ΠΟΛΙΤΙΚΗ Σελ. 6

l Σε διπλωματικά οφέλη στοχεύουνοι προκλητικές κινήσεις της Αγκυρας.

ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019 • Eτος 6ο • Aρ. φύλλου 262 Τιμή: €1,50Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα www.k athimerini .com.c y/f inancial

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ

Μαζικές απολύσεις υπαλλήλωνΜία από τις χειρότερες χρονιές ήταν το 2019 για τους εργαζομέ-νους στις αυτοκινητοβιομηχανίες, καθώς η μείωση της ζήτησηςκαι οι μεταβολές στον κλάδο έχουν οδηγήσει σε χιλιάδες απολύ-σεις. Δύο ηχηρά ονόματα της αυτοκινητοβιομηχανίας ανακοίνω-σαν προ ημερών σχεδόν 20.000 απολύσεις. Μέσα στα επόμεναχρόνια αναμένεται να χαθούν 80.000 θέσεις εργασίας. Σελ. 12

ΕΛΛΑΔΑ

Πρώτη σε τηλεπικοινωνιακές δαπάνεςΤην υψηλότερη δαπάνη στην Ε.Ε. ως ποσοστό του ΑΕΠ για τηλε-πικοινωνιακές υπηρεσίες εμφανίζει η Ελλάδα, ενώ ως ποσοστότης ετήσιας καταναλωτικής δαπάνης η χώρα καταλαμβάνει τηδεύτερη θέση. Oι Ελληνες ξοδεύουν ετησίως περίπου 5,7δισ.ευρώ σε τηλεπικοινωνίες, που αντιστοιχεί στο 3,2% του ΑΕΠ καιστο 4,4% της ετήσιας καταναλωτικής τους δαπάνης. Σελ. 16

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Ανησυχίες για την «Πράσινη Συμφωνία»Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το σχέδιο με το οποίο σκο-πεύει να προσαρμόσει την οικονομία της στις ανάγκες του πλα-νήτη. Οπαδοί της «πράσινης συμφωνίας» υποστηρίζουν πως οιεπενδύσεις που προβλέπει θα επιφέρουν μεγάλο μετασχηματι-σμό. Υπάρχει, όμως, ο κίνδυνος να καλλιεργήσει αβεβαιότητακαι να αυξήσει το κόστος για τις επιχειρήσεις. Σελ. 11

Α Ρ Θ Ρ Ο Του KALLUM PICKERING*

Δεν βρίσκουνεπιστημονικόπροσωπικόΟι ελληνικές επιχειρήσειςΤέσσερις στις δέκα ελληνικές επιχει-ρήσεις αναζητούν επιστήμονες γιανα προσλάβουν, αλλά δεν βρίσκουν.Σύμφωνα με έρευνα του ΣΕΒ, η βασικήαιτία πίσω από αυτή την παράδοξηέλλειψη βρίσκεται το brain drain,που οδήγησε περισσότερους από500.000 νέους με υψηλά προσόντασε αναζήτηση εργασίας σε χώρες τουεξωτερικού. Σελ. 17

Στα ίδιατετραγωνικάκαι το 2020οι υπεραγορέςΜικρό καλάθι για το 2020Συνεχίστηκε το 2019 ο έντονος αντα-γωνισμός των μεγάλων υπεραγορώνμε τις επεκτάσεις και τα συνεχή α-νοίγματα. Ωστόσο, το ερώτημα πουγεννάται είναι κατά πόσο η αγοράμπορεί να απορροφήσει την αύξησητων υπεραγορών. Επιχειρηματικοίκύκλοι εκφράζουν ανησυχίες, κάνουνλόγο για υπερβολή και τονίζουν ότιχρειάζεται προσοχή σε οποιαδήποτενέα ανοίγματα. Σελ. 8

Το «Αφροδίτη»δοκιμάζειτις αντοχέςμε το ΙσραήλΜπαίνει σφήνα η Τουρκία

Προβληματισμό προκαλεί η συνεχιζό-μενη εκκρεμότητα στις διαβουλεύσειςΚύπρου – Ισραήλ, για συμφωνία επίτων κοιτασμάτων Φυσικού Αερίου,αλλά και η αναζωπύρωση των σεναρίωνγια αγωγό από το Ισραήλ μέσω Τουρκίας.Η παραγωγή ΦΑ δεν πρόκειται να κα-ταστεί όμηρος των ισραηλινών απαι-τήσεων και θα προχωρήσει ακόμα καιαν δεν υπάρξει συμφωνία των δυο πλευ-ρών, τονίζει η Λευκωσία. Σελ. 5

Οι Βρετανοί ψηφοφόροι έδωσαν τέλοςσε τρία χρόνια κλιμακούμενης οικονο-μικής και πολιτικής αβεβαιότητας. Τοεκλογικό αποτέλεσμα είναι το καλύτεροπου έχει πετύχει το Συντηρητικό Κόμμααπό το 1987 επί Μάργκαρετ Θάτσερ καιθέτει de facto τέλος στη συζήτηση κατάπόσον θα έπρεπε ή όχι να αλλάξει άποψηη Βρετανία σχετικά με την αποχώρησήτης από την Ε.Ε. Η Βρετανία φαίνεταιέτοιμη να εγκαταλείψει επισήμως τηνΕνωση στις 31 Ιανουαρίου και η μεγάληκοινοβουλευτική πλειοψηφία που δια-θέτει ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσονσημαίνει επίσης ότι είναι λιγότερο ε-κτεθειμένος σε σχέση με πριν στη σκλη-

ροπυρηνική ευρωσκεπτικιστική πτέρυγατου κόμματός του. Η εξέλιξη αυτή θαέπρεπε να καταστήσει λίγο πιο εύκολητη διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας ε-λεύθερου εμπορίου με την Ε.Ε. Το γε-γονός ότι το Εργατικό Κόμμα είχε τοχειρότερο εκλογικό αποτέλεσμα από το1935 δείχνει πως η Βρετανία απέρριψεεμφατικά το ακροαριστερό όραμα τουΤζέρεμι Κόρμπιν για τη χώρα. Αν και ηΒρετανία εξακολουθεί να αντιμετωπίζεισημαντικές απειλές και αβεβαιότητα,που συνδέονται με τις επερχόμενες δια-πραγματεύσεις με την Ε.Ε. για τη μελ-λοντική εταιρική σχέση τους, το εκλογικόαποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι το

πρώτο βήμα προς διαρκή οικονομικήκαι πολιτική ανάκαμψη.

Το Brexit προχωράει, καθώς αυτές οιεκλογές ήταν η τελευταία ρεαλιστικήευκαιρία για αντιστροφή του. Αν και ησυντεταγμένη έξοδος πιθανώς θα μειώσειτον ρυθμό δυνητικής ανάπτυξης από το2,1% στο 1,7%, μπορεί επίσης να ενι-σχύσει την εμπιστοσύνη και τις δαπάνεςτα επόμενα δύο χρόνια. Υπολογίζονταςότι θα ληφθούν δημοσιονομικά μέτραενίσχυσης της οικονομίας, προβλέπουμερυθμό πραγματικής ανάπτυξης 1,8% το2020, από 1,3% το 2019, και 2,1% το2021. Φυσικά, έχουν σημασία και οι διε-θνείς εξελίξεις. Αν κλιμακωθεί η ένταση

στο εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, είναιπιθανό να επιδεινωθεί η συνεχιζόμενηεπιβράδυνση στο παγκόσμιο εμπόριοκαι στη μεταποίηση και να επεκταθείστις υπηρεσίες και στην κατανάλωση.Στο μέτωπο της νομισματικής πολιτικήςπροβλέπουμε ότι ο πληθωρισμός θα αυ-ξηθεί σταδιακά και θα υπερβεί τον στόχο2% προς τα τέλη του 2020, με αποτέλεσμαη Τράπεζα της Αγγλίας να αυξάνει τοβασικό επιτόκιο δανεισμού κατά 0,25%το τρίτο τρίμηνο του 2020.

Η συντεταγμένη αποχώρηση απότην Ε.Ε. στις 31 Ιανουαρίου 2020 δενθα δώσει τέλος στην αβεβαιότητα τουBrexit. Αν Βρετανία και Ε.Ε. δεν υπο-

γράψουν συμφωνία ελεύθερου εμπορίουπροτού λήξει η μεταβατική περίοδοςστο τέλος του 2020, θα μπορούσε να υ-πάρξει έξοδος χωρίς συμφωνία. Εκτόςαπό τα βραχυπρόθεσμα προβλήματα,μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να μει-ώσει τον ρυθμό δυνητικής ανάπτυξηςκάτω από το 1,5%. Ωστόσο, το γεγονόςότι ο Τζόνσον διαθέτει μεγάλη κοινο-βουλευτική πλειοψηφία σημαίνει ότιθα του ήταν πιο εύκολο να ζητήσει απότην Ε.Ε. παράταση της μεταβατικής πε-ριόδου, αν απαιτηθεί κάτι τέτοιο.

* Ο κ. Kallum Pickering είναι οικονομολόγοςτης Berenberg Bank.

Ο χρόνος για το Brexit μετράει πλέον αντίστροφα

Ευχαριστημένο από την πρόοδο που έχουνεπιδείξει οι τράπεζες, έμεινε το κλιμάκιοτης Moneyval, αλλά δεν έμεινε ευχαρι-στημένο από δικηγόρους και λογιστές.Πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι στο

προσχέδιο της έκθεσης της Moneyval,που έχει ήδη συγγραφεί και που θα πα-ρουσιαστεί μετά τα τέλη Ιανουαρίου, κα-ταγράφεται πλέον και επισήμως πως οιενέργειες λογιστών και δικηγόρων δεν

συνάδουν με τα διεθνή πρότυπα. Και συ-γκεκριμένα, στη βάση του προγράμματοςτων πολιτογραφήσεων και με το πώς λει-τούργησαν ως «introducers» ξένων πε-λατών. Aφήνει να εννοηθεί πως ενδεχο-

μένως οι δύο επαγγελματικές ομάδες θαπρέπει να περάσουν κάτω από την «επο-πτική ομπρέλα» ενός τρίτου και να μηνείναι «αυτοεποπτευόμενοι». Μια «in-house» εποπτεία, που γίνεται από τις δύο

επαγγελματικές ομάδες, δεν αρκεί. Τηνίδια ώρα η επιτροπή δίνει τα εύσημα στιςτράπεζες για τα μέτρα που πήραν για τηνκαταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδωναπό παράνομες δραστηριότητες. Σελ. 4

Εβαλαν στο μάτι λογιστές και δικηγόρουςΕποπτεία των δύο επαγγελματικών ομάδων εισηγείται η Moneyval ενώ δίνει τα εύσημα στις τράπεζες

ΑΥΞΗΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ

Αρώματα από Γαλλία καιΕλλάδα βάζουν οι ΚύπριοιΠερισσότερα καλλυντικά εισάγουμεκάθε χρόνο στην Κύπρο, ενώ οι συν-θήκες είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές γιατους ενδιαφερόμενους εξαγωγείςσύμφωνα με έρευνα. Τη μερίδα τουλέοντος των εισαγωγών έχει η Ελλά-δα, ενώ προτιμούμε την Γαλλία για α-ρώματα και κολόνιες. Σελ. 4

Ελλειψη χοιρινού στην Κίνα, στα ύψη οι τιμές

Η μεγάλη έλλειψη χοιρινού κρέατοςστην Κίνα μετά την επιδημία πανώ-λης, που οδήγησε στην καταστροφήτου 41% των χοίρων, έχει οδηγήσεισε εκτίναξη της τιμής του και τον κι-νεζικό πληθωρισμό σε υψηλό οκτώετών. Προκειμένου να αντιμετωπίσειτις ελλείψεις, ενόψει μάλιστα των ε-ορτών της κινεζικής Πρωτοχρονιάςτον Ιανουάριο, το Πεκίνο επιστρατεύ-ει τα κρατικά αποθέματα. Σελ. 12

Καλόγριες πιέζουν την Black Rock γιακλιματική αλλαγήΟι «Αδελφές του Ελέους», ένα fundπου εκπροσωπεί 9.000 καλόγριες,ασκούν πιέσεις στη μεγαλύτερη πα-γκοσμίως εταιρεία διαχείρισης περι-ουσιακών στοιχείων, την Black Rock,που διαχειρίζεται πλούτο αξίας7τρισ. δολαρίων. Ζητούμενο είναι ναχρησιμοποιήσει ο επενδυτικός κο-λοσσός την επιρροή του στις επιχει-ρήσεις προκειμένου να τις πείσει ναεπισπεύσουν τη μείωση των εκπο-μπών καυσαερίων. Σελ. 9

Παρά τα κηρύγματα πουαρέσκεται να κάνειστους εταίρους τηςστην Ευρωζώνη, η Γερ-μανία αντιμετωπίζει α-νάλογα μεγάλο πρόβλη-μα φοροδιαφυγής. Πα-ράνομα λογισμικά, εικο-νικά τιμολόγια και «πει-ραγμένες» ταμειακέςμηχανές διευκολύνουντη φοροδιαφυγή, πουκάθε χρόνο κοστίζει στογερμανικό δημόσιοπολλά δισεκατομμύριαευρώ. Ετσι, καταφεύγεικαι η Γερμανία στη λύσητων υποχρεωτικών απο-δείξεων. Εφεξής θα εί-ναι υποχρεωτική η έκ-δοση αποδείξεων στολιανικό εμπόριο. Η νέανομοθεσία προκαλεί α-ντιδράσεις, αφού συνε-πάγεται τεράστιο κό-στος για τις επιχειρή-σεις. Σελ. 10

0

20

40

60

80

100

0

100

200

300

400

500

0

0

0

0

0

1

2

3

4

Όγκος συναλλαγών (χιλιάδες €)

Γενικός Δείκτης 65,53

261,9

11/12 12/12 13/12 16/12 17/12

Υποχρεωτικές πλέον οι αποδείξεις και στη Γερμανία

Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η Σ Ε Λ Ι Δ Α Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 20192 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η

Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ

Υπεύθυνος Υλης: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ

Iδιοκτησία«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»

Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπροςe-mail: info@kathimerini.com.cy Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540

Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550

Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείαςΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.

Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΝΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευήή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο,

χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.

«Oven- Ready Brexit» και Στερλίνα

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΑΝΔΡΕΑ Α. ΑΝΔΡΕΟΥ Ο Μ Η Ρ Ο Υ Σ Ε Β Ε Ρ Η&

Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ

Αποκαλύπτονταςθεατρικά έργα με τη δράση Test Write Η ΣΕΖΟΝ Γυναίκες 2019-2021 εγκαινιάζει μιασειρά από εκδηλώσεις αφιερωμένες στη θε-ατρική γραφή, που θα συνεχίζονται κατά τηδιάρκεια της χρονιάς. Το Test Write είναι μιαβραδιά κατά τη διάρκεια της οποίας θα πα-ρουσιάζονται καινούργια κείμενα για πρώτηφορά, ανώνυμα, παίρνοντας ζωντανή ανα-τροφοδότηση από τους θεατές, στη χαλαρήατμόσφαιρα ενός μπαρ. Μια δοκιμασία γιατους συγγραφείς, με την ασφάλεια της ανω-νυμίας. Μια δοκιμή για τα έργα, με το κοινόστο κέντρο της διαδικασίας. Πώς γίνεται: Σεμια ομάδα συγγραφέων δόθηκε περιορισμένοχρονικό διάστημα για να γράψουν ένα σύ-ντομο θεατρικό κείμενο διάρκειας 3 μέχρι 5λεπτών, και μια συγκεκριμένη οδηγία. Μιαομάδα από ηθοποιούς και σκηνοθέτες πα-ρουσιάζουν τα κείμενα σε μία χαλαρή ατμό-σφαιρα. Μέσα από τις άμεσες αντιδράσειςτου κοινού, μαθαίνουμε αν πέτυχαν τον στόχοτους και τι αγγίζει πραγματικά τον θεατή. Ταονόματα των συγγραφέων παραμένουν μυ-στικά! Ανοιχτό σε όσους αγαπούν το θέατρο,τα καινούργια έργα και το ζωντανό feedback!

l Το πρώτο Test Write θα πραγματοποιηθείστις 19 Δεκεμβρίου στις 21:00στο Romylos Pub (Ζήνας Κάνθερ 2-4, Λευκω-σία). Είσοδος δωρεάν. Περισσότερες πληρο-φορίες: Facebook ΣΕΖΟΝ Γυναίκες 2019-2021και στα τηλέφωνα 96500767/99602428.

Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α Τ Α Ρ Ι ΟΕπιμέλεια: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ

Κ έρδισε και ο Μπόρις συντρίβο-ντας όλους τους πολιτικούς τουαντιπάλους βάζοντας ένα τέλος

στις ελπίδες όλων όσoι πιστεύαμε πωςαν γινόταν ένα νέο δημοψήφισμα θαεπικρατούσε το Bremain ανατρέπονταςτο Brexit, που είχε βασιστεί (όπως έ-λεγαν οι Bremainers) σε ψεύτικες καικάλπικες εντυπώσεις. Η μεγαλύτερηνίκη των συντηρητικών από την εποχήτης δεύτερης νίκης της Θάτσερ είναιγεγονός.

Είναι ξεκάθαρο πως οι Άγγλοι θέλουντην έξοδο από την ΕΕ και αυτό θα πρέ-πει να το σεβαστούμε όλοι. Ασχέτωςαν μπορεί να λειτούργησαν και άλλοιλόγοι που ενίσχυσαν τον Μπόρις Τζόν-σον – όπως για παράδειγμα το πόσοάχρηστος θεωρείται ο Κόρμπιν –ηουσία είναι πως απορρίπτοντας τον ο-ποιονδήποτε άλλο, ο Μπόρις Τζόνσονεπικράτησε πανηγυρικά και μαζί μεαυτόν το μανιφέστο του πως θα εφαρ-μόσει την έτοιμη πρόταση του για

έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου απότην ΕΕ την «oven-ready Brexit» πρό-τασή του όπως χαρακτηριστικά είπε.

Τα βάσανα όλων μας φυσικά είναιπίσω. Όσο oven- ready και να είναι τοBrexit pie του Μπόρις, θα χρειαστείαρκετός καιρός μέχρι όλα να θεωρη-θούν τελειωμένα. Κατ’ αρχήν υπάρχειακόμη το θέμα αν το Brexit θα είναιάτακτο ή συμφωνημένο στις 31 Ιανου-αρίου 2020, αλλά και να είναι συμφω-νημένο ενδεχομένως να χρειαστεί του-λάχιστον ένας χρόνος μέχρι όλα νασυμφωνηθούν. Απλά στο δεύτερο εν-δεχόμενο, θα υπάρχουν μεταβατικέςδιατάξεις και σίγουρα μικρότερη αβε-βαιότητα.

Όλοι τώρα κοιτάζουν τη Στερλίνακαι πώς αυτή θα συμπεριφερθεί καιεύχονται να κινηθεί προς την κατεύ-θυνση που ανάλογα επιθυμούν: να α-κριβύνει έναντι του Ευρώ ή του Δο-λαρίου αν είναι εισαγωγέας ή να φθη-νύνει έναντι αυτών των νομισμάτωναν είναι εξαγωγέας! Αυτό το marketsentiment αλλά και κάποια economicfundamentals, όπως και το speculation

είναιοι κύριες δυνάμεις που οδηγούντις ισοτιμίες συναλλάγματος σε κα-θημερινή βάση.

Με το που βγήκε το αποτέλεσματων εκλογών, η Στερλίνα κινήθηκε α-νοδικά έναντι του Ευρώ και του Δο-λαρίου. Με άλλα λόγια η ζήτηση γιαΣτερλίνες αυξήθηκε με αποτέλεσμα ηισοτιμία να πάει πάνω. Γιατί όμως συ-νέβη αυτό; Είναι φυσιολογικό πως απότη στιγμή που είχε εκλεγεί μια νέα κυ-βέρνηση με απόλυτη πλειοψηφία, έναμεγάλο ρίσκο πολιτικής αβεβαιότηταςκαι αστάθειας έφυγε από την εικόνα.Αυτό από μόνο του δημιουργεί θετικέςπροσδοκίες για την χώρα και η αγοράτο αποτυπώνει άμεσα: λιγότερο πολι-τικό ρίσκο, λιγότερη αστάθεια, μεγα-λύτερη εμπιστοσύνη, θετική ψήφος.

Αυτό δεν σημαίνει πως θα συνεχίσειγια πάντα. Αντίθετα στον κόσμο τουσυναλλάγματος κάτι τέτοιο έχει μνη-μόσυνο μετά από μερικά εικοσιτετρά-ωρα. Μετά θα προσμετρήσουν νέαδεδομένα. Αυτή τη βδομάδα άρχισαννα βγαίνουν ανακοινώσεις δεικτών,όπως το Markit ManufacturingPurchasing Managers’ Index (PMI) γιατον μήνα Δεκέμβριο, ακολουθούμενοαπό το ILO Unemployment Rate καιτο Consumer Price Index μέχρι σήμερα,ενώ την Πέμπτη όλοι αναμένουν τι θαανακοινώσει η Τράπεζα της Αγγλίαςσε σχέση με τα επιτόκια. Όλα αυτάάρχισαν να σκιαγραφούν την σημερινήκλινική εικόνα της αγγλικής οικονομίαςκαι οι αγορές θα αντιδράσουν ανάλογα.Και ας μην ξεχνάμε ότι παράλληλα οιαγορές βλέπουν και τα αντίστοιχα δε-δομένα της Ευρωζώνης και συγκρίνουν.

Μετά το πρώτο μπουμ της Στερλίνας,ήδη άρχισε να παρατηρείται μια υπο-χώρησή της έναντι του Ευρώ. Ίσωςαυτό να συνεχιστεί ενόσω κάθεται ησκόνη της νίκης του Μπόρις και ερ-χόμενοι πίσω στην πραγματικότητα,η οποία είναι αφενός το ότι η αγγλικήοικονομία βρίσκεται σε ύφεση και α-φετέρου το ότι έρχεται ακάθεκτο τοBrexit. Οι χειρισμοί της αγγλικής κυ-βέρνησης τον επόμενο ενάμιση μήναθα καθορίσει και την αντίδραση τωναγορών που παρόλο ότι ήδη προεξό-φλησαν σε κάποιο βαθμό το αποτέλε-σμα, σίγουρα υπάρχει ακόμη μακρύςδρόμος. Στο κάτω - κάτω ας μην ξε-χνάμε πως ακόμη η Σκωτία δεν είπεκαν την πρώτη της λέξη…

Όσον αφορά εμάς, ενόσω η Στερλίναείναι ακριβή έναντι του Ευρώ, μπο-ρούμε να ευελπιστούμε ότι θα έχουμεαύξηση στις τουριστικές κρατήσειςαπό το Ηνωμένο Βασίλειο και αύξησηστις εξαγωγές του χαλουμιού προς ταεκεί. Δεν θα πω τίποτα προς το παρόνγια ακίνητα…

MRICS, CEO, APS Andreou Property Strategy- Chartered Surveyors

Οσονούπω ψηφίζεται σε νόμο των ΗΠΑτο νομοσχέδιο των Μενέντεζ-Ρούμπιο.Μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου, η διαδικασία θαέχει ολοκληρωθεί και θα δοθεί ως χρι-στουγεννιάτικο δώρο στην Κύπρο η άρσητου εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δη-μοκρατία. Μπόνους είναι η πρόνοια γιατην υποχρέωση του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ να κα-ταγράψει τα περιστατικά παραβίασης τουεναέριου χώρου του κυρίαρχου εδάφουςτης Ελλάδας από τους γείτονές της» καιμάλιστα από την 1/1/2017. Ως εδώ όλα καλά...

Το άλλο ζητούμενο από τον ΥΠΕΞ των Η-ΠΑ, όπως προβάλλει μέσα από το νομο-σχέδιο, είναι η κατάθεση έκθεσης για την«κακοήθη συμπεριφορά της Ρωσικής Ο-μοσπονδίας στην Κύπρο, την Ελλάδα καιτο Ισραήλ», επίσης από την 1//1/2017. Αν ρίξει κάποιος μια ματιά στα στοιχείαπου πρέπει να περιλαμβάνει η έκθεση,μπορεί να προβλέψει ότι θα γίνει... bestseller την Κύπρο και ειδικά στην ΕζεκίαΠαπαϊωάννου.

Μεταξύ άλλων, θα πρέπει να καταγραφούνοι στόχοι της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσό-γειο για την ασφάλεια, την πολιτική και τηνενέργεια, κατάλογος με ρωσικής ιδιοκτη-σίας μέσων μαζικής ενημέρωσης στις προ-αναφερόμενες χώρες με στοιχεία για ταμέσα ενημέρωσης και τη τηλεθέασή τους,τηn πιθανή διενέργεια κυβερνοεπιθέσεωναπό τη Ρωσία για να επηρεάσει εκλογέςστις χώρες αυτές και εκστρατείες σε μέσακοινωνικής δικτύωσης αλλά και το πολύ επί-καιρο: προσπάθεια της ρωσικής κυβέρνη-σης να εκφοβίσουν και να επηρεάσουν τηναπόφαση του Οικουμενικού ΠατριάρχηΒαρθολομαίου να παραχωρήσει αυτοκεφα-λία στην Ορθόδοξη Ουκρανική Εκκλησία.

Μια άλλη έκθεση που θα απαιτείται απότον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ θα αφορά την αξιολό-γηση των προσπαθειών για προστασία τωνυποδομών ενεργειακής εξερεύνησηςστην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων καιτων εταιρειών των ΗΠΑ αλλά και αξιολό-γηση της ικανότητας της Κύπρου να φιλο-ξενήσει ένα Κέντρο Ενεργειακής Κρίσηςστην περιοχή, το οποίο θα μπορούσε ναπαράσχει διευκολύνσεις ως βάση για τηνυποστήριξη προσπαθειών αναζήτησης καιδιάσωσης σε περίπτωση ατυχήματος. Κάτιπου ίσως ανοίγει προοπτικές...

Επιπλέον, ζητείται και η αξιολόγηση τουχρονοδιαγράμματος για την παράδοση φυ-σικού αερίου στην περιοχή και αξιολόγησητων τελικών χωρών προορισμού για τηνπαροχή φυσικού αερίου στην περιοχή.

Λέτε εκτός από τον Άντρο αυτή τη φοράνα αντιδράσει και ο Τόμυς;

Η κυρία Γιαννούλλα, η οποία ως γνωστόνακούει όλα όσα ψιθυρίζονται στους δια-δρόμους του ΑΚΕΛ και ακόμη περισσότε-ρα, μου έλεγε ότι η ανακοίνωση για το νο-μοσχέδιο είναι ήδη έτοιμη. «Δεν λέει ά-γνωστα πράγματα και κατηγορεί τις ΗΠΑότι με το νομοσχέδιο προσπαθούν να δια-σαλεύσουν τις σχέσεις Κύπρου-Ρωσίας»,μου είπε.

Σε ποιο κόμμα δεν βγαίνουν με τίποτα ταμαθηματικά για τις βουλευτικές εκλογέςκαι όλοι φοβούνται παταγώδη αποτυχία;Αληθεύει ότι σε πρόσφατη σύσκεψη α-κούστηκαν πολύ θλιβερά νούμερα και βυ-

θίστηκαν όλοι στη θλίψη; Και ότι κάποιοςεισηγήθηκε να μην παραγγείλουν ξανάνέα δημοσκόπηση μέχρι την Άνοιξη, ναπρολάβουν να φτιάξουν και λίγο τα κέφια;

Οδικό χάρτη με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμι-ράτα προτείνει ο Συλλούρης μετά την επί-σκεψh που είχε και τη συνάντησή του μετον αρμόδιο Υφυπουργό για θέματα Τε-χνητής Νοημοσύνης. Όπως σχολίασε πρό-σφατα βουλευτής: «Ο Συλλούρης θα κάνειόλα όσα δεν έκαναν όλοι μαζί οι προέδροιτης Βουλής. Και μάλιστα στο λίγο διάστη-μα που του απομένει πριν λήξει η θητείατου. Πόσους άλλους προορισμούς έχει ά-

ραγε μαρκάρει στον χάρτη του;».

Πάντως, το θέμα της τεχνητής νοημοσύ-νης φαίνεται να τον απασχολεί πολύ, μα-νία του έχει γίνει. Άντε με το καλό να τονδούμε να πετάγεται μέχρι το ΜΙΤ ή και στοαρχηγείο της Apple να τους προτείνει υπο-γραφή μνημονίων. Αν και είναι κομματάκιπιο δύσκολο να πάει εκεί απ’ ότι στις χώ-ρες που «όργωσε» τελευταία...

ΚΟΥΙΖ: Ποιο κόμμα ανησυχεί πολύ η εξέλιξητης ΔΗ.ΠΑ του Μάριου Καρογιάν; Ειδικά γιατην προσέλκυση ψηφοφόρων από τη δικήτου δεξαμενή; Όχι, δεν εννοώ το ΔΗΚΟ...

«Δηλαδή, κύριε Πρόεδρε, με την τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να μην έρχεστε εσείς αλλά το ολόγραμμά σας;»

Το νομοσχέδιο Μενέντεζ-Ρούμπιο, το... bonus και η τεχνητή νοημοσύνη

<<<<<<<

Aπό τη στιγμή που έχει εκλεγεί μια νέα κυβέρνησημε απόλυτη πλειοψηφία, ένα μεγάλο ρίσκο πολιτικήςαβεβαιότητας και αστάθει-ας έφυγε από την εικόνα.Αυτό από μόνο του δημι-ουργεί θετικές προσδοκίεςγια την χώρα και η αγορά το αποτυπώνει άμεσα.

Η Θεατρική ομάδα Point To ContemporaryTheater και το θέατρο WhereHaus 612παρουσιάζουν το έργο «Exit» ή «Η Αλίκηστη Χώρα των Τεράτων» της ΕυαγγελίαςΟνουφρίου. Το έργο πραγματεύεται τηναναζήτηση του ανθρώπου να ανακαλύ-ψει την ταυτότητά του και να ψηλαφίσειτα όρια της ελευθερίας του, οδηγούμενοςσε διλήμματα που τον οδηγούν σε α-διέξοδα και ψυχώσεις. Πρόκειται γιαένα θεατρικό έργο φορμαλιστικό, απόμέσα προς τα έξω. Οι αναφορές από τοέργο του Λούις Κάρολ «Η Αλίκη στηΧώρα των Θαυμάτων» λειτουργούν αλ-ληγορικά και οι συσχετισμοί με το έργοκουβαλούν μια παραμορφωμένη εικόνατου παραμυθιού που αντικατοπτρίζειτο μυαλό μιας πραγματικής Αλίκης μεμανιοκατάθλιψη. Το έργο είναι θέατροχώρου. Ξεκινά από το ταμείο του θεά-τρου. Το κοινό ακολουθεί μια πορείαστον χώρο γεμάτη συμβολισμούς. Οι ει-δικά διαμορφωμένοι χώροι, μεinstallation και εγκατάσταση έργων τηςΣιμόνης Συμεωνίδου, σκοπό έχουν ναταξιδέψει ο θεατής με την Αλίκη μέσαστην παράλογη χώρα του μυαλού της. ΗΣιμόνη Συμεωνίδου, παρουσιάζει σκια-γάλματα εστιάζοντας τις ιδέες της γύρωαπό τον άνθρωπο ως οντότητα και τησκιά του ως την υπόστασή του. Μέσααπό υπαρξιακούς προβληματισμούς καιεξερεύνηση συναισθημάτων, ανθρωπί-νων σχέσεων και εσωτερικής αναζήτη-σης, η εικαστικός δεν θέτει ερωτήματα,ούτε εισηγείται απαντήσεις, αλλά μοι-

ράζεται με όλους τη διαπίστωση πόσοόμοιοι και ανόμοιοι είμαστε. 

Την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2019,μετά την παράσταση, θα ακολουθήσειεισήγηση και συζήτηση από τον κ. ΆθωΕρωτοκρίτου, κλινικό ψυχολόγο, δρα-ματοθεραπευτή, επίτιμο καθηγητή Ψυ-χοθεραπείας, Επιστημονικό Σύμβουλοτης παράστασης, με θέμα «Η Αλίκη στηΧώρα των Τεράτων και η Αλίκη μέσαμας – Ψυχολογική, Ψυχοδυναμική, Συμ-βολική αντίκριση του έργου, μέσα απότη διαθεματική προσέγγισή του. Μετάτο πέρας των εισηγήσεων, θα δοθούνβεβαιώσεις συμμετοχής που αντιστοι-χούν σε 3 ώρες «διά βίου μάθησης». Συ-ντελεστές: Σκηνοθεσία Ευαγγελία Ο-νουφρίου. Παίζουν οι Ελεονώρα Βασι-λείου,Έλενα Δημητρίου, Νικόλας Δη-μητρίου, Γεώργιος Ιωσήφ, Λήδα Καρα-γιάννη, Εύα Μιλτιάδου, Ευαγγελία Ο-νουφρίου, Λοΐζος Παπαγεωργίου.

l Παραστάσεις: Παρασκευή, 20 Δεκεμ-βρίου, Σάββατο, 21 Δεκεμβρίου, ώρα8:30 μ.μ. Κυριακή, 22 Δεκεμβρίου, 6:30μ.μ. Δευτέρα, 23 Δεκεμβρίου, 8:30 μ.μ.Παρασκευή, 3 Ιανουαρίου, 8:30 μ.μ. καιΣάββατο, 4 Ιανουαρίου, 8:30 μ.μ. Θέατρο WhereHaus 612, Μιχαήλ Κου-σουλίδη 5, Βιομ. Παλλουριώτισσας, Λευ-κωσία. Επικοινωνία: 99 122 552/ 99 588 103. Κράτηση απαραίτητη λόγω περιορισμέ-νων θέσεων στα τηλέφωνα: 99 122 552,99 588 103.

Η Αλίκη στη Χώρα των Τεράτων

Η Αίθουσα Τέχνης Αμοργός φιλοξενείτον γνωστό σκηνογράφο ενδυματολόγοΚώστα Καυκαρίδη σ’ ένα εικαστικό τα-ξίδι μέσα από το θέατρο, το θέατροτου Αριστοφάνη, με τίτλο «Αριστοφα-νικά». Πρωταγωνιστές του οι ήρωεςτου Αριστοφάνη, μέσα από τα έργατου - σκηνικά και κοστούμια - που δη-μιούργησε στον ΘΟΚ, στο Σατιρικό,στο τ/κυπριακό Δημοτικό Θέατρο Λευ-κωσίας, στην Ακαδημία Καλών ΤεχνώνΣόφιας, σε εικονογραφήσεις βιβλίων.Τα σχέδια για τα κοστούμια και οι μα-κέτες των σκηνικών του είναι η πηγήέμπνευσης του καλλιτέχνη. Με πολύ

χιούμορ, σαν τα κόμικς, παίρνει σκηνέςαπό τις παραστάσεις του Αριστοφάνηκαι τις πλάθει με το δικό του χαρα-κτηριστικό στιλ, τους δίνει ζωή με σά-τιρα και ερωτισμό. Σατιρίζει τον πό-λεμο, υπερασπίζεται τις γυναίκες πουείναι ενάντια στον πόλεμο και σκαρ-φίζονται διάφορα κόλπα και τσαχπινιέςγια να αποτρέψουν τους συζύγους, ε-ραστές, φίλους να συνεχίσουν τον πό-λεμο… Με τη Λυσιστράτη, τη Μυρ-ρίνη, τον Κινησία, τον Δικαιόπολι, τιςΓουρουνίτσες, τον Τρυγαίο και τηνΕιρήνη, τον Πεισθέταιρο και τα Πουλιάτου, τον Στρεψιάδη και τις Νεφέλες

και πολλούς άλλους στους 50 πίνακες(λάδι σε καμβά), μικρού και μεσαίουμεγέθους.

l Αίθουσα Τέχνης Αμοργός, Μ. Δράκου3, ΑγλαντζιάΠαρουσίαση έργων 18 -19 Δεκεμβρίου2019, Εγκαίνια Έκθεσης: Παρασκευή 20Δεκεμβρίου 2019, στις 7:30 μ.μ. Διάρ-κεια έκθεσης από 20 Δεκεμβρίου 2019έως 4 Ιανουαρίου 2020. Ώρες λειτουρ-γίας: 17.00 – 21.00 καθημερινά εκτόςΚυριακής. Πρωϊνά:10.30 – 1.00 μετά α-πό τηλεφώνημα - 22 333988 –99247476 – 99639821.

Eκθεση ζωγραφικής Κώστα Καυκαρίδη «Αριστοφανικά»

4 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019Τ Ο Θ Ε Μ Α

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΡΟΥΓΚΑΛΑ

«Γλυκόπικρη» ήταν η γεύση που άφησεστην επιτροπή εμπειρογνωμόνων τουΣυμβουλίου της Ευρώπης (Moneyval) τονπερασμένο Μάιο η Κύπρος. Όταν απο-χώρησε από το νησί το Μάιο το κλιμάκιοτης Moneyval, έμεινε ευχαριστημένοαπό την πρόοδο που έχουν επιδείξει οιτράπεζες, αλλά δεν έμεινε ευχαριστημένοαπό δικηγόρους και λογιστές. Όπως είναιεις θέση να γνωρίζει η «Κ», στο προσχέδιο(draft) της έκθεσης της Moneyval - πουέχει ήδη συγγραφεί, ενώ η τελική έκθεσηθα παρουσιαστεί μετά τα τέλη Ιανουαρίου- καταγράφεται πλέον και επισήμως πωςοι ενέργειες λογιστών και δικηγόρων δενσυνάδουν με τα διεθνή πρότυπα. Και συ-γκεκριμένα, στη βάση του προγράμματοςτων πολιτογραφήσεων ξένων επενδυτώνκαι με το πώς λειτούργησαν ως«introducers» ξένων πελατών.

Την ίδια ώρα, ενώ είναι άκρως επικρι-τικοί με τον τρόπο που οι δύο επαγγελ-ματικές ομάδες χρησιμοποίησαν ή χρη-σιμοποιούν το πρόγραμμα των πολιτο-γραφήσεων, στο «draft» υπάρχει ένα «ε-γκώμιο» προς τις τράπεζες που, όπως χα-ρακτηριστικά ειπώθηκε από πηγές, «θαμπορούν να το χρησιμοποιούν και να τοπαρουσιάζουν προς τα έξω για πολλάχρόνια». Όλα τα παραπάνω όμως είναιαπλώς μία επιβεβαίωση των όσων άφησετο κλιμάκιο να αιωρούνται κατά την έξοδότου από το νησί. Άλλη πτυχή έχει σημασία.Ενώ η Moneyval είναι ένα όργανο παρα-κολούθησης του Συμβουλίου της Ευρώ-πης, στο οποίο έχει ανατεθεί η αξιολόγησητης συμμόρφωσης ενός κράτους με τακύρια διεθνή πρότυπα για την καταπο-λέμηση της νομιμοποίησης εσόδων απόπαράνομες δραστηριότητες και τη χρη-ματοδότηση της τρομοκρατίας και τηςαποτελεσματικότητας της εφαρμογήςτους, διατυπώνει μόνο συστάσεις προς

τις εθνικές αρχές σχετικά με τις απαραί-τητες βελτιώσεις των συστημάτων τουςκαι δεν επιβάλλει. Μέσα στις συστάσεις,λοιπόν, αφήνει να εννοηθεί πως ενδε-χομένως οι επαγγελματικές ομάδες τωνδικηγόρων και των λογιστών θα πρέπεινα περάσουν κάτω από την «εποπτικήομπρέλα» ενός τρίτου και να μην είναι«αυτοεποπτευόμενοι». Όπως δηλαδή,έχει γίνει με τις τράπεζες, που έχουν ε-ποπτεία. Στην ουσία αυτό αντιπαραβάλ-λεται στην έκθεση. Πως οι τράπεζες έχουνπροχωρήσει σε μεγάλα βήματα λόγω κυ-ρίως ενός επόπτη στα τελευταία χρόνια,ενώ μια «in-house» εποπτεία που γίνεταιαπό τις άλλες δύο επαγγελματικές ομάδες,δεν αρκεί. Το 2013 εξάλλου, η Moneyvalείχε «τραβήξει το αυτί» των τραπεζών.Είχε επικεντρωθεί σε τρία χαρακτηριστικάτων κυπριακών τραπεζών, τα οποία είχανσχέση με τις διεθνείς τραπεζικές εργασίες.Όπως είχε ανακοινωθεί τότε, ήταν η α-πόκτηση πελατών μέσω διαμεσολαβητών,οι επιχειρηματικές τους δομές, αλλά καιη χρήση αντιπροσώπων. Ενδιαφέρον θαέχει λοιπόν, να προσδιοριστεί σε ποιοπλαίσιο θα μπορεί να γίνει η εποπτείαδικηγόρων και λογιστών.

Σημειώνεται ότι η Moneyval είχε διε-νεργήσει ξανά στο παρελθόν τέσσεριςελέγχους. Συγκεκριμένα οι αξιολογήσειςτης Επιτροπής δημοσιεύθηκαν το 1998,το 2002, το 2006 και το 2011. Υπήρξε δεκαι μία ενδιάμεση, στο πλαίσιο της εκ-κίνησης του προγράμματος προσαρμογής(μνημονίου) το 2013. Η Κύπρος είναιμέλος της Επιτροπής Moneyval του Συμ-βουλίου της Ευρώπης που ασχολείται μετην Αξιολόγηση των μέτρων που λαμβά-νονται κατά της νομιμοποίησης εσόδωναπό παράνομες δραστηριότητες, από τηςίδρυσης της το 1997. Η Επιτροπή κάνεισυστάσεις προς τις χώρες που αξιολο-γούνται, με σκοπό να βελτιώσουν την α-ποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμ-

βάνονται για την καταπολέμηση της νο-μιμοποίησης εσόδων από παράνομεςδραστηριότητες.

Το καλύτερο δυνατόΠηγές τόνισαν στην «Κ» πως αν και

οι τράπεζες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουνπροβλήματα, έχει γίνει μεγάλη πρόοδοςαπό τις πρακτικές που ακολουθούντανπρο του 2013. Όπως είπαν, διέθεσαν χρή-μα και ανθρώπινο δυναμικό και σε συν-δυασμό με την υιοθέτηση των οδηγιών

αναφορικά με τη νομιμοποίηση εσόδωναπό παράνομες δραστηριότητες και χρη-ματοδότησης της τρομοκρατίας, προό-δευσαν. Βοήθησε δε το εποπτικό πλαίσιοστο οποίο βρίσκεται εντός ο τραπεζικόςτομέας της Κύπρου και στο πως βρίσκεταιεντός του εποπτικού και κανονιστικούπλαισίου που υπάρχει. Από το 2013 οιτράπεζες της Κύπρου έχουν προχωρήσεισε κλείσιμο 50 χιλιάδων ύποπτων λογα-ριασμών, έχουν απορρίψει πάρα πολλάνέα ανοίγματα και φαίνεται πως απέχουνπαρασάγγας από το «business» των δια-βατηρίων, για το οποίο έχει ασκηθείπολλή κριτική στη χώρα, αποκαλύφθηκανπολλές αδυναμίες και ανάγκασαν τηνΚυβέρνηση προσφάτως να προχωρήσεισε υιοθέτηση νέων οδηγιών.

Προς νέα Pillsbury;Την ίδια ώρα, η Κύπρος βρίσκεται σε

μία συντονισμένη προσπάθεια για την α-νάδειξη του ονόματός της και της προόδουπου έχει κάνει σε θέματα ξεπλύματος μαύ-ρου χρήματος. Το 2016 - 2017 η Κεντρική

Τράπεζα της Κύπρου, μαζί με τα πιστωτικάιδρύματα και το Υπουργείο Οικονομικών,συνομολόγησαν συμφωνία με τον αμερι-κανικό νομικό οίκο Pillsbury Winthrop,ώστε να γίνουν οι απαραίτητες προσπά-θειες για την αποκατάσταση του ονόματοςτης χώρας. Η συμφωνία με τον νομικόοίκο τελειώνει αυτή την περίοδο και α-ναμένεται είτε να ανανεωθεί το συμβόλαιο,είτε να εξεύρουν οι παραπάνω νέο οίκοο οποίος κάνει «lobbying» για την Κύπρο.Πλέον, στόχος δεν είναι μόνο να πεισθούνοι Αμερικάνοι για την πρόοδο της Κύπρου.Η Κύπρος, κατά τον τελευταίο και όχιμόνο χρόνο, έχει λάβει πολλάκις τα εύσημααπό τους Αμερικανούς. Στόχος, είναι καιη Ευρώπη. Γι’ αυτό, δεν είναι σίγουρο εάνθα ανανεωθεί η σύμβαση με τον αμερι-κανικό νομικό οίκο Pillsbury Winthrop,ο οποίος έχει ισχυρή παρουσία στην Α-μερική και προσφέρει συμβουλευτικές υ-πηρεσίες, και να προτιμηθεί άλλος πουέχει ισχυρή παρουσία και στην Ευρώπη.

Ταυτόχρονα, ενώ το μήλον της έριδοςγια τις κακές αξιολογήσεις αναφορικά

με τη δράση συγκεκριμένων επαγγελμα-τικών ομάδων είναι το πρόγραμμα τωνδιαβατηρίων, ακόμα η τριμελής επιτροπήδεν έχει λάβει δράση.

Όταν αποκαλύφθηκαν από ξένα καιεγχώρια ΜΜΕ οι αδυναμίες – σκάνδαλαγια πολιτογραφηθέντες που δεν έπρεπενα έχουν λάβει διαβατήρια και που η Κυ-βέρνηση αναγκάστηκε να ανακοινώσειπως θα κινήσει διαδικασίες για να ταλάβει πίσω, ανακοινώθηκε και μια σειράαπό ελέγχους που θα προχωρούσε τρι-μελής επιτροπή σε όλους όσους έχουνλάβει κυπριακό διαβατήριο. Η τριμελήςεπιτροπή, της οποίας ηγείται η Πρόεδροςτης Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ΚύπρουΔήμητρα Καλογήρου, ακόμα δεν έχει αρ-χίσει τους ελέγχους. Το δεύτερο μέλοςτης επιτροπής είναι ο βοηθός γενικόςλογιστής της Δημοκρατίας Ανδρέας Ζα-χαριάδης και το τρίτο, είναι η εκπρόσωποςτης νομικής υπηρεσίας Έλλη Φλορέντζου.Ακόμα δεν έχει σταλεί ο «σκοπός» με τονοποίο θα λειτουργεί αυτή η τριμελής ε-πιτροπή.

