TO ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

πως θα επιτευχθείη ορθολογικήδιαχείριση των υδατικώνπόρων

ΣΕΛ.: 14-15

ΣΕΛ

.: 2

6-2

7

»TO ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Απειλείται το μεγαλύτερο

μέρος των πιο ευπρόσβλη-

των ειδών και οικοτόπων

της Ευρώπης. Αυτό είναι το συμπέ-

ρασμα από έκθεση που δημοσίευ-

σε η Επιτροπή, σχετικά με την κα-

τάσταση διατήρησης άνω των

1.150 ειδών και 200 τύπων οικοτό-

πων που προστατεύονται βάσει της

κοινοτικής νομοθεσίας.

Μόνο για ένα μικρό ποσοστό

των ευπρόσβλητων αυτών οικοτό-

πων και ειδών έχει επιτευχθεί ικα-

νοποιητική κατάσταση διατήρησης,

τα δε κράτη μέλη θα πρέπει να εν-

τείνουν τις προσπάθειές τους προ-

κειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση

αυτή. Η έκθεση, η οποία καλύπτει

την περίοδο 2001-2006 και αποτε-

λεί την πληρέστερη στα χρονικά

ανασκόπηση της βιοποικιλότητας

της ΕΕ, συνιστά ένα πολύτιμο ση-

μείο αναφοράς για την αξιολόγηση

των μελλοντικών τάσεων. Οι λει-

μώνες, οι υγρότοποι και οι παράκτι-

οι οικότοποι αντιμετωπίζουν τις με-

γαλύτερες απειλές, κυρίως λόγω

της υποβάθμισης των παραδοσια-

κών γεωργικών πρακτικών, της

τουριστικής ανάπτυξης και της κλι-

ματικής αλλαγής.

Οι υγρότοποι μετασχηματίζονται

σε άλλες χρήσεις και υφίστανται

επιπλέον τις επιπτώσεις της κλιμα-

τικής αλλαγής, όπως και οι παγετώ-

νες. Οι παράκτιοι οικότοποι υφί-

στανται εντεινόμενες πιέσεις από

τον τουρισμό.Ο αρμόδιος για το πε-

ριβάλλον Επίτροπος Σταύρος Δή-

μας δήλωσε σχετικά: «Έχουμε δε-

σμευθεί να αναστείλουμε την απώ-

λεια βιοποικιλότητας στην Ευρώπη

και η έκθεση που δημοσιεύεται σή-

μερα δεν αφήνει περιθώρια εφησυ-

χασμού. Χρειάζονται χρόνος και ση-

μαντικές προσπάθειες για την επα-

ναφορά των ευπρόσβλητων οικο-

τόπων και ειδών σε ικανοποιητική

κατάσταση. Η νομοθεσία της ΕΕ για

τη φύση και το δίκτυο Natura 2000

είναι τα καίρια στοιχεία για την επί-

τευξη των στόχων μας όσον αφορά

την προστασία της βιοποικιλότητας

στην ΕΕ.

Καθώς το χερσαίο τμήμα του δι-

κτύου έχει σχεδόν ολοκληρωθεί,

μπορούμε να αναμένουμε σημαντι-

κή βελτίωση της κατάστασης τα

επόμενα 10 έως 20 χρόνια».

02

Απειλή για τους οικότοπους της Ευρώπης

Στις 16/07/2009 έληξε η προθεσμία για συμμόρφωση προς τους

κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης των χώρων υγειονομικής ταφής

των αποβλήτων στην ΕΕ. Τα κράτη μέλη είχαν οχτώ χρόνια για να

εξασφαλίσουν ότι ανάλογες εγκαταστάσεις που υπήρχαν πριν τεθεί σε

εφαρμογή η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις χωματερές θα συμμορφώνον-

ταν προς αυτή ή θα έκλειναν εντελώς.

Η Επιτροπή απηύθυνε επιστολή σε όλα τα κράτη μέλη για να υπενθυ-

μίσει την υποχρέωσή τους και για να συγκεντρώσει στοιχεία όσον αφορά

τη συμμόρφωση προς τις ως άνω διατάξεις. Οι χώροι υγειονομικής τα-

φής που δεν ανταποκρίνονται στις κείμενες διατάξεις αποτελούν κίνδυνο

για την υγεία των πολιτών και για το περιβάλλον. Ενδέχεται να προκαλέ-

σουν έκλυση ατμοσφαιρικών εκπομπών και οσμών, να ρυπάνουν το έδα-

φος και το νερό και να μολύνουν τα υπόγεια ύδατα. Από σήμερα τα κρά-

τη μέλη καλούνται επίσης να μειώσουν τις ποσότητες των βιοαποικοδο-

μήσιμων αστικών λυμάτων που καταλήγουν στις χωματερές κατά το 50%

ως προς τα επίπεδα του 1995.Τα πλέον πρόσφατα στατιστικά δεδομένα

συγκεντρώθηκαν το 2008 σχετικά με τα 12 νέα κράτη μέλη και αποκαλύ-

πτουν την ύπαρξη περίπου 1.600 χώρων υγειονομικής ταφής αποβλή-

των που δεν ανταποκρίνονται στα κείμενα πρότυπα. Αναμένεται ότι σα-

φέστερη εικόνα της κατάστασης σε όλα τα κράτη μέλη θα διαμορφωθεί

περί τα τέλη του τρέχοντος έτους, όταν θα έχουν παραληφθεί τα πλήρη

στοιχεία.

Στο πρόσφατο παρελθόν η Επιτροπή κινήθηκε δικαστικά κατά της

Ισπανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας. Το

Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θεώρησε ότι οι ως άνω χώρες δεν ανταποκρίθη-

καν στις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τη διάθεση των αποβλήτων. Η

Επιτροπή παρακολουθεί τις προόδους τους όσον αφορά την αναβάθμιση

των καταβαλλόμενων προσπαθειών για την εφαρμογή της περιβαλλον-

τικής νομοθεσίας της ΕΕ.Η ανάγκη ορθής διαχείρισης και ελέγχου των

χώρων υγειονομικής ταφής αποβλήτων. Στις χωματερές οφείλεται το 2%

τουλάχιστον των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ. Η οδηγία για

τους χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων προβλέπει αυστηρές δια-

τάξεις για τα προϊόντα έκπλυσης και τις εκπομπές αερίων από τις χωμα-

τερές. Για περισσότερες πληροφορίες:

http://ec.europa.eu/environment/waste/landfill_index.htm

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: A.Z. SUSTAINABLE MEDIA SERVICES LIMITEDΕκδότης: εύη βροντίση Σύμβουλος Έκδοσης: Α. ΖευγίτηςΔιευθυντής: μ. Κοτούφος Επιστημονικός Συνεργάτης: ευστράτιος Καλογήρου, διδάκτωρ χημικός μηχανικός ε.μ.π.Δημιουργικό - Επιμέλεια έκδοσης: RemusicateΔιεύθυνση: νερούτσου 4β, Αθήνα. τ.Κ. 104-45Τηλ.: 210-8824015, 6972-923740 Fax.: 211-2686607e-mail: info@water-waste.gr. www.water-waste.gr

ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Χωματερές και Ε.Ε.

Ανθολογούμε από τα συμ-

περάσματα του πλέον

πρόσφατου Συμβουλίου

Περιβάλλοντος, ορισμένα στοιχεία

σχετικά με το θέμα.

Ήδη δρομολογείται εκτεταμένη

συζήτηση σχετικά με τις προσφε-

ρόμενες δυνατότητες για τη δια-

χείριση αυτού του είδους των

αποβλήτων, καθώς και ότι το ζή-

τημα των βιοαποδομήσιμων απο-

βλήτων αντιμετωπίζεται εν μέρει,

μεταξύ άλλων, άλλα νομικά κείμε-

να, σχετικά με την υγειονομική

ταφή των αποβλήτων1, που ορίζει

στόχους μείωσης για την υγειονο-

μική ταφή βιοαποδομήσιμων αστι-

κών αποβλήτων, ή με τα απόβλη-

τα , που τα κράτη μέλη, μεταξύ

άλλων, καλούνται να θεσπίσουν

μέτρα για τη στήριξη της χωριστής

συλλογής και της κατάλληλης

επεξεργασίας των βιολογικών

αποβλήτων και η Επιτροπή να προ-

βεί σε εκτίμηση σχετικά με τη δια-

χείριση των βιολογικών αποβλή-

των προκειμένου να υποβάλει, εν-

δεχομένως, πρόταση.

Η ετήσια παραγωγή στην Ευρωπαϊ-

κή Ένωση ανέρχεται περίπου σε

140 εκατομμύρια τόνους βιολογι-

κών αποβλήτων που ως βιοαποδο-

μήσιμα απόβλητα γίνονται σημαν-

τική πηγή εκπομπών αερίων θερ-

μοκηπίου και άλλης ρύπανσης

όταν αποτίθενται σε χώρους υγει-

ονομικής ταφής χωρίς τη δέουσα

Σταθεροποίηση!

Φαίνεται όμως ότι το πρόβλημα

έχει πολυποίκιλες διαστάσεις, δε-

δομένου ότι η εφαρμογή ακατάλ-

ληλων γεωργικών τεχνικών συχνά

καταλήγει σε βαθμιαία μείωση της

ποσότητας οργανικού υλικού στο

έδαφος, πράγμα που οδηγεί σε

μείωση της ικανότητας κατακράτη-

σης υδάτων και της γονιμότητας

του εδάφους.

Ακόμη να σημειωθεί ότι οι μικρότε-

ρες ποσότητες οργανικών υλών

συμβάλλουν στην αιολική και την

υδατογενή διάβρωση του εδά-

φους και στην ταχύτερη πρόσχω-

ση των ταμιευτήρων νερού και της

κοίτης των ποταμών, μειώνοντας

την ικανότητα κατακράτησής τους,

πράγμα το οποίο, στη συνέχεια,

συμβάλλει σε αυξημένο κίνδυνο

πλημμύρας. Το πρόβλημα αναφέ-

ρεται στη στρατηγική της Ευρω-

παϊκής Ένωσης που σχετίζεται με

τη διαχείριση των αποβλήτων, η

οποία αναμένεται ότι θα οδηγήσει

στην προβολή της Ευρωπαϊκής

Ένωσης ως «κοινωνίας της ανακύ-

κλωσης», αλλά με ιεράρχηση της

διαχείρισης αποβλήτων εκτός εάν

η αντίληψη του κύκλου ζωής δι-

καιολογεί άλλη επεξεργασία.

Σημειώνεται ότι η λιπασματοποί-

ηση και ανάκτηση ενέργειας σε

μονάδες βιοαερίου με συνακόλου-

θη ανακύκλωση των προϊόντων

ζύμωσης, θα πρέπει να εξεταστεί

από την Επιτροπή στο πλαίσιο της

σχετικής εκτίμησης αντικτύπου. Η

Επιτροπή πρέπει επίσης να εξετά-

σει, στο πλαίσιο της σχετικής εκτί-

μησης, τον ρόλο των βιολογικών

αποβλήτων ως ενδεχόμενης πη-

γής ανανεώσιμης ενέργειας όταν η

ανάλυση του κύκλου ζωής δικαιο-

λογεί τη μετατροπή τους σε βιο-

καύσιμα ή την επεξεργασία τους

σε εγκαταστάσεις καύσης υψηλής

αποδοτικότητας.

Σημαντικό ζήτημα που τίθεται είναι

η ανάγκη να εξετάσει η Επιτροπή

κατά πόσον είναι ανάγκη να θεσπι-

στούν ενδεχομένως, τηρουμένης

της αρχής της επικουρικότητας και

λαμβανομένων υπόψη των τοπι-

κών συνθηκών:

1. μέτρα για την πρόληψη της δη-

μιουργίας αυτών των αποβλήτων,

2.μέτρα για την καθιέρωση χωρι-

στής συλλογής των βιοαποδομή-

σιμων αποβλήτων όπου αυτό είναι

αναγκαίο για την εξασφάλιση υψη-

λής ποιότητας για τη συνακόλου-

θη ανακύκλωση,

3.σύστημα διασφάλισης της ποι-

ότητας, με βάση την αρχή της

ολοκληρωμένης αλυσίδας διαχεί-

ρισης και την ανιχνευσιμότητα καθ

όλη τη διάρκεια της διαδικασίας

έως τον τελικό παραλήπτη, χωρίς

να συνεπάγεται δυσανάλογες δα-

πάνες ή διοικητικές επιβαρύνσεις,

4.απαιτήσεις για την επισήμανση

και για ποιοτικά κριτήρια των προ-

ϊόντων λιπασματοποίησης και ζύ-

μωσης καθώς και για ποιοτικά κρι-

τήρια των ανακυκλωμένων βιοα-

ποδομήσιμων αποβλήτων που

προορίζονται προς χρήση σε γαίες

ώστε να διευκολυνθεί η διαχείριση

των υλικών αυτών και να τονωθεί

η αγορά αυξάνοντας την εμπιστο-

σύνη των καταναλωτών.

Πράσινη Βίβλος για τη διαχείριση των βιολογικών αποβλήτων στην Ε.Ε.

Την υλοποίηση του έργου «Ανάπτυξη Έξυ-

πνου Οικισμού στην πόλη της Καλαμά-

τας» ανέλαβε η INTRAKAT υπογράφοντας

τη σχετική σύμβαση, προϋπολογισμού 1,99

εκατ. ευρώ, με την Περιφέρεια Πελοποννήσου.

Ο Έξυπνος Οικισμός Καλαμάτας είναι ένα πρω-

τοποριακό έργο που σηματοδοτεί το μέλλον

στον τομέα της ευρυζωνικότητας, ενώ για την

υλοποίηση του η INTRAKAT εφαρμόζει τεχνολο-

γίες αιχμής αξιοποιώντας την υψηλή τεχνογνω-

σία και την εκτεταμένη εμπειρία που διαθέτει.

Στόχος του έργου είναι η υλοποίηση σε πιλοτικό

επίπεδο ενός έξυπνου οικισμού στην πόλη της

Καλαμάτας με την ανάπτυξη των αναγκαίων τη-

λεπικοινωνιακών υποδομών πρόσβασης χρη-

στών και υπηρεσιών. Η υλοποίηση του εν λόγω

έργου, σε πλήρη συνέργεια με το ήδη εκτελε-

σθέν από την INTRAKAT έργο της ανάπτυξης του

Μητροπολιτικού Δικτύου Οπτικών Ινών Δήμου

Καλαμάτας, συμβάλει στην ολοκλήρωση των

στόχων που αφορούν στην ισότιμη συμμετοχή

των Ευρωπαίων πολιτών και την εξασφάλιση

καλύτερης ποιότητας ζωής, μέσω των δυνατο-

τήτων της Κοινωνίας της Πληροφορίας.

Ο «Έξυπνος Οικισμός» της Καλαμάτας βασίζεται

σε ενσύρματη και ασύρματη ευρυζωνικότητα

που υποστηρίζει την παράλληλη λειτουργία

διαφόρων εφαρμογών. Συνολικά θα συνδεθούν

στο δίκτυο οπτικής ίνας 254 κτήρια, που αντι-

στοιχούν κατ’ ελάχιστο σε 330 συνδέσεις, στην

περιοχή ανατολικά της οδού Αριστομένους έως

την οδό Φαρών και από την οδό Νικηταρά έως

τη Βασ. Όλγας. Με την υλοποίηση του έργου

θα αναπτυχθεί στο κέντρο της πόλης της Καλα-

μάτας, υποδομή 20 σημείων ασύρματης ευρυ-

ζωνικής πρόσβασης (WiFi).

Το έργο εντάσσεται στο πλαίσιο του Επιχειρη-

σιακού Προγράμματος της Κοινωνίας της Πλη-

ροφορίας και είναι το μοναδικό FTTH (Fiber To

The Home) έργο που εκτελείται αυτή τη στιγμή

στην Ελλάδα. Οι πολίτες θα απολαμβάνουν ψη-

φιακές υπηρεσίες, όπως πρόσβαση στο διαδί-

κτυο με υψηλές ταχύτητες καθώς και υπηρεσίες

Ηλεκτρονικής Τηλεκπαίδευσης, Ηλεκτρονικής

Διακυβέρνησης και Ηλεκτρονικής Υγείας (e-

health).

Η INTRAKAT ανέλαβε την υλοποίηση του έργου «Ανάπτυξη Έξυπνου Οικισμού στην Καλαμάτα» συνέχεια του ελληνικού blog

http://street-cleaning.blogspot.com ,δημιουργήθηκε το 1ο ευρωπαικό Κοι-νωνικό δίκτυο Αποβλήτωνhttp://www.twitter.com/euwastes καιαφορά αποκλειστικά την διαχείρισηστερεών αποβλήτων στην ευρωπαικήενωση και τα κράτη μέλη συμπερι-λαμβανομένης της αγοράς.εκτιμώ ότι με την συμμετοχή όλωναυτών που θέλουν να συμβάλουν μεανταλλαγές ιδεών , εμπειριών, θα απο-τελέσει ακόμη ένα πόλο ενημέρωσηςγια τους ευρωπαίους. Αρθρα, άμεσηενημέρωση για τα δρώμενα στην δσΑστην εε, αποφάσεις ευρωπαικών δικα-στηρίων , άρθρα, έρευνα , βέλτιστεςπρακτικές, νέες εκδώσεις , εκδηλώσεις, δυνατότητες σχολιασμού ειδικών θε-μάτων , δυνατότητα έκδοσης μηνιαίουnewsletter «Monthly Newsletter onWastes», video , podcasts, φωτογρα-φίες , εργαλεία και λογισμικό κ.α. You can registered as a follower orsubscribing in RSS or just be a reader.

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ

ΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

03

06

Ηέννοια της πράσινης ανάπτυ-

ξης δεν έχει ακόμα αποκτήσει

διεθνώς μια σαφώς καθορι-

σμένη σημασία, βασική, ωστόσο, επι-

δίωξη της είναι η επίτευξη οικονομικής

ανάπτυξης χωρίς την επιδείνωση

των περιβαλλοντικών προβλημάτων.

Πράγματι, η ανάγκη μετάβασης από

το μοντέλο ανάπτυξης του προηγού-

μενου αιώνα, το οποίο αποδείχτηκε

ευεργετικό για την οικονομία αλλά

καταστροφικό για το περιβάλλον,

προς περισσότερο πράσινες αναπτυ-

ξιακές πολιτικές, εντείνει τις πιέσεις

για πολιτικές πρωτοβουλίες προς

την κατεύθυνση της προστασίας του

περιβάλλοντος και της βιώσιμης οι-

κονομικής ανάπτυξης.

Άλλωστε, υπάρχει διάχυτη η πε-

ποίθηση ότι οι επενδύσεις στην πρά-

σινη οικονομία μπορούν να συμβά-

λουν στην ταχύτερη έξοδο της παγ-

κόσμιας οικονομίας από την ύφεση,

ενώ οι πολιτικές για την προστασία

του περιβάλλοντος μπορούν να επι-

ταχύνουν την ανάπτυξη. Αρκετοί είναι

και αυτοί που ισχυρίζονται ότι το πέ-

ρασμα από την τεχνολογική στην

πράσινη ανάπτυξη προβάλλει ως μο-

νόδρομος για μια αναπτυξιακή πορεία

στην κατεύθυνση της αειφορίας.

Πιο αναλυτικά, η Πράσινη Ανά-

πτυξη επιδιώκει να αποτρέψει και να

μειώσει την περιβαλλοντική ρύπανση

και να προωθήσει τη βιώσιμη παρα-

γωγή και την κατανάλωση, σεβόμενη

τα αποθέματα των φυσικών πόρων

του πλανήτη, έτσι ώστε να αποσυν-

δεθεί η οικονομική ανάπτυξη από

την υποβάθμιση του περιβάλλοντος.

Σε πολιτικό επίπεδο, ο γενικός ευ-

ρωπαϊκός στόχος εξοικονόμησης

ενέργειας καθορίστηκε στο Ευρω-

παϊκό Συμβούλιο το 2007: μείωση

των εκπομπών των αερίων θερμο-

κηπίου στην ΕΕ κατά 20%, αύξηση

του ποσοστού της ενέργειας από

ανανεώσιμες πηγές στο 20% της συ-

νολικής ενεργειακής κατανάλωσης

σε σχέση με το 8,5% που είναι σήμερα

και βελτίωση της ενεργειακής απο-

δοτικότητας κατά 20%, μέχρι το 2020

(στόχοι «20-20-20»). Σε νομικό επί-

πεδο, όλα τα κράτη μέλη υποχρε-

ούνται να λάβουν ορισμένα μέτρα

που αποσκοπούν στην επίτευξη του

παραπάνω στόχου.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και

οι προτάσεις για την Πράσινη Ανά-

πτυξη, η οποία θα επιτευχθεί μέσα

από τους εξής τρεις στόχους: (1)

Κλίμα και Ενέργεια: Μετάβαση σε

μια οικονομία που μειώνει τις εκ-

πομπές άνθρακα με πραγματική πρό-

οδο μέχρι το 2020 και απεξαρτητο-

ποίησή της από τα ορυκτά καύσιμα

μέχρι το 2050. Ταυτόχρονη προώθη-

ση των ανανεώσιμων πηγών ενέρ-

γειας, ανάπτυξη τεχνογνωσίας και

τεχνολογίας, εξαγωγική δραστηριό-

τητα, αύξηση θέσεων εργασίας, (2)

Ριζική αναδιάρθρωση σε όλους τους

παραγωγικούς τομείς της οικονομίας,

δηλαδή στη γεωργία, στην αλιεία,

στον τουρισμό, στον πολιτισμό και

στη μεταποίηση. Αλλαγή των συ-

στημάτων παραγωγής και κατανά-

λωσης και με την ενθάρρυνση της

πράσινης επιχειρηματικότητας, και

(3) Οικονομία στους φυσικούς πόρους

και πράσινες υποδομές: Ολοκληρω-

μένη πολιτική για τη διαχείριση των

υδάτων, των απορριμμάτων, την

προστασία των δασικών οικοσυστη-

μάτων και πράσινες υποδομές στις

μεταφορές, στην ακτοπλοΐα, στο δο-

μημένο περιβάλλον.

