ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ-111007 - Η Βουλή των …€¦ · Web view2007/12/19 · Για μας,...

Πρακτικά της Βουλής των ΑντιπροσώπωνΘ΄ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ - ΣΥΝΟΔΟΣ Β΄

Συνεδρίαση 19ης Δεκεμβρίου 2007

(Ώρα έναρξης: 10.15 π.μ.)

(Αρ. 15)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ:

(Κ. ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ)

Καλημέρα σας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συνεχίζουμε τη συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού του 2008…

Δ. ΣΥΛΛΟΥΡΗΣ:

Έχω μια εισήγηση, κύριε Πρόεδρε.


Ναι, παρακαλώ.


(Αστειευόμενος)

Αν γίνεται, να κάτσουμε όλοι κοντά, για να μη δυσκολεύονται οι τηλεοράσεις να μας πιάνουν, ανεξαρτήτως κομμάτων.


(Γελώντας)

Μην ανησυχείτε! Πιστεύω ότι η προσέλευση θα είναι ικανοποιητική, θα πυκνώσει με την πάροδο του χρόνου.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Έχει ομιλητή, κύριε Πρόεδρε, απ’ εκεί αριστερά, στα ορεινά.


Ναι, παρακαλώ.

Το λόγο έχει ο συνάδελφος κ. Άριστος Αριστοτέλους.

Παρακαλώ, κύριε Αριστοτέλους.

Α. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ:

Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι και συναδέλφισσες,

1

Καταρχάς, να σας καλημερίσω, να ευχηθώ να έχουμε μια παραγωγική ημέρα σήμερα σε συνέχεια των προηγούμενων δύο ημερών, κατά τις οποίες συζητούνται οι προϋπολογισμοί της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Καταρχάς όμως, θα μου επιτρέψετε, κύριε Πρόεδρε, να κάνω ορισμένες εισαγωγικές παρατηρήσεις, πριν προχωρήσω στην ομιλία μου. Παρατηρήσεις που έχουν σχέση με το τι έχει λεχθεί μέχρι σήμερα, παίρνοντας ορισμένα σημεία από διάφορες αναφορές. Θα αναφερθώ κυρίως -και είναι κατανοητό ότι μέσα στο πνεύμα των ημερών και δη των επερχόμενων εκλογών ήταν αναπόφευκτο ότι κάποιοι συνάδελφοι οπωσδήποτε θα αναφέρονταν- στα θέματα της τρέχουσας επικαιρότητας που σχετίζονται με τις προεδρικές εκλογές.

Έχω δύο-τρία σημεία να αναφέρω σε ό,τι αφορά αυτά τα θέματα. Το πρώτο αφορά κάποια αναφορά που έχει γίνει για τον κ. Χριστόφια, η οποία επαναλαμβάνεται κατά διαστήματα από το επιτελείο του υποψήφιου Προέδρου κ. Κασουλίδη, ότι αποτελεί μία όψη του ιδίου νομίσματος, δηλαδή ότι ο κ. Χριστόφιας και ο κ. Παπαδόπουλος είναι το ίδιο πράγμα. Ασφαλώς, αυτό είναι κατανοητό, εντάσσεται στα πλαίσια της επικοινωνιακής τακτικής που αναπτύσσεται από πλευράς αυτού του επιτελείου. Όμως, ο κάθε υποψήφιους, πρέπει να πούμε, έχει τη δική του ταυτότητα, τη δική του ιστορία και τα δικά του χαρακτηριστικά. Ο Χριστόφιας έχει μια ξεχωριστή οντότητα, είναι ένας άνθρωπος ο οποίος αποδεδειγμένα ενώνει και είναι αποδεκτό από τον κυπριακό ελληνισμό ότι είναι συναινετικός, ότι είναι ανθρωπιστής, ότι κατανοεί καλύτερα τα προβλήματα του απλού κόσμου, ότι δίνει λύσεις σε προβλήματα. Πέραν τούτου, ότι έχει άριστες σχέσεις με τους Τουρκοκυπρίους και αυτό το στοιχείο είναι σημαντικό, γιατί αποτελεί στοιχειώδες στοιχείο στρατηγικής μας στο εθνικό πρόβλημα η σχέση με τους Τουρκοκυπρίους.

Εδώ είναι που εστιάζω το δεύτερο σημείο που θα ήθελα να αναφέρω, ήτοι την αναφορά κάποιων στο θέμα των Τουρκοκυπρίων και τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η συζήτηση, που δείχνει ότι κάποιοι μάλλον προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν εκλογικά. Αυτό το θέμα και δη κάποιες συναντήσεις που έγιναν κατά διαστήματα μεταξύ του ΑΚΕΛ και της πλευράς των Τουρκοκυπρίων φαίνεται να αξιοποιούνται ή να γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από κάποιους, για να διαστρεβλώσουν την πραγματικότητα και να διαμορφώσουν μια διαφορετική εικόνα από εκείνη που είναι στην ουσία. Η ουσία είναι μία, ότι χρειάζεται συνεχής προσπάθεια, συνεχείς σχέσεις και ανάπτυξή τους με τους Τουρκοκυπρίους και αυτό είναι που κάναμε εμείς ως ΑΚΕΛ και αυτό είναι βέβαια το οποίο κάνει ο ίδιος ο υποψήφιος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας.

Ένα άλλο σημείο το οποίο πρέπει να αναφερθεί είναι σχετικά με την άμυνα και τις αναφορές που έχουν γίνει για το θέμα αυτό. Έχει αναφερθεί ότι παρουσιάζεται μείωση στους προϋπολογισμούς για την άμυνα. Αυτό είναι γεγονός, όμως πρέπει να πούμε ότι αυτή η μείωση δεν είναι σημερινή. Ξεκίνησε από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, όταν μάλιστα η δογματολογία βρισκόταν στο αποκορύφωμά της. Η προσπάθεια δημιουργίας ισοζυγίου δυνάμεων με τους Τούρκους ήταν πάγια τακτική της προηγούμενης κυβέρνησης. Αυτό σε αντίθεση με τη ρητορική.

Δεύτερον, έχει αναφερθεί από κάποιο συνάδελφο η άθλια κατάσταση που επικρατεί στα άρματα μάχης και στα ελικόπτερα. Νομίζω ότι αυτός ήταν ένας ατυχής χαρακτηρισμός και θα πρέπει να είμαστε πολύ πιο προσεκτικοί, γιατί πράγματι τότε είναι που υπάρχουν επιπτώσεις στην ίδια την άμυνα και στο ηθικό των στρατιωτών.

Έχει επίσης λεχθεί από κάποιους ότι οι S300 έχουν μεταφερθεί στην Κρήτη και ότι έχουν αντικατασταθεί με εξίσου καλό οπλικό σύστημα. Αυτό όμως δεν

2

ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Αν μελετήσει κανείς τις προδιαγραφές των συστημάτων που έχουν έρθει σε σχέση με εκείνες των S300, είναι εντελώς διαφορετική η εικόνα. Επίσης, έχει λεχθεί ότι εκεί που πήγαν εξυπηρετούν το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου. Αυτό επίσης δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, γιατί δεν είναι καν λειτουργήσιμοι, δεν μπορούν να εξομοιωθούν με τα συστήματα του ΝΑΤΟ και άρα παρουσιάζουν υπολειτουργικότητα, αν δεν βρίσκονται και σε αχρηστία! Τέλος, πρέπει να πούμε ότι αυτό που πράγματι έπληξε το ηθικό στην άμυνα της Κύπρου ήταν οι χειρισμοί γύρω από το θέμα των S300 και η κατάληξη που είχαν. Εν πάση περιπτώσει, αυτά νομίζω ότι θα έπρεπε να λεχθούν για αποκατάσταση της πραγματικότητας.

Οι προϋπολογισμοί όμως του 2008, όπως και εκείνοι των προηγούμενων ετών, συζητούνται σε μια περίοδο με τα δικά της δεδομένα και χαρακτηριστικά. Με εξελίξεις που αφορούν και επηρεάζουν όλο τον πλανήτη, τη γύρω περιοχή, την Ευρωπαϊκή Ένωση και ασφαλώς την Κύπρο, την οικονομία της, την εθνική στρατηγική και αμυντική της πολιτική. Με αφορμή λοιπόν το γεγονός αυτό και ενόψει των προεδρικών εκλογών του προσεχούς Φεβρουαρίου, θα εστιάσω τη δική μου ομιλία σε θέματα που αφορούν πολύ στοιχειώδεις πτυχές της στρατηγικής στο Κυπριακό, καθώς και τη σημασία της ενίσχυσης της αμυντικής θωράκισης.

Η εθνική στρατηγική έχει διάφορους ορισμούς. ένα είναι όμως το κύριο χαρακτηριστικό των ορισμών αυτών, ότι η στρατηγική ασχολείται με την κατάκτηση στόχων ρεαλιστικών, ιεραρχημένων και πραγματοποιήσιμων. Η στρατηγική ενδιαφέρεται κυρίως για τα μέσα κατάκτησης των στόχων αυτών. Μελετά και αξιοποιεί μέσα και τρόπους για την επίτευξή τους. Οι στόχοι είναι εθνικοί και εκφράζονται κυρίως από καθορισμένες κυβερνητικές θέσεις και την άσκηση της εθνικής πολιτικής, όπως αυτή συνήθως εκφράζεται μέσα από την εξωτερική πολιτική. Η σαφήνεια των στόχων αυτών και η σωστή επικοινωνία τους προς τα έσω και προς τα έξω αποτελεί θεμελιώδη αρχή στρατηγικής. Για το εσωτερικό, οι συμφωνημένοι στόχοι αποτελούν πόλο ενότητας των δυνάμεων του λαού. Όσον αφορά τα μέσα που μετέρχεται η στρατηγική, αυτά είναι πολιτικά, στρατιωτικά, νομικά, οικονομικά, ψυχολογικά κ.ά.

Σχετικά με τη σαφήνεια των στόχων και της στρατηγικής μας στο Κυπριακό, δυστυχώς πρέπει να ομολογήσουμε τα εξής: Όσον αφορά τους στόχους, κατά διαστήματα, που έγιναν πιο συχνά τον τελευταίο καιρό, έχουμε δείγματα θέσεων και απόψεων είτε παλινδρόμησης είτε διαφοροποίησης των στόχων της εθνικής στρατηγικής αναφορικά με τη μορφή λύσης του Κυπριακού από το κυβερνητικό στρατόπεδο και τους υποστηρικτές της υποψηφιότητας του σημερινού Προέδρου. Έχουμε τοποθετήσεις μακριά από το συμφωνημένο στόχο της λύσης της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, τις ομόφωνες αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου, των συμφωνιών κορυφής και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Ακούγονται ακόμη θέσεις για αλλαγή της βάσης των συνομιλιών στο Κυπριακό!

Η αδυναμία, η απροθυμία του Προέδρου να υπογραμμίσει ευθαρσώς την αντίθεσή του με τις θέσεις αυτές, εφόσον διαφωνεί, εκπέμπει λανθασμένα ή έστω συγχυσμένα μηνύματα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό όσον αφορά τις πραγματικές προθέσεις των Ελληνοκυπρίων στο Κυπριακό. Πλήττει την αξιοπιστία και τη σοβαρότητά μας ως συνομιλητών στο πρόβλημα αυτό και αντιστρατεύεται ακόμα και τα συμφωνηθέντα της 8ης Ιουλίου. Με θέσεις υπέρ του ενιαίου κράτους και λύσης Ζυρίχης συγχύζεται ο διεθνής παράγοντας όσον αφορά τις επιδιώξεις μας και πλήττεται η αξιοπιστία μας. Αποδυναμώνονται οι ενέργειες φίλων και συμμάχων να συμβάλουν στην προώθηση λύσης του προβλήματός μας, καθιστώντας το τοπίο προβληματικό και το μέλλον επισφαλές και αμφίβολο.

3

Το τοπίο γίνεται ακόμα πιο νεφελώδες και ανησυχητικό όσον αφορά τους χειρισμούς στο εθνικό θέμα, όταν διαπιστώνονται οι εκ διαμέτρου αντίθετες και συγχυσμένες θέσεις που επικρατούν σχετικά με τη στρατηγική στο Κυπριακό στο νέο κυβερνητικό συνεταιρισμό. Η κυβέρνηση, κατά την εξέταση των προϋπολογισμών του Υπουργείου Εξωτερικών, δήλωνε μέσω της αρμόδιας υπουργού ότι δε χρειάζεται αλλαγή στρατηγικής. Επίσης, όπως ανάφερε στην προχθεσινή ομιλία του ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος, η στρατηγική του Προέδρου -χωρίς να την προσδιορίζει- αποδίδει.

Την ίδια ώρα, ο συντονιστής του εκλογικού επιτελείου του απερχόμενου Προέδρου, σε πρόσφατη ραδιοφωνική εκπομπή, σκιαγράφησε τους πέντε σημαντικούς άξονες της στρατηγικής του, αφήνοντας όμως -ατυχώς- εντελώς έξω τον παράγοντα ”Ελλάδα”, που αποτελεί κύριο στήριγμά μας, όχι βέβαια ένεκα σκοπιμότητας αλλά προφανώς ένεκα έλλειψης σοβαρής, μελετημένης στρατηγικής.

Από την άλλη, δύο άλλα κόμματα που υποστηρίζουν την υποψηφιότητα του απερχόμενου Προέδρου, αντίθετα με το τι λέει η κυβέρνηση και ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, υπέδειξαν στις ομιλίες τους στη Βουλή, αλλά και πολλές φορές προηγουμένως, ότι χρειάζεται νέα στρατηγική. Αυτή η εικόνα όμως δεν είναι καθόλου ικανοποιητική. Είναι εντελώς αντιφατική και δε βοηθά την εθνική υπόθεση. Συγχυσμένοι στόχοι και συγχυσμένη στρατηγική δεν οδηγούν πουθενά. Δεν μπορούν επαρκώς ούτε την εθνική μας υπόθεση να προωθήσουν ούτε την αποτροπή νέων τετελεσμένων να επιτύχουν. Τέτοιες διαπιστώσεις δικαιολογημένα δημιουργούν αίσθημα αβεβαιότητας και έλλειψη σιγουριάς για τους χειρισμούς μας και επιβάλλεται η εικόνα αυτή να ανατραπεί.

Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η κατάσταση στο εθνικό πρόβλημα είναι αρκετά λεπτή και ο λαός προσδοκεί και ελπίζει σε καλύτερες μέρες. Για να ελπίζουμε σε καλύτερες μέρες, χρειάζονται σαφείς και ρεαλιστικοί στόχοι, διεκδικητική, πειστική και αξιόπιστη πολιτική, αλλά και ομοψυχία στο εσωτερικό. Μέσα από την εθνική στρατηγική απαιτείται συνεχής διεθνής σταυροφορία και συστηματική ευρωδιεκδικητική πολιτική. Απαιτείται μελετημένη και μεθοδευμένη αξιοποίηση των μέσων που έχουμε στη διάθεσή μας, τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και του ΟΗΕ, αλλά και άλλων φίλων χωρών, για προώθηση των συμφερόντων μας και για την πρόληψη δυσάρεστων εξελίξεων σε βάρος μας.

Όπως έχει τονίσει ο Πρόεδρος της Βουλής και υποψήφιος για την προεδρία της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας, απαιτείται εμμονή στο δίκαιο της υπόθεσής μας, στους συμφωνημένους στόχους και την υφιστάμενη διαπραγματευτική βάση. Απαιτείται πολιτική που να ενώνει και όχι να διχάζει. Στενή συνεργασία με την ελληνική πλευρά, σύνεση και συλλογικότητα στους χειρισμούς. Αναβάθμιση του Εθνικού Συμβουλίου και δημιουργία γεφυρών επικοινωνίας με τους Τουρκοκυπρίους.

Στρεφόμενος τώρα στο θέμα της άμυνας, επιβάλλεται αρχικά να υπογραμμιστεί ότι η επίλυση του κυπριακού προβλήματος, όπως και η αποστρατικοποίηση του νησιού θα πρέπει να επιτευχθούν μέσα από ειρηνικές διαδικασίες, με διάλογο και διαπραγματεύσεις. Δεδομένου όμως ότι το Κυπριακό παραμένει άλυτο και η κατοχή και η παρουσία των τουρκικών στρατευμάτων συνεχίζει αναλλοίωτη, είναι επιβεβλημένη η ύπαρξη, ενίσχυση και αναβάθμιση της άμυνάς μας μέσα στα πλαίσια των οικονομικών μας δυνατοτήτων. Η άμυνα της Κύπρου και ιδιαίτερα η Εθνική Φρουρά αποτελεί μέσο κατοχύρωσης της ασφάλειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, εργαλείο αποτροπής κινδύνων και απειλών και στοιχείο διαπραγμάτευσης, μακριά

4

από δονκιχωτισμούς, αχρείαστες περιπέτειες και αυταπάτες. Η στενή και ειλικρινής συνεργασία με την Ελλάδα, στα πλαίσια των συμβατικών σχέσεων των δύο κρατών, είναι εκ των ων ουκ άνευ. Συναισθανόμενοι τη σημασία της στρατηγικής αυτής σχέσης, ένας σημαντικός στόχος της αμυντικής μας προσπάθειας θα πρέπει να είναι ο περαιτέρω εξορθολογισμός της αμυντικής μας συνεργασίας και η καλύτερη αξιοποίηση των σχέσεών μας αυτών, καθιστώντας την αποτρεπτική μας πολιτική πιο αξιόπιστη και αποτελεσματική.

Αναγνωρίζεται ασφαλώς ότι η τοπική άμυνα στην Κύπρο, όπως και η αποτελεσματικότητά της αποτελούν πρωταρχική ευθύνη, υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας και των ενόπλων δυνάμεών της, για να επιληφθούν αυτών των θεμάτων. Δεδομένου του γεγονότος αυτού και δεδομένων των αλλαγών που έχουν επέλθει στο πολιτικοστρατιωτικό περιβάλλον από την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, αλλά και γιατί αυτό επιβάλλεται από τις συνθήκες στη σύγχρονη εποχή, χρειάζεται στρατηγική αναθεώρηση της άμυνάς μας. Στόχος πρέπει να είναι να καταστεί η Εθνική Φρουρά ένας σύγχρονος, ευέλικτος στρατός, ευρωπαϊκών προδιαγραφών, ικανός να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις προκλήσεις των καιρών και να εκπληρώσει τους σκοπούς της εθνικής μας στρατηγικής και αμυντικής πολιτικής. Προς το σκοπό αυτό επιβάλλεται η αναδόμηση του Υπουργείου Άμυνας σε ό,τι αφορά τη διοικητική του δομή και την ενίσχυση των υπηρεσιών έρευνας και μελέτης, αμυντικού σχεδιασμού και αμυντικής πολιτικής. Για τον καλύτερο συντονισμό και τη στενότερη επαφή με τις ένοπλες δυνάμεις θα πρέπει να προωθηθεί η συστέγαση του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς με το Υπουργείο Άμυνας. Επίσης, θα πρέπει να προωθηθεί ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου της Εθνικής Φρουράς με βάση τις υφιστάμενες ή και προβλεπόμενες συνθήκες απειλής, η επανεξέταση και βελτίωση του επιχειρησιακού δόγματος και του σχεδιασμού μέσα στα πλαίσια της γενικότερης αμυντικής πολιτικής, καθώς και η αναδιοργάνωση των σχηματισμών και των μονάδων.

Για την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού επιβάλλεται να εισαχθούν σύγχρονες επιστημονικές μέθοδοι διοίκησης, νέα τεχνολογία και εξειδικευμένος εξοπλισμός, που θα συμβάλουν στην αύξηση της ποιοτικής στάθμης και της αποδοτικότητας της δύναμης. Στο σκεπτικό αυτό εντάσσεται και η επαναξιολόγηση και αποδοτικότερη αξιοποίηση και λειτουργία της εφεδρείας, η οποία αποτελεί τη σπονδυλική στήλη της άμυνάς μας. Ο εκσυγχρονισμός του τρόπου λειτουργίας, εκπαίδευσης και αξιοποίησής της, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της προσφοράς της, και η ταυτόχρονη εξέταση της δυνατότητας μείωσης του χρόνου υπηρεσίας των εφέδρων θα πρέπει να μας απασχολήσουν περαιτέρω.

Το ανθρώπινο δυναμικό και η καλύτερη αξιοποίησή του αποτελεί ουσιώδες μέρος της προσπάθειας ποιοτικής αναβάθμισης της άμυνάς μας. Η επίλυση των προβλημάτων των στελεχών και των άλλων επαγγελματιών, εθελοντών, εθελοντριών και του τεχνικού προσωπικού, το θέμα της ανέλιξής τους, η περαιτέρω ενίσχυση του επαγγελματισμού, η συνεχής κατάρτιση και η μεγιστοποίηση της προσφοράς τους και η σφυρηλάτηση της αξιοκρατίας είναι στοιχεία σημαντικά για την επίτευξη του στόχου αυτού.

Θέμα θεμελιώδους σημασίας για την αμυντική μας πολιτική αποτελεί και η ανάληψη προσπάθειας για σημαντική βελτίωση των συνθηκών και του επιπέδου διαβίωσης, εκπαίδευσης, λειτουργίας και προσφοράς των εθνοφρουρών. Η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων και της υποδομής, η ενίσχυση της σχέσης και επικοινωνίας της Εθνικής Φρουράς με την οικογένεια και το σχολείο και η περαιτέρω κοινωνικοποίησή της, καθώς και η καλύτερη αξιοποίηση του χρόνου υπηρεσίας της

5

θητείας των κληρωτών, τόσο για σκοπούς αποτελεσματικότητας της δύναμης όσο και για τη μελλοντική τους σταδιοδρομία, θα προσδώσουν ένα νέο ανθρώπινο χαρακτήρα στην Εθνική Φρουρά. Η προσπάθεια πρέπει να είναι να επιτευχθεί ένα νέο, δημιουργικό πνεύμα στη σχέση αυτή, ώστε να καταστεί η θητεία στην Εθνική Φρουρά μια πιο ελκυστική και ωφέλιμη υπηρεσία, η οποία να εξυπηρετεί ταυτόχρονα τους σκοπούς της άμυνας της Κύπρου, αλλά και να δίνει νόημα στους νέους για τη χρησιμότητά της.

Συναφώς, υπογραμμίζεται η θέση του υποψηφίου Προέδρου Δημήτρη Χριστόφια να μελετήσει την προώθηση της μείωσης της θητείας από τους είκοσι πέντε στους δεκαεννέα μήνες, που σύμφωνα με τις μελέτες μας είναι το ελάχιστο χρονικό όριο στο οποίο μπορεί να μειωθεί με βάση τους συσχετισμούς δυνάμεων και το είδος της απειλής που αντιμετωπίζει η Κυπριακή Δημοκρατία. Η πρόταση αυτή, η οποία στηρίζεται σε βαθιά μελέτη του αντικειμένου, σε συνδυασμό με μια σειρά ενεργειών και άλλων μέτρων που πρέπει να ληφθούν, μπορεί να διατηρήσει, αλλά και να ενισχύσει περαιτέρω την αποτρεπτική ικανότητα της άμυνάς μας.

Τέλος, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καταλήγοντας εύχομαι σε όλους σας καλά Χριστούγεννα, καλές γιορτές, υγεία και ευτυχία.

(Κατά τη διάρκεια της αγόρευσης του κ. Άριστου Αριστοτέλους ο Πρόεδρος της Βουλής κατέλαβε την έδρα. )

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Ευχαριστούμε.

Ο κ. Ανδρέας Θεμιστοκλέους, παρακαλώ.

Α. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ:

Προτού μπω στην ουσία της ομιλίας μου, θα ήθελα να δώσω κάποιες απαντήσεις. Χθες ο Φύτος Κωνσταντίνου, ο καλός ο συνάδελφος, μας ταύτισε ως παράταξη με το ΑΚΕΛ. Εγείρεται μια απορία. Γιατί να μην είναι ταυτισμένο το ΔΗΚΟ με το ΑΚΕΛ, που μαζί κυβερνούσαν τον τόπο επί τεσσεράμισι χρόνια, μαζί αποφάσιζαν, μαζί οδηγούσαν τον τόπο εκεί που τον οδήγησαν, και γιατί να είναι ο Δημοκρατικός Συναγερμός ταυτισμένος με το ΑΚΕΛ; Αν αυτά που λέει σήμερα το ΑΚΕΛ είναι τα ίδια με αυτά που λέει ο Δημοκρατικός Συναγερμός εδώ και χρόνια, δε φταίει ο Δημοκρατικός Συναγερμός, φταίει το ΑΚΕΛ! Άρα, εκεί το παράπονο!

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:


Για όλα, συνάδελφε, έν’ το ΑΚΕΛ που φταίει! Μεν ακούεις λόγια!

(Γέλια)

Έχει και το ΔΗΚΟ δίκαιο, έχετε και εσείς δίκαιο, έχει και το ΕΥΡΩΚΟ δίκαιο, οι πάντες έχουν δίκαιο!


Όλοι έχουν δίκαιο, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Έν’ το ΑΚΕΛ που φταίει!

Α. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ:6

Βεβαίως, βγαίνουν αρκετοί συνάδελφοι εδώ, κύριε Πρόεδρε, και σας υμνούν. Αν βγει και κανένας και ασκήσει ολίγην κριτική, να μην καθίσταται τούτο ενοχλητικό.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Όχι, δε με ενοχλεί καθόλου.


Μα, το ξέρω, κύριε Πρόεδρε.

Ο κ. Ομήρου είπε ότι η απόρριψη του Σχεδίου Ανάν στο δημοψήφισμα αποτέλεσε πράξη άρνησης του λαού μας να αποδεχτεί μια λύση άδικη και ετεροβαρή κ.λπ. Σε δήλωσή του προς τους βουλευτές του κόμματος από τη Βαυαρία έλεγε τα εξής: «Αν υπάρξουν οι αναγκαίες αλλαγές και βελτιώσεις στο Σχέδιο Ανάν για λύση ή σε οποιαδήποτε πρόταση για λύση του κυπριακού προβλήματος, ώστε να ικανοποιούνται θέματα της ασφάλειας, των στρατευμάτων κ.λπ., εμείς ως παράταξη θα την υποστηρίξουμε».

Ο κ. Κατσουρίδης είπε ότι…

Έλα Νίκο, έλα ν’ ακούσεις.

Στην ομιλία του την πρώτη μέρα της συζητήσεως είπε: «Είμαστε αντίθετοι σε επαναφορά του Σχεδίου Ανάν, για το οποίο έχει αποφασίσει τελεσίδικα ο λαός. Οι μοναδικοί», λέει, «που το επαναφέρουν στη συζήτηση είναι συγκεκριμένο επιτελείο, το οποίο μάλιστα μας έχει συγχύσει με τις αναφορές του. Πότε είναι στο νεκροτομείο και πότε ελλοχεύει κίνδυνος επαναφοράς του. Και τα δυο δεν μπορεί να συμβαίνουν.». Έχει δίκαιο. Δεν μπορεί να συμβαίνουν και τα δύο, αλλά μπορεί το Σχέδιο Ανάν να κοιμάται, είτε θεϊκώς είτε βιολογικώς να κοιμάται. Θέλουν να ανέβουν στην εξουσία, για να το ξυπνήσουν!

Σε ό,τι αφορά τον κ. Παπαδόπουλο και το ΔΗΚΟ, είναι πληθώρα οι δηλώσεις ότι αυτό το σχέδιο δεν μπορεί να φύγει από το τραπέζι. Ότι είναι εκεί, όπως και όλα τα υπόλοιπα σχέδια. Επομένως, κύριοι συνάδελφοι, πρέπει να βρούμε το θάρρος να πούμε την αλήθεια και η αλήθεια είναι απλή: Μετά το δημοψήφισμα σχεδόν όλες οι πολιτικές δυνάμεις είχαν πρόβλημα. Τελεία και παύλα!

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Όχι και όλες!

Α, συγνώμη!


Ωραία, κύριε Κουλία. Έχετε δίκαιο, κύριε Κουλία, αλλά ακούστε. 29 Απριλίου 2004, δηλώσεις του Προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου: «Τέτοιου είδους σχέδια βρίσκονται πάντα στο τραπέζι, δεν εξαφανίζονται, δεν πεθαίνουν». Βεβαίως, ο Υπουργός Άμυνας είπε ότι πέθανε και ήταν στο νεκροτομείο. 10 Μαΐου 2004, εφημερίδα “Φιλελεύθερος”: «Σχέδια όπως το Σχέδιο Ανάν δεν μπορεί να εξαφανιστούν». Αυτή τη δήλωση την έκανε σε συνέντευξή του, σε δηλώσεις του στην Αγγλία. 23 Μαΐου 2004: «Είπα», λέει, «τη στρατηγική μου στο Εθνικό Συμβούλιο και την ξέρει. Το στίγμα αυτής της στρατηγικής είναι να γίνουν αλλαγές στο Σχέδιο Ανάν που να αίρουν τις ανησυχίες του κυπριακού λαού σε κεφάλαια του σχεδίου και δε νομίζω να περιμένετε να σας πω δημοσίως και λεπτομερώς τις αλλαγές.». Υπάρχουν σωρεία δηλώσεων. Άρα, αυτό που έχω πει προηγουμένως είναι αλήθεια.

7

Με σύνθημα, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, την απαλλαγή από το Γλαύκο Κληρίδη και το Δημοκρατικό Συναγερμό, καθώς και τη μεγάλη αλλαγή που η νέα κυβέρνηση θα έφερνε, ύστερα από πολλές εύηχες εξαγγελίες και προσωπικές δεσμεύσεις του κ. Παπαδόπουλου, ο λαός έδωσε την εντολή του. Έστειλε το Γλαύκο Κληρίδη στη σύνταξη, τον Τάσσο Παπαδόπουλο στο Προεδρικό και ΔΗΚΟ, ΑΚΕΛ, ΕΔΕΚ, σε μια ετερόκλητη συμμαχία, βρέθηκαν να κυβερνούν τον τόπο.

Για πέντε σχεδόν χρόνια η συγκυβέρνηση είχε όλους τους ημικρατικούς οργανισμούς, είχε την πλειοψηφία σε όλα τα δημοτικά συμβούλια και σχεδόν όλους τους δημάρχους. Είχε επιπρόσθετα και μια συντριπτική κοινοβουλευτική υπεροχή. Με άλλα λόγια, είχε την ευκαιρία και την εξουσία να κάμει πράξη όλες τις εξαγγελίες της μέσα από τις οποίες οι πολίτες την ανέδειξαν στην εξουσία.

Εμείς δε μηδενίζουμε τα όσα θετικά έγιναν για τον τόπο και το λαό μας, αλλά, από την άλλη, δεν μπορούμε να αδιαφορήσουμε για όσα έγιναν λανθασμένα, για όσα έπρεπε να γίνουν και δεν έγιναν και για όσα εξαγγέλθηκαν και έμειναν απλά λόγια και εξαγγελίες.

Στο Κυπριακό, μέσα από λανθασμένες εκτιμήσεις και αποφάσεις του ποδαριού, οδηγηθήκαμε σε ένα αχρείαστο δημοψήφισμα που βαρύτατα επληρώσαμε και πληρώνουμε πολύ ακριβά. Εσυγχύσαμε την ανεξαρτησία και την αξιοπρέπεια με την απομόνωση, εχάσαμε φίλους και συμμάχους, υποστήκαμε αλλεπάλληλες ήττες και πολλαπλές ταπεινώσεις. Από θύματα της εισβολής και της κατοχής μετατραπήκαμε σε “θύτες” και μέσα από αντιφατικές επιλογές και λανθασμένους χειρισμούς βρεθήκαμε, χωρίς ουσιαστικά ανταλλάγματα για μας, στο περιθώριο της Ευρώπης και την ίδια ώρα η Τουρκία, απαλλαγμένη από την αδιαλλαξία λόγω της στάσης της στο Σχέδιο Ανάν και εξαγνισμένη για τα εγκλήματά της, ξεπέρασε αδυναμίες και εμπόδια.

Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος είναι στη γενική αντίληψη χρεωμένος με τραγικά σφάλματα. Λάθος η επιστολή το Δεκέμβριο του 2003 προς το γενικό γραμματέα του ΟΗΕ. Λάθος η διαπραγματευτική του αδράνεια. Λάθος η επαίσχυντη επιδιαιτησία, που και ο ίδιος ομολόγησε. Λάθος η αποδοχή των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων και τέλος και τραγικότερο θανάσιμο λάθος η αποδοχή των απευθείας δημοψηφισμάτων, όπου μας οδήγησε η επαίσχυντη επιδιαιτησία, χωρίς προηγουμένως να υπάρξει συμπεφωνημένη λύση.

Στη συνέχεια η κυβέρνηση απέτυχε να διαχειριστεί το “όχι”. Κρύβεται συνεχώς πίσω από αυτό. Αντί να το μετατρέψει σε σύμβολο ενότητας και όπλο διεκδίκησης, το μετέτρεψε σε καταφύγιο της απραξίας και της αμηχανίας της και βεβαίως το “όχι” είναι και μια πολύ καλή δικαιολογία για κάθε λάθος και σε κάθε περίπτωση και για κάθε περίσταση.

Μετά το δημοψήφισμα πηγαίνουμε στους κινδύνους χωρίς όραμα, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς στόχους. Πηγαίνουμε απροετοίμαστοι, αδύνατοι και αδύναμοι. Πηγαίνουμε στην τύχη αστήρικτα και ξεκρέμαστα!

Για τεσσεράμισι χρόνια το ΑΚΕΛ βρισκόταν στη συγκυβέρνηση και αιφνιδίως αποφάσισε να διεκδικήσει, μάλιστα για πρώτη φορά με τον ηγέτη του, την εξουσία και εδώ εγείρεται ένα απλό ερώτημα: Ή στον κ. Χριστόφια και στο ΑΚΕΛ πήρε τεσσεράμισι χρόνια, για να αντιληφθούν τις αδιέξοδες πολιτικές και τους λανθασμένους χειρισμούς του κ. Παπαδόπουλου και τη ζημιά που αυτές οι πολιτικές και οι χειρισμοί τους επέφεραν στην εθνική μας υπόθεση, ή από νωρίς το αντιλήφθηκαν, αλλά για χάρη της νομής και της διανομής της εξουσίας εστήριζαν τις αδιέξοδες αυτές πολιτικές. Σε κάθε περίπτωση όμως, το ΑΚΕΛ και ο υποψήφιος του χρεώνονται είτε με πολιτική ακρισία, όπως λέγεται στην περιρρέουσα, για να μην πω

8

και υποκρισία, είτε ότι έβαλαν τα μικροκομματικά τους συμφέροντα υπεράνω και εις βάρος του γενικού καλού!

Τώρα το ΑΚΕΛ διεκδικεί την προεδρία της Δημοκρατίας και είναι απορίας άξιον πώς μπορεί το ΑΚΕΛ να κυβερνήσει μια ευρωπαϊκή χώρα, όταν δεν πιστεύει στην Ενωμένη Ευρώπη, όταν δεν πιστεύει στην εμβάθυνση και την ολοκλήρωσή της, όταν δεν πιστεύει στην οικονομία της αγοράς, όταν ακόμα μέχρι και εχτές τα εμάσησε για τη Μεταρρυθμιστική Συνθήκη! Πώς μπορεί το ΑΚΕΛ να εφαρμόσει πολιτικές στις οποίες ούτε καν πιστεύει το ίδιο; Πώς μπορούν να κυβερνήσουν, όταν είναι αιχμάλωτοι μιας παρωχημένης ιδεολογίας και εγκλωβισμένοι ενός βεβαρημένου παρελθόντος;

Πέρσι μαζί και το ΑΚΕΛ, εφέτος βεβαίως όσοι έμειναν στην κυβέρνηση ετόνιζαν και τονίζουν αδιάλειπτα ότι η οικονομία πάει πάρα πολύ καλά, ότι όλοι οι οικονομικοί δείκτες πηγαίνουν περίφημα, ότι μάλιστα όλοι μας επαινούν! Μια μόνο ερώτηση προς τους πλασιέδες και τους διαφημιστές της καλής οικονομίας: Αφού η οικονομία πάει τόσο καλά, άραγε γιατί τα καλά της αποτελέσματα δε φτάνουν ή γιατί δεν έφτασαν έγκαιρα σε όλους τους πολίτες, ιδιαίτερα σε αυτούς που τα έχουν απόλυτα ανάγκη;

Για μας τα αποτελέσματα της ανάπτυξης και της καλής οικονομίας πρέπει να διαχέονται, πρέπει να φτάνουν σ’ όλη την κοινωνία. Θέλουμε την οικονομία γύρω από τον άνθρωπο και όχι τον άνθρωπο γύρω από την οικονομία. Για μας, όταν η οικονομία ακμάζει, η κοινωνία πρέπει να ευημερεί. Όταν η πατρίδα μας αναπτύσσεται, πρέπει να δημιουργούνται θέσεις απασχόλησης. Όταν η Κύπρος εκσυγχρονίζεται και προοδεύει, αυτό αντανακλάται -πρέπει να αντανακλάται- στην υγεία, στην παιδεία, στην κοινωνική δικαιοσύνη και στην άμυνα.

Σε μια εποχή όπου τα μεγάλα προβλήματα είναι εξόχως πολιτικά και επομένως όλοι έπρεπε να επιδιώκουμε όχι τον ανά πενταετία συμμετέχοντα πολίτη αλλά τον πολίτη συνεχούς συμμετοχής, κυβερνώντες και συγκυβερνώντες, προφασιζόμενοι διάφορα περίεργα και παράξενα επιχειρήματα, στερούν από χιλιάδες συμπολίτες μας, ιδίως τους νέους, το δικαίωμα να ψηφίζουν στις χώρες διαμονής τους και τους υποβάλλουν σε άσκοπη ταλαιπωρία και περιττά έξοδα.

Παρά το γεγονός ότι η χώρα μας έχει ξεφύγει από τα αρχικά στάδια της αναπτυσσόμενης οικονομίας και παρά το γεγονός ότι εδώ και τέσσερα χρόνια η Κύπρος είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι με μεγάλη λύπη που διαπιστώνουμε ότι ο Οργανισμός για τη Διεθνή Διαφάνεια καταγράφει ότι κατρακυλήσαμε στην κλίμακα της διαφθοράς από την εικοστή έβδομη στην τριακοστή ένατη θέση. Το 2003, με άριστα το δέκα, είχαμε επίδοση 6,1, δηλαδή τότε που παραλαμβάνατε την κυβέρνηση. Το 2005, δύο χρόνια αργότερα, κατρακυλήσαμε στο 5,7 και εφέτος, το 2007, παραμονές που ζητάτε άλλοι να κυβερνήσετε και άλλοι να παραμείνετε στην κυβέρνηση, έχουμε φτάσει στο 5,3!

Είναι πρόδηλο ότι τα πολλά σκάνδαλα που ξέσπασαν από το 2003 έως και σήμερα δεν εταλαιπώρησαν μόνο την κυπριακή κοινωνία, αλλά έπληξαν και τη διεθνή εικόνα της χώρας.

Για μας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η διαφθορά και η διαπλοκή έχουν όνομα. Είναι η μετατροπή της πολιτικής δύναμης και των δημόσιων αξιωμάτων σε πλούτο, αλλά και η μετατροπή του πλούτου σε πολιτική δύναμη και σε αξιώματα! Εμείς αναγνωρίζουμε τη δημιουργικότητα του ιδιωτικού κεφαλαίου και εκτιμούμε και στηρίζουμε την ιδιωτική πρωτοβουλία. Την ίδια όμως ώρα θέλουμε να κάνουμε ξεκάθαρο ότι δεν προσδενόμαστε σε κάστες συμφερόντων και ότι τασσόμαστε ενάντια στη χειραγώγηση της πολιτικής ζωής του τόπου από το κεφάλαιο. Είναι πάγια η θέση μας ότι είμαστε ενάντια στο κράτος ιδιοκτήτη μέσων παραγωγής, ενάντια στο κράτος

9

επιχειρηματία, ενάντια στα μονοπώλια. Για μας, όπου υπάρχει αδιαφάνεια υπάρχει διαφθορά και όπου υπάρχει διαφθορά η οποία δεν καταπολεμείται μοιραία θα υπάρξει και παρακμή.

Στον προϋπολογισμό για την παιδεία διαπιστώνεται παντού η απουσία οράματος, η δολιότητα του μέσου όρου, η δίαιτα στον πολιτισμό, οι λογιστικές αλχημείες και η καθήλωση των αναπτυξιακών δαπανών. Από την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση επήγαμε στα εθνικά επίπεδα και το εθνικό απολυτήριο, ύστερα αφήσαμε τα εθνικά επίπεδα και το εθνικό απολυτήριο και προχωρήσαμε στο στρατηγικό σχεδιασμό και τώρα, παραμονές εκλογών και στη λήξη της θητείας της παρούσας κυβέρνησης, αφού εχάθησαν τεσσεράμισι πολύτιμα χρόνια, κάποιοι ισχυρίζονται ότι όλα μπορούν να τα προλάβουν στους δύο μήνες που τους έμειναν. Εχθές ελέχθη από την κ. Κυριακίδου ότι ίδρυσε αυτή η κυβέρνηση τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και ότι έκτισαν σχολεία πολλά. Ναι, έκτισαν σχολεία και εχάλασαν την παιδεία! Δημιουργήσαμε ιδιωτικά πανεπιστήμια και η κυβέρνηση τα άφησε στο έλεος των ιδιοκτητών τους. Ουσιαστικά, ανεξέλεγκτα! Χωρίς κανονισμούς, χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Έχεις απολυτήριο μέσης παιδείας; Πληρώνεις και εγγράφεσαι, πληρώνεις και προάγεσαι, πληρώνεις και αποφοιτάς! Και, αν είσαι αλλοδαπός, πρώτα εγγράφεσαι και μετά ελέγχεται το γνήσιο των πιστοποιητικών σου!

