The Terminal for Liquefied Natural Gas on Revithoussa island of the Saronic in Greece & a...

63
1 Πανεπιστήμιο Πειραιώς Μάιος 2014 Εργασία στο μάθημα «Περιβαλλοντική Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης» Θέμα: «Ο τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου στο νησί Ρεβυθούσα του Σαρωνικού» από τις Μαίρη Δημουλά (8 ο – Ν/10039) Αναστασία Αγγελοπούλου (8 ο – Ν/10007)

Transcript of The Terminal for Liquefied Natural Gas on Revithoussa island of the Saronic in Greece & a...

1

Πανεπιστήμιο Πειραιώς

Μάιος 2014

Εργασία στο μάθημα «Περιβαλλοντική Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης»

Θέμα: «Ο τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού

αερίου στο νησί Ρεβυθούσα του Σαρωνικού»

από τις

Μαίρη Δημουλά (8ο – Ν/10039)

Αναστασία Αγγελοπούλου (8ο – Ν/10007)

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Κεφάλαιο 1: Βασικά Στοιχεία Έργου

1.1 Η έννοια του υγροποιημένου φυσικού αερίου……………………………………….……………………4

1.2 Τα βασικά χαρακτηριστικά του προς μελέτη έργου………………………………..…………………5

1.3 Τεχνικά Στοιχεία Έργου………………………………………………………………………………………………....……………….6

1.3.1 Κύριες Μονάδες και Διαδικασία………………………………………………………………………..........7

Κεφάλαιο 2: Υφιστάμενη Κατάσταση Περιβάλλοντος

2.1 Οικοσύστημα, Γεωλογία και Θαλάσσια Γεωλογικά Δεδομένα…………...………….10

2.2 Κλιματικές Συνθήκες…………………………………………………………………………………………………...………………..11

2.3 Χλωρίδα – Χερσαία και Θαλάσσια Πανίδα……………………………………………………………………15

2.4 Δημογραφικά και Κοινωνικοοικονομικά Χαρακτηριστικά………………………….………17

2.5 Γενική Περιγραφή της Ευρύτερης Περιοχής…………………………………………………...........……18

2.6 Χρήσεις Γης………………………………………………………………………………..............................................................19

2.7 Υφιστάμενη Κατάσταση Ρύπανσης……………………………………………………………………….…............19

2.7.1 Ρύποι στην υδάτινη στήλη του Κόλπου Μεγάρων…………………………………..…19

2.7.2 Λοιπά επίπεδα ρύπανσης………………………………………………………………………………...............20

2.8 Θεσμικό Πλαίσιο……………………………………………………………………………….................................................21

Κεφάλαιο 3: Το Έργο κατά τη φάση λειτουργίας

3.1 Χρήση Πρώτων Υλών………………………………………………………………………………........................................23

3.2 Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις κατά τη διάρκεια λειτουργίας……………………………25

3.2.1 Αέρια Ρύπανση……………………………………………………………………………….......................................25

3.2.2 Υγρά Απόβλητα……………………………………………………………………………….......................................25

3.2.3 Χλωρίδα, Βλάστηση και Πανίδα……………………………………………………………………………..27

3.2.4 Επιφανειακά Υπόγεια Ύδατα…………………………………………………………………………………….31

3.2.5 Έδαφος και Υπέδαφος…………………………………………….…………..………………………………………….31

3.2.6 Ποιότητα Ατμόσφαιρας……………………………………………………………………….…………………..……31

3.2.7 Θόρυβος……………………………………………………………………………………………………………….…………..………32

3.2.8 Λοιπά (Υγεία, Απασχόληση, Οικονομική Ανάπτυξη) …………………………………32

3.3 Αντιμετώπιση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων κατά τη φάση

λειτουργίας...............................................................................................................................................32

3.4 Τοπική Κοινωνία και Περιφέρεια…………………….......................................................................34

3

Κεφάλαιο 4: Προτάσεις Διαχείρισης Ακτής για Αρμονική

Συνύπαρξη Έργου και Περιβάλλοντος

4.1 Ανάπτυξη Διαχειριστικού Σχεδίου Προστασίας Ακτών από Πολιτεία…..……36

4.2 Ανάπτυξη Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης από Φορέα

Ανάπτυξης Έργου……………………………………………………………………………...................................................37

4.2.1 ISO……………………………………………………………………………….....................................................................38

4.2.2 Εκπαίδευση………………………………………………………………………………................................................39

4.2.3 Παρακολούθηση κατά την Φάση Κατασκευής και Λειτουργίας……….42

4.2.4 Σύστημα Συνεργασίας με Τοπική Κοινωνία……………………………………………..........45

Συμπεράσματα………………………………………………………………………………....................................................................47

Πηγές………………..............................................………………………………………………………………...................................................49

4

Κεφάλαιο 1: Βασικά Στοιχεία Έργου

1.1 Η έννοια του υγροποιημένου φυσικού αερίου

Το φυσικό αέριο αποτελείται κυρίως από μεθάνιο, αλλά μπορεί επίσης να

περιλαμβάνει αιθάνιο, προπάνιο και βαρύτερους υδρογονάνθρακες. Επίσης, στο

φυσικό αέριο μπορούν να βρεθούν μικρές ποσότητες αζώτου, οξυγόνου, διοξείδιο

του άνθρακα, ενώσεις του θείου, καθώς και νερό.

Το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ) είναι φυσικό αέριο που έχει

μετατραπεί προσωρινά σε υγρή μορφή για τη διευκόλυνση της αποθήκευσης ή της

μεταφοράς του. Είναι άοσμο, άχρωμο, μη τοξικό και μη διαβρωτικό. Το φυσικό αέριο

υγροποιείται με πίεση κοντά στην ατμοσφαιρική πίεση (1 bar) και η ψύξη του

κυμαίνεται στους -160°C περίπου. Κατά την διαδικασία υγροποίησης, απαιτείται

προ-επεξεργασία για την αφαίρεση των προσμείξεων όπως νερό, άζωτο, διοξείδιο του

άνθρακα, υδρόθειο και άλλες ενώσεις του θείου. Απομακρύνοντας αυτές τις

προσμίξεις, δεν μπορούν να δημιουργηθούν στερεές ουσίες με την ψύξη του φυσικού

αέριου. Ως αποτέλεσμα, το ΥΦΑ περιέχει κυρίως μεθάνιο.

Οι ατμοί ΥΦΑ, από την εξάτμιση, είναι εύφλεκτοι και μπορεί να

δημιουργήσουν έκρηξη κάτω από ορισμένες συνθήκες όταν η συγκέντρωση τους

στον αέρα είναι μεταξύ 5% και 15% (κατ’ όγκο αέρα). Όταν η συγκέντρωση ατμών

ΥΦΑ στον αέρα υπερβαίνει το 15%, δεν είναι εφικτό να πάρουν φωτιά διότι υπάρχει

Διάγραμμα 1: Σύγκριση Σύνθεσης Φυσικού Αερίου και Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου

Πηγή: www.depa.gr, www.desfa.gr

5

λίγο οξυγόνο. Αντίστοιχα, όταν η συγκέντρωση τους είναι μικρότερη από 5% δεν

μπορούν να καούν γιατί το φυσικό αέριο που υπάρχει είναι πολύ λίγο.

Ο συχνότερα αναμενόμενος κίνδυνος ανάφλεξης είναι από φλόγες ή

σπινθήρες. Για τους ατμούς μεθανίου, που προέρχονται από την εξάτμιση ΥΦΑ, με

αναλογία μεθανίου – αέρα περίπου στο 10% (περίπου στο μέσο του 5% - 15%

εύρους αναφλεξιμότητας) και σε ατμοσφαιρική πίεση, η θερμοκρασία αυτό-

ανάφλεξης είναι πάνω από 540° C. Έαν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις, τότε

μπορεί να γίνει αυτανάφλεξη.

1.2 Τα βασικά χαρακτηριστικά του προς μελέτη έργου

Η ονομασία του έργου είναι «Ο τερματικός σταθμός υγροποιημένου

φυσικού αερίου στη νήσο Ρεβυθούσα». Ο φορέας του έργου αυτού είναι η Δημόσια

Επιχείρηση Αερίου – Δ.ΕΠ.Α Α.Ε. Η ερημονησίδα Ρεβυθούσα βρίσκεται στον κόλπο

των Μεγάρων, στην περιοχή της Πάχης, με γεωγραφικές συντεταγμένες 37 57’, 8’’ γ

πλάτος και 23 24’ γ μήκος και η έκταση της είναι 150.000 τ.μ. , αλλά έχουν γίνει

επεκτάσεις της νησίδας αυτής μεγαλώνοντας την έκταση της στα 200.000 τ.μ.1. Η

Ρεβυθούσα ανήκει διοικητικά στο Δήμο Σαλαμίνας, της Νομαρχίας Πειραιά της

Περιφέρειας Αττικής.

Ο Τερματικός Σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ)

Ρεβυθούσας λειτουργεί από το 2000 και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εθνικές

υποδομές της χώρας. Συγκαταλέγεται στους δεκατρείς αντίστοιχους σταθμούς

υγροποιημένου φυσικού αερίου, που λειτουργούν σε όλο το χώρο της Μεσογείου και

της Ευρώπης2. Έχει σχεδιαστεί για να πραγματοποιεί τις διαδικασίες της έγχυσης

ΥΦΑ από πλοία μεταφοράς, την αποθήκευσης ποσοτήτων ΥΦΑ, της

επαναυγροποίησης των αερίων που προκύπτουν από τη φυσική εξάτμιση του ΥΦΑ

στις δεξαμενές, της άντλησης και αεριοποίησης του ΥΦΑ και της έγχυσης του

φυσικού αερίου στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ)3.

Στα 14 χρόνια λειτουργίας του, έχουν παραληφθεί πάνω από 300 φορτία

υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ), που φθάνουν στη χώρα με δεξαμενόπλοια

και αποθηκεύονται προσωρινά στις δύο δεξαμενές συνολικής χωρητικότητας 130.000

1 Η επέκταση αυτή έγινε μέσω επιχώσεων σε διάφορες χρονικές περιόδους, με την πιο πρόσφατη να

είναι το 2013 2 Επίσιμη Ιστοσελίδα Δ.Ε.Σ.Φ.Α.- www.desfa.gr

3 Το ίδιο

6

κ.μ. ΥΦΑ και στη συνέχεια, στις ειδικές εγκαταστάσεις αεριοποίησης του σταθμού,

το ΥΦΑ μετατρέπεται ξανά σε αέριο και τροφοδοτεί το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς

Φυσικού Αερίου.

Από τον Οκτώβριο 2007, ο Σταθμός έχει τη δυνατότητα να υποδέχεται

μεγαλύτερα δεξαμενόπλοια χωριτικότητας 177.000 m3 και να παραλαμβάνει γρήγορα

και αποτελεσματικά διπλάσιες ποσότητες αερίου. Η εκτιμώμενη συχνότητα αφίξεων

σήμερα είναι μέχρι 4 πλοία ανά μήνα. Η αδιάλειπτη δυναμικότητα αεριοποίησης

τριπλασιάστηκε από 271 κ.μ. ΥΦΑ την ώρα σε 1.000 κ.μ, παρέχοντας του τη

δυνατότητα να επεξεργάζεται τριπλάσιες ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου

και να τροφοδοτεί το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς με 5,2 – 5,3 δις. κ.μ. φυσικού

αερίου ετησίως.

Τον Απρίλιο 2009, ο στρατηγικός ρόλος του Σταθμού ΥΦΑ στη

Ρεβυθούσα ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο με την εγκατάσταση και λειτουργία της

Μονάδας Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης

(Σ.Η.Θ.Υ.Α.)4. Η μονάδα Σ.Η.Θ.Υ.Α. λειτουργεί με φυσικό αέριο και εξασφαλίζει

ηλεκτρική αυτονομία και επάρκεια 13MW στο Σταθμό ΥΦΑ. Επίσης, η δυνατότητα

ανάκτησης θερμικής ενέργειας και η χρήση της στη διεργασία αεριοποίησης του

υγροποιημένου φυσικού αερίου αυξάνει το βαθμό απόδοσης της μονάδας περίπου

κατά 89%, συμβάλλοντας έτσι στην εξοικονόμηση ενεργειακών πόρων και στην

προστασία του περιβάλλοντος, παρέχοντας σημαντικά οικονομικά και

περιβαλλοντικά οφέλη.

Εν όψη της 2ης

Φάσης Αναβάθμισης του Σταθμού ΥΦΑ Ρεβυθούσας ο

ΔΕΣΦΑ ολοκλήρωσε τη μελέτη σκοπιμότητας για την κατασκευή της 3ης

δεξαμενής

αποθήκευσης ΥΦΑ με παράλληλη αύξηση της δυναμικότητας αεριοποίησης. Η τρίτη

δεξαμενή θα έχει χωρητικότητα 95.000 κ.μ ΥΦΑ. και θα αυξήσει τη συνολική

αποθηκευτική ικανότητα του Σταθμού σε 225.000 κ.μ. ΥΦΑ από 130.000 κ.μ. ΥΦΑ

και η δυναμικότητα αεριοποίησης θα αυξηθεί σε 1.400 κ.μ. ΥΦΑ την ώρα από 1.000

κ.μ. που είναι σήμερα.

1.3 Τεχνικά Στοιχεία Έργου

Ο υφιστάμενος Τερματικός Σταθμός ΥΦΑ στη νήσο Ρεβυθούσα

λειτουργεί από το 2000. Μέχρι τότε, ο Σταθμός χρησιμοποιούταν για την

4 Επίσιμη Ιστοσελίδα Δ.Ε.Σ.Φ.Α.- www.desfa.gr

7

αποθήκευση του μεταφερόμενου ΥΦΑ και την επαναεριοποίηση αυτού, ώστε να

δοθεί στην κατανάλωση.

Το 2002, έγινε επέκταση του Τερματικού Σταθμού ΥΦΑ ώστε να

πραγματοποιηθεί αύξηση του ρυθμού εκφόρτωσης πλοίων, αύξηση της παροχής

εξόδου φυσικού αερίου σε 1.000 m3/hr καθώς και αναβάθμιση των σχετικών

συστημάτων και διεργασιών, προκειμένου να επιτευχθούν τα παραπάνω.

1.3.1 Κύριες Μονάδες και Διαδικασία

Ο Τερματικός Σταθμός ΥΦΑ χρησιμοποιείται για την αποθήκευση του

μεταφερόμενου ΥΦΑ και την επαναεριοποίηση αυτού, ώστε να εγχυθεί στο δίκτυο. Ο

Σταθμός συνδέεται με το κεντρικό δίκτυο μέσω δύο υποθαλάσσιων αγωγών

διαμέτρου 24" και μήκους 510 m και 620 m αντίστοιχα. Η έγχυση στο δίκτυο

πραγματοποιείται σε θερμοκρασία τουλάχιστον 3°C και πίεση μεταξύ 26 και 64 barg.

Ο Τερματικός Σταθμός λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα, 365 μέρες το χρόνο,

εξαιρώντας προγραμματισμένες διακοπές λειτουργίας. Σκοπός των εγκαταστάσεων

αποθήκευσης και αεριοποίησης του ΥΦΑ, είναι η ικανοποίηση των αιχμών

κατανάλωσης και η παροχή εναλλακτικής πηγής τροφοδοσίας του Ε.Σ.Φ.Α. σε

περίπτωση προσωρινής διακοπής της τροφοδότησης του αγωγού με ρώσικο φυσικό

αέριο ή βλάβης του αγωγού.

Η διαδικασία περιγράφεται ως εξής:

1) Υποδοχή πλοίου μεταφοράς ΥΦΑ και εκφόρτωση

Το ΥΦΑ μεταφέρεται με από τον Τερματικό Σταθμό Υγροποίησης στο Σκίκντα της

Αλγερίας και εκφορτώνεται από αυτά, αφού ελλιμενιστούν στην προβλήτα της

Ρεβυθούσας. Η προβλήτα βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού, έτσι ώστε να

εξασφαλίζεται η ασφαλής προσέγγιση και ελλιμενισμός των πλοίων, αλλά και η

δυνατότητα ταχείας απελευθέρωσης τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η θέση

της προβλήτας εξασφαλίζει επίσης προστασία από τους ανέμους που επικρατούν

στην περιοχή (βόρειοι – βορειοδυτικοί άνεμοι). Η μεταφορά του ΥΦΑ από τα πλοία

στις δεξαμενές υποθήκευσης της Ρεβυθούσας πραγματοποιείται μέσω των αντλιών

του πλοίου (αντλίες booster) κατόπιν σύνδεσης με το σύστημα εκφόρτωσης. Το

σύστημα εκφόρτωσης αποτελείται από τρεις βραχίονες εκφόρτωσης: δύο

δυναμικότητας 1.750 m3 ΥΦΑ/ώρα έκαστος και έναν δυναμικότητας 3.750 m

3

ΥΦΑ/ώρα. Το σύστημα υποβοηθείται από τις αντλίες booster του πλοίου.

8

2) Αποθήκευση ΥΦΑ

Δύο δεξαμενές ΥΦΑ είναι εγκατεστημένες σήμερα για την αποθήκευση

του ΥΦΑ που παραλαμβάνεται σε θερμοκρασία -160°C και ατμοσφαιρική πίεση. Οι

δεξαμενές ΥΦΑ είναι πλήρους περιβλήματος, βρίσκονται εγκατεστημένες σε

τάφρους, και έχουν η κάθε μία εξ’αυτών χωρητικότητα 65.000 m3. Μία 3

η δεξαμενή

βρίσκεται υπό υλοποίηση με σκοπό την αύξηση του αποθηκευτικού χώρου. Η νέα

δεξαμενή θα έχει καθαρή χωρητικότητα της τάξης των 95.000 m3

και διπλό κέλυφος,

όπως και οι δύο υφιστάμενες.

3) Επαναϋγροποίηση των αερίων που προκύπτουν από φυσική εξάτμιση

Απαέρια δημιουργούνται στις δεξαμενές αποθήκευσης ΥΦΑ (κατά την

κανονική λειτουργία του Σταθμού) κατά την εκφόρτωση του ΥΦΑ και μέσα στις

σωληνώσεις ΥΦΑ. Αυτή η ποσότητα φυσικού αερίου μπορεί να:

επανϋγροποιηθεί

μετά από συμπίεση, να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο στους αεριοποιητές SCV

(Submerged Combustion Vaporizers) και στον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής

καεί στον πυρσό ασφαλείας.

Κατά την κανονική λειτουργία του Τερματικού Σταθμού, υλοποιείται μία

από τις δυο πρώτες λύσεις. Η λύση της καύσης χρησιμοποιείται μόνον σε

περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

4) Άντληση και αεριοποίηση

Το ΥΦΑ αντλείται από τις δεξαμενές αποθήκευσης προς τις

εγκαταστάσεις αεριοποίησης. Το φυσικό αέριο, κατόπιν της επαναεριοποίησής του,

οδηγείται στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς.