Σε σχέση με όσα αναφέρθηκαν,

έχει σημασία να δοθεί ιδιαίτερη έμ-

φαση σε κάποιες έννοιες που θα κα-

θορίσουν την επιτυχία του εγχειρή-

ματος, όπως αυτή της εξοικονόμησης

ενέργειας που επικεντρώνεται στην

αλλαγή του σπάταλου τρόπου ζωής,

με συγκράτηση της υπερβολικής κα-

τανάλωσης πόρων. Κάτι τέτοιο,

ασφαλώς, προϋποθέτει και απαιτεί

ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των

πολιτών, ώστε να αναπτύξουν περι-

βαλλοντική συνείδηση. Αποτελεσμα-

τική εξοικονόμηση μπορεί να επι-

τευχθεί με τεχνολογικές βελτιώσεις

και καινοτομίες.Πράγματι, η τεχνο-

λογία μπορεί να μετατραπεί από ση-

μαντικό μέρος του προβλήματος σε

καθοριστικό στοιχείο της λύσης. Οι

περισσότερες από τις παλιές τεχνο-

λογίες δεν είναι περιβαλλοντικά φι-

λικές, αφού υστερούν στην εξοικο-

νόμηση πόρων. Είναι αναγκαία σή-

μερα η άμεση τεχνολογική αντιμε-

τώπιση παγκόσμιων περιβαλλοντικών

προβλημάτων όπως η κλιματική αλ-

λαγή, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η

διάβρωση των εδαφών, η εξάντληση

και ρύπανση των υδατικών πόρων,

η αύξηση της ποσότητας και επικιν-

δυνότητας των αποβλήτων. Χάρη

στην χρήση βελτιωμένων και απο-

δοτικότερων τεχνολογιών μπορούν

να επιτευχθούν χαμηλότερες εισροές

υλικών και ενέργειας και χαμηλότερες

εκροές ρύπων.

Επίσης, πολλές δυνατότητες έχει

η χρήση οικονομικών εργαλείων για

την ταυτόχρονη επίτευξη περιβαλ-

λοντικών και κοινωνικών στόχων. Οι

δραστηριότητες προστασίας του πε-

ριβάλλοντος, όπως η εξοικονόμηση

ενέργειας και άλλων πόρων, η αν-

τιρρυπαντική τεχνολογία, η υποκα-

τάσταση τοξικών υλικών, η ανακύ-

κλωση αποβλήτων, η εφαρμογή νέων

μεθόδων καθαρότερης παραγωγής,

η οργάνωση και αξιοποίηση της προ-

στασίας της φύσης δημιουργούν

πολλές θέσεις εργασίας. Σύμφωνα

με εκτιμήσεις, η εφαρμογή της ευ-

ρωπαϊκής στρατηγικής για την Πρά-

σινη Ανάπτυξη θα δημιουργήσει μέχρι

το 2020 πάνω από 10.000.000 νέες

θέσεις εργασίας.Τα παραπάνω οδη-

γούν στο συμπέρασμα ότι η Πράσινη

Ανάπτυξη αποτελεί σήμερα ένα πρό-

σταγμα με σημαντικές προοπτικές

στον ανεπτυγμένο κόσμο και όχι

μόνο. Προϋποθέτει, ωστόσο, απο-

τελεσματική κρατική παρέμβαση, κοι-

νωνική συμμετοχή στις αποφάσεις,

εταιρική κοινωνική ευθύνη, δραστη-

ριοποίηση μη κυβερνητικών οργα-

νώσεων, εθελοντισμό.

*Γεωλόγος, τεχνικός περιβάλλοντος

η πρΑσινη

ΑνΑπτυξη

ΑπΑιτει

ριΖιΚεσ

τομεσ

08

Η διαχείριση των απορριμμάτων, η προαγωγή

της ανακύκλωσης η αντιμετώπιση της λειψυ-

δρίας και ο ενεργειακός «εκσυγχρονισμός»

της χώρας αποτελούν τους βασικούς άξονες

του ΠΑΣΟΚ για το περιβάλλον. Ο πολιτικός

εκπρόσωπος περιβάλλοντος & χωροταξίας

του ΠΑΣΟΚ, Σπύρος Κουβέλης, μίλησε στο

W&W για τις προτεραιότητες του ΠΑΣΟΚ, το

όραμα για μια «Πράσινη Ελλάδα» και παρου-

σιάζει 4 κίνητρα που θα δοθούν στους κατα-

ναλωτές για να προχωρήσουν σε ορθολογική

διαχείριση των απορριμμάτων τους.

Στον Αντώνη Ζευγίτη

η πορεία της ανακύκλωσης τα τελευταία χρόνιαείναι συνεχώς ανοδική. πως πιστεύεται πως μπορείνα υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη πρόοδος;Η πενταετία 2004-2008 αν είχε εφαρμοστεί σωστά

ο εθνικός σχεδιασμός θα μας είχε οδηγήσει σε

απτά αποτελέσματα και με αρκετά προβλήματα

λυμένα, ώστε να προσεγγίζουμε τον στόχο με πο-

σοστά της τάξεως του 40-45 %. Αυτή τη στιγμή

σύμφωνα με την πλασματική - σύμφωνα με στοιχεία

ανεξαρτήτων φορέων - άποψη του ΥΠΕΧΩΔΕ είμαστε

στο 24%.

Για να υπάρξει μεγαλύτερη πρόοδος πρέπει να

υπάρχει σχεδιασμός, στοχοθεσία και σκληρή εργασία

προς αυτή τη κατεύθυνση . Αντί να εργαστούμε

όμως δυναμικά η σημερινή κυβέρνηση αδράνησε

και άφησε τα προβλήματα να γιγαντωθούν και

προσπαθεί πλέον σπασμωδικά και πρόχειρα υπό

την απειλή προστίμων να κουκουλώσει τα προ-

βλήματα. Για παράδειγμα το 2004 υπήρχαν ήδη

έτοιμα σχέδια Προεδρικών Διατάγματών (π.χ. για

το έντυπο υλικό, για τα μπάζα) τα οποία παραμένουν

απο τότε σχέδια και χάνεται πολύτιμος χρόνος.

Η επόμενη τριετία είναι από τις πλέον κρίσιμες για

την επίτευξη του Ευρωπαϊκού μας στόχου. Αν κι-

νηθούμε συστηματικά και συντονισμένα ακολου-

θώντας τον σχεδιασμό με τις αναγκαίες βελτιώσεις

σε τεχνικές και προσεγγίσεις είμαι σίγουρος ότι θα

μπορέσουμε να αναστρέψουμε την αρνητική αυτή

κατάσταση και γιατί όχι να υπερβούμε και τους

εθνικούς μας στόχους. Ο χρόνος και η βούληση

από το ΠΑΣΟΚ υπάρχει σε αντίθεση με την κυβέρνηση

της άρνησης και της αδράνειας.

στον ευρωπαϊκό χώρο εφαρμόζεται σε πολύμεγάλο βαθμό η ανακύκλωση στην πηγή πουπροϋποθέτει την άμεση συμβολή των πολιτών,ενώ στην ελλάδα η ανακύκλωση γίνεται κυρίωςμε μηχανικά μέσα διαλογής. ποια πιστεύετε ότι

Πρώτη προτεραιότητα για το ΠΑΣΟΚη διαχείριση των απορριμμάτων και η προστασία των υδάτινων πόρων

»

10

είναι τα πλεονεκτήματα της διαλογήςστην πηγή και ποιο είναι το μέγιστοποσοστό ανακύκλωσης που μπορού-με να επιτύχουμε;Η τάση αυτή των Ευρωπαίων πολιτών

να προχωρούν σε διαλογή στην πηγή

πρέπει να είναι και ο πρωταρχικός

στόχος για τη χώρα μας είτε από οι-

κονομική είτε από περιβαλλοντική

άποψη. Δεν μπορείς όμως να επιβάλ-

λεις στους πολίτες να αλλάξουν τις

συνήθειες τους χωρίς να τους δώσεις

κίνητρα και να τους ευαισθητοποιήσεις.

Τα κίνητρα που θα δοθούν στους κα-

ταναλωτές για να προχωρήσουν σε

διαλογή στην πηγή πρέπει να είναι

πολύ στοχευμένα και μετρήσιμα. Η

δική μας πρόταση είναι;

Α) Διαφορετικοί κάδοι με χωριστές

διαδρομές των απορριμματοφόρων

ανά είδος απορριμμάτων κατανεμη-

μένες στην εβδομάδα,

Β) Θέσπιση κινήτρων για την ενθάρ-

ρυνση των καταναλωτών να αγορά-

ζουν με ορθολογικό τρόπο (αγορά

μεγαλύτερων συσκευασιών προϊόν-

των/ επαναχρησιμοποιημένων προ-

ϊόντων/ συμπυκνωμένων προϊόντων,

κ.λπ.),

Γ) Εφαρμογή συστήματος «pay as you

throw» (PAYT), στο οποίο το τέλος

καθαριότητας δεν υπολογίζεται με

βάση την επιφάνεια του ακινήτου,

αλλά του όγκου και του βάρους των

παραγόμενων απορριμμάτων σε επί-

πεδο Δήμου.

Δ) Περιορισμούς ή απαγορεύσεις στη

χρήση συγκεκριμένων ουσιών (π.χ.

βαρέων μετάλλων), ώστε να προ-

λαμβάνεται σε μεταγενέστερο στάδιο

η δημιουργία επικίνδυνων αποβλή-

των.

Με σοβαρή υλοποίηση ενός τέτοιου

σχεδίου μπορούμε να φτάσουμε σε

εξαιρετικά ψηλά ποσοστά ανακύκλω-

σης, ιδιαίτερα αν ενταχθεί στο σχε-

διασμό και η επεξεργασία των οργα-

νικών υπολειμμάτων με κομποστο-

ποίηση.

η ελλάδα είναι από τις χώρες τηςευρωπαϊκής Ένωσης που χρησιμο-ποιούν χυτΑ σε πολύ μεγάλο ποσο-στό. Από τις λοιπές εφαρμοσμένες

μεθόδους στην ευρώπη, ποιες πι-στεύεται ότι μπορούν να εφαρμο-στούν στην ελλάδα;Άποψη μας είναι ότι η ταφή πρέπει να

χαρακτηρίζεται ως η έσχατη λύση για

την επεξεργασία των στερεών απο-

βλήτων. Τα απορρίμματα θα πρέπει

να αποσυνδεθούν από την έννοια του

άχρηστου προϊόντος. Στην Ευρώπη

εφαρμόζονται κυρίως μέθοδοι δια-

λογής στη πηγή, επαναχρησιμοποί-

ησης, κομποστοποίησης, ανακύκλωσης

αλλά και σύγχρονες τεχνολογίες θερ-

μικής επεξεργασίας.

Η θεσμοθέτηση νέου πλαισίου για

την εφαρμογή νέων καινοτόμων κα-

θαρών τεχνολογιών για την αξιοποίηση

των απορριμμάτων είναι πλέον το ζή-

τημα το οποίο πρέπει να αρχίσουμε

όλοι να συζητάμε. Δεν θα ανακαλύ-

ψουμε τον τροχό, υπάρχουν βέλτιστες

πρακτικές που εφαρμόζονται στο εξω-

τερικό και τεχνολογίες τελευταίας γε-

νιάς οι οποίες μπορούν να συνδράμουν

στην αντιμετώπιση του ζητήματος,

εφόσον δεν παρακάμπτεται ο πολύ

σημαντικός ρόλος της ανακύκλωσης.

Οι σύγχρονες τεχνολογίες δίνουν τη

δυνατότητα για ανάκτηση υλικών και

ενέργειας, ώστε το τελικό προϊόν που

απομένει να είναι περιορισμένο σε

όγκο και βάρος και να διατίθεται ως

υπόλειμμα πλέον και όχι ως απόρριμμα

στους χώρους εδαφικης διάθεσης.

Πρέπει, όμως, να τονιστεί ότι αποτελεί

Οδηγός της ενεργειακής πολιτικής η ολικήαπεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμαποια είναι η πρόταση σας για τηνεφαρμογή των ανανεώσιμων πηγώνενέργειας και την περαιτέρω ανά-πτυξη τους για την μείωση των εκ-πομπών του θερμοκηπίου;Παρά τις δεδομένες ευνοϊκές συν-

θήκες, σημαντικοί παράγοντες εμ-

ποδίζουν πρακτικά την ανάπτυξη

των ΑΠΕ στην Ελλάδα. Πιο πρόσφατο

παράδειγμα, η έκθεση του ΣΕΕΣ για

τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας

η οποία αποδεικνύει για μια ακόμη

φορά πως η κυβέρνηση σύρεται

πίσω από γεγονότα, καταστάσεις

και συμφέροντα, και δεν έχει πραγ-

ματικά στόχο την ανάπτυξη των ΑΠΕ.

Δεν απαντά στα πιεστικά ερωτήματα

για το πως θα προσεγγίσουμε τους

στόχους του 2020 και δεν κάνει

καμία αναφορά στην υποχρέωση

σύνταξης Εθνικού Σχεδίου Δράσης

για τις ΑΠΕ (Σύμφωνα με τη νέα

Οδηγία 2009/28/ΕΚ). Θέτει ως «ανα-

γκαία οροφή» το στόχο για το 2020

τη στιγμή που θα έπρεπε να προτείνει

πιο φιλόδοξους στόχους, και ονο-

μάζει μη ρεαλιστικό τον υπάρχοντα

σχεδιασμό.

Σε πλήρη αντίθεση με τη κυβέρνηση,

η ενεργειακή πολιτική που θα εφαρ-

μόσει το ΠΑΣΟΚ έχει και στόχο και

σχεδιασμό. Επιδιώκουμε όχι μόνο

την εκπλήρωση, αλλά και την υπέρ-

βαση των στόχων που έχουν συμ-

φωνηθεί και προβλέπεται να συμ-

φωνηθούν μελλοντικά στο πλαίσιο

των κοινοτικών και διεθνών δεσμεύ-

σεών μας, με στόχο την ενεργειακή

θωράκιση της χώρας, την εξοικονό-

μηση πολύτιμων εθνικών πόρων,

αλλά και την προσέλκυση σημαντι-

κών επενδύσεων που θα προσφέ-

ρουν χιλιάδες θέσεις εργασίας και

πραγματική ανάπτυξη

Η πολιτική μας για την ενέργεια θα

υλοποιηθεί σε δύο στάδια. Το πρώτο

αφορά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα

και ειδικότερα: α) θα πρέπει να κάνει

ό,τι είναι δυνατόν για να βελτιώσει

την απόδοση των υπαρχόντων συ-

στημάτων παραγωγής, β) να ελέγξει

με κίνητρα τη ζήτηση και απώλεια

ενέργειας (εξοικονόμηση) και γ) να

αναπτύξει άμεσα, παίρνοντας όλες

τις πρωτοβουλίες που θα χρειαστούν,

τις ΑΠΕ.

Στη συνέχεια πρέπει να ασχοληθεί

σοβαρά με τον μακροχρόνιο Ενερ-

γειακό Σχεδιασμό, να αποκτήσει δη-

λαδή ένα μακροπρόθεσμο όραμα

για το ενεργειακό μίγμα της χώρας.

Στόχος δεν πρέπει να είναι η οριακή

τροποποίηση του ενεργειακού μίγ-

ματος αλλά η ανατροπή του με την

-σε βάθος χρόνου- ολική απεξάρτηση

από τα ορυκτά καύσιμα, ο σχεδια-

σμός αυτός προυποθέτει τα εξής:

α) υπαρξη σύγχρονου «έξυπνου- ψη-

φιακού» Δικτύου μεταφοράς/ δια-

νομής ενέργειας στοχευμένο στην

εισροή ενέργειας από ΑΠΕ, με έξυ-

πνες, ευέλικτες μονάδες βάσης οι

οποίες θα είναι απόλυτα συμβατές

με τις ΑΠΕ,

β) χωροταξικός σχεδιασμός για ΑΠΕ

με σύνθημα «ΑΠΕ παντού» με συγ-

κεκριμένες εξαιρέσεις που αφορούν

τοπικά χαρακτηριστικά περιοχών και

γ) εξορθολογισμό των κινήτρων και

δημιουργία σύγχρονου θεσμικού

πλαισίου με βελτιστοποιημένες δια-

δικασίες που θα οδηγεί σε ανάπτυξη

εγχώριας τεχνολογίας/ τεχνογνωσίας

με στόχο η Ελλάδα να γίνει το κέντρο

των εξελίξεων στην Νοτιοανατολική

Ευρώπη.

το πρόβλημα της λειψυδρίας γίνεταιόλο και πιο σοβαρό, ειδικά σε πε-ριοχές που η συλλογή του είναιδύσκολη (π.χ. νησιά). πως σκο-πεύετε να το αντιμετωπίσετε;Δεν είναι μόνο το πρόβλημα της

λειψυδρίας το οποίο απειλή τη δη-

μόσια υγεία και δεν πρέπει να αντι-

μετωπίσουμε το θέμα αποσμασμα-

τικά. Το κακόσυντηρημένο δίκτυο

υδροδότησης, η μόλυνση των υδά-

τινων πόρων αλλά και η απειλή της

ερημοποίησης λόγω της κλιματικής

αλλαγής είναι μερικά από τα προ-

βλήματα που απειλούν τη δημόσια

υγεία.

Το ζήτημα της διαχείρισης των υδά-

τινων πόρων είναι ιδιαίτερα κρίσιμο

για τη χώρα μας και πρεπει να αντι-

μετωπισθει ολοκληρωμένα και αει-

φορικά.

Ένα από τα αναγκαία βήματα είναι

η εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας

2000/60 για την διαχείριση των υδά-

τινων πόρων, την οποία ενσωμα-

τώσαμε με το Νόμο 3193 το 2003.

Σύμφωνα με αυτόν απαιτείται ολο-

κληρωμένη διαχείριση των υδάτινων

πόρων. Ο νόμος αυτός ανάμεσα σε

άλλα προέβλεπε την δημιουργία

Εθνικού και Περιφερειακών Συμβου-

λίου Υδάτων αλλά η κυβέρνηση,

επιμελώς, αποφεύγει να εκδόσει

την ΚΥΑ συγκροτησής τους. Επιπλέον,

η κυβέρνηση επιλέγει να αφήσει

χωρις επαρκή στελέχωση τις Περι-

φερειακές Διευθύνσεις Υδάτων οι

οποίες είναι αρμόδιες για την έγκαιρη

εκπόνηση των Σχεδίων Διαχείρισης

των Υδάτινων πόρων.

Επιπρόσθετα, υπάρχει σημαντική κα-

θυστέρηση στην υλοποίηση βασικών

έργων υποδομής ύδρευσης για όλη

την Ελλάδα και κυρίως για τα νησιά

μας προκειμένου να υπάρχει απρό-

σκοπτη, ασφαλή και χωρίς κινδύνους

διακοπής, παροχή νερού στους κα-

ταναλωτές.

Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό η

κυβερνηση κάθε άλλο παρά ολο-

κληρωμένα αντιμετωπίζει το ζήτημα.

Η έλλειψη υπευθυνότητας και σο-

βαρότητας στη δημιουργία μακρο-

χρόνιου σχεδιασμού για την διαχεί-

ριση των υδάτινων πόρων χαρακτη-

ρίζει, τα τελευταία χρόνια, την ηγεσία

του ΥΠΕΧΩΔΕ.

11

επιλογή διαχείρισης στερεών απο-

βλήτων εφόσον (α) έχουν εξαντληθεί

οι δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης,

ανακύκλωσης και κομποστοποίησης

και (β) τηρούνται πιστά τα επίπεδα

λειτουργίας τέτοιων μονάδων που

θέτονται από την ισχύουσα νομοθε-

σία.

στο επίκαιρο θέμα της αειφόρου δια-χείρισης απορριμμάτων πως πιστεύε-ται θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα,ειδικά για την Αττική;Ο ενδεδειγμένος τρόπος για την αν-

τιμετώπιση του ζητήματος της δια-

χείρισης των απορριμμάτος στην Αττική

είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση. Τι

σημαίνει αυτό με λίγα λόγια, πρώτα

από όλα πρέπει πάση θυσία να οδη-

γηθούμε σε μείωση της παραγωγής

απορριμμάτων, η οποία πρέπει να

επιτευχθεί με την ανάπτυξη καθαρών

τεχνολογιών, το σχεδιασμό και τη

διάθεση στην αγορά προϊόντων που

συμβάλλουν στην ελαχιστοποίηση

των παραγόμενων αποβλήτων.

Ο δεύτερος στόχος πρέπει να είναι η

επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση

των απορριμμάτων στην πηγή. Χρει-

άζεται όμως να δημιουργηθούν νεα

συστήματα ανακύκλωσης τα οποία

θα συμπληρώσουν τα ήδη υπάρχοντα

και δεν θα εναντιώνονται σε αυτά.

Θα πρέπει να προωθηθεί από τους

ΟΤΑ της Αττικής η ξεχωριστή συλλογή

των διαχωρισμένων υλικών με παροχή

οικονομικών κινήτρων - αντικινήτρων.

Η κομποστοποίηση στην πηγή είναι

σημαντική διέξοδος για την Αττική.

Θα πρέπει να προωθηθεί η κομπο-

στοποίηση των βιοαποδομήσιμων

απορριμμάτων σε όσο το δυνατόν μι-

κρότερης κλίμακας συστήματα.

Αναπόφευκτα θα πρέπει να οδηγη-

θούμε σε υγειονομική ταφή αποκλει-

στικά και μόνο των υπολειμμάτων

(μετατροπή ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ) και μόνο

εφόσον οι σύγχρονες τεχνολογίες δεν

μπορούν να επεξεργαστούν και αυτά.

Κατά περίπτωση, θα πρέπει να εξε-

ταστεί η ενεργειακή αξιοποίηση εφαρ-

μόζοντας τις βέλτιστες τεχνολογικές

μεθόδους, χωρίς όμως να θεωρείται

πανάκεια και να ακυρώνει τα ιδιαίτερα

σημαντικά βήματα που αναφέρθηκαν

ήδη.

Η συστηματική παρακολούθηση (mon-

itoring) και έλεγχος από τις αρμόδιες

αρχές για την ορθή και βιώσιμη δια-

χείριση των απορριμμάτων από τους

φορείς συλλογής, επεξεργασίας και

διάθεσης με διαφάνεια και κοινωνική

συναίνεση των πολιτών.

στην ελλάδα εξακολουθούν να υπάρ-χουν ανεξέλεγκτες χωματερές. πι-στεύετε ότι θα μπει ένα τέλος σεαυτό το πρόβλημα και με ποιουςτρόπους;Φυσικά, μπορεί και πρέπει να μπει

ένα τέλος σε όλη αυτή την ιστορία

με τις παράνομες χωματερές. Ο Σχε-

διασμός, τον οποίο επεξεργάστηκε

και θεσμοθέτησε το ΠΑΣΟΚ, αποτε-

λούσε απάντηση στο ερώτημα της

διαχείρισης των απορριμμάτων για τη

δεδομένη χρονική στιγμή. Η απροθυμία

της κυβέρνησης να τον εφαρμόσει,

οδήγησε την χώρα σε άθλια κατά-

σταση με τη διατήρηση πολλών ΧΑΔΑ,

την αποκομιδή και μεταφορά των

απορριμμάτων με μεγάλο περιβαλ-

λοντικό κόστος και τελικά στην αντί-

δραση των τοπικών κοινωνιών.

