάρκεια της δίκης δεν τηρήθη- καν καν οι στοιχειώδεις διατάξεις της δικονομίας, η απόφαση αναγγέλθηκε χωρίς την παρουσία του κατηγορούμενου και του συνηγόρου του!!), ήρθε σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή για την πορεία των εξελίξεων σ’ αυτή τη μικρή χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Η χούντα του στρατηγού Αλβαρέζ, που προσπαθεί με κάθε τρόπο εδώ και 12 χρόνια να κρατηθεί στην εξουσία, έχει υποσχεθεί εκλογές για τον Νοέμβρη, στα πλαίσια μιας συμφωνίας που κατάφερε να κάνει με τα αστικά πολιτικά κόμματα. Η συμφωνία αυτή είναι η επίσημη κατάληξη ενός διαλόγου που είχε ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 1983 με πρωτοβουλία της πτέρυγας των στρατιωτικών «υπέρ του ανοίγματος» και με στόχο την ομαλοποίηση της στρατιωτικής δικτατορίας.
Η καταδίκη του Ραούλ Σέντικ, που
συνεχίζει να είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς ηγέτες της Ουρουγουάης, σε μια τέτοια εύθραυστη συγκυρία, όπως ήταν επόμενο δημιούργησε μεγάλο θόρυβο και έβαλε σε δοκιμασία την επιχείρηση εκδημοκρατισμού της δικτατορίας.
Πολλοί στην Ουρουγουάη μιλούν για προβοκάτσια της σκληρής μερίδας των στρατιωτικών, άλλοι για άστοχη κίνηση της χούντας, ενώ οι «γεφυροποιοί» της αστικής αντιπολίτευσης νιώθουν πολιτικά ακάλυπτοι στο βαθμό που η πολυδιαφημισμένη συμφωνία με τους στρατιωτικούς αποδεικνύεται από τα πράγματα αμφιλε
γόμενης σημασίας.Εξάλλου η περίπτωση Σέντικ δεν είναι
η μοναδική παρασπονδία των στρατιωτικών ώστε να μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Ήδη τους προηγούμενους μήνες επανειλημμένα οι δικτάτορες είχαν φροντίσει να κάνουν αισθητή την ηγεμονία τους κουτσουρεύοντας και αυτές ακόμα τις πολύ διατακτικές αλλαγές που είχαν υποσχεθεί στα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
ΜΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ «ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ»
Η συμφωνία των μεγάλων αστικών κομμάτων με τη χούντα, που πραγματο- ποιήθηκε τον περασμένο Αύγουστο, προβλέπει την προσωρινή μεταρρύθμιση του «συντάγματος» της δικτατορίας και εκλογές για Συντακτική Εθνοσυνέλευση στα τέλη του 1985.
Επίσης καθόριζα μια μακριά περίοδο περάσματος στη δημοκρατία στη διάρκεια της οποίας θα παραμείνουν σε ισχύ οι μεταβατικές ρυθμίσεις που συμφωνήθη- καν.
Η κυριότερη απ’ αυτές είναι η δημιουργία ενός «Εθνικού Συμβουλίου Ασφα- λείας» που θα πλαισιώνει τον πρόεδρο της δημοκρατίας που θα εκλεγεί, αποτελούμε- νο από 9 μέλη ανάμεσα στα οποία τρεις στρατιωτικοί. Έτσι για μια απροσδιόριστης διάρκειας περίοδο η δικτατορία θα νομιμοποιεί την παρουσία της στην πολιτική σκηνή, επιβλέποντας από πολύ κον-
τά την πορεία της νεαρής δημοκρατίας.Τη συμφωνία υπέγραψαν το κόμμα
«Κολοράδο» (φιλελεύθεροι), το «Πλατύ Μέτωπο» (συνασπισμός σοσιαλιστών, κομμουνιστών και χριστιανοδημοκρατών) και το μικρό κόμμα «Αστική Ένωση» (δεξιοί χριστιανοδημοκράτες). Δεν πήρε μέρος στις διαπραγματεύσεις με τους στρατιωτικούς το κόμμα «Μπιάνκο» (πρόκειται για το μεγαλύτερο αστικό κόμμα της Ουρουγουάης που μαζί με το «Κολοράδο» στις τελευταίες πριν από τη δικτατορία εκλογές είχαν συγκεντρώσει το 80% των ψήφων), σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη σύλληψη και φυλάκιση του προέδρου του Ουίλσον Φερρέιρα Αλντουνάτε.
Αυτή η σύλληψη ήταν η πρώτη ανοιχτή επίδειξη δύναμης της χούντας η οποία, στη διάρκεια των συνομιλιών με τους αστούς πολιτικούς αλλά και στη συνέχεια, φρόντισε να κάνει ορατή και την ισχύ της αλλά και τα περιορισμένα όρια της επιχειρούμενης «φιλελευθεροποίησης», σε μια προφανή προσπάθεια να συνενώσει τις διάφορες αντιτιθέμενες τάσεις στους κόλπους του στρατού.
(Ο Αλντουνάτε πιάστηκε στις 16 Ιουνίου στο φερι-μπότ που τον μετέφερε από το Μπουένος 'Αύρες στο Μοντεβιδέο, ύστερα από έντεκα χρόνια εξορίας και ενώ περισσότερα από 100.000 άτομα βρίσκονταν στους δρόμους περιμένοντας να τον υποδεχτούν).