Εικόνα 1: Μία από τις δεξαμενές ΥΦΑ

9

Ο Τερματικός Σταθμός ΥΦΑ είναι εξοπλισμένος με τα παρακάτω

συστήματα:

Σύστημα Άντλησης

Το σύστημα άντλησης αποτελείται από αντλίες χαμηλής πίεσης που

βρίσκονται εγκατεστημένες στις δεξαμενές ΥΦΑ και αντλίες υψηλής πίεσης

Σύστημα Αεριοποίησης

Οι αεριοποιητές δίνουν την απαιτούμενη θερμότητα στο ΥΦΑ. Η

μεταφερόμενη θερμότητα:

- θερμαίνει το υγροποιημένο αέριο έως το σημείο βρασμού που λόγω

αύξησης της πίεσης είναι πια υψηλότερο των -160°C,

- εξατμίζει το υγρό,

- υπερθερμαίνει το παραγόμενο ΦΑ στη θερμοκρασία που απαιτείται ώστε

να διοχετευθεί στο δίκτυο μεταφοράς.

5) Έγχυση ΥΦΑ

Η παρακάτω εικόνα (Εικόνα 1) παρουσιάζει την χωροταξία του Τερματικού

Σταθμού Ρεβυθούσας.

Εικόνα 2: Αεροφωτογραφία των υφιστάμενων εγκαταστάσεων του Τερματικού Σταθμού

10

Κεφάλαιο 2: Υφιστάμενη Κατάσταση Περιβάλλοντος

2.1 Οικοσύστημα, Γεωλογία και Θαλάσσια Γεωλογικά Δεδομένα

Η ευρύτερη περιοχή του νησιού διακρίνεται κυρίως από ανθρωπογενή

οικοσυστηματικό χαρακτήρα και αυτό μπορεί κανείς να το συμπεράνει από τις

βιομηχανικές εγκαταστάσεις, τις επιχωματώσεις και τις λοιπές κατασκευαστικές

εργασίες που αναπτύσσονται στην περιοχή.

Γεωλογία

Η νησίδα της Ρεβυθούσας αποτελεί μία επιμήκη λοφοειδή έξαρση με

διεύθυνση ΒΔ – ΝΑ. Επίσης, παρουσιάζει ήπιο ανάγλυφο με μέσες μορφολογικές

κλίσεις 35%, όπως και στο κέντρο αυτής, δημιουργούνται δύο λοφίσκοι με μέγιστο

υψόμετρο 50.000 μέτρα.

Όσον αφορά τη γεωλογία του, το νησί αποτελείται εξολοκλήρου από

άσπρους, γκρι και παχυστρωματώδεις και άστρωτους ασβεστόλιθους και δολομίτες.

Η βραχώδης μάζα γενικά επηρεάζεται από πολλές ασυνέχειες (ρήγματα, διακλάσεις),

οι οποίες έχουν πληρωθεί κατά το πλείστον από ασβεστιτικό υλικό και κροκάλες. Η

ποιότητα της βραχώδους μάζας έχει επηρεαστεί από την καρστική δραστηριότητα, η

οποία υποβοηθείται από τα υπάρχοντα συστήματα ρηγματώσεων και διακλάσεων5.

Αξιοσημείωτη είναι η εκτίμηση δράσης πιθανόν ρηγμάτων, διότι η

γεωλογική δομή δεν είναι ευνοϊκή για θετική δράση της τεκτονικής δραστηριότητας

Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε η κατασκευαστική εταιρεία, έπειτα από μελέτη

στοιχείων, με κύρια αυτών να είναι η μορφοτεκτονική δομή του νησιού και τα γενικά

χαρακτηριστικά των επιφανειών των ρηγμάτων καθώς και η διεύθυνση αυτών. Από

αεροφωτογραφίες του νησιού που τραβήχθηκαν πριν από την έναρξη των εργασιών

εκσκαφής, φάνηκε ότι το νησί διακρίνεται από ομαλή μορφολογία και δεν εμφανίζει

σημεία από σχετικά πρόσφατες τεκτονικές δραστηριότητες.

Θαλάσσια Γεωλογικά Δεδομένα

Γύρω από τη νήσο Ρεβυθούσα, έπειτα από αντίστοιχη θαλάσσια

γεωλογική μελέτη από το Ινστιτούτο Γεωλογικών Ερευνών, προέκυψε ότι όσον

αφορά τον πυθμένα της θάλασσας στην περιοχή αυτή, έχει ομαλή μορφολογία, χωρίς

ιδιαίτερες φυσιογραφικές ανωμαλίες και είναι αμμώδης. Η ζώνη της άμμου εκτείνεται

5 Γεωλογικά στοιχεία από Δ.Ε.Σ.Φ.Α.

11

σε μία απόσταση 100 μέτρα νότια και βόρεια του νησιού, ενώ δυτικά και ανατολικά

εκτείνεται πολύ περισσότερο.

2.2 Κλιματικές Συνθήκες

Σημαντικό κομμάτι σε κάθε μελέτη για την κατασκευή ενός έργου είναι η

καταγραφή και περιγραφή των κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν στην

περιοχή που θα λάβει χώρα η αντίστοιχη κατασκευή. Για το νησί της Ρεβυθούσας,

δύο είναι οι μετεωρολογικοί σταθμοί που μπορούν να παρέχουν τις πληροφορίες

αυτές, οι μετεωρολογικοί σταθμοί Ελευσίνας (στοιχεία από 1958 έως 1997) και

Μεγάρων (στοιχεία από 1975 έως 1991). Οι παραπάνω σταθμοί δίνουν στοιχεία για

την θερμοκρασία, την ταχύτητα και κατεύθυνση των ανέμων, την ατμοσφαιρική

πίεση, την υγρασία κ.ά.

Πριν την κατασκευή του σταθμού ΥΦΑ, οι κλιματολογικές συνθήκες

είχαν ως εξής:

Θερμοκρασία:

Με βάση τον Πίνακα 1, οι παρατηρήσεις των μετεωρολογικών σταθμών

ως προς τη μέση θερμοκρασία σχεδόν συμπίπτουν για κάθε μήνα εκτός από τους

μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Σεπτέμβριο όπου η διαφορά είναι πάνω από 0.5oC έως και

0.9 oC.

ΜΗΝΕΣ

Μέση Θερμοκρασία

Μ.Σ. Ελευσίνας

Μέση Θερμοκρασία

Μ.Σ. Μεγάρων

Ιανουάριος 9.2 9.6

Φεβρουάριος 9.7 10

Μάρτιος 11.8 12.7

Απρίλιος 15.9 16.4

Μάιος 21.4 21.2

Ιούνιος 26.1 26.1

Ιούλιος 28.6 28.8

Αύγουστος 28.2 27.9

Σεπτέμβριος 24.3 24.9

Οκτώβριος 19.0 19.4

Νοέμβριος 14.4 14.4

Δεκέμβριος 10.9 11.3

ΕΤΗΣΙΟ 18.2 18.5

Πίνακας 1: Μέση Θερμοκρασία

12

0

5

10

15

20

25

30

35

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Μέσ

η Θ

ερμ

οκρ

ασ

ία

Μήνες

Ετήσια πορεία της Μέσης Μηνιαίας Θερμοκρασίας για τους Μ.Σ. Ελευσίνας και

Μεγάρων (σε οC)

Ελευσίνα

Μέγαρα

Βροχοπτώσεις:

Για τον Μ.Σ. Ελευσίνας ισχύουν τα εξής χαρακτηριστικά για τις

βροχοπτώσεις:

Το ύψος βροχής παρουσιάζει το μέγιστο (67.9 mm) το Δεκέμβριο, και

το ελάχιστο (5.4 mm) τον Αύγουστο.

Η μέγιστη βροχόπτωση κατά τη διάρκεια 24ώρου εμφανίζεται τον

Νοέμβριο (90.5 mm) και την ελάχιστη τον Σεπτέμβριο (33.5 mm).

Για τον Μ.Σ. Μεγάρων ισχύουν τα εξής χαρακτηριστικά για τις

βροχοπτώσεις:

Το ύψος βροχής παρουσιάζει το μέγιστο (52.5 mm) το Δεκέμβριο, και

το ελάχιστο (4.5 mm) τον Ιούλιο.

Η μέγιστη βροχόπτωση κατά τη διάρκεια 24ώρου εμφανίζεται τον

Απρίλιο (75 mm) και την ελάχιστη τον Ιούνιο (21 mm).

Διάγραμμα 2: Σύγκριση Μέσων Μηνιαίων Θερμοκρασιών Ελευσίνας και Μεγάρων

13

0

20

40

60

80

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Μέσ

ο Ύ

ψο

ς Β

ρο

χής

(mm

)

Μήνες

Ετήσια πορεία του Μέσου Ύψους Βροχόπτωσης για τους Μ.Σ. Ελευσίνας και

Μεγάρων

Ελευσίνα

Μέγαρα

0

5

10

15

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Μέρ

ες Β

Ρο

χής

Μήνες

Ετήσια πορεία του Μέσου Μηνιαίου Αριθμού Ημερών Βροχής για τους Μ.Σ.

Ελευσίνας και Μεγάρων

Ελευσίνα

Μέγαρα

Διάγραμμα 4: Σύγκριση Ετήσια πορεία του Μέσου Μηνιαίου Αριθμού Ημερών Βροχής για τους Μ.Σ. Ελευσίνας

και Μεγάρων

Ατμοσφαιρική Πιέση και υγρασια

Η ατμοσφαιρική πίεση εμφανίζει τη μέγιστη τιμή τον Οκτώβριο-Ιανουάριο,

ελαττώνεται κατά τη διάρκεια της άνοιξης/ καλοκαιριού, παίρνει την ελάχιστη τιμή

τον Ιούλιο και κατόπιν αυξάνεται.

Η σχετική υγρασία παρουσιάζει ετήσιο μέγιστο το Δεκέμβριο και ελάχιστο

τον Ιούλιο με εύρος 20% για τον Μ.Σ. Μεγάρων και 30% για τον Μ.Σ. Ελευσίνας.

Διάγραμμα 3: Σύγκριση Ετήσια πορεία του Μέσου Ύψους Βροχόπτωσης για τους Μ.Σ. Ελευσίνας

και Μεγάρων

14

0

20

40

60

80

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Σχετ

ική

Υγρ

ασ

ία %

Μήνες

Ετήσια πορεία της Μέσης Μηνιαίας Σχετικής Υγρασίας για τους Μ.Σ. Ελευσίνας και

Μεγάρων

Ελευσίνα

Μέγαρα

1008

1010

1012

1014

1016

1018

1020

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12Ατμ

οσ

φα

ιρικ

ή Π

ίεσ

η

Μήνες

Ετήσια πορεία των μηνιαίων τιμών της ατμοσφαιρικής πίεσης για τον Μ.Σ.

Ελευσίνας

Ελευσίνα

Διάγραμμα 5: Τιμές Ατμοσφαιρικής Πίεσης για τον Μ.Σ. Ελευσίνας

Διευθυνση και ταχύτητα ανεμου

Για το Μ.Σ. Ελευσίνας επικρατούν κατά τη διάρκεια του έτους βόρειοι

άνεμοι, ενώ για το Μ.Σ. Μεγάρων βορειοδυτικοί.

Στο Μ.Σ. Ελευσίνας εμφανίζονται 1,9 ημέρες συνολικά τον χρόνο με ένταση

8 μποφόρ και 24,1 ημέρες τον χρόνο με ένταση 6 μποφόρ. Στο Μ.Σ. Μεγάρων,

εμφανίζονται 0,2 ημέρες συνολικά τον χρόνο με ένταση ανέμου 8 μποφόρ αι 17,2

ημέρες τον χρόνο με ένταση ανέμου 6 μποφόρ.

Διάγραμμα 6: Σύγκριση Μέσης Μηνιαίας Σχετικής Υγρασίας για τους Μ.Σ. Ελευσίνας και

Μεγάρων

15

Η άπνοια εμφανίζεται ιδιαίτερα αυξημένη και στους δύο σταθμούς.

Συγκεκριμένα, στον Μ.Σ. Ελευσίνα εμφανίζει ποσοστό 38% ενώ στον Μ.Σ. Μεγάρων

εμφανίζει ποσοστό 31%.

2.3 Χλωρίδα - Χερσαία και Θαλάσσια Πανίδα

1) Χερσαια Βλάστηση και Χλωρίδα

Η χερσαία βλάστηση της νησίδας Ρεβυθούσας κατατάσσεται

φυτοκοινωνιολογικά κατά Braun - Blanket στην ευμεσογειακή ζώνη βλάστησης της

παραλιακής ζώνης, ενώ εκδηλώνεται η υποζώνη της Oleo-Ceration.

Η φυσική χερσαία βλάστηση έχει περιορισθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό,

λόγω των υφιστάμενων εγκαταστάσεων του Τερματικού Σταθμού σχεδόν στο σύνολο

της Ρεβυθούσας. Τα είδη περιορίζονται σε φρύγανα και κυρίως στην ασφάκα, στην

αφάνα, στην αστοιβίδα, στη δακτυλίδα και στο ανθόξανθο. Τέλος, έχει λάβει χώρα

δενδροφύτευση σε περιοχές κοντά στα κτίρια διοίκησης.

2) Θαλάσσια Βλάστηση και Χλωρίδα

Η θαλάσσια βλάστηση και χλωρίδα της περιοχής αποτελείται κυρίως από

φυτοβένθος, αν και κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας στο Σαρωνικό Κόλπο

υπήρξε βελτίωση των φυτοκοινωνιών που σχετίζονται με τη συνολική βελτίωση του

φαινομένου του ευτροφισμού. Γύρω από τη Ρεβυθούσα, δεν υπάρχουν ενδείξεις για

την παρουσία λιβαδιών ποσειδωνίας ή άλλου είδους υποθαλασσίων λιβαδιών.

Τον Απρίλιο 2013, διενεργήθηκαν επιτόπου παρατηρήσεις στην ακτή της

Ρεβυθούσας. Οι παρατηρήσεις επικεντρώθηκαν στη θαλάσσια βλάστηση της

ανώτερης υπο-παράλιας ζώνης που θα είναι εκτεθειμένη σε δυνητικές

αλληλεπιδράσεις με το έργο. Πιο συγκεκριμένα, μελετήθηκαν δύο ζώνες: η ζώνη

επιρροής, στη νότια ακτή της Ν. Ρεβυθούσας, η οποία ήδη δέχεται την ψυχρή εκροή

θαλασσινού νερού από την επαναεριοποίηση του ΥΦΑ για αρκετά χρόνια, και η ζώνη

ελέγχου στη βόρεια πλευρά της νήσου Ρεβυθούσας:

Στην ζώνη επιρροής, η θερμοκρασία του νερού ήταν περίπου 16οC. Η

βενθική βλάστηση κυριαρχείται από καφέ φύκη.

16

Στην ζώνη ελέγχου, η θερμοκρασία του νερού ήταν περίπου 18οC. Δεν

παρατηρήθηκε κάποια σημαντική διαφορά στην ποικιλότητα της βενθικής

βλάστησης.

3) Χερσαία Πανίδα

Η πανίδα που κυριαρχεί στην περιοχή αποτελείται από τρωκτικά, και

κατά καιρούς από πολλά είδη πουλιών, όπως χελιδόνια, σπουργίτια και γλάρους. Οι

θαλάσσιοι γλάροι, συναντώνται σε ιδιαίτερα μεγάλους αριθμούς. Επίσης στον

Τερματικό Σταθμό υπάρχουν κάποια είδη θηλαστικών – τρωκτικών αλλά και μικρές

σαύρες.

4) Θαλάσσια Πανίδα

Αναμένονται τυπικά είδη που διαβιούν στον Κόλπο της Ελευσίνας. Όλα

αυτά τα είδη είναι γενικά ευρύαλα και ανθεκτικά σε επιβαρυμένα περιβάλλοντα. Η

ιχθυοπανίδα του νησιού αποτελείται από τα εξής είδη: αθερίνα, γαβρος, γόπα,

κολιός, λαβράκι, λιθρίνι, μελανούρι, μπαρμπούνι, σαργός κ.λπ. Τέλος, η θαλάσσια

πανίδα στα παράκτια ύδατα της Ρεβυθούσας περιλαμβάνει, μαλάκια και χταπόδια.

Θαλάσσια θηλαστικά δεν εντοπίζονται ούτε στη Ρεβυθούσα, ούτε στην ευρύτερη

Περιοχή Μελέτης.

Όπως προαναφέρθηκε, τον Απρίλιο του 2013, διενεργήθηκαν επιτόπου

παρατηρήσεις στην ακτή της Ρεβυθούσας, οι οποίες επικεντρώθηκαν και στη

θαλάσσια πανίδα της ανώτερης υπο-παράλιας ζώνης που θα είναι εκτεθειμένη σε

δυνητικές αλληλεπιδράσεις με το έργο. Μελετήθηκαν δύο ζώνες: η ζώνη επιρροής,

στη νότια ακτή της Ν. Ρεβυθούσας, η οποία ήδη δέχεται την ψυχρή εκροή

θαλασσινού νερού από την επαναεριοποίηση του ΥΦΑ για αρκετά έτη, και η ζώνη

ελέγχου στη βόρεια πλευρά της νήσου:

Στην ζώνη επιρροής, η βενθική ζωή περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία

ασπόνδυλων ειδών, κυρίως σφουγγάρια, βρυόζωα, πολύχαιτα και δίθυρα.

Παρατηρήθηκε επίσης μεγάλος πληθυσμός ψαριών.

Στην ζώνη ελέγχου, η παρουσία ψαριών ήταν πιο περιορισμένη, ενώ

παρατηρήθηκε μεγάλος πληθυσμός αχινών.

17

2.4 Δημογραφικά & Κοινωνικο-οικονομικά Χαρακτηριστικά

Δημογραφικά Στοιχεία

Η νήσος Ρεβυθούσα είναι ακατοίκητη και διοικητικά ανήκει στον Δήμο

Σαλαμίνας. Επιπλέον, στην ευρύτερη περιοχή της νήσου βρίσκεται ο Δήμος Νέας

Περάμου και ο Δήμος Μεγάρων καθώς και οικισμοί Αγία Τριάδα, Πάχη, Λάκκοι

Καλογήρου και Στενό.

Η πλυθυσμιακή εξέλιξη των παραπάνω περιοχών δίνονται στον

ακόλουθο πίνακα (Πίνακας 2):

1971 1981 1991 2001

Δήμος Μεγαρέων 18759 20814 25061 28195

Μέγαρα 17294 17719 20403 23032

Αγία Τριάδα 12 155 165 173

Λάκκοι Καλογήρου 295 316 311 312

Πάχη 250 246 202 331

Δήμος Νέας Περάμου 3580 4129 6869 7480

Νέα Πέραμος 3580 4129 6869 7480

Δήμος Σαλαμίνας 18364 20807 23061 26277

Σαλαμίνα 18256 20437 22567 25730

Στενό 16 215 169 288

Περιφέρεια Πρωτευούσης 2540241 3027331 3072922 3761810

Σύνολο χώρας 8768641 9740417 10259900 10939771 Πίνακας 2: Η πληθυσμιακή εξέλιξη ευρύτερης περιοχής

Ο πληθυσμός των περιοχών γύρω από την Ρεβυθούσα παρουσιάζει

ανοδικές τάσεις, ως αποτέλεσμα της έντονης οικονομικής δραστηριότητας της

Περιφέρειας Πρωτευούσης και του συνεχιζόμενου ρεύματος αστυφιλίας από τις

υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μεγάλο μέρος του

πληθυσμού να απασχολείται στον δευτερογενή τομέα, όπως φαίνεται από τον πίνακα.

