ΜΑΣΚΕΣ, ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ, ΑΞΕΣΟΥΑΡ «Στην ηλικία bου, … · κάπως...

ΜΑΣΚΕΣ, ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ, ΑΞΕΣΟΥΑΡ...«Στην ηλικία μου, ακολουθώντας τα χνάρια του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, συνειδητοποιώ

ότι έχω στη διάθεσή μου μια εικοσαριά μάσκες, άλλα τόσα κοστούμια, κάποιααξεσουάρ. Και στην κάθε ταινία, ξαναβγάζω αυτές τις μεταμφιέσεις από τη βαλίτσα

Ομου και προσπαθώ να επινοήσω καινούριες προσωπικότητες μ’ αυτά τα παλιάρούχα.» Ο Αρνό Ντεπλεσέν μοιράζεται τις φανερές και τις μυστικές του επιρροές.

ροσπαθώ να συγκεντρωθώ και να γράψω κάτι πουδεν είναι χιλιοειπωμένο για τους μετανάστες καιτους πρόσφυγες, ανθρώπους που κινδυνεύει η ζωήτους ή η ασφάλειά τους ή η ελευθερία τους,ανθρώπους που θέλουν μια αξιοπρεπή δουλειά ήακόμα και ανθρώπους που δεν έχουν να φάνε ήπου ονειρεύονται μια ζωή γεμάτη αυτονόητα

πράγματα σε μας, τους Δυτικούς – μια έξοδο σε εστιατόριο,ένα σινεμά, μια βόλτα στο δάσος, μια όπερα, ένα ποτό, έναφιλί ανεμπόδιστο και γύρω σου να σε προσπερνούναδιάφορα... είναι πολλοί οι λόγοι που ωθούν διάφορα πρόσωπα νααναζητήσουν την τύχη τους σε άλλον τόπο από εκείνον όπουζουν – και, εδώ που τα λέμε, οι δυτικές κοινωνίες που γερνούνχρειάζονται τις ικμάδες και τα προσόντα δυναμικώνκοινωνικών ομάδων που προστίθενται στο κοινωνικόμωσαϊκό τους. αλλά όταν πολλοί, πάρα πολλοί επιδιώκουν ναφύγουν από έναν τόπο για κάπου αλλού, συνήθως για τηΔύση, όπως συμβαίνει τώρα με πληθυσμούς από τη συρία καιτο αφγανιστάν κι από τη λιβύη κι από άλλες χώρες της εγγύςανατολής και της Βόρειας αφρικής όπου κυριαρχούναυταρχικά καθεστώτα στο όνομα της θρησκείας ή όπουγίνονται τρομακτικοί πόλεμοι, τότε η φυγή γίνεται πολιτικόπρόβλημα, επειδή τα προβλήματα είναι πολλά: πού και πώςθα εγκατασταθούν οι νεοαφικνούμενοι, πώς θα γίνουν δεκτοίαπό τους πληθυσμούς με τους οποίους θα συγκατοικήσουν,πώς θα τραφούν, πού θα δουλέψουν, πώς θα κολλήσουν ταπολιτιστικά τους χαρακτηριστικά στα χαρακτηριστικά καιστον τρόπο ζωής όσων τους υποδέχονται. και για αυτούς, καιγια πολλούς ακόμα λόγους, πολιτικούς λόγους, αφού και ημαζική προσφυγιά οφείλεται επίσης σε πολιτικούς λόγους, οιδυτικές κοινωνίες, και η δική μας, δοκιμάζονται για τηναλληλεγγύη τους και για την ανοχή τους και για τις αξίες τους.μαζί, δοκιμάζεται και η έννοια της πολυπολιτισμικότητας, πουως σύνθημα ακούγεται πολύ ωραία, αλλά στην πράξηπροϋποθέτει συγκλίσεις συχνά διαφορετικών κοσμοθεωριών– και φυσικά, την αποδοχή του νομικού πλαισίου των χωρών

υποδοχής από τους εισερχόμενους. «Η κλειτοριδεκτομήαπαγορεύεται», λένε συχνά πολιτικοί που, κάποτε, σπεύδουμενα τους χρεώσουμε στο συντηρητικό μπλοκ. Ναι, αλλάαπαγορεύεται – και οι νεοεισελθόντες στη Δύση είναιυποχρεωμένοι να το γνωρίζουν και να το σέβονται. αλλά αυτά έρχονται μετά. Διότι, για την ώρα, προέχει αυτοί οιάνθρωποι που έχουν την ανάγκη μας να βρουν τρόπο ναζήσουν και να ενταχθούν σε νέες κοινωνίες, όχι σαν παρίες –μέχρι να τους δοθεί, αν τους δοθεί, η δυνατότητα ναεπιστρέψουν. και στη συγκεκριμένη φάση, το θέμα είναι,πάντα, οι δρόμοι από τους οποίους έρχονται. Η θάλασσα πουτους πνίγει, τα τείχη που τους αποκλείουν, τα κυκλώματα πουτους εκμεταλλεύονται, η ξενοφοβία και ο ρατσισμός. Ηυποκρισία, κάθε λογής, τα κροκοδείλια δάκρυα, αντί γιααποφάσεις. Η πολιτική.Για λίγο, λοιπόν, για τοσοδά, αξίζει τον κόπο να μην κοιτάξεικανείς την πολιτική αλλά καθεαυτό το πρόβλημα. Άνθρωποιπου χάνονται. Γι’ αυτό, επιτρέψτε μου σήμερα να κλείσω σανντοκιμαντέρ, με το γράμμα του αιγύπτιου σαμίρ στηναγαπημένη του (το καταγράφει ο μιχάλης μητσός, στο βιβλίοτου Οι ιστορίες θα μας σώσουν, Πόλις 2014): «Λατρεμένη μου αγάπη, σε παρακαλώ μην πεθάνεις, εγώ σχεδόντα κατάφερα. Ύστερα από ένα ταξίδι που κράτησε πολλούςμήνες, έφτασα στη Λιβύη. Αύριο φεύγω για την Ιταλία. Ας μεπροστατεύσει ο Αλλάχ! Ό,τι έκανα, το έκανα για να επιβιώσω. Ανσωθώ, σου υπόσχομαι πως θα κάνω ό,τι μπορώ για να βρω μιαδουλειά και να σε φέρω στην Ευρώπη. Αν διαβάσεις αυτό τογράμμα, εγώ θα είμαι ζωντανός κι εμείς θα έχουμε ένα μέλλον. Σ’αγαπώ, δικός σου για πάντα, Σαμίρ». το διάβασε το γράμμα του. Δημοσιεύθηκε σε εφημερίδα. τοβρήκαν στην τσέπη του. το πλοίο από τη λιβύη ναυάγησε, οσαμίρ πνίγηκε. Γι’ αυτό έχει νόημα να προτάσσουμε τέτοιεςιστορίες στις σκοπιμότητες και στις ποσοστώσεις τηςπολιτικής. Ίσως τέτοιες ιστορίες χρειάζεται να διαβάζουν καιόσοι αποφασίζουν. Διότι αυτά προέχουν. τα άλλα, επίσης ουσιαστικά, έρχονταιμετά.

EDITORIAL του Ηλία κανέλλη

τα άλλα έρχονται μετά

π

3 56th TIFF πρώτο πλάνο #286 [2015]

@filmfestivalgrακολοyθhστε μασστο twitter

Mediterranea του Τζόνας Καρπινιάνο.Μια ταινία που εστιάζει στο προσφυγικό.

H εφημερίδα του Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Eιδική έκδοση για το 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Nο 286 [11/11/2015]

Διευθυντής σύνταξης: Hλίας KανέλληςAρχισυντάκτρια: Δήμητρα NικολοπούλουΣυντονισμός ύλης: Γκέλυ ΜαδεμλήΣύνταξη: Eλένη Aνδρουτσοπούλου, Δημήτρης Κερκινός, Αλεξάνδρα Κόλια, Γιώργος Κρασσακόπουλος, Μαρία Παπαδάκη, Aγγελική Πέτρου, Γιάννης ΠαλαβόςΘάνος Σταυρόπουλος, Βασίλης Τερζόπουλος

Φωτογράφος: Βασίλης Βερβερίδης (MOTIONTEAM)

Eκτύπωση: IRIS ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΕΒΕΚαι το προηγούμενο τεύχος τυπώθηκε στο τυπογραφείο IRIS ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ - αλλά, εκ παραδρομής, δεν αναφέρθηκε

Φεστιβάλ Kινηματογράφου ΘεσσαλονίκηςYπεύθυνος σύμφωνα με το νόμο: Δημήτρης Εϊπίδης

O διευθυντής σύνταξης, η αρχισυντάκτρια και οι συντάκτες της εφημερίδαςτου Φεστιβάλ εργάζονται χωρίς αμοιβή.

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡοΒολεσ #2Κάθε προβολή του Φεστιβάλ έχει κι ένα «ειδικό» βάρος για διαφορετικές ομάδες του κοινού, όπως εξηγεί παρακάτω ο ΓιώργοςΚρασσακόπουλος. Ωστόσο, το τμήμα των Ειδικών Προβολών του Φεστιβάλ φιλοξενεί ταινίες που φέρουν το βάρος της υπογραφήςκαταξιωμένων σκηνοθετών που βρίσκονται στην πιο ώριμη φάση της καριέρας τους.

Ναόμι Καουάσε

ANμια ταινία για τη γεύση και τις αισθήσεις, για την ομορφιά των μικρών πραγμάτων, δια χειρόςμιας από τις πιο σημαντικές δημιουργούς του σύγχρονου ιαπωνικού και παγκόσμιου σινεμά.το φιλμ είναι βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο του Ντούριαν σουκεγκάουα, ενός από τους ηθο-ποιούς στην ταινία της καουάσε Hanezu. κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους στις κάννες, οσουκεγκάουα αφηγήθηκε στην καουάσε την ιστορία για πρώτη φορά, και τότε αυτή αποφάσισεμε μιας να την μεταφέρει στο σινεμά. «τα άνθη της κερασιάς μάς θυμίζουν τον θάνατο» λέει ηκαουάσε. «Δεν ξέρω άλλο δέντρο που να ανθίζει τόσο εντυπωσιακά και να χάνει τα άνθη τουτόσο γρήγορα. Γι’ αυτό παθιαζόμαστε τόσο με τα άνθη της κερασιάς; Γιατί ίσως βλέπουμε μιααντανάκλαση της δικής μας φευγαλέας ύπαρξης σε αυτά;».

Αλεξάντρ Σοκούροφ

FRANCOFONIA«τι θα ήταν το Παρίσι δίχως το λούβρο ή η Ρωσία δίχως το ερμιτάζ, αυτά τα ανεξίτηλα εθνικάμνημεία» αναρωτιέται ο αλεξάντρ σοκούροφ μιλώντας για την καινούργια του ταινία που αφη-γείται την αληθινή ιστορία της διάσωσης των θησαυρών του λούβρου κατά τη διάρκεια τηςγερμανικής κατοχής του Παρισιού. Άλλωστε, τα μουσεία για τον σοκούροφ είναι κάτι παραπάνωαπό ένα μέρος όπου μπορεί κανείς να θαυμάσει τα αριστουργήματα της τέχνης – αποτελούντο αληθινό DNA του ανθρώπινου πολιτισμού. «ας φανταστούμε μια κιβωτό στον ωκεανό, ένασκάφος που είναι γεμάτο ανθρώπους, αλλά κι έργα τέχνης, πίνακες, βιβλία, μουσική, γλυπτά,ακόμη περισσότερα βιβλία. το σκάφος δεν αντέχει, τα ξύλα του ανοίγουν. Ποιον θα σώσουμε;τους ζωντανούς ή τους βωβούς, αναντικατάστατους μάρτυρες του παρελθόντος μας; eίναιένας ύμνος για όλα όσα έχουν χαθεί, ένας ύμνος στο ανθρώπινο πνεύμα και στο κουράγιο, σεόλα όσα μας κάνουν ανθρώπους».

Φιλίπ Γκαρέλ

ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝμπορεί ο κεντρικός ήρωας στην ταινία του Φιλίπ Γκαρέλ να είναι ένας άνδρας, όμως τον λόγοέχουν εδώ οι γυναίκες. «είναι μια ταινία για την ισότητα των ανδρών και των γυναικών στο σι-νεμά» λέει ο δημιουργός της, «όσο τουλάχιστον αυτή μπορεί να επιτευχθεί. ο ίδιος λέει πωςθέλησε να υποστηρίξει όσο το δυνατόν περισσότερο τους γυναικείους χαρακτήρες του καινα «πολεμήσει» τους ανδρικούς, γιατί στο «σινεμά, ακόμη κι όταν οι γυναίκες έχουν φωνή, τιςπιο πολλές φορές αυτή η φωνή τούς έχει δοθεί από έναν άνδρα δημιουργό». ο Γκαρέλ, αφή-νοντας πίσω του τις πρόσφατες πιο αυτοσχεδιαστικές ταινίες του, έγραψε αυτή τη φορά ένασενάριο δουλεύοντας με μια ομάδα τεσσάρων σεναριογράφων –δυο γυναικών και δυο αν-δρών–, θέλοντας να βρει μια ισορροπία στην φωνή των χαρακτήρων και να κάνει μια ταινία«για έναν άνδρα που κατορθώνει να δει τον κόσμο από την πλευρά των γυναικών».

Απιτσατπόνγκ Βιρασεττάκουν

ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΔΟΞΑΣο σκηνοθέτης του βραβευμένου με τον Χρυσό Φοίνικα των καννών Ο θείος Μπούνμι θυμάταιτις προηγούμενες ζωές του περιγράφει την καινούργια του ταινία σαν ένα «προσωπικό πορ-τρέτο των τόπων που έχουν αγκιστρωθεί πάνω μας σαν παράσιτα» και λέει πως μέσα απόαυτό αναζητά «ξεχασμένα πνεύματα που είχε συναντήσει ως παιδί». Η ταινία είναι γυρισμένηστην πόλη όπου μεγάλωσε, εκεί όπου οι γονείς του εργάζονταν ως γιατροί και την οποίαδεν είχε επισκεφθεί για περισσότερα από είκοσι χρόνια. «Όταν γύρισα εκεί, όλα είχαν αλλάξειδραματικά, αλλά οι αναμνήσεις βρίσκονταν εκεί ζωντανές ανάμεσα στα καινούρια κτήρια».κάπως έτσι και η ταινία του μοιάζει μ’ ένα κινηματογραφικό ποίημα για έναν κόσμο που ζεικαι αναπνέει παράλληλα με τον δικό μας, για ένα σύμπαν πνευμάτων που θα μπορούσαν ναείμαστε κι εμείς.


Τζαφάρ Παναχί

ΤΑΞΙ ΣΤΗΝ ΤΕΧΕΡΑΝΗ«είμαι σκηνοθέτης. Δεν ξέρω να κάνω τίποτα άλλο εκτός από ταινίες. το σινεμά είναι οτρόπος έκφρασης μου και το νόημα της ζωής μου. τίποτα δεν μπορεί να με σταματήσειαπό το να κάνω ταινίες. Γιατί όταν ωθούμαι στα όρια, επικοινωνώ με τον εσωτερικόεαυτό μου. και σ’ αυτές τις πιο ιδιωτικές περιοχές, παρά τους περιορισμούς, η ανάγκημου να δημιουργήσω γίνεται κάτι παραπάνω από ανάγκη. το σινεμά ως τέχνη γίνεται ημόνη μου σκέψη. ακριβώς γι’ αυτό πρέπει να συνεχίσω να κάνω ταινίες κάτω από οποι-εσδήποτε συνθήκες για να ξεπληρώσω το χρέος μου απέναντι στο σινεμά. και να συνε-χίσω να νιώθω ζωντανός». και γι’ αυτό, παρά την απαγόρευση να κάνει σινεμά, ο τζαφάρΠαναχί εξακολουθεί να σκηνοθετεί υπέροχες φέτες ζωής. ακόμη κι αν για να κάνει μιαταινία, θα πρέπει να μπει στο τιμόνι ενός ταξί στην τεχεράνη και να συνομιλήσει με τουςκατοίκους της σε ένα φιλμ που δεν μοιάζει με τίποτα απ’ ό,τι έχετε δει μέχρι τώρα.

Γέρζι Σκολιμόφσκι

11 ΛΕΠΤΑ«Περπατάμε σε λεπτό πάγο. Βαδίζουμε στην άκρη της αβύσσου. σε κάθε γωνιά καραδοκείτο απρόσμενο, κάτι που δεν μπορείς να φανταστείς. το μέλλον υπάρχει μόνο στη φαντασίαμας. τίποτα δεν είναι βέβαιο – η επόμενη μέρα, η επόμενη ώρα, ακόμη και το επόμενολεπτό. ολα μπορούν να τελειώσουν απότομα με τον πιο απρόβλεπτο τρόπο». ο Γέρζισκολιμόφσκι δεν πιστεύει σε καμιά βεβαιότητα και η νέα του ταινία μεταμορφώνει έντεκαλεπτά σε μια απροσδόκητη, πυρετική κινηματογραφική εμπειρία. ο δημιουργός τόσοδιαφορετικών και τόσο σπουδαίων ταινιών, όπως οι Στο φως του φεγγαριού, Κραυγή, DeepΕnd και Τέσσερις νύχτες με την Άννα, επιστρέφει με τρόπο εκρηκτικό.

Χιροκάζου Κόρε-Έντα

Η ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΑΣμπορεί η νέα ταινία του αγαπημένου Ιάπωνα σκηνοθέτη να είναι βασισμένη σε ένα δη-μοφιλές μάνγκα, αλλά η ιστορία, ο τόνος, το ύφος και οι ήρωες μοιάζουν να ανήκουναπόλυτα στο χαμηλότονο τρυφερό, ανθρώπινο σινεμά του. ο ίδιος ξεκίνησε να γράφειμια πιστή μεταφορά του κόμικ θεωρώντας, όπως λέει, ότι «είχε έτοιμο το πλαίσιο για νααφηγηθεί την ιστορία». Ωστόσο, γρήγορα ξεκίνησε να γράφει σκηνές που δεν υπήρχανστο μάνγκα και να φαντάζεται καινούρια γεγονότα από τη ζωή των βασικών χαρακτήρωντου. τελικά, αυτό που ξεκίνα σαν μια ιστορία τριών αδελφών που αποδέχονται μια τέταρτηστην «οικογένεια» τους, μεταμορφώνεται, όπως λέει ο κόρε-Έτα, στη «συνειδητοποίησηότι όλοι μας είμαστε κόκκοι άμμου, ένα μόνο κομμάτι ενός συνόλου που θα συνεχίσει ναυπάρχει, ακόμη κι όταν όλοι εμείς θα έχουμε χαθεί».

Κορνέλιου Πορουμπόιου

Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣΈνας άντρας αναζητά έναν χαμένο θησαυρό στην καινούρια ταινία του κορνέλιου Πο-ρομόιου, ενός από τους σκηνοθέτες που έκαναν το σύγχρονο ρουμανικό σινεμά αυτόπου ξέρουμε. ο ίδιος είναι μέλος της φετινής κριτικής επιτροπής του Φεστιβάλ. το φιλμγεννήθηκε μάλλον απροσδόκητα, όπως συμβαίνει όταν ανακαλύπτεις έναν θησαυρό.Όπως λέει ο σκηνοθέτης της, «αρχικά η ιδέα ήταν ένα ντοκιμαντέρ για έναν φίλο μουσκηνοθέτη, τον αντριάν Πουρκαρέσκου, που δεν κατόρθωσε να ολοκληρώσει ποτέ μιαταινία που ξεκίνησε πριν από δέκα χρόνια λόγω έλλειψης χρημάτων. στις συνεντεύξειςμαζί του, μου είπε για τις σκηνές που δεν κατόρθωσε να γυρίσει, αλλά και για έναντοπικό μύθο, για έναν θησαυρό του παππού του. αρχικά σκέφτηκα πως αυτή θα ήτανμια καλή ιδέα για να εμπλουτίσω το ντοκιμαντέρ και κάπως έτσι οι δυο μας ξεκινήσαμενα ψάχνουμε τον θησαυρό. αλλά στην πορεία αντιλήφθηκα πως δεν ψάχναμε κάποιονθησαυρό, αλλά τις αναμνήσεις της οικογένειάς του. κάπως έτσι αποφάσισα πως αυτήθα έπρεπε να γίνει μια ταινία μυθοπλασίας».