Ο υπάρχων σχεδιασμός ήταν το πρώτο

βήμα, το οποίο, όμως, οφείλει σήμερα

να επικαιροποιηθεί, ώστε να ανταπο-

κριθεί στα νέα δεδομένα. Οι αναγκαίες

βελτιώσεις αφορούν στη διαδικασία

ώστε να επιτευχθεί επιτάχυνση, στην

εφαρμογή τελών ταφής ώστε να οδη-

γηθούμε στη μείωση των όγκων των

απορριμμάτων που οδηγούνται σε

ταφή, διενέργεια ελέγχων και δημο-

σιοποίηση των αποτελεσμάτων αυτών,

αντιμετώπιση του ζητήματος της ενερ-

γειακής επεξεργασίας του κλάσματος

των απορριμμάτων, δημιουργία κινή-

τρων στους ΟΤΑ για την εφαρμογή

προγραμμάτων και την επίτευξη των

στόχων ανακύκλωσης και της κομπο-

στοποίησης, καθώς και στη θεσμοθέ-

τηση νέου πλαισίου για την εφαρμογή

νέων καινοτόμων καθαρών τεχνολο-

γιών για την αξιοποίηση των απορ-

ριμμάτων.

Με όλα τα ανωτέρω θα μπορούμε να

οδηγηθούμε σε ολοκληρωμένη δια-

χείριση και σε επεξεργασία των υπο-

λειμμάτων και μόνο αν οι σύγχρονες

τεχνολογίες δεν μπορούν να επεξερ-

γαστούν έστω και αυτά.

πως οραματίζεστε την προστασίαπεριβάλλοντος στην ελλάδα καιποιοι είναι οι βασικοί άξονες ανά-

12

πτυξης σας;Το περιβάλλον στην Ελλάδα έχει υπο-

βαθμιστεί σοβαρά ως αποτέλεσμα

πολλών αναπτυξιακών επιλογών δια-

χρονικά. Το αποτέλεσμα είναι η στα-

διακή απώλεια ενός μοναδικού συγ-

κριτικού πλεονεκτήματος που έχει η

χώρα μας, κάτι που ακόμη είναι - στις

περισσότερες περιπτώσεις – αναστρέ-

ψιμο. Για να γίνει αυτό χρειάζεται

όμως να κάνουμε μια τεράστια στροφή

στο αναπτυξιακό μοντέλο. Να εντά-

ξουμε το περιβάλλον σε κάθε πολιτική,

είτε είναι παραγωγική και οικονομική,

είτε είναι κοινωνική. Πρέπει να πά-

ψουμε να θεωρούμε τους φυσικούς

πόρους, τις πρώτες ύλες, το νερό,

το χώρο, το έδαφος, το τοπίο, ως

είδη προς κατανάλωση, και να τα δια-

φυλάξουμε σαν ένα μοναδικό πλούτο

που αν τον υποβαθμίσουμε γινόμαστε

όλοι φτωχότεροι.

ποιες προτεραιότητες βάζει η ελλάδαστα επόμενα 5 χρόνια όσον αφοράτην προστασία του περιβάλλοντος;Η διαχείριση των απορριμμάτων και

η προστασία και αποτελεσματική χρή-

ση των υδάτινων πόρων είναι τα πλέ-

ον πιεστικά, σε χρονικό ορίζοντα. Πα-

ράλληλα η ανάπτυξη των ΑΠΕ και η

εξοικονόμηση ενέργειας, για την αν-

τιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής,

όσο και η προετοιμασία για την προ-

σαρμογή στις επιπτώσεις της είναι

πολύ σημαντική. Μαζί με αυτά, το

αστικό περιβάλλον, οι βιώσιμες πόλεις,

και η προστασία της βιοποικιλότητας

που αποτελεί ακόμη ένα τεράστιο

πλούτο για τη χώρα συνθέτουν με-

ρικές μόνο από τις άμεσες προτεραι-

ότητες.

πιστεύετε ότι ο τομέας διαχείρισηςπεριβάλλοντος θα εξελιχθεί δημι-ουργώντας νέα έργα και νέες θέσειςεργασίας. μπορείτε να το αποτυπώ-σετε με κάποιους αριθμούς;Κατά την άποψη μας ο τομέας της

πράσινης ανάπτυξης και όχι μόνο του

περιβάλλοντος είναι η μόνη αξιόπιστη

λύση. Η Ελλάδα σήμερα πληρώνει

το κόστος μιας στρεβλής αναπτυξιακής

πολιτικής, που βασίστηκε στην αλό-

γιστη κατανάλωση φυσικών πόρων,

του νερού, των ενεργειακών πηγών,

των εδαφών, την κακοποίηση του

χώρου και της παράκτιας ζώνης, τη

χαμηλή ποιότητα για να κρατήσουμε

χαμηλά τις τιμές. Έτσι όμως κρατή-

σαμε χαμηλά και τα εισοδήματα, φτά-

σαμε να μην παράγουμε σχεδόν τίποτε

ποιοτικό, από τα αγροτικά προϊόντα

μέχρι τις τουριστικές υπηρεσίες, και

να είμαστε ουραγοί στις νέες τεχνο-

λογίες. Κι όμως, η Ελλάδα μπορεί να

είναι ανταγωνιστική, και μάλιστα με

αξιώσεις.

Για εμάς η Πράσινη Ανάπτυξη μπορεί

να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας,

επιχειρηματικότητα και εξαγωγές, να

τροφοδοτήσει την έξοδο από την οι-

κονομική κρίση μεγεθύνοντας την οι-

κονομία μας, και να αντιμετωπίσει πα-

ράλληλα τις περιβαλλοντικές προ-

κλήσεις.

Θα σας τεκμηριώσω την άποψη μου

με ένα παράδειγμα, την ανάπτυξη

των ΑΠΕ στην χώρα μας. Η Ε.E έχει

θέσει ως στόχο μέχρι το 2020 συνολικά

στην ΕΕ να παράγεται το 20% της

ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, που

για την Ελλάδα σημαίνει 18% της συ-

νολικής παραγωγής. Δυστυχώς σήμερα

είμαστε ακόμα πολύ μακριά από τον

στόχο αυτό, κυρίως λόγω της κυβερ-

νητικής απραξίας και της απίστευτης

γραφειοκρατίας. Και όμως, αν η Ελ-

λάδα αντιμετωπίσει με αποφασιστι-

κότητα αυτά τα προβλήματα, δώσει

τη δυνατότητα σε όλους τους πολίτες

να εγκαταστήσουν ΑΠΕ στο σπίτι η

την παραγωγική τους μονάδα θα πε-

τύχει δύο πολύ σημαντικά πράγματα:

από τη μία θα δημιουργηθεί μια νέα

αγορά παραγωγής και εγκατάστασης

ΑΠΕ, που για την Ελλάδα υπολογίζεται

σε πάνω από 40.000 θέσεις εργασίας

(σύμφωνα με τη μελέτη της Green-

peace θα δημιουργηθούν περίπου

46.000 θέσεις πλήρους απασχόλησης

αν επιτύχουμε τους στόχους του

2020), μόνο για τους άμεσα εμπλε-

κόμενους, και από την άλλη θα απε-

λευθερώσει αρκετά εκατομμύρια ευρώ

που σήμερα διατίθενται για την αγορά

καυσίμων, ώστε να μπορέσει να στη-

ρίξει άλλες αναπτυξιακές πρωτοβου-

λίες που προσφέρουν θέσεις εργασίας,

στην τεχνολογία, τον τουρισμό, τη

γεωργία. Και σκεφτείτε, τα ίδιο μπορεί

να γίνει στον τομέα εξοικονόμησης

ενέργειας, στη τυποποίηση και προ-

ώθηση του αγροτικού προϊόντος, στη

διαχείριση των απορριμμάτων και σε

πολλούς άλλους τομείς.

ΚΚΕΕΝΝΤΤΡΡΙΙΚΚHH ∆∆ΙΙAAΘΘΕΕΣΣΗΗ ENVIA Πάροδος Bρυούλων 66α 55132 Καλαµαριά Θεσσαλονίκης ΤΤηηλλ && FFaax +30 2310 430602 One phone 801 11 28411 Url:www.envia.gr

Προϊόντα ελέγχου οσµών από φυσικά πετρώµατα και αιθέρια έλαιασε στερεή &υγρή µορφή

Τα υλικά απόσµησης BIOSMON είναι φυσικάχωρίς πρόσθετα, εξουδετερώνουν τις µυρωδιέςστους βιολογικούς, στην αποκοµιδήαπορριµµάτων και τα κοινόχρηστα WC.

Εξαφανίζει τις µυρωδιές

Η Ελλάδα σήμερα πληρώνει το κόστος μιας στρεβλής

αναπτυξιακής πολιτικής, που βασίστηκε στην αλόγιστη

κατανάλωση φυσικών πόρων, του νερού, των ενεργει-

ακών πηγών, των εδαφών, την κακοποίηση του χώρου

και της παράκτιας ζώνης, τη χαμηλή ποιότητα για να

κρατήσουμε χαμηλά τις τιμές »

»

14

Ηορθολογική διαχείριση των

υδάτινων πόρων είναι ζωτικής

σημασίας για τη χώρα μας.

Γ ν ω ρ ί -

ζουμε από

τα επιστη-

μονικά δε-

δομένα ότι

μία από τις

ε π ι π τ ώ -

σεις της

κλιματικής

α λ λ α γ ή ς

τα επό-

μενα χρό-

νια εκτιμά-

ται ότι θα

είναι η μεί-

ωση των υδάτινων αποθεμάτων. Πέ-

ραν όμως των κλιματικών αλλαγών

τα ανοικτά ζητήματα όσον αφορά

την ορθολογική διαχείριση του νε-

ρού είναι πολλά και επείγοντα. Γι’

αυτό πιστεύω ότι η θεσμοθέτηση

για πρώτη φορά της υποεπιτροπής

υδατικών πόρων του Κοινοβουλίου

αποτέλεσε ένα σημαντικό γεγονός

με ουσιαστική και συμβολική αξία.

Αναλαμβάνοντας την προεδρία της

υποεπιτροπής έθεσα ως στόχο να

συζητήσουμε τη συνολική υδατική

πολιτική της χώρας μας και να εξε-

τάσουμε και επιμέρους παραμέ-

τρους που αφορούν την προστασία

και τη διαχείριση ενός από τα πο-

λυτιμότερα αγαθά της χώρας μας.

Η διαχείριση των υδατικών πόρων

είναι ένα σύνθετο ζήτημα που απα-

σχολεί συνολικά την Ευρώπη. Η

οδηγία πλαίσιο 2000/60 της Ευρω-

παϊκής Ένωσης που ενσωματώθηκε

στο εθνικό μας δίκαιο πριν λίγα χρό-

νια, καθορίζει τις κεντρικές ευρωπαϊ-

κές κατευθύνσεις για την προστασία

και τη διαχείριση των υδάτων. Στόχος

της είναι η προστασία της ποιότητας

και της ποσότητας των επιφανειακών

και υπόγειων υδατικών αποθεμάτων

της Ευρώπης. Η οδηγία θέτει ως βα-

σικό στόχο την επίτευξη καλής κα-

τάστασης και την αποτροπή της πε-

ραιτέρω υποβάθμισης των

εσωτερικών, μεταβατικών, παρά-

κτιων και υπογείων υδάτων της Ευ-

ρώπης μέχρι το 2015, στόχος ο

οποίος θα επιτευχθεί μέσω της κα-

τάρτισης και εφαρμογής ολοκληρω-

μένων σχεδίων διαχείρισης σε επί-

πεδο λεκανών απορροής. Η

ευρωπαϊκή νομοθεσία θέτει, επομέ-

νως, τις βασικές κατευθύνσεις και συ-

νεπάγεται συγκεκριμένες υποχρεώ-

σεις για τη χώρα μας για την

υλοποίηση μίας ορθολογικής υδατι-

κής πολιτικής. Πέραν αυτού όμως, η

Ελλάδα οφείλει να λάβει υπόψιν της

ειδικά χαρακτηριστικά όπως τις γεω-

γραφικές ανισότητες στην κατανομή

και στη ζήτηση υδατικών πόρων, τη

γεωγραφική μορφολογία και τα

πολλά μικρά και με ελάχιστους υδα-

τικούς πόρους νησιά προκειμένου να

εφαρμόσει μέτρα που επηρεάζουν

μια μακρόπνοη εθνική υδατική πολι-

τική. Τα προβλήματα στον τομέα δια-

χείρισης των υδάτινων πόρων όπως

προέκυψαν από τις συνεδριάσεις της

Υποεπιτροπής, μπορούν γενικά να

συνοψιστούν στα εξής:

4στην σπατάλη υδατικών πόρων ως

συνέπεια οικονομικών δραστηριοτή-

των,

4στο απαρχαιωμένο αρδευτικό και

υδρευτικό δίκτυο,

4στη ρύπανση των επιφανειακών

και υπογείων υδάτων,

4στην στρεβλή τιμολογιακή πολι-

τική,

4στην απουσία βασικών έργων υπο-

δομής και

4στο χαμηλό επίπεδο ευαισθητο-

ποίησης των πολιτών όσον αφορά

την εξοικονόμηση νερού.

Μία από τις πλέον κρίσιμες παρα-

μέτρους της υδατικής πολιτικής της

χώρας μας είναι η γεωργική παρα-

γωγή καθώς το 85% των υδατικών

πόρων στη χώρα μας διοχετεύεται

σε αυτήν. Το 43% των συνολικά 35

εκατομμυρίων καλλιεργούμενων

στρεμμάτων είναι αρδευόμενα, γε-

γονός που καταδεικνύει ότι η αγρο-

τική παραγωγή αποτελεί τον βασικό-

τερο καταναλωτή νερού στη χώρα

μας. Τα σημαντικότερα προβλήματα

που συνδέονται με τη χρήση του νε-

ρού στη γεωργία (νερά άρδευσης)

μπορούν να συνοψιστούν στα ακό-

λουθα:

4Η κακή κατάσταση των αρδευτικών

και εγγειοβελτιωτικών έργων και η

ελλιπής συντήρησή τους. Το γεγονός

αυτό έχει εξαιρετικά σημαντικές επι-

πτώσεις στην διαχείριση του νερού

και οδηγεί σε μεγάλη κατανάλωση,

σπατάλη και απώλειες νερού που σε

πολλές περιπτώσεις φθάνουν έως

και το 50%.

4Η κακή χρήση και η υπερκατανά-

λωση νερού για άρδευση. Στην Ελ-

Απαραίτητη η ορθολογική διαχείρισητων υδατικών πόρων της χώρας μας

15

λάδα παρατηρείται συνολική κατα-

νάλωση νερού που κυμαίνεται από

1.000 κυβικά μέτρα ανά στρέμμα

έως και 1.700 κ.μ. σε ορισμένες πε-

ριπτώσεις. Το γεγονός αυτό οφεί-

λεται στη διατήρηση υδροβόρων

καλλιεργειών, στον ανορθόδοξο

τρόπο τιμολόγησης του νερού, στην

έλλειψη ελέγχου και τεχνικής υπο-

στήριξης προς στους καταναλωτές

κ.λπ.

4Η υπεράντληση των μη ανεξάντ-

λητων υδατικών πόρων για άρ-

δευση με τη μορφή ανεξέλεγκτων

γεωτρήσεων γεγονός που συντελεί

στο εξαιρετικά επικίνδυνο φαινό-

μενο της υφαλμύρωσης των υπό-

γειων υδροφορέων το οποίο σε

πολλές αγροτικές περιοχές της Ελ-

λάδας είναι ήδη εμφανές.

4Η μόλυνση του υδροφόρου ορί-

ζοντα από τα φυτοφάρμακα. Η νι-

τρορύπανση προκαλείται από την

αθρόα χρήση φυτοφαρμάκων τα

οποία υποβαθμίζουν την ποιότητα

των επιφανειακών και υπόγειων

υδάτων που ουσιαστικά σε βάθος

χρόνου καθίστανται ακατάλληλα για

οποιαδήποτε χρήση.

4Ο κατακερματισμός και η πολυ-

διάσπαση των υπηρεσιών και των

φορέων που διαχειρίζονται τα νερά

άρδευσης. Στη χώρα μας έχουμε

τον εκπληκτικό αριθμό των 453 φο-

ρέων και οργάνων διοίκησης λει-

τουργίας και συντήρησης εγγειοβελ-

τιωτικών έργων, γεγονός που

καθιστά σχεδόν αδύνατη την υλο-

ποίηση οποιασδήποτε συντεταγμέ-

νης και ορθολογικής πολιτικής για

την διαχείριση του νερού που διο-

χετεύεται στην γεωργική παραγωγή.

Είναι προφανές ότι η εφαρμογή

μίας ορθολογικής πολιτικής για τη

διαχείριση των υδάτινων πόρων πρέ-

πει να θέσει ως πρώτη προτεραι-

ότητα τον τομέα της γεωργίας. Για

το σκοπό αυτό είναι ανάγκη να πραγ-

ματοποιηθούν στοχευμένες διαρ-

θρωτικές παρεμβάσεις με κύριους

άξονες τη δραστική μείωση των φο-

ρέων διαχείρισης νερού και την συγ-

κέντρωσή τους σε έναν, τον εκσυγ-

χρονισμό του αρδευτικού δικτύου και

την εφαρμογή πρωτοβουλιών εξοι-

κονόμησης νερού στον γεωργικό το-

μέα. Εκτός από την γεωργική παρα-

γωγή στην επιτροπή συζητήθηκαν

και άλλα σημαντικά ζητήματα που

συνδέονται με τη διαχείριση του νε-

ρού στη χώρα μας.

Η προστασία και η αξιοποίηση τω

υπογείων και επιφανειακών υδάτων,

η επιπτώσεις της κλιματικής αλλα-

γής, το φαινόμενο της ερημοποί-

ησης, η προστασία της ποιότητας

των υδάτων, τα διασυνοριακά ύδατα,

η τιμολογιακή πολιτική, ο εξορθολο-

γισμός της κατανάλωσης και η επα-

ναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων

λυμάτων είναι μερικά από τα κεν-

τρικά θέματα που απασχόλησαν επί-

σης την Υποεπιτροπή. Πιστεύω ότι

έχει έρθει η ώρα για μια συνολική

επαναχάραξη της υδατικής πολιτικής

της χώρας με γνώμονα τις παρα-

πάνω παραμέτρους, έτσι ώστε να

διαφυλάξουμε για τις επόμενες γε-

νιές έναν από τους σημαντικότερους

φυσικούς πόρους της χώρας μας.

* Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι υπο-

ψήφιος βουλευτής της ΝΔ στη Β΄

Αθηνών

16

Η όσμωση είναι ένα φυσικό

φαινόμενο στο οποίο όταν δύο

υγρά με διαφορετική πυκνότητα

διαχωρίζονται από ημιπερατή

μεμβράνη, το υγρό χαμηλότερης

πυκνότητας θα διεισδύσει στην

μεμβράνη προσπαθώντας να

ισοσταθμίσει την διαφορά στην

πυκνότητα.. Αυτή η μεμβράνη

αφήνει μόρια νερού να περάσουν

αλλά εμποδίζει την μεταφορά

αλάτων ή λοιπών διαλυμένων

χημικών ουσιών. Η μεταφορά

νερού θα συνεχιστεί μέχρι να

επέλθει ισορροπία μεταξύ των

δύο διαλυμάτων. Το φαινόμενο

που προκαλεί κίνηση του διαλύτη

μέσα από την μεμβράνη

ονομάζεται οσμωτική πίεση γιατί

είναι ανάλογη της ροής που

αναπτύσσεται όταν υπάρχει

διαφορά πίεσης.

Ηαντίστροφη όσμωση είναι μια

διαδικασία φιλτραρίσματος

που δουλεύει σύμφωνα με

την παρακάτω αρχή. Εφαρμόζεται

πίεση ώστε να περάσει ένα διάλυμα

από μια περιοχή υψηλής πυκνότητας

σε διαλυμένη ουσία (στην περί-

πτωση της αφαλάτωσης αλατιού)

μέσω μιας ημιπερατής μεμβράνης

σε μια περιοχή χαμηλής πυκνότητας

εξασκώντας πίεση παραπάνω από

την οσμωτική.

Στην περίπτωση της αφαλάτωσης

μένει άλμη από την μία μεριά (νερό

με περιεκτικότητα σε αλάτι άνω των

50 γραμμαρίων ανά λίτρο) ενώ από

την άλλη μεριά περνάει νερό με χα-

μηλή περιεκτικότητα σε αλάτι. Η αν-

τίστροφη όσμωση εκτός από την

χρήση της για αφαλάτωση χρησιμο-

ποιείτε επίσης για καθαρισμό νερό

για ιατρικές, αστικές και βιομηχανικές

χρήσεις. Μια σχηματική αναπαρά-

σταση της όσμωσης και τις αντίστρο-

φης όσμωσης εμφανίζεται στο

σχήμα 1.

Η ροή του νερού μέσω της ημι-

περατής μεμβράνης είναι πολύ μικρή

και αργή όποτε είναι χρήσιμο να

υπάρχει μεγάλη επιφάνεια της μεμ-

βράνης αυτής. Η μεμβράνες σκίζον-

ται πολύ εύκολα και θα πρέπει να

τοποθετηθούν με μεγάλη ακρίβεια

και προσοχή. Οι δύο πιο συνηθισμέ-

νες τεχνικές είναι οι μεμβράνες να

τυλίγονται σε σπιράλ ή να διαμορ-

φώνονται σε σωλήνες που κλείνον-

ται από την μία μεριά. Οι δύο αυτές

τεχνικές απεικονίζονται στο σχήμα 2.

Οι εγκαταστάσεις αντίστροφης

όσμωσης χρειάζονται περαιτέρω

προσοχή για να αποφευχθεί ζημιά ή

αποφράξεις στα φίλτρα ώστε να λει-

τουργούν κανονικά. Αρχικά το θα-

λασσινό νερό φιλτράρεται ώστε να

κατακρατηθούν σωματίδια και πέ-

τρες που μπορούν να κάνουν ζημιά

στις μεμβράνες. Έπειτα προστίθεν-

ται κάποια χημικά για να εκλεχθεί το

pH και να ελαχιστοποιηθεί η επικά-

θιση αλατιού στις μεμβράνες που θα

μειώσει την αποτελεσματικότητά

τους. Παρακάτω ακολουθεί μια πιο

αναλυτική περιγραφή της προεπε-

ξεργασίας για εγκαταστάσεις αντί-

στροφης όσμωσης όπως επίσης και

κάποια στάδια επεξεργασίας μετά το

φιλτράρισμα του νερού

Η προεπεξεργασία αποτελείται

συνήθως από τα εξής στάδια :

Κόσκινα στερεών. Τα στερεά πρέ-

πει να απομακρυνθούν από το νερό

ώστε να αποφευχθεί μόλυνση των

μεμβρανών από σωματίδια η από

βιολογικά υλικά που μπορούν να

αναπτυχθούν ως γλίτσα (slime)

Φιλτράρισμα μέσω φυσιγγίων

(cartridge). Τα φυσίγγια αυτά είναι

φίλτρα πολυπροπυλενίου υφασμένα

σε λεπτές χορδές και τυλιγμένα σε

χορδές που απομακρύνουν μικρο-

σωμματίδια διαμέτρου 1-5 μικρόμε-

τρα. Επίσης γίνεται προσθήκη χλω-

ρίου για να σκοτωθούν τα βακτήρια

και μετέπειτα προσθήκη ιόντων

HSO3- για αδρανοποίηση του χλω-

ρίου που μπορεί να καταστρέψει τις

μεμβράνες. Εναλλακτικά, μπορούν

να χρησιμοποιηθούν παράγοντες

που δεν σκοτώνουν τα βακτήρια

αλλά τα αποτρέπουν από το να ανα-

πτυχθούν στις μεμβράνες. (growth

inhibitors).

