Pek2015 1b didaktiki

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Φεβρουάριος 2015

Αρμόδιος ΤσιβάςΣυντονιστής Προγράμματος

Επιμορφωτικό Πρόγραμμα 1ου & 2ου ΠΕΚ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

1

Η διδακτική της ιστορίας (4 διδ. ώρες) >> Οι σκοποί (4 διδ. ώρες) Οι μέθοδοι (4 διδ. ώρες) Οι Διδακτικές προτάσεις (4 διδ. ώρες) Οι Μαθησιακές διαδικασίες (4 διδ. ώρες) Η Αξιοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού (12 διδ. ώρες) Η Αξιολόγηση της διδακτικής διαδικασίας (4 διδ. ώρες)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Περιεχόμενο Σεμιναρίου

Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ένα νέο δι-επιστημονικό αντικείμενο ...

Η Ιστορία ως επιστημονική πειθαρχία

Το μάθημα της ιστορίας αποτελεί το διδακτικό ή γνωστικό αντικείμενο της επιστήμης αναφοράς

Η διδακτική της ιστορίας νέο δι-επιστημονικό αντικείμενο που σχετίζεται με την αποκωδικοποίηση της διδασκαλίας και της μάθησης στην ιστορία

Η ιστορική εκπαίδευση

διακριτή κατηγορία που συνοψίζει τις

επιμέρους συνιστώσες

της επιστήμης της

ιστορίας,

του σχολικού μαθήματος

της διδακτικής της ιστορίας

Η διδακτική της ιστορίας… ονομάτων επίσκεψις...

Η Ιστορία ως επιστημονική πειθαρχία

διαμορφώνεται στο πλαίσιο των αναζητήσεων και των διανοητικών απαιτήσεων της ακαδημαϊκής κοινότητας

και είναι παραπάνω από μια απλή συλλογή επιμέρους ιστοριών.

Η ιστορία δεν είναι μια απλή εξιστόρηση του παρελθόντος, μια καταγραφή των γεγονότων, αλλά μια μορφή έρευνας που βοηθά στην κατανόηση της ζωής των ανθρώπων (ατομικά και συλλογικά) μέσα στο χρόνο.

Είναι ένας συστηματικός τρόπος σκέψης για το παρελθόν, ένας συνεχής διάλογος των ιστορικών, στη βάση συγκεκριμένων ερωτημάτων και μεθοδολογικών προσεγγίσεων, στην προσπάθειά τους να καταστήσουν το παρελθόν ιστορικό.


Το μάθημα της ιστορίας

το διδακτικό ή γνωστικό αντικείμενο της επιστήμης αναφοράς

αντλεί τη συνοχή του από το γνωστικό, μεταγνωστικό και μεθοδολογικό πεδίο

συναρτάται από ένα ευρύ φάσμα επικαθορισμών, που συνιστούν οργανικό μέρος του

σχετίζονται με τους σκοπούς, τους στόχους του αντικειμένου, την εκπαιδευτική κοινότητα που καλείται να το υπηρετήσει, την ασκούμενη εκπαιδευτική πολιτική, το υφιστάμενο εκπαιδευτικό σύστημα όπου διεξάγεται, το κοινό στο οποίο απευθύνεται, το ευρύτερο κοινωνικό, οικονομικό, πολιτισμικό περιβάλλον που το κοινό αυτό εντάσσεται.


Η διδακτική της ιστορίας

είναι ένα νέο δι-επιστημονικό αντικείμενο

σχετίζεται με την αποκωδικοποίηση της διδασκαλίας και της μάθησης στην ιστορία στην προοπτική απομάκρυνσης από διαισθητικού χαρακτήρα προσεγγίσεις, με την ανάπτυξη ενός τεκμηριωμένου ερευνητικά λόγου, διυποκειμενικά αποδεκτό και ελέγξιμο, και τη συγκρότηση της αντίστοιχης επιστημονικής κοινότητας.

Αποτελεί ένα διακριτό αντικείμενο από τη γενική διδακτική, παραμένει σε πλήρη επικοινωνία με την ιστορία ως βασική επιστήμη αναφοράς, αλλά και με τις επιστημολογικές εξελίξεις στο χώρο των παιδαγωγικών επιστημών, της γνωστικής και κοινωνικής ψυχολογίας, και της κοινωνιολογίας.


κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα...