Θέλω σήμερα να κρούσω έντονα τον κώδωνα του κινδύνου για κάτι που είναι πολύ σοβαρό: Αν δε ληφθούν δραστικά μέτρα, η Κύπρος, αντί κέντρο γνώσης υψηλών προδιαγραφών, θα μετατραπεί σε κέντρο εκμετάλλευσης και εστία διασυρμού, που όχι μόνο θα πλήξει την εικόνα των ανώτατων κρατικών μας πανεπιστημίων, που όντως είναι υψηλού επιπέδου, αλλά και θα υπονομεύσει διεθνώς και ιδίως στον ευρωπαϊκό χώρο το κύρος ολόκληρου του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Και όλα αυτά την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα από τη διαδικασία της Μπολόνιας αποφάσισε να δημιουργηθεί μέχρι το 2010 ένας ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης που θα καταστήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση την πλέον ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία γνώσης στον κόσμο, με διασφαλισμένη βεβαίως την ποιότητα των παρεχόμενων πτυχίων μέσα από πολύ αυστηρά κριτήρια.

Ο ένας στους τέσσερις εκπαιδευτικούς είναι έκτακτος, η πειθαρχία έχει κυριολεκτικά ξεχαρβαλωθεί, οι επιθέσεις και οι καταστροφές στα σχολεία είναι χιλιάδων λιρών, έχουν πολλαπλασιαστεί τα κρούσματα και τα φαινόμενα επιθέσεων προς τους εκπαιδευτικούς και βεβαίως το ενιαίο λύκειο πάσχει από όλες τις πλευρές και, επειδή το ΑΚΕΛ διαφωνούσε με τον περιορισμό των εκατοντάδων και αλλοπρόσαλλων συνδυασμών, όπως η περιβόητη “έκθεση των επτά σοφών” εισηγείται, δε γίνεται τίποτε. Κάθε προσπάθεια για τεσσεράμισι χρόνια να βελτιωθεί η κατάσταση σκοτωνόταν εν τη γενέσει της. Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με τον τρόπο που εφαρμόζεται, με την αλαζονεία ορισμένων στο Υπουργείο Παιδείας, με το βαρίδι που λεγόταν ΑΚΕΛ τεσσεράμισι χρόνια και τις ιδεοληψίες διάφορων δήθεν προοδευτικών, εκείνο που πέτυχε είναι την απορρύθμιση και τη διάλυση των σχολείων. Και αν συνεχίσει, όπως αυτή προτείνεται, τότε σε ανύποπτο χρόνο δε θα ξέρουμε ούτε ποιοι είμαστε ούτε από πού ερχόμαστε ούτε πού πηγαίνουμε και ούτε βεβαίως δημόσιο καλό σχολείο θα έχουμε!

Παιδεία, αγαπητοί συνάδελφοι, χωρίς ηθική βάση, χωρίς ηθικό και αξιακό περιεχόμενο δεν υπάρχει και όπου επιχειρήθηκε κάτι τέτοιο οδήγησε σε κοινωνική ανωμαλία, αναστάτωση και προβλήματα. Για μας, επειδή εμείς σεβόμαστε αυτά τα οποία πιστεύουμε και δεν αρνούμαστε να το κατονομάσουμε, η ηθική βάση της παιδείας είναι η χριστιανική μας αντίληψη για τον άνθρωπο, η ελληνική παιδεία, η ελληνική ιστορία και ο ελληνικός πολιτισμός.

10

Και μια και το έφερε η κουβέντα για την ιστορία και έχουν λεχθεί πάρα πολλά, θέλουμε επίσης να κάνουμε ξεκάθαρο σήμερα ότι, όταν η ιστορία επιστρατεύεται και γίνεται εργαλείο πολιτικής, τότε παύει να είναι ιστορία. Τότε η ιστορία παραχαράσσεται και, όταν η ιστορία παραχαράσσεται, τότε η ιστορία τιμωρεί. Όλοι κατανοούμε ότι μαζί με τους Τουρκοκυπρίους θα ζήσουμε ειρηνικά και μαζί θα δημιουργήσουμε τη νέα πολιτεία σε μια εξέλιξη του υφιστάμενου κράτους μας. Όμως, καμιά επαναπροσέγγιση και πολύ περισσότερο η λύση δε θα έχει μέλλον και δε θα είναι βιώσιμη, αν δεν εδράζεται στον αμοιβαίο και απόλυτο σεβασμό της εθνικής καταγωγής, της θρησκευτικής συνείδησης, της ταυτότητας και της ιστορίας των δύο κοινοτήτων. Και συνείδηση και ταυτότητα σημαίνει ιδιαιτερότητα. Και ιδιαιτερότητα σημαίνει να τονίζεις και να εκδηλώνεις ελεύθερα τη διαφορετικότητά σου, τις διαφορές σου και όχι να είσαι υποχρεωμένος κάθε μέρα να υμνείς τα δήθεν κοινά στοιχεία.


Για πέντε σχεδόν χρόνια η κυβέρνηση μας προσφέρει γλυκόπικρες αναμνήσεις και δύσκολες μέρες. Είπε ένα “όχι” και ακολούθησαν εκατό “ναι”. Προβλήματα που ελίμναζαν επί χρόνια και δεσμεύτηκε η κυβέρνηση για την επίλυσή τους όχι μόνο δεν έχουν επιλυθεί, αλλά έγιναν χειρότερα. Πόθεν να ξεκινήσουμε και πού να καταλήξουμε; Ναρκωτικά; Οδικά θανατηφόρα δυστυχήματα; Λαθρομετανάστευση; Ουρές στα νοσοκομεία; Λειψυδρία; Ανασφάλεια των πολιτών; Εδώ είμαστε σ’ ένα κράτος που κλέβουν την αστυνομία! Φανταστείτε πόση ασφάλεια μπορεί να παρέχεται στους πολίτες!

Ν. ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗΣ:

Κάποτε ανατινάσσαν την αστυνομία!


Δεν άκουσα, κύριε Κατσουρίδη.


Κάποτε ανατινάσσαν τους αστυνομικούς σταθμούς!

Κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:

Είντα σχέση έσιει τούτο;


Έχετε δίκαιο, κάποτε υπήρχε και η βία και η αντιβία.


Είντα ενοχλείσαι; Είντα ενοχλείς;


Γιατί μας το ανέφερες;


Ε, για να προσθέσω στην ιστορία!

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Κύριε συνάδελφε, πόσα λεπτά σας έδωσε το κόμμα σας;

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

11

...για να αφήσει την εικόνα καθαρή.


Είκοσι, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Ε, ετελειώσετε.

Εντάξει, εννά αφαιρεθούν από άλλους συναδέλφους σας, να το ξέρετε.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Αφήστε τον να μιλήσει, κύριε Πρόεδρε, τον άνθρωπο.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Δεν έχω αντίρρηση να μιλά και μια ώρα. Εγώ θα μπορούσα να κτίσω εκατόν ομιλίες πάνω στην ομιλία του συναδέλφου. Εν έχω κανένα πρόβλημα για τζιείνο, αλλά, επειδή το κόμμα του του έχει δώσει είκοσι λεπτά, ε, αυτό του λέω.


Θα μου δώσει δύο λεπτά ο κ. Κωνσταντίνου.


Εμένα ποιος θα μου δώσει;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:


Ναι, εντάξει, κύριε.

Έλα κάτσε εσύ δαμαί, ρε Ζαχαρία, επιτέλους δηλαδή! Κύριε Ελέησον!


Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Ο τόπος χρειάζεται ένα νέο όραμα. Νέο όραμα και πολιτικές μεγάλες. Η Κύπρος δεν πρόκειται να πάει καλά με αντιευρωπαϊκές επιλογές. Η χώρα μας χρειάζεται ξεκάθαρους ευρωπαϊκούς προσανατολισμούς. Θέλουμε κυβέρνηση τίμια και κυρίως θέλουμε μια πατρίδα που να προοδεύει μεν με εντυπωσιακούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, αλλά την ίδια ώρα θέλουμε αυτή η πατρίδα να μη χωρίζει και να μην ξεχωρίζει τα παιδιά της και θέλουμε αυτή την πατρίδα ελεύθερη και επανενωμένη.

Ευχαριστώ πάρα πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Να ’στε καλά.

Ο κ. Αντωνίου, παρακαλώ, έχει το λόγο.

Α. ΑΝΤΩΝΙΟΥ:


Ακούμε τις τελευταίες μέρες διάφορους βουλευτές να κατηγορούν την κυβέρνηση για ανικανότητα να διαχειριστεί κρίσεις. Πολύ απλά τους λέμε: Συμβουλές

12

δεχόμαστε μόνο από εκείνους που αποδεδειγμένα κατάφεραν να διαχειριστούν κρίσεις. Δε δεχόμαστε συμβουλές και κριτική από αυτούς που δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν τη μεγάλη κρίση του χρηματιστηρίου, που οδήγησε μεγάλο αριθμό οικογενειών στη χρεοκοπία. Δε δεχόμαστε συμβουλές απ’ αυτούς που προκάλεσαν κρίσεις -πυραυλολογία- για να κερδίσουν προεδρικές εκλογές, αλλά δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν την κρίση και αναδιπλώθηκαν ανώμαλα!

Ακούσαμε επίσης βουλευτή του ΑΚΕΛ να αναφέρει ότι το κόμμα του διαφωνεί με τη βασική φιλοσοφία και πολιτική της κυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου για τομείς ευθύνης του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων. Να υποθέσω ότι οι μέχρι πρόσφατα υπουργοί του κόμματος στο εν λόγω υπουργείο προωθούσαν πολιτική με την οποία οι ίδιοι διαφωνούσαν;

Επίσης ακούστηκε να λέγεται ότι δεν περιλαμβάνονται σημαντικά κονδύλια στους προϋπολογισμούς του 2008 για ένα έργο νευραλγικής σημασίας για την Πάφο, τον αυτοκινητόδρομο Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς. Να υπενθυμίσω απλά ότι το έργο αυτό θα γίνει με τη μέθοδο “μελέτη-κατασκευή-χρηματοδότηση-συντήρηση”. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο δεν περιλαμβάνονται σημαντικά κονδύλια στον προϋπολογισμό. Το ίδιο ισχύει για μεγάλα έργα με στρατηγικούς επενδυτές, όπως τα αεροδρόμια και οι μαρίνες.


Μέσα από το φετινό προϋπολογισμό φαίνεται για μια ακόμη χρονιά πως συνεχίζεται η σταθερή πορεία ανάπτυξης της οικονομίας και η συνεχής ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Η συζήτηση του προϋπολογισμού του 2008, αλλά και η ταυτόχρονη σύγκριση της οικονομικής κατάστασης και του απολογισμού για το χρόνο που διανύουμε αποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση έχει πετύχει στη δημοσιονομική της πολιτική.

Αυτό που πριν μερικά χρόνια φαινόταν ανέφικτος στόχος είναι σήμερα πραγματικότητα. Δε θα σας κουράσω δίνοντας αριθμούς, γιατί αυτό έχει γίνει από άλλους συναδέλφους. Θα ήταν όμως μεγάλη παράλειψη να μην αναφερθώ στη δημοσιονομική εξυγίανση, τη βελτίωση της οικονομίας και τη στοχευμένη πολιτική κοινωνικών παροχών, τη διατήρηση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας, τη συγκράτηση της ανεργίας και τον περιορισμό του πληθωρισμού σε χαμηλά επίπεδα. Είναι μερικά μόνο από τα πιο κύρια επιτεύγματα της κυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου σε αυτή την πρώτη πενταετία.

Ο πέμπτος κατά σειρά προϋπολογισμός που καταθέτει η κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου επιβεβαιώνει και φέτος ότι η οικονομία μας βρίσκεται σε καλά χέρια και παρουσιάζει μια πραγματική εικόνα υγιών δημόσιων οικονομικών. Η κυπριακή κυβέρνηση, με την αποτελεσματική διαχείριση και το νοικοκύρεμα των δημοσιονομικών, είναι μεταξύ των λίγων κυβερνήσεων που στην πορεία για ένταξη στην Ευρωζώνη δεν έκανε χρήση των εύκολων λύσεων, της επιβολής φορολογιών, των αποκρατικοποιήσεων και άλλων αντιλαϊκών μέτρων, που πλήττουν το κοινωνικό χαρακτήρα του κράτους. Πέτυχε την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Ζώνη του Ευρώ με άκρως κολακευτικά συμπεράσματα της αρμόδιας επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη σταθερότητα της οικονομίας μας και μάλιστα με προοπτική συνεχούς ανοδικής πορείας και για τα επόμενα χρόνια. Τα θεαματικά αυτά αποτελέσματα οφείλονται στη σωστή οικονομική πολιτική που ακολούθησε με συνέπεια, αλλά και στην κατανόηση, τη συνεργασία και την αυτοσυγκράτηση των κοινωνικών εταίρων, των συντεχνιών, του κάθε πολίτη.

Αποτελεί μεγάλη επιτυχία για την κυβέρνηση και για τον Υπουργό Οικονομικών 13

η αναβολή αύξησης του ΦΠΑ σε τρόφιμα, φάρμακα και υπηρεσίες εστίασης μέχρι το 2010. Η μάχη με την ακρίβια είναι συνεχής και η κυβέρνηση δίνει αυτή τη μάχη με συνέπεια και αποφασιστικότητα. Έχει ενισχύσει την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτών με εκατόν επιθεωρητές για ενδελεχείς επιθεωρήσεις σημείων πώλησης αγαθών και δημοσιοποιεί τιμές, έτσι ώστε ο καταναλωτής, ο οποίος έχει τη δύναμη στα χέρια του, να είναι ενημερωμένος. Ήδη στον τομέα των υπεραγορών είναι αισθητές οι μειώσεις στις τιμές των προϊόντων.


Σε γενικές γραμμές κατά τη διάρκεια της ομιλίας μου θα αναφερθώ στην κοινωνική πολιτική, εργασία, απασχόληση και σε σημαντικά θέματα που αφορούν την επαρχία της Πάφου.

Κοινωνική πολιτική

Σταθερή επιδίωξη της κυβέρνησης είναι η διαμόρφωση μιας ορθολογιστικής προγραμματισμένης και μελετημένης κοινωνικής πολιτικής που έχει ως βάση την κοινωνική δικαιοσύνη, την κοινωνική αλληλεγγύη, τις ηθικοκοινωνικές αξίες του τόπου και την ισόρροπη αντιμετώπιση των κοινωνικών αναγκών.

Η πολιτική αυτή στηρίζεται στη διατήρηση συνθηκών μακροοικονομικής σταθερότητας και στη στοχευμένη κοινωνική πολιτική προς όφελος των ευάλωτων και ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Η κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης, όπως φαίνεται στους ετήσιους προϋπολογισμούς τα τελευταία χρόνια, περιλαμβάνει σημαντικά αυξημένα κονδύλια. Παρόμοια αύξηση παρουσιάζουν και οι δαπάνες κοινωνικής φύσης.

Χαιρετίζουμε την απόφαση της κυβέρνησης να ανταποκριθεί στις απρόβλεπτες εξελίξεις που επηρεάζουν ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και να προωθήσει έκτακτα πακέτα μέτρων ενίσχυσης και κοινωνικής συνοχής. Αυτή η κυβέρνηση έδωσε περιεχόμενο στην κοινωνική πολιτική. Υπερδιπλασίασε τις κοινωνικές δαπάνες και χάρη στην επιτυχία της οικονομικής της πολιτικής με τέσσερα πακέτα στοχευμένων κοινωνικών παροχών ύψους πέραν των £325 εκατομ. μείωσε σημαντικά τις ανισότητες.

Εξυπηρέτηση του πολίτη

Έχουν ήδη συσταθεί τέσσερα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη (Λευκωσία, Λεμεσό, Πόλη Χρυσοχούς, Πελένδρι), τα οποία προσφέρουν εξήντα τέσσερις διαφορετικές υπηρεσίες. Γίνονται ενέργειες για λειτουργία σύντομα τριών ακόμη κέντρων στη Λάρνακα, στην ελεύθερη Αμμόχωστο και στην Πάφο.

Οι πιστωτικές κάρτες γίνονται αποδεκτές ως μέσο είσπραξης στο Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων, στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών, στο Γενικό Λογιστήριο και σε πολλές άλλες υπηρεσίες.

Εργασία-απασχόληση

Κατά την περίοδο 2003-2007 το συνολικό ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε σε 71,2% από 69,2% το 2003. Παράλληλα, αυξήθηκε το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών σε 62,7% από 60,2% το 2003. Μειώθηκε το ποσοστό ανεργίας σε 3,4%, δημιουργήθηκε αποκεντρωμένο σύστημα-δίκτυο εξυπηρέτησης του πολίτη, το οποίο αποτελείται από δεκατέσσερα γραφεία εργασίας παγκύπρια. Επεκτάθηκε η διάρκεια καταβολής του επιδόματος μητρότητας κατά δύο εβδομάδες, αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός από £320, που ήταν το 2003, στις £409, ενώ ο κατώτατος μισθός μετά από εξάμηνη υπηρεσία αυξήθηκε από τις £340 στις £434.

14

Επίσης, κατά την περίοδο 2003-2007 υιοθετήθηκε νομοθεσία για τη ρύθμιση της λειτουργίας και των ωρών απασχόλησης των υπαλλήλων καταστημάτων, ώστε να διασφαλίζονται τα δικαιώματα μιας μεγάλης μερίδας εργαζομένων και τέθηκε τέρμα στην ακαταστασία και το χάος που επικρατούσε για χρόνια στην αγορά εργασίας.

Στον τομέα εργασίας-απασχόλησης σημαντικά θέματα που μας απασχολούν αφορούν τα εξής:

Τους άνεργους πτυχιούχους, οι οποίοι αποτελούν πηγή κοινωνικών προβλημάτων, αν δεν απασχολούνται στο σωστό επάγγελμα. Παράλληλα, η μη αξιοποίηση της ομάδας αυτής φανερώνει σπατάλη οικονομικών πόρων που διατέθηκαν για τη μόρφωσή τους.

Τους ξένους εργάτες, οι οποίοι βραχυχρόνια επιλύουν προβλήματα ελλείψεων στην αγορά εργασίας, μακροχρόνια όμως αποτελούν αιτία κοινωνικών αναταραχών.

Αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού

Το ανθρώπινό μας δυναμικό αποτελεί τον πιο ουσιαστικό πλουτοπαραγωγικό πόρο, γι’ αυτό το λόγο επιβάλλεται η πλήρης αξιοποίηση, αλλά και προστασία του. Με την ελεύθερη εγκατάσταση και εργασία ατόμων σε όλες τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και στην Κύπρο, ο συναγωνισμός για εργοδότηση μεγαλώνει. Το ανθρώπινό μας δυναμικό πρέπει να έχει τα κατάλληλα εφόδια, ώστε να μπορέσει να αντεπεξέλθει στα νέα δεδομένα. Ταυτόχρονα, θα προσδιορίζει σε σημαντικό βαθμό τη δυνατότητά μας να ανταγωνιστούμε με επιτυχία στο διευρυμένο ευρωπαϊκό χώρο, όπου επιβάλλεται μια άλλη διάσταση που είναι η αναγκαιότητα για το ανθρώπινό μας δυναμικό να προσαρμόζεται πιο γρήγορα και πιο εύκολα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.

Αναφορικά με τους απασχολουμένους, βασικό μας μέλημα είναι η αύξηση της παραγωγικότητας μέσω της εισαγωγής και προσαρμογής της απαιτούμενης τεχνολογίας, της τεχνογνωσίας και της ανάπτυξης σωστής συνείδησης έναντι της εργασίας. Οι μέθοδοι διεύθυνσης, διοίκησης, οργάνωσης παραγωγής είναι θέματα που θα επιλυθούν με τον πιο σωστό τρόπο, εφόσον στοχεύουμε:

στις επενδύσεις προηγμένης τεχνολογίας, όπου εξ ορισμού η παραγωγικότητα είναι υψηλότερη,

στη μεταφορά και προσαρμογή τεχνολογίας και τεχνογνωσίας μέσω κοινοπραξιών με ξένους,

στην πιο εντατική και αναβαθμισμένη επιμόρφωση των εργοδοτών και εργοδοτουμένων και ιδιαίτερα στην επιμόρφωση στον τόπο της εργασίας.

Τα πιο πάνω μέτρα όχι μόνο επιφέρουν αυξήσεις στην παραγωγικότητα, αλλά βελτιώνουν και την κινητικότητα του ανθρώπινού μας δυναμικού μεταξύ των τομέων της οικονομίας των γεωγραφικών διαμερισμάτων και των επαγγελμάτων, κάτι που αποτελεί την αναγκαία προϋπόθεση για πληρέστερη αξιοποίησή του.

Τεχνολογία και εργασιακές σχέσεις

Μια βασική προϋπόθεση για επίτευξη του στόχου της πληρέστερης αξιοποίησης του ανθρώπινού μας δυναμικού είναι η επικράτηση ομαλών εργασιακών σχέσεων. Γιατί με τις αρμονικές σχέσεις διεύθυνσης και εργατών θα είναι δυνατό να υιοθετηθούν ευεργετικές καινοτομίες στην αγορά εργασίας και στην παραγωγική διαδικασία.

15

Οι ομαλές εργασιακές σχέσεις συνιστούν το βασικό προαπαιτούμενο για εισαγωγή και προσαρμογή της τεχνολογίας και της τεχνογνωσίας. Η διασφάλιση στην εργατική τάξη ότι συνεχίζει με την εισαγωγή της τεχνολογίας να έχει εξασφαλισμένες τις θέσεις εργασίες θα καταστήσει πιο άμεση και πιο εύκολα αποδεκτή τη νέα παραγωγική διαδικασία. Εξάλλου, η αυξημένη παραγωγικότητα είναι ο μόνος και σίγουρος δρόμος για συνεχή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του λαού και της ποιότητας ζωής μας.

Ασφάλεια και υγεία εργαζομένων

Η κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου σ’ αυτή την πενταετία έδωσε μεγάλη σημασία σε θέματα που αφορούν την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων. Εφαρμόζεται σχέδιο κατάρτισης των νεοεισερχομένων στην απασχόληση σε θέματα ασφάλειας και υγείας, το οποίο καλύπτει σε πρώτο στάδιο την οικοδομική και τη μεταποιητική βιομηχανία, ενώ σταδιακά θα επεκταθεί, ώστε να καλύψει όλο το φάσμα των οικονομικών δραστηριοτήτων.

Εκδόθηκαν νέοι κανονισμοί για την προστασία των εργαζομένων από το θόρυβο, τον αμίαντο και χημικούς παράγοντες, καθώς και για τον έλεγχο των ατυχημάτων μεγάλης κλίμακας. Επεκτάθηκε η υποχρέωση των εργοδοτών να συστήνουν και να λειτουργούν επιτροπές ασφάλειας, καλύπτοντας έτσι όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, από τις οικοδομές μέχρι και τις τράπεζες. Εγκρίθηκαν οι κανονισμοί οι οποίοι αποτελούν εκσυγχρονισμένο νομικό πλαίσιο για τη γνωστοποίηση και καταγραφή επαγγελματικών ασθενειών, ατυχημάτων και επικίνδυνων συμβάντων.

Άτομα με ειδικές ανάγκες

Αυξήθηκε το επίδομα φροντίδας σε τετραπληγικά άτομα ανεξαρτήτως εισοδήματος από £185 σε £500 το μήνα, καθώς και οι δικαιούχοι από πενήντα σε τριακόσια άτομα. Παρέχεται επίδομα βαριάς κινητικής αναπηρίας, το ύψος του οποίου σήμερα είναι £172 το μήνα.

Εισάγεται ο θεσμός της ποσόστωσης για πρόσληψη ατόμων με αναπηρία στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Στηρίζεται η ένταξη στην απασχόληση ατόμων με αναπηρίες μέσω της παροχής κινήτρων σε εργοδότες στον ιδιωτικό τομέα. Τα αποτελέσματα του ειδικού σχεδίου αυτού φαίνονται άμεσα με την εργοδότηση πενήντα τεσσάρων ατόμων με αναπηρία, επτά εκ των οποίων σε τράπεζες.

Συντάξεις-Βιωσιμότητα Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων

Με την πρόοδο της επιστήμης και την παράταση της ανθρώπινης ζωής ο πληθυσμός της τρίτης ηλικίας έχει αυξηθεί κατά πολύ σε σύγκριση με το παρελθόν. Από εκτιμήσεις επιστημόνων που μελετούν θέματα πληθυσμιακής σύνθεσης και εξέλιξης, ο πληθυσμός των ηλικιωμένων συνεχώς θα αυξάνει τόσο στην Κύπρο όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Ο Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος και το Δημοκρατικό Κόμμα δίνουν ιδιαίτερη σημασία στα ηλικιωμένα άτομα. Θέτουν ως στόχο τους να βοηθήσουν στην ανεξαρτητοποίησή των με την παροχή σε αυτούς όλων των μέσων, είτε αυτά είναι παροχές είτε είναι άλλη βοήθεια.

Κατά την περίοδο 2003-2007 η βασική σύνταξη αυξήθηκε από £170 σε £198,42, ενώ η κατώτατη σύνταξη αυξήθηκε από £144, που ήταν το 2003, σε £168 και η κοινωνική σύνταξη αυξήθηκε από £137, που ήταν το 2003, σε £160.

Επιβάλλεται όμως περαιτέρω αύξηση, ώστε να εξασφαλίζεται στους 16

δικαιούχους το δικαίωμα της σωστής διαβίωσης. Μέσα πάντοτε στα οικονομικά πλαίσια στα οποία μπορεί να ανταποκριθεί το κράτος.

Όπως είναι γνωστό σε όλους, το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχει δρομολογηθεί να λειτουργήσει με πλήρη ετοιμότητα το 2015-2020. Με την ωρίμανσή του θα αναστραφεί η σημερινή εικόνα στις συντάξεις. Θα μπορεί να δίνει αξιοπρεπείς συντάξεις που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κάθε εποχής. Όμως, μια φιλολαϊκή κυβέρνηση δε θα μπορούσε να μείνει απαθής μέχρι την ωρίμανση του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Έτσι, η παρούσα διακυβέρνηση, ανταποκρινόμενη άμεσα στις ανάγκες των χαμηλοσυνταξιούχων και των άλλων ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, προώθησε έκτακτα πακέτα μέτρων ενίσχυσης και κοινωνικής συνοχής.

Σε ό,τι αφορά το καίριο ζήτημα της βιωσιμότητας του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και της αναμόρφωσης του σχεδίου σύνταξης, είναι ανάγκη να επιταχυνθεί ο διάλογος που άρχισε στη βάση της αναλογιστικής μελέτης και να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό. Καλούμε το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, όπως έχει δεσμευτεί, εντός του επόμενου έτους να καταλήξει σε κοινωνική ισορροπημένη πρόταση που θα διασφαλίζει αξιοπρεπείς συντάξεις, ώστε να συνάδει με το επίπεδο των μισθών και τις ανάγκες των συνταξιούχων. Παράλληλα, να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του ταμείου, καθιστώντας το αυτό πιο ισχυρό και πιο ευέλικτο προς όφελος όλων των εργαζομένων και της κοινωνίας γενικότερα.

Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι,

Κλείνοντας την ομιλία μου, θα ήθελα να αναφερθώ σε τοπικά θέματα που αφορούν την επαρχία Πάφου.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε μεγάλη καθυστέρηση στην υλοποίηση πλείστων έργων της επαρχίας. Τα έργα υποδομής για την επαρχία της Πάφου ήταν πολύ λιγότερα από τις πραγματικές ανάγκες και δε συμβάδισαν με τη ραγδαία ανάπτυξη που παρατηρήθηκε κυρίως στις παραλιακές περιοχές. Σε συνδυασμό με τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ύπαιθρος και ο αγροτικός τομέας, όπως η μη έγκαιρη προσαρμογή στα νέα ευρωπαϊκά δεδομένα, το υψηλό κόστος παραγωγής, τα προβλήματα από ανταγωνισμό με άλλους τομείς της οικονομίας, ο πολυτεμαχισμός και καταμερισμός της γεωργικής γης, ο μη ικανοποιητικός συντονισμός μεταξύ παραγωγής και εμπορίας και τα προβλήματα από εισαγωγές γεωργικών προϊόντων, όλα αυτά οδηγούν ολοένα και περισσότερους συνανθρώπους μας να εγκαταλείπουν το γεωργικό επάγγελμα και την ύπαιθρο.

Σημειώνω όμως με ικανοποίηση ότι αρκετά από τα έργα που είχαν περιθωριοποιηθεί προηγουμένως ή έργα των οποίων η κατασκευή προχωρούσε με πολύ αργούς ρυθμούς τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια μπήκαν στο τελικό στάδιο υλοποίησής τους ή τροχιοδρομείται η κατασκευή τους.

Αεροδρόμιο Πάφου

Η επέκταση και η αναβάθμιση του έργου συνεχίζεται με γρήγορο ρυθμό και αναμένεται να ολοκληρωθεί το Νοέμβριο του 2008. Το αεροδρόμιο Πάφου ως έργο υποδομής που θα κοστίσει εκατομμύρια λίρες γίνεται, για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα ολόκληρης της Κύπρου. Πάγιο αίτημα ήταν και εξακολουθεί να είναι η πλήρης αξιοποίηση και αναβάθμιση της λειτουργίας του, ώστε να εξυπηρετεί τους αρχικούς σκοπούς της κατασκευής του.

Κατασκευή του δρόμου που θα ενώνει την τουριστική περιοχή της Κάτω Πάφου με το αεροδρόμιο Πάφου

17

Ο δρόμος αυτός θα εξυπηρετεί και θα διευκολύνει τη διακίνηση τόσο των τουριστών όσων και των ντόπιων από το αεροδρόμιο προς την τουριστική περιοχή της Πάφου. Θα συμβάλει στην αποσυμφόρηση του οδικού δικτύου των δύο μεγάλων δήμων της επαρχίας, γιατί θα παρακάμπτει τις κατοικημένες περιοχές. Το έργο αυτό πρέπει να προωθηθεί χωρίς άλλη καθυστέρηση.

Λεωφόρος “Τάφοι Βασιλέων”-τουριστική περιοχή Πέγειας

Η κατασκευή του δρόμου αυτού επιβάλλεται να προωθηθεί το συντομότερο λόγω της επικείμενης κατασκευής της μαρίνας στην περιοχή Κισσόνεργας-Πέγειας και για την εξυπηρέτηση του μεγάλου τουριστικού ρεύματος που ήδη παρατηρείται προς την τουριστική περιοχή της Πέγειας.

Κατασκευή μαρίνας

Πρόκειται για σημαντικό έργο υποδομής, μετά τον αερολιμένα, με κύριο στόχο να καταστεί η Πάφος ελκυστικός τουριστικός προορισμός με παράλληλη αναβάθμιση της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος. Με τη συμπλήρωση του έργου, η μαρίνα θα μπορεί να φιλοξενεί μεγάλο αριθμό σκαφών και θα προσφέρει ταυτόχρονα παρεμφερείς διευκολύνσεις υψηλής ποιότητας.

Περιφερειακή ανάπτυξη της Πάφου

Το φαινόμενο της αστυφιλίας που παρατηρείται σήμερα και που έχει ως αποτέλεσμα τη συγκέντρωση όλου του πληθυσμού στις πόλεις και την εγκατάλειψη της υπαίθρου με όλες τις αρνητικές επιπτώσεις θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με τη λήψη άμεσων και αποτελεσματικών μέτρων, όπως τα εξής:

Άμεση αντιμετώπιση των υδατικών και αρδευτικών αναγκών των κοινοτήτων της υπαίθρου.

Δημιουργία βιοτεχνικών περιοχών.

Ανάπτυξη του οδικού δικτύου της υπαίθρου.

Παροχή περισσότερων κινήτρων στους νέους για παραμονή τους στην ύπαιθρο.

Δημιουργία ολοήμερων περιφερειακών σχολείων.

Μέσα στα πιο πάνω πλαίσια της περιφερειακής ανάπτυξης θα πρέπει να αντικριστεί και το θέμα των κοινοτήτων που βρίσκονται στην περιφέρεια του Ακάμα. Τα αρμόδια υπουργεία σε συνεργασία πάντα με τις επηρεαζόμενες κοινότητες πρέπει τάχιστα να καταλήξουν στο τελικό σχέδιο διαχείρισης του Ακάμα. Η εφαρμογή του θα συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος της χερσονήσου και ταυτόχρονα θα συμβάλει στην ανάπτυξη των κοινοτήτων της περιοχής.

Δρόμος Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς

Τελειώνοντας, θέλω να κάνω ιδιαίτερη αναφορά στην κατασκευή του δρόμου Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς. Η υπογραφή του συμβολαίου για μελέτη, εκτέλεση, χρηματοδότηση και συντήρηση αναμένεται να γίνει αρχές του 2008. Πρόκειται για ένα έργο που είναι πολύ σημαντικό για την πόλη και επαρχία της Πάφου. Τόσο οι κάτοικοι της Πόλης Χρυσοχούς όσο και των παρακείμενων χωριών αποκτούν εύκολη και ασφαλή πρόσβαση στην πόλη της Πάφου και μέσω του υφιστάμενου αυτοκινητόδρομου Λεμεσού-Πάφου στην υπόλοιπη ελεύθερη Κύπρο. Επιλύεται έτσι το χρόνιο πρόβλημα πρόσβασης που τόσο πολύ ταλαιπώρησε τους κατοίκους του βόρειου και δυτικού μέρους της επαρχίας Πάφου. Επιπλέον, παρέχονται νέες

18

προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής, χωρίς να παραγνωρίζεται και η εξυπηρέτηση των αγροτών και των κτηνοτρόφων σε σχέση με τη διακίνηση των προϊόντων τους.

Θα παρακολουθούμε από κοντά την πιστή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων για προώθηση και υλοποίηση των σημαντικών αυτών έργων, που θα δώσουν μια νέα ώθηση στην ανάπτυξη και ευημερία της πόλης και επαρχίας της Πάφου.

Ευχαριστώ και εύχομαι σε όλους σας καλές γιορτές.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Ευχαριστούμε.

Ο κ. Χρυσοστομίδης, παρακαλώ.

Κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΗΣ:


Επειδή μετά από διάφορες αρνητικές εξελίξεις έγινε τελευταία πολύς λόγος για δυο θετικές εξελίξεις στο διπλωματικό πεδίο, τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την ανανέωση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, και δε θέλω καθόλου να υποβαθμίσω τη σημασία τους, όπως κάνουν άλλοι -απεναντίας- και επειδή το Κυπριακό και η πορεία του είναι στο κέντρο των ανησυχιών όλων μας, γιατί η λύση του δε φαίνεται τώρα να είναι κοντά, και επειδή από τη μια η εξωτερική μας πολιτική γενικά, στα Ηνωμένα Έθνη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι κεντρικής σημασίας, καθώς και η διαφώτιση, αναδίφησα με πολύ ενδιαφέρον την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού και τις ομιλίες και τα σημειώματα των αρμοδίων για τα θέματα αυτά των υπουργείων. Όχι για να διαπιστώσω αν τα προβλεπόμενα κονδύλια είναι ικανοποιητικά. Σε αυτούς τους τομείς όσο περισσότερα κονδύλια αφιερώνουμε και όσο αυτά χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά τόσο το καλύτερο. Το έκανα ως πολίτης και ως μέλος της Βουλής, για να διαπιστώσω τους στόχους και τα αποτελέσματα της εξωτερικής μας πολιτικής στα πλαίσια και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΗΕ. Το διακύβευμα είναι μονίμως η αναζήτηση τρόπων προώθησης των προσπαθειών λύσης του Κυπριακού.

Προκύπτουν από την αναδίφηση γενικά παραδεκτοί στόχοι, όπως οι ακόλουθοι:

Ειρηνική, δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση μέσω διαπραγματεύσεων στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών, με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για επανένωση της Κύπρου, προβολή της ειλικρινούς επιθυμίας για λύση, αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Εφαρμογή της Συμφωνίας της 8ης Ιουλίου 2006.

Αξιοποίηση των δυνατοτήτων από την ένταξή μας και βελτίωση της εικόνας της Κύπρου ως εποικοδομητικού και ενεργού μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ανάπτυξη συμμαχιών.

Προάσπιση της κρατικής οντότητας, αποτροπή των τουρκικών προσπαθειών αναβάθμισης και αναγνώρισης της αποσχιστικής οντότητας, με προτεραιότητα την αντιμετώπιση της τουρκικής θέσης για άρση της λεγόμενης “απομόνωσης” των Τουρκοκυπρίων.

19

Ουδείς διαφωνεί. Η άπνοια και η στασιμότητα όμως που φαίνεται να επικρατεί τώρα δε συμφέρει κανέναν, ούτε Ελληνοκυπρίους ούτε Τουρκοκυπρίους. Ο κίνδυνος της παγίωσης του status quo παραμονεύει και εμείς έχουμε υποχρέωση να εργαστούμε για την ανατροπή των κατοχικών δεδομένων, για να παραδώσουμε επανενωμένη την Κύπρο στα παιδιά μας. Το ότι δεν το πετύχαμε μέχρι σήμερα δε χρειάζεται ειδική απόδειξη. Το ερώτημα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι αν, δεδομένης της τουρκικής αδιαλλαξίας, όλα όσα έγιναν ήταν ένας συνεχής αγώνας αποτροπής του χειρότερου, που μέχρι σήμερα έχουμε διεξαγάγει με επιτυχία. Όμως, άραγε διαγνώσαμε σωστά ότι ταυτόχρονα διατρέχουμε τον κίνδυνο παγίωσης των κατοχικών δεδομένων;

Έχουμε υποχρέωση να διεκδικήσουμε και δικαίωμα να απολαύσουμε ως Κύπριοι ένα κοινό σπίτι σύγχρονο και λειτουργικό μέσα στο ευρύτερο οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου εν τω μεταξύ έχουμε ενταχθεί μετά από συλλογική απόφαση. Είμαι βέβαιος ότι όσοι Κύπριοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, σκέφτονται σωστά επιθυμούν λύση, τα βασικά χαρακτηριστικά της οποίας δεν μπορεί να είναι άλλα από εκείνα ενός σύγχρονου δημοκρατικού μοντέλου διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, με σεβασμό των δικαιωμάτων όλων των πολιτών της. Χρειάζεται για τούτο κοινή προσπάθεια και κοινός αγώνας. Χρειαζόμαστε επειγόντως μια τέτοια λύση που να διασφαλίζει διάρκεια και όχι κατάρρευση.

Για να εκτιμήσουμε ψύχραιμα τα σημερινά δεδομένα, πρέπει να διαγνώσουμε σωστά το διεθνές και το ευρωπαϊκό περιβάλλον (ΟΗΕ και Ευρωπαϊκή Ένωση) και να κινηθούμε σωστά και αποτελεσματικά σε αυτά τα πλαίσια, όχι μόνο αποτρεπτικά, για να έχουμε θετική προοπτική για ένα βιώσιμο αποτέλεσμα. Ας μη ξεχνούμε ότι σε μεγάλο βαθμό οι δύο κατευθύνσεις αλληλοτέμνονται και συγκοινωνούν. Στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα κυκλοφορεί ότι το 2008 θα είναι παράθυρο ευκαιρίας. Είμαστε έτοιμοι για κάτι τέτοιο και για το τι θα σημαίνει η όποια ανετοιμότητά μας ή η όποια απροθυμία μας να εμπλακούμε με ειλικρίνεια και αποφασιστικότητα σε διαπραγματεύσεις, για να πετύχουμε λύση κοινά αποδεκτή;

Ας δούμε πρώτα την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μας έχει προβληματίσει το γεγονός ότι το μέγεθος των μελών της διαφοροποιείται στη βάση μιας σειράς κριτηρίων; Αν στα πρώτα στάδια της ενοποίησης υπήρξε υπερεκπροσώπηση των μικρών κρατών (η Ευρώπη των έξι), μέσω της απόδοσης στα τελευταία αναλογικά περισσότερων δικαιωμάτων ως προς τις ψήφους και τη συμμετοχή στα όργανα, σήμερα η κατάσταση έχει διαφοροποιηθεί. Το “Big Bang” του 2004 όσον αφορά τη διεύρυνση διαμόρφωσε την Ευρώπη των έξι μεγάλων χωρών μελών και των δεκαεννέα μικρών έως μεσαίων -δύο προστέθηκαν- με τα προαναφερθέντα κριτήρια. Η Μεταρρυθμιστική Συνθήκη δε διατηρεί την ευνοϊκή υπέρ των μικρών χωρών διαφοροποίηση. Συνεπώς, η αποτελεσματική συμμετοχή στην Ένωση των μικρότερων κρατών απαιτεί πρόσθετες προσπάθειες σε σχέση με αυτές των μεγαλύτερων εταίρων. Είναι ευνόητο ότι οι προσπάθειες αυτές αφορούν τη διαμόρφωση θέσεων και πολιτικής, την προβολή των θέσεων αυτών, την αξιοποίηση όλων των εργαλείων που απορρέουν από την ιδιότητα του μέλους και τη σύναψη συμμαχιών. Η κατάσταση που καλείται να αντιμετωπίσει μία μικρή χώρα περιπλέκεται στην περίπτωση που συνυπάρχουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα ή ζωτικά συμφέροντα, όπως στη δική μας περίπτωση.