Διόρθωση pH με προφιλτράρισμα.

Αν το pH, η σκληρότητα και η αλκα-

λικότητα στο νερό δημιουργήσουν

επικαθίσεις ανθρακούχων ενώσεων

(κυρίως CaCO3) στο ρεύμα εξόδου,

Αντίστροφη όσμωση και διύλιση πολλαπλών σταδίων στην υπηρεσία της αφαλάτωσης

Σχήμα 1

Σχήμα 2

Σχήμα 3

Σχήμα 4

17

τότε οξύ προστίθεται σε κατάλληλες

δόσεις ώστε να διατηρηθούν οι αν-

θρακούχες ενώσεις στην διαλυτή

τους μορφή

Αποφυγή επικαθίσεων στο προ-

φιλτράρισμα. Υπάρχουν ουσίες που

προκαλούν αποφυγή στις επικαθή-

σεις γνωστές και ως antiscalants,

συγκρινόμενες με τα οξέα που απο-

τρέπουν μόνο την δημιουργία επι-

καθίσεων ανθρακικού ασβεστίου και

φωσφορικού ασβεστίου. Αυτές οι

ουσίες επιπλέον αποτρέπουν θει-

ώδεις και φθοριούχες επικαθήσεις.

Πρόσφατες έρευνες στο πανεπιστή-

μιο Dalian Jiaotong στην Κίνα έχουν

δείξει ότι το πολύ-εποξυσουκινικό

όξυ (polyepoxysuccinic acid) είναι

άριστη ουσία antiscalant.

Μετά το φιλτράρισμα συνήθως

ακολουθούνται οι παρακάτω τεχνι-

κές.

Διόρθωση pH: Η άλμη είναι πολύ

διαβρωτική και προστίθεται οξείδιο

του ασβεστίου για να αποτραπεί η

διάβρωση τσιμεντένιων επιφανειών.

Απολύμανση: Η διαδικασία της

αφαλάτωσης είναι επιπλέον και μια

αποτελεσματική μέθοδος καθαρι-

σμού του νερού από διάφορους πα-

θογόνους οργανισμούς. Παρόλα

αυτά γίνεται απολύμανση του νερού

για να εξασφαλιστεί η όσο το δυνα-

τόν ασφαλέστερη παροχή του νε-

ρού. Η απολύμανση γίνεται μέσω

υπεριώδους ακτινοβολίας ή με χλω-

ρίωση του νερού. Σε ορισμένες πε-

ριπτώσεις χρησιμοποιείτε συνδυα-

σμός χλωρίου και αμμωνίας

(cloramination).

Η διαδικασία της αντίστροφης

όσμωσης απαιτεί μεγάλες πιέσεις να

ασκηθούν στο διάλυμα υψηλής συγ-

κέντρωσης. Ενδεικτικά οι πιέσεις που

απαιτούνται είναι 2-20 bar για φρέ-

σκο και υφάλμυρο νερό και 40-70

bar για θαλασσινό νερό. Στην περί-

πτωση της αντίστροφης όσμωσης,

οι πιο συνηθισμένες μεμβράνες είναι

φτιαγμένες από πολυιμίδιο (polyi-

mide), ένα πολυμερές Ιμιδίου που

αποτελείται από δύο ομάδες καρ-

βονύλιων δεμένες με άζωτο. Στον

πίνακα 1απεικονίζεται ένα τυπικό ερ-

γοστάσιο με μεμβράνες τυλιγμένες

σε σπιράλ για δύο διαφορετικούς τύ-

πους νερού. Το σχήμα 3 δείχνει ένα

τυπικό διάγραμμα εργοστασίου αν-

τίστροφης όσμωσης

Διύλιση πολλαπλών σταδίων

Εργοστάσια που βασίζονται στην διύ-

λιση χρησιμοποιούν μια τεχνική που

ονομάζεται διύλιση πολλαπλών στα-

δίων (multistage flash distillation).

Αυτή η διαδικασία βασίζεται στην

αρχή ότι αυξάνοντας την πίεση σε

ένα κλειστό δοχείο, αυξάνει ταυτό-

χρονα το σημείο βρασμού του, ενώ

αντίστοιχα μειώνοντας την πίεση πέ-

φτει το σημείο βρασμού. Πιο συγκε-

κριμένα ατμός χρησιμοποιείτε για να

θερμάνει το αλατούχο διάλυμα που

οδηγείτε σε μια σειρά από θαλάμους

εξάτμισης. Κάθε θάλαμος είναι σε

χαμηλότερη θερμοκρασία και πίεση

από τον προηγούμενο και έτσι κά-

ποιος ατμός νερού εξατμίζεται από

κάθε θάλαμο καθώς οι θερμοκρα-

σίες και οι πιέσεις πέφτουν. Ο ατμός

που παράγεται συμπυκνώνεται σε

εναλλάκτες θερμότητας. Το θερμό

αλατούχο νερό που παραμένει μπο-

ρεί να προκαλέσει διάβρωση ή και

αυξημένη εναπόθεση χημικών,

οπότε πρόσθετα χημικά προστίθεν-

ται ώστε να το ελέγχουν.

Χρησιμοποιούνται δύο τύποι

ενέργειας για την λειτουργία ενός

εργοστασίου αφαλάτωσης μέσω

διύλισης πολλαπλών σταδίων. Η

πρώτη είναι η θερμότητα χαμηλής

θερμοκρασίας που χρησιμοποιείται

για την παραγωγή ατμού και η δεύ-

τερη είναι η ηλεκτρική ενέργεια που

χρησιμοποιείτε στις αντλίες του συ-

στήματος.

Η απόδοση της χρήσης της θερ-

μότητας χαμηλής θερμοκρασίας

που είναι ενδεικτική για την γενικό-

τερη απόδοση της μονάδας εξαρτά-

ται από τα εξής:

1) Την μέγιστη θερμοκρασία της πη-

γής θερμότητας. Η υψηλότερη θερ-

μοκρασία που μπορεί να αποκτήσει

η άλμη ονομάζεται ανώτερη θερμο-

κρασία άλμης (top brine tempera-

ture TBT)

2) Η θερμοκρασία της δεξαμενής

θερμότητας στην οποία απορρίπτε-

ται η πλεονάζουσα θερμότητα του

συστήματος

3) Τον αριθμό των σταδίων του συ-

στήματος.

4) Η συγκέντρωση αλάτων στο διά-

λυμα της άλμης

5) Ο γεωμετρικός σχεδιασμός των

σταδίων διύλισης

6) Τα κατασκευαστικά υλικά και ο

σχεδιασμός των εναλλακτών θερ-

μότητας

Η απόδοση της χαμηλής θερμο-

κρασίας θερμότητας συνήθως με-

τριέται μέσω των τρόπων που εξη-

γούνται παρακάτω:

(a) Η αναλογία μεταξύ της ποσότη-

τας νερού που παράχθηκε προς την

ποσότητα ξηρού κορεσμένου ατμού

που παρέχεται στο σύστημα. Αυτό

είναι γνωστό ως αναλογία κέρδους

εξόδου (gain output ratio, GOR)

(b) Η αναλογία νερού που παράγεται

σε κιλά προς ένα MJ χαμηλής θερ-

μοκρασίας θερμότητας. Αυτό είναι

γνωστό ως δείκτης απόδοσης (per-

formance ratio, PR)

Τυπικές τιμές GOR για μεγάλα ερ-

γοστάσια είναι ανάμεσα στα 8 έως

10 με δείκτη απόδοσης PR 3,5-4,5

Οι κύριοι καταναλωτές ηλεκτρικής

ενέργειας είναι οι αντλίες που λει-

τουργούν στο εργοστάσιο. Αντλίες

που χρησιμοποιούνται είναι αντλίες

για ανακύκλωση άλμης, αντλίες

blowdown (στρατσώνα), αντλίες για

απόσταξη και συμπύκνωση, αντλίες

που φέρνουν νερό στο εργοστάσιο

και λοιπές αντλίες που μεταφέρουν

τα χημικά που χρειάζονται για καθα-

ρισμό ή για ουδετεροποίηση του πα-

ραγόμενου νερού. Οπότε η ακριβής

κατανάλωση ενός εργοστασίου

εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό

από τον ακριβή σχεδιασμό του και

υπάρχει μεγάλο εύρος από το ένα

το άλλο. Όσο μεγαλώνει πάντως η

μονάδα τόσο αναμένεται η κατανά-

λωση ανά μονάδα παραγόμενου νε-

ρού να πέφτει. Εξαιτίας της γενικό-

τερης αυξημένης κατανάλωσης

ενέργειας, οι εγκαταστάσεις αφαλά-

τωσης με διύλιση πολλαπλών στα-

δίων, κυρίως οι μεγαλύτερης δυνα-

μικότητας, είναι τοποθετημένες μαζί

με ηλεκτροπαραγωγούς σταθμούς.

Η επιπλέον θερμότητα που παράγε-

ται από αυτούς τους σταθμούς χρη-

σιμοποιείται για την θέρμανση του

θαλασσινού νερού, ενώ αυτό με την

σειρά του ψύχει το εργοστάσιο πα-

ραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό

μειώνει την κατανάλωση ενέργειας

που απαιτείται για την αφαλάτωση

από το μισό έως το ένα τρίτο της

αρχικής τιμής. Ο δεύτερος πίνακας

περιλαμβάνει τα βασικά στοιχεία λει-

τουργία μίας τυπικής μονάδας αφα-

λάτωσης με διύλιση πολλαπλών

σταδίων. Το σχήμα 4 παρουσιάζει

μία τυπική μονάδα με ανακύκλωση

άλμης

Σύγκριση των δυο μεθόδων

Οι πιο χρησιμοποιημένες μέθοδοι

στον κόσμο είναι η αντίστροφη

όσμωση με ένα ποσοστό 44% και η

διύλιση πολλών σταδίων με ένα πο-

σοστό 40% . Παρότι η αντίστροφη

όσμωση είναι η πιο συνηθισμένη μέ-

θοδος αφαλάτωσης σχεδόν το 85%

του αφαλατωμένου νερού στον κό-

σμο παράγεται από διύλιση πολλα-

πλών σταδίων.

Σύμφωνα με το Αμερικάνικο

υπουργείο ενέργειας (US Depar-

tment of Energy, DOE) οι ενεργει-

ακές ανάγκες της αφαλάτωσης από

θαλασσινό νερό χωρίς να υπολογί-

ζονται οι διεργασίες της προ-επε-

ξεργασίας, της διάθεσης της άλμης

και της μεταφοράς νερού είναι για

την αντίστροφη όσμωση 4.7-6.5

kWh/m3 και για την διύλιση πολλών

σταδίων 15-27 kWh/m3 .

Πέραν αυτών των δύο κυρίαρχων

μεθόδων υπάρχουν και πολλές άλ-

λες μικρότερης εφαρμογής με συ-

νολικό ποσοστό 16%. Μερικές από

αυτές είναι η εξάτμιση πολλαπλών

επιδράσεων (multiple effect evapo-

rator), εναλλαγή ιόντων (ion exch-

ange), συμπύκνωση ατμών (vapor

compression) που βασίζονται στο

φαινόμενο της διύλισης και το να-

νοφιλτράρισμα (nanofiltration) και η

αντίστροφη ηλεκτροδιάλυση (elec-

trodialysis reversal) που είναι βασι-

σμένες σε μεθόδους με μεμβράνες.

Παράμετρος Υφάλμυρο Νερό Θαλασσινό νερόπεριεκτικότητα 5,000 ppm 41,500 ppmάλατος στο νερόπίεση εισόδου (Mpa) 20 56,8Θερμοκρασία εισόδου (°C) 30 25ποσοστό ανάκτησης 53 34,2νερού (%)Κατακράτηση αλάτων (%) 99,6 98,7επιφάνεια μεμβρανών 1,18 1,42(m2/m3 νερού ανά ημέρα)Κατανάλωση ηλεκτρικής 2,1 6,1ενέργειας αντλιών (kWh/m3)

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

Παράμετρος TBT (οC)90 110

Αριθμός σταδίων 24 24Θερμοκρασία θαλασσινού 32 32νερού ψύξης (οC)Θερμοκρασία ατμού 111 127θέρμανσης (οC)μέση θερμοκρασιακή 2,1 2,9διαφορά μεταξύ σταδίων (οC)ποσοστό ανάκτησης νερού 10,5% 13,4%GOR (kg/kg) 8 8,6ηλεκτρικό ισοδύναμο 16,7 15,3κατανάλωσης (kWh/m3)

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

18

ΗΕΠΕΜ ανέλαβε την παροχή υπηρεσιώνσυμβούλου για την «Ετοιμασία όλωντων αναγκαίων μελετών / εγγράφων για

την ανάπτυξη Δικτύου Πράσινων Σημείωνστην Κύπρο και την επίβλεψη της κατασκευήςτους». Η υπογραφή της σχετικής σύμβασηςμε το Υπουργείο Εσωτερικών της ΚυπριακήςΔημοκρατίας πραγματοποιήθηκε στις2/6/2009. Η διάρκεια του έργου είναι 2,5 έτηκαι ο Π/Υ ανέρχεται σε 500.000 €. Στο συγκε-κριμένο έργο η ΕΠΕΜ θα συνεργαστεί με τηνΚυπριακή εταιρία Ι,Α.CO Ltd.Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη ενός δι-κτύου συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών καιειδικών αποβλήτων (Πράσινα Σημεία – GreenPoints). Τα Πράσινα Σημεία αποτελούν μιαδιεθνή και δοκιμασμένη πρακτική που βασίζε-ται στη συμμετοχή των πολιτών και σκοπεύειστην ανακύκλωση ειδικών ρευμάτων υλικών.Πρόκειται για περιφραγμένους, καλά διευθετη-μένους και φυλασσόμενους χώρους, γνω-στούς στο κοινό, προορισμένους ναυποδέχονται ορισμένες κατηγορίες υλικών(ηλεκτρικές συσκευές, κλαδεύματα, υλικά συ-σκευασίας, έπιπλα, υφάσματα, χρώματα,μπαταρίες κ.λπ.). Ο διαχωρισμός των υλικώνγίνεται από τους χρήστες με την εναπόθεσήτους σε καθορισμένες θέσεις. Στη συνέχεια,οδηγούνται προς επαναχρησιμοποίηση, ανά-κτηση και ανακύκλωση.Τα Πράσινα Σημεία είναι ένα μεγάλο βήμα εμ-πρός προς την Κοινωνία της Ανακύκλωσης,μια και θα καλύπτουν όλη την Κύπρο, κάνο-ντας την ανακύκλωση εύκολη υπόθεση για

όλους. Κάθε πολίτης θα μπορεί να επισκέπτε-ται τα Πράσινα Σημεία και να αφήνει χρήσιμαυλικά σε προκαθορισμένους χώρους, έτσιώστε να επαναχρησιμοποιηθούν και να ανα-κυκλωθούν. Επιπλέον, από τις αρχές του2009, η ΕΠΕΜ, ως επικεφαλής ένωσης νομι-κών προσώπων, υλοποιεί το έργο «Διερεύ-νηση της δυνατότητας για την ενεργειακήαξιοποίηση ορισμένων ειδικών ρευμάτωναποβλήτων που παράγονται στην Κύπρο, μεβάση τα προβλεπόμενα της Κοινοτικής και Κυ-πριακής περιβαλλοντικής πολιτικής και νομο-θεσίας, τις τρέχουσες τεχνολογικές εξελίξειςκαι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χώρας».Το έργο υλοποιείται για το Υπουργείο Γεωρ-γίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος

(Υπηρεσία Περιβάλλοντος) της Κυπριακής Δη-μοκρατίας. Αντικείμενο του έργου αποτελεί ηδιερεύνηση των δυνατοτήτων ενεργειακήςαξιοποίησης ορισμένων ειδικών ρευμάτωναποβλήτων που παράγονται στην Κύπρο,βάσει της Κυπριακής και Κοινοτικής νομοθε-σίας και πολιτικής, η οποία απαιτεί την άμεσηστροφή από την υγειονομική ταφή και τηνεφαρμογή πρακτικών αξιοποίησης αποβλή-των. Στο πλαίσιο του έργου θα μελετηθεί ησκοπιμότητα ανάπτυξης του δικτύου ενεργει-ακής αξιοποίησης αποβλήτων, μέσω συγκριτι-κής αξιολόγησης εναλλακτικών σεναρίων καιθα αναλυθούν τυχόν κίνδυνοι και προβλήματαπου συνδέονται με τη δημιουργία του δικτύου.Περισσότερες πληροφορίες: www.epem.gr

Ηκυπριακή κοινωνία έχει ένα πρόβλημα με το μεγάλο αριθμό υπέρ-

βαρων ατόμων το οποίο θα συνεχίσει να αυξάνεται αν δεν αναλά-

βει κάποιος την ευθύνη για συστηματική ενημέρωση. Τα λίπη

όμως στα οποία θέλω να αναφερθώ εδώ, δεν είναι του ανθρωπίνου σώ-

ματος αλλά για τα λάδια και τα λιπαρά κατάλοιπα των εστιατορίων.

Για να επιτραπεί η σύνδεση ενός εστιατορίου με το κεντρικό σύστημα

αποχετεύσεων, θα πρέπει ο ιδιοκτήτης να κατασκευάσει μια λιποπαγίδα

η οποία δεν επιτρέπει στα λάδια και λίπη από το να εισέλθουν στο απο-

χετευτικό σύστημα, αφού η ζημιά που προκαλούν είναι μεγάλη, γι αυτό η

όλη διαδικασία γίνεται κάτω από την αυστηρή επίβλεψη των τεχνικών

των Συμβουλίων Αποχέτευσης των πόλεων.

Τα λίπη από την λιποπαγίδα μαζί με άλλες ακαθαρσίες καθαρίζονται τα-

κτικά από τα βυτιοφόρα των βοθροκαθαριστών οι οποίοι όμως μετά

έχουν πρόβλημα με τη διάθεσή τους.

Αποχετευτικά συστήματα έχουμε στην Κύπρο από το 1970 στη Λευκωσία

και μετά λειτούργησαν τα συστήματα στη Λεμεσό, στην Λάρνακα, στην

Αγία Νάπα – Παραλίμνι και στην Πάφο.

Και όμως παρά το γεγονός ότι έχουμε χρόνια λειτουργίας των αποχετευ-

τικών συστημάτων δεν προσφέρουμε λύση για τα λίπη που συλλέγονται

από τα εστιατόρια.

Υπάρχει ένα και μοναδικό σύστημα υποδοχής στη "Βαθκειά Γωνιά" το

οποίο λόγω αποστάσεως δεν μπορεί να εξυπηρετήσει την υπόλοιπη

Κύπρο.

Το αποτέλεσμα αυτής της έλλειψης είναι να καταλήγουν μαζί με άλλα

λύματα σε σκυβαλότοπους, σε χωράφια, σε οχετούς ομβρίων που σε

παράλιες πόλεις καταλήγουν στη θάλασσα.

Δυστυχώς έχουμε και πάρα πολλές περιπτώσεις όπου η απόρριψη γίνεται

κοντά σε κατοικημένες περιοχές.

Η κατάσταση είναι πολύ προβληματική, με διαφορετικό τρόπο, στις περι-

πτώσεις όπου έχουμε αποχετευτικό σύστημα σε κοινότητα όπου δεν

υπάρχει ουσιαστική επιτήρηση των υποστατικών στο βαθμό που υπάρχει

σε ένα επιστημονικά στελεχωμένο Συμβούλιο Αποχέτευσης στις πόλεις.

Λίπη, υγρά απόβλητα από τυροκομεία, αίματα από σφάγια προκαλούν τε-

ράστια προβλήματα σε αποχετευτικά συστήματα των Κοινοτήτων που

δεν είναι σχεδιασμένα να δέχονται αυτό το φορτίο.

Για να επιλυθεί το πρόβλημα θα πρέπει πρώτα να προχωρήσουμε με το

πιο απλό μέτρο που θα αποφέρει διπλό κέρδος, δηλαδή τη συλλογή των

λαδιών τηγανίσματος το οποίο ιδιωτικές εταιρείες μετατρέπουν σε βιον-

τίζελ.

Παράλληλα θα πρέπει όλα τα αποχετευτικά συστήματα που εξυπηρε-

τούν ιδιαίτερα τουριστικές περιοχές, με την οικονομική βοήθεια του κρά-

τους, να κάνουν τις απαραίτητες προσθήκες για υποδοχή και

επεξεργασία των λυμάτων αυτών. Ένας άλλος τρόπος διαχείρισης των

λυμάτων από τις λιποπαγίδες είναι η και η καύση.

Ένα εξαιρετικά μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα που αναζητεί εδώ και

πάρα πολλά χρόνια τη λύση του.