6 16th TDF πρώτο πλάνο #279 [2014]

Η ταινία του Βαρόνε αφηγείται την ιστορίαενός ταξιδιού, αλλά στην ουσία είναι με κά-ποιον τρόπο η ιστορία ενός δικού του προ-σωπικού ταξιδιού που ξεκίνησε πριν απόεφτά χρόνια όταν συνάντησε κατά τύχηέναν παλιό γνωστό του, που του είπε ότιστα χρόνια που μεσολάβησαν από την τε-λευταία φορά που τον είδε, είχε ασπαστεί

τον σουφισμό και τον κάλεσε σε μια απότις συναντήσεις των σούφι στο μπουένοςΆιρες. Όπως λέει ο ίδιος μέρες μετά απόεκείνη τη συνάντηση, η εμπειρία παρέμενεακόμη στο μυαλό του. «Άγγιξε κάτι μέσαμου», λέει: «κάτι πολύ ενδιαφέρον». αυτόδεν ήταν το Ισλάμ που νόμιζα ότι ήξερα,αυτό των φονταμενταλιστών εξτρεμιστών.

τα περισσότερα από τα διδάγματα τωνσούφι αναζητούν τη φώτιση και την κατα-πολέμηση του εγώ, κάτι που δεν είναι απα-ραίτητα θρησκευτικό». ο Βαρόνε, που δενείναι μουσουλμάνος, ήξερε από την αρχήότι ήθελε να κάνει μια ταινία πάνω σε αυτήτην εμπειρία του, μια ταινία που να μηνμοιάζει με ισλαμική προπαγάνδα μα να με-

ταφέρει με ανοιχτή καρδιά, μια διαφορε-τική ματιά σε κάτι που νομίζουμε ότι ξέ-ρουμε. εφτά χρόνια μετά, ο Δρόμος για τοΛα Πας, μπορεί να κρατά μόνο τις απαρχέςτης ιστορίας που είχε στο μυαλό του τότε,μα δίχως αμφιβολία είναι ένα υπέροχο κι-νηματογραφικό ταξίδι που αξίζει να κάνετεμαζί του.

Όπως και στην προηγούμενη ταινία σαςΌταν θέλω να σφυρίξω σφυρίζω, εστιά-ζετε σε δύο πολύ διαφορετικούς χαρα-κτήρες. Με ποιο τρόπο σάς εμπνέει αυτήη αντίθεση;Πράγματι, πιστεύω ότι αυτή η διαλεκτικήπροκαλεί τη σύγκρουση και με ενδιαφέρειπάρα πολύ. Όταν αφοσιώνομαι σε μια ιστο-ρία, αυτή πρέπει να έχει περισσότερο «ζουμί»από τούτη την κοινωνική αντίθεση και πε-ρισσότερο νόημα από μια απλή ιστορία αγά-πης. Δεν ήμουν ποτέ ιδιαίτερα αφοσιωμένοςστο κυνήγι μιας ιστορίας. στο Όταν θέλω να

σφυρίξω σφυρίζω, ο καταλίν μιτουλέσκουπου τελούσε χρέη παραγωγού επικοινώνησεμαζί μου με το σενάριο της ταινίας, το διά-βασα, μου άρεσε πολύ και έπειτα ξεκινήσαμενα δουλεύουμε μαζί επάνω σε αυτό. το Μποξπροέκυψε κάπως αλλιώς, καθώς η ιστορίαμού ήρθε στο μυαλό από μια σκηνή της πρώ-της μου ταινίας, η οποία μάλιστα δεν μουάρεσε και τόσο. αποφάσισα λοιπόν να δου-λέψω αυτήν την ιδέα δύο ανθρώπων απόδιαφορετικούς κόσμους που προσπαθούννα χτίσουν μια σχέση. Πώς αυτό θα μπο-ρούσε να ήταν δυνατό στην πραγματικότητα

και όχι... όπως στις ταινίες; Ποια είναι τα κί-νητρα, οι βαθύτεροι λόγοι σε μια τέτοια σύν-δεση; Έτσι γεννήθηκε το Μποξ.

Αφηγείστε μια ερωτική ιστορία, ωστόσοείναι πολυεπίπεδη η ερμηνεία της. Πώςσχολιάζετε τις κοινωνικές της διαστάσεις; Πέρα από την ερωτική ιστορία, βλέπω τοΜποξ σαν μια ιστορία ενηλικίωσης. ο Ρα-φαέλ και η κριστίνα βιώνουν μια δοκιμασίακαι στο τέλος βγαίνουν από αυτή πιο ώριμοι,πιο προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν τηνπραγματικότητα. αυτή η δοκιμασία δεν έχεινα κάνει με την ηλικία, μπορεί να συμβεί σεκάθε ηλικία. Ένα γεγονός μπορεί να την πυ-ροδοτήσει. Ή μια απώλεια. Πραγματικά, οτι-δήποτε.

Πώς ήταν η διαδικασία της δημιουργίαςτου Μποξ και ποιες δυσκολίες χρειάστηκενα αντιμετωπίσετε; το να κάνεις ταινίες είναι χαρά και μαρτύριο.είναι χαρά επειδή δουλεύεις με ανθρώπουςκαι είναι μαρτύριο επίσης επειδή δουλεύειςμε ανθρώπους. θα μου άρεσε πολύ να κάνω

μια ταινία μόνος μου ή με μερικούς φίλουςμου, αλλά δεν γίνεται έτσι. επομένως, πρέπεινα χαμογελώ σε ανθρώπους που δεν αν-τέχω, αλλά και να εκβιάζω συναισθηματικάανθρώπους που αγαπώ. Δεν είναι ωραίο,αλλά δεν θα άλλαζα τη δουλειά μου με τί-ποτα άλλο.

Νιώθετε ότι ανήκετε στο λεγόμενο «νέοκύμα» Ρουμάνων δημιουργών; Πώς βλέ-πετε την κατάσταση στο σύγχρονο ρου-μανικό κινηματογράφο; το αν ανήκω στο νέο ρουμανικό σινεμά μάλ-λον θα το απαντούσαν καλύτερα το κοινό ήοι κριτικοί. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω κά-ποια συγκεκριμένη στάση απέναντι σε αυτό,καθώς θεωρώ ότι πρόκειται για μια κατηγο-ριοποίηση των κριτικών. Πιστεύω πάντωςότι υπάρχουν πολλοί καλοί σκηνοθέτες στηΡουμανία σήμερα, σκηνοθέτες που θα τουςπρόσεχα ακόμη κι αν δεν τους ήξερα προ-σωπικά. και νομίζω ότι το ρουμανικό σινεμάμάς επιφυλάσσει πολλές ακόμη εκπλήξεις,ανεξάρτητα από οποιαδήποτε ρεύματα καικινήματα...

Φλορίν Σέρμπαν

ΜΠΟΞ

Η ΔΙαλεκτΙκΗ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ

Όπως και σε κάθε ρινγκ, έτσι και σ’ αυτήν την ερωτική ιστορία ανάμεσα σεμια ηθοποιό του θεάτρου και έναν Ρομά μποξέρ, η επαφή ανάμεσα σε δύοανθρώπους φέρνει τη σύγκρουση δύο ολόκληρων κόσμων. συνέντευξη στην Αλεξάνδρα Κόλια

Φρανσίσκο Βαρόνε

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑ ΠΑΣ

το Ισλαμ ΤΗΣ ΑΝΟΧΗΣαπό τον Γιώργο Κρασσακόπουλο

ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙαΓΩΝΙστΙκο #2


h λίζα ασάν μεταμόρφωσε μια ταινία ενη-λικίωσης σ’ ένα παράδοξο «ουέστερν» το-ποθετημένο στην σουηδία στην πρώτη τηςμεγάλου μήκους Μαϊμούδες που είχαμε δειπρο ετών στο φεστιβάλ θεσσαλονίκης.τώρα, με το Λευκοί Άνθρωποι κάνει κάτιπου η ίδια περιγράφει ως «μια διαστημικήοδύσσεια εμπνευσμένη από τη Λάμψη τουκιούμπρικ». Η ταινία λαμβάνει χώρα σ’ ένακέντρο κράτησης στη σουηδία, μια υπόγεια

φυλακή στην οποία μεταφέρεται μια λευκή,ξανθιά γυναίκα που μιλά άψογα σουηδικά,για να παραμείνει έγκλειστη μέχρι να απε-λαθεί. τίποτα δεν είναι ξεκάθαρο από τηναρχή σε αυτό το φιλμ που παίζει με τουςκανόνες του θρίλερ και που μοιάζει να κρύ-βει κάτω από τις προφάσεις μιας ταινίας εί-δους μια ξεκάθαρα πολιτική ιδέα, αν και ηίδια θέλει να αφήσει τους θεατές να βγά-λουν τα δικά τους συμπεράσματα για το

φιλμ. Για την ίδια, όπως λέει, η ταινία δια-δραματίζεται σ’ ένα διαστημόπλοιο. «Η χει-ρότερη τιμωρία για μένα είναι η απόλυτηελευθερία. το να δουλεύω με τους περιο-ρισμούς μιας ταινίας είδους μού δίνει ένασαφές πλαίσιο στο οποίο μπορώ να κι-νηθώ» λέει. «Η “φυλακή” της ταινίας όπουξετυλίγεται η ιστορία είναι σαν ένα διαστη-μόπλοιο. οι τρόφιμοι και οι υπάλληλοι είναιφυλακισμένοι, στο έλεος των εαυτών τους,

μ’ ένα απειλητικό κι ακατανόητο σύμπαναπ’ έξω». Γυρισμένη σε ένα παλιό καταφύ-γιο, κινηματογραφημένη σε φιλμ 35 χιλιο-στών, η ταινία είναι αληθινά εντυπωσιακήαισθητικά και αυστηρή στον τόνο της, αλλάόχι δίχως χιούμορ. «Χαίρομαι όταν οι θεα-τές γελούν σε αρκετά σημεία της ταινίας.Φοβόμουν ότι μπορεί να μην το τολμήσουν,αλλά ευτυχώς το φιλμ δείχνει να λειτουργείσωστά».

Η ΦΥλακΗ τΗσ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣαπό τον Γιώργο Κρασσακόπουλο

Λίζα Ασάν

ΛΕΥΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

από τη Λεωφόρο της Δύσης και τηΝύχτα Πρεμιέρας μέχρι σήμερα, τομοτίβο της γερασμένης γυναίκαςηθοποιού που καταρρέειαντικρίζοντας αναδρομικά τοκαλλιτεχνικό και προσωπικόπαρελθόν της, παραμένει αειθαλές.Περίτρανη απόδειξη, η ταινία ενόςσλοβάκου σκηνοθέτη, πουσυνεργάζεται με μία από τιςμεγαλύτερες ηθοποιούς τουθεάτρου της χώρας του. συνέντευξη στη Δήμητρα Νικολοπούλου

Μια συνέντευξη με την ηθοποιό Ανί Ζι-ραρντό σάς ενέπνευσε για την ταινία. Θαθέλατε να μοιραστείτε την ιστορία μαζίμας;Όταν ήμουν φοιτητής στην ακαδημία κινη-ματογράφου εργαζόμουν και για μια εφημε-ρίδα που με έστειλε να πάρω συνέντευξη απ’την ανί Ζιραρντό. θυμάμαι πως ήταν πρωί,εκείνη παράγγειλε μια μπύρα, όμως ο σερβι-τόρος αρνήθηκε να τη σερβίρει – είχαν εντο-λές να μην της προσφέρουν αλκοόλ. Έδειχνεπολύ εύθραυστη, αλλά όταν έκανα την πρώτηερώτηση μεταμορφώθηκε από φύλλο πουτρέμει σε χιονοστιβάδα. Ήταν εκφραστική, γε-λούσε, έπαιζε τον ρόλο της, έπαιζε τον εαυτότης. Ήταν πολύ έντονο. και ξαφνικά, όταν στα-μάτησα το κασετόφωνο, κατέρρευσε. Ήτανσαν να βλέπω την αρχέτυπη ιστορία του Φοί-νικα να ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μου

μέσα σε λίγα λεπτά. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτήτην συνάντηση, η οποία με οδήγησε ύστερααπό χρόνια στην Εύα Νόβα.

Η ηρωίδα σας, Εύα Νόβα, επιθυμεί απελ-πισμένα μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή.Πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η συγχώ-ρεση;εξαρτάται απ’ το πόσο βαθύ είναι το τραύμαπου έχει προκληθεί και απ’ τη δύναμη που κα-ταβάλλει κάποιος για να το επουλώσει. εδώήθελα να αποκαλύψω το παρελθόν και τα μυ-στικά της εύα σταδιακά. Γιατί αποτραβήχτηκεαπ’ τον γιο της, γιατί έπεσε στο ποτό, ποια ήτανκαι τι πήγε στραβά στη ζωή της; αυτό που μα-

θαίνουμε τελικά είναι ότι η εύα είναι ένας άν-θρωπος καλών προθέσεων, γι αυτό και πι-στεύω ότι της αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία.

Αντί για τη λαμπερή ζωή ενός ηθοποιού,παρουσιάζετε την άλλη πλευρά, τα χρόνιατης παρακμής. Γιατί αυτή η επιλογή;Γιατί ήθελα να μιλήσω για τη σημασία πουέχουν οι συνειδητές αποφάσεις που παίρ-νουμε στη ζωή μας. Βλέπω συχνά γύρω μουπαρεξηγήσεις που προκαλούνται απ’ το ότιπαρασυρόμαστε από τον εγωισμό μας, τις κα-ριέρες μας, τις φιλοδοξίες, τη λαγνεία, τα χρή-ματα. Χωρίς να αναλογιστούμε τις συνέπειεςγια τους δικούς μας ανθρώπους.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με την ΕμίλιαΒασαριόβα, την πρώτη κυρία του σλοβα-κικού θεάτρου;Η εμιλία Βασαριόβα είναι υπέροχη. Όταναρχίσαμε να συζητάμε για την ταινία,έπρεπε να λάβει υπόψη της μια μόνο προ-ϋπόθεση, έπρεπε να τσαλακωθεί όσο ποτέάλλοτε. Ήταν πολύ ανοιχτή στην πρόκλησηκαι πολύ γενναία στα γυρίσματα. της είμαιεπίσης ευγνώμων για πολλές λεπτομέρειεςπου πρόσεθεσε, όπως για παράδειγμα τηνανάγκη μιας ηθοποιού να βλέπει την αντα-νάκλασή της, όποτε της δίνεται η ευκαιρία,σε έναν καθρέφτη, σε ένα παράθυρο, οπου-δήποτε.

μΙα ακομα ΕΥΚΑΙΡΙΑ

Μάρκο Σκοπ

EΥA NOΒA

8 56th TIFF πρώτο πλάνο #286 [2015]8

Η πρώτη μεγάλου μήκους του Ισλανδού Ρούναρ Ρού-ναρσον, το Volcano, προβλήθηκε στο τμήμα «Δεκα-πενθήμερο των σκηνοθετών» στις κάννες το 2011, ενώτα Σπουργίτια ήταν φέτος η ταινία που πήρε το μεγάλοβραβείο στο Φεστιβάλ του σαν σεμπαστιάν όπου έκανετην πρεμιέρα τους. Η ιστορία της συναισθηματικήςενηλικίωσης ενός έφηβου με φόντο τις φωτεινές νύχτεςσε μια άκρη της Ισλανδίας είναι μία από τις πιο δυνατέςκαι ειλικρινείς ταινίες ενηλικίωσης που είδαμε εδώ καιπάρα πολλά χρόνια. «Πάντα προσπαθώ να δίνω ένακομμάτι από την καρδιά μου όταν κάνω μια ταινία»,λέει ο Ρούναρσον. «είναι απόλυτως αναγκαίο για μέναόταν γράφω ένα σενάριο να δουλεύω σε ένα πλαίσιοπου ξέρω προσωπικά. το να συνδυάζω δικές μου εμ-πειρίες ή εμπειρίες ανθρώπων που γνωρίζω για ναφτιάχνω την βάση ενός σεναρίου. κάπως έτσι, αυτέςοι αληθινές εμπειρίες μπερδεύονται με την μυθοπλα-σία, ώστε ακόμη κι οι άνθρωποι που τις βίωσαν, συχνάδεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στις ταινίες μου.αυτό που με ενδιαφέρει άλλωστε είναι οι γκρίζες ζώνες.στη ζωή δεν υπάρχει καλό ή κακό τέλος, απλώς ο χρό-νος συνεχίζει να κυλά. οι καταστάσεις αλλάζουν, είναιζήτημα χρόνου. οπότε δεν νομίζω ότι μπορείς να αφή-νεις τους θεατές μιας ταινίας σε ένα φωτεινό ή ένασκοτεινό σημείο. το να σταματάς κάπου ανάμεσα μοι-άζει πιο ρεαλιστικό και μας δίνει ελπίδα».

Η επιστροφή ενός εργάτη στηνοικογενειακή του εστία έπειτα απόαπουσία πολλών ετών γίνεταικαταλύτης για να γνωρίσουμελεπτομέρειες για τη ζωή στιςαπέραντες εκτάσεις της Νότιαςαμερικής, που μπορεί να μην είναιτόσο μακρινή όσο θέλουμε ναφανταζόμαστε. Η ταινία τουπρωτοεμφανιζόμενου κολομβιανούσκηνοθέτη απέσπασε τη Χρυσήκάμερα στο τελευταίο φεστιβάλ των καννών.συνέντευξη στην Δήμητρα Νικολοπούλου

Μαζί με τους ήρωές σας, πρωταγωνιστήςτης ταινίας είναι και το περιβάλλον. Ο άν-θρωπος το καταστρέφει κι εκείνο με τησειρά του τον εκδικείται, σ’ έναν φαύλο κύ-κλο. Πώς γεννήθηκε η ιδέα γι’ αυτήν τηνταινία;

αυτή η ταινία γεννήθηκε από μια προσωπικήεπώδυνη ιστορία. Άρχισα να τη γράφω μετάτον θάνατο της μητέρας μου και απ’ τη μονα-ξιά που μου προξένησε η διάλυση της οικο-γένειάς μου. Για μένα, αυτός ήταν ένας τρόποςνα «ξαναβρώ» τους ανθρώπους που αγα-πούσα, ανασκευάζοντας ορισμένες από τιςμνήμες μου, σαν να τους «συναντώ» για ναμπορέσω να τους αποχαιρετήσω. Για μένα αυ-τός ήταν ένας τρόπος να αντιμετωπίσω τηλήθη. Παράλληλα, έδειξα από πού κατάγομαι,τις ρίζες μου, με τις οποίες με συνδέουν συ-ναισθηματικοί δεσμοί. μεγάλωσα στην πόλη,όμως η παιδική μου ηλικία συνδέεται με αυτέςτις απέραντες εκτάσεις από ζαχαροκάλαμαπου διασχίζαμε με το αυτοκίνητο όταν ταξι-δεύαμε με τον πατέρα μου. κι έχω κληρονο-μήσει αυτό το αίσθημα της απώλειας που νιώ-θουν όλοι οι κάτοικοι αυτών των περιοχών.με τη μόνη διαφορά ότι εγώ δεν έχω παραι-τηθεί και δεν έχω αποδεχτεί αυτή την απώλειαως φυσιολογική, και αποφάσισα να δείξω τακοινωνικά προβλήματα που θέτουν σε κίν-δυνο τη μνήμη, την ιστορία και την ταυτότητα

ενός ολόκληρου λαού: τη φτώχεια, την κατα-στροφή του περιβάλλοντος, τις συνθήκες ερ-γασίας, τις ασθένειες.

Είναι τελικά η οικογένεια και οι ανθρώπινεςσχέσεις –με όλα τα τραύματά τους– ο τρό-πος για να αντιμετωπίσει κανείς τη σκληρήκοινωνική πραγματικότητα;Για μένα η ταινία μιλά για το πόσο δύσκολοείναι να διατηρήσουμε τους δεσμούς με τουςαγαπημένους μας ανθρώπους, όχι μόνο εξαι-τίας της συναισθηματικής βίας, αλλά και λόγωτης συνεχούς απειλής που επιφέρει η σαρω-τική πρόοδος στον πυρήνα της κοινωνίας: τηνοικογένεια. Όμως εκτός του ότι αφηγούμαιμια θλιβερή, συχνά σκληρή ιστορία, πρόθεσήμου είναι επίσης να αναδείξω τον ηρωισμόαυτών των ανθρώπων και τον αγώνα τους γιααξιοπρέπεια και ελευθερία.