Είχε προηγηθεί την άνοιξη του 1984 η αμνηστία 1000 περίπου πολιτών κρατουμένων καταδικασμένων για «αντίσταση κατά του καθεστώτος» και η παραγραφή τον Ιούλιο των «εγκλημάτων» 7000 περίπου εξόριστων. Με την αμνηστία αυτή το περασμένο καλοκαίρι επέστρεψαν στην Ουρουγουάη πολυάριθμοι στρατιωτικοί και πολιτικοί ηγέτες, κομμουνιστές και Τουπαμάρος, ενώ αποφυλακίστηκαν μερικές πολύ γνωστές προσωπικότητες, όπως ο ιστορικός ηγέτης του Κ.Κ. Ουρουγουάης Λουίς Μασσέρα και ο πρώην στρατηγός Λίμπςρ Σερέκ, υποψήφιος της «Ενωμένης Αριστεράς» στις τελευταίες ελεύθερες προεδρικές εκλογές (ο συνασπισμός των αριστερών κομμάτων είχε συγκεντρώσει τότε το 10% των ψήφων). Από την αμνηστία αυτή όμως εξαιρέθηκαν, όπως φάνηκε εκ των υστέρων, και ο Ραούλ Σέντικ αλλά και ο Αλντουνάτε, ο οποίος κατηγορείται για «απόπειρα υπονόμευσης του ηθικού των Ενόπλων Δυνάμεων και κατάργησης του Συντάγματος».
Μια άλλη εξίσου σημαντική παρασπονδία των στρατιωτικών ήταν η «διακριτική μεταχείριση» του καθεστώτος σε βάρος του Λίμπερ Σερένι, που ναι μεν αποφυλακίστηκε όμως δεν έχει το δικαίωμα να εκθέσει υποψηφιότητα στις επόμενες εκλογές, αφού η χούντα έθεσε σαν
Άρθρο του Γεν. Γραμματέα του «Plenavio Intersinticale»
Ντανιέλ Μαρτίνεζ
Τα συνδικάτα απ’ τις στάχτες
Η Ουρουγουάη, χώρα με μια μεγάλη δημοκρατική ιστορία, γνώρισε εποχές ευημερίας.
Στις αρχές του αιώνα με την ανάληψη της εξουσίας απ’ τον Χοσέ Μπά- τλεϋ Ορντόνεζ προωθήθηκε μια λαϊκή πολιτική, συμβιβαστική για τις κοινωνικές τάξεις, που ανάμεσα στ’ άλλα χαρακτηρίστηκε από μια μεγάλη ανάπτυξη του κρατικού μηχανισμού.
Έτσι δίπλα στον παραδοσιακό κρατικό μηχανισμό: υπουργείο υγείας, παιδείας κλπ., εμφανίστηκαν επιχειρήσεις στρατηγικής αξίας, που το μεγαλύτερο μέρος τους αναδείχτηκε σε μονοπώλιο του κράτους. Αναπτύχτηκε έτσι ένας γιγάντιος κρατικός μηχανισμός που κατέλαβε το 40% της χειρωνακτικής δραστηριότητας της χώρας.
Αυτός ο μηχανισμός, με το μεγάλο αριθμό των θέσεων εργασίας στη διάθεσή του, χρησιμοποιήθηκε συστηματικά απ ’ τα δύο παραδοσιακά αστικά κόμματα «Μπιάνκο» και «Κολοράδο» για τη δημιουργία μιας δικής τους εκλογικής πελατείας,καταστρέφοντας κάθε πολιτική δραστηριότητα σε αντάλλαγμα μιας θέσης δουλειάς.
Οι διάφορες κυβερνήσεις στη συνέχεια, για να κερδίζουν τη συναίνεση, δημιουργούσαν βιομηχανικές επιχειρήσεις μεγάλης σημασίας κάτω από τον έλεγχο του κράτους, αυξάνοντας τον αριθμό των απασχολουμένων στις επιχειρήσεις αυτές.
Αυτή η κατάσταση προσδιόρισε τη γέννηση μεγάλων εργατικών συσπειρώσεων, οργανωμένων σ ’ ένα κίνημα κλασικό και ορθόδοξο που επεκτάθη- κε έπειτα σε άλλους κρατικούς τομείς.
Έτσι οι εργαζόμενοι στο κράτος, μέχρι το πρώτο μισό αυτού του αιώνα, ανέπτυξαν ιστορικούς αγώνες, μέσα απ’ τους οποίους προώθησαν σημαντικές διεκδικήσεις και ως προς το επίπεδο των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων.
Πολλά συμβούλια κρατικών επιχειρήσεων αποτέλεσαν, μεταξύ άλλων, τους ιδρυτές της «Εθνικής Συμφωνίας
ξαναγεννιούνται της δικτατορίας!!
των Εργαζομένων» το 1965.Οι εργαζόμενοι στο κράτος έπειτα
απ’ το 1973 —χρονιά του πραξικοπήματος— δέχτηκαν σκληρή καταστολή. Χιλιάδες φυλακίστηκαν, άλλοι απολύθηκαν και πολλοί ζήτησαν άσυλο στο εξωτερικό. Ακόμα πολλοί είναι εκείνοι που περιλαμβάνονται στους καταλόγους των νεκρών και εξαφανισμένων.
Η χώρα και η εργατική τάξη έχασε τα καλύτερα στοιχεία της.