Η ένταξη της Κύπρου ήταν αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας προσπάθειας που στηρίχθηκε στην υποστήριξη της Ελλάδας. Πολλοί θεωρούσαν ότι το ανοικτό μας πρόβλημα θα εμπόδιζε την ένταξη, όμως την πετύχαμε και η προσχώρηση της Κύπρου είναι ίσως ιδιαίτερη και μοναδική περίπτωση, ιδίως γιατί πραγματώθηκε σε πείσμα της κατοχικής Τουρκίας και των μόνιμων σχεδίων της για ακρωτηριασμό και αποαναγνώριση της Δημοκρατίας και ταυτόχρονα αναγνώριση της αποσχιστικής

20

οντότητας στα κατεχόμενα ως κράτους. Η Κύπρος προσχώρησε με όλο της το έδαφος σύμφωνα με το Πρωτόκολλο 10 της Συνθήκης Προσχώρησης. Όμως, είναι φανερό ότι το θέμα δεν εξαντλήθηκε εδώ.

Επίσης, έχουμε άραγε συνυπολογίσει ότι αυτή η επιτυχία μας συνοδεύθηκε από ταυτόχρονες παραχωρήσεις και ανοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την κατοχική δύναμη, περιθωριοποιώντας, προσωρινά ελπίζεται, αρχές και αξίες; Πρώτα απ’ όλα, ως αντάλλαγμα της δόθηκε ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων και αργότερα το άνοιγμα κεφαλαίων. Δε νομίζω ότι διαφωνεί κανείς ότι οι τελευταίες θετικές εξελίξεις στις Βρυξέλλες στις 10 και 14 Δεκεμβρίου δεν είναι τίποτε άλλο από επανάληψη της Διακήρυξης της 21ης Σεπτεμβρίου 2005 και του διαπραγματευτικού πλαισίου που υιοθετήθηκε λίγες μέρες αργότερα. Όλοι όμως θυμόμαστε τον τρόπο που υπογράφηκε από την Τουρκία το πρωτόκολλο στη Συνθήκη της Άγκυρας. Πρώτα, της δόθηκαν διαβεβαιώσεις ότι η υπογραφή του δε θα σήμαινε αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν έγινε τελετή υπογραφής. Υπογράφηκε με ανταλλαγή επιστολών και μέσω αντιπροσώπων. Ο Βρετανός πρέσβης στις Βρυξέλλες το υπέγραψε μόνος για όλα τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, πριν το αποστείλει στον Τούρκο μόνιμο αντιπρόσωπό του, ο οποίος το υπέγραψε επίσης μόνος και το επέστρεψε μετά από τρεισήμισι ώρες στο Βρετανό. Αργότερα ο Όλι Ρεν το υπέγραψε επίσης μόνος για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Γιατί όλα αυτά; Μα, για να αποφευχθεί η όποια επαφή μεταξύ Τουρκίας και Κυπριακής Δημοκρατίας, έγιναν όλες αυτές οι τακτικές κινήσεις και η υπογραφή εξ αποστάσεως. Στο μεταξύ, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις, η Τουρκία δεν το εφάρμοσε, δεν αναγνώρισε την Κυπριακή Δημοκρατία, δεν άνοιξε τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις και πριν λίγες μέρες άνοιξαν δύο περαιτέρω κεφάλαια. Ας μην αναφέρω την παραγνώριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση της παράνομης κατοχής ευρωπαϊκού εδάφους, παραπέμποντας για τη λύση του Κυπριακού σε διαπραγμάτευση στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών.

Έχουμε δηλαδή συνυπολογίσει τα ανταλλάγματα που είναι έτοιμη η Ευρωπαϊκή Ένωση να δώσει στην Τουρκία κάθε φορά που κάτι κερδίζει η Κύπρος; Ακόμη, έχουμε συνυπολογίσει ότι όχι μόνο λόγω της μη αναγνώρισης της Κύπρου, αλλά και για άλλους λόγους η Τουρκία και η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκονται σε πορεία σύγκρουσης, η οποία απλώς αναβάλλεται για λόγους εσωτερικούς και ίσως οικονομικούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των μελών της; Πότε θα επισυμβεί; Ίσως το 2009 με την επαναξιολόγηση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας ή πιο πριν; Ή πολύ πιο αργά, όταν θα τεθεί το ερώτημα αν και πότε θα ανοίξουν τα οκτώ κεφάλαια που αναστάλθηκαν μέχρι νεότερης απόφασης του Συμβουλίου; Είμαστε έτοιμοι για τη σύγκρουση αυτή ή αναμένουμε μοιρολατρικά τις εξελίξεις;

Έχουμε ταυτόχρονα διαπιστώσει σωστά τις επιθυμίες του Νικολά Σαρκοζί; Ο οποίος, για να συναινέσει πρώτα στη Μεταρρυθμιστική Συνθήκη και προχθές στο άνοιγμα δύο περαιτέρω κεφαλαίων για την Τουρκία, πέτυχε την υιοθέτηση της πρότασής του για τη δημιουργία Ομάδας Σοφών, για να εξετάσει την περαιτέρω διεύρυνση, δηλαδή τη σχέση με την Τουρκία, η οποία δε θεωρεί ότι μπορεί να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ακόμη, συνυπολογίσαμε ότι στο πρόσφατο συνέδριο των χριστιανοδημοκρατών στη Γερμανία η ΄Ανγκελα Μέρκελ αναφέρθηκε σε δημιουργία προνομιακής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας, σε αντίθεση με τον Υπουργό των Εξωτερικών της; Όλα αυτά ανάγκασαν και τον Όλι Ρεν να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στη δέσμευση της Ένωσης για διεξαγωγή διαπραγματεύσεων ένταξης με την Τουρκία παρά στον τελικό στόχο της ένταξης.

Γνωρίζουμε επίσης άραγε ότι πιέζεται η επόμενη προεδρία της Σλοβενίας να επαναφέρει -παρά τα προβλήματα- προς συζήτηση τον κανονισμό για απευθείας

21

εμπόριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα κατεχόμενα; Θα ήταν άραγε ένα ακόμη αντιστάθμισμα προς την Τουρκία μετά τα τελευταία συμπεράσματα, δηλαδή να οδηγήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε ένα “αποδεκτό καθεστώς” τα κατεχόμενα, χωρίς αναγνώριση αλλά με παραγνώριση της παρανομίας; ΄Η ακόμη, για να συνδεθεί με ορισμένες ενισχυμένες συνεργασίες μετά την εφαρμογή της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης, όπως για παράδειγμα αυτής για την άμυνα; Συνυπολογίσαμε μήπως και το νέο αγκάθι που λέγεται Κοσσυφοπέδιο; Αν όλα αυτά δεν έχουν προβληματίσει όσους είναι επιφορτισμένοι με την άσκηση της εξωτερικής μας πολιτικής και αν δεν έχουμε ήδη προετοιμαστεί ανάλογα, τότε κανένας προϋπολογισμός, κανένα κονδύλι δεν πρέπει να μας καθησυχάζει.

Από την άλλη όμως, η ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση μας απαλλάσσει από δύο ανησυχίες που συζητήθηκαν εκτεταμένα σε σχέση με τα διάφορα σχέδια ή ιδέες λύσης και ιδίως με το Σχέδιο Ανάν. Φαίνεται ότι δεν είναι τώρα δυνατόν, μετά την ένταξή μας, να ομιλεί κανείς είτε για παρθενογένεση είτε για διαδοχή κράτους σε περίπτωση λύσης, έστω και αν δεν αναφέρεται ρητά ότι το νέο συνταγματικό σχήμα θα είναι συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Διακοπή της συνέχειας του κράτους μας σήμερα δε φαίνεται να είναι δυνατή. Εξάλλου, και η ένταξή μας στην Ευρωζώνη αποτελεί ένα παράγοντα που θα αποτελέσει, ελπίζεται, έναν από τους αναγκαίους ενοποιητικούς παράγοντες για τη χώρα μας.

Για να πετύχουμε όμως θετικά και χειροπιαστά αποτελέσματα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι μόνο να αποτρέπουμε προσωρινά αρνητικές εξελίξεις, χρειάζεται επαρκής αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Για παράδειγμα, ενώ μπαίνουμε στην Ευρωζώνη, δεν μπήκαμε στο χώρο του Σένγκεν, όπως όλα τα άλλα νέα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ζητήσαμε αναβολή, γιατί «δεν ήμασταν έτοιμοι». Δε φαίνεται όμως να πείσαμε ότι είχαμε σοβαρές δικαιολογίες.

Ακόμη και στη διαπραγμάτευση για το δημοσιονομικό πλαίσιο δεν πετύχαμε ένα διαρκή μηχανισμό δημοσιονομικών επιστροφών, όπως πέτυχαν άλλες χώρες. Πήραμε μόνο ό,τι μας έδωσε το Λουξεμβούργο. Θα μπορούσαμε ίσως να πάρουμε περισσότερα. Ούτε ήμασταν παρόντες με αξιώσεις στη διαπραγμάτευση της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης, για να διεκδικήσουμε ανταλλάγματα σε κάποιους τομείς. Παρενθετικά, τώρα θεωρούμε τη συνθήκη ένα βήμα προς τα εμπρός. Ξεχνούμε ότι προέκυψε μετά από ένα τεράστιο βήμα προς τα πίσω, τη Συνταγματική Συνθήκη, που μειονεκτούσε, γιατί δεν ενεπλάκησαν οι ευρωπαϊκοί λαοί. Μήπως τώρα εμπλέκονται;

Είναι όμως φανερό ότι πρέπει να επιδιωχθεί εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επανασύνδεση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας με την επίλυση του Κυπριακού. Με έναρξη εντατικών διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατόν, πριν το 2009, στη βάση της 8ης Ιουλίου, και όχι μόνο, για επιδίωξη συνολικής διευθέτησης. Πρέπει από τώρα να εκτεθεί η Τουρκία. Εκτός εάν διαπνεόμαστε από μια κρυφή επιθυμία για εξοβελισμό της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως, γιατί; Τι έχουμε να κερδίσουμε; ΄Η μήπως φοβόμαστε τη διαπραγμάτευση για λύση και την πιθανότητα ενός νέου σχεδίου λύσης; Μπορεί ορισμένοι, όμως η πλειοψηφία πιστεύει ότι πρέπει να επιδιώκουμε συνεχώς τη διαπραγμάτευση και τη λύση.

Ανέφερα προηγουμένως τις πολιτικές Σαρκοζί και Μέρκελ που διατηρούν ακόμη κάποια ασάφεια. Διερευνήσαμε μήπως αν από τις δύο αυτές χώρες στην εφαρμογή των πολιτικών τους μπορούν να ασκηθούν πιέσεις ή αν μπορεί να προκύψει όφελος ή αντάλλαγμα για την Κύπρο; Γιατί, αν και όταν ξεκαθαριστούν και μετά την εφαρμογή της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης, η Κύπρος εκ των πραγμάτων θα βρεθεί χωρίς περιθώρια επιλογής και χωρίς κανένα μοχλό πίεσης προς την Τουρκία.

22

Πρώτιστη συνεργασία που επιβάλλεται και λόγω κοινών συμφερόντων και ενδιαφερόντων είναι εκείνη με την Ελλάδα. Πρέπει μαζί να εκπονήσουμε κοινή στρατηγική. Δε θα πρέπει να απουσιάσουμε από την Ομάδα Σοφών. Κύπριος ή Έλληνας πρέπει να είναι παρών.

Ας δούμε και την πλευρά των Ηνωμένων Εθνών, το φυσιολογικό πλαίσιο του Κυπριακού, που συνδέεται όμως αναπόφευκτα και με τις διεργασίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο τελευταίο ψήφισμά του το Συμβούλιο Ασφαλείας απηχεί τη σταθερή πεποίθησή του ότι την ευθύνη για την εξεύρεση λύσης φέρουν πρώτα και κύρια οι ίδιοι οι Κύπριοι και ότι το 2008 παρέχει ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας που πρέπει να αδράξουν όλες οι πλευρές στην προσπάθεια εξεύρεσης συνολικής διευθέτησης και σημειώνει το ρόλο των Ηνωμένων Εθνών που θέλουν να υποβοηθήσουν τα μέρη για τη λύση. Χαιρετίζει τη Συμφωνία της 8ης Ιουλίου, υπογραμμίζει ότι μια διευθέτηση στη βάση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και της πολιτικής ισότητας, όπως καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, είναι επιθυμητή και εφικτή και προτρέπει τους δύο ηγέτες να ενεργήσουν, ώστε να τη θέσουν σε εφαρμογή. Χαιρετίζει επίσης τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Επαναβεβαιώνει ότι το status quo είναι απαράδεκτο, ότι ο χρόνος δε λειτουργεί προς όφελος μιας διευθέτησης και ότι οι διαπραγματεύσεις για επανένωση βρίσκονται για πάρα πολύ καιρό σε αδιέξοδο. Καλεί όλα τα μέρη να επιδείξουν ευελιξία και πολιτική βούληση, μετρήσιμη πρόοδο, ώστε να αρχίσουν πλήρεις διαπραγματεύσεις. Δεν αναφέρει την “απομόνωση” των Τουρκοκυπρίων, από την άλλη όμως δεν αποδίδει ευθύνες ούτε εντέλλεται το γενικό γραμματέα να αναλάβει πρωτοβουλίες ή να διορίσει ειδικό αντιπρόσωπο.

Άρα, εκείνο που πρέπει να επιδιωχθεί σε πρώτο στάδιο είναι η έναρξη επαφών στη βάση της 8ης Ιουλίου με την άλλη κοινότητα και, αν δεν καρποφορήσουν λόγω της Τουρκίας, θα πρέπει να επαναφέρουμε το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Πιστεύω ότι τα πράγματα είναι σαφή και στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο επίπεδο των Ηνωμένων Εθνών. Εκείνο που πρέπει να αξιοποιήσουμε είναι η γενική επιθυμία για μια καινούρια αρχή. Όμως, για να ξεκινήσει, χρειάζονται πρωτοβουλίες, χρειάζεται να είμαστε ένα βήμα μπροστά και έναντι των Ηνωμένων Εθνών και έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χρειάζεται να πείσουμε και το γενικό γραμματέα και το Συμβούλιο Ασφαλείας και τους εταίρους μας ότι εννοούμε ειλικρινά και αποφασιστικά να προχωρήσουμε προς διαπραγμάτευση και λύση. Αυτά τόνιζε πάντοτε και τονίζει και στην παρούσα προεκλογική περίοδο συνεχώς ο Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Χριστόφιας, υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Έχει και τη γνώση και τη θέληση γι’ αυτή την αποστολή και γι’ αυτό τον υποστηρίζουμε.


Μερικά τελευταία σχόλια για όσα ακούστηκαν από ευπαίδευτους συναδέλφους μέχρι τώρα. Το “όχι” του 2004 δεν είναι το τέλος της ιστορίας μας. Εμείς που είπαμε “όχι” και καταθέσαμε γραπτώς και δημόσια τις θέσεις μας, και πιστεύω τώρα η πλειοψηφία του 76%, δεν είπαμε “όχι”, γιατί το “όχι” ήταν ή θα ήταν η λύση. Ούτε για να παραπέμψουμε στις ελληνικές καλένδες κάθε ουσιαστική προσπάθεια προώθησης των διεργασιών διαπραγμάτευσης και λύσης. Δε φοβόμαστε ούτε τη διαπραγμάτευση ούτε τη λύση και κανείς δεν μπορεί να οικειοποιείται ή να καπηλεύεται το “όχι” για δικό του λογαριασμό. Ούτε όμως από την άλλη φοβόμαστε ότι με προβοκάτσια ή άλλως πως υπάρχει κίνδυνος να επιτραπεί στην Άγκυρα νέα στρατιωτική επέμβαση. Μια τέτοια θέση αντιφάσκει με τη θέση ότι άλλαξαν τα πράγματα μετά την ένταξή μας στην Ευρώπη.

23

Τέλος, για τη συμμετοχή στην κυβέρνηση εκ μέρους του ΑΚΕΛ, φίλε κύριε Θεμιστοκλέους, θα πρέπει να σημειώσετε ότι το ΑΚΕΛ υπεύθυνα και πατριωτικά στήριξε την Κυπριακή Δημοκρατία και τον εκφραστή της που είναι ο Πρόεδρος, την ώρα που άλλοι τον κατήγγελλαν στην Ευρώπη. Όσον αφορά την επιδιαιτησία, ο ΔΗΣΥ πρωταγωνίστησε στην αποδοχή της και την παραπομπή του σχεδίου σε δημοψήφισμα και ζητούσε και μετά το δημοψήφισμα την επαναφορά του ίδιου σχεδίου σε άλλο δημοψήφισμα. Έκαστος δύο πύρας φέρει, δύο σακούλες. Στην μπροστινή βλέπει τα λάθη των άλλων, στην πίσω, που δεν τη βλέπει, βρίσκονται τα δικά του λάθη και παραλείψεις. Μας καταλόγισε επίσης ή καταλόγισε επίσης ο κ. Θεμιστοκλέους βεβαρημένο παρελθόν. Νομίζω ότι η παράταξη στην οποία συμμετέχω μόνο προσφορά έχει να παρουσιάσει. Ορισμένοι θα ήταν καλό να σκέφτονται, πριν μιλήσουν, και όσοι ζουν σε γυάλινο σπίτι δεν πρέπει να ρίχνουν πέτρες.

Τέλος, επειδή αναφέρθηκε στα σοβαρά ή στα επιφανειακά η αναφορά του Προέδρου της Βουλής ότι το Σχέδιο Ανάν κοιμάται, θα διαβάσω πρώτα απ’ όλα τη φράση που είπε ο ίδιος ο Πρόεδρος της Βουλής: «Το Σχέδιο Ανάν κοιμάται, δεν υπάρχει, δεν το αναφέρει κανένας. Γιατί το επαναφέρουμε εμείς;». Δε χρειάζονται νομίζω ειδικές γραμματικές ή συντακτικές γνώσεις, φίλε κύριε Θεμιστοκλέους. Έτσι, για κάθε νοήμονα άνθρωπο η φράση είναι ενιαία και τελειώνει, δεν υπάρχει. Άλλωστε, αυτή είναι η σταθερή, μόνιμα επαναλαμβανόμενη θέση Χριστόφια και καμιά διαστρέβλωση δεν πείθει ούτε επιτρέπεται.

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Ο κ. Κωνσταντίνου, παρακαλώ.

Κύριε Νεοφύτου, κάμετέ του ένα σεμινάριο έξω. Όχι εδώ!

Α. ΝΕΟΦΥΤΟΥ:

Μάλιστα, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Ευχαριστώ.



Είναι γνωστό ότι στη διεθνή πρακτική έχει καθιερωθεί ως το κριτήριο εκτίμησης των αμυντικών δυνατοτήτων μιας χώρας το ύψος των αμυντικών προϋπολογισμών και λυπούμαι να παρατηρήσω ότι και για το 2008, όπως και τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια, οι αμυντικοί προϋπολογισμοί της Κυπριακής Δημοκρατίας παραμένουν στα ίδια χαμηλά επίπεδα, που αντιπροσωπεύουν το 2% περίπου του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος. Ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο μέσος όρος των οποίων κινείται στο 3% έως 3,5% επί του ΑΕΠ. Και βέβαια, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι οι ευρωπαϊκές χώρες μετά τον ψυχρό πόλεμο δεν αντιμετωπίζουν καμία απολύτως απειλή, η δε μόνη αποστολή που έχουν είναι η συμμετοχή των ενόπλων τους δυνάμεων σε ειρηνευτικές αποστολές σε διάφορες χώρες του κόσμου, σε αντίθεση με την Κύπρο, η οποία έχει στο έδαφός της μια μόνιμη και σταθερή απειλή που προέρχεται από την παρουσία του τουρκικού κατοχικού στρατού, ο οποίος από το 1974 εξακολουθεί να κατέχει το 37% του εδάφους της.

24

Κρίνοντας λοιπόν κάποιος από το μέγεθος των αμυντικών προϋπολογισμών, μπορεί να εκτιμήσει και τη σημασία που η απερχόμενη κυβέρνηση έδωσε στα πέντε χρόνια που πέρασαν στο ζήτημα της αμυντικής θωράκισης της πατρίδας μας. Και επειδή, όπως είναι γνωστό, η άμυνα δε λειτουργεί αυτοτελώς, αλλά έχει επιπτώσεις σε άλλους σημαντικούς τομείς, όπως είναι η εξωτερική πολιτική, δεν είναι δύσκολο να συμπεράνουμε ότι και η διολίσθηση του εθνικού μας θέματος στην τραγική αυτή κατάσταση που βρίσκεται σήμερα δεν είναι άσχετη με την κατάσταση της άμυνας στην πενταετία που πέρασε. Δε θα αναφερθώ αναλυτικά στις πρόνοιες του προϋπολογισμού, κάτι άλλωστε που είδαμε στην αρμόδια επιτροπή, όμως δεν μπορώ παρά να επισημάνω κάποια σημεία που κρίνουμε ως πολύ σημαντικά.

Το πρώτο είναι ότι, αν ανατρέξει κανείς στο κεφάλαιο των νέων εξοπλιστικών προγραμμάτων, θα διαπιστώσει ότι στην πλειονότητά τους οι πρόνοιες για αγορά νέων εξοπλισμών είναι οι ίδιες με αυτές που υπήρχαν και τα τρία προηγούμενα χρόνια. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα, ότι κανένα απολύτως πρόγραμμα αγοράς νέων εξοπλισμών δεν υλοποιήθηκε στην πενταετία που πέρασε και ότι οι αντίστοιχες δαπάνες μεταφέρονται από χρόνο σε χρόνο, κάτι που καθιστά ακόμα πιο μικρές τις συνολικές πραγματικές δαπάνες της άμυνας. Με λίγα λόγια, το συνολικό δαπανώμενο ποσό για τις αμυντικές δαπάνες της Δημοκρατίας είναι πολύ πιο μικρό από ό,τι φαίνεται στους προϋπολογισμούς.

Το δεύτερο που θα παρατηρήσω είναι η πρόβλεψη που υπάρχει στον προϋπολογισμό για διακόσιες περίπου νέες θέσεις στελεχών σε διάφορους βαθμούς. Δεν αντιτιθέμεθα στην πρόβλεψη αυτή, γιατί πιστεύουμε ότι οι προαγωγές των στελεχών μέσα στα χρονικά πλαίσια που καθορίζει ο νόμος δεν είναι απλώς μια ηθική ικανοποίηση για το έργο που παράγουν τα στελέχη, αλλά είναι πρώτιστα η αναγκαία προϋπόθεση ομαλής λειτουργίας ενός στρατού. Το αναφέρω όμως αυτό, γιατί η απερχόμενη κυβέρνηση δε φρόντισε να πράξει το ίδιο και για το παρόν έτος, το 2007, για το οποίο όχι μόνο δεν προέβλεψε νέες θέσεις, αλλά για καθαρά προεκλογικές σκοπιμότητες για πρώτη φορά από το 2002 δεν προέβη σε αποστρατείες, έτσι ώστε να απελευθερωθούν θέσεις τις οποίες θα καλύψουν οι επόμενοι στην επετηρίδα με την προαγωγή τους. Επιθυμώ στο σημείο αυτό, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να επισημάνω την παρελκυστική τακτική της κυβέρνησης που τήρησε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Άμυνας εδώ και ένα χρόνο, απέναντι στο αίτημά μας για κατάθεση τροποποιητικού νομοσχεδίου, έτσι ώστε να παρέχεται η δυνατότητα στα συμβούλια κρίσεων να προβαίνουν και σε αποστρατείες, μια και η ισχύς του υφιστάμενου νόμου έληξε το 2006. Οι προεκλογικές σκοπιμότητες, δυστυχώς, δεν άφησαν περιθώρια για αποστρατείες το 2007. Είχαμε επισημάνει, κύριε Πρόεδρε, και στον Υπουργό Άμυνας, αλλά και σε όλους όσοι είχαν την ευθύνη ότι όφειλαν να φέρουν ενώπιον της επιτροπής για επεξεργασία συγκεκριμένο νομοσχέδιο και, παρά τις διαβεβαιώσεις που έδιναν ότι τον ερχόμενο μήνα, το μεθεπόμενο μήνα θα ήταν σε θέση να φέρουν, δυστυχώς οι σκοπιμότητες δεν τους το επέτρεψαν μέχρι και σήμερα. Έχουν περάσει εννέα μήνες και ακόμη δεν έχουν καταθέσει ενώπιον της επιτροπής, για να έρθει ενώπιον της ολομέλειας, τροποποιητικό νομοσχέδιο, ούτως ώστε να εξελιχθούν ομαλά οι διαδικασίες. Εάν δεν είναι αυτή σκοπιμότητα που έχει σχέση και με τις εκλογές, να πω ότι είναι ανικανότητα, κύριε Πρόεδρε; Ας μας απαντήσουν επιτέλους κάποιοι!

Επειδή οι πιο πάνω αναφορές μου έχουν σχέση με τα στελέχη της Εθνικής Φρουράς, θα ήταν παράλειψή μου να μην επισημάνω κάποιες συμπεριφορές της κυβέρνησης απέναντι στο κομμάτι αυτό των συμπολιτών μας, οι οποίοι σε δύσκολες και αντίξοες συνθήκες προσπαθούν να φέρουν εις πέρας το δύσκολο έργο που έχουν αναλάβει.

25

Μόνιμοι αξιωματικοί

Η ανυπαρξία ενός σταθερού νομοθετικού πλαισίου το οποίο να ρυθμίζει κατά τρόπο αξιοκρατικό το θέμα της ανέλιξής τους, της αφυπηρέτησης και των οικονομικών δεδομένων κατά την αφυπηρέτησή τους δημιουργεί τις προϋποθέσεις ανασφάλειας για το μέλλον τους, γεγονός που προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις στην απόδοσή τους.

Μόνιμοι υπαξιωματικοί

Το ίδιο, οι μόνιμοι υπαξιωματικοί οι οποίοι εξελίσσονται σε αξιωματικούς μετά από κάποια χρόνια υπηρεσίας δε γνωρίζουν ακόμα κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα αφυπηρετήσουν.

Εθελόντριες υπαξιωματικοί

Εδώ και τρία χρόνια η κυβέρνηση παραλείπει συστηματικά να προβεί στη μονιμοποίηση και την προαγωγή των σειρών εκείνων που συμπλήρωσαν τα απαιτούμενα χρόνια, παραβιάζοντας όχι μόνο την υφιστάμενη επί του θέματος νομοθεσία, αλλά και τη βασική επιταγή του συντάγματος για την ίση μεταχείριση των πολιτών της Δημοκρατίας.

Εθελοντές πενταετούς υποχρέωσης

Τα στελέχη αυτά, στα οποία στηρίζεται ουσιαστικά ο χειρισμός των οπλικών συστημάτων και μέσων, ζουν στην αβεβαιότητα για το τι θα ξημερώσει η άλλη μέρα, αφού ακόμα δεν έχει ρυθμιστεί το θέμα της αφυπηρέτησής τους, της οικονομικής τους αποζημίωσης και της σύνταξης που θα έχουν. Μετά από δωδεκαετή περίπου υπηρεσία στην Εθνική Φρουρά και αφού έχουν δημιουργήσει οικογένειες και άλλες υποχρεώσεις, θα πρέπει επιτέλους να εγκύψει το κράτος στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κατηγορία αυτή των στελεχών και να δώσει μια λύση, έτσι ώστε να παύσουν να ζουν στην ανασφάλεια για το αύριο που θα ξημερώσει.

Θέλω, κύριοι συνάδελφοι, να τονίσω από το βήμα αυτό ότι στο πρόγραμμα διακυβέρνησης που αφορά την άμυνα του υποψηφίου Προέδρου κ. Γιαννάκη Κασουλίδη όλα τα πιο πάνω προβλήματα των στελεχών της Εθνικής Φρουράς αντιμετωπίζονται με ριζοσπαστικές λύσεις που θα εφαρμόσει η νέα κυβέρνηση του κ. Κασουλίδη, μόλις ο κυπριακός λαός με την ψήφο του δώσει το δικαίωμα και ανεβάσει τον κ. Κασουλίδη στο θώκο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Και επειδή αναφέρομαι στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του κ. Κασουλίδη, δεν μπορώ παρά να αναφερθώ και στην πρόταση για εκσυγχρονισμό και αναδιοργάνωση της Εθνικής Φρουράς στα πλαίσια της οποίας θα μειωθεί και η θητεία από τους είκοσι πέντε μήνες στους δεκατέσσερις μήνες, μια πρόταση που εδώ και τρία χρόνια ο Δημοκρατικός Συναγερμός διατύπωσε κατά τρόπο σαφή και πλήρως τεκμηριωμένο. Η συμπολίτευση, συμπεριλαμβανομένου και του συγκυβερνώντος τότε ΑΚΕΛ, χωρίς καν να μπει στον κόπο να μελετήσει την πρόταση αυτή, την απέρριψε προβάλλοντας επιχειρήματα που όχι μόνο δε στέκουν σε καμία λογική οργάνωσης της άμυνας ενός κράτους αλλά ούτε ακόμα και στην κοινή λογική.

Τι όμως περιλαμβάνει η πρότασή μας; Περιλαμβάνει τη ριζική αναδιοργάνωση και τον εκσυγχρονισμό -και το υπερτονίζω, εκσυγχρονισμό- της Εθνικής Φρουράς, με στόχο τη μετατροπή της από ένα στρατό θητείας οργανωμένο στη βάση της δεκαετίας του 1970 σε ένα σύγχρονο ημιεπαγγελματικό στρατό ευρωπαϊκών προδιαγραφών, ικανό να παράγει υψηλά επίπεδα αποτροπής διασφαλίζοντας κατ’ αυτό τον τρόπο την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στο ελεύθερο τμήμα της νήσου. Η αναδιοργάνωση και ο εκσυγχρονισμός θα επιτευχθούν με την πρόσληψη 2 500 περίπου επαγγελματιών οπλιτών, γεγονός που θα επιτρέψει τη μείωση της θητείας σε

26

δεκατέσσερις μήνες, τη συγχώνευση μονάδων και στρατοπέδων, την κατάργηση κάποιων εφεδρικών μονάδων δευτερευούσης σημασίας, την ενίσχυση, κατά προτεραιότητα, του ναυτικού και της αεροπορίας, τον εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων οπλικών συστημάτων, την προμήθεια νέων, όπου απαιτείται, και την ανάθεση υπηρεσιών που απασχολούν στρατιώτες σε μη στρατιωτικά καθήκοντα, όπως το συσσίτιο, τα ΚΨΜ, τις λέσχες αξιωματικών και κάποιες άλλες υπηρεσίες, σε ιδιώτες.

Την πρότασή μας συνοδεύει και τεκμηριωμένη οικονομική μελέτη, η οποία αποδεικνύει ότι η Δημοκρατία θα έχει σημαντικό οικονομικό όφελος, ικανό να χρηματοδοτήσει τις ανάγκες για νέα εξοπλιστικά προγράμματα και άλλες δαπάνες, τις οποίες ασφαλώς δεν είδαμε κατά τη διαρρεύσασα χρονική περίοδο της διακυβέρνησης του κ. Παπαδόπουλου. Οι επικριτές της πρότασής μας ας ρίξουν μια ματιά στο τι γίνεται στις χώρες εκείνες που βρίσκονται σε συνεχείς πολέμους, όπως οι ΗΠΑ, η Αγγλία, η Γαλλία, αλλά και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες συμμετέχουν σε δεκάδες ειρηνευτικές αποστολές ανά τον κόσμο και πληρώνουν βαρύ φόρο αίματος με τη συμμετοχή τους σε αυτές τις αποστολές. Οι χώρες αυτές είτε έχουν καθαρά επαγγελματικούς στρατούς είτε η θητεία που έχουν είναι από έξι μέχρι δώδεκα μήνες. Να μην επαναλαμβάνουμε, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, την πολιτική την οποία ακολουθήθηκε από πλευράς της συμπολίτευσης με το έωλο επιχείρημα ότι με την πρότασή μας αποδυναμώνεται δήθεν η άμυνα της πατρίδας μας, γιατί ακριβώς η πρότασή μας επιδιώκει το αντίθετο, δηλαδή την ενίσχυση της Εθνικής Φρουράς και την ενδυνάμωση της άμυνας. Μήπως οι ευρωπαϊκές χώρες και οι χώρες του ΝΑΤΟ, όταν καταργούσαν ή μείωναν τη θητεία συγκροτώντας επαγγελματικούς ή ημιεπαγγελματικούς στρατούς, ήθελαν να μειώσουν τη μαχητική ικανότητα των στρατών τους;

Έρχομαι σε ένα άλλο πολύ σοβαρό, κατά την άποψή μας, θέμα που αφορά τη συμμετοχή της Κύπρου στο δεύτερο πυλώνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτόν της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας και ειδικότερα στην Κοινή Ευρωπαϊκή Πολιτική Άμυνας και Ασφάλειας. Η κυβέρνηση, αρνούμενη να υποβάλει αίτηση για ένταξη στο πρόγραμμα του Συνεταιρισμού για την Ειρήνη, ώστε η Κύπρος να αποκτήσει τα μέσα και τις δυνατότητες ανταλλαγής απόρρητων πληροφοριών με τις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, δε συμμετέχει ισότιμα με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες στις δομές και τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφορικά με τον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας. Το πρόβλημα αυτό επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο με τη στάση της Τουρκίας, η οποία, εκμεταλλευόμενη την ιδιότητά της ως μέλος του ΝΑΤΟ, προβάλλει βέτο σε κάθε συμμετοχή της Κύπρου σε δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εμπλέκεται και το ΝΑΤΟ. Και είναι φαντάζομαι γνωστή η περίπτωση αποπομπής του Κύπριου Υπουργού Άμυνας από μια τέτοια διάσκεψη ύστερα από απαίτηση της Τουρκίας. Και βέβαια το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο μεταξύ Κύπρου και Ευρωπαϊκής Ένωσης ή Κύπρου και Τουρκίας. Το πρόβλημα αυτό έχει προεκτάσεις και στο ΝΑΤΟ, αφού παρεμποδίζεται ο διάλογος μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ που έχει ξεκινήσει από το 2003, αναφορικά με τη συνεργασία των δύο οργανισμών σε θέματα άμυνας και ασφάλειας. Τα αδιέξοδα που δημιουργεί η στάση της Κύπρου με την άρνησή της να υποβάλει αίτηση για ένταξη στο πρόγραμμα του Συνεταιρισμού για την Ειρήνη δεν πλήττουν μόνο τα συμφέροντα της Κύπρου, πλήττουν και τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Είναι γι’ αυτό το λόγο που κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι κάλεσαν την Κύπρο να προχωρήσει στην ένταξη στο πρόγραμμα αυτό.

Όμως, το ερώτημα που δημιουργείται, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι γιατί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν προχωρεί στην υποβολή της

27

αίτησης ένταξης στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη; Κατανοούμε τη στάση του ΑΚΕΛ το οποίο για ιδεολογικούς και άλλους λόγους είναι αντίθετο με τη συμμετοχή στο πρόγραμμα αυτό και αυτός ήταν και ο λόγος που η κυβέρνηση δεν υπέβαλλε την αίτηση, όταν το ΑΚΕΛ βρισκόταν στη συγκυβέρνηση. Σήμερα όμως το ΑΚΕΛ δε συμμετέχει στην κυβέρνηση, ενώ όλα ανεξαίρετα τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση έχουν ταχθεί υπέρ της ένταξης της Κύπρου στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη. Ποιος είναι λοιπόν ο λόγος που ακόμα και σήμερα η απερχόμενη κυβέρνηση αρνείται να προχωρήσει σε ένα τόσο σημαντικό τομέα; Μήπως οι προεκλογικές σκοπιμότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας μπαίνουν και πάλι πάνω από τα εθνικά συμφέροντα, πιστεύοντας ότι θα χάσει κάποιους ακελικούς ψήφους, ιδίως τη δεύτερη Κυριακή, αν και εφόσον προχωρήσει στην υποβολή της αίτησης για ένταξη;

Τελειώνω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με ένα εξίσου σημαντικό θέμα που αποτελεί θέση του κόμματός μας και περιλαμβάνεται και αυτό στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του υποψήφιου Προέδρου Γιαννάκη Κασουλίδη. Πρόκειται για το θέμα της ύπαρξης ενόπλων δυνάμεων από το κράτος που θα προκύψει μετά τη λύση του Κυπριακού. Πρόκειται για μια ουσιαστική πρόταση και αυτό είναι μια απάντηση στον κ. Ρίκκο Ερωτοκρίτου, που χτες δυστυχώς με τα λεγόμενά του και την όλη του συμπεριφορά απέδειξε για μια ακόμα φορά τον πολιτικό γενιτσαρισμό του. Με όλα αυτά που ο καθένας εύκολα αντιλαμβάνεται και κατανοεί, τον αφήνω στην κρίση του κάθε λογικά σκεπτόμενου πολίτη. Πρόκειται για το θέμα, επαναλαμβάνω, της ύπαρξης ενόπλων δυνάμεων από το κράτος που θα προκύψει μετά τη λύση του Κυπριακού. Πρόκειται για μια ουσιαστική πρόταση που αφορά τη συγκρότηση ενός μικρού επαγγελματικού στρατού αποτελούμενου από Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους, με σκοπό όχι μόνο την ασφάλεια του κράτους, αλλά και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από διεθνείς οργανισμούς, όπως η συμμετοχή της Κύπρου στις ευρωπαϊκές δομές ασφάλειας και άμυνας, η συμμετοχή σε ειρηνευτικές αποστολές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, η έρευνα και η διάσωση, η αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών και άλλα σχετικά.

Στο σύγχρονο διεθνές σύστημα, όπως λειτουργεί, δεν είναι δυνατό να υπάρξουν κράτη χωρίς ένοπλες δυνάμεις. Το κενό που θα παρατηρηθεί σε θέματα ασφάλειας, αλλά και σε θέματα εκπλήρωσης των διεθνών υποχρεώσεων θα το καλύψουν κάποιοι άλλοι και στην περίπτωση της Κύπρου αυτό το κενό θα το καλύψει η Τουρκία, η Βρετανία και δευτερευόντως η Ελλάδα. Αν δε θέλουμε λοιπόν την παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στο νησί και μετά τη λύση, αν δε θέλουμε εγγυητικά δικαιώματα και αν δε θέλουμε τους Βρετανούς στα πόδια μας, θα πρέπει οι νόμιμοι κάτοικοι αυτού του τόπου, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, να έχουν τις δικές τους μεικτές ένοπλες δυνάμεις. Αυτό είναι ένα κορυφαίο ζήτημα για το οποίο τα κόμματα επιτέλους θα πρέπει να πάρουν θέση.


Θα μπω σε έναν άλλο τομέα και θα πω ότι μια από τις βασικές διακηρύξεις -και θα έλεγα “όρκος τιμής”, όπως τον αποκάλεσε τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που περιλαμβανόταν και στο προεκλογικό του πρόγραμμα- στο πρόγραμμα διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου το 2003 είχε να κάνει με την πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής, την καταπολέμηση της αναξιοκρατίας, την εμπέδωση της χρηστής διοίκησης και της διαφάνειας. Σήμερα το μόνο που έχουν καταφέρει οι κυβερνώντες με τις πράξεις και τις παραλείψεις τους είναι να ακούγονται οι υποσχέσεις τους σαν ένα κακόγουστο αστείο.

Ως πρόεδρος της επιτροπής Ελέγχου και μετά από αρκετές συνεδρίες όσον αφορά το φυσικό αέριο, τολμώ να πω, και το λέω με βεβαιότητα, ότι όντως πρόκειται

28

για το σκάνδαλο του αιώνα. Και το μέγα ερώτημα είναι το εξής: Είναι ή δεν είναι σκάνδαλο η αναίτια εκτροπή από δύο σχετικές αποφάσεις των Υπουργικών Συμβουλίων της προηγούμενης κυβέρνησης, του Γλαύκου Κληρίδη, αλλά και από την επαναβεβαίωση της διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου όσον αφορά την έλευση φυσικού αερίου με χερσαίο τερματικό; Συνεπεία αυτού, αντί της λειτουργίας του χερσαίου τερματικού το 2009, όπως προβλεπόταν, οδηγούμαστε σήμερα σε βάθος χρόνου και αν!