Θα μπορούσατε να μας πείτε δυο λόγια γιατους μινιμαλιστικούς διαλόγους σε αντί-στιξη με τις εντυπωσιακές σκηνές με τιςφωτιές και τη βροχή στάχτης;

Πρόθεσή μου ήταν να δείξω μια γη που κα-ταστράφηκε στο βωμό μιας παράδοξης ιδέαςγια την πρόοδο, η οποία στην πραγματικότηταευνοεί τα οικονομικά συμφέροντα λίγων. αυτόδεν καταστρέφει μόνο το σώμα, αλλά και τοπνεύμα. αφήνουν πίσω τους μια χώρα σημα-δεμένη και θεώρησα ότι ο πιο ταιριαστός τρό-πος για να εκφράσω κάτι τέτοιο ήταν να δη-μιουργήσω ένα φυσικό και συναισθηματικόπεριβάλλον γεμάτο από σημάδια καταστρο-φής και θανάτου, το οποίο μας επιτρέπει νααντιληφθούμε όσα αυτά τα εύθραυστα πλά-σματα δεν μπορούν να εκφράσουν με λόγια,καθώς, όχι μόνο δεν μπορούν να πουν ό,τι αι-σθάνονται, αλλά συχνά ούτε καν υποψιάζον-ται τι κουβαλούν μέσα τους. θα ήθελα ο θεα-τής να έχει την ευκαιρία να νιώσει και να ζήσειότι αυτό που βλέπει στην οθόνη δεν εξαντ-λείται σε μια οπτική παρουσίαση, αλλά κρύβειεπίσης νοήματα πιο βαθιά. Για παράδειγμα, ογεμάτος καταπίεση φυσικός εγκλεισμός είναιμια απτή μεταφορά του συναισθηματικού εγ-κλεισμού στον οποίο έχει καταδικαστεί αυτήη οικογένεια.

οΙ ΡΙΖεσ τΗσ ΑΠΩΛΕΙΑΣ

Ρούναρ Ρούναρσον

ΣΠΟΥΡΓΙΤΙΑ

ΖΩΗ σαΝ ΓΚΡΙΖΑ ΖΩΝΗ

από τον Γιώργο Κρασσακόπουλο

Σέσαρ Ασεβέδο

Η ΓΗ ΚΑΙ Η ΣΚΙΑ


Η ηρωίδα σας αρνείται να δεχτεί ότι δενθα τραγουδήσει ξανά. Τι σημαίνει αυτό γιαεκείνη, και πώς το αξιοποιείτε δραματουρ-γικά;Η ηρωίδα τρομάζει, ντρέπεται και επιλέγει νααπομονωθεί. κλείνεται στον εαυτό της γιατίνιώθει ότι η «φωνή» της δεν είναι ακριβώςδική της. οι άλλοι έχουν γράψει στον εσωτε-ρικό της τοίχο ότι το κύκλωμα επικοινωνίαςαπαιτεί την προϋπόθεση του λόγου, ως κα-νόνα συμπεριφοράς και ελεύθερης βούλησης.αλλά η ίδια βρίσκει ότι μέσα σ’ αυτόν τον κα-νόνα δεν απελευθερώνεται. Η ταινία αναρω-τιέται για το αν η φωνή και ο λόγος που εκ-φράζουμε εκφράζει ακριβώς αυτό πουείμαστε. Γιατί, μπορεί μεν το να μιλάς όπωςθες να μοιάζει ιδανική συνθήκη ελεύθερηςέκφρασης, ταυτόχρονα όμως μπορεί να εκ-φυλίσει την έκφραση, παράγοντας τον αν-θρωπότυπο «μιλάω άρα υπαρχω». μέσα σ’αυτήν τη συνθήκη η Διδώ δεν μπόρεσε ναχωρέσει ποτέ, γιατί ένιωθε ότι το «να μιλάς»δεν σημαίνει απαραίτητα οτι μιλάς στ’ αλή-θεια. μέσα στη σιωπή της η Διδώ μεγενθύνειτις αισθήσεις της προσπαθώντας να καταλά-βει την ίδια, τους άλλους και να εξηγήσει γιατί

τους αρνείται. Η Διδώ διεκδικεί την ακεραι-ότητά της μέσα στο άδειο παρατημένο σπίτιόπου γεννήθηκε χωρίς να ενοχλεί κανέναν, οιάλλοι είναι που δεν της το επιτρέπουν και γεν-νούν βία όταν την πλησιάζουν, ακόμα και ότανεξομολογούνται.

Είναι η δεύτερη ταινία σας. Και εδώ, πρω-ταγωνίστρια είναι η Κίκα Γεωργίου στορόλο της Διδώς. Πώς εργάζεστε μαζί της; Ήδη από τις πρόβες για την Πόλη των Παιδιώνκαταλάβαμε με την κίκα ότι είχαμε μια καλλι-τεχνική χημεία που μας έκανε να συνεννοού-μαστε χωρίς πολλή προσπάθεια. θεωρώ φυ-σική συνέχεια τη συνεργασία μας στο Silent.Η ηθοποιός που θα ενσάρκωνε τη Διδώέπρεπε να αποφασίσει να αφοσιωθεί ολοκλη-ρωτικά σε μια σιωπηλή συμπεριφορά και ναεξελίξει άλλους τρόπους έκφρασης. Η ηθο-ποιός που θα ενσάρκωνε τη Διδώ έπρεπε κατ’αρχήν να έχει μεγάλη σχέση με τη μουσικήκαι το τραγούδι, και η κίκα είχε και έχει. Η ηθο-ποιός έπρεπε να έχει εμπειρία από σπουδέςκλασικού τραγουδιού, γιατί δεν έχουν καμίασχέση με άλλες φωνητικές σπουδές, και η κίκαείχε. Η ηθοποιός έπρεπε να έχει την ικανοτότα

να ακούει και να παύει την ορμή της λεκτικήςέκφρασης, συνθήκη στην οποία η κίκα μπορείνα λειτουργήσει εξαιρετικά. Προσπαθήσαμενα εντοπίσουμε τα ενδιαφέροντα παικτικάσημεία ενός τέτοιου χαρακτήρα και ναβρούμε φόρμες που, χωρίς να «φωνάζουν»,εκδηλώνουν τις πληγές και τα τραύματά της,συνειδητά η ασύνειδα. μετά από ένα διά-στημα αρκετών μηνών κατά τους οποίους μα-ζεύαμε υλικό και πληροφορίες, αρχίσαμε ναχτίζουμε το «σώμα» της Διδώς και οι πρόβεςγια το διαμορφωμένο πλέον ρόλο κράτησανάλλους πέντε μήνες, γιατί η μεγαλύατερη δυ-σκολία ήταν να επικοινωνεί σιωπηλά με τουςάλλους ηθοποιούς. Η Διδώ, όπως και όλοι οισιωπηλοί ρόλοι, αποκαλύπτονται σιγά σιγά,γι’ αυτό και είναι εξαιρετικά δύσκολοι γιατίπρέπει ο θεατής να τους μαντεύει και να μπο-ρεί να ανακαλύπτει πάνω τους τα στοιχείαπου τους προδίδουν.

Οι ενδοοικογενειακές σχέσεις είναι μια δη-μοφιλής θεματική. Πώς προσεγγίζετε εσείςαυτό το θέμα; είναι αναπόφευκτο να προβληματίζει τουςδημιουργούς, γιατί όλοι μας προερχόμαστε

από ένα περιβάλλον τα σημάδια του οποίουανακαλύπτουμε συνήθως καθυστερημένα. Ηοικογένεια για μένα ειναι μια μορφή αγέλης,κάθε οικογένεια είναι και μια ξεχωριστήαγέλη με νόμους, κανόνες και κυρίως «συνή-θειες». αυτές οι φαινομενικά αθώες συνή-θειες, διαμορφώνουν βαθειά και πολλές φο-ρές ανεξίτηλα δεδομένα μέσα στον ψυχισμότων επιγόνων. τα τέκνα κάθε αγέλης έχουνκληρονομήσει βιώματα και μια υπόγεια φι-λοσοφία συμπεριφοράς που πολλές φορέςδεν ελέγχεται μέσα στα χρόνια. σταματούσανπάρα πολλές φορές οι πρόβες με τους ηθο-ποιούς, γιατί εκείνοι ομολογούσαν πόσο έχειδιαμορφώσει τη συμπεριφορά τους το σύ-στημα επικοινωνίας που επικρατούσε στηνοικογένεια του καθενός τους. ο τρόπος έκ-φρασης μας καθρεφτίζει τον τρόπο με τονοποίο έχουμε μεγαλώσει. Βέβαια, όλοι οι άν-θρωποι είμαστε μέρος μιας αγέλης, μιας πό-λης, μιας κοινωνίας και μιας εποχής, που σανομόκεντροι κύκλοι διαμορφώνουν το εσωτε-ρικό μας τοπίο. και για το λόγο αυτό, ο καθέ-νας μας έχει πολλη δουλειά προκειμένου ναβρει τη δική του ελευθερία και τη δική τουφωνή.

ΦΩΝΗ ΒοΩΝτοσΓιώργος Γκικαπέππας

SILENT

h Γυάλινη χώρα στην οποία μάς ξεναγεί ο Ιρλανδόςσκηνοθέτης τζέραρντ μπάρετ είναι ο μίζερος κό-σμος του τζον, ενός νεαρού άνδρα που ζει στοσύγχρονο Δουβλίνο, περνώντας τα βράδια τουπίσω από το τιμόνι ενός ταξί και τις μέρες τουφροντίζοντας την αλκοολική μητέρα του στοασφυκτικά μικρό διαμέρισμά τους. ο σκηνοθέτηςαπεικονίζει σθεναρά την αδιέξοδη πραγματικό-τητα των ηρώων του, καθώς και το φαινόμενο τουαλκοολισμού, το οποίο βλέπει περισσότερο ωςαρρώστια παρά ως προσωπική επιλογή, αντιμε-τωπίζοντας με αγάπη τους χαρακτήρες του. μιαταινία χαμηλότονη και λακωνική, στην οποία οπλούτος των συναισθημάτων αποτυπώνεται αβία-στα, λιτά και χωρίς πολλά λόγια. Η σκηνοθεσίατου φιλμ είναι μετρημένη και στιβαρή, πιστή στιςαρχές του κοινωνικού ρεαλισμού. τα παραπάνω,σε συνδυασμό και με τις εξαιρετικές ερμηνείεςτων δύο πρωταγωνιστών –της τόνι κολέτ και τουνεαρού τζακ Ρέινορ, που τιμήθηκε με ειδικό Βρα-βείο επιτροπής για καλύτερη ερμηνεία στο Φεστι-βάλ σάντανς–, συνθέτουν ένα έντονο δραματικάέργο, επώδυνο στη θέαση, αλλά πέρα για πέρααληθινό.

ΔΙΑΦΑΝΟΙ καΙ εΥθΡαΥστοΙαπό την Αλεξάνδρα Κόλια

Τζέραρντ Μπάρετ

ΓΥΑΛΙΝΗ ΧΩΡΑ

καμία κραυγή δεν ακούγεται πιοδυνατά απ’ τη σιωπή. Πότε μενεύματα και πότε ψιθυριστά, οσκηνοθέτης εξηγεί πως η ταινίατου «δεν ισχυρίζεται ότι σιωπή ίσονφυλακή και λόγος ίσοναπελευθέρωση. Ισχυρίζεται ότιμπορεί να συμβαίνει ακριβώς τοαντίθετο και αναρωτιέται τι σεκάνει να μιλάς και τι να σωπαίνεις».

συνέντευξη στους Ελένη Ανδρουτσοπούλου και Βασίλη Τερζόπουλο

Παρά όσα λέγονται για το φως τηςμεσογείου, η αλήθεια είναι πως δενπρόκειται για κάτι τόσο αθώο.μια σκηνοθέτις που μεγάλωσεμεταξύ κουβέιτ και αθήνας μπορείν’ αναγνωρίσει τα μυστήρια και τιςαλήθειες που λαμβάνουν χώρακάτω από τον καυτό ήλιο.αφηγείται λοιπόν την ιστορία ενόςνεαρού μετανάστη – φύλακα μιας βίλας που δεν κατοικείται. τι θέλει να πει στο κοινό της;

συνέντευξη στους Βασίλη Τερζόπουλο και Ελένη Ανδρουτσοπούλου

Έχετε ζήσει στη Βηρυτό, το Κουβέιτ αλλάκαι στην Αθήνα. Έχετε νιώσει ποτέ ξένηή έχετε βιώσει τον ρατσισμό; Έχω ζήσεισε πολλές πόλεις και παντού ένιωθα ξένη.μου αρέσει να εξερευνώ καινούργια μέρηκαι να βιώνω το διαφορετικό. Η έννοια τουέθνους δεν έχει πραγματική αξία για μένακαι στην πραγματικότητα τη συνδέω με τηβία και την εξουσία. Νιώθω αγάπη και νο-σταλγία για ότι συνδέεται με τη μεσόγειο:το ζεστό αεράκι, τη μυρωδιά του γιασεμιού,

το αλάτι της θάλασσας και το καθαρό φως...Ποτέ δεν υπήρξα δέκτης ρατσιστικής συμ-περιφοράς, ίσως γιατί είμαι γυναίκα και τοδέρμα μου είναι ανοιχτόχρωμο. Ωστόσουπήρξαν συχνές υποσυνείδητες ή συγκα-λυμμένες εκδηλώσεις ρατσιστικής συμπερι-φοράς εις βάρος μου, που είναι ωστόσο πιοεύκολα διαχειρίσιμες και δεν μπορούν νασυγκριθούν με τις ταξικές διακρίσεις ή τιςδιακρίσεις φύλου.

Στην ταινία είναι πολύ έντονη η εικόνατης έλλειψης βασικών αγαθών όπως τονερό, σε συνθήκες οικονομικής ευμά-

ρειας. Γιατί επιλέξατε να μιλήσετε γι’ αυ-τήν την αντίφαση;στην ταινία, όπως και στην αληθινή ζωή, τηνευμάρεια τη γεύονται οι λίγοι. αυτή η αντί-θεση που δημιουργείται αποτυπώνεται στονΚαύσωνα μεγενθυμένη, καθώς μου αρέσειτο «σύμπαν» που δημιουργώ να είναι κάπωςαφαιρετικό, σαν σε κατάσταση ονείρου,ελεγχόμενης, στην ουσία εφιαλτικής αισθη-τικής. Όπως ακριβώς ο χρόνος δράσης τηςταινίας, που δεν ήθελα να δηλώνεται ακρι-βώς: βρισκόμαστε κάπου στο παρόν, στοπαρελθόν, στο μέλλον;

Τελικά η δίψα για νερό συμβολίζει στηνταινία σας τη δίψα για αξίες όπως η ελευ-θερία και η ισότητα;αυτή είναι μια πολύ ευπρόσδεκτη ανάγνωσηκαι προσέγγιση της ταινίας που για να είμαιειλικρινής δεν είχα σκεφτεί να συμπεριλάβω.το θέμα του νερού και της έλλειψής τουήταν κάτι που έπρεπε να τεθεί σε συνάρτησημε την έντονη ζέστη ώστε να δημιουργήσειένταση. Πρόθεσή μου ήταν η ταινία να εκ-φράσει τον εφιάλτη του ασράφ, κυρίωςμέσω των αισθήσεών του. Δεν θέλω ναδώσω την εντύπωση ότι θέλω να περάσωένα μήνυμα. Προτιμώ να μοιραστώ με τοκοινό ένα συναίσθημα, μια στενάχωρη διά-θεση, κάτι πιο ανοιχτό κι αφηρημένο, και νααφήσω τον ίδιο τον θεατή να ερμηνεύσειόπως θέλει τα όσα βλέπει και ακούει.


Τζόις Α. Νασαουάτι

ΚΑΥΣΩΝΑΣ

κατΩ αΠο τοΝ ΗλΙο ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ταΙΝΙεσ #2

στα δραματικά γεγονότα της ζωής,πολλές σχέσεις δοκιμάζονται,αλλά και πολλές απρόσμενεςσχέσεις γεννιούνται απ’ το μηδέν. Όσοι γνωρίζουν τι σημαίνει το ακρωνύμιο του τίτλουείναι ίσως ήδη προετοιμασμένοι για κάποιου είδους «μαγεία» πουπροσπαθεί να νικήσει τηναρρώστια.

συνέντευξη στους Ελένη Ανδρουτσοπούλουκαι Βασίλη Τερζόπουλο

Πώς θα περιγράφατε τους δύο βασικούςχαρακτήρες και την ιδιαίτερη σχέση πουαναπτύσσεται μεταξύ τους;Η ελένη είναι μια γυναίκα καριέρας. τα έχεικαταφέρει αρκετά καλά μέχρι τώρα. Έχει έναωραίο σπίτι, ένα ωραίο αυτοκίνητο και μιακαλή θέση στην τράπεζα. και ξαφνικά πέφτεισε τοίχο. αρχόμενη λεμφαγγειακή διήθηση.μ’ άλλα λόγια, καρκίνος στον πνεύμονα. αυτό

την κάνει να δει λίγο πέρα από τον εαυτό της.ο ανδρέας, από την άλλη, είναι ένας άστεγοςπρώην εργολάβος οικοδομών, που βρέθηκεστον δρόμο εξαιτίας της οικονομικής κρίσηςαλλά –κυρίως– λόγω του χαρακτήρα του.Πρόκειται για δύο εντελώς αντίθετους αν-θρώπους, που φέρνει μαζί η ανάγκη. Η ελένηέχει ανάγκη από μια ανθρώπινη συντροφιά,ενώ ο αντρέας απλώς από ένα ζεστό μπάνιο...

Η ηρωίδα της ταινίας, προσπαθώντας ναδιαχειριστεί την αρρώστια της, αναζητά

την ελπίδα. Πώς αλλάζει η ανάγκη τηςαυτή την κοσμοθεωρία της;Η ηρωίδα δεν αναζητά την ελπίδα. Φοβάται.Φοβάται τον θάνατο που βλέπει να έρχεται,αλλά αυτό που φοβάται περισσότερο είναιτο ότι θα τον αντιμετωπίσει μόνη της. Έτσιπροσπαθεί να πιαστεί από οποιαδήποτε σα-νίδα σωτηρίας βρίσκει μπροστά της, και τακάνει θάλασσα πληγώνοντας τον εαυτό τηςκαι τους γύρω της. Η ανάγκη της αυτή τηνφέρνει αντιμέτωπη με τον εαυτό της και τοπαρελθόν της. κι αυτό που καταφέρνει δενείναι το να αλλάξει την κοσμοθεωρία της,αλλά το να συμβιβαστεί και να αποδεχτείαυτό που της συμβαίνει. και αυτό δεν είναικαθόλου λίγο.

Εκτός από σκηνοθέτης είστε και ο βασι-κός παραγωγός της ταινίας. Ποιες είναιοι δυσκολίες αυτού του διττού ρόλου; Πρέπει να πω ότι είχα αρκετούς ενδοιασμούςστην αρχή. ο σκηνοθέτης συνήθως ζητά κάτιαπό τον παραγωγό και ο παραγωγός τού τοπαρέχει ή όχι, μετά από μια «δημιουργική»συζήτηση (γέλια). Έχοντας και τους δύο ρό-λους όμως, συνεχώς κινδυνεύεις να υποκύ-ψεις στις απαιτήσεις του σκηνοθέτη και νατινάξεις τον προϋπολογισμό στον αέρα καιαπό την άλλη κινδυνεύεις να περιορίσεις τιςκαλλιτεχνικές απαιτήσεις σε σημείο βλα-πτικό για την ταινία. Δεν ήταν καθόλου εύ-κολο αλλά είχα στο πλευρό μου έναν εξαι-ρετικό διευθυντή παραγωγής, τον ΓιώργοΖέρβα, που με βοήθησε πάρα πολύ στο κομ-μάτι αυτό.

Ηλίας Δημητρίου

SMAC

ΑΣΘΕΝΕΙΣ καΙ οΔοΙΠοΡοΙ


Μιλήστε μας για τον κεντρικό ήρωα τηςταινίας σας, αυτόν τον άντρα σε απόγνωσηπου προσπαθεί να διαχειριστεί τις δυσκο-λίες της ζωής. ο Άρης είναι γύρω στα 38, χωρισμένος μ’έναν μικρό γιο που μένει με τη μητέρα του,δουλεύει και μένει μόνος πια, σε μια βιο-μηχανική περιοχή. ο τίτλος της ταινίας πα-

ραπέμπει ακριβώς στον ήρωα, αλλά και σ’έναν ολόκληρο κόσμο που παραμένει αό-ρατος. Δεν επέλεξα τυχαία τον ασπρό-πυργο για την τοποθέτηση της δράσης.αυτό που με ιντριγκάρει στον αρη είναι τοότι δεν αποδέχεται τη θέση που τού ορίζειτο περιβάλλον του. επαναστατεί με τον δικότου τρόπο.

Καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίαςαποτελεί η παρουσία ενός μικρού παιδιού.Πώς ήταν η συνεργασία μ’ ένα τόσο μικρόπαιδί σε απαιτητικό ρόλο;Δεν είναι η πρώτη φορά που συνεργάζομαιμε παιδιά. στις 2000+1 Στιγμές και στην Πόλητων θαυμάτων είχα επίσης παιδιά σε κεντρι-κούς ρόλους. Η δυσκολία είναι μέχρι να συ-ναντήσω το κατάλληλο παιδί. Όταν βρεθείαπέναντι μου και δω στο βλέμμα του αυτάπου ψάχνω, χρειάζομαι λίγα λεπτά για να κα-ταλήξω ότι είναι «ο ρόλος». μετά, η συνεργα-σία στο γύρισμα γίνεται σχεδόν μαγικά, μεελάχιστες οδηγίες.

Πώς η ανατροπή της καθημερινότητας καιη αδικία μπορούν να οδηγήσουν έναν άν-θρωπο σε ακραίες συμπεριφορές;ουσιαστικά πρόκειται για ανατροπή της ίδιαςτης ζωής. ο Άρης έχει την αίσθηση ότι τουαρνούνται τη θέση του στον κόσμο, τον πε-τάνε εξω απ’ αυτόν. Πράγμα που σημαίνει ότιτον καταδικάζουν σε θάνατο. απέναντι σ’ αυ-τόν τον ακραίο και σκληρό παραλογισμό, οήρωας προσπαθεί να αμυνθεί και αντιδρά τοίδιο ακραία και σκληρά, με τρόπο ενστικτώδηκαι άμεσο. «κάποιοι πρέπει να πεθάνουν;» εί-ναι η φράση κλειδί που απευθύνει ο ίδιος χω-ρίς να παίρνει απάντηση.

Ένας άνδρας κοντά στα σαράντα απολύεται από ένα εργοστάσιο και τότεωριμάζει μέσα του η ιδέα της εκδίκησης. ο σκηνοθέτης θεωρεί ότισκηνοθετεί ένα «αστικό γουέστερν» και εξηγεί τι σημαίνει να είσαι «έναςφτωχός και μόνος καουμπόι» στην ελλάδα της κρίσης.

συνέντευξη στους Βασίλη Τερζόπουλο και Ελένη Ανδρουτσοπούλου

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εΡΗμοσ

ο τίτλος εργασίας της τελευταίας,πολυαναμενόμενης ταινίας τουΈλληνα σκηνοθέτη ήταν Καλάσνικοφ.Η ιστορία πέντε εφήβων πουστήνουν μια ένοπλη συμμορίαμπορεί να δανείζεται τον τίτλο τηςαπό το θεατρικό κείμενο του ΦρανκΒέντεκιντ, αλλά παραμένειεκρηκτική, όπως κι η συζήτηση πουακολούθησε την πρεμιέρα στηναίθουσα τώνια μαρκετάκη, τηνκυριακή 8 Νοεμβρίου. ο Βασίληςτερζόπουλος κράτησε σημειώσεις.

Τι διάσταση θεωρείτε ότι παίρνει στα μάτιατων νέων ανθρώπων το εύκολο χρήμα καιη εξουσία σε μια χώρα όπως είναι η δικήμας αυτή την περίοδο, μια χώρα σε ηθικήκαι οικονομική κρίση;αυτή η ταινία για μένα είναι το τρίτο κομμάτιμιας τριλογίας που πολλοί πίστευαν ότι είναιμόνο για τη μετανάστευση, αλλά ήταν για τηβία ουσιαστικά, όπως συνειδητοποιώ μετάαπό δέκα χρόνια. Aυτή η ταινία νομίζω είναιλίγο πιο περίπλοκη από τις προηγούμενες,όπου έχουμε τον εξουσιαζόμενο και τον εξου-σιαστή, το θύμα και το θύτη, που είναι πιο ξε-κάθαρες έννοιες και κατηγορίες και με τιςοποίες μπορούμε να ταυτιστούμε όλοι εξ απο-στάσεως. Πιστεύω ότι αυτό το συγκεκριμένοκεφάλαιο της τριλογίας είναι λίγο πιο πολύ-πλοκο και ουσιαστικά μιλάει για τον φασισμόμέσα σε όλους μας και πώς αυτά τα «αγγελικάπρόσωπα» των πρωταγωνιστών τελικά έχουνπάρα πολύ μαύρες ψυχές. θα ήθελα ναεστιάσω πιο πολύ σε αυτό, παρά σε μια ιδέατης παρακμής, που όντως υπάρχει και στηνταινία. Πολλές φορές περιπαίζω με αυτό τοπράγμα με μια ειρωνική ματιά με τα συνθή-

ματα και τα διάφορα γκράφιτι που έχουν στο-λίσει την αθήνα την τελευταία εφταετία καιείναι αριστουργηματικά.

Η ταινία επιμένει πολύ στο περιθώριο ήακόμα και έξω από το περιθώριο της σχέ-σης των γονέων με αυτά τα παιδιά. Παίρ-νετε θέση προτείνοντας ταυτότητα για τονσύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο;αυτή η ιστορία προήλθε από ένα πραγματικόγεγονός, τρία-τέσσερα χρόνια πριν, όταν μιασυμμορία νεαρών δρούσε στην αθήνα, κά-νοντας διαρρήξεις, ενώ είχαν διαπράξει μέχρικαι βιασμό. εγώ συγκέντρωσα και διάβασατις ειδήσεις γι’ αυτή την ομάδα, ξεκίνησα δη-λαδή με τη βασική συνθήκη της ιστορίας μου,αλλά μετά η ταινία πήγε αλλού. Η ιδέα του μι-κρού, κοινού, ποινικού εγκλήματος συναντάτο ερωτικό πάθος, την επιθυμία, συναντά μιακακοχωνεμένη ιδεολογική τοποθέτησηώσπου το φινάλε να μην το καθορίζουν οιιδέες αλλά η αλληλουχία των γεγονότων. Ηαπάντηση που δίνει η ίδια η ταινία βρίσκεταιστην ίδια τη βία. σε μια κοινωνία εθισμένη καιπολιτικά και κοινωνικά σε αυτό το πράγμα,και το είδαμε άλλωστε και τις τελευταίες ημέ-ρες με τα τραγελαφικά περιστατικά στηναθήνα, θα έλεγα πως είναι μια απάντηση σεαυτό. Η βία δεν συγχωρείται και δεν δικαιο-λογείται με τίποτα, κι αυτό είναι μια ουμανι-στική ματιά. αυτό μπορεί να είναι κάτι πουέμαθα στην πορεία αυτής της τριλογίας, μπο-ρεί να είναι και μια αναθεώρηση ιδεών και το-ποθετήσεων που είχα εγώ ο ίδιος στο παρελ-θόν. αν δω τον εαυτό μου όταν ήμουνδεκαεπτά από τη στιγμή και τον τόπο όπουβρίσκομαι τώρα στο σύμπαν, τρομάζω με το«απόλυτο» που είχα στο μυαλό μου ότανήμουν έφηβος και νέος. Νομίζω η εφηβεία καιη νιότη, ενώ είναι η έκρηξη και το ξύπνηματης άνοιξης. είναι συνάμα και κάτι σκοτεινόμέσα σε αυτό το απόλυτο που έχει. με τη νε-ότητα, όλα είναι ή μαύρα ή άσπρα, ενδιάμεσες

αποχρώσεις δεν υπάρχουν, δεν χωράει καμίααμφισβήτηση, δεν χωράει κανένας συμβιβα-σμός. αυτό μπορεί να είναι λυτρωτικό, αλλάκαι πάρα πολύ καταστροφικό.

Ποιος είναι ο λόγος των φωτογραφιώνστην ταινία;Ήταν ένα πείραμα εκ μέρος μου, να δώσω ταγεγονότα με διαφορετικό τρόπο. αν το σκε-φτώ καλύτερα υπάρχουν τρεις πτυχές. Πρώτααπ' όλα είναι τα social media, οι selfies, o ναρ-κισσισμός της ίδιας της φωτογραφίας από ταsocial media. ανά πάσα στιγμή φωτογραφί-ζουμε την ύπαρξή μας. Δεύτερον, το θέματου χρόνου, είναι ένα παιχνίδι με το χρόνο,παγώνω το χρόνο πάνω στα πρόσωπα τωνπαιδιών για να αφήσω και το θεατή να κατα-λάβει τι κρύβουν αυτά τα αγγελικά πρόσωπα.είναι ένα πολύ ωραίο ρητό που διάβασα χθεςπου λέει πως δεν υπάρχει κανένας τρόποςμέσα από τα πρόσωπα να αντιληφθούμε τακίνητρα του ανθρώπου. και για αυτό το λόγοπροσπαθώ με τη φωτογραφία να δω ποια εί-ναι τα κίνητρα μέσα από τα πρόσωπα τωνπαιδιών. συνάμα μου αρέσει η εικαστική διά-σταση που δίνει μια αίσθηση κόμικς, ότιζούμε, ότι περνάνε οι πρωταγωνιστές δηλαδήσαν σε ψηφιακό κόμικς. λες και από μιαάποψη δεν είναι πραγματικότητα, είναι το

«comics of the mind».

Σε αυτή την ταινία δεν φαίνεται να υπάρχειαπό την πλευρά σας συμπάθεια προς ταπρόσωπα, ισχύει κάτι τέτοιο;Δεν ισχύει. το θέμα, όμως, έχει αποκτήσει μιατραγικότητα η οποία ορίζει το δράμα από τηναρχή του μέχρι το τέλος, κι αυτή η τραγικό-τητα ορίζει τη σκληρή πορεία των ηρώων μου.Ξέρετε, όταν βγήκε η ταινία Από την άκρη τηςπόλης, θεωρήθηκε για τα τότε δεδομένα, όχιμόνο στην ελλάδα αλλά και στην ευρώπη,πολύ σκληρή. Πολλοί μου είπαν πως ήταν δε-καπέντε, είκοσι τοις εκατό πιο σκληρή απ' ό,τιέπρεπε. Γι' αυτό τώρα μιλάμε για μια διαφο-ρετική χρονική στιγμή στην ιστορία της χώραςκαι της ευρώπης. αυτό που τα προηγούμεναχρόνια ήταν σκληρό, τώρα φαντάζει λίγο νο-σταλγικό. επίσης, είναι πολύ πιο εύκολο ναταυτιστείς με μια ομάδα ξεριζωμένων από τηνπρώην σοβιετική Ένωση που βρίσκονται στοπεριθώριο ενός μεγάλου αστικού κέντρου,όπως το κέντρο της αθήνας, που προσπαθείνα επιβιώσει και να μπει μέσα σ’ αυτό. είναιμια ιδέα με την οποία μπορείς να ταυτιστείςπολύ πιο εύκολα – ιδίως οι τριαντάρηδες καιοι σαραντάρηδες εκείνη την εποχή ήταν πιοεύκολο να ταυτιστούν, όταν ήταν στην παρα-βατικότητα, αλλά από ασφαλή απόσταση.

ΕΝΑ ΟΠΛΟ κατα τΗσ ΒΙασ

Δημήτρης Αθανίτης

INVISIBLE

Κωνσταντίνος Γιάνναρης

ΤΟ ΞΥΠΝΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ

56th TIFF πρώτο πλάνο #286 [2015]

ΕΛΛΗΝΙΚΑ τοΠΙαΗ πολύμορφη όψη της σύγχρονης εγχώριας παραγωγήςαποκαλύπτεται στο ελληνικό πρόγραμμα του φεστιβάλ, όπουπεριλαμβάνονται ταινίες από όλα τα κινηματογραφικά είδη πουέκαναν ήδη την πρεμιέρα τους σε ελληνικό έδαφος καιταξιδεύουν εντός κι εκτός συνόρων. από την Αλεξάνδρα Κόλια

το ελληνικό σινεμά βρίσκεται σε πρώτο πλάνο στο 56ο Φεστιβάλ κινηματογράφου θεσ-σαλονίκης, αποτυπώνοντας την εικόνα ενός εγχώριου κινηματογράφου ανήσυχου πουξεπερνά τα όρια και απευθύνεται στον θεατή με ειλικρίνεια και τόλμη. οι Έλληνες δημι-ουργοί ανατέμνουν τη σύγχρονη πραγματικότητα, φέρνοντας στο προσκήνιο τις διαφο-ρετικές όψεις της, μέσα από προσεγγίσεις και σκηνοθετικά στυλ που ποικίλλουν. εστιά-ζοντας στις ελληνικές ταινίες που έχουν ήδη πραγματοποιήσει πρεμιέρα, συναντάμε φιλμπου υπόσχονται ξεχωριστές κινηματογραφικές εμπειρίες. Πανελλήνια πρεμιέρα, σε ειδικήπροβολή, θα πραγματοποιήσει στη θεσσαλονίκη η πολυαναμενόμενη ταινία Chevalierτης αθηνάς Ραχήλ τσαγγάρη, μετά το ταξίδι της στα φεστιβάλ του λοκάρνο, του λονδίνου(βραβείο καλύτερης ταινίας) και του σαράγεβο (βραβείο ερμηνείας για το σύνολο τουκαστ και ειδική μνεία της επιτροπής). Η ταινία, μια ξεχωριστή ματιά στον ανδρικό ψυχισμό,εκτυλίσσεται στη βάση ενός διασκεδαστικού και ανταγωνιστικού παιχνιδιού που θα ανα-δείξει «τον καλύτερο γενικότερα», με πρωταγωνιστές τους Γιώργο κέντρο, Πάνο κορώνη,Βαγγέλη μουρίκη, μάκη Παπαδημητρίου, Γιώργο Πυρπασόπουλο και σάκη Ρουβά. στοΤετάρτη 04:45, ένα φιλμ νουάρ γεμάτο σασπένς με φόντο την αθηναϊκή νύχτα, ο σκηνο-θέτης αλέξης αλεξίου καταγράφει το ανελέητο κυνηγητό ενός άνδρα με τον χρόνο, στηνπροσπάθειά του να διασώσει όλα όσα δίνουν νόημα στη ζωή του: το χρεοκοπημένοτζαζ κλαμπ που διευθύνει και την οικογένειά του που καταρρέει. σαν εφιάλτης εκτυλίσσεταιτο ατμοσφαιρικό Σύμπτωμα του Άγγελου Φραντζή, όπου κάπου σ’ ένα απομακρυσμένοελληνικό νησί, ένα αλλόκοτο πλάσμα σκορπά τον πανικό στη μικρή κοινότητα. Ποιοιανεξήγητοι δεσμοί ενώνουν αυτό το «τέρας» με μια νεαρή γυναίκα του νησιού που βιώνειτην υπαρξιακή της κρίση; από την άλλη, ο έρωτας πρωταγωνιστεί σε αρκετές από τις ελ-ληνικές ταινίες πρόσφατης παραγωγής που θα παρουσιαστούν στο 56ο Φεστιβάλ. μεευθύτητα και ευαισθησία, η ελισάβετ Χρονοπούλου στην ταινία Μικρή Άρκτος εστιάζεισε δυο χαρακτήρες εντελώς αποπροσανατολισμένους, που προσπαθούν απελπισμένανα αγαπηθούν με κάθε τρόπο, και αφηγείται το χρονικό της παθιασμένης ερωτικής σχέσηςτους, δοσμένης αποκλειστικά μέσα από την οπτική γωνία του άνδρα – ενός ανθρώπουπου κακοποιεί τη γυναίκα-αντικείμενο του πόθου του. στις Όχθες του Πάνου καρκανε-βάτου ο έρωτας ακροβατεί ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, σε ένα ποτάμι-σύνορομεταξύ ανατολής και Δύσης. εκεί, οι πορείες και οι ζωές ενός νεαρού φαντάρου-ναρκα-λιευτή και μιας γυναίκας που περνά απέναντι παιδιά λαθρομετανάστες, διασταυρώνονταιμε απρόβλεπτες συνέπειες, σκιαγραφώντας μια σκληρή πραγματικότητα, οι ήρωες τηςοποίας «διαβαίνουν» καθημερινά τις πύλες του Άδη. οι συγκινητικές στιγμές εναλλάσ-σονται με το γέλιο αλλά και τις ανατροπές στο φιλμ Από έρωτα, στο οποίο ο θοδωρήςαθερίδης μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το ομώνυμο θεατρικό έργο του και υποδύεταιέναν άνδρα ο οποίος υποφέρει εξαιτίας του έρωτα, διχασμένος ανάμεσα σε δύο γυναίκεςπου συνυπάρχουν στη ζωή του με απροσδόκητο τρόπο. σε νουάρ μονοπάτια κινείται ηταινία Illusion του σάββα καρύδα, ο κεντρικός ήρωας της οποίας έλκεται παράφορααπό μια μοιραία γυναίκα και μπλέκει σε μια επικίνδυνη δίνη ψεμάτων, εξαπάτησης καικινδύνου, ανήμπορος να ξεχωρίσει το όνειρο από την πραγματικότητα. μέσα από τιςνέες ελληνικές ταινίες της σεζόν αναδύεται ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον μωσαϊκό ανθρώ-πινων ιστοριών: ας τις ανακαλύψουμε στις αίθουσες του 56ου Φεστιβάλ.

Σύμπτωμα

Τετάρτη 04:45

Illusion

Όχθες

Chevalier

Μικρή Άρκτος

Από έρωτα

Στις ταινίες σας κάποιες φορές οι χαρακτήρες φέρουν τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες τωνλογοτεχνικών ηρώων, καθώς φαίνονται να έχουν μια επαναλαμβανόμενη παρουσία (για παρά-δειγμα ο Πολ Ντενταλούς). Τους βλέπουμε σταδιακά να αναπτύσσονται και να ωριμάζουν. Θαμπορούσατε να μας πείτε πώς δουλεύετε με τους χαρακτήρες;είναι αλήθεια ότι έχω επιστρέψει τρεις φορές στο χαρακτήρα της εστέρ. αυτές οι νέες γυναίκες, τιςοποίες προσωποποιεί η εστέρ, έχουν έναν δικό τους τρόπο ύπαρξης στον κόσμο που με γοητεύει... οΠολ Ντενταλούς –τον έχω ήδη αποτυπώσει δύο φορές– έχει διαφορετικές ηλικίες. ακόμη και τρεις,καθώς ο νεαρός καταθλιπτικός άνδρας από το Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία ονομαζόταν και αυτός Πολ.στο Ρηγάδες για μια ντάμα και μετά στο Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία ξαναβρήκα δύο φορές την οικογένειαΒουϊγιάρντ, αλλά με άλλα πρόσωπα, άλλα οικογενειακά μέλη... ας πούμε, στην ηλικία μου, ακολουθώνταςτα χνάρια του Ίνγκμαρ μπέργκμαν, συνειδητοποιώ ότι έχω στη διάθεση μου μια εικοσαριά μάσκες,άλλα τόσα κοστούμια, κάποια αξεσουάρ. και στην κάθε ταινία, ξαναβγάζω αυτές τις μεταμφιέσεις απότη βαλίτσα μου και προσπαθώ να επινοήσω καινούριες προσωπικότητες μ’ αυτά τα παλιά ρούχα.

Η τελευταία σας ταινία Τα χρυσά μας χρόνια αποτελεί φόρο τιμής στη νεολαία και στα σημαντικάγεγονότα και στις σχέσεις που μας καθορίζουν στη ζωή. Υπάρχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία στηνταινία;Πάντοτε ζητάω από τους ηθοποιούς μου να μου δίνουν κάτι οικείο, μοναδικό, σχεδόν επαίσχυντο...Πρόκειται για μια μορφή απρέπειας... Προσπαθώ, λοιπόν, εγώ ο ίδιος, να προσαρμοστώ στο ίδιο σύστημακανόνων και να γίνω ο ίδιος ο δικός μου εξοπλισμός, το δικό μου υλικό. Έχω την αίσθηση ότι δεν είμαστεποτέ αρκετά διαχυτικοί. Ωστόσο, σε αντίθεση με τον Πολ, η μητέρα μου βρίσκεται ευτυχώς εν ζωή καιείναι μια γυναίκα πολύ λογική. Δεν έχω επισκεφτεί ποτέ τη Ρωσία, παρά μόνο γι’ αυτό το γύρισμα. Ναι,μερικές γυναίκες σημάδεψαν τη ζωή μου... αλλά φοβάμαι ότι οι ήρωές μου δεν έχουν ζωές πιο συναρ-παστικές απ’ τη δική μου.