Της ΜΑΡΙΑΣ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ

Η ανοδική πορεία στις εισαγωγές αιθέριωνελαίων που καταγράφηκε τους τελευταί-ους μήνες, εντάσσεται στο ευρύτεροπλαίσιο της αύξησης των εισαγωγών καλ-λυντικών στην κυπριακή αγορά. Μάλιστα,σύμφωνα με την τελευταία έρευνα τουγραφείου οικονομικών και εμπορικών υ-ποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας, απότο 1995 και εντεύθεν καταγράφεται θε-αματική αύξηση. Δηλαδή από 29,7 εκα-τομμύρια ευρώ το 1995, έφτασαν στα105,8 εκατομμύρια ευρώ το 2018. Πιο έ-ντονη ήταν η αύξηση την τετραετία 2013-2017 ενώ φαίνεται ότι υπάρχουν ιδιαίτεραευνοϊκές προοπτικές για τους ενδιαφε-ρόμενους εξαγωγείς. Μεγαλύτερη ζήτησηστην κυπριακή αγορά καλλυντικών έχουντα αντηλιακά προϊόντα, τα οποία το 2017απορρόφησαν το 38% των συνολικών ει-σαγωγών καλλυντικών. Καταγράφεταιωστόσο μια ελαφριά μείωση της τάξηςτου 3% στις εισαγωγές του 2018 σε σύ-γκριση με το 2017. Αυτό ωστόσο θεωρείταιως αναμενόμενη συνέπεια και εξέλιξημιας συνεχούς αύξησης των προηγούμε-νων ετών. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υ-πηρεσία Κύπρου, οι εισαγωγές καλλυντι-κών στην κυπριακή αγορά το 2018 ανήλ-θαν σε €105,8 εκ., καταλαμβάνοντας με-ρίδιο της τάξης του 1,15% επί του συνόλουτων εισαγωγών (το οποίο ήταν €9,2δισ.).Το συγκεκριμένο μερίδιο παρουσίασεελαφρά μείωση, συγκριτικά με το 2017,οπότε ανήλθε σε 1,35%.

Από ΕλλάδαΟι βασικές χώρες υποδοχής των κυ-

πριακών εξαγωγών καλλυντικών για το2018 ήταν, σύμφωνα με τη Στατιστική-Υπηρεσία Κύπρου, η Ελλάδα, η Ρουμανία,η Ελβετία, η Ολλανδία, οι ΗΠΑ, το Ομάνκαι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Μά-λιστα, το 2018, η Ελλάδα απορρόφησεποσοστό 31% των κυπριακών εξαγωγώνκαλλυντικών, δηλαδή 2,99 εκ. ευρώ, επίσυνόλου 9,57 εκατ.ευρώ.

Από το 2004 και μετά η Ελλάδα βρί-σκεται σταθερά στην πρώτη θέση μεταξύτων εξαγωγέων καλλυντικών στην Κύπρο,υπερβαίνοντας ανταγωνιστές όπως ηΓαλλία και η Γερμανία. Σύμφωνα με ταστοιχεία του 2018, η Ελλάδα είναι ο κυ-ριότερος προμηθευτής της κυπριακής α-

γοράς στις περισ-σότερες κατηγορίεςκαλλυντικών, και συγκεκριμένα: αιθέριαέλαια, είδη μακιγιάζ, μανικιούρ – πεντι-κιούρ, πούδρες, αντηλιακά, σαμπουάν,λακ, οδοντόκρεμες, στοματικά διαλύματα,ξυριστικά, προϊόντα μπάνιου, αποσμητικά,σαπούνια, κρεμοσάπουνα. Ειδικά στιςλακ μαλλιών, η Ελλάδα μέχρι και το 2017δεν συγκαταλεγόταν μεταξύ των προμη-θευτών της κυπριακής αγοράς, ωστόσοτο 2018 ξεπέρασε τους ανταγωνιστές τηςκαι κατέλαβε το μεγαλύτερο μερίδιο στιςκυπριακές εισαγωγές. Οι μόνες κατηγορίεςόπου η Ελλάδα δεν κατέχει το μεγαλύτερομερίδιο των κυπριακών εισαγωγών είναιτα αρώματα/κολόνιες, μόνιμο φορμάρισμαμαλλιών και οδοντικά νήματα. Στις κα-τηγορίες αυτές, οι προμηθευτές που ξε-περνούν την Ελλάδα σε αξία εξαγωγώνείναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία, τοΗν. Βασίλειο, ο Λίβανος, το Βέλγιο και ηΕλβετία. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεγάλομέρος των ελληνικών εξαγωγών στην Κύ-προ αφορά επανεξαγωγές προϊόντων απόξένουςοίκους.

Σημειώνεται επίσης ότι η πρωτιά τηςΕλλάδας στα προϊόντα μακιγιάζ για χείληκαι μάτια έχει καταγράψει σημαντική

μείωση σε σχέση με το 2017, ενώ αύξησηκαταγράφει το μερίδιο των ΗΠΑ, των Η-νωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Ηνω-μένου Βασιλείου, της Γερμανίας και τηςΙταλίας. Σημειώνεται ότι στην αύξησητου ιταλικού μεριδίου έχει συμβάλει ηπρόσφατη είσοδος στην κυπριακή αγοράιταλικών brands όπως το Diego DallaPalma, το οποίο διατίθεται στις μεγάλεςαλυσίδες καλλυντικών.

Χαμηλά οι εξαγωγέςΟι εξαγωγές καλλυντικών καταλαμ-

βάνουν ένα μικρό μερίδιο στις συνολικέςεξαγωγές της χώρας, το οποίο, μάλιστα,συνεχώς συρρικνώνεται, λόγω της αύ-ξησης του συνόλου των κυπριακών εξα-γωγών. Συγκεκριμένα, το 2018, οικυπρια-κές εξαγωγές καλλυντικών ανήλθαν σεμόλις 0,22% επί του συνόλου των εξαγω-γών, αγγίζοντας τα €9,57 εκ. σε σύνολοεξαγωγών της τάξης των 4,31 δισ. ευρώ.Μάλιστα, το εν λόγω ποσοστό παρουσιά-ζεται μειωμένο, σε σχέση με το 2017, ο-πότε καταλάμβανε 0,36% του συνόλου,με εξαγωγές καλλυντικών αξίας €10,33εκ., σε σύνολο εξαγωγών €2,96 δισ. Α-ντίστοιχα, το 2016, το συγκεκριμένο πο-

σοστό ανερχόταν σε 0,38%. Επίσης, οικυπριακές εξαγωγές καλλυντικών το έτος2018 αποτελούνταν κατά 32% από εγχώ-ρια παραχθέντα προϊόντα (3,1 εκ. ευρώ)και κατά 68% από επανεξαγωγές (6,5 ε-κατομμύρια ευρώ).Οι κυπριακές εξαγωγέςκαλλυντικών κινούνται καθοδικά, απότο 2015 και ύστερα. Το 2018, ανήλθανσε 9,57 εκ. ευρώ, καταγράφοντας μείωσητης τάξης του -7,9% σε σχέση με το 2017και -13,5% σε σχέση με το 2016. Σε ό,τιαφορά τα εγχώρια παραχθέντα καλλυ-ντικά, την τελευταία τετραετία οι εξαγωγέςτους κυμάνθηκαν κατά μέσο όρο σε 3,13εκατ. ευρώ ετησίως,

Γαλλική κολόνιαΦανατικά Γαλλία επιλέγουν οι Κύπριοι

για αρώματα και κολόνιες. Οι εισαγωγέςσε αρώματα και κολόνιες προέρχονταιαπό την γαλλική αγορά με ποσοστό 36%,ενώ ακολουθεί η Γερμανία με 16% και ηΙσπανία με 14%. Αξίζει να σημειωθεί ότιη αγορά της Ισπανίας ως χώρα προμη-θευτής αρωμάτων προστέθηκε στον πί-νακα μόλις το 2017. Εκείνη την χρονιάη Ελλάδα ήταν δεύτερος κατά σειρά προ-μηθευτής μετά την Γαλλία, ενώ φέτος

περιορίζεται στην 4η θέση με 13%. Οι ε-ξαγωγές ελληνικών καλλυντικών στηνκυπριακή αγορά παρουσιάζουν σταθεράανοδική πορεία, με εξαίρεση την περίοδοτης κρίσης. Το 2000, η Ελλάδα εξήγαγε6,85 εκ. ευρώ καλλυντικά στην Κύπρο(κωδ. 33), ποσό το οποίο εκτοξεύτηκεστα 36,674 εκ. το 2017 και στα 38,853 ε-κατομμύρια ευρώ το 2018. Η αύξηση τωνελληνικών εξαγωγών καλλυντικών στηνΚύπρο την τελευταία διετία (από το 2017στο 2018) ήταν της τάξης του 6%. Η α-ντίστοιχη αύξηση κατά την τελευταίαδεκαετία άγγιξε το 467%. Το 2017, τακαλλυντικά καταλάμβαναν ποσοστό 2,36%των συνολικών ελληνικών εξαγωγώνστην κυπριακή αγορά, οι οποίες ανήλθανσε 1,551 δισ. ευρώ. Το 2018, το αντίστοιχοποσοστό αυξήθηκε σε 2,39%.

Από την άλλη, οι εισαγωγές προϊόντωνστην ελληνική αγορά από την Κύπρο κυ-μαίνονται σε χαμηλά επίπεδα, καθώς το2017 άγγιξαν τα 2,85 εκατ. ευρώ και το2018 τα 2,99 εκ. (+4,9%). Ωστόσο, απότο 2014 και ύστερα, παρουσιάζουν στα-θερά αυξητική πορεία. Ιδιαίτερη χρονιάήταν το 2015, καθώς ξεπέρασαν για πρώτηφορά το όριο των 2 εκατ. ευρώ, καταγρά-φοντας αύξηση της τάξης του 78,8%, συ-γκριτικά με το 2014.

Σύμφωνα με την έρευνα τα επώνυμακαλλυντικά στην Κύπρο, αυτά δηλαδήπου δεν βρίσκονται στην ευρεία κατανά-λωση, πωλούνται σε ποσοστό 60 – 70 %στις μεγάλες αλυσίδες ομορφιάς και σταμονοθεματικά (monobrand) καταστήματα,και σε ποσοστό 30-40% στα φαρμακεία.Ως σημαντικότερες αλυσίδες καταστη-μάτων πώλησης επώνυμων καλλυντικώνκαταγράφονται οι Beauty Line, ηDebenhams, η Glow Beauty shop, η GOSH,η Holland & Barret, η MacCosmetics καιη NYX Professional.

Ζητούν εποπτείαγια λογιστέςκαι δικηγόρουςΤι αναφέρει το «draft» της MoneyvalΗ επιτροπή δίνει τα εύσημα σε τράπεζες

Σημειώνεται ότι η Moneyval είχε διενεργήσει ξανά στο παρελθόν τέσσερις ελέγχους. Συγκεκριμένα οι αξιολογήσεις της Επιτροπής δημοσιεύθηκαν το 1998, το 2002, το 2006 και το 2011.

<<<<<<<

Στο «draft» υπάρχει ένα«εγκώμιο» προς τις τράπεζεςπου, όπως χαρακτηριστικά ει-πώθηκε από πηγές, «θα μπο-ρούν να το χρησιμοποιούνκαι να το παρουσιάζουν προςτα έξω για πολλά χρόνια».

Καλλυντικά από Ελλάδα αγοράζουν οι ΚύπριοιΣτο 1,15% των εισαγωγών αρώματα, αντηλιακά και κραγιόν, ξεπερνούν τα 100 εκατομμύρια ευρώ για το 2018

Καλλυντικά απότο διαδίκτυο

Πάντως η νέα τάση και στην α-γορά των καλλυντικών είναι οιηλεκτρονικές παραγγελίες.Σύμφωνα με το iReport, συν-δρομητικό εργαλείο μέτρησηςκαι ανάλυσης της διαδραστι-κής συμπεριφοράς του Κύπρι-ου στο διαδίκτυο των εταιρει-ών Evresis και Imar Comms, οιδιαδικτυακές αγορές καλλυ-ντικών διατηρούν σταθερά τηντρίτη θέση στις προτιμήσειςτων διαδικτυακών πελατών,μετά τα είδη ένδυσης/ υπόδη-σης και τις τουριστικές υπηρε-σίες. Παρόλα αυτά, παρουσιά-ζουν μεγαλύτερη ετήσια αύ-ξηση συγκριτικά με τις κατηγο-ρίες αυτές. Συγκεκριμένα, το2016 η ετήσια αύξηση της δια-δικτυακής πώλησης καλλυντι-κών ανήλθε σε 3%, σε σχέσημε το προηγούμενο έτος, τηστιγμή που η αύξηση για τιςτουριστικές υπηρεσίες ήταν2,5% και για την ένδυση/ υπό-δησημόλις 0,7%. Επίσης, η έ-ρευνα καταγράφει μια συνεχι-ζόμενη ανοδική πορεία διεισ-δυτικότητας των διαδικτυ-α-κών αγορών στην Κύπρο, η ο-ποία εξαπλώνεται και στις με-γαλύτερες ηλικίες καταναλω-τών, με αποτέλεσμα αυτοί νααποτελούν πλέον σημαντικόκομμάτι της ψηφιακής αγο-ράς.Τα δημοφιλή διαδικτυακάκαταστήματα, απ’ όπου οι Κύ-πριοι προτιμούν να αγοράζουνκαλλυντικά είναι το Amazonκαθώς και τα διεθνή και ελλη-νικά on line shops.

<<<<<<<

Το 2018, οι κυπριακές εξαγω-γές καλλυντικών ανήλθαν σεμόλις 0,22% επί του συνόλουτων εξαγωγών, αγγίζοντας τα€9,57 εκ. σε σύνολο εξαγω-γών της τάξης των €4,31 δισ.

Οι εξαγωγές καλλυντικών καταλαμβάνουν ένα μικρό μερίδιο στις συνολικές εξαγωγές της Κύπρου, το οποίο, μάλιστα, συνεχώς συρρικνώ-νεται, λόγω της αύξησης του συνόλου των κυπριακών εξαγωγών.

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ

Η εκκρεμότητα που συνεχίζει να υπάρχει στις δια-βουλεύσεις Κύπρου – Ισραήλ, για συμφωνία επίτων κοιτασμάτων Φυσικού Αερίου στη μέση γραμμήτων ΑΟΖ των δυο χωρών, καθώς και η αναζωπύρωσητων σεναρίων για αγωγό ΦΑ από το Ισραήλ μέσωΤουρκίας, εκ των πραγμάτων προκαλεί προβλημα-τισμούς στην κυπριακή πλευρά και όχι μόνο. Δυοθέματα που έχουν ανακύψει κυρίως μέσω δημοσι-ευμάτων στην ισραηλινή πλευρά και σε μια περίοδοπου η Άγκυρα κλιμακώνει τις προκλήσεις της, στηνευρύτερη περιοχή. Παρά το γεγονός ότι τα δυο ζη-τήματα δεν σχετίζονται το ένα με το άλλο, η χρονικήσυγκυρία είναι εύλογο να προκαλεί προβληματισμούςεάν ληφθεί υπόψη πως η Τουρκία εκτός από τιςπροκλητικές κινήσεις, εμφανέστατα προσπαθεί ναπροσεγγίσει κράτη της περιοχής σε μια προσπάθειανα περιορίσει την κινητικότητα της Λευκωσίας,στο κομμάτι των περιφερειακών συνεργασιών. Μιαπροσπάθεια που εκδηλώνεται, σύμφωνα με τις δη-μοσιογραφικές πληροφορίες, προς την πλευρά τουΙσραήλ και σε μια χρονική στιγμή που στο εσωτερικότης γειτονικής χώρας επικρατεί πολιτική αστάθεια,σκηνικό το οποίο εμφανίζεται να ευνοεί τις τουρκικέςεπιδιώξεις. Παρά το γεγονός οι σχέσεις των δυο

χωρών είχαν φθάσει στο ναδίρ, ένεκα και της σφο-δρής σύγκρουσης των ηγετών τους, οι ίδιες φωνέςκαι που παλιότερα ευνοούσαν τη συνεργασία τωνδυο χωρών στα ενεργειακά, έχουν δυναμώσει καιπάλι. Στο όλο σκηνικό προστίθεται και το θέμα τηςΕιδικής Συμφωνίας Κύπρου – Ισραήλ για την δομήτου κοιτάσματος «Αφροδίτη» το οποίο εκτείνεταιστην ισραηλινή πλευρά.

EastMedΗ ισραηλινή πλευρά, όπως έχει προκύψει και

σε τριμερές επίπεδο, εμφανίζεται να επιδεικνύειτο εντονότερο ενδιαφέρον για υλοποίηση ενόςέργου για το οποίο οι απόψεις που διατυπώνονταιείναι διφορούμενες, ως προς το κομμάτι υλοποίησήτου. Ο EastMed επανήλθε στην επικαιρότητα μετάτα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας για κινήσειςτης Άγκυρας προς το Ισραήλ, πως η υλοποίηση τουέργου περνά από την Άγκυρα. Κινήσεις που συνο-δεύτηκαν από την αποκάλυψη πως στο παρασκήνιουπάρχει κινητικότητα για αναθέρμανση των σχέ-σεων των δυο χωρών στο ζήτημα του ισραηλινούαγωγού ΦΑ προς την Τουρκία. Η θέση της Λευκωσίαςεπί του προκειμένου διατυπώθηκε σε ανύποπτοχρόνο, από τον υπουργό Ενέργειας Γιώργο Λακκο-τρύπη σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε πρινδέκα μέρες στις Βρυξέλλες. Από βήματος ο κ. Λακ-κοτρύπης, όχι τυχαία, είχε πει πως εάν η Ε.Ε αλλά

και κράτη της περιοχής αποδεχθούν τη λογική τηςΤουρκίας για την υφαλοκρηπίδα στα δυτικά τηςΚύπρου, αυτό σημαίνει πως η όδευση του αγωγούEastMed θα πρέπει να πάρει έγκριση από την Τουρ-κία. Αναφορά η οποία ουσιαστικά είχε ως αποδέκτεςκαι την ισραηλινή πλευρά. Και δεν είναι μόνο ο α-γωγός EastMed. Στην ίδια λογική εντάσσεται κάθεμελλοντικό έργο της περιοχής προς την Ευρώπητο οποίο θα τελεί υπό την αίρεση της Τουρκίας.Υπό το πρίσμα αυτό, όπως σημείωναν πηγές στην

«Κ», οι προκλητικές και ανεδαφικές διεκδικήσειςτης Τουρκίας δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές.Εν αντιθέσει με την περίπτωση του «Αφροδίτη»,η Λευκωσία θεωρεί πως η Τουρκία θα βρει απέναντίτης την Ε.Ε αλλά και κράτη της περιοχής, τα συμ-φέροντα των οποίων πλήττονται από τις παράνομεςδιεκδικήσεις.

Αγωγός ΙσραήλΤα όσα γράφονται στο Ισραήλ για τις σχέσεις με

την Τουρκία, επικεντρώνονται στα ενεργειακά καιστην ανάγκη για συνεργασία των δυο χωρών. Α-ναφορές που παραπέμπουν στα όσα διαδραματι-ζόντουσαν την διετία 2015-2016 όπου και τότευπήρχε έντονος διάλογος, για αγωγό ΦΑ από το Ισ-ραήλ προς την αγορά της Τουρκίας. Μια προοπτικήπου ναυάγησε, τότε, λόγο της σφοδρής δημόσιαςσύγκρουσης των ηγετών των δυο χωρών. Στη Λευ-κωσία δεν υπάρχει ενημέρωση από αρμόδια κρατικάκανάλια επικοινωνίας για το θέμα του αγωγού, παράμόνο οι δημοσιογραφικές πληροφορίες, έλεγαν καλάενημερωμένες πηγές στην κυπριακή πρωτεύουσα.

«Αφροδίτη»Στο κομμάτι του κοιτάσματος «Αφροδίτη», η εκ-

κρεμότητα που παρατηρείται με τα όσα εγείρονταιαπό ισραηλινής πλευράς, περιορίζεται σε διμερέςεπίπεδο. Ωστόσο, το όλο κλίμα που επικρατεί στηνπεριοχή με τις παρασκηνιακές κινήσεις της Τουρκίαςδημιουργεί πιεστικές καταστάσεις τις οποίες καλείταινα διαχειριστεί η Λευκωσία. Η ισραηλινή πλευράμε βάση τα όσα ακολούθησαν των τελευταίων α-ναφορών στον τύπο της χώρας, υποστηρίζει πωςδεν μπορεί να προχωρήσει η εμπορική εκμετάλλευσητου κοιτάσματος εάν προηγουμένως δεν ολοκλη-ρωθούν οι διαβουλεύσεις των δυο πλευρών γιασυμφωνία επί του ποσοστού το οποίο διεκδικείαπό το «Αφροδίτη», ο διαχειριστής του ισραηλινούκοιτάσματος Ishai. Σύμφωνα με τελευταία ενημέ-ρωση της «Κ», οι επαφές των δυο πλευρών συνε-χίζονται χωρίς να υπάρχει ένδειξη για το χρόνοκατάληξης. Η ισραηλινή πλευρά επιθυμεί να παγώσειτην ανάπτυξη του κοιτάσματος. Διεκδικεί ποσοστό,το οποίο απέχει από το αντίστοιχο που φαίνεταινα αποδέχεται η Λευκωσία, επί των αρχικών πο-σοτήτων και όχι από τις ανακτήσιμες που υποστηρίζειη κυπριακή πλευρά. Όπως επισήμαναν με νόημαπηγές στην Λευκωσία, το όλο θέμα δεν μπορεί ναεπιλυθεί μονομερώς ούτε το κοίτασμα να καταστείόμηρος των ισραηλινών απαιτήσεων. Η γραμμήτης κυπριακής πλευράς κινείται στη λογική «Προ-χωρήστε εσείς με την ανάπτυξη του κοιτάσματοςσας, όπως και εμείς». Αυτό το οποίο τονίζεται είναιπως η παραγωγή ΦΑ από το «Αφροδίτη» θα ξεκινήσειακόμα και χωρίς συμφωνία με το Ισραήλ, ωστόσοοι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως υπάρχει χρόνοςγια αίσιο τέλος της όλης διαφοράς.

Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 5Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019

Α Ν Α Λ Υ Σ Η / Του ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΕΛΛΗΝΑ Σ Χ Ο Λ Ι Ο / Της ΞΕΝΙΑΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗ

«Η δύναμη της νιότης» είναι ο τίτλοςτου περιοδικού ΤΙΜΕ, το οποίο ανα-κήρυξε την Γκρέτα Τούνμπεργκ πρό-

σωπο της χρονιάς για το 2019. Είναι κάπως ο-ξύμωρο που αυτή η μικροκαμωμένη έφηβηαπό τη Σουηδία έχει όντως τόση ισχύ. Κατάτην πρόσφατη άφιξή της στη Μαδρίτη για τησύνοδο για το κλίμα, μόλις που διέκρινε κανείςστις φωτογραφίες το κεφάλι της με ένα αμήχανο,σχεδόν φοβισμένο χαμόγελο, περικυκλωμένηαπό τους υπευθύνους ασφαλείας, τους φωτο-ρεπόρτερ οι οποίοι ήθελαν να την τραβήξουνμια φωτογραφία και τους θαυμαστές της πουήθελαν να περηφανευτούν ότι την είδαν απόκοντά. Στο εξώφυλλο του ΤΙΜΕ, αντίθετα,μοιάζει τεράστια, σκαρφαλωμένη σε ένα βράχο,τον οποίο μαστιγώνουν κύματα, σαν μια γιγάντια«μικρή γοργόνα», βγαλμένη όχι από τα παρα-μύθια του Χανς Κρίστιαν Αντερσεν αλλά απότη δυστοπία της κλιματικής αλλαγής.

Ηταν μια δίκαιη επιλογή. Εδώ και ένα χρόνο,οι «Παρασκευές για το μέλλον» έχουν γίνει πα-γκόσμιο φαινόμενο και η κινητοποίηση της –θεωρητικά αδιάφορης για την πολιτική– νεο-λαίας είναι εντυπωσιακή. Πλέον, όμως, είναισαφές ότι το περιβάλλον είναι το πιο πολιτικόζήτημα. Από την οικονομία και τη μετανάστευ-ση, όλες οι πτυχές της κοινωνικής και οικονο-μικής ζωής αναμένεται να επηρεαστούν απότην άνοδο της θερμοκρασίας τις επόμενες δε-καετίες. Αν κάποτε ορισμένοι αποκήρυσσαντην οικολογία ως πρόβλημα πολυτελείας, του«Πρώτου Κόσμου», τώρα πια η άνοδος της

στάθμης της θάλασσας απειλεί τους πιο ευά-λωτους οικονομικά λαούς και τις πιο αδύναμεςκοινωνικές ομάδες. Το πράσινο new deal καιη οικοδόμηση περιβαλλοντικής πολιτικής είναιακριβή υπόθεση και θα πλήξουν κυρίως τα α-σθενέστερα στρώματα. Το είδαμε με τα «ΚίτριναΓιλέκα» στη Γαλλία και την επιβολή φόρου στακαύσιμα, θα το βλέπουμε εφεξής ολοένα συ-χνότερα: Κάθε προσπάθεια καταπολέμησηςτης κλιματικής αλλαγής είναι πολύ πιθανό ναπροκαλεί κοινωνικές εκρήξεις. Υπό αυτήν τηνέννοια, η φωνή της Γκρέτα έχει σημασία. Είναιοργισμένη, εκφράζει τη νεολαία, υπογραμμίζειτον επείγοντα χαρακτήρα της λήψης μέτρωνκαι περιγράφει την Αποκάλυψη που θα ακο-λουθήσει, αν συνεχιστεί η σημερινή αδράνεια.Η πίεση από τους νέους είναι ασφυκτική καιτο πολιτικό κατεστημένο αφουγκράζεται τιςευαισθησίες τους και φαίνεται πως βγαίνει απότον λήθαργο. Για όλα αυτά, χρωστάμε μεγάληευγνωμοσύνη στην Γκρέτα Τούνμπεργκ. Εναεξώφυλλο είναι το λιγότερο που μπορούμε νακάνουμε για να τη δείξουμε.

Τ ο πρόβλημα προκύπτει από τηναπαίτηση των ιδιοκτητών του Ισ-ραηλινού τεμαχίου Ishai, δίπλα

από το Κυπριακό τεμάχιο 12, ότι το κοί-τασμα Αφροδίτη εκτείνεται στο Ishai.Οι δύο πλευρές, μαζί με τις κυβερνήσειςΚύπρου και Ισραήλ, βρίσκονται σε δια-πραγματεύσεις εδώ και οκτώ χρόνιακαι δεν έχουν καταφέρει να καταλήξουνσε συμφωνία συνεκμετάλλευσης, κάτιπου κινδυνεύει να επηρεάσει αρνητικάτις σχέσεις μεταξύ δύο φιλικών χωρών.

Οι ιδιοκτήτες του Ishai είναι μικρέςισραηλινές εταιρείες. Η θέση τους, τηνοποία υποστηρίζει το ισραηλινό Υπουρ-γείο Ενέργειας – και που είναι υπεύθυνονα ακολουθήσει για λογαριασμό τους- είναι ότι οι ποσότητες φυσικού αερίουαπό επέκταση του Αφροδίτη στο Ishaiείναι περίπου 5%-8%. Για να κατανοή-σουμε τη σημασία αυτών των αριθμών,αν η αναλογία κέρδους στην Κύπροαπό πώληση του Αφροδίτη είναι$9,5δισ., όπως ανακοίνωσε τελευταίαο κ. Λακκοτρύπης, κάθε 1% επέκτασηστο Ισραήλ αναλογεί σε $170εκ. μερίδιοκέρδους στην κοινοπραξία Ishai, πράγμαπου δεν είναι ασήμαντο. Οι ισραηλινέςεταιρείες ισχυρίζονται επίσης ότι έχουνήδη δαπανήσει $120εκ. για έρευνες,συμπεριλαμβανομένης και μίας γεώ-τρησης, με την ονομασία Αφροδίτη-2,περίπου 1χλμ. από την οριακή γραμμή

μεταξύ των δύο ΑΟΖ. Η γεώτρηση έγινετο 2013 με ενδείξεις παρουσίας υδρο-γονανθράκων, αλλά όχι σε εμπορεύσιμεςποσότητες. Ωστόσο, οι ιδιοκτήτες Ishaiχρησιμοποιούν αυτό ως απόδειξη ότιτο Αφροδίτη επεκτείνεται στο τεμάχιοτους. Το 2015 το Ισραήλ ενέκρινε τοIshai επίσημα ως ανακάλυψη φυσικούαερίου, ένα βήμα που έδειξε ότι παίρνειτο θέμα σοβαρά. Από τα πιθανά κέρδη,το μερίδιο στο Ισραήλ θα είναι περίπου60%. Αυτός είναι ένας λόγος που οδή-γησε τον Υπουργό Ενέργειας του ΙσραήλYuval Steinitz να πει :«Το κράτος δενθα παραιτηθεί από το μερίδιό του ούτεαπό το φυσικό αέριο ούτε από τα έσοδατου Αφροδίτη και δεν μπορεί επίσηςνα το πράξει στο όνομα των εταιρειών».Συγκεκριμένα, χωρίς συμφωνία συνεκ-μετάλλευσης, το Ισραήλ δεν συμφωνείμε τα σχέδια της Κύπρου για ανάπτυξητου Αφροδίτη. Οι ιδιοκτήτες του τε-μαχίου 12, Noble Energy, Delek καιShell, διαφωνούν με τον ισχυρισμόIshai. Η θέση τους είναι ότι το Αφροδίτηδεν επεκτείνεται στο Ishai και ότι ακόμηκι αν το κάνει, οι ποσότητες φυσικούαερίου είναι αμελητέες, λιγότερο από1%. Τέτοιες διαφορές δεν είναι ασυνή-θιστες στην παγκόσμια βιομηχανία πε-τρελαίου και φυσικού αερίου. Για να α-ποφευχθούν, οι γειτονικές χώρες συ-νήθως συνάπτουν «συμφωνίες συνεκ-

μετάλλευσης», αμέσως μετά τη σύναψησυμφωνιών οριοθέτησης των ΑΟΖ.Αυτό έγινε, για παράδειγμα, μεταξύ Κύ-πρου και Αιγύπτου. Μια τέτοια συμ-φωνία διασφαλίζει τα δικαιώματα τωνδύο χωρών και των εταιρειών και κα-θορίζει τη μέθοδο που πρέπει να χρη-σιμοποιηθεί για τη συμφωνία του δια-χωρισμού των πόρων καθώς και γιατην επίλυση διαφορών. Επομένως, ότανυπάρχει κάποιο πρόβλημα, υπάρχειένα προκαθορισμένο νομικό πλαίσιοπου βοηθά στην εξεύρεση λύσης καιτην επίτευξη συμφωνίας. Επίσης, δι-ευκρινίζει τα μέτρα που πρέπει να λη-φθούν, όπως η διαιτησία, για την επί-λυση των διαφορών εάν επιμένουν.

Δυστυχώς, αυτό δεν έγινε μεταξύΚύπρου και Ισραήλ, παρόλο που η συμ-φωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ υπογρά-φηκε το 2010, οδηγώντας στην παρούσακατάσταση. Στη βιομηχανία πετρελαίουκαι φυσικού αερίου, η επίλυση τέτοιωνδιαφορών γίνεται συνήθως μέσω ανε-ξάρτητης διεθνούς διαιτησίας. Διεθνείςοργανισμοί που προσφέρουν τέτοιεςυπηρεσίες περιλαμβάνουν και το ΔιεθνέςΚέντρο Διακανονισμού ΕπενδυτικώνΔιαφορών (ICSID) με έδρα την Ουάσι-γκτον, στο οποίο μέλη είναι και η Κύπροςκαι το Ισραήλ.

Χωρίς μια συμφωνία μεταξύ των ε-μπλεκομένων εταιρειών για την επίλυση

του προβλήματος του Αφροδίτη, η πα-ραπομπή σε διεθνή διαιτησία μπορείνα είναι ο σωστός τρόπος για μια τελικήλύση. Και δεδομένων των πολιτικώντου διακυμάνσεων γίνεται όλο και ε-πείγον. Η Κύπρος μπορεί να προχωρήσειμε τους σχεδιασμούς της χωρίς λύση.Μόλις όμως η εκμετάλλευση του Αφρο-δίτη προχωρήσει από λόγια σε πράξη,διατρέχει τον κίνδυνο αναφοράς τουπροβλήματος σε διεθνή δικαστήρια.Χωρίς λύση, η κοινοπραξία Ishai φαί-νεται να είναι αποφασισμένη να προ-χωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση.

Νομικά εγχειρίδια δηλώνουν ότι ανξεκινήσει εκμετάλλευση φυσικού αερίουσε μια αμφισβητούμενη περιοχή χωρίςσυμφωνία, είναι δύσκολο αυτό να συμ-βιβαστεί με τα κυριαρχικά δικαιώματατων εμπλεκόμενων κρατών. Σε τέτοιαπερίπτωση ένα διεθνές δικαστήριομπορεί να αποφασίσει να αποτρέψειοποιεσδήποτε ενέργειες εκμετάλλευσηςμέχρι την επίλυση των προβλημάτων.Κάτι που θα έθετε σε κίνδυνο μια συμ-φωνία πώλησης του Αφροδίτη και ίσωςκαι να είχε και αρνητικές πολιτικές ε-πιδράσεις. Δεδομένων των μικρών πο-σοτήτων φυσικού αερίου, είναι κάτιπου πρέπει να αποφευχθεί.

Ο κ. Χαράλαμπος Ελληνας είναι πρώηνπρόεδρος ΚΡΕΤΥΚ

Αφροδίτη και διεκδικήσεις από Ισραήλ H δύναμη της Γκρέτα

Ο αγωγός EastMedκαι το «Αφροδίτη»δοκιμάζουν τιςαντοχές με ΙσραήλΤουρκική προσπάθεια να μπει σφήνα στις σχέσειςΛευκωσίας με γειτονικά κράτη σε θέματα ενέργειας

<<<<<<

Οι τουρκικές προκλήσεις στηνευρύτερη περιοχή αγγίζουν καιτα υπόλοιπα κράτη με τα οποίασυνεργάζεται η Κύπρος. Θέση ηοποία διατυπώθηκε και επίσημα σεσυνέδριο που πραγματοποιήθηκεπρόσφατα στις Βρυξέλλες.

Για το κοίτασμα «Αφροδίτη» η θέση της Λευκωσίας παραμένει αμετακίνητη. Η παραγωγή ΦΑ δεν πρόκειται να καταστεί όμηρος των ισραηλινών απαιτήσεων και θαπροχωρήσει ακόμα και στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία των δυο πλευρών.

<<<<<<

Το πράσινο new deal καιη οικοδόμηση περιβαλλοντικήςπολιτικής είναι ακριβήυπόθεση και θα πλήξουν κυρίωςτα ασθενέστερα στρώματα.

6 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ

Τα τελευταία εικοσιτετράωρα η προσοχήτης Άγκυρας είναι στραμμένη στις εξε-λίξεις της Ανατολικής Μεσογείου. Μετάτο νέο λεγόμενο σύμφωνο Τουρκίας-Λι-βύης, η ένταση στις ελληνοτουρκικέςσχέσεις κορυφώνεται. Αθήνα και Άγκυραανταλλάσσουν αυστηρά μηνύματα, τηνώρα που η Τουρκία δίνει μάχη σε πολλάμέτωπα για να προβάλει τις δικές της, ι-διαίτερες θέσεις για τα ενεργειακά δρώ-μενα της Α. Μεσογείου.

Εκτός από την Λιβύη, τα ελληνοτουρ-κικά και τις εξελίξεις στην Κύπρο και σταπερίχωρά της, τις τελευταίες εβδομάδεςη Τουρκία έχει στραμμένη την προσοχήτης και σε ένα άλλο μέτωπο. Σύμφωναμε πληροφορίες από το Τελ Αβίβ, η Τουρ-κία, μέσω του Ισραηλινού επιτετραμμένου

στην Άγκυρα, προσέγγισε το Ισραήλ καιέστειλε το μήνυμα ότι είναι έτοιμη καιπρόθυμη να συζητήσει την προοπτικήτης δημιουργίας ενός τουρκοϊσραηλινούαγωγού φυσικού αερίου, ο οποίος θα με-ταφέρει το φυσικό αέριο της ΑνατολικήςΜεσογείου στην Ευρώπη.

Αναλυτές σχετίζουν όλες τις εξελίξειςμε τα νέα σχέδια και κυρίως τις περιορι-σμένες δυνατότητες της Τουρκίας στηνευρύτερη περιοχή της Α. Μεσογείου.

Τονίζοντας ότι η θαλάσσια περιοχήτης Κρήτης, και όχι της Κύπρου, μετα-τρέπεται σε πεδίο ανοιχτής αντιπαρά-θεσης της Τουρκίας με την Ελλάδα καιτις συμμαχικές δυνάμεις, οι αναλυτέςπροειδοποιούν ότι οι περιορισμένες δυ-νατότητες της τουρκικής διπλωματίαςκαι κυρίως των Τουρκικών Ενόπλων Δυ-νάμεων, επιβάλλουν στην Άγκυρα εναλ-λακτικές αναζητήσεις και προσεγγίσεις,όπως ακριβώς συμβαίνει παρασκηνιακά,

στην περίπτωση των τουρκοισραηλινώνσχέσεων.

Ο πραγματικός κίνδυνοςΓια τον Τούρκο αναλυτή, Λεβέντ Οζ-

γκιούλ, ο οποίος εστιάζει σε θέματα ά-μυνας και διπλωματίας, μετά την υπο-γραφή του λεγόμενου συμφώνου Τουρ-κίας-Λιβύης, στην Α. Μεσόγειο αναδύο-νται νέα δεδομένα και νέες ισορροπίες.Την ίδια στιγμή προκύπτουν νέα ρίσκακαι απειλές για τις χώρες της περιοχής.

Από την δική του σκοπιά, η συμφωνίαΆγκυρας-Τρίπολης περιπλέκει τις εξελίξειςστα ανοιχτά των παραλίων της Κρήτηςκαι φέρνει την Τουρκία και την Ελλάδαστα πρόθυρα μιας ανοιχτής αντιπαρά-θεσης. Επισημαίνει επίσης ότι σε αντίθεσημε την περίπτωση της κυπριακής ΑΟΖ,στα ανοιχτά της Κύπρου δεν υπάρχουνπεριθώρια για διπλωματικούς ελιγμούς.Η Τουρκία επιχειρεί να ελέγξει μια περιοχή

που η Ελλάδα θεωρεί ότι βρίσκεται στηνδική της δικαιοδοσία και προειδοποιείότι θα υπερασπιστεί τα κυριαρχικά δι-καιώματά της με κάθε διαθέσιμο μέσο.

Οπως επισημαίνει ο κ. Οζγκιούλ, τόσοστην περίπτωση της Λιβύης όσο και στοζήτημα της αντιπαράθεσης με την Ελλάδακαι τους υποστηρικτές της, οι δυνατότητεςτης Τουρκίας είναι περιορισμένες.

Επιφυλακτικά βήματα στη ΛιβύηΜε την άποψη του κ. Οζγκιούλ συμ-

φωνούν ξένοι αναλυτές που θεωρούν ότιτα διπλωματικά και οικονομικά κέρδητης Τουρκίας στην Λιβύη είναι περιορι-σμένα, καθώς η διεθνώς αναγνωρισμένηκυβέρνηση της Τρίπολης ελέγχει αυτήντην στιγμή ένα πολύ μικρό κομμάτι τηςχώρας. Η Τρίπολη επιχειρεί να αντισταθείστην μετωπική επίθεση και επιδρομήτων δυνάμεων της Ανατολικής Λιβύης,με όλα τα διαθέσιμα μέσα και αποθέματα.

Μακροπρόθεσμα, ακόμη και σε περίπτω-ση που ηττηθούν οι δυνάμεις της Ανα-τολικής Λιβύης, κανένας αναλυτής δενθεωρεί ότι θα είναι εφικτή η διεύρυνσητης ακτίνας δράσης των δυνάμεων τηςδιεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης,με την οποία συνεργάζεται η Άγκυρα.

Την ίδια ώρα, για τον έμπειρο σε α-μυντικά θέματα, αναλυτή Τομ Κούπερ,για την Άγκυρα προκύπτει και ένα άλλοζήτημα. Τι είδους επιπτώσεις επιφυλάσσειη πιθανή, ενεργός εμπλοκή της Τουρκίαςστον εμφύλιο της Λιβύης; Η αποστολήτουρκικών χερσαίων δυνάμεων στην Λι-βύη θα μπορούσε να αλλάξει τον συσχε-τισμό ισχύος υπέρ των συμμάχων τηςΤουρκίας ή θα έφερνε την Τουρκία απέ-ναντι με νέες προκλήσεις;

Για τον κ. Κούπερ η απάντηση τουπαραπάνω ερωτήματος είναι απλή. Η πε-ρίπτωση της Συρίας αποτελεί ένα ωφέλιμοπαράδειγμα-μοντέλο για το σχέδιο δράσης

της Τουρκίας στην περίπτωση της Λιβύης.Πιο συγκεκριμένα, η Άγκυρα που δεν ε-πιθυμεί να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενοανθρώπινων απωλειών, επιλέγει να ρίξειτο βάρος της στην υλική υποστήριξη καικαθοδήγηση των συμμαχικών δυνάμεων.Μέσα στα πλαίσια αυτής της στρατηγικής,η Άγκυρα στέλνει πολεμοφόδια, μη ε-πανδρωμένα αεροσκάφη στην Τρίποληκαι επιχειρεί να ενισχύσει την άμυνατων συμμάχων της.

Σύμφωνα με τον κ. Κούπερ, λοιπόν,η Άγκυρα γνωρίζει πολύ καλά τα όριατων δυνατοτήτων και αντοχών της στηνΛιβύη. Η κυβέρνηση του Ρετζέπ ΤαγγίπΕρντογάν ρίχνει το βάρος της στην δι-πλωματική και αμυντική υποστήριξη τωνσυμμάχων της στην Τρίπολη και στα πε-ρίχωρά της, με την ελπίδα ότι αυτή η κί-νηση μακροπρόθεσμα θα φέρει διπλω-ματικά και ενεργειακά κέρδη στην ευ-ρύτερη περιοχή της Α. Μεσογείου.

Η Τουρκία είναι αντιμέτωπη με την ένταξήτης σε κατάλογο χωρών που δεν καταπο-λεμούν αποτελεσματικά το ξέπλυμα «μαύ-ρου» χρήματος και τη χρηματοδότηση τηςτρομοκρατίας, εξέλιξη που θα περιόριζε τηνπρόσβασή της στις διεθνείς αγορές και θατην καθιστούσε ακριβότερη.

Σύμφωνα με έκθεση του διεθνούς οργα-νισμού Financial Action Taskforce (FATF),η τουρκική κυβέρνηση έχει περιθώριο ενόςέτους προκειμένου να αντιμετωπίσει τις«σοβαρές ανεπάρκειες» που υπάρχουν στηστρατηγική για την αντιμετώπιση του ξε-πλύματος «μαύρου» χρήματος και της χρη-ματοδότησης της τρομοκρατίας και να βελ-τιώσει τα μέτρα που λαμβάνει. Η Αγκυρα

θα τεθεί υπό καθεστώς ενισχυμένης επο-πτείας από τη FATF, διεθνή οργάνωση πουέχει ιδρυθεί το 1989 με αποστολή τον εντο-πισμό και την καταπολέμηση αυτών τωνδύο εγκληματικών δραστηριοτήτων στοδιεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. «Ανκαι η Τουρκία έχει δείξει ότι υπάρχει σε υ-ψηλό επίπεδο η θέληση να καταπολεμήσειτο ξέπλυμα χρήματος, δεν είναι τόσο προ-φανής η πρακτική επίπτωση μέτρων ώστενα διασφαλιστεί ότι οι εγκληματίες θα στε-ρηθούν μόνιμα τα παράνομα κέρδη τους»,αναφέρεται στην έκθεση της FATF.

Στο ζήτημα χρηματοδότησης της τρο-μοκρατίας, η τουρκική κυβέρνηση κατηγο-ρείται ότι, αν και διεξάγει πολλές έρευνεςσχετικές με την τρομοκρατία, στο θέμα τηςχρηματοδότησης αυτές οι έρευνες «εστιάζουνσε μεγάλο βαθμό προς την κατεύθυνση τηςταυτοποίησης περιουσιακών στοιχείων που

έχουν ήδη κατασχεθεί και όχι προς την ταυ-τοποίηση της συλλογής, κίνησης και χρήσηςπόρων». Επιπλέον, υπάρχουν λίγες ενδείξειςπως οι τουρκικές αρχές προσπαθούν να ε-ντοπίσουν και ταυτοποιήσουν ευρύτερα δί-κτυα χρηματοδότησης της τρομοκρατίαςόταν δεν εμπλέκονται πολίτες που κατηγο-ρούνται ότι είναι σύμμαχοι του κληρικούΦατουλάχ Γκιουλέν και ότι συμμετείχανστη διοργάνωση του αποτυχημένου στρα-τιωτικού πραξικοπήματος του 2016, σύμφωναμε τη FATF.

Από έντεκα αποτελεσματικά μέτρα πουμπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κα-ταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρο-μοκρατίας και του ξεπλύματος «μαύρου»χρήματος, η τουρκική κυβέρνηση πρέπεινα προχωρήσει σε «σημαντικές» ή «θεμε-λιώδεις» βελτιώσεις σε εννέα.