Επίσης οι εργαζόμενοι των κρατικών επιχεψήσεων καταδιώχτηκαν όχι μόνο με φυλακίσεις αλλά και με το άρθρο 7 συντακτικής πράξης, που χώρισε τους κατοίκους σε τρεις κατηγορίες: α, β, γ, σύμφωνα με το πολιτικό και συνδικαλιστικό παρελθόν τους.
Οι εργαζόμενοι στις κρατικές επιχειρήσεις συμπλήρωναν οι ίδιοι την αίτηση που επέβαλε το παραπάνω άρθρο, με αποτέλεσμα να υπογράφουν την ίδια τους την καταδίκη αφού όλοι διώχτηκαν απ’ τις δουλειές τους. Μ ’ αυτό τον τρόπο απελευθερώθηκαν πολλές θέσεις δουλειάς που στη συνέχεια τις κατέλαβαν άνθρωποι —φίλοι και συγγενείς— των στρατιωτικών.
Παρά τη στρατιωτικοποίηση και την καταστολή, οι εργαζόμενοι ξανάρχισαν σιγά σιγά να οργανώνονται.
Το 1981 δημοσιεύτηκε ο νόμος15.137 που ρυθμίζει τη συνδικαλιστική δραστηριότητα. Η εργατική τάξη, παρ ’ όλο που τάχτηκε ενάντια στο νόμο, αποφάσισε να τον χρησιμοποιήσει προκειμένου να καταφέρει να ξαναορ- γανωθεί.
Ο νόμος αυτός αναγνωρίζει μόνο συνδικάτα κατά επιχείρηση και δεν αναγνωρίζει σωματεία κλαδικά ούτε ομοσπονδίες.
Επίσης, σύμφωνα με το νόμο, η συνδικαλιστική εκπροσώπηση των εργαζομένων βρίσκεται υπό την έγκρι- ση της χούντας.
Σε συνελεύσεις οι εργαζόμενοι έπρεπε να εκλέξουν μια προσωρινή επιτροπή που θα 'πρεπε στη συνέχεια να εγκριθεί από τον υπουργό εργασίας. Ο υπουργός είχε δικαίωμα ν’
συνδικαλιστικό xmpuJkmΑυτό το τελεντα» w p a m mm~>~
κάστηκε ra to καταριψβιι k s to ex την πίεση του σννόικίiXtenxm <am~ ματος και μετά τη μεγάλη im io ' u rr της φετινής Πρωτομαγιάς.
Όμως η διαδήλωση αυτή, η χροττη μετά από δώδεκα χρόνια δικτατορίας, είχε και μια άλλη ευτυχή κατάληξη, τη συγκρότηση του Υπερσυνδικαλκτα- κού Οργάνου των Ουρουγουανών Εργαζομένων (Pit). Τον πρώτο πυρήνα μέσα στο Pit αποτελούσαν όλες οι ενώσεις των εργαζομένων στο κράτος καθώς και οι αντίστοιχες των τραπεζών. Στη συνέχεια, οργανώθηκαν οι
Γχββεκ uar ταχυδρομικών, σιδηρο- Μ μπ-1'ji. τηλεφωνητών, λιμενεργα- rmm ι ε τολλές άλλες. To Pit βέβαια rxaen/m fattptzrm χαράτομο, όμως
και ναWft τψς εργατικής
χ ρ π α χ » τ η im ' ιι ιγγ a t Λ » 4 * -
γοοστο tm 1994.
αναδημοσίευση από το «11 Manifesto·
όρο της αποφυλάκισής τοο την οχοχη από κάθε πολιτική δραστηριότητα -ra δυο χρόνια, γεγονός ιδιαίτερα προκλητικό cv σκεφτεί κανείς ότι στους υπόλοιπους 552 ηγέτες του «Πλατιού Μετώπου» δόθηκαν πλήρη πολιτικά δικαιώματα!!
Ωστόσο αυτές οι στοχευμένες επιθέσεις της δικτατορίας δεν είναι οι μόνες που αποκαλύπτουν το είδος και την ποιότητα της επιχειρούμενης «φιλελευθεροποίησης» της χούντας.
Το Κ.Κ. Ουρουγουάης παραμένει στην παρανομία και οι ηγέτες του μόνο μέσα από τα πλαίσια του «Πλατιού Μετώπου» μπορούν να αναπτύξουν πολιτική δραστηριότητα!!!
Οι λίστες των υποψηφίων των κομμάτων στις επόμενες εκλογές πρέπει να έχουν την «τυπική» έγκριση της χούντας!!
Ενώ τέλος ακόμη και η χρήση της λέξης «Τουπαμάρος» συνεχίζει να αποτελεί έγκλημα!!!
ΑΞΕΠΕΡΑΣΤΕΣ ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΥΝΤΑ
Μ’ αυτές λοιπόν τις προϋποθέσεις και τους όρους που προωθείται η «δημοκρατική μετάβαση», δεν έχουν άδικο όσοι ισχυρίζονται στην Ουρουγουάη ότι στην πραγματικότητα η όλη ιστορία δεν αποτελεί παρά μια ακόμη προσπάθεια της δικτατορίας να μεταμφιεστεί και να γίνει περισσότερο λειτουργική.
Εξάλλου το σύνδρομο της «συνταγμα- τοποίησης» δεν είναι κάτι καινούριο στην ιστορία της Ουρουγάης. Αν υπάρχει κάτι νέο είναι τα ανυπέρβλητα οικονομικά και κοινωνικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν τον τελευταίο καιρό οι στρατιωτικοί.