Είναι ή δεν είναι σκάνδαλο οι εταιρείες που θα συμβάλλονταν με το δημόσιο, άρα και με τον Κύπριο φορολογούμενο, να έχουν επαγγελματική σχέση με το συγκεκριμένο δικηγορικό γραφείο;

Είναι ή δεν είναι σκάνδαλο η κυβέρνηση να αγνοεί επιδεικτικά τις εισηγήσεις της ΑΗΚ, τριών συμβουλευτικών οίκων, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του διευθυντή Ενέργειας και να αναθέτει τον εν λευκώ χειρισμό του θέματος στον Υπουργό Εμπορίου;

Είναι ή δεν είναι σκάνδαλο η επιβάρυνση της κυπριακής οικονομίας και του Κύπριου φορολογούμενου με εκατοντάδες εκατομμύρια λίρες εξαιτίας των λανθασμένων χειρισμών της απερχόμενης κυβέρνησης από τη σκόπιμη καθυστέρηση;

Είναι ή δεν είναι σκάνδαλο να γίνονται απευθείας προκαταρκτικές διαβουλεύσεις με μια και μοναδική εταιρεία που θα λάμβανε μέρος στο διαγωνισμό;

Είναι ή δεν είναι σκάνδαλο, αντί της απευθείας αγοράς υγροποιημένου αερίου από την Αίγυπτο, να προωθείται η αγορά του ίδιου προϊόντος από εταιρεία η οποία θα το προμηθεύεται από την Αίγυπτο;

Είναι ή δεν είναι σκάνδαλο ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και άλλοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και παράγοντες, αλλά και πολιτικοί παράγοντες ενώπιον του κυπριακού λαού να ψεύδονται κατ’ επανάληψη και αργότερα, υπό το βάρος των αποκαλύψεων, να ανασκευάζουν τις δηλώσεις τους ασθμαίνοντας και να έχουμε ενώπιόν μας το γνωστό “mea culpa” και να αποδίδονται αυτές οι εμμονές και τα ψεύδη σε δήθεν παραπληροφόρηση; Έχουμε ενώπιόν μας δήλωση, και είναι καταγραμμένη στα πρακτικά της επιτροπής Ελέγχου κατά τη συνεδρία στις 6 Ιουλίου 2007, όπου ο ίδιος ανέφερε με έμφαση και κατηγορηματικό τρόπο: «Εμείς, ως κυβέρνηση, τασσόμαστε ενάντια στα μονοπώλια, τασσόμαστε ενάντια στις κλειστές αγορές. Αυτή η κυβέρνηση ανοίγει αγορές και, ενόσω υπάρχει αυτή η κυβέρνηση, δεν πρόκειται να επιτρέψει τέτοιου είδους διαδικασίες.». Μόλις πρόσφατα, πριν από λίγες μέρες, αυτή η κυβέρνηση άλλαξε και τις αποφάσεις της και ενήργησε κατά ακριβώς αντίθετο τρόπο με αυτά που δήλωνε εμφαντικά ο κ. υπουργός τον Ιούλιο του 2007 ενώπιον της επιτροπής Ελέγχου! Και αυτό ας αφεθεί στην κρίση των πολιτών.


Αυτό που θα πω είναι χιλιοειπωμένο, αλλά θεωρώ χρήσιμο να το επαναλάβω απ’ αυτό το επίσημο βήμα. Είναι τέτοια τα μειονεκτήματα της πλωτής μονάδας έναντι της χερσαίας, που η σκέψη και μόνο για προώθησή της θα έπρεπε να είχε κριθεί ως εξαιρετικά ασύμφορη. Πρώτον, δεν υπάρχουν διεθνείς κανονισμοί που να διέπουν τα θέματα λειτουργίας και ασφάλειας των πλωτών μονάδων. Δεύτερον, τα συστήματα εκφόρτωσης βρίσκονται σε νηπιακή κατάσταση, με αποτέλεσμα να εγείρονται σοβαρά θέματα ασφαλείας. Τρίτον, είναι εκτεθειμένες στις καιρικές συνθήκες κι έτσι δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα σταθερότητας. Τέταρτον, δεν έχουν τη δυνατότητα μελλοντικής ανάπτυξης για την κάλυψη επιπλέον αναγκών. Πέμπτον,

29

έχουν μικρή διάρκεια ζωής. Έκτον, δεν έχουν εφαρμοστεί ποτέ και πουθενά! Με άλλα λόγια, η Κυπριακή Δημοκρατία, με λιγότερο από μισό αιώνα ζωής, φιλοδοξεί να γίνει καινοτόμος σε θέματα ενέργειας και να διδάξει στους “αδαείς” ξένους πώς γίνονται αυτές οι δουλειές. Αν αυτό δεν είναι το σκάνδαλο του αιώνα, πραγματικά δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσε να είναι!

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να στηλιτεύσω και τον τρόπο με τον οποίο χειρίζονται ορισμένοι το φλέγον αυτό ζήτημα. Το αλαζονικό ύφος που συνοδεύει τις δηλώσεις τους. Την ευκολία με την οποία φάσκουν και αντιφάσκουν. Τον ανεπαρκή πολιτικό τους πολιτισμό. Την προσπάθεια αποφυγής να απαντούν επί της ουσίας με ένα στερεότυπο «δεν ξέρω», «δε θυμάμαι». Δυστυχώς, τα μέλη της επιτροπής, αλλά και άλλοι συνάδελφοι είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε ένα θέατρο σκιών όπου, όταν ερωτάτο ο πρώην Υπουργός Εμπορίου κ. Λιλλήκας αν θυμάται οποιαδήποτε μορφή συνάντησης σε οποιοδήποτε χρονικό στάδιο με τη συγκεκριμένη εταιρεία, την SBM, η στερεότυπη απάντηση ήταν: «Δε θυμάμαι». Του θύμιζε ο κ. Αναστασιάδης και τον ρωτούσε: «Κύριε Λιλλήκα, θυμάστε άλλη συνάντηση;». «Δε θυμάμαι». Αυτό έγινε έξι φορές. Δε θυμόταν ένας υπουργός ο οποίος είχε κάνει έξι συναντήσεις με συγκεκριμένη ξένη εταιρεία! Τι άλλο να πούμε;

(Κατά τη διάρκεια της αγόρευσης του κ. Κώστα Κωνσταντίνου τον Πρόεδρο της Βουλής αντικατέστησε στην έδρα ο κ. Κώστας Παπακώστας.)



Κύριε Κωνσταντίνου, μιλάτε για είκοσι τρία λεπτά και περισσότερο, εικοσιτριάμισι. Απλά, σας το αναφέρω.


Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

Την ίδια ώρα που ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού στήριζε τις καταγγελίες του για το σκάνδαλο του αιώνα με στοιχεία, έγγραφα και αποδείξεις, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Υπουργός Εμπορίου και άλλοι εμπλεκόμενοι έκαναν λόγο για δήθεν συκοφαντία του αιώνα ή ακόμα χειρότερα για δήθεν προεκλογικό τέχνασμα. Ποιούν την νήσσαν! Και το χειρότερο; Δεν μπαίνουν καν στον κόπο να απαντήσουν το παραμικρό επί της ουσίας!

Είναι πραγματικά εκπληκτικό! Ο πατέρας της έννοιας “περιρρέουσα ατμόσφαιρα”, ο άνθρωπος που δεν είχε κανένα απολύτως πρόβλημα να συμβάλει στη σπίλωση του ονόματος αρκετών συμπατριωτών μας, να προσποιείται ότι δε συμβαίνει τίποτα, ενώ οι “αποδείξεις και τα χαρτόσημα” αυτού του φοβερού σκανδάλου αφθονούν μπροστά του! Είναι πραγματικά εκπληκτικό!

Αλλά, δεν είναι μόνο αυτό. Ανεξάρτητοι αξιωματούχοι του κράτους, όπως η Γενική Ελέγκτρια και η Επίτροπος Διοικήσεως, γίνονται ο εύκολος στόχος, μόνο και μόνο επειδή το απαύγασμα της επιστημονικής τους δουλειάς δε βολεύει την κυβερνητική προπαγάνδα.

Σε μια ευνομούμενη πολιτεία, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο σεβασμός απέναντι στους θεσμούς είναι εκ των ων ουκ άνευ. Αντιθέτως, η απαξίωση των θεσμών μαρτυρά έλλειμμα δημοκρατίας.

Τώρα, επειδή έγινε αναφορά για κάποια προβλήματα που έχουν σχέση με την Πάφο, τολμώ να πω ότι αυτή η κυβέρνηση παραμέλησε την Πάφο. Και την

30

παραμέλησε σε πάρα πολλούς τομείς. Όλα τα προηγούμενα έργα τα οποία ήταν σε εξέλιξη από την προηγούμενη κυβέρνηση και κύρια από τον πρώην Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων κ. Αβέρωφ Νεοφύτου αφέθηκαν όλα στο έλεος του χρόνου. Και ο δρόμος Πόλεως-Πάφου και ο δρόμος που οδηγεί προς τη μαρίνα που, όπως πάμε, με βάση τα χρονοδιαγράμματα, θα γίνει η μαρίνα και δρόμος δε θα υπάρχει για προσπέλαση προς τη μαρίνα! Τα υδατικά έργα Αρμίνου, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχουν μείνει ως ήταν ο σχεδιασμός και στο σημείο που είχαν αφεθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση. Παρήλθε η πενταετία, οι κάτοικοι της γύρω περιοχής ακόμα αναμένουν την εξέλιξη που θα οδηγήσει στη συμπλήρωση των έργων.

Τώρα, όσον αφορά τον Ακάμα, ας μας δώσουν τελικά μια απάντηση. Τι ισχύει; Οι δηλώσεις του Υπουργού Γεωργίας, ο οποίος επισκεπτόμενος τις κοινότητες και δη την Ίνεια έδινε αφειδώς υποσχέσεις για οριστική λύση με βάση και τις επιθυμίες των κατοίκων, ή αυτό που μόλις πρόσφατα ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και αφού τον επισκέφτηκε ο κοινοτάρχης Ίνειας, για να του παραδώσει υπόμνημα, με ένα εντελώς απαράδεκτο για μας τρόπο τον απέπεμψε και του είπε χαρακτηριστικά «ξεχάστε τα όλα»; Επιτέλους τι ισχύει; Το «ξεχάστε τα όλα» ή οι υποσχέσεις μελών της κυβέρνησής του και δη του Υπουργού Γεωργίας;

Ευχαριστώ πολύ.

Χρόνια πολλά, καλές γιορτές με υγεία σε όλους ανεξαίρετα.


Ευχαριστώ, κύριε Κωνσταντίνου.

Το λόγο έχει ο κ. Νίκος Κλεάνθους, παρακαλώ.

Ν. ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ:


Πρώτα απ’ όλα θέλω και εγώ να συγχαρώ την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και τις υπηρεσίες της Βουλής για την αξιέπαινη προσπάθειά τους σε σχέση με την προετοιμασία της έκθεσης και όχι μόνο.

Οι βασικοί άξονες πολιτικής του κόμματός μας για την οικονομία έχουν αναλυθεί από τον πρόεδρο και άλλους συναδέλφους της κοινοβουλευτικής μας ομάδας και βασικά έχουν ενσωματωθεί στο προεκλογικό πρόγραμμα της κυβέρνησης. Ένα φιλολαϊκό πρόγραμμα, που ολοκληρώνεται με βαθμό υλοποίησης πέραν του 90% σε μια ιδιαίτερα πετυχημένη πενταετία για την κυπριακή οικονομία και τον τόπο.

Η 1η Ιανουαρίου του 2008 αποτελεί σημείο αναφοράς, αφού η Κύπρος πετυχαίνει άλλο ένα στρατηγικό στόχο με την ένταξη στην Οικονομική Νομισματική Ένωση και την υιοθέτηση του ευρώ ως του νέου νομίσματος. Η ένταξή μας στην ΟΝΕ αποτελεί ιστορικό επίτευγμα του λαού μας, που με τις δικές του θυσίες και τη δική του συμβολή έγινε κατορθωτό να ενταχθούμε στο σκληρό πυρήνα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βέβαια, κάτι τέτοιο δε θα ήταν εφικτό, αν αυτή η κυβέρνηση δεν ακολουθούσε ορθολογική οικονομική πολιτική και δεν κατόρθωνε να εξυγιάνει τα δημόσια οικονομικά. Και όλα αυτά χωρίς να επιβληθούν νέες φορολογίες. Αντίθετα, η κυβέρνηση ενίσχυσε το κοινωνικό κράτος και αξιοποίησε τη θετική πορεία των δημόσιων οικονομικών προς όφελος των πολιτών.

Κατά τη διάρκεια της πενταετίας το Δημοκρατικό Κόμμα, με ειλικρίνεια και συνέπεια, στα πλαίσια μιας εποικοδομητικής συνεργασίας με τα άλλα συνεργαζόμενα κόμματα, κατέθεσε προτάσεις πολιτικής που η κυβέρνηση ήδη εφαρμόζει ως κύριους

31

άξονες της μακροπρόθεσμης οικονομικής στρατηγικής της. Γι’ αυτό μπορούμε να πούμε ότι όλα τα συνεργαζόμενα κόμματα έχουμε συμβάλει με το δικό μας τρόπο, στο βαθμό που ο καθένας έχει συμβάλει, για να είμαστε ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα. Έχω καταθέσει λεπτομέρειες, για να μη σας απασχολώ με πολυειπωμένα και με αριθμούς που ίσως να είναι κουραστικοί.

Ως αποτέλεσμα, το 2007 ενισχύθηκε η μακροοικονομική σταθερότητα και βελτιώθηκε κατά πολύ η δημοσιονομική κατάσταση. Στους τομείς της παιδείας, της υγείας και των υπηρεσιών έχουν γίνει σημαντικά βήματα αναφορικά τόσο με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση όσο και με την πολιτική για τα φάρμακα και την εισαγωγή του ΓΕΣΥ. Η θετική κατάσταση των οικονομικών δεδομένων δημιούργησε συνθήκες οικονομικοκοινωνικής σταθερότητας και προόδου. Η ορθολογική αυτή πορεία έδωσε τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να προωθήσει σειρά μέτρων για βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του λαού και παράλληλα με στοχευμένες κοινωνικές παροχές ανακούφισε τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.


Αυτή την πενταετία έγιναν πολλά και σημαντικά για το λαό μας. Υπάρχουν περιθώρια να γίνουν ακόμα περισσότερα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και της ενίσχυσης των συνθηκών κοινωνικής συνοχής.

Έχω την πεποίθηση ότι με την ολοκλήρωση της εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών κρίνεται αναγκαία η θεσμοθέτηση μέτρων που θα ενισχύουν ακόμα περισσότερο το κοινωνικό κράτος και θα κατανέμουν ακόμα πιο δίκαια το εθνικό εισόδημα. Τέτοια μέτρα θα στοχεύουν στη στήριξη ομάδων του πληθυσμού που αποδεδειγμένα αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, όπως τα μονήρη ηλικιωμένα άτομα, οι συνταξιούχοι με χαμηλές συντάξεις, οι μονογονεϊκές οικογένειες και άλλες ευάλωτες ομάδες.

Ιδιαίτερη στήριξη, μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων του κράτους, θα πρέπει να δοθεί στους πρόσφυγες, αυτούς που αγόγγυστα σηκώνουν για δεκαετίες τώρα το μεγαλύτερο βάρος των συνεπειών της συνεχιζόμενης κατοχής. Ας μην ξεχνούμε ότι, αν για ένα ευρωπαϊκό και ευνομούμενο κράτος, για μια δίκαιη κοινωνία χρειάζεται η κοινωνική συνοχή, αλληλεγγύη και δικαιοσύνη, για μια ημικατεχόμενη πατρίδα αποτελεί το απαραίτητο βάθρο αγώνα, για να αντέξουμε μέχρι την τελική δικαίωση του λαού μας.

Καλούμε επίσης την κυβέρνηση, μεταξύ άλλων, να διαφυλάξει το θεσμό της ΑΤΑ, ο οποίος εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία διασφαλίζοντας την εργατική ειρήνη. Να προχωρήσει σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μεταρρύθμισης και εκσυγχρονισμού του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα και ευρωστία του. Να επιταχύνει τη διαδικασία για ομαλή και επιτυχή εισαγωγή του ΓΕΣΥ. Να προχωρήσει σε αύξηση των δαπανών στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας. Να προωθήσει στρατηγικό σχέδιο για ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος, το οποίο αποτελεί την κύρια πηγή των εσόδων της κυπριακής οικονομίας.


Ως βουλευτής της εκλογικής περιφέρειας Λάρνακας, θέλω να εξάρω τη θετική στάση και τις προσπάθειες της κυβέρνησης να υλοποιηθούν μια σειρά από έργα υποδομής, όπως και να επιλυθούν προβλήματα που καθυστερούσαν για πολλά χρόνια.

Η Λάρνακα βρίσκεται αυτή τη στιγμή εν μέσω διαδικασιών για έργα υποδομής και ανάπτυξης. Αυτά θα δώσουν νέα πνοή τόσο στην πόλη όσο και στην ευρύτερη

32

περιοχή και θα ενισχύσουν το ρόλο της Λάρνακας ως πόλης για ποιοτικό τουρισμό. Η Λάρνακα βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης και για τούτο εκφράζουμε τη μεγάλη ικανοποίησή μας. Μπορούν όμως να γίνουν ακόμα περισσότερα συμπεριλαμβανομένης και της επίσπευσης των ήδη εν εξελίξει έργων. Προς αυτή την κατεύθυνση, ως βουλευτής Λάρνακας, θα συνεχίσω να προσπαθώ για την περαιτέρω ανάπτυξη της πόλης και επαρχίας μου.

Εκφράζω την ικανοποίησή μας για την πορεία των διαδικασιών που αφορούν το θέμα της ενιαίας ανάπτυξης του λιμανιού και της μαρίνας. Η υλοποίηση αυτού του μεγαλεπήβολου έργου θα αποτελέσει το μεγαλύτερο και σημαντικότερο, μετά το αεροδρόμιο, έργο υποδομής για τη Λάρνακα, το οποίο θα αποτελέσει οικονομικό πνεύμονα για την πόλη, αλλά και για την επαρχία και θα αναβαθμίσει τη Λάρνακα σε ένα ξεχωριστό τουριστικό προορισμό. Με τη συμπλήρωση του έργου, το λιμάνι της Λάρνακας θα καταστεί το κύριο επιβατικό λιμάνι της Κύπρου, με δυνατότητα να φιλοξενεί μεγάλα κρουαζιερόπλοια, ενώ η μαρίνα θα αναπτυχθεί κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορεί να φιλοξενεί μέχρι χίλια σκάφη, παρέχοντας τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες και διευκολύνσεις.

Το παραλιακό μέτωπο των Φοινικούδων θα συνεχίσει μπροστά από τη μαρίνα μέχρι και το λιμάνι, αναβαθμίζοντας έτσι τον υφιστάμενο πεζόδρομο σε ένα γραμμικό κέντρο κοινωνικής ζωής, όπου συνεπακόλουθα θα υπάρξει και εμπορική ανάπτυξη. Η κατασκευή και αποπεράτωση της λεωφόρου Στρατηγού Τιμάγια αποτελεί ένα από τα πολυπλοκότερα και σημαντικότερα έργα που κατασκευάστηκαν τα τελευταία χρόνια στη Λάρνακα.

Εκφράζω την ικανοποίησή μου για τη σύσταση του Κέντρου Εξυπηρέτησης του Πολίτη στη Λάρνακα και αναμένουμε τη λειτουργία του μέχρι το τέλος του έτους, όπως δεσμεύτηκε το Υπουργείο Οικονομικών. Χαιρετίζω την απόφαση για δημιουργία σκοπευτηρίου ολυμπιακών προδιαγραφών στη Λάρνακα, γεγονός το οποίο δίνει νέα ώθηση στο άθλημα της σκοποβολής, στο οποίο η Κύπρος έχει κερδίσει σημαντικές διακρίσεις. Χαιρετίζουμε τη συνέχιση της ολοκλήρωσης της κατασκευής όλου του αναγκαίου οδικού δικτύου.

Παράλληλα όμως, για να είμαι συνεπής σε αυτά που λέω, δεν μπορώ να μην επισημάνω την αδικαιολόγητη καθυστέρηση ή ολιγωρία για κάποια άλλα έργα εξίσου σημαντικά για τη Λάρνακα και όχι μόνο.

Παρατηρούμε αδικαιολόγητη καθυστέρηση στη δημιουργία τερματικού σταθμού εναποθήκευσης των καυσίμων στο Βασιλικό, παρά το κλείσιμο του διυλιστηρίου και τη δέσμευση της κυβέρνησης για μετακίνηση όλων των συναφών εγκαταστάσεων με τη δημιουργία του τερματικού. Ένα τέτοιο έργο θα επιφέρει οικονομικά οφέλη και θα συμβάλει στην ελευθεροποίηση της αγοράς των καυσίμων, για να μπορέσουν νέες εταιρείες να εισέλθουν στην κυπριακή αγορά που σήμερα παρουσιάζει ολιγοπωλιακές αδυναμίες.

Παράλληλα, δε θα χρειάζεται να πληρώνουμε για αποθήκευση αποθεμάτων σε τρίτες χώρες. Η απομάκρυνση του διυλιστηρίου και των εγκαταστάσεων πετρελαιοειδών και υγραερίου θα πρέπει να διασφαλισθεί και να επιταχυνθεί. Ιδιαίτερα οι εγκαταστάσεις υγραερίου αποτελούν ένα μεγάλο κίνδυνο για τη ζωή και την ασφάλεια των περίοικων και μέσα στα πλαίσια της πολιτικής της κυβέρνησης θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα για την άμεση απομάκρυνσή τους.

Εκφράζω τη λύπη μου για την εμφάνιση αδικαιολόγητων ενστάσεων και προσκομμάτων στην κατασκευή παραλιακού οδικού δικτύου που θα ενώνει τη Λάρνακα με το φάρο Κιτίου, παρά τη συμπερίληψη κονδυλίου στον προϋπολογισμό

33

του 2007 για εκπόνηση σχετικής μελέτης. Αποτελεί ένα φιλόδοξο, αλλά και ριζοσπαστικό έργο μεγάλης τουριστικής και κοινωνικής ωφέλειας, αφού θα απελευθερώσει τεράστιες εκτάσεις εξαιρετικής παραλίας για τους λουομένους, ντόπιους και ξένους.

Τελειώνοντας την αναφορά στην επαρχία μου, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στο δίκαιο και πάγιο αίτημα της Λάρνακας για λειτουργία πανεπιστημιακής σχολής. Δυστυχώς, η πρότασή μας για εγκατάσταση έστω του Ανοικτού Πανεπιστημίου στην πόλη μας δεν εισακούστηκε, γεγονός το οποίο καυτηριάζουμε με μεγάλη απογοήτευση και καλούμε την κυβέρνηση να προβεί σε διορθωτικές κινήσεις.

Σ’ αυτό το σημείο, επιτρέψετέ μου να κάνω ειδική αναφορά ως πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και να χαιρετίσω από αυτό το βήμα την ιστορική υπογραφή της Συνθήκης της Λισαβόνας και την υπογραφή της Χάρτας των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες. Με την υπογραφή αυτής της συνθήκης δίνεται ένα τέλος στο θεσμικό αδιέξοδο για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έφερε η αποτυχία αποδοχής του ευρωσυντάγματος με την απόρριψή του στα δημοψηφίσματα στη Γαλλία και στην Ολλανδία.

Αυτή η συνθήκη αποτελεί κορυφαία και ιστορική στιγμή μέσα στην πενηντάχρονη πορεία της Ένωσης, αφού παρέχει τη δυνατότητα για συνέχιση της λειτουργίας της προβαίνοντας στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και αναβαθμίζοντας το ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων. Τροχοδρομούνται σημαντικές τομές τόσο για την περαιτέρω διεύρυνσή της όσο και για την προοπτική αναζήτησης κοινής εξωτερικής πολιτικής, πράγμα που κρίνεται αναγκαίο στο παγκοσμιοποιημένο διεθνές γίγνεσθαι. Η Μεταρρυθμιστική Συνθήκη, ως προϊόν συγκερασμού διαφορετικών αντιλήψεων και συμφερόντων, δεν μπορεί να πάρει το χαρακτήρα του ευρωσυντάγματος. Εναπόκειται σε όλους εμάς να επιτευχθεί διάλογος με την κοινωνία των πολιτών, ώστε να προβούμε σε όλες τις απαραίτητες βελτιώσεις που θα επιτρέπουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση την απρόσκοπτη λειτουργία και εφαρμογή του πολιτικοοικονομικού της ρόλου. Άλλωστε, στόχος είναι η ένωση των λαών και όχι των κρατών, όπως χαρακτηριστικά υποστήριζε ο πατέρας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης Ζαν Μονέ.

Παράλληλα όμως, συζητώντας τον προϋπολογισμό του κράτους μας, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στο κυπριακό πρόβλημα. Ζούμε σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα και βιώνουμε καθημερινά τις συνέπειες της εισβολής και της κατοχής.

Σήμερα είναι φανερό πια ότι οι γνωστές ξένες δυνάμεις όχι μόνο επιδιώκουν να διευκολύνουν την Τουρκία να προχωρήσει ανενόχλητη, αλλά παράλληλα να μεταφέρουν τις πιέσεις από την Τουρκία προς τη δική μας πλευρά. Γι’ αυτό και επινόησαν τη δήθεν “απομόνωση” των Τουρκοκυπρίων, για να τη μετατρέψουν σε όπλο πίεσης εναντίον μας.

Χωρίς πιέσεις η Τουρκία και με ανενόχλητη την ευρωπαϊκή της πορεία δε θα έχει λόγο για ουσιαστικές υποχωρήσεις, ώστε να εξευρεθεί μια σωστή λύση στο Κυπριακό, κάτι που ακυρώνει το δικό μας στρατηγικό στόχο, δηλαδή να μετατρέψουμε μια αυστηρά ελεγχόμενη ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας στον καταλύτη για την επίτευξη μιας τέτοιας λύσης.

Για μας παραμένει ουσιαστικός στρατηγικός στόχος η Τουρκία μέσα από την εκπλήρωση των δεσμεύσεών της, που είναι αυτόνομες από τις όποιες εξελίξεις στο Κυπριακό, να υποχρεωθεί από τώρα και όχι σε βάθος χρόνου να ματαιώσει τους σχεδιασμούς της και να επιτρέψει να ανοίξει ο δρόμος για μια σωστή λύση που θα

34

μπορεί να αποδεχθεί ο λαός μας.

Όσοι ξένοι θέλουν πραγματικά μια λύση, κοινά αποδεκτή, λειτουργική και βιώσιμη πρέπει να αντιληφθούν ότι με την ανεχτική και διευκολυντική στάση τους προς την Τουρκία απομακρύνουν αυτή την πιθανότητα. Ίσως οι σύμμαχοι της Τουρκίας θα πρέπει να ξανασκεφτούν αν μια τέτοια εξέλιξη εξυπηρετεί μακροπρόθεσμα τα δικά τους γεωστρατηγικά συμφέροντα.

Διαρκής πρέπει επίσης να είναι η προσπάθειά μας να κατανοήσουν οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας ότι ο αγώνας μας για πραγματική επανένωση πρέπει να είναι και δικός τους αγώνας. Για να ζήσουμε μαζί σε μια κοινή πατρίδα ελεύθερη, δημοκρατική, απαλλαγμένη από στρατεύματα κατοχής, εποίκους και ξένες εξαρτήσεις. Είναι ανάγκη να τους πείσουμε. Διαφορετικά, χωρίς τη δική τους αποδοχή πώς είναι δυνατό να υπάρξει ποτέ κοινά αποδεκτή λύση, έστω κι αν το κλειδί της λύσης παραμένει στην Άγκυρα;

Αυτό που πρώτιστα χρειάζεται σήμερα είναι ενότητα και αρραγές εσωτερικό μέτωπο, ώστε όλοι μαζί να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις για το καλό της πατρίδας και του λαού μας. Δεν ωφελούν την υπόθεση της Κύπρου οι εκατέρωθεν προεκλογικοί διαξιφισμοί και οι διαμάχες που μπορεί πολλές φορές να γίνονται για εσωτερική κατανάλωση.

Η επόμενη μέρα των εκλογών απαιτεί σίγουρα γέφυρες επικοινωνίας και ενότητας, γιατί μας περιμένουν νέοι αγώνες, ίσως πιο δύσκολοι και σίγουρα πιο ιδιόμορφοι. Ας μην ξεχνούμε ότι η πατρίδα μας παραμένει ακόμα υπό κατοχή, μοιρασμένη και βασανισμένη. Μας χρειάζεται όλους. Δεν περισσεύει κανένας.

Εύχομαι η ελπίδα και η αισιοδοξία που αναδύεται μέσα από τις γιορτές των Χριστουγέννων να μας συνοδεύσει και να μας ενισχύσει, για να αντιμετωπίσουμε ενωμένοι τις δυσκολίες που προδιαγράφονται από νωρίς μέσα στο νέο έτος.

Ευχαριστώ.


Ευχαριστώ, κύριε Κλεάνθους.

Το λόγο έχει η κ. Σωτηρούλα Χαραλάμπους και είναι και η τελευταία ομιλήτρια της πρωινής μας συνεδρίας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Σ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ:


Η συζήτηση των προϋπολογισμών είναι μια ευκαιρία συνολικής αποτίμησης της πορείας της κυπριακής οικονομίας, εκτίμησης των δημόσιων οικονομικών, καταγραφής της προόδου, αλλά και των κενών και παραλείψεων στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής και της στήριξης των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Όλα αυτά μέσα σ’ ένα πνεύμα δημιουργικό, μέσα σ’ ένα πνεύμα κατάθεσης θέσεων και προτάσεων.

Θεωρώ αναγκαίο να κάνω αυτή την επισήμανση, γιατί τον τελευταίο καιρό, ουσιαστικά από την ώρα που προβάλαμε την υποψηφιότητα του γενικού γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, Προέδρου της Βουλής Δημήτρη Χριστόφια, ως ΑΚΕΛ κατηγορούμαστε για μηδενισμό, για παροχολογία και για ασυνέπεια. Και σήμερα και χτες μπροστά απ’ αυτό το βήμα πολλοί από τους συναδέλφους που κατέθεσαν τις ομιλίες τους προσπάθησαν να μας αποδώσουν ότι άλλα λέγαμε προηγουμένως και άλλα λέμε τώρα, ότι οι υπουργοί οι δικοί μας που ήταν στην

35

κυβέρνηση δεν τα έλεγαν αυτά.

Εγώ θέλω να πω κάτι. Λυπούμαι πραγματικά, διότι φαίνεται ότι και τότε, όταν τα λέγαμε, και σήμερα δε μας ακούν. Και το να μην ακούμε δεν είναι μία καλή πρακτική σ’ ένα δημοκρατικό πολίτευμα, γιατί δεν προωθεί το διάλογο, δεν προωθεί τη σύζευξη των θέσεων. Εγώ θα παραθέσω στην ομιλία μου πολλά αποσπάσματα μέσα από την περσινή μου ομιλία, γιατί πολλές απ’ αυτές τις θέσεις που σήμερα λέμε τις λέγαμε και πέρσι. Είχαμε υπογραμμίσει και επισημάνει το γεγονός ότι η απόλυτη πρόσδεση σε αριθμητικούς στόχους είχε επίπτωση πάνω στην ανάπτυξη. Και ειδικότερα αυτό το είχαμε επισημάνει για το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, όπου πολλές φορές είχε αποδειχθεί ότι έργα τα οποία εισηγείτο το υπουργείο περικόπτονταν από το Γραφείο Προγραμματισμού και από το Υπουργείο Οικονομικών μπροστά στους αριθμητικούς στόχους.

Το δεύτερο σημείο που θέλω να επισημάνω είναι ότι για μας η οικονομία και η ανάπτυξη δεν είναι έννοιες αφηρημένες ούτε έννοιες αυθύπαρκτες. Δεν υπάρχει οικονομία για την οικονομία ούτε ανάπτυξη για την ανάπτυξη. Η οικονομία και η ανάπτυξη γίνεται από τους ανθρώπους και η ανάπτυξη πρέπει να καταμερίζεται μ’ ένα ισορροπημένο και δίκαιο τρόπο.

Η θεώρηση του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και όσων τυχόν ασπάζονται τις ίδιες θεωρίες ότι σημασία έχει να αυξάνεται ο πλούτος μιας χώρας και δεν έχει τόση σημασία ποιος θα πάρει τι απ’ αυτό τον πλούτο είναι μια θεώρηση έξω από τη δική μας προσέγγιση για την οικονομία και την ανάπτυξη. Είναι μια θεώρηση που εντείνει τις ανισότητες, που δε βοηθά στην κοινωνική συνοχή.

Εμείς εκτιμούμε θετικά την πορεία της κυπριακής οικονομίας όπως παρουσιάζεται μέσα από τα οικονομικά μεγέθη που κατατέθηκαν ενώπιόν μας. Σημειώνουμε ως θετικό στοιχείο την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών. Εξάλλου, εργαστήκαμε γι’ αυτό το στόχο, στηρίξαμε αυτό το στόχο, διαφωνώντας όμως -και αυτό θέλω να το υπογραμμίσω- με όλες τις προτάσεις των προγραμμάτων σύγκλισης οι οποίες ήταν αντίθετες με το πρόγραμμα διακυβέρνησης. Και ήταν αντίθετη με το πρόγραμμα διακυβέρνησης η πολιτική που ακολουθήθηκε και που ακολουθείται για επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης. Ταυτόχρονα όμως, πέρα από την οικονομική σύγκλιση, πέρα από τη σύγκλιση με τους Δείκτες του Μάαστριχτ και εφόσον η σύγκλιση, ναι, πρέπει να γίνεται με την Ευρώπη, υπάρχει και η ανάγκη της κοινωνικής σύγκλισης. Και η κοινωνική σύγκλιση δεν έχει επιτευχθεί.

Στην ομιλία του κατά τη συζήτηση των προϋπολογισμών, ο Υπουργός Οικονομικών -στην ομιλία που κατάθεσε εδώ ενώπιον της ολομέλειας- έχει πει ότι το 2002 το κατά κεφαλήν εισόδημα του Κύπριου σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση των δεκαπέντε ήταν 89,6% και έχει πει ότι σήμερα, το 2007, είναι 93,7%. Είναι μία ανόμοια σύγκριση. Διότι δεν μπορείς να συγκρίνεις το 2002 με την Ευρώπη των δεκαπέντε και να έρχεσαι σήμερα που έχουν ενταχθεί νέες χώρες που γνωρίζουμε το βιοτικό τους επίπεδο και τα αριθμητικά τους δεδομένα και να συγκρίνεις αυτά τα δύο και να λες ότι σε πέντε χρόνια έχει υπάρξει σχεδόν 10% αύξηση! Δε δίνει την πραγματική διάσταση!

Να δούμε τη σύγκριση και την κοινωνική σύγκλιση λοιπόν. Για δαπάνες σε κοινωνικές παροχές στην Ευρωπαϊκή Ένωση των είκοσι επτά το 2004 ήταν ο μέσος όρος 27,3%, στην Κύπρο είναι 17,8%. Στην τετραετία η Κύπρος είχε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά αύξησης και είναι η πέμπτη χαμηλότερη χώρα στην Ευρώπη ανάμεσα στις είκοσι επτά σε σχέση με την αύξηση των κοινωνικών παροχών.

Σε σχέση με την οικονομία -γιατί για το κεφάλαιο της κοινωνικής πολιτικής και 36

κοινωνικής συνοχής θα αναφερθώ εκτεταμένα αργότερα- υπάρχουν κάποια ζητήματα που αφορούν την ανάπτυξη της οικονομίας στα οποία πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή παίρνοντας τα αναγκαία μέτρα, επικεντρώνοντας τη δράση μας, χωρίς να καλυπτόμαστε πίσω από συνθήματα και υπερβολές.

Θα δώσω ένα παράδειγμα το οποίο θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό και το οποίο δυστυχώς προσπαθούμε να το περάσουμε έτσι στα μαλακά. Αφορά τις επενδύσεις σε πάγιο κεφάλαιο και ειδικότερα σε μηχανικό εξοπλισμό οι οποίες παρουσιάζουν πτωτική τάση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας για την οικονομία και την απασχόληση, την οποία καθεχρονικά μια ομάδα επιστημόνων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΠΕΟ εκδίδει, η επενδυτική προσπάθεια της Κύπρου σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις σε μηχανικό εξοπλισμό κατά την τελευταία τετραετία μειώνεται κατά 1,3% ετήσια. Αυτό σημαίνει ότι η μεγέθυνση του ΑΕΠ στον τόπο μας από το 2003 και μετά δε βασίστηκε στον τεχνολογικό και οργανωτικό εκσυγχρονισμό, αλλά στην ένταση της εργασίας με πρόσληψη ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού, μειωμένων γνώσεων και δεξιοτήτων που χαρακτηρίζεται από χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας.

Αυτό είναι μία απάντηση στη θριαμβολογία που ακούμε τις τελευταίες μέρες σχετικά με τις πενήντα χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Πρέπει να υπάρξει ένας σοβαρός προβληματισμός γύρω απ’ αυτό το θέμα και ειδικότερα γύρω από το δίπτυχο ανάπτυξη της οικονομίας και ανάπτυξη της απασχόλησης, ποιότητα της απασχόλησης.

Εμείς ανησυχούμε, όταν γνωρίζουμε ότι η πλειοψηφία των πενήντα χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας προήλθε από χαμηλής εξειδίκευσης κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας, από αύξηση της έντασης της εργασίας. Ανησυχούμε, όταν γνωρίζουμε ότι, ναι, είχαμε πενήντα χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, αλλά ταυτόχρονα αυτή την τετραετία είχαμε σαράντα επτά χιλιάδες ξένους εργαζόμενους, νέα εισροή στην Κύπρο. Ανησυχούμε, όχι γιατί διακατεχόμαστε από ξενοφοβία, αλλά γιατί αυτό δείχνει ότι δεν έγινε σοβαρή προσπάθεια αύξησης της παραγωγικότητας με επικέντρωση στην τεχνολογική και μηχανολογική αναβάθμιση, χρησιμοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της κυπριακής οικονομίας και δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας.

Ακόμα ένα στοιχείο που επιβεβαιώνει αυτή μας την ανησυχία είναι το υψηλό ποσοστό ανεργίας ανάμεσα στους νέους και ειδικότερα ανάμεσα στους πτυχιούχους νέους. Όταν, παρά τα χαμηλά ποσοστά ανεργίας, υπάρχει μόνιμα και σταθερά αυτό το υψηλό ποσοστό ανεργίας σε ομάδες του πληθυσμού με υψηλά εργασιακά και πανεπιστημιακά προσόντα, είναι φανερό ότι χρειάζεται να επικεντρωθούμε στο μοντέλο ανάπτυξης.

Κάποιες από τις δικές μας προτάσεις είναι οι ακόλουθες:

Συνεχής προσαρμογή στα νέα τεχνολογικά δεδομένα, βελτίωση της παραγωγικότητας, ενθάρρυνση και αξιοποίηση της έρευνας και της καινοτομίας.

Στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που στην Κύπρο αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας. Μια ολοκληρωμένη πολιτική ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η οποία να περιλαμβάνει αναβάθμιση του τεχνολογικού εξοπλισμού και της υφιστάμενης υποδομής, του τρόπου και των μεθόδων παραγωγής, εισαγωγή σύγχρονων συστημάτων διοίκησης και διεύθυνσης του ανθρώπινου δυναμικού.

Συνεχής επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό.

37

Κοινωνική πολιτική στήριξης των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού

Έχω τονίσει από την αρχή της ομιλίας μου ότι εμείς, όταν μιλούμε για την οικονομία, μιλούμε για τον άνθρωπο. Ιδιαίτερα, μιλούμε για εκείνους τους ανθρώπους που οι συνθήκες της ζωής τους τους κάνουν πιο ευάλωτους και χρειάζονται άρα μεγαλύτερη στήριξη και κοινωνική προστασία.

Μια ορθολογιστική και με όραμα κοινωνική πολιτική προϋποθέτει επιστημονική μελέτη των κοινωνικών προβλημάτων, έγκαιρο σχεδιασμό και θεσμοθέτηση δικαιωμάτων.

Αυτή μας την προσέγγιση προβάλαμε και διεκδικούσαμε, και όταν γινόταν η φορολογική μεταρρύθμιση του 2002, αλλά και μέσα από τη συνομολόγηση του προγράμματος διακυβέρνησης του Προέδρου Παπαδόπουλου. Αυτή τη θέση είναι που προσπαθήσαμε να διοχετεύσουμε στα μέτρα κοινωνικής πολιτικής που κατά καιρούς εξάγγελλε η κυβέρνηση. Και είναι γνωστό ότι ήταν ένα μόνιμο σημείο διαφωνίας μας με την κυβέρνηση.

Θα παραθέσω τρία παραδείγματα, για να στηρίξω αυτές μας τις θέσεις, που απαντούν και στο επιχείρημα ότι αυτά τα λέμε τώρα λόγω προεκλογικών σκοπιμοτήτων.