Στην περίπτωση που η τουρκική κυβέρ-νηση δεν αντιμετωπίσει αποτελεσματικάτα προβλήματα που έχει εντοπίσει η διεθνήςοργάνωση, τότε απειλείται κινδυνεύει ναμπει στον «γκρίζο κατάλογο» της FATF μαζίμε άλλες χώρες όπως το Πακιστάν, η Μογ-γολία και η Υεμένη, που θεωρείται ότι δενκαταπολεμούν στον βαθμό που θα έπρεπετο ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος και τη χρη-ματοδότηση της τρομοκρατίας. Κάτι τέτοιοθα είχε σοβαρή επίπτωση «στην εμπιστοσύνηπου δείχνουν οι επενδυτές» προς την Τουρ-κία, λέει στους Financial Times η κ. ΕλίζαμπεθΡόζενμπεργκ, από το think tank Center fora New American Security.

Οι κατηγορίες που εξαπολύει η FATFκατά της Αγκυρας αποκτούν ακόμη μεγα-λύτερη σημασία εάν αναλογιστεί κανείς ότιη κυβέρνηση ελέγχει όλο και πιο στενά τοτουρκικό τραπεζικό σύστημα, ιδίως μετάτην απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.Σύμφωνα με το Bloomberg, έντεκα υψηλό-βαθμα στελέχη τραπεζών εκδιώχθηκαν απότη θέση τους τα δύο τελευταία χρόνια,ύστερα από εντολή της εποπτικής αρχήςτραπεζών, την οποία επιβλέπει ο γαμπρόςτου Τούρκου προέδρου και υπουργός Οικο-νομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ.

Η Τουρκία συμπεριφέρεταισαν μια πανίσχυρη χώραπου δεν έχει ανάγκη κα-

νέναν. Σχεδόν σαν υπερδύναμη.Σε κάθε ευκαιρία εμφανίζεταιαποφασισμένη να κάνει αυτόπου θέλει, χωρίς να υπολογίζειτις όποιες αντιδράσεις της διε-θνούς κοινότητας, συμπεριλαμ-βανομένων και των ΗΠΑ. Η προ-σέγγιση αυτή της γείτονος επι-βεβαιώθηκε στη διάρκεια ομι-λιών, συζητήσεων και συνε-ντεύξεων κορυφαίων αξιωμα-τούχων του καθεστώτος Ερντο-γάν που συμμετείχαν τις προη-γούμενες ημέρες στο διεθνέςφόρουμ της Ντόχας. Τρεις απότους στενότερους συνεργάτεςτου Ταγίπ Ερντογάν, ο εκπρό-σωπος του προέδρου, Ιμπραήμ

Καλίν, και οι υπουργοί Εξωτε-ρικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου,και Αμυνας, Χουλουσί Ακάρ,διεμήνυσαν ότι η Τουρκία θαυλοποιήσει τον στρατηγικό σχε-διασμό της στη Συρία ό,τι καιαν λένε οι άλλοι και θα εφαρ-μόσει τη συμφωνία με την κυ-βέρνηση της Τρίπολης ακόμηκαι αν αυτό σημαίνει τη στρα-τιωτική εμπλοκή της με την α-νάπτυξη τουρκικών δυνάμεωνστη Λιβύη, κίνηση που ο επι-κεφαλής της τουρκικής διπλω-ματίας χαρακτήρισε «πολύ εύ-κολη».

Μιλώντας παρουσία του Α-μερικανού υπουργού Οικονο-μικών, ο Μεβλούτ Τσαβούσο-γλου δεν δίστασε να επιτεθείευθέως στην Ουάσιγκτον γιατις αντιδράσεις της στην αγοράτων ρωσικών S-400, δηλώνονταςμε στόμφο ότι το θέμα έχει λήξει,και κάλεσε τους Αμερικανούςνα καταλάβουν αυτή την πραγ-ματικότητα και να την αποδε-χθούν. Από το ύφος και την ου-σία των τοποθετήσεων θα νό-μιζε κανείς ότι οι ρόλοι έχουναντιστραφεί. Οτι η Τουρκία είναιη υπερδύναμη και η Αμερικήείναι απλώς ένας σύμμαχος. Ευ-ρισκόμενοι σε ένα φιλόξενο πε-ριβάλλον –το Κατάρ στηρίζειοικονομικά τον Ερντογάν–, οισυνεργάτες του Τούρκου προ-έδρου δεν άφησαν αμφιβολίεςγια την πορεία που προτίθεταινα ακολουθήσει ο τελευταίοςκαι που δεν είναι άλλη από τηναπρόσκοπτη υλοποίηση τωνμεγαλεπήβολων σχεδιασμώντου στη Μέση Ανατολή και στηνΑν. Μεσόγειο, από τη Συρία μέ-χρι τη Λιβύη, αγνοώντας τηνκριτική των ΗΠΑ, της Ε.Ε. ή ο-ποιουδήποτε άλλου.

Η τουρκική παρουσία στοεμβληματικό φόρουμ και οι το-ποθετήσεις των Τούρκων κυ-βερνητικών αξιωματούχων ε-νώπιον ενός πολυπληθούς ση-μαντικού διεθνούς ακροατηρίουεξέπεμψαν έπαρση. Ηταν η α-ντανάκλαση της μεγαλομανίαςτου Ταγίπ Ερντογάν, η οποία,μετά και τη στρατιωτική επι-χείρηση στη Συρία, όπου το κό-στος για την Αγκυρα ήταν μη-δαμινό, έχει ενισχυθεί ακόμηπερισσότερο. Ο δύσκολος γεί-τονας διολισθαίνει σε μια απρό-βλεπτη, αν όχι διαταραγμένησυμπεριφορά. Δεν είναι βέβαιοότι δρα πλέον με όρους λογικήςκαι ρεαλιστικής αποτίμησηςτων ισορροπιών ισχύος.

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ

Η Τουρκίαστην Ντόχα

Κλείνει τα μάτια η τουρκική κυβέρνησηστο ξέπλυμα «μαύρου» χρήματοςΚινδυνεύει να τεθεί άμεσα υπό την επιτήρηση του οργανισμού Financial Action Taskforce

Στην περίπτωση που η τουρκική κυβέρνηση δεν αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα προβλήματαπου έχει εντοπίσει η διεθνής οργάνωση, τότε κινδυνεύει να μπει στον «γκρίζο κατάλογο» της FATFμαζί με άλλες χώρες όπως το Πακιστάν, η Μογγολία και η Υεμένη.

<<<<<<<

Η Αγκυρα έχει περιθώριο12 μηνών για τη βελτίωσητων ελέγχων στο ξέπλυμαχρήματος και τη χρηματο-δότηση της τρομοκρατίας.

<<<<<<<

Η τουρκική παρουσίακαι οι τοποθετήσειςτων Τούρκων κυβερ-νητικών αξιωματού-χων ενώπιον ενόςπολυπληθούς σημα-ντικού ακροατηρίουεξέπεμψαν έπαρση.

Σε διπλωματικά οφέλη στοχεύουνοι προκλητικές κινήσεις της ΑγκυραςΠεριορισμένες οι δυνατότητες του στρατού για δράση μακριά από τα τουρκικά παράλια

Ο τουρκικόςστρατόςΣύμφωνα με τον κ. Οζγκιούλ, οιαπόψεις του οποίου βρίσκουναντίκτυπο σε πρόσφατα δημοσι-εύματα της αντιπολιτευόμενηςτουρκικής ενημερωτικής ιστο-σελίδας, Αχβάλ, όπως στην πε-ρίπτωση της Λιβύης, έτσι καιστην περίπτωση της θαλάσσιαςπεριοχής της Κρήτης, η Τουρκίαδεν έχει άλλη επιλογή παρά νατηρήσει επιφυλακτική στάση. ΟΤούρκος αναλυτής τονίζει τα ε-ξής: «Οι δυνατότητες του Τουρ-κικού Πολεμικού Ναυτικού καιτης Πολεμικής Αεροπορίας είναιπολύ περιορισμένες για να προ-χωρήσουν σε μια πιθανή επιχεί-ρηση, μακριά από τα τουρκικάπαράλια. Ο τουρκικός στρατόςδεν διαθέτει αεροπλανοφόρο,σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφηκαθώς και συστήματα πυραυλι-κής άμυνας, όπως το Aegis ή τοASTER-30 καθώς και μαχητικάαεροσκάφη μεγάλης εμβέλει-ας, ικανά να διεξάγουν αεροπε-ριπολίες μακριά από τις ακτέςτης Τουρκίας. Ο στόλος των αε-ροπλάνων-δεξαμενών της χώ-ρας γηράσκει και τα τουρκικάdrones είναι μικρής εμβέλειας».Προσθέτοντας ότι η Τουρκία δενδιαθέτει πυραύλους μακράς εμ-βέλειας, όπως τους Harpoon ήExocet, ο Τούρκος αναλυτής α-φήνει να εννοηθεί ότι αργά ήγρήγορα η διπλωματία των κα-νονιοφόρων ή της επίδειξης ι-σχύος της Τουρκίας θα οδηγή-σει την γειτονική χώρα και τιςάλλες δυνάμεις της περιοχήςστο τραπέζι των διαπραγματεύ-σεων για την διευθέτηση τωννέων προβλημάτων μέσα απότην διπλωματία.

Σύμφωνα με τον κ. Οζγκιούλ oστόλος των αεροπλάνων-δεξαμε-νών της Τουρκίας γηράσκει καιτα τουρκικά drones είναι μικρήςεμβέλειας.

<<<<<<

Οι περιορισμένες δυνατότη-τες της Τουρκίας, κυρίως στοπεδίο της άμυνας, αργά ήγρήγορα, θα οδηγήσουν τηνΤουρκία και τις χώρες της Α.Μεσογείου στο τραπέζι τωνδιαπραγματεύσεων. Η Τουρκία αποστέλλει μόνο στρατιωτικό υλικό στη Λιβύη, ενώ δεν φαίνεται διατεθειμένη να στείλει χερσαίες δυνάμεις.

8 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ε Ι Σ

+357 22 755 300

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΡΟΥΓΚΑΛΑ

Πρεμιέρα με 15 ακίνητα κάνει η πλατ-φόρμα ηλεκτρονικών πλειστηριασμώνστην Κύπρο. Συγκεκριμένα, όλα είναιτης εταιρείας διαχείρισης δανείων GordianHoldings, η οποία και δημιουργήθηκεγια να εξυπηρετήσει τα δάνεια που απέ-κτησε η Apollo Global Management απότην Τράπεζα Κύπρου, το γνωστό πλέον«Helix 1». Βάσει της ηλεκτρονικής πλατ-φόρμας, στις 10 το πρωί θα διεξαχθούνοι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί για 9 α-γροτεμάχια και 6 οικόπεδα. Προς το πα-ρόν, καμία κατοικία ή διαμέρισμα δενδιατίθεται. Τα δεδομένα δείχνουν πωςείναι από όλες τις επαρχίες.

Στην πλατφόρμα παρουσιάζεται πωςοι επόμενοι πλειστηριασμοί θα διεξαχθούνστις 30 Δεκεμβρίου, στις 10 Ιανουαρίου2020 και στις 31 Ιανουαρίου 2020. Συνο-λικά, θα διατεθούν στους επόμενους πλει-στηριασμούς, άλλα 14 ακίνητα. Οι ηλε-κτρονικοί πλειστηριασμοί διενεργούνταιμόνο εργάσιμη ημέρα Δευτέρα έως καιΠαρασκευή, από τις 10:00 π.μ. έως τις12:00 μ.μ. και εκτός από τις αργίες. Δι-καίωμα συμμετοχής θα έχουν και πολίτεςεκτός Κύπρου, ενώ προς πλειστηριασμόθα διατίθενται όλων των ειδών τα ακίνητα,

όπως κατοικία, επαγγελματικός χώρος,κατάστημα, γραφείο, θέση στάθμευσης(parking), αποθήκη, βιομηχανικός-βιο-τεχνικός χώρος, οικόπεδο, οικόπεδο μεκτίσμα, αγροτεμάχιο, αγροτεμάχιο μεκτίσμα και ξενοδοχειακή μονάδα. Για νασυμμετάσχει ο ενδιαφερόμενος σε ηλε-κτρονικούς πλειστηριασμούς θα πρέπεινα εγγραφεί ως υποψήφιος προσφορο-δότης, οπότε μπορεί να λαμβάνει μέροςγια δικό του λογαριασμό ή ως εκπρόσωποςάλλων φυσικών ή νομικών προσώπων.

Με τους ηλεκτρονικούς πλειστηρια-σμούς, τράπεζες και διαχειριστές δανείωνεναποθέτουν τις ελπίδες τους για μείωσητων ΜΕΔ στο κυπριακό τραπεζικό σύ-στημα. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρουαναφέρει πως τα ΜΕΔ ανέρχονται πλέονστα 9,68 δισεκατομμύρια ευρώ, βάσει α-ποτελεσμάτων του Ιουλίου 2019. Συγχρό-

νως, σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2019,μειώθηκαν κατά 27 εκατ. ευρώ, όντας9,70 δισ. ευρώ. Το ποσοστό των ΜΕΔ έ-ναντι των συνολικών δανείων, έφτασετο 29,6%. Στα τέλη του 2018 τα ΜΕΔ α-

νέρχονταν στα 10,2 δισ. ευρώ.Όπως αναφέρει η Κεντρική, τα νοικο-

κυριά κατέχουν το μεγαλύτερο ποσό τωνΜΕΔ, τα οποία φτάνουν στα 4,97 δισ.ευρώ. Οι εταιρείες έχουν ΜΕΔ ύψους 4,38

δισ. ευρώ. Τα συνολικά δάνεια με καθυ-στέρηση πέραν των 90 ημερών αυξήθηκανστα 7,79 δισ. ή σε ποσοστό 23,8% έναντιτων συνολικών χορηγήσεων. Όσον αφοράστα δάνεια που αναδιαρθρώθηκαν, μει-

ώθηκαν στα 6,07 δισ. ευρώ, ενώ οι προ-βλέψεις των τραπεζών έφτασαν το 53,1%.

Οι συμμετοχέςΓια να συμμετάσχει ο ενδιαφερόμενος

σε ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς θαπρέπει να εγγραφεί ως υποψήφιος προ-σφοροδότης, οπότε μπορεί να λαμβάνειμέρος για δικό του λογαριασμό ή ως εκ-πρόσωπος άλλων φυσικών ή νομικώνπροσώπων. Πρέπει, δε, και οι εκπροσω-πούμενοι να είναι εγγεγραμμένα μέληστο Σύστημα ως υποψήφιοι προσφορο-δότες. Εάν ο ενδιαφερόμενος είναι φυσικόή νομικό πρόσωπο το οποίο είναι εγγε-γραμμένο στο Αρχείο Πληθυσμού τηςΚυπριακής Δημοκρατίας ή στον ΈφοροΕταιρειών, αντίστοιχα, ταυτοποιείταιμέσω των διαδικασιών του συστήματοςΑριάδνη. Σε περίπτωση επιτυχούς ταυ-τοποίησης, εγκρίνεται η εγγραφή τουπροσώπου και ενεργοποιείται η διαδι-κασία δημιουργίας στοιχείων εισόδου(credentials) μέλους του Συστήματος.Στη συνέχεια και με κριτήριο το εάν είναιο ενδιαφερόμενος φυσικό ή νομικό πρό-σωπο, οδηγείται στην αντίστοιχη σελίδακαταχώρησης στοιχείων εγγραφής. Γιαφυσικά ή νομικά πρόσωπα τρίτων χωρών,η διαδικασία διαφέρει.

Της ΜΑΡΙΑΣ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ

Έχει καταγραφεί πολλάκις μέσα από στα-τιστικά στοιχεία ότι ο τζίρος στο λιανικότροφίμων ακολουθεί ανοδική πορεία.Παράλληλη πορεία ακολουθούν και ταανοίγματα των υπεραγορών. Εξετάζονταςτις κινήσεις των μεγάλων αλυσίδων του-λάχιστον την περίοδο 2018- 2019, παρα-τηρείται σημαντική ενίσχυση του κλάδουκυρίως σε Λευκωσία και Λεμεσό όπουέχει μεταφερθεί το πεδίο του ανταγωνι-σμού. Ο ανταγωνισμός έχει δώσει λαβήγια ανησυχίες οι οποίες έχουν εκφραστείτους τελευταίους μήνες σε επιχειρημα-τικούς κύκλους και που κάνουν λόγο γιαυπερβολή στις επεκτάσεις των υπερα-γορών. Αν και δεν έχει καταγραφεί μέσααπό στοιχεία, ωστόσο σε επίπεδο πλη-ροφοριών, γίνεται λόγος για προβλήματακαι σε συμφωνίες με προμηθευτές πουοδηγούν στον τερματισμό συνεργασίαςμε συγκεκριμένες υπεραγορές.

Το σκηνικόΤο σκηνικό, όπως διαμορφώνεται στον

τομέα του λιανικού τροφίμων, ανεβάζειστα ύψη τον ανταγωνισμό, που γίνεταιπιο έντονος σε Λευκωσία και Λεμεσό.Στον χάρτη μπαίνει και η Πάφος, μετάτο τελευταίο άνοιγμα της υπεραγοράςΑΛΦΑ ΜΕΓΑ στην λεωφόρο ΑποστόλουΠαύλου στην Πάφο, κοντά σε κατάστηματης αλυσίδας Υπεραγορών Παπαντωνίου,στις 15 Δεκέμβριου. Μια εβδομάδα νω-ρίτερα, άνοιξε το πρώτο κατάστημα τηςαλυσίδας Παπαντωνίου στην Λευκωσίακαι συγκεκριμένα στην Έγκωμη, σε α-πόσταση μισού χιλιομέτρου από την υ-περαγορά ΑΛΦΑΜΕΓΑ.

Το σκηνικό δεν διαφέρει ούτε στηνΛεμεσό, όπου ΜΕΤΡΟ, ΑΛΦΑΜΕΓΑ καιLidl θα συνυπάρχουν σε πολύ κοντινήμεταξύ τους απόσταση, μετά την έλευσητου ΜΕΤΡΟ στις εγκαταστάσεις του πρώ-ην Πισσαρίδη, το Lidl να ανοίγει στονίδιο δρόμο μέχρι τέλος Ιουνίου 2020 ενώήδη δραστηριοποιείται στον χώρο τουπρώην E&S το ΑΛΦΑΜΕΓΑ. Στην ουσία,σε ένα δρόμο δραστηριοποιούνται τρειςμεγάλες υπεραγορές, με συνολικό εμβαδόννα ξεπερνά τα 9 χιλιάδες τετραγωνικάμέτρα. Υπενθυμίζεται ότι εδώ και έναχρόνο η ΑΛΦΑΜΕΓΑ λειτουργεί το νέοτης κατάστημα στην Λακατάμεια, δίπλα

από την Lidl, κάτι το οποίο θεωρήθηκεότι ανέβασε σε άλλα επίπεδα το παιχνίδιτου ανταγωνισμού. Πάντως, η ίδια η ε-ταιρεία δεν θεωρεί ότι δεν μπορεί να συ-νυπάρξει με την Lidl, κάτι που αναφέρεισε δηλώσεις του ο διευθύνων σύμβουλοςτης εταιρείας Γιώργος Θεοδότου.

Εξάλλου, , όπως επισημαίνει, των α-νοιγμάτων προηγήθηκαν έρευνες, ενώεπικαλείται και τα ενθαρρυντικά μηνύ-ματα που λαμβάνει η εταιρεία από τιςπωλήσεις, τόσο στην Λακατάμεια, όσοκαι στην Πάφο και τα Πολεμίδια. Σύμφωναμε τα στοιχεία της εταιρείας, από το σύ-νολο του τζίρου της αγοράς, συνόλου 1,3δισεκατομμυρίου ευρώ, τα 300 εκατομ-μύρια αφορούν την αλυσίδα ΑΛΦΑΜΕΓΑ.Άρα συγκεντρώνει ποσοστό γύρω στο27%. Υπολογίζει μάλιστα ότι τον επόμενοχρόνο, η αλυσίδα θα ξεπεράσει τα 300εκατομμύρια ευρώ. Από την πλευρά του,ο Διευθύνων Σύμβουλος της αλυσίδας υ-περαγορών ΑΛΦΑΜΕΓΑ Γιώργος Θεοδότουανέφερε ότι το 2019, ήταν χρονιά πολλώνανοιγμάτων για την εταιρεία. Από τα τέληΟκτωβρίου 2018 και το άνοιγμα της υπε-ραγοράς στην Λακατάμεια, ακολούθησετον Ιούλιο το άνοιγμα της υπεραγοράςστα Πολεμίδια και μόλις πριν μια εβδομάδαστην Πάφο. Πλέον για το 2020 φαίνεταιότι κατεβάζει λίγο τις ταχύτητες. Στην ε-πίσημη ατζέντα της εταιρείας για τοπλάνο ανάπτυξης καταγράφεται το ά-νοιγμα στην Λάρνακα, αφού έχει συνάψεισυμφωνία με την εταιρεία Acsion Ltd,την ιδιοκτήτρια εταιρεία του MetropolisMall το οποίο αναμένεται να λειτουργήσειμέχρι τέλος του 2020 ή αρχές του 2021.Υπάρχει επίσης, τουλάχιστον ως επιλογή,και η μαρίνα Αγίας Νάπας. Βάσει του πλά-νου, προνοείται η δημιουργία μιας υπε-ραγοράς, μικρότερου μεγέθους. Αν καιδεν υπάρχουν σε εξέλιξη συζητήσεις με-ταξύ των δύο εταιρειών θεωρείται ότιείναι κάτι το οποίο θα αξιολογηθεί, όπωςκαι άλλες περιπτώσεις οι οποίες φτάνουνενώπιον της ΑΛΦΑΜΕΓΑ.

Με προσοχήΜετά από δύο χρονιές με αρκετά α-

νοίγματα, φαίνεται ότι τα πλάνα των ε-ταιρειών αλλάζουν για το 2020, χρονιάστην οποία θα δούμε μεν νέα καταστή-ματα τα οποία αποτελούν σχεδιασμούςπροηγούμενων ετών. Βάσει αυτών, α-

ναμένεται ότι εντός θα λειτουργήσουντέσσερα νέα καταστήματα αλυσίδων υ-περαγορών. Η νέα μικρού τύπου υπερα-γορά στην μαρίνα Αγίας Νάπας, το νέοMETRO και το Lidl στην Λεμεσό στηνπεριοχή Αγίας Φυλάξεως, και η υπεραγοράΑΛΦΑΜΕΓΑ στο νέο Metropolis Mall τηςΛάρνακας το οποίο τουλάχιστον βάσειπρογραμματισμού αναμένεται τέλη του2020. Πέραν αυτών των ανοιγμάτων οιεπενδύσεις των εταιρειών για το 2020 ε-πικεντρώνονται στη διατήρηση των κε-κτημένων, και στην βελτίωση της εμπει-ρίας των αγορών του καταναλωτή. Άρα,επενδύσεις και αλλαγές σε υφιστάμενακαταστήματα. Χαρακτηριστικό παρά-δειγμα το Lidl το οποίο όπως ενημέρωσε

την «Κ» ετοιμάζει μεν επενδύσεις πολλώνεκατομμυρίων για το 2020, ωστόσο αυτέςαφορούν κυρίως αλλαγές σε υφιστάμενακαταστήματα και όχι σε επέκταση τηςφυσικής παρουσίας των καταστημάτων.

Αντέχει η αγορά; Το ερώτημα που τίθεται επιτακτικά

από παράγοντες του λιανικού είναι το

κατά πόσο η αγορά, εφόσον δεν αυξά-νεται, μπορεί να απορροφήσει την αύξησητου αριθμού των υπεραγορών.

Ή διαφορετικά, κατά πόσο η προσφο-ρά, θα υπερκεράσει την ζήτηση με απο-τελέσματα δυσμενή για τους παίκτες τηςαγοράς. Σημειώνεται ότι πέραν των ενδυνάμει καταναλωτών που είναι μόνιμοικάτοικοι της χώρας, το λιανικό βασίζεται

σε μεγάλο βαθμό και στον εισερχόμενοτουρισμό, ο οποίος ναι μεν παρουσίασεαύξηση τα προηγούμενα χρόνια, ωστόσο,φέτος αλλά και το 2020 παραμένει βάσειεκτιμήσεων στα ίδια επίπεδα.

πότε το ενδεχόμενο υπερθέρμανσηςτου κλάδου των υπεραγορών, είναι ένασενάριο το οποίο παραμένει στις ανη-συχίες όσων παρακολουθούν τις εξελίξεις.Παρατηρείται ωστόσο μια οπισθοχώρησηόσον αφορά τα νέα ανοίγματα για το2020. Ήδη παίκτες όπως η ΑΛΦΑΜΕΓΑεκφράζει την εκτίμηση ότι το 2020 δενσηκώνει μεγάλα ανοίγματα όπως έγινετο 2019.

Εκτιμάται ότι ο ανταγωνισμός όπωςέχει διαμορφωθεί είναι πολύ έντονος καιπρέπει πλέον μια αλυσίδα να είναι πολύπροσεκτική πριν να ανοίξει ένα κατά-στημα. Εναπόκειται πλέον στον καθένανα κάνει τους υπολογισμούς του και βάσειτης στρατηγικής του να αποφασίσει ανθα επεκταθεί. Ο σύνδεσμος ο οποίος εκ-προσωπεί τις υπεραγορές, θεωρεί ότι ανκαι ο ανταγωνισμός είναι οξύς και έντονοςκαι στα μικρότερα καταστήματα του λια-νικού τροφίμων, τουλάχιστον επί τουπαρόντος, οι επιχειρήσεις του κλάδουδουλεύουν σε σωστή βάση και τα βήματαγίνονται με συγκεκριμένη στρατηγικήκαι πολιτική.

Με μικρότερο καλάθιοι υπεραγορές το 2020Στο τέρμα ο ανταγωνισμός των αλυσίδων, με προσοχή τα νέα ανοίγματα

Επεκτάσεις λόγω ελεύθερου ωραρίουΟι ισορροπίες στην αγορά, και το παι-χνίδι του ανταγωνισμού των υπεραγο-ρών διαμορφώνεται στην βάση του ε-λεύθερου ωραρίου των καταστημάτων.Στην ουσία αυτό το μέτρο έδωσε ανά-σα και ευκαιρία για νέα ανοίγματα στολιανικό εμπόριο, σε επιχειρηματικό ε-πίπεδο, ενώ συγκράτησε χαμηλά τουςδείκτες ανεργίας. Ήταν δε ο μοχλόςγια την αύξηση του κύκλoυ εργασιώνκαι του τζίρου των καταστημάτων ενμέσω οικονομικής κρίσης. Γίνεται ό-μως πλέον σαφές ότι οι ισορροπίεςμπορούν να θεωρηθούν και ως εύ-θραυστες αν για οποιοδήποτε λόγο αλ-λάξει το καθεστώς του ελεύθερου ω-ραρίου. «Αν αλλάξει για οποιοδήποτε

λόγο αυτό το μέτρο τότε δεν θα επηρε-άσει αρνητικά μόνο τις υπεραγορέςαλλά και την οικονομία του κράτους»εκτιμά ο παγκύπριος σύνδεσμος υπε-ραγορών διά του εκτελεστικού γραμ-ματέα του, Ανδρέα Χατζηαδάμου. Θε-ωρείται βέβαιο ότι ένα τέτοιο σενάριοθα οδηγούσε σε συρρίκνωση των πω-λήσεων των υπεραγορών, μείωση τουκύκλου εργασιών, των εσόδων και ανα-πόφευκτα σε μείωση του προσωπικού,αύξηση του αριθμού των ανέργων. Απότην άλλη η αύξηση της απασχόλησης ηοποία έχει επιτευχθεί ως απότοκο τουμέτρου δεν μεταφράζεται απαραίτητακαι σε υγιείς όρους και στις συνθήκεςεργασίας των υπαλλήλων.

Για το 2020 αναμένονται τέσσερα ανοίγματα. Η νέα μικρού τύπου υπεραγορά στην μαρίνα Αγίας Νάπας, το νέο METRO και το Lidl στην Λε-μεσό στην περιοχή Αγίας Φυλάξεως, και η υπεραγορά ΑΛΦΑΜΕΓΑ στο νέο Metropolis Mall στη Λάρνακα.

<<<<<<

Τρεις μεγάλες υπεραγορέςάνοιξαν μέσα σε διάστημαμερικών μηνών στην Λευκω-σία. Ο Αθηαινίτης στο NicosiaMall, η ΑΛΦΑΜΕΓΑ στην Λα-κατάμεια και πιο πρόσφατα οΠαπαντωνίου στην Έγκωμη.Η Έγκωμη εξυπηρετείταιπλέον από τρεις μεγάλες.

Πρεμιέρα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών με 15 ακίνηταΣήμερα στις 10 το πρωί θα διεξαχθούν οι πρώτοι για 9 αγροτεμάχια και 6 οικόπεδα - Προς το παρόν, καμία κατοικία ή διαμέρισμα δεν διατίθεται

<<<<<<<

Όπως αναφέρει η ΚεντρικήΤράπεζα, τα νοικοκυριάκατέχουν το μεγαλύτεροποσό των ΜΕΔ, τα οποίαφτάνουν στα 4,97 δισ. ευρώ.

Με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, τράπεζες και διαχειριστές δανείων εναποθέτουν τις ελπίδες τους για μείωση των ΜΕΔ στο κυ-πριακό τραπεζικό σύστημα.

Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 9Δ Ι Ε Θ Ν Η

Η είδηση θα ακουγόταν άλλοτε ως ανέκ-δοτο, αλλά οι καιροί έχουν αλλάξει καιόχι μόνον είναι πέρα για πέρα αληθινήαλλά σκιαγραφεί μια εντεινόμενη τάσηστον κόσμο των επενδύσεων. Οι «Αδελφέςτου Ελέους», ένα fund που εκπροσωπεί9.000 καλόγριες, ασκούν πιέσεις στη με-γαλύτερη παγκοσμίως εταιρεία διαχείρι-σης περιουσιακών στοιχείων, την Black-Rock, που διαχειρίζεται πλούτο αξίας 7τρισ. δολαρίων. Ζητούμενο είναι να χρη-σιμοποιήσει ο επενδυτικός κολοσσός τηνεπιρροή του στις επιχειρήσεις προκειμέ-νου να τις πείσει να επισπεύσουν τη μεί-ωση των εκπομπών καυσαερίων. Την εί-δηση αναφέρει ρεπορτάζ της βρετανικής

εφημερίδας The Guardian, σύμφωνα μετην οποία ένας άλλος επενδυτικός κο-λοσσός, η Glodman Sachs, γίνεται η πρώτηστον κόσμο επενδυτική τράπεζα που δια-κόπτει κάθε χρηματοδότηση εξορύξεωνπετρελαίου στην Αρκτική. Καθιστά, έτσι,σαφές πως η κλιματική αλλαγή εξελίσσεταισε όλο και πιο καθοριστικό παράγονταπου συνδιαμορφώνει επενδυτικές επιλογέςκαι αλλάζει σταδιακά το τοπίο της χρη-ματοδότησης.

Οι καλόγριες ασκούν πιέσεις μέσω τουfund Mercy Investment Services, ή «Ε-πενδυτικές Υπηρεσίες του Ελέους» όπωςαποδίδεται στα ελληνικά, που συντάσ-σεται πλέον με άλλους επενδυτικούς φο-ρείς στο κίνημα υπέρ των βιώσιμων ε-πενδύσεων. Ασκούν μάλιστα κριτική στηνBlackRock επισημαίνοντας ότι στη διάρ-κεια του έτους στήριξε μόλις έξι από τα52 ψηφίσματα που αφορούσαν την κλι-ματική αλλαγή και συζητήθηκαν στις συ-νεδριάσεις των μετόχων. Μεταξύ άλλων,αφορούσαν το αίτημα για μεγαλύτερηδιαφάνεια σε ό,τι αφορά τις εκπομπές

καυσαερίων και το αίτημα να υιοθετήσειη εταιρεία συγκεκριμένους στόχους γιατη μείωση των εκπομπών καυσαερίων.Ετσι οι Αδελφές του Ελέους χαρακτηρίζουντη στάση της BlackRock «ασύμβατη μετις επίσημες θέσεις της για την κλιματικήαλλαγή», αναφερόμενη στις σχετικές έ-ρευνες που έχει διεξάγει η εταιρεία σχετικάμε τους οικονομικούς κινδύνους των ε-πενδύσεών της. Η BlackRock έχει, άλλω-στε, κατηγορηθεί επανειλημμένως ότιδεν ενδιαφέρεται για τον αντίκτυπο τωνεπενδύσεών της στο περιβάλλον και στοκλίμα. Ομάδα οικονομολόγων την έχουν

μάλιστα επικρίνει επειδή στη διάρκειατων τελευταίων 10 ετών έχει χάσει 90δισ. δολάρια εξαιτίας της αδιαφορίας τηςγια τις οικονομικές επιπτώσεις των επεν-δύσεών της σε ορυκτά καύσιμα.

Goldman SachsΕξάλλου, η Goldman Sachs ανακοίνωσε

την Κυριακή τη νέα πολιτική της για τοπεριβάλλον και την απόφασή της να μηνεπενδύσει ξανά σε εξορύξεις στην Αρκτικήαλλά και σε ανθρακωρυχεία παγκοσμίως.Στη σχετική ανακοίνωση, η επενδυτικήτράπεζα αναφέρεται στη συναίνεση της

επιστημονικής κοινότητας γύρω από τηνκλιματική αλλαγή την οποία και χαρα-κτηρίζει «τη σημαντικότερη περιβαλλο-ντική πρόκληση του 21ου αιώνα». Προ-σθέτει πως σχεδιάζει να βοηθήσει εφεξήςπιο αποτελεσματικά τους πελάτες της ναβελτιώσουν τη στάση τους σε ό,τι αφοράτην κλιματική αλλαγή όπως, για παρά-δειγμα, να πουλήσουν τα λεγόμενα ομό-λογα «καταστροφής» στα οποία ο επεν-δυτής αντλεί κέρδος όταν υπάρχει φυσικήκαταστροφή ή θεομηνία. Ο Τζέισον ΟπένιαΝτίστερχοφτ, ακτιβιστής για την αντι-μετώπιση της κλιματικής αλλαγής πουάσκησε πιέσεις για να αλλάξει στάση ηGoldman, επισημαίνει πως η κίνησή τηςπροδίδει ότι οι μεγάλες αμερικανικέςτράπεζες αν θέλουν, μπορούν να χαράξουνκόκκινες γραμμές σε ό,τι έχει σχέση μετους υδρογονάνθρακες. Καλεί μάλιστατις άλλες μεγάλες τράπεζες να μιμηθούντο παράδειγμα της Goldman και ει δυ-νατόν να το υπερβούν. Απευθύνεται, μά-λιστα, ιδιαιτέρως στην JPMorgan Chase,την οποία χαρακτηρίζει «χειρότερη τρά-πεζα του κόσμου σε ό,τι αφορά τα ορυκτάκαύσιμα».

Οπως τονίζει ο Guardian, έρευνες πουέγιναν προ μηνών κατέδειξαν ότι μετάτην υπογραφή της συμφωνίας των Πα-ρισίων για το κλίμα, οι μεγαλύτερες ε-πενδυτικές τράπεζες του κόσμου έχουνχρηματοδοτήσει με περίπου 700 δισ. δο-λάρια τις εταιρείες με το χειρότερο προφίλσε ό,τι αφορά τη χρήση ορυκτών καυσί-μων. Η χειρότερη εξ αυτών είναι η JPMorgan Chase, καθώς χρηματοδότησεμε 75 δισ. δολάρια επιχειρήσεις που ε-πεκτείνουν την άντληση σχιστολιθικώνυδρογονανθράκων στην Αρκτική με τημέθοδο της υδραυλικής ρηγμάτωσης, μιαμέθοδο κατά γενική ομολογία καταστρε-πτική για το περιβάλλον.

Σημειωτέον, πάντως, πως η Goldmanεπέδειξε ιδιαίτερη κινητικότητα το κα-λοκαίρι για να διασφαλίσει θέση στο τρα-πέζι όταν ακόμη δρομολογείτο η αρχικήδημόσια εγγραφή της Aramco, ναυαρχίδαςτου πετρελαϊκού κλάδου της ΣαουδικήςΑραβίας.

Πιέσεις σε BlackRock από 9.000καλόγριες για την κλιματική αλλαγή Το fund που τις εκπροσωπεί ζητεί μείωση επενδύσεων σε ορυκτά καύσιμα

<<<<<<

Το fund Mercy InvestmentServices έχει ενταχθείστο κίνημα υπέρ τωνβιώσιμων επενδύσεων.

Οι καλόγριες ασκούν κριτική στην BlackRock, επισημαίνοντας ότι στη διάρκεια του έτουςστήριξε μόλις έξι από τα 52 ψηφίσματα που αφορούσαν την κλιματική αλλαγή και συζητή-θηκαν στις συνεδριάσεις των μετόχων της.

Η διοίκηση της Deutsche Bank εξετάζειτο ενδεχόμενο να μειώσει σημαντικάεφέτος το ποσό που χορηγεί ως μπό-νους στα στελέχη της, καθώς ο διευ-θύνων σύμβουλος Κρίστιαν Ζέβινγκπροσπαθεί να αλλάξει ριζικά τη με-γαλύτερη γερμανική τράπεζα, μειώ-νοντας το κόστος λειτουργίας της.

Σύμφωνα με πληροφορίες του πρα-κτορείου ειδήσεων Bloomberg, η δι-οίκηση της Deutsche Bank ενδέχεταινα μειώσει το ύψος των μπόνους πουδίνει μέχρι και κατά 20%, πολύ πε-ρισσότερο δηλαδή από τη μείωσηπροσωπικού που θα υπάρξει φέτοςκαι θα ανέλθει στο 5%. Ο Ζέβινγκ καιτο διοικητικό συμβούλιο της τράπεζαςδεν έχουν πάρει ακόμη την τελικήαπόφαση, καθώς περιμένουν το τέλοςτου τετάρτου τριμήνου, σύμφωνα μεπηγές που επικαλείται το Bloomberg.Πέρυσι, η Deutsche Bank είχε διαθέσει1,9 δισ. ευρώ για μπόνους και μέχρι

τώρα υποστήριζε ότι το ποσό που θαδιατεθεί το 2019 θα μειωθεί ανάλογαμε τη μείωση προσωπικού. Οι ευρω-παϊκές επενδυτικές τράπεζες γενι-κότερα είναι αντιμέτωπες με χορή-γηση μικρότερου μπόνους το 2019,και σε πολλές εξ αυτών το προσωπικόαναμένει μείωση σε διψήφιο ποσο-στό.

Αυτό που προσπαθεί να πετύχειο Ζέβινγκ είναι να διατηρήσει αξιό-λογα στελέχη στον επενδυτικό βρα-χίονα της Deutsche Bank και παράλ-ληλα να εκπληρώσει τη δέσμευσηπου έχει αναλάβει, να μειώσει το κό-στος λειτουργίας της τράπεζας κατά6 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια. Πρό-κειται για σημαντική πρόκληση, ιδι-αίτερα τώρα που ο Ζέβινγκ άλλαξεσχέδιο και στοιχημάτισε ότι ο επεν-δυτικός βραχίονας της τράπεζας θαδημιουργήσει αρκετά κέρδη, ώστενα καλύψει το κόστος που θα έχει τοσχέδιο μεταρρύθμισης της DeutscheBank χωρίς να χρειαστεί να ζητήσει

για μία ακόμη φορά αύξηση κεφα-λαίου. Από αυτή την άποψη το θέματης αμοιβής των στελεχών στον ε-πενδυτικό βραχίονα αποκτά επιπλέονσημασία, καθώς ο Ζέβινγκ προσπαθείνα αποτρέψει τη φυγή των πιο ταλα-ντούχων στελεχών του τη στιγμήπου τα έχει περισσότερο ανάγκη. Πά-νω από δώδεκα υψηλόβαθμα στελέχηέχουν εγκαταλείψει την τράπεζα απότον περασμένο Μάιο, όταν είχε γίνεισαφές πως έρχονται μεγάλες περι-κοπές στον επενδυτικό βραχίονα τηςDeutsche Bank. Πολλά στελέχη πα-ραμένουν στην τράπεζα μόνο και μό-νο επειδή η αμοιβή τους είναι συ-γκριτικά καλή, αν και το ηθικό έχειυποχωρήσει ύστερα από χρόνια συ-νεχών περικοπών.

Τα έσοδα του επενδυτικού βρα-χίονα έχουν περιοριστεί κατά 11%τους πρώτους εννέα μήνες του 2019,ενώ τα κέρδη πριν από την επιβολήφόρων έχουν μειωθεί κατά 47%. Παρ’όλα αυτά την προηγούμενη Τρίτη οΖέβινγκ είχε δηλώσει πως έρχονταιενθαρρυντικά σήματα από τον επεν-δυτικό βραχίονα της τράπεζας, άποψηπου συμμερίζονται και άλλες επεν-δυτικές τράπεζες, στελέχη των οποίωνκάνουν λόγο για βελτίωση της κατά-στασης το τέταρτο τρίμηνο.

Ο Ζέβινγκ επιχειρεί να πείσει τουςμετόχους της τράπεζας πως η στρα-τηγική που ακολουθεί εφαρμόζεταιόπως είχε προβλεφθεί. Τον περασμένοΙούλιο, ο διευθύνων σύμβουλος τηςDeutsche Bank είχε παρουσιάσει σχέ-διο που προέβλεπε τη μείωση του ερ-γατικού δυναμικού της τράπεζας κατάτο ένα πέμπτο και τη διακοπή τηςδιαπραγμάτευσης μετοχών. Πούλησεπεριουσιακά στοιχεία που κρίθηκεότι δεν είναι πλέον απαραίτητα, μεί-ωσε το κόστος λειτουργίας και αντα-μείφθηκε από την Ευρωπαϊκή Κε-ντρική Τράπεζα με μείωση του βα-σικού δείκτη ιδίων κεφαλαίων απότο 11,84% στο 11,59% από την αρχήτου 2020. Από την άλλη πλευρά, ηπροοπτική μακράς περιόδου με αρ-νητικά επιτόκια δανεισμού περιορίζειτα κέρδη της τράπεζας από τη χορή-γηση δανείων, κάτι το οποίο, όπωςφάνηκε, έσπρωξε τον Ζέβινγκ να βα-σιστεί περισσότερο στον επενδυτικόβραχίονα της τράπεζας.

Μεγάλη μείωση μπόνουςεξετάζει η Deutsche Bank

<<<<<<

Πέρυσι, η γερμανική τρά-πεζα είχε διαθέσει 1,9 δισ.ευρώ για μπόνους σταδιευθυντικά στελέχη της.

10 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019Δ Ι Ε Θ Ν Η

Παρά τα κηρύγματα που αρέσκεται νακάνει στους εταίρους της στην Ευρωζώνηκαι ειδικότερα στην Ελλάδα, η Γερμανίααντιμετωπίζει ανάλογα μεγάλο πρόβλημαφοροδιαφυγής. Παράνομα λογισμικά, ει-κονικά τιμολόγια και «πειραγμένες» τα-μειακές μηχανές διευκολύνουν τη φο-ροδιαφυγή, που κάθε χρόνο κοστίζει στογερμανικό δημόσιο πολλά δισεκατομμύριαευρώ. Ετσι, καταφεύγει και η Γερμανίαστη λύση των υποχρεωτικών αποδείξεων.Εφεξής θα είναι πλέον υποχρεωτική ηέκδοση αποδείξεων στο λιανικό εμπόριο.Η νέα νομοθεσία προκαλεί αντιδράσεις,αφού συνεπάγεται τεράστιο κόστος γιατις επιχειρήσεις.

Από την 1η Ιανουαρίου του 2020 θαισχύει και στη Γερμανία η υποχρεωτικήέκδοση αποδείξεων όχι μόνο στο λιανικόεμπόριο, αλλά και σε αρτοποιεία, κομ-μωτήρια, ακόμη και ψιλικατζίδικα.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως η νέανομοθεσία, που έχει στόχο την πάταξητης φοροδιαφυγής, ισχύει όχι μόνο γιαπωλήσεις προϊόντων, αλλά και για παροχήυπηρεσιών. Επίσημες εκτιμήσεις κάνουνλόγο για απώλειες έως και 10 δισ. ευρώκάθε χρόνο. Οι οικονομικές και φορολο-γικές αρχές της Γερμανίας αναζητούσανεδώ και χρόνια λύσεις και αποτελεσματικάμέτρα πάταξης της φοροδιαφυγής. Η α-

ναζήτηση αυτή κατέληξε στη νέα «νο-μοθεσία για τις ταμειακές μηχανές».

Διορία Το υπουργείο Οικονομικών έχει δώσει

στις επιχειρήσεις διορία μέχρι τον Σε-πτέμβριο του 2020 για την τεχνική ανα-προσαρμογή των ταμειακών τους συστη-μάτων, ώστε να πληρούν τα νέα στάνταρασφαλείας και να είναι λιγότερο ευάλωτασε παράνομα λογισμικά. Η υποχρεωτικήέκδοση αποδείξεων, όμως, θα ισχύσειήδη από την 1η Ιανουαρίου του ερχόμενουέτους.

Η νέα νομοθεσία προκαλεί «δυσανά-λογο κόστος» στις επιχειρήσεις, σχολιάζειο Σετίν Ακάρ από το ινστιτούτο εμπορικώνερευνών ΕΗΙ. Για τεράστια ποσά κάνειλόγο και ο εμπορικός σύνδεσμος Γερμα-νίας HDE. «Πρώτες εκτιμήσεις κοστολο-γούν στα 300 με 500 ευρώ την εγκατά-σταση του νέου λογισμικού για κάθε τα-μειακή», εξηγεί ο ειδικός του HDE, ΡαλφΜπρίγκεμαν.