Στοιχεία Απασχόλησης

Στον Πίνακα 3 παρουσιάζονται οι απασχολούμενοι κατά οικονομικό

τομέα ανά τα έτη 1971, 1981 και 1991. Είναι εμφανές ότι στα 20 έτη αυτά, πριν την

κατασκευή του τερματικού σταθμού στη νησίδα της Ρεβυθούσας, η μείωση είναι

συνεχής, όσον αφορά τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, ενώ υπάρχει μια μεγάλη

αύξηση στον τριτογενή τομέα, κυρίως σε επαγγέλματα που αφορούν την παροχή

υπηρεσιών.

18

Α' γενής Β'γενής

1971 1981 1991 1971 1981 1991

Δήμος Μεγαρέων 2120 1170 1525 3962 4212 2903

Δήμος Νέας Περάμου 140 100 138 436 742 716

Δήμος Σαλαμίνας 660 460 221 2688 3160 1346

Γ' γενής Νέοι ή Δεν Δήλωσαν

1971 1981 1991 1971 1981 1991

Δήμος Μεγαρέων 556 650 3445 72 490 456

Δήμος Νέας Περάμου 124 141 1037 0 93 141

Δήμος Σαλαμίνας 680 1297 4277 36 311 374 Πίνακας 3: απασχόληση

2.5 Γενική Περιγραφή της Ευρύτερης Περιοχής

Η ευρύτερη περιοχή οριοθετείται κατά μήκος της Παλαιάς Εθνικής

οδού Αθηνών- Κορίνθου, από τα διυλιστήρια της Ελευσίνας μέχρι τα Μέγαρα, από τα

Μέγαρα μέχρι την Πάχη και από το Πέραμα μέχρι την Αγία Τριάδα.

Πριν την κατασκευή και λειτουργία του τερματικού σταθμού στη

Ρεβυθούσα, η ευρύτερη περιοχή δεν χαρακτηριζόταν δασώδης, ούτε ιδιαίτερου

φυσικού κάλους, ενώ χαρακτηρίζεται από ανάμικτες χρήσεις γης. Επικρατέστερες

χρήσεις γης στο εσωτερικό ήταν οι αγροτικές καλλιέργειες και τα ορνιθοτροφεία, ενώ

κατά μήκος του δρόμου υπήρχαν αρκετά εργοστάσια και βιοτεχνίες, καθώς και

στρατιωτικές εγκαταστάσεις

Στα παραλιακά τμήματα του δρόμου καθώς και τους οικισμούς

Μεγάλο Πεύκο, Πάχη και Αγία Τριάδα κυριαρχούσαν οι παραθεριστικές κατοικίες

και τα ξενοδοχεία.

Εικόνα 3: Τοποθεσία νησίδας Ρεβυθούσα

Πηγή: Google Maps

19

2.6 Χρήσεις Γης

Η ευρύτερη περιοχή από το νησί Ρεβυθούσα είναι αγροτοβιομηχανική

και πριν από 15 χρόνια είχε κυρίαρχες χρήσεις γης αγροτικές και κτηνοτροφικές

καθώς και αλιευτικές. Η περιοχή στο σύνολο της τότε δεν ήταν αξιοποιημένη

τουριστικά ούτε χαρακτηριζόταν από κάποια συγκεκριμένη έντονη οικονομική ή

κοινωνική δραστηριότητα. Οι χρήσεις γης που συναντούσε κανείς τότε είναι οι εξής:

1.Βιομηχανικές Περιοχές: Σε απόσταση 7 χλμ. υπήρχε ένα βιομηχανικό

πάρκο (ΒΙΟΠΑ) στη νότια πλευρά των Μεγάρων. Επίσης, ανατολικά

των Μεγάρων υπήρχε μία βιομηχανική περιοχή (ΒΙΠΕ)

2.Οικιστική Ανάπτυξη: Σε απόσταση 7 χλμ. βρίσκονται οι οικισμοί Αγ.

Τριάδα, Νέα Πέραμος, Πάχη και το μεγαλύτερο μέρος του

πολεοδομικού συγκροτήματος της πόλης των Μεγάρων και των

περιχώρων. Ένα μεγάλο μέρος των κτισμάτων λειτουργούσαν ως χώροι

εργασίας διαφόρων δραστηριοτήτων.

3.Δασικές Εκτάσεις - Βοσκότοποι: Οι δασικές εκτάσεις αποτελούνται

από πευκοδάση και βοσκότοπους.

2.7 Υφιστάμενη Κατάσταση Ρύπανσης

Σε ακτίνα μερικών χιλιομέτρων από την νησίδα της Ρεβυθούσας

βρίσκονται σταθμοί εκφόρτωσης αργού πετρελαίου και αποθηκευτικοί χώροι

πετρελαιοειδών, μία μικρή εγκατάσταση διαλυτηρίου πλοίων, η πόλη Μεγάρων,

διάφοροι μικρότεροι οικισμοί και διάσπαρτες γεωργικές εκμεταλλεύσεις

Η θαλάσσια ρύπανση που προερχόταν από τα παραπάνω δεν κρίθηκε

τότε σημαντική. Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί πως τα σημαντικότερα ρυπογόνα φορτία

προέρχονταν από την εκροή της λεκάνης της Ελευσίνας στη θαλάσσια περιοχή κοντά

στη Ρεβυθούσα καθώς και μέρος των λυμάτων του αγωγού της Ψυττάλειας ήταν

ανιχνεύσιμα στα νότια και ανοιχτά της Σαλαμίνας σε αρκετά μικρές ποσότητες.

2.7.1 Ρύποι στην υδάτινη στήλη του Κόλπου Μεγάρων

Τα επίπεδα της θαλάσσιας ρύπανσης στην περιοχή της Ρεβυθούσας

ήταν χαμηλά σε σχέση με των γειτονικών περιοχών. Και στην περιοχή αυτή, όπως και

20

στο σύνολο του Σαρωνικού Κόλπου, οι εγκαταστάσεις της Ψυττάλειας (σε

συνδυασμό και με την τάση αποβιομηχανοποίησης της περιοχής), είχαν βελτιώσει

σημαντικά την ποιότητα του περιβάλλοντος τότε. Οι παράμετροι που συνέβαλλαν στη

ρύπανση ήταν οι εξής:

1.Διαλελυμένο Οξυγόνο: Η έντονη βιομηχανική δραστηριότητα των

προηγούμενων δεκαετιών οδήγησε σε περιπτώσεις όπου στα βαθύτερα

στρώματα υπήρξε έλλειψη οξυγόνου. Από το 1985, που τέθηκαν σε

λειτουργία οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας υγρών αστικών αποβλήτων

στην Ψυττάλεια, υπήρξε βελτίωση της ποιότητας του θαλασσινού

νερού.

2.Ευστροφισμός: Η περιοχή του Κόλπου Ελευσίνας, η οποία εκρέει στην

περιοχή της Ρεβυθούσας διακρίνεται από το γενικότερο θαλάσσιο

σύστημα του Σαρωνικού Κόλπου λόγω της απομόνωσης και της μικρής

ανταλλαγής θαλάσσιων μαζών. Εξαιτίας αυτού, η συσσωρευμένη

οργανική ύλη παγιδεύεται στα βαθύτερα στρώματα και μέσω της

αποσύνθεσης καταναλώνεται οξυγόνο και παράλληλα αυξάνεται η

συγκέντρωση ορισμένων θρεπτικών αλάτων.

3.Βαρέα Μέταλλα: Λόγω της έντονης βιομηχανικής δραστηριότητας

υπήρξε εισροή βαρέων μετάλλων από τον Κόλπο της Ελευσίνας, όμως

η περιοχή της Ρεβυθούσας χαρακτηρίστηκε σχετικά καθαρή.

Χαρακτηριστικά, το 1997 βρέθηκαν μικρές ποσότητες μολύβδου σε

σχέση με τις γύρω περιοχές, που καθιστούν τη Ρεβυθούσα αρκετά πιο

καθαρή περιοχή από τις άλλες.

2.7.2 Λοιπά Επίπεδα Ρύπανσης

Από δειγματοληψίες που έγιναν το έτος 2002 στην Ελευσίνα και

Μάνδρα, κρίθηκε πως τα επίπεδα ρύπανσης στην Ελευσίνα ήταν υψηλότερα σε σχέση

με τα αντίστοιχα της Μάνδρας. Η περιοχή της Ρεβυθούσας, λόγω του ότι είναι πιο

κοντά στην Μάνδρα, παρουσιάζε χαμηλότερα επίπεδα ρύπανσης και γενικότερα από

μετρήσεις το περιβάλλον της περιοχής κρίνεται καθαρό.

Όσον αφορά τα επίπεδα της ηχητικής ρύπανσης της περιοχής δεν

μπορούσαν να θεωρηθούν υψηλά αφού δεν υπερέβαιναν την αντίστοιχη Νομοθεσία.

21

2.8 Θεσμικό Πλαίσιο6

1) Ευρωπαϊκό Περιβαλλοντικό Θεσμικό Πλαίσιο

Η Οδηγία περί εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (Οδηγία 85/337/ΕΚ)

αποτελεί βασικό μέσο για την περιβαλλοντική πολιτική της ΕΕ, ώστε να

εξασφαλίζεται ότι τα έργα, σχέδια και προγράμματα, τα οποία ενδέχεται να έχουν

σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, υπόκεινται σε περιβαλλοντική αξιολόγηση,

πριν από την έγκριση ή την αδειοδότησή τους.

Η εν λόγω Οδηγία έχει τροποποιηθεί τρεις φορές και πρόσφατα

κωδικοποιήθηκε σε μια νέα Οδηγία:

Η Οδηγία 97/11/ΕΚ διεύρυνε τον αριθμό και τις κατηγορίες έργων που

απαιτούν υποχρεωτική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενώ ενσωμάτωσε

νέα κριτήρια επιλογής και θέσπισε τις ελάχιστες απαιτούμενες πληροφορίες για

την ενσωμάτωση της Σύμβασης Espoo για την εκτίμηση επιπτώσεων σε

διασυνοριακό πλαίσιο.

H Οδηγία 2009/31/ΕΚ αναθεώρησε τις κατηγορίες έργων για τα οποία

απαιτείται εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, προσθέτοντας έργα σχετικά με

τις μεταφορές και τη δέσμευση και αποθήκευση CO2.

2) Εθνικό Περιβαλλοντικό Θεσμικό Πλαίσιο

Κατηγοριοποίηση του Έργου

Βάσει της ΥΑ 1958/2012, όπως τροποποιήθηκε από την ΥΑ 20741/2012, ο

τερματικός σταθμός στη νησίδα της Ρεβυούσας κατατάσσεται στην Υποκατηγορία

Α1 (Α/Α 7 – Σταθμοί Υποδοχή Υγροποιημένων Αερίων Καυσίμων) της Ομάδας 11

(Μεταφορά Ενέργειας, Καυσίμων και Χημικών Ουσιών).

Διαδικασία Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης

Η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης του Έργου έχει την εξής δομή:

Η αντίστοιχη μελέτη υποβάλλεται στην Ειδική Υπηρεσία

Περιβάλλοντος (Ε.Υ.Π.Ε.) του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και

Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).

6 Στοιχεία για το θεσμικό πλαίσιο- νομολογία, Τμήμα Περιβάλλοντος, Δ.Ε.Σ.Φ.Α.

22

Η Ε.Υ.Π.Ε. διενεργεί έλεγχο πληρότητας της υποβληθείσας μελέτης

και εφόσον κριθεί ότι πληροί τις τυπικές απαιτήσεις, η Υπηρεσία προωθεί

αντίγραφα της μελέτης αυτής στις αρμόδιες Αρχές για γνωμοδότηση. Επιπλέον,

λαμβάνει χώρα διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης και το Περιφερειακό

Συμβούλιο εκφράζει την γνώμη του.

Όλες οι γνωμοδοτήσεις των Αρχών και οι απόψεις του κοινού

προωθούνται στην Ε.Υ.Π.Ε.

Η ΕΥΠΕ εκδίδει Απόφαση για την Έγκριση της μελέτης αυτής.

Η Απόφαση Έγκρισης των Περιβαλλοντικών Όρων υπογράφεται από

το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Βασικό Εθνικό Περιβαλλοντικό Πλαίσιο

Το βασικό εθνικό περιβαλλοντικό πλαίσιο αποτελείται από στοιχεία της

περιβαλλοντικής νομοθεσίας όπως Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ),

Υπουργικές Αποφάσεις (ΥΑ) και Προεδρικά Διατάγματα (ΠΔ), τα οποία είναι τα

εξής:

ΚΥΑ 14122/549/E.103/2011, περί ποιότητας ατμόσφαιρας αναφορικά

με NOX, SO2, PM10, PM2.5, βενζολίου, Pb, CO (Οδηγία 2008/50/EΚ),

ΠΔ 1180/1981, περί προστασίας του περιβάλλοντος από τις

βιομηχανίες,

ΚΥΑ 9272/471/2007, περί ορίων θορύβου από εξοπλισμό προς χρήση

σε εξωτερικούς χώρους βάσει της Οδηγίας 2005/88/EΚ,

ΚΥΑ 37111/2003, περί καθορισμού τρόπου ενημέρωσης και

συμμετοχής του κοινού κατά τη διαδικασία Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων,

Ν. 3422/2005, περί κύρωσης της Οδηγίας 2003/35/ΕΚ σχετικά με

δημόσια διαβούλευση και τη συμμετοχή του κοινού,

KYA 9269/2007, περί μέσων ένδικης προστασίας του κοινού κατά

πράξεων ή παραλείψεων της Διοίκησης σχετικά με θέματα ενημέρωσης και

συμμετοχής του κατά τη διαδικασία Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων,

Ν. 3937/2011, περί διατήρησης της βιοποικιλότητας,

Ν. 4042/2012, περί ποινικής προστασίας του περιβάλλοντος –

συμμόρφωση με την Οδηγία 2008/99/EΚ,

23

Ν. 3028/2002, περί προστασίας των αρχαιοτήτων και της εν γένει

πολιτιστικής κληρονομιάς,

ΚΥΑ 8668/2007, περί διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων

ΚΥΑ E1β/221/1965, περί διαθέσεως λυμάτων και βιομηχανικών

αποβλήτων,

Ν. 3199/2003, περί προστασίας και διαχείρισης των υδάτων σε

εναρμόνιση µε την Οδηγία 2000/60/ΕΚ,

Νομαρχιακή Απόφαση 17823/1979, περί ορίων διάθεσης

επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων στο Σαρωνικό Κόλπο,

ΥΑ 57640/2203/1993, περί καθορισμού Χρήσεων Γης στη Νήσο

Ρεβυθούσα, ως βιομηχανική περιοχή.

Κεφάλαιο 3: Το Έργο κατά τη Φάση Κατασκευής και

Λειτουργίας

3.1 Χρήση Χημικών, Πρώτων Υλών, Καυσίμων

Κατά τη φάση αναβάθμισης του τερματικού, μεταξύ των υλικών που θα

απατηθούν κατά την κατασκευή συμπεριλαμβάνονται χάλυβας, ξύλο, σωλήνες, νερό,

χαλίκι και σκυρόδεμα. Οι απαραίτητες προμήθειες μεταφέρονται με φορτηγά και στη

συνέχεια με πλοιάριο.

Κατά τη φάση λειτουργίας του Τερματικού Σταθμού ΥΦΑ χρησιμοποιούνται

τα παρακάτω υλικά:

o Άζωτο (παρέχεται σε υγρή μορφή μέσω φορτηγού): το έργο της

παρούσας επέκτασης δεν απαιτεί συνεχή κατανάλωση,

o Υποχλωριώδες νάτριο: παράγεται στο νησί μέσω της υφιστάμενης

μονάδας χλωρίωσης που θα αναβαθμιστεί προκειμένου να αυξηθεί η

δυναμικότητα σχεδιασμού της από 35 kg/h ισοδύναμου χλωρίου σε 50

kg/h.

o Θειώδες νάτριο: αναμένεται μία αύξηση στην απαιτούμενη ποσότητα

θειώδους νατρίου (περίπου 25,5 kg/h). Το θειώδες νάτριο μεταφέρεται

στο νησί σε κατάλληλα δοχεία,

o Άλλα χημικά: αναστολέας διάβρωσης και καυστική σόδα.

24

o Πετρέλαιο diesel

o Καύσιμο αέριο

Κατανάλωση νερού:

Κατά την κατασκευή, νερό απαιτείται για την κάλυψη των κατασκευαστικών

αναγκών και για λοιπές χρήσεις.

Κατά τη διάρκεια της φάσης λειτουργίας προβλέπονται οι ακόλουθες χρήσεις

νερού:

o Πόσιμο νερό

o Νερό εγκατάστασης: εκτιμάται συνολική αύξηση κατανάλωσης της

τάξης των 0,3 m3/h,

o Θαλασσινό νερό (τροφοδοτείται μέσω αντλιών και χρησιμοποιείται

στους αεριοποιητές και τη μονάδα ηλεκτρολυτικής χλωρίωσης):

προβλέπεται αύξηση της αντλούμενης ποσότητας θαλασσινού νερού

της τάξης των 5.000 m3/h για την αύξηση του ρυθμού αεριοποίησης.

Υγρά απόβλητα:

Κατά τη διάρκεια της κατασκευής, τα όμβρια (απόνερα βροχής) θα ελέγχονται

για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου διάβρωσης και καθίζησης και την πρόληψη της

ρύπανσης του νερού. Όσον αφορά στα αστικά λύματα, αναμένεται κάποια αύξηση

λαμβάνοντας υπόψη την αυξημένη παρουσία προσωπικού για τις κατασκευαστικές

εργασίες.

Κατά τη διάρκεια της φάσης λειτουργίας, οι υγρές εκροές σχετίζονται με τη

χρήση του θαλασσινού νερού στη διαδικασία αεριοποίησης, κατά την οποία

απαιτείται χλωρίωση (θαλασσινό νερό) και επακόλουθη προσθήκη θειώδους νατρίου

(νερό εγκατάστασης).

Παραγωγή αποβλήτων:

Κατά τη διάρκεια των έργων και την κατεδάφιση/ αποξήλωση των

υφιστάμενων εγκαταστάσεων ή του εξοπλισμού, αναμένεται η παραγωγή αποβλήτων.