Φορολογική μεταρρύθμιση του 2002 και συνταξιούχοι. Θα θυμούνται κάποιοι συνάδελφοι που ήταν και τότε εδώ την επιμονή μας ότι η ειδική χορηγία που δίνεται στις συντάξεις εν είδει δεύτερης επιταγής θα ήταν ένα προσωρινό μέτρο μέχρι να ολοκληρωθεί η μελέτη γύρω από το ύψος των συντάξεων, μελέτη την οποία ανέλαβε να κάνει το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Σας παραπέμπω στην έκθεση της επιτροπής Οικονομικών.

Η δεύτερη επισήμανση που επιβεβαιώνει αυτά, πρόγραμμα διακυβέρνησης και συνταξιούχοι. Όλα τα μέτρα τα οποία καταγράφονται μέσα στο πρόγραμμα και τα οποία μπήκαν μετά από δικές μας εισηγήσεις είναι θεσμικά μέτρα. Θα τα αναφέρω παρακάτω πολύ συγκεκριμένα.

Και τρίτο παράδειγμα που ακριβώς δείχνει τη διαφωνία που είχαμε και που δεν είναι σημερινή σε αυτό το ζήτημα είναι η περσινή μου ομιλία στους προϋπολογισμούς που έλεγε το εξής: «Θέλω να υπογραμμίσω ότι για το ΑΚΕΛ έχει ιδιαίτερη σημασία η υιοθέτηση θεσμικών μέτρων που θα εκσυγχρονίζουν και θα εμβαθύνουν την κοινωνική πολιτική, όπως και η εισαγωγή μέτρων που θα βελτιώνουν υφιστάμενες πολιτικές, γιατί αυτά τα μέτρα είναι μόνιμα και διαχρονικά».

Η πολιτική των χορηγιών και των επιδομάτων που δίνεται ως χάρη είναι μια πολιτική μικρής πνοής, η οποία δε στηρίζεται σ’ ένα ολοκληρωμένο προγραμματισμό και σε μεγάλο βαθμό εντείνει τις διακρίσεις και τις στρεβλώσεις, επιτείνοντας το αίσθημα αδικίας και αγανάκτησης ανάμεσα στους πολίτες. Αυτή τη θέση φαίνεται ότι την υιοθετούσε στις 29 του Νιόβρη ο Υπουργός Οικονομικών, όταν εδώ ενώπιον της Βουλής έλεγε «όχι στην αποσπασματική και απρογραμμάτιστη ικανοποίηση αιτημάτων που, όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία, δεν είναι καθόλου αποτελεσματική σε βάθος χρόνου». Τώρα το τι προέκυψε και σε μία εβδομάδα αυτή η θέση άλλαξε και ήρθαμε με ένα καινούριο πακέτο, νομίζω ότι αυτό αφήνεται στην κρίση των πολιτών!

Εγώ θέλω να πω όμως κάποια θέματα, για να αποδείξω πόσο αυτά τα μέτρα τα οποία ονομάστηκαν “στοχευμένα” και τα οποία στηρίζουν τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού μπορεί να ξεφύγουν από το στόχο τους ή να αφήσουν κάποιους στόχους έξω. Και θα δώσω δύο παραδείγματα. Διότι πραγματικά, συνάδελφοι, εγώ δε νιώθω

38

καλά κάθε φορά που με παίρνει ένα άτομο που έμεινε έξω από το πακέτο κοινωνικής συνοχής, ενώ οι κοινωνικές του πραγματικότητες χρήζουν στήριξης. Συνταξιούχος εξωτερικού, του οποίου το έγκλημα είναι ότι μέσα στη φτώχια της αποικιοκρατίας τον πρώτο χρόνο της ανεξαρτησίας αναγκάστηκε να πάει στο εξωτερικό και σήμερα η σύνταξή του είναι από το εξωτερικό. Σύνταξη £250. Δεν είναι “ομάδα στόχος”. Το γιατί δεν είναι “ομάδα στόχος” ας το απαντήσουν αυτοί που κάνουν μία πολιτική μέσα στα κλειστά γραφεία, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες της κοινωνίας. Λήπτης δημοσίου βοηθήματος κάτω από εξήντα πέντε χρονών. Ύψος δημοσίου βοηθήματος £222. Κανένα στοχευμένο μέτρο δεν τον έχει περιλάβει. Δύο απλά παραδείγματα, για να κατανοήσουμε ότι η πολιτική που γίνεται κάτω από πίεση, χωρίς κοινωνικό διάλογο, χωρίς μελέτη επιστημονική των οικονομικών δεδομένων μπορεί απλά να οδηγήσει σε στρεβλώσεις.

Ταυτόχρονα, θέλω να πω ότι αυτού του τύπου η πολιτική δημιουργεί και μια λανθασμένη εικόνα για το ρόλο του κράτους, αλλά και για τις σχέσεις πολίτη κράτους. Δίνουν την εικόνα του κράτους που μοιράζει δώρα και επιταγές, δημιουργώντας μια στάση εξάρτησης του πολίτη που έχει ανάγκη από την καλοσύνη και τη φιλευσπλαχνία της εκάστοτε καλής κυβέρνησης. Νομίζω ότι κανένας που είναι εδώ σε αυτή την αίθουσα δεν μπορεί να νιώθει άνετα, όταν τον παίρνουν οι συνταξιούχοι και τον ρωτούν: «Θα μας δώσουν και του χρόνου αυτή την επιταγή; Θα μας δώσουν και του χρόνου το επίδομα θέρμανσης;». Αυτή την εικόνα του πολίτη και τις σχέσεις του με την πολιτεία, με το κράτος είναι που θέλουμε να εμπεδώσουμε;

Εμείς διαφωνούμε με αυτή την εικόνα. Εμείς στηρίζουμε και προβάλλουμε κοινωνική πολιτική που να στηρίζεται σε θεσμικά μέτρα. Οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού είναι πολίτες με δικαιώματα, στους οποίους έχουμε υποχρέωση να παρέχουμε τα δικαιώματα αυτά την ώρα που πρέπει και χωρίς να ταλαιπωρούνται.

Θα καταθέσω τώρα συγκεκριμένες προτάσεις που αφορούν την κοινωνική πολιτική.

Ριζικός εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας

Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας είναι ο κατεξοχήν κρατικός φορέας στήριξης των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Οι σημερινές δομές των υπηρεσιών δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα σύγχρονα προβλήματα. Έχουν ξεπεραστεί. Χρειάζεται να γίνουν τα ακόλουθα:

Στήριξη των υπηρεσιών με το αναγκαίο επιστημονικό προσωπικό.

Αποκέντρωση των δομών σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, έτσι που να είναι εκεί που είναι τα προβλήματα.

Απλοποίηση των διαδικασιών που ακολουθούνται. Ο πολίτης δεν είναι φάκελος. Ο πολίτης είναι άνθρωπος τον οποίο πρέπει να στηρίζουμε την ώρα που πρέπει.

Περαιτέρω εκσυγχρονισμός του νόμου για τα δημόσια βοηθήματα, έτσι που να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες των ευπαθών ομάδων που έχουν ανάγκη από οικονομική και κοινωνική στήριξη.

Αυτά τα ζητήματα, συναδέλφισσες και συνάδελφοι, δεν τα λέμε σήμερα. Τα είχαμε υποδείξει, όταν γινόταν ο εκσυγχρονισμός του νόμου για τα δημόσια βοηθήματα, και δυστυχώς δεν καταφέραμε να πείσουμε την κυβέρνηση για την ορθότητα αυτών των θέσεων. Αποτέλεσμα είναι σήμερα η περιουσία ενός ανάπηρου

39

να θεωρείται ότι πρέπει να συνεχίσει να λαμβάνεται υπόψη για σκοπούς δημοσίου βοηθήματος και από πολλές οικογένειες που έχουν ανάπηρα παιδιά και έχουν μεταβιβάσει περιουσία να αποκόπτεται το δημόσιο βοήθημα ή και να βρίσκονται καταχρεωμένοι στο κράτος.

Συνταξιούχοι-τρίτη ηλικία

Είναι ντροπή για την κοινωνία μας, και δε θα κουραστούμε να το επαναλαμβάνουμε, όταν ένας στους δυο συνταξιούχους ζει κάτω από το όριο της φτώχιας.

Η πολιτική και τα μέτρα τα οποία έχουμε εμείς προτείνει βασίζονται σε ένα κεντρικό άξονα. Να ζουν οι συνταξιούχοι μας με αξιοπρέπεια και ποιότητα. Τα άτομα της τρίτης ηλικίας δεν είναι οι επαίτες της κοινωνίας στους οποίους, όταν και εφόσον κρίνουμε, θα μοιράζουμε επιταγές. Δε μηδενίζουμε τα μέτρα τα οποία πάρθηκαν. Κρίνουμε όμως το πότε πάρθηκαν και το πώς πάρθηκαν! Κρίνουμε επίσης και την αποτελεσματικότητά τους.

Με βάση την έρευνα εισοδηματικών νοικοκυριών, σχετικής φτώχιας και συνθηκών διαβίωσης που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα, το ποσοστό φτώχιας ανάμεσα στα άτομα της τρίτης ηλικίας είναι 3,2 φορές πιο υψηλό από το ποσοστό κινδύνου φτώχιας στο σύνολο του πληθυσμού. Στοιχεία που πρέπει ακριβώς να μας βάλουν σε προβληματισμό για την αποτελεσματικότητα των μέχρι σήμερα μέτρων.

Ένα άλλο στοιχείο δείχνει ότι οι κοινωνικές μεταβιβάσεις στην Κύπρο επιδρούν ναι μεν θετικά στο ποσοστό φτώχιας μειώνοντάς το κατά δεκαπέντε ποσοστιαίες μονάδες -και αυτό το στοιχείο το κατέθεσα και στην περσινή μου ομιλία- αλλά επίσης αυτή η έρευνα δείχνει ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ πιο εμφανής η επίδραση των κοινωνικών παροχών πάνω στα άτομα που έχουν πρόβλημα φτώχιας. Οι συντάξεις μειώνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά δεκαεπτά ποσοστιαίες μονάδες τη φτώχια και οι υπόλοιπες παροχές κατά δέκα μονάδες.

Στην Κύπρο τα επιδόματα και οι συντάξεις περιορίζονται στο 8,5% του ΑΕΠ, ενώ αυτό το ποσοστό είναι κατά 50% χαμηλότερο από τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ακριβώς μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι που εμείς είχαμε επιμείνει -και το έχω ήδη αναφέρει αυτό- να περιληφθούν στο πρόγραμμα διακυβέρνησης θεσμικά μέτρα, όπως η αύξηση των χαμηλών συντάξεων, το πασχαλινό επίδομα και αυξήσεις των συντάξεων στο αναλογικό μέρος τους, όπως και στο βασικό μέρος.

Δυστυχώς, η πενταετία κλείνει και κανένα από αυτά τα μέτρα δεν έχει υιοθετηθεί. Μάλιστα, στο θέμα του πασχαλινού επιδόματος υπήρξε μια πεισματική άρνηση εφαρμογής του μέτρου. Και, επειδή είμαι σίγουρη ότι ένα επιχείρημα το οποίο θα λεχθεί είναι «εμείς δώσαμε περισσότερα μέσα από τα μέτρα τα οποία έχουν υιοθετηθεί», θέλω να επαναλάβω το εξής: Δεν υποβαθμίζουμε τα μέτρα και είναι θετικό το ότι στηρίχτηκαν οι συνταξιούχοι. Εκείνο το οποίο όμως κρίνουμε είναι την αποτελεσματικότητά τους, είναι τη στάση που καλλιεργούν γύρω από το ρόλο της κοινωνικής πολιτικής και του κράτους.

Μονογονεϊκές οικογένειες

Είναι ένα πρόβλημα υπαρκτό σήμερα για την Κύπρο, το οποίο αγγίζει περίπου δεκαοκτώ χιλιάδες οικογένειες. Τα μονογονεϊκά νοικοκυριά με ένα τουλάχιστον εξαρτώμενο, με βάση στοιχεία, διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο να βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχιας απ’ αυτό του υπόλοιπου πληθυσμού. Τα μέτρα τα οποία μέχρι

40

σήμερα υπάρχουν είναι μέτρα αποσπασματικά και περιορισμένα. Καλύπτουν μόνο όσους μονογονιούς είναι λήπτες δημοσίου βοηθήματος -με βάση τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, γύρω στις δύο χιλιάδες- και απ’ αυτούς να πούμε, που είναι και λήπτες δημοσίου βοηθήματος, και πάλι η στοχευμένη πολιτική έχει αφήσει κάποιους έξω. Έχει αφήσει τους μονογονιούς που παίρνουν δημόσιο βοήθημα ως ανίκανα για εργασία άτομα και όχι ως μονογονιοί. Τώρα, αν είναι μονογονιοί ή όχι, στην κρίση τη δική σας! Ακριβώς αυτό υποδεικνύει και την έλλειψη ολοκληρωμένης πολιτικής. Μία έλλειψη την οποία υποδεικνύει και η Επίτροπος Διοίκησης μέσα από πρόσφατη έκθεσή της, αλλά και έρευνα που έχει γίνει ανάμεσα στους μονογονιούς.

Η δική μας η πρόταση, που δεν είναι σημερινή και η οποία και πάλι φαίνεται ότι, όταν την ελέγαμε, δεν εισακούετο, αφορά τα ακόλουθα:

Μόνιμο επίδομα μονογονιών με βάση εισοδηματικά κριτήρια, το οποίο θα αφορά πολύ πιο ευρείες κατηγορίες από τη σημερινή.

Ειδικά μέτρα στήριξης των μονογονιών στους τομείς των σπουδών, αλλά και σε άλλους τομείς της ζωής τους από την ώρα που η οικογένεια λειτουργεί με τις ίδιες ανάγκες με μειωμένους πόρους.

Προγράμματα κατάρτισης, εκπαίδευσης και αναβάθμισης των επαγγελματικών δεξιοτήτων των μονογονιών, με στόχο την ένταξή τους στην εργασία, αλλά και προγράμματα ψυχοκοινωνικής στήριξης των μελών των μονογονεϊκών οικογενειών.

Άτομα με αναπηρίες

Στην περσινή μου ομιλία στον προϋπολογισμό είχα, αφού επεσήμανα τα μέτρα τα οποία είχαν εισαχθεί για τα άτομα με αναπηρίες, υπογραμμίσει τα ακόλουθα: «Χρειάζεται φυσικά να τρέξουμε με γρηγορότερους ρυθμούς. Είναι αναγκαίο να ολοκληρωθεί η συζήτηση για τη σφαιρική πολιτική για τα άτομα με αναπηρίες. Να δημιουργηθεί μια δυνατή κεντρική δομή που θα ασχολείται με αυτά τα άτομα. Να δούμε πολύ συγκεκριμένα το θέμα της ένταξης των αναπήρων στην εργασία. Η εισαγωγή θετικών δράσεων για ένταξη αυτών των ατόμων στην εργασία και ειδικότερα η εισαγωγή τέτοιων μέτρων στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα είναι μία ανάγκη στην οποία η κυβέρνηση πρέπει να απαντήσει “παρούσα”.». Αυτά, για να μη με κατηγορούν και προσωπικά εμένα κάποιοι ότι άλλα έλεγα πέρσι και άλλα λέω φέτος.

Το λυπηρό είναι ότι αυτή η διακυβέρνηση ολοκληρώνεται χωρίς να έχει εισαχθεί σφαιρική πολιτική, χωρίς να έχει υλοποιηθεί η δέσμευση για τη δημιουργία φορέα αναπήρων. Να πω απλά ότι η σφαιρική πολιτική υπάρχει, είναι εκεί γραμμένη από το 2003 και πραγματικά δε γνωρίζω για ποιο λόγο έμεινε στα συρτάρια.

Εγώ θέλω να σημειώσω τις προσπάθειες που προσωπικά ο ίδιος ο Υπουργός Εργασίας έχει αναλάβει στο θέμα της ένταξης των ατόμων με αναπηρίες στην εργασία. Χρειάζεται όμως μια συνολική πολιτική βούληση, η οποία να εκφραστεί θεσμικά και η οποία δεν έχει επιδειχθεί μέχρι στιγμής.

Πρόσφατα ακούσαμε ότι αποφασίστηκε η εισαγωγή της ποσόστωσης. Ελπίζω ότι θα γίνουν όλες εκείνες οι ενέργειες, έτσι που να μην είναι απλώς μια διακήρυξη και να μη σκοντάψει σε νομικισμούς.

Οι δικές μας θέσεις για τα άτομα με αναπηρίες είναι σταθερές και διαχρονικές. Διαμορφώθηκαν με διάλογο με τα άτομα με αναπηρίες. Το βασικό ζητούμενο είναι η αναγνώριση του κόστους της αναπηρίας, το οποίο πρέπει να βαραίνει συνολικά την κοινωνία και όχι το άτομο. Αυτή την αναγνώριση δεν την έχουμε πετύχει και, όσο δεν

41

το πετυχαίνουμε, θα έχουμε μια ανάπηρη κοινωνία.

Δημογραφική πολιτική-στήριξη της οικογένειας

Τα δεδομένα τα αριθμητικά είναι γνωστά. Το σίγουρο είναι ότι δεν έχουμε εγκύψει με σοβαρότητα στα ζητήματα της δημογραφικής πολιτικής και της πολιτικής στήριξης της οικογένειας. Τα μέτρα που πάρθηκαν έμειναν στη μέση του δρόμου. Δεν υλοποιήθηκε η δέσμευση να αποδοθεί η πολυτεκνική ιδιότητα στις τρίτεκνες οικογένειες. Για τους δε πολύτεκνους, και αυτούς τους περιέλαβε κάπως το τελευταίο πακέτο μετά από πάρα πολλές διαμαρτυρίες.

Η χάραξη δημογραφικής πολιτικής είναι αναγκαία. Θέλω να υπογραμμίσω, γιατί είναι ένα ουσιαστικό στοιχείο, ότι η πολιτική στήριξης της οικογένειας δεν αρχίζει και δεν τελειώνει με τα επιδόματα. Χρειάζονται μέτρα σφαιρικά. Ιδιαίτερα, χρειάζονται μέτρα στον τομέα των υποδομών φροντίδας και των διευκολύνσεων για παιδιά.

Πρόσφατη έρευνα από συνδικαλιστική οργάνωση -και δε θα επικαλεστώ την ΠΕΟ, για να μου πουν ότι επικαλούμαι το δικό μου το σπίτι- από τη ΣΕΚ, αγαπητοί συνάδελφοι, τι δείχνει; Δείχνει ότι στον τομέα των υποδομών βρισκόμαστε πολύ πίσω ως Κύπρος και θα διαβάσω πολύ σύντομα: «Όπως φαίνεται από την έρευνα, το 10% των παιδιών από τα τέσσερα τους χρόνια μέχρι τα επτά μεγαλώνουν στο σπίτι μόνα. Στο σπίτι μόνα είναι επίσης και το 20% των παιδιών από οκτώ μέχρι δώδεκα χρονών, ενώ από τα δεκατρία χρόνια και πάνω μένουν στο σπίτι το 49% των παιδιών.».

Στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ενσωμάτωση αναφέρεται ότι μόλις το 18% των παιδιών ηλικίας από μηδέν μέχρι τριών χρονών καλύπτεται από υποδομές φροντίδας. Αυτό το ποσοστό -και επειδή μας αρέσουν πάρα πολύ οι συγκρίσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους δείκτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης- είναι μόλις τα δύο τρίτα του στόχου που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τις υποδομές φροντίδας. Η επένδυσή μας στον τομέα της παροχής διευκολύνσεων είναι ελλιπής. Αφέθηκαν σχεδόν τα πάντα στον εθελοντικό τομέα, ο οποίος αναγκάζεται να βγαίνει στους δρόμους, για να στηρίξει οικονομικά, κοινωνικά προγράμματα στα οποία το κράτος δεν απαντά επαρκώς “παρόν”.

Τομέας ισότητας

Τα ελλείμματα και τα κενά στα θέματα της ισότητας ευκαιριών είναι γνωστά. Καταγράφονται σε όλες τις σχετικές μετρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου έχουμε μία πολύ ανάποδη πρωτιά δυστυχώς. Η υιοθέτηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα από το Υπουργικό Συμβούλιο είναι ένα βήμα το οποίο σημειώνουμε. Το ΕΣΔΙ ήταν το αποτέλεσμα της συλλογικής προσπάθειας του γυναικείου κινήματος στον τόπο μας.

Για να λειτουργήσει φυσικά το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα χρειάζονται οι απαραίτητοι πόροι και μηχανισμοί παρακολούθησης, οι οποίοι δυστυχώς -και αυτό καταγράφεται στο ΕΣΔΙ- δε δόθηκαν. Δε δόθηκε δηλαδή η αναγκαία ανθρώπινη στήριξη, για να υπάρχει μία συνολική παρακολούθηση του προγράμματος του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα. Χρειάζονται παράλληλα και πρακτικά μέτρα προώθησης της ισότητας. Η αύξηση της άδειας και του επιδόματος μητρότητας είναι ένα θετικό μέτρο.

Κρίνοντας όμως την πενταετία στο κεφάλαιο της ισότητας -και αυτό το λέω πραγματικά με λύπη- πρέπει να σημειώσω ότι δεν μπορούμε να νιώθουμε περήφανοι. Δε δώσαμε το απαιτούμενο βάρος στη λήψη μέτρων για εφαρμογή στην πράξη της ισότητας. Αρκεστήκαμε στην ύπαρξη των νόμων. Δε δημιουργήθηκε η Επιτροπή Ίσων Ευκαιριών που ήταν δέσμευση στο πρόγραμμα. Αναθέσαμε τις εξουσίες στην

42

Επίτροπο Διοίκησης. Δε δημιουργήθηκαν από το κράτος υποδομές φροντίδας των παιδιών, που και αυτό υπήρχε στο πρόγραμμα διακυβέρνησης.

Στα ζητήματα της ισότητας χρειάζεται μια ισχυρή πολιτική δέσμευση. Χρειάζεται να πιστεύεις στην ισότητα, να πιστεύεις ότι η κοινωνία είναι λειψή, όσο υπάρχουν διακρίσεις σε βάρος των γυναικών.

Εμείς νιώθουμε περήφανοι, γιατί η κοινωνία αναγνωρίζει ότι από τους τρεις υποψηφίους ο Δημήτρης Χριστόφιας είναι εκείνος που μπορεί να προωθήσει την ισότητα των φύλων. Αυτό αποτελεί αναγνώριση της διαχρονικής μας προσπάθειας. Αποτελεί όμως και ένα βάρος αυτή η αναγνώριση, ένα βάρος το οποίο είμαστε έτοιμοι να κουβαλήσουμε.


Ο τομέας της κοινωνικής πολιτικής και της στήριξης των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού είναι ένας τομέας με πάρα πολλές πτυχές. Πολλές είναι οι πληγές της σύγχρονης κοινωνίας που χρειάζονται να κλείσουν.

Το ζητούμενο είναι ένα: Πού στοχεύουμε; Εμείς διαχρονικά είχαμε και έχουμε ένα στόχο, ευημερία για όλους. Σταδιακή εξάλειψη της φτώχιας. Μια οικονομία ανθηρή και γερή, η οποία αρμονικά να συζεύξει την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας με την ανάπτυξη των εργαζομένων. Μια οικονομία που θα κατανέμει με ισορροπημένο τρόπο τον πλούτο, στηρίζοντας τους αδύνατους την ώρα που πρέπει, δίνοντάς τους δικαιώματα ζωής και όχι επιταγές φιλανθρωπίας.

Αυτή την ανάγκη που έχει σήμερα ο τόπος εκφράζει ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Χριστόφιας. Γιατί απαντά στη βασική ανάγκη. Στην ανάγκη για μια πολιτική με ανθρωπιά, για μια πολιτική που θα γίνεται από τους ανθρώπους και για τους ανθρώπους.

Σας ευχαριστώ πολύ.


Ευχαριστώ, κυρία Χαραλάμπους.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, βλέπω πως έχουμε ευχέρεια να μιλήσει ακόμα ένας συνάδελφος. Μήπως υπάρχει στην αίθουσα κανένας εθελοντής από τους απογευματινούς ομιλητές; Είναι ο κ. Γιαννάκης Θωμά. Απουσιάζει. Είναι η κ. Στέλλα Κυριακίδου. Ο κ. Παπαδόπουλος βλέπω απουσιάζει. Εάν είναι έτοιμος κανένας συνάδελφος, θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε με ακόμα έναν ομιλητή.

Δεν είστε έτοιμη, κυρία Κυριακίδου;

ΣΤ. ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ:

Όχι. Το απόγευμα, κύριε Πρόεδρε.


Εντάξει.

Εδώ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τελειώνει η πρωινή συνεδρία. Θα συνεχίσουμε το απόγευμα, στις 3.00 μ.μ. η ώρα ακριβώς, τη συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού.


(Ώρα διακοπής: 12.45 μ.μ.)43

(Ώρα επανέναρξης: 3.20 μ.μ.)



Καλό απόγευμα.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συνεχίζουμε τη συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού. Πρώτος ομιλητής είναι ο κ. Γιαννάκης Θωμά.

Γ. ΘΩΜΑ:


Στη βασική μου ομιλία φέτος έχω αποφασίσει να ασχοληθώ μόνο με τα θέματα γεωργίας, λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες εξελίξεις στο γεωργικό τομέα και τα προβλήματα τα οποία έχουν παρουσιαστεί κι έχουν ταλανίσει όχι μόνο το γεωργικό τομέα, αλλά και ευρύτερα την κυπριακή κοινωνία.

Όμως, θεωρώ σωστό να ξεκινήσω με κάποιες απαντήσεις σε προηγούμενους ομιλητές, ιδιαίτερα στον κ. Νίκο Κουτσού, ο οποίος στη χθεσινή του ομιλία προέβη σε μια ολομέτωπη επίθεση ενάντια στο ΑΚΕΛ. Έχει εκφράσει, με ειρωνικό θα έλεγα τρόπο, μια πολεμική ενάντια στην πρακτική και τους αγώνες του κόμματός μας σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Καταρχάς, θα ήθελα να πω ότι τόσα πολλά επιχειρήματα διαθέτουν για το σήμερα, που κατέφυγαν σε άρθρα του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του κόμματός μας Νίκου Κατσουρίδη από το 1987. Ακόμα λίγο θα κατέφευγαν στο 1821. Κάποιος πρόγονός του πρέπει να ζούσε τότε!

(Γέλια)

Η αναφορά για την οποία έκαμε λόγο ο κ. Κουτσού αποδεικνύει απλά ότι εμείς πάντα είχαμε ως κριτήριό μας το συμφέρον του κυπριακού λαού και μόνο. Τότε στις δοσμένες συνθήκες αυτό κρίναμε ότι ήταν το συμφέρον του λαού. Από το 1995, μέσα σε νέες συνθήκες, κρίναμε ότι το συμφέρον του κυπριακού λαού ήταν η πορεία μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έκτοτε είμαστε συνεπείς σε μια απλή λογική: εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά με αγωνιστική διάθεση, για να κερδίζουμε όσα μπορούμε για το λαό μας. Όχι να δεχόμαστε -όπως μερικοί- οτιδήποτε μας σερβιριστεί, πριν ακόμα διαβάσουμε το κείμενο το οποίο προτείνεται.

Ο κ. Κουτσού έχει επίσης δώσει τη δική του εκδοχή για το πώς το ίδιο το ΑΚΕΛ εννοεί την επαναπροσέγγιση. Μια καθ’ όλα ατυχή μέχρι επιπόλαιη θα τη χαρακτήριζα ερμηνεία, κατά τη δική μας αντίληψη. Φαίνεται ότι ο κ. Κουτσού είναι τόσο μεγάλος θιασώτης της επαναπροσέγγισης, που, ενώ παρακολουθεί τις επαφές με τους Τουρκοκυπρίους στενά, όπως λέει, δεν έχει αντιληφθεί τις εκατοντάδες εκδηλώσεις, συναντήσεις και πολιτιστικά συναπαντήματα που διοργανώνει το ΑΚΕΛ με τους απλούς Τουρκοκυπρίους και στα οποία έχουν λάβει μέρος χιλιάδες Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Εκδηλώσεις στις οποίες αργά αλλά σταθερά σφυρηλατείται η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Το ΑΚΕΛ πρώτο απ’ όλα τα κόμματα έχει κάμει επαφές με όλους τους πολιτικούς χώρους στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, εκτός από εκείνους τους πολιτικούς χώρους που είναι ταγμένοι υπέρ της διχοτόμησης, όπως αντίστοιχοι κύκλοι υπάρχουν δυστυχώς και στη δική μας πλευρά.

Ο κ. Κουτσού δεν άφησε τελικά κανένα Τουρκοκύπριο πολιτικό ηγέτη που να θεωρεί προοδευτικό και με τον οποίο να μπορεί να συνομιλήσει. Είναι όμως ένα ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί: Πού οδηγεί τελικά αυτή η πολιτική κι αυτή η

44

προσέγγιση των πραγμάτων; Πού οδηγεί δηλαδή η προσέγγιση ότι δεν υπάρχει Τουρκοκύπριος πολιτικός ηγέτης ικανός, άξιος με τον οποίο να συνομιλούμε; Εμείς λέμε ότι η άρνηση -γιατί περί άρνησης πρόκειται- για οποιαδήποτε επαφή με τους Τουρκοκυπρίους οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια προς τη διχοτόμηση. Γιατί μόνο με τους Τουρκοκυπρίους μπορούμε να συζητήσουμε και σημαντικές πτυχές του Κυπριακού να συμφωνήσουμε και να λύσουμε.

Να επαναλάβουμε για ακόμα μια φορά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι, για να φτάσουμε σε συμφωνημένη λύση του Κυπριακού, πρέπει να συνομιλήσουμε με την τουρκοκυπριακή κοινότητα και με την ηγεσία της και είναι προτιμότερο να συνομιλούμε με τη σημερινή ηγεσία, όσες διαφορές κι αν έχουμε με αυτήν -και δηλώνουμε ότι έχουμε πολλές διαφορές- παρά με ηγεσίες τύπου Ντενκτάς, που είναι δεδηλωμένοι θιασώτες της διχοτόμησης και αιχμάλωτοι του σοβινισμού.

Θα ήθελα επίσης να καταθέσω τη διαπίστωσή μου για τη διαχρονική συνέπεια με την οποία ο κ. Κουτσού υπερασπίζεται τις απόψεις του στο Κυπριακό και ιδιαίτερα όσον αφορά τη μορφή του κράτους που ο ίδιος και το κόμμα του επιδιώκουν να προκύψει ως λύση του Κυπριακού. Ο κ. Κουτσού ανεπιφύλακτα και σταθερά τάσσεται υπέρ της δημιουργίας ενός ενιαίου κράτους. Στ’ αλήθεια, ποιος Κύπριος πιστεύει σήμερα ότι υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα η Τουρκία ν’ αποδεχθεί την ίδρυση ενός ανεξάρτητου ενιαίου κράτους στην Κύπρο, έχοντας υπόψη την πάγια πολιτική της, αλλά και την de facto κατάσταση; Η απάντηση είναι, νομίζω, απλή και εξόφθαλμη. Απολύτως καμιά πιθανότητα δεν υπάρχει η Τουρκία να δεχθεί να συζητήσει καν για την ίδρυση ενιαίου κράτους. Ποιος λογικός άνθρωπος, όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, είτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση είτε στον ΟΗΕ είτε στο Συμβούλιο Ασφαλείας, θα δεχθεί να συζητήσει στα σοβαρά αυτή τη θέση; Πόσοι καλόπιστοι άνθρωποι θα μας πιστώσουν με διάθεση για λύση, όταν εμείς θα τους προτείνουμε λύση ενιαίου κράτους, αφού για δεκαετίες ολόκληρη η πολιτική ηγεσία του τόπου αγωνίζεται να προωθήσει τη λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας ως τη λύση του εφικτού; Και μετά από δεκάδες ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου Ασφαλείας που μιλούν και επιτάσσουν ότι η λύση του Κυπριακού πρέπει να είναι στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας;

Είναι λοιπόν η εισήγησή μας ότι καμιά υπεύθυνη, καμιά σοβαρή πολιτική δύναμη δεν μπορεί στα σοβαρά να συζητά και να προωθεί σε αυτή την ιστορική στιγμή τη λύση του ενιαίου κράτος, εκτός αν προωθούμε αυτή τη λύση, τη λύση του ενιαίου κράτους, με στόχο να μη λύσουμε ποτέ το Κυπριακό!

Όπως έχω ήδη αναφέρει, εμάς στο ΑΚΕΛ δε μας ξενίζει η θέση αυτή του κ. Κουτσού, που είναι και συνεπής και διαχρονική. Αυτό που μας ξενίζει είναι οι δηλώσεις τόσο του ιδίου του κ. Κουτσού ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει βάλει νερό στο κρασί του -υπονοώντας προφανώς ότι ταυτίζεται ή είναι κοντά στις θέσεις του κ. Κουτσού- αλλά δυστυχώς και οι ψεσινές δηλώσεις του ίδιου του Προέδρου στη χοροεσπερίδα του ΕΥΡΩΚΟ, τουλάχιστον έτσι όπως μεταδόθηκαν από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σύμφωνα με τα οποία ο Πρόεδρος δήλωσε ότι οι θέσεις του οι πολιτικές στο Κυπριακό ταυτίζονται με αυτές του ΕΥΡΩΚΟ.

Όσο λοιπόν είναι άξιο απορίας πώς μπορεί να ταυτίζονται οι θέσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας με τις θέσεις του κ. Κουτσού, άλλο τόσο μας εκπλήττει η σύμπλευση του Προέδρου Παπαδόπουλου με τον κ. Συλλούρη. Ο κ. Παπαδόπουλος ως κορωνίδα των επιτυχιών του στο Κυπριακό μετά το δημοψήφισμα έχει τη Συμφωνία της 8ης του Ιούλη. Μια συμφωνία όμως για την οποία ο κ. Συλλούρης είπε ότι, πρώτον, πρόκειται για μια ελλειμματική εξέλιξη, δεύτερον, προειδοποιούσε ότι η

45

μη αναφορά στις ευρωπαϊκές αρχές και το αναμάσημα της διζωνικότητας και της δικοινοτικότητας σε συνδυασμό με την πολιτική ισότητα είναι δυνατό να οδηγήσουν σε ένα καινούριο Σχέδιο Ανάν. Αυτά είναι από συνέντευξη του κ. Συλλούρη.

Εμείς δηλώνουμε απερίφραστα ότι τέτοιες προσεγγίσεις, όπως οι προσεγγίσεις των κ. Κουτσού και Συλλούρη, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στη διχοτόμηση η οποία προοπτικά θα κάνει την Τουρκία κυρίαρχο στην κατεχόμενη γη μας και συμμέτοχο στην ελεύθερη Κύπρο, δημιουργώντας ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις για πλήρη τουρκοποίηση της Κύπρου σ’ ένα δεύτερο στάδιο. Σε αυτή την προοπτική η μόνη διέξοδος του κυπριακού λαού είναι η επιδίωξη με συνέπεια λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας χωρίς ξένους στρατούς, χωρίς εποίκους, με κατοχυρωμένα τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα όλων των πολιτών της. Βασική προϋπόθεση για επιτυχία αυτού του αγώνα είναι η κοινή πάλη με τους συμπατριώτες μας Τουρκοκυπρίους, αξιοποιώντας προς αυτή την κατεύθυνση το πιο προοδευτικό, αλλά και κάθε διαθέσιμο τμήμα της τουρκοκυπριακής κοινότητας.


Η γεωργική παραγωγή αποτέλεσε από τα πανάρχαια χρόνια την πιο σημαντική προϋπόθεση για τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής στον πλανήτη και ένα σημαντικότατο παράγοντα που καθόριζε και καθορίζει την ευημερία των λαών. Η γεωργική παραγωγή στήριξε τη ζωή στην Κύπρο από τα πανάρχαια χρόνια και οι καλές χρονιές έφερναν ευτυχισμένες ημέρες, ενώ τα χρόνια της ανομβρίας, οι κακές χρονιές, συνοδεύονταν με το σφίξιμο των ζωναριών, με την πείνα και τον υποσιτισμό του πληθυσμού.

Στις μέρες μας η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου, η σμίκρυνση των αποστάσεων, ο κατακλυσμός από εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα τείνουν να υποβαθμίσουν τη σημασία της γεωργίας στη συνείδηση των Κυπρίων. Η πορεία της Κύπρου τα τελευταία χρόνια προς και η ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η επιβολή του αδυσώπητου νόμου του ανταγωνισμού σε συνθήκες ελεύθερου εμπορίου, η αναγκαστική προσαρμογή στο ευρωπαϊκό κεκτημένο δημιούργησαν μια εντελώς καινούρια κατάσταση στον αγροτικό τομέα.

Η μη διεκδίκηση προενταξιακών κονδυλίων για προετοιμασία του τομέα που θα επέτρεπε στους αγρότες μας να προετοιμαστούν για τις νέες συνθήκες, η σπασμωδική και σε πολλές περιπτώσεις ανεύθυνη καθοδήγηση που δόθηκε διαχρονικά από το αρμόδιο υπουργείο στους αγρότες, η πλήρης απουσία υπεύθυνης, ξεκάθαρης και στοχοπροσηλωμένης πολιτικής, η συνεχιζόμενη απουσία ολόπλευρης γνώσης για το τι τεκταίνεται στον τομέα της γεωργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έφεραν τους πλείστους κλάδους της αγροτικής οικονομίας σε οριακό σημείο, ένα βήμα πριν από την καταστροφή.

Ο αριθμός των ανθρώπων που ασχολούνται με τη γεωργία συρρικνώθηκε δραστικά τα τελευταία χρόνια, ενώ η διαδικασία συρρίκνωσης συνεχίζεται ασταμάτητα. Η συμβολή του γεωργικού τομέα στο ΑΕΠ σμικρύνεται συνεχώς και τείνει να γίνει σχεδόν αμελητέα. Στις ορεινές περιοχές της Κύπρου τα περβόλια των φρουτοπαραγωγών γέμισαν βάτους, σημάδι οριστικής εγκατάλειψης. Στα κρασοχώρια ο θάνατος του αμπελουργού σηματοδοτεί αυτόματα το θάνατο των αμπελιών του. Αναλογικά, σε αρκετούς κλάδους η κατάσταση δεν είναι καλύτερη από αυτή που περιγράφουμε. Η απογοήτευση είναι διάχυτη μεταξύ των αγροτών και δυστυχώς όχι αδικαιολόγητα. Η διαχείριση των ζητημάτων της γεωργοκτηνοτροφίας από το αρμόδιο υπουργείο μόνο υπεύθυνη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.

Επειδή η περίοδος που περνούμε είναι προεκλογική, θα αναφερθώ σε πολύ 46

συγκεκριμένα παραδείγματα, ώστε να τεκμηριώσω την πιο πάνω θέση. Θα μπορούσα να παραθέσω παραδείγματα μιλώντας για ώρες. Λόγω του χρόνου αυτό είναι αδύνατο και θα περιοριστώ.

Σχέδια Αγροτικής Ανάπτυξης

Χιλιάδες αγρότες έχουν αποταθεί με αιτήσεις για επιδοτήσεις, καταβάλλοντας μάλιστα και όχι ευκαταφρόνητα ποσά για μελέτες σε επαγγελματίες. Οι αιτήσεις τους εξετάζονται για χρόνια, για να πάρουν στο τέλος πλείστοι από αυτούς μια απορριπτική απάντηση με τη σημείωση «αν διαφωνείτε, κάνετε ένσταση». Εξετάζοντας προσεκτικά δεκάδες απορριπτικές απαντήσεις που προσκομίζουν αγρότες, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι οι εξετάζοντες τις αιτήσεις ψάχνουν τρόπο να τις απορρίψουν. Το πολύπλοκο των αιτήσεων τους βοηθά αφάνταστα σε αυτή την αποστολή. Λάθη και άγνοια των κρατικών υπαλλήλων που παραλαμβάνουν τις αιτήσεις, λανθασμένη καθοδήγηση και αμέλειά τους οδηγούν τελικά στην απόρριψη των αιτήσεων των αγροτών.

Αίτηση κτηνοτρόφου που ξόδεψε πέραν των £213.000, για να δημιουργήσει μια σύγχρονη μάντρα, απορρίφθηκε, γιατί περιέλαβε στα δικαιολογητικά παράτυπα μια απόδειξη £300, την οποία, όπως βεβαιώνει ο ίδιος, την εξέτασε ο υπάλληλος που παρέλαβε την αίτησή του και του είπε «είναι εντάξει, άφησέ την». Και αυτή η απόδειξη των £300 ήταν η αιτία ο άνθρωπος να στερηθεί επιδότησης της τάξης των £110.000. Ποιος θα πληρώσει σε αυτό τον άνθρωπο που οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια σε καταστροφή αυτά τα χρήματα; Πού θα βρει το δίκαιό του; Πέρα από τα πιο πάνω, το τελευταίο διάστημα είχαμε αρκετές καταγγελίες για ευνοιοκρατική εξέταση διάφορων αιτήσεων και για αδικαιολόγητη απόρριψη πολλών άλλων αιτήσεων.