Χ. Θεοπέμπτου, Επίτροπος Περιβάλλοντος

19

EΕίναι πλέον εμφανές ότι η έλλειψη νε-ρού θα είναι εφάμιλλη της αύξησηςτης στάθμης των θαλασσών στη λίστα

των επιπτώσεων της υπερθέρμανσης τουπλανήτη. Στην πραγματικότητα μπορεί ναείναι και πιο επιβλαβής.Όσο αυξάνεται ο πληθυσμός της γης, πε-ρισσότεροι άνθρωποι θα χρειάζονται νερόγια καλλιέργεια φαγητού και βιοκαυσίμωνκαθώς επίσης και για την κτηνοτροφία καιτην ιχθυοκαλλιέργεια. Κάθε ένα από τα δι-σεκατομμύρια των μικρό-τσίπς στους υπο-λογιστές μας χρειάζεται περίπου οχτώ γαλόνιανερού για να κατασκευαστεί. Χρειάζονται 26λίτρα νερού για να κατασκευαστεί μια φιάληνερού και οι κακές υγιεινές συν-θήκες που προκύπτουν απόαυτή είναι η μεγαλύτερη αιτίαασθενειών στον κόσμο και ευ-θύνεται για το θάνατο 5 εκα-τομμυρίων ανθρώπων το χρόνοκαι περίπου 5000 παιδιών τηνημέρα.Σύμφωνα με την Μετεωρολο-γική Υπηρεσία της ΜεγάληςΒρετανίας, χωρίς οποιανδήποτεπαρέμβαση, οι περίοδοι σοβα-ρής ανομβρίας οι οποίες ωςτώρα παρατηρούνταν μια φοράκάθε 50 χρόνια θα εμφανίζονταιχρόνο παρά χρόνο μέχρι το2100, Στην Νότια Ισπανία, οιαγρότες και οι κατασκευαστέςείναι τόσοι απεγνωσμένοι πουφτάνουν στο σημείο να αγο-ράζουν νερό από παράνομεςπηγές στη μαύρη αγορά. Οι περιοχές άρχισαννα μετατρέπονται σε έρημο και εμφανίζονταιπαρόμοιες συνθήκες με τις εκείνες τις περιοχέςτης Βόρειας Αφρικής.Για πιο λόγο πράγματι τα κρατικά και εμπο-ρικά κτίρια, θέατρα, σχολεία, στρατόπεδα,στάδια σε όλο τον κόσμο να χρησιμοποιούνπόσιμο νερό σε ουρητήρια όταν υπάρχουνπιο υγιεινές και φτηνές εναλλακτικές λύσειςόπως τα ΑΝΥΔΡΑ ΟΥΡΗΤΗΡΙΑ;Τα άνυδρα ουρητήρια της Falcon είναι απότα σπάνια προϊόντα που εξοικονομούν πρώ-τιστα νερό και παράλληλα λεφτά και χρόνοενώ ταυτόχρονα προστατεύουν και το περι-βάλλον. Οι οικονομίες για τους ιδιώτες χρήστεςείναι σημαντικές και τεράστιες συνολικά γιατον παγκόσμιο πληθυσμό. Σήμερα, περίπου1% των εγκατεστημένων ουρητηρίων παγ-κοσμίως είναι άνυδρα. Ποια είναι λοιπόν ταπλεονεκτήματα από την χρήση των ουρητη-ρίων της Falcon;

Εξοικονόμηση νερούΥπολογίζεται ότι κάθε ένα άνυδρο ουρητήριοτης Falcon εξοικονομεί κατά μέσο όρο 151,000λίτρα νερού ετησίως. Και αυτό δεν περιλαμ-βάνει τις διαρροές που παρατηρούνται συχνάστα συμβατικά ουρητήρια. Μια σταθερή διαρ-ροή μπορεί να φτάσει και τα 200,000 λίτραετησίως και μπορεί να περάσει και απαρα-τήρητη και μια κολλημένη βαλβίδα σε ένακαι μόνο ουρητήριο μπορεί να χάσει μέχρικαι 6,000 λίτρα νερού ετησίως.

Εξοικονόμηση χρημάτωνΚόστος αγοράς: Τα άνυδρα ουρητήριαείναι φθηνότερα και στην τιμή αγοράς αλλάκαι εγκατάστασης μια και δεν περιέχουν μη-χανισμούς. Η εγκατάσταση ολοκληρώνεταισε λιγότερο από μια ώρα και το φίλτρομπορεί να αντικατασταθεί σε δευτερόλεπτα.Κόστος Λειτουργίας – 100% εξοικονόμησηνερού που περνά μέσα από τα ο ουρητήριοκαι 100% εξοικονόμηση των κοστών νερούκαι αποχέτευσης τα οποία στα σίγουρα θααυξηθούν στο μέλλον.Κόστος συντήρησης: Περιορισμός τωνκοστών στην περιοδική αλλαγή του φίλτρου

και τον καθαρισμό ρουτίνας όπωςκαι στις απλές τουαλέτες. Εξα-φάνιση του κόστους αλλαγής ελατ-τωματικών βαλβίδων λόγω φθο-ράς αλλά και σαν αποτέλεσμαβανδαλισμού. Μείωση κόστουςκαθαρισμού σωλήνων αφού αυτέςπαραμένουν καθαρές από ασβέ-στιο μια και δεν περνά από αυτέςσκληρό νερό. Μείωση κόστουςμεταφοράς νερού από και προςτα ουρητήρια.

ΠεριβάλλονΜέχρι και 5% του φρέσκου νερούκαταναλώνεται στην απομάκρυνσητων ούρων παγκοσμίως. Το κάθεάνυδρο ουρητήριο υπολογίζεταιότι εξοικονομεί 151,000 λίτρα νε-ρού ετησίως. Η συγκεκριμένη πο-σότητα νερού δεν χρειάζεται να

μεταφερθεί από και προς το ουρητήριο στιςμονάδες επεξεργασίας νερού, εξοικονομώνταςενέργεια. Δεν καταναλώνεται ενέργεια στηνεπεξεργασία του νερού και αποφεύγονταιεκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (σαν πα-ραπροϊόν της επεξεργασίας). Τέλος μειώνειτο κόστος επένδυσης σε μονάδες επεξεργα-σίας νερού.

Υγιεινή και αισθητικήΤα ουρητήρια είναι touch free και έτσι απο-φεύγεται η μεταφορά βακτηρίων που χαρα-κτηρίζει την χρήση των απλών ουρητηρίων.Μια και είναι άνυδρα, τα ουρητήρια δεν δη-μιουργούν τις προϋποθέσεις για την αύξησητων βακτηρίων. Τέλος, τα άνυδρα ουρητήριαδημιουργούν πιο ευχάριστα αποχωρητήριαμια και είναι άοσμα. Ο συνδυασμός του σφραγισμένου φίλτρουκαι του μονωτικού υγρού είναι πολύ πιοαποτελεσματικός από τις συνήθεις αποχε-τεύσεις.Τα παραπάνω πλεονεκτήματα εξηγούν τογεγονός γιατί η Falcon κατέχει το 85% τηςαγοράς των άνυδρων ουρητηρίων παγκο-σμίως με εκλεκτούς πελάτες όπως το στάδιοNew Camp της Βαρκελώνης ( έδρα της Bar-celona ) την Bank of America, την αλυσίδαξενοδοχείων Hilton, το καινούργιο αεροδρόμιοΆμπου Ντάμπι. Από τον Σεπτέμβριο του2009, τα προϊόντα της Falcon θα διατίθενταικαι στην Ελλάδα από την C & I HydrosolutionsLTD ή τους κατά τόπους αντιπροσώπους.

20

H SLR είναι μια μεγάλη διεθνής

εταιρία περιβαλλοντικών συμ-

βούλων, με παραπάνω από 700

ανθρώπους τεχνικό επιτελείο σε

Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία και

Βόρεια Αμερική. Από τους 400

ανθρώπους που δουλεύουν στον

Ηνωμένο Βασίλειο, οι 200 περί-

που δουλεύουν σε έργα σχετικά

με την διαχείριση απορριμμάτων.

Η SLR λοιπόν έχει τον μεγαλύ-

τερο αριθμό ειδικών σε διαχείρι-

ση απορριμμάτων στο Ηνωμένο

Βασίλειο και αναλαμβάνει έργα

σε όλη την Ευρώπη και εκτός Ευ-

ρώπης. Οι Ιρλανδικές, Αμερικάνι-

κες και Καναδέζικες εγκαταστά-

σεις ανήκουν εξ ολοκλήρου στην

μητρική Αγγλική εταιρία.

Στους πελάτες ανήκουν κυβερ-

νήσεις, κυβερνητικές υπηρεσίες

(στο Ηνωμένο Βασίλειο και

εκτός), η Ευρωπαϊκή Ένωση, πε-

ριφερειακές και τοπικές αρχές,

παροχείς τεχνολογίας διαχείρι-

σης απορριμμάτων , επενδυτές /

οικονομικοί φορείς και ιδιωτικές

εταιρίες διαχείρισης απορριμμά-

των.

Το Ιούλιο του 2009 η SLR υπέ-

γραψε σύμφωνο συνεργασίας με

την ΕΠΕΜ για να δουλέψουν από

κοινού στον τομέα διαχείρισης

απορριμμάτων.

Ο Andy Street είναι διευθυντής

της SLR με πάνω από 26 χρόνια

επαγγελματικής εμπειρίας ως

υπεύθυνος έργων ή διαχειριστής

έργων σε στρατηγική διαχείρι-

σης απορριμμάτων, προμήθεια η

σχεδιασμό εγκαταστάσεων για

απορρίμματα και διάφορα έργα

ανάπτυξης. Ο Andrew έχει δια-

χειριστεί έναν μεγάλο αριθμό

σχεδίων για διαχείριση απορριμ-

μάτων κάθε τύπου και έχει μεγά-

λο εύρος γνώσεων/αντίληψης σε

πολλά θέματα. Είναι ένας ανα-

γνωρισμένος ειδικός στον τομέα

της ανάπτυξης στρατηγικής για

διαχείριση απορριμμάτων και

προμηθειών για περιοχές σε όλο

τον κόσμο. Έχει υπάρξει ως σύμ-

βουλος σε μεγάλο έργο διαχείρι-

σης απορριμμάτων σε interna-

tional lending agencies, σε μεγά-

λους οικονομικούς επενδυτές,

την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε

διεθνείς κυβερνήσεις.

Στον Αντώνη Ζευγίτη

η εταιρία σας έχει μεγάλη εμπειρίασε συνεταιρισμούς ιδιωτών-δημο-σίου(public private partnership PPP)και διαχείριση απορριμμάτων. τα PPPείναι ένα νέο σχετικά εργαλείο γιατην διαχείριση στερεών απορριμμά-των στην ελλάδα. μπορείτε να συ-νοψίσετε τις εμπειρίες σας από τηνβρετανική αγορά? Ακόμα ποιο ση-μαντικά ποιοι είναι οι όροι και οιπροϋποθέσεις για μια πετυχημένηPPP στην διαχείριση απορριμμάτων;Και ποια είναι τα απαραίτητα βήματαγια να ετοιμαστεί ένας τέτοιος σχε-διασμός;Οι συνεταιρισμοί ιδιωτών δημοσίου

(PPP) είναι ένας ευρύς όρος που ανα-

φέρεται σε έργα που χρηματοδο-

τούνται και διαχειρίζονται μέσω μιας

συνεργασίας Κυβερνήσεων και ιδιω-

τικού τομέα. Οι PPP καταλαμβάνουν

μια ενδιάμεση θέση μεταξύ παραδο-

σιακής προμήθειας και πλήρους ιδιω-

τικοποίησης και μπορεί να έχει ένα

μεγάλο εύρος διαχειριστικών μεθόδων.

Η πρωτοβουλία ιδιωτικής χρηματο-

δότησης (Private Finance Iniative PFI)

είναι η μορφή του PPP που υιοθετείτε

ολοένα και πιο πολύ στο Ηνωμένο

Βασίλειο σε διάφορους τομείς, όπως

η εκπαίδευση, το σύστημα υγείας και

η διαχείριση απορριμμάτων. Μέσω

του PFI ένας ανάδοχος ιδιωτικού τομέα

χρηματοδοτεί ότι χρειαστεί και μετά

πληρώνεται για τις υπηρεσίες που

πραγματικά προσφέρθηκαν με βάση

προσυμφωνηθέντα πρότυπα. Η αξία

των χρημάτων (value for money) επι-

τυγχάνεται για τον δημόσιο τομέα με

το να μεταφέρει το ρίσκο του προ-

ϋπολογισμού και το να παρέχει τις

υπηρεσίες στην ώρα τους, στον ιδιω-

τικό τομέα.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο (κυρίως στην

Αγγλία)η κυβέρνηση ενθαρρύνει τις

αρχές διάθεσης απορριμμάτων να

υιοθετήσουν τοPFI μέσω εμπορίας

δικαιωμάτων PFI (PFI credits). Για να

διαπιστωθεί αν μια αρχή είναι ικανή

να έχει PFI credits ένα επιχειρηματικό

σχέδιο (Outline Business Case OBC)

κατατίθεται και αποτιμάται από την

Κυβέρνηση. Για να είναι ένα OBC πε-

τυχημένο θα πρέπει να απευθύνει 4

κύρια ερωτήματα:

4Ικανοποιεί το έργο αυτό τα κριτήρια

που έχουν τεθεί από την πολιτική της

Κυβέρνησης;

4Είναι το έργο αυτό η καλύτερη επι-

λογή για να διεκπεραιώσει τις υπηρε-

σίες που απαιτούνται;

4Είναι το PFI η καλύτερη επιλογή

προμήθειας;

4Είναι η προμήθεια μέσω του PFI πι-

θανό να είναι πετυχημένη;

Το PFI θέτει και άλλους περιορισμούς

στα συμβόλαια όπως η χρήση συνη-

θισμένων όρων συμβολαίων και την

ανάγκη να δημιουργήσει μια νέα εται-

ρία που να χειριστεί το συμβόλαιο -

γνωστή και ως εταιρία ειδικού σκοπού

(Special Purpose Vehicle SPV)

To 2007 η Βρετανική Κυβέρνηση πήρε

την απόφαση να δώσει αρκετά PFI

credits ώστε να υποστηρίξει το 50%

του κόστους για κάθε εγκεκριμένο

έργο. Σε σύνολο 2.2 δις ευρώ ήταν

διαθέσιμα όπως ακολουθεί:

4660 εκατομμύρια ευρώ το 2008/09

4770 εκατομμύρια ευρώ το 2009/10

4770 εκατομμύρια ευρώ το 2010/11

Μέχρι τώρα 19 μεγάλα PFI έχουν

υπογραφεί για διαχείριση απορριμμά-

των (την περίοδο 1998 έως 2009 ),18

έχουν εξασφαλίσει PFI χρηματοδότηση

και 7 έχουν καταθέσει OBC στην κυ-

βέρνηση και αναμένουν έγκριση. Η

SLA είναι εμπλεγμένη στην μεγάλη

πλειοψηφία των συμβολαίων αυτών

με κάποιον τρόπο.

Επιπλέον υπάρχει ένας αριθμός μη-

PFI συμβολαίων στερεών αποβλήτων

μεγάλης διάρκειας με PPP που είναι

στην διαδικασία του να εγκριθούν.

Τα βασικά σημεία στο να ετοιμαστεί

ένα τέτοιο σχέδιο είναι:

4Μια ξεκάθαρη κατανόηση του ότι

η χρήση PFI είναι κατάλληλη για το

συγκεκριμένο έργο.

4Πολιτική δέσμευση και ιδιοκτησία

σε τοπικό επίπεδο

4Εύρεση κατάλληλης τοποθεσίας

για τοποθέτηση κύριων στοιχείων για

υποδομές διαχείρισης αποβλήτων

4Να σχεδιαστεί έτσι το έργο ώστε

να τραβήξει το ενδιαφέρον του ιδιω-

τικού τομέα και να προσελκύσει αν-

ταγωνισμό.

4Ξεκάθαρο σημείο επαφής με συλ-

λογή και ανακύκλωση, οι οποίες θα

διαχειρίζονται με ξεχωριστά μικρότερης

διάρκειας συμβόλαια.

σε ότι αφορά τις τεχνολογίες γιαδιαχείριση απορριμμάτων, στο ηνω-μένο βασίλειο χρησιμοποιούνται όλεςοι τεχνολογίες. η αντίθεση στην καύ-ση αποτελεί παρελθόν. ποιες τεχνο-λογίες είναι οι πιο συνήθεις στο ηνω-μένο βασίλειο και με ποιο τρόπο τιςσυνδυάζεται; είναι το τέλος τωνχυτΑ όπως λέγετε συχνά στην ελ-λάδα; Και πως συνδυάζεται η ανα-κύκλωση με την καύση; Η κυβέρνηση δεν θέτει κάποιες συγ-

κεκριμένες απαιτήσεις στην τεχνολογία

διαχείρισης απορριμμάτων που προ-

τιμάται. Η πολιτική οδηγείτε από τον

στόχο του να μεταφερθούν τα απορ-

ρίμματα μακριά από τους ΧΥΤΑ. Αυτό

επιτυγχάνετε με ένα συνδυασμό ξε-

κάθαρων στόχων για ανακύκλωση και

απομάκρυνση του βιοαποικοδομήσιμου

κλάσματος των απορριμμάτων από

τους ΧΥΤΑ και διάφορους οικονομικά

αντικίνητρα όπως πολύ ακριβούς φό-

ρους για τα ΧΥΤΑ (προς το παρόν 44

ευρώ τον τόνο που θα αυξηθεί σε 80

ευρώ τον τόνο στα επόμενα 4 χρό-

νια)

Πολλοί στο Ηνωμένο Βασίλειο φαν-

τάζονται παλιά εργοστάσια μαζικής

καύσης όταν προτείνονται εγκατα-

στάσεις με ανάκτηση ενέργειας, αλλά

οι σύγχρονες μονάδες θερμικής επε-

ξεργασίας είναι τελείως διαφορετικές

από αυτές στο παρελθόν. Είναι ξεκά-

θαρο ότι για να πετύχουμε τους στό-

χους απομάκρυνσης απορριμμάτων

από τους ΧΥΤΑ που έχουν τεθεί από

την Ευρωπαϊκή ένωση οι εγκαταστά-

σεις ανάκτησης ενέργειας θα παίξουν

ένα συνεχώς αυξανόμενο ρόλο. Υπάρ-

χουν ήδη 20 τέτοιες εγκαταστάσεις

Η πολιτεία πρέπει να θέσειξεκάθαρους στόχους γιατη διαχείρηση των απορριμμάτων

21

στο Ηνωμένο Βασίλειο και κάποιες

νέες είναι υπό κατασκευή. Περίπου

30 ακόμα είναι στην διαδικασία αδει-

οδότησης και σχεδιασμού με την SLR

να εμπλέκεται σε 20 από αυτές. Αυτή

είναι μια καθαρή ένδειξη ότι η θερμική

επεξεργασία γίνεται ολοένα και πιο

αποδεκτή σε τοπικό και εθνικό επίπεδο

στο Ηνωμένο Βασίλειο. Παρόλο που

θα υπάρχουν πάντα κάποιοι που θα

αντιτίθενται σε τέτοια σχέδια, υπάρχει

συνεχής αναγνώριση ότι τα απορρίμ-

ματα έχουν την δυνατότητα να συ-

νεισφέρουν πολύ στην ανανεώσιμη

ενέργεια με την έρευνα για εναλλα-

κτικά σε συμβατικά καύσιμα.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι υπάρχουν

αρκετές τεχνολογίες που ανήκουν

στο φάσμα της θερμικής επεξεργασίας.

Αυτές είναι η συμβατική καύση αλλά

με την ανακτώμενη ενέργεια να χρη-

σιμοποιείτε σε συμπαραγωγή ηλε-

κτρισμού και θερμότητας, η αεριο-

ποίηση, η πυρόλυση και η τεχνολογία

πλάσματος. Όλες αυτές οι τεχνολογίες

σχεδιάζονται η αναπτύσσονται στο

Ηνωμένο Βασίλειο αυτήν την στιγμή.

Κάποιοι αντιτίθενται στην ανάκτηση

ενέργειας από απορρίμματα γιατί πι-

στεύεται ότι αποτρέπει ή μειώνει την

ανακύκλωση. Αυτό δεν είναι αληθές.

Στα πιο πράσινα μέλη της ΕΕ (επί πα-

ραδείγματι Αυστρία, Δανία, Σουηδία,

Ολλανδία) η συνήθης προσέγγιση είναι

τα στοχεύουν σε ψηλά επίπεδα ανα-

κύκλωσης (60% και πάνω), με τα υπο-

λειπόμενα απορρίμματα να χρησιμο-

ποιούνται για την παραγωγή ανανεώ-

σιμης ενέργειας. Αυτό φαίνεται ολοένα

και παραπάνω ως ο σωστός δρόμος

σε πολλά μέρη στο Ηνωμένο Βασί-

λειο.

Το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την

ενέργεια από απορρίμματα δεν ση-

μαίνει ότι άλλες τεχνολογίες παρα-

βλέποντας, απεναντίας. Στο Ηνωμένο

Βασίλειο υπάρχει ένα μεγάλο εύρος

προτάσεων που αναπτύσσονται (σε

πολλές από αυτές είναι εμπλεκόμενη

η SLR) που δείχνουν το πλήρες εύρος

των διαθέσιμων εναλλακτικών και πε-

ριέχουν τεχνολογία και συνδυασμούς

όπως:

4Μηχανική – Βιολογική Επεξεργασία

(Mechanical Biological Treatment MBT)

για παραγωγή RDF

4ΜΒΤ για παραγωγή βιοσταθεροποι-

ημένου κλάσματος για ΧΥΤΑ

4MBT για παραγωγή αυτού που απο-

καλείτε «Προϊόν προσομοιάζων κόμ-

ποστ» (Compost Like Output CLO)

4Μηχανική θερμική επεξεργασία (Me-

chanical Heat Treatment MHT) – πολλές

φορές αναφέρεται και ως χρήση απο-

στειρωτικών κλιβάνων) που παράγει

ένα ινώδες υλικό που μπορεί να χρη-

σιμοποιηθεί ως ανανεώσιμο καύσιμο,

CLΟ η να υποστεί περαιτέρω επεξερ-

γασία με αναερόβια χώνευση.

Ένα σημαντικό κομμάτι για τις ενδιά-

μεσες τεχνολογίες όπως το MBT και

το MHT είναι να βρεθεί αγορά για τα

προϊόντα που παράγουν οι διαδικασίες

αυτές.

Τέλος θα πρέπει να τονιστεί ότι υπάρχει

ακόμα ανάγκη για μια μικρή δυναμι-

κότητα σε ΧΥΤΑ. Όσο πετυχημένη και

να είναι κάποια στρατηγική ανακύ-

κλωσης και επεξεργασίας για να με-

γιστοποιήσει την εκτροπή απορριμ-

μάτων από τους ΧΥΤΑ, οποιαδήποτε

πραγματικά αειφόρος διαχείριση απορ-

ριμμάτων θα χρειάζεται κάποιο πο-

σοστό ΧΥΤΑ για να αποτεθούν τα

τελικά υπολείμματα – αλλά σε πολύ

μικρότερες ποσότητες.

ποια είναι η τωρινή κατάσταση στηναγορά για συμβούλους διαχείρισηςαπορριμμάτων στο ηνωμένο βασίλειοκαι ποιο είναι το μέλλον της;Η αγορά της διαχείρισης απορριμμάτων

στο Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείτε πι-

θανώς ως η μεγαλύτερη σε παγκόσμια

κλίμακα. Διάφορες εκτιμήσεις βάζουν

τις επενδύσεις σε υπηρεσίες διαχεί-

ρισης απορριμμάτων και υποδομές

στο Ηνωμένο Βασίλειο για τα επόμενα

6-10 χρόνια στο εύρος των 6-10 δι-

σεκατομμυρίων ευρώ. Η αγορά για

συμβούλους διαχείρισης απορριμμά-

των λοιπόν είναι πολύ σημαντική και

θα διατηρηθεί έτσι τουλάχιστον για

10 χρόνια. Η SLR έχει το μεγαλύτερο

κομμάτι από αυτή την ανοδική αγο-

ρά.