πολύμορφες προσπάθειες τροποποίησης της σχολικής ιστορίας

κοινά χαρακτηριστικά

διαφορετικός τρόπος ανάλογων περιπτώσεωνανανέωσης της ιστορικής εκπαίδευσης, σε πολλά εκπαιδευτικά συστήματα

σημαντικές αλλαγές της ιστοριογραφίας

επιστημολογικές τροποποιήσεις στο χώρο της ψυχολογίας, της παιδαγωγικής και της κοινωνιολογίας,

σημαντικά κοινωνικά φαινόμενα

τροποποιούν τις διδακτικές προσεγγίσεις της σχολικής ιστορίας


Στο επίκεντρο των ζυμώσεων:το περιεχόμενο, οι σκοποί, οι στόχοι και οι μέθοδοι

μέρος του έντονου ενδιαφέροντος επιτρέπουν τη συγκρότηση του νέου επιστημονικού πεδίου, της διδακτικής της ιστορίας

Οι αλλαγές στη φυσιογνωμία της σχολικής ιστορίας ως γνωστικού αντικειμένου, αλλά και ο προσδιορισμός της διδακτικής της ιστορίας ως ενός ανεξάρτητου διεπιστημονικού αντικειμένου, τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα,

διαμορφώνουν ένα διαφορετικό πλαίσιο αναφοράς για την ιστορική εκπαίδευση

Stearns, Seixas & Wineburg, 2000. Husbands, Kitson & Pendry, 2003. Barton & Levstik, 2004. Κάββουρα, 2000. Moniot, 2002. Κόκκινος, 2003. Νάκου, 2006. Ρεπούση, 2000, 2004, 2007)



νέο δι-επιστημονικό αντικείμενο που σχετίζεται με την αποκωδικοποίηση της διδασκαλίας και της μάθησης στην ιστορία

στην προοπτική απομάκρυνσης από διαισθητικού χαρακτήρα προσεγγίσεις, με την ανάπτυξη ενός τεκμηριωμένου ερευνητικά λόγου, διυποκειμενικά αποδεκτό και ελέγξιμο, και τη συγκρότηση της αντίστοιχης επιστημονικής κοινότητας (Ρεπούση, 2004)

διακριτό αντικείμενο από τη γενική διδακτική, παραμένει σε πλήρη επικοινωνία με την ιστορία ως βασική επιστήμη αναφοράς, αλλά και με τις επιστημολογικές εξελίξεις στο χώρο των παιδαγωγικών επιστημών, της γνωστικής και κοινωνικής ψυχολογίας, και της κοινωνιολογίας (Rüsen, 1987)



σχετίζεται με τη «συνειδητοποίηση της ιστορίας εντός της κοινωνίας» (Karl-Ernst Jeismann)

συστηματικός κλάδος της επιστήμης της ιστορίας,ο οποίος προσπαθεί να αναλύσει και να οργανώσει την ανάπτυξη – καλλιέργεια της ιστορικής συνειδητοποίησης μεταξύ των μη ιστορικών και της επικοινωνίας της ιστορίας μεταξύ διαφορετικών κοινωνιών (Pellens, 1994)

η έννοια της διδακτικής της ιστορίας δεν περιορίζεται στα ζητήματα της διδασκαλίας και της μάθησης της ιστορίας στην εκπαιδευτική της διάσταση, αν και παραμένει θεμελιώδες πεδίο ενδιαφέροντος (Quandt, 1994)

η διδακτική της ιστορίας οριοθετείται από ένα τρισδιάστατο πλαίσιο αναφοράς: την επιστήμη της ιστορίας,

το σύστημα μεταφοράς ή το μέσο παρουσίασης, και το κοινό απεύθυνσης


ανάγκη δημιουργίας μιας παραγωγικής σχέσης μεταξύ:της ιστορίας και του σημερινού κόσμου μεταξύ των ιστορικών γεγονότων – φαινομένων και των υποκειμένων μάθησης

αντιμετώπιση των διαφορετικών διαστάσεων του αντικειμένουσυνήθως, με την επίλυση της έντασης προς όφελος μίας διάστασης

προβληματική ταλάντευση μεταξύ των στόχων της διδακτικής της ιστορίας, παραμελώντας

> συστημικές ανάγκες του αντικειμένου> ανάγκες των υποκειμένων μάθησης

(Quandt, 1994. Rüsen, 1987)

Πεδία συγκρότησης της ιστορικής εκπαίδευσης οι όροι διαμόρφωσηςοι αναπαραστάσεις των εμπλεκόμενων υποκειμένωντο περιεχόμενο,οι μέθοδοι, τα εργαλεία της διδασκαλίας, οι διαδικασίες της μάθησης

(Κάββουρα, 2000. Moniot, 2002. Ρεπούση, 2004)


Η διδακτική της ιστορίας συνδέεται με σημαντικές επιστημολογικές καινοτομίες

οικοδόμηση και διαμόρφωση της γνώσης, προτεραιότητα της ιστορικής μάθησης, Συσχέτιση δηλωτικής και διαδικαστικής γνώσης με την εμπλοκή σε διαδικασίες διερευνητικής μάθησηςανάδειξη των ιδεών των υποκειμένων

Η ιστορική εκπαίδευση αρθρώνεται σε ένα νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον και συνομιλεί γόνιμα με την επικράτηση της αντιαυταρχικής παιδαγωγικής και την κυριαρχία του εποικοδομισμού(Giroux & Penna, 1979. Evans, 1994. Bransford, Brown, & Cocking, 1999. Gibson, 1999. Scardamalia & Bereiter, 1999. Green, 2001. McLaren & Farahmandpur, 2001. Brophy, 2002. Bruner, 2004. Shulman, 2005. Kirschner, Sweller & Clark, 2006. Cuban, 2006).