Η διαχείριση των αποβλήτων θα γίνει σύμφωνα με τις απαιτήσεις της εθνικής

νομοθεσίας και όπου είναι εφικτό θα υιοθετηθούν πρακτικές ανακύκλωσης ή

επαναχρησιμοποίησης,

25

Κατά τη διάρκεια της φάσης λειτουργίας λόγω της αύξησης της κατανάλωσης

θειώδους νατρίου για τη μελλοντική λειτουργία, μια αύξηση στην παραγωγή των

αποβλήτων αναμένεται να σημειωθεί αναφορικά με τα δοχεία θειώδους νατρίου που

προμηθεύεται ο Τερματικός Σταθμός σε μορφή σκόνης. Δεν υπάρχει άλλη σχετική

διαφοροποίηση όσον αφορά στην παραγωγή και τη διαχείριση αποβλήτων που

προβλέπονται για το Έργο της 2ης

Επέκτασης.

3.2 Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις κατά τη Διάρκεια Λειτουργίας

3.2.1. Αέρια Ρύπανση

Κατά τη φυσιολογική λειτουργία του Τερματικού Σταθμού, εκπομπές αερίων

ρύπων προβλέπονται από τους αεροποιητές, το σύστημα πυρσού, και τη μονάδα

Συμπαραγωγή Ηλεκτρικής & Θερμικής Ενέργειας.

Επίσης υπάρχουν και πρόσκαιρες, διαφεύγουσες εκπομπές

υδρογονανθράκων. Όλες οι επιμέρους εγκαταστάσεις αποτελούν εν δυνάμει σημεία

διαρροών. Τα σημεία διαρροών εντοπίζονται σε διάφορα σημεία όπως βαλβίδες,

αντλίες, συμπιεστές κ.λπ.

Σε τερματικούς σταθμούς ΥΦΑ, ο κυριότερος διαφυγών ρύπος είναι το CH4

(μεθάνιο) με μικρότερες απώλειες βαρύτερων αλκανίων. Σε περιόδους αιχμής, θα

χρησιμοποιούνται οι αεριοποιητές καύσης φυσικού αερίου.

Οι εκπομπές αερίων ρύπων από τους αεριοποιητές καύσης φυσικού αερίου,

είναι σχετικά χαμηλές, ενώ οι χαμηλές θερμοκρασίες των αερίων ελαχιστοποιούν την

πιθανότητα διασποράς στην ευρύτερη περιοχή.

3.2.2. Υγρά Απόβλητα

Ο μόνος τύπος θαλάσσιας ρύπανσης από τον Τερματικό Σταθμό ΥΦΑ

σχετίζεται με θερμική ρύπανση από τους αεριοποιητές. Λοιποί τύποι υγρών

αποβλήτων παράγονται σε μικρές ποσότητες και διαχειρίζονται κατάλληλα, έτσι ώστε

οι επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον να είναι μηδενικές. Γενικά, τα υγρά

απόβλητα του Τερματικού Σταθμού ΥΦΑ ταξινομούνται σε τέσσερεις βασικές

κατηγορίες:

Υγειονομικά απόβλητα,

Ελαιώδη απόβλητα,

26

Μη ελαιώδη απόβλητα,

Υγρά απόβλητα από τους SCVs.

Τα τέσσερα αυτά είδη αποβλήτων των εγκαταστάσεων διαχειρίζονται και

επεξεργάζονται με διαφορετικό τρόπο. Επιπλέον τα όμβρια ύδατα συλλέγονται και

διαχειρίζονται σε διαφορετικό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα:

Υγειονομικά Απόβλητα

Τα παραγόμενα υγειονομικά απόβλητα του εργατοτεχνικού προσωπικού

προέρχονται από το Κτίριο Διοίκησης και τα κτίρια γύρω από αυτό (η αίθουσα

ελέγχου και οι λοιποί χώροι βρίσκονται στο ίδιο κτίριο). Η παραγόμενη ποσότητα

εξαρτάται από τον αριθμό των εργαζομένων. Εκτιμάται ότι η ποσότητα των λυμάτων

που αντιστοιχεί 100 άτομα είναι περίπου 7,5 m3/ημέρα (BOD5 = 270 mg/lt). Σύμφωνα

με τα στοιχεία αυτά, έχει σχεδιαστεί το βιολογικό σύστημα επεξεργασίας λυμάτων

του Σταθμού από την ECO A.Ε.

Ελαιώδη Απόβλητα

Τα παραγόμενα υγρά ελαιώδη απόβλητα προέρχονται από τον μηχανολογικό

εξοπλισμό, (π.χ. λιπαντές συμπιεστών, αντλιών, μηχανουργείο κ.λπ.), αλλά και από

τις αποστραγγίσεις των δεξαμενών πετρελαίου. Οι ποσότητες των ελαιωδών

αποβλήτων είναι πάρα πολύ μικρές. Τα ελαιώδη απόβλητα μεταγγίζονται σε βαρέλια

και στη συνέχεια συλλέγονται από εξειδικευμένους εργολάβους και διατίθενται εκτός

εγκατάστασης για απόρριψη σε ειδικούς, εγκεκριμένους από τις αρμόδιες αρχές για

το λόγο αυτό χώρους.

Μη Ελαιώδη Απόβλητα

Πηγές μη ελαιωδών αποβλήτων αποτελούν οι αποστραγγίσεις επιφανειακού

νερού από μη μολυσμένες περιοχές, δρόμους, κτίρια, απορροές όμβριων και

πυρόσβεσης κ.ά. Επίσης, ως μη ελαιώδες απόβλητο μπορεί να θεωρηθεί το

θαλασσινό νερό που χρησιμοποιείται στους αεριοποιητές του υγροποιημένου

φυσικού αερίου.

Σχετικά με τις επιπτώσεις που θα έχει η απόρριψη του ψυχρού

χρησιμοποιημένου θαλασσινού νερού στη θάλασσα, πρέπει να σημειωθεί ότι το νερό

αυτό δεν έχει κανένα ρύπο που μπορεί να επηρεάσει το θαλάσσιο περιβάλλον όπου

27

επιστρέφεται. Το απορριπτόμενο όμως θαλασσινό νερό επειδή έχει χρησιμοποιηθεί

στους αεριοποιητές ΥΦΑ ως θερμαντικό μέσον, θα έχει πριν την απόρριψή του στη

θάλασσα, θερμοκρασία κατά 5 έως 6οC χαμηλότερη από την θερμοκρασία της

θάλασσας.

Υγρά Απόβλητα από τους Αεριοποιητές

Τα καυσαέρια οδηγούνται σε δεξαμενή νερού με σκοπό την θέρμανσή του.

Αυτά αποτελούνται από οξείδια το αζώτου, διοξείδιο του άνθρακα, οξυγόνο, άζωτο,

υδρατμούς. Το νερό στη δεξαμενή γίνεται κορεσμένο, αρχικά με τη διάλυση όξινων

αερίων, για μείωση του pH. Μέρος των υδρατμών δημιουργείται από τη διαδικασία

της καύσης. Για την αποφυγή διάβρωσης του καυστήρα από τα όξινα αέρια, μικρές

ποσότητες NaOH (καυστικό νάτριο – σόδα) προστίθενται στη δεξαμενή. Τελικά, τα

νερά της αποστραγγίσεων οδηγούνται στο σύστημα απορροής των μη ελαιωδών

αποβλήτων.

3.2.3. Χλωρίδα, Βλάστηση και Πανίδα

1) Θαλάσσιο Τμήμα

Επιπτώσεις κατά την Κατασκευή

Χλωρίδα

Κατά την κατασκευή, οι εργασίες στο θαλάσσιο περιβάλλον αφορούν στην

απομάκρυνση του υφιστάμενου αγωγού, ο οποίος και έχει υποστεί σημαντικές φθορές

με το πέρασμα του χρόνου, και την αντικατάστασή του με νέο αγωγό ίδιου μήκους

και μεγαλύτερης διαμέτρου (αύξηση από 32'' σε 44''), ώστε να ανταποκρίνεται στις

αυξημένες πλέον ανάγκες του Σταθμού. Επιπλέον ο νέος αγωγός επιστροφής θα φέρει

κατάλληλη εξωτερική και εσωτερική επιφανειακή προστασία για τη μείωση φθορών

λόγω διάβρωσης.

Οι εργασίες αυτές αναπόφευκτα θα έχουν ως αποτέλεσμα την ανακίνηση και

την αιώρηση των ιζημάτων του πυθμένα. Τα βαρύτερα σωματίδια κατακάθονται

αρκετά γρήγορα ενώ τα λεπτότερα σωματίδια αιωρούνται για μεγαλύτερο χρονικό

διάστημα στην υδάτινη στήλη.

Η αιώρηση ιζημάτων οδηγεί στη διαφοροποίηση των φυσικοχημικών

παραμέτρων της υδάτινης στήλης, με ενδεχόμενη αύξηση συγκέντρωσης βλαβερών

28

ουσιών για τα φύκια και λοιπά θαλάσσια είδη, αύξηση θολερότητας, μείωση

οξυγόνου κ.λπ.

Επιπλέον, η αιώρηση των ιζημάτων επίσης ενδέχεται να επιφέρει αιώρηση

θρεπτικών στοιχείων με συνέπεια την αύξηση του φυτοπλαγκτόν. Το στοιχείο αυτό

συμβάλλει στην επιπλέον μείωση του διάχυτου φωτός, πέρα από αυτή που επέρχεται

από την πρωτογενή αιώρηση. Όμως, η χρονική διάρκεια των εργασιών

αντικατάστασης του αγωγού είναι σχετικά μικρή και οι επιπτώσεις είναι γεωγραφικά

περιορισμένες και αναστρέψιμες, οπότε το μέγεθος της επίπτωσης θεωρείται μέσο.

Σύμφωνα με την υφιστάμενης κατάσταση, δεν παρατηρούνται θαλάσσια

λιβάδια τα οποία θα μπορούσαν να επηρεαστούν από τις φυσικοχημικές μεταβολές

της υδάτινης στήλης και γενικά η ευαισθησία του αποδέκτη θεωρείται χαμηλή. Κατά

συνέπεια λοιπόν, οι σχετικές επιπτώσεις θεωρούνται αμελητέες.

Πανίδα

Οι μηχανισμοί που προκαλούν πιέσεις στη θαλάσσια πανίδα είναι ίδιοι με

αυτούς της θαλάσσιας χλωρίδας. Οι οργανισμοί που θα υποστούν τις μεγαλύτερες

πιέσεις είναι οι βενθικοί οργανισμοί (ποιοι είναι αυτοί) που ενδεχομένως να έχουν

αναπτυχθεί επάνω στον αγωγό και τα λοιπά υλικά που έχουν ανυψώσει τον πυθμένα.

Αυτοί οι οργανισμοί θα υποστούν άμεση απώλεια του ενδιαιτήματος σε πολύ μικρή

όμως έκταση, οπότε το μέγεθος της επίπτωσης θεωρείται μικρό. Με δεδομένο ότι δεν

έχει αναφερθεί η παρουσία ειδών υψηλής οικολογικής αξίας ή υπό κάποιο καθεστώς

προστασίας, η ευαισθησία του αποδέκτη θεωρείται χαμηλή έως μέση και οι σχετικές

επιπτώσεις αμελητέες.

Τα ψάρια δεν αναμένεται να επηρεαστούν άμεσα. Παρότι η αιώρηση

ιζημάτων αποτελεί κίνδυνο για τα ψάρια, τα είδη αυτά συνηθίζουν να αποφεύγουν τις

περιοχές όπου γίνονται εργασίες. Επομένως, δεν θα επηρεαστούν, ενώ μετά το πέρας

των εργασιών εκτιμάται πως θα επιστρέψουν στην περιοχή. Μεγαλύτερη ευαισθησία

παρατηρείται το καλοκαίρι, οπότε τα αυγά των ψαριών ενδέχεται να επηρεαστούν

από την κατακάθιση των αιωρούμενων ιζημάτων. Σε κάθε περίπτωση, τα ψάρια που

υπάρχουν είναι κοινά του Σαρωνικού, και έχουν χαμηλή ευαισθησία. Με δεδομένη τη

μικρή έκταση των εργασιών στο θαλάσσιο περιβάλλον, ιδίως σε σχέση με την

ευρύτερη θαλάσσια περιοχή που δεν επηρεάζεται, το μέγεθος της επίπτωσης

θεωρείται μικρό και κατά συνέπεια οι επιπτώσεις στη θαλάσσια πανίδα θεωρούνται

αμελητέες.

29

Επιπλέον, θα πρέπει να συνεκτιμηθεί η θετική επίπτωση από την αύξηση των

οργανικών υλικών που οδηγεί στην αύξηση του φυτοπλαγκτόν και κατ’ επέκταση του

ζωοπλαγκτόν και συνεπώς όλης της θαλάσσιας τροφικής αλυσίδας. Η αύξηση αυτή

δεν κρίβει κινδύνους ευτροφισμού λόγω των ήπιων ρευμάτων της περιοχής, του

περιορισμένου χρονικού διαστήματος και κυρίως της περιορισμένης έκτασης που θα

καταλάβουν οι σχετικές εργασίες.

Θαλάσσια θηλαστικά δεν έχουν αναφερθεί στην περιοχή. Σε κάθε περίπτωση

δεν αναμένεται να επηρεαστούν άμεσα από τις εργασίες καθώς χρησιμοποιούν

κυρίως την ανοικτή θάλασσα και δεν προσεγγίζουν εύκολα τις ακτές.

Συγκεντρωτικά, η θαλάσσια πανίδα εκτιμάται να επηρεαστεί ως εξής:

Θηλαστικά Ψάρια Βενθικοί

οργανισμοί

Ευαισθησία αποδέκτη Χαμηλή Χαμηλή Χαμηλή προς Μέση

Μέγεθος επίπτωσης Χαμηλή Χαμηλή Χαμηλή

Μερική αξιολόγηση επίπτωσης Αμελητέα Αμελητέα Αμελητέα

Πίνακας 4: Επιπτώσεις στη Θαλάσσια Πανίδα

Επιπτώσεις κατά την Λειτουργία

Χλωρίδα

Οι όποιες επιπτώσεις στη θαλάσσια χλωρίδα κατά τη φάση λειτουργίας του

συστήματος αεριοποίησης αφορούν στην απόρριψη 5.000 m3/h επιπλέον θαλασσινού

νερού που θα χρησιμοποιείται για την λειτουργία του νέου αεριοποιητή. Το

απορριπτόμενο θαλασσινό νερό θα είναι περίπου 5-7oC ψυχρότερο από το

περιβάλλον του και με μία συγκέντρωση υπολειμματικού χλωρίου (το οποίο

προστίθεται για την αποφυγή επικαθήσεων οργανικού υλικού στον εξοπλισμoύ) που

δεν θα ξεπερνά τα 0,4 ppm (particles per million).

Κατάλληλο μοντέλο διασποράς θαλασσινού νερού εκτελέστηκε ώστε να

μελετηθεί το πλούμιο θερμοκρασίας και συγκέντρωσης χλωρίου, λαμβάνοντας

υπόψη τα παραπάνω χαρακτηριστικά εκροής, για μια σειρά διαφορετικών

μετεωρολογικών σεναρίων. Βάσει αυτών, εκτιμήθηκαν οι περιοχές για τις οποίες η

30

διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ του πλουμίου των απορριπτόμενων υδάτων και της

θερμοκρασία του νερού της θάλασσας, dT, υπερβαίνει τους -2°C, -1°C και -0,5°C.

Είναι γνωστό από τη δεκαετία του '70 ότι η θερμική ρύπανση του θαλάσσιου

περιβάλλοντος επηρεάζει κυρίως τις βενθικές κοινοτήτες, ενώ οι ουσίες αποφυγής

επικαθήσεων (antifouling) επηρεάζουν κυρίως το πλαγκτόν. Στο θαλάσσιο

περιβάλλον, διαφορές στη θερμοκρασία μικρότερες από 1oC, σε απόσταση μερικών

εκατοντάδων μέτρων από το σημείο διάχυσης, μπορεί να θεωρηθεί ότι έχουν

αμελητέα επίδραση. Επίσης, σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία από βιομηχανικά

συστήματα ψύξης με θαλασσινό νερό, το υπολειμματικό χλώριο που υπερβαίνει τα

0,1 ppm σε μέγιστη επιφάνεια 0,01 km2 μπορεί να θεωρηθεί αμελητέο. Έτσι, μπορεί

να ειπωθεί ότι η σχεδιαζόμενη επέκταση υγροποιημένου φυσικού αερίου δεν θα

επηρεάσει την ικανότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος για την παροχή και τη

διατήρηση των πόρων του.

Επιπλέον, με την αντικατάσταση που προτείνεται του υφιστάμενου αγωγού

επιστροφής του θαλασσινού νερού και τη βελτίωση του σχεδιασμού του, θα

επιτευχθεί μείωση της ταχύτητας εξόδου στο άκρο αυτού από 5,6 m/s σε 4,5 m/s,

γεγονός που εκτιμάται ότι θα έχει θετική επίπτωση στη μείωση του φαινομένου του

αφρισμού που παρατηρείται τώρα.

Πανίδα

Με παρόμοια λογική, η αύξηση της ποσότητας του απορριπτόμενου

θαλασσινού νερού αναμένεται να έχει αμελητέες επιπτώσεις στη θαλάσσια πανίδα,

δεδομένης της χαμηλής ευαισθησίας των ειδών της περιοχής.

2) Χερσαία Χλωρίδα και Πανίδα

Χλωρίδα

Κατά τη φάση λειτουργίας του προτεινόμενου έργου δεν αναμένονται

αρνητικές επιπτώσεις, όχι μόνο στην περιορισμένη βλάστηση του νησιού, αλλά και

στην βλάστηση της ευρύτερης περιοχής. Αντίθετα, τυχόν φυτεύσεις που θα

πραγματοποιηθούν για την εναρμόνιση του τοπίου, θα έχουν θετικό αντίκτυπο.

31

Πανίδα

Κατά τη φάση λειτουργίας του προτεινόμενου έργου δεν αναμένονται

αρνητικές επιπτώσεις, στην πανίδα του νησιού, η οποία είναι ούτως ή άλλως

περιορισμένη. Λόγω της νησιωτικής φύσης της περιοχής υλοποίησης του έργου δεν

υπάρχει κάποια αλληλεπίδραση με άλλα χερσαία οικοσυστήματα.

3.2.4 Επιφανειακά και Υπόγεια Ύδατα

Στη φάση της λειτουργίας, οι μόνες επιπτώσεις σε επιφανειακά νερά

σχετίζονται με την απόρριψη των επιπλέον ποσοτήτων θαλασσινού νερού, μετά τη

χρήση τους στους αεριοποιητές, στη θάλασσα περίπου σε απόσταση περίπου 50

μέτρων από την ακτή. Η θερμοκρασία και η συγκέντρωση χλωρίου του

απορριπτόμενου νερού θα βρίσκεται σε κάθε περίπτωση εντός των προδιαγραφών της

Νομαρχιακής Απόφασης χαρακτηρισμού του αποδέκτη – οπότε το μέγεθος της

επίπτωσης είναι μικρό, ενώ και η ευαισθησία του αποδέκτη είναι χαμηλή. Οι σχετικές

επιπτώσεις, με την προϋπόθεση της τήρησης των ορίων της νομοθεσίας, είναι

αμελητέες.