Από τις πρώτες κιόλας μέρες της ωμής στρατιωτικής επέμβασης στην πολιτική ζωή του τόπου, οι στρατιωτικοί προσπάθησαν να «συνταγματοποιήσουν· την εξουσία τους, γΓ αυτόν ακριβώς το λόγο τα πρώτα χρόνια της δικτατορίας διατήρησαν τον τελευταίο εκλεγμένο πρόεδρο Μπορντάμπερυ στη θέση του.
Την ίδια περίοδο που διακήρυσσαν σε όλους τους τόνους ότι η επέμβαση των ενόπλων δυνάμεων ήταν αναγκαία «για τη σωτηρία της δημοκρατίας» από την ανατρεπτική δράση των Τουπαμάρος και την «διαφορθά και ανικανότητα των πολιτικών», ο Μπορντάμπερυ αποτελούσε τη «συνταγματική» βιτρίνα του καθεστώτος.
Το τέλος αυτής της πρώτης φάσης «συνταγματοποίησης» της δικτατορίας ήρθε στα 1976, όταν ένα νέο πραξικόπημα αναδιέταξε τους συσχετισμούς δυνάμεων που υπήρχαν στους κόλπους της χούντας, φέρνοντας στην επιφάνεια τη σκληρή πτέρυγα των στρατιωτικών με
επικεφαλής το στρατηγό Αλβαρέζ.Το πρώτο σημαντικό γεγονός που δια
μόρφωσε τις συνθήκες για τη νέα επιχείρηση φιλελευθεροποίησης, ήταν η καταψήφιση από το 58% του πληθυσμού της «συνταγματικής μεταρρύθμισης» που επιδίωξε το 1980 η χούντα, με στόχο τη νομιμοποίηση της παρουσίας του στρατού στην πολιτική ζωή της χώρας. Αυτή η πρώτη σοβαρή πολιτική ήττα προκάλε- σε όπως ήταν φυσικό μεγάλη ανησυχία στη δικτατορία και πυροδότησε ένα νέο γύρο ενδο-χουντικών ανταγωνισμών σχετικά με την πορεία που έπρεπε να ακολουθηθεί. Η επιδείνωση της οικονομικής κρίσης, που από το 1980 και μετά πήρε διαστάσεις αληθινά καταστροφικές, χειρότε- ρεψε ακόμη περισσότερο τη θέση των στρατιωτικών.
Το 1981 σημειώνεται μια απότομη άνοδος του πληθωρισμού στο 32%, η οποία συνετίζεται τα επόμενα χρόνια και φτάνει το 1983 στο 55%!!
Από την άλλη μεριά η ανεργία ξεπερνάει τα ανεκτά όρια και μέσα σε διάστημα δύο χρόνων σταθεροποιείται το 1983 στο ύψος του 16% (!!!) ενώ το εξωτερικό δημόσιο χρέος φτάνει στο καταπληκτικό για το οικονομικό μέγεθος της Ουρουγουάης επίπεδο των 5 δισ. δολαρίων.
Στο έδαφος της όξυνσης των οικονομικών προβλημάτων και της ραγδαίας επιδείνωσης της θέσης των εργαζομένων, η οργή και η αγανάκτηση της εργατικής τάξης μετασχηματίζεται σε απεργιακή δράση και παίρνει οργανωμένη μορφή.
Το 1981, παρά τις απαγορεύσεις, έχουμε τη δημιουργία, για πρώτη φορά μετά τη διάλυση της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών - CNT - το 1973, της «Plenario Intersinticale», μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης πανεθνικού χαρακτήρα.
Οι στρατιωτικοί συνειδητοποιούν τον κίνδυνο αλλά αποφασίζουν να κρατήσουν
στάση αναμονής.
Τον Αύγουστο όμως του 1983 το cafife- στώς σκληραίνει και πάλι τη στόοη too. Διαλύει την PIT. κλείνει πολο*ρ<|*ι·ς ραδιοσταθμούς, επιβάλει λονοκρισ^ στον Τύπο, φυλακίζει πολυάριθμους κολπικούς και συνδικαλιστές, διαλύει τέλος tijv οργάνωση «Δικαιοσύνη και Ειρήνη», το μοναδικό φορέα πολιτικής δραστηριότητας που είχαν ανεχτεί μέχρι τότε οι στρατιωτικοί.
Η λαϊκή αντίδραση μπροστά στη νέα στρατιωτική πρόκληση ήταν άμεση και πρωτοφανής σε έκταση και δυναμισμό.
Τις πρώτες μέρες του Νοέμβρη 400.000 άνθρωποι κατεβαίνουν στο κέντρο του Μοντεβιδέο, στη μεγαλύτερη διαδήλωση της ιστορίας της Ουρουγουάης, και απαιτούν ελευθερία δράσης για όλα τα πολιτικά κόμματα, ελευθερία του Τύπου και της έκφρασης, αμνηστία για όλους τους πολιτικούς κρατούμενους και τους εξορίστους.
Στο ψήφισμα αυτής της γινάντιας διαδήλωσης τονίζονταν χαρακτηριστικά. «Το καθεστώς αυτό, που έχει καθυποτάξει τη δημοκρατία περισσότερο από δέκα χρόνια, έχει ολοκληρωτικά χρεοκοπήκει. Δεν εκφράζει πλέον κανένα στρώμα του πληθυσμού και αποτελεί ένα παράσιτο στο σώμα της κοινωνίας»!!!