Υψηλό κόστοςΣε συγκεκριμένους κλάδους όμως, ό-

πως για παράδειγμα σε κρεοπωλεία, τοκόστος θα είναι πολλαπλάσιο. Οπως ση-μειώνει ο Γκέρο Γεντς από τον ΣύνδεσμοΓερμανών Κρεοπωλών, στα χασάπικα οι

ταμειακές είναι συνδεδεμένες με τις ζυ-γαριές, με συνέπεια η αναβάθμιση και ηαναπροσαρμογή να είναι αρκετά πιο πο-λύπλοκες και κοστοβόρες.

Ο ίδιος υπολογίζει το κόστος μετατρο-πής για κάθε επιχείρηση στις 4.000 ευρώ.Και αυτό μόνο για το 50% των κρεοπω-λείων, όπου τα υφιστάμενα συστήματαεπιδέχονται τεχνικές αναβαθμίσεις.

Στα υπόλοιπα θα πρέπει να αγοραστείκαινούργιος εξοπλισμός, που στην πε-ρίπτωση των κρεοπωλείων «μεταφράζε-

ται» σε κόστος 30.000 ευρώ. «Για μικρέςεπιχειρήσεις μιλούμε για επένδυση πουενδεχομένως να θέτει σε κίνδυνο την ε-πιβίωσή τους». Είναι χαρακτηριστικόπως, από τις συνολικά 1,85 εκατ. ταμειακέςπου χρησιμοποιούνται σήμερα στη Γερ-μανία, μόλις οι 400 με 500 μπορούν νααναβαθμιστούν και να ενσωματώσουντο νέο λογισμικό. Οι υπόλοιπες θα πρέπεινα αντικατασταθούν.

Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί ότι γιατους κατασκευαστές ταμειακών μηχανώνπρομηνύονται μεν χρυσές εποχές, ωστόσολόγω κακής συνεννόησης με το υπουργείοΟικονομικών οι ταμειακές νέας γενιάςδεν είναι ακόμη έτοιμες.

Αντιδρούν οι έμποροι Πέραν των τεχνικών δυσκολιών που

φαίνεται να προκύπτουν από το νέο μέτροτων υποχρεωτικών αποδείξεων και οι ο-ποίες αναμένεται να οδηγήσουν σε ση-μαντικές καθυστερήσεις όσον αφοράτην εφαρμογή της νέας νομοθεσίας, α-ντιδράσεις προκαλεί και η υποχρέωσηέκδοσης αποδείξεων. Αμφισβητείται, άλ-λωστε, το κατά πόσον είναι πραγματικάχρήσιμη αυτή η έκδοση των αποδείξεων.

Θα περίμενε ίσως κανείς πως η μεγα-λύτερη οικονομία στην Ευρώπη θα κα-τόρθωνε να επινοήσει κάποιες άλλες,ίσως και πιο αποτελεσματικές μεθόδουςγια την πάταξη της φοροδιαφυγής καινα μην καταφεύγει σε μέτρα που απλώςεπιβαρύνουν δυσανάλογα τις επιχειρήσεις.

Οπως επισημαίνει εκπρόσωπος τουεμπορικού συνδέσμου Γερμανίας HDE,«στο λιανικό εμπόριο της Γερμανίας θα

εκδίδονται εφεξής επιπρόσθετες απο-δείξεις μήκους δύο εκατομμυρίων χιλιο-μέτρων». Ειδικά για τους μικρομεσαίους,αυτό σημαίνει ένα, κατά περίπτωση, τε-ράστιο επιπρόσθετο κόστος για την αγοράτου ειδικού χαρτιού, με ό,τι αυτό συνε-πάγεται βέβαια και για το περιβάλλον.

Επίσης, σύμφωνα με τον HDE, σε α-ντίθεση με την αναγκαία τεχνική ανα-προσαρμογή των ταμειακών, η υποχρε-ωτική έκδοση αποδείξεων δεν συμβάλλειστην πάταξη της φοροδιαφυγής. «Διότιμε το πάτημα του πρώτου κουμπιού στηνταμειακή ανοίγει με το νέο σύστημα μιαδιαδικασία η οποία δεν μπορεί πλέον νασβηστεί. Εάν στη συνέχεια ο πελάτηςπάρει την απόδειξη ή όχι, είναι εντέλειαδιάφορο», αφού η συναλλαγή έχει ήδηκαταγραφεί ηλεκτρονικά.

Η μεγαλύτερη κρίση που έχει γνωρίσει ηΓερμανία την τελευταία δεκαετία θα επι-βραδύνει τις αναπτυξιακές προοπτικές τηςχώρας για το 2020, σύμφωνα με προβλέψειςτης Bundesbank. Αιτία αποτελεί η επιδεί-νωση της εγχώριας αγοράς εργασίας αλλάκαι η μείωση της κατανάλωσης.

Η κεντρική τράπεζα περιέκοψε τις εκτι-μήσεις της για αναπτυξιακή προοπτική τηςμεγαλύτερης οικονομικής δύναμης στηνΕυρώπη, κατά το ήμισυ για το 2020. Μο-λονότι οι εξαγωγές θα αρχίσουν να ανακά-μπτουν κατά τη διάρκεια του έτους, ενι-σχύοντας ταυτόχρονα και τη βιομηχανικήπαραγωγή, η κατανάλωση φαίνεται ότι θαεπιβραδύνεται. Σύμφωνα με τις προβλέψεις,τα επόμενα δύο χρόνια ίσως η κατάστασηαντιστραφεί.

Bάσει λοιπόν των τελευταίων εκτιμήσεωντης Bundesbank, το 2020 προβλέπεται αύ-ξηση του ΑΕΠ 0,6% από 1,2% που ήταν οιπροβλέψεις τον περασμένο Ιούνιο. Επίσης,για το διάστημα 2021-2022 η κεντρική τρά-

πεζα περικόπτει τις εκτιμήσεις της, προ-βλέποντας ανάπτυξη 1,4% από 1,3%, ενώγια το 2019 αυτή αναθεωρείται προς τακάτω από 0,6% σε 0,5%. Από την πλευράτου, ο πρόεδρος της Bundesbank, Γενς Βάι-ντμαν, κάνει λόγο για συνέχιση των κιν-δύνων, επισημαίνοντας χαρακτηριστικάότι «υπάρχουν ακόμη εξωτερικές ζώνεςκινδύνου, οι οποίες θα μπορούσαν να επι-δεινώσουν και να επιτείνουν την επιβρά-δυνση στη βιομηχανία». Η δε ανακοίνωσητων αναθεωρημένων προβλέψεων για τηγερμανική οικονομία έρχεται μια μέρα μετάτην επιβεβαίωση της ΕΚΤ ότι θα διατηρήσειτην επεκτατική νομισματική πολιτικής της.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Γερμανία αλλά

και ευρύτερα η περιοχή της Ευρωζώνης,έχουν αρχίσει να βλέπουν τις παρενέργειεςπου επιφέρει στην ανάπτυξή τους μια σειράεξωτερικών παραγόντων. Αυτές αφορούναφενός τις τεταμένες εμπορικές σχέσειςμεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, αφετέρου την προ-γραμματισμένη έξοδο της Βρετανίας απότην Ε.Ε. Την ίδια στιγμή, πρόσφατα στοιχείακαταδεικνύουν ότι ο γερμανικός μεταποι-ητικός κλάδος δεν έχει ανακάμψει, ακόμηκαι μετά την παρέλευση αρκετών μηνώνκατά τη διάρκεια των οποίων παρουσιάζειεξασθένηση. Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοι-χεία που επικαλείται το Bloomberg και δη-μοσιεύθηκαν την περασμένη εβδομάδα, ημείωση στις παραγγελίες αλλά και στη βιο-μηχανική παραγωγή επιδεινώθηκε τον Ο-κτώβριο. Παράλληλα, άνοδο του πληθωρι-σμού αναμένει η κεντρική τράπεζα το 2022,με αυτόν να φθάνει στο 1,9%, κάτι που ε-ξηγείται από το υψηλό ενεργειακό κόστος,λόγω της πολιτικής της κυβέρνησης γιατην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Στην πέμπτη μείωση των επιτοκίωνμέσα στο έτος που τελειώνει προχώ-ρησε χθες η Τράπεζα της Ρωσίας, μει-ώνοντας αυτή τη φορά το κόστος δα-νεισμού κατά 25 μονάδες βάσης στο6,25%. Με την τελευταία αυτή χαλά-ρωση της νομισματικής πολιτικής ταεπιτόκια έχουν πέσει συνολικά κατά150 μονάδες βάσης μέσα στο 2019.Η Τράπεζα της Ρωσίας προσπαθεί νατονώσει την οικονομία που αναπτύσ-σεται με υποτονικούς ρυθμούς καινα δώσει ώθηση στον πληθωρισμόπου τον περασμένο μήνα υποχώρησεκάτω από τον επίσημο στόχο του 4%.Ανακοινώνοντας τις τελευταίες απο-φάσεις η πρόεδρος της Τράπεζας τηςΡωσίας, Ελβίρα Ναμπιουλίνα, άφησενα εννοηθεί πως μπορεί να παρέλθειένα χρονικό διάστημα χωρίς καμίαμεταβολή στη νομισματική πολιτική.

Δεν απέκλεισε, πάντως, μία ακόμημείωση των επιτοκίων στη συνεδρίασητου Φεβρουαρίου ή αργότερα μέσαστο πρώτο εξάμηνο του νέου έτους.Το ρούβλι, που στη διάρκεια του έτουςέχει σημειώσει την καλύτερη επίδοσημεταξύ όλων των νομισμάτων ανα-δυόμενων αγορών, σημείωσε περαι-τέρω άνοδο 1% μετά τις δηλώσεις τηςΝαμπιουλίνα. Aναλυτές της GoldmanSachs προειδοποιούν, πάντως, πωςη Τράπεζα της Ρωσίας υποτιμά τονκίνδυνο να επιβραδυνθεί περαιτέρωο πληθωρισμός και να αναγκαστεί νααναθεωρήσει προς τα κάτω τον στόχοτου 4%. Η κυβέρνηση σχεδιάζει, πά-ντως, αύξηση δαπανών για το επόμενοέτος στο πλαίσιο εξαετούς προγράμ-ματος έργων υποδομής που ευελπιστείπως θα τονώσει την ανάπτυξη καιτον πληθωρισμό.

Διευρύνεται το χάσμα μεταξύ πλούσιωνκαι φτωχών περιοχών της Γερμανίας, μο-λονότι το ποσοστό των ανθρώπων πουζουν κάτω από το όριο της φτώχειας έχεισυνολικά μειωθεί στη μεγαλύτερη οικο-νομία της Ευρώπης. Σχετικό ρεπορτάζτης Deutsche Welle αναφέρεται στην τε-λευταία έρευνα για τη φτώχεια που εκ-πόνησε η ένωση ParitatischeWohlfahrtsverband μεταξύ 95 περιοχώντης Γερμανίας. Από τα πορίσματα της έ-ρευνας προκύπτει πως τουλάχιστον στο25% αυτών των περιοχών η φτώχεια έχειαυξηθεί κατά 20% μέσα στην τελευταίαδεκαετία.

«Παρά την ευχάριστη είδηση ότι ηφτώχεια έχει μειωθεί στο 15,5% σε εθνικό

επίπεδο, το χάσμα ανάμεσα στις περιοχέςπου ευημερούν και σε εκείνες που πλήτ-τονται από τη φτώχεια διευρύνεται στα-θερά και σαφέστατα», τόνισε παρουσιά-ζοντας την εν λόγω έκθεση ο διευθύνωνσύμβουλος της ParitatischeWohlfahrtsverband, Ούρλιχ Σνάιντερ. Οίδιος τόνισε, μάλιστα, πως τα τελευταίαστοιχεία διαψεύδουν τον παραδοσιακόδιαχωρισμό ανάμεσα στο πλούσιο δυτικότμήμα της Γερμανίας και στο φτωχότεροανατολικό. Παρουσιάζοντας τα πορίσματατης έρευνας κάλεσε, άλλωστε, το Βερολίνονα θέσει σε εφαρμογή ένα «εκτεταμένοσχέδιο για την εξάλειψη της φτώχειας»,που μεταξύ άλλων θα προβλέπει αύξησητων επιδομάτων του κοινωνικού κράτους

και του κατώτατου ωρομισθίου στα 13ευρώ.

Στη Γερμανία η έννοια της φτώχειαςορίζεται από το πόσο το εισόδημα ενόςνοικοκυριού επιτρέπει τη συμμετοχήστην κοινωνία. Με τα σημερινά δεδομένα,όποιο νοικοκυριό συγκεντρώνει λιγότεροαπό το 60% του μέσου εισοδήματος μιαςπεριοχής θεωρείται ότι βρίσκεται κοντάστα όρια της φτώχειας και κινδυνεύει ναδιολισθήσει σε φτώχεια.

Οσον αφορά ειδικότερα τις περιοχέςτης Γερμανίας που πλήττονται από τηφτώχεια, η περιοχή Ρουρ της ΒόρειαςΡηνανίας-Βεστφαλίας, του πολυπληθέ-στερου δηλαδή κρατιδίου της Γερμανίας,αναφέρεται στην έρευνα ως το μεγαλύ-

τερο πρόβλημα της Γερμανίας, ακριβώςεξαιτίας του μεγάλου πληθυσμού της.

Το 21,1% του πληθυσμού των περίπου5,8 εκατ. ανθρώπων που κατοικούν στηνπεριοχή αυτή ζει κάτω από τα όρια τηςφτώχειας.

Σύμφωνα πάντα με την ίδια έρευνα,τον μεγαλύτερο κίνδυνο να βρεθούν σεένδεια διατρέχουν σε αυτή την περιοχήοι νέοι και οι ηλικιωμένοι. Είναι, ωστόσο,μεγαλύτερο το ποσοστό των ανθρώπωνπου ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειαςστη Βρέμη, όπου φτάνει στο 22,7%, ενώτο χαμηλότερο ποσοστό φτωχών στηΓερμανία παρουσιάζει η Βαυαρία, όπουκάτω από τα όρια της φτώχειας ζει το11,7% του πληθυσμού.

Οι Γερμανοίμαθαίνουννα κόβουναποδείξειςΥποχρεωτική πλέον η έκδοσή τους, καθώς η φοροδιαφυγή κάνει θραύση

<<<<<<

Οι ετήσιες απώλειες εσόδωνεξαιτίας της φοροαποφυγήςυπολογίζονται σε €10 δισ.

<<<<<<

Η αρχική της εκτίμησηαφορούσε αύξηση του γερ-μανικού ΑΕΠ κατά 1,2%.

Από 1ης Ιανουαρίου 2020 θα ισχύει και στη Γερμανία η υποχρεωτική έκδοση αποδείξεων, όχι μόνο για πωλήσεις προϊόντων, αλλά και για παροχή υπηρεσιών.

Κάτω από το όριο της φτώχειας διαβιοί το 22,7% των κατοίκων της Βρέμης

Η φτώχεια έχει μειωθεί στο 15,5% σε εθνικό επίπεδο, όμως το χάσμα ανάμεσα στις περιο-χές που ευημερούν και στις «φτωχές» διευρύνεται.

Μείωση των ρωσικώνεπιτοκίων στο 6,25%

Ο πρόεδρος της Bundesbank, Γενς Βάι-ντμαν, κάνει λόγο για συνέχιση κινδύνων.

Ανάπτυξη μόλις 0,6% το 2020 «βλέπει» η Bundesbank

Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 11Δ Ι Ε Θ Ν Η

Το στοίχημα της Ευρώπης για τηνοικονομία της είναι πράσινο. ΗΕυρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσεμέσα στην εβδομάδα το σχέδιο μετο οποίο σκοπεύει να προσαρμόσειτην οικονομία της στις ανάγκεςτου πλανήτη. Αυτό προβλέπει αυ-στηρότερα όρια στις εκπομπέςκαυσαερίων, αλλαγές στη φορο-λογία και θέσπιση νέων κανόνωνγια τις επιχειρήσεις.

Με στόχο ένα μηδενικό ισοζύγιοάνθρακα το 2050, μια «κλιματικήουδέτερη ήπειρο» όπως αναφέρεισε δική της φρασεολογία, η Ευ-ρώπη ίσως επανεξετάσει τους φό-ρους που επιβάλλει στο εμπόριομε χώρες που δεν πληρούν τα νέαπράσινα κριτήριά της. Αν λειτουρ-γήσει η λεγόμενη «πράσινη συμ-φωνία», οι οπαδοί της υποστηρί-ζουν πως οι επενδύσεις που προ-βλέπει θα επιφέρουν έναν άνευπροηγουμένου μετασχηματισμό,κάτι που δεν έχουμε δει τα τελευ-ταία 50 χρόνια. Υπάρχει, όμως, οκίνδυνος να μην μπορέσει να πλη-σιάσει τους φιλόδοξους στόχουςπου θέτει και, αντιθέτως, να καλ-λιεργήσει αβεβαιότητα, να αυξήσειτο κόστος για τις επιχειρήσεις καινα εντείνει τις εμπορικές διαμάχες.Στην προσπάθειά της να επιτα-χύνει τον ρυθμό με τον οποίο θαμειώνονται εφεξής οι εκπομπέςκαυσαερίων, η Κομισιόν ανακοί-

νωσε πως θα χρειάζονται επιπλέονεπενδύσεις 250 δισ. ευρώ κάθεχρόνο. Αυτό θα ήταν σημαντικήώθηση, ισοδύναμη με το 1,5% τουΑΕΠ με στοιχεία του 2018.

Δεδομένου ότι η ανάπτυξη καιο πληθωρισμός της Ευρωζώνης έ-χουν καθηλωθεί σε χαμηλά επί-πεδα, το σχέδιο αυτό αποτελεί το

είδος συστημικής αλλαγής φιλο-σοφίας που θα μπορούσε να αλ-λάξει την πορεία της οικονομίας.Επιπλέον, τα ιστορικά χαμηλά ε-πιτόκια προσφέρουν ιδανικές συν-θήκες για μεγάλες επενδύσεις. Ο-μως δεν είναι τόσο απλά τα πράγ-ματα. Οι αλλαγές στο ρυθμιστικόπλαίσιο και στη φορολογία θα ε-

ξωθήσουν ορισμένες βιομηχανίεςνα διακόψουν τις δαπάνες. Σε ο-ρισμένους τομείς θα χαθούν θέσειςεργασίας χωρίς να μεταφερθούνσε άλλους τομείς. Και όλα θα ε-ξαρτηθούν από το κατά πόσον οικυβερνήσεις θα προχωρήσουνστις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσειςιδιαιτέρως στην παιδεία και στηνεπαγγελματική κατάρτιση, ώστενα εξοπλίσουν γρήγορα τους ερ-γαζομένους με τις αναγκαίες δε-ξιότητες.

«Βραχυπρόθεσμα πρέπει ναπεριμένουμε ότι θα αποτελέσει

πολύ αρνητικό παράγοντα κατάτης ανάπτυξης», εκτιμά ο ΜιχάλαΜαρκούσεν, οικονομολόγος τηςSociete Generale. Προσθέτει όμωςπως αυτό «δεν σημαίνει ότι δενπρέπει να το κάνουμε επειδή η ε-ναλλακτική, δηλαδή το να δώσουμεώθηση στην κλιματική αλλαγή,θα έχει τέτοιο κόστος στο ΑΕΠ

που θα υπερβαίνει σαφώς οποιο-δήποτε κόστος μπορεί να κατα-βάλουμε σήμερα». Το σχέδιο κατάτης κλιματικής αλλαγής μπορείνα χαλαρώσει τους δημοσιονομι-κούς κανόνες και να δώσει στακράτη-μέλη τη δυνατότητα ναπροχωρήσουν στις επενδύσειςπου έχει επανειλημμένως χαρα-κτηρίσει αναγκαίες η ΕΚΤ.

Η Κομισιόν εξέφρασε, άλλωστε,την πρόθεση να εξετάσει «τις πρά-σινες δημόσιες επενδύσεις με κρι-τήριο την ποιότητα των δημοσίωνοικονομικών».

Δεν φαίνεται, πάντως, πιθανήμια γενναία κίνηση όπως θα ήτανη εξαίρεση των δαπανών για πρά-σινες επενδύσεις από τον υπολο-γισμό του χρέους και του ελλείμ-ματος. Το σχετικό έγγραφο τηςΚομισιόν ανέφερε ακόμη την α-νάγκη «περιφρούρησης έναντικινδύνων που θα απειλήσουν τηβιωσιμότητα του χρέους».

Και όλα αυτά θα γίνουν στοπλαίσιο επαφών ανάμεσα στηνΚομισιόν και στις χώρες-μέλη τηςΕ..Ε. Και όπως σχολίασε η ΣιμόνΤαλιαπέτρα, συνεργάτις του ιν-στιτούτου Bruegel, «αναβάλλεταιη απόφαση, θα ρίξουν νερό στοκρασί και θα μετατραπεί σε γρα-φειοκρατική διαδικασία και έτσιβασικά δεν θα συμβεί τίποτε απο-λύτως στο εγγύς μέλλον».

H ατμομηχανή της Ευρώπης, η Μέκκα τηςσύγχρονης τέχνης, η ναυαρχίδα της πα-γκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας καιπολλοί ακόμη τίτλοι αποδίδονται στηΓερμανία. Είναι, όμως, δύσκολο να φα-νταστεί κανείς ότι στις αρχές του 20ούαιώνα η Γερμανία ήταν επίσης επίκεντροτης μόδας και μάλιστα ότι όφειλε την ε-πιτυχία της αυτή σε χιλιάδες Εβραίους,οι οποίοι ίδρυαν και εργάζονταν σε βιο-μηχανίες ενδυμάτων υψηλής ραπτικής.Αυτός ο κόσμος της ένδυσης, που είχεχτιστεί στη Γερμανία και ιδίως γύρω απότο Βερολίνο, καταστράφηκε ολοσχερώςαπό το ναζιστικό καθεστώς στη διάρκειατου Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Την ελάχιστα διαδεδομένη συνεισφοράτης εβραϊκής κοινότητας και της Γερμα-νίας στον κόσμο της μόδας προσπαθείνα αναβιώσει η εταιρεία Jandorf Holding.

Πριν από περίπου 10 χρόνια, η JandorfHolding ξεκίνησε να εντοπίζει τους κλη-ρονόμους των ιδρυτών και να αγοράζειτα εμπορικά σήματα άλλοτε ηχηρών ο-νομάτων της γερμανικής μόδας, προκει-μένου να τα αναβιώσει. Ακολουθώνταςαυτή τη συνταγή και με την έγκριση τουτρισέγγονου του Εβραίου ιδρυτή, τονπροηγούμενο μήνα άνοιξε ξανά τις πόρτεςτου ένας από τους άλλοτε μεγαλύτερουςοίκους υψηλής ραπτικής, ο οίκος Man-heimer.

Ο οίκος Manheimer ιδρύθηκε το 1840από τον Βαλεντίν Μάνχαϊμερ και ήταν

τότε γνωστός ως «βασιλιάς των παλτό»για άνδρες και γυναίκες. Από την άλληπλευρά, τα καινούργια προϊόντα, πουφέρουν το ίδιο όνομα και προσφέρονταιαποκλειστικά μέσω Διαδικτύου, είναιπροφανώς προσαρμοσμένα στην εποχή,αλλά διατηρούν μιαν αίσθηση χλιδής καιλάμψης. Σύμφωνα με την Jandorf Holding,τα ρούχα έχουν και μία επιπλέον γοητεία,τη μακρά και ιδιάζουσα ιστορία τους.

«Θα επαναφέρει την ανάμνηση, τοστυλ, την κομψότητα της δεκαετίας του1920 ή πρόκειται απλώς για ένα επιχει-ρηματικό τέχνασμα; Δεν ξέρω, αλλά ίσως

είναι αρκετό για να μεταφέρουμε έναμήνυμα στη νεότερη γενιά ότι αυτό είναι,τουλάχιστον, μέρος της ιστορίας τους»,σχολίασε στους New York Times ο ΟύβεΒέστφαλ, ο οποίος έχει συγγράψει βιβλίοσχετικά με τη συμβολή της Γερμανίαςστον κόσμο της μόδας.

«Η μετανάστευση του κλάδου τωνπροϊόντων πολυτελείας στο Διαδίκτυοσημαίνει ότι η μάρκα έχει μεγαλύτερησημασία και επομένως ότι η ιστορία τηςμάρκας έχει μεγαλύτερη σημασία», εκτιμάο Λόθαρ Εκσταϊν, υψηλόβαθμο στέλεχοςστην Jandorf Holding.

Ο Αντρέας Βάλεντιν, τρισέγγονος τουΜάνχαϊμερ, ο οποίος παρευρέθη στα ε-γκαίνια του ανανεωμένου οίκου μόδας,επισήμανε πως οι περισσότεροι δεν έχουνσυνειδητοποιήσει ότι τη Νύχτα των Κρυ-στάλλων, όταν οι ναζί έκαιγαν περιουσίεςτων Εβραίων, έκαιγαν επίσης πολλάρούχα και υφάσματα. «Το 1933 υπήρχανπερίπου 2.700 πρώτης τάξεως παραγωγοίενδυμάτων στο Βερολίνο. Μέχρι το 1939,υπήρχαν λιγότεροι από 150», εκτιμά oΒέστφαλ. Αλλοι υπολογίζουν ότι μετά τοτέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχαναπομείνει ακόμη λιγότερες βιομηχανίεςρούχων.

Με την αναβίωση ορισμένων οίκωνυψηλής ραπτικής, η Jandorf Holdingπροσπαθεί όχι μόνο να διαδώσει μια ά-γνωστη πτυχή της γερμανικής ιστορίας,αλλά και να επαναφέρει τη χώρα σε κυ-ρίαρχη θέση στον χώρο της μόδας. Στιςαρχές του 20ού αιώνα, το Βερολίνο μπο-ρούσε να ανταγωνιστεί σε παραγωγή,σχέδιο και γοητεία τις πρωτεύουσες τηςμόδας, το Παρίσι και το Μιλάνο. «Είναιαρκετά εντυπωσιακό ότι τόσο καιρό μετάτον πόλεμο συνεχίζουμε να ανακαλύ-πτουμε περισσότερα στοιχεία σχετικάμε τη σημασία της Γερμανίας στον κλάδο»,δήλωσε στους New York Times ο Εκσταϊν.Πλέον, βέβαια, η πιο αξιοσημείωτη συμ-μετοχή της Γερμανίας στον κόσμο τηςμόδας θεωρείται η διοργάνωση της ε-βδομάδας μόδας στο Βερολίνο το 2007.

Η χώρα είναι τόσο αποξενωμένη απότον σχετικό κλάδο, ώστε παρατηρούνταικαι τάσεις φυγής από σχεδιαστές, οιοποίοι απέκτησαν φήμη εκτός Γερμανίας.Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα τουΓερμανού Καρλ Λάγκερφελντ, ο οποίοςαναζητώντας μια καλύτερη καριέρα με-τανάστευσε στο Παρίσι, όπου και έγινεσύμβολο για τη Chanel.

Αναθεώρηση στρατηγικήςαπό ΕΚΤ για στήριξηπεριβαλλοντικών πολιτικώνΜετά τη συνεδρίαση της ΕΚΤ τηνΠέμπτη, την πρώτη με επικεφαλήςτην Κριστίν Λαγκάρντ, οι ιθύνοντεςπου χαράσσουν πολιτική στην κε-ντρική τράπεζα επανέλαβαν ότι ησυνεισφορά τους στην αντιμετώ-πιση της κλιματικής αλλαγής απο-τελεί ταυτοχρόνως ευκαιρία αλλάκαι ευθύνη. Δεν παρέλειψαν, όμως,να τονίσουν την ίδια στιγμή ότικανείς δεν πρέπει να περιμένει πωςη ΕΚΤ θα είναι ο κύριος παράγονταςστην όλη υπόθεση. Ο αντιπρόεδροςτης ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος, εξέ-φρασε την πρόθεση της τράπεζαςνα στηρίξει τις περιβαλλοντικές φι-λοδοξίες της Ε.Ε. μέσα στα όριατων δυνατοτήτων της και να συ-μπεριλάβει την υπερθέρμανση τουπλανήτη στην αναθεώρηση τηςστρατηγικής της που θα γίνει άμεσα.Ο Γάλλος ομόλογός του, ΦρανσουάΒιλερουά ντε Γκαλό, αναφέρθηκεσε μια σειρά από μέτρα που θα μπο-ρούσε να υιοθετήσει η Ε.Ε. πέραντων αγορών πράσινων ομολόγωνστο πλαίσιο του νέου προγράμματοςποσοτικής χαλάρωσης. Μεταξύ άλ-λων, ανέφερε τις αλλαγές στουςκανόνες που διέπουν τα είδη ενε-χύρων τα οποία μπορεί να δέχεταιη τράπεζα σε αντάλλαγμα για ταδάνεια που χορηγεί. Σημειωτέονότι η Κριστίν Λαγκάρντ έχει εκ-φράσει την πρόθεση να θέσει σεπροτεραιότητα τα πράσινα ομόλογαστο πλαίσιο του νέου προγράμματοςαγορών ομολόγων. Οπως, άλλωστε,τόνισε ο επικεφαλής της Τράπεζαςτης Αυστρίας, Ρόμπερτ Χόλτζμαν,η ΕΚΤ έχει καθήκον, μεταξύ άλλων,να διασφαλίσει ότι οι εμπορικές

τράπεζες της Ευρωζώνης θα πάρουνστα σοβαρά το θέμα του κλίματος.Δεδομένου, όμως, ότι τα περιθώριατων δημόσιων οικονομικών είναιπεριορισμένα και αβέβαια, μπορείνα σταθεί καθοριστικός ο ιδιωτικόςτομέας. Σύμφωνα με την BloombergEconomics, οι πρόσθετες επενδύ-σεις που μπορεί να χρειαστούν προ-κειμένου να μπορέσουν οι χώρεςνα επιτύχουν τους στόχους για τιςεκπομπές καυσαερίων, ίσως φτά-νουν τα 400 δισ. ευρώ ετησίως, δη-λαδή πολύ λιγότερα από όσα υπο-λόγιζε η Ε.Ε. Και το ερώτημα είναι,βέβαια, πού θα βρεθούν τα χρήματα.

Η πιο τολμηρή ιδέα που ανέφερεη Κομισιόν είναι η επιβολή φόρωνστις εισαγωγές από χώρες που δεντηρούν τα ίδια αυστηρά κριτήριαμε αυτά που θα εφαρμόζονται στηνΕυρώπη. Ζητούμενο αυτής της ιδέαςείναι να μην αρχίσουν οι επιχειρή-σεις να αναθέτουν τμήματα τηςπαραγωγής σε υπεργολαβίες, προ-κειμένου να αποφύγουν τα χρημα-τικά πρόστιμα και ιδιαιτέρως σεχώρες που «δεν έχουν την ίδια φι-λοδοξία για την κλιματική αλλαγή».Χωρίς ένα εργαλείο που θα απο-τρέπει κάτι τέτοιο, οι προσπάθειεςγια να μειωθούν οι εκπομπές καυ-σαερίων θα πέσουν στο κενό.

Κωφεύοντας στις αντιρρήσεις της Ου-άσιγκτον, αλλά και παρά την οικονο-μική ισχύ της Κίνας, η ΠαγκόσμιαΤράπεζα αποφάσισε να εξακολουθήσεινα δανείζει τη δεύτερη οικονομία στονκόσμο με ευνοϊκούς όρους, όπως χα-μηλά επιτόκια. Εξακολουθεί εν ολίγοιςνα αντιμετωπίζει τη δεύτερη οικονομίαστον κόσμο όπως τις χώρες χαμηλούή μεσαίου εισοδήματος. Μέχρι τον Ι-ούνιο του 2025 θα χορηγεί στην Κίναδάνεια ύψους από 1 έως 1,5 δισ. δο-λαρίων ετησίως με χαμηλά επιτόκια.

Ανακοίνωσε το πενταετές πρόγραμ-μα μολονότι είχε προβάλει έντονες α-ντιρρήσεις ο Αμερικανός υπουργόςΟικονομικών, Στίβεν Μνούτσιν, πουεπισήμανε πως η Κίνα είναι πολύ πλού-σια για να γίνεται αποδέκτης διεθνούςβοήθειας. Ο κ. Μνούτσιν επικαλέστηκε,μάλιστα, τα δάνεια ύψους πολλών ε-κατοντάδων δισεκατομμυρίων δολα-ρίων που έχει χορηγήσει το Πεκίνοσε φτωχές και αναπτυσσόμενες χώρεςτης Ασίας και της Αφρικής, στο πλαίσιοτου νέου Δρόμου του Μεταξιού. Οπως,άλλωστε, ανέφερε ο ίδιος στην επι-τροπή Χρηματοπιστωτικών της αμε-ρικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων,κάλεσε την Παγκόσμια Τράπεζα νααφαιρέσει την Κίνα από τα προγράμ-ματα δανειοδότησης που χορηγεί σεχώρες χαμηλού ή μεσαίου εισοδήμα-τος. Δήλωσε, μάλιστα, πως περίμενεότι ο δανεισμός της Παγκόσμιας Τρά-πεζας προς την Κίνα θα περιοριζότανσε επίπεδα κάτω του 1 δισ. δολαρίωντο τρέχον οικονομικό έτος.

Σημειωτέον ότι, στη διάρκεια τουτρέχοντος οικονομικού έτους, η Πα-γκόσμια Τράπεζα χορήγησε στην Κίναδάνειο ύψους 1,3 δισ. δολαρίων, σαφώςμικρότερο από εκείνο των 2,4 δισ. δο-λαρίων που της είχε χορηγήσει το2017. Από την πλευρά της, πάντως,η Παγκόσμια Τράπεζα επιμένει πωςο δανεισμός προς την Κίνα θα μειωθείσταδιακά βάσει του προγράμματοςπου συμφωνήθηκε το 2018 και προ-

βλέπει σειρά μεταρρυθμίσεων στηνΚίνα. Στη σχετική ανακοίνωσή τηςτονίζει, εξάλλου, πως τα επίπεδα δα-νεισμού εξαρτώνται από την πρόοδοτων έργων στην Κίνα και υπογραμμίζειπως το Πεκίνο έχει ζητήσει περαιτέρωχρηματοδότηση και μάλιστα από τηνΤράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανά-πτυξης. Το θέμα παίρνει διαστάσειςστο πλαίσιο της ευρύτερης έντασηςανάμεσα στο Πεκίνο και στην Ουά-σιγκτον. Αμερικανοί βουλευτές στοΚογκρέσο επισημαίνουν πως μέσωτης Παγκόσμιας Τράπεζας διοχετεύ-ονται χρήματα των Αμερικανών φο-ρολογουμένων στην Κίνα, δηλαδή σεμια χώρα που παραβιάζει τα ανθρώπιναδικαιώματα και ανταγωνίζεται τις ΗΠΑμε αθέμιτες μεθόδους.

Κεφάλαια ύψους σχεδόν 3 δισ. στερλινών,που αντιστοιχούν σε 3,3 δισ. ευρώ, απέ-συραν στη διάρκεια του 2018 οι επενδυτέςαπό βρετανικά funds που επενδύουν σεακίνητα. Οπως επισημαίνει σε σχετικόρεπορτάζ της η εφημερίδα The Guardian,το ύψος των εκροών καταδεικνύει πωςη παρατεταμένη αβεβαιότητα για τοBrexit και η απαισιοδοξία για την πορείατης οικονομίας εξακολουθεί να πλήττειτις επενδυτικές εταιρείες της Βρετανίας.

Η βρετανική εφημερίδα επικαλείταιστοιχεία της Morningstar που αφορούν15 βρετανικά funds ακινήτων.

Παράλληλα τονίζει πως ένα από ταμεγαλύτερα βρετανικά funds που επεν-δύουν σε ακίνητα, το M&G, ανέστειλετις δραστηριότητές του μέσα στην εβδο-μάδα επειδή στη διάρκεια του περασμένου

έτους οι επενδυτές απέσυραν σχεδόν 1,2δισ. ευρώ. Τα κεφάλαιά του μειώθηκαν,πάντως, μόλις κατά 5% χάρη στην έγκαιρηαναστολή των δραστηριοτήτων του. Σύμ-φωνα με τον οίκο πιστοληπτικής αξιο-λόγησης Fitch, το M&G είχε σχετικά με-γάλη έκθεση στον τομέα των ακινήτων,που τον Οκτώβριο αντιπροσώπευε περί-που το 37% του χαρτοφυλακίου του. Τομοναδικό βρετανικό fund που είχε με-γαλύτερη έκθεση στην αγορά ακινήτωνκαι συγκεκριμένα 43% του χαρτοφυλακίου

του ήταν το Aberdeen UK Property Fund.Από το Aberdeen οι επενδυτές απέσυρανκεφάλαια ύψους περίπου 916,4 εκατ.ευρώ. Σύμφωνα με τη Fitch, οι εξελίξειςστα δύο επενδυτικά funds μπορούν ναπροκαλέσουν το γνωστό «φαινόμενο τουντόμινο», αν θορυβηθούν οι επενδυτέςκαι αρχίσουν να αποσύρουν κεφάλαιακαι από άλλα funds που επενδύουν σεακίνητα. Ο εν λόγω οίκος πιστοληπτικήςαξιολόγησης προειδοποιεί, επίσης, πωςο κλάδος των βρετανικών funds ακινήτωνενδέχεται να αντιμετωπίσει πρόβλημαρευστότητας.

Στο μεταξύ, πάντως, οι τιμές των α-κινήτων στη Βρετανία αρχίζουν να ανα-κάμπτουν μετά τη μεγάλη πτώση τουςπου έχει προκληθεί εξαιτίας της παρα-τεταμένης αβεβαιότητας για το Brexit.

Αυτό προδίδουν στοιχεία της Halifax,που φέρουν τη μέση τιμή μιας κατοικίαςστη Βρετανία να έχει αυξηθεί τον Νοέμ-βριο κατά 1%. Πρόκειται για τη μεγαλύ-τερη αύξηση που έχουν σημειώσει οιτιμές των κατοικιών από τον Φεβρουάριοκαι σηματοδοτεί ελαφρά ανάκαμψη μετάδύο συναπτούς μήνες υποχώρησης. Σεετήσια βάση, άλλωστε, οι τιμές των κα-τοικιών είναι κατά 2,1% υψηλότερες σεσύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο τουπερασμένου έτους.

Η ανάκαμψη των τιμών δεν συνοδεύ-εται, όμως, από άλλα ενθαρρυντικά στοι-χεία. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Αγ-γλίας, τον Οκτώβριο οι βρετανικές τρά-πεζες ενέκριναν στεγαστικά δάνεια κατά1,8% λιγότερα σε σύγκριση με τον αμέσωςπροηγούμενο μήνα.

Απέσυραν κεφάλαια 3,3 δισ. από βρετανικά funds που επενδύουν σε ακίνητα

Eνα από τα μεγαλύτερα βρετανικά funds που επενδύουν σε ακίνητα, το M&G, ανέστειλε τιςδραστηριότητές του μέσα στην εβδομάδα επειδή στη διάρκεια του περασμένου έτους οι ε-πενδυτές απέσυραν σχεδόν 1,2 δισ. ευρώ.

<<<<<<

Φόβοι για ντόμινο εξαιτίαςτης παρατεταμένηςαβεβαιότητας για το Brexit.

<<<<<<

Η Κριστίν Λαγκάρντ έχειεκφράσει την πρόθεσηνα θέσει σε προτεραιότη-τα τα πράσινα ομόλογα.

<<<<<<

Για να επιτευχθεί ο στό-χος της μείωσης εκπο-μπής καυσαερίων, θαχρειαστούν επιπλέονεπενδύσεις 250 δισ.ευρώ κάθε χρόνο.

<<<<<<

Το 1933 υπήρχαν2.700 παραγωγοί ενδυμά-των στο Βερολίνο καιμετά τον πόλεμο ελάχιστοι.

Η πράσινη συμφωνία δημιουργείευκαιρίες και κρύβει κινδύνουςΟ φιλόδοξος στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα το 2050

Το σχέδιο κατά της κλιματικής αλλαγής μπορεί να χαλαρώσει τους δημοσιονο-μικούς κανόνες και να δώσει στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα να προχωρήσουνστις επενδύσεις που έχει επανειλημμένως χαρακτηρίσει αναγκαίες η ΕΚΤ.

Χαμηλότοκα δάνεια σε Κίνααπό Παγκόσμια Τράπεζα

<<<<<<

Μέχρι τον Ιούνιο του 2025θα χορηγεί δάνεια έως1,5 δισ. δολ. ετησίως.

Αντιρρήσεις εξέφρασαν οι ΗΠΑ μέσωτου υπουργού Οικονομικών, ΣτίβενΜνούτσιν.

Είσοδο στον κόσμο της υψηλήςραπτικής επιχειρεί το Βερολίνο Αναβιώνουν οίκοι της εβραϊκής κοινότητας που καταστράφηκαν από τους ναζί

Στις αρχές του 20ού αιώνα,το Βερολίνο είχε κυρίαρχη θέση στον χώρο της μόδας και μπο-ρούσε να ανταγωνιστεί σε παραγωγή, σχέδιο και γοητεία τις πρωτεύουσες της μόδας, Παρί-σι και Μιλάνο.

12 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019Δ Ι Ε Θ Ν Η

“BDO. What matters to you, matters to us”

Audit | Tax | Compliance | Restructuring and insolvency | Fund Services

Στα κρατικά αποθέματα κατεψυγμένου χοι-ρινού κρέατος καταφεύγει το Πεκίνο, στηνπροσπάθειά του να διασφαλίσει επάρκειαστην αγορά ενόψει των εορτών του νέου έ-τους και να ανακόψει την αλματώδη άνοδοπου σημειώνουν οι τιμές του βασικού αυτούείδους διατροφής. Αύριο θα πουλήσει 40.000τόνους χοιρινού κρέατος, αλλά εκτιμάταιπως δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ελ-λείψεις που υπολογίζονται σε περίπου 13εκατ. τόνους για το τρέχον έτος. Το κινεζικόυπουργείο Γεωργίας επιμένει, πάντως, πωςοι απαγορευτικά υψηλές τιμές οδήγησανσε μείωση της παραγωγής, ενώ παράλληλααυξήθηκαν οι εισαγωγές χοιρινού κρέατοςκαι έτσι θα καλυφθούν οι ανάγκες κατά τηνπερίοδο των εορτών.

Το πρόβλημα είναι βέβαια η έλλειψη χοι-ρινού κρέατος που παρουσιάστηκε στην κι-νεζική αγορά μετά την επιδημία πανώληςτων χοίρων, που έπληξε την Κίνα και οδήγησεστον θάνατο ή στη θανάτωση του 41% τουπληθυσμού των χοίρων στη χώρα. Οπως το-νίζει σχετικό ρεπορτάζ του Reuters, οι τιμέςτου χοιρινού κρέατος έχουν φτάσει στα ύψηοδηγώντας τον πληθωρισμό στα υψηλότεραεπίπεδα των τελευταίων οκτώ ετών, καθώςη επιδημία της πανώλης οδήγησε στον θά-νατο ή στην αναγκαστική θανάτωση το 41%του πληθυσμού των χοίρων από το καλοκαίριτου 2018 έως σήμερα. Μιλώντας στη βρε-τανική εφημερίδα The Guardian, ο ΡούπερτΚλάξτον της συμβουλευτικής τροφίμων Gi-rafood, επισήμανε πως οι τιμές παραγωγού

χοιρινού κρέατος αυξήθηκαν στην Κίνακατά 125% από τον Ιούλιο έως σήμερα. Συ-μπαρέσυραν, έτσι, τον πληθωρισμό που τονΟκτώβριο έφτασε στο 3,8%, υπερβαίνονταςτον στόχο της κυβέρνησης για 3%.

Το χοιρινό κρέας είναι ιδιαίτερης σημασίαςγια την Κίνα. Ο μέσος Κινέζος καταναλώνειπερίπου 30 κιλά χοιρινού ετησίως, όταν ομέσος Αμερικανός καταναλώνει 26 κιλά βο-δινού κρέατος τον χρόνο και ο μέσος Βρε-τανός 18 κιλά επίσης βοδινού κρέατος. Καιη κατανάλωση χοιρινού κρέατος αναμένεταινα αυξηθεί περαιτέρω, καθώς βελτιώνεταιτο βιοτικό επίπεδο του κινεζικού λαού καιδιογκώνεται η κινεζική μεσαία τάξη. Η ε-κτίναξη των τιμών αποτελεί μείζον πρόβλημαγια τους εστιάτορες στην Κίνα. Σχετικό ρε-

πορτάζ της βρετανικής εφημερίδας Observerπαραθέτει την περίπτωση ενός εστιάτοραστην πόλη Σεντζέν, σύμφωνα με τον οποίοη άνοδος των τιμών του χοιρινού έχει αυξήσειτις δαπάνες του κατά περίπου 10.000 γουάντον μήνα, ποσό αντίστοιχο των 1.282 ευρώ.Το ποσό αυτό όμως ισοδυναμεί με το άθροι-σμα των μηνιαίων αποδοχών δύο υπαλλήλωντου εστιατορίου του. Και βέβαια ο αντίκτυποςτης επιδημίας δεν έχει περιοριστεί στηνκινεζική αγορά, αλλά επεκτείνεται και πέραντης Κίνας. Στην Ευρώπη, οι τιμές του χοιρινούκρέατος έχουν αυξηθεί κατά τουλάχιστον35% από την αρχή του έτους.

Στο μεταξύ, οι εισαγωγές χοιρινού κρέατοςστην Κίνα έχουν αυξηθεί δραματικά. Φέτοςέχουν φτάσει μέχρι στιγμής στα 161 εκατ.

τόνους. Σύμφωνα όμως με τον Κλάξτον, τοπρόβλημα είναι ότι δεν επαρκούν οι παγκό-σμιες εξαγωγές χοιρινού για να καλύψουντις ανάγκες της Κίνας. Οπως τονίζει ο ίδιος,κατά τη διάρκεια του 2018 το σύνολο τωνπαγκόσμιων εξαγωγών χοιρινού ήταν μόλιςοκτώ εκατ. τόνοι, ενώ υπολογίζει πως μόνονοι ανάγκες της Κίνας φτάνουν ετησίως στα24 εκατ. τόνους.