Υπάρχει η ευκαιρία η εμπειρία που

αποκτιέται από κορυφαίους συμβού-

λους όπως η SLR να εξαχθεί σε άλλες

αναπτυσσόμενες αγορές στην Ευρώπη

και αλλού. Αυτό ήδη συμβαίνει.

επηρεάζεται η εταιρία σας από τηνπαγκόσμια οικονομική κρίση η όχι?Έχει επηρεαστεί η αγορά της δια-χείρισης απορριμμάτων του ηνωμέ-νου βασιλείου; πιστεύετε ότι η κρίσηστην ανακύκλωση έχει περάσει;Η παγκόσμια οικονομική κρίση επη-

ρεάζει όλους τους τομείς, παρόλο

που ο αντίκτυπος στον τομέα διαχεί-

ρισης απορριμμάτων στο Ηνωμένο

Βασίλειο είναι λιγότερο έντονος. Εμείς

στην SLR είμαστε απασχολημένοι όσο

ποτέ άλλοτε με τον όγκο της δουλειάς

να αυξάνεται και να μην μειώνεται. Ο

κύριος αντίκτυπος στον τομέα έρχεται

από την αυξανόμενη αποφυγή ρίσκου

από τις μεγάλες τράπεζες και φορείς

που θέλουν να επενδύσουν σε υπο-

δομές διαχείρισης απορριμμάτων. Τα

έργα προχωράνε αλλά υπόκεινται σε

καθυστερήσεις μέχρι να εξασφαλιστεί

η χρηματοδότηση. Είναι αρκετά συ-

νηθισμένο μεγάλα έργα να χρηματο-

δοτούνται από ομάδες τραπεζών όπου

τα στοιχεία χρεών μοιράζονται μεταξύ

τους.

ποια είναι τα σχέδιά σας για την ελ-λάδα και την νοτιοανατολική ευρω-παϊκή αγορά; πιστεύετε πως υπάρχειμέλλον για μελλοντικά έργα διαχεί-ρισης στερεών απορριμμάτων; Όπως ειπώθηκε και πιο πάνω, πι-

στεύουμε πως υπάρχουν σημαντικές

ευκαιρίες για συμβούλους όπως η

SLR στην Ελληνική και νοτιοανατολική

Ευρωπαϊκή αγορά. Είμαστε ήδη ενεργοί

σε αυτή την αγορά και υπογράψαμε

σύμφωνο συνεργασίας με την μεγα-

λύτερη εταιρία συμβούλων διαχείρισης

απορριμμάτων στην Ελλάδα, την

ΕΠΕΜ. Θα εξερευνήσουμε παραπάνω

ευκαιρίες από την κοινή μας βάση και

ήδη είχαμε κάποιες επιτυχίες.

22

Ηπαραγωγή και η χρήση ενέρ-

γειας, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη

περίοδο από οικονομική αλλά

και περιβαλλοντική σκοπιά, αποτελεί

βασικό συστατικό ανάπτυξης της

χώρας μας. Ο ενεργειακός σχεδια-

σμός, από την εξοικονόμηση ενέρ-

γειας μέχρι την παραγωγή από ανα-

νεώσιμες και περιβαλλοντικά φιλικά

πηγές, θα καθορίσει σε σημαντικό

βαθμό τη γενικότερη εικόνα της Ελ-

λάδας μέσα στην Ευρωπαϊκή και

παγκόσμια κοινότητα τα επόμενα

χρόνια. Το γεγονός αυτό έχει γίνει

κατανοητό από όλους, ιδιαίτερα το

τελευταίο χρονικό διάστημα, αφού

ο ενεργειακός σχεδιασμός έχει ανα-

δειχθεί σε αντικείμενο έντονου προ-

βληματισμού, με τεχνολογικές, κα-

νονιστικές, πολιτικές και κοινωνικές

διαστάσεις.

Με σκοπό τη συμβολή στην συζή-

τηση και τον προβληματισμό, η

Μόνιμη Επιτροπή Ενέργειας του

Πανελλήνιου Συλλόγου Χημικών

Μηχανικών με την υποστήριξη του

Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

οργανώνει την Τρίτη 13 ή/και την

Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2009 στην

αίθουσα εκδηλώσεων του ΕΜΠ

επιστημονική εκδήλωση με θέμα:

“Ενεργειακός Σχεδιασμός».

Στην εκδήλωση θα εξετασθούν οι

εξής θεματικές ενότητες που περι-

λαμβάνονται ως τμήματα ενός

ολοκληρωμένου Ενεργειακού Σχε-

διασμού:4Ανανεώσιμες Πηγές

Ενέργειας: Βιομάζα, Αιολικά και

υδροηλεκτρικά έργα, Φωτοβολ-

ταϊκά, Ενέργεια από απόβλητα

4Εξοικονόμηση Ενέργειας: Εξοικο-

νόμηση ενέργειας σε κτήρια, Ενερ-

γειακή απόδοση στη βιομηχανική

παραγωγή, Συμπαραγωγή ηλεκτρι-

σμού και θερμότητας4Συμβατικές

πηγές ενέργειας: Λιγνίτης, Λιθάν-

θρακας, Φυσικό Αέριο, Πετρέλαιο,

Πυρηνική ενέργεια. Η εκδήλωση

απευθύνεται:4Στους μελετητές

Μηχανικούς4Στις τεχνικές εταιρίες

4Στη νομαρχιακή και τοπική αυτο-

διοίκηση4Στον ευρύτερο Δημόσιο

τομέα4Σε σπουδαστές και νέους

συναδέλφους.Πληροφορίες

στο www.psxm.gr

και στο 210-9536775-6.

Ένα νέο blog έχει κάνει την εμφά-

νιση του στο διαδίκτυο και ο κάτο-

χος του είναι ο κ. Ανδρέας Κου-

σκούρης Αντ/δρος ΕΠΕΜ ΑΕ και

μέλος ομάδας εργασίας της ISWA

για τις τεχνολογίες συλλογής – με-

ταφοράς αποβλήτων’

Εχει ασχοληθεί επί τριακονταετία

στην διαχείριση αποβλήτων και

διετέλεσε τόσο Πρόεδρος της ΕΕΔ-

ΣΑ όσο και του ΠΑ.ΣΕ.Π.ΠΕ και νύν

Αντ/δρος του. Εχει εξειδικευθεί

στην καθαριότητα πόλεων (οδοκα-

θαρισμός , συλλογή , διαλογή στην

πηγή , μεταφορά αποβλήτων) κα-

θώς και με προδιαγραφές καθαριό-

τητας μεγάλων πόλεων.

Εχει πραγματοποιήσει πάνω απο

500 σεμινάρια σε ΟΤΑ (αιρετούς ,

Τ.Υ, Υπηρεσίες καθαριότητος)

Στο blog του θα παρουσιάζονται

τεχνολογίες , θεσμικά και οργανω-

τικά θέματα , κατάρτισης εργαζο-

μένων, ανεξέλεγκτων απορρίψεων

και όχι μόνον. Θα μπορείτε να γίνε-

τε followers , να προβαίνετε σε

σχολιασμούς και να υποβάλλεται

ερωτήματα. Η Δ/νση του blog εί-

ναι: http://street-

cleaning.blogspot.com .

23

Ηεταιρεία ΕΠΤΑ ΕΠΕ – Σύμβου-

λοι Μελετητές Περιβαλλον-

τικών Έργων, ολοκλήρωσε

με επιτυχία την υποβολή φακέλων

χρηματοδότησης για δράσεις εξοι-

κονόμησης ενέργειας σε Δήμους

στο πλαίσιο του προγράμματος

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ του Υπουργείου Ανά-

πτυξης. Η επιλογή των δράσεων

προς ένταξη στο πρόγραμμα ΕΞΟΙ-

ΚΟΝΟΜΩ αποτελούν τμήμα ενός

ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης

για την εξοικονόμηση ενέργειας

κάθε Δήμου που έχει ως στόχο την

προώθηση των αρχών της αειφό-

ρου ανάπτυξης.

Η εταιρεία ΕΠΤΑ ΕΠΕ, ανέλαβε

την προετοιμασία συνολικά 16 Δή-

μων μεταξύ των οποίων περιλαμ-

βάνονται οι Δήμοι Αθηναίων, Πα-

τρέων, Αιγάλεω, Καλλιθέας, Νέας

Ερυθραίας κ.α. Οι εν λόγω Δήμοι

στο πλαίσιο υλοποίησης μίας ευ-

ρύτερης περιβαλλοντικής πολιτι-

κής προχώρησαν στον ενεργειακό

σχεδιασμό τους για την περίοδο

2009-2015 με συγκεκριμένους

στόχους και στρατηγική για δρά-

σεις ενεργειακής αποδοτικότητας

και εξοικονόμησης ενέργειας.

Στα πλαίσια της εν λόγω πρω-

τοβουλίας, οι Δήμοι με την τεχνική

στήριξη της ΕΠΤΑ, αποτίμησαν την

υφιστάμενη κατάσταση ενεργει-

ακής κατανάλωσης του κτιριακού

τομέα και διεξήγαν ενεργειακούς

ελέγχους σε επιλεγμένα ενεργο-

βόρα δημοτικά κτίρια υψηλής προ-

τεραιότητας λόγω της παλαιότη-

τας και της χρήσης τους, με στόχο

την ανάδειξη των δυνατοτήτων

για τη βελτίωση της ενεργειακής

τους απόδοσης.

Παράλληλα, εκτιμήθηκε το δυ-

ναμικό εξοικονόμησης ενέργειας

από επιλεγμένες επεμβάσεις στο

δημοτικό φωτισμό, μελετήθηκαν

βιοκλιματικές παρεμβάσεις σε κεν-

τρικές πλατείες των Δήμων με

στόχο τη βελτίωση των μικροκλι-

ματικών συνθηκών, και προτάθη-

καν στοχευμένες δράσεις για την

ευαισθητοποίηση των δημοτών

και των δημοτικών υπαλλήλων

όσον αφορά την ενεργειακή τους

συμπεριφορά.

Η εφαρμογή των δράσεων

εξοικονόμησης ενέργειας που

προτάθηκαν από την εταιρεία

ΕΠΤΑ ΕΠΕ αναμένεται να οδηγήσει

σε εξοικονόμηση πρωτογενούς

ενέργειας 15,85 GWh και σε μεί-

ωση 5.000 τόνων των εκπομπών

διοξειδίου του άνθρακα (CO2),

που αποτελεί σημαντική συνει- σφορά στην επίτευξη των στόχων

της Ελλάδας στο πλαίσιο του Σχε-

δίου Δράσης για την Ενεργειακή

Αποδοτικότητα.Επικοινωνία: ΕΠΤΑ

Σύμβουλοι Μελετητές Περιβαλ-

λοντικών Έργων: Ολοφύτου 15

Αθήνα ΤΚ 11142 Τηλ 210 2224208

Fax 210 2914534

24

Ηπρόσβαση σε δεδο-

μένα πραγματικού

χρόνου όσον αφορά

στην ποιότητα του νερού,

στην πίεση και στην παροχή

σε κατάλληλες τοποθεσίες

μέσα στο δίκτυο ύδρευσης,

παρέχουν σημαντικές πλη-

ροφορίες στις εταιρείες

ύδρευσης ώστε να βοηθή-

σουν στην ανανέωση των

αγωγών και την συνεχή λει-

τουργία τους.

Η εταιρεία Intellitect Water

έχει προωθήσει μία μονα-

δική, υψηλής καινοτομίας

τεχνολογία ελέγχου για πό-

σιμο νερό, η οποία φέρνει

την επανάσταση στην πα-

ροχή πόσιμου νερού.

Η τεχνολογία του προϊόντος

Intellisonde™ έχει τρια ση-

μαντικά χαρακτηριστικά:

4Αναγνωρισμένα με δί-

πλωμα ευρεσιτεχνίας, γερής

κατασκευής, υψηλής ακρί-

βειας, στερεάς μορφής αι-

σθητήρα μέτρησης χλω-

ρίου.

4Πολλαπλούς (έως 12) αι-

σθητήρες μέσα σε μία μι-

κροσκοπική κεφαλή η οποία

εφαρμόζει στον αγωγό μέσα

από ένα κρουνό 1 ½ ίντσας.

4Χαμηλό κόστος αγοράς

και κτήσης (σχεδιασμένο για

φορητότητα και εγκατά-

σταση σε διαφορετικές το-

ποθεσίες)

Πιο συγκεκριμένα, η διάταξη

χρησιμοποιείται για την μέ-

τρηση, καταγραφή και τηλε-

μετάδοση συσχετιζόμενων

τιμών που αφορούν στα ποι-

οτικά χαρακτηριστικά του νε-

ρού. Η προσφερόμενη διά-

ταξη υπερκαλύπτει τις

απαιτήσεις των επιχειρή-

σεων ύδρευσης ανά την Ελ-

λάδα για την μέτρηση μόνο

του υπολειμματικού χλω-

ρίου, καθώς είναι σε θέση

να καταγράψει και να τηλε-

μεταδόσει τιμές παροχής,

θερμοκρασίας, υπολειμματι-

κού χλωρίου, συγκεντρωμέ-

νου χλωρίου, αγωγιμότητας,

χρώματος, ΡΗ, οξυγόνου και

OPR, για διάστημα οριζόμενο

από τον χειριστή.

Με μεγάλη ευκολία στην εγ-

κατάσταση, που γίνεται κά-

θετα σε οποιοδήποτε ση-

μείο της περιφέρειας του

αγωγού, μέσω σύσφιξης επί

σπειρώματος σφαιρικού

κρουνού και χωρίς χρήση ει-

δικών εργαλείων, με δυνα-

τότητα μετάδοσης δεδομέ-

νων χωρίς απαιτήσεις

καλωδιακών υποδομών και

με το πλεονέκτημα της φο-

ρητότητάς της και της ενερ-

γειακής αυτονομίας της,

αποκτά μεγάλο προβάδισμα

στο πεδίο της μέτρησης τι-

μών του νερού.

Η διάταξη είναι σχεδιασμένη

να εγκαθίσταται σε αγωγό

διαμέτρου τουλάχιστον

DN100, ώστε τα αισθητήρια

να έρχονται σε επαφή με το

νερό. Ακόμη, λειτουργεί σε

αντίξοες συνθήκες, υπόγειες

συνθήκες λειτουργίας και,

χωρίς κανένα πρόβλημα, σε

συνθήκες πλήρους βύθισης

χωρίς όμως να προσφέρει

την δυνατότητα της τηλε-

μετάδοσης, εφόσον η κε-

ραία της διάταξης είναι βυ-

θισμένη.

Όλες οι μετρήσεις των τι-

μών που προαναφέρθηκαν,

εκτελούνται από αισθητή-

ρια, τα οποία βρίσκονται στο

κάτω μέρος της διάταξης και

έρχονται σε επαφή με το

νερό. Όλη η απαιτούμενη

ενέργεια για την λειτουργία

των αισθητηρίων, εξασφα-

λίζεται με εξωτερική μπατα-

ρία η οποία συνδέεται εξω-

τερικά με την διάταξη. Τα

αισθητήρια βρίσκονται στο

κάτω μέρος της διάταξης και

έρχονται σε επαφή με το

νερό απευθείας. Η λειτουρ-

γία των αισθητηρίων βασί-

ζεται στην ηλεκτροχημική

μέθοδο και για την λειτουρ-

γία τους, δεν απαιτείται η

χρήση καταλυτών ή η απόρ-

ριψη νερού εκτός του αγω-

γού κατά την μέτρηση των

προαναφερθέντων ποιοτι-

κών χαρακτηριστικών.

Με μία μικρή φτερωτή στο

άκρο της,η οποία ενεργοποι-

είται αν παρατηρηθεί στασι-

μότητα κατά την διάρκεια

λειτουργίας της, η διάταξη

καταφέρνει να δημιουργήσει

μικρή ροή για να μην επικά-

θονται τυχόν φερτά υλικά

πάνω στα αισθητήρια. Έτσι

διασφαλίζεται με έναν

ακόμη τρόπο η αξιοπιστία

και η ακρίβεια των μετρή-

σεων. Τα αισθητήρια χλω-

ρίου και αγωγιμότητας χρή-

ζουν αντικατάστασης κάθε

4-6 μήνες, ανάλογα με την

ποιότητα του νερού στο ση-

μείο της εγκατάστασης. Αν-

τιθέτως, τα αισθητήρια μέ-

τρησης της παροχής και της

θερμοκρασίας δεν απαιτούν

καμία αντικατάσταση, καθώς

για την μέτρηση της παρο-

χής, δεν απαιτείται η τοπο-

θέτηση του κάτω άκρου της

διάταξης στην μέση του

αγωγού, όπως συμβαίνει με

τα ηλεκτρομαγνητικά παρο-

χόμετρα βυθιζόμενου στε-

λέχους. Πολύ σημαντικό εί-

ναι επίσης το γεγονός ότι,

κατά τη μέτρηση της παρο-

χής(θετική και αντίστροφη

ροή), ο χειριστής δεν χρει-

άζεται να εισάγει στην συ-

σκευή την διάσταση του

αγωγού όπως συμβαίνει με

τα παροχόμετρα βυθιζόμε-

νου στελέχους.

Ο προγραμματισμός για την

βαθμονόμηση αλλά και την

αποστολή ή λήψη των στοι-

χείων βρίσκεται ενσωματω-

μένος στην διάταξη και είναι

προσβάσιμος μέσω διαδι-

κτύου (internet), χωρίς να

είναι αναγκαία η εγκατά-

σταση οποιουδήποτε λογι-

σμικού στο υπολογιστή του

χειριστή.

Ο χειριστής μπορεί να

προγραμματίσει το βήμα κα-

ταγραφής του καταγραφι-

κού, να ορίσει το κέντρο

αποστολής των καταγε-

γραμμένων δεδομένων (ftp)

αλλά και να ορίσει την συ-

χνότητα αποστολής των

αναφορών. Φυσικά οποι-

αδήποτε άλλη λειτουργία,

όπως η βαθμονόμηση γίνε-

ται μέσα από την ιστοσελίδα

του προγραμματισμού που

παρουσιάζεται.

Τα δεδομένα μεταδίδονται

για διάστημα οριζόμενο από

τον χειριστή, σε υπολογιστή,

μέσω του δικτύου μετάδο-

σης δεδομένων GPRS, ενερ-

γειακά αυτόνομα από την

μπαταρία που διαθέτει η

διάταξη. Με χρήση του δι-

κτύου κινητής τηλεφωνίας

GSM με την μετάδοση των

δεδομένων, μέσω του δι-

κτύου GPRS, η τηλεμετά-

δοση γίνεται ανεξάρτητα

από καλωδιακές υποδο-

μές,προσθέτοντας ένα πολύ

σημαντικό πλεονέκτημα στο

όργανο μέτρησης. Η συ-

σκευή παρέχει την δυνατό-

τητα επικοινωνίας μέσω Η/Υ

μέσω σειριακής θύρας για

την άμεση συλλογή των δε-

δομένων, αλλά και τη δυνα-

τότητα εμφάνισης των ιστο-

ρικών γραφημάτων του

προηγούμενου 24ωρου

μέσα από την σελίδα του

φυλλομετρητή κατά την

διαδικασία τοπικής σύνδε-

σης με την διάταξη.

Η μετάδοση των δεδομένων

γίνεται σε χρόνο οριζόμενο

από τον χειριστή. Η συχνό-

τητα της αποστολής μπορεί

να επιτυγχάνεται από 6

ώρες έως μία φορά την

ημέρα. Σε κάθε περίπτωση

επιτυχούς ή ανεπιτυχούς

αποστολής τα δεδομένα πα-

ραμένουν στον ενσωματω-

μένο καταγραφικό τιμών για

μελλοντική ανάγνωση και

αποστολή.

Η κεραία για την επικοινωνία

με το δίκτυο GPRS είναι εξω-

τερικής τοποθέτησης. Έτσι,

επιτρέπει την καλύτερη εύ-

ρεση σήματος σε περιοχές

με χαμηλό σήμα κινητής τη-

λεφωνίας, καθώς επίσης και

την εγκατάσταση της στο

ψηλότερο σημείο εντός του

φρεατίου για την καλύτερη

επικοινωνία με τα δίκτυα

GSM.

Το σύστημα μέτρησης ποι-

οτικών παραμέτρων πόσι-

μου νερού, “Intellisonde”,

διαθέτει τεχνολογία αιχμής

25

Ηδιαχείριση των απορριμμά-

των στο Νομό Χαλκιδικής

παρουσιάζει σοβαρά προ-

βλήματα τόσο στην αποκομιδή,

όσο και στην διάθεση, με αποτέλε-

σμα την πρόκληση σοβαρών αρνη-

τικών επιπτώσεων στο περιβάλλον

και τη δημόσια υγεία,

άλλα έχει επίσης και

άσχημο αντίκρισμα

στην τουριστική δρα-

στηριότητα του Νο-

μού, η οποία όπως εί-

ναι γνωστό παίζει

πρωταρχικό ρόλο στην οικονομία

του τόπου. Ο Φορέας Διαχείρισης

Στερεών Απορριμμάτων, ιδρύθηκε

έχοντας σαν πρωταρχικό στόχο

την εφαρμογή ορθής και ολοκλη-

ρωμένης περιβαλλοντικής πολιτι-

κής στους Δήμους Πολυγύρου και

Ζερβοχωρίων Χαλκιδικής σε θέματα

που αφορούν την διαχείριση στε-

ρεών απορριμμάτων από τα στάδια

της παραγωγής τους, έως και της

τελικής διάθεσης τους. Στα πλαίσια

αυτά ο Φορέας έχει αναλάβει

δράση για την διαχείριση του νέου

Χ.Υ.Τ.Α. που βρίσκεται στην περιοχή

«Χαλμούκια» του Δ.Δ. Πολυγύρου

Χαλκιδικής. Ο προαναφερόμενος

Χ.Υ.Τ.Α. συνολικής έκτασης περίπου

90.277 τετραγωνικών μέτρων (επι-

φάνεια ενεργού Χ.Υ.Τ.Α.=26,5

στρέμματα) βρίσκεται σε απόσταση

περίπου 4 χιλιομέτρων δυτικά του

Πολυγύρου (γεωγραφικές συντε-

ταγμένες Ν 40ο 24 150 και Ε 23ο

24 988) και θα καλύψει τις ανάγκες

των Δήμων Πολυγύρου και Ζερβο-

χωρίων Χαλκιδικής στο θέμα της

ασφαλής για το περιβάλλον και την

δημόσια υγεία διάθεσης των στε-

ρεών απορριμμάτων τους. Ο

Χ.Υ.Τ.Α. είναι σχεδιασμένος να δέ-

χεται περίπου 6.150 τόνους απορ-

ριμμάτων ανά έτος, που αναλύον-

ται περίπου σε 760 τόνους

απορριμμάτων από το Δήμο Ζερβο-

χωρίων και περίπου 5.400 τόνους

απορριμμάτων ανά έτος από το

Δήμο Πολυγύρου. Η δε συνολική

επιτυγχανόμενη ωφέλιμη χωρητι-

κότητα του Χ.Υ.Τ.Α. (σύμφωνα με

τα εγκεκριμένα από τις αρμόδιες

υπηρεσίες τεύχη μελετών) ανέρχε-

ται σε 283.597 κυβικά μέτρα, γεγο-

νός που εκτιμάται ότι δίνει στο

Χ.Υ.Τ.Α. μια διάρκεια ζωής τουλάχι-

στον 21 έτη. Συνεπώς, το έργο

αυτό αναμένεται να λύσει για με-

γάλο χρονικό διάστημα το πρό-

βλημα της συγκέντρωσης απορριμ-

μάτων (με τους κινδύνους που

αυτό συνεπάγεται) σε ανεξέλεγ-

κτες και κορεσμένες χωματερές

των Δήμων Πολυγύρου και Ζερβο-

χωρίων Χαλκιδικής.