Αυτές οι εξελίξεις, που θεωρήθηκαν προσωπική ήττα για τον πρόεδρο της χούντας Αλβαρέζ, καθόρισαν τελικά και τους συσχετισμούς στους κόλπους της δικτατορίας. Το άνοιγμα προς την παλιά πολιτική ηγεσία, που είχε ξεκινήσει ανεπίσημα το καλοκαίρι του 1983, επισημο- ποιήθηκε από την πλευρά της χούντας και συγκεκριμενοποιήθηκε τελικά στη συμφωνία που υπογράφηκε με τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
ΓΡΕΝΑΔΑ
Ένας χρόνος μετά την εισβολή
«Ένα διεθνές αεροδρόμιο στο νησί της Γρενάδα (στις Μικρές Αντίλλες) αποτελεί ζωτικό στοιχείο για την οικονομία του νησιού και δεν έχει να κάνει με πολεμικούς σκοπούς, ενώ θα συμβάλει στην ανάπτυξη του τουρισμού. Αυτές οι προδιαγραφές είναι ταυτόσημες με τις αντίστοιχες της λαϊκής κυβέρνησης της Γρενάδα που έχει αναλάβει αυτή η ίδια την κατασκευή του».
Αυτά ακριβώς έλεγε μια αναφορά αμερικανικής υπηρεσίας για τη διεθνή ανάπτυξη (Usaid) που δημοσιεύτηκε την περσινή άνοιξη. Έντεκα μήνες μετά, η κατασκευή του διεθνούς αεροδρομίου στη Γρενάδα, όπου παίρνουν μέρος μερικές εκατοντάδες Κουβανοί τεχνικοί (με χρηματοδότηση της ΕΟΚ), παρουσιάστηκε σαν μια απειλή για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση: «Στην πίστα του θα μπορούσαν να προσγειωθούν σοβιετικά βομβαρδιστικά μεγάλης ακτίνας δράσεως, τα Μίγκ 23 ή αεροπλάνα προερχόμενα απ’ τη Σοβιετική Ένωση και την Κούβα».
Η καταστροφή μιας μελλοντικής σοβιετο-κουβανικής βάσης, η αποκατάσταση της δημοκρατίας, η διάσωση των Αμερικάνων πολιτών που βρίσκονταν στην Γ ρενάδα αλλά και των ζωτικών συμφερόντων των Η.Π.Α., ήταν οι προφάσεις για την εισβολή στις 25 του Οκτώβρη ’83 των Η.Π.Α. στη Γρενάδα.
Ένα χρόνο μετά ο απολογισμός αυτής της επιχείρησης «σωτηρίας της δημοκρατίας» είναι πολύ οδυνηρός.
ΠΡΩΤΟΦΑΝΗΣ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ
Στους δρόμους του Αγίου Γεωργίου, πρωτεύουσας της Γρενάδα, μπορεί να δει κανείς γιγαντιαίες επιγραφές που «ευχαριστούν» τους Αμερικάνους για την «ελευθερία». Αλλά βλέπεις συχνά αφίσ ες με τη φωτογραφία του Μωρίς Μπίσσοπ, του πρωθυπουργού που δολοφονήθηκε στις 19 του Οκτώβρη του ’83 απ’ τους στρατιωτικούς με τη συμμετοχή και του υπουργού του Μπερνάρντ Κόαρντ και άλλων 18 αξιωματούχων, που επιδίωκαν την εγκαθίδρυση ενός απόλυτα αυταρχικού καθεστώτος και που τώρα βρίσκονται ήδη υπόδικοι στις αμερικανοκρατούμενες
φυλακές της χώρας.Η «πρώτη βοήθεια» που έδωσαν οι
Η.Π.Α. για την «ανασυγκρότηση» της χώρας ήταν η δημιουργία μερικών εκατοντάδων θέσεων δουλειάς. Όμως χρειάζεται κάτι άλλο για να απογειώσουν την οικονομία της Γρενάδα, νησιού 334 χιλιομέτρων, με 100.000 κατοίκους, όπου το 30% του ενεργού πληθυσμού είναι άνεργοι. Οι λαϊκές ένοπλες δυνάμεις του παλιού καθεστώτος διαλύθηκαν: δυο χιλιάδες νέοι έμειναν χωρίς απασχόληση και θεωρούνται ένας διαρκής κίνδυνος για την ασφάλεια της χώρας.
Οι δρόμοι, το ηλεκτρικό φως, ο εφοδιασμός σε πόσιμο νερό, είναι άλυτα προβλήματα. Η λεγάμενη προσωρινή κυβέρνηση προσπαθεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις, αλλά οι επιτροπές των μπίζνεσμαν που επισκέπτονται το νησί σπάνια δέχονται να επενδύσουν λόγω της έλλειψης υποδομής. Το κυριότερο στοιχείο της οικονομίας της Γρενάδα παραμένει το αεροδρόμιο που θα επιτρέψει την ανάπτυξη του τουρισμού. Οι ΗΠΑ ανέλαβαν να τελειώσουν την κατασκευή του αεροδρομίου, βάζοντας 21 εκατομ. δολάρια αυτές και άλλα 6 εκ. ο Καναδάς.