Υδατικό

Η κατάσταση με το νερό είναι τραγική! Η πλήρης απουσία υπεύθυνης πολιτικής για σωστή διαχείριση του νερού οδήγησε τραγικά την πόλη της Λεμεσού να κινδυνεύει άμεσα το καλοκαίρι που έρχεται να διψάσει. Ενώ έγκαιρα η επιτροπή Γεωργίας, από το Γενάρη του 2007, προειδοποίησε τον αρμόδιο υπουργό σε ειδική συνεδρία της, ενώ ο υπουργός εξάγγειλε μέτρα, τελικά τα μέτρα δεν εφαρμόστηκαν, με αποτέλεσμα τα φράγματα του Κούρρη και της Γερμασόγειας να είναι σήμερα ουσιαστικά άδεια. Τη στιγμή που η πόλη της Λεμεσού κινδυνεύει να διψάσει, τα γρασίδια στα διάφορα γήπεδα γκολφ ποτίζονται με φρέσκο νερό, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι επεξεργασμένου νερού χάνονται καθημερινά.

Μόνο στην ελεύθερη Αμμόχωστο λειτουργούν τριάντα χιλιάδες παράνομες διατρήσεις. Νόμιμες και παράνομες διατρήσεις αντλούν νερό ανεξέλεγκτα, με αποτέλεσμα στα Κοκκινοχώρια, στο Ακρωτήρι, στο Κίτι, στην Πάφο οι υπόγειες δεξαμενές να αδειάζουν, ενώ τη θέση του γλυκού νερού καταλαμβάνει θαλασσινό με ορατό τον κίνδυνο πλήρους καταστροφής του υδροφορέα, γεγονός που σταδιακά θα οδηγήσει στην ερήμωση των παράκτιων καλλιεργήσιμων γαιών, οι οποίες θα αλμυρίσουν και οι οποίες απειλούνται από το φαινόμενο της ερήμωσης, που οφείλεται στις κλιματικές αλλαγές που επηρεάζουν τον πλανήτη και τη χώρα μας.

Το τραγικό στην περίπτωση αυτή είναι ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας μάς έχουν δηλώσει στη Βουλή των Αντιπροσώπων ότι γνωρίζουν το τι γίνεται, γνωρίζουν και τις συνέπειες που θα προκύψουν. Όμως, δεν επεμβαίνουν, παρακολουθούν παθητικά, για να μην υπάρξουν αντιδράσεις και πολιτικό κόστος. Αν αυτή είναι υπεύθυνη πολιτική, η οποία θα σώσει αυτή τη χώρα και θα την παραδώσει στις ερχόμενες γενιές Κυπρίων, εγώ το θέτω στην κρίση του κάθε Κύπριου!

47

Έγκαιρα λοιπόν είχαμε ζητήσει να ληφθούν μέτρα, ώστε να εξοικονομήσουμε νερό. Ζητήσαμε να δοθεί οικονομική στήριξη στους παραγωγούς και να μην καλλιεργήσουν. Η εισήγησή μας δεν ελήφθη υπόψη. Πέρα από την επαπειλούμενη οικολογική καταστροφή, θα πληρώσουμε πολύ περισσότερα, για να αποκαταστήσουμε τις ζημιές, από τα ποσά τα οποία ενδεχομένως θα δίναμε στους αγρότες, ώστε να μη καλλιεργήσουν τη χρονιά που πέρασε. Η απουσία ολοκληρωμένης πολιτικής με την οποία να αντιμετωπίζουμε την κατάσταση οδηγεί σε σπασμωδικές κινήσεις που το μόνο που κάνουν είναι να επιτείνουν το πρόβλημα.

Το ΑΚΕΛ εδώ και χρόνια ζήτησε και συνεχίζει να ζητά σύσταση αρχής υδάτων η οποία:

1. να συγκεντρώσει όλη τη γνώση και όλες τις εξουσίες όσον αφορά τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και να θέσει όλους τους φορείς κάτω από μια ενιαία αρχή,

2. να αξιολογήσει τις διάφορες χρήσεις του νερού,

3. να καθορίσει δίκαιη πολιτική τιμολόγησης, ανάλογα με τον τομέα για τον οποίο προορίζεται το νερό,

4. να διαχειριστεί με ευθύνη το νερό, ώστε αυτό να υπάρχει πάντα και να χρησιμοποιείται με τον πιο συνετό και τον πιο παραγωγικό τρόπο.

Χαλαζοθύελλες-θεομηνίες

Το 2005-2006 διάφορες περιοχές της Κύπρου επλήγησαν από σφοδρές χαλαζοθύελλες. Έγιναν επισκέψεις υπουργών, είδαν τα περβόλια, κτύπησαν στην πλάτη τους παραγωγούς με συμπόνια και δόθηκαν επίσημες διαβεβαιώσεις για οικονομική βοήθεια στους πληγέντες. Πριν μια βδομάδα, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας, το αρμόδιο υπουργείο μάς ανακοίνωσε επίσημα ότι, παρά τα πολλά διαβήματα της επιτροπής Γεωργίας, δεν πρόκειται να δοθεί οποιαδήποτε βοήθεια στους πληγέντες από τις διάφορες θεομηνίες του 2005 και του 2006. Έτσι, αυτοί οι αγρότες να το πάρουν απόφαση, όπως το πήραμε κι εμείς, ότι δυστυχώς θα μείνουν με τα παλαμάκια πάνω στην πλάτη! Δε θα υπάρξει βοήθεια!

Πυρκαγιές

Τον Ιούνιο του 2007 οι πυρκαγιές στην περιοχή Πελενδρίου, Σαϊττά, Κάτω Αμιάντου, στη Συκόπετρα, στην Καλαβασό συγκλόνισαν ολόκληρη την Κύπρο. Δόθηκε σε ανώτατο επίπεδο υπόσχεση για άμεση παραχώρηση βοήθειας από το κράτος προς τους πληγέντες. Μερικές βδομάδες μετά ο Υπουργός Γεωργίας προσωπικά επισκέφθηκε το Πελένδρι και πλήρωσε πλήρως τις ζημιές, νομίζω, δεκαοκτώ αγροτών.

Πριν μερικές ημέρες ανακοινώθηκε η βοήθεια που το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να δώσει στους πυρόπληκτους, η οποία θα είναι πολύ πιο μικρή από αυτήν που ήδη έχει δοθεί στους πρώτους και θα παραχωρηθεί υπό όρους σ΄ ένα διάστημα τριών ετών και όχι άμεσα. Με ποια κριτήρια πληρώθηκαν οι πρώτοι; Με ποια θα πληρωθούν οι δεύτεροι; Πώς οι δεύτεροι θα συμφωνήσουν να πάρουν λιγότερα από αυτά που πήραν οι πρώτοι; Είναι αυτή, συνάδελφοι, υπεύθυνη κυβερνητική πολιτική;

Πρέπει να σας πω ότι στις κοινότητες του Κάτω Αμιάντου, του Μονιάτη και του Πελενδρίου ήδη ο κόσμος δηλώνει ότι δε θα πάρει, δε θα δεχθεί ούτε τον τρόπο πληρωμής ούτε τις αποζημιώσεις.

Αφθώδης πυρετός

48

Θα αποφύγω συνειδητά να ασχοληθώ με λεπτομέρεια με το φάντασμα αυτού του “αυθάδη” πυρετού. Συγνώμη, του αφθώδη, του αφθώδους κατ’ ακρίβεια. Μια επιδημία που έψησε την Κύπρο για δυόμισι μήνες στον πυρετό με τον ιό μέχρι σήμερα να αγνοείται. Χάρηκα όμως πραγματικά -δεν έχω χαιρεκακήσει, έχω χαρεί πραγματικά- γιατί χθες επιτέλους, ως αποτέλεσμα της απόρριψης του δεύτερου φορτίου κατεψυγμένων κρεάτων στην Ελλάδα, άκουσα τον επίσημο εκπρόσωπο των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών να επαναλαμβάνει αυτό που εμείς, οι μη ειδικοί, είπαμε από τις 9 Νοεμβρίου του 2007. Πρώτον, ότι δεν υπήρξε και δεν υπάρχει επιδημία. Δεύτερον, ότι αυτό που υπάρχει είναι μερικές εκατοντάδες οροθετικά ζώα από τα οποία καμιά ασθένεια δεν μπορεί να μεταδοθεί.

Χάρηκα πραγματικά, γιατί έστω και μετά από ενάμιση μήνα οι αρμόδιοι του Υπουργείου Γεωργίας αποφάσισαν να βάλουν πιο ψηλά από την πολιτική σκοπιμότητα τα συμφέροντα της κυπριακής κτηνοτροφίας και της οικονομίας. Χαίρομαι, γιατί συνειδητοποίησαν, έστω και αργά, το τεράστιο κόστος που δημιούργησε το ομιχλώδες τοπίο που συντήρησαν, ενώ γνώριζαν ότι δεν υπήρξε ποτέ επιδημία και αποφάσισαν επιτέλους να πουν την αλήθεια.

Όσον αφορά τις αποζημιώσεις για τον αφθώδη πυρετό, δε θα μπω σε λεπτομέρειες. Απλώς θα πω ότι το κυπριακό κράτος στο πρόσωπο του Υπουργείου Γεωργίας έχασε την αξιοπιστία του. Είναι γι’ αυτό το λόγο που οι παραγωγοί δεν εμπιστεύονται το ίδιο το κράτος, που οι παραγωγοί δε δέχονται να σφαγούν τα ζώα τους, αν δεν προπληρωθούν. Με αυτή την ευκαιρία, παρά τα λάθη που έγιναν, καλώ τους κτηνοτρόφους υπεύθυνα να συνεργαστούν στενά με τις αρμόδιες υπηρεσίες, για να καθαρίσει οριστικά η Κύπρος από το φάντασμα του αφθώδους πυρετού.

Θα μπορούσαμε να μιλούμε για πολλές ώρες για όλα όσα κάνουν τον κόσμο να απογοητεύεται σε σχέση με τις πραγματικότητες και με τις προοπτικές της κυπριακής γεωργίας. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε με παραδείγματα και ονόματα. Δε θα εξυπηρετούσε όμως. Οι ίδιοι οι αγρότες γνωρίζουν καλά. Θα προσθέσω απλώς στα πιο πάνω στοιχεία ότι για δεύτερη συνεχή χρονιά ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Γεωργίας, ενός κλάδου που κλονίζεται, μειώθηκε κατά 4,5% ή κατά £7,6 εκατομ., κάτι που οφείλεται αποκλειστικά στη μείωση των αναπτυξιακών δαπανών, η οποία μείωση είναι της τάξης του 14,8% ή περίπου κατά £8 εκατομ.

Χωρίς να παραγνωρίζονται τα προβλήματα άλλων κλάδων ή άλλων γεωγραφικών περιοχών, ιδιαίτερα οξυμένα είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ορεινές περιοχές που δοκιμάζονται λόγω της δραματικής αύξησης του κόστους ζωής - λόγω πετρελαίου βασικά- αλλά και της καταστροφής μεγάλου μέρους της δεντροκαλλιέργειας από την οποία μέχρι πρόσφατα είχαν ένα σεβαστό εισόδημα για τις οικογένειές τους.

Περαιτέρω, σε πραγματικά δεινή κατάσταση βρίσκονται σήμερα οι αιγοπροβατοτρόφοι οι οποίοι, πρώτον, αντιμετωπίζουν δραματική αύξηση του κόστους παραγωγής λόγω της ανόδου των τιμών στα σιτηρά. Δεύτερον, έχουν πληγεί καίρια λόγω των επιπτώσεων από την τρομώδη νόσο, αλλά και από τον όλο χειρισμό του θέματος. Τρίτον, έχουν πληγεί καταστροφικά -και πλήττονται ακόμα- από την ούτω καλούμενη “επιδημία αφθώδους πυρετού” και το χειρισμό που έτυχε από το αρμόδιο υπουργείο. Σύρονται στα δικαστήρια από τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης με τη συγκατάθεση του κράτους, γιατί οι αυτοκινητόδρομοι ή οι κοινότητες έχουν προχωρήσει κι έχουν βρει τις μάντρες που βρίσκονται εκεί εδώ και δεκαετίες. Τέλος, ενώ το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών επιστημονικά τεκμηρίωσε ότι το επιπρόσθετο κόστος παραγωγής, λόγω της αύξησης των ζωοτροφών, ανερχόταν σε £5 εκατομ., τους δόθηκε υπόσχεση για παραχώρηση βοήθειας ενός εκατομμυρίου λιρών από τα

49

de minimis, η οποία ακόμη δεν έχει δοθεί.

Στο θέμα αυτό θέλω να επισημάνω με έμφαση την ετοιμότητα του υπουργού να δώσει περαιτέρω οικονομική βοήθεια στους κτηνοτρόφους, η οποία όμως σκόνταψε στο μη συμβατό με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Εδώ και δύο μήνες όμως η ΕΚΑ, η αγροτική οργάνωση της αριστεράς, πρότεινε στο Υπουργείο Γεωργίας συμβατό σχέδιο που επιτρέπει την παραχώρηση επιπρόσθετης βοήθειας, πλην όμως ανταπόκριση από το κατά τα άλλα πρόθυμο υπουργείο δεν υπήρξε και φαίνεται δε θα υπάρξει.

Παρά τα πολλά και δύσκολα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ευρύτερος γεωργικός τομέας, τα οποία και αναγνωρίζουμε, εμείς θεωρούμε ότι η μάχη δεν έχει χαθεί για τη γεωργία. Αντίθετα, θεωρούμε ότι με συνετή, στοχοπροσηλωμένη, ικανή πολιτική, πολιτική η οποία θα συνομολογηθεί με το οργανωμένο αγροτικό κίνημα μέσα από ειλικρινή διάλογο μπορεί να χαράξει μια καινούρια μέρα για τη γεωργία του τόπου και την κυπριακή ύπαιθρο. Τα προβλήματα των διάφορων κλάδων μπορούν να αντιμετωπισθούν μέσα από καλά επιλεγμένα σχέδια, με την παραχώρηση των αναγκαίων χρημάτων από το κράτος και με την ταυτόχρονη λύση των πολλών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της υπαίθρου.

Εμείς πιστεύουμε βαθιά στην ποιότητα των Κυπρίων αγροτών. Αντιλαμβανόμαστε ταυτόχρονα ξεκάθαρα ότι οι Κύπριοι αγρότες χρειάζονται όχι μόνο λόγια. Χρειάζονται οικονομική βοήθεια και στήριξη, χρειάζονται καθοδήγηση. Χρειάζεται, τέλος, να επανακτηθεί η εμπιστοσύνη στο κυπριακό κράτος και η πίστη στην προοπτική της κυπριακής αγροτικής οικονομίας.

Ταυτόχρονα με τα πιο πάνω, το ΑΚΕΛ δεν ξεχνά ούτε στιγμή το γεγονός ότι ζούμε, αγωνιζόμαστε και δημιουργούμε σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα. Σε τέτοιες συνθήκες η Κύπρος έχει ανάγκη ένα σύγχρονο, υγιή και εύρωστο αγροτικό τομέα, πάνω στον οποίο να μπορεί να στηρίζεται σε κάθε στιγμή. Ταυτόχρονα, επισημαίνουμε ότι χωρίς τη στήριξη του κυπριακού κράτους τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι διάφοροι κλάδοι της αγροτικής οικονομίας είναι αδύνατο να λυθούν στην κατάσταση που βρίσκονται σήμερα.

Χρειάζεται λοιπόν να γίνει μια νέα αρχή. Χρειάζεται μια νέα προσέγγιση στα θέματα γεωργίας. Χρειάζεται όραμα, χρειάζεται στενή συνεργασία με τον αγροτικό κόσμο, χρειάζεται μια νέα σχέση που να στηρίζεται πάνω απ’ όλα στην ειλικρίνεια και στη βούληση να πάμε μπροστά με πίστη στο μέλλον της γεωργίας και στο μέλλον της ίδιας της χώρας μας.


Κύριε Θωμά, μιλάτε για είκοσι πέντε λεπτά.

Γ. ΘΩΜΑ:

Έχω την ανοχή της κοινοβουλευτικής ομάδας. Ακόμα δύο λεπτά.


Εντάξει, προχωρήστε.

Γ. ΘΩΜΑ:

Γενετικά τροπoποιημένοι οργανισμοί

Θα αποφύγω να κάμω εισαγωγή, απλώς θα πω το εξής: Με την ευκαιρία της ψήφισης των τροποποιημένων κανονισμών για τις ποικιλίες των λαχανικών, το ΑΚΕΛ

50

έχει δεχθεί μια μεγάλη επίθεση από το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών. Εμείς δεν εψηφίσαμε για έναν πολύ απλό λόγο. Δεν εψηφίσαμε την τροπολογία του κινήματος, γιατί επιστεύαμε ότι οι βασικοί κανονισμοί μας κάλυπταν πλήρως.

Με αυτή την ευκαιρία θέλω από αυτό το επίσημο βήμα να δηλώσω τα ακόλουθα:

1. Η αειφορία της κυπριακής γης, η προστασία της υγείας του λαού μας από βλάβες που πιθανό να προέλθουν από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς είναι μόνιμη έγνοια του ΑΚΕΛ και εξαιρετικά ευαίσθητος στο θέμα αυτό είναι ο Πρόεδρος της Βουλής και υποψήφιος Πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας.

2. Είναι με πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ και των βουλευτών του που απαγορεύτηκαν διά νόμου οι γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες πατάτας και η πώληση βιοκαυσίμων που παρήχθησαν από γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες φυτών. Και αντίθετα, είναι ο υποψήφιος που επέλεξε να στηρίξει το κατά τα άλλα ευαίσθητο Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών που ανέπεμψε το σχετικό νόμο.

3. Ο αγώνας για προστασία του περιβάλλοντος απαιτεί τη συστράτευση όλων των πολιτικών δυνάμεων και ομάδων του κυπριακού λαού και δεν πρέπει να θυσιάζεται στο βωμό προεκλογικών σκοπιμοτήτων.

4. Χιλιάδες Κύπριοι μέσα από οργανώσεις, κόμματα και εθελοντικές ενώσεις αγωνίζονται με συνέπεια για προστασία του περιβάλλοντος και η προσπάθεια μονοπώλησης αυτού του αγώνα μόνο ζημιά προσφέρει στην κοινή προσπάθεια.

5. Το ΑΚΕΛ με συνέπεια βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτού του αγώνα τα τελευταία τουλάχιστον ογδόντα χρόνια.

6. Η απαίτηση για κήρυξη της Κύπρου σε περιοχή ελεύθερη από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ήταν απαίτηση του δικού μας κόμματος που αγκαλιάστηκε από όλες τις πολιτικές δυνάμεις, ενώ η κυβέρνηση η σημερινή δεν έπραξε τίποτε, για να προωθήσει αυτό το παλλαϊκό αίτημα του κυπριακού λαού.



Ευχαριστώ, κύριε Θωμά.

Το λόγο έχει η κ. Στέλλα Κυριακίδου, παρακαλώ.



Η κοινωνική πολιτική ενός κράτους πρέπει να απευθύνεται και να αφορά όλους τους πολίτες. Να συνενώνει τα κοινωνικά στρώματα, να στοχεύει στη δημιουργία προϋποθέσεων συμμετοχής και στην απόλαυση των παραγόμενων αγαθών. Η κοινωνική πολιτική επηρεάζει την καθημερινότητα όλων μας, την ποιότητα ζωής μας, την ψυχική μας ισορροπία, τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το μέλλον.

Πρέπει να εκφράζεται με τρόπο, ώστε οι πολίτες να αντιμετωπίζονται ως ίσοι και να το νιώθουν και στην πράξη. Ώστε να μην επιβάλλεται να έχουν τις “σωστές

51

διασυνδέσεις”, για να μην αδικηθούν. Ώστε να λειτουργεί ένας κρατικός μηχανισμός φιλικός προς τους πολίτες…


Κυρία Κυριακίδου, με συγχωρείτε, παρακαλώ.

Κύριοι συνάδελφοι, ακούγονται μουρμουρητά κάτω και δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ο ομιλητής. Εξάλλου, δεν ακούμε ούτε εμείς. Σας παρακαλώ πολύ!

Παρακαλώ, κυρία Κυριακίδου.


Ώστε να λειτουργεί ένας κρατικός μηχανισμός φιλικός προς τους πολίτες, διαφανής, αποτελεσματικός. Δυστυχώς, ο πολίτης σήμερα πολλές φορές δεν ξέρει πού να αποταθεί και τελικά αποτείνεται στους βουλευτές, για να γίνει η δουλειά του. Είναι λυπηρό το ότι η κοινωνική πολιτική των τελευταίων χρόνων μεταφράζεται σε αποσπασματική παραχώρηση επιδομάτων. Οι κυβερνητικοί πόροι, αντί να επενδύονται στην πρόληψη, χρησιμοποιούνται για την πυροσβεστική αντιμετώπιση των συνεπειών της φτώχιας και της αποδυνάμωσης της κοινωνικής συνοχής.

Ο συγκεντρωτισμός των υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας τις τοποθετεί μακριά από τους χώρους όπου υπάρχει ανάγκη από ομάδες του πληθυσμού υψηλού κινδύνου. Πόσες φορές, πράγματι, μας παίρνουν πολίτες τηλέφωνο, γιατί δεν καταφέρνουν να επικοινωνήσουν με τον κοινωνικό τους λειτουργό; Πόσες φορές ανακαλύπτουμε ότι δεν υπάρχει σωστή καθοδήγηση, για να λαμβάνουν οι πολίτες αυτά που δικαιούνται;

Αυτή η κατάσταση δημιουργεί θυμό και απόσταση από τους πολίτες. Βλέπουμε μια πολιτική που οδηγείται στα τυφλά, που δεν πείθει. Δημιουργεί σπατάλες και πολίτες διαφορετικών ταχυτήτων. Διαιωνίζει και συχνά, δυστυχώς, περιπλέκει τα προβλήματα. Δε θα επαναλάβω στοιχεία και αριθμούς που έχουν ήδη ακουστεί.

Θα προσπαθήσω να αγγίξω μερικά θέματα των οποίων ο τρόπος επίλυσης πιστεύω δείχνει την έλλειψη οράματος και τις λανθασμένες επιλογές. Χωρίς να μηδενίζουμε όμως τα πάντα. Δεν είναι αυτός ο στόχος.

Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, δυστυχώς, σήμερα δεν υπάρχει χαρτογράφηση των ομάδων του πληθυσμού που θεωρούνται υψηλού κινδύνου. Ούτε οι ανάγκες ούτε οι υπηρεσίες που προσφέρονται είναι χαρτογραφημένες. Η σημερινή Κύπρος έχει ανάγκη μια διαφορετική, σύγχρονη προσέγγιση κρατικής κοινωνικής πολιτικής. Μια προσέγγιση εμπεριστατωμένη, που να στηρίζεται πάνω σε έρευνα και σε δεδομένα και να δίνει πολιτική με συνέχεια, με στόχους και προγραμματισμό σε βάθος χρόνου. Μια προσέγγιση που θα αντιμετωπίζει όλες τις ομάδες ως ένα πολυσύνθετο σύνολο και όχι αποσπασματικά.

Πού είναι ο μακροπρόθεσμος προγραμματισμός του κράτους; Πώς θα καθοριστούν προτεραιότητες και ανάγκες, όταν δεν υπάρχει κοινωνική χαρτογράφηση, όταν συχνά δεν υπάρχουν αρχεία, όταν συχνά δε συλλέγονται αξιόπιστα στοιχεία; Το μικρό μέγεθος του κράτους μάς επιτρέπει την εύκολη δημιουργία μητρώων, για να κάνουμε το σωστό προγραμματισμό με βάση τις πραγματικές ανάγκες που υπάρχουν και όχι τις ανάγκες που ακούγονται περισσότερο.

Η τοπική αυτοδιοίκηση και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις προσφέρουν υπηρεσίες που τελικά αναπληρούν το κράτος, αντί να το συμπληρώνουν. Επειδή

52

όμως ούτε οι δικές τους υπηρεσίες δεν είναι καταγραμμένες και αξιολογημένες, το κράτος λειτουργεί συχνά σπασμωδικά, αντιδρώντας, όταν μία κατάσταση φτάσει σε άσχημα επίπεδα.

Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, τον τελευταίο χρόνο μας έχουν απασχολήσει σειρά από προβλήματα που αφορούν την κοινωνία, την οικογένεια, την υγεία, τα άτομα σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Τι λύσεις έχουν τροχιοδρομηθεί;

Ένα από τα σοβαρότερα εγκλήματα που διεξάγεται σε παγκόσμια κλίμακα είναι το σωματεμπόριο ανθρώπων, στην πλειοψηφία γυναικών, με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση. Ακούσαμε πολλά στην επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα για το θέμα της σωματεμπορίας. Στοιχεία που ακόμη και για τον πλέον δύσπιστο καταδεικνύουν τη σοβαρότητα του προβλήματος στην Κύπρο. Πρόσφατα, επικυρώσαμε τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Δράση ενάντια στην Εμπορία Ανθρώπων. Η υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης για την Καταπολέμηση της Σωματεμπορίας φαίνεται να αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα. Οι υποθέσεις στα δικαστήρια αργοπορούν και οι μάρτυρες εγκαταλείπουν και εξαφανίζονται.

Όσο για το πολυσυζητημένο κρατικό καταφύγιο για θύματα σωματεμπορίας και σεξουαλικής εκμετάλλευσης, εδώ και καιρό προειδοποιούσαμε για την ακαταλληλότητα του χώρου δίπλα στις Κεντρικές Φυλακές, ο οποίος επιλέχθηκε για λόγους εξοικονόμησης χρημάτων. Αυτό το θέμα το έχει ήδη αναφέρει και η συνάδελφος Ρούλα Μαυρονικόλα, εκφράζοντας τις ανησυχίες της. Ενώ ξεκίνησε λοιπόν τη λειτουργία του το καταφύγιο στα τέλη Νοεμβρίου, ήδη μη κυβερνητικές οργανώσεις, στα μέσα Δεκεμβρίου, είχαν δημοσιογραφική διάσκεψη αναφέροντας τα προβλήματα για τη λειτουργία του καταφύγιου. Πέρα από τη λανθασμένη επιλογή του χώρου, οι οργανώσεις θεωρούν ότι το καταφύγιο δε διαθέτει την κατάλληλη στελέχωση και υποδομή και ότι η συνεργασία των αρμόδιων υπουργείων με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις είναι ανεπαρκής.

Να θυμίσω απλά ότι τα καταφύγια θυμάτων βίας υπό κανονικές συνθήκες βρίσκονται σε περιβάλλον γειτονιάς, όπου η τοπική κοινωνία δρα προστατευτικά. Μετά τα γηροκομεία, βρήκαμε ένα νέο χώρο “φύλαξης” αυτών των γυναικών μέσα στο στόμα του λύκου! Δυστυχώς, τα περιστατικά βίας στην οικογένεια αυξάνονται συνεχώς.

Γράφοντας αυτή την ομιλία έβρισκα διαφορετικά στοιχεία από διαφορετικές υπηρεσίες. Ο Σύνδεσμος για τη Βία στην Οικογένεια το 2006 κατέγραψε 626 θύματα. Η αστυνομία την ίδια χρονιά κατέγραψε 1 094 θύματα βίας. Η Εισαγγελία έχει τα δικά της νούμερα, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας τα δικά τους. Δε γνωρίζουμε πόσες υποθέσεις καταλήγουν σε πέραν της μίας υπηρεσίας. Δε γνωρίζουμε πόσες υποθέσεις δεν καταγγέλλονται. Ποιος είναι ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων; Για τον έγκαιρο εντοπισμό περιστατικών επαναλαμβανόμενης βίας σε παιδιά πρέπει επιτέλους να δημιουργηθεί παγκύπριο μητρώο ανήλικων θυμάτων βίας, στο οποίο να έχουν πρόσβαση όλες οι υπηρεσίες. Για να γίνει αυτό όμως, πρέπει να ενισχυθεί η Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια, που δυστυχώς συνεχίζει να φυτοζωεί. Διότι έχει τα χέρια της δεμένα εξαιτίας του μικρού κονδυλίου και διότι δεν έχει την ευχέρεια να αποφασίζει ανεξάρτητα, αφού προεδρεύεται από λειτουργό των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί την οικονομική ενίσχυση αυτής της επιτροπής, αλλά δεν το έχει πράξει.

Θα σταθώ όμως και στο θέμα του Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Πολύ θα ήθελα να μπορούσα απλά να χαιρετίσω αυτό το διορισμό, αλλά

53

δυστυχώς δεν μπορώ. Μετά από έντονες επιφυλάξεις από όλους, ψηφίστηκε ο διορισμός του επιτρόπου μερικής απασχόλησης για οικονομικούς και πάλι λόγους.

Σήμερα τα παιδιά μας αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα. Βία, χρήση ουσιών, νεανική παραβατικότητα και τόσα άλλα. Και είναι επιστημονικά εξακριβωμένο ότι πρέπει να επενδύσουμε στην πρόληψη στις μικρές ηλικίες. Ποιο το κόστος αντιμετώπισης της σχολικής αποτυχίας, της παραβατικότητας, της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς; Μπορούμε να μετρήσουμε με οικονομικά δεδομένα τη μείωση του φόρτου εργασίας των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, της αστυνομίας;

Ο Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού έχει υπό την ευθύνη του έναν πληθυσμό κάπου 180 000 παιδιών από μηδέν μέχρι δεκαοκτώ ετών. Από μόνοι τους οι αριθμοί οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν μπορεί να είναι ένας επίτροπος μερικής απασχόλησης. Το φωνάξαμε, αλλά δεν εισακουστήκαμε. Οι πολλές αρμοδιότητες του επιτρόπου που υπάρχουν στο νόμο μπορούν να λειτουργήσουν ορθά, μόνο αν το Γραφείο του είναι σωστά στελεχωμένο με εξειδικευμένο προσωπικό. Φοβάμαι ότι αυτό που θα διαφανεί είναι ότι ο Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού είναι ένας κουτσουρεμένος θεσμός, αφού στελεχώνεται από λειτουργούς αποσπασμένους από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας που καλούνται να επιτελέσουν έργο ανεξάρτητο από τις υπηρεσίες τους. Πώς θα εποπτεύουν και θα κάνουν έρευνα στις ίδιές τους τις υπηρεσίες; Θα περιμένουμε βέβαια να δούμε στην πράξη πώς θα λειτουργήσει αυτός ο νέος θεσμός.

Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, πολλά είναι τα προβλήματα που παραμένουν άλυτα τον τελευταίο χρόνο. Η Πτέρυγα Παραπληγικών του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας λειτουργεί με έναν παθολόγο. Πολυθεματική ομάδα στήριξης δεν υπάρχει και οι ανάγκες καλύπτονται μερικώς με την αγορά υπηρεσιών από την Οργάνωση Παραπληγικών. Ο εργοθεραπευτής που εργοδοτείται εδώ και μήνες δεν έχει εξοπλισμό για τις θεραπείες, ενώ η πισίνα για τις υδροθεραπείες ακόμη να λειτουργήσει.

Όταν μια φίλη με αναπηρία μου περιέγραψε την καθημερινότητά της, το μόνο που ένιωσα ήταν ντροπή. Γιατί κάθε άλλο παρά αξιοπρέπεια είναι να πρέπει να απειλείς ότι θα βγεις στο δρόμο με το τροχοκάθισμα, για να κερδίσεις αυτό που όλοι θεωρούμε ως δεδομένο, το δικαίωμα στην αξιοπρέπειά σου. Η ανεξάρτητη και αξιοπρεπής διαβίωση δεν είναι πολυτέλεια. Είναι δικαίωμα!

Όσο για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες; Δυστυχώς, συνεχίζουν να βιώνουν παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Η ειδική εκπαίδευση δεν προσφέρεται στο γυμνάσιο. Δεν προσλαμβάνονται ειδικοί παιδαγωγοί στη μέση εκπαίδευση ούτε επιμορφώνονται ικανοποιητικά οι καθηγητές, ώστε να μπορούν ν’ ανταποκριθούν στα παιδιά με ειδικές ανάγκες στις τάξεις τους. Και αυτά τα παιδιά σημαδεύονται για την υπόλοιπή τους ζωή. Συγκινηθήκαμε όλοι με τη Ραφαέλα. Δεν ήταν κάτι καινούριο, δεν ήταν κάτι άγνωστο σε μας. Αυτά τα προβλήματα υπήρχαν, απλά δεν αντιμετωπίστηκαν.

Ζούμε την αποενοχοποίησή μας όλοι με το Ραδιομαραθώνιο, όπου βάζουμε το κάθε ευρώ στον κουμπαρά, αλλά στην ουσία δεν έχουμε προχωρήσει, ώστε να γίνει ούτε ο συντονισμός ούτε ένα αναγκαίο παγκύπριο αρχείο. Επιβάλλεται η σύσταση παγκύπριου μητρώου ατόμων με ειδικές ανάγκες και παιδιών με ειδικές ανάγκες. Χαιρετίζουμε όμως, και πρέπει να το κάνουμε, την έναρξη συνεργασίας, παρ’ όλα τα προβλήματα, με τρεις παιδονευρολόγους, η οποία έχει βοηθήσει σημαντικά πολλές οικογένειες.

Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, για το πρόβλημα των ναρκωτικών δε θα 54

αναφερθώ σε αριθμούς. Όλοι γνωρίζουμε την τραγική εικόνα των θανάτων (η Κύπρος έβδομη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα). Αυτό το θέμα είπαμε πολλές φορές ότι δεν είναι και δεν προσφέρεται για πολιτική εκμετάλλευση, αλλά οφείλουμε και είναι ευθύνη μας, πιστεύω, να εντοπίσουμε τα προβλήματα που υπάρχουν ελπίζοντας στην πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση.

Τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας που συγκρίνουν την Κύπρο με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες καταδεικνύουν την έλλειψη που υπάρχει σε προγράμματα. Προγράμματα εξειδικευμένα προς το φύλο: Η Κύπρος είναι μία ανάμεσα σε πέντε από είκοσι εφτά κράτη μέλη που δεν έχει τέτοια προγράμματα. Εξειδικευμένα προγράμματα για ανήλικους χρήστες, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των εφήβων: Η Κύπρος είναι μία ανάμεσα σε τρεις από είκοσι εφτά κράτη μέλη που δεν έχει τέτοιο πρόγραμμα και να θυμίσω ότι τις τελευταίες μέρες διαβάζουμε σχεδόν καθημερινά για μαθητές και μαθήτριες που κάνουν χρήση. Προγράμματα ανταλλαγής συρίγγων: Η Κύπρος είναι η μόνη χώρα από τις είκοσι εφτά που δεν το προσφέρει.

Με βάση την πρόσφατη έκθεση των Γερμανών εμπειρογνωμόνων του προγράμματος “Twinning”, όχι μόνο υπάρχουν εμπόδια στην προσβασιμότητα στις υπηρεσίες αποτοξίνωσης και θεραπείας, αλλά, πέραν αυτού, οι υπηρεσίες δεν αξιοποιούν το δυναμικό τους στο έπακρο, αφού δέχονται λιγότερα άτομα από ό,τι είναι οι δυνατότητές τους. Παράλληλα, εντοπίζεται και πάλι έλλειψη συντονισμού των υπηρεσιών με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις. Το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο συνεχίζει να μην έχει αρμοδιότητα να ελέγχει και να αποφασίζει για τους προϋπολογισμούς των διαφόρων υπουργείων και υπηρεσιών κι ούτε μπορεί να επιβάλει και την εφαρμογή των προγραμμάτων.

Μέσα σε αυτά δεν υπάρχουν πολλές επιλογές για θεραπείες, δεν υπάρχουν υπηρεσίες για μείωση της βλάβης, εκτός από το πρόγραμμα παροχής υποκαταστάτων που μόλις ξεκίνησε. Το συγκεκριμένο το χαιρετίζουμε, αλλά πρέπει να επεκταθεί σε όλες τις επαρχίες, γιατί προβληματικοί χρήστες δεν υπάρχουν μόνο στη Λευκωσία. Πέρυσι τα είπαμε ξανά εδώ σε αυτή την αίθουσα. Φέτος τα επαναλαμβάνουμε και αυτή τη φορά μας επιβεβαιώνει και η έκθεση των Γερμανών εμπειρογνωμόνων. Φαίνεται να είμαστε απλά κάποτε παρατηρητές ενός προβλήματος που καταστρέφει τη νεολαία μας.

Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, θα μπορούσα να συνεχίσω να απαριθμώ προβλήματα, ελλείψεις, υπηρεσίες που δε συντονίζονται, κονδύλια που δεν ξοδεύονται ή σπαταλιούνται, αλλά δεν πιστεύω ότι αυτό είναι η ουσία. Η ερώτηση που βάζω στον καθένα μας είναι μία: Είμαστε ικανοποιημένοι με την κοινωνική και οικογενειακή πολιτική της κυβέρνησης; Θα απαντήσω σαφέστατα “όχι”! Γιατί οι πολίτες δεν ευημερούν, ταλαιπωρούνται. Οι σπασμωδικές κινήσεις έχουν αντικαταστήσει την πολιτική και τα άτομα που βρίσκονται στο περιθώριο συνεχίζουν να βρίσκονται στο περιθώριο.

Οι παροχές που έχουν δοθεί σε μονογονιούς και άτομα με αναπηρίες ενισχύουν μια ομάδα, αλλά δημιουργούν ανισότητες αναμεταξύ τους. Δεν είναι ικανοποιητική αυτή η αντιμετώπιση. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Δεκαοκτώ χιλιάδες μονογονιοί σήμερα στην Κύπρο, άνδρες και γυναίκες, χωρίς τη στήριξη των βρεφονηπιακών σταθμών και του ολοήμερου σχολείου δύσκολα επιβιώνουν. Και δυστυχώς είναι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις που τρέχουν να δημιουργήσουν όλες αυτές τις υποδομές που έπρεπε να προσφέρονται από το κράτος.

Ξέρετε όμως γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Γιατί δεν υπάρχει όραμα, υπάρχει μια

55

επιδοματική αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων και αυτό δε θα οδηγήσει ποτέ στην επίλυσή τους. Οδηγεί στο να δημιουργούμε εξαρτημένους πολίτες, όχι πολίτες ανεξάρτητους και αξιοπρεπείς. Οδηγεί σε μια κοινωνική μιζέρια και σε μια κατάθλιψη. Είναι ανάγκη αυτό να αλλάξει και μπορεί να αλλάξει, όταν υπάρχει όραμα και στόχευση.

Έχουμε ανάγκη επιτέλους ένα κράτος που δε θα μένει αδιάφορο, δε θα χρονοτριβεί, δε θα είναι δύσκαμπτο μπροστά στα προβλήματα των πολιτών. Χωρίς αδιαφανείς διαδικασίες που προκαλούν τα αισθήματα του λαού, χωρίς άσκοπες καθυστερήσεις και σπατάλες, τελματωμένο στη γραφειοκρατία, όπως το βιώνουμε όλοι σήμερα. Ένα κράτος που θα δημιουργεί τις προϋποθέσεις, για να δράσει η τοπική κοινωνία από μόνη της, για να στηρίξει και να προλάβει καταστάσεις. Ένα κράτος που θα εφαρμόζει στρατηγικές με προτεραιότητες βασισμένες σε στοιχεία και όχι με βάση τις πιέσεις από όποιες ομάδες φωνάζουν περισσότερο. Ένα κράτος με καθαρό πρόσωπο.

Σας ευχαριστώ.


Ευχαριστώ, κυρία Κυριακίδου.

Το λόγο έχει ο κ. Νικόλας Παπαδόπουλος.

Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ:

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πριν προχωρήσω στην ομιλία μου, να μου επιτρέψετε κάποια σχόλια σε σχέση με κάποια ζητήματα και κάποια θέματα που ακούστηκαν σε αυτή την αίθουσα μέχρι τώρα.

Το πρώτο είναι για τον πανικό που κάποιοι ισχυρίζονται ότι μας έχει κατακυριεύσει, επειδή ο Τάσσος Παπαδόπουλος εμφανίζεται σε όλες ανεξαιρέτως τις δημοσκοπήσεις πρώτος. Αφού οι φίλοι του Δημοκρατικού Συναγερμού και οι φίλοι του ΑΚΕΛ θεωρούν ότι είναι τόσο βέβαιο ότι ο Τάσσος Παπαδόπουλος δε θα περάσει στο δεύτερο γύρο, γιατί και οι δύο επιτίθενται μόνο στον Τάσσο Παπαδόπουλο; Δεν είναι ανοίγματα που έπρεπε να μας κάνετε αυτή την περίοδο, εάν ήσασταν τόσο βέβαιοι ότι είναι ο Τάσσος Παπαδόπουλος που δεν προχωρά να πάει στο δεύτερο γύρο; Γιατί για σαράντα λεπτά στην ομιλία του ο κ. Αναστασιάδης δε βρήκε μισή κουβέντα να πει για τον Πρόεδρο της Βουλής, για τον κ. Χριστόφια; Και παρομοίως, γιατί ο κ. Κατσουρίδης, για σαράντα λεπτά, το 95% της ομιλίας του είχε σχέση με τον Τάσσο Παπαδόπουλο και μόνο δύο τυπικές αναφορές είχαν σχέση με τον κ. Κασουλίδη; Νομίζω η συμπεριφορά σας είναι η καλύτερη δημοσκόπηση ότι είναι ο Τάσσος Παπαδόπουλος που περνά στο δεύτερο γύρο και οι άλλοι δύο υποψήφιοι παίζουν στήθος με στήθος για τη δεύτερη θέση.