Όμως αυτό το συναίσθημα της απρέπειας, της «σχεδόν αυτοβιογραφίας», είναι αυτό ακριβώς πουαγαπώ τόσο στον Φρανσουά τριφώ.

Συχνά ανακύπτουν υπαρξιακά και φιλοσοφικά ζητήματα στις ταινίες σας. Παρ’ όλα αυτά, συγ-χρόνως το χιούμορ είναι εξίσου σημαντικό, καθώς μέσο της οπτικής σας γλώσσας προσπαθείτενα διασκεδάσετε το φιλοσοφικό βάρος των ζητημάτων που εξετάζονται. Θα θέλατε να μας πείτεμερικά πράγματα γι’ αυτό; μα ναι, προσπαθώ να διασκεδάσω τους θεατές! απ’ την αρχή έως το τέλος των ταινιών μου, προσπαθώνα τους αιχμαλωτίσω και όχι να τους αφήσω. το ότι φιλοσοφικά ερωτήματα εμφανίζονται εδώ και εκείείναι ευτυχές. ας πούμε ότι προσπαθώ να συλλάβω τη φιλοσοφική πλευρά που διαπερνά τις ιστορίεςμου και το σινεμά είναι ένα θαυμάσιο εργαλείο γι’ αυτόν τον σκοπό.

λίγες είναι πλέον οι περιπτώσεις σκηνοθετών που χτίζουν ταινία προς ταινίαένα προσωπικό παράλληλο σύμπαν και μας επιτρέπουν να ξαναγνωρίσουμεχαρακτήρες στην πορεία του χρόνου, που μοιάζουν να αποκαλύπτουν τα μύχιαμυστικά του δημιουργού τους. ο Γάλλος σκηνοθέτης αρνό Ντεπλεσέν, μεγάλοςκαλεσμένος του 56ου Φεστιβάλ, αποκαλύπτει στο κοινό πώς φτιάχνει«εκλεκτικό σινεμά για το λαό». συνέντευξη στην Αγγελική Πέτρου

ΞαΝαΓΝΩΡΙΖοΝτασ ΤΟ ΟΙΚΕΙΟ

Αρνό Ντε πλεσέν

Η ζω

ή των νεκρώ

ν

Τζίμι Π. – Η ψυχοθεραπεία ενός Ινδιάνου των πεδιάδων

Ο φ

ρουρός

είναι ενοχλητικές ή παρόμοιες ή τρελά δημι-ουργικές. την έκπληξη, το μοντέρνο την εφεύ-ρεση μπορούμε να τα συναντήσουμε σε μιαταινία κάποιου συγκεκριμένου φιλμικού εί-δους ή σε ένα blockbuster. o Χίτσκοκ είναιένας πειραματικός ή εμπορικός κινηματογρα-φιστής; το ερώτημα αυτό δεν έχει νόημα. Ηαγάπη μου για τον κινηματογράφο –κυρίωςτον γαλλικό– με ωθεί να προσπαθώ να μηνκάνω διακρίσεις μεταξύ του ευγενούς και τουλαϊκού... (Νομίζω επίσης ότι το σινεμά είναι ημόνη τέχνη όπου οι ιδέες του μοντέρνου καιτου κλασικού εναλλάσσονται με τόση ταχύ-τητα!)

Ο Ματιέ Αμαλρίκ είναι ένας από τους τακτι-κούς συνεργάτες σας. Θα μπορούσατε ναμας πείτε μερικά λόγια για την επαγγελμα-τική σχέση που έχετε αναπτύξει; Τι σας εμ-πνέει στο παίξιμό του;Για μένα, ο ματιέ είναι στη Γαλλία ότι είναι ομαρτσέλο μαστρογιάννι για την Ιταλία τουχθες. μπορεί να τα παίξει όλα. Χωρίς αμφιβο-λία, διότι βλέπει τον εαυτό του με μετριοπάθειακαι χιούμορ. Έχει τόλμη. Ξέρει να είναι λαμπε-ρός ή ηττημένος. και με τα χρόνια, η δεξιοτε-χνία του έχει γίνει όλο και πιο εκρηκτική. μούεπέτρεψε να επινοήσω ήρωες «larger thanlife».

σήμερα, δουλεύουμε προς το δρόμο να εξα-πατήσει ο ένας τον άλλον. κάθε ταινία γίνεταιη ευκαιρία να ανακαλύψουμε ένα μονοπάτιανεξερεύνητο μέχρι τώρα, να σαστίσουμε τονάλλον. Ναι, ο ματιέ με μαγεύει!

Η δομή της «οικογένειας» στις ταινίες σαςείναι κάπως αντισυμβατική και απεικονίζε-ται σε πολλές εναλλακτικές εκδοχές. Σε ποιοβαθμό καθορίζει το ποιοι είμαστε η σχέσημας με την οικογένεια;στην πρώτη μου ταινία Η ζωή των νεκρών, συ-νέλαβα την οικογένεια σαν μια μικρή κοινωνία,μια κοινωνία μικροσκοπική. Ως τέτοια, μουεπέτρεπε να συνενώσω πληθώρα ηθοποιών.στην πρώτη μου ταινία λοιπόν, όπως και στηντελευταία μου, ίσως, είχα μια μεγάλη επιθυμίανα «παίξω» με όσο το δυνατόν περισσότερουςηθοποιούς! Η οικογένεια μού επέτρεψε ναενώσω ξανά μια ομάδα. στις επόμενες ταινίεςμου, ας πούμε ότι προτιμώ να ρίχνω το βάροςστις προσωπικότητες μιας οικογένειας δυσκί-νητης. Προσπαθώ να επινοώ ήρωες και ηρωί-δες, αλλά λατρεύω εκείνο το σημείο όπου βλέ-πουμε τη μητέρα του μοναχικού ήρωα.Ξαφνικά, δεν μπορεί πλέον να προσποιηθεί,

να κρυφτεί στο μυστήριο. Πέφτει από τονθρόνο του. Νάτος τώρα, αναγκασμένος ναυπομείνει τη γελοιοποίηση τού να έχει μια οι-κογένεια...

Σε παλαιότερη συνέντευξη αναφέρατε ότιοι ταινίες σας είναι χυδαίες και ότι αυτόακριβώς αγαπάτε σε αυτές. Αυτή η χυδαι-ότητα αντικατοπτρίζεται στο έργο σας;Περισσότερο από χυδαίες, θα επέλεγα τη λέξη«λαϊκές», «κοινές» ή «ασήμαντες» ή «μη ευγε-νείς»... μου αρέσει που στο σινεμά η διαφοράμεταξύ του ευγενούς και του ασήμαντου δενέχει νόημα. το σινεμά γεννήθηκε ως μια τέχνηδημόσια, λαϊκή. το ότι έγινε αντικείμενο έμ-πνευσης της αριστοκρατίας είναι ένα γεγονόςπου έχει αποσιωπηθεί από τις απαρχές του σι-νεμά. Όμως δεν βλέπω τη διαφορά μεταξύμιας ταινίας ενός auteur και μιας ταινίας απόστούντιο παραγωγής. και οι δύο μπορούν να


ΠAΝΤΟΤΕ ΖΗτAΩ ΑΠO ΤΟΥΣ ΗθοΠοΙ-οyσ μοΥ ΝΑ ΜΟΥ ΔiΝοΥΝ κAτΙ οΙ-κεiο, μο-ΝαΔΙκo, ΣΧΕΔOΝ εΠαi-σΧΥΝτο... ΠΡOΚΕΙΤΑΙ ΓΙα μΙα ΜΟΡΦHαΠΡe-ΠεΙασ...

Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία


όνο τον οκτώβριο του 2015έφτασαν στην ευρώπη 218.394πρόσφυγες και μετανάστες.Έφτασαν στις ακτές μας218.394 προσωπικές ιστορίες.

Ήρθαν 218.394 σενάρια και ιδέες για αντί-στοιχες κινηματογραφικές παραγωγές,φορτωμένες σε φουσκωτά και σάπιες ξύ-λινες βάρκες. καθένας από τους ανθρώ-πους που πάτησαν το πόδι τους στη στεριά(αλλά και οι εκατοντάδες που δεν τα κα-τάφεραν) πιθανόν έχει παρακολουθήσειπερισσότερες σκηνές συγκρούσεων καιβίας απ’ όσες πολεμικές ταινίες θα προλά-βουμε να δούμε σε όλη μας τη ζωή.

κι όμως, ο κινηματογράφος σαφώς απο-τελεί κοινό στοιχείο στην καθημερινότητατων προσφύγων και τη δική μας. στις ανα-πτυγμένες χώρες, ο κινηματογράφος είναιένα από τα ελάχιστα παράθυρα στηνπραγματικότητα των περίπου 60 εκατομ-μυρίων ανθρώπων που ζουν εκτοπισμένοιαπ’ τις εστίες τους σε ολόκληρο τον κόσμο.από την άλλη, στους προσφυγικούς κα-ταυλισμούς, οι ταινίες αποτελούν πολύ-τιμη πηγή διασκέδασης και μια προσω-ρινή ανάσα απ’ τις εντάσεις της συμβίωσηςμε χιλιάδες ανθρώπους σε συχνά πολύ δύ-σκολες συνθήκες. θυμάμαι ακόμη τηνημέρα που ο Βρετανός ηθοποιός Ντέιβιντμόρισεϊ ήρθε στη λέσβο, προσκεκλημέ-

νος της Ύπατης αρμοστείας του οΗε γιατους Πρόσφυγες. αφγανοί πρόσφυγεςπίσω από τα συρματοπλέγματα του κέν-τρου καταγραφής τον αναγνώρισαν καιθέλησαν να του πιάσουν κουβέντα. το ίδιοκαι οι Έλληνες που είχαν αναλάβει τη φύ-λαξη του χώρου.

Πάνω από το 80% των ανθρώπων που εγ-καταλείπουν εμπόλεμες ζώνες βρίσκονταιστις αναπτυσσόμενες χώρες – τους τελευ-ταίους μήνες, η ευρώπη πήρε μόνο μια μι-κρή γεύση αυτού του παγκόσμιου προβλή-ματος. Παρόλα αυτά, μέσα σε λίγους μήνες,τέθηκαν σε δοκιμασία συνειδήσεις και πο-λιτικές μιας ολόκληρης ηπείρου. Η ευρώπηέδειξε τον καλύτερο εαυτό της, με τους χι-λιάδες ανθρώπους που άνοιξαν την αγκα-λιά τους και τα σπίτια τους στους πρόσφυ-γες απ’ τα ελληνικά νησιά μέχρι τοναρκτικό κύκλο. ταυτόχρονα, έδειξε και τηνσκοτεινή προοπτική τής επικράτησης τηςρητορικής του μίσους, του περιορισμούτης πρόσβασης στην επικράτειά της, τηςαυξημένης κράτησης και των φραχτών,που ποτέ δεν αποτελούν λύση. στο χέριμας είναι να διαμορφώσουμε το παρόν,που θα αποτελέσει τη «μαγιά» για τις ται-νίες στο μέλλον: με διάσωση ζωών, νόμιμεςοδούς για πρόσβαση σε προστασία καιασφάλεια, ακόμα περισσότερη αλληλεγ-γύη και ανθρωπισμό.

Η ζωή εκτός κάδρου ακολουθεί την οδυνηρή επικαιρότητατου προσφυγικού δράματος, που τρυπώνει περιστασιακά(αλλά και ολοένα και συχνότερα) και στις ταινίες τηςπαγκόσμιας παραγωγής. Η Κατερίνα Κιτίδη, από τοντομέα ενημέρωσης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ γιατους Πρόσφυγες, εστιάζει στην προσωπική της εμπειρίατων τελευταίων μηνών.

228.394 ΙΣΤΟΡΙΕΣενσωματωσησ m


Η ταινία σας εξετάζει το φαινόμενο της εσωτερικής μετα-νάστευσης ανάμεσα στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσηςκαι ίσως λειτουργεί ως αλληγορία για την εξελισσόμενηοικονομική σχέση ανάμεσα στη Γερμανία και στην Ελλάδα.Γιατί χρησιμοποιείτε αυτές τις δύο χώρες ως φόντο για τηνανάπτυξη της ιστορίας σας;Ήθελα να πω μια ιστορία για τους πλούσιους και τους φτωχούςκαι για τον διαχωρισμό που υπάρχει στην ευρώπη τού σήμερα.Η Γερμανία και η ελλάδα, μία από τις πλουσιότερες χώρες στηνευρωπαϊκή Ένωση και μία από τις φτωχότερες χώρες της ευ-ρωπαϊκής Ένωσης είναι ένα καλό παράδειγμα για αυτό.

Στα σημεία καμπής στην ταινία φορείς της δράσης είναι οιδύο γυναίκες. Γιατί χτίσατε την πλοκή με αυτόν τον τρόπο; Έχω λίγο βαρεθεί με τη δομή των τριών πράξεων που χρησι-μοποιείται τόσο συχνά στις ταινίες σήμερα και ήθελα να δοκι-μάσω κάτι καινούργιο. επίσης ήθελα να παίξω με τα συναι-σθήματα του κοινού. στην αρχή της ταινίας το κοινό ταυτίζεταιμε την Έλενα και μάλλον αντιπαθεί την τέσα. Όταν η οπτικήγωνία αλλάζει, καταλαβαίνουμε ότι μάλλον βιαστήκαμε να κρί-νουμε.

Χωρίς να μας αποκαλύψετε το φινάλε της ταινίας, θα μπο-ρούσατε να το σχολιάσετε περαιτέρω; Η Έλενα τιμωρήθηκεκαι η Τέσα τη συγχώρεσε; Θα κάνει ένα νέο ξεκίνημα μα-κριά από το σπίτι;Πάντα αφηγούμαι την ιστορία της Έλενας σαν μια ιστορία ενη-λικίωσης. Πρέπει να μάθει ότι για κάποιες πράξεις υπάρχουνσυνέπειες που πρέπει να αντιμετωπίσεις και δεν μπορείς ναγυρίσεις το χρόνο πίσω, όσο και αν το θες. Πιστεύω οτι η τέσατη συγχώρεσε, αλλά η συχώρεση δεν τη βοήθησε στο τέλος...Έτσι είναι η ζωή κάποιες φορές. αλλά πιστεύω ότι θα βγει απόαυτήν την ιστορία πιο δυνατή, πιο ώριμη και έτοιμη να κάνειμια νέα αρχή.

Κρίστιαν Τσύμπερτ

ΜΙΑ ΑΝΑΣΑ

ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΧΩΡΙστα

Στην ταινία σας, πρόσφυγες από όλο τονκόσμο συγκεντρώνονται σε έναν χώρο γιανα κάνουν απεργία πείνας ζητώνταςάσυλο. Σε ποιο βαθμό είναι εμπνευσμένηη ταινία σας από πραγματικά γεγονότα; από το 2002 παρακολουθούμε τη μάχη τωνπροσφύγων στη χώρα μας, που ζητούν είτενα αναγνωριστούν ως πρόσφυγες είτε ναπάρουν νόμιμα έγγραφα. το 2008 και το2009 βοηθήσαμε ως πολίτες δύο απεργίεςπείνας στην εκκλησία της γειτονίας μας. Ηπρώτη πέτυχε, γιατί η ομάδα ήταν ενωμένη.Η δεύτερη απέτυχε. Όταν τελείωσε η κινη-τοποίηση καλέσαμε κάποιους από τους αν-θρώπους και κάναμε μια ραδιοφωνική πα-ραγωγή με τις μαρτυρίες τους. μετά απ’αυτό, γνωρίσαμε πολλές λεπτομέρειες της

κινητοποίησης και τότε αποφασίσαμε ναγράψουμε το σενάριο. Η ταινία μας είναι ηιστορία μιας πόλης που θέλει να ξεφορτωθείτη διαφθορά και να ξεκινήσει από την αρχή.από αυτή τη πλευρά, εγείρει ένα παγκόσμιομήνυμα που ξεπερνά το πρόβλημα των με-ταναστών και φτάνει όλα τα στάδια της δυ-τικής κοινωνίας.

Γιατί διαλέξατε μια εκκλησία ως καταφύγιοκαι είναι ένας ιερέας ο μόνος υποστηρικτήςτους από τον «έξω» κόσμο; στην εκκλησία μας ο χαρακτήρας του παπάήταν πολύ σημαντικός. σε πολλές άλλες πε-ριπτώσεις, είναι πολύ συνηθισμένο να βοη-θούν οι παπάδες τους μετανάστες. αυτόδεν ήταν και το μήνυμα του Χριστού; Δεν

ήταν αυτός η επαναστατική φιγούρα πουείχε άλλες αρχές απο τη Ρωμαϊκή αυτοκρα-τορία;

Το θέμα που θίγετε είναι εξαιρετικά σημαν-τικό για τη χώρα μας, καθώς είναι η πρώτηχώρα υποδοχής στην πορεία των προσφύ-γων από την Τουρκία στην Ελλάδα. Το με-ταναστευτικό κύμα αυτό το καλοκαίριυπήρξε μεγαλύτερο από ποτέ. Ποιο είναιτο πρώτο σχόλιο που έχετε να κάνετε για

την παρούσα συνθήκη;το 2002, όταν ξεκινήσαμε να ασχολούμαστεμε το πρόβλημα, κανείς δεν το σκεφτότανως κρίσιμο ζήτημα, πόσω μάλλον ως θέμαγια ταινία. Δεν υπήρχαν καθόλου εικόνες. σή-μερα, δεν είναι μόνο οι παπάδες που βοη-θούν στο πρόβλημα. κινήσεις πολίτες ενερ-γοποιούνται πολύ στις Βρυξέλλες και σεάλλες πόλεις της ευρώπης, κυρίως γιατί ηανθρωπιστική κρίση έχει φτάσει σε εξωπραγ-ματικές διαστάσεις.

Μπενεντίκτ Λιενάρ & Μαίρη Χιμένες

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΖΗτΩΝτασ ΑΣΥΛΟ

Τι συμβαίνει όταν πραγματικά γεγονότα που στοιχειώνουν την καθημερινότητα της Ευρώπης γίνονται η πρώτη ύλη διάφορων ταινιών μυθοπλασίας;Δύο ταινίες του τμήματος «Ανοιχτοί Ορίζοντες» μιλούν με διαφορετικό τρόπο για τις δύο εκδοχές της εξαναγκασμένης μετακίνησης πληθυσμών στηνΕυρώπη, και οι σκηνοθέτες τους μοιράζονται με την Αγγελική Πέτρου τις σκέψεις τους για την ανθρωπιστική κρίση.

μια ομάδα ανθρώπων άγνωστων μεταξύ τους, από όλα τα μέρη τηςΥφηλίου, βρίσκονται σε κατάσταση ανάγκης. με ποιο τρόπο επιχειρούν ναενώσουν τις φωνές τους και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Η ταινία δύογυναικών-πολιτών του κόσμου κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα της στηθεσσαλονίκη

σύμφωνα με το κλισέ, όπως οι Έλληνες μετατρέπονται σε «γκαρσόνια της ευρώπης» έτσι και οιελληνίδες γίνονται οι «γκουβερνάντες της γηραιάς ηπείρου». μια ελληνογερμανική παραγωγήπου προσπαθεί να θίξει και να αποδομήσει τα στερεότυπα.


ΑΝΟΙΧΤΟΙ οΡΙΖοΝτεσ #2

Η κατάρρευση κάθε βεβαιότητας σε μια χώρα που προσπαθεί νασταθεί όρθια απέναντι σταφαντάσματα της αποικιοκρατίας και στην απειλή του ισλαμικού εξτρεμισμού, μέσααπό τον φακό ενός σκηνοθέτη πουέχει εξασκηθεί στην τέχνη τηςτεκμηρίωσης.

συνέντευξη στην Γκέλυ Μαδεμλή

Είστε γνωστός για τη δουλειά σας στοχώρο του ντοκιμαντέρ. Γράψατε ένα βι-βλίο και βασίσατε το σεναρίο της ταινίαςστο βιβλίο αυτό. Πώς αποφασίσατε να γυ-ρίσετε αυτήν την ταινία μυθοπλασίας;Δούλευα για πολλά χρόνια στην αλγερία,είχα αναλάβει την παραγωγή δύο ντοκιμαν-τέρ μαζί με τη μισέλ [Ρέι-Γαβράς]. σύμφωναμε τη γνωστή έκφραση, ανάμεσά μαςυπήρχε αυτός ο «ελέφαντας στο δωμάτιο,η ιστορία για τη σκοτεινή δεκαετία του ‘90στην αλγερία, όταν τα πάντα κατέρρευσανυπό την πίεση της ισλαμικής τρομοκρατίας.