Ο Χ.Υ.Τ.Α. επί του παρόντος βρίσκε-

ται στο στάδιο της εξάμηνης δοκι-

μαστικής λειτουργίας του. Έτσι γί-

νονται οι τελικές δοκιμές και

αξιολογούνται τα διάφορα εγκατε-

στημένα συστήματα (π.χ. συστή-

ματα συλλογής και επεξεργασίας

στραγγισμάτων, συστήματα συλλο-

γής βιοαερίου, συστήματα απορ-

ροής ομβρίων υδάτων, συστήματα

προστασίας του υπεδάφους, συ-

στήματα παρακολούθησης των

υπόγειων υδάτων, των μετεωρο-

λογικών δεδομένων κ.τ.λ.), καθώς

και οι μόνιμες κτιριακές εγκαταστά-

σεις με τον ηλεκτρομηχανολογικό

εξοπλισμό που διαθέτουν. Επίσης

προετοιμάζονται οι τυπικές διαδικα-

σίες για την έναρξη της κανονικής

λειτουργίας του έργου. Θα θέλαμε

επίσης να επισημάνουμε, ότι ο Φο-

ρέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλή-

των των Δήμων Πολυγύρου και

Ζερβοχωρίων Χαλκιδικής θα δίνει

ιδιαίτερη βαρύτητα στην τήρηση

των κανόνων λειτουργίας του χώ-

ρου που προβλέπονται από τις εγ-

κεκριμένες (από τις αρμόδιες υπη-

ρεσίες) μελέτες, έτσι ώστε να

γίνεται σωστή λειτουργία του έρ-

γου χωρίς την παραμικρή όχληση

στο ανθρωπογενές και φυσικό πε-

ριβάλλον της ευρύτερης περιοχής.

Το ίδιο θα επιδιωχθεί και κατά το

στάδιο της μεταφροντίδας του χώ-

ρου. Παράλληλα ο Φορέας μας

έχει σαν άμεση προτεραιότητα την

χάραξη τιμολογιακής πολιτικής, την

ενημέρωση (έντυπο υλικό, ομιλίες)

της τοπικής κοινωνίας για την ευαι-

σθητοποίηση σε θέματα ανακύκλω-

σης, την συνεχή επιμόρφωση των

εργαζομένων που θα εργάζονται

στο έργο, την προσπάθεια χρημα-

τοδότησης έργων υποδομής/επε-

κτάσεων με την ένταξη στο ΕΣΠΑ

και την βέλτιστη ενεργειακή αγιο-

ποίηση του παραγόμενου βιοαε-

ρίου.

Τέλος θέλουμε να ευχαριστήσουμε

την τοπική κοινωνία και τις αρμό-

διες υπηρεσίες για την στήριξη που

παρέχουν στο έργο μας και δί-

νουμε την υπόσχεση μέσα από τις

σελίδες του περιοδικού σας, ότι θα

κάνουμε ότι είναι δυνατό για την

ορθή και ολοκληρωμένη διαχείριση

των στερεών αποβλήτων ώστε να

εξασφαλίσουμε την μέγιστη προ-

στασία του τόπου μας και να κλη-

ρονομήσουμε στα παιδιά μας ένα

καθαρότερο περιβάλλον.

*Πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ των Δήμων

Πολυγύρου και Ζερβοχωρίων Χαλκι-

δικής

βραδυφλεγής βόμβα τα απορρίμματα στο νομό χαλκιδικής

χρησιμοποιώντας εξελιγμέ-

νες ηλεκτρονικές διατάξεις

πρωτοποριακού σχεδια-

σμού, που προσδίδουν στο

σύστημα ειδικά πλεονεκτή-

ματα και τεράστιες δυνατό-

τητες.

4Η αυτόνομη λειτουργία

του, που κάνει το σύστημα

εύκολα εγκαταστάσιμο σε

οποιοδήποτε σημείο του δι-

κτύου, χωρίς την ανάγκη

ύπαρξης εξωτερικής πηγής

τροφοδοσίας ηλεκτρικού

ρεύματος.

4Η ταυτόχρονη μέτρηση

πολλών ποιοτικών παραμέ-

τρων, που συγκριτικά με

τους συμβατικούς τρόπους

μέτρησης, θα απαιτούνταν

περισσότερες συσκευές και

όργανα για τη μέτρησή

τους.

4Η εύκολη εγκατάσταση με

τη μέθοδο του hot tapping.

4Η δυνατότητα επικοινω-

νίας μέσω του υφιστάμενου

δικτύου κινητής τηλεφωνίας

(GPRS).

4Η αμεσότητα ειδοποίηση-

ςτων αρμόδιων χρηστών

στις περιπτώσεις συναγερ-

μού, όπου οι μετρούμενες

τιμές των παραμέτρων βρί-

σκονται εκτός των επιθυμη-

τών ορίων.

4Η δυνατότητα καταγρα-

φής και επεξεργασίας ιστο-

ρικών στοιχείων με εξαγωγή

γραφημάτων και πινάκων

δεδομένων σε άμεσα επε-

ξεργάσιμη μορφή του λογι-

σμικού κοινού τύπου.

4Οι χαμηλές απαιτήσεις

συντήρησης.

Έχοντας υπόψη όλα τα πα-

ραπάνω, αντιλαμβανόμαστε

ότι το σύστημα INTELLI-

SONDE αποτελεί ουσιαστικά

τη βέλτιστη λύση παρακο-

λούθησης και ελέγχου των

ποιοτικών χαρακτηριστικών

του πόσιμου νερού εντός

του εσωτερικού δικτύου

ύδρευσης και βρίσκεται

πολύ κοντά στους τελικούς

καταναλωτές, διασφαλίζον-

τας έτσι την ποιότητα του

νερού που φθάνει σε αυ-

τούς και παράλληλα ανα-

βαθμίζοντας την παροχή

υπηρεσιών προς τους πολί-

τες από τις υπηρεσίες

ύδρευσης.

Για περισσότερες πληρο-

φορίες απευθυνθείτε στην

εταιρεία ΟΛΥΜΠΙΟΣ ΕΜΠΟ-

ΡΙΚΗ ΑΕΕ.

Τηλ. 210-7258565

O Κωνσταντίνος Αραβώσης, πρόεδρος Ελλη-

νικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Απο-

βλήτων, μιλάει στο W&W εν’ όψει του συνε-

δρίου της ΕΕΔΣΑ για τα απορρίμματα, τις

ευθύνες της πολιτείας και αναλύει πως

μπορεί να επιτευχθεί μια πραγματικά ορθή

διαχείριση των στερεών αποβλήτων.

Στον Αντώνη Ζευγίτη

ποια είναι τα προβλήματα στην διασυνοριακήμεταφορά επικινδύνων αποβλήτων και τι μέτραθα έπρεπε να ληφθούν από την πολιτεία (γρα-φειοκρατία στο υπεχωδε, αδειοδοτήσεις στηνπροσωρινή αποθήκευση αποβλήτων, δημιουργίαπροβλημάτων στους λιμένες της χώρας);Σχετικά πρόσφατα εναρμόνισε και η χώρα μας

πλήρως την νομοθεσία με την κοινοτική, όσον

αφορά τις προδιαγραφές που θα τηρούν οι πα-

ραγωγοί για την διαχείριση των επικινδύνων απο-

βλήτων τους, ενώ παράλληλα, είναι υποχρεω-

μένοι να καταγράφουν την ποσότητα και τον

τρόπο διαχείρισης και διάθεσης τους, και να δίνουν

περιοδικές αναφορές στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Λόγω της έλ-

λειψης αδειοδοτημένων μονάδων επεξεργασίας

και διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων στην Ελ-

λάδα (ΧΥΤΕΑ, μονάδες καύσης και φυσικοχημικής

επεξεργασίας) ένα μέρος τους (όσα δηλαδή δεν

επαναχρησιμοποιούνται ή ανακυκλώνονται ή αξιο-

ποιούνται στην Ελλάδα) εξάγονται στο εξωτερικό

και καταλήγουν σε αντίστοιχα αδειοδοτημένες

μονάδες. Τα κυριότερα προβλήματα που παρα-

τηρούνται είναι, κατ’ αρχήν ότι λόγω της απαι-

τούμενης διαδικασίας ειδικής αδειοδότησης, για

την διασυνοριακή μεταφορά, από το ΥΠΕΧΩΔΕ (σε

συνεργασία με τον αντίστοιχο φορέα της χώρας

υποδοχής) εμφανίζονται συχνά σημαντικές γρα-

φειοκρατικές καθυστερήσεις κατά την επεξεργα-

σία των αντίστοιχων εγγράφων. Ο λόγος είναι, ότι

το αντίστοιχο τμήμα του ΥΠΕΧΩΔΕ είναι υποστε-

λεχομένο, και παρ’ όλη την σημαντική προσπάθεια

του υφισταμένου ολιγομελούς προσωπικού, οι

καθυστερήσεις, ως εκ τούτου είναι αναπόφευκτες.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι το ότι, για πάνω από

ένα χρόνο, λόγω της απεργίας των εργαζομένων

στα λιμάνια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης,

δεν στάθηκε δυνατό να προσεγγίζουν τα αδει-

οδοτημένα πλοία στους αντιστοίχους λιμένες, και

έτσι οι εξαγωγές ήταν μόνο δυνατές οδικά (με

αντίστοιχα υψηλότερο κόστος και ακόμη μεγαλύ-

τερες γραφειοκρατικές διαδικασίες, λόγω διέλευ-

σης των αποβλήτων από περισσότερες χώρες).

Το τρίτο πρόβλημα που παρατηρείται είναι ότι οι

αδειδοτήσεις για την προσωρινή αποθήκευση των

αποβλήτων προσκρούουν σε σημαντικά γραφει-

οκρατικά εμπόδια.

τι θα συμβουλεύατε να πράξει η πολιτεία σε μίαπορεία για βιώσιμη διαχείριση αποβλήτων καιόχι αποσπασματικών ενεργειών που δεν έχουνούτε αρχή ούτε τέλος;Τα τελευταία χρόνια, μέσω των Περιφερειακών

Σχεδιασμών και της θεσμοθέτησης των ΦΟΔΣΑ

(Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων), έχουν

τεθεί οι βάσεις του σχεδιασμού. Τα προβλήματα

υλοποίησης όμως παραμένουν. Υπάρχει πληθώρα

απαιτούμενων έργων υποδομής και, παράλληλα,

αδυναμία χρηματοδότησης του συνόλου, σε εύ-

λογο χρόνο για επίτευξη των στόχων και του χρο-

νοδιαγράμματος για την εκτροπή των βιοαποδο-

μήσιμων και εφαρμογή της οδηγίας πλαίσιο για

τους ΧΥΤΑ

(Landfill Directive). Απαιτούνται επενδύσεις άνω

των 2 δις. Ευρώ στην επόμενη πενταετία. Εδώ

καλούνται ενδεχομένως τα ΣΔΙΤ να καλύψουν εν

μέρει το κενό. Επίσης παρατηρούνται πολύ ση-

μαντικές καθυστερήσεις στην φάση των αδειοδο-

τήσεων των νέων έργων, λόγω γραφειοκρατικών

προβλημάτων, αλλά και κοινωνικών αντιδράσεων

στις χωροθετήσεις (σύνδρόμο ΝΙΜΒΥ- Όχι στον

Αυλόγυρο μου). Επίσης, σημαντικές καθυστερή-

σεις στις διαδικασίες επιλογής αναδόχων των έρ-

γων λόγω των προσφυγών στο ΣτΕ με συνέπεια

τις συχνές ακυρώσεις έργων μετά από πολυετείς

διαγωνιστικές διαδικασίες και δικαστικές περιπέ-

τειες. Το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, αλλά και ο

βαθμός ενημέρωσης της κοινωνίας για σύγχρονες

τεχνολογίες και σχεδιασμούς πάσχουν, αφού δί-

νουν έδαφος για περαιτέρω ανεπιθύμητα εμπόδια

και λαϊκίστικα επιχειρήματα. Αυτό που χρειάζεται

είναι η πολιτική βούληση να συνδυαστεί με τόλμη

για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών που ενδεχομέ-

νως να έχουν προσωρινά πολιτικό κόστος, αλλά

μακροπρόθεσμα θα ωφελήσουν την χώρα μας.

πως βλέπετε την πορεία κατασκευής έργων δσΑμε συμπράξεις δημόσιου ιδιωτικού τομέα πλέοναυτών που έχουν εγκριθεί και τρέχουν;Οι συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα είναι

ένα σημαντικό εργαλείο για την επιτάχυνση των

πραγματικά μεγάλων απαιτήσεων σε επενδύσεις

σε υποδομές για την ΔΣΑ. ‘Ένας, μεγάλος αριθμός

αιτήσεων για νέα έργα ΣΔΙΤ είναι υπό επεξεργασία,

και την επόμενη πενταετία αναμένονται να προ-

χωρήσουν αρκετά έργα. Η οικονομική κρίση και

ιδιαίτερα τα προβλήματα ρευστότητας που πα-

ρατηρούνται στην πλειονότητα των τεχνικών εται-

ρειών, καθώς και η αλλαγή στάσης των τραπεζών,

όσον αφορά την ευχέρεια παροχής των απαιτού-

μενων χρηματοδοτήσεων, είναι ενδεχόμενο να

επηρεάσουν, πρόσκαιρα, αρνητικά την πορεία των

ΣΔΙΤ και θα οδηγήσουν ενδεχομένως σε σημαντι-

κές καθυστερήσεις. Η πρόσφατη έναρξη του κοι-

νοτικού πλαισίου ΕΣΠΑ θα αποτελέσει, αρχικά, τον

κύριο βραχίονα στήριξης των έργων ΔΣΑ παράλ-

ληλα με τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν με

την διαδικασία ΣΔΙΤ.

πως βλέπετε να αρχίσει στην πράξη η επανα-χρησιμοποίηση των αποβλήτων βάσει της οδη-γίας 98/2008. ποιες είναι οι προσωπικές σας θέ-σεις για βασικά σημεία της οδηγίας πλαίσιο πουπρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την διάρκειατης εναρμόνισης της;Η αναθεωρημένη οδηγία πλαίσιο για τα απορρίμ-

ματα υιοθετεί μια τομή που θα βοηθήσει την Ε.Ε.,

και βεβαίως, ιδιαίτερα και την χώρα μας, να δια-

χειριστεί καλύτερα τα απορρίμματα, όχι ως άχρη-

στο υλικό, αλλά ως πολύτιμο υλικό και ενεργειακό

πόρο. Ξεκαθαρίζει βασικές αρχές όπως αυτή της

ιεράρχησης των τρόπων διάθεσης, δίνει έμφαση

στην αποφυγή παραγωγής απορριμμάτων, καθώς

και στην ενσωμάτωση της φιλοσοφίας των Ανα-

λύσεων Κύκλου Ζωής (Life Cycle Analysis). Είναι

σημαντικό ότι θέτει νέους στόχους για την ανα-

κύκλωση των απορριμμάτων ως το έτος 2020:

50% για την ανακύκλωση οικιακών απορριμμάτων

και 70% για απορρίμματα που προέρχονται από

κατεδαφίσεις και μπάζα οικοδομών. Η χώρα μας

θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην πε-

ραιτέρω ανάπτυξη της ανακύκλωσης, που, ενώ

θεωρώ ότι βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε ένα

σχετικά καλό δρόμο, με επιπλέον στήριξη και προ-

σπάθεια έχει σημαντικά περιθώρια βελτίωσης,

ώστε να επιτευχθούν οι νέοι στόχοι, με βάση συγ-

κεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο υλοποίησης.

γιατί δεν έχετε συμπεριλάβει στις θεματικές τουσυνεδρίου θέματα καθαριότητας πόλεων; δεναποτελεί πρόβλημα στην χώρα μας;Η καθαριότητα των πόλεων είναι η προϋπόθεση

κάθε ορθολογικά σχεδιασμένου συστήματος ΔΣΑ.

Στο συνέδριο της ΕΕΔΣΑ η καθαριότητα των πό-

λεων δεν αποτελεί ξεχωριστή ενότητα, αλλά θα

υπάρξουν αρκετές εισηγήσεις με σχετικά θέματα,

μέσα στις επιμέρους ενότητες του συνεδρίου. Οι

δήμοι έχουν σαν πρωταρχικό στόχο της λειτουρ-

γίας τους την καθαριότητα της πόλης τους, και

σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρούνται προβλή-

ματα, τόσο στο στάδιο της συλλογής και μετα-

φοράς των απορριμμάτων, όσο και (κυρίως) στο

στάδιο της διάθεσης. Το συνέδριο της ΕΕΔΣΑ θα

εστιάσει στους τρόπους εφαρμογής σύγχρονων

τεχνολογιών και μεθόδων σε όλα τα στάδια. Ζη-

τούμενη (όπως θα δοθεί έμφαση και στο συνέ-

δριο) είναι πάντα η βελτιστοποίηση της λειτουρ-

γίας του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης

συνολικά, έτσι ώστε να επιτυγχάνονται οικονομίες

Απαιτούνται επενδύσεις 2 δισ. ευρώ στην επόμενη πενταετία για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων

26

κλίμακας σε όλα τα επίπεδα.

τι συμβουλεύεται την πολιτεία να κάνει μετάτην αποτυχή προσπάθεια να εκδοθούν άδειεςσυλλογής απορριμμάτων από τους καποδιστρια-κούς δήμους και δεν το έχει κάνει βάσει της ΚυΑ50910/03;Όπως προανέφερα, η ΔΣΑ απαιτεί πολιτική βού-

ληση και τόλμη. Όποιος δεν συμμορφώνεται με

την περιβαλλοντική νομοθεσία, είτε είναι ιδιωτικός

είτε δημόσιος φορέας, θα πρέπει να ελέγχεται

συστηματικά, και εφόσον συνεχιστεί η μη συμ-

μόρφωση, θα πρέπει να εφαρμόζονται όλα τα μέ-

τρα επιβολής που επιτάσσει η νομοθεσία (όπως

και σε όλη την Ε.Ε.), αλλά στην πράξη, στην χώρα

μας, συχνά ατονούν.

Γνωρίζοντας πως αρκετοί από τους ΧΥΤΑ είναι κο-

ρεσμένοι και δεν λειτουργούν σωστά, ποιος είναι

ο σχεδιασμός για την λύση του προβλήματος δε-

δομένου και της οδηγίας της ευρωπαϊκής ένωσης

(99/31) που απαιτεί μείωση του βιοαποικοδομή-

σιμου κλάσματος που εναποτίθεται σε αυτούς;

Η οδηγία για τους ΧΥΤΑ (99/31) που απαιτεί στα-

διακή μείωση του βιοαποδομήσιμου κλάσματος

που εναποτίθεται σε αυτούς, με συγκεκριμένους

στόχους και χρονοδιαγράμματα, είναι το σημαν-

τικότερο στοίχημα που καλούμαστε να κερδί-

σουμε τα επόμενα χρόνια. Σε περίπτωση καθυ-

στερήσεων επίτευξης των στόχων, θα μας

αναμένουν εκ νέου μεγάλα κοινοτικά πρόστιμα

και καταδίκες από τα Ευρωπαϊκά δικαστήρια. Οι

ΧΥΤΑ ως γνωστόν, με βάση την οδηγία, δεν πρέπει

να θεωρούνται πλέον Χώροι τελικής διάθεσης,

αλλά θα πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά,

ως Χώροι Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) για ότι απο-

μείνει μετά την επεξεργασία σε μονάδες Μηχανι-

κής Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΒΤ), Λιπασματο-

ποίησης ή Ενεργειακής Αξιοποίησης, στα πλαίσια

ενός ολοκληρωμένου Συστήματος Επεξεργασίας

(ΟΕΔΣΑ) σε συνδυασμό με ευρεία ανακύκλωση

και λιπασματοποίηση στην πηγή. Αν, όπως προ-

ανέφερα, λόγω των προβλημάτων στην υλοποί-

ηση των έργων, καθυστερήσουν τα απαιτούμενα

έργα υποδομής, όχι μόνο θα έχουμε να πληρώ-

νουμε πρόστιμα, αλλά κυρίως θα δούμε πολύ

σύντομα κορεσμό των υφιστάμενων ΧΥΤΑ (που

δεν θα έχουν τον πολλαπλάσιο χρόνο ζωής που

θα είχαν αν λειτουργούσαν σαν ΧΥΤΥ) με επακό-

λουθο αδιέξοδα και κρίσιμες καταστάσεις, ανεξέ-

λεγκτη διαχείριση ή αποσπασματικές λύσεις ανάγ-

κης, σε αρκετές περιοχές της χώρας μας.