Παράλληλα, οι κινεζικές αρχές έχουν α-ποδυθεί σε έναν αγώνα δρόμου και σπεύδουνσε Βραζιλία, Ιρλανδία και άλλες χώρες πουεξάγουν χοιρινό κρέας, για να προλάβουννα πιστοποιήσουν διάφορα αγροκτήματα.Πριν από δύο εβδομάδες έσπευσαν, άλλωστε,να άρουν απαγόρευση κατά των εισαγωγώναπό τον Καναδά.

Μία από τις χειρότερες χρονιές ήταν το2019 για τους εργαζομένους στις αυτοκι-νητοβιομηχανίες ανά τον κόσμο, καθώς ημείωση της ζήτησης παγκοσμίως και οι ρι-ζικές μεταβολές στον κλάδο έχουν οδηγήσεισε δεκάδες χιλιάδες απολύσεις. Δύο ηχηράονόματα της αυτοκινητοβιομηχανίας, ηDaimler και η Audi, ανακοίνωσαν προ η-μερών σχεδόν 20.000 απολύσεις, ενώ έχουνπροηγηθεί από το περασμένο έτος ανάλογεςδραστικές περικοπές στις General Motors,Ford Motor και Nissan Motor. Μέσα σταεπόμενα χρόνια, άλλωστε, ο κλάδος πρό-κειται να καταργήσει συνολικά πάνω από80.000 θέσεις εργασίας.

Ο κλάδος αναθεωρεί τις ανάγκες του σε

προσωπικό, καθώς ο εμπορικός πόλεμοςκαι οι δασμοί αυξάνουν το κόστος και ο-δηγούν σε μείωση των επενδύσεων. Ανά-λογες επιπτώσεις στο προσωπικό των αυ-τοκινητοβιομηχανιών έχει, άλλωστε, ηστροφή στην ηλεκτροκίνηση και στα αυ-τοκινούμενα οχήματα. Σύμφωνα με τις ε-κτιμήσεις της IHS Markit, φέτος η παραγωγήτων αυτοκινητοβιομηχανιών ανά τον κόσμοδεν θα υπερβεί τα 88,8 εκατ. οχήματα, ε-πιβατικά και ελαφρά φορτηγά. Θα είναι,δηλαδή, μειωμένη κατά 6% σε σύγκριση

με το περασμένο έτος. Προ δύο εβδομάδωνπερίπου, η Audi ανακοίνωσε πως θα κα-ταργήσει 9.500 θέσεις εργασίας στη Γερ-μανία μέχρι το 2025, καθώς η μητρική τηςVolkswagen δρομολογεί τη δαπανηρή με-τάβασή της στα ηλεκτροκίνητα οχήματα.Η Daimler ανακοίνωσε πως θα απολύσειπάνω από 10.000 υπαλλήλους της ανά τονκόσμο και εκτιμάται πως κινδυνεύουν πε-ρίπου 150.000 θέσεις στη Γερμανία. Στηδιάρκεια του 2018, άλλωστε, άρχισαν ναμαζεύονται σύννεφα πάνω από τις αμερι-

κανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, όταν ηFord ανακοίνωσε ότι δρομολογεί αναδιάρ-θρωση που θα έχει κόστος 11 δισ. δολαρίων.Στο πλαίσιο αυτής της αναδιάρθρωσης σχε-διάζει να μειώσει το προσωπικό της κατά10% σε παγκόσμιο επίπεδο και να κλείσειέξι μονάδες παραγωγής, τρεις στη Ρωσίακαι από μία σε ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία.

Οπως επισημαίνει σε σχετικό ρεπορτάζτο Bloomberg που συγκέντρωσε τα στοι-χεία, οι περισσότερες απολύσεις γίνονταισε Γερμανία, ΗΠΑ και Βρετανία. Την ίδια

στιγμή, όμως, η κρίση του κλάδου εκδη-λώνεται και σε ταχύτερα αναπτυσσόμενεςοικονομίες, οι αυτοκινητοβιομηχανίες τωνοποίων περιορίζουν τις δραστηριότητέςτους. Δραστικές περικοπές γίνονται καιστην Κίνα, που απασχολεί τον μεγαλύτεροαριθμό εργαζομένων στις αυτοκινητοβιο-μηχανίες της, αλλά έχει καταγράψει ση-μαντική μείωση πωλήσεων. Ενδεικτικήπερίπτωση η νεοφυής ΝΙΟ, που παρουσίασεζημίες πολλών δισ. δολαρίων και είδε τημετοχή της να καταρρέει στο χρηματιστήριοτης Νέας Υόρκης. Αναγκάστηκε, έτσι, νααπολύσει πάνω από 2.000 υπαλλήλους της,περίπου το 20% του προσωπικού της. Ηιαπωνική Nissan, άλλωστε, υπήρξε πρω-τοπόρος στην ηλεκτροκίνηση, αλλά γνω-ρίζει βαθύτατη κρίση από το περασμένοέτος, όταν συνελήφθη ο πρώην πρόεδρόςτης Κάρλος Γκοσν. Τα κέρδη της έχουνμειωθεί σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα καιτα επόμενα χρόνια η Nissan θα μειώσειτο προσωπικό της ανά τον κόσμο κατά12.500 άτομα.

Και ενδέχεται όλα αυτά να είναι η αρχήτεκτονικών κραδασμών στον κλάδο, σύμ-φωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών της α-γοράς. «Η παρατεταμένη επιβράδυνση σεόλες τις αγορές θα εξακολουθήσει να πε-ριορίζει τα περιθώρια κέρδους των αυτο-κινητοβιομηχανιών που ήδη έχουν επιβα-ρυνθεί από τις εκτεταμένες δαπάνες γιαέρευνα γύρω από την τεχνολογία των αυ-τοκινούμενων οχημάτων», εκτιμά ο ΤζίλιανΝτέιβις, αναλυτής της Bloomberg Intelli-gence, που επισημαίνει πως πολλές βιο-μηχανίες του κλάδου επικεντρώνονται στημείωση του κόστους για να περιφρουρήσουνκάπως τα περιθώρια κέρδους τους.

Το κρατικό επενδυτικό ταμείο τηςΝορβηγίας που έχει συγκεντρώσει1,1 τρισ. δολάρια από τα πετρε-λαϊκά έσοδα υποτίθεται ότι ανήκειστον λαό. Αυτό πιστεύουν και οιΝορβηγοί, αλλά δεν μπορούν ναεκμεταλλευτούν το ποσοστό τωνκεφαλαίων του ταμείου που τουςαναλογεί.

Από τον περασμένο μήνα, ο-πότε τα κεφάλαιά του έφτασανστο 1,1 τρισ. δολάρια, καταφθά-νουν στο ταμείο αιτήματα απόπλευράς Νορβηγών που ζητούντο μερίδιό τους. Δεδομένου ότιο πληθυσμός της Νορβηγίας α-νέρχεται σε περίπου 5,3 εκατ. ά-τομα, το μερίδιο που αντιστοιχείσε κάθε Νορβηγό ανέρχεται σε200.000 δολάρια. Πολλοί Νορβηγοίζήτησαν το ποσό αυτό εις το α-κέραιον ενώ άλλοι, πιθανώς α-στειευόμενοι, υπέβαλαν πολύ πιοταπεινά αιτήματα για λίγα κέρ-ματα με σκοπό να αγοράσουν α-ναψυκτικά. Σχολιάζοντας τις ε-ξελίξεις, η Μάρτε Σκάαρ, εκπρό-σωπος του επενδυτικού ταμείου,είπε πως τα αιτήματα αυτά δεναποτελούν κάτι καινούργιο αλλάσίγουρα έχουν αυξηθεί θεαματικάαπό τη στιγμή που ενισχύθηκαντα κεφάλαιά του. Η ίδια τονίζει,πάντως, πως «είναι ωραίο να ε-μπλέκεται ο κόσμος στην υπόθεσηκαι να γνωρίζει πως τα κεφάλαιατου ταμείου ανήκουν σε όλους».Διευκρινίζει, ωστόσο, πως το ξαφ-νικό ενδιαφέρον των Νορβηγώναποτελεί θαυμάσια ευκαιρία γιανα εξηγήσει στον νορβηγικό λαόότι τα πλούτη του ανήκουν καιστις μελλοντικές γενιές.

Στόχος του ταμείου είναι ναδιασφαλίσει πως η Νορβηγία θαεξακολουθήσει να αντλεί κέρδηαπό τον πετρελαϊκό της κλάδο α-

κόμη κι όταν θα έχει λήξει ορι-στικά η εποχή των ορυκτών καυ-σίμων. Το ταμείο επενδύει απο-κλειστικά εκτός Νορβηγίας ώστενα αποφευχθεί τυχόν υπερθέρ-μανση της οικονομίας της χώρας.Η κυβέρνηση δαπανά, πάντως,τμήμα των κεφαλαίων του γιατους Νορβηγούς του σήμερα. Πολ-λές πετρελαιοπαραγωγοί χώρεςέχουν κρατικά επενδυτικά ταμείαστα οποία συγκεντρώνουν τα έ-σοδα από τον «μαύρο χρυσό». Ο-πως, όμως, τονίζει σχετικό ρε-πορτάζ του Bloomberg, η περί-πτωση της Νορβηγίας αποτελείένα μοναδικό πείραμα ειδικήςδιαχείρισης του πλούτου από τουςφυσικούς πόρους της χώρας. Ε-λέγχεται από το Κοινοβούλιο καιοι στόχοι του έχουν επανειλημ-μένως αναθεωρηθεί με την επι-βολή περιορισμών ηθικής φύσης.Ανάμεσά τους η απαγόρευση τωνεπενδύσεων σε είδη καπνού, σεορισμένες κατηγορίες όπλων καισε βιομηχανίες που παράγουν λι-θάνθρακα. Οι επενδύσεις του α-ντιπροσωπεύουν περίπου το 1,5%των μετοχών εισηγμένων εται-ρειών παγκοσμίως. Στη διάρκειατης περασμένης δεκαετίας κατέ-γραψε ραγδαία άνοδο της αξίαςτου, καθώς στη διάρκεια της πα-γκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρί-σης είχε επενδύσει μαζικά σεφθηνές μετοχές που οδήγησανσε τετραπλασιασμό της αξίας τωντοποθετήσεών του.

Το ΔΝΤ αμφισβήτησε την ικανό-τητα της φινλανδικής κυβέρνησηςνα παρουσιάσει ισοσκελισμένοπροϋπολογισμό έως το 2023. ΤοΕλσίνκι έχει αυξήσει τις δημο-σιονομικές δαπάνες στην προ-σπάθεια της κυβέρνησης να δια-τηρήσει στη σημερινή του κατά-σταση το αξιοζήλευτο κράτοςπρόνοιας της χώρας. Ο προϋπο-λογισμός για το 2020 προβλέπειδημοσιονομικό έλλειμμα της τά-ξεως των 2 δισ. ευρώ. «Η κυβέρ-νηση σχεδιάζει να ισοσκελίσειτον προϋπολογισμό έως το 2023,σε μεγάλο βαθμό μέσω της αύξη-σης της απασχόλησης. Αλλά η ε-κτίμησή μας για τον πιθανό ρυθμόανάπτυξης και την απασχόλησηδείχνει ότι η κυβέρνηση θα πρέπεινα δανειστεί ποσό που ισοδυναμείμε το 1% του ΑΕΠ περίπου το2023», αναφέρει το ΔΝΤ στην ε-τήσια έκθεσή του για τη φινλαν-δική οικονομία.

Η κυβέρνηση του σοσιαλδη-μοκράτη πρωθυπουργού Αντι Ρίνεπροβλέπει ότι θα πετύχει τον στό-

χο για ισοσκελισμένο προϋπολο-γισμό έως το 2023 δημιουργώντας60.000 νέες θέσεις εργασίας. «Πα-ρακολουθήστε τη δημοσιονομικήβιωσιμότητα», δήλωσε χθες στοΕλσίνκι ο Αλασντερ Σκοτ, επικε-φαλής της αποστολής του Ταμείουστη Φινλανδία. «Υπάρχει η πιθα-νότητα, κάτι παραπάνω από πι-θανότητα, ο προϋπολογισμός ναμην είναι ισοσκελισμένος το2023», εκτίμησε. Ο Φινλανδός υ-πουργός Οικονομικών Μίκα Λί-ντιλα δήλωσε χθες πως ο ισοσκε-λισμένος προϋπολογισμός, η με-ταρρύθμιση των υπηρεσιών υ-γείας και κοινωνικής πρόνοιαςκαι η ενίσχυση της απασχόλησηςαποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθοτου κυβερνητικού προγράμματοςκαι πως αυτά «δεν θα γίνουν απόμόνα τους, αλλά απαιτείται απο-φασιστική δράση». Το ΔΝΤ προ-βλέπει ότι το 2019 η φινλανδικήοικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθ-μό 1,25%, από ρυθμό 1,7% το2018. Για το 2020 το ΔΝΤ προ-βλέπει ρυθμό ανάπτυξης 1,5%.

Στα 2 δισ. το έλλειμματης Φινλανδίας το 2020

Το μερίδιό τους απότο κρατικό επενδυτικόταμείο ζητούν οι Νορβηγοί

Με δεδομένο ότι ο πληθυσμός της χώρας είναι περίπου 5,3 εκατ. άτομα, τομερίδιο που αντιστοιχεί σε κάθε Νορβηγό ανέρχεται σε 200.000 δολάρια.

<<<<<<

Εχει συγκεντρώσει τοποσό του 1,1 τρισ. δολα-ρίων από τα πετρελαϊ-κά έσοδα της χώρας.

Τσουνάμι απολύσεων πλήττειτη διεθνή αυτοκινητοβιομηχανίαΕμπορικός πόλεμος και στροφή σε ηλεκτροκίνηση οδηγούν σε μεγάλες περικοπές

Εκτίναξη της τιμής του χοιρινούκαι ελλείψεις στην κινεζική αγοράΕπιστρατεύονται τα κρατικά αποθέματα μετά την επιδημία της πανώλης των χοίρων

<<<<<<

Μέσα στα επόμενα χρόνιααναμένεται να χαθούνπερισσότερες από 80.000θέσεις εργασίας στον κλάδοπαραγωγής αυτοκινήτων.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της IHS Markit, φέτος η παραγωγή των αυτοκινητοβιομηχανιών α-νά τον κόσμο δεν θα υπερβεί τα 88,8 εκατ. οχήματα, επιβατικά και ελαφρά φορτηγά. Θα είναι,δηλαδή, μειωμένη κατά 6% σε σύγκριση με το περασμένο έτος.

<<<<<<

Η επιδημία οδήγησεστον θάνατο ή στη θανάτωσητου 41% του πληθυσμούτων χοίρων στην Κίνα.

Oι τιμές του χοιρινού κρέατος έχουν φτάσει στα ύψη, οδηγώντας τον κινεζικό πληθωρισμό στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων οκτώ ετών.Oι ελλείψεις στην εγχώρια αγορά υπολογίζονται σε περίπου 13 εκατ. τόνους.

Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 13Δ Ι Ε Θ Ν Η

Μεγάλη η συμμετοχήστις χθεσινές πορείες στο ΠαρίσιΔιακοπή της λειτουργίας των μέσων με-ταφοράς, κλείσιμο των σχολείων καιτων περισσότερων μνημείων και μαζικήσυμμετοχή των συνδικάτων στην πο-ρεία κατά της μεταρρύθμισης του συ-νταξιοδοτικού, στο Παρίσι, σηματοδό-τησαν τη δέκατη τρίτη συνεχόμενη η-μέρα απεργίας. Μόλις ένα στα τέσσερατρένα «intercity» λειτούργησε χθες, οΠύργος του Αϊφελ ήταν κλειστός γιατους τουρίστες, ενώ πολλά δημόσιασχολεία διέκοψαν τη λειτουργία τους.Την ίδια στιγμή, η απεργία των εργα-ζομένων στην εταιρεία ηλεκτρισμούRTE προκάλεσε διακοπή στην τροφο-δοσία ηλεκτρικού ρεύματος στο αρι-στοκρατικό 6ο δημοτικό διαμέρισματης Λυών.

Οκτώ από τις 14 γραμμές μετρό τηςπρωτεύουσας παρέμεναν χθες εκτόςλειτουργίας, ενώ ελάχιστα δρομολόγιατου προαστιακού σιδηροδρόμου RERπραγματοποιήθηκαν. Οι δρόμοι τηςπρωτεύουσας γέμισαν –για μία ακόμηημέρα– ποδήλατα και πατίνια, ενώ ηκυκλοφοριακή συμφόρηση είχε ως α-ποτέλεσμα, ακόμη και οι μικρότερεςαποστάσεις να απαιτούν μεγάλη υπο-μονή από τους οδηγούς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της αστυ-νομίας, μόνο στο Παρίσι, στη χθεσινήαπεργία συμμετείχε μεγαλύτερο ποσο-στό σιδηροδρομικών και ελάχιστα μι-κρότερο ποσοστό εκπαιδευτικών, σεσύγκριση με την κινητοποίηση της 5ηςΔεκεμβρίου. Παρότι ορισμένοι ιδιοκτή-τες καφέ της λεωφόρου Ταμπλ, απόόπου πέρασε η πορεία των συνδικάτων,κατέβασαν τα ρολά ασφαλείας τους,φοβούμενοι τη δράση μελών αναρχικώνοργανώσεων «μπλακ μπλοκ», πολλάάλλα παρέμειναν ανοικτά για να εκμε-ταλλευθούν την πληθώρα πελατών.Μεγάλο ενθουσιασμό προκάλεσε στουςσυγκεντρωμένους η ταπεινωτική πα-ραίτηση του «τσάρου» της μεταρρύθ-μισης του συνταξιοδοτικού, Ζαν-Πιέρ

Ντελεβουάγ, ο οποίος είχε αποκρύψειτη συμμετοχή του σε διοικητικά συμ-βούλια ινστιτούτων.

Η απεργία των μέσων μεταφοράςείχε όμως και «παράπλευρες απώλειες»,καθώς σημειώθηκε κατακόρυφη αύξησητων ατυχημάτων με δίτροχα, στη γαλ-λική πρωτεύουσα. «Διαπιστώσαμε αύ-ξηση κατά 30% των περιστατικών τραυ-ματισμών χρηστών ποδηλάτων και πα-τινιών, από 5 έως 14 Δεκεμβρίου», α-νέφερε ο επικεφαλής της πυροσβεστικήςστο Παρίσι.

REUTERS

Εκμεταλλευόμενος την άνετη κοινοβου-λευτική πλειοψηφία των 80 εδρών πουεξασφάλισε στις εκλογές της 12ης Δεκεμ-βρίου, ο Μπόρις Τζόνσον ξεκίνησε με το«καλημέρα» εκστρατεία πίεσης στις Βρυ-ξέλλες για την εντατικοποίηση των δια-πραγματεύσεων σχετικά με το μελλοντικόκαθεστώς των εμπορικών σχέσεων μεταξύτης Βρετανίας και των 27.

Οπως γνωστοποίησε κορυφαίος συ-νεργάτης του Βρετανού πρωθυπουργού,η κυβέρνηση θα καταθέσει στο κοινο-βούλιο πρόταση για τροποποίηση τουνόμου, βάσει του οποίου η Βρετανία θααποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση

στις 31 Ιανουαρίου του 2020. Η εν λόγωτροποποίηση θα αποκλείει ρητά οποια-δήποτε παράταση της μεταβατικής πε-ριόδου πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2020.

Βάσει της υφιστάμενης συμφωνίαςμεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών, η βρε-τανική κυβέρνηση διατηρεί τη δυνα-τότητα να ζητήσει παράταση της με-ταβατικής περιόδου και πέραν του 2020,ώστε να δώσει περισσότερο χρόνο στιςδιαπραγματεύσεις με τους 27. Με τον

νέο νόμο που ετοιμάζει ο Τζόνσον, τοενδεχόμενο ενός «σκληρού» Brexit, χω-ρίς συμφωνία με τον κυριότερο εμπορικόεταίρο της Βρετανίας, θα επανέλθειστον ορίζοντα. Το γεγονός αυτό προ-κάλεσε χθες σημαντική πτώση της λίρας,εξατμίζοντας τα κέρδη των πρώτων η-μερών μετά την άνετη νίκη των Συντη-ρητικών.

Η μη παράταση της μεταβατικής πε-ριόδου –στη διάρκεια της οποίας η Βρε-τανία υποχρεώνεται να πληρώνει τις ει-σφορές της και να υπακούει σε κανόνεςτης Ε.Ε., επί των οποίων δεν θα έχειπλέον καμία επιρροή– αποτελούσε ρητήδέσμευση στο προεκλογικό πρόγραμματων Συντηρητικών. Ο εκπρόσωπος Τύπουτης Ντάουνιγνκ Στριτ υποστήριξε ότι«με απόλυτη καθαρότητα ως προς τοχρονοδιάγραμμα, η Ε.Ε. και το ΗνωμένοΒασίλειο θα μπορέσουν να φθάσουνστην επιθυμητή συμφωνία».

«Πονοκέφαλος» η ΣκωτίαΣε χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία

τους, ο Μπόρις Τζόνσον και η πρόεδροςτης Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν,εμφανίστηκαν έτοιμοι να εργαστούν «μεμεγάλη ενεργητικότητα», ώστε να γίνειδυνατή η επίτευξη συμφωνίας μέσα σεμια τόσο σφιχτή προθεσμία. Ανάλογεςεμπορικές συμφωνίες της Ενωσης μετρίτα κράτη, όπως ο Καναδάς, είχαν α-παιτήσει αρκετά χρόνια.

Στο μεταξύ, το αίτημα των Σκωτσέζωνεθνικιστών για δεύτερο δημοψήφισμαμε το ερώτημα της ανεξαρτησίας απειλεί

να εξελιχθεί στην πρώτη σοβαρή δοκι-μασία για τον Μπόρις Τζόνσον. Στη χθε-σινή, πρώτη συνεδρίαση της Βουλήςτων Κοινοτήτων μετά τις εκλογές, ο Βρε-τανός πρωθυπουργός απέρριψε, σε με-

τριοπαθείς τόνους, το αίτημα για δημο-ψήφισμα, τονίζοντας ότι η μεγάλη πλει-ονότητα του κοινοβουλίου δεν συμφωνείμε την πρόταση.

REUTERS, A.P.

Ανησυχία των ΗΠΑ για το ΙντσιρλίκΕξηγήσεις από την Αγκυρα θα ζητήσει ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Μαρκ Εσπερ

Εξηγήσεις από τον Ταγίπ Ερντογάν ζήτησετο αμερικανικό Πεντάγωνο, ύστερα απότις αιφνιδιαστικές δηλώσεις του Τούρκουπροέδρου σε τηλεοπτικό δίκτυο, με τιςοποίες απείλησε ότι ενδέχεται να κλείσειτην αμερικανική αεροπορική βάση τουΙντσιρλίκ, βασικό κέντρο εξόρμησης α-μερικανικών πολεμικών αεροσκαφών πουδιεξάγουν επιχειρήσεις στη Μέση Ανα-τολή. Μιλώντας σε δημοσιογράφους, οΑμερικανός υπουργός Αμυνας Μαρκ Εσπερεξέφρασε την έκπληξή του για τη δήλωσηΕρντογάν, με την οποία τέθηκε για πρώτηφορά θέμα Ιντσιρλίκ. «Θα χρειαστεί νασυζητήσω με τον ομόλογό μου (ΧουλουσίΑκάρ) για να κατανοήσω τι εννοούν α-

κριβώς και πόσο σοβαρά το λένε», δήλωσεο Εσπερ. Ο επικεφαλής του Πενταγώνουεπισήμανε ότι η Τουρκία είναι κυρίαρχοέθνος, επομένως έχει το δικαίωμα να α-ποφασίσει αν θα φιλοξενεί ή όχι βάσειςτου ΝΑΤΟ ή ξένων δυνάμεων, αλλά οφείλεινα συζητήσει το τι σχεδιάζει στους κόλπουςτης Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.

«Νομίζω ότι το ζήτημα εδώ είναι, γιαακόμη μία φορά, προς ποια κατεύθυνσηκινείται η Τουρκία σε ό,τι αφορά το ΝΑΤΟκαι τις ενέργειες που κάνει σε διάφοραθέματα», προσέθεσε ο Εσπερ, παραπέ-μποντας εμμέσως στην εισβολή της Τουρ-κίας στη βόρεια Συρία και στην αγοράρωσικών πυραύλων S-400. Η προοπτικήεπιβολής αμερικανικών κυρώσεων για

αυτές τις επιλογές της Αγκυρας και η α-ναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίωναπό την αμερικανική Γερουσία ήταν οιβασικοί λόγοι που επικαλέστηκε ο Ερ-ντογάν όταν εξαπέλυσε τις απειλές τουγια το Ιντσιρλίκ. Στην ίδια συνέντευξηείχε δηλώσει ότι η κυβέρνησή του θαμπορούσε να κλείσει και τη βάση ραντάρτων Αμερικανών στο Κιουρετζίκ.

Ο Ερντογάν επανήλθε στο σχέδιό τουγια εγκατάσταση ενός εκατομμυρίου Σύ-ρων προσφύγων, που σήμερα φιλοξενού-νται από τη χώρα του, στα κατεχόμενααπό τον τουρκικό στρατό εδάφη της βό-ρειας Συρίας. Μιλώντας στο ΠαγκόσμιοΦόρουμ για τους Πρόσφυγες, στη Γενεύη,ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε ότι ήδη

έχουν επιστρέψει στη Συρία περί τις371.000 πρόσφυγες, αριθμός που κατάτη γνώμη του μπορεί να φθάσει το έναεκατομμύριο. Στην ίδια ομιλία, υποστήριξεότι η Τουρκία ήταν «υποχρεωμένη» ναεπέμβει στρατιωτικά στη Συρία, εξαιτίαςτης ανεπάρκειας της διεθνούς βοήθειαςυπέρ των Σύρων προσφύγων.

Στην εξέλιξη του θέματος, ωστόσο, ηαμερικανική κυβέρνηση αρνήθηκε χθεςνα επικυρώσει την απόφαση της Γερουσίαςμε την οποία αναγνωρίζεται η Γενοκτονίατων Αρμενίων, επιμένοντας ότι πρόκειταιγια «ομαδική θηριωδία». Προφανής στόχοςτης κυβέρνησης Τραμπ είναι ο κατευνα-σμός της Τουρκίας. Στο παρελθόν Αμε-ρικανοί βουλευτές, ακόμα και Ρεπουμπλι-

κανοί, έχουν κατακρίνει τον πρόεδροΤραμπ για την «υπερβολικά» φιλική στάσητου προς τον Τούρκο ομόλογό του.

Εν τω μεταξύ, στη Δαμασκό, ο πρόεδροςΜπασάρ Ασαντ υποδεχόταν τον αναπλη-ρωτή πρωθυπουργό της Ρωσίας ΓιούριΜπορίσοφ. Μετά τη συνάντηση, ο Μπο-ρίσοφ ανακοίνωσε ότι η χώρα του θα δα-πανήσει 500 εκατ. δολάρια για να εκσυγ-χρονίσει τον συριακό λιμένα στην πόληΤαρτούς, όπου η Ρωσία διαθέτει ναυτικήβάση. Επιπλέον, η Μόσχα προτίθεται νακατασκευάσει σιδηροδρομική γραμμήπου θα συνδέει τη μεσογειακή ακτή τηςΣυρίας με τον Περσικό Κόλπο, περνώνταςαπό το Ιράκ.

REUTERS, ΑΠΕ

Τη στήριξη των Καταλανών αυτονομιστών αναζητεί ο ΣάντσεθΝα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Κα-ταλωνίας και οπαδό της ανεξαρτησίαςτης ισπανικής περιοχής, Κιμ Τόρα, συμ-φώνησε χθες ο Σοσιαλιστής υπηρεσια-κός πρωθυπουργός της Ισπανίας, ΠέδροΣάντσεθ, ζητώντας ως αντάλλαγμα ψή-φο εμπιστοσύνης για τον σχηματισμόκυβέρνησης από τους Καταλανούς αυ-τονομιστές. Σύμφωνα με πληροφορίεςαπό το πρωθυπουργικό γραφείο, ο Σά-ντσεθ συνομίλησε τηλεφωνικά με τονΤόρα και δεσμεύθηκε να προωθήσειτον διάλογο και να επιδιώξει αποκλι-μάκωση της κρίσης, εφόσον οι Κατα-λανοί στηρίξουν κυβέρνηση με πρω-θυπουργό τον Σοσιαλιστή υπηρεσιακόπρωθυπουργό.

Είναι η πρώτη φορά που Σάντσεθκαι Τόρα συνομιλούν μετά τη ρήξη με-ταξύ των δύο ανδρών, τον Οκτώβριο,με αφορμή την άρνηση του Τόρα νακαταδικάσει τις βίαιες ταραχές κατάτη διάρκεια διαδηλώσεων των αυτο-νομιστών στη Βαρκελώνη. Μεγάλες –και ενίοτε βίαιες– διαδηλώσεις είχανπραγματοποιηθεί στη Βαρκελώνη τονΟκτώβριο, μετά την καταδίκη από ι-σπανικό δικαστήριο εννέα ηγετών τουαυτονομιστικού κινήματος σε βαριέςποινές κάθειρξης, για τον ρόλο τουςστη μονομερή ανακήρυξη ανεξαρτησίαςτης Καταλωνίας, το 2017.

Την ίδια στιγμή, ο Σάντσεθ εγκαι-νίασε συνομιλίες και με το αριστερόαυτονομιστικό κόμμα ERC, ζητώνταςαπό την ηγεσία του να απόσχει απόενδεχόμενη ψήφο εμπιστοσύνης στηΒουλή της Μαδρίτης. Το ERC ανακοί-νωσε ότι η υποστήριξή του εξαρτάταιαπό την προθυμία της κυβέρνησης ναεγκαινιάσει διάλογο με την αυτονομι-στική ηγεσία της Καταλωνίας.

Στην τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύΤόρα και Σάντσεθ, ο Ισπανός πρωθυ-πουργός δεσμεύθηκε να αναζητήσειλύση στην κρίση, ενώ ο Καταλανός ο-

μόλογός του ζήτησε η Μαδρίτη να σε-βασθεί το δικαίωμα της Καταλωνίαςστην αυτοδιάθεση και να διατάξει τηναποφυλάκιση των έγκλειστων ηγετώντου αυτονομιστικού κινήματος. Ο Σά-ντσεθ θα έχει αυτή την εβδομάδα επα-φές με τους ηγέτες των 17 περιφερειώντης χώρας, σε μια προσπάθεια να εξα-σφαλίσει τη στήριξή τους για τον σχη-ματισμό κυβέρνησης.

REUTERS

<<<<<<<

Σημαντική πτώση της αγγλι-κής λίρας, καθώς το ενδεχό-μενο να μην υπάρξει συμφω-νία με την Ενωση επανέρχε-ται στην ημερήσια διάταξη.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον κάνει δηλώσεις, στην πρώτη συνεδρίαση τηςΒουλής των Κοινοτήτων μετά τις πρόσφατες εκλογές.

<<<<<<

Η κυβέρνηση Τραμπ αρνήθηκε να επικυρώσειτην απόφαση της Γερουσίας, με την οποία αναγνωρίζεται η Γενοκτονία των Αρμενίων. Ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Μαρκ Εσπερ επισήμανε ότι η Τουρκία έχει το δικαίωμα να αποφασίσει αν θα φιλοξενεί ή όχι βάσεις του

ΝΑΤΟ, αλλά οφείλει να συζητήσει το τι σχεδιάζει στους κόλπους της Ατλαντικής Συμμαχίας.

Γάλλοι συνδικαλιστές σκαρφαλωμένοιστο μνημείο της Βαστίλλης.

<<<<<<<

Τα συνδικάτα δεν δέχονταιτην πρόταση της γαλλικήςκυβέρνησης για «χριστου-γεννιάτικη εκεχειρία».

Ασκεί πίεση στις Βρυξέλλες ο Μπ. ΤζόνσονΘέλει συμφωνία για την εμπορική σχέση Βρετανίας - Ε.Ε. έως το τέλος του 2020

Ο Ισπανός υπηρεσιακός πρωθυπουργόςΠέδρο Σάντσεθ μιλάει στη Σύνοδο Κορυ-φής της Ε.Ε.

<<<<<<<

Εγκαινίασε συνομιλίες καιμε το αριστερό καταλανικόκόμμα ERC, ζητώντας τουνα απόσχει από ενδεχόμε-νη ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή της Μαδρίτης.

14 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019Ε Λ Λ Α Δ Α

Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ

Η βαθύτατη ανησυχία του αραβικού κόσμουγια την προσπάθεια της Τουρκίας να επε-κτείνει την επιρροή της όχι μόνο στη βόρειαΣυρία αλλά και στη Λιβύη αντικατοπτρίζεταιστην αιγυπτιακή κινητοποίηση στον ΟΗΕ,καθώς επίσης στις επαφές του υπουργούΕξωτερικών, Νίκου Δένδια, στη Μέση Α-νατολή. Ο κ. Δένδιας βρέθηκε χθες στηΣαουδική Αραβία, πρώτο σταθμό του στηνευρύτερη περιοχή (σήμερα βρίσκεται στοΑμπου Ντάμπι και αύριο στο Αμμάν). Ω-στόσο νωρίτερα, η μόνιμη αντιπροσωπείατης Αιγύπτου στα Ηνωμένα Εθνη κοινο-ποίησε δύο επιστολές προς τον γ.γ. τουΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και την πρόεδροτου Συμβουλίου Ασφαλείας, με τις οποίεςχαρακτηρίζονται ως άκυρα και ανυπόστατατα δύο μνημόνια που υπεγράφησαν μεταξύτης κυβέρνησης της Τρίπολης και της Α-γκυρας. Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότιτο Κάιρο ζητεί από τον ΟΗΕ να μην πρω-τοκολληθούν τα δύο μνημόνια. Παράλληλα,η Αθήνα προχωρεί σε κινήσεις περαιτέρωαπομόνωσης των τουρκικών θέσεων, καθώςμπλόκαρε το αίτημα της κυβέρνησης τηςΛιβύης στο ΝΑΤΟ για τη χορήγηση βοήθειαςστην ανάπτυξη αμυντικών δυνατοτήτων(Defence and Related Security CapacityBuilding).

Tην ίδια στιγμή, στην Αθήνα γίνεται α-ντιληπτό ότι η επέκταση της τουρκικής

παρεμβατικότητας και σε δεύτερο μέτωπομετά τη Συρία, προκαλεί σκεπτικισμό καιανησυχία στις σουνιτικές μοναρχίες τουΚόλπου. Οι Αραβες εκτιμούν ότι η Αγκυραεπιχειρεί να αναπτύξει στρατιωτικές δυ-νάμεις στο έδαφος της Λιβύης, ώστε ναέχει λόγο στο μέλλον της χώρας κατά τρόποπανομοιότυπο με εκείνον που διαθέτειαυτή τη στιγμή στο μέτωπο της Συρίας.Δεν πρέπει να λησμονείται ότι πλέον ηΤουρκία έχει και θεσμοθετημένη στρα-τιωτική παρουσία στον ίδιο τον ΠερσικόΚόλπο, μέσω της νέας, διευρυμένης βάσηςπου διαθέτει στο Κατάρ, η οποία εγκαι-νιάστηκε επισήμως προ ολίγων ημερών.Υπό αυτή την έννοια, τα συμφέροντα τωνσυγκεκριμένων μοναρχιών ταυτίζονται μετα ελληνικά.

Χθες ο κ. Δένδιας έγινε δεκτός από τονβασιλιά Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας,κάτι που δεν συνηθίζεται, ενώ είχε συνα-ντήσεις με τον υπουργό Εξωτερικών, Φαϊζάλ

μπιν Ραχμάν, τον υπουργό Επικρατείας,Αντέλ αλ Τζουμπεΐρ, κ.ά. «Συζητήσαμε μετη Μεγαλειότητά του αφενός μεν τα ζη-τήματα ασφάλειας στην περιοχή, αλλά καιτα ζητήματα που δημιουργήθηκαν στηΜεσόγειο μετά την υπογραφή των δύοmemoranda μεταξύ της Τουρκίας και τηςκυβέρνησης της Τρίπολης. Εχουμε τηνκοινή αντίληψη ότι τα memoranda αυτάδημιουργούν πρόβλημα στην ευρύτερηπεριοχή. Θα συνεχίσουμε από κοινού ναπαρακολουθούμε την κατάσταση και θαέχουμε επαφές για συντονισμό ενεργειώναπό εκεί και πέρα», επισήμανε ο κ. Δένδιαςμετά τις επαφές που είχε. Ο υπουργός Ε-ξωτερικών επισήμανε ότι επαίνεσε τη σα-

ουδαραβική ηγεσία «για την ψύχραιμηστάση την οποία τήρησε κατά την πρό-σφατη επίθεση με πυραύλους εναντίοντων εγκαταστάσεων της Aramco», ενώ πε-ριέγραψε τη Σαουδική Αραβία ως «κρά-τος-κλειδί για την περιοχή». Αναφερόμενοςστις σαουδαραβικές αντιλήψεις σε σχέσημε τα τουρκολιβυκά μνημόνια, ο κ. Δένδιαςείπε, μεταξύ άλλων, ότι «έχουμε κοινή α-ντίληψη για κάτι που είναι αρκετά μακριάαπό τα σύνορά τους, στη Μεσόγειο. Νομίζωότι η Σαουδική Αραβία είναι μια χώρα μειδιαίτερες γεωπολιτικές ευαισθησίες. Κα-ταλαβαίνει πάρα πολύ καλά πως αυτά ταδύο memoranda λειτουργούν αποσταθε-ροποιητικά για την ευρύτερη περιοχή».

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Σ. ΜΠΟΥΡΔΑΡΑ

Με τις ομιλίες του πρωθυπουργού καιτων πολιτικών αρχηγών, και αμέσωςμετά με την ονομαστική ψηφοφορίαπου παραδοσιακά έχει χαρακτήραψήφου εμπιστοσύνης προς την κυ-βέρνηση, ολοκληρώνεται απόψε στηΒουλή η πενθήμερη συζήτηση επίτου προϋπολογισμού για το 2020 –του πρώτου με τον Κυρ. Μητσοτάκηστην πρωθυπουργία.

Από τις κορυφαίες στιγμές τηςχθεσινής ημέρας ήταν η φραστικήαντιπαράθεση που είχαν ο υπουργόςΟικονομικών Χρ. Σταϊκούρας και ουφυπουργός Θ. Σκυλακάκης με τονκ. Ευκλ. Τσακαλώτο, αναφορικά μετο ποια πολιτική παράταξη φέρειτην κύρια ή και αποκλειστική ευθύνηγια τα οικονομικά αδιέξοδα που προ-σέλαβαν εκρηκτικό χαρακτήρα σταχρόνια της κρίσης. Ως εκείνη τηνώρα, στην από το Σάββατο εξελισ-σόμενη συζήτηση περί τα οικονομικά,

κυριαρχούσε η πολιτική σύγκρουσημε επίκεντρο το εάν είναι ή όχι ορθέςοι επιλογές του σημερινού οικονο-μικού επιτελείου, όπως αποτυπώνο-νται στην προϋπολογισμό, ή η πο-λιτική των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ-Α-ΝΕΛ. Σε αυτό το πλαίσιο συζητήθηκεεκτενώς στο Περιστύλιο η επισή-μανση του κ. Σταϊκούρα, σύμφωναμε την οποία σφάλματα βαραίνουνόλους μεν, πλην όμως δεν είναι όλοιίδιοι.

Η αρχή έγινε όταν ο κ. Σκυλακάκηςαπευθυνόμενος στο κόμμα της αξιω-ματικής αντιπολίτευσης είπε μεταξύάλλων: «Αποτύχατε στην οικονομία.Και δεν αποτύχατε μόνο το τραγικόπρώτο εξάμηνο του 2015, όταν αναί-τια καταστράφηκε δημόσια περιουσία25 δισεκατομμυρίων ευρώ. Από το2016 έως το 2018, όταν κάνατε λι-τότητα 11,4 δισεκατομμύρια ευρώμεγαλύτερη από αυτή που ζητούσεο Σόιμπλε. Και για να την πετύχετε,αυξήσατε το φορολογικό βάρος 30

δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον αυ-τών που ζήταγε ο Σόιμπλε». Στις α-ναφορές αυτές αντέδρασε άμεσα οτέως υπουργός Οικονομικών: «Πριναπό την ελληνική κρίση, τα έξι χρόνιαπριν από το 2009, ποια κυβέρνησηυπήρχε στην Ελλάδα και δημιούρ-γησε αυτή την κρίση; Ανάμεσα στο2000 και στο 2014 πόσο έπεσε το Α-ΕΠ; Στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό.Κι αυτό θα το μάθετε όταν καταλά-βετε ότι με τις δικές σας πολιτικέςφέρατε τη μεσαία τάξη εκεί που εί-ναι», είπε ως κοινοβουλευτικός εκ-πρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Τσακα-

λώτος. Στο σημείο εκείνο παρενέβηο κ. Σταϊκούρας: «Εχετε μάθει να τατσουβαλιάζετε όλα. Το 2010-2014κυβερνήσαμε όλοι εδώ; Γιατί τα τσου-βαλιάζετε; Γιατί δεν χωρίζετε τηνπερίοδο όπως πρέπει, για το πότεκυβέρνησε το κάθε κόμμα; Τι παρα-λάβατε στο τέλος του 2014; Παρα-λάβατε ή δεν παραλάβατε με υπο-γραφή σας θετικό πρόσημο οικονο-μικής μεγέθυνσης»;

Και ο υπουργός Οικονομικών συ-νέχισε: «Δεν είμαστε όλοι το ίδιο. Ε-μείς παραδώσαμε την οικονομία μεθετικό πρόσημο οικονομικής μεγέ-θυνσης, η κυβέρνηση της Ν.Δ., μεκορμό τη Ν.Δ. και τη συμμετοχή τότετου ΠΑΣΟΚ. Αρα, παραλάβατε μιαοικονομία η οποία είχε θετικό ρυθμόοικονομικής μεγέθυνσης, την επι-στρέψατε στην ύφεση και την οδη-γήσατε σε ένα τρίτο αχρείαστο μνη-μόνιο. Μιλήσατε για πριν από το2009. Εχετε ψάξει λίγο πόσο ανέβηκετο έλλειμμα και το χρέος στην Ελλάδα

την περίοδο 2007-2009 και πόσο α-νέβηκε κατά μέσον όρο στην Ευρώπη;Εχετε ακούσει πουθενά, γιατί θα έ-πρεπε να το ξέρατε, ότι υπήρχε πα-γκοσμίως μία συστημική κρίση τότε;Θέλω να σας πω συνεπώς ότι την πε-ρίοδο 2007-2009 το έλλειμμα και τοχρέος στην Ελλάδα αυξήθηκαν λι-γότερο από τον μέσον ευρωπαϊκό ό-ρο». Και ο κ. Σταϊκούρας συμπλήρωσε:«Πράγματι υπάρχουν σφάλματα όλωνμας στο πώς οδηγηθήκαμε στην κρί-ση, γιατί, ναι, τα ενδογενή προβλή-ματα ήταν πολύ μεγαλύτερα στη χώ-ρα μας, σε σχέση με τις άλλες χώρες.Και αυτά πρέπει να αντιμετωπίσουμεκαι αυτά αντιμετωπίζουμε στον προ-ϋπολογισμό, για παράδειγμα, με τιςεπενδύσεις».

Λίγη ώρα αργότερα, ο κ. Τσακα-λώτος στην κεντρική του ομιλία α-πηύθυνε πρόσκληση σε ΚΚΕ και Μέ-ΡΑ25 να συμπορευθούν προκειμένουνα αντισταθούν στις προωθούμενεςπολιτικές.

Της ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΑΣ ΠΕΛΩΝΗ

Ικανοποιημένος φέρεται να είναι ο ΚυριάκοςΜητσοτάκης από τη χθεσινή του συνά-ντηση με τη νέα πρόεδρο της ΕΚΤ ΚριστίνΛαγκάρντ στη Φρανκφούρτη, ραντεβούκατά τη διάρκεια του οποίου το ενδιαφέρονεστιάστηκε στον στόχο μείωσης των πρω-τογενών πλεονασμάτων, αλλά και στο ζή-τημα των κόκκινων δανείων.

Ο πρωθυπουργός είχε το πρώτο του τετα τετ με την κ. Λαγκάρντ μετά την ανάληψητων νέων καθηκόντων της, ενώ ακολούθησεδιευρυμένη συνάντηση με τη συμμετοχήτου υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊ-κούρα και του διοικητή της Τράπεζας τηςΕλλάδος Γιάννη Στουρνάρα, την οποία κυ-βερνητικές πηγές περιέγραφαν ως «ζεστή».

Στην ατζέντα της συζήτησης βρέθηκανοι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας,και η επικεφαλής της ΕΚΤ φέρεται να ε-ξέφρασε την ικανοποίησή της για «τον ι-σχυρό βαθμό υλοποίησης του μεταρρυθ-μιστικού προγράμματος της ελληνικής κυ-βέρνησης, όπως αυτό αποτυπώνεται στοπλήθος των νομοσχεδίων που έχει μέχρισήμερα ψηφιστεί και στη θετική έκθεσηαξιολόγησης των θεσμών», σύμφωνα μεκυβερνητικές πηγές.

Παρότι το Μαξίμου κρατάει το θέμα χα-μηλά για ευνόητους λόγους, στην ατζένταβρέθηκε και το ζήτημα της μείωσης τωνπρωτογενών πλεονασμάτων, συζήτησηπου, όπως δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης απότις Βρυξέλλες, επιδιώκει να αρχίσει εντόςτου πρώτου εξαμήνου του 2020 με ορίζονταυλοποίησης το 2021. Σημειώνεται, εξάλλου,

ότι η κ. Λαγκάρντ πρόσφατα τάχθηκε δη-μοσίως υπέρ της μείωσης των στόχων τουπρωτογενούς πλεονάσματος, χαρακτηρί-ζοντας το 3,5% «υπερβολικό», το οποίο α-σκεί «υπερβολική πίεση στην ανάκαμψητης ελληνικής οικονομίας». Είχε τότε (τονΣεπτέμβριο) σημειώσει ότι «είναι κάτι πουπρέπει να επανεξεταστεί με μεγάλη προ-σοχή», ενώ είχε εκφράσει την ελπίδα ηνέα κυβέρνηση να «εμβαθύνει τις μεταρ-ρυθμιστικές προσπάθειες».