3.2.5 Έδαφος και Υπέδαφος

Κατά τη φάση λειτουργίας δεν αναμένονται επιπτώσεις στο έδαφος, καθώς

δεν υπάρχει κάποια αλληλεπίδραση με αυτό. Τα παραγόμενα υγρά και στερεά

απόβλητα κατά τη φάση λειτουργίας – μέσω κατάλληλης διαχείρισης – δεν

αναμένεται να έρθουν σε επαφή και να επιβαρύνουν το έδαφος της περιοχής. Οι

σχετικές επιπτώσεις συνεπώς είναι μηδενικές.

3.2.6 Ποιότητα Ατμόσφαιρας

Κατά την κανονική λειτουργία του συστήματος αεριοποίησης δεν θα

υπάρχουν εκπομπές αέριων ρύπων, οπότε οι σχετικές επιπτώσεις είναι μηδενικές.

Προβλέπονται μόνο διαφεύγουσες εκπομπές φυσικού αερίου, αλλά οι σχετικές

επιπτώσεις είναι αμελητέες.

32

3.2.7 Θόρυβος

Κατά τη φάση λειτουργίας του νέου συστήματος αεριοποίησης, οι μόνες

πηγές ηχητικής ρύπανσης που εντοπίζονται είναι οι αντλίες θαλασσινού νερού και η

αντλία υψηλής πίεσης. Ουσιαστικά όμως, οι αντλίες αυτές θα είναι μεγαλύτερης

δυναμικότητας και θα αντικαταστήσουν κατάλληλα τις υφιστάμενες, έτσι ώστε να

ικανοποιούνται οι πρόσθετες ανάγκες του συστήματος αεριοποίησης. Σε κάθε

περίπτωση θα εξασφαλίζεται η τήρηση του μέγιστου επιπέδου των 85 dB(A) στο 1 m

από την πηγή θορύβου. Συνεπώς, η πρόσθετη εκπομπή θορύβου εκτιμάται ότι θα

είναι αμελητέα.

3.2. 8 Λοιπά (Υγεία, Απασχόληση, Οικονομική Ανάπτυξη)

Το έργο, λόγω της φύσης του και του μικρού του μεγέθους, δεν αναμένεται να

επηρεάσει τα δημογραφικά χαρακτηριστικά, την υγεία ή την οικονομική

δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή. Σε εθνική κλίμακα, το έργο θα έχει θετική

συμβολή στην ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας του βιομηχανικού/

βιοτεχνικού κλάδου της χώρας, μέσω της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας στην

αγορά φυσικού αερίου. Οι σχετικές επιπτώσεις χαρακτηρίζονται από ασήμαντες έως

θετικές.

3.3 Αντιμετώπιση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων κατά τη Φάση

Λειτουργίας

1) Θαλάσσια Χλωρίδα & Πανίδα

Θα συνεχιστεί η συστηματική χρήση του συστήματος προσθήκης θειώδους

νατρίου στην έξοδο του αεριοποιητή για τη ρύθμιση των συγκεντρώσεων

υπολειπόμενου χλωρίου που καταλήγει στον θαλάσσιο αποδέκτη και θα

εξασφαλίζεται η τήρηση του νομοθετικού ορίου. Θα συνεχιστεί, επίσης, η

παρακολούθηση της θερμοκρασίας του απορριπτόμενου νερού ώστε να

εξασφαλίζεται η τήρηση του νομοθετικού ορίου μέγιστης διαφοράς θερμοκρασίας

7°C.

33

2) Χερσαία Χλωρίδα & Πανίδα

Χλωρίδα

Δεν προτείνονται ειδικά μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων. Στο πλαίσιο

του έργου της 3ης

δεξαμενής θα γίνει φύτευση κατάλληλων τοπικών ειδών για την

αισθητική βελτίωση του τοπίου. Το μέτρο αυτό προτείνεται να επεκταθεί και στο υπό

εξέταση τμήμα του Τερματικού Σταθμού.

Πανίδα

Δεν προτείνονται ειδικά μέτρα αντιμετώπισης.

3) Επιφανειακά και Υπόγεια Ύδατα

Θα συνεχιστεί η συστηματική χρήση του συστήματος προσθήκης θειώδους

νατρίου στην έξοδο του αεριοποιητή, ώστε να ρυθμίζονται οι συγκεντρώσεις

υπολειπόμενου χλωρίου που καταλήγει στον θαλάσσιο αποδέκτη και να

εξασφαλίζεται η τήρηση του νομοθετικού ορίου των 0,7 mg/l. Θα συνεχιστεί επίσης η

παρακολούθηση της θερμοκρασίας του απορριπτόμενου νερού ώστε να

εξασφαλίζεται η τήρηση του νομοθετικού ορίου μέγιστης διαφοράς θερμοκρασίας

των 7°C.

4) Υφιστάμενες Υποδομές

Όπως έχει προαναφερθεί με την 2η Αναβάθμιση του Τερματικού Σταθμού

ΥΦΑ της Ρεβυθούσας, υλοποιούνται εθνικοί αναπτυξιακοί στόχοι με θετικές

επιπτώσεις για την εθνική οικονομία, αλλά και το περιβάλλον, όχι μόνο της περιοχής,

αλλά και ολόκληρης της χώρας. Οι οικονομικές επιδράσεις του πιθανού ανοίγματος

της αγοράς φυσικού αερίου, μέσω της υποδοχής νέων παικτών, αναμένεται να

δώσουν σημαντική ώθηση στην εθνική οικονομία. Επιπλέον, μέσω της

αντικατάστασης των ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων με το φιλικότερο προς το

περιβάλλον Φυσικό Αέριο, προστατεύεται σε σημαντικό βαθμό το φυσικό

περιβάλλον και αναβαθμίζεται η ποιότητα ζωής των κατοίκων όλων των περιοχών

της Ελλάδας. Κατά συνέπεια οι επιπτώσεις σε υφιστάμενες υποδομές κατά τη

λειτουργία είναι θετικές.

34

3.4 Τοπική Κοινωνία και Περιφέρεια

Αρχικά, το 2012, η Τοπική Κοινωνία διαμαρτυρήθηκε έντονα για την

επέκταση του υπάρχοντος Τερματικού Σταθμού στη Ρεβυθούσα, και αργότερα στις

18/12/2012, η άποψη αυτή στηρίχτηκε εμφανώς από την κ. Πιπιλή, όπου με σειρά

επιχειρημάτων καταψήφισε την προς έγκριση μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων

για την «2η αναβάθμιση του Τερματικού Σταθμού Υγροποιημένου Αερίου», όταν

αυτή συζητήθηκε στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής.

Αντιστοίχως έπραξε και η πλειοψηφία του δευτεροβάθμιου αυτοδιοικητικού

οργάνου7.

Η Κ. Πιπιλή ανέφερε πως δεν είναι δυνατόν η τοπική κοινωνία να δεχθεί

περισσότερη επιβάρυνση του περιβάλλοντος ούτε την έκθεση της ζωής των κατοίκων

σε μεγαλύτερο από τον υπάρχοντα κίνδυνο. Παρατήρησε επίσης ότι για τις ως τώρα

επιβαρύνσεις της περιοχής η πόλη των Μεγάρων έχει λάβει ελάχιστα αντισταθμιστικά

οφέλη και πρότεινε άμεσα να ξεκινήσει δεύτερος κύκλος συζητήσεων για τα

ανύπαρκτα μέχρι σήμερα αντισταθμιστικά οφέλη προς το Δήμο Μεγαρέων τα

αναλογούντα στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις.

Δύο χρόνια αργότερα, έτος 2014, η Τοπική Κοινωνία δεν είχε ακόμα

ιδιαίτερα θερμή στάση όσον αφορά την αναβάθμιση του υπάρχοντος Τερματικού

Σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη νησίδα της Ρεβυθούσας. Όμως, όταν η

περιβαλλοντική μελέτη της αναβάθμισης αυτής τέθηκε ξανά στο Περιφερειακό

Συμβούλιο Αττικής και την γνωμοδότησε, η κοινωνία της ευρύτερης περιοχής της

Ρεβυθούσας υιοθέτησε την άποψη αυτή.

Πιο συγκεκριμένα, στις 11/03/2014 προγραμματίστηκε τακτική συνεδρίαση, η

οποία εμπεριείχε το προαναφερθέν θέμα, και γνωμοδότησε υπέρ της Μελέτης

Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου Αναβάθμισης του Τερματικού Σταθμού

Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου της ΔΕΣΦΑ ΑΕ στην νήσο Ρεβυθούσα, με την

προϋπόθεση να τηρηθούν οι περιβαλλοντικοί όροι που θέτει το τμήμα

Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Αττικής.

Οι περιβαλλοντικοί αυτοί όροι αφορούν ειδικές οριακές τιμές στάθμης

θορύβου, στερεών/ υγρών/ αέριων αποβλήτων, ρυπαντικών φορτίων και διαχείρισης

και προστασίας υδάτων. Επιπλέον, τέθηκαν κάποιοι όροι που αφορούσαν τις

7 «Καταψήφισε η Κατερίνα Πιπιλή την 2η αναβάθμιση της Ρεβυθούσας», άρθρο από τον ιστότοπο

www.megara.org

35

ενέργειες της εταιρείας πριν την έναρξη της αναβάθμισης, κατά τη διάρκεια αυτής

καθώς και κατά την λειτουργία της αναβαθμισμένης εγκατάστασης.

Έπειτα από αυτή την εκτενή απόφαση της Περιφέρειας Αττικής, το δημοτικό

συμβούλιο της Σαλαμίνας, συνεδρίασε ξανά για το συγκεκριμένο θέμα και

γνωμοδότησε επίσης υπέρ υπό προϋποθέσεις, αναγνωρίζοντας την σκοπιμότητα του

εν λόγο έργου και εκτιμώντας ότι οι επιπτώσεις θα είναι αμελητέες.

Οι προϋποθέσεις αυτές είχαν σχέση με τα μέτρα ασφαλείας και προστασίας

θαλάσσιου περιβάλλοντος, την τήρηση της υφιστάμενης νομοθεσίας και τις

παρατηρήσεις των άλλων γνωμοδοτουσών Υπηρεσιών.

Με βάση τα παραπάνω, μετά από συνεχείς προσπάθειες, του Δημάρχου

Σαλαμίνας, κ. Γιάννη Τσαβαρή και των συνεργατών του, υπογράφηκε το

συμφωνητικό συνεργασίας του Δήμου Σαλαμίνας με την εταιρία ΔΕΣΦΑ Α.Ε το

οποίο προβλέπει τη σύνδεση του νησιού με την παροχή φυσικού αερίου.

Συγκεκριμένα, στις 20/02/2014, δήλωσε8 πως « Στις δύσκολες κοινωνικοοικονομικές

συγκυρίες που ζούμε, η δυνατότητα τροφοδοσίας των νοικοκυριών αλλά και των άλλων

δραστηριοτήτων στο νησί με φυσικό αέριο αποτελεί σημαντική οικονομική αλλά και

περιβαλλοντική παρέμβαση η οποία δεν θα μπορούσε να δεχθεί παραπάνω

καθυστερήσεις. »

Τέλος ο Δήμαρχος Σαλαμίνας ανακοίνωσε αντισταθμιστικά οφέλη τα οποία

θα έχει ο δήμος στα πλαίσια της υπογραφείσας συμφωνίας όπως η προσφορά από

μεριάς ΔΕΣΦΑ οικολογικών βυθιζόμενων κάδων συμπίεσης απορριμμάτων, 3.000

οικολογικών λαμπτήρων led, ενός μεγάλου ISO BOX διπλής χρήσης (αποδυτήρια και

γραφεία) για την Υπηρεσία Καθαριότητας του Δήμου καθώς και κατασκευή της

περίφραξης στο χώρο της μεταφόρτωσης των απορριμμάτων.

8 Άρθρο από Γραφείο τύπου Δημάρχου Σαλαμίνας, http://salamina-press.blogspot.gr/

36

Κεφάλαιο 4: Προτάσεις Διαχείρισης Ακτής για Αρμονική

Συνύπαρξη Έργου και Περιβάλλοντος

4.1 Ανάπτυξη Διαχειριστικού Σχεδίου Προστασίας Ακτών από

Πολιτεία Η υψηλή συγκέντρωση πληθυσμού και δραστηριοτήτων είναι ο βασικός

παράγων περιβαλλοντικής πίεσης στις παράκτιες ζώνες. Η ανάγκη ολοκληρωμένης

προσέγγισης των προβλημάτων του παράκτιου χώρου έγινε παγκοσμίως αισθητή

κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου

αιώνα, καθώς όλο και μεγαλύτερα τμήματα

του πληθυσμού του πλανήτη δραστηριοποιούνται κοντά στη θάλασσα ή γύρω από

αυτήν.

Για την ανάπτυξη κατάλληλων μεθόδων διαχείρισης, απαιτείται καλή γνώση

των οικολογικών και κοινωνικών δεδομένων και της δυναμικής των αλλαγών της

παράκτιας ζώνης. Οι κύριοι άξονες της μεθοδολογίας για την Ολοκληρωμένη

Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης (ΟΔΠΖ) περιλαμβάνουν περιβαλλοντικές, οικονομικές

και κοινωνικές συνιστώσες των παράκτιων συστημάτων καθώς και τα

αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα σχετικά με τη χρήση πόρων και τον έλεγχο των

ανθρωπογενών επιπτώσεων στο περιβάλλον.

Η εφαρμογή της ΟΔΠΖ είναι μια αργή και μακροπρόθεσμη διαδικασία.

Αφορά τη διαχείριση των ακτών χρησιμοποιώντας μια ολοκληρωμένη προσέγγιση,

που συνυπολογίζει όλες τις σχετικές πτυχές σε μια προσπάθεια επίτευξης της

βιωσιμότητας9.

Στην Ελλάδα, ένα σημαντικό εργαλείο διαχείρισης των ακτών θα μπορούσε

να είναι η Οδηγία 1992/43/ΕΟΚ. Στο πλαίσιο της εφαρμογής της έχουν ενταχθεί σε

ειδικό καθεστώς διαχείρισης περίπου 4.500 χιλιόμετρα παράκτιων ζωνών, μέσα στις

παράκτιες περιοχές του δικτύου NATURA-2000, που ξεπερνούν τις 13510

. Ωστόσο,

στις περιοχές του δικτύου, το καθεστώς προστασίας δεν είναι σαφές σύμφωνα με το

ελληνικό δίκαιο. Επιπλέον, στην χώρα μας, λόγω του μεγάλου όγκου των

γραφειοκρατιών, πολλές φορές μπορεί η εφαρμογή των όρων μιας μελέτης να μην

9Πανεπιστημιακές Σημειώσεις μαθήματος «Περιβαλλοντική Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης»,

Σακελλαριάδου Φ., Πανεπιστήμιο Πειραιώς 10«Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης: Αξιολόγηση της εφαρμογής του Eυρωπαϊκού

θεσμικού πλαισίου», Κίμων Χατζημπίρος & Παναγιώτης Παναγιωτίδης, Σχολή Πολιτικών Μηχανικών

Ε.Μ.Π, Τομέας Υδατικών Πόρων και Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας ΕΛΚΕΘΕ, 2008

37

ελεγχθεί ποτέ, οπότε προς το παρόν αυτό « αφήνεται » στην συνείδηση του καθενός

εμπλεκόμενου ή έστω απλού πολίτη.

Υπάρχουν κάποιες περιοχές στην Ελλάδα, που δείχνουν ότι όταν

εφαρμόζεται το υπάρχον νομικό πλαίσιο, η προσέγγιση της ΟΔΠΖ γίνεται εφικτή.

Ωστόσο, η διαδικασία εφαρμογής της είναι περίπλοκη και πολυδάπανη, όμως πρέπει

να σκεφτόμαστε ότι όπου υπάρχει ανεπτυγμένη κοινωνία, η εφαρμογή της ΟΔΠΖ

αποτελεί κανόνας και όχι εξαίρεση.

Η ποικιλότητα των ακτών και των διοικητικών συστημάτων δείχνει ότι δεν

υπάρχουν έτοιμες λύσεις που να ταιριάζουν παντού. Αυτό πλέον φαίνεται καθαρά σε

σύγκριση με προηγούμενα χρόνια όπου το επίπεδο υποβάθμισης ήταν ακόμα μικρό.

Στην Ελλάδα, ως ένα από τα διασημότερα τουριστικά κράτη, πρέπει να

επικεντρωθούμε ίσως περισσότερο στην φέρουσα ικανότητα του τόπου, δηλαδή για

παράδειγμα πόσους τουρίστες το χρόνο θα «άντεχε» το νησί της Κεφαλονιάς, ώστε

να μην υποστεί περεταίρω υποβάθμιση από αυτή που μπορεί να απορροφήσει.

Το μεγαλύτερο μέρος της ακτογραμμής που διαθέτουμε διατηρεί σε μεγάλο

βαθμό ακόμα τα φυσικά της χαρακτηριστικά, οπότε δεν θα υπήρχε ιδιαίτερη

δυσκολία στην εφαρμογή και ανάπτυξη μίας ΟΔΠΖ κομμένης και ραμμένης στα

μέτρα της χώρας μας. Όμως, αν η αλόγιστη χρήση των ακτών συνεχισθεί, τότε το

πρόβλημα και η υποβάθμιση αυτών θα πολλαπλασιάζονται με εκθετικούς ρυθμούς.

Θα μπορούσε κανείς να πει πως πλέον, στον 21ο αιώνα, δεν τίθεται θέμα έλλειψης

θεσμικού ή νομικού πλαισίου, αλλά θέμα νοοτροπίας του ελληνικού λαού στην

εφαρμογή της αντίστοιχης νομολογίας

4.2 Ανάπτυξη Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης από

Φορέα Ανάπτυξης Έργου

Στις 15 Δεκεμβρίου 2011, η TÜV AUSTRIA HELLAS επιθεώρησε και

πιστοποίησε το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (Σ.Π.Δ.) του Δ.Ε.Σ.Φ.Α.

σύμφωνα με τις απαιτήσεις του διεθνούς προτύπου EN ISO 14001:2004. Το Σ.Π.Δ.

του Δ.Ε.Σ.Φ.Α. καλύπτει τα κεντρικά γραφεία στην Αθήνα, τον Τερματικό Σταθμό

ΥΦΑ στη Ρεβυθούσα και τις εγκαταστάσεις λειτουργίας και συντήρησης των νότιων,

38

βόρειων, κεντρικών και βορειοανατολικών τομέων της Ελλάδας, καθώς και το

συνοριακό μετρητικό σταθμό11

.

