Διαφθορά και φορολογία

10:29 | 02 Οθη. 2015

Γιάννης Μάρκοβιτς Τν παξόλ άξζξν αζρνιείηαη κε ηε δηαθζνξά θαη ηε ζρέζε ηεο κε ηε θνξνινγία, ην θνξνινγηθό ζύζηεκα θαη ηε θνξνινγηθή δηνίθεζε. Καη’ αξρήλ είλαη ζεκαληηθό λα ηεζνύλ εξσηήκαηα πνπ νη απαληήζεηο ηνπο δίλνπλ ην «ζηίγκα», ην ραξαθηήξα θαη ην πεξηερόκελν ησλ κέηξσλ πνπ κπνξνύλ λα ιεθζνύλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ θαηλνκέλσλ δηαθζνξάο. Τα νθηώ παξαθάησ εξσηήκαηα είλαη πνιύ θαίξηα γηα ηελ επηινγή θαηάιιεισλ πνιηηηθώλ:

Απνηξέπεη ην θνξνινγηθό ζύζηεκα κε μεθάζαξν ηξόπν θνξναπαιιαγέο πνπ πξνέξρνληαη ή ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα δηθαηνινγήζνπλ δσξνδνθία δεκνζίσλ ππαιιήισλ;

Παξέρεη ε θνξνινγηθή δηνίθεζε μεθάζαξε ελεκέξσζε ζηνπο θνξνινγνπκέλνπο όηη ε δσξνδνθία δελ απαιιάζζεηαη από ηε θνξνινγία;

Ελζσκαηώλεη ε θνξνινγηθή δηνίθεζε ηε δηαθζνξά ζηελ αλάιπζε θηλδύλνπ θαη ζηηο δηαδηθαζίεο ειέγρνπ, ώζηε λα ελζαξξύλνληαη νη ειεγθηέο γηα λα εθηεινύλ ειέγρνπο ζπκκόξθσζεο;

Παξέρεη ε θνξνινγηθή δηνίθεζε θαζνδήγεζε θαη εθπαίδεπζε ζηνπο ειεγθηέο, αλαθνξηθά κε ηηο κνξθέο πιεξσκώλ πνπ ζεσξνύληαη σο δσξνδνθία θαη ηηο ελέξγεηεο πνπ πξέπεη λα θάλνπλ όηαλ ππνςηάδνληαη ηέηνηνπ είδνπο πιεξσκέο;

Ελεκεξώλνληαη νη θνξνινγηθέο αξρέο όηη νθείινπλ λα αλαθέξνπλ ελδείμεηο δηαθζνξάο ζηηο εζληθέο αξρέο θαηαπνιέκεζεο ηεο δηαθζνξάο;

Παξέρεη ε θνξνινγηθή δηνίθεζε θαζνδήγεζε ζηνπο ειεγθηέο γηα λα δηεπθνιύλεηαη ε αλαθνξά ελδείμεσλ δσξνδνθίαο από αιινδαπνύο;

Επηηξέπνπλ νη ζπκθσλίεο ζπλεξγαζίαο ηελ αμηνπνίεζε πιεξνθνξηώλ γηα θνξνινγηθέο ππνζέζεηο πνπ παξέρνληαη από ηνπο αιινδαπνύο εηαίξνπο, κε ζθνπό ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο εγρώξηαο δηαθζνξάο;

Χξεζηκνπνηνύλ νη θνξνινγηθέο αξρέο ηελ πιεξνθόξεζε από ηηο ζπκθσλίεο κε άιιεο ρώξεο γηα λα ιακβάλνπλ θαη λα παξέρνπλ πιεξνθνξίεο, εάλ κηα αθαηξνύκελε πιεξσκή (δαπάλε) απνηειεί δσξνδνθία;

Η δηαθζνξά είλαη κηα νηθνλνκηθή ζρέζε αληαιιαγήο πνπ θαζνξίδεηαη από ην λόκν ηεο πξνζθνξάο θαη ηεο δήηεζεο. Ωο εθ ηνύηνπ, πνηέο είλαη νη πξνϋπνζέζεηο γηα δήηεζε θνξνινγηθήο δηαθζνξάο;

Μηα επηρείξεζε πξνηίζεηαη λα δσξνδνθήζεη αλ κπνξεί λα κεηώζεη ηηο θνξνινγηθέο ηεο πιεξσκέο θαη λα εμνηθνλνκήζεη ρξόλν από ηε δηελέξγεηα θνξνινγηθώλ ειέγρσλ.