Σχετική συζήτηση, σύμφωνα με πλη-ροφορίες, έγινε χθες, από την οποία δεν

προκύπτει αλλαγή στάσης της κ. Λαγκάρντσε σχέση με όσα έχει πει δημοσίως, παρότιδεν φαίνεται να συζητήθηκε συγκεκριμένοποσοστό μείωσης των δημοσιονομικώνστόχων. Συζητήθηκαν ακόμη, σύμφωναμε κυβερνητικές πηγές, το ζήτημα της ε-πιτυχούς υλοποίησης του σχεδίου «Ηρα-κλής» για τη μείωση των κόκκινων δανείων,το θέμα της πράσινης ανάπτυξης, καθώςκαι το ζήτημα της άρσης των περιορισμώνπου έχουν οι ελληνικές τράπεζες στην έκ-θεσή τους σε ελληνικά ομόλογα, όπου υ-πήρξε θετική ανταπόκριση.

Αλλωστε, απόψε ο κ. Μητσοτάκης θαχρησιμοποιήσει την παρουσία του στηΒουλή, όπου ψηφίζεται ο προϋπολογισμός,για να κάνει έναν απολογισμό των πρώτωνέξι μηνών διακυβέρνησής του με αιχμήτην οικονομία, ενώ θα περιγράψει το σχέδιότου για την επόμενη χρονιά. Κυβερνητικέςπηγές έλεγαν ότι δεν θα πρέπει να περι-μένουμε μεγάλες εκπλήξεις με την έννοιατων παροχών και, σε κάθε περίπτωση, οπρωθυπουργός αναμένεται να επαναλάβειτη δέσμευσή του για μείωση και σταδιακήκατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύηςμέχρι το τέλος της τετραετίας.

«Τα καλά νέα θα ανακοινώνονται στα-διακά στους πολίτες. Εφόσον υπάρχειτέτοιο περιθώριο (σ.σ.: για αύξηση του πο-σού του μερίσματος), θα το δούμε», απά-ντησε, ερωτηθείς σχετικά, ο κυβερνητικόςεκπρόσωπος, παραπέμποντας στην απο-ψινή ομιλία του πρωθυπουργού. Ο ΣτέλιοςΠέτσας σημείωσε ακόμη ότι η ψήφιση τουπροϋπολογισμού συμπίπτει με έξι μήνεςζωής της κυβέρνησης και θύμισε ότι, εκτόςαπό την ψήφιση των σχετικών νομοσχε-δίων, υπήρξε πλήρης άρση των capitalcontrols, αποπληρώθηκε πρόωρα το υψη-λότοκο τμήμα των δανείων του ΔΝΤ, ξε-μπλόκαραν μεγάλα επενδυτικά σχέδια. Οκ. Πέτσας έδωσε έμφαση στο ότι διασφα-λίστηκε υπερπλεόνασμα που διατίθεταισε ευπαθείς ομάδες, ενώ υπογράμμισε τηναναβάθμιση από τη Standard & Poor’s καιτα χαμηλά επιτόκια δανεισμού της Ελλάδαςκαι μίλησε για «ψήφο εμπιστοσύνης τωναγορών» στις προοπτικές της ελληνικήςοικονομίας.

Ημέρα έντασης για την ΠολεμικήΑεροπορία (Π.Α.) ήταν η χθεσινή,καθώς οι χειριστές των ελληνικώνμαχητικών χρειάστηκε να εμπλα-κούν σε εικονικές αερομαχίες 16φορές με 38 τουρκικά μαχητικά F-16 και F-4, τα οποία πραγματοποί-ησαν χθες συνολικά 40 παραβιάσειςτου εθνικού εναέριου χώρου. ΔύοF-16 πραγματοποίησαν το πρωί υ-πέρπτηση στις νησίδες Καλόγεροιστο Κεντρικό Αιγαίο, ενώ τα συ-νολικά 38 τουρκικά μαχητικά κι-νήθηκαν σε τουλάχιστον δύο πε-ριοχές εντός του FIR Αθηνών στανότια του Καστελλόριζου έως καιτην Κάρπαθο, καθώς επίσης καισε περιοχή του FIR Λευκωσίας,που είχαν δεσμευθεί με διαδοχικέςΝΟΤΑΜ. Εκτιμάται ότι οι Τούρκοιπροχώρησαν σε αυτό το μπαράζπροκειμένου να απαντήσουν στηνπρόσφατη δήλωση του υπουργούΕθνικής Αμυνας Νίκου Παναγιω-τόπουλου, ο οποίος επισήμανε ότιη Π.Α. είχε υπεροπλία όχι μόνο ποι-οτική, αλλά σε κάποιες φάσεις καιαριθμητική, πάνω από το Αιγαίο.Παράλληλα, πάντως, υπήρχε καιέντονη τουρκική ναυτική παρουσίαστην περιοχή νότια του Καστελ-λόριζου, όπου και αναπτύχθηκανπέντε φρεγάτες και κορβέτες.

Μια χαρακτηριστική ένδειξητης αντίληψης που έχει η Τουρκίαγια την κατάσταση στην ΑνατολικήΜεσόγειο, μετά το μνημόνιο πουυπεγράφη με την Τρίπολη, είναικαι οι χθεσινές δηλώσεις του Τούρ-κου ειδικού απεσταλμένου στη Λι-βύη Εμρουλά Ισλέρ. «Η Τουρκία έ-βαλε τέλος στις πράξεις όλων όσοιπροσπαθούν να την αποκλείουνστην Ανατολική Μεσόγειο», ανέ-φερε ο κ. Ισλέρ και πρόσθεσε ότι«με αυτή την κίνηση, η Τουρκίαέδειξε ότι αλλάζει το παιχνίδι στηνπεριοχή». Επιπλέον, είπε ότι «υ-πάρχουν σχέδια που βασίζονταιστη μετατροπή της Μεσογείου σεελληνική επικράτεια, αγνοώνταςτην Τουρκία».

Στο εσωτερικό, ο κυβερνητικός

εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας επα-νέλαβε την προσήλωση της Ελλά-δας στο διεθνές δίκαιο, ενώ πρό-σθεσε ότι «όσον αφορά το ζήτηματης Χάγης, το οποίο σχετίζεται μεόλα τα ζητήματα των θαλάσσιωνζωνών, η κυβέρνηση διατηρεί πά-ντα την πρωτοβουλία των κινήσε-ων, για να κάνει αυτό που θα χρει-αστεί, στον χρόνο που η ίδια θα ε-πιλέξει». Ο κ. Πέτσας επισήμανε,ακόμα, ότι η κυβέρνηση δεν έχεικάποιο σχέδιο αύξησης της στρα-τιωτικής θητείας.

Παράλληλα, ο ΣΥΡΙΖΑ ασκεί κρι-τική στην κυβέρνηση για «διγλωσ-σία και έλλειψη στρατηγικής». Σύμ-φωνα με τη χθεσινή ανακοίνωση

του ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχει απόκλιση α-νάμεσα στις δηλώσεις του πρωθυ-πουργού κ. Μητσοτάκη, του υπουρ-γού Εξωτερικών κ. Δένδια και τουαναπληρωτή υπουργού Εξωτερικώνκ. Βαρβιτσιώτη, σχετικά με τη στά-ση της Ελλάδας στο ζήτημα τωνευρωπαϊκών κυρώσεων στην Τουρ-κία. «Οχι μόνο δεν έχει αξιοποιήσειη κυβέρνηση το θέμα των κυρώ-σεων όπως έπρεπε, παράλληλα μετους διαύλους επικοινωνίας με τηνΤουρκία, όχι μόνο βρίσκονται σεσύγχυση οι υπουργοί εντός του ί-διου αρμόδιου υπουργείου, όχιμονό δεν θεωρεί η κυβέρνηση ότιη τουρκική στάση είναι αρκετά σο-βαρή ώστε να ζητήσουμε άμεσααποτρεπτικές κυρώσεις, αλλά θε-ωρείται και σωστό να το ανακοι-νώνουμε στους γείτονές μας προςαποφυγήν παρεξήγησης», αναφέ-ρεται στο σχετικό ανακοινωθέντης αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Μετωπική στη Βουλή για τα χρόνια της κρίσης

Απόψε ολοκληρώνεται η πενθήμερη συζήτηση στη Βουλή επί τουπροϋπολογισμού για το 2020 με τις ομιλίες του πρωθυπουργού καιτων πολιτικών αρχηγών.

<<<<<<<

Σήμερα η ψηφοφορία επίτου προϋπολογισμού, πουπαραδοσιακά έχει χαρα-κτήρα ψήφου εμπιστοσύ-νηςπρος την κυβέρνηση.

Υπερπτήσεις καιμπαράζ εμπλοκών

«Η πορεία του κ. Στεφανήείναι γνωστή και άμεμπτη»

<<<<<<

Η Αγκυρα συντηρεί τηνένταση – Ισχυρή τουρκι-κή ναυτική παρουσίαστην περιοχή νότιατου Καστελλόριζου.

Αντιπαράθεση της κυβέρνησης καιτου υφυπουργού Εθνικής ΑμυναςΑλκιβιάδη Στεφανή και πόλεμοςανακοινώσεων με τον ΣΥΡΙΖΑ ξέ-σπασε χθες, με μήλον της Εριδοςτα ακαδημαϊκά προσόντα –για τηνακρίβεια τα μεταπτυχιακά– του κ.Στεφανή με αφορμή δημοσιεύματαπερί πλαστών πτυχίων. Το Μαξίμουδιά του κυβερνητικού εκπροσώπουέκανε λόγο για «ανήθικη επίθεσησε έναν άνθρωπο που υπηρέτησεεπί τέσσερις δεκαετίες τον ελληνικόστρατό και τίμησε το εθνόσημο,σε έναν διακεκριμένο αξιωματικόπου εξελίχθηκε στην ιεραρχία τουστρατού και έγινε αρχηγός ΓΕΣ».Θύμισε, δε, διά του Στ. Πέτσα ότιτοποθετήθηκε σε αυτή τη θέση«λόγω των αδιαμφισβήτητων προ-σόντων του από την προηγούμενηκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ». Απέδωσε μά-λιστα τις επιθέσεις στον ρόλο πουέχει τώρα ο κ. Στεφανής ως προςτη διαχείριση του προσφυγικού/με-ταναστευτικού και στη φύλαξητων συνόρων. «Είναι σαφές ότι οκ. Στεφανής έχει μεταπτυχιακέςσπουδές και το ζήτημα είναι πο-λιτικό. Οταν μια χώρα βρίσκεταισε κρίσιμη φάση των εθνικών τηςθεμάτων, θεωρούμε ότι δεν πρέπεινα υπάρχουν τέτοιου είδους επι-

θέσεις σε πρόσωπα που χειρίζονταισοβαρά εθνικά ζητήματα. Κατά ταάλλα, η πορεία του κ. Στεφανήείναι γνωστή επί δεκαετίες και ά-μεμπτη», πρόσθεσε. Νωρίτερα,οργισμένη ήταν η αντίδραση τουκ. Στεφανή. Σε ανακοίνωσή τουέκανε λόγο για «λάσπη και αθλιό-τητες», ενώ έδωσε διευκρινίσειςεπισυνάπτοντας τα πτυχία του,σημειώνοντας ότι ολοκλήρωσε τιςσπουδές του ως διακεκριμένος α-πόφοιτος και βραβεύθηκε από τοΓενικό Επιτελείο Στρατού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, με μια αιχμηρή ανα-κοίνωση, θύμισε την υπόθεση τουκ. Διαματάρη, κατηγορώντας τηνκυβέρνηση για «fake αριστεία» καιτον κ. Στεφανή ότι «“βάφτισε”MBA ένα απλό πιστοποιητικό πα-ρακολούθησης ενός σεμιναρίουκαι ένα Master of Science». Κυ-βερνητικοί κύκλοι απαντώνταςστην Κουμουνδούρου σχολίαζανότι ο κ. Στεφανής έχει αποδείξειτην αριστεία του υπηρετώντας 40χρόνια «την πατρίδα», θύμιζαν ότιη κυβέρνηση τον επέλεξε για αρ-χηγό του ΓΕΣ «με τα ίδια πτυχία»και υπογράμμιζαν ότι τους τίτλουςσπουδών του «θα τους ζήλευε ηπλειονότητα των υπουργών τουκ. Τσίπρα».

Στην ατζέντα τα πρωτογενή πλεονάσματαΣυνάντηση με τη νέα πρόεδρο της ΕΚΤ Κρ. Λαγκάρντ είχε ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης

Eπιστολέςτης Αιγύπτουπρος ΟΗΕ, Σ.Α.Χαρακτηρίζει άκυρα τα μνημόνια με Λιβύηκαι ζητεί να μην πρωτοκολληθούν

«Θα συνεχίσουμε από κοινού να παρακολουθούμε την κατάσταση και θα έχουμε επαφές γιασυντονισμό ενεργειών», είπε μετά τη συνάντηση με τον βασιλιά Σαλμάν ο Νίκος Δένδιας.

<<<<<<<

Ο κ. Δένδιας έγινε δεκτός απότον βασιλιά Σαλμάν της Σαου-δικής Αραβίας – Προβληματι-σμός στον αραβικό κόσμο απότην προσπάθεια της Τουρκίαςνα επεκτείνει την επιρροή της.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την Κριστίν Λαγκάρντ χθες στη Φρανκφούρτη. Ακολούθησε διευ-ρυμένη συνάντηση με τη συμμετοχή του υπ. Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα και του διοικητήτης Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα.

Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 15Ε Λ Λ Α Δ Α

Στη χώρα όπου η ανεργία, έστω καιαν έχει υποχωρήσει, παραμένει σεεπίπεδα εξαιρετικά υψηλά, στο16,7%, πάνω από τέσσερις στιςδέκα επιχειρήσεις δηλώνουν ότιαντιμετωπίζουν σημαντικές ελ-λείψεις σε επιστημονικό δυναμικό,όπως μηχανικούς, χημικούς, δι-κηγόρους. Ο λόγος; Το brain drain,σύμπτωμα της πολυετούς κρίσης,που οδήγησε την περίοδο 2008-2017 πάνω από 500.000 ανθρώ-πους, κυρίως νέους και νέες, να ε-γκαταλείψουν την Ελλάδα και νααναζητήσουν καλύτερη τύχη αλ-λού. Σύμφωνα με τον ΣύνδεσμοΕπιχειρήσεων και Βιομηχανιών(ΣΕΒ) απαιτείται σειρά παρεμβά-σεων αφενός για να μη φύγουνκαι άλλοι από την Ελλάδα και α-φετέρου να επιστρέψουν και αρ-

κετοί από όσους έφυγαν, παρεμ-βάσεις που αφορούν μεταξύ άλλωντη μείωση της φορολογικής επι-βάρυνσης της εργασίας και τουμη μισθολογικού κόστους, αλλάκαι την καλύτερη διασύνδεση τωνσυστημάτων εκπαίδευσης και κα-τάρτισης με τις ανάγκες της αγοράςεργασίας και του παραγωγικού με-τασχηματισμού. Συνολικά, ο ΣΕΒπροτείνει δέσμη 20 μέτρων γιατον επαναπατρισμό αυτών που έ-φυγαν, αλλά και την ανάσχεση μα-ζικών εκροών.

Εκτός από επιστημονικό προ-σωπικό, η έρευνα του ΣΕΒ (πραγ-ματοποιήθηκε το διάστημα Ιουλίου

- Οκτωβρίου 2018) έδειξε ότι οι ε-πιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σο-βαρές ελλείψεις και σε ανώτεραδιευθυντικά και διοικητικά στελέχη(13% του συνόλου των επιχειρή-σεων έχουν κενά σε αυτή την κα-τηγορία προσωπικού), καθώς καισε τεχνικούς (26,3% του συνόλου).Σε ορισμένους, μάλιστα, κλάδουςοι ελλείψεις είναι πολύ μεγαλύτερες.Για παράδειγμα, βάσει της έρευνας,59,6% των επιχειρήσεων που δρα-στηριοποιούνται στον κλάδο τηςψηφιακής οικονομίας, δηλώνουνότι έχουν κενές θέσεις σε επιστη-μονικό προσωπικό και το 34% σετεχνικούς.

Τα 20 μέτρα που προτείνει ο ΣΕΒείναι:

1. Συστηματική μέτρηση και πα-ρακολούθηση του φαινομένου braindrain.

2. Στοχευμένες πολιτικές για α-νάπτυξη κλάδων υψηλής εξειδίκευ-σης. Για παράδειγμα, η βελτίωσητου θεσμικού πλαισίου για τις κλι-νικές μελέτες στην Ελλάδα θα δη-μιουργούσε θέσεις εργασίας για ε-πιστήμονες του τομέα της υγείας,που σήμερα εργάζονται στο εξω-τερικό.

3. Στοχευμένες περιφερειακέςπολιτικές.

4. Μείωση της φορολογικής ε-

πιβάρυνσης της παραγωγικής ερ-γασίας.

5. Δημιουργία ελκυστικού εργα-σιακού περιβάλλοντος με σύγχρονασυστήματα διοίκησης ανθρώπινουδυναμικού. Χαρακτηριστικά παρα-δείγματα είναι ο ανασχεδιασμόςθέσεων και ρόλων στη λογική τηςαποκέντρωσης και της μείωσης τωνιεραρχικών επιπέδων (delayering),η εφαρμογή αξιόπιστων και διαφα-νών συστημάτων αξιολόγησης τωνεργαζομένων (performance apprais-al), η επιβράβευση της καλής από-δοσης με την παροχή οικονομικώνκαι μη οικονομικών κίνητρων (per-formance related pay), η αποτελε-

σματική διαχείριση της εργοδοτικήςελκυστικότητας (employer brand-ing), η υπό προϋποθέσεις παροχήτης δυνατότητας εργασίας από α-πόσταση για ορισμένες ημέρες τηνεβδομάδα (μερική τηλεργασία) σεόσους εργαζόμενους το επιθυμούν.

6. Δημιουργία οικοσυστήματοςκαινοτομίας νεοφυών επιχειρήσεων(startups) εργαλείων.

7. Ανάπτυξη εταιρειών «τεχνο-βλαστών» (spin-off) από τα πανε-πιστημιακά ή ερευνητικά ιδρύμα-τα.

8. Θεσμικές παρεμβάσεις και κί-νητρα που ενθαρρύνουν τη συνερ-γασία πανεπιστημίων - επιχειρή-σεων (π.χ. βιομηχανικά διδακτορι-κά).

9. Θέσπιση κινήτρων που ενθαρ-ρύνουν τις επενδύσεις σε έρευνακαι ανάπτυξη.

10. Κλαδικά συμβούλια δεξιοτή-των σε κρίσιμους τομείς της οικο-νομίας.

11. Αξιοποίηση εκροών μηχανι-σμού διάγνωσης αναγκών αγοράςεργασίας.

12. Στοχευμένα πακέτα επανα-πατρισμού από επιχειρήσεις.

13. Δράσεις συμβουλευτικής καιαπόκτησης εργασιακής εμπειρίαςαπό επιχειρήσεις.

14. Προγράμματα αναβάθμισηςδεξιοτήτων και επανακατάρτισης.

15. Διασύνδεση Ελλήνων του ε-ξωτερικού με την εγχώρια επιχει-ρηματική και ερευνητική κοινότητα.

16. Αναβάθμιση γραφείων δια-σύνδεσης πανεπιστημίων.

17. Κίνητρα πρόσληψης ειδικευ-μένου προσωπικού από το εξωτερικό(φοροαπαλλαγές, επιδοτήσεις κ.λπ.).

18. Αναβάθμιση επαγγελματικήςκατάρτισης.

19. Αναβάθμιση/επέκταση πρα-κτικής άσκησης.

20. Επαγγελματικός προσανα-τολισμός.

Στην 22η θέση με βάση την ε-πιβατική κίνηση μεταξύ των α-εροδρομίων της Ευρωπαϊκής Ε-νωσης (Ε.Ε.) βρέθηκε πέρυσι οΔιεθνής Αερολιμένας Αθηνών(ΔΑΑ) «Ελ. Βενιζέλος». Σύμφωναμε τη Eurostat, η επιχείρησηδιαχείρισης του αερολιμένα τηςΑθήνας το 2018 εξυπηρέτησε24,13 εκατ. επιβάτες και κατε-τάγη αμέσως μετά το αεροδρό-μιο Μαλπένσα του Μιλάνου (21ηθέση με 24,15 εκατ. επιβάτες)και πριν από το αεροδρόμιο Τέ-γκελ του Βερολίνου (23η θέσημε 22,99 εκατ. επιβάτες).

Πρώτο αεροδρόμιο σε δια-κίνηση επιβατών στην Ε.Ε. το2018 αναδείχθηκε για άλλη μίαφορά το Χίθροου του Λονδίνου,απ’ όπου διακινήθηκαν 80,10εκατ. επιβάτες. Ακολούθησαντα αεροδρόμια Σαρλ Ντε Γκωλτων Παρισίων (72,20 εκατ. επι-βάτες), Σίπχολ του Αμστερνταμ(70,98 εκατ. επιβάτες) και Φραν-κφούρτης (69,39 εκατ. επιβάτες).

Ο ΔΑΑ, αν και το 2018 δενάλλαξε κατάταξη μέσα στον πί-νακα με τα μεγαλύτερα αερο-δρόμια της Ε.Ε., εντούτοις βελ-τίωσε περαιτέρω τη θέση του,καθώς διεύρυνε την επιβατικήκίνησή του, πετυχαίνοντας ρυθ-μό υψηλότερο τόσο από το σύ-νολο της χώρας όσο και από τονμέσον όρο της Ε.Ε. Συγκεκρι-μένα, ο ΔΑΑ σημείωσε αύξησηεπιβατικής κίνησης κατά 11,1%,όταν την ίδια χρονιά ο μέσοςόρος αύξησης της επιβατικήςκίνησης στα αεροδρόμια τηςχώρας ανήλθε σε 8,1% και στηνΕ.Ε. σε 6,0%. Επιπλέον, ο ρυθμόςανάπτυξης που σημείωσε ο ΔΑΑ,ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος με-ταξύ των 30 μεγαλύτερων σεκίνηση αερολιμένων της Ε.Ε.Τον υψηλότερο ρυθμό αύξησηςεπιβατικής κίνησης παρουσίασετο αεροδρόμιο της Βουδαπέστης(+13,6%).

Στο σύνολο των αεροδρομίωντης Ε.Ε. η διακίνηση επιβατώνξεπέρασε για πρώτη φορά πέ-

ρυσι το 1,1 δισ. επιβάτες. Υπεν-θυμίζεται ότι το 2017 ήταν ηπρώτη χρονιά που οι αφίξεις/α-ναχωρήσεις στα αεροδρόμιατης Ε.Ε. ξεπέρασαν το 1 δισ. ε-πιβάτες.

Στην Ελλάδα πέρυσι η συ-νολική αεροπορική κίνηση α-νήλθε σε 54,26 εκατ. ανθρώ-πους, εκ των οποίων το 84%προερχόταν από (ή κατευθυνό-ταν σε) αεροδρόμια του εξωτε-ρικού. Μόνον 8,55 εκατ. επιβά-τες αξιοποίησαν πτήσεις τωνεσωτερικών αερογραμμών, αλλάη εσωτερική κίνηση, δεν δια-φοροποιείται αναλογικά με τηνυπόλοιπη Ε.Ε. όπου κατά μέσονόρο το 16% των επιβατών επι-λέγει τις εσωτερικές πτήσειςγια τη μετακίνησή του.

Δεύτερο στην κατάταξη αε-ροδρόμιο της χώρας μας, με βά-ση την επιβατική κίνηση, είναιτο «Νίκος Καζαντζάκης» στο Η-ράκλειο της Κρήτης. Στην ευ-ρωπαϊκή κατάταξη βρίσκεταιστην 58η θέση, παρουσιάζονταςετήσια κίνηση 8 εκατ. επιβατών.Ακολουθεί το αεροδρόμιο «Μα-κεδονία» της Θεσσαλονίκης πουκατατάσσεται στην 68η θέσημεταξύ των αεροδρομίων τηςΕ.Ε., με ετήσια κίνηση 6,4 εκατ.επιβατών και ακολουθεί το αε-ροδρόμιο «Διαγόρας» της Ρόδουμε ετήσια επιβατική κίνηση 5,3εκατ. επιβατών. Με την επίδοσηαυτή το αεροδρόμιο της Ρόδουκατατάσσεται στην 81η θέση.Την πρώτη πεντάδα αεροδρο-μίων στην Ελλάδα συμπληρώνειο «Ι. Καποδίστριας» στην Κέρ-κυρα με συνολική κίνηση 3,2εκατ. επιβατών και ευρωπαϊκήκατάταξη στην 104η θέση.

Πρώτη σε αεροπορική επι-βατική κίνηση γραμμή της Ελ-λάδας είναι εκείνη της Αθήνας- Θεσσαλονίκης με περίπου764.584 επιβάτες και ακολου-θούν οι γραμμές Αθήνα - Λάρ-νακα με 553.489 επιβάτες καιΑθήνα - Σαντορίνη με 538.900επιβάτες.

Στην 22η θέση τωναεροδρομίων της Ε.Ε.το «Ελευ. Βενιζέλος»

Δεν βρίσκουν επιστημονικόπροσωπικό 4 στις 10 επιχειρήσειςΜεγάλες οι ελλείψεις καταρτισμένου δυναμικού λόγω του brain drain, λέει ο ΣΕΒ

<<<<<<

Είκοσι μέτρα για τηναντιμετώπιση του προ-βλήματος προτείνειο Σύνδεσμος Επιχειρή-σεων και Βιομηχανιών.

16 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019Ε Λ Λ Α Δ Α

Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ

Τα στοιχεία που παρουσίασε, η Eurostatεπιβεβαιώνουν το υψηλό κόστος των τη-λεπικοινωνιών στην Ελλάδα. Σύμφωναμε την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσίαη τηλεπικοινωνιακή δαπάνη στην Ελλάδαήταν η υψηλότερη ή η δεύτερη υψηλότερημεταξύ των 28 χωρών-μελών της Ε.Ε., α-νάλογα με τον εξεταζόμενο δείκτη. Συ-γκεκριμένα, η Ελλάδα εμφανίζεται στηνπρώτη θέση της Ε.Ε. αναφορικά με τηντηλεπικοινωνιακή δαπάνη ως ποσοστότου ΑΕΠ και στη δεύτερη θέση ως πο-σοστό της ετήσιας καταναλωτικής δα-πάνης. Οι Ελληνες, σύμφωνα με τη Eu-rostat, ξοδεύουν ετησίως περίπου 5,7δισ. ευρώ σε τηλεπικοινωνίες, μέγεθοςπου αντιστοιχεί στο 3,2% του ΑΕΠ καιστο 4,4% της ετήσιας καταναλωτικής δα-πάνης των Ελλήνων. Μόνον οι Βούλγαροιξοδεύουν περισσότερα από τους Ελληνεςγια τηλεπικοινωνίες, σε αναλογία με την

ετήσια καταναλωτική τους δαπάνη (4,6%).Τα στοιχεία που αξιοποιεί η Eurostat

για την Ελλάδα στην αξιολόγηση δενείναι επικαιροποιημένα και αφορούν το2017. Είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. για τηνοποία η Eurostat δεν διαθέτει στοιχείατου 2018. Ωστόσο, ακόμη και με βάσητα στοιχεία του 2017, η σχετική εικόναδεν διαφοροποιείται ποιοτικά. Η χώρααπό το 2009 και μετά, για τα οποία η Eu-rostat παρέχει στοιχεία, βρίσκεται μεταξύτων δύο πρώτων της Ε.Ε. αναφορικά μετην ετήσια τηλεπικοινωνιακή δαπάνη.

Η τελευταία, σύμφωνα με την ευρω-παϊκή στατιστική υπηρεσία, έχει συρ-ρικνωθεί και από 7,3 δισ. ευρώ το 2010υποχώρησε σταδιακά σε 5,7 δισ. ευρώτο 2017. Ως ποσοστό, όμως, του ΑΕΠ πα-

ραμένει σχεδόν πάντοτε πάνω από το3% και στην πρώτη θέση της Ε.Ε.-28,ενώ ως ποσοστό της συνολικής ετήσιαςκαταναλωτικής δαπάνης παραμένει με-ταξύ 4% και 4,6%. Η επίδοση αυτή κα-τατάσσει τη χώρα στην δεύτερη θέσητου πίνακα.

Το 2018, η συνολική τηλεπικοινωνιακήδαπάνη στην Ε.Ε. ανήλθε σε κάτι περισ-σότερο από 200 δισ. ευρώ. Αντιστοιχούσεδηλαδή στο 1,3% του ΑΕΠ της Ε.Ε. καιστο 2,3% της συνολικής ετήσιας κατα-ναλωτικής δαπάνης. Στις «ακριβές» χώρες,εκτός από την Ελλάδα, συγκαταλέγονταιη Βουλγαρία, η Κροατία και η Ρουμανία.Στον αντίποδα βρίσκονται το Λουξεμ-βούργο, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Δανίακαι η Αυστρία. Στις τελευταίες χώρες η

τηλεπικοινωνιακή δαπάνη αντιστοιχείστο 1% (ή και λιγότερο) του ΑΕΠ.

Τα στοιχεία της Eurostat έρχονται σεμια περίοδο που η συζήτηση για το τη-λεπικοινωνιακό κόστος στη χώρα μαςέχει λάβει μεγάλες διαστάσεις. H κυβέρ-νηση έχει δηλώσει την πρόθεσή της ηκατάσταση αυτή να αλλάξει, καθώς οικαταναλωτές καταβάλλουν περισσότερααναλογικά με τους Ευρωπαίους κατανα-λωτές. Επιπλέον, οι δείκτες αυτοί επι-δεινώνουν την κατάταξη της χώρας σεδιάφορες αξιολογήσεις της ανταγωνι-στικότητας, της ετοιμότητας για τη χρήσητεχνολογιών κ.ο.κ.

Η εικόνα αυτή θα ήταν ώς ένα βαθμόδιαφορετική διαφορετική, αν οι Ελληνεςκαταναλωτές έκαναν χρήση συνδέσεων

υψηλών ταχυτήτων και απόδοσης. Ω-στόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι στηχώρα μας αξιοποιούνται ιδιαίτερα «αργές»υποδομές, κυρίως στη σταθερή τηλεφω-νία. Στη σταθερή, σύμφωνα με την εται-ρεία Ookla, το ελληνικό Internet εμφανίζειμέση ταχύτητα μετάδοσης περίπου 26Mbps και η επίδοση αυτή φέρνει την Ελ-λάδα στην 92η θέση παγκοσμίως, πίσωακόμη και από το Κόσοβο. Στην κινητήτηλεφωνία η κατάσταση είναι λίγο κα-λύτερη, αφού η χώρα με μέση ταχύτηταμετάδοσης 41 Mbps κατατάσσεται στην33η θέση παγκοσμίως. Ωστόσο, για ναέχουν τις υψηλές αυτές ταχύτητες, οιΕλληνες, όπως δήλωσε πρόσφατα και ηπολιτική ηγεσία, καταβάλλουν μάλλονυψηλό τίμημα.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΙΑΛΙΟΥ

Θα μπορούσε η ασφάλιση των ακινήτωννα είναι υποχρεωτική, όπως είναι σήμερατων οχημάτων; Με δεδομένη τη σεισμι-κότητα της χώρας, αλλά και την κλιματικήαλλαγή –και τη συνεπακόλουθη αύξησητων ακραίων καιρικών φαινομένων– ο α-σφαλιστικός κλάδος εκτιμά ότι η καθολικήασφάλιση των ακινήτων θα είχε πολλαπλάοφέλη: Από την «εξασφάλιση» των ιδιο-κτητών, που δεν θα επαφίενται στην ικα-νότητα του κράτους να αντεπεξέλθει σεμια δύσκολη κατάσταση, έως την ταχύτερηαποκατάσταση των ζημιών.

Η πλημμύρα στη Μάνδρα και κατόπινη πυρκαγιά στο Μάτι απέδειξαν πόσο ευ-άλωτες είναι οι πόλεις μας στα ακραία και-ρικά φαινόμενα. Η σχέση του ασφαλιστικούκλάδου με την αντιμετώπιση των συνε-πειών της κλιματικής αλλαγής είναι έναθέμα ανερχόμενο τα τελευταία χρόνια σεδιεθνές επίπεδο, που πλέον αρχίζει να συ-ζητείται και στη χώρα μας. Η Ενωση Α-σφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδας (ΕΑΕΕ)διοργάνωσε χθες ημερίδα με θέμα τηνπρόληψη και αντιμετώπιση της κλιματικήςαλλαγής και των φυσικών καταστροφών,με καλεσμένους τον Χρήστο Ζερεφό, ε-πικεφαλής του Κέντρου Ερευνας Φυσικήςτης Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας τηςΑκαδημίας Αθηνών, και τον Τάκη Γρηγο-

ρίου, υπεύθυνο εκστρατείας για θέματαενέργειας και κλιματικής αλλαγής τηςGreenpeace.

«Στην Ελλάδα είμαστε ανασφάλιστοιγια τις φυσικές καταστροφές», ανέφερεο Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, πρόεδροςτης ΕΑΕΕ και διευθύνων σύμβουλος τηςEurolife ERB. «Την τελευταία 25ετία, απότο 1993 έως το 2018, πληρώσαμε για κα-ταστροφικά γεγονότα όπως φωτιές, πλημ-μύρες και σεισμούς (που δεν έχουν σχέση,βέβαια, με την κλιματική αλλαγή) 348εκατ. ευρώ, για 24.000 ζημιές. Είναι ση-μαντικά νούμερα, αλλά πολύ λίγα σε σύ-γκριση με αυτά που θα είχαμε πληρώσειαν ο Ελληνας ήταν ασφαλισμένος», ανέ-φερε. «Ως ένωση έχουμε ετοιμάσει προ-τάσεις, που θα καταθέσουμε στην κυβέρ-νηση ώστε να γίνει η χώρα μας όπως όλεςοι ανεπτυγμένες χώρες, που προσφέρουνκάλυψη συνολικά στην κοινωνία. Ετσιστην περίπτωση μιας καταστροφής, αντίνα απευθυνόμαστε στην πολιτεία για βοή-θεια, θα εισέρχονται ασφαλιστικά κεφάλαια

στη χώρα και θα συμβάλλουν στην ανοι-κοδόμηση και την ανάπτυξη».

Οπως εξηγεί στην «Κ» ο κ. Σαρρηγε-ωργίου, μόλις το 15%-16% των κτιρίωνστην Ελλάδα είναι ασφαλισμένο έναντιφυσικών καταστροφών, όταν ο ευρωπαϊκόςμέσος όρος είναι διπλάσιος. «Οπως πλη-ρώνουμε όλοι, λ.χ., για τη δημόσια τηλε-όραση, μήπως θα έπρεπε να σκεφτούμενα πληρώνουμε ένα μικρό ποσό ώστε ναείμαστε προστατευμένοι;» καταλήγει.

Επιπλέον, η ένωση των ασφαλιστικών

εταιρειών ζητάει από την κυβέρνηση ναδιευκολύνει τις επενδύσεις σε πράσινεςυποδομές. «Ο ασφαλιστικός κλάδος είναιπαγκοσμίως ο μεγαλύτερος θεσμικός ε-πενδυτής. Θα ήταν μεγάλη η θετική επί-δραση αν υπήρχαν κίνητρα, ελαφρύνσεις,ώστε να στρέψουμε ένα μέρος των επεν-δύσεων αυτών σε πράσινες υποδομές,που συμβάλλουν στη βιωσιμότητα τουπλανήτη. Ειδάλλως, χωρίς κίνητρα, τα κε-φάλαια θα κινηθούν εκεί όπου θα βρουνυψηλότερες αποδόσεις».

«Αυτό που έχει σημασία είναι να συ-νειδητοποιήσουμε το πρόβλημα και ναυπάρξει διάλογος», λέει στην «Κ» ο ΕρρίκοςΜοάτσος, πρόεδρος της Επιτροπής Περι-ουσίας, Αντασφαλίσεων, Μεταφορών καιΣκαφών της ΕΑΕΕ. «Πρότασή μας προςτην πολιτεία είναι να θεσπιστεί ένα πλαίσιοπου θα ανταποκρίνεται στην ανάγκη γιακαθολική ασφάλιση. Σε μια χώρα με τόσουψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης όπως ηΕλλάδα, είναι στο συμφέρον του πολίτηνα προστατεύει την επένδυσή του, υπάρχειμια σαφής ανταποδοτικότητα». Πάντως,όπως επισήμανε ο κ. Γρηγορίου από τηνGreenpeace, το 2003-2015 το κόστος τωνφυσικών καταστροφών έφθασε το 1,3τρισ. ευρώ, όμως μόλις το ένα τρίτο αυτώνήταν ασφαλισμένο. «Το υπόλοιπο είναιένα κομμάτι της οικονομίας που απλά κα-ταστρέφεται», ανέφερε.

Τον κίνδυνο να σκιάσει την ανάκαμψητης ελληνικής οικονομίας μια διαφαι-νόμενη παγκόσμια στασιμότητα, η ο-ποία προσλαμβάνει μάλιστα διαρθρω-τικά χαρακτηριστικά, επισήμανε κατάτις επαφές της με μέλη της κυβέρνησηςχθες στην Αθήνα η επικεφαλής οικο-νομολόγος του ΟΟΣΑ Λοράνς Μπουν,η οποία συνόδευε κλιμάκιο του Οργα-νισμού. Σε ομιλία της χθες, εξάλλου,σε εκδήλωση που οργάνωσε το Ινστι-τούτο Οικονομικών και ΒιομηχανικώνΕρευνών (ΙΟΒΕ), η κ. Μπουν είπε ότιέπειτα από μια μεγάλη κρίση η χώρασημείωσε εντυπωσιακές δημοσιονο-μικές επιδόσεις, αλλά χρειάζεται ναγίνουν επιπλέον βαθιές μεταρρυθμίσεις.Κι αυτό παρά το γεγονός ότι πριν απόενάμιση χρόνο ο ΟΟΣΑ είχε αναδείξειτην Ελλάδα σε πρωταθλήτρια μεταρ-ρυθμίσεων.

Η κ. Μπουν παρουσίασε δείκτεςστον τομέα της απασχόλησης, όπουη Ελλάδα καταλαμβάνει πολύ χαμηλέςθέσεις μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑστα ποσοστά απασχόλησης, ανεργίας,σε επίπεδο ανασφάλειας, πίεσης στηνεργασία, χαμηλών αποδοχών και ανι-σότητας αμοιβών μεταξύ των φύλων.Οσον αφορά τις αγορές προϊόντων, ηεπίδοσή της είναι από τις χειρότερεςστην απλούστευση και στην αξιολό-γηση του ρυθμιστικού πλαισίου.

Ο ΟΟΣΑ προέβλεψε πρόσφατα μάλ-λον απαισιόδοξους, σε σύγκριση μετους κυβερνητικούς υπολογισμούς,ρυθμούς ανάπτυξης: εκτιμά ότι αυτοίθα περιοριστούν στο 1,8% φέτος, θααυξηθούν στο 2,1% το 2020 και θα υ-ποχωρήσουν πάλι στο 2% το 2021.Στα στελέχη του κλιμακίου που βρί-σκεται στην Αθήνα προκειμένου νασυλλέξει πληροφορίες για την έκθεσητου Οργανισμού για το 2020 και στηνκ. Μπουν, κυβερνητικοί παράγοντεςεπισήμαναν χθες, σύμφωνα με πηγές,

ότι η Ελλάδα δεν ανακάμπτει απλώςστο πλαίσιο ενός κύκλου, αλλά συντε-λούνται και ριζικές αλλαγές πολιτικήςλόγω της νέας κυβέρνησης, κάτι πουελπίζεται ότι θα ενισχύσει περαιτέρωτον ρυθμό ανάπτυξης.

Η οικονομολόγος του ΟΟΣΑ, στηνεκδήλωση του ΙΟΒΕ, την οποία συ-ντόνισε ο γενικός διευθυντής του, Νί-κος Βέττας, τόνισε την ανάγκη να υ-πάρξει συνεργασία μεταξύ των κυβερ-νήσεων για την τόνωση των επενδύ-σεων, προκειμένου να αποτραπεί οκίνδυνος της διαρθρωτικής, παρατε-

ταμένης στασιμότητας. Αυτό που α-νησυχεί τις επιχειρήσεις, είπε, είναιη αβεβαιότητα και η ασθενής ζήτησηλόγω της έντασης στο διεθνές εμπόριο.Οι ανησυχίες αυτές δεν θα εξαφανι-στούν τουλάχιστον τα επόμενα 1,5-2χρόνια. Το ανοιχτό εμπόριο δεν υπάρχειπλέον. Προβλέπουμε στασιμότητα, ανόχι κάτι χειρότερο, καθώς και μείωσητης απασχόλησης, ανέφερε. Σημείωσεότι οι επενδύσεις είναι στο μισό απ’ό,τι ήταν προ κρίσης, ότι η νομισματικήπολιτική δεν φτάνει για να τις τονώσεικαι τόνισε την ανάγκη δημοσίων ε-πενδύσεων και μάλιστα προσανατο-λισμένων στο μέλλον, στις ψηφιακέςκαι φυσικές υποδομές, στην ενέργειακαι στην κλιματική αλλαγή. Η ανάγκηεπενδύσεων αφορά άμεσα και την Ελ-λάδα, τόνισε.

ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

Της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΚΟΝΤΗ

Δέκα ελληνικές startups άντλησαν πάνω απότο 80% των κεφαλαίων που δόθηκαν φέτοςαπό επενδυτικά κεφάλαια του Equifund (in-novation window, early stage window) αλλάκαι από άλλους επενδυτές. Το 2019, δέκα νε-οφυείς επιχειρήσεις –πολλές εκ των οποίωνέχουν ωριμάσει επιχειρηματικά– άντλησανσυνολικά περί τα 130 εκατ. ευρώ από τα 150εκατ. ευρώ που διοχετεύθηκαν συνολικά φέτοςαπό τους επενδυτές, με τρεις εξ αυτών να α-ντιπροσωπεύουν πάνω από το 60% του συνο-λικού ποσού των 130 εκατ.

Ετσι, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση τουFound.ation και του EIT Digital (ΕυρωπαϊκόΙνστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας) πουσυντάχθηκε με την υποστήριξη του επενδυτικούκεφαλαίου Velocity.Partners, στην πρώτη θέσητης λίστας με τις εταιρείες που έχουν λάβειμέχρι στιγμής για το 2019 την υψηλότερη χρη-ματοδότηση, φιγουράρει η Blueground η οποίαεξασφάλισε 62,7 εκατ. ευρώ, ακολουθούμενηαπό τη Netdata με 17 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, ηBlueground η οποία θεωρείται και ένα από τα

success stories της εγχώριας νεοφυούς επιχει-ρηματικής σκηνής, ολοκλήρωσε πρόσφατα καιάλλον έναν γύρο χρηματοδότησης ύψους 45,45εκατ. ευρώ, στον οποίο συμμετείχαν το ευρω-παϊκό Prime Ventures και το αμερικανικό West-Cap. Με την ανακοίνωση της συγκεκριμένηςχρηματοδότησης, η Blueground έχει «σηκώσει»συνολικά περίπου 70 εκατ. ευρώ από το 2013οπότε και ιδρύθηκε, ποσό που την τοποθετείμεταξύ των εταιρειών με την υψηλότερη προ-σέλκυση χρηματοδότησης πανελλαδικά.

Στην τρίτη θέση κατατάσσεται η νεοφυήςεταιρεία Balena, εξασφαλίζοντας συνολικά πε-ρίπου 13 εκατ. ευρώ, ενώ ακολουθεί η Weengsκαι η Spotawheel που διεκδικούν την 4η θέσηαντλώντας και οι δύο περί τα 7 εκατ. ευρώ.Την 5η θέση της λίστας με τις 10 κορυφαίεςstartups συμπληρώνει η Plum με ποσό χρη-

ματοδότησης κοντά στα 6,8 εκατ. ευρώ, ενώακολουθεί η Sentio Solutions (Feel) με 4,1 εκατ.ευρώ. Την 7η θέση εξασφάλισε η εταιρεία Wel-come Pickups που προσφέρει ένα εύχρηστο«τουριστικό» προϊόν (3,3 εκατ. ευρώ), ενώ την8η θέση «κατέκτησε» η Accusonus. Η τελευταίαάντλησε στις αρχές Νοεμβρίου χρηματοδότησηύψους 3,3 εκατ. δολ., στοχεύοντας στη δημι-ουργία εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης καιεπεξεργασίας ήχου και βίντεο. Η Αccusonusαποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα εταιρείαςστην οποία έχουν συνεπενδύσει funds του E-quifund αλλά και άλλοι επενδυτές. Την 9η θέσηκαταλαμβάνει η Augmenta, η οποία δραστη-ριοποιείται στον κλάδο της αγροτεχνολογίας,δημιουργώντας ένα δικό της hardware που«λύνει» τα χέρια των αγροτών. Η εταιρεία κα-τόρθωσε να αντλήσει 2,7 εκατ. ευρώ μέσα απόμία επένδυση στην οποία συμμετείχαν ένα α-μερικανικό fund και ένα εγχώριο.