είχα αναφέρει στη μισέλ πως ήθελα να μι-λήσω γι’ αυτό το θέμα, αλλά δεν είχα βρειακόμη την κατάλληλη ιστορία. Ώσπου βρέ-θηκε, στο σωστό μέρος, τη σωστή στιγμή.είναι σαν τον έρωτα. Πρέπει να είσαι έτοι-μος για να δεχτείς. Όταν ξεκινήσαμε ναδουλεύουμε δεν μπορούσαμε να ξέρουμεπώς γεγονότα σαν αυτά του Charlie hebdoή της ανόδου του Ισλαμικού κράτους θαπροσέδιδαν στην ταινία την αίσθηση τουκατεπείγοντος. αλλά νιώθαμε πως έπρεπενα δείξουμε την οικουμενικότητα του αλ-γερινού ζητήματος και να κάνουμε μια σκο-τεινή ταινία για τη βαρβαρότητα και όλεςτις εκδοχές της.

Αναφέρατε το Charlie Hebdo και το Ισλα-μικό Κράτος. Πώς βλέπετε ως σκηνοθέτηςτις «μιντιακές» εικόνες του Ισλάμ πουφτάνουν στην Ευρώπη; Όλες οι διαμεσολαβημένες αναπαραστάσειςπου φτάνουν σε μας μέσα από μεγάλα ειδη-σεογραφικά πρακτορεία ακολουθούν τοστερεότυπο: ποντάρουν στον φόβο, στονσυναισθηματισμό, στην κατάργηση τωναποχρώσεων, στην απουσία ανάλυσης καιπληροφορίας, και χτίζουν τελικά έναν πα-ράλληλο κόσμο που μπορεί να μην υπάρχει.οι αναπαραστάσεις αυτές είναι που βοηθούντις εξτρεμιστικές οργανώσεις να αποτελει-ώσουν το έργο τους, που είναι να καρπω-θούν το Ισλάμ, να έχουν το μοναδικό προ-

νόμιο να είναι οι «νόμιμοι» εκπρόσωποι. ανείναι να ταυτίσουμε το Ισλάμ με την Νταεσκαι την αλ κάιντα, γιατί να μην εξισώσουμετην ευρώπη με τον Ναζισμό; Η ταινία μουπροσπαθεί να αποδώσει μια διαδικασία: πώςάλλαξε σταδιακά η πρακτική του Ισλάμ κιέγινε κάτι που λέει ένας χαρακτήρας στηνταινία μου, «μια άλλη θρησκεία από τη δικήμας»; Πώς εξελίχθηκε άλλοτε θετικά, ως κοι-νωνική προστασία, κι άλλοτε αρνητικά, σανένα λάιφσταϊλ που εκφράζεται με το βέλοτων γυναικών από τη μέση ανατολή και τιςπουκαμίσες των ανδρών από το Πακιστάν;

Το κεντρικό ζευγάρι στην ταινία σας δενήρθε κοντά από έρωτα. Γιατί ήταν αυτότο στοιχείο τόσο σημαντικό για την ανά-πτυξη της ιστορίας; το ζευγάρι παντρεύτηκε από συνοικέσιο. οέρωτας δεν είχε καμία θέση σ’ αυτό. αργό-τερα στην ταινία, τη σχέση τους διαμορφώ-νει η αγάπη κι ο σεβασμός. Για μένα, δύο εί-ναι τα πιο σημαντικά πράγματα στη μεταξύτους σχέση. Πρώτον, η βία του έξω κόσμουκαι η απομόνωση τούς επιτρέπουν τελικάνα παραδοθούν ο ένας στον άλλο. Δεύτερον,το ζευγάρι γίνεται ένα νησί που επιπλέει σ’έναν ωκεανό χάους. Νομίζω πως κάθε τι«πρωτόγονο», είτε μιλάμε για έρωτα είτε γιαβία, είναι μια παγίδα. είναι μια ευκολία πουσ’ εμποδίζει να δεις τι είναι σημαντικό στηζωή.

Ο ρόλος του Λάρι μοιάζει να είναι κομμέ-νος και ραμμένος στα μέτρα του ΤζέισονΣουόρτσμαν. Τον γράψατε με αυτόν κατάνου; Πώς δουλέψατε με τους κεντρικούςχαρακτήρες;Δεν τον γράψαμε μ’ αυτόν κατά νου, αλλάμόλις τον επιλέξαμε για τον ρόλο κάναμε αλ-λαγές αναδρομικά. κάναμε πρόβες για δύο

εβδομάδες και αμέσως μετά αλλάξαμε διά-φορα σημεία του σεναρίου.

Γράψατε το σενάριο της ταινίας περίπουδέκα χρόνια πριν. Μάλιστα, σε παλιά σαςσυνέντευξη αναφέρατε πως το κάνατελίγο αφότου είδατε την ταινία Καρδιέςστην Ατλαντίδα, που σας «ενέπνευσε» με

τον λάθος τρόπο... Σήμερα, πώς έχει εξε-λιχθεί το πρωτότυπο μέσα σε μια δεκαε-τία; Είναι εύκολο ή αναπόφευκτο να γυ-ρίζει κανείς τα δικά του σενάρια;Νομίζω πως σήμερα μετανιώνω που το είπααυτό τότε... εννοούσα πως μάζεψα την απο-γοήτευση που ένιωσα και την έβγαλα στοσενάριο. μ’ αρέσει η έννοια του «αναπό-

φευκτου». στην πραγματικότητα, όταν σκη-νοθετείς υπερασπίζεσαι ένα σενάριο καιμπορεί να αξίζει παραπάνω το να το έχειςγράψει, αν και πρόκειται για ξεχωριστέςδουλειές.

Ο παραλογισμός της καθημερινής εργα-σίας είναι το φόντο όπου εξελίσσεται ηβασική πλοκή. Αντιλαμβάνεστε τη σκη-νοθεσία ως μια τέτοια δουλειά, «9 με 5»;Πότε νιώθετε πως η «εργασία» γίνεται«δουλειά»;Η δουλειά στη βιομηχανία δεν είναι για μέναακριβώς έτσι, αν και συχνά υπάρχουν πολλάτέτοια στοιχεία που φαίνονται απαιτητικά,όπως συμβαίνει με κάθε ενασχόληση. αναγαπάς αυτό που κάνεις, δεν σε νοιάζει τί-ποτα.

ΦΙΛΤΡΑΡΟΝΤΑΣ τΗΝ αΠοΓοΗτεΥσΗ

Σαλέμ Μπραχίμι

ΤΩΡΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΡΘΟΥΝ

ΤΟ ΜΑΥΡΟ αλΓεΡΙ

Μπομπ Μπάινγκτον

7 ΚΙΝΕΖΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ

οι ταινίες του περιγράφονται απότη διεθνή κριτική ως «κωμωδίεςγεμάτες σωματικότητα». Ητελευταία ταινία του αμερικανούσκηνοθέτη δεν παρεκκλίνει απόαυτόν τον κανόνα και μας οδηγεί ναταυτιστούμε με έναν σλάκεραντιήρωα που γνωρίζει τον έρωταμαζί με τα αναπάντητα ερωτήματαπερί εργασιακής ηθικής.συνέντευξη στην Γκέλυ Μαδεμλή


Από που εμπνευστήκατε αυτήν τη τόσοιδιότυπη σχέση πατέρα-γιου;Πιστεύω πως κάθε σχέση είναι ξεχωριστή, ει-δικά εκείνες με τους γονείς. στον Μπαμπά,προσέλαβα την πατρική φιγούρα ως ένα σύ-στημα αξιών, ως κάτι που δείχνει σε κάποιοντη «ζωή» και τον εισάγει στον «κόσμο» καιπου ως παιδί δεν αμφισβητείς επειδή εμπι-στεύεσαι το όλο σύστημα. αν αρχίσεις να χά-νεις αυτήν την εμπιστοσύνη, όπως συμβαίνειμε τον Νορί, δημιουργείται μια ένταση μέσαστη σχέση σου και έτσι, η «ζωή» και ο «κό-σμος» που έχεις γνωρίσει μέσα απ' τον πατέρα

σου, αρχίζουν ν’ αλλάζουν. Δεν τα θεωρείςπλέον δεδομένα. Για τον Νορί, που καταλα-βαίνει τον πατέρα του ως μέρος του εαυτούτου κι ως μέρος της ταυτότητάς του, δεν υπάρ-χει κανένας δυνατός λόγος που να μπορεί ναπροκαλέσει το μεταξύ τους χωρισμό. Για μέναο Νορί πολεμά περισσότερο για κρατηθεί οίδιος, παρά για να κρατήσει τον πατέρα τουκοντά του.

Στη ταινία το παιδί φέρεται με μεγαλύτερηωριμότητα απ’ ότι ο ενήλικας. Πόσο τραυ-ματικό όμως μπορεί να είναι κάτι τέτοιο για

ένα παιδί σε μια τόσο ευαίσθητη ηλικία;Πιστεύω πως το να «διαβάζεις» τους γονείςσου με τον τρόπο που το κάνει ο Νορί είναιπολύ επώδυνο και τραυματικό. σκοτώνει τηνψευδαίσθηση και σε κάνει να συνειδητοποιείςότι είσαι μόνος, τελείως μόνος. Δεν ήταν όμωςστόχος μου να εστιάσω στην τραυματικήπλευρά αυτής της εμπειρίας. στόχος μου ήταννα μπω στη διαδικασία της «εξαφάνισης», του«θανάτου» της πατρικής φιγούρας. στο πρώτομέρος της ταινίας προσπάθησα να δείξω τονπατέρα ως ένα «σημείο», ως ένα «μυστικό»που περιτριγυρίζει ο Νορί. αλλά το γεγονός

πως ο Γκεζίμ εγκαταλείπει τον Νορί, σκοτώνειτην εμπιστοσύνη του, σκοτώνει τον Γκεζίμ ωςπατέρα και τον Νορί ως παιδί.

Η ταινία εκτός από την πατρότητα θίγει καιτο επίκαιρο θέμα της μετανάστευσης σεδεύτερο επίπεδο. Θα θέλατε να μας πείτεδύο λόγια γι’ αυτό το κρίσιμο ζήτημα;Πρόκειται για ένα ευαίσθητο ζήτημα για τοοποίο μού είναι δύσκολο να τοποθετηθώμέσα σε λίγες γραμμές. αλλά αν πρέπει να πωκάτι με λίγα λόγια, θα ήθελα να αναφερθώστον Γκεζίμ: «όλοι είναι μαλάκες».

ΠΑΤΕΡ ΗμΩΝ

Βίσαρ Μορίνα

ΜΠΑΜΠΑΣ

Δύο αδέλφια που δεν αντέχουν ταβάρη που τους φορτώνονται άνωθενοδηγούνται σ’ ένα καταστροφικόαδιέξοδο εξαιτίας της παράνοιαςπου σιγοντάρει το κράτος. μιαιστορία που, λόγω της πολιτικήςεπικαιρότητας στην τουρκία,διαβάζεται αναπόφευκτα ωςαλληγορία, όσο κι αν ο σκηνοθέτηςτης εξηγεί επί λέξει πως ξεκίνησεαπό μια μελέτη χαρακτήρων.

συνέντευξη στον Γιάννη Παλαβό

Πριν από λίγα χρόνια είδαμε στο φεστιβάλτην προηγούμενη, πρώτη ταινία σου. Εδώμοιάζεις να ξαναθίγεις κάποια από τα βα-σικά της μοτίβα, φαίνεται πως η άγνωστηαπειλή που κρυβόταν Πέρα απ’ τον λόφοέχει φτάσει στην πόλη. Πώς συνδέονται οιδύο ταινίες;Υπάρχουν προφανείς συνδέσεις. μιλούν καιοι δύο για τη βία, την έλλειψη εμπιστοσύνης,την παράνοια. και στις δύο, υπάρχουν εχθροίκαι φίλοι, που κινούν τις εσωτερικές αντινο-μίες των ιστοριών. Πάντως στην πρώτη μ’ εν-διέφερε περισσότερο να δείξω πώς μια κοι-νότητα κατασκευάζει έναν εχθρό. είναι μιαιστορία για τη συλλογική ταυτότητα. σ’ αυτήν

εδώ, μ’ ενδιαφέρουν περισσότερο οι χαρα-κτήρες. Υπάρχει ένας εχθρός που είναι εγνω-σμένος και η πάλη εναντίον του ωθεί τους αν-θρώπους στην τρέλα. στην πρώτη έχουμε τηναυτοκαταστροφή μιας κοινότητας, στη δεύ-τερη την αυτοκαταστροφή μεμονωμένων χα-ρακτήρων.

Η ταινία έχει πολλά παράδοξα. Ο Αχμέτσκοτώνει αδέσποτα για να ζήσει, ενώ κρύ-βει έναν σκύλο, κι ο Καντίρ κάνει κυρήγ-ματα περί ηθικής ενώ φαντασιώνεται τηΜεράλ. Άραγε, αυτά τα εσωτερικά παρά-δοξα είναι που διατηρούν την ανθρωπιάτους σ’ έναν κόσμο που μοιάζει ολοένα πιοτρελός και απάνθρωπος;οπωσδήποτε. αυτές οι συγκρούσεις και ταπαράδοξα προκύπτουν από την ένταση ανά-μεσα στους χαρακτήρες και στους ρόλουςπου τους επιβάλλονται από ένα κράτος πουγίνεται ολοένα και πιο απολυταρχικό, απόένα περιβάλλον που είναι ολοένα και πιο πα-ράλογο. ο αχμέτ υποτίθεται πως σκοτώνεισκύλους. αλλά μια μέρα ένας σκύλος περνάτη γραμμή που τον χωρίζει από τους σκύ-λους-εχθρούς και γίνεται φίλος του. Η σύγ-κρουσή του με τις τοπικές αρχές τον ωθείστην παράνοια, μεταξύ πολλών άλλων πραγ-μάτων. ο καντίρ είναι πιο περίπλοκος. τα αι-σθήματά του για την μεράλ τον αποσταθε-ροποιούν. το ίδιο παράδοξα είναι και τασυναισθήματά του για τον αχμέτ. είναι δυ-

νατός, αρρενωπός, ο μεγάλος αδελφός, καιως τέτοιος θέλει να τον προστατέψει αλλάταυτόχρονα τον ζηλεύει.

Ο πρωτότυπος τίτλος της ταινίας είναι«Abluka», που μεταφράζεται ως «αποκλει-σμός», μπλόκο, ενώ ο διεθνής είναι Frenzy.Πού οφείλεται αυτή η μετάφραση;είναι μεγάλη ιστορία. στην αρχή, ο τουρκικόςτίτλος ήταν cinnet, που είναι η πλησιέστερηεκδοχή του «frenzy». αλλά στην πραγματικό-τητα, η λέξη «cinnet» είναι αμετάφραστη. ση-μαίνει το να βυθίζεσαι στην τρέλα και περι-λαμβάνει το αμόκ, το να σκοτώνεις κάποιονγιατί θολώνει το μυαλό σου για λίγο. οι εφη-μερίδες μας είναι γεμάτες από νέα-cinnet.

σύμφωνα με μια τέτοια τυπική ιστορία, έναςπατέρας που νιώθει κάτι τέτοιο σκοτώνει τηγυναίκα και τα παιδιά του και μετά αυτοκτονεί.Υπήρχε μια σχετική παράλληλη ιστορία στοσενάριο, αλλά την έκοψα στο μοντάζ. Έτσι, οαρχικός τίτλος δεν είχε πια νόημα. αργότερα,βάλαμε το Ο Καντίρ και τα αδέλφια του, αλλάέμοιαζε πολύ φιλόδοξο γιατί θύμιζε επικέςιστορίες – για τον Ρόκο ή τους Καραμαζώφ.Όταν λες «abluka» στην τουρκία, ο άλλος κα-ταλαβαίνει αμέσως τι εννοείς γιατί είναι μιαπραγματικότητα του πρόσφατου παρελθόν-τος, ειδικά στις κουρδικές περιοχές. Ωστόσο,το «blockade» στα αγγλικά παραπέμπει σε πο-λεμική ταινία. κι έτσι, κρατήσαμε τον πρώτοαγγλικό τίτλο...

αΝθΡΩΠΙσμοσ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΝΟΙΑ

Εμίν Αλπέρ

ΦΡΕΝΙΤΙΔΑ

ματΙεσ στα ΒΑΛΚΑΝΙΑ #2αν η λέξη του τίτλου είναι,υποτίθεται, μία από τις πρώτες πουαρθρώνει ένας άνθρωπος στη ζωήτου, είναι οπωσδήποτε και μία απότις λίγες που θα τον στοιχειώνειμέχρι το τέλος. εξαιτίας αυτής τηςλέξης, ένα μικρό αγόρι ξεκινά έναταξίδι αναζήτησης της πατρικήςφιγούρας, ξεκινώντας από τοκόσοβο και φτάνοντας στηνΓερμανία.

συνέντευξη στον Δημήτρη Κερκινό και στη Δήμητρα Νικολοπούλου


Πόσο καλά γνωρίζουμε τουςγείτονές μας; Πόσο καλά γνωρίζουμετον εαυτό μας μέχρι να χρειαστείν’αντιμετωπίσουμε μια ακραίασυνθήκη; Ένα σύγχρονο δείγμακινηματογράφου «των ηθικώνδιλημμάτων» από τη γειτονιά τωνΒαλκανίων.συνέντευξη στον Δημήτρη Κερκινό και στηΔήμητρα Νικολοπούλου

Η ταινία φέρνει τον θεατή αντιμέτωπομε τους πιο κρυφούς του φόβους. Τι σαςέδωσε το έναυσμα γι’ αυτή την ιστορία.

κατά κάποιο τρόπο, ήθελα να προκαλέσωαυτήν ακριβώς την αντίδραση. θέλω ναπω, πάντα διαλέγω μια ιστορία που με ιν-τριγκάρει (συναρπάζει) και με φέρνει σε δύ-σκολη και δυσάρεστη θέση. αυτή είναι ητέλεια αφετηρία για μια ταινία που υποτί-θεται πως εγείρει κάποια ερωτήματα γιατον εαυτό και για τον κόσμο που μας περι-βάλλει. Η αμηχανία της ιστορίας έχει ωςστόχο ν’ αγγίξει τον θεατή μέσα από τουςχαρακτήρες.

Μπορεί η ταινία να έχει ως φόντο τη Ρου-μανία ωστόσο θίγει ένα ζήτημα παγκό-σμιο – αυτό της ατομικής ευθύνης απέ-ναντι στο κοινωνικό σύνολο. Θα θέλατε

να μας το σχολιάσετε;Πιστεύω πως η ηθική είναι ένα προσωπικόζήτημα που υπάρχει ανάμεσα στον άν-θρωπο και τη συνείδησή του. σίγουρα ηταινία αναφέρεται σ’ ένα μεγάλο κομμάτιτης ρουμανικής κοινωνίας, καθώς είμαι οίδιος Ρουμάνος όπως και οι συν-σεναριο-γράφοι μου. Δεν υπήρχε η πρόθεση νακάνω ένα πορτρέτο της ρουμανικής κοινω-νίας, αλλά μ’ ενδιέφερε περισσότερο να διε-ρευνήσω τις συνέπειες της ανθρώπινης πα-θητικότητας.

Στη ταινία σας οι ζωές των δύο κεντρι-κών ηρώων διαπλέκονται με απρόβλε-πτες συνέπειες. Κατά πόσο η ανθρώπινη

επαφή μπορεί να επηρεάσει την ηθικήδιάσταση των πραγμάτων;Για μένα προσωπικά, είναι αδύνατον να μηνσκεφτεί κάποιος τις ανθρώπινες σχέσειςόταν κρίνει μια κατάσταση σαν κι αυτή πουυπάρχει στη ταινία. Φυσικά, μπορείς ναυποκρίνεσαι πως η δικαιοσύνη είναι πάνωαπ’ όλα και ν’ αποφασίσεις πως οι αρχέςπρέπει να επιλαμβάνονται τέτοιων θεμά-των, αλλά βαθιά μέσα μας ο ανθρώπινοςπαράγοντας ίσως να δημιουργεί μια δια-φορετικού είδους κρίση. Ή, όπως κάνει οχαρακτήρας μου, μπορείς να σκεφτείς πωςτα πράγματα είναι πολύ σύνθετα, πως δενέχεις όλη τη πληροφορία που χρειάζεσαικαι τελικά αποφασίζεις να μην δράσεις.