Μηα επηρείξεζε πξνηίζεηαη λα δσξνδνθήζεη αλ κπνξεί λα απνθύγεη ηνλ έιεγρν πνπ έρεη κεγάιεο πηζαλόηεηεο λα αλαθαιύςεη θνξνινγηθέο απάηεο.

Ο θίλδπλνο γηα κηα επηρείξεζε απνθάιπςεο θαη ηηκσξίαο είλαη ειάρηζηνο εμαηηίαο ηεο αδύλακεο εθαξκνγήο ηνπ λόκνπ, ηεο αζάθεηαο θαη ηεο πνιππινθόηεηαο, νπόηε εληζρύεηαη ε δηεθζαξκέλε ζπκπεξηθνξά.

Ο ζπλδπαζκόο ηεο κεγάιεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο κε ην θόζηνο ζπκκόξθσζεο, κπνξνύλ λα εθηνμεύζνπλ ζηα ύςε ην πξόβιεκα ηεο δηαθζνξάο.

Τέινο, είλαη ην εύινγν εξώηεκα «Γηαηί λα πιεξώζσ θόξν;» Η απνπζία ρεηξνπηαζηώλ σθειεηώλ πνπ πξνθύπηνπλ από ηηο δεκόζηεο δαπάλεο (πγεία, παηδεία, θνηλσληθή πνιηηηθή, αζθάιεηα, δεκόζηεο παξνρέο), νδεγνύλ ζηε κείσζε ηεο πνιηηηθήο θαη εζηθήο ππνρξέσζεο πιεξσκήο θόξσλ, θαζώο νη πνιίηεο πηζηεύνπλ όηη από ην θνξνινγεηέν εηζόδεκά πιεξώλνληαη θαη νη δηεθζαξκέλνη δεκόζηνη ππάιιεινη.

Από ηελ άιιε πιεπξά, πνηέο είλαη νη πξνϋπνζέζεηο γηα πξνζθνξά θνξνινγηθήο δηαθζνξάο;

Η δσξνδνθία κπνξεί λα δηαζθαιίζεη ηνλ επηρεηξεκαηία από ζπλερείο ειέγρνπο, αληεθδίθεζε θαη ζηνρνπνίεζε από δηεθζαξκέλνπο ειεγθηέο.

Η θαρππνςία ησλ επηρεηξήζεσλ γηα ηελ ακεξνιεςία ησλ δηθαζηηθώλ αξρώλ θαη ηε δηθαίσζή ηνπο ζηα δηθαζηήξηα, ιόγσ λνκηθήο πνιππινθόηεηαο, αζάθεηαο ζηε θνξνινγηθή λνκνζεζία θαη ρξνλνβόξσλ θαη αηειέζθνξσλ δηθαζηηθώλ δηαδηθαζηώλ.

Από ηα παξαπάλσ ζπλάγεηαη ην ζπκπέξαζκα όηη είλαη αλαγθαία ε κεηαξξύζκηζε ζηε θνξνινγηθή δηνίθεζε (παξαθάησ ππάξρνπλ έμη βαζηθνί ιόγνη γηαηί απηή ε κεηαξξύζκηζε είλαη απόιπηα αλαγθαία):

1. Η θνξνινγηθή δηνίθεζε θαζνξίδεη ζε κεγάιν βαζκό ην επελδπηηθό θιίκα, ζπλεηζθέξεη ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε, ζηελ αλαδηαλνκή ηνπ πινύηνπ θαη ζηε κείσζε ηεο θηώρεηαο.