Η δέκατη θέση μοιράζεται μεταξύ της Toor-bee αλλά και της Flexcar που αμφότερες κέρ-δισαν την εμπιστοσύνη εγχώριων επενδυτώναντλώντας εκάστη 1,5 εκατ. ευρώ. Η έκθεσητου Found.ation καταλήγει και στο συμπέρασμα

ότι από τα κεφάλαια ύψους 215 εκατ. ευρώπου διαχειρίζονται funds του Equifund για ε-πενδύσεις σε εταιρείες πρώιμων σταδίων ω-ρίμανσης, 60 εκατ. ευρώ έχουν επενδυθείμέχρι σήμερα από τα τέλη του 2017 σε 74 ελ-ληνικές startups. Μάλιστα, αυτές έχουν κα-τορθώσει να συγκεντρώσουν συνολικά 180 ε-κατ. ευρώ με τη συμμετοχή και άλλων επεν-δυτών. Ετσι, για κάθε 1 ευρώ που έχει επενδυθείμέσω του Equifund, οι startups έχουν λάβειεπιπλέον 2 ευρώ από άλλους επενδυτές. Υπεν-θυμίζεται ότι το Equifund που αποτελεί μετε-ξέλιξη του προγράμματος Jeremie, συνιστάένα μεγάλο fund στο οποίο υπάγονται εννέασυνολικά επενδυτικά κεφάλαια με σκοπό ναεπενδυθούν τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ σεκαινοτόμους ιδέες, νεοφυείς και μικρομεσαίεςεπιχειρήσεις (ΜμΕ). Πρόσφατα, ο υφυπουργόςΑνάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρηςαναφέρθηκε στη δημιουργία ενός νέου χρη-ματοδοτικού προϊόντος, που θα ονομάζεται«grants to equity» και θα συμπληρώνει το E-quifund. Θα αφορά επενδύσεις μικρότερουμεγέθους από αυτές που χρηματοδοτεί τώρατο innovation window του Εquifund.

Στην πρώτη θέση της λίστας με τις εταιρείες που έχουν λάβει φέ-τος την υψηλότερη χρηματοδότηση είναι η Blueground, η οποία ε-ξασφάλισε 62,7 εκατ. ευρώ. Η νεοφυής επιχείρηση δραστηριοποι-είται στον κλάδο της ενοικίασης κατοικιών.

Σε 10 startups το 80% των επενδυτικών κεφαλαίων <<<<<<

Πήραν 130 εκατ. ευρώ από τα150 εκατ. που διοχετεύθηκανφέτος από τους επενδυτές.

Εμπόδιο στην ανάκαμψηη στασιμότητατης διεθνούς οικονομίας

Αδύναμο παραμένειτο μακροοικονομικόπροφίλ, εκτιμά η Moody’s

<<<<<<

ΟΟΣΑ: Η Ελλάδα σημείωσεεντυπωσιακές δημοσιονο-μικές επιδόσεις, αλλά πρέ-πει να γίνουν επιπλέονβαθιές μεταρρυθμίσεις.

<<<<<<

Το ποσό που ξοδεύουν ξε-περνά σταθερά τα τελευταίαχρόνια το 3,2% του ΑΕΠ.

<<<<<<

Οι ασφαλιστικές προτείνουνυποχρεωτική ασφάλισητων ακινήτων έναντιτων φυσικών καταστροφών.

Οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετω-πίζει η Ελλάδα σε ό,τι αφορά τη δια-τήρηση της οικονομικής ανάπτυξης,σε συνδυασμό με τα προβλήματα τουελληνικού τραπεζικού κλάδου, είναιοι δύο παράγοντες που ουσιαστικάβρίσκονται πίσω από την αδύναμη α-ξιολόγηση που δίνει η Moody’s για τηχώρα μας, στο Β1 με σταθερές προο-πτικές, διατηρώντας την έτσι τέσσερασκαλοπάτια κάτω από την επενδυτικήβαθμίδα. Αυτό επισημαίνει σε νέα α-νάλυσή του ο οίκος, διαμηνύοντας εμ-μέσως πλην σαφώς το πόσο δύσκοληθα είναι η διαδικασία αναβάθμισηςτης χώρας στην κατηγορία της «επεν-δυτικής βαθμίδας» και πως θα χρεια-στούν απτές αποδείξεις προόδου σταδύο αυτά σημαντικά μέτωπα για νααλλάξει το αδύναμο μακροοικονομικόπροφίλ που διατηρεί η Ελλάδα.

Οπως τονίζει η Moody’s, αν και ε-κτιμά ότι οι προοπτικές ανάπτυξηςτης Ελλάδας θα βελτιωθούν τα επόμεναδύο χρόνια, ωστόσο παραμένουν ση-μαντικά εμπόδια στη βιωσιμότητά της,όπως τα χαμηλά επίπεδα αποταμίευσηςκαι οι χαμηλοί ρυθμοί επενδύσεων.Οπως εκτιμά, η ανάπτυξη θα κινηθείστο 2,5% το 2020-2021, τονίζονταςπως θα μπορούσε να είναι ισχυρότερη,ωστόσο αυτό θα εξαρτηθεί από τηνανάκαμψη στις επενδύσεις. Σε αυτόπάντως θα λειτουργήσουν υποστηρι-κτικά οι κινήσεις στις οποίες έχει προ-χωρήσει η κυβέρνηση (μειώσεις φόρων,μείωση γραφειοκρατίας και εμποδίων

στις επενδύσεις). Ο οίκος επισημαίνειπως μετά τις εκλογές του Ιουλίου ηχώρα έχει ένα πιο σταθερό πολιτικόπεριβάλλον, καθώς για πρώτη φοράαπό το 2009 κατάφερε ένα κόμμα νααποκτήσει αυτοδυναμία. Ωστόσο, τομακροοικονομικό προφίλ της Ελλάδαςπαραμένει αδύναμο, καθώς αντανακλάεκτός από θετικές, και αρνητικές εξε-λίξεις και συγκεκριμένα: 1) τις πολύαδύναμες πιστωτικές συνθήκες οι ο-ποίες χαρακτηρίζονται από το ακόμαυψηλό επίπεδο των προβληματικώνδανείων των τραπεζών που εξακολου-θούν να αποτελούν τη μεγαλύτερηπρόκληση για τον κλάδο και (2) τη βελ-τίωση της εμπιστοσύνης των καταθε-τών μετά τον μηδενισμό του ELA καιτην πλήρη άρση των capital controls.

Πάντως, ο οίκος επισημαίνει πωςτο σχέδιο «Ηρακλής» αποτελεί ένα ι-σχυρό όπλο στον δρόμο της βελτίωσηςτης ποιότητας του ενεργητικού τωνελληνικών τραπεζών μέσω τιτλοποι-ήσεων, ενώ ο κλάδος αναμένεται ναχρησιμοποιήσει και άλλα εργαλεία μεί-ωσης των NPEs όπως οι ηλεκτρονικοίπλειστηριασμοί, οι αναδιαρθρώσειςκαι οι διαγραφές. Επίσης, όπως εκτιμά,μέσα στους επόμενους 12 με 18 μήνεςοι ελληνικές τράπεζες θα επιχειρήσουνμε αυξημένους ρυθμούς να αντλήσουνκεφάλαια από τις αγορές μέσω της έκ-δοσης μη εξασφαλισμένων τίτλων, κα-θώς το οικονομικό κλίμα θα βελτιώνεταιπεραιτέρω.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

Πρώτοι σε τηλεπικοινωνιακέςδαπάνες οι Ελληνες στην ΕυρώπηΧωρίς, όμως, να έχουν ανάλογες υπηρεσίες – Τι δείχνουν τα στοιχεία της Eurostat

Ασφάλιση κτιρίων έναντι της κλιματικής αλλαγής

Η πλημμύρα στη Μάνδρα και κατόπιν ηπυρκαγιά στο Μάτι απέδειξαν πόσο ευάλω-τες είναι οι πόλεις μας στα ακραία καιρικάφαινόμενα.

���� ��� � �� ���� 22 Δ���μ� ������� ��� � �� ���� 22 Δ���μ� ���

��������� ��� ���������� ��� �

*��� ��� ����� ����� �� μ ��

18 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019Ε Λ Λ Α Δ Α

Δεκατρείς Ελληνες περιλαμβάνονταιφέτος στους 100 ανθρώπους με τη με-γαλύτερη επιρροή στην παγκόσμια ναυ-τιλία, με βάση τη σχετική κατάταξηπου καταρτίζει ετησίως η διεθνής ναυ-τιλιακή επιθεώρηση Lloyd’s List. ΠρώτοςΕλληνας είναι για άλλη μία χρονιά οΓιάννης Αγγελικούσης, που βρίσκεταιστην 7η θέση της κατάταξης. Στην πρώ-τη θέση είναι ο πρόεδρος της CoscoChina Siping Xu Lirong μαζί με τον LiJianhong επικεφαλής της China Mer-chants Group. Δύο κινεζικοί όμιλοι μεπαρουσία αμφότεροι στην Ελλάδα καιειδικότερα στα λιμάνια του Πειραιά καιτης Θεσσαλονίκης αντίστοιχα. Στη 2ηθέση φιγουράρει ο Νοτιοκορεάτης γε-νικός γραμματέας του Διεθνούς Ναυ-τιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) Kitack Lim,ενώ στην 3η, δύο Δανοί, ο διευθύνωνσύμβουλος της AP Moller Holding,Robert Uggla και ο διευθύνων σύμβου-λος της AP Moller-Maersk, Soren Skou.

Στην 4η εμφανίζονται δύο Κινέζοιτραπεζίτες, οι Zhao Jiong της BocommFinancial Leasing και ο Zhao Guicaiτης ICBC Financial, ενώ στην 5η η Α-μερικανίδα αξιωματούχος Andrea Gackiπου ηγείται του OFAC, του οργανισμούπου επιβάλλει τις αμερικανικές κυρώσειςσε εταιρείες που παραβιάζουν τα ε-μπάργκο προς χώρες όπως το Ιράν και

η Βενεζουέλα. Στην 6η έχει ανεβεί φέτοςη οικογένεια Saade που ελέγχει τηνναυτιλιακή CMA-CGM, η οποία μαζί μετην Cosco και τη Maersk είναι οι τρειςμεγαλύτερες ναυτιλιακές τακτικώνγραμμών μεταφοράς εμπορευματοκι-βωτίων.

Μετά τον Γιάννη Αγγελικούση της7ης θέσης ο επόμενος Ελληνας στο Top100 του Lloyd’s List έρχεται στη 13ηο Γιώργος Προκοπίου της Dynacom/Dy-nagas. Ακολουθεί στη 19η ο ΓιώργοςΟικονόμου της TMS και στην 20ή η Αγ-γελική Φράγκου (Navios). Ο ΠαναγιώτηςΓ. Λιβανός της GasLog κατατάχθηκεστην 25η θέση, ενώ λίγο μετά, στην29η, βρίσκεται ο Πέτρος Παππάς, δι-ευθύνων σύμβουλος της Star Bulk. Οπρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Εφο-πλιστών Θεόδωρος Βενιάμης βρίσκεταιστην 32η θέση και έπονται στην 59ηο Ευάγγελος Μαρινάκης, στην 61η οεπικεφαλής της Costamare, ΚωστήςΚωνσταντακόπουλος, στην 71η ο Γιώρ-γος Λογοθέτης (Libra), στην 81η ο Νι-κόλας Τσάκος με την TEN και στην 82ηο πρόεδρος της Intercargo ΔημήτρηςΦαφαλιός. Οι ελληνικές συμμετοχές ο-λοκληρώνονται στην 95η θέση με τηΔέσποινα Παναγιώτου-Θεοδοσίου, τηνπρόεδρο της Wista (Women’s Interna-tional Shipping & Trading Association).

Πρώτος Ελληνας ο Γ. Αγγελικούσης, που βρίσκεται στην 7η θέση της παγκόσμιας κατά-ταξης της Lloyd’s List.

Του ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛΟΥ

Σημαντικές προκλήσεις για τις ακτοπλοϊ-κές επιχειρήσεις, αλλά και το κόστοςτων τιμών των εισιτηρίων, φέρνει η νέαπολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γιασυμπερίληψη της ναυτιλίας στην Ευρω-παϊκή Πράσινη Συμφωνία (EuropeanGreen Deal). Και αυτό διότι εκτός απότα νέα ακριβότερα καύσιμα χαμηλής πε-ριεκτικότητας σε θείο, που θα αρχίσουννα χρησιμοποιούνται από την 1η Ιανου-αρίου, η νέα πρόεδρος της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν,ανακοίνωσε τη συμπερίληψη και τηςναυτιλίας στο σύστημα εμπορίας ρύπων(Emissions Trading System ή ETS).

Το πλάνο της μηδενικής εκπομπήςαερίων συζητείται στη Σύνοδο Κορυφήςτης Ε.Ε. με βάση τον οδικό χάρτη πουπαρουσίασε η πρόεδρος της Επιτροπής.Και με βάση αυτές τις προτάσεις η ευ-ρωπαϊκή ναυτιλία, και μεταξύ αυτής καιη ελληνική ακτοπλοΐα, κατά πάσα βε-βαιότητα θα κληθεί να αγοράζει δικαι-

ώματα ρύπων για να συνεχίσει να λει-τουργεί τα πλοία της. Αυτό συμβαίνει,διότι –σύμφωνα με τα σημερινά δεδο-μένα– καμιά τεχνολογία καυσίμων δενείναι επαρκώς καθαρή ώστε να είναισυμβατή με τον στόχο του IMO για μη-δενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050,πόσο μάλλον για τυχόν επιθετικότερουςχρονικά στόχους που θα θέσει η Ε.Ε.Σημειώνεται πως το υγροποιημένο φυ-σικό αέριο (LNG) θεωρείται απλώς «με-ταβατικό» καύσιμο και όχι λύση, αφούη καύση του παράγει εκπομπές ρύπωναπλώς χαμηλότερες από τα συμβατικάκαύσιμα.

«Η Επιτροπή θα αναλάβει δράση σεσχέση με τις θαλάσσιες μεταφορές και

της υποχρέωσης ελλιμενισμένων πλοίωννα χρησιμοποιούν ηλεκτρισμό για τηλειτουργία τους», αναφέρει το σχέδιοτης Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Τι ση-μαίνουν όλα αυτά όμως για την ελληνικήακτοπλοΐα;

Υψηλότερες τιμές εισιτηρίων ακόμηκαι εάν μειωθεί ο ΦΠΑ. Μια κίνηση πουοι ακτοπλοϊκές δεν θέλουν να κάνουν,διότι ανησυχούν πως μπορεί να πληγείη ζήτηση. Ομως είναι μονόδρομος, γιανα μη δουλεύουν με ζημίες, αναφέρουνκύκλοι της αγοράς. Η άνοδος στις τιμέςτων καυσίμων τα τελευταία δύο χρόνιαέχει ήδη διαβρώσει τη με πολλούς κόπουςανακτηθείσα κερδοφορία των επιχειρή-σεων. Η νέα πραγματικότητα που θαπροκύψει από τους περιορισμούς στιςεκπομπές θείου από 1ης Ιανουαρίου του2020 απειλεί να σπρώξει στην κρίση εκνέου την ελληνική ακτοπλοΐα, αφού α-ναμένεται να μεταφραστεί σε άνοδο τωνκαυσίμων κατά 20% και των εισιτηρίωνκατά 7%-10%. Εάν σε αυτά έρθει π.χ.από το 2021 και το κόστος για αγορά δι-

καιωμάτων εκπομπής ρύπων που επι-διώκει να εισαγάγει η Ε.Ε., καθίσταταισαφές το εύρος της ανόδου των τιμώνπου μπορεί αυτό να σημαίνει. Ομως δενείναι μόνον αυτά. Ηδη έχει ανοίξει σεευρωπαϊκό επίπεδο και η συζήτηση γιατην κατάργηση του αφορολογήτου τωνναυτιλιακών καυσίμων. Η οποία εάν υ-λοποιηθεί (χρειάζεται ομοφωνία όλωντων μελών της Ε.Ε.) θα έχει επιπρόσθετηαρνητική επίδραση στα λειτουργικά κό-στη του κλάδου.

Επιπλέον, υπάρχει ήδη σε εξέλιξη μιασυζήτηση να χαρακτηρισθεί ολόκληρηη Μεσόγειος προστατευόμενη περιοχή,κατά τα όσα ισχύουν στη Βαλτική καισε περιοχές της Βόρειας Θάλασσας, καινα επιβληθεί η χρήση καυσίμου περιε-κτικότητας 0,1% σε θείο αντί του 0,5%.Εάν συνυπολογιστούν όλα αυτά με τρέ-χουσες τιμές, εκτιμάται πως τα εισιτήριαμπορεί να χρειαστεί να αυξηθούν πε-ρισσότερο και από 50% μέσα στα επόμεναλίγα χρόνια, αναφέρουν κύκλοι της ελ-ληνικής ακτοπλοΐας.

<<<<<<

Η ελληνική ακτοπλοΐαθα κληθεί να αγοράζειδικαιώματα ρύπων γιανα λειτουργεί τα πλοία της.

13 Ελληνες στους 100ισχυρούς παράγοντεςτης διεθνούς ναυτιλίας

Η νέα πραγματικότητα που θα προκύψει από τους περιορισμούς στις εκπομπές θείου από την 1η Ιανουαρίου του 2020 απειλεί να σπρώξει στην κρίση εκ νέου την ελληνική ακτοπλοΐα.

Η «πράσινη συμφωνία»της Ε.Ε. απειλεί την ακτοπλοΐαΤο σχέδιο μείωσης των ρύπων ενδέχεται να εκτινάξει τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια

Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 19ΤΑ Σ Ε Ι Σ

Θα μπορούσε και αυτό να είναι ένα φαινόμενοτων συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Χι-λιάδες θαλάσσια σκουλήκια, που έχουν μεγάλεςομοιότητες στην εμφάνιση με ανδρικό φαλλό–γι’ αυτό και βαφτίστηκαν «ψάρια-πέη»– ε-κβράστηκαν σε παραλία της Καλιφόρνιας. Ω-στόσο, τα «ψάρια-πέη» δεν είναι διόλου ψάριακαι φυσικά δεν είναι γενετικά μόρια. Αντιθέτως,είναι σκουλήκια που ανήκουν στην κατηγορίαUrechis caupo και συνήθως απαντώνται στααβαθή των ανατολικών ακτών της Βόρειας Α-μερικής

Τα συγκεκριμένα όντα, μήκους περίπου25 εκατοστών, δημιουργούν λαγούμια σεσχήμα U στην άμμο του πυθμένα και ζουνεκεί. Οπως παρατηρούν οι ειδικοί, η μαζικήμεταφορά τους στην παραλία της Καλιφόρνιαςοφείλεται στις ισχυρές καταιγίδες που έπληξανπρόσφατα την περιοχή.

Τα κύματα παρέσυραν την άμμο του πυθ-μένα ξεσπιτώνοντας τα θαλάσσια σκουλήκια,με αποτέλεσμα να εκβραστούν κατά χιλιάδεςστην παραλία Ντρέικς, που βρίσκεται περίπου

80 χλμ. βορείως του Σαν Φρανσίσκο. Οπως ε-πισημαίνει ο θαλάσσιος βιολόγος Ιβαν Παρ,μπορεί η εμφάνιση των σκουληκιών να είναιεξαιρετικά παράδοξη και πιθανώς να προκαλείσε κάποιους αμηχανία, αλλά στην πραγματι-κότητα το σχήμα τους είναι τέλειο για την ε-πιβίωσή τους στο θαλάσσιο υπέδαφος, στοδικό τους φυσικό οικοσύστημα. Πολλά απόαυτά ζουν ακόμη και 25 χρόνια, παρά την πλη-θώρα φυσικών εχθρών, όπως οι ενυδρίδες, τακαλκάνια, τα σελάχια, οι καρχαρίες, οι γλάροικαι φυσικά, ο άνθρωπος. Αυτόπτες μάρτυρεςτου ξεβράσματος των σκουληκιών στην Κα-

λιφόρνια επισημαίνουν ότι οι γλάροι είχανγευματίσει τόσο καλά, ώστε δεν μπορούσαννα σταθούν όρθιοι.

Πάντως, τα παράξενα αυτά σκουλήκια τηςθάλασσας δεν είναι νεόφερτα στον πλανήτη.Απολιθώματά τους που έχουν ανακαλυφθεί,χρονολογούνται πριν από 300 εκατ. χρόνια.Εχουν άλλωστε και τη χρησιμότητα τους,καθώς το είδος, που ζει στην ανατολική Ασία(Urechis unicinctus), θεωρείται εξαιρετικό έ-δεσμα για τους κατοίκους πολλών χωρών, με-ταξύ των οποίων και η Νότια Κορέα. Εκεί, α-παντά κανείς τα περίεργα σκουλήκια σε όλεςτις ψαραγορές, τα αποκαλούν μάλιστα gaebul,δηλαδή «πέος σκύλου».

Συνήθως, δεν μαγειρεύονται προτού κα-ταναλωθούν, αλλά καθαρίζονται από τα εντό-σθιά τους. Ορισμένοι, βέβαια, τα προτιμούνψητά, με διάφορες πικάντικες σάλτσες. Θεω-ρείται ότι το σκληρό κρέας τους διαθέτει τοντέλειο συνδυασμό μεταξύ αλμυρού και γλυκού.Οι Κορεάτες πιστεύουν, δε, ότι το κρέας τουςέχει αφροδισιακή δράση.

Υπέρ της ελευθερίαςτων γατιών η Κομισιόν Είναι, άραγε, αναγκαίο να κυκλοφορούν με λουρί,σαν σκύλοι, οι οικόσιτες γάτες προκειμένου ναπροστατευθούν τα πουλιά, που απειλούνται μεαφανισμό, και το περιβάλλον; Οχι, απαντά κατη-γορηματικά η Ευρωπαϊκή Ενωση, διασφαλίζονταςτο δικαίωμα των συμπαθών αιλουροειδών να κι-νούνται ελεύθερα όπου επιθυμούν. Σχετική ανα-κοίνωση αναφέρει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπήείναι «ένθερμη υποστηρίκτρια του δικαιώματοςτης ελεύθερης μετακίνησης, ακόμα και των εφτά-ψυχων φίλων του ανθρώπου» και αρνήθηκε κα-τηγορηματικά ότι πρόκειται να επιβάλει ποτέ τονκατ’ οίκον περιορισμό των οικόσιτων γατιών ήτο να κυκλοφορούν φορώντας κολάρο και λουρί,όπως είχε υποδείξει μια επιστημονική μελέτη.

Επιστήμονες του ολλανδικού πανεπιστημίουΤίλμπουργκ είχαν δημοσιεύσει πρόσφατα μελέτητους στην επιθεώρηση Journal of EnvironmentalLaw του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, βάσει τηςοποίας υποστήριζαν ότι οι οικόσιτες γάτες πουπεριπλανώνται ελεύθερες όπου θελήσουν «επε-νεργούν δυσμενώς στη βιοποικιλότητα, εξαιτίαςτης θήρας, της διαταραχής, του ανταγωνισμού,των διαφόρων παθήσεων που μεταδίδουν και τουυβριδισμού» και ότι αυτές οι δυσμενείς συνέπειεςείναι πολύ χειρότερες από εκείνες που είχαν αρ-χικώς υπολογιστεί. Με βάση τις εκτιμήσεις τους,οι Ολλανδοί επιστήμονες απηύθυναν έκκλησηστην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκδώσει οδηγία μετην οποία οι ιδιοκτήτες οικόσιτων γατιών θα υ-ποχρεώνονταν να περιορίσουν τα ζώα τους στοεσωτερικό του σπιτιού τους και θα μπορούσαννα τα βγάζουν βόλτα μόνο δεμένα με λουρί. Ερευναπου πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότιο εξημερωμένος απόγονος της αφρικανικής α-γριόγατας, η οικόσιτη γάτα, προκαλεί τον θάνατοπερίπου τεσσάρων δισεκατομμυρίων πτηνών και21 δισεκατομμυρίων θηλαστικών. Aλλωστε, όπωςεπισημαίνει δημοσίευμα της βρετανικής εφημε-ρίδας The Independent, η παραμονή μιας γάταςστο εσωτερικό ενός σπιτιού μειώνει σημαντικάτις δυνατότητες φυσιολογικής συμπεριφοράς. Ταμικρά αιλουροειδή δεν είναι ιδιαίτερα κοινωνικάζώα και στο περιορισμένο περιβάλλον ενός σπιτιούσίγουρα θα έρθουν αντιμέτωπα με καταστάσειςπου θα ήθελαν να αποφύγουν.

H Ευρωπαϊκή Eπιτροπή διασφάλισε το δικαίωμα τωνσυμπαθών αιλουροειδών να κινούνται ελεύθερα.

Η τεχνολογία βοηθάκαι τις αγελάδεςΤη λύση της εικονικής πραγματικότητας επέλεξανΡώσοι κτηνοτρόφοι, σε μια προσπάθεια να ελα-χιστοποιήσουν το άγχος των αγελάδων τους καινα ενισχύσουν την παραγωγή γάλακτος. Ετσι, οιαγελάδες ενός κοπαδιού «φόρεσαν» συστήματαεικονικής πραγματικότητας προσαρμοσμένα σταειδικά χαρακτηριστικά του κεφαλιού τους και πα-ρακολούθησαν ένα πρόγραμμα που περιελάμβανεεικόνες θερινού βοσκοτόπου. Οι πρώτες μελέτεςπου εκπονήθηκαν μετά το πείραμα, κατέγραψανόντως βελτίωση της γενικής «συναισθηματικήςκατάστασης του κοπαδιού». Σύμφωνα με την α-νακοίνωση του υπουργείου, τα πειράματα έλαβανχώρα στην κτηνοτροφική μονάδα RusMoloko,στην περιοχή Ραμένσκι, της Μόσχας. Η ανακοί-νωση κατέληγε ότι «τα παραδείγματα από κτη-νοτροφικές μονάδες άλλων κρατών υποδεικνύουνότι ένα γαλήνιο περιβάλλον συμβάλλει στη βελ-τίωση της ποιότητας και στην αύξηση της ποσό-τητας του παραγόμενου γάλακτος».

Οι Ρώσοι ερευνητές έχουν ήδη δεσμευθεί ναπραγματοποιήσουν περαιτέρω μελέτη για τη μα-κροχρόνια απόδοση του συστήματος εικονικήςπραγματικότητας, ελπίζοντας ότι θα επεκτείνουντο πρόγραμμα και σε άλλα ζώα, εφόσον τα απο-τελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Δεν είναι, πάντως,η πρώτη φορά που παράδοξες μέθοδοι εφαρμό-ζονται προκειμένου τα ογκώδη ζώα να ηρεμήσουνκαι να αυξήσουν την παραγωγή γάλακτος. Εναςκτηνίατρος στο Χάμσαϊρ της νότιας Αγγλίαςεπέλεξε να τραγουδά άριες από ιταλικές όπερεςπροκειμένου να καταφέρει να εξετάσει καλύτερατα ζώα. Ο Αλφόνσο Καμάσα χρησιμοποιεί τακτικάτις φωνητικές του δεξιότητες για να ηρεμεί τουςασθενείς του. Δεν αστειεύεται, μάλιστα, καθόλουμε τη μέθοδο που έχει επιλέξει, καθώς κάθε εβδο-μάδα παρακολουθεί μαθήματα όπερας από ειδικόδάσκαλο φωνητικής, ώστε να βελτιώσει τις επι-δόσεις του. Υπάρχουν διαθέσιμες πολλές μελέτεςπου υποδεικνύουν ότι η μουσική βοηθά ακόμακαι τα μεγάλα μηρυκαστικά να ηρεμούν. Οι κτη-νοτρόφοι της περιοχής, ωστόσο, που βλέπουντον κτηνίατρο να κάνει καντάδα στα ζώα τους,ενώ βρίσκουν το θέαμα ενδιαφέρον και διασκε-δαστικό, δεν έχουν καταλήξει στο αν και κατάπόσον αυτή η παράδοξη μέθοδος αποδίδει.

Συστήματα εικονικής πραγματικότητας επιστρατεύο-νται για να διώξουν το στρες από αγελάδες.

Χιλιάδες θαλάσσια σκουλήκιαξεβράστηκαν στην Καλιφόρνια

<<<<<<

Η μαζική μεταφορά τους απότον πυθμένα της θάλασσας,όπου ζουν, στην παραλία οφεί-λεται στις ισχυρές καταιγίδεςπου έπληξαν την περιοχή.

Αυτόπτες μάρτυρες του ξεβράσματος των σκουληκιών, τα οποία σε χώρες της Ασίας θεωρούνται εξαιρετικό έδεσμα, επισημαίνουν ότι οι γλάροι είχαν γευ-ματίσει τόσο καλά, ώστε δεν μπορούσαν να σταθούν στα πόδια τους.

Ξ Ε Ν Ε Σ Α Γ Ο Ρ Ε Σ Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 201920 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η

Της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

Δυναμική επιστροφή των αγοραστών, κυ-ρίως στις μη τραπεζικές μετοχές, κατα-γράφηκε στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ό-που ο Γενικός Δείκτης σημείωσε ισχυρήάνοδο με εκτόξευση τζίρου πάνω από τα100 εκατ. ευρώ, παρά την επιφυλακτικό-τητα που κυριάρχησε στις ευρωπαϊκές α-γορές μετά το σημαντικό ράλι της Δευ-τέρας. Αν και η μέρα ξεκίνησε θετικά αλλάδιστακτικά για την ελληνική αγορά, μετους επενδυτές να προχωρούν σε μικρέςεπιλεκτικές κινήσεις, λίγο μετά τις 15.00σημειώθηκε ανοδικό ξέσπασμα που κρά-τησε έως και τις τελικές δημοπρασίες, μεκύριο «οδηγό» το ράλι στη μετοχή τηςΔΕΗ (+5,96%), η οποία διαπραγματεύεταιπλέον στα υψηλά δυόμισι ετών, τα επίσηςισχυρά κέρδη της ΑΔΜΗΕ (+7,27%) καθώςκαι την ενίσχυση σε Lamda Development(+4,79%) και ΟΠΑΠ (+4,59%).

Ετσι, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε μεάνοδο 1,56% στις 894,46 μονάδες και σταυψηλά ημέρας, ενώ ο τζίρος διαμορφώθηκεστα 102,5 εκατ. ευρώ. Ο δείκτης υψηλήςκεφαλαιοποίησης έκλεισε με άνοδο 1,13%

στις 2.245,20 μονάδες, ο δείκτης μεσαίαςκεφαλαιοποίησης σημείωσε κέρδη 0,87%στις 1.169,93 μονάδες, ενώ ο τραπεζικόςδείκτης έκλεισε σταθεροποιητικά στις855,14 μονάδες, με την Alpha Bank νακλείνει αμετάβλητη στο 1,8760 ευρώ, τηνΕθνική Τράπεζα να κινείται 0,59% υψη-λότερα, την Τράπεζα Πειραιώς να σημει-ώνει οριακή άνοδο 0,13% και τη Eurobankνα υποχωρεί κατά 0,52%.

Η αγορά επιβεβαίωσε για μία ακόμηφορά πως, όσες πιέσεις και αν δεχθεί (συ-

νεδρίαση Δευτέρας) μετά την προσπάθειάτης να προσεγγίσει τα υψηλά έτους (Πα-ρασκευή), δεν θα αφήσει να χαθεί η επαφήμε τις 900 μονάδες. Σε αυτό, βέβαια, βοη-θούν και οι συνεχιζόμενες θετικές εξελίξειςστο μέτωπο της οικονομίας, των τραπεζώνκαι των εισηγμένων εταιρειών, καθώς καιτο γεγονός ότι το Χ.Α. παραμένει μια ρηχήαγορά και άρα είναι ευάλωτη σε (ακραίες)διακυμάνσεις.

Οι πυκνές εξελίξεις των τελευταίων η-μερών έθεσαν τις βάσεις για αλλαγή του

σκηνικού στο χρηματιστήριο, σχολιάζειο Δημήτρης Τζάνας, διευθυντής επενδύ-σεων στην «Κύκλος Χρηματιστηριακή».Σε αυτές περιλαμβάνονται η νομοθέτησητου σχεδίου «Ηρακλής», η ολοκλήρωσητης ΑΜΚ της Lamda Development και οιανακοινώσεις της διοίκησης της ΔΕΗ. Ω-στόσο, η αγορά θέλει τον χρόνο της γιανα χωνέψει αυτές τις εξελίξεις, που απαι-τούν σημαντικό βάθος χρόνου για ναπραγματοποιηθούν.

Στο μεταξύ, οι χρόνιες παθογένειες

που αφορούν τη ρηχότητα της αγοράςαλλά και την αποκατάσταση συνθηκώναξιοπιστίας σε συνδυασμό με την αφαίμαξηρευστότητας λόγω των μεγάλων μετοχικώνκαι ομολογιακών εκδόσεων των τελευταίωνεβδομάδων, δεν επιτρέπουν την άμεσηκίνηση του Γενικού Δείκτη σε πολύ υψη-λότερα επίπεδα. Ωστόσο, η επαναπρο-σέγγιση των 900 μονάδων, που συνιστάτον στόχο για τις τελευταίες συνεδριάσειςτου έτους, είναι ένα ενδεχόμενο τεχνικάεφικτό.

Ισχυρά κέρδη στο ΧρηματιστήριοΑθηνών με «εκτόξευση» του τζίρουΣτις 894,46 μονάδες ο Γενικός Δείκτης, με άνοδο 1,56% και τζίρο 102,5 εκατομμύρια ευρώ

Μεικτή εικόνα παρουσίασαν χθες οιδείκτες των ευρωπαϊκών χρηματι-στηρίων, ενώ ανοδικά κινούνταν οιαντίστοιχοι στη Wall Street αργάχθες πριν από το κλείσιμο. Οι τελευ-ταίοι είχαν ευνοϊκά επηρεαστεί απότα θετικά στοιχεία για τη μεταποίησηκαι την αγορά στέγης, τα οποία υ-περσκέλισαν τις προβλέψεις των α-ναλυτών. Εν τω μεταξύ, οι ελπίδεςνα συναφθεί πολύ γρήγορα μερικήεμπορική συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ -Κίνας εξασθενούν. Βέβαια, ο κορυ-φαίος σύμβουλος του Λευκού Οίκου,Λάρι Κάντλοου, έκανε λόγο για τηνπρώτη φάση της συμφωνίας, η οποίαείναι εντελώς ολοκληρωμένη.

Οι Dow Jones και S&P 500 είχανάνοδο 0,24% και 0,12% αντίστοιχαπριν από την ολοκλήρωση της συ-νεδρίασης. Ειδικά, ο S&P 500 εκμε-ταλλεύθηκε το κλείσιμο-ρεκόρ τηςΔευτέρας, το οποίο επιτεύχθηκε έωςέναν βαθμό χάρις στη μερική εμπο-ρική συμφωνία. Η παραγωγή των α-μερικανικών εργοστασίων τον Νο-έμβριο ανέκαμψε, ενώ η ανέγερσηνέων κατοικιών ξεπέρασε τις εκτι-μήσεις και οι οικοδομικές άδειες αυ-ξήθηκαν σε ρεκόρ 12ετίας. Ο πανευ-ρωπαϊκός Stoxx 600 έκλεισε με πτώση0,68%, διακόπτοντας ένα ράλι τεσ-σάρων ημερών λόγω προειδοποίησηςτης Unilever για μειωμένες πωλήσειςκαι φόβων για μη συντεταγμένοBrexit. Ο FTSE 100 στο Λονδίνο έ-κλεισε με +0,08% και ο FTSE ΜΙΒστο Μιλάνο με +0,45%. Καθοδικά έ-κλεισε το Παρίσι με τον CAC 40 στο-0,39%, η Φρανκφούρτη με τον DAX

στο -0,89% και η Μαδρίτη με τονΙΒΕΧ 35 στο -0,67%. Το δολάριο είχεσυγκρατημένη άνοδο χθες και με τηναρωγή της στερλίνας, η οποία απο-δυναμώθηκε, επειδή ο Βρετανός πρω-θυπουργός επανέφερε στο τραπέζιτην πιθανότητα εξόδου της χώραςτου από την Ε.Ε. χωρίς συντεταγμένοτρόπο. Η στερλίνα υποχώρησε 1,23%προς το δολάριο, στο 1,317 δολ. Τοευρώ ενισχύθηκε προς τη στερλίνα1,36% στις 0,847 πένες. Οι τιμές πε-τρελαίου σημείωσαν άνοδο 1,3%

χάρις στις ελπίδες ότι μία εμπορικήσυμφωνία ΗΠΑ - Κίνας θα αναθερ-μάνει τη ζήτηση το 2020. Η παρατε-ταμένη διένεξη των δύο κολοσσώντης διεθνούς οικονομίας έχει κλονίσειτην εμπιστοσύνη των αγορών. ΤοBrent στο Λονδίνο είχε άνοδο 85σεντς στα 66,19 δολάρια το βαρέλι,ενώ το αργό Ν. Υόρκης ενισχύθηκε77 σεντς στα 60,98 δολάρια το βαρέλι.«Οι τιμές του πετρελαίου ανέρχονταιμε αυτοσυγκράτηση, διότι η αγοράεπιθυμεί να δει να γίνονται πράξητα όσα λέγονται ως υποσχέσεις στοπεδίο της σινοαμερικανικής εμπορι-κής συμφωνίας», επισημαίνει ο ΦιλΦλιν, αναλυτής στην Price Futuresστο Σικάγο.

Μεικτές τάσεις επικράτησανστις ευρωπαϊκές αγορές

Η αγορά επιβεβαίωσε για μία ακόμη φορά πως, όσες πιέσεις και αν δεχθεί (συνεδρίαση Δευτέρας) μετά την προσπάθειά της να προσεγγίσειτα υψηλά έτους (Παρασκευή), δεν θα αφήσει να χαθεί η επαφή με τις 900 μονάδες.

<<<<<<

Η χθεσινή άνοδος του Χ.Α.είναι ιδιαίτερα σημαντική,καθώς πραγματοποιήθηκεχωρίς βοήθεια απότις τραπεζικές μετοχές.

<<<<<<

Ο πανευρωπαϊκός δείκτηςStoxx 600 έχασε 0,68%,διακόπτοντας ένα ράλιτεσσάρων ημερών.

Πτωτικά έκλεισε στο Παρίσι ο CAC 40 (-0,39%) και στη Φρανκφούρτη ο DAX (-0,89%).

Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Α Γ Ο Ρ Α Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 21Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

* Η διαφορά αυτή αντιπροσωπεύει την αυξομείωση της μέσης σταθμικής τιμής σε σεντ από την προηγούμενη χρηματιστηριακή συνάντηση.** Στον υπολογισμό της μέσης σταθμικής τιμής συμπεριλαμβάνονται και η αξία και τα τεμάχια συναλλαγών που εκτελέστηκαν με τη μέθοδο ‘Απλή Προσυμφωνημένη Συναλλαγή’.Ειδική κατηγορία διαπραγμάτευσης: Στην Κατηγορία αυτή θα ταξινομούνται εταιρείες όταν ενδεχομένως θα συντρέχουν σοβαροί λόγοι μη πλήρους συμμόρφωσης τους με τη νομοθεσία και μη παροχής επαρκών στοιχείων /εχεγγύων προς τους επενδυτές.Αγορά ειδικών χαρακτηριστικών: ταξινομούνται εταιρείες οι οποίες έχουν: (α) δεν τηρούν τις υποχρεώσεις της διασποράς ή της εμπορευσιμότητας ή της χρηματιστηριακής αξίας της αγοράς στην οποία είναι εισηγμένες ή (β) παραλείπουν να εισαγάγουν στοΧρηματιστήριο μετοχές τους όπως προβλέπεται από το Άρθρο 129 των περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόμων ή (γ) i. για τις οποίες επίκειται ουσιαστική διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων τους ή ii. για τις οποίες επίκειται αντίστροφη εξαγορά ήiii. οι οποίες είναι επενδυτικοί οργανισμοί και επιζητούν την απαλλαγή τους από περιορισμό αναφορικά προς τις υποχρεώσεις τους.

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

ΚΩΔ. ΟΝΟΜΑ ΚΑΤΩΤΑΤΗ ΑΝΩΤΑΤΗ ΜΕΣΗ ΔΙΑΦ.* ΤΙΤΛΟΙ ΑΓΟΡΑ ΠΩΛΗΣΗ ΤΙΜΗ % ΣΤΑΘΜ.** ΚΛΕΙΣ. ΜΕΤΑΒ.