στον ευρωπαϊκό χώρο κυρίαρχη πρακτική είναιη ανακύκλωση στην πηγή που προϋποθέτει τηνάμεση συμβολή των πολιτών, σε αντίθεση μετην ελλάδα όπου η ανακύκλωση γίνεται με μη-χανικά μέσα διαλογής. ποια πιστεύετε ότι είναιτα πλεονεκτήματα της διαλογής στην πηγή καιποιο είναι το μέγιστο ποσοστό ανακύκλωσης πουμπορούμε να επιτύχουμε;Η ανακύκλωση στην πηγή είναι σαφέστατα προ-

τιμητέα από την ανακύκλωση σε εργοστάσια ανα-

κύκλωσης με μηχανικά μέσα διαλογής, μέσα από

σύμμεικτα απορρίμματα ή μίγμα υλικών, αφού και

οικονομικά συμφέρει, εφόσον το πρώτο έχει ση-

μαντικά χαμηλότερο κόστος, αλλά και η ποιότητα

του ανακτώμενου υλικού είναι πολύ καλύτερη

στην πρώτη περίπτωση (υψηλός βαθμός καθα-

ρότητας, λιγότερες προσμίξεις) από ότι στην δεύ-

τερη. Κλειδί για την επιτυχία της διαλογής στην

πηγή, είναι η ευρεία ευαισθητοποίηση και πληρο-

φόρηση των πολιτών για τα θέματα ανακύκλωσης

και τις σωστές πρακτικές, τομέας στον οποίον,

δυστυχώς, υπάρχει συχνά, ακόμη, έλλειψη πλη-

ροφόρησης, παρόλη την πρόοδο που υπήρξε τα

τελευταία έτη. Εφόσον εισαχθούν αποτελεσμα-

τικά προγράμματα ευαισθητοποίησης του κοινού

το ποσοστό ανακύκλωσης στην πηγή μπορεί να

ξεπεράσει το 60% - 70% για το σύνολο των υλικών

ανακύκλωσης.

Από τις λοιπές μεθόδους διαχείρισης απορριμ-μάτων ποιες θεωρείτε πως έχουν τις πιο πολλέςδυνατότητες εφαρμογής στην ελλάδα;Θεωρώ ότι ένα πολύ σημαντικό πεδίο ανάπτυξης,

με υστέρηση στην χώρα μας, είναι αυτό της λι-

πασματοποίησης την πηγή. Η χωριστή συλλογή,

δηλαδή, των οργανικών αποβλήτων και η μετα-

τροπή τους σε λίπασμα, είτε σε οικιακό επίπεδο,

με ειδικούς κάδους, είτε σε μονάδες λιπασμα-

τοποίησης, μικρής σχετικά κλίμακας. Τέτοια προ-

γράμματα μπορούν να αναπτυχθούν και σε επί-

πεδο Δήμων, παράλληλα με την χωριστή

διαλογή των ανακυκλώσιμων. Θα πρέπει να δοθεί

έμφαση στον τομέα αυτόν, αφού είναι σύμφω-

νος και με τις επιταγές της νέας οδηγίας – πλαίσιο

για τα απορρίμματα.

οι πράσινες πόλεις της ευρώπης (στοκχόλμη,Αμβούργο, Κοπεγχάγη) και το σύνολο των περι-βαλλοντικά ευαισθητοποιημένων χωρών του κό-σμου βασίζονται στην θερμική επεξεργασία μεανάκτηση ενέργειας (Waste to Energy) που σεσυνεργασία με την ανακύκλωση στην πηγή θε-ωρείτε παγκοσμίως η βέλτιστη και κυρίαρχη μέ-θοδος για την διαχείριση απορριμμάτων. σε τιοφείλετε η καθυστέρηση υιοθέτησης αυτής τηςμεθόδου στην ελλάδα;Η ενεργειακή – θερμική αξιοποίηση των αποβλή-

των είναι μια σύγχρονη, δοκιμασμένη Τεχνολογία

που, παράλληλα με τις άλλες εναλλακτικές Τε-

χνολογίες, θα πρέπει ισότιμα να αποτιμάται, στην

κάθε περίπτωση, με βάση τεχνολογικά, οικονο-

μικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια. Υπάρ-

χουν επιστημονικές μεθοδολογίες αξιολόγησης

κάθε εναλλακτικής μεθόδου και επιλογής της πιο

ενδεδειγμένης για την κάθε περίπτωση Τεχνολο-

γίας, με βάση τα παραπάνω κριτήρια (CBA, LCA

κλπ). Στην χώρα μας, είχαν για χρόνια κυριαρχήσει

Ταμπού, ιδεοληψίες και αγκυλώσεις που συχνά,

μέσω λαϊκίστικων και όχι τεκμηριωμένων επιστη-

μονικά επιχειρημάτων, οδηγούσαν σε μη αποτε-

λεσματικές ή επιστημονικά παρωχημένες λύσεις.

27

28

ΣΣτο πλαίσιο του προγράμματος

«LIFE+2007» της Ε.Ε., η ΕΠΕΜ

υλοποιεί το έργο «Ανάπτυξη το-

πικών σχεδίων για την αντιμετώπιση

της κλιματικής αλλαγής μέχρι το

2020 (CLIM-LOCAL2020), LIFE07

ENV/GR/000282».

Κύριος του έργου είναι ο Δήμος

Βόλου και συμπράττοντες δικαιούχοι

η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης –

Αποχέτευσης Μείζονος Περιοχής Βό-

λου (ΔΕΥΑΜΒ), η Δημοτική Επιχείρηση

Μελετών – Κατασκευών και Ανάπτυ-

ξης Βόλου (ΔΕΜΕΚΑΒ) και η Εταιρεία

Περιβαλλοντικών Μελετών (Ε.ΠΕ.Μ.

Α.Ε.), η οποία προετοίμασε τη συγ-

κεκριμένη πρόταση.

Το έργο ξεκίνησε τον Ιανουάριο

του 2009 και η διάρκειά του είναι 3

έτη. Ο συνολικός Π/Υ ανέρχεται σε

~2,8 εκ. € και η χρηματοδότηση της

Ε.Ε. καλύπτει το 50% των επιλέξιμων

δαπανών.

Το έργο στοχεύει να αποτελέσει

μια πρότυπη προσέγγιση για μια απο-

κεντρωμένη προσπάθεια για την επί-

τευξη μελλοντικών και πολύ αυστη-

ρότερων εθνικών στόχων μείωσης

των εκπομπών των Αερίων του Φαι-

νομένου του Θερμοκηπίου (ΑΦΘ).

Μέχρι σήμερα, στην Ελλάδα, αλλά

και στα περισσότερα κράτη-μέλη της

ΕΕ, η συζήτηση για τους στόχους μεί-

ωσης των εκπομπών ΑΦΘ μετά το

2012 περιορίζεται σε εθνικό επίπεδο.

Γίνεται η παραδοχή ότι οι τοπικές κοι-

νότητες θα ενεργοποιηθούν μόλις

τεθεί ο νέος εθνικός στόχος και απο-

φασιστούν / εφαρμοστούν οι σχετι-

κές πολιτικές δράσεις σε κεντρικό

επίπεδο. Η παραδοχή αυτή αγνοεί

ορισμένα σημαντικά στοιχεία, το κύ-

ριο από τα οποία είναι ότι ένας με-

γάλος αριθμός μέτρων προϋποθέτει

τη συμμετοχή των τοπικών κοινοτή-

των για την αποτελεσματική εφαρ-

μογή τους (π.χ. εξοικονόμηση ενέρ-

γειας σε κτίρια) ή τουλάχιστον τη

συναίνεσή τους (π.χ. εκμετάλλευση

αιολικής ενέργειας σε μεγάλη κλί-

μακα). Ταυτόχρονα, μια σειρά από

επιλογές και επενδύσεις πραγματο-

ποιούνται, σε τοπικό επίπεδο, και κα-

θορίζουν σε μεγάλο βαθμό την εξέ-

λιξη των εκπομπών ΑΦΘ κατά τη

διάρκεια της επόμενης δεκαετίας,

χωρίς τη δυνατότητα αναστροφής

των τάσεων σε μεταγενέστερο στά-

διο.Στο έργο CLIM-LOCAL2020 θα

εφαρμοστούν δράσεις για την αντι-

μετώπιση της κλιματικής αλλαγής σε

τοπικό επίπεδο (Δήμος Βόλου), οι

οποίες θα επιφέρουν μειώσεις των

εκπομπών ΑΦΘ με την εφαρμογή

μιας σειράς μέτρων και με την ενεργό

συμμετοχή των πολιτών. Επιπλέον,

τα αναμενόμενα αποτελέσματα του

έργου περιλαμβάνουν:

4Εργαλεία, φιλικά προς το χρήστη,

για τον υπολογισμό εκπομπών ΑΦΘ

και βασικών ατμοσφαιρικών ρύπων,

ανά πηγή εκπομπής, σε τοπικό επί-

πεδο

4Τοπική απογραφή εκπομπών ΑΦΘ

4Εργαλεία πρόβλεψης εκπομπών

ΑΦΘ σε τοπικό επίπεδο, μέχρι το 2020

4Μεθόδους αξιολόγησης των μέ-

τρων μείωσης των εκπομπών ΑΦΘ

4Εργαλείο για την ανάλυση Κόστους

– Οφέλους των μέτρων μείωσης των

εκπομπών ΑΦΘ, συμπεριλαμβανομέ-

νου και του εξωτερικού περιβαλλον-

τικού κόστους

4Τοπικό Σχέδιο Δράσης για την

άμεση και μεσο-μακροπρόθεσμη μεί-

ωση εκπομπών ΑΦΘ

4Πρακτικές κατευθυντήριες γραμ-

μές για την εφαρμογή των μέτρων

4Ανάπτυξη σχεδίου παρακολούθη-

σης και σχετικών δεικτών αξιολόγη-

σης της προόδου της εφαρμογής

των μέτρων

4Ευαισθητοποίηση, εκπαιδευτικό

υλικό, παροχή κατάρτισης και διά-

δοση των πληροφοριών σχετικά με

την κλιματική αλλαγή και την αντιμε-

τώπισή της

Ήδη έχει δημιουργηθεί σχετική ιστο-

σελίδα (http://www.epem.gr/climlo-

cal/), όπου παρουσιάζονται πληρο-

φορίες σχετικά με την αντιμετώπιση

της κλιματικής αλλαγής, καθώς και

με την εξέλιξη της υλοποίησης των

δράσεων του έργου.

ΗWilo Hellas διοργάνω-

σε τον περασμένο

Ιούνιο πενθήμερη

ενημερωτική επίσκεψη για

συνεργάτες της στο εργο-

στάσιο του ομίλου Wilo SE

στο Hof της Γερμανίας, σε

παρακείμενη εγκατάσταση

αντλιοστασίων EMUPORT στο

Lauter και στη συνέχεια επί-

σκεψη στο Βερολίνο.

Στο εργοστάσιο της Wilo

EMU οι άνθρωποι της Wilo

υποδέχτηκαν εγκάρδια τους

επισκέπτες από την Ελλάδα

και τους ενημέρωσαν - σε

συνεργασία με τους Έλληνες

συναδέλφους τους - για τις

καινοτομίες που ξεχωρίζουν

τα προϊόντα της Wilo EMU,

όπως τα προκατασκευασμέ-

να αντλιοστάσια EMUPORT,

την πατενταρισμένη κεραμική

βαφή για την προστασία των

αντλιών, τον ποιοτικό σχε-

διασμό και τις λεπτομερείς

δοκιμές που πραγματοποι-

ούνται σε κάθε αντλία πριν

σταλεί στην εκάστοτε εγκα-

τάσταση.

Οι επισκέπτες είχαν την

ευκαιρία να δουν από κοντά

την διαδικασία παραγωγής

και δοκιμής των αντλιών για

εφαρμογές δημοτικής δια-

χείρισης λυμάτων και παρο-

χής νερού. Οι αντλίες λυμά-

των μπορούν να φτάσουν

τους 7 τόνους σε βάρος και

τα 5 μέτρα σε ύψος!

Αυτό σημαίνει στόμια κα-

τάθλιψης μέχρι DN600, πα-

ροχές μέχρι 7.500 m3/h, μα-

νομετρικά μέχρι 50mΥΣ και

ισχύ μέχρι 1000 kW σε λει-

τουργία χαμηλής και μέσης

τάσης έως 5.000V. Η επί-

σκεψη συνεχίσθηκε με την

επίσκεψη στο Lauter όπου

λειτουργεί βιολογικός καθα-

ρισμός με ενδιάμεσο αντ-

λιοστάσιο κατασκευής EMU

Port, όπου οι επισκέπτες εί-

δαν ‘ζωντανά’ την λειτουργία

του και συνομίλησαν με τους

χειριστές και διαχειριστές

του έργου.

Στο Βερολίνο τις εντυπώ-

σεις κέρδισαν το Μουσείο

της Περγάμου αλλά και το

Ασανσέρ-Ενυδρείο του Ξε-

νοδοχείου Radisson στην Ale-

xanderplaz, το οποίο είναι

ένα από τα έργα της Wilo SE

και για το οποίο οι άνθρωποι

της είναι περήφανοι.

Η Ελληνική Εταιρεία Δια-χείρισης Στερεών Αποβλή-των (ΕΕΔΣΑ), επιστημονικός μη-κερδοσκοπικός οργανι-σμός, εθνικό μέλος της ISWA (International Solid Waste Association, θεσμικός σύμ-βουλος της ΕΕ και της UNEP), διοργανώνει το 3ο Συνέδριο της, με στόχο τη συμβολή στη διαμόρφωση βιώσιμων λύσεων.

Ο στόχος του Συνεδρίου εί-ναι να αποτελέσει βήμα συ-ζήτησης και διαβούλευσης ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα, τον επιχειρημα-τικό κόσμο και τους φορείς της κεντρικής και της τοπικής διοίκησης, η προώθηση λύσε-ων βιώσιμης διαχείρισης και αξιοποίησης των αποβλήτων. Υπό την αιγίδα της

Κεντρικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας

Ίδρυμα Ευγενίδου, 30 και 31

Οκτωβρίου 2009 Αθή

να

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ: ΣΤΟΧΕΥΟΝΤΑΣ ΣΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΗΔΕΝΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Για περισσότερες πληροφορίες: Μαρία Μπόλη, τηλ: 210 68 96 980 -1, e-mail: mpoli@connective.gr

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:

www.eedsa.gr

3 ρυμα Ίδ

ναή 31 30 , νίδουεα Ευγ

ΧΟΣΤ

ΣΤΕΡΕΩ ΧΕΙΡ ΔΙΑ

ρΟκτωβ3

ΑΣ ΟΝΤΤΑΣ ΕΥ

ΛΗΤΩΩΝ ΑΠΟΒΡΙΣΗ

Αθήίου 2009

αι 31 30 κ

Σ ΩΝ:

ΜΗΔΕΣΕ ΜΙ

ΧΟΣΤ

ΑΕΝΙΚΩΝΟΙΝΩΝ Α Κ

ΑΣ ΟΝΤΤΑΣ ΕΥ

ΛΗΤ ΑΠΟΒΝΙΑ

Σ

ΩΝ

.eedsa.gwww

rg

θεtion ssociaAlanoitanretIn(

έμόκινθε,ςόμσικοπκρδοσεμη-κε,)ΑΣΔΕΕ(νωτ

ρε τεΣης ρισίεχΕνική ηΕλλΗ

ρι τνεκτης όσμ κό τικ

α, ττηοινόκσσα ανάμε

ης τησζήπανα ναι

ος χότσΟ

σύμός σμικεe tsaWWadiloSA WWA SIςητςολέ-γανιροός κς όκινομητσιπε-ήλοβΑπεών -Διαία ρεαιΕτ

ικής οπττης αι κκής ίς ρεφος ουται κο -ρημαιεχιπεν οτ,

νική τημοισπεν τησης σευούλδιαβαι κ

-συήμα βι σεέλτεο-ίερίου δευνΣου τ

.σεωνύλωφρόμαιδητσοχότσεμ,ςητο τι εγανώνρδιοκΕΕςητςολυοβ

θεtion, ssociaA

οίησξιοπαιμ σβιώων

ης, διοίκησρι τνεκτης

ν ωμισώιβησή λοβμυσητο ιρδένυΣο3ο , )PENUςητιακ-σύμός σμικε

.τωνήλοβπης των ααι κης ρισίεχδιαμης

-σεύλη ώθησροπη , ικής οπττης αι κκής

τήτων Εοιναι Κοκης σκής ΕνωιρτΚεν

ν αιγό τηπΥ

αςάδ Ελλήμων ς Δα της γίδ

ΟΙ ΕΠΙΚΟΡΗΓΧ

:ΟΙΝΩΝΙΑΣ Κ

ΑΝΩΣΗ:ΔΙΟΡΓΓΑΝΩΣΗ:

ρισσεια πΓ

λόρία Μπ Μαρίες:ροφοηλρες πτεσό

m-mail: e210 68 96 980 -1, : τηλη, λ

r.getivonnecmpoli@c

30-31 οκτωβρίου 20093o συνέδριο εεδσΑ

διαχείριση στερεών Αποβλήτων: στοχεύοντας σε μια κοινωνία

μηδενικών ΑποβλήτωνΑθήνα ,Ίδρυμα ευγενίδου

www.eedsa.gr

26-29/11/2009POLIS

7η διεθνής Έκθεση Φορέων τοπικής Αυτοδιοίκησης, δημοσίου- Κοινωνικού

τομέα & ιδιωτικών επιχειρήσεωνδιεθνές εκθεσιακό Κέντρο Θεσσαλονίκης

3-4/12/20091o Eλληνοκινεζικό Φόρουμ για το περιβάλλον

τόπος: Αθήναπληροφορίες: τηλ.: 210-3291362,

fax.: 210-3291353email : kfilip@central.tee.gr

29/9-1/10/20096o πανελλήνιο συνέδριο γεωτεχνικής &

γεωπεριβαλλοντικής μηχανικήςτόπος : συνεδριακό Κέντρο PALAIA- πο-

λυχώρος τσαλαπάταπληροφορίες: Tηλ: 210-3291362

fax: 2103291353

22-25/10/2009ENVIROTECH ‘09

5η διεθνής Έκθεση τεχνολογίεςπεριβάλλοντος ( Environment ),τεχνολογίες νερού ( Watertec ),

οικολογικής δόμησης.εκθεσιακό κέντρο M.E.C. παιανία.

25-27 σεπτεμβρίου 20093ο συνέδριο πράσινης χημείας

& βιώσιμης Ανάπτυξηςτόπος : Θεσσαλονίκη

πληροφορίες : τηλ: 2610-997172 fax :2610-997901

email: c.poulos@chemistry.upatras.gr site: www.chemistry.upatras.gr/hgcn

25-27 σεπτεμβρίου 20093ο συνέδριο πράσινης χημείας

& βιώσιμης Ανάπτυξηςτόπος : Θεσσαλονίκη

πληροφορίες : τηλ: 2610-997172 fax :2610-997901

email: c.poulos@chemistry.upatras.gr site: www.chemistry.upatras.gr/hgcn

13-14/10/2009ενεργειΑΚοσ σχεδιΑσμοσ

Tόπος : Αίθουσα τελετών του κτιρί-ου της πρυτανείας του εμπ στηνπολυτεχνειούπολη Ζωγράφου.

πληροφορίες : πανελλήνιος σύλλο-γος χημικών μηχανικών , site :

www.psxm.gr,τηλ: 210-9536775,6

22-25/10/2009ενεργειΑ –PHOTOVOLTAIC 2009

εκθεσιακό κέντρο M.E.C. παιανία.

27 σεπτεμβρίου 20092ο πανελλήνιο συνέδριο πολεοδομίας, χωροταξίας & περιφερειακής Ανάπτυξηςτόπος : τμήμα μηχανικών χωροταξίας,

πολεοδομίας & περιφερειακής Ανάπτυξης, πολυτεχνική σχολή πανεπιστημίου

Θεσσαλίας, πεδίον Άρεως βόλος.οργάνωση : τμήμα μηχανικών χωροταξίας, πολεοδομίας & περιφερειακής Ανάπτυξης,

τεε περιφερειακό τμήμα μαγνησίας.πληροφορίες: 24210-74276,74282

fax: 24210-74276 email: skipour@uth.gr site: www.prd.uth.gr

22-25/4/2010εCOTEC

τόπος: Eκθεσιακό Κέντρο Expo AthensΑνθούσα Αττικής.

πληροφορίες: τηλ.: 210-6800470Fax : 210-6800476

30

7η ∆ΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ, ∆ΗΜΟΣΙΟΥ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ

ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ Ι∆ΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

26-29|11|2009∆ΙΕΘΝΕΣ ΕΚΘΕΣΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Σύνοδος των ∆ηµάρχων του ∆ικτύου Βαλκανικών πόλεων (BALCINET)

Θεµατικά συνέδρια Κ.Ε.∆.Κ.Ε. και E.N.A.E. Συνέδριο µε θέµα «Μοντέλα Πόλεων» Ηµερίδες σχετικές µε τεχνικά και νοµικά θέµατα για τους ∆ήµους και τις Νοµαρχίες

∆ιαγωνισµός για παρεµβάσεις σε πόλεις µε υγρό στοιχείο

Βραβεύσεις ∆ήµων/Νοµαρχιών, που εφαρµόζουν περιβαλλοντικές πολιτικές ή τεχνικές.

Σεµινάριο µε θέµα τεχνικές επικοινωνίας και e-government- CRM.

Όλα για τον πολίτη!

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚ∆ΗΛΩΣΕΙΣ:

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

7η ∆ΙΕΘΝΗΣ ΗΣΚΙΑΥΤΟ∆ΙΟ

Α ΚΑ ΕΤΟΜ

ΩΝ ΤΟΠΙΚΗΕ ΦΟΡΣΗΚΘΕΕΟΥ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣΙΜΟΗ, ∆ΗΣ

Ν ΕΠΙΧΕΙΡΗΩ ΑΙ Ι∆ΙΩΤΙΚ

Σ ΠΙΚΗΥΝΙΚΟ

ΕΩΝΣ Η

Όλ

λα για τον

πολίτη!

26-2ΣΚΘΕΕΣ Ε∆ΙΕΘΝ

9|11|200ΟΑΛΣΣΕΘΟΝΤΡΚΕΙΑΚΟ Σ

09ΚΗΣΙΝ

Όλ

λα για τον

πολίτη!

ύνοδος τ Σπόλεων (B

εµατικά Θυνέδριο Σµερίδες Η

τους ∆ήµο

των ∆ηµάρχων του ∆ικτύο BALCINET)

. και EΕ.Κ.∆.Ε.Κ συνέδρια µε θέµα «Μοντέλα Πόλεω σχετικές µε τεχνικά και νο

οµαρχίεςΝ ους και τις

ου Βαλκανικ

E.N.A.E. ων» οµικά θέµατα για

∆ σΒ π Σe

∆ιαγων βάσεις σε πόλεις µε υγστοιχείο

µαρ Βραβεύ περιβα κές

εµινάρ νικές Σe-government- CRM.

σε πόλεις µε υγ

ρχιών, που εφαρµόζουν ή τεχνικές.

ς επικοινωνίας και

τους ∆ήµο

οµαρχίεςΝ ους και τις

e

e government- CRM.

ΝΙΑΣΩΙΚΟΙΝΠΕΟΙΓΟΡΗΧ