Στο πλαίσιο του Σ.Π.Δ. περιλαμβάνονται οι εξής διαδικασίες:

Διαχείριση, λειτουργία και συντήρηση του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου

και του Τερματικού Σταθμού Υποδοχής και Αεριοποίησης Υγροποιημένου

Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) στη Ν. Ρεβυθούσα,

Διαχείριση κατασκευής αγωγών μεταφοράς αερίου και συνοδών εγκαταστάσεων,

Διαχείριση Ευρωπαϊκών συγχρηματοδοτούμενων έργων.

Με στόχο την επίτευξη περιβαλλοντικής αριστείας, ο Δ.Ε.Σ.Φ.Α. εφαρμόζει

«πράσινα» καινοτόμα εργαλεία όπως είναι το λογισμικό Περιβαλλοντικής Επίδοσης

το οποίο θέτει τους όρους για συγκριτική περιβαλλοντική αξιολόγηση των

εγκαταστάσεων του Δ.Ε.Σ.Φ.Α., ενώ αποτελεί μία μη-έντυπη μέθοδο για τη μέτρηση

της περιβαλλοντικής επίδοσης της επιχείρησης.

4.2.1 ISΟ

Ο σκοπός του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (Σ.Π.Δ.) είναι η

καθολική εφαρμογή της πολιτικής περιβάλλοντος και των επί μέρους στόχων που την

συνθέτουν, δηλαδή:

την ενσωμάτωση παραμέτρων που αφορούν την προστασία του

περιβάλλοντος στις καθημερινές αποφάσεις

την πρόληψη και αποφυγή ρύπανσης

τον έλεγχο και τη μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον από τη

λειτουργία του Δ.Ε.Σ.Φ.Α., συμπεριλαμβανομένων των αέριων

εκπομπών, των στερεών και υγρών αποβλήτων

την ορθολογική χρήση φυσικών πόρων και ενέργειας

τη συμμόρφωση με την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία και την

υπερκάλυψη της όπου είναι δυνατό

την ευαισθητοποίηση του προσωπικού, των πελατών, των

προμηθευτών και κατασκευαστών σε θέματα προστασίας του

περιβάλλοντος

την εφαρμογή Σ.Π.Δ. σε όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων

11

Επίσιμη Ιστοσελίδα Δ.Ε.Σ.Φ.Α.- www.desfa.gr

39

την παροχή κατάλληλης εκπαίδευσης στο προσωπικό και τη διαρκή

διαβούλευση με αυτό σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος

τον αυστηρό έλεγχο της εφαρμογής των Σ.Π.Δ. και τη συνεχή

βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των εγκαταστάσεων.

Το Σ.Π.Δ. που έχει αναπτυχθεί είναι σύμφωνο με τις απαιτήσεις του διεθνούς

προτύπου ΕΝ ΙSO 14001:200412

, και είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες της

επιχείρησης, τις ικανότητες, το επίπεδο γνώσεων και την εμπειρία του προσωπικού.

Το Σ.Π.Δ. Περιλαμβάνει:

την Πολιτική Περιβάλλοντος

το Εγχειρίδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης

τους στρατηγικούς στόχους του Σ.Π.Δ.

τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες των εμπλεκομένων στο Σ.Π.Δ.

τις γραπτές Διαδικασίες και Οδηγίες Εργασίας (έχουν καταγραφεί όλες

οι εργασίες, δραστηριότητες και διαδικασίες οι οποίες κρίθηκαν

αναγκαίες για την υλοποίηση της Πολιτικής Περιβάλλοντος της

Εταιρείας

το λογισμικό καταγραφής περιβαλλοντικής επίδοσης εγκαταστάσεων

Νομοθεσία

4.2.2 Εκπαίδευση13

Κανονισμός Εκπαίδευσης Ανθρώπινου Δυναμικού

Στον Κανονισμό αυτό, αποτυπώνονται οι στόχοι και οι βασικές αρχές του

συστήματος και προσδιορίζονται οι διαδικασίες εκπαίδευσης των εργαζομένων,

δίνοντας έμφαση στην ανίχνευση των εκπαιδευτικών αναγκών, την επιλογή των

κατάλληλων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, την παρακολούθηση της εφαρμογής

τους και, τέλος, στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους.

Οι βασικοί στόχοι του Συστήματος Εκπαίδευσης είναι οι εξής:

12

To ΙSΟ 14001:2004 καθορίζει τις απαιτήσεις για ένα σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης, για να

μπορέσει μία οργάνωση να αναπτύξει και εφαρμόσει μία πολιτική και στόχους, που θα λαμβάνουν

υπόψη τις νομικές και άλλες απαιτήσεις τις οποίες ο οργανισμός προσυπογράφει, καθώς και

πληροφορίες σχετικά με σημαντικές περιβαλλοντικές πτυχές. Πηγή: www.iso.org 13

Για της πληροφορίες για τις διαδικασίες Εκπαίδευσης, προμηθευτήκαμε από τον Προϊστάμενο του

Τμήματος Περιβάλλοντος κ. Μ. Δρόσο

40

1. Η επίτευξη των επιχειρησιακών στόχων της Εταιρίας, μέσω της ανάπτυξης των

στελεχών της.

2. Η εκπαίδευση των νεοεισερχόμενων υπαλλήλων ώστε να ανταπεξέλθουν στις

απαιτήσεις της νέας θέσης.

3. Η βελτίωση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας του υφιστάμενου

προσωπικού, μέσω ανάπτυξης των ικανοτήτων και δεξιοτήτων τους.

4. Η δημιουργία ισχυρών προϋποθέσεων (ικανοτήτων και δεξιοτήτων) για

μετακίνηση ή προαγωγή των υπαλλήλων σε ανώτερη θέση.

5. Κινητοποίηση των εργαζομένων προς ολοένα υψηλότερους στόχους, η

ικανοποίησή τους σε σχέση με την εργασία και η εξύψωση του ηθικού τους.

6. Η προσαρμογή των εργαζομένων στα συστήματα πληροφορικής και νέας

τεχνολογίας, μέσω εξειδικευμένης εκπαίδευσης.

7. Η προσαρμογή των εργαζομένων σε νέα μηχανήματα ή Συστήματα

αναβάθμισης εξοπλισμού της Εταιρείας.

Γενικό Περίγραμμα της Διαδικασίας Εκπαίδευσης

Η Διεύθυνση Εκπαίδευσης συλλέγει και αξιολογεί τις ελλείψεις σε γνώσεις,

ικανότητες και δεξιότητες του υφιστάμενου ανθρώπινου δυναμικού της Εταιρίας

λαμβάνοντας υπ’ όψιν:

• Το Business Plan της Εταιρείας,

• Τον Προϋπολογισμό του προηγούμενου έτους και

• Την ιεράρχηση των αναγκών σε εκπαίδευση όπως αυτές προκύπτουν από τις

εκτιμήσεις των Διευθύνσεων.

Στη συνέχεια η Διεύθυνση Εκπαίδευσης προγραμματίζει τους τρόπους

κάλυψης των αναγκών ανάπτυξης και εξασφαλίζει την αποτελεσματική και έγκαιρη

εφαρμογή του εκπαιδευτικού προγράμματος. Ο προγραμματισμός θα πρέπει να

περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης το οποίο θα καλύπτει

συνολικά τις γενικές, διοικητικές και εξειδικευμένες τεχνικές ανάγκες ανάπτυξης των

υπαλλήλων του ΔΕΣΦΑ.

41

Τύποι και Μέθοδοι Εκπαίδευσης

Εκπαίδευση (είτε εσωτερική, είτε εξωτερική) μπορεί να πραγματοποιηθεί με

διαφορετικές μεθόδους με βάση τις ανάγκες που καλείται να καλύψει. Οι κυριότεροι

τύποι Εκπαίδευσης περιγράφονται αναλυτικά στον Πίνακα 5, και διακρίνονται σε

Εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της εργασίας, σε Εκπαίδευση εκτός εργασίας και στην

ατομική Εκπαίδευση που πραγματοποιείται ατομικά από τον κάθε εργαζόμενο.

Πίνακας 5: Τύποι & Μέθοδοι Εκπαίδευσης

42

Εφαρμογή της Εκπαίδευσης

Οι συμμετοχές στα εκπαιδευτικά προγράμματα πραγματοποιούνται με βάση

τον προγραμματισμό υπό τον συντονισμό της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης. Η Διεύθυνση

Εκπαίδευσης παρακολουθεί συστηματικά την υλοποίηση της εκπαίδευσης,

υποστηρίζοντας διοικητικά τόσο τις ενέργειες που απαιτούνται για τις συμμετοχές σε

διεπιχειρησιακά προγράμματα (σεμινάρια, συνέδρια κ.α.) στην Ελλάδα ή στο

εξωτερικό, όσο και τη διοργάνωση ενδοεπιχειρησιακών προγραμμάτων και

προγραμμάτων εσωτερικής εκπαίδευσης. Μέριμνα λαμβάνεται επίσης για την ένταξη

συμμετοχών, που καλύπτουν τα απαιτούμενα κριτήρια, στο πρόγραμμα ΛΑΕΚ 0,45%

του ΟΑΕΔ για σχετική επιδότηση.

Μετά το πέρας κάθε εκπαιδευτικής δραστηριότητας, ο εκπαιδευόμενος

οφείλει να καταθέσει εντός 15θημέρου στη Διεύθυνση Εκπαίδευσης α)

συμπληρωμένο το έντυπο αξιολόγησης της εκπαιδευτικής δραστηριότητας στην

οποία συμμετείχε, β) έκθεση σχετικά με την εκπαιδευτική του εμπειρία (που θα

περιλαμβάνει σύνοψη/περίληψη των σημαντικών θεμάτων) και γ) αντίγραφο του

πιστοποιητικού παρακολούθησης. Επιθυμητή η επισύναψη του όποιου διαθέσιμου

εκπαιδευτικού υλικού. Η συμμετοχή στα εκπαιδευτικά προγράμματα είναι

δεσμευτική τόσο για τον συμμετέχοντα όσο και για τον άμεσο προϊστάμενό του.

Ενδεχόμενη απουσία του εκπαιδευόμενου ιδία ευθύνη πρέπει να δηλώνεται γραπτώς

και έγκαιρα στη Διεύθυνση Εκπαίδευσης, με κοινοποίηση στον οικείο προϊστάμενο.

Από την πλευρά τους οι προϊστάμενοι οφείλουν να εξασφαλίσουν την διαθεσιμότητα

των υφισταμένων τους για την παρακολούθηση των προγραμμάτων που έχει ήδη

συμφωνηθεί να συμμετάσχουν. Σε περίπτωση κωλύματος, ο προϊστάμενος του

εργαζομένου οφείλει να ενημερώσει γραπτώς και εκ των προτέρων τη Διεύθυνση

Εκπαίδευσης.

4.2.3 Παρακολούθηση κατά την Φάση Κατασκευής και

Λειτουργίας14

Η παρούσα δραστηριότητα στη νησίδα της Ρεβυθούσας εμπίπτει στις

διατάξεις της Οδηγίας 2010/75/EΚ (IED) περί βιομηχανικών εκπομπών που καλύπτει

την αεριοποίηση φυσικού αερίου σε εγκαταστάσεις με συνολική ονομαστική θερμική

ισχύ άνω των 20 MW. 14

Πληροφορίες για την Παρακολούθηση του Έργου, Τμήμα Περιβαλλοντικών και Μελετών

Ασφάλειας , Δ.Ε.Σ.Φ.Α.

43

Ο Κύριος του Έργου πρέπει να:

Λαμβάνει όλα τα κατάλληλα προληπτικά αντιρρυπαντικά μέτρα σε συμμόρφωση

με τα επιτρεπόμενα όρια εκπομπών ώστε να ελαχιστοποιούνται οι επιπτώσεις στο

περιβάλλον,

Εφαρμόζει τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές (BAT) όπου αυτές είναι διαθέσιμες,

Εφαρμόζει την ακόλουθη ιεράρχηση, σύμφωνα με το Νόμο 4042/12 (ΦΕΚ A 24),

που ενσωμάτωσε την Οδηγία 2008/98/EΚ στην περίπτωση διαχείρισης

αποβλήτων:

1. πρόληψη,

2. προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση,

3. ανακύκλωση,

4. άλλου είδους ανάκτηση, συμπεριλαμβανομένης της ανάκτησης ενέργειας,

5. διάθεση.

Κάνει εξοικονόμηση ενέργειας, καυσίμων και φυσικών πόρων,

Λαμβάνει όλα τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης ατυχημάτων και περιορισμού των

συνεπειών τους.

Παρακολούθηση κατά την Λειτουργία

Στις ακόλουθες παραγράφους παρουσιάζονται τα κύρια στοιχεία του γενικού

σχεδίου περιβαλλοντικής παρακολούθησης του Σταθμού.

1) Αέριες εκπομπές:

Περιοδικές Μετρήσεις

Οι ακόλουθες μετρήσεις πραγματοποιούνται μία φορά ετησίως:

NOx και σωματίδια από τον αγωγό απαγωγής καυσαερίων των μηχανών

εσωτερικής καύσης της μονάδας ηλεκτροπαραγωγής,

NOx και καπνός (σκόνες του μικρού μεγέθους) από τον αγωγό απαγωγής

καυσαερίων των εμβαπτιζόμενων αεριοποιητών καύσης (SCVs),

Καπνός (σκόνες του μικρού μεγέθους) από τον πυρσό.

44

2) Υγρά απόβλητα:

Για τα υγρά απόβλητα πραγματοποιείται κατάλληλη δειγματοληψία των:

Υγρών αποβλήτων που εκρέουν στη θάλασσα,

Επεξεργασμένων λυμάτων προσωπικού

Περιοδική Δειγματοληψία

Περιοδικά γίνεται δειγματοληψία των εξής:

Καθημερινά (εργάσιμες ημέρες): μέτρηση ολικού υπολειμματικού χλωρίου σε

τρία δείγματα υγρών αποβλήτων πριν την τελική διάθεση στη θάλασσα,

Μηνιαία: μέτρηση της περιεκτικότητας σε θειώδες νάτριο, εάν και όταν

χρησιμοποιείται;

Μηνιαία: μέτρηση των παρακάτω παραμέτρων στα επεξεργασμένα λύματα

προσωπικού:

Ενεργή οξύτητα, pH,

Βιοχημικά Απαιτούμενο Οξυγόνο, BOD5,

Χημικά Απαιτούμενο Οξυγόνο, COD,

Ολικά Αιωρούμενα Στερεά.

3) Συνεχής Παρακολούθηση:

Για το θαλασσινό νερό και λοιπές υγρές εκροές στη θάλασσα, υπάρχει

σύστημα συνεχούς μέτρησης των παρακάτω παραμέτρων:

Ενεργή οξύτητα, pH,

Θερμοκρασία πρόσληψης θαλασσινού νερού,

Θερμοκρασία επιστροφής θαλασσινού νερού.

Έλεγχος και Επιθεώρηση

Κατά την κατασκευή, ο Ανάδοχος οφείλει να αποδεικνύει τη μέθοδο τήρησης

των προδιαγραφών του Σ.Π.Δ.Π. και των Περιβαλλοντικών Όρων. Αυτό

περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα μηνιαίων επιθεωρήσεων και ημερήσιων επιτόπιων

ελέγχων από το αρμόδιο προσωπικό του Αναδόχου. Κατά την φάση λειτουργίας, η

αντίστοιχη αρμοδιότητα μεταφέρεται Κύριο του Έργου.

45

Ο Δ.Ε.Σ.Φ.Α. εξασφαλίζει ότι ο Ανάδοχος Κατασκευής τηρεί το Σ.Π.Δ.Π.

διασφαλίζοντας τις κατάλληλες επιθεωρήσεις και παρακολούθηση και καθορίζει έναν

αρμόδιο επιθεωρητή για τη διεξαγωγή ελέγχων και την εξασφάλιση της τήρησης

ορθών περιβαλλόντων στο εργοτάξιο. Επιπρόσθετα, διεξάγονται τακτικές

επιθεωρήσεις του χώρου κατασκευής.

Όποτε εντοπίζονται προβλήματα, ο επιθεωρητής του Δ.Ε.Σ.Φ.Α. θα καθορίζει

τις κατάλληλες διορθωτικές ενέργειες που θα αναλαμβάνονται από τον Ανάδοχο.

Αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσω, π.χ. περαιτέρω μέτρων άμεσης αντιμετώπισης,

αλλαγών στις διαδικασίες ή πρόσθετης εκπαίδευσης.

Τα αποτελέσματα των ελέγχων και των επιθεωρήσεων παίζουν σημαντικό

ρόλο στην ανασκόπηση και την επικαιροποίηση του Σ.Π.Δ.Π. καθώς το Έργο

εξελίσσεται.

4.2.4 Σύστημα Συνεργασίας με Τοπική Κοινωνία

Εμπλεκόμενα Μέρη

Η διαβούλευση με τα εμπλεκόμενα μέρη αποτελεί ένα βασικό στάδιο της

αναβάθμισης των ήδη υφιστάμενων εγκαταστάσεων. Στόχος της διαβούλευσης με τα

εμπλεκόμενα μέρη είναι να τους δοθεί η δυνατότητα να αλληλεπιδράσουν με τη

διαδικασία γνωμοδότησης, να εκφράσουν τις απόψεις τους και να επηρεάσουν

ενδεχομένως τις τεχνικές λύσεις και τα μέτρα αντιμετώπισης. Συνιστά μια ενδογενή

και πολιτιστικά κατάλληλη διαδικασία, που περιλαμβάνει την μεταφορά πληροφορίας

και γνώσης, σε μια προσπάθεια ανάπτυξης καλών σχέσεων και κατανόησης των

θεμάτων που απασχολούν τα εμπλεκόμενα μέρη. Επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους

να κατανοήσουν τους κινδύνους και τις επιπτώσεις, αλλά και τις προοπτικές του

προτεινόμενου έργου, ώστε να επιτευχθούν θετικά αποτελέσματα.

Ο όρος «εμπλεκόμενο μέρος» περιλαμβάνει κάθε άτομο ή ομάδα που θα

μπορούσε να επηρεάσει ή να επηρεαστεί από το έργο, συμπεριλαμβανομένων

Δημόσιων Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας, Δημόσιων Υπηρεσιών και Κρατικών

Συμβούλων οι οποίοι, αντίστοιχα, επηρεάζουν ή επηρεάζονται από το έργο. Η

επίδραση μπορεί να είναι είτε θετική, είτε αρνητική.

Τα εμπλεκόμενα μέρη διακρίνονται ανάλογα με το διοικητικό και θεσμικό

πλαίσιο που διέπει την λειτουργία τους στις ακόλουθες κατηγορίες,

αντιπροσωπεύοντας και το επίπεδο εμπλοκής της κάθε αρχής:

46

Κυβέρνηση και Εθνική Διοίκηση,

Τοπική Αυτοδιοίκηση (Δήμοι, Πυροσβεστική κ.λπ.),

Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ),

Τοπικές Ομάδες και Σύλλογοι,

Ακαδημαϊκά και Ερευνητικά Ιδρύματα.