Οι κρατικές αγροτικές εκτάσεις, που εί-
Μωρίς Μπίσσοπ, ο δολοφονημένος ηγέτης
χαν δημιουργηθεί απ ' τη λαϊκή κυβέρνηση του Μπίσσοπ, επιστράφηκαν στους παλιούς ιδιοκτήτες που δεν έχουν τα μέσα αλλά ούτε και την πρόθεση να τις καλλιεργήσουν παραγωγικά. Λίγο λίγο τα εθνικά φρούτα αντικαταστάθηκαν απ’ τα διεθνή αναψυκτικά, αφού η προσωρινή κυβέρνηση διάλυσε το «ΕΝΤΕ», οργανισμό για τον έλεγχο των εισαγωγών που είχε ιδρυθεί από τον Μπίσσοπ για την προστασία της εθνικής παραγωγής. Η «προσωρινή κυβέρνηση» έχει στόχο να διαλύσει και τους άλλους κρατικοποιημένους τομείς και περιμένει για το σκοπό αυτό μια βοήθεια 57 εκατομμυρίων δολαρίων που έχει υποσχεθεί η «Υπεραμερικάνικη Επιχείρηση Ανάπτυξης» (Aid).
ΕΚΛΟΓΕΣ «ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ»
ΤΩΝ ΗΠΑΑλλά και στο πολιτικό επίπεδο τα
πράγματα δεν είναι λιγότερο δύσκολα για
τους επίδοξους σωτήρες της Γρενάδα.Οι εκλογές που έχουν εξαγγελθεί το
Δεκέμβρη για την ανάδειξη νέου κοινοβουλίου από 15 μέλη παρουσιάζουν δυσκολίες. Το κόμμα της πλειοψηφίας θα αναδείξει τον πρωθυπουργό. Το πιο ισχυρό ανάμεσα στα κόμματα είναι το «Ενιαίο Αγροτικό Κόμμα της Γ ρενάδα» του Έρικ Γκάιρυ. Χρισμένος πρωθυπουργός το ’74, όταν η Γ ρενάδα κέρδισε την ανεξαρτησία της έπειτα από νόθες εκλογές, ο Γκάιρυ, εγκαθίδρυσε ένα καθεστώς άγριας καταστολής και διαφθοράς. Όταν ο Μωρίς Μπίσσοπ και οι άλλοι μαρξιστές διανοούμενοι του κινήματος «Νιού Τζεγουέλ» τον ανέτρεψαν το 1979 με το πραξικόπημα εκείνο που τότε είχε χαρακτηριστεί σαν «μια θαυμάσια ευκαιρία για να γεννηθεί κάτι το καινούριο στην Καραϊβική», ο Γκάιρυ το ’σκάσε στις ΗΠΑ. Επιστρέφον- τας στη Γρενάδα μετά την εισβολή, ο πρώην δικτάτορας, έβγαλε μια εφημερίδα, την «Γκουάρντιαν Γκρενάντα», της οποίας το πρώτο δημοσίευμα ήταν ένας ύμνος για την παρουσία των Αμερικανών ναυτών στο νησί.
Αλλά οι ΗΠΑ δεν υποστηρίζουν τη λύση Γκάιρυ, που έτσι κι αλλιώς είναι πολύ ανυπόληπτη για να δικαιολογήσει μια «σωτηρία της δημοκρατίας» με τους ναύτες.
Έτσι ο φιλελεύθερος Τύπος της Γ ρενάδα προειδοποιεί πως η επιστροφή του Γκάιρυ στην κυβέρνηση, θα σημάνει την αποχώρηση των στρατιωτικών δυνάμεων και το τέλος της παρουσίας των ΗΠΑ στη χώρα. Οι Αμερικάνοι θα επιθυμούσαν μια κυβέρνηση με κεντρώα - φιλελεύθερη απόχρωση και μια που δεν υπάρχει τέτοιο κόμμα προσπαθούν να το δημιουργήσουν. Έτσι προώθησαν τη συγχώνευση των τεσσάρων μετριοπαθών κομμάτων
ν της Γρενάδα: του εθνικού κόμματα: re . Χέρμπερτ Μπλαίζ (που διευθύνει τάρα την καινούρια συμμαχία), του «Δημοκρατικού Κόμματος» του οικονομολόγου Τζωρτζ Μπριζάν, του «Δημοκρατικοί Κινήματος» του καθηγητή δικαίου Φράν- σις Αλέξις και του «Χριστιανοδημοκρατι- κού Εργατικού Κόμματοςχτου Ουίνστον Γουάιτ .
Οι επιζώντες του «Νιου Τζεγουέλ» αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες. Στη Γρενάδα υπάρχουν ακόμα δυο πρώην υπουργοί της κυβέρνησης Μπίσσοπ, ο ένας απ’ αυτούς είναι ο Χένρικ Ράντιξ, αυτός που οργάνωσε τη διαδήλωση ενάντια στους πραξικοπηματίες αμέσως μετά τη δολογονία του Μωρίς Μπίσσοπ, που σήμερα προεδρεύει του ιδρύματος Μωρίς Μπίσσοπ. Δεν είναι όμως γνωστό αν το κίνημά τους θα πάρει μέρος στις εκλογές.
ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ «ΝΙΟΥ ΤΖΕΓΟΥΕΛ»
Το 1979, όταν ανέτρεψε τη δικτατορία του Γκάιρυ, το «Νιου Τζεγουέλ» είχε τη λαϊκή υποστήριξη. Οι ηγέτες του «Νιου Τζεγουέλ» (μονόγραμμα που σημαίνει «κοινός αγώνας για την ευημερία, την εκπαίδευση και την ελευθερία του λαού»); που προέρχονταν απ’ τη μεσαία τάξη και είχαν σπουδάσει στην Αγγλία οι περισσότεροι, είχαν βρει μια οικονομία σε κατάσταση ερήμωσης: εδάφη ακαλλιέργητα, ξενοδοχεία που δε λειτουργούσαν, 50% ανεργία. Προσπάθησαν να εξωθήσουν τις ξένες επενδύσεις, να περιορίσουν τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, ενθαρρύ- νοντας την ντόπια παραγωγή, να εφαρμόσουν ένα μίνιμουμ οικονομικό προγραμματισμό. Το πείραμα είχε επιτυχία: μέσα
tjc Γι Τοcvcfrne
τισμό eta ιατρικές tn βοήθεια.