Τρίτη 17 Δεκεμβρίου 2019

ΚΥΡΙΑ ΑΓΟΡΑ

Χρηματοοικονομικά

ΕΛΗΤ HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD 0,8300 0,8400 0,8372 -0,2840 7.361 0,8340 0,8500 0,8300 -1,19ΤΡΚΗ Bank of Cyprus Holdings Plc 1,2700 1,2840 1,2785 -1,0470 32.402 1,2700 1,2740 1,2720 -0,63ΔΗΕΠ ΔΗΜΗΤΡΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (EM) 0,4840 0,4840 0,4840 0,1990 3.426 0,4840 0,4980 0,4840 0,41ΛΕΠΕ LCP HOLDINGS AND INVESTMENTS PUBLIC LTD (Σ) 0,0000 0,0120 ΛΟΥΗ LOUIS PLC 0,1270 0,1300 0,1295 0,6770 3.418 0,1200 0,1300 0,1300 2,36ΤΣΟΚ A. TSOKKOS HOTELS PUBLIC LTD 0,1180 0,1260 0,1198 0,1760 49.000 0,1160 0,1250 0,1260 6,78

Τεχνολογία

ΛΟΤΖ LOGICOM PUBLIC LTD 1,2700 1,2900 1,2800 -0,1370 39.086 1,2600 1,2800 1,2700 -1,55

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Χρηματοοικονομικά

ΑΤΑΣ ATLANTIC INSURANCE COMPANY PUBLIC LTD 1,3000 1,3100 1,3009 10,0850 2.000 1,3000 1,3300 1,3000 0,00ΚΟΣΑ ΚΟΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0320 0,0000 ΜΙΝΕ ΜΙΝΕΡΒΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,0000 0,0330 ΑΚΕΠ ACTIBOND GROWTH FUND PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0235 ΓΙΕΠ UNIGROWTH INVESTMENTS PUBLIC LTD (EM, Σ) 0,0000 0,0000 ΕΛΛΗ ELLINAS FINANCE PUBLIC COMPANY LTD 0,2860 0,0000 ΕΣΕΦ SFS GROUP PUBLIC COMPANY LTD 0,0000 0,0200 ΙΝΕΠ INTERFUND INVESTMENTS PLC 0,1040 0,1100 ΚΑΕΠ ΚΑΡΥΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0000 ΣΛΕΠ CLR INVESTMENT FUND PUBLIC LTD (Σ) 0,0020 0,0030 0,0020 0,0020 2.606.000 0,0020 0,0030 0,0025 25,00ΤΔΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΔΙΕΘΝΕΙΣ (Σ) 0,0000 0,0000 ΤΕΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΕΣ (Σ) 0,0000 0,8000 ΤΚΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΕΣ (Σ) 0,0000 0,0000 ΦΑΣΤ UNIFAST FINANCE & INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0105

Καταναλωτικά Προϊόντα

ΜΑΠΑ MALLOUPPAS & PAPACOSTAS PUBLIC CO LTD 0,1680 0,1720 ΧΑΣΕ Ch. Charilaou Group Plc (Σ) 0,0010 0,0000 ΤΟΕΠ ΤΟΞΟΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0380 ΑΓΡΟ “ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΑΓΡΟΥ “”Η ΠΡΟΟΔΟΣ”“ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ)” 1,0300 0,0000 ΑΜΑΘ AMATHUS PUBLIC LTD 0,1400 0,1490 0,1501 1,1080 751.486 0,0000 0,1490 0,1490 6,43ΚΛΑΡ CLARIDGE PUBLIC LTD 0,0215 0,0235 ΚΩΝΣ CONSTANTINOU BROS HOTELS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,1090 0,1170 ΛΕΠΤ LEPTOS CALYPSO HOTELS PUBLIC LTD 0,0665 0,0720 ΛΟΞΕ LORDOS HOTELS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,5000 0,5000 0,5000 0,4030 14.500 0,5000 0,5100 0,5000 0,00ΝΤΟΔ DOME INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0000 ΣΑΛΑ SALAMIS TOURS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,7800 0,7900 0,7850 0,5000 4.000 0,7900 0,8000 0,7900 1,28ΣΙΤΟ C.C.C. TOURIST ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD 0,0260 0,0000 ΤΟΚΙ TOP KINISIS TRAVEL PUBLIC LTD (Σ) 0,0605 0,0000

Βιομηχανία

ΝΤΙΑ DISPLAY ART PLC (Σ) 0,0000 0,0575 ΔΒΚΔ ΔΑΣΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,7500 0,7500 0,7500 6,0000 100 0,0000 0,7500 0,7500 8,70ΚΕΤΣ THE CYPRUS CEMENT PUBLIC COMPANY LTD 0,3900 0,3940 0,3921 0,0050 8.000 0,3900 0,3980 0,3920 0,00ΚΥΘΡ K. KYTHREOTIS HOLDINGS PUBLIC LTD 0,1040 0,0000 ΤΣΙΒ ΤΣΙΜΕΝΤΟΠΟΙΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 2,1200 2,1200 2,1200 1,3200 1.700 2,1000 2,1200 2,1200 0,95

Βασικά Καταναλωτικά Αγαθά

ΣΤΟ C.T.O. PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0000 ΙΟΑΝ CHRIS JOANNOU PUBLIC LTD (Σ) 0,0100 0,0000 ΚΕΟ KEO PLC 1,4000 1,4200 1,4060 1,9910 2.000 1,3600 1,4200 1,4200 1,43ΜΙΤΣ ΜΙΤΣΙΔΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 0,0000 0,2300 ΜΠΛΕ BLUE ISLAND PLC 0,6700 0,7300 ΦΡΟΥ ALKIS H. HADJIKYRIACOS (FROU-FROU BISCUITS) PUBLIC LTD 0,2260 0,2300 0,2273 1,6390 15.000 0,2300 0,2340 0,2300 9,52

Βασικά Υλικά

ΛΟΡΔ LORDOS UNITED PLASTICS PUBLIC LTD 0,0750 0,0790

Ακίνητη Περιουσία

ΚΚΟΜ K + G COMPLEX PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,1800 0,2000 ΠΑΝΔ ΠΑΝΔΩΡΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,0680 0,0720 ΦΙΛΟ ΦΙΛΟΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,1900 0,2100

Ενέργεια

ΛΙΝΑ PETROLINA (HOLDINGS) PUBLIC LTD 1,0200 1,0200 1,0200 2,3950 11.900 1,0000 1,0200 1,0200 2,51

ΑΓΟΡΑ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ

Χρηματοοικονομικά

ΛΙΠΕ LIBERTY LIFE INSURANCE PUBLIC COMPANY LTD (AN, Σ) 0,0000 1,2100 ΑΙΕΠ ΑΙΑΝΤΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (AN, EM, Σ) 0,0020 0,0000 ΔΩΕΠ ΔΩΔΩΝΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (AN, EM, Σ) 0,0000 0,0000 ΕΛΕΠ ELMA HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD (AN, Σ) 0,0000 0,0000 ΕΞΕΠ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0900 ΙΣΕΠ ΙΣΧΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (AN, EM, Σ) 0,0000 0,0000 ΚΕΑΕ CPI HOLDINGS PUBLIC LTD (Σ) 0,1620 0,1620 0,1620 -1,8000 200 0,0000 0,1620 0,1620 -10,00ΠΡΟΠ A.L. PROCHOICE GROUP PUBLIC LTD (AN, Σ) 0,0000 0,0000 ΡΕΕΠ REGALLIA HOLDINGS & INVESTMENTS PUBLIC LTD (AN, EM, Σ) 0,0000 0,0000 ΤΖΕΠ JUPITER PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (AN, Σ) 0,0000 0,0000 ΧΑΕΠ HARVEST CAPITAL MANAGEMENT PUBLIC LTD (AN, EM, Σ) 0,0000 0,0000

Καταναλωτικά Προϊόντα

ΕΡΜΕ ERMES DEPARTMENT STORES PLC (AN) 0,0000 0,0000

Βιομηχανία

ΡΟΛΑ ROLANDOS ENTERPRISES PUBLIC LTD (AN, Σ) 0,0000 0,0000 ΣΤΣΔ CYPRUS TRADING CORPORATION PLC (AN, Σ) 0,0000 0,0000

Ακίνητη Περιουσία

ΓΟΥΛ WOOLWORTH (CYPRUS) PROPERTIES PLC (AN, Σ) 0,0000 0,0000

ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ

ΕΤΜΑ1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ – ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 47,7000 55,0000 ΕΤΜΑ2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ – ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 2 48,5000 53,0000 ΙΝΓΚΑΡΤ Glenfinnian Bond Designated Activity Company (Ομόλογα) 0,0000 0,0000 ΙΝΓΚΑΡΤ2 Pulteney Bond Designated Activity Company (Ομόλογα) 0,0000 0,0000 ΤΡΙΣΤΟΝΕ Tristone Healthcare Bond Designated Activity Company (Ομόλογα) 0,0000 0,0000

ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΑ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ

ΚΧ03Α18 KOXA 2,75% (1ης Σειράς 2018, Λήξης 2020) 0,0000 0,0000 ΚΧ04Α18 KOXA 3,25% (1ης Σειράς 2018, Λήξης 2021) 0,0000 0,0000 ΚΧ051Α15 ΚΟΧΑ 2,00%(1ης Σειράς 2015, Λήξης 2021) 0,0000 0,0000 ΚΧ05Α18 KOXA 3,50% (1ης Σειράς 2018, Λήξης 2022) 0,0000 0,0000 ΚΧ071Α13 ΚΟΧΑ 4,75% (1η Σειρά 2013, Λήξης 2020) 0,0000 0,0000 ΚΧ071Α16 KOXA 3,25% (1ης Σειράς 2016, Λήξης 2023) 0,0000 0,0000 ΚΧ071Α17 KOXA 3,25% (1ης Σειράς 2017, Λήξης 2024) 0,0000 0,0000 ΚΧ081Α13 ΚΟΧΑ 5,00% (1η Σειρά 2013, Λήξης 2021) 0,0000 0,0000 ΚΧ091Α13 ΚΟΧΑ 5,25% (1η Σειρά 2013, Λήξης 2022) 0,0000 0,0000 ΚΧ101Α11 KOXA 6.00% (1η Σειρά 2011, Λήξης 2021) 0,0000 0,0000 ΚΧ101Α13 ΚΟΧΑ 6,00% (1η Σειρά 2013, Λήξης 2023) 0,0000 0,0000 ΚΧ101Α15 ΚΟΧΑ 4,00%(1ης Σειράς 2015, Λήξης 2025) 0,0000 0,0000 ΚΧ101Β11 ΚΟΧΑ 6,50% (1η Σειρά 2011, Λήξης 2021) 0,0000 0,0000 ΚΧ151Α05 ΚΟΧΑ 6.10% 2005 (1η ΣΕΙΡΑ 2005 ΛΗΞΗΣ 2020) 0,0000 0,0000 ΚΧ151Β05 ΚΟΧΑ 5.35% 2005 (1η ΣΕΙΡΑ 2005 ΛΗΞΗΣ 2020) 0,0000 0,0000

ΓΡΑΜΜΑΤΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

ΓΔ13Κ19 Γραμμάτια Δημοσίου 10η Έκδοση 2019 (11/10/2019 – 03/01/2020) 0,0000 0,0000 ΓΔ13Λ19 Γραμμάτια Δημοσίου 11η Έκδοση 2019 (01/11/2019 – 31/01/2020) 0,0000 0,0000 ΓΔ13Μ19 Γραμμάτια Δημοσίου 12η Έκδοση 2019 (29/11/2019 – 28/02/2020) 0,0000 0,0000

g e e k . c o m . c y Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 23Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019

MARKET PLACE

Η Louis Hotels στηρίζειτο «Μαζί από το Α ως το Ω»Τη δική της στήριξη στις προσπάθειες του Καραϊσκά-κειου Ιδρύματος για την ευαισθητοποίηση του κοινούκαι την ανανέωση του Κυπριακού Αρχείου ΕθελοντώνΔοτών Μυελού των Οστών, προσέφερε η Louis Hotels.Ο ξενοδοχειακός όμιλος ανταποκρίθηκε με πολλή α-γάπη στο κάλεσμα του Ιδρύματος και συμμετείχε στηνπρωτότυπη εκστρατεία «Μαζί από το Α – Ω». Η εκστρα-τεία αποτέλεσε έμπνευση ομάδας εθελοντών δειγμα-τοληπτών του Καραϊσκάκειου Ιδρύματος, με σκοπό τηνκαλύτερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοι-νού για τον εθελοντισμό, την προσφορά και τη δωρεάμοσχεύματος, καθώς και για την ανάγκη της συνεχούςανανέωσης του εθνικού Αρχείου Δοτών Μυελού τωνΟστών. Η εκστρατεία ξεκίνησε το Σεπτέμβριο και θαδιαρκέσει μέχρι τον Φεβρουάριο.

INSTAGRAM

Τεχνητή νοημοσύνη κατά bullyingΤο Instragram θα αρχίσει να προειδοποιεί τους χρή-στες ότι οι λεζάντες τους σε κάποια φωτογραφία ήβίντεο μπορεί να θεωρηθούν προσβλητικές για άλ-λους, συνεπώς ίσως θα πρέπει να προχωρήσουν σεαλλαγές. Η εταιρεία, που ανήκει στο Facebook, έχειήδη εκπαιδεύσει ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης,το οποίο θα αναλάβει να ανιχνεύει τις δυνητικά προ-σβλητικές λεζάντες. Το νέο εργαλείο θα τεθεί σε λει-τουργία άμεσα σε μερικές χώρες και σε άλλες μέσαστους επόμενους μήνες. Μεταξύ άλλων, έχει ως στό-χο να καταπολεμήσει τον κυβερνο-εκφοβισμό, πουέχει εξελιχθεί σε σοβαρό πρόβλημα σε πλατφόρμεςμέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, τοInstagram και το YouTube. Μάλιστα το Instagram εί-χε χαρακτηρισθεί η χειρότερη στον κόσμο πλατφόρ-μα σε μια έρευνα του 2017 σχετικά με τον εκφοβισμόστο διαδίκτυο.

FACEBOOK

Αλλαγές στις ειδοποιήσειςTo Facebook προωθεί αλλαγές όσον αφορά στις ει-δοποιήσεις, δίνοντας τη δυνατότητα στους χρήστεςνα τις απενεργοποιούν. Η συγκεκριμένη αλλαγή α-φορά στους χρήστες κινητών και έρχεται να λύσει,για αρχή, τα χέρια των χρηστών κυρίως iOS συσκευ-ών, καθώς θα έχουν πλέον στη διάθεσή τους πληθώ-ρα επιλογών. Tις επόμενες εβδομάδες, όπως έγινεγνωστό, η αλλαγή αυτή θα είναι διαθέσιμη και γιατους χρήστες Android. Οι χρήστες, πλέον αυτό πουθα κάνουν είναι να μεταβαίνουν στο πεδίο «Ρυθμί-σεις & Απόρρητο» και να κάνουν κλικ στις «Ειδοποιή-σεις». Μπαίνοντας μέσα, επιλέγουν το πεδίο «Ρυθμί-σεις ειδοποιήσεων». Με αυτόν τον τρόπο και ανάλο-γα με το τι θέλει ο καθένας, μπορεί να διαχειριστεί τιςειδοποιήσεις που λαμβάνει. Επιπλέον, θα έχει τη δυ-νατότητα να απενεργοποιεί και τη φωτεινή ένδειξη,η οποία εμφανίζεται στην οθόνη του κάθε φορά πουέρχεται ένα μήνυμα.

GOOGLE

Σταματά υπηρεσίες για ΤουρκίαΤέλος στην υποστήριξη των Google Mobile Servicesγια όσα έξυπνα τηλέφωνα προορίζονται για την αγοράτης Τουρκίας, ανακοίνωσε η Google. Το ζήτημα προέ-κυψε λόγω της διαμαρτυρίας της ρώσικης Yandex, η ο-ποία ανέφερε στις τουρκικές αρχές πως η Google δενπροσφέρει στους Τούρκους τη δυνατότητα επιλογήςδιαφορετικής μηχανής αναζήτησης στα έξυπνα τηλέ-φωνά τους. Οι αρχές πήραν επίσημα το μέρος τηςYandex και μάλιστα έριξαν πρόστιμο ύψους $17,4 εκα-τομμυρίων στη Google. Από την πλευρά της, η Googleπραγματοποίησε κάποιες αλλαγές σε αυτούς τους κα-νόνες, οι οποίες, ωστόσο, δεν ικανοποίησαν τις τουρ-κικές αρχές μιας και οι χρήστες εξακολουθούν να μηνέχουν άλλη επιλογή πλην του Google Search στις συ-σκευές τους. Η Google έχει στη διάθεσή της 60 ημέ-ρες για να εφεσιβάλει την απόφαση της Τουρκίας.

YOUR PHONE

Τηλεφωνικές κλήσεις από PCΗ εφαρμογή Your Phone προσφέρει τη δυνατότηταγια τηλεφωνικές κλήσεις από τον ηλεκτρονικό υπολο-γιστή. Προαπαιτούμενα είναι να έχει εγκατασταθεί ηεφαρμογή Your Phone στον υπολογιστή και η αντίστοι-χη Android εφαρμογή στο έξυπνο τηλέφωνο. Με το α-ναβαθμισμένο Your Phone app ανοίγουν για όλους ταεξής: Η απάντηση εισερχόμενων κλήσεων από τον υ-πολογιστή, η πραγματοποίηση τηλεφωνικών κλήσεωναπό τον υπολογιστή, η δυνατότητα απόρριψης εισερ-χόμενων κλήσεων από τον υπολογιστή και η δυνατό-τητα αποστολής προκαθορισμένου γραπτού μηνύμα-τος ή εκτροπή απευθείας στον τηλεφωνητή, απρόσκο-πτη μετάβαση κλήσης από το έξυπνο τηλέφωνο στονυπολογιστή, πρόσβαση στο ιστορικό κλήσεων και δυ-νατότητα εμφάνισης του αριθμού στο dialer.

PwC: Παρουσιάσειςκαριέρας στο Λονδίνο Μεταξύ 11 και 22 Νοεμβρίου, η PwC Κύπρου πραγμα-τοποίησε μια σειρά από παρουσιάσεις για ευκαιρίεςκαριέρας σε φοιτητές από όλους τους κλάδους σπου-δών στα Πανεπιστήμια Κύπρου, LSE, Bath, Reading,Cambridge, Bristol, Nottingham, Warwick,Manchester, Leeds, Leicester, και Lancaster. Στόχοςτων παρουσιάσεων ήταν η ενημέρωση των Κύπριωνφοιτητών όσον αφορά τις ευκαιρίες καριέρας στηνPwC Κύπρου, καθώς και τα πλήρως επιχορηγημέναπρογράμματα επαγγελματικής κατάρτισης που προ-σφέρει ο οργανισμός. Κατά τη διάρκεια του περασμέ-νου οικονομικού έτους που έληξε στις 30 Ιουνίου2019, η PwC Κύπρου προσέλαβε περισσότερους από190 νέους επαγγελματίες, εκ των οποίων οι 178 είναιαπόφοιτοι πανεπιστημίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι ηPwC Κύπρου παραμένει ένας από τους λίγους οργανι-σμούς παγκοσμίως που κατέχει τη διεθνούς κύρουςπιστοποίηση ‘Investors in People Platinum’ στη Δια-χείριση Ανθρώπινου Δυναμικού.

Πρόγραμμα ΕπιβράβευσηςΠελατών της Gan DirectΒαθμούς με κάθε αγορά υπηρεσίας από την GanDirect μπορούν να συγκεντρώνουν οι πελάτες της. ΤοΠρόγραμμα Επιβράβευσης Πελατών της Gan Direct,σχεδιάστηκε με στόχο να ανταποδώσει την εμπιστο-σύνη των πελατών με άμεσους και πρακτικούς τρό-πους. Δυνατότητα συμμετοχής έχουν όλοι οι πελάτεςτης εταιρείας, χωρίς κάποιο επιπλέον κόστος ή άλλεςπροϋποθέσεις αφού μπορούν άμεσα να επωφελού-νται από ειδικές εκπτώσεις από επαγγελματίες της α-γοράς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Τα μέλη συ-γκεντρώνουν βαθμούς με κάθε αγορά υπηρεσίας απότην Gan Direct (νέο συμβόλαιο, ανανέωση, ενοποίη-ση συμβολαίων κ.λπ.). Ταυτόχρονα, επωφελούνται α-πό τις εκπτώσεις και τις ειδικές τιμές σε ένα μεγάλοφάσμα υπηρεσιών και προϊόντων υγείας, περιουσίαςκαι αυτοκινήτου που παρέχονται από συνεργάτες τηςεταιρείας που έχουν επιλεγεί με συγκεκριμένα αυ-στηρά κριτήρια.

Το Χρηματιστήριο Κύπρουστο 7ο Ενεργειακό ΣυμπόσιοΤο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ), εκπροσω-πούμενο από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου του κ.Μαρίνο Χριστοδουλίδη, συμμετείχε στο 7ο Ενεργεια-κό Συμπόσιο με θέμα: “Κύπρος: Τα επόμενα βήματαστη σκακιέρα της ενέργειας” που διοργανώθηκε στις5 Δεκεμβρίου 2019 στη Λευκωσία, από το ΙνστιτούτοΕνέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης και την εταιρείαFinancial Media Way. Ο κ. Χριστοδουλίδης ανέπτυξεσε ομιλία του τις πρωτοβουλίες του ΧΑΚ στον Τομέατης Ενέργειας και τόνισε ότι, με την επαναφορά τηςκυπριακής οικονομίας σε αναπτυξιακή τροχιά κατά τατελευταία χρόνια, το ΧΑΚ ανέλαβε βάσει του Στρατη-γικού Σχεδιασμού του, μία σειρά στοχευμένων δρά-σεων. Μεταξύ άλλων, σημειώθηκε ότι το ΧΑΚ κατέστηστις 18 Δεκεμβρίου 2018, ο έκτος μέτοχος στο Χρη-ματιστήριο Ενέργειας της Ελλάδος (ΕΧΕ-EnEx), με πο-σοστό 10% στο μετοχικό κεφάλαιο του.

Το ρομποτικό γεωλογικό εργαστήριοInSight της Αμερικανικής Διαστημικής Υπη-ρεσίας (NASA), που βρίσκεται στον Άρη γιαπάνω από ένα χρόνο και διαθέτει τον πρώτοσεισμογράφο σε άλλο πλανήτη, έχει ανιχνεύσει322 σεισμούς έως τώρα. Είναι οι πρώτοισεισμοί που έχουν καταγραφεί σε άλλο ου-ράνιο σώμα πέρα από τη Γη και τη Σελήνη.Το στατικό InSight που έχει προσεδαφιστείκοντά στον αρειανό ισημερινό, ανιχνεύειπλέον περίπου δύο σεισμούς τη μέρα και οαριθμός αυτός τείνει να αυξάνεται με το πέ-ρασμα του χρόνου, χωρίς να είναι ακόμησαφές γιατί αυτό συμβαίνει, όπως ανακοίνωσεο γεωφυσικός Μπρους Μπάνερντ του Εργα-στηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA στο ε-τήσιο συνέδριο της Αμερικανικής ΓεωφυσικήςΈνωσης στο Σαν Φρανσίσκο, σύμφωνα μετο «Nature».

Οι περισσότεροι αρειανοί σεισμοί είναιπολύ μικροί, ανεπαίσθητοι για τα γήινα δε-δομένα, μερικοί όμως φθάνουν σχεδόν τατέσσερα Ρίχτερ. Δύο από τους μεγαλύτερουςπροήλθαν από μια γεωλογικά ενεργή περιοχή(Cerberus Fossae) που βρίσκεται σε απόστασηπερίπου 1.600 χιλιομέτρων ανατολικά τουInSight. Πιθανώς προκλήθηκαν από τη συσ-σώρευση «στρες» κατά μήκος των ρηγμάτωνστον αρειανό φλοιό.

Οι αρειανοί σεισμοί είναι δύο ειδών: οιπιο συχνοί είναι σε υψηλές συχνότητες και

οι πιο αραιοί σε χαμηλές. Οι πρώτοι πιθανώςαφορούν επιφανειακά ρήγματα, ενώ οι δεύ-τεροι ταξιδεύουν από μεγαλύτερα βάθη τουπλανήτη. Ένα άλλο εύρημα από ένα άλλοόργανο, το μαγνητόμετρο, όπως ανακοινώ-θηκε, είναι περιοδικοί μυστηριώδεις μαγνη-τικοί παλμοί που εμφανίζονται γύρω στα με-σάνυχτα κάθε βράδυ γύρω από το InSight.Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι προκαλούνταιαπό τα φορτισμένα σωματίδια του ηλιακού«ανέμου» που πέφτουν πάνω στο ρομποτικόεργαστήριο.

Από την άλλη, ένας από τους βασικούςστόχους του InSight, να ανοίξει μια τρύπαβάθους έως πέντε μέτρων στο έδαφος τουΆρη, έχει «σκοντάψει», καθώς το γερμανικήςκατασκευής τρυπάνι του έχει κολλήσει απότον Οκτώβριο, έχοντας βρει σε έδαφος πιοσκληρό του αναμενόμενου.

322 σεισμοί ανιχνεύτηκαν στον ΆρηΟι αρειανοί σεισμοί είναι δύο ειδών: οι πιο συχνοί είναι σε υψηλές συχνότητες και οι πιο αραιοί σε χαμηλές.

Ο μαγνητικός βόρειος πόλος της Γης, στονοποίο βασίζονται οι πλοηγοί εδώ και αιώνεςγια τον προσανατολισμό τους και πιο πρό-σφατα χρησιμοποιείται από τα αεροπλάναέως τις εφαρμογές των «έξυπνων» κινητώντηλεφώνων, μετακινείται πλέον με ρυθμόάνευ προηγουμένου στην καταγεγραμμένηιστορία, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Δια-σχίζει πια την περιοχή της Αρκτικής με τα-χύτητα περίπου 50 χιλιομέτρων το χρόνο καιδεν δείχνει σημεία επιβράδυνσης στο «βη-ματισμό» του. «Η κίνηση από τη δεκαετίατου 1990 έχει γίνει πια ταχύτερη από κάθεάλλη φορά εδώ και τουλάχιστον τέσσερις αι-ώνες, χωρίς πραγματικά να ξέρουμε πολλάπράγματα για τις αλλαγές στον πυρήνα τηςΓης, που προκαλούν αυτή την κίνηση», δήλωσεστους «Financial Times» ο γεωφυσικός καιειδικός στο γεωμαγνητισμό δρ Σιάραν Μπέ-γκαν της Βρετανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας.

Η γρήγορη αυτή κίνηση του μαγνητικούπόλου, ο οποίος διαφέρει από τον αντίστοιχογεωγραφικό πόλο, αντανακλάται στην ανα-θεωρημένη έκδοση του Παγκόσμιου Μαγνη-τικού Μοντέλου που δόθηκε στη δημοσιότηταπριν λίγες ημέρες από τη Βρετανική Γεωλογική

Υπηρεσία και τα Εθνικά Κέντρα Περιβαλλο-ντικής Πληροφόρησης των ΗΠΑ.

Σε συνδυασμό με τα δορυφορικά δεδομέναόπως του GPS, το εν λόγω μοντέλο αποτελείτο θεμέλιο της σύγχρονης πλοήγησης, ενώοι συχνές αναθεωρήσεις του είναι αναγκαίες.Από τον 16ο αιώνα που καταγράφηκαν ταπρώτα μαγνητικά στοιχεία, έως το τέλος τηςδεκαετίας του 1990, ο μαγνητικός βόρειοςπόλος είχε μια σχετικά σταθερή πορεία, καθώςπεριπλανιόταν αργά γύρω από την περιοχήτου αρκτικού Καναδά.

Όμως στη συνέχεια επιτάχυνε την κίνησητου και άρχισε μια νέα πορεία προς το βόρειογεωγραφικό πόλο. Η ταχύτητα του αυξήθηκεκι άλλο τα τελευταία χρόνια, καθώς κατευ-θύνεται γρήγορα προς τη Σιβηρία. Το 2019ο βόρειος μαγνητικός πόλος πέρασε σε από-σταση 390 χιλιομέτρων ή περίπου τριών μοι-ρών από τον βόρειο γεωγραφικό πόλο και γιαπρώτη φορά διέσχισε τον μεσημβρινό τουΓκρίνουιτς. Το μαγνητικό πεδίο της Γης γεν-νιέται όπως στην περίπτωση ενός δυναμό,καθώς ο λιωμένος σίδηρος κινείται μέσα στα

έγκατα του πλανήτη μας και δημιουργεί η-λεκτρικά ρεύματα. Δεν είναι όμως σαφέςστους επιστήμονες για ποιο λόγο τον τελευταίοκαιρό το μαγνητικό πεδίο εμφανίζει μεγαλύ-τερη κινητικότητα και λιγότερη προβλεψι-μότητα.

Το γεγονός ότι ο λιωμένος σίδηρος βρί-σκεται περίπου 3.000 χιλιόμετρα κάτω απότην επιφάνεια της Γης, προφανώς δυσκολεύειτη μελέτη του φαινομένου.

Εξασθενεί κατά 5%Το νέο παγκόσμιο Μαγνητικό Μοντέλο ε-

πίσης επιβεβαιώνει ότι το γήινο μαγνητικόπεδίο εξασθενεί κατά περίπου 5% κάθε αιώνα.Αν αυτό συνεχιστεί, μπορεί να προκύψει α-ναστροφή του πεδίου, με το βόρειο μαγνητικόπόλο να έρχεται στη θέση του νότιου και α-ντίστροφα, κάτι που έχει ξαναγίνει αρκετέςφορές στο παρελθόν. Την τελευταία φοράήταν πριν περίπου 780.000 χρόνια, σύμφωναμε το γεωλογικό «αρχείο» της Γης. Με βάσητην εκτίμηση ότι αναστροφές συμβαίνουνκατά μέσο όρο κάθε περίπου 500.000 χρόνια,

μια νέα αναστροφή φαίνεται να έχει καθυ-στερήσει. Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριάποιες ακριβώς επιπτώσεις θα υπάρξουν στηφάση της αναστροφής.

Με δεδομένο πάντως ότι το μαγνητικό πε-δίο προστατεύει τη Γη από την ηλιακή καικοσμική ακτινοβολία, είναι πιθανό να υπάρ-ξουν ανησυχητικές επιπτώσεις για τον αν-θρώπινο πολιτισμό. Έως ότου κατασταλάξειτο μαγνητικό χάος της μεταβατικής φάσηςτης αναστροφής των πόλων, τα έμβια όντακαι διάφορες κρίσιμες τεχνολογικές υποδομές(δορυφόροι, αεροπλάνα, ηλεκτρικά δίκτυακ.α.) μπορεί να εκτεθούν σε επιβλαβή ακτι-νοβολία. Πάντως λίγοι γεωφυσικοί θεωρούνπιθανή μια τέτοια αναστροφή μέσα στους ε-πόμενους λίγους αιώνες. Όσον αφορά το πιοάμεσο μέλλον, οι επιστήμονες δεν έχουν ιδέαγια πόσο ακόμη ο βόρειος μαγνητικός πόλοςθα συνεχίσει την ίδια ή άλλη «τρελή» πορείατου και με ποια ταχύτητα. Περιέργως, στηνάλλη πλευρά της Γης, ο νότιος μαγνητικόςπόλος έχει παραμείνει σχεδόν σταθερός εδώκαι δεκαετίες.

<<<<<<

Είναι οι πρώτοι σεισμοί πουέχουν καταγραφεί σε ουράνιοσώμα πέρα από Γη και Σελήνη.

<<<<<<

Διασχίζει πια την περιοχή τηςΑρκτικής με ταχύτητα περίπου50 χιλιομέτρων το χρόνο καιδεν δείχνει σημεία επιβράδυν-σης στο «βηματισμό» του.

Mετακινείται πλέον με ρυθμόο μαγνητικός βόρειος πόλος της Γης

Από τον 16ο αιώνα, έως το τέλος της δεκαετίας του 1990, ο μαγνητικός βόρειος πόλος είχε μια σχε-τικά σταθερή πορεία. Η ταχύτητα του αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια, καθώς κατευθύνεται γρήγοραπρος τη Σιβηρία.

AΓOPEΣ & EΠENΔYΣEIΣΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019

Της ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΤΖΩΡΤΖΗ

Καθοριστικής σημασίας για την ανάκαμψητης κερδοφορίας των ελληνικών τραπεζώνείναι η μείωση του αποθέματος των μηεξυπηρετούμενων δανείων. Σύμφωνα μεανάλυση της ΤτΕ, μια μείωση από 1%έως 10% των κόκκινων δανείων θα οδη-γούσε σε ισόποση βελτίωση των κερδώνπρο προβλέψεων.

Η ανάλυση της ΤτΕ προϋποθέτει τηνισόποση αύξηση των χορηγήσεων, δη-λαδή τη διοχέτευση νέων δανείων στηνοικονομία με ρυθμό ανάλογο με αυτόντης μείωσης των μη εξυπηρετούμενωνανοιγμάτων. Αν και οι τράπεζες στοχεύουνστη μείωση των κόκκινων δανείων πουέχουν στους ισολογισμούς τους κατά πε-ρίπου 40% το 2020, κάνοντας χρήση τουμηχανισμού των κρατικών εγγυήσεων«Ηρακλής», η αύξηση των νέων χρημα-τοδοτήσεων θα γίνει με ασθενέστερουςρυθμούς και θα απαιτήσει παραπάνωχρόνο, απομακρύνοντας τον στόχο άμε-

σης επανόδου στην κερδοφορία, που, ό-πως φαίνεται, θα απαιτήσει περισσότεροχρόνο. Η μείωση των κόκκινων δανείωνσυνδέεται άρρηκτα και με τη βελτίωσητου δείκτη απόδοσης ιδίων κεφαλαίων,ο οποίος διαμορφώνεται σταθερά σε αρ-νητικό έδαφος από το 2015 και μόλις το2019 ανέκαμψε στο 2,89% έναντι 7% τουμέσου ευρωπαϊκού όρου.

Το σχέδιο «Ηρακλής» αναμένεται νακατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή τηνπροσεχή εβδομάδα και μολονότι δεν α-ναφέρεται σε ακριβή αριθμό κόκκινωνδανείων που θα τιτλοποιηθούν μέσω του

μηχανισμού, θα προβλέπει στην αιτιο-λογική έκθεση την παροχή κρατικών εγ-γυήσεων έως και 12 δισ. ευρώ. Να ση-μειωθεί ότι η Eurobank προγραμματίζειτην ένταξη στον «Ηρακλή» του χαρτο-φυλακίου Cairo ύψους 7,5 δισ. ευρώ, ηAlpha Bank την τιτλοποίηση χαρτοφυ-λακίου έως και 12 δισ. ευρώ με την επω-

νυμία project Galaxy, η Τράπεζα Πειραιώςπρογραμματίζει τιτλοποιήσεις έως 6 δισ.ευρώ, ενώ αντίστοιχο ύψος τιτλοποιήσεωνπρογραμματίζει και η Εθνική Τράπεζα,ανεβάζοντας το συνολικό ύψος των δα-νείων που θα ενταχθούν στον «Ηρακλή»πάνω από τα 30 δισ. ευρώ. Η διαδικασίατων τιτλοποιήσεων, έτσι όπως εγκρίθηκε

από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα πε-ριγράφεται στο νομοσχέδιο, θα προβλέπειέξι βήματα:

1. Τα κόκκινα δάνεια τιτλοποιούνταισε τρεις κατηγορίες: υψηλής (senior), με-σαίας (mezzanine) και χαμηλής (junior)διαβάθμισης. Η κρατική εγγύηση ισχύειμόνο για τα senior.

2. Τα senior και mezzanine ομόλογαθα έχουν κυμαινόμενο κουπόνι και ευέ-λικτη δομή ανάκλησης για να αποδώσουντις ταμειακές ροές από το τιτλοποιημένοχαρτοφυλάκιο κόκκινων δανείων. Τακουπόνια θα πληρώνονται ανά τρίμηνοή έτος και θα βασίζονται στην υπολει-πόμενη ονομαστική αξία των τίτλων.

3. Η εγγύηση μπορεί να ενεργοποιηθείμόνον αν η αξιολόγηση των senior ομο-λόγων δεν είναι χαμηλότερη του BB- καικαθίσταται ενεργή μόνον όταν η τράπεζαέχει πουλήσει τουλάχιστον το 50% συνένα των junior ομολόγων. Τα junior καιmezzanine δεν μπορούν να αγοραστούναπό το κράτος ή κρατικές οντότητες ή

επιχειρήσεις.4. Μόλις γίνει η τιτλοποίηση, η τράπεζα

θα διορίσει ανεξάρτητο διαχειριστή (ser-vicer), που θα αναλάβει τη διαχείρισητων κόκκινων δανείων της τιτλοποίησης.

5. Για να τύχουν διαχείρισης τυχόν α-νισορροπίες ρευστότητας μεταξύ τωνταμειακών ροών και των πληρωμών γιατους senior και mezzanine τίτλους, ηδομή της τιτλοποίησης θα έχει ένα «μα-ξιλάρι» ρευστότητας αρκετό για να επι-τευχθεί η ελάχιστη απαιτούμενη αξιο-λόγηση.

6. Ο διαχειριστής των κόκκινων δανείωνμπορεί να αντικατασταθεί αν η κρατικήεγγύηση ενεργοποιηθεί ή αφότου σε δύοσυνεχόμενες ημερομηνίες πληρωμής τό-κων έχει ανακτήσει λιγότερα από τις αρ-χικές προβλέψεις.

Οι τράπεζες θα πληρώσουν προμήθειεςγια τις εγγυήσεις, οι οποίες θα υπολογί-ζονται με βάση ελληνικά ασφάλιστρακινδύνου έναντι χρεοκοπίας (Credit De-fault Swaps).

«Κλειδί» για τα κέρδη η μείωση των κόκκινων δανείων <<<<<<

ΤτΕ: Μείωση από 1% έως10% των μη εξυπηρετούμε-νων ανοιγμάτων θα οδηγήσεισε ισόποση βελτίωση τωνκερδών των τραπεζών.

Η μείωση των κόκκινων δανείων συνδέεται άρρηκτα και με τη βελτίωση του δείκτη απόδο-σης ιδίων κεφαλαίων.

Θετική η JP Morgan γιατο σχέδιο «Ηρακλής» Της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

Σε σημαντικά υψηλότερες τιμές αναμένεται να μετα-φερθούν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs)των ελληνικών τραπεζών υπό το σχέδιο «Ηρακλής»(APS) σε σύγκριση με το αντίστοιχο ιταλικό σχέδιοGACS, σύμφωνα με την JP Morgan. Συγκεκριμέναεκτιμά πως αποτίμηση των εγγυήσεων δείχνει τιμήμεταφοράς των NPEs των ελληνικών τραπεζών στοσχέδιο APS στο 34%-35% της λογιστικής αξίας τουςκατά μέσον όρο, έναντι του 28% για τα NPEs των ιτα-λικών τραπεζών, και αυτά τα επίπεδα, σημειώνει, είναιπερισσότερο διαχειρίσιμα για τις ελληνικές τράπεζες.Οπως υποστηρίζει, η τιμή θα είναι περίπου στο 34%της λογιστικής αξίας για «πακέτα» εταιρικών δανείωνμε εξασφαλίσεις και στο 45% για τα στεγαστικά. Οπωςεπισημαίνει η αμερικανική τράπεζα, με το σχέδιοGalaxy ύψους 12 δισ. ευρώ της Alpha Bank στο επί-κεντρο, οι ελληνικές τράπεζες έχουν μέχρι στιγμής α-νακοινώσει 23 δισ. τιτλοποιήσεις υπό τον «Ηρακλή»,και αναμένει να υπάρξουν περισσότερες στις αρχέςτου 2020. Ο «Ηρακλής» έχει τη δυνατότητα να διευ-κολύνει τη διάθεση 30-36 δισ. ελληνικών NPEs, σχεδόντο μισό του σημερινού όγκου.

Μπορεί η βασική δομή του ελληνικού σχεδίου ναείναι παρόμοια με αυτή του ιταλικού, υπό το οποίο οιτράπεζες της χώρας προχώρησαν σε τιτλοποιήσεις ύ-ψους 70 δισ. ευρώ από το 2016, υπάρχουν ωστόσοτρεις σημαντικές διαφορές που «εξηγούν» και την ε-κτίμηση της JP Morgan για την καλύτερη τιμολόγησητων NPEs.

Πρώτον, o «Ηρακλής» καλύπτει μια ευρύτερη ομάδαυψηλότερης ποιότητας NPEs. Το GACS περιορίζει τοσύνολο των αποδεκτών περιουσιακών στοιχείων καιεφαρμόζεται αποκλειστικά σε «πολύ κακά δάνεια», μεμέσο δείκτη κάλυψης στο 60%. Ο «Ηρακλής» εφαρ-μόζεται σε μια ευρύτερη δέσμη περιουσιακών στοιχείων,συμπεριλαμβανομένων εκείνων των NPEs που είναισε καθυστέρηση λιγότερο από 90 ημέρες, αλλά είναιαπίθανο να εξοφληθούν στο ακέραιο, με υψηλότερεςπιθανότητες ανάκτησης (αλλά χαμηλότερη κάλυψη).Αυτό σημαίνει ότι τα επίπεδα τιμολόγησης των χαρ-τοφυλακίων του «Ηρακλή» θα μπορούσαν να είναι υ-ψηλότερα από το GACS.

Δεύτερον, οι επιεικέστερες απαιτήσεις αξιολόγησηςυποδηλώνουν υψηλότερη μόχλευση για τον «Ηρακλή»,με αποτέλεσμα ενδεχομένως υψηλότερες τιμές. Στοπλαίσιο του GACS, η ενεργοποίηση της κρατικής εγ-γύησης εξαρτάται από το ότι οι τίτλοι υψηλής διαβάθ-μισης (senior) έχουν αξιολόγηση BBB / Baa2. H απαίτησητης «επενδυτικής βαθμίδας» σημαίνει ότι η διαμόρφωσητης διάρθρωσης της τιτλοποίησης θα είναι τέτοια ώστενα επιτυγχάνεται η επιδιωκόμενη αξιολόγηση, αυξά-νοντας τους περιορισμούς μόχλευσης και περιορίζονταςτο μέγεθος του όγκου των senior τίτλων. Στον «Ηρακλή»,η απαίτηση αξιολόγησης είναι χαμηλότερη, στο BB-,τρεις βαθμίδες κάτω από αυτή του GACS, γεγονός πουδημιουργεί ενδεχομένως περιθώρια για μεγαλύτεροόγκο senior τίτλων από ό,τι στην Ιταλία.

Τρίτον, τα NPEs στην Ελλάδα είναι πιο συγκεντρωμέναστον τομέα των στεγαστικών δανείων, ενώ και η σύν-θεση του χαρτοφυλακίου NPEs είναι διαφορετική στηνΕλλάδα σε σύγκριση με την Ιταλία, με σημαντικά υ-ψηλότερη συγκέντρωση στα νοικοκυριά (δηλαδή στε-γαστικά δάνεια). Κατά μέσον όρο, τα ελληνικά χαρ-τοφυλάκια στεγαστικών δανείων καλύπτονται στο71% με εγγύηση, κάτι που σημαίνει ενδεχομένως καικαλύτερες τιμές, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη την α-ναμενόμενη ανάκαμψη των τιμών των ακινήτων τοεπόμενο διάστημα.

Η Fitch βλέπει μείωση πιστωτικών κινδύνων για τις ελληνικές τράπεζες το 2020Θετικές είναι οι προοπτικές των ελ-ληνικών τραπεζών το 2020, καθώςαναμένεται να συνεχιστεί η βελτίωσητης ποιότητας του ενεργητικού, όπωςεπισημαίνει η Fitch σε νέα έκθεσήτης για τον ευρωπαϊκό τραπεζικόκλάδο. Η θετική της άποψη, όπως ε-ξηγεί, αντανακλά την προσδοκία τηςότι οι πιστωτικοί κίνδυνοι, αν και ε-ξακολουθούν να είναι υπαρκτοί, θαμειωθούν περαιτέρω το 2020, καθώςσυνεχίζεται η μείωση του αποθέματοςτων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων(NPEs).

Ο οίκος αξιολόγησης εκτιμά πωςτα σχέδια μείωσης των δεικτών NPEsείναι εφικτά, αν και η επίτευξή τουςεξακολουθεί να εξαρτάται σημαντικάαπό την πορεία του εγχώριου οικο-

νομικού περιβάλλοντος, την αποτε-λεσματικότητα του θεσμικού πλαισίουκαι την επενδυτική διάθεση για ταελληνικά προβληματικά περιουσιακάστοιχεία.

Τα σχέδια μείωσης των NPEs τωντραπεζών περιλαμβάνουν συνδυασμόπωλήσεων χαρτοφυλακίου, τιτλοποι-ήσεις και λύσεις αναδιάρθρωσης, ό-πως επισημαίνει ο οίκος. Η Fitchκάνει ειδική αναφορά στην Eurobankσημειώνοντας πως δίνει θετικές προ-οπτικές στη μακροπρόθεσμη αξιο-λόγησή της, καθώς η ποιότητα τουενεργητικού της αναμένεται να βελ-τιωθεί σημαντικά κατά το επόμενοέτος και να είναι ανώτερη των υπό-λοιπων τραπεζών.

Η Fitch αναμένει ότι όλες οι τρά-

πεζες θα κάνουν χρήση του σχεδίου«Ηρακλής», το οποίο θα αποτελέσειένα πρόσθετο εργαλείο για την επι-τάχυνση του «καθαρισμού» της ποι-ότητας του ενεργητικού, ενώ υπόσυζήτηση βρίσκονται και άλλες λύ-σεις, όπως η πρόταση της Τράπεζαςτης Ελλάδος, η οποία αν και εξακο-λουθεί να είναι αβέβαιη, θα μπορούσενα αποτελέσει ένα άλλο κατάλληλοεργαλείο για την εκκαθάριση των N-

PEs. Η κεφαλαιοποίηση των τραπεζώνπαραμένει ιδιαίτερα ευάλωτη στιςδιαταραχές της ποιότητας του ενερ-γητικού, προσθέτει ο οίκος, ενώ ε-κτιμά πως η εσωτερική παραγωγήκεφαλαίου θα παραμείνει αδύναμηπαρά τη βελτίωση της κερδοφορίας.Παράλληλα, δεν αναμένει ότι οι συ-στημικές τράπεζες θα εκδώσουν με-γάλο όγκο μη εξασφαλισμένου χρέ-ους, ωστόσο είναι πιθανό να προχω-ρήσουν σε εκδόσεις τίτλων Tier II,εάν οι συνθήκες της αγοράς είναι ευ-νοϊκές, όπως κάποιες έκαναν το 2019.

Σε ό,τι αφορά την κερδοφορία του2020, ο οίκος αναμένει ελαφρά βελ-τίωση η οποία θα προέλθει κυρίωςαπό την αύξηση των εσόδων απόπρομήθειες, τον νέο δανεισμό – ειδικά

στον εταιρικό τομέα, και τα μέτραπεριορισμού του κόστους.

Ωστόσο, η μείωση του ρίσκουστους ισολογισμούς των τραπεζώνκαι η μείωση των περιθωρίων κέρδουςθα συνεχίσουν να ασκούν πίεση στηνκερδοφορία το 2020.

Πάντως, η Fitch εκτιμά ότι η θέσηρευστότητας των ελληνικών τραπε-ζών θα συνεχίσει να βελτιώνεται, χά-ρη στις εισροές καταθέσεων και τηβελτιωμένη πρόσβαση στη χρημα-τοδότηση από τις αγορές, ενώ ανα-μένει ότι οι τράπεζες θα δημιουργή-σουν επιπλέον αποθέματα ρευστό-τητας, καθώς εξακολουθούν να είναιαρκετά χαμηλά.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

<<<<<<

Θα προχωρήσουν σενέες εκδόσεις τίτλων TierII, εάν οι συνθήκες τηςαγοράς είναι ευνοϊκές.

Μικρή άνοδοςστο ΧΑΚ την ΤρίτηΜε μικρή άνοδο έκλεισε το Χρηματιστήριο ΑξιώνΚύπρου την Τρίτη. Ο Γενικός Δείκτης έκλεισε στις65,53 μονάδες, σημειώνοντας άνοδο σε ποσοστό 0,34%.Η αξία των συναλλαγών διαμορφώθηκε στις € 261.852.Ο Δείκτης FTSE/CySE 20 έκλεισε στις 39,37 μονάδες.Από τους επιμέρους χρηματιστηριακούς δείκτες, πτώσηκατέγραψε μόνο η Κύρια Αγορά σε ποσοστό 0,31%.Την μεγαλύτερη άνοδο κατέγραψαν τα Ξενοδοχείακατά 3,22% και ακολούθησαν η Εναλλακτική Αγοράμε άνοδο 1,34% και οι Επενδυτικές με 0,39%. Σύνολο748.396 μετοχών της Amathus άλλαξαν χέρια στοπλαίσιο απλής προσυμφωνημένης συναλλαγής στηντιμή του €0,15 ανά μετοχή. Το μεγαλύτερο επενδυτικόενδιαφέρον προσέλκυσαν οι τίτλοι της Logicom με€112.792 (τιμή κλεισίματος €0,149– άνοδος 6,43%),της Logicom με €50.030 (τιμή κλεισίματος €1,27–πτώση 1,55%), της Τράπεζας Κύπρου με €41.426 (τιμήκλεισίματος €1.27 – πτώση 0,63%), της Petrolina με€12.138 (τιμή κλεισίματος €1,02 – άνοδος 2,51%) καιτης Lordos Hotels με €7.250 (τιμή κλεισίματος €0,50– χωρίς μεταβολή). Από τις μετοχές που έτυχαν δια-πραγμάτευσης, 11 κινήθηκαν ανοδικά, 4 κινήθηκανκαθοδικά, ενώ 3 παρέμειναν αμετάβλητες. Ο αριθμόςτων συναλλαγών ανήλθε στις 97. Εξάλλου, το Χρημα-τιστήριο ανακοινώνει τη μετάταξη των τίτλων της ε-ταιρείας CPI Holdings Public Ltd από την Αγορά Επι-τήρησης στην Εναλλακτική Αγορά του Χρηματιστηρίου,ενόψει του ότι έχει εκλείψει ο λόγος για τον οποίοείχαν μεταταχθεί οι τίτλοι της εταιρείας, μετά από τηνέκδοση και δημοσιοποίηση της Ετήσιας ΟικονομικήςΈκθεσης για το έτος που έληξε 31/12/2018 καθώς καιτης Εξαμηνιαίας Οικονομικής Έκθεσης της εταιρείας,για την περίοδο που έληξε στις 30/6/2019. Η απόφασηαυτή λήφθηκε με βάση την Παράγραφο 2.2.5 της ΚΔΠ379/2014 (ως έχει τροποποιηθεί). Περαιτέρω υπενθυ-μίζεται ότι ενόψει της μη τήρησης της συνεχούς υ-ποχρέωσης για τη διασπορά του μετοχικού κεφαλαίουτης εταιρείας, οι τίτλοι της εταιρείας αυτής θα συνε-χίσουν να παρουσιάζονται με σήμανση (Σ) στο ημερήσιοδελτίο τιμών και στους πίνακες διαπραγμάτευσης. ΤοΣυμβούλιο θα προβεί σε αφαίρεση της σήμανσης (Σ),όταν διαπιστώσει ότι οι λόγοι που οδήγησαν στην πα-ρουσίαση της σήμανσης στις αξίες της, θα έχουν ε-κλείψει. Οι τίτλοι της εταιρείας θα τυγχάνουν δια-πραγμάτευσης στην Εναλλακτική Αγορά από την Πέ-μπτη, 19 Δεκεμβρίου 2019.