Το δεύτερο που θέλω να παρατηρήσω είναι ότι εκπλήττομαι και θλίβομαι για το μηδενισμό του ΑΚΕΛ που φαίνεται να συμπλέει πλέον πλήρως με το μηδενισμό του Δημοκρατικού Συναγερμού. Φυσικά, το μηδενισμό του ΔΗΣΥ τον συνηθίσαμε εδώ και πέντε χρόνια. Πλέον δε μας ξενίζει. Τ’ ακούμε καθημερινά, τα αναμέναμε. Όμως, αυτό το αντιπολιτευτικό μένος των πρώην συνεταίρων μας κάπου μας προκαλεί πάρα πολλά ερωτηματικά, ιδίως επειδή οι ίδιοι έλεγαν ότι ήθελαν να συνεχίσουν μια τριμερή συνεργασία μαζί μας. Όταν συνεπώς το ΑΚΕΛ προβαίνει σε κριτική σε τομείς που οι ίδιοι είχαν υπουργούς, τι είναι δυνατό πλέον εμείς να σκεφτούμε;

Για παράδειγμα, πριν από λίγες μέρες ο κ. Χριστόφιας, επικρίνοντας θέματα που έχουν σχέση με το Υπουργείο Εσωτερικών, στην ουσία επέκρινε τον κ. Συλικιώτη

56

και τον κ. Χρίστου για τις αγοραπωλησίες των τουρκοκυπριακών περιουσιών. Από αυτό το βήμα χθες ακούσαμε τον κ. Φακοντή περίπου να μας κατηγορεί τον κ. Καζαμία και τον κ. Θράσου για τα αεροδρόμια και τις συγκοινωνίες. Ακούσαμε τον κ. Χατζηνικόλα να αντιπολιτεύεται όλους τους υπουργούς του ΑΚΕΛ όσον αφορά την ομόφωνη απόφαση για το τερματικό εδώ στο Βασιλικό. Ακούσαμε τον κ. Σταυριανό περίπου να αντιπολιτεύεται την κ. Ακκελίδου και φτάσαμε στο σημείο, με όλο το σεβασμό και όλη τη συμπάθεια που τρέφω προς την κ. Ακκελίδου, να την ακούμε περίπου να αντιπολιτεύεται τον ίδιό της τον εαυτό στον τομέα της υγείας!

Εμείς δεν πρόκειται να μηδενίσουμε το έργο των υπουργών του ΑΚΕΛ, όπως φαίνεται να θέλει να το μηδενίζει το ίδιο το ΑΚΕΛ. Εμείς δεν πρόκειται να ισχυριστούμε ότι για όλα τα καλά ευθύνεται ο Τάσσος Παπαδόπουλος και για όλα τα κακά ευθύνονται οι υπουργοί του ΑΚΕΛ, όπως αντίστροφα πράττει το ΑΚΕΛ σήμερα για τον Τάσσο Παπαδόπουλο. Εμείς θα τους σεβαστούμε και θα σεβαστούμε και το έργο των υπουργών τους, όπως απαιτούμε και εκείνοι να σέβονται το έργο του Τάσσου Παπαδόπουλου, το οποίο μέχρι πριν από λίγο καιρό αποκαλούσαν μια επιτυχημένη πενταετία! Και τέλος, όταν ακούμε μέχρι και σήμερα για το φάντασμα του αφθώδους πυρετού, πρέπει πραγματικά να παρατηρήσουμε ότι φαίνεται πως το ΑΚΕΛ είτε δε γνωρίζει είτε δε θέλει να γνωρίζει πώς λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Επειδή είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει δηλώσει και ανακηρύξει ότι υπάρχει αφθώδης πυρετός στην Κύπρο, όχι εμείς.

Το ίδιο με το ευρώ. Το ίδιο με τη Συνταγματική Συνθήκη που εγώ πραγματικά το βρίσκω ακατανόητο. Ο Πρόεδρος της Βουλής της Κυπριακής Δημοκρατίας να μη μας έχει δηλώσει μέχρι σήμερα κατά πόσο, αν ο ίδιος ήταν Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα υπέγραφε αυτή τη Συνταγματική Συνθήκη. Είναι ένα πολιτικό ερώτημα. Ένα καίριο πολιτικό ερώτημα, το οποίο βρίσκεται ενώπιόν μας. Γιατί δεν το απαντά; Δεν οφείλει να απαντήσει στον κυπριακό λαό κατά πόσο η Κύπρος, που διεκδικεί τα όσα διεκδικεί μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενδεχομένως με μια προεδρία του κ. Χριστόφια να έρχεται σε σύγκρουση με όλα τα υπόλοιπα τα οποία πρεσβεύει και υπερασπίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση;

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο κρατικός προϋπολογισμός του 2008 που συζητάμε αυτές τις μέρες είναι ο τελευταίος προϋπολογισμός της πρώτης πενταετίας του Τάσσου Παπαδόπουλου και ο τελευταίος προϋπολογισμός που κατατίθεται σε κυπριακές λίρες. Είναι όμως συμβολικά και ο πρώτος πλεονασματικός προϋπολογισμός στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η οικονομία μας σήμερα είναι σε καλύτερη κατάσταση παρά ποτέ προηγουμένως. Η κυπριακή οικονομία έχει πλέον καταστεί μια δυναμική και μια πιο δίκαια κοινωνία.

Χαιρετίζουμε την έμφαση που δίνει η κυβέρνηση σε αυτό τον προϋπολογισμό στην ανάπτυξη, αλλά παράλληλα και στην επέκταση του κοινωνικού κράτους. Επιστέγασμα αυτής της επιτυχημένης πορείας των προηγούμενων τεσσεράμισι χρόνων θα είναι φυσικά η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωζώνη την 1η Ιανουαρίου 2008. Αυτή η ιστορική επιτυχία οφείλεται στον κόπο και στο μόχθο του κυπριακού λαού, αλλά και στη σωστή διαχείριση των δημόσιων οικονομικών από την παρούσα κυβέρνηση που κατάφερε να αναστρέψει την άσχημη εικόνα της οικονομίας μας όπως αυτή καταγραφόταν το 2003. Είναι γνωστά τα μαύρα χάλια που παρέλαβε η διακυβέρνηση του Τάσσου Παπαδόπουλου στις αρχές του 2003 και δεν έχω σκοπό να τα επαναλάβω. Εξάλλου, τα είχε καταγράψει ο Μάρκος Κυπριανού στην ομιλία που ανέφερε ο κ. Χριστοφόρου, αλλά σε άλλο απόσπασμα που δε μας διάβασε ο κ. Χριστοφόρου και δεν πρόκειται να το ξαναδιαβάσω, γιατί το ξαναδιάβασα από αυτό το βήμα της Βουλής.

57

Αυτή η κυβέρνηση παρέλαβε χρέη και παραδίδει πλεονάσματα. Παρέλαβε αποτυχημένες συγκλίσεις και πέτυχε το ευρώ. Εμείς απορρίπτουμε το επιχείρημα ότι θυσιάστηκε οτιδήποτε σε σχέση με την ποιότητα ζωής των πολιτών μας προς επίτευξη αυτών των στόχων. Αντίθετα, η σωστή οικονομική διαχείριση του Τάσσου Παπαδόπουλου επιτρέπει στο κράτος μας σήμερα να δίνει περισσότερη κοινωνική βοήθεια και κοινωνικές υπηρεσίες παρά οποιαδήποτε άλλη περίοδο στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Χαιρετίζουμε την πρακτική κάποιων συναδέλφων να μιλούν επιτέλους με στοιχεία, όταν αναφέρονται στην οικονομία της Κύπρου, γιατί μέχρι πρόσφατα μας είχαν συνηθίσει μόνο σε συνθήματα. Όμως, εμείς πρέπει να επισημάνουμε μια αντίφαση. Όταν εμείς επικαλούμαστε κάποια στοιχεία, θετικά στοιχεία, για να πείσουμε για την ευρωστία της οικονομίας μας, μας κατηγορούν ότι ευημερούν οι αριθμοί και όχι οι άνθρωποι. Εκείνοι όμως δικαιούνται να επικαλούνται αρνητικά στοιχεία, για να μας πείσουν ότι ζούμε σε μια χώρα της φτώχιας, της πείνας, της μιζέριας, που βρίσκεται στα πρόθυρα της οικονομικής καταστροφής. Εγώ λέω, αν θα χρησιμοποιούμε τα στοιχεία, πρέπει στο τέλος της ημέρας να ρωτήσουμε: Η οικονομία μας σήμερα βρίσκεται σε μια καλή κατάσταση; Ναι ή όχι; Ποιος την έφερε εδώ μέχρι σήμερα; Δεν είναι η παρούσα κυβέρνηση;

Αν πρέπει να κρατήσουμε κάποια στοιχεία από αυτό τον προϋπολογισμό, ας κρατήσουμε τους αριθμούς 2 και 0. Μηδέν για νέες φορολογίες που έχει εισάξει η παρούσα κυβέρνηση από την ημέρα που ανέλαβε τη διακυβέρνηση του τόπου. Και τον αριθμό 2, επειδή οι δαπάνες για τις κοινωνικές παροχές, για την παιδεία, την υγεία και την ανάπτυξη έχουν διπλασιαστεί από το 2003 μέχρι σήμερα. Δεν έχουν αυξηθεί. Έχουν διπλασιαστεί! Αυτή είναι η τσιγκουνιά αυτής της κυβέρνησης! Ότι διπλασίασε το κοινωνικό κράτος. Ότι οι δαπάνες για το επίδομα μάνας έχουν διπλασιαστεί. Ότι οι δαπάνες για το επίδομα τέκνου και οι ειδικές χορηγίες για τους συνταξιούχους έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί από το 2002. Η θεσμοθετημένη αύξηση στις βασικές συντάξεις έχει ανέλθει στο 20%. Έχουμε πέρα από τα £550 εκατομ. κοινωνικών παροχών στον προϋπολογισμό του 2008 -συγκρίνεται με £240 εκατομ. του 2002- £200 εκατομ. επιπρόσθετα για μέτρα κοινωνικής συνοχής μόνο για το 2007, εκ των οποίων μόνο τα £30 εκατομ. είναι εφάπαξ, τα οποία φαίνεται όλοι απορρίπτουμε. Να μην τα πάρει ο κόσμος! Ε, καλά, τα £30 εκατομ. είναι εφάπαξ και δεν τα θέλουμε. Τα υπόλοιπα £170 εκατομ. που είναι θεσμοθετημένες αυξήσεις που θα έρχονται χρόνο με χρόνο τα απορρίπτουμε;

Όσον αφορά την ανεργία, αυτή μειώθηκε από το 5% που βρισκόταν το 2003 σε 4% το 2007, με ενδείξεις ότι θα κατέβει κάτω από το 4% το 2008. Η ανεργία στους νέους ως ποσοστό των ανέργων έχει μειωθεί από το 14% στο 10%. Πενήντα χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας από το 2003. Και δεν είμαστε εμείς που θριαμβολογούμε για αυτά τα αποτελέσματα, όπως αναφέρθηκε σήμερα το πρωί. Είναι ο κόσμος που βρίσκει δουλειές και μπορεί και δουλεύει.

Έχουμε μια παγκόσμια πρωτοτυπία εδώ στην Κύπρο. Αυτή η κυβέρνηση κατάφερε και πέτυχε τους εθνικούς της στόχους που αφορούσαν την οικονομία. Κατάφερε και πέτυχε το ευρώ, εντάχθηκε στην Ευρωζώνη και κατηγορείται γι’ αυτό. Ορθοπόδησε την οικονομία, εξανεμίσαμε τα ελλείμματα, κατηγορείται γι’ αυτό. Όταν είχαμε ελλείμματα, μας κατηγορούσατε. Όταν έχουμε πλεονάσματα, μας κατηγορείτε. Πείτε μας επιτέλους τι θέλετε να έχουμε, για να το έχουμε! Εμείς δεν πρόκειται να απολογηθούμε, επειδή η κυβέρνηση του Τάσσου Παπαδόπουλου κατάφερε να πετύχει τον πρώτο πλεονασματικό προϋπολογισμό στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν πρόκειται να απολογηθούμε, γιατί η οικονομία μας εισπράττει μετά το ’74 τα εύσημα από την Ευρωπαϊκή Ένωση με την Έκθεση Αλμούνια. Δεν πρόκειται να απολογηθούμε, επειδή η κυβέρνηση του Τάσσου Παπαδόπουλου πέτυχε

58

τον εθνικό στόχο υιοθέτησης του ευρώ.

Και πώς τα καταφέραμε; Με την ανάπτυξη της οικονομίας, αλλά και με την περισυλλογή των δαπανών. Και να δώσουμε ένα παράδειγμα, πως καταφέραμε να περιορίσουμε το γραφειοκρατικό κράτος και συνεπώς τις άσκοπες δαπάνες, χωρίς φυσικά να θυσιάσουμε την ποιότητα των κυβερνητικών υπηρεσιών. Εξάλλου, διακόσιες χιλιάδες συμπολίτες μας που έχουν χρησιμοποιήσει τα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη δεν μπορούν να έχουν λάθος για την ποιότητα των υπηρεσιών τους.

Υπενθυμίζω τις παραμονές των προεδρικών εκλογών του 2003, όταν ο Δημοκρατικός Συναγερμός κατέθεσε ένα συμπληρωματικό προϋπολογισμό £400 εκατομ. μέσα στον οποίο υπήρχαν αυξήσεις για τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων μέχρι και 7%. Παρά αυτές τις αυξήσεις, έχασαν τις εκλογές. Κατάφεραν όμως να μας στρέψουν το δημόσιο χρέος στα ύψη.

Αυτή η κυβέρνηση με την ανάληψη της διακυβέρνησης του τόπου, με τη συνεργασία της ΠΑΣΥΔΥ εφάρμοσε περιορισμό δημιουργίας νέων θέσεων και μηδενικές αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων. Το αποτέλεσμα; 42% των δαπανών του κράτους που πήγαιναν σε μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων περιορίστηκε, μειώθηκε σε 33% το 2008. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε μια περικοπή £350 εκατομ. που δεν καταβάλλεται σε μισθούς. £350 εκατομ. είναι ολόκληρος ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Εσωτερικών. Όλα τα κονδύλια προς τους δήμους, προς τους πρόσφυγες, προς άλλους συμπολίτες μας, παροχές, τα πάντα. £350 εκατομ. που δε δίνουμε σε μισθούς, αλλά δίνουμε στην ανάπτυξη, δίνουμε σε κοινωνικές παροχές.

Κατηγορούμαστε καθημερινά ότι αυξήσαμε τις φορολογίες. Επαναλαμβάνω: Κανένα απολύτως πρόσθετο φόρο δεν έχει εφαρμόσει και δεν έχει υλοποιήσει αυτή η κυβέρνηση που δεν είχε ήδη αναλάβει την υποχρέωση η προηγούμενη κυβέρνηση του Δημοκρατικού Συναγερμού να εφαρμόσει. Αντίθετα, αυτή η κυβέρνηση μείωσε τις φορολογίες. Μειώσαμε τις φορολογίες των αυτοκινήτων, τις τιμές των φαρμάκων, επιστρέψαμε το ΦΠΑ για την καινούρια κατοικία, μειώσαμε το ΦΠΑ στο νερό, στους χυμούς, έχουμε τον τρίτο πιο χαμηλό φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης. Ο φόρος κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης μειώθηκε τρεις φορές και αυτή την περίοδο έχουμε το ελάχιστο που επιτρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πετύχαμε τη μη επιβολή πρόσθετου ΦΠΑ στα τρόφιμα και στα φάρμακα και με την αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος το 2008 θα έχουμε ένα από τα πιο υψηλά όρια αφορολόγητου εισοδήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δύο στους τρεις Κύπριους φορολογούμενους δεν πρόκειται να πληρώνουν φόρο εισοδήματος.

Είναι γεγονός ότι έχουν εισρεύσει επιπλέον έσοδα στα κρατικά ταμεία. Επιπλέον έσοδα όμως και επιπλέον φορολογίες είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Τα έσοδα, αντίθετα με το τι προβάλλεται καθημερινά, δεν έχουν έρθει από την αύξηση της αξίας της γης και από την αύξηση στα καύσιμα. Όλες οι χώρες του κόσμου αντιμετωπίζουν την αύξηση της τιμής του πετρελαίου ως οικονομικό πρόβλημα της χώρας τους. Στην Κύπρο η αντιπολίτευση έχει ανακαλύψει τρόπους να βγάζουμε υπερκέρδη. Αν θέλετε, να συζητήσουμε άλλη φορά το ότι για κάθε έτος από το 2003 μέχρι σήμερα κατά μέσο όρο έχουμε χάσει £20 εκατομ. από την αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Όμως, όσον αφορά τα έσοδα από άμεσες φορολογίες, 65% αυτής της αύξησης των εσόδων για την πενταετία 2003-2008 έχουν έρθει από το φόρο εισοδήματος. Από εταιρείες, από αυτοεργοδοτούμενους και από υπαλλήλους. 64%, γιατί πάει καλά η οικονομία μας. Από τη γη; Μόνο το 14% από κεφαλαιουχικά κέρδη.

59

Παρομοίως, ο ΦΠΑ έχει αυξηθεί. Είναι γεγονός ότι έχει αυξηθεί δραματικά. Επειδή έχουν αυξηθεί οι καταναλωτικές πωλήσεις! Όταν ο πληθωρισμός μας είναι κατά μέσο όρο 2% κάθε έτος, οι αυξήσεις που έχουμε στο ΦΠΑ δε δικαιολογούνται από τις αυξήσεις της αξίας των τιμών. Είναι λόγω των αυξημένων πωλήσεων. Λόγω των αυξημένων συναλλαγών. Ο κόσμος μας έχει περισσότερα χρήματα να διαθέσει, αγοράζει περισσότερα αγαθά και ως αποτέλεσμα εισπράττει το κράτος περισσότερους φόρους. Πρέπει να απολογούμαστε δηλαδή γι’ αυτό; Η ανάπτυξη της οικονομίας μας είναι που μας έχει φέρει επιπρόσθετα έσοδα και όχι η αύξηση οποιασδήποτε φορολογίας.

Και ερχόμαστε στην ακρίβια. Πάρα πολύ σύντομα, επειδή φαίνεται κάποιοι έχουν ανακαλύψει την ακρίβια μόνο σε αυτή την πενταετία. Προηγουμένως, τρώγαμε με χρυσά κουτάλια, απλά δεν το ξέραμε! Υπάρχουν αυξήσεις, είναι γεγονός, σε κάποια συγκεκριμένα προϊόντα. Όπως, για παράδειγμα, φυσικά στο πετρέλαιο, αλλά και στα σιτηρά. Παγκόσμιο φαινόμενο. Η Κύπρος δε θα μπορούσε να αποτελεί την εξαίρεση.

Πρέπει να ξεκινήσουμε λέγοντας πως η κυβέρνηση δεν ελέγχει τις τιμές. Βρισκόμαστε σε μια ελεύθερη αγορά και σωστά εφαρμόζουμε αυτή την ελεύθερη αγορά, γιατί μόνο ο υγιής ανταγωνισμός μπορεί να κρατά τις τιμές στα κατώτερα δυνατά επίπεδα.

Αυτή η κυβέρνηση ήταν ιδιαίτερα αυστηρή όσον αφορά την πάταξη της κερδοσκοπίας και την προστασία του ανταγωνισμού. Αναβάθμισε τους συνδέσμους καταναλωτών και αύξησε τα κονδύλια τους. Εφάρμοσε στην πράξη την πρακτική του “ονομάζω και επικρίνω” που είχε μείνει στα χαρτιά επί της προηγούμενης διακυβέρνησης. Διόρισε εκατόν επιθεωρητές που ελέγχουν τις τιμές στην αγορά. Η Κύπρος είναι η μόνη από τις νέες δέκα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διατήρησε το δικαίωμα παγοποίησης και έρευνας των τιμών των πετρελαιοειδών σε περιπτώσεις που υποψιάζεται το Υπουργείο Εμπορίου πως υπάρχει αισχροκέρδεια. Όμως, η πραγματικότητα είναι πως η ακρίβια μπορεί να αντιμετωπιστεί στη ρίζα της μόνο με την ανάπτυξη της οικονομίας, η οποία θα επιφέρει νέες θέσεις εργασίας, αυξήσεις στους μισθούς, αυξήσεις στα εισοδήματα και τον υγιή ανταγωνισμό. Και σε αυτή την ανάπτυξη η παρούσα κυβέρνηση έχει επιτύχει.

Παρά τις αυξήσεις σε κάποια αγαθά, ο κυπριακός λαός αποδεικνύει ότι είναι οξυδερκής, δουλευταράς, επιχειρηματικός και έχει καταφέρει να αυξήσει τα διαθέσιμα εισοδήματά του. Οι δείχτες της οικονομίας μας για την περίοδο 2003-2008 παρουσιάζουν την εξής εικόνα: Ο μέσος όρος του κατά κεφαλήν εισοδήματος του Κύπριου πολίτη αυξήθηκε από το 75% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης των δεκαπέντε στο 89%. Στο 93% του μέσου όρου της Ευρώπης των είκοσι εφτά. Ο μέσος μισθός έχει αυξηθεί κατά 26% από το 2002 μέχρι το 2006. Διατηρήσαμε ένα χαμηλό πληθωρισμό, αυξήθηκε η αγοραστική δύναμη του Κύπριου καταναλωτή και το ετήσιο μέσο διαθέσιμο εισόδημα του Κύπριου πολίτη έχει αυξηθεί κατά 8% από το 2003 μέχρι σήμερα.

Δεν είναι τα πάντα τέλεια και δεν ωραιοποιώ. Φυσικά, αναγνωρίζω πως οι δείχτες είναι ένας μέσος όρος. Υπάρχουν και εκείνοι οι συμπολίτες μας φυσικά που δε βρίσκονται στο μέσο όρο. Εκείνοι έχουν βοηθηθεί από αυτή την κυβέρνηση όσο ποτέ προηγουμένως. Όπως ανέφερα, έχει διπλασιαστεί το κοινωνικό κράτος. Υπενθυμίζω ότι είχαμε δεκαπέντε χιλιάδες περισσότερους συμπολίτες μας που ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχιας επί της προηγούμενης κυβέρνησης, τριάντα χιλιάδες περισσότερους επί διακυβέρνησης του ΑΚΕΛ με το Γιώργο Βασιλείου.

60

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καταλήγω με τα εξής: Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης είναι μέρος της εθνικής πολιτικής μας. Χωρίς μια γερή οικονομία η Κύπρος θα ήταν ευάλωτη σε εξωτερικές πιέσεις. Χωρίς μια δυνατή οικονομία δε θα μπορούσαμε να προωθούμε τις θέσεις μας στο εξωτερικό. Χωρίς μια δυνατή οικονομία δε θα είχαμε άμυνα και Εθνική Φρουρά. Αλλά, βλέπουμε πρόσφατα και τις εξεγέρσεις των Τουρκοκυπρίων στα οδοφράγματα και βλέπουμε το πραγματικό πρόσωπο του κατοχικού καθεστώτος. Βλέπουμε τους Τουρκοκυπρίους να μεταβαίνουν στις ελεύθερες περιοχές και να εργάζονται δίπλα μας. Τους βλέπουμε να θέλουν να εμπορεύονται και να συναλλάσσονται μαζί μας, αλλά παράλληλα βλέπουμε την ψευδοαστυνομία να κατάσχει σοκολάτες από τα χέρια μικρών παιδιών. Να εμποδίζει τη μετάβαση φορτηγών από και προς τα κατεχόμενα. Να εμποδίζει τους ίδιους τους Τουρκοκυπρίους να μεταβαίνουν στις ελεύθερες περιοχές. Είναι η οικονομία μας που αποδεικνύει περίτρανα ότι η δήθεν “απομόνωση” των Τουρκοκυπρίων είναι αποτέλεσμα του εγκάθετου καθεστώτος της Άγκυρας. Έχουμε λοιπόν εθνικό καθήκον να συνεχίσουμε την πορεία ενδυνάμωσης της οικονομίας μας που καθιερώσαμε αυτά τα πέντε χρόνια. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να πάμε πίσω στην περίοδο των χρεών και των ελλειμμάτων. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε να συνεχίσει ο Τάσσος Παπαδόπουλος τη σωστή διαχείριση αυτής της οικονομίας.

Εύχομαι χρόνια πολλά και καλές γιορτές σε σας και στις οικογένειές σας.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ׃

Ευχαριστώ, κύριε Παπαδόπουλε.


Κύριε Πρόεδρε...


Παρακαλώ, κύριε Κατσουρίδη.


Παρ’ όλο που δεν το συνηθίζω, επί προσωπικής αναφοράς. Η ομιλία μου, είπε ο κ. Νικόλας Παπαδόπουλος, είναι κατά 95% αφιερωμένη σε επίθεση στον Πρόεδρο και την κυβέρνηση. Φαίνεται ούτε την έχει ακούσει ούτε την έχει διαβάσει! Σε εξακόσιες γραμμές, εβδομήντα γραμμές είναι αναφορά στον Πρόεδρο και στην κυβέρνηση, κυρίως για να απαντήσω σε κατηγορίες, 11%, δεκαέξι γραμμές στον κ. Κασουλίδη και το Δημοκρατικό Συναγερμό, 4 με 4,5%. Τα υπόλοιπα είναι οι θέσεις του υποψηφίου και του ΑΚΕΛ.


Ευχαριστώ, κύριε Κατσουρίδη.

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Κύριε Πρόεδρε, επί της διαδικασίας. Δικαιούμαστε, όταν τελειώνει κάποιος, να σηκωνόμαστε να κάνουμε παρεμβάσεις; Διότι και εγώ ήθελα να κάνω παρέμβαση για τον κ. Θωμά, γι’ αυτά που είπε. Ήθελα να ξέρω ποιοι είναι οι κανόνες.


Κανονικά είναι εκτός διαδικασίας αυτή η παρέμβαση, αλλά εγώ προσωπικά δε γνώριζα τον τρόπο με τον οποίο θα μιλούσε, τι θα έλεγε ο κ. Κατσουρίδης.

Παρακαλώ, κύριε Κατσουρίδη.

61


Λυπούμαι πολύ. Πρώτον, δεν μπήκα επί της ουσίας, επί αριθμού μίλησα, αλλά καλώ όλους, πρωτίστως τον κ. Κουτσού που αμέσως πετάχτηκε όπως το ελατήριο, να μελετήσουν το σύνταγμα. Οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι δικαιούνται. Εσείς δε δικαιούστε!

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Κύριε Κατσουρίδη, πρώτον, να αποφεύγετε τους χαρακτηρισμούς και τα ελατήρια, είτε τα φυσικά είτε τα άλλα, να τα αφήσετε κατά μέρος.


Παρακαλώ, κύριοι συνάδελφοι!

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

(Σε έντονο ύφος)

Καταρχάς, πρέπει να αποφασίσετε. Προεδρεύετε της Βουλής; Ρώτησα τον Πρόεδρο και περιμένω απάντηση και απαντάτε εσείς. Ε, δεν είναι συνεδρία του ΑΚΕΛ, κύριε Κατσουρίδη!


Κύριε Κουτσού, σας παρακαλώ πάρα πολύ. Με ρωτήσατε, έδωσα μία απάντηση. Θέλησε ο κ. Κατσουρίδης να κάμει μια διευκρίνιση.

Ναι, κύριε Ερωτοκρίτου.

Ρ. ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ:

Κύριε Πρόεδρε, να μου επιτρέψετε, με όλο το σεβασμό, να διαφωνήσω μαζί σας. Με βάση τον κανονισμό της Βουλής, το άρθρο 24, αλλά και το άρθρο 30, μπορούν να γίνουν ερωτήσεις από βουλευτή ο οποίος είτε θίγεται προσωπικά, που δεν είναι η περίπτωση αυτή, είτε θέλει να επεξηγήσει οποιοδήποτε ζήτημα της αγόρευσής του το οποίο παρανοήθηκε. Και αυτό έκανε ο κ. Κατσουρίδης τώρα. Και έχει δίκαιο ο κ. Κατσουρίδης. Είναι εντός του κανονισμού όπως και οποιοσδήποτε άλλος βουλευτής. Όχι εχθές που προέδρευε κάποιος άλλος στη θέση σας και μιλούσε ο κ. Φακοντής και κάποιος άλλος, που κάνει το δικηγόρο, που δεν είναι δικηγόρος του, από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΑΚΕΛ-Αριστερά, μου απαγόρευσε ουσιαστικά να του υποβάλω ερώτημα. Δικαιούται οποιοσδήποτε βουλευτής στου οποίου την αγόρευση γίνεται αναφορά και θέλει να επεξηγήσει με βάση τα άρθρα 24 και 30 να το πράξει. Άρα, να τηρείται το μέτρο για όλους τους βουλευτές και όχι για τον κ. Κατσουρίδη, ενδεχομένως, κατά χάρη.


Καταρχάς, δε δέχομαι το “κατά χάρη”, κύριε Ερωτοκρίτου!


Εσείς το είπατε. Είπατε «ήθελα να μάθω τι θα πει ο κ. Κατσουρίδης».


(Σε έντονο ύφος)

Όχι, δεν είπα αυτό το πράγμα! Να μην παραποιείτε αυτά τα οποία λέγω, κύριε Ερωτοκρίτου. Σας παρακαλώ πολύ! Εγώ είπα ότι ζήτησε το λόγο ο κ. Κατσουρίδης

62

και δε γνώριζα σε τι θα αναφερθεί.


Έπρεπε να τον διακόψετε τότε, αν ήταν εκτός τάξεως, που δεν ήταν ο άνθρωπος.


Ο κ. Κατσουρίδης όμως δεν μπήκε στο θέμα ουσίας, αλλά έκανε μια διευκρίνιση σε ό,τι αφορά κάποια θέματα. Δεν μπήκε στο θέμα ουσίας! Γι’ αυτό τον άφησα να συνεχίσει. Τώρα ο κ. Κουτσού αυτό το πράγμα το είδε...


Νομίζω ότι η συζήτηση αυτή περιττεύει. Αν συμφωνούμε ότι με βάση τον κανονισμό, λόγω της διαδικασίας που γίνεται, οποιοσδήποτε βουλευτής θεωρεί ότι θίγεται, αν έτσι είναι η περίπτωση, ή θεωρεί σκόπιμο να δώσει διευκρινίσεις, εφόσον κατά παρανόηση, όπως το καταλαβαίνει ο ίδιος, αυτός που είναι πάνω στο βήμα λέει οτιδήποτε για την αγόρευσή του, να το πράξει. Αλλά, να τηρείται αυτό το μέτρο για όλους. Όχι μόνο κατά τρόπο ευκαιριακό ή γιατί πρέπει να ευνοηθούν κάποιοι! Είναι αυτό που ήθελα να πω και νομίζω ότι ετέλειωσε η συζήτηση.


Εντάξει, δε δέχομαι όμως το “κατά χάρη”, εν πάση περιπτώσει.

Παρακαλώ, κύριε Πουργουρίδη.

ΧΡ. ΠΟΥΡΓΟΥΡΙΔΗΣ:

Κύριε Πρόεδρε, το θέμα νομίζω εξαντλήθηκε, αλλά να μην επεκταθούμε και να περιορίσουμε τις εξουσίες του προεδρεύοντος. Ο προεδρεύων καθορίζει πώς γίνεται η διαδικασία στη Βουλή. Έχει αυτό το προνόμιο από τον κανονισμό. Από την άλλη, όσον αφορά το θέμα που εγείρεται εδώ -ανεξάρτητα, δεν παίρνω θέση στα όσα λέει ο κ. Ερωτοκρίτου, πρέπει να μελετήσω τον κανονισμό- ένα πράγμα πρέπει να διευκρινιστεί: Άλλες είναι οι εξουσίες που έχουν οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι κοινοβουλευτικών ομάδων και άλλες είναι οι αρμοδιότητες που έχουν οι απλοί βουλευτές όσον αφορά το δικαίωμα να ομιλούν στην ολομέλεια.


Επί του θέματος, κύριε Πουργουρίδη, αν μου επιτρέπετε.


Κύριε Ερωτοκρίτου, σας παρακαλώ πάρα πολύ!


Επειδή έκαμε αναφορά.


Ζήτησε το λόγο ο κ. Αγγελίδης.


Ωραία. Μετά τον κ. Αγγελίδη τότε.


63

Παρακαλώ, κύριε Αγγελίδη.

Α. ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ:

Κύριε Πρόεδρε, συμφωνώ ότι θα μπορούσαν οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι να μιλήσουν, γι’ αυτό και παίρνω το λόγο, αλλά, όταν γίνεται αναφορά στο σύνταγμα που δεν επιτρέπει στον κ. Κουτσού να αναφερθεί επί αναλόγου προσωπικού θέματος, νομίζω ότι κάπου δεν είναι αρμοδιότητα απλή δική σας να κατευθύνετε τη συζήτηση προς κάποια κατεύθυνση, αλλά είναι δικαίωμα. Δικαίωμα του κάθε βουλευτή και αυτό νομίζω εισηγήθηκε ο κ. Ερωτοκρίτου και νομίζω θα έπρεπε να ήταν σεβαστό και να τελείωνε το θέμα δίνοντας τη δική του διευκρίνιση ο κ. Κουτσού.


Ευχαριστώ.

Ναι, κύριε Ερωτοκρίτου.


Κύριε Πρόεδρε, απλώς για να πληροφορήσω το φίλο μου τον κ. Πουργουρίδη ότι τα άρθρα 24 και 30 δεν κάνουν διάκριση μεταξύ κοινοβουλευτικών εκπροσώπων και απλών βουλευτών. Τα άρθρα 24 και 30 του κανονισμού ξεκινούν με τη φράση «ουδείς βουλευτής» και όλοι είμαστε ίσοι επ’ αυτού του θέματος το οποίο συζητούμε τώρα. Γι’ αυτό, αν ήταν σε άλλη περίπτωση, ναι, οι κοινοβουλευτικοί προηγούνται, όταν ζητούν το λόγο για οποιοδήποτε θέμα, και προηγούνται παντός βουλευτού. Εδώ δεν είναι έτσι η περίπτωση. Είναι άλλο το θέμα!


Κοιτάξετε. Θεωρώ λήξασα τη συζήτηση. Εν πάση περιπτώσει όμως, ορισμένα θέματα τα οποία χρήζουν διευκρίνισης θα μπορούσε να τα διευκρινίσουμε. Γι’ αυτά τα οποία λέτε, με βάση τον κανονισμό, θα μπορούσε να τα διευκρινίσουμε και θα ήταν το πιο αρμόδιο όργανο να διευκρινίσει αυτά τα πράγματα η σύσκεψη των αρχηγών των κομμάτων ή εκπροσώπων που γίνεται συνήθως στο γραφείο του Προέδρου της Βουλής.

Παρακαλώ, κύριε Κουτσού.

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Αν μου επιτρέπετε, κύριε Πρόεδρε.

Είχα αναφέρει ότι, επειδή κάτι λέχθηκε από τον κ. Θωμά που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, ήθελα απλώς να διευκρινίσω τι είπα, διότι ακριβώς έχω ήδη και τα απομαγνητοφωνημένα πρακτικά. Είπε ο κ. Θωμά ότι εισηγήθηκα να μην κάνουμε διάλογο με τους Τουρκοκυπρίους. Έχω ξεκαθαρίσει και θα το δει και γραπτά. Για δύο επίπεδα επαφών με τους Τουρκοκυπρίους, είπα, διάλογο...


Κύριε Κουτσού, μπαίνετε στην ουσία.

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Μα αυτό έχει παραφράσει! Τι θα πω; Αυτό θέλω να επεξηγήσω. Αν μου επιτρέπετε, να το επεξηγήσω. Αν δε μου επιτρέπετε...

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ׃ 64

Δε θα σας απαγορεύσω μιας και σας έδωσα το λόγο, αλλά παρακαλώ πολύ σύντομα πείτε αυτό το οποίο θέλετε.

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Πολύ σύντομα, κύριε Πρόεδρε.

Σας λέω, διαβάζω από τα απομαγνητοφωνημένα πρακτικά που ξεκαθαρίζουν ότι είπα: «Υπάρχουν δύο επίπεδα. Υπάρχει η ηγεσία, με την όποια ηγεσία είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε διάλογο και με την οποία εμείς αρνούμαστε την επαναπροσέγγιση, διότι είναι μέρος του βαθέος κράτους που ισχύει και στα κατεχόμενα.». «Αντίθετα», είπα, «η επαναπροσέγγιση πρέπει να γίνεται με τον απλό Τουρκοκύπριο».

Eυχαριστώ πάρα πολύ.


Εν πάση περιπτώσει, θα προχωρήσουμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Το λόγο έχει ο κ. Γεώργιος Βαρνάβα.

Γ. ΒΑΡΝΑΒΑ:

Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι...


Μα λέγεσαι και Γεώργιος ή μόνο Γιώργος, κύριε Βαρνάβα;

Γ. ΒΑΡΝΑΒΑ:

Γιώργος είμαι, δεν ξέρω κύριε Πρόεδρε...


Εντάξει.

Γ. ΒΑΡΝΑΒΑ:

Το ίδιο όνομα είναι.

Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι,

Λόγω του ότι η παλαιά και η νέα αντιπολίτευση έχουν αποφασίσει το μονόλογο για την επόμενη μιάμιση ώρα, χωρίς να δέχονται τον αντίλογο ενδιάμεσα, είμαστε υποχρεωμένοι να απαντήσουμε για κάποια πράγματα που έχουν ακουστεί μέχρι σήμερα σε αυτή την αίθουσα, γιατί σίγουρα οι αντιφάσεις και οι ανακρίβειες που έχουν ακουστεί είναι τέτοιες, που, όχι είκοσι λεπτά αλλά είκοσι ώρες να μας δοθούν, δεν αρκούν, για να απαντήσουμε.

Ακούσαμε χθες τον κ. Αναστασιάδη να λέει ότι για τεσσεράμισι χρόνια εσωτερικές διαφωνίες και δογματισμοί εντός της κυβέρνησής μας οδήγησαν στη στασιμότητα και στην οπισθοδρόμηση του κυπριακού προβλήματος. Σίγουρα, διακαής πόθος του κ. Αναστασιάδη ήταν να περάσει το Σχέδιο Ανάν, αλλά, εάν εννοεί οπισθοδρόμηση τη δική του καταγγελία μετά το δημοψήφισμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σίγουρα αυτή είναι οπισθοδρόμηση! Αν ο κ. Αναστασιάδης όμως εννοεί οπισθοδρόμηση τη συνάντηση των Παρισίων, τη Συμφωνία της 8ης Ιουλίου, που ο κ. Πουργουρίδης περιγελά συνεχώς, ενώ το ίδιο το κόμμα του κ. Αναστασιάδη καλεί στην εφαρμογή της, τότε δεν ξέρουμε. Εάν οπισθοδρόμηση είναι η τελευταία έκθεση του γενικού γραμματέα για την ανανέωση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ ή η τελευταία έκθεση της

65

Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τότε δε γνωρίζουμε. Αν οπισθοδρόμηση είναι η εμπλοκή της Κίνας, της Ρωσίας, της Γαλλίας και όλου του Συμβουλίου Ασφαλείας και όχι μόνο των Αγγλοαμερικάνων στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος, κάτι το οποίο θα επιθυμούσε σίγουρα ο κ. Αναστασιάδης, να ήταν μόνο οι Αγγλοαμερικάνοι, τότε δε γνωρίζουμε. Μα και από την άλλη, αφού επί καθημερινής βάσης οι ίδιοι κατηγορούν και επιρρίπτουν τις ευθύνες στη δική μας πλευρά και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τη στασιμότητα του Κυπριακού, εγώ διερωτώμαι, όπως και ο υπόλοιπος κυπριακός λαός, γιατί ο ξένος παράγων να μη λέει το ίδιο ακριβώς το οποίο λέει η αντιπολίτευση εδώ στον τόπο μας.