Το μοντέλο τσβ τους νεαρούς Τζεγουέλ» ήταν αυτό κροτήθηκαν μαζιτές συσπείρωσαν τοος νεοας. - ένοπλες δυνάμεις, τα αγρότες. Η άμεση συ—γπτ* ι ταν από ένα σοβαρό t i ir jo που προσδιόρισε τους -ττ^τρος rvz ι πτύξης της χώρας.
Αυτή η πλατιά πολΓΠΚοι·οάν·4 < κε το πιο χαρακτηριστικό rr_ γνώρισμα του καθεστώτος tow Μπίσσοπ.
Το πραξικόπημα της «σκληρής» ττ γας του «Νιου Τζεγουέλ» έδωσε ~ · ευκαιρία στις ΗΠΑ για την επέμβαση err Γρενάδα. Μια επέμβαση που κατευθύνον- ταν ενάντια στις ιδέες και την πολιτική του Μωρίς Μπίσσοπ που αν και νεκρός συνέχιζε να καθορίζει τις εξελίξεις στο νησί.
Σήμερα, ένα χρόνο μετά, πολύ λίγα πράγματα έχουν αλλάξει σ’ αυτή την κατεύθυνση, παρ’ όλο ότι οι αμερικάνικε: δυνάμεις κατοχής προσπαθούν να κάνουν όσο διακριτικότερη γίνεται την παοοοεπβ τους.
Η Γρενάδα συνεχίζει ν* ζ ε cat. νκ. κινείται στο χαρελβόν. Το «μέλλον» zoijo ϋ ιο οαπνπα το
ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΙ ΜΑΧΗΤΗΣ
ΕΚ,ΛΟΙΗ ΤΗΙ Κ.Ο. ΜΑΧΗΤΗΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Βαγγέλης Μαλιγκούρας Μενάνδρου 36. Αθήνα
τηλ. 5232336
Φωτοστοιχειοθεσία - Αναπαραγωγή “ΑΧΤΙΔΑ” ΕΠΕ
Ανδρέα Μεταξά 7 Εξάρχεια
Τηλ. 3637125
66
--------ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΥΣ------- ΒΡΕΤΑΝΟΥΣ ΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΟΥΣ
Πέρασε τον Ατλαντικό, κατέλαβε τα Φόκλαντ, επέβαλε την τάξη και την ηθική του Ενωμένου Βασιλείου. Στηριγμένη στην αγάπη του κράτους της ματοκύλησε τη νεολαία του Μπρίξτον, έστησε τους αμερικάνικους πυραύλους σ ’ όλη της την επικράτεια, συκοφάντησε το αντιπυρηνικό κίνημα και τα συνδικάτα, φίμωσε την κοινωνική και την πολιτική αντιπολίτευση. Η κυρία Θάτσερ θα ήταν μια ευτυχισμένη πρωθυπουργός, αν δεν βρίσκονταν οι ανθρακωρύχοι ν’ αποδείξουν, ότι δεν είναι και τόσο «σιδηρά» όσο φαινόταν...
Η απόφαση της Θάτσερ την περασμένη άνοιξη, να κλείσει τα «αντιπαραγω- γικά» ανθρακωρυχεία και να στείλει στην ανεργία δεκάδες χιλιάδες εργάτες, προκάλεσε τη μεγαλύτερη εργατική έκρηξη της μεταπολεμικής Αγγλίας. Με αρχή το Γιορκσάιρ και το Νότιγχαμ ένα τεράστιο απεργιακό κίνημα αγκαλιάζει όλη τη βρετανική κοινωνία.Οι λιμενεργάτες και οι εργαζόμενοι στις μεταφορές με απεργίες συμπαράστασης μποϋκοτάρουν τα απεργοσπα- στικά σχέδια των Συντηρητικών να εισάγουν άνθρακα από το εξωτερικό. Τραγική ειρωνεία, σε βοήθεια της «σιδηράς κυρίας» σπεύδει ο Πολωνός δικτάτορας Γιαρουζέλσκι, που διατάζει τα κρατικά συνδικάτα να σπάσουν το μποϋκοτάζ αλληλεγγύης στους Βρετανούς ανθρακωρύχους.
Αποτυχαίνει- η «Αλληλεγγύη» είναι στο πλευρό των ανθρακωρύχων!! Οι
ανθρακωρύχοι δεν υποχωρούν. Καθημερινά συγκρούονται με την αστυνομία. Ο φλεγματικός Αγγλος αστυνομικός με τη σφυριχτρούλα επιτέλους βρίσκει ευκαιρία ν' αποδείξει πόσο ταξικό γουρούνι είναι...
Οι ανθρακωρύχοι όμως με εκατοντάδες τραυματίες, χιλιάδες συλλη- φθέντες, ακόμα και με νεκρούς, αποδείχνουν ότι διαθέτουν πολύ μεγαλύτερα αποθέματα κοινωνικής δύναμης από τα αποθέματα άνθρακα της Θάτσερ.