αΥτοΠτΗσ ΜΑΡΤΥΡΑΣ

Ράντου Μουντέαν

ΕΝΑΝ ΟΡΟΦΟ ΠΙΟ ΚΑΤΩ

l Η ταινία είναι ριμέικ της μνημειώδους ταινίας Τοαυτί του κάρελ καχίνια, που γυρίστηκε στην τσε-χοσλοβακία του 1970 και απαγορεύτηκε από τιςαρχές της χώρας του, που υποστήριζαν τον κομ-μουνισμό. Προβλήθηκε στις αίθουσες μόλις το1989, στις πρώτες δημοκρατικές εκλογές μετάαπό 40 χρόνια.

l ο σκηνοθέτης διδάσκει στην περίφημη σχολήFAMU της Πράγας, η οποία έβγαλε ένα σωρό ση-μαντικούς σκηνοθέτες από την ανατολική ευ-ρώπη.

l Η ταινία είναι η υποψηφιότητα της Πρώην Γιου -γκοσλαβικής Δημοκρατίας της μακεδονίας σταφετινά ξενόγλωσσα όσκαρ.

Ίβο Τράικοφ

ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΜΕΛΙΤΟΣ


Πού βρισκόσασταν το 1999; Πώς έφτα-σαν σε σας οι εικόνες από τον βομβαρδι-σμό στο Βελιγράδι;Ήμουν 19 ετών. είχα τελειώσει το σχολείοαλλά ταξίδευα ανά τον κόσμο. μπορούσα νακινηθώ ελεύθερα όπου ήθελα, ήμουν πολύαπασχολημένος με το να ανακαλύπτω τονεαυτό μου. Ήξερα για την πολιτική επικαιρό-τητα, αλλά είχα παραδοθεί στην ξενοιασιάτης μετεφηβικής ζωής. Πρέπει να είχα δει τότεεικόνες στην τηλεόραση, αλλά έμοιαζαν πολύμακρινές απ’ τον κόσμο μου. Πολλά χρόνιααργότερα, όταν περπατούσα στο Βελιγράδι

με τους φίλους μου, πρόσεξα έναν «κρατήρα»στο διπλανό κτίριο, στολισμένο με νέον φώτα.και ξαφνικά, βρέθηκα αντιμέτωπος με τραύ-ματα που αγνοούσα λόγω νεανικής αφέλειας.Η συνομήλικη φίλη μου από τη σερβία ξεκί-νησε να μου μιλά γι’ αυτό. συζητώντας, δια-πιστώσαμε πως ακούγαμε την ίδια μουσική,φορούσαμε τα ίδια ρούχα... μόνο που αυτήείχε ζήσει έναν βομβαρισμό.

Πώς καταλήξατε στους τρεις κεντρικούςχαρακτήρες; Τους χτίσατε παράλληλα;Νιώθετε πιο κοντά σε κάποιον απ’ όλους;

Ξεκινήσαμε από τον μπόγιαν, τον νεαρό-τερο. σύντομα διαπίστωσα πως ήθελα ναδείξω πώς κάποιος αποκτά την εμπειρία μιαςευρύτερης αντίληψης του χρόνου. μου τρά-βηξε την προσοχή το γεγονός του βομβαρ-δισμού του τηλεοπτικού σταθμού και τουπώς επηρέασε αυτό τη ζωή του παιδικού θε-άτρου που βρισκόταν παραδίπλα. κι έτσι,έβαλα αυτό το θέμα στον πυρήνα της ταινίας.Νιώθω κοντά σε όλους τους χαρακτήρες μου,αλλά περισσότερο στον μπόγιαν και στηνΆνα. Προσπαθούν να χειριστούν τον φόβομε τόσο διαφορετικό τρόπο μεταξύ τους.

Ο φόβος είναι ένας διαρκής υπαινιγμός –τον υποβάλλετε συχνά στο κοινό με τηχρήση ήχων, ή με την απουσία τους. Πώςδουλέψατε σε αυτό το κομμάτι; σε κάθε σκηνή ήμουν εξίσου απασχολη-μένος με το τι θα μπει στο κάδρο, τι φωτι-σμούς θα έχουμε και πώς θα κινηθούν οιήρωες, με το πώς θα πρέπει να ακούγεται.Δουλεύω με τον ίδιο συνεργάτη εδώ καιχρόνια. είναι μαζί μου στα γυρίσματα, στομοντάζ και στο μιξάζ. Έτσι, διατηρούμεδημιουργική την επαγγελματική μαςσχέση.

Κάνοντας έρευνα για την ταινία σας, συ-ναντήσατε πολλές γυναίκες που ασπά-στηκαν τον Κανούν. Πώς εξελίχθηκε ηέρευνα και ποιο ήταν το πιο απρόσμενοπράγμα που μάθατε στην πορεία; Έκανα έρευνα για τρία χρόνια, αξιοποιώνταςαρχικά βιβλιογραφικές πηγές (από το έργοτης ανθρωπολόγου αντόνια Γιανγκ μέχρι ταδιηγήματα της Άλις μανρό. αργότερα,έψαξα το οπτικό υλικό, φωτογραφίες, ντο-κιμαντέρ κ.ά. στην πορεία γνώρισα πολλές«ορκισμένες παρθένες», λέγονται «burnesh»,που στα αλβανικά σημαίνει «ανδρόγυνος»,και κάθε μία είχε την ιστορία της. Δεν ήτανεύκολο να τις προσεγγίσω. Δούλευα με διερ-μηνέα και αποφάσισα να μην κινηματογρα-φήσω τις συναντήσεις μας. εντυπωσιάστηκααπό μία 80χρονη που μου είπε πως δεν θα

το έκανε σήμερα, αλλά κι από μια 35χρονηπου στην ερώτησή μου «πώς μπορείς να ζή-σεις χωρίς την αγάπη» μού απάντησε «γιαμένα η αγάπη σημαίνει θάνατος».

Μοιάζετε να χρησιμοποιείτε και την πα-ραμικρή σωματική έκφραση και αμφίση-μες «ανδρικές» ή «γυναικείες» χειρονο-μίες σε καθημερινές τελετουργίες για ναμιλήσετε για το αδιέξοδο του κεντρικούχαρακτήρα. Πώς κατευθύνατε τους ηθο-ποιούς; Και γιατί ήταν σημαντικό το στοι-χείο της συγχρονισμένης κολύμβησης;το στήσιμο της ταινίας ακολουθεί ακριβώςαυτήν την ιδέα, με την επιθυμία να «παίξω»με τη φυσικότητα. Πρώτα αποφάσισα για τιςκινήσεις της κάμερας και σημάδεψα με ακρί-βεια τις κινήσεις των ηθοποιών στον χώρο.

Δούλεψα με ακριβείς, καλοζυγισμένες σε-κάνς, αλλά παράλληλα δεν ήθελα να νιώθωτην κάμερα και ήθελα να επιτρέψω στουςηθοποιούς μου να κάνουν «δικές» τους αυ-τές τις στιγμές και να κινηθούν κάπως αυ-θόρμητα. Ήταν σημαντική λοιπόν για μένααυτή η ισορροπία. αυτή ήταν η βασική προ-σέγγιση, υιοθέτησα περισσότερο μεγάλαπλάνα για να μη διακοπεί η ροή των συναι-σθημάτων και της αίσθησης της πραγματι-κότητας. Η συγχρονισμένη κολύμβηση ήτανσημαντική γιατί δείχνει πώς κάνει τα κορί-τσια να μοιάζουν παρόμοιες, με βαρύ μακι-γιάζ, να χαμογελούν αναπόφευκτα. Δείχνειτην παρωχημένη εικόνα που έχουμε για τηθηλυκότητα, που έχει να κάνει με την τελει-ότητα και την ομορφιά. επίσης, είναι έναπολύ κουραστικό σπορ γιατί όλη η προσπά-θεια μένει κρυμμένη στο νερό. Υπό αυτό τοπρίσμα, είναι σύμβολο του αγώνα των γυ-ναικών που δεν βγαίνει στο φως.

Στην ταινία σας αποδίδετε υπέροχα τηναντίθεση ανάμεσα στα «παρθένα» τοπίακαι στα σύνθετα αστικά περιβάλλοντα.Πού μπαίνει στο πλάνο η σεξουαλικό-

τητα; Πρόκειται περισσότερο για φυσικήπροδιάθεση ή κοινωνική κατασκευή;στην αλβανία, σ’ αυτά τα σκληρά βουνά, ησεξουαλικότητα είναι απολύτως ελεγχόμενη,ειδικά σε ό,τι αφορά τις γυναίκες. σ’ αυτήντην ταινία, ήθελα να δείξω πως ο μάρκ γίνε-ται στο τέλος πέτρα. αυτή είναι η κοινωνικήεπιταγή που πρέπει να ακολουθήσει. Όταναποφασίζει να αφήσει τη φύση και να ακού-σει το σώμα του, τότε παραδόξως ακούει τοκορμί του και θέλει να αποδράσει. Ξαφνικά,αποζητά τη ζέστη. Όλα γίνονται στην πόλη,αλλά όλα γίνονται εξαιτίας της επαφής μετους ανθρώπους, σ’ αυτό το νέο μονοπάτιπου ακολουθεί. μεταξύ άλλων, είναι κρίσιμοτο ότι βλέπει ημίγυμνα κορμιά να κινούνταιελεύθερα στο νερό. σταδιακά καταφέρνει νααπελευθερώσει και τις δύο εκδοχές του εαυ-τού του, που περιλαμβάνουν και το αρσενικόκαι το θηλυκό. μέρχι τη στιγμή εκείνη πί-στευε πως για να επιβιώσει έπρεπε να ακο-λουθήσει ξεκάθαρους κανόνες, να κάνει τομεν ως άνδρας ή το δε ως γυναίκα. Ένα πο-λύπλοκο πλάσμα θα πρέπει να διανύσει με-γάλο δρόμο γεωγραφικά και ψυχολογικά,προκειμένου να βρει τον εαυτό του.

ακόμα και σήμερα στην αλβανία παραμένει κραταιός ο εθιμικός νόμοςτου κανούν, σύμφωνα με τον οποίο μια γυναίκα μπορεί να ζήσει ελεύθερα,χωρίς να υποχρεούται να γίνει σύζυγος, μάνα και υπηρέτρια, αρκεί ναδώσει όρκο αιώνιας παρθενίας, να φορά ανδρικά ρούχα και να κρατάόπλο μέχρι να πεθάνει.συνέντευξη στην Γκέλυ Μαδεμλή

τι σημαίνει να φοβάσαι μια αόρατηαπειλή που κρέμεται απ’ το κεφάλισου; Ένας ολλανδός σκηνοθέτηςεπισκέπτεται τα Βαλκάνια καιεπιλέγει να μιλήσει για τονκαθημερινό φόβο, αυτόν πουριζώνει στις απλές κινήσειςδυσκολεύοντας ακόμα και τις πιομονότονες δραστηριότητες.συνέντευξη στην Γκέλυ Μαδεμλή

ΠεΡα αΠο το ΦΥΛΟ

Μαρίνους Χρόοτχοφ

ΑΠΟ ΠΑΝΩ ΜΑΣ Ο ΟΥΡΑΝΟΣ

ΚΡΑΤΗΡΕΣ καΙ τΡαΥμα

Λάουρα Μπισπούρι

ΟΡΚΙΣΜΕΝΗ ΠΑΡΘΕΝΑ


εστιάζοντας στα πρόσωπα ηρώωνπου έχουν γραμμένα πάνω τους τηνπρόσφατη ιστορία της χώρας τους,μια Βόσνια σκηνοθέτις μιλά με τονπιο σαφή τρόπο για τα τραύματατου πολέμου – αποφεύγοντας,δηλαδή, τις άμεσες αναφορές σ’αυτόν και επιμένοντας στις μικρέςαφηγήσεις. συνέντευξη στους Δημήτρη Κερκινό καιΔήμητρα Νικολοπούλου

Σε αντίθεση με τις περισσότερες ταινίεςπου βλέπουμε από τη Βοσνία, Οι καθημε-

ρινές μας ιστορίες δεν ασχολούνται με τονπόλεμο και τις τραγωδίες του. Πώς είναιτο να σπας μια τέτοια παράδοση;στην πραγματικότητα δεν είναι η πρώτηβοσνιακή ταινία που αποφεύγει να θίξει κατ’ευθείαν το θέμα του πολέμου, αλλά είναι σί-γουρα μια διαφορετική ταινία. εδώ κι αρ-κετό καιρό το κοινό δεν θέλει να βλέπει ται-νίες για τον πόλεμο και έχει μια άρνηση γιατις τραγωδίες. Γι’ αυτόν το λόγο, η ταινία είχεμεγάλη επιτυχία στο σεράγεβο. οι άνθρωποιέχουν ανάγκη από διαφορετικές ιστορίες.Ως δημιουργός αισθάνθηκα πως ήταν και-ρός να ειπωθεί μια μοντέρνα ιστορία ωςπρος το σημερινό σεράγεβο, που ν’ αφοράμια συνηθισμένη οικογένεια και τα προβλή-ματά της. Φυσικά, ακόμα και σήμερα, είκοσι

χρόνια μετά, ο πόλεμος επηρεάζει σε μεγάλοβαθμό τη ζωή μας.

Ο Σάσα αντιπροσωπεύει μια γενιά πουαναζητεί την ελπίδα. Πόσο αισιόδοξημπορεί να είναι η γενιά του, σήμερα;Έθιξα τη γενιά που βιώνει το δικό της κενό.Δεν είναι ούτε αρκετά νέοι για ν’ αρχίσουνμια καινούργια ζωή στο εξωτερικό, ούτε αρ-κετά μεγάλοι για να εγκαταλείψουν τις φι-λοδοξίες τους. είναι μια ιστορία όπου αυτήη γενιά των μεσήλικων μπορεί να δει τονεαυτό της. αλλά οι συνθήκες που αντιμετω-πίζουν δεν είναι και τόσο αισιόδοξες.

Η ταινία σας καταπιάνεται τόσο με τονφόβο να μείνει η χώρα πίσω από τις διε-

θνείς εξελίξεις, όσο και με τις οικονομικέςαλλαγές που συντελούνται σήμερα. Πόσογρήγορα αλλάζουν τα πράγματα στηνΒοσνία και κατά πόσο αυτό επηρεάζει τιςζωές των ανθρώπων;Η κατάσταση στη Βοσνία σήμερα, πολιτικάκαι οικονομικά είναι πολύ σύνθετη. είναιπολύ δύσκολο να είσαι αισιόδοξος, αλλά εί-ναι η απαραίτητη συνθήκη για έναν άν-θρωπο για να μπορεί ν’ αγωνίζεται στην κα-θημερινή του ζωή. από την άλλη μεριά, δενμπορεί κάποιος να εγκαταλείψει τη ζωή του.μερικές φορές παλεύουμε χωρίς επιτυχίακαι είναι γεγονός πως οι περισσότεροι απότη γενιά μου είναι απογοητευμένοι επειδήη αναγέννηση στην οποία ελπίσαμε δενήρθε μετά τον πόλεμο.

Η ΓΕΝΙΑ τΗσ Ηττασ

Ινές Τάνοβιτς

ΟΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΜΑΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

μια νεαρή γυναίκα που βρίσκεται σεμια κρίσιμη καμπή της ζωής τηςαποσύρεται στην επαρχίααποζητώντας καταφύγιο για ταυπαρξιακά της αδιέξοδα, αλλά ηαγωνία της εντείνεται μετά τηνεπίσκεψη της μητέρας της, πουπροδίδει τη γενεαλογία τωνπροβλημάτων της.συνέντευξη στους Δημήτρη Κερκινό και Δήμητρα Νικολοπούλου

Μέσα από τη σχέση μιας μάνας και της κό-ρης της συγκρούεται η παράδοση μ’ έναννέο κόσμο. Ποια είναι τα στοιχεία που συν-δέουν αυτούς τους δύο κόσμους; Και ποιατους χωρίζουν; αν κοιτάξεις προσεκτικά, ταπερισσότερα στοιχεία σε μια κοινωνία απο-καλύπτουν το παλιό και το νέο, το χθες και τοσήμερα, την παράδοση και το μοντέρνο. στηταινία μου, το βασικό στοιχείο είναι η θρη-σκεία, όχι μόνο εξαιτίας της λειτουργίας της

ως ένα από τα θεμέλια των κοινωνικών κανό-νων, αλλά επίσης και λόγω της υπόσχεσής τηςνα ικανοποιήσει τις ανάγκες του ανθρώπουγια πίστη και νόημα.

Φέτος είναι μια χρονιά στην οποία πολλέςΤουρκάλες σκηνοθέτιδες θίγουν αυτήν τηνανάγκη των γυναικών να επαναστατήσουναπέναντι σ’ ένα καταπιεστικό σύστημα;Γιατί πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό σή-μερα;ο καιρός είναι πάντα κατάλληλος όταν πρό-κειται να επαναστατήσεις ενάντια σε καταπιε-στικά συστήματα. Δεν μπορώ να εξηγήσωγιατί τώρα βλέπουμε περισσότερες ταινίεςαπό γυναίκες πάνω σε τέτοια θέματα, ανπράγματι πρόκειται περί αυτού. μπορεί να εί-ναι μια αντίδραση στην τωρινή πολιτική κα-τάσταση της τουρκίας, αλλά υπάρχουν πάραπολλές παράμετροι που καθορίζουν ποιεςιστορίες θα πραγματοποιηθούν, από ποιόνκαι με ποιο τρόπο.

Η ταινία ξεκίνησε τη πορεία της από το φό-

ρουμ συμπαραγωγών Crossroads του Φε-στιβάλ Θεσσαλονίκης. Θα θέλατε να μαςπείτε δύο λόγια για την πορεία της ταινίας; στη πραγματικότητα ήρθαμε στο Crossroadsόταν ήδη είχαμε αρχίσει την προετοιμασία τηςπαραγωγής, και ήταν εδώ που η ταινία βρήκεμια εποικοδομητική συμπαράσταση, κάτι που

σήμαινε πως μπορούσαμε τελικά να αρχί-σουμε την παραγωγή της. Η πρώτη βοήθειαπου λάβαμε προήλθε από το Υπουργείο Πο-λιτισμού της τουρκίας και ακολούθησαν τααντίστοιχα προγράμματα ανάπτυξης στα Φε-στιβάλ της κωνσταντινούπολης (το φόρουμ«Meetings on the Bridge») και του κότμπους.

Η μοΝΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

Σενέμ Τυζέν

ΜΗΤΕΡΑ ΠΑΤΡΙΔΑ


Ήδη από τους τίτλους αρχής διαπιστώ-νουμε ίχνη σαρκασμού... Αναφέρομαιστην αναφορά στην Αλίκη στη χώρα τωνθαυμάτων. Πώς καταλήξατε στην αρχικήσεκάνς της ταινίας;Ήθελα να δημιουργήσω εξαρχής την εντύ-πωση ότι αυτό που πρόκειται να δεί το κοινόδεν είναι μια ταινία για τα δεινά του πολέμουή για ηρωικές ρητορείες που μάχονται γιατην αλήθεια. με όποιο σαρκασμό μπορείνα υπονοεί, αυτή η αναφορά θα πρέπει ναβοηθήσει τον θεατή να μπει κατευθείαν στοθέμα. στην ιστορία μου οι χαρακτήρες δενσκέφτονται, δεν συμπεριφέρονται ή δενλένε πράγματα που κανονικά θα περίμενεςαπό ανθρώπους που ζουν μέσα στην τρο-μοκρατία και στον θάνατο. «Όλη αυτή ηκουβέντα για αίμα και σφαγές μού χάλασετη διάθεση για τσάι»... ειλικρινά, δεν μπορώνα σκεφτώ καλύτερη παραπομπή που ναπεριγράφει το ύφος της ταινίας μου.

