1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αστικής Βιώσιμης Κινητικότητας, 14/12/2012, Βόλος

Ιωάννης Αδάμος Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός Π.Θ. Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός MScΥπ. Διδάκτωρ Παν/μιου Θεσσαλίας

Ευτυχία Ναθαναήλ Δρ. Συγκοινωνιολόγος ΜηχανικόςΕπίκουρη Καθηγήτρια Παν/μιου Θεσσαλίας

Εισαγωγή

Καθημερινές δραστηριότητες και μεταφορές.

Απαίτηση για ποιοτική παροχή υπηρεσιών και ασφαλή μετακίνηση των πολιτών.

Η Ευρωπαϊκή πολιτική θέτει το πλαίσιο βελτίωσης και προώθησης της αστικής βιώσιμης κινητικότητας, με έμφαση σε: Προσβασιμότητα / εξυπηρέτηση μετακινούμενων και

αγαθών Περιβάλλον Ασφάλεια

Αστική βιώσιμη κινητικότητα και οδική ασφάλεια

Βιώσιμη Αστική

Κινητικότητα

Προσβασιμότητα - προσπελασιμότηταγια όλους

Οικονομικές μετακινήσεις

Περιβαλλοντικά φιλικές μετακινήσεις

ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

Δράσεις και πολιτικές για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα

Νομοθεσία και εναρμόνισή της με τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς

Αύξηση της δραστηριότητας της Τροχαίας Ανάπτυξη Στρατηγικού Σχεδίου για τη βελτίωση της

οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα 2011-2020 Διαμόρφωση Εθνικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας

2010-2020 Εισαγωγή της κυκλοφοριακής αγωγής στην

εκπαίδευση Βελτίωση του συστήματος εκπαίδευσης και

εξέτασης υποψηφίων οδηγών και εκπαιδευτών Πραγματοποίηση εκστρατειών ενημέρωσης και

αφύπνισης του κοινού

Εκστρατείες οδικής ασφάλειας

Οργανωμένες επικοινωνιακές δράσεις για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα

Με το κοινό ή τις συγκεκριμένες ομάδες στόχου

Μέσω ΜΜΕ, προσωπική επικοινωνία και επιμορφωτικές δράσεις

Με ή χωρίς άλλες παράλληλες προωθητικές ενέργειες (αστυνόμευση, εκπαίδευση, νομοθεσία)

Αλλαγή στις πεποιθήσεις των χρηστών και τη συμπεριφορά τους

Εκστρατείες οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα

Αλκοόλ

BOB CAMPAIGN, ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ, 2002-

2006

Ζώνη ασφαλείας

Κράνος

Άλλες εκστρατείες

Εκστρατείες οδικής ασφάλειας στο εξωτερικό

THINK! Campaigns, UK (1/4)

[http://think.direct.gov.uk/index.html]

THINK! Campaigns, UK (2/4)

[http://think.direct.gov.uk/index.html]

THINK! Campaigns, UK (3/4)

[http://think.direct.gov.uk/index.html]

THINK! Campaigns, UK (4/4)

[http://think.direct.gov.uk/index.html]

Roads and Traffic Authority, NSW, Australia (1/2)

[http://www.rta.nsw.gov.au/]

Roads and Traffic Authority, NSW, Australia (2/2)

[http://www.rta.nsw.gov.au/]

IBSR-BIVV, Belgium

[http://www.bivv.be]

Είναι όμως αποτελεσματικές οι εκστρατείες οδικής ασφάλειας;

Η βελτίωση της οδηγικής συμπεριφοράς αυξάνεται κατά 37%.

Η χρήση της ζώνης ασφαλείας αυξάνεται κατά 25%.

Η ταχύτητα μειώνεται κατά 16%.

Η αντίληψη του κινδύνου αυξάνεται κατά 16%.

Τα ατυχήματα μειώνονται κατά 9%.

Τα ατυχήματα μειώνονται κατά 8.5% επιπλέον με παράλληλες δράσεις και κατά 15% επιπλέον με επανάληψη της εκστρατείας.

[Vaa & Philips, 2009; Ναθαναήλ, 2011; Nathanail & Adamos, 2010, 2011; Delhomme et al., 1999]

Ολοκληρωμένο πλαίσιο σχεδιασμού και αξιολόγησης εκστρατειών οδικής

ασφάλειας Βήμα 1ο:Έναρξη

Βήμα 2ο: Ανάλυση της κατάστασης

Βήμα 3ο: Σχεδιασμός της εκστρατείας και της αξιολόγησης

Βήμα 4ο: Διεξαγωγή αξιολόγησης της περιόδου πριν την εκστρατεία και

υλοποίηση της εκστρατείας

Βήμα 5ο: Ολοκλήρωση της αξιολόγησης και εξαγωγή συμπερασμάτων

Βήμα 6ο: Σύνταξη της τελικής έκθεσης

Εφαρμογή και αξιολόγηση εκστρατειών οδικής ασφάλειας τοπικής εμβέλειας στο

Βόλο

Εντοπισμός του προβλήματος

Τροχαία ατυχήματα:

Ευρωπαϊκή Ένωση: 35.000 νεκροί/χρόνο Ελλάδα: 1.700 νεκροί/χρόνο, 30.000 τραυματίες/χρόνο Βόλος: 98 ατυχήματα/χρόνο, 16 θανατηφόρα

Κύριες αιτίες:

Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ Οδήγηση χωρίς ζώνη ασφαλείας και κράνος Υπερβολική ταχύτητα

Οι εκστρατείες

Εμβέλεια: Τοπική (Πολυτεχνική σχολή Παν/μιου Θεσσαλίας)

Θέματα: α) Κατανάλωση αλκοόλ και οδήγηση

β) Χρήση ζώνης ασφαλείας

γ) Χρήση κράνους

Στόχοι: α) Αύξηση γνώσης

β) Επίδραση στις προθέσεις

γ) Διαμόρφωση ασφαλούς συμπεριφοράς

Διάρκεια: 1 μήνας

Το υλικό

Οι δράσεις

Διανομή έντυπου υλικού

• 500 αφίσες σε μέγεθος Α3 αναρτήθηκαν και

• 500 φυλλάδια διανεμήθηκαν στο Τμήμα των Πολιτικών Μηχανικών

Διοργάνωση ημερίδας

Σχεδιασμός της αξιολόγησης

Συμμετέχοντες: Φοιτητές της Πολυτεχνικής Σχολής (οδηγοί και συνεπιβάτες)

- Ομάδα επέμβασης: Πολιτικοί Μηχανικοί

- Ομάδα ελέγχου: Αρχιτέκτονες, Μηχανολόγοι, Μηχανικοί Χωροταξίας

Πληθυσμός: 1.587 φοιτητές

Δείγμα:

- Εκστρατεία αλκοόλ και οδήγηση: 200 φοιτητές

- Εκστρατεία για χρήση ζώνης: 200 φοιτητές

- Εκστρατεία για χρήση κράνους: 50 φοιτητές

Μέθοδος συλλογής στοιχείων: Ερωτηματολόγια πρόσωπο με πρόσωπο

Χρόνος συλλογής στοιχείων: Πριν και μετά την εκστρατεία

Χρήση θεωρητικού μοντέλου: Θεωρία Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς (Theory of Planned Behavior)

Θεωρία Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς

Ανάλυση δεδομένων

Μεταβλητές: - Πεποιθήσεις για τα πιθανά

αποτελέσματα της συμπεριφοράς- Πεποιθήσεις για δεοντολογία του

κοινωνικού κύκλου και κίνητρα για συμμόρφωση με αυτή

- Πεποιθήσεις για την ύπαρξη παραγόντων που είτε διευκολύνουν, είτε δυσκολεύουν τη συμπεριφορά

- Αντίληψη για το πώς συμπεριφέρονται οι άλλοι άνθρωποι, ανεξάρτητα αν είναι ενάντια στους κανόνες

Σχεδιασμός πειραμάτων: - Πειραματικός - Ημι-πειραματικός

Αποτελέσματα:- Περιγραφικά - Συμπερασματικά – Σύγκριση

μεταξύ ομάδων (επέμβασης πριν-επέμβασης μετά, ελέγχου πριν-ελέγχου μετά, επέμβασης πριν-ελέγχου πριν)

Εφαρμογή και αξιολόγηση θεωρητικού μοντέλου:

Διαμόρφωση και εφαρμογή 3 πειραμάτων πρόβλεψης της πρόθεσης και 3 πειραμάτων πρόβλεψης της συμπεριφοράς

Περιγραφικά αποτελέσματα (Αλκοόλ)

Περιγραφικά αποτελέσματα (Ζώνη ασφαλείας)

Περιγραφικά αποτελέσματα (Ζώνη ασφαλείας)

Συμπεράσματα και προτάσεις

Οι εκστρατείες οδικής ασφάλειας όταν είναι σωστά σχεδιασμένες, μπορούν να επιδράσουν στην αλλαγή της οδικής συμπεριφοράς προς την ασφαλή κατεύθυνση.

Αν και τα περισσότερα θέματα οδικής ασφάλειας έχουν προσεγγιστεί από αντίστοιχες εκστρατείες και οι περισσότεροι σχετικοί φορείς έχουν εμπλακεί.

Ωστόσο, υπάρχει ανάγκη για:- Μεσοπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο σχεδιασμό σε

εθνικό επίπεδο - Επανάληψη - Καταγραφή και προώθηση θετικών (ή και όχι)

επιδράσεων - Καλά οργανωμένων παράλληλων δράσεων - Συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων

enath@uth.gr giadamos@civ.uth.gr

www.este.civ.uth.gr

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!