2. Η θνξνινγηθή κεηαξξύζκηζε κεηώλεη ην θόζηνο ζπκκόξθσζεο θαη δηεπξύλεη ην «θνξνινγηθό δίθηπ», παξέρνληαο ηε δπλαηόηεηα ζηελ θπβέξλεζε λα απμήζεη ηα έζνδα κε ρακειόηεξνπο θνξνινγηθνύο ζπληειεζηέο θαη δηθαηόηεξε θνξνινγηθή αλαδηαλνκή.

3. Μηα θνξνινγηθή δηνίθεζε πνπ ιεηηνπξγεί ζσζηά κπνξεί λα απμήζεη ηα έζνδα, παξά κηα δπζιεηηνπξγηθή δηνίθεζε.

4. Η θνξνινγηθή κεηαξξύζκηζε ρσξίο δηνηθεηηθή κεηαξξύζκηζε είλαη «κηα ηξύπα ζην λεξό», θαζώο ην επξύηεξν πεξηβάιινλ παξακέλεη θαρύπνπην θαη νη θαιέο πξνζέζεηο – από όπνηα πιεπξά θαη αλ πξνέξρνληαη – αληηκεησπίδνληαη κε θπληζκό θαη ριεύε.

5. Η θνξνινγηθή δηαθζνξά «ζπξώρλεη» ηε δηαθζνξά ζε άιινπο ηνκείο θαη ε κεηαξξύζκηζε είλαη απαξαίηεηε γηα λα αλαθόςεη ηελ πιεπξά πξνζθνξάο θνξνινγηθήο δηαθζνξάο.

6. Μηα ζύγρξνλε θνξνινγηθή δηνίθεζε είλαη απαξαίηεηε γηα λα παξαθνινπζεί ηηο εμειίμεηο ζηα ινγηζηηθά ζπζηήκαηα ησλ επηρεηξήζεσλ. Τα κέηξα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθζνξάο ζηε θνξνινγία πξέπεη λα αληηκεησπίδνπλ ηόζν ηελ πιεπξά ηεο δήηεζεο (ηηο επηρεηξήζεηο) όζν θαη ηελ πιεπξά ηεο πξνζθνξάο (ηε θνξνινγηθή δηνίθεζε) ηεο δηαθζνξάο.

Παξαθάησ, πνιύ επηγξακκαηηθά, θαηαγξάθεηαη έλα βξαρππξόζεζκν θαη έλα κεζνπξόζεζκν πξόγξακκα:

Έλα βξαρππξόζεζκν πξόγξακκα (12-15 κήλεο) πξέπεη λα απινπνηεί ηα θνξνινγηθά εξγαιεία ειέγρνπ θαη ηηο θνξνινγηθέο δηαδηθαζίεο, λα ελζαξξύλεη λνκηθέο κεηαξξπζκίζεηο πνπ ππνζηεξίδνπλ ηα πξνεγνύκελα, λα κεηώλεη ηηο θαηεγνξίεο θνξνινγίαο θαη λα παξέρεη επαξθή θαηάξηηζε ζηνπο ειεγθηέο θαη ζηηο επηρεηξήζεηο.

Έλα κεζνπξόζεζκν πξόγξακκα (κέρξη 2,5 ρξόληα) πξέπεη λα επαλαζρεδηάζεη ηε δνκή ηεο θνξνινγηθήο δηνίθεζεο δηαζθαιίδνληαο ηε ζεζκηθή απηνλνκία ηεο, λα αλαδηνξγαλώζεη ην θνξνινγηθό ζύζηεκα θαη ηηο παξερόκελεο ππεξεζίεο (πξνζαλαηνιηζκέλν ζηηο κνξθέο θαη ζηηο νκάδεο ησλ θνξνινγνπκέλσλ) θαη λα πινπνηεί κηα νινθιεξσκέλε πνιηηηθή αλζξώπηλνπ δπλακηθνύ κε απηνκαηηζκνύο, θίλεηξα, ειέγρνπο θαη αμηνινγήζεηο-αλαηξνθνδνηήζεηο.