Τελικά όλα γίνονται μόνο για τις μετρή-

σεις, τα υψηλά νούμερα και τα «κοντινά»;Τι σας δίδαξε η έρευνα σας για το πόσοςτελικά ανθρωπισμός έχει μείνει στο χώροτων πολεμικών ανταποκριτών;στη διάρκεια της έρευνάς μου μίλησα καισυναναστράφηκα με πολεμικούς ανταπο-κριτές στο αφγανιστάν και στα σύνορα τηςσυρίας. Πολλοί από αυτούς ήταν στο Ιράκκαι υπέφεραν από τον τρόμο που κυριαρ-χούσε. Όταν κάποιος στέλνει ανταποκρί-σεις από τα πολεμικά μέτωπα πρέπει νακαταπιέσει πολύ συναίσθημα όταν πρέπεινα λειτουργήσει παραγωγικά, να στείλειανταποκρίσεις και γενικά να εργαστεί. ταμεγάλα δίκτυα απαιτούν σοκαριστικές καιέντονες ιστορίες. ο ανταγωνισμός είναι τε-ράστιος. είναι ένας συνεχόμενος αγώναςγια το ποιος θα έχει πρώτος την μεγαλύ-τερη ιστορία. Δεν υπάρχει αρκετός χρόνοςγια να σκεφτείς. αφού όμως έχει γίνει ηδουλειά, όταν τα πράγματα ηρεμούν λίγοκαι περιμένεις για κάτι να συμβεί, τότε σεχτυπάει η πραγματικότητα. αυτό κάνει

πολλούς δημοσιογράφους να αναρωτη-θούν για το νόημα της δουλειάς τους, τοσκοπό της καθώς και αυτά που λένε καικάνουν. Ξαφνικά, παλεύουν με το παρελ-θόν τους. Πολλοί στεναχωριούνται που δενέχουν μεγάλες ιστορίες να πούν, που κα-ταλήγουν με ασήμαντους τίτλους και φο-βούνται τον ανταγωνισμό. Πολλοί δημο-σιογράφοι αποκτούν την επιθυμία νασυμβεί κάτι φοβερό και τρομερό για νααπαλλαγούν από αυτά τα συναισθήματαανασφάλειας. θα εκπλαγεί κανείς αν τουέλεγα πόσες φορές άκουσα κάποιον ναλεει: «μακάρι να έσκαγε καμιά βόμβα κά-που». ανθρωπιά υπάρχει σίγουρα. το ερώ-τημα είναι αν μπορεί κανείς να την ξεχω-ρίσει όταν εκφράζεται με ένα διαφορετικόκαι πολύ παράξενο τρόπο.

Σε ποιο βαθμό είναι επινοημένες αυτέςοι ιστορίες και σε ποιο βαθμό είναι επη-ρεασμένες από πραγματικά γεγονότα;Όλες οι ιστορίες και οι χαρακτήρες μου είναι

συνδυασμοί των ανθρώπων που έχω κατακαιρούς γνωρίσει. οι ειλικρινείς και προσω-πικές τους ιστορίες και εμπειρίες. οφείλωνα παραδεχτώ οτι υπάρχουν σκηνές πουβασίζονται σε πραγματικά γεγονότα. δεν θαήθελα όμως να τις αποδώσω εμφατικά ωστενα «δείξουν» πιο αληθινές ή αυθεντικές. είτεβλέπεις ένα ποσοστό της αλήθειας είτε όχι...Δεν θέλω να κάνω τις σκηνές ή τους χαρα-κτήρες να δείχνουν καλύτερα αποδίδοντάςτους ένα στοιχείο υποτιθέμενης αλήθειας.το μόνο που θέλω να πω είναι το εξής: ότανμιλούσα σε γυναίκες που δουλεύουν σεαυτό το χώρο, δεν υπήρχε ούτε μία που ναμην είχε να μου πει μια ιστορία σεξουαλικήςπαρενόχλησης. Όλοι οι ανταποκριτές μετους οποίους μίλησα δεν υπήρξε ούτε έναςπου να μην αμφισβητούσε το νόημα τηςδουλειάς του. Όταν μίλησα με ανταποκριτέςπου είχαν αποσυρθεί ή συνταξιοδοτηθείδεν υπήρξε ούτε ένας που να μην έχει αυτήτη μία ιστορία που θα τον στοιχειώνει γιαπάντα.

Μπάρμπαρα Έντερ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΟΜΒΕΣ ΣΑΣ

Η ΕΙΚΟΝΑ ΣΑΣΜΟΥ ΧΑΛΑΕΙ ΤΗΔΙΑΘΕΣΗ

Νεο αΥστΡΙακο ΣINEMA #2

Η καθημερινότητα τριών πολεμικών ανταποκριτών πίσω από τις κάμερες, μέσα από την κάμερα μιας σκηνοθέτιδας που διαβάζει και την πιο σύνθετηπραγματικότητα με λεπτοφυή ειρωνεία και τόλμη.συνέντευξη στον Θάνο Σταυρόπουλο


l Η ιστορία για τα Σταράκια είναι βασισμένηστο ομώνυμο βιβλίο της κορνέλια τράβνι-τσεκ. Όπως και το βιβλίο, έτσι κι η ταινία είναιμια ιστορία ενηλικίωσης, μια ταινία για τονέρωτα, τη φιλία και τον θάνατο.

l «Chucks» είναι η αργκό για τα γνωστά σεόλους παπούτσια Converse All Stars. τοόνομα αυτό προέκυψε από τον τσάκ τέιλορ,ένα μπασκετμπολίστα ο οποίος εξέλιξε καιβελτίωσε το σχέδιο των παπουτσιών και τοοποίο τελικώς τα έκανε τόσο μοναδικά καιδημοφιλή.

l το σάουντρακ της ταινίας αποτελείται απόμουσικές ιδιαίτερα δημοφιλών γκρούπ καικαλλιτεχνών αυτή τη στιγμή στην αυστρίαόπως οι Anja Plaschg, Clara Luzia, Monsterh-eart, και Propella.

Ζαμπιίνε Χίμπλερ, Γκεέρχαρτ Έρτλ

ΤΑ ΣΤΑΡΑΚΙΑ

l το Ένας Από Μας είναι εμπνευσμένο από τηδολοφονία του Φλόριαν Π. το 2009 στη Νό-τια αυστρία. ο Φλόριαν ήταν ένας 15χρονοςπου πυροβόλησε πισώπλατα η αστυνομίατην ώρα που –κατά τη δήλωσή τους– προ-σπαθούσε να διαρρήξει ένα σουπερμάρκετ.

l στη δίκη για τη δολοφονία του Φλόριαν Π.Παρευρίσκονταν παρατηρητές της Διεθνούςαμνηστιάς καθώς υπήρχαν σημαντικές εν-δείξεις για περίπτωση καταπάτησης των αν-θρωπίνων δικαιωμάτων.

l Η αναζήτηση κατάλληλου χώρου για να γί-νουν τα γυρίσματα της ταινίας ήταν μια απότις μεγαλύτερες προκλήσεις της παραγωγής,καθώς καμία από τις μεγάλες αλυσίδες σου-περμάρκετ της χώρας δεν ήθελε να συμμε-τάσχει.

Στέφαν Ρίχτερ

ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΜΑΣ


ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ Lux εκ των εσω

α βραβεία Lux γεννήθηκαν το 2007 σαν μια προσπάθεια προώθησηςτου ευρωπαϊκού κινηματογράφου και της ενίσχυσης μιας ευρωπαϊκήςταυτότητας μέσω μιας μορφής τέχνης που ξεπερνά τα σύνορα, τις γλώσ-σες τους εθνικούς περιορισμούς. το βραβειο Lux φιλοδοξεί να φέρει στοπροσκήνιο ταινίες που πέρα από την καλλιτεχνική τους ποιότητα, ανα-

δεικνύουν τις αξίες μιας ενωμένης ευρώπης που δεν ομογενοποιεί, μα ενώνειπολιτισμούς, ταυτότητες και παραδόσεις σε μια συνάντηση που φωτίζει τα όσαοι λαοί της ευρώπης μοιράζονται.

Υποψήφιες για το βραβείο είναι εν δυνάμει ταινίες από όλες τις χώρες της ευ-ρωπαϊκής Ένωση, ή συμπαραγωγές, που προβλήθηκαν στους κινηματογράφουςμιας από τις χώρες μέλη ή στα φεστιβάλ, από τον Ιούνιο μέχρι και τον μάιο. Ηπρώτη επιλογή των ταινιών αυτών γίνεται από μια ομάδα 16 επαγγελματιώντου κινηματογραφικού χώρου, που στην διάρκεια δύο μηνών προτείνουν, βλέ-πουν, συζητούν για ταινίες σε μια διαδικασία που θα καταλήξει στην επιλογήμιας λίστας δέκα φιναλίστ.

Ως μέλος αυτής της επιτροπής για πρώτη φορά φέτος, είχα την χαρά να πα-ραστώ σε μια σειρά από συναντήσεις στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, στο πλαίσιοτης δημιουργίας αυτής της λίστας των δέκα ταινιών. το γεγονός ότι στην «καρ-διά της ευρωπαϊκής ενωσης» μια ομάδα από ανθρώπους συζητούσε για τηντέχνη του σινεμά, αλλά στην ουσία για την ίδια την ζωή μέσα από το φίλτροταινιών που έχουν στο επίκεντρό τους τον άνθρωπο, δεν ήταν τίποτα λιγότεροαπό συγκινητικό. το γεγονός πως οι ταινίες στις οποίες καταλήξαμε να προ-τείνουμε ως υποψήφιες για το βραβείο Lux θα ιδωθούν στη συνέχεια απότους ευρωβουλευτές, τους ανθρώπους των οποίων οι αποφάσεις επηρεάζουντις τύχες όλων μας, έκανε αυτή την διαδικασία ακόμη πιο ουσιαστική. μπορείτο σινεμά, η τέχνη να μοιάζει σαν κάτι δευτερεύουσας σημασίας για μερικούςαπό τους πολιτικούς, αλλά μερικές φορές η αλήθεια μιας ταινίας μπορεί ναείναι ο καλύτερος τρόπος για να κοιτάξεις την πραγματικότητα δίχως τον πα-ραμορφωτικό φακό των budget, των «πολιτικών» αποφάσεων, της στενής μα-τιάς ενός τεχνοκράτη. και ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι τρειςταινίες που είναι φιναλίστ στα φετινά βραβεία και που προβάλλονται αυτέςτις μέρες και στο φεστιβάλ θεσσαλονικής θα ειδωθούν από χιλιάδες ανθρώ-πους σε ολόκληρη την ευρώπη, αφού η συμμετοχή τους στα Lux τούς εξα-σφαλίζει αμέσως την μετάφραση των υποτίτλων τους σε όλες τις γλώσσεςτης ευρωπαϊκής Ένωσης κι ένα ευρύ δίκτυο προβολών. Δεν ξέρω αν μέσααπό τις τρεις ταινίες των φετινών Lux μπορείς να δεις ολόκληρη την πολυπλο-κότητα της ευρωπαϊκής κατάστασης σήμερα, αλλά σίγουρα μπορείς να δειςκαι να κατανοήσεις τον «Άλλο», κι αυτό από μόνο του είναι κατά τη γνώμημου εξαιρετικά σημαντικό.

Για τέταρτη συνεχή χρονιά, στο πρόγραμμα του φεστιβάλσυμπεριλαμβάνονται τρεις ταινίες που συμμετέχουν σταβραβεία Lux. αλλά τι ακριβώς σημαίνει αυτό; ο κριτικόςκινηματογράφου και συνεργάτης του ΔιεθνούςΠρογράμματος του Φεστιβάλ Γιώργος Κρασσακόπουλοςείναι ο καταλληλότερος για να μας μιλήσει για τον θεσμόκαι τη διαδικασία, καθώς συμμετέχει με έναν σημαντικόρόλο στη φετινή διοργάνωση.

τ

Μάθημα

Mediterranea

Ατίθασες

Ο πιο μακρύς δρόμος μια εταιρεία που ανέλαβε κομμάτι της παραγωγής της ταινίας του σέρζι Πέρες Ο πιο μακρύςδρόμος για να γυρίσεις σπίτι στέλνει στο Φεστιβάλ ένα μήνυμα από την Ισπανία, σαν μια καρτ-ποστάλ από μια χώρα με συγγενική μενταλιτέ και (ίσως) συγκρίσιμα προβλήματα.

αγαπητό κοινό της θεσσαλονίκης και αγαπητοί διοργανωτές,είμαστε πολύ περήφανοι και χαρούμενοι που αποτελούμε μέρος του φεστιβάλ σας, ένα φεστιβάλ που συγκατα-λέγεται ανάμεσα στα πιο αναγνωρισμένα του κόσμου. ευχόμαστε να ήμασταν εκεί μαζί σας, να μοιραζόμασταντην προβολή και να μαθαίναμε μέσα από αυτά που σας συγκίνησαν, από αυτά που ευχαριστηθήκατε και αυτάπου σας έκαναν να υποφέρετε.Ωστόσο, τα μέτρα λιτότητας τόσο την ελλάδα όσο και στην Ισπανία επιτίθενται στις βασικές ανάγκες και δικαιώματατων ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην ευχαρίστηση και δημιουργία καλλιτεχνικών έργωνσε δίκαιες συνθήκες, προκειμένου να καλλιεργήσουν τα μυαλά μας. Ως αποτέλεσμα, φεστιβάλ όπως το δικό σαςκαι και εταιρίες παραγωγής όπως η δική μας δεν υποστηρίζονται όπως θα έπρεπε. εκτιμούμε την προσπάθειατων διοργανωτών, που σκοπό έχουν να διατηρήσουν ζωντανό το φεστιβάλ και ελπίζουμε πως μπορούμε να νική-σουμε αυτές τις επικίνδυνες πολιτικές σε όλη την ευρώπη. την επόμενη φορά θα είμαστε εκεί μαζί σας να γιορτά-σουμε το σινεμά και το τέλος της λιτότητας. ελπίζουμε να απολαύσετε και να συγκινηθείτε από την ταινία.με εκτίμηση,Niu d'Indi(Ανεξάρτητη εταιρία που συνεργάζεται με την εταιρία παραγωγής)

ΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟτΗΝ ΙσΠαΝΙα

ΤΙFF MOMENTS

ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΑ

1. Με drone πάνω απ'το λιμάνι.

2. Μια τελευταία ενημέρωση πριν πέσουν τα φώτα.

3. Στο πάρτυ έναρξης. Με την μπύρα που αγαπά τοσινεμά και στηρίζει τα βραβεία κοινού.

4. Στη συνέντευξη Τύπου της Κριτικής Επιτροπής.

5. Ο σκηνοθέτης Τόλγκα Καρατσελίκ στην προβολήτης ταινίας του Κισσός.

6. Ο Σάκης Ρουβάς, απ' τους πρωταγωνιστές τουChevalier της Αθηνάς Τσαγγάρη, στο 56ο Φεστιβάλ.

7. Ο Έικε Φρέντερικ Σουλτς, σεναριογράφος τηςταινίας Victoria που άνοιξε την αυλαία του φεστιβάλ.

8. Ο Μίρτσεα Ντανελιούκ έκλεψε τις εντυπώσειςμιλώντας για το τι σημαίνει να είσαι δημιουργός.

9. Η στιγμή της ψήφου για τα βραβεία κοινού.

10. Ο Θωμάς Λιναράς στην παρουσίαση του βιβλίουτου Κινηματογραφικά δεινά.

11. Οι εθελοντές του 56ου Φεστιβάλ.

1

4 5

109

2

6 7 8

11

3


© Fr

iedric

h-W

ilhelm

-Mur

nau-

Stiftu

ng

Η ΙστοΡΙα μΙασ κoΠΙασ: METROpOLIS (DE 1927/2010) τον καλοκαίρι του 2008, ένας ευφυής αιθουσάρχης και διευθυντής μιας κι-νηματογραφικής λέσχης του μπουένος Άιρες υπενθύμισε στην επιμελήτριατου μουσείου κινηματογράφου του μπουένος Άιρες Παόυλα Φελίξ-Ντιντιένα «ξεσκονίσει» την κόπια της ταινίας Μετρόπολις του Φριτς Λανγκ που είχετο ίδρυμα το αρχείο του σε μια προστατευμένη αποθήκη, γιατί η τελευταίασυντήρηση είχε γίνει τη δεκαετία του ‘90. σήμερα κανείς δεν θυμάται τοόνομά του, αλλά αυτός ο άνδρας είναι υπεύθυνος για μία από τις πιο ση-μαντικές ιστορίες «κρυμμένου θησαυρού» στην ιστορία του κινηματογρά-φου. Η επιμελήτρια, φοβούμενη πως η ανακάλυψη δεν θα έχαιρε εκτίμησηςστη χώρα της, ταξίδεψε μόνη της στη Γερμανία για να παρουσιάσει στηνταινιοθήκη του Βερολίνου μια κόπια που περιείχε δύο επιπλέον σκηνές καιείχε εντοπιστεί για τελευταία φορά το 1927! μετά την αποκατάστασή της,η νέα βερσιόν της ταινίας ξεκίνησε ένα νέο ταξίδι της ανά την Υφήλιο, αυτήτη φορά με την πρέπουσα συνοδεία. στη στάση του ταξιδιού της στη θεσ-σαλονίκη την τετάρτη 11 Νοεμβρίου στις 21:00 στο μέγαρο μουσικήςθεσσαλονίκης, η ταινία θα παρουσιαστεί με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής(που συνέθεσε ο Γκότφριντ Χούμπερτς) από την κρατική ορχήστρα θεσ-σαλονίκης, υπό τη διεύθυνση του Χέλμουτ Ίμιχ. Η προβολή είναι μια διορ-γάνωση του Goethe institut thessaloniki, στο πλαίσιο του εορταστικούπρογράμματος για τα 60 χρόνια από την ίδρυσή του.


his year’s edition is full of cinematicsurprises. one of the most fascinating

ones is the showcase of the films of thevisionary French filmmaker Arnaud De-splechin, whose work is celebrated du-ring the 56th tiFF. “Surprise, modernity

and invention can occur in both a genre filmand in a blockbuster,” says Desplechin. hischaracters seem larger than life, played bya “recurring” group of actors, among whichis Mathieu Amalric. “For me, Mathieu is toFrance what Marcello Mastroianni was forthe italy of yesteryear. he can play any kindof role. he is capable of playing characterson top of the world or down in the gutter.thanks to him i was able to invent the kindof heroes that are larger than life,” notes De-splechin. Don’t miss the director’s master-class and open discussion with the Festival’saudience on Saturday 14/11 (11:00, PavlosZannas theatre). in addition, Desplechin’ slatest work My Golden Years, a nostalgicelegy to youth, is the 56th tiFF’s closing film.

iN the worDS OF THIS yEAR’S SPeCiAL GUeSt...Ines Tanović (Our Everyday Life): “Sometimeswe fight with more or less success, but mostof my generation is disappointed, becausethe renaissance that we hoped for did notappear after the war.”

Barbara Eder (Thank You for Bombing): “Myfilm deals with the extent to which newsand reports, one’s perspective on the truth,is a commodity which is sold, used and ex-ploited.”

Marko Skop (Eva Nova): “Although eva Nováis a very ambivalent character, she is, first ofall, a human being; she yearns to be acce-pted, not to be quite alone. But most im-portantly, intentions of eva Nová are sincere,that's why i believe in a second chance forher.”

Tolga Karacelik (Ivy): “while i was writingthe story i had one line in my head: whatdoes ıt mean for the head of the hierarchyto continue with the allegory of the statusquo when knowing that it is not neededanymore. A ship that is not moving is not aship anymore so what do we do with its ca-ptain?”

Florin Serban (Box): “Making movies is a joyand an ordeal. it is a joy because you work

with people and it is an ordeal because youwork with people. So i need to smile to pe-ople that i can't stand, emotionally blackmailpeople that i love. it is not nice, but still, iwouldn't change my job for anything else.”

Salem Brahimi (Let Them Come): “when webegan work on this film we did not know thatevents such as Charlie hebdo, or the rise ofDaesh (islamic State) would bring such astrong sense of urgency to what we say inthe film… But we did feel that what startedin Algeria in the 90s was unfinished business.”

Svetla Tsotsorkova (Thirst): “thirst is theother name of longing. thirst is the synonymof life. if you are thirsty, you are alive.”

Elisabeth Scharang (Jack): “while i was wri-ting the script many years after meeting JackUnterweger, i reminded myself that hewasn´t this cliche of a gangster or killer. MyJack, the person i wrote a film about, is inthe end smarter and better looking as thereal Jack was.”

hALF wAy there…by Alexandra Koliaτ

SAVE the DAte! honorary ceremony Nikos Kavoukidis: Premiere of the film A Life Journey of 60 Years: Nikos Kavoukidis 1955-2015(Friday 13/11, 19:30, Pavlos Zannas theatre).

Parties @ Warehouse C

12/11, 22:00Staff & Volunteers Party

13/11, 22:00Agora Party

14/11, 23:00Closing Party

ΜΑΣΚΕΣ, ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ, ΑΞΕΣΟΥΑΡ «Στην ηλικία bου, … · κάπως...

Documents

Transcript of ΜΑΣΚΕΣ, ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ, ΑΞΕΣΟΥΑΡ «Στην ηλικία bου, … · κάπως...