Η διαβούλευση με τα εμπλεκόμενα μέρη στοχεύει στην παροχή πληροφοριών

και την άμεση συνεργασία με τις επηρεαζόμενες ομάδες, την ανάπτυξη καλών

σχέσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη και την εξασφάλιση του εντοπισμού όλων των

σχετικών θεμάτων, δίνοντας τους τη δυνατότητα να εκφράσουν και να συζητήσουν τα

σχόλια και τις ανησυχίες τους. Επίσης, είναι μια διαδικασία που συνεχίζεται καθ’ όλη

τη διάρκεια του κύκλου ζωής του έργου.

47

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Στα πρώτα κεφάλαια της εργασίας, αναφερθήκαμε στα βασικά στοιχεία που

πλαισιώνουν το έργο. Μέσα από τα στοιχεία αυτά, απλοποιήσαμε τα χαρακτηριστικά

του έργου και με μια αναφορική ανάλυση, μπορέσαμε να κατανοήσουμε τα τεχνικά

χαρακτηριστικά του Τερματικού Σταθμού που αποτελούν συστατικό στοιχείο για την

αγορά του φυσικού αερίου στην Ελλάδα, καθώς μέσω της 2ης

Αναβάθμισης του

Σταθμού, θα γίνεται επεξεργασία και αποθήκευση ακόμα μεγαλύτερων ποσοτήτων.

Έπειτα, μελετήσαμε την υφιστάμενη κατάσταση του περιβάλλοντος από

πολλές πτυχές, όπως άλλωστε ορίζει και ο σκοπός της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης

Παράκτιας Ζώνης. Στοιχεία που αφορούν το οικοσύστημα, τις κλιματολογικές

συνθήκες, την χλωρίδα, την πανίδα, την κοινωνία, τις χρήσεις γης καθώς και το

θεσμικό πλαίσιο με το οποίο λειτουργεί η εγκατάσταση ΥΦΑ στην Ρεβυθούσα.

Στην συνέχεια, παρουσιάσαμε τις επιπτώσεις που έχει το έργο κατά τη φάση

λειτουργίας του καθώς και ποια είναι τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την

αντιμετώπιση τους. Όπως διαπιστώθηκε, ούτε κατά την φάση κατασκευής αλλά ούτε

κατά τη φάση λειτουργίας, παρατηρούνται ιδιαίτερες επιπτώσεις στο περιβάλλον της

περιοχής με αποτέλεσμα το παρόν έργο να συνεχίζει την λειτουργία του αδιαλείπτως.

Στο τελευταίο κεφάλαιο, παραθέτουμε προτάσεις με τις οποίες θα μπορούσε

να υφίσταται η αρμονική συνύπαρξη έργου και περιβάλλοντος. Ένας τρόπος είναι η

ανάπτυξη ενός συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης από τον φορέα, κάτι που ο

ΔΕΣΦΑ ήδη έχει πραγματοποιήσει. Επίσης, η ανάπτυξη σωστών συστημάτων

εκπαίδευσης και ακολουθούσης αυτών καθώς και η συμμόρφωση με το αντίστοιχο

σύστημα ΙSΟ, είναι κάποιες από τις προτάσεις αυτές.

Όπως έχει ήδη τονισθεί, η αναβάθμιση του Τερματικού Σταθμού της

Ρεβυθούσας αποτελεί έργο προτεραιότητας για την Ελλάδα, συνεισφέροντας στην

βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς φυσικού αερίου της χώρας. Θα πρέπει εδώ

όμως να ειπωθεί ότι η Τοπική Κοινωνία ήταν αρκετά διστακτική με την αναβάθμιση

αυτή, κάτι που σε πρώτη φάση και η Περιφέρεια Αττικής στήριξε. Σίγουρα υπάρχει ο

φόβος για τυχόν απρόβλεπτα γεγονότα, αλλά θα πρέπει επίσης να έχουμε κατά νου

ότι αυτές οι πιθανότητες υφίστανται παντού και δεν θα έπρεπε να φοβόμαστε την

εξέλιξη.

Τέτοια έργα μπορούν να δώσουν ανάσα στην οικονομία της χώρας μας, να

μας ξαναβάλουν στον « χάρτη », και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας στον σχετικά

48

καινούργιο για την Ελλάδα τομέα, την ενέργεια. Εάν, όσο ωριμάζουμε ως παράκτια

χώρα και ως λαός, κάνουμε αναπόσπαστο κομμάτι την Ολοκληρωμένη Διαχείριση

Παράκτιας Ζώνης από τις ακτές μας, τότε θα μπορούμε με ορθό τρόπο να

εκμεταλλευτούμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χώρας μας, χωρίς να θέτουμε σε

κίνδυνο κανέναν και τίποτα.

49

ΠΗΓΕΣ

1) Πηγές από την εταιρεία Δ.Ε.Σ.Φ.Α:

Καραβασίλη Μαριάνθη, Τμήμα Περιβαλλοντικών και Μελετών

Ασφάλειας

Ευαγγελακοπούλου Δήμητρα, Τμήμα Περιβαλλοντικών και Μελετών

Ασφάλειας

Δρόσος Εμμανουήλ, Τμήμα Περιβάλλοντος

Καββαδία Θεοδώρα, Διευθύντρια Περιφερειακών Μονάδων

2) Λοιπές Πηγές & Ιστότοποι:

International Organization for Standardization - www.iso.org

Δ.Ε.Σ.Φ.Α. - www.desfa.gr

Δ.ΕΠ.Α. - www.depa.gr

www.megara.org

http://salamina-press.blogspot.gr/

Περιφέρεια Αττικής - http://www.patt.gov.gr/

Πρόγραμμα Διαύγεια - http://et.diavgeia.gov.gr/

Πανεπιστημιακές Σημειώσεις μαθήματος «Περιβαλλοντική Διαχείριση

Παράκτιας Ζώνης», Σακελλαριάδου Φ., Πανεπιστήμιο Πειραιώς

«Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης: Αξιολόγηση της

Εφαρμογής του Eυρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου», Χατζημπίρος Κ. &

Παναγιωτίδης Π., Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Ε.Μ.Π, Τομέας

Υδατικών Πόρων και Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας ΕΛΚΕΘΕ, 2008

1

Πανεπιστήμιο Πειραιώς

Μάιος - Ιούνιος 2014

Εργασία στο μάθημα «Περιβαλλοντική Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης»

Συμπληρωματικό Παράρτημα:

Συγκριτική Μελέτη Τερματικών Σταθμών LNG Ρεβυθούσας

και Freeport

Θέμα Εργασίας: «Ο τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού

αερίου στο νησί Ρεβυθούσα του Σαρωνικού»

από τις

Μαίρη Δημουλά (8ο – Ν/10039)

Αναστασία Αγγελοπούλου (8ο – Ν/10007)

2

Freeport LNG Terminal

Texas, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής

Το Freeport LNG Terminal βρίσκεται στο Texas των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής

και ξεκίνησε να λειτουργεί επίσημα το 2008. Το τερματικό αυτό το επισκέπτονται περίπου

150 πλοία τον χρόνο. Το τερματικό αυτό δέχεται πλοία χωρητικότητας από 88,000 έως

267,000 m3. Διαθέτει 2 δεξαμενές αποθήκευσης, με την κάθε μία να έχει χωρητικότητα

160,000 m3.

Για την διαδικασία της αεριοποίησης δεν χρησιμοποιεί θαλασσινό νερό με λίγο

χλώριο1, όπως ο Σταθμός στη Ρεβυθούσα, αλλά ένα διάλυμα νερού και γλυκόζης ώστε να

επιτευχθεί η κατάλληλη θερμοκρασία.

Κάτι που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μοναδικό είναι το υπόγειο « σπήλαιο

αποθήκευσης », όπου εκεί αποθηκεύεται φυσικό αέριο σε αέρια και όχι υγρή μορφή όπως

κανείς θα φανταζόταν. Αυτό το χαρακτηριστικό κατέστη δυνατό λόγω του ότι ο σταθμός

1 Σε επιτρεπτά από την νομοθεσία όρια, ώστε να μπορεί μετά να το αποβάλλει στην θάλασσα από όπου και το

άντλησε.

Εικόνα 1: Αεροφωτογραφία του Freeport LNG Terminal

Πηγή: www.freeportlng.com/optimal_location.asp

3

βρίσκεται κοντά, σε απόσταση 1 μίλι, από έναν υπόγειο θόλο άλατος (Stratton Ridge salt

dome). Η μέθοδος αυτή αποθήκευσης, που λειτουργεί από το 2011, έχει ενσωματωθεί

πλήρως στην διαδικασία υποδοχής ΥΦΑ και πρέπει να αναφέρουμε ότι η χωρητικότητα του

αποθηκευτικού αυτού χώρου φτάνει μέχρι και τα 1,26 δισεκατομμύρια m3.2

Πρέπει να αναφερθεί ότι προς το παρόν στον Τερματικό αυτό Σταθμό δεν γίνεται

επανα-υγροποίηση του φυσικού αερίου αφού αεριοποιηθεί,. Η κατασκευή ενός τέτοιου

συστήματος έχει προγραμματισθεί να ξεκινήσει το έτος αυτό και να ολοκληρωθεί το 2018.

2 Ο επίσημος ιστότοπος, παρείχε την χωρητικότητα σε 4,5 Billion Cubic Feet. Προχωρήσαμε στην μετατροπή

του αριθμού αυτού σε κυβικά μέτρα. Την αντιστοιχία την υπολογίσαμε μέσω πληροφοριών στον ιστότοπο του

Iowa State University - http://www.extension.iastate.edu/agdm/wholefarm/html/c6-89.html

Εικόνα 2: Υπόγεια αποθήκευση φυσικού αερίου σε αέρια μορφή

Πηγή: http://www.freeportlng.com/images/Terminal/Salt_Dome_Lg.jpg

4

Με αυτήν την κατασκευή, έχει υπολογισθεί ότι το συνολικό οικονομικό όφελος που θα

εισπραχθεί στην περιοχή (κυρίως Texas και Κόλπος Coast) είναι από 5,1 έως 7,4 δις δολάρια

ανά έτος.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφέρουμε πως τον Φεβρουάριο και τον Ιούλιο 2011, η

Freeport LNG διοργάνωσε open event που αφορούσε την ενημέρωση για την εισαγωγή του

συστήματος επανα-υγροποίησης.

Αυτή η πρωτοβουλία καθώς και η μεγάλη συμμετοχή κυρίως των κατοίκων των γύρω

περιοχών, δείχνει πως το εξεταζόμενο αυτό έργο έχει πλήρως την στήριξη της τοπικής

κοινωνίας. Αυτό το έχει καταφέρει μέσα από πολλές ενέργειες προσφοράς και εκπαίδευσης.

Για παράδειγμα, η Freeport LNG πλήρωσε ώστε το Πυροσβεστικό Σώμα της περιοχής να

εκπαιδευτεί καταλλήλως σε περίπτωση φωτιάς σε πλοίο LNG, έχει δημιουργήσει

προγράμματα χρηματοδότησης για πανεπιστημιακούς φοιτητές της περιοχής κ.ά. Επίσης,

έχουν καταβάλει, το 2013, περίπου 9 εκατ. Δολάρια που αφορούν εισφορές/ πληρωμές για

την πόλη, καθώς και κρατικές υπηρεσίες που στηρίζουν τοπικές κοινότητες, σχολεία και

έργα υποδομής, οπότε θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει ότι αυτά τα λεφτά θα μπορούσαν να

αποτελέσουν, μαζί με τα παραπάνω, και αντισταθμιστικά μέτρα για τυχόν επιπτώσεις στην

κοινωνία.

Freeport LNG και Περιβαλλοντική Διαχείριση

Από την αρχή της κατασκευής του έργου, η εταιρεία ενίσχυσε και διατήρησε τους

υφιστάμενους υγροτόπους καθώς προχώρησε στη δημιουργία νέων περιοχών υγροτόπων για

την ανακύκλωση και τη χρήση του χώματος/ λάσπης ως δομικά υλικά. Επιπλέον, η Freeport

LNG έχει ενσωματώσει πολιτικές για την διαχείριση θορύβου στις καθημερινές της

πρακτικές.

Με γνώμονα την περιβαλλοντική ευαισθησία της εταιρείας, πρέπει να σημειωθεί πως

ενώ οι τυπικές εγκαταστάσεις επαναεριοποίησης ΥΦΑ καταφεύγουν στην καύση ενός

μέρους του φυσικού αερίου (εκπομπές οξειδίων αζώτου-NOx), η Freeport LNG χρησιμοποιεί

ένα σύστημα πύργων που έχει σχεδιαστεί ώστε να αντλεί θερμότητα από τον αέρα για να

πραγματοποιήσει την αεριοποίηση.

Όσον αφορά την ετοιμότητα της εταιρείας σε πιθανές διαρροές, είναι αρκετά μεγάλη

αφού το τερματικό περιτριγυρίζεται από νερό. Εξαιτίας αυτού, η εταιρεία έχει δημιουργήσει

πολλαπλά σχέδια συγκεκριμένων δραστηριοτήτων για οποιοδήποτε τύπου «σενάριο

5

διαρροής» θα μπορούσε να συμβεί, δηλαδή τοποθεσία διαρροής ή αν συμβεί διαρροή κοντά

σε εξοπλισμό του τερματικού .

Υγρότοποι Περιοχής

Όπως αναφέραμε και πριν, η περιοχή που βρίσκεται το προς μελέτη έργο διακρίνεται

από πολλούς υγροτόπους και ήταν από την αρχή μέλημα της εταιρείας να μετριάσει όσο

μπορεί τις επιπτώσεις προς αυτούς, διότι αποτελούν ενδιαίτημα για πολλά πτηνά και ψάρια.

Σε συνεργασία με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας και άλλως υπηρεσιών, η

Freeport LNG προσπάθησε, κατά τη διάρκεια σχεδιασμού της μετατόπισης ορισμένων

εκτάσεων των υγροτόπων, να εντοπίσει ευρύτερες περιοχές που θα μπορέσουν οι υγρότοποι

αυτοί να «τοποθετηθούν» επιτυχώς χωρίς να χάσουν τα χαρακτηριστικά που τους

διακρίνουν.

Εικόνα 3: Μετατόπιση Υγροτόπων

Πηγή: http://www.freeportlng.com/Nature_Conservancy.asp

6

Προστασία Περιβάλλοντος και Βελτίωση της Υφιστάμενης του

Κατάστασης

Στην περιοχή Surfside, ο υγρότοπος που βρίσκεται εκεί, αρχικά ήταν παραμελημένος

χωρίς καμία ένδειξη ότι κάποιος φροντίζει γι’ αυτήν. Η κατάσταση του είχε φτάσει σε τέτοιο

σημείο όπου αποτελούσε απειλή για ανάπτυξη της περιοχής.

Όταν η Freeport LNG αγόρασε αυτή την περιοχή, φρόντισε με τα απαραίτητα μέτρα

να βελτιώσει και να διατηρήσει την ποιότητα του υγροτόπου αυτού σε επίπεδο όπου όλοι οι

πολύτιμοι πόροι του καθώς και τα ενδιαιτήματα των πτηνών είναι επαρκώς προστατευμένα.

Μερικές από αυτές τις ενέργειες ήταν οι εξής: ενίσχυση και διατήρηση των εκβολών

ποταμιών, σταθεροποίηση ακτογραμμής, συντήρηση των ασπόνδυλων ώστε να υπάρχει

πληθώρα θηραμάτων για την άγρια ζωή της περιοχής κ.ά.

Επιπλέον, πρέπει να αναφερθεί πως η περιοχή των υγροτόπων αποτελούν έλος

υποδοχής των εκβολών ποταμών καθώς και « κατοικία » πολλών ψαριών και ασπόνδυλων

(λόγω και την εγγύτητας στο λιμάνι). Η Freeport LNG αφού μελέτησε την θαλάσσια πανίδα

της περιοχής, ενίσχυσε με βράχους τις ακτογραμμές ώστε το χώμα από τους υγροτόπους να

παραμένει σταθερό. Αυτό οδήγησε επίσης στη διευκόλυνση πολλών ψαριών να

δημιουργήσουν το ενδιαίτημα τους.

Ενδιαιτήματα Πτηνών

Λόγω της πληθώρας πτηνών που βρίσκονται στην περιοχή, ο φορέας ανάπτυξης του

έργου και οι δημοτικές αρχές συνεργάστηκαν ώστε να δημιουργηθεί ένα πάρκο ιδανικό για

τα πουλιά που μεταναστεύουν στην περιοχή την άνοιξη. Αρχικά, η έκταση του πάρκου αυτού

ήταν μισό στρέμμα, αλλά με την βοήθεια εθελοντών αυξήθηκε σε 2,5 περίπου στρέμματα.

Πολιτιστική Κληρονομιά Περιοχής

Μέσα στις εγκαταστάσεις του τερματικού υπάρχει ένα μικρό νεκροταφείο όπου έχουν

ενταφιαστεί οι δύο οικογένειες που είχαν πρώτες ασχοληθεί με την κατασκευή κατοικιών και

ναυπηγικών κατασκευών στην περιοχή. Χρονολογείται γύρω στα μέσα του 1800 και

αποτελεί ένα από τα τελευταία στοιχεία της πρώιμης ναυτικής ιστορίας της περιοχής.

Το νεκροταφείο αυτό προστατεύεται και διατηρείται με βάσει ειδικούς κανόνες που

έχει δημιουργήσει η ίδια η εταιρεία, αλλά όλοι μπορούν να το επισκεφθούν με ειδική

συνοδεία από ειδικούς φρουρούς.

7

Ασφάλεια & Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης

Η Freeport LNG αναλύει διεξοδικά πως γίνονται όλες οι διαδικασίες επεξεργασίες

του ΥΦΑ καθώς και απλοποιεί σε μεγάλο βαθμό βασικά στοιχεία που θα έπρεπε να

γνωρίζουν οι κάτοικοι των γύρω περιοχών.

Ένα μεγάλο ζήτημα για τέτοιου είδους εγκαταστάσεις ενέργειας, είναι το ενδεχόμενο

ανάφλεξης. Στην επίσημη ιστοσελίδα αποσαφηνίζεται ότι το ΥΦΑ δεν αποθηκεύεται υπό

πίεση, επομένως δεν μπορεί να θεωρηθεί εύφλεκτο κατά την διάρκεια μεταφοράς του με

πλοίο ή στον τερματικό σταθμό αεριοποίησης. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως σύμφωνα

με το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, δεν υπάρχει καταγεγραμμένο περιστατικό έκρηξης

LNG και σε 8 περιστατικά που υπήρξε διαρροή ΥΦΑ, δεν έχει δημιουργηθεί έκρηξη ή

φωτιά.