Στο πλαίσιο των γνωσιακών επιστημών δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις αναπαραστάσεις των υποκειμένων κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας, ενώ η παιδαγωγική θεωρία συνδέει και συναρτά τη γνώση με τα βιώματα και τις προηγούμενες εμπειρίες των υποκειμένων στην προοπτική αξιοποίησής τους στην επίλυση προβλημάτων και στην προσαρμογή των εδραιωμένων βιωμάτων και νοητικών σχημάτων στο πλαίσιο ερμηνευτικών σχημάτων του επιστημονικού ιστορικού λόγου.


πρώτη εκδοχή

της διδακτικής της ιστορίας αφορά στο

διδακτικό αντικείμενο της ιστορίαςως ιδιαίτερη κατασκευή του σχολείου, στο πλαίσιο της γενικότερης σχολικής στοχοθεσίας που κάθε φορά προκρίνεται (Ρεπούση, 2004)

Προς αυτή την κατεύθυνση το ενδιαφέρον στρέφεται προς τις διδακτικές και μαθησιακές διαδικασίες,

στην προοπτική διαμόρφωσης των απαραίτητων θεωρητικών παραδοχών, ερμηνευτικών προσεγγίσεων στην υιοθέτηση των κατάλληλων εκπαιδευτικών στρατηγικών, στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη των εκπαιδευτικών εργαλείων και μέσων για την υποστήριξη της διδασκαλίας και της μάθησης

Σ’ αυτήν την περίπτωση, η σχολική ιστορία αποτελεί το αποτέλεσμα του μετασχηματισμού της επιστήμης αναφοράς σε διδακτικό αντικείμενο στο ευρύτερο πλαίσιο πολιτισμικών στρατηγικών που προκρίνονται (Moniot, 2002:48)


δεύτερη εκδοχή


το πλαίσιο των κοινωνικών εξελίξεων σχετικά με τη διεύρυνση του ρόλου και της σημασίας των άτυπων μορφών εκπαίδευσης στη διαμόρφωση της ιστορικής κουλτούρας

το ενδιαφέρον της διδακτικής της ιστορίας εστιάζει στη διεύρυνση των αντικειμένων της στην προοπτική ενσωμάτωσης του συνόλου των παραμέτρων που διαμορφώνουν το σύγχρονο πλαίσιο της ιστορικής επικοινωνίας (Ρεπούση, 2004).

Σημαντικές εξωσχολικές παράμετροι επιδρούν σημαντικά στη διαμόρφωση των ιδεών και των αντιλήψεων παιδιών και εφήβων και διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό την ιστορική τους συνείδηση.


δεύτερη εκδοχή


Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας οι τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας

αποκτούν σημαίνουσα θέση στις κοινωνίες του δυτικού κόσμου και διαμορφώνουν πολλές από τις συνήθειες και τις πρακτικές των ανθρώπων από τα τέλη του 20ού αιώνα.

Τα μουσεία και τα εκπαιδευτικά προγράμματά τους, οι ραδιοφωνικές και οι τηλεοπτικές εκπομπές, οι κινηματογραφικές ταινίες και τα ιστορικά ντοκιμαντέρ πολλαπλασιάζουν τις μορφές άτυπης ιστορικής εκπαίδευσης και τις προσεγγίσεις του ιστορικού παρελθόντος.

Η εμφάνιση και η ραγδαία εξάπλωση του διαδικτύου χωρίς προηγούμενο στην αναζήτηση, πρόσβαση και διάχυση ιστορικού υλικού που οι επιπτώσεις του δεν έχουν αποτιμηθεί σε όλη την έκτασή τους, καθώς νέες δυνατότητες και λειτουργίες προστίθενται συνεχώς και πολλαπλασιάζουν, με τρομακτικούς ρυθμούς, τους τρόπους προσέγγισης και επικοινωνίας του ιστορικού παρελθόντος.


ΔΕΥΤΕΡΑ 16/2/2015

ΠΕΜΠΤΗ 19/2/2015

ΠΕΜΠΤΗ 26/2/2015


ΠΕΜΠΤΗ 5/3/2015


ΠΕΜΠΤΗ 12/3/2015


ΠΕΜΠΤΗ 19/3/2015

1ο

2ο

3ο

4ο

5ο

6ο

7ο

8ο

9ο


Οι σκοποί

Οι μέθοδοι

Οι Διδακτικές προτάσεις

Οι Μαθησιακές διαδικασίες

Η Αξιοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού Ι

Η Αξιοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού ΙΙ

Η Αξιοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού ΙΙΙ

Η Αξιολόγηση της διδακτικής διαδικασίας

Pek2015 1b didaktiki

Education

Transcript of Pek2015 1b didaktiki