Τα πολιτικά κόμματα του κοινο- βούλιου κάνουν ότι δεν τους γνωρίζουν. Ακόμα και ο «δικός τους» Κίνοκ τους κατηγόρησε, ότι υπονομεύουν τη δημοκρατία!!! Λίγο το κακό. Οι ανθρακωρύχοι έχουν συσπειρώσει γύρω τους τα δυναμικότερα κ’ομμάτια της εργατικής τάξης, τα ριζοσπαστικότερα κομμάτια της νεολαίας.
Η Θάτσερ δεν υποχωρεί εύκολα. Η ώρα της «τελικής σύγκρουσης» πλησιάζει... Οι «σώφρονες» αστοί μαζί με τους «μετριοπαθείς» γραφειοκράτες αγωνιωδώς ψάχνουν για κάποια λύση, για κάποιο συμβιβασμό, για να μη
ΠΙΚΕΤΟΦΟΡΙΑ - ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΒΡΕ ΤΤΑΝΙΚΗ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 5 μ.μ. ΣΤΑ ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ
προκήρυξη
«διαλυθεί το κράτος», μ ' άλλα λόγια για να φύγουν αυτοί οι «βάρβαροι» από το πολιτικό και κοινωνικό προσκήνιο.
Στη Γαλλία κατορθώθηκε η ανακωχή, στη Γερμανία οι εργοδότες έκαναν λίγο πίσω στο ωράριο, προτού αναγκαστούν να κάνουν πολύ πίσω. Στην Αγγλία όμως η Θάτσερ θέλει να περάσει την πολιτική της στο σύνολό της. Τα βάρη της κρίσης μόνο στους εργαζόμενους.
Ο αγώνας των ανθρακωρύχων δεν είναι ένας απελπισμένος αγώνας. Μπορεί να νικήσει! Για όλους τους Ευρωπαίους εργαζόμενους πρέπει να νικήσει! Τέτοιοι αγώνες είναι η μόνη απάντηση που μπορούν να δώσουν οι εργαζόμενοι στην καπιταλιστική κρίση.
Η ΓΣΕΕ και η συνδικαλιστική γραφειοκρατία «πονηρά σκεπτόμενες» αποφεύγουν επιμελώς οποιαδήποτε πρωτοβουλία υποστήριξης στους μαχόμενους Βρετανούς ανθρακωρύχους. Αποφεύγουν να σπείρουν «καινά δαιμόνια» στις εκατοντάδες χιλιάδες ανέργους, στους εργαζόμενους των προβληματικών, στη νεολαία που ετοιμάζεται να πάρει πτυχίο ανεργίας.
Όμως εμείς οι υπόλοιποι, οι απλοί Έλληνες εργαζόμενοι και νέοι, που νιώθουμε στο πετσί μας γιατί πρέπει να νικήσουν οι ανθρακωρύχοι, πρέπει να τους συμπαρασταθούμε άμεσα και έμπρακτα.
Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΩΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ.
των «Ανεξάρτητων Εργατικών Συσπειρώσεων»
135 Δ.Σ.Έ,(Συνέχεια από σελ. 31)πλευρά να υπονομεύει τον εργοστασιακό συνδικαλισμό, αφού καθιερώνει επιτροπές που όχι μόνο δεν έχουν την παραμικρή σχέση με το σωματείο - βάσης αλλά επιπλέον επικαλύπτουν ένα μεγάλο μέρος των αρμοδιοτήτων του, όμως από την άλλη κλείνει το παράθυρο στα κλαδικά σωματεία και στις διορισμένες απ’ αυτά επιχειρησιακές επιτροπές. Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο εντοπίζεται και εξαντλείται η διαφωνία του ΚΚΕ με το υπό ψήφιση
ν.σ., όλες οι άλλες συμμετοχικές ρυθμίσεις —δηλαδή η ουσία του ν.σ.— δεν το απασχολούν!!
Χαραχτηριστική γι’ αυτά είναι η τελευταία «Εργατοϋπαλληλική φωνή» (όργανο της Ε.Σ.Α.Κ.), η οποία, παρ’ όλο ότι είναι αφιερωμένη στο νομοσχέδιο, μέσα σε 16 σελίδες δεν αφιερώνει ούτε μια γραμμή στις απροκάλυπτες προσπάθειες της κυβέρνησης να ενσωματώσει τους εργαζόμενους και να τους φορτώσει τα βάρη της οικονομικής κρίσης.
Την ίδια περίπου στάση «συγκροτημένης αισιοδοξίας» κρατούν και οι ομογάλακτοι με το ΚΚΕ ρεφορμιστές της ανανέωσης.
Και πολύ δίκαια, αφού είναι γνωστό ότι οι Έλληνες ευρωκομμουνιστές είναι οι πιο ένθερμοι θιασώτες —για να μην πούμε οι εμπνευστές— των συμμετοχικών διαδικασιών.
Εξάλλου το ν.σ. του ΠΑΣΟΚ δεν απο- τελεί παρά επανέκδοση, στα βασικά τουλάχιστον σημεία, του ν.σ. που είχε καταθέσει το 1978 στη βουλή ο Μπ. Δρακό- πουλος
Αυτό που έχει σημασία και για την κυβέρνηση και για τους αριστερούς υπο- στηρικτές της, είναι η άμβλυνση των ταξικών αντιθέσεων και η ενσωμάτωση της ταξικής πάλης στη διαδικασία υπέρβασης της οικονομικής κρίσης.
Top Related