Μέσω ενός πλήρους επεξηγηματικού video, η Freeport LNG βοηθά το κοινό να

κατανοήσει με απλά παραδείγματα τι είναι στην ουσία το ΥΦΑ και πως συμπεριφέρεται σε

διαφορετικές συνθήκες. Συγκεκριμένα, μέσα από αρκετά πρακτικά παραδείγματα

παρουσιάζουν πως το ΥΦΑ δεν είναι επιβλαβές και ούτε ο απλός χρήστης δεν θα πρέπει να

το φοβάται. Χαρακτηριστικά, λόγω τις πολύ χαμηλής θερμοκρασίας και των ιδιοτήτων του,

το ΥΦΑ άμα υποστεί διαρροή κατευθείαν εξατμίζεται σε φυσικό αέριο χωρίς να διαβρώνει

την επιφάνεια στην οποία χύνεται (διότι κατά την διάρκεια της διαρροής η θερμοκρασία του

μειώνεται). Συγκεκριμένα, αναφέρεται ένα μόνο περιστατικό πριν χρόνια, το 1944 στο Ohio

των ΗΠΑ, όπου μία δεξαμενή αποθήκευσης εκτινάχτηκε από το ΥΦΑ. Αυτό συνέβη διότι

τότε δεν γνώριζαν τόσο πολλά για το ΥΦΑ καθώς και ότι το υλικό αποθήκευσης του πρέπει

να είναι φτιαγμένο από 9% nickel steel και όχι απλό ανθρακούχο χάλυβα, όπου αυτό

χρησιμοποιείται για όλους τους υψηλής πίεσης αγωγούς πετρελαίου σε όλη την Αμερική.

Επίσης στο video αυτό το κοινό μπορεί να ενημερωθεί για την συμπεριφορά του

ΥΦΑ για διάφορους μύθους. Ο βασικότερος μύθος που καταρρίπτεται είναι ότι το ΥΦΑ σε

κάποιες περιπτώσεις μπορεί να απελευθερώσει θανάσιμα αέρια που να ταξιδεύουν πολύ

γρήγορα στην ατμόσφαιρα και να διαβρώνουν/ καίνε ότι βρίσκεται στον « δρόμο » τους. Το

συμπέρασμα του αντίστοιχου πειράματος ήταν πως το ΥΦΑ συμπεριφέρεται σαν το ήλιο

παρά σαν το προπάνιο, που κατακάθεται στο έδαφος. Επομένως, όσο μεγάλη και να είναι μια

τυχόν διαρροή, το ΥΦΑ θα εξατμισθεί γρήγορα, χωρίς ιδιαίτερο βάρος και θα γίνει πολύ

«καθαρό» ώστε να μπορεί να καεί.

Τέλος, άλλος ένας μύθος είναι ότι σε περίπτωση διαρροής ΥΦΑ, το θαλάσσιο

περιβάλλον θα υποστεί τεράστια ρύπανση. Αρχικά, το ΥΦΑ είναι πολύ πιο ελαφρύ από το

8

νερό, οπότε απλά θα επέπλεε και θα παρέμενε στην επιφάνεια μέχρι να εξατμιστεί. Το μόνο

που μένει στην επιφάνεια του νερού είναι μια μορφή πάγου που δεν φέρει κανένα απολύτως

υπόλειμμα που θα μπορούσε να επηρεάσει το θαλάσσιο περιβάλλον.

Όσον αφορά, σχέδια έκτακτης ανάγκης, η εταιρεία έχει ένα απλοποιημένο σχέδιο για

το κοινό και έχει διαμορφώσει και ειδικά σχέδια για τους εργαζόμενους της που αφορούν

πληθώρα περιπτώσεων, όπως διαρροή και πιθανούς τυφώνες.

Θεσμικό Πλαίσιο

Η Freeport LNG συνεργάζεται και έχει λάβει αδειοδότηση από 6 διαφορετικές

αρμόδιες υπηρεσίες των ΗΠΑ:

Ομοσπονδιακή Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας

Επιτροπή του Texas για θέματα σχετικά με την ποιότητα του περιβάλλοντος

Ένωση Στρατιωτικών Μηχανικών ΗΠΑ

Σιδηροδρομική Επιτροπή του Texas

Ακτοφυλακή ΗΠΑ

Υπουργείο Μεταφορών ΗΠΑ

Όλες οι παραπάνω υπηρεσίες εξετάζουν την ροή εργασιών και διαδικασιών στο παρόν έργο

και ανάλογα τον τομέα, εναποθέτουν τους κανόνες που πρέπει οι μονάδα να τηρεί.

ΠΗΓΕΣ

Freeport LNG Terminal - http://www.freeportlng.com/

Iowa St. University - http://www.extension.iastate.edu/agdm/wholefarm/html/c6-

89.html

U.S. Energy Information Administration (Texas Energy Profile) -

http://www.eia.gov/state/print.cfm?sid=TX

9

Συγκριτική Μελέτη LNG Terminals

Ρεβυθούσα Freeport

Τοποθεσία Σαρωνικός, Ελλάδα Quintana, Texas, USA

Έναρξη Λειτουργίας 2000 2008

Ιδιοκτησία

κατά 65% δημόσια (στην παρούσα φάση υπό ιδιωτικοποίηση)

Ιδιωτική

Έκταση 200,000 m2 περίπου 250,905 m2

Προμήθεια ΥΦΑ Αλγερία Αίγυπτο

Αριθμός πλοίων που έχουν επισκεφθεί το τερματικό μέχρι σήμερα

περίπου 348 περίπου 975

Τεχνικά Στοιχεία

Τμήματα/ Λειτουργίες Τερματικού

1) Εγκατάσταση για Υποδοχή ΥΦΑ 2)Αποθήκευση ΥΦΑ 3)Επανα-υγροποίηση των υδρατμών

4)Αεριοποίηση 5)Διοχέτευση

1) Εγκατάσταση για Υποδοχή ΥΦΑ 2)Αποθήκευση ΥΦΑ

3)Αεριοποίηση 4)Διοχέτευση

Αριθμός Δεξαμενών 2 2

Μέγιστη Χωρητικότητα Πλοίων που ικανοποιεί

177,000 m3 267,000 m3

Συνολική Χωρητικότητα Αποθήκευσης ΥΦΑ

130,000 m3 (μελλοντικά 225,000 m3)

320,000 m3

Ύλη για διαδικασία Αεριοποίησης (Θέρμανση)

Θαλασσινό νερό με λίγο χλώριο, θέρμανση με καύση φυσικού

αερίου Διάλυμα νερού - γλυκόζης

Περιβάλλον & Τοπική Κοινωνία

Φυσικό Περιβάλλον Βραχονησίδα Κοντά σε υγροτόπους και λιμάνι

Ενέργειες καθαρισμού Ακτής ΝΑΙ (1 φορά/ χρόνο) ΝΑΙ ( 2 φορές/ χρόνο)

Τοπίο Ημιυπόγειες δεξαμενές, δεν

αλλοιώνουν το τοπίο Κατάλληλη χωροθέτηση, η οποία δεν επηρεάζει ιδιαίτερα το τοπίο

Ενέργειες για Αντιστάθμιση Επιπτώσεων στην Τοπική Κοινωνία

ΝΑΙ ΝΑΙ

Ενέργειες για Εκπαίδευση Τοπικής Κοινωνίας σε σχέση με τις παρούσες και μελλοντικές δραστηριότητες της

μονάδας

ΟΧΙ ΝΑΙ

Στήριξη από Τοπική Κοινωνία OΧΙ ΝΑΙ

Πολιτιστική Κληρονομιά στην Περιοχή ΟΧΙ ΝΑΙ

Αέρια Ρύπανση

Αμελητέα, λόγω κύριας χρήσης αεριοποιητών θαλασσινού νερού

και ατμού από το ΣΗΘΥΑ. Αντιμετωπίζεται με Air Towers

Θαλάσσια Ρύπανση Πιθανόν αρκετά μικρή Άγνωστο - Πιθανόν μικρή

Ειδικές Καιρικές Συνθήκες ΟΧΙ ΝΑΙ

Σωστή & Ειδική Διαχείριση Αποβλήτων ΝΑΙ ΝΑΙ

10

Θεσμικό Πλαίσιο & Κανόνες

Θεσμικό Πλαίσιο Μεγάλο σε Όγκο και

Γραφειοκρατία Μεγάλο σε Όγκο

Αδειοδότηση Δύσκολη Σχετικά Δύσκολη

Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης για Κατοίκους

ΟΧΙ ΝΑΙ

Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης ΝΑΙ ΝΑΙ

11

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Μετά από διεξοδική μελέτη του Τερματικού Σταθμού Freeport LNG στο Texas των

ΗΠΑ, παρατηρήσαμε αρκετές διαφορές με τον Τερματικό Σταθμό της χώρας μας στη

Ρεβυθούσα.

Αρχικά, πρέπει να θίξουμε το γεγονός ότι αναφερόμαστε σε δύο τελείως διαφορετικές

χώρες. Η ΗΠΑ είναι μια πολύ ανταγωνιστική και πρωτοποριακή χώρα σε σχέση με την

μικρή σε έκταση Ελλάδα, όμως αυτό δεν σημαίνει πως δεν κάνει η μονάδα αυτή αντίστοιχη

δουλειά. Φυσικά υπάρχει τεράστια διαφορά η έκταση της ιδιοκτησίας. Στην περίπτωση του

Freeport έχουμε περίπου 251,000 m2 για την λειτουργία της εγκατάστασης, ενώ για το

τερματικό της Ρεβυθούσας 200,000 m2. Αυτό και μόνο υποδεικνύει ότι η ελληνική

εγκατάσταση χρειάζεται περισσότερο χρόνο, χρήμα και αδειοδότηση για περαιτέρω

επεκτάσεις του νησιού σε αντίθεση με την αμερικάνικη εταιρεία η οποία διαθέτει 2,023,430

m2 συνολικά στην διάθεση της για αξιοποίηση.

Στη συνέχεια, πρέπει να αναφερθούμε στο θέμα ιδιοκτησίας. Το αμερικάνικο

τερματικό είναι 100% ιδιωτικό οπότε και πλήρως ανταγωνιστικό ενώ στην ελληνική

περίπτωση ο Δ.Ε.Σ.Φ.Α. είναι κατά 65% δημόσιος και στην παρούσα φάση ένα αρκετά

μεγάλο κομμάτι του τίθεται προς ιδιωτικοποίηση, που μόνο για τα διαδικαστικά του

διαγωνισμού έχουν χρειαστεί κοντά 2 χρόνια. Το καθεστώς ιδιοκτησίας σίγουρα συμβάλλει

στην αποτελεσματικότητα του σταθμού, όπως και στην ανταγωνιστικότητα του, όμως δεν

είναι το μόνο στοιχείο. Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας την συσχέτιση ποσότητας ΥΦΑ με

το μέγεθος της χώρας την οποία εξετάζουμε.

Όσον αφορά τα τεχνικά στοιχεία των σταθμών, και οι δύο έχουν μέχρι στιγμής των

ίδιο αριθμό δεξαμενών, όμως η χωρητικότητα της αμερικάνικης μονάδας ξεπερνά την

ελληνική κατά 190,000 m3

(μελλοντικά η διαφορά θα είναι 95,000 m3

αφότου κατασκευαστεί

η 3η δεξαμενή στη Ρεβυθούσα). Επιπλέον, στο αμερικανικό τερματικό τώρα γίνεται η έναρξη

κατασκευής συστήματος επανα-υγροποίησης φυσικού αερίου, κάτι που δεν γίνεται στη

Ρεβυθούσα. Στο ελληνικό τερματικό απλά υγροποιούν μικρό μέρος από τους υδρατμούς του

ΥΦΑ.

Για θέματα που αφορούν το θεσμικό πλαίσιο, η αμερικάνική εγκατάσταση

χρειάστηκε να υδροδοτηθεί από 6 διαφορετικές κρατικές και της πολιτείας υπηρεσίες για

οποιαδήποτε ενέργεια και διαδικασία στον σταθμό, ενώ στην ελληνική περίπτωση έχουμε

στην ουσία τον Δήμο Σαλαμίνας, το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής και το Υπουργείο

ΠΕΚΑ, το Πολεμικό Ναυτικό, την Πυροσβεστική και το Λιμεναρχείο. Μπορεί να είναι

12

αντίστοιχη « ποσότητα » αρμόδιων υπηρεσιών, αλλά ο όγκος γραφειοκρατίας που υφίσταται

για το οτιδήποτε καθιστά σίγουρα λιγότερο ανταγωνιστική την μονάδα σε πολλούς τομείς.

Για θέματα Ασφάλειας και Σχεδίων Έκτακτης Ανάγκης, διαπιστώσαμε ότι η Freeport

LNG είναι πολύ πιο προετοιμασμένη και προσιτή σε θέματα εκπαίδευσης του κοινού. Ίσως

και αυτός είναι ένας λόγος που η αμερικάνικη μονάδα έχει την στήριξη της τοπικής

κοινότητας, σε αντίθεση με την ελληνική όπου με δυσκολίες μπόρεσε να πάρει έγκριση για

την αναβάθμιση της μονάδας της από το τοπικό συμβούλιο. Για τα Σχέδια Έκτακτης

Ανάγκης, πρέπει να αναφέρουμε ότι στο Texas υπάρχει πιθανότητα τυφώνων και ακραίων

καιρικών φαινομένων, κάτι που δεν υφίσταται στη χώρα μας, οπότε σίγουρα η αμερικάνικη

εταιρεία πρέπει να εξετάσει και να προετοιμασθεί για πολλά περισσότερα ενδεχόμενα. Όμως,

αντιστοίχως, από τις πληροφορίες που πήραμε από το ΔΕΣΦΑ, το emergency response τους

είναι αρκετά λεπτομερές καθώς εμπεριέχει στοιχεία για το τι νομοθεσίες ακολουθεί η

μονάδα, με τι πρέπει να είναι εξοπλισμένο το προσωπικό, θέτει κανόνες για το πλοίο που

καταφθάνει στο τερματικό, όπως και τι πρέπει να γίνει άμα συμβεί ατύχημα λόγω του πλοίου

στην προβλήτα, κ.ά.

Τέλος, όσον αφορά το περιβάλλον και την διασφάλιση αυτού, από τα στοιχεία που

μπορέσαμε να βρούμε καταλήξαμε πως σίγουρα πρέπει όσο συγκρίνουμε αυτές τις δύο

μονάδες να έχουμε υπόψη την μεγάλη διαφορά που υπάρχει μεταξύ του φυσικού

περιβάλλοντος που διακρίνει την κάθε μία. Στο αμερικάνικο τερματικό, βρίσκονται μεγάλης

έκτασης υγρότοποι και βάλτοι όπου αποτελούν σπίτι για πολλά ψάρια και πτηνά, ενώ ο

ελληνικός σταθμός βρίσκεται σε μία βραχονησίδα, όχι ιδιαίτερου κάλους που σίγουρα δεν θα

μπορούσαν να υπάρξουν και πολλοί διαφορετικοί τρόποι αξιοποίησης της. Και οι δύο

εταιρίες έχουν συνεισφέρει στην τοπική κοινότητα με αντισταθμιστικά έργα, όμως η

αμερικάνικη εταιρεία είναι σίγουρα πιο προσιτή στο κοινό αφού έχει πραγματοποιήσει open

event στις εγκαταστάσεις της ώστε να οικειοποιήσει τον κόσμο με την έννοια του ΥΦΑ.

Για θέματα θαλάσσιας και αέριας ρύπανσης, δεν έχουμε τόσο συγκεκριμένα στοιχεία

για την αμερικανική μονάδα, όσο για την ελληνική. Από όσα μελετήσαμε, η Freeport LNG

αντιμετωπίζει την αέρια ρύπανση με την τεχνολογία Air Towers για τους χειμωνιάτικους

μήνες, οποίο έχει σχεδιαστεί ώστε να αντλεί θερμότητα από τον αέρα για να

πραγματοποιήσει την αεριοποίηση, ενώ ο ΔΕΣΦΑ χρησιμοποιεί τους αεριοποιητές φυσικού

αερίου σαν συμπληρωματική λύση. Κυρίως λειτουργούν οι αεριοποιητές θαλασσινού νερού,

καθώς επίσης και η περίσσεια ατμού από το ΣΗΘΥΑ διοχετεύεται στους αεριοποιητές SCV

σαν κύριο καύσιμο.

13

Όσον αφορά την θαλάσσια ρύπανση, δεν αναφέρεται η δραστηριότητα άντλησης

θαλασσινού νερού και έγχυσης του πάλι στο θαλάσσιο περιβάλλον, όπως στο ΔΕΣΦΑ. Στο

ελληνικό Τερματικό, η ψυχρότητα του νερού έχει εγκριθεί από την Περιφέρεια ότι δεν

επηρεάζει την θαλάσσια πανίδα και χλωρίδα, όμως αυτό που μας έκανε εντύπωση είναι πως

το 2000 το όριο ήταν μέχρι 3-4 οC, ενώ τώρα, 2014, είναι ανεκτό το νερό που εγχύνετε, να

είναι ψυχρότερο κατά 5-7 ο

C. Δεν μπορέσαμε δυστυχώς να βρούμε τόσο συγκεκριμένες

πληροφορίες, για το αν δηλαδή και πόσο θα επηρεαστεί η ζωή την πανίδας εκεί. Όμως, με τις

απλές περιβαλλοντικές γνώσεις που έχουμε, μπορούμε να καταλάβουμε πως σίγουρα η

ανάπτυξη το θαλάσσιου περιβάλλοντος θα επηρεάζεται, τουλάχιστον μέχρι έναν σχετικό

βαθμό που ίσως προς το παρόν δεν γίνεται αντιληπτό λόγω του φαινομένου του

ευτροφισμού.

Με βάση τα παραπάνω σίγουρα, ο ελληνικός Τερματικός Σταθμός έχει αρκετά

περιθώρια να βελτιώσει πρακτικά την εκπαίδευση του κοινού και ιδίως της τοπικής

κοινωνίας ώστε να γνωρίζουν τι έχουν δίπλα τους χωρίς να φοβούνται λόγω ημιμάθειας.

Όμως, πρέπει να αναγνωρίσουμε την αποτελεσματική λειτουργία του ΔΕΣΦΑ για τα

ελληνικά δεδομένα, καθώς τα τελευταία χρόνια είναι από τις 10 πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις

στην Ελλάδα και έχουν εισάγει αρκετά υψηλή τεχνολογία κατά τη διάρκεια των χρόνων

λειτουργίας του. Το ιδανικό σενάριο θα είναι να γίνει πλήρως ανταγωνιστική, με την βοήθεια

της ιδιωτικοποίησης, ώστε να κερδίσει μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς και να μην συνεχίσει να

επαναπαύεται στα ελληνικά δεδομένα. Τότε, είναι πιθανότερο να γίνει ακόμα πιο

περιβαλλοντικά φιλική καθώς, και με την βοήθεια του εξειδικευμένου προσωπικού της, να

βελτιώσει ή ακόμα και να διαμορφώσει καινούργια συστήματα επεξεργασίας.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το πρόβλημα, αν μπορεί να αποκαλεστεί έτσι, δεν

βρίσκεται στις τεχνικές και στις δραστηριότητες του ΔΕΣΦΑ ως διαχειρίστρια εταιρεία, αλλά

στον τρόπο διοίκησης και συνεργασίας, ώστε να πετύχει το βέλτιστο αποτέλεσμα.

14