Επίσης, ακούσαμε τον κ. Αναστασιάδη να γνοιάζεται για τις περιουσίες. Πράγματι, υπάρχει φοβερό πρόβλημα. Βλέπουμε τις περιουσίες μας, η μια μετά την άλλη να κτίζονται. Όμως, μήπως η κυβέρνηση αυτή δεν έχει κάνει τα ανάλογα διαβήματα; Όλοι μας γνωρίζουμε γιατί δεν μπορεί να μπει ένα τέλος σε αυτή την παραβίαση στην οποία το κατοχικό καθεστώς προβαίνει επί καθημερινής βάσης. Όμως, ξεχνάμε ότι ο κ. Αναστασιάδης αμέσως μετά το δημοψήφισμα ήταν αυτός ο οποίος κάλεσε τους Τουρκοκυπρίους να εφαρμόσουν μονομερώς τη ρήτρα του Σχεδίου Ανάν η οποία μιλούσε για τη χρήση των δύο τρίτων της περιουσίας μας; Μήπως βουλευτές του κόμματος του κ. Αναστασιάδη, εδώ από αυτό το βήμα, κατάγγελλαν ότι Ελληνοκύπριοι εμπλέκονται στη διαπλοκή και στην ανέγερση κατοικιών στις δικές μας περιουσίες και μάλιστα είπαν ότι, αν έλεγαν ονόματα, και δεσμεύτηκαν να πουν ονόματα, θα παθαίναμε καρδιακή προσβολή; Μέχρι σήμερα δεν έχει ακουστεί ούτε μισό όνομα και εμείς λέμε και απαιτούμε ενώπιον του κυπριακού λαού αυτοί που γνωρίζουν να πουν. Αν δεν πουν δημόσια αυτά τα ονόματα των Ελληνοκυπρίων, τότε είναι συνένοχοι!

Ακούσαμε τον κ. Αναστασιάδη να λέει «γιατί ζητούσε», λέει και μιλά πάντοτε για την έναρξη των διαπραγματεύσεων και εννοεί τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, «γιατί ζητούσε με επιστολές του προς το γενικό γραμματέα το Δεκέμβρη του 2003 νέα πρωτοβουλία για λύση στη βάση του σχεδίου, πριν την ολοκλήρωση μάλιστα της ένταξής μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Γιατί αποδέχθηκε και δέσμευσε την Κυπριακή Δημοκρατία σε ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και επιδιαιτησία;». Συγνώμη, αλλά δεν ήταν ο Δημοκρατικός Συναγερμός ο οποίος πίεζε συνεχώς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να απευθύνει αυτή την επιστολή; Συγνώμη, αλλά γιατί ο κ. Αναστασιάδης, αφού κόπτεται, προέτρεπε τον κυπριακό λαό μία εβδομάδα πριν την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση να αποδεχθεί το Σχέδιο Ανάν; Αλλά και όσον αφορά το τρίτο, τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και την επιδιαιτησία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε την τόλμη να πει το “mea culpa” και είχε την τόλμη επίσης να πει και την αλήθεια. Ότι ο μόνος στην Νέα Υόρκη ο οποίος έφερε ένσταση ήταν ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ, o Γιαννάκης Ομήρου. Κανένας, κύριοι, δεν έφερε ένσταση. Ούτε ο κ. Αναστασιάδης ούτε από πλευράς του γενικού γραμματέα του ΑΚΕΛ και Προέδρου της Βουλής. Άρα, αυτή τη στιγμή ας μην κατηγορούν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι απεδέχθη τα χρονοδιαγράμματα και την επιδιαιτησία.

Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι,

Ακούσαμε χθες το συνάδελφο κ. Τορναρίτη να λέει: «Αν δεν ήταν ο Γλαύκος Κληρίδης», λέει, «και ο κ. Κασουλίδης, δε θα εντασσόμασταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Ξεχνάμε όμως ένα πράγμα: την αλήθεια! Εάν δεν ήταν η ελληνική κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ούτε μια μέρα δε θα βλέπαμε την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλοι πολύ καλά γνωρίζουμε ότι ήταν μετά από άσκηση πίεσης και εκβιασμού της ελληνικής κυβέρνησης που αποδέχθηκαν τότε εκείνοι που ήταν εναντίον της ένταξής μας την Κύπρο, γιατί η Ελλάδα ήταν και η τελευταία χώρα που θα ψήφιζε τη διεύρυνση και, αν δε γινόταν δεχτή η Κύπρος, δε θα έδινε τη δική της

66

αποδοχή για τη διεύρυνση. Και επίσης, ο κυπριακός λαός είναι αυτός ο οποίος ενέταξε την Κύπρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί αυτοί που διαπραγματεύονταν την ένταξη θεωρούσαν ότι είμαστε χουβαρντάδες. Μας ζητούσαν πέντε και δίναμε δέκα κατά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Γι’ αυτό το λόγο όλο το οικονομικό κόστος το ανέχθηκε ο κυπριακός λαός. Άρα, ας μην προσπαθούν να οικειοποιηθούν κάτι το οποίο έχει κερδίσει ο ίδιος ο λαός με το δικό του αγώνα!

Σίγουρα, ο συνάδελφος, ο φίλος, Λευτέρης Χριστοφόρου είναι γνωστός για το λεξιλόγιό του το πλούσιο. Ακούσαμε “ανομβρία στον πολιτισμό της πενταετίας”, “προγραμματισμός δεικτοκεντρικός”, ακούσαμε ότι δεν υπάρχει πολιτική για τους πρόσφυγες. Αυτά θα τα απαντήσω παρακάτω με αριθμούς και στατιστικά. Όμως, ακούσαμε από το συνάδελφο Λευτέρη Χριστοφόρου να λέει «η κυβέρνηση τελεί υπό τον πανικό των δημοσκοπήσεων, για να βάλει το χέρι στη τσέπη». Aν η κυβέρνηση που έρχεται πάντοτε πρώτη στις δημοσκοπήσεις τελεί υπό πανικό, τότε αυτοί που έρχονται τρίτοι θα πρέπει σίγουρα να βρίσκονται κάτω από ψυχολογική κατάρρευση! Επίσης, μας είπε όλα τα επιτεύγματα της κυβέρνησης του Γλαύκου Κληρίδη. Τριάντα, σαράντα, πενήντα, δεν ξέρω. Δεν προλάβαινα να μετρώ. Ε, τότε, εάν αυτή η κυβέρνηση που μας χαρακτήρισε και μας διηγήθηκε ο συνάδελφος Λευτέρης Χριστοφόρου ήταν τέτοια, γιατί ο κυπριακός λαός δεν της έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης και την έστειλε στο σπίτι της το Φεβρουάριο του 2003;

Επίσης, αγαπητοί συνάδελφοι, λυπάμαι ειλικρινά, γιατί ακούγοντας τις ομιλίες των βουλευτών του ΑΚΕΛ ειλικρινά διερωτώμαι αν στα χέρια τους έχουν τις ομιλίες του 2001 ή τις ομιλίες του 2002. Για παράδειγμα, ακούγοντας το συνάδελφο Αντρέα Φακοντή να μηδενίζει εντελώς και να λέει ότι δεν έχει γίνει τίποτα από πλευράς συγκοινωνιών, ειλικρινά δε θα ήθελα να βρισκόμουν στη θέση του κ. Θράσου, ώστε να με μηδενίζουν οι ίδιοι οι δικοί μου οι άνθρωποι.

Ακούσαμε στην ομιλία του κ. Κατσουρίδη, αγαπητοί συνάδελφοι, να λέει το εξής, μιλάμε πάντοτε για τη Συνταγματική Συνθήκη: «Τα ίδια τα κόμματα μπορούν να εκφράσουν ολοκληρωμένα τις θέσεις τους, αφού πρώτα διαβουλευθούμε κατά πόσο θα αποφασίσει η ίδια η Βουλή ή μέσα από δημοψήφισμα δεδομένης της σημαντικότητας του θέματος». Ο κ. Κατσουρίδης εδώ και το ΑΚΕΛ προτείνουν δημοψήφισμα. Συζητούμε αυτά τα πράγματα εμείς. Αλλά, το ΑΚΕΛ δεν ήταν αυτό που επέκρινε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, προ μερικών μηνών, γιατί δεν ανέλαβε τις ευθύνες του ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας και οδήγησε το Σχέδιο Ανάν σε δημοψήφισμα; Άρα, εδώ υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά;

Ο κ. Κατσουρίδης επίσης μας είπε το εξής, αναφερόταν σίγουρα στις αντιθέσεις τις οποίες το ΑΚΕΛ εξέφρασε κατά την παρουσία του στη διακυβέρνηση: «Τώρα και εδώ χαράσσεται μια νέα θέση, που ουσιαστικά μιλά για συνομιλίες με την Τουρκία και όχι με τους Τουρκοκυπρίους. Και αν η Τουρκία δε θέλει να συνομιλήσει; Τότε απλά δε θα διεξαχθούν συνομιλίες! Επικίνδυνες σκέψεις και πολιτικές ακροβασίες!». Φαίνεται κάποιοι έχουν ξεχάσει ότι το κλειδί της λύσης βρίσκεται στην Άγκυρα. Φαίνεται ότι κάποιοι έχουν ξεχάσει ότι το κυπριακό πρόβλημα είναι πρόβλημα εισβολής, κατοχής και παρουσίας σαράντα χιλιάδων κατοχικών στρατευμάτων από την Τουρκία και όχι των Τουρκοκυπρίων. Δεν τασσόμαστε εναντίον των διαπραγματεύσεων με τους Τουρκοκυπρίους ή την τουρκοκυπριακή ηγεσία. Θέλουμε αποτέλεσμα όμως! Είδαμε τη Συμφωνία της 8ης Ιουλίου. Την υπέγραψε ο κ. Ταλάτ. Τον φώναξαν στην Άγκυρα, τον πήραν από το αυτί και από τότε δεν εφαρμόζεται αυτή η συμφωνία. Γιατί; Γιατί το τι θα κάνουν οι Τουρκοκύπριοι που είναι στην εξουσία στην άλλη πλευρά είναι αυτό που θα τους υποδείξει η Άγκυρα. Άρα, ναι, το πρόβλημά μας δεν είναι με τους Τουρκοκυπρίους, αλλά είναι με την κατοχική δύναμη, την ίδια την Τουρκία!

67

Ακούσαμε τον κ. Κατσουρίδη να λέει: «Μας ερωτούν και μας επικρίνουν τι το διαφορετικό έχει η δική μας υποψηφιότητα και ποιες είναι οι δικές μας θέσεις για το αύριο σε σχέση πάντα με το Κυπριακό. Απαντούμε: Έχουμε χρέος να αποτρέψουμε την οριστικοποίηση της διχοτόμησης και να προωθήσουμε λύση που να μας απαλλάσσει από την κατοχή και να επανενώνει την Κύπρο. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι μπορούμε να υπηρετήσουμε με επιτυχία αυτό το στόχο.». Μα αυτή είναι η διαφορά τους με τον Τάσσο Παπαδόπουλο; Λυπάμαι! Αν συμμετείχαν σε μία διακυβέρνηση του τόπου για τεσσεράμισι ολόκληρα χρόνια η οποία διακυβέρνηση προσπαθούσε να οριστικοποιήσει τη διχοτόμηση και δεν προωθούσε λύση του Κυπριακού, τότε φέρουν ευθύνη και οι ίδιοι. Επίσης, ακούσαμε να λέει το εξής ο κ. Κατσουρίδης στην ομιλία του: «Η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία έχει δεχθεί άμεσες και ξεκάθαρες επιθέσεις από τις ηγεσίες των κομμάτων που στηρίζουν τον Πρόεδρο. Όλοι αυτοί υποσκάπτουν ουσιαστικά την αξιοπιστία του Προέδρου.». Εμάς δε μας ενδιαφέρει η ονομασία της λύσης. Εμάς μας ενδιαφέρει η ουσία της λύσης. Μήπως το Σχέδιο Ανάν δεν ονομαζόταν “διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία”; Τότε το ΑΚΕΛ γιατί είπε “όχι”; Ελπίζω το “όχι” του να ήταν για την ουσία και όχι απλώς επιφανειακό.

Επίσης, κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι, μας έχει εκπλήξει με όλη τη σημασία της λέξης η τελευταία δήλωση που έχει κάμει ο Πρόεδρος της Βουλής και γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ κ. Χριστόφιας από τηλεοπτικό σταθμό σε συνέντευξή του. Διαβάζω, ερώτηση: «Καλούσατε τους πρώην συμμάχους σας να δεσμευτούν, όπως δεσμευτήκατε εσείς, για υποστήριξη Τάσσου Παπαδόπουλου, αν δεν περάσετε στο δεύτερο γύρο. Επομένως, τα πράγματα περιορίζονται σε αυτό που ονομάζεται “τριμερής”;». Αυτή είναι η ερώτηση του δημοσιογράφου. Απάντηση: «Έγινε μια δήλωση τότε η οποία είχε τη σκοπιμότητά της». Ερώτηση δημοσιογράφου: «Δηλαδή ήταν δήλωση σκοπιμότητας;». Απάντηση: «Βέβαια. Έδειχναν οι δημοσκοπήσεις πως ένα ποσοστό 30% του ΑΚΕΛ τραβούσε προς τον Τάσσο Παπαδόπουλο τότε. Κατά συνέπεια, έπρεπε να φέρουμε τον κόσμο μας κοντά πρώτα απ’ όλα, γι’ αυτό εμείς είπαμε να μείνουμε με τον Τάσσο Παπαδόπουλο.». Άρα, ελάτε κοντά μας. Τώρα, από τότε και λάθος να έγινε έχει διορθωθεί πλείστες όσες φορές από τη δική μας πλευρά. Εμείς αυτή την ώρα αγωνιζόμαστε, για να κερδίσουμε όση περισσότερη στήριξη από τον απλό άνθρωπο και τον κόσμο. Απ’ εκεί και πέρα το θέμα δεύτερου γύρου βεβαίως θα είναι μπροστά σε όλους μας. Να κάτσουμε να το συζητήσουμε μέσα σε δεδομένα τα οποία θα προκύψουν την Κυριακή το βράδυ. Άρα, εάν αυτή η δήλωση του γενικού γραμματέα του ΑΚΕΛ και Προέδρου της Βουλής για τη στήριξη του Τάσσου Παπαδόπουλου στο δεύτερο γύρο ήταν σκοπιμότητα, τότε ο απλóς ο άνθρωπος και ο κόσμος που μας παρακολουθεί αυτή τη στιγμή από τους δέκτες των τηλεοράσεών του δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να έχει συγχυστεί από τα όσα ακούονται αν είναι σκοπιμότητα ή έχουν σωστή βάση. Από την άλλη, αφήνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο και εγώ ρωτώ από αυτό το βήμα ξεκάθαρα: Δηλαδή, αν ο κ. Χριστόφιας δε βρίσκεται στο δεύτερο γύρο, τότε υπάρχει ενδεχόμενο το ΑΚΕΛ ακόμη και να συζητήσει συνεργασία με το Δημοκρατικό Συναγερμό και να ψηφίσει Ιωάννη Κασουλίδη;

Kύριε Πρόεδρε και κύριοι συνάδελφοι,

Η φετινή συζήτηση για τους κρατικούς προϋπολογισμούς διεξάγεται σε μια περίοδο προεκλογική, όπου πολλά θα ακουστούν από την παραδοσιακή αντιπολίτευση και από τους μέχρι πρόσφατους συγκυβερνώντες, οι οποίοι πρόσκαιρα έχουν ενσωματωθεί στο αντιπολιτευτικό στρατόπεδο.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτών των προϋπολογισμών είναι το γεγονός ότι είναι ο πρώτος ιστορικός προϋπολογισμός της Κυπριακής Δημοκρατίας ο οποίος θα διατεθεί μετά την ένταξή μας στην Οικονομική Νομισματική Ένωση με νόμισμα το

68

ευρώ. Ο στόχος επετεύχθη και αυτό εξαιτίας της ορθής οικονομικής πολιτικής που η κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου έχει εφαρμόσει τα τελευταία πέντε χρόνια. Όπως όλοι μας γνωρίζουμε, μέσα από τους προϋπολογισμούς πηγάζει το μοντέλο ανάπτυξης, αλλά και η πορεία την οποία θα ακολουθήσει η οικονομία μας και γενικότερα η κοινωνία μας στα χρονικά πλαίσια υλοποίησής του.

Ο πέμπτος κατά σειρά προϋπολογισμός που καταθέτει η κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου. Εδώ θα ήθελα να μου επιτρέψετε να χρησιμοποιήσω ακριβώς το τι είπε η συνάδελφος του ΑΚΕΛ στην ομιλία της για τον περσινό προϋπολογισμό. Λέει και το υιοθετώ πλήρως: «Επιβεβαιώνει…


Θέλω πνευματικά δικαιώματα.

Γ. ΒΑΡΝΑΒΑ:

Είναι εσείς, κυρία Σωτηρούλα, ναι.


(Αστειευόμενη)

Θέλω πνευματικά δικαιώματα.

Γ. ΒΑΡΝΑΒΑ:

«Επιβεβαιώνει», εννοεί ο προϋπολογισμός, «ότι σήμερα ο Κύπριος πολίτης μπορεί να νιώθει ήσυχος ότι η οικονομία μας δε στηρίζεται στα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα και σε μαγειρεμένους αριθμούς, αλλά σε μια πραγματική εικόνα υγιών δημόσιων οικονομικών».

Οι εκτιμήσεις μας στηρίζονται στα ακόλουθα πραγματικά δεδομένα, δύο αριθμούς θα πω απλώς: Το 2003 είχαμε δημοσιονομικό έλλειμμα 6,3%, δημόσιο χρέος 69,2%, ρυθμό ανάπτυξης 1,9%. Το 2007 είχαμε δημοσιονομικό έλλειμμα 1% με πιθανότητα 1,5% πλεόνασμα, δημόσιο χρέος 60,9%, ρυθμό ανάπτυξης 4,2%. Πρόβλεψη για το 2008: δημοσιονομικό έλλειμμα 0,5%, δημόσιο χρέος 52,5%, χαμηλότερο από τη δέσμευση του 60% έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κάποιοι, κύριε Πρόεδρε και κύριοι συνάδελφοι, εδώ και πέντε χρόνια κάνοντας στείρα αντιπολίτευση εθελοτυφλούν σε όλους αυτούς τους αριθμούς, που αποδεικνύουν την ανάπτυξη της οικονομίας, το νοικοκύρεμά της, αλλά και το κοινωνικό πρόσωπο που αυτή η κυβέρνηση έχει δείξει στον Κύπριο πολίτη και ιδιαίτερα στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Ακούσαμε πρόσφατα τον υποψήφιο του Δημοκρατικού Συναγερμού κ. Κασουλίδη να λέει «είναι εύκολη υπόθεση η εξυγίανση της οικονομίας». Τότε διερωτόμαστε γιατί, όταν βρίσκονταν αυτοί στην εξουσία, όπου ο κ. Κασουλίδης ήταν μέλος της κυβέρνησης, δεν κατόρθωσαν, παρ’ όλα τα δύο προγράμματα σύγκλισης που είχαν προτείνει, να εξυγιάνουν την οικονομία και χρειάστηκε το τέταρτο πρόγραμμα που είχε καταθέσει η κυβέρνηση του Τάσσου Παπαδόπουλου, για να το πετύχει.

Κατηγορούν για αντιλαϊκή πολιτική αυτή την κυβέρνηση. Ποιοι; Αυτοί που κατά τη δική τους διακυβέρνηση κουτσούρεψαν την ΑΤΑ, επιχείρησαν να καταργήσουν τις απεργίες σε συγκεκριμένους τομείς, όταν ο ΦΠΑ από το 3% πήγε στο 15%, το αφορολόγητο όριο, για το οποίο κόπτονται σήμερα, για έξι συνεχόμενα χρόνια ήταν στις £2.000 και όσες φορές αυξήθηκε ήταν γιατί έμπαιναν φορολογίες και ασκούντο

69

πιέσεις από την τότε αντιπολίτευση. Για να εμπεδώσουν όμως το φιλολαϊκό πρόσωπο αυτής της κυβέρνησης, παραθέτω πιο κάτω δύο άλλους συγκριτικούς πίνακες, οι οποίοι μιλούν από μόνοι τους. Θα πω μόνο μερικούς αριθμούς όπως, για παράδειγμα, άμεσα χορηγήματα: το 2003 £193 εκατομ., το 2008 προβλέπονται £409 εκατομ., 111% αύξηση. Παροχές κοινωνικής πρόνοιας: £208 εκατομ. το 2003, £273 εκατομ. το 2007, £309 εκατομ. το 2008, 48,5% αύξηση.

Κάποιοι άλλοι, κύριε Πρόεδρε και κύριοι συνάδελφοι, τους τελευταίους έξι μήνες ανακάλυψαν ότι η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης εμπεριέχει στοιχεία νεοφιλελευθερισμού, στοιχεία τα οποία χαρακτηρίζουν γενικά την πολιτική του Υπουργού Οικονομικών κ. Σαρρή. Πώς είναι δυνατό να μην το είχαν ανακαλύψει τα τεσσεράμισι χρόνια που βρίσκονταν στη διακυβέρνηση του τόπου και το ανακάλυψαν τώρα; Μήπως η οικονομική πολιτική μιας κυβέρνησης, που στηρίζεται πάνω στην υλοποίηση του προγράμματος το οποίο τη δεσμεύει έναντι του κυπριακού λαού, μπορεί τα πρώτα τεσσεράμισι χρόνια να είναι φιλολαϊκή, προοδευτική και ανθρωποκεντρική και ξαφνικά τους τελευταίους έξι μήνες να έχει γίνει νεοφιλελεύθερη;

(Μη ευκρινή σχόλια από τον κ. Άριστο Αριστοτέλους)

Συγνώμη, έχω είκοσι τρία λεπτά.

Πριν μερικές μέρες μας είπαν: «Εμείς θέλουμε μια κυβέρνηση που να κτίζει συγκροτημένη κοινωνική πολιτική και όχι να παρουσιάζεται ως Αϊ-Βασίλης». Πρώτον, αν θεωρούν ότι η κυβέρνηση κακώς έπραξε παραχωρώντας το τελευταίο αντισταθμιστικό πακέτο, παίζοντας κατ’ αυτούς το ρόλο του Αϊ-Βασίλη, ας τοποθετηθούν δημόσια καλώντας τους συνταξιούχους, τους πολύτεκνους και τις υπόλοιπες ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού που επωφελούνται από αυτό να μην το αποδεχτούν. Δεύτερον, θα ήθελα να τους υπενθυμίσω ότι το σύνταγμά μας κατοχυρώνει την παρουσία ενός Προέδρου στο αξίωμά του, για να υλοποιήσει πλήρως το πρόγραμμά του που τον δεσμεύει έναντι του λαού για εξήντα μήνες και όχι για πενήντα επτά!

Και το πόσο φιλολαϊκό, προοδευτικό και ανθρωποκεντρικό είναι το πρόγραμμα του Τάσσου Παπαδόπουλου, το οποίο θα πρέπει να υλοποιηθεί πλήρως στους εξήντα μήνες, το είπε στην ομιλία του κατά τη συζήτηση των προϋπολογισμών του 2007 ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ κ. Νίκος Κατσουρίδης. Είπε τα εξής ο κ. Κατσουρίδης τότε, ακριβώς πριν από ένα χρόνο: «O κρατικός προϋπολογισμός», διαβάζω από την ομιλία του κ. Κατσουρίδη, «αποτελεί το βασικότερο εργαλείο υλοποίησης του κυβερνητικού προγράμματος. Ένα πρόγραμμα φιλολαϊκό», εννοεί του Τάσσου Παπαδόπουλου, «προοδευτικό και ανθρωποκεντρικό. Ένα πρόγραμμα που εκφράζει τους πόθους, τα οράματα και τις επιδιώξεις των πλατιών λαϊκών μαζών», το πρόγραμμα Τάσσου Παπαδόπουλου, «ένα πρόγραμμα ιδιαίτερα φιλόδοξο, το οποίο βλέπουμε να υλοποιείται, παρά τις δυσκολίες και κάποιες καθυστερήσεις που όντως παρατηρούνται.». Για να δικαιολογήσει αυτά, ο κ. Κατσουρίδης είπε τα εξής: «Παραλήφθηκε ρυθμός ανάπτυξης 1,9%. Σήμερα έχουμε ρυθμό», εννοούσε τότε, «3,7%. Ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας είναι από τους πιο υψηλούς μεταξύ είκοσι πέντε χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.». Είπε επίσης: «Παραλήφθηκε πληθωρισμός της τάξης του 4,8%, ένας ιδιαίτερα υψηλός πληθωρισμός ψαράκι που έτρωγε τους μισθούς των εργαζομένων». Είπε επίσης: «Και μειώθηκε στο 2,4%. Κληρονομήθηκε ένα τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα του 6,3% και παίζει μεταξύ 1% και 1,5%. Η σημερινή κυβέρνηση παρέλαβε», λέει, «τις κοινωνικές παροχές στα £239 εκατομ. Σήμερα έχουν σχεδόν διπλασιαστεί φτάνοντας τα £432 εκατομ.», εννοεί πάντοτε αυτά που εφάρμοζε η κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου μαζί τους. «Οι παροχές για την παιδεία ήταν £48

70

εκατομ. και έφθασαν το 2007 στα £82 εκατομ. Οι παροχές για τη στέγαση από £20 εκατομ. το 2002, πλησιάζουν τα £35 εκατομ. Με τους ίδιους ή ακόμα και υψηλότερους ρυθμούς αυξήθηκαν τα επιδόματα τέκνου, τα δημόσια επιδόματα και άλλα.» Ε, τότε, αγαπητοί συνάδελφοι, ο κόσμος μας ακούει! Αν μία κυβέρνηση με επικεφαλής τον Τάσσο Παπαδόπουλο έχει κάνει παραδεκτό από το ΑΚΕΛ όλο αυτό το οικονομικό θαύμα, γιατί χρειάζεται να αλλάξει; Απλώς διερωτόμαστε!

Πόση ώρα έχω;

ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ:

(Α. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ)

Μισό λεπτό.

Γ. ΒΑΡΝΑΒΑ:

Μισό λεπτό μόνο. Εντάξει. Να πω ότι στην ομιλία μου συμπεριλαμβάνονται επίσης αρκετά θέματα για τους πρόσφυγες. Για την παιδεία όμως, λόγω έλλειψης χρόνου δεν μπορούμε να τα αναγνώσουμε. Θα καταθέσουμε την ομιλία μας και μπορεί να τη διαβάσει οποιοσδήποτε θέλει.

Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ως ΕΔΕΚ, συμμετέχουμε…


Υπολογίζεις ότι μας άφησες όρεξη!

Γ. ΒΑΡΝΑΒΑ:

Όση σας έμεινε, κύριε Αβέρωφ!

Κύριε Πρόεδρε και κύριοι συνάδελφοι, ως ΕΔΕΚ, συμμετέχουμε και μετά βεβαιότητας θα συνεχίσουμε να συμμετέχουμε στη διακυβέρνηση του τόπου με Πρόεδρο τον Τάσσο Παπαδόπουλο. Γι’ αυτό το λόγο, ως υπεύθυνη πολιτική δύναμη, θα υπερψηφίσουμε τον προϋπολογισμό και μοναδική μας δέσμευση έναντι του κυπριακού λαού είναι η πλήρης υλοποίηση του προϋπολογισμού, αλλά και η πλήρης, μέχρι τέλους, υλοποίηση του μελλοντικού προγράμματος του Τάσσου Παπαδόπουλου.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

(Κατά τη διάρκεια της αγόρευσης του κ. Γιώργου Βαρνάβα ο Πρόεδρος της Βουλής επανέρχεται στην έδρα.)

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Ο επόμενος ομιλητής είναι ο κ. Αριστοφάνης Γεωργίου, παρακαλώ.

Α. ΓΕΩΡΓΙΟΥ:


Επειδή άκουσα μόλις τώρα να λέγεται ότι εμείς χαρακτηρίζαμε το πρόγραμμα διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου και λέγαμε ότι ήταν προοδευτικό και ανθρωποκεντρικό, απαντούμε ότι δεν μπορούσε να ήταν διαφορετικά και δεν μπορούσε να λέγαμε διαφορετικά, από τη στιγμή που η δική μας πλευρά ήταν μέσα στους βασικούς συντάκτες αυτού του προγράμματος. Το θέμα προέκυψε στη συνέχεια και το θέμα ήταν πώς αυτό το πρόγραμμα εφαρμόστηκε και προς ποιες κατευθύνσεις εφαρμόστηκε. Επειδή ακούστηκε και το θέμα ότι τώρα θυμηθήκαμε για

71

νεοφιλελεύθερες πολιτικές, να πω ότι δεν είναι τώρα που θυμηθήκαμε, που φύγαμε -αποσύρεται η λέξη “φύγαμε”- που διωχτήκαμε, αν θέλετε, από τη συνεργασία. Είναι από της ανάληψης του Υπουργείου Οικονομικών από τον κ. Σαρρή και λόγω της ανοχής των οικονομικών πολιτικών που εφαρμόζονταν και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Άρα, δε θυμηθήκαμε τώρα ότι υπάρχουν νεοφιλελεύθερες πολιτικές που ακολουθούνται.

Σε ό,τι αφορά το θέμα περί δήλωσης σκοπιμότητας που αποδίδεται στο Δημήτρη το Χριστόφια, θα ήθελα να πω τα εξής: Οι πολίτες μπορούν να αντιληφθούν και να κρίνουν ποιοι πολιτεύονται με βάση σκοπιμότητες και στη βάση της διαστρέβλωσης. Είναι αυτοί που ελλείψει επιχειρημάτων προσπαθούν να πλήξουν την υποψηφιότητα Δημήτρη Χριστόφια ασύστολα, κατηγορώντας τον για μειωμένες αντιστάσεις έναντι των ξένων και για μειωμένη πολιτική κρίση. Είναι αυτοί που ρίχνουν λάσπη χαρακτηρίζοντας το Δημήτρη Χριστόφια επικίνδυνο για την προεδρία. Είναι αυτοί που επισύρουν τον μπαμπούλα της επανόδου του ΔΗΣΥ στην εξουσία, αλλά ερωτοτροπούν με την ηγεσία του. Είναι αυτοί που βλέπουν τις προεδρικές εκλογές σαν όχημα, για να πλήξουν το ΑΚΕΛ και να φτιάξουν τρίτο μεγάλο πόλο. Είναι αυτοί που, ενώ από τη μια δεσμεύονται για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, από την άλλη δηλώνουν ευθαρσώς ότι με το ΕΥΡΩΚΟ, που απορρίπτει την ομοσπονδία, έχουν κοινές θέσεις στο Κυπριακό.

Η άρνηση του Τάσσου Παπαδόπουλου και της ηγεσίας του ΔΗΚΟ να ανταποκριθούν στην πρόσκλησή μας για συνεργασία στο δεύτερο γύρο είναι σαφής παραδοχή ποιοι λειτουργούν στη βάση σκοπιμοτήτων. Στα πολλά χρόνια που ο Δημήτρης Χριστόφιας βρίσκεται στη δημόσια πολιτική ζωή έχει πείσει τόσο για την ειλικρίνειά του όσο και για την εντιμότητά του. Αυτό απαντά στο μέγα ερώτημα που μας τίθεται, που δεν έπρεπε να ετίθετο εγώ λέω.

Έχει τεθεί ακόμα ένα θέμα: Ελπίζουν, λένε, το “όχι” που είπε το ΑΚΕΛ να ήταν επί της ουσίας και όχι για άλλους λόγους. Το “όχι” του ΑΚΕΛ εξηγήθηκε στα τρία χρόνια που έχουν περάσει, τριάμισι, χιλιάδες φορές. Από την πρώτη στιγμή η παγκύπρια συνδιάσκεψη του ΑΚΕΛ είχε πει τους λόγους και είχε πει και για θέματα ασφάλειας και για θέματα λειτουργικότητας και για τα οποία εμείς καταβάλαμε προσπάθειες, έστω και την υστάτη, να τα οδηγήσουμε προς τη σωστή κατεύθυνση, για να μπορέσει ο κυπριακός λαός να ψηφίσει για λύση του κυπριακού προβλήματος. Δυστυχώς όμως, οι παραλείψεις που έγιναν προηγουμένως, αλλά και ο τρόπος που τροχιοδρομήθηκαν τα πράγματα δεν επέτρεψαν. Και επειδή εκείνοι που ήθελαν να συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση δεν ενήργησαν κατά θετικό τρόπο, δε δόθηκαν οι θετικές αλλαγές που ζητούσε το ΑΚΕΛ και ο κυπριακός λαός και γι’ αυτό δεν υπήρξε το “ναι” και γι’ αυτό είχαμε πει το “όχι”, αφήνοντας όμως το περιθώριο να συζητήσουμε στο μέλλον, για να λύσουμε το Κυπριακό, γιατί η δική μας η επιθυμία ήταν πραγματικά να επέλθει λύση του Κυπριακού και όχι να κεφαλαιοποιούμε μια απάντηση που δώσαμε σε μια δεδομένη στιγμή και να μένουμε εκεί στάσιμοι.

Μας είπαν τώρα για τη Συνταγματική Συνθήκη ότι άλλα είπε ο Κατσουρίδης, άλλα είπε ο κ. Χριστόφιας ως Πρόεδρος της Βουλής για το τι θα γίνει με τη Συνταγματική Συνθήκη και άλλα εισηγούνταν ότι έπρεπε να κάνει ο Πρόεδρος για το θέμα του δημοψηφίσματος για τη λύση. Να πω ότι είναι δύο διαφορετικά εντελώς πράγματα. Άλλο πράγμα η λύση και άλλο πράγμα η οποιαδήποτε σύμβαση η οποία έρχεται στη Βουλή. Εκείνο που λέχθηκε -και ορθά λέχθηκε- ήταν ότι, ναι, πρέπει να μελετήσουμε πρώτα και πρέπει να συζητήσουμε τη διαδικασία που θα ακολουθήσουμε για το πώς θα αντιμετωπιστεί η Συνταγματική Συνθήκη. Αυτό είναι που είπαμε. Και αυτό το θέμα είναι ακόμα ένα θέμα στο οποίο φαίνεται η διαστρέβλωση η οποία γίνεται καθημερινά και επί σκοπού επί των θέσεων τόσο του

72

ΑΚΕΛ, των στελεχών του ΑΚΕΛ, αλλά και του υποψήφιου για την προεδρία Δημήτρη Χριστόφια.

Έχει εκφραστεί μία θέση εδώ και παράπονο ταυτόχρονα, για ποιο λόγο αυτοί που μιλούν για πανικό έχουν και οι δύο συνταυτιστεί και χτυπούν ανελέητα τον υποψήφιο κ. Τάσσο Παπαδόπουλο. Και έκανε και κάποιο συνειρμό. Μήπως αυτό σημαίνει κάτι; Εγώ θα αντιστρέψω αυτό το συνειρμό και θα πω ότι ο κ. Νικόλας Παπαδόπουλος που είπε αυτό το πράγμα στη συνέχεια υπέβαλε πέντε “κατηγορώ”. Και τα πέντε αφορούσαν τον υποψήφιο Δημήτρη Χριστόφια. Άρα, δικαιολογείται ο συνειρμός περί συνεργασιών ή προθέσεων προς κάποιες άλλες κατευθύνσεις; Μας είπε ο κ. Παπαδόπουλος: «Μήπως δεν ήθελε το ΑΚΕΛ τη συνεργασία με τα άλλα συνεργαζόμενα κόμματα;». Και απαντώ: Eίναι το ΑΚΕΛ που βιάστηκε να εξαγγείλει υποψηφιότητα; Είναι το ΑΚΕΛ που έκανε δηλώσεις, πριν ακόμα συνέλθουν σώματα, είτε του ΑΚΕΛ είτε τα δικά τους σώματα, ή μήπως είναι οι δηλώσεις και της ΕΔΕΚ και του ΔΗΚΟ; Και εμείς, παρά το ότι ξέραμε τις εκπεφρασμένες θέσεις τους, πήγαμε στη συνάντηση που έπρεπε να γίνει. Αλλά, εκεί ουσιαστικά ήταν μία τυπική συνάντηση, όπου μας έκλεισαν την πόρτα στη συνεργασία. Δεν κάθισαν να συζητήσουν κανένα πρόβλημα μαζί μας ούτε και κάθισαν να συζητήσουν για το ποιος θα είναι ο υποψήφιος των συνεργαζόμενων κομμάτων.

Μας λέχθηκε και για το τερματικό στο Βασιλικό. Δέστε τα πρακτικά της επιτροπής που έγινε στο Προεδρικό το Γενάρη του 2007 και εκεί θα δείτε ότι ο Χάρης Χαραλάμπους ετοποθετείτο ενάντια στην πλωτή. Ο Νεοκλής ο Συλικιώτης δημόσια έχει πει ότι εξέφραζε τις θέσεις του ΑΚΕΛ. Ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ το Μάιο του 2007 απέστειλε, πριν ακόμη ληφθούν οι αποφάσεις στις 6 Ιουνίου περί του τερματικού ή όχι ή περί της πλωτής, επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όπου έθετε τις θέσεις του ΑΚΕΛ. Συνεπώς, ας μη διαστρεβλώνουν για ακόμη μια φορά αυτά τα πράγματα. Μας μιλούν για σεβασμό και ειλικρινά είναι εδώ που η λέξη χάνει τη σημασία της. Χθες άκουγα τον κ. Νεόφυτο Κωνσταντίνου του ΔΗΚΟ να μιλά για το ότι το ΑΚΕΛ είναι ο ουραγός της πολιτικής σκηνής στην ουσία και στα θέματα τα στρατιωτικά.

Μάλιστα, αυτό είπε, κύριε! Το έχω γραμμένο, κύριε Κουλία.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Διάβασέ το.


Ε, αυτός είναι ο σεβασμός στα άλλα κόμματα;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Κύριε Κουλία, με συγχωρείτε πολύ. Δεν έχετε δικαίωμα να λέτε στον άλλο «διάβασέ μου το, κύριε». Τι ρόλο παίζετε δηλαδή; Δεν κατάλαβα!

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Επειδή είπε ότι το βρήκαμε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Κύριε, το προεδρείο εδώ ευρίσκεται, για να δίνει άδεια σε κάποιο να μιλά ή όχι, και δεν έχετε ζητήσει το λόγο. Συγνώμη δηλαδή!

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

73

Έχετε απόλυτο δίκαιο, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Ευχαριστώ.


Eπίσης, έρχομαι σε ένα άλλο θέμα. Ο Πρόεδρος της Βουλής, λέει ο κ. Παπαδόπουλος, δεν απαντά για ό,τι αφορά τα θέματα της Συνταγματικής Συνθήκης. Εμείς λέμε ότι ο Πρόεδρος της Βουλής είχε πάρει καθαρή θέση για μελέτη, για ενημέρωση, για συζήτηση της διαδικασίας και για ενημέρωση και του λαού, που είναι μια ουσιαστική θέση, με βάση το συμφέρον του κυπριακού λαού. Με τον ίδιο τρόπο θα μπορούσε να ρωτήσουν: Γιατί ο κ. Τάσσος Παπαδόπουλος ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δε σιωπά χάριν της Ευρωπαϊκής Ένωσης τώρα για το Κόσοβο για το συμφέρον του λαού; Γιατί δε δέχθηκε τις υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Σχέδιο Ανάν για το συμφέρον του κυπριακού λαού; Εμείς λέμε ότι, αν το συμφέρον του κυπριακού λαού υπαγορεύει μια πολιτική τοποθέτηση, πρέπει να την κάνουμε. Γιατί όμως αρνούνται στο Δημήτρη Χριστόφια ή στο ΑΚΕΛ ή στους υποστηρικτές Δημήτρη Χριστόφια να ομιλούν στο όνομα του συμφέροντος του κυπριακού λαού, αν κρίνουν ότι μια θέση εξυπηρετεί αυτό το συμφέρον του κυπριακού λαού;

Έχουν λεχθεί και άλλα και, αφού έχω φύγει από τη γραπτή μου ομιλία… Κάποιοι θυμήθηκαν ότι υπάρχει ένα ταμείο, το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Και ενθυμήθηκαν, ενώ σήμερα ομιλούν για αυξημένο δημόσιο τομέα, να μας πουν ότι θέλουν τη μετοχοποίηση του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Εμείς, όπως διαφωνήσαμε και τότε που ήθελαν να το ρίξουν στη χοάνη του χρηματιστηρίου, και τώρα θα αντισταθούμε, γιατί αυτό ανήκει στα μέλη και θα αποδώσει προς όφελος αυτών των ανθρώπων που είναι και οι εισφορείς.

Άλλος συνάδελφος, ο κ. Ερωτοκρίτου, μας είπε ότι για τις μυστικές συμφωνίες Χριστόφια-Σογιέρ και ΑΚΕΛ-Ρεπουπλικάνικου Κόμματος άκουσε τον κ. Χριστόφια τι είπε. Όμως άκουσε και τον κ. Σογιέρ να λέει ότι δεν έγιναν αυτά τα οποία λέει ο Χριστόφιας και δε συμφωνήθηκαν. Και συνεχίζει: «Οφείλει ο Χριστόφιας και το ΑΚΕΛ να δώσουν εξήγηση». Δηλαδή, τον κ. Χριστόφια δεν τον πιστεύουμε, δε δίνουμε εμπιστοσύνη στον Ελληνοκύπριο πολιτικό. Στους πολιτικούς που αμφισβητούν κάθε μέρα και κάθε λεπτό, Ταλάτ, Σογιέρ και όλους τους άλλους, δίνουν εμπιστοσύνη σε αυτό το θέμα και καλούν μάλιστα και το ΑΚΕΛ να δώσει εξηγήσεις! Μα, οι θέσεις του ΑΚΕΛ σε ό,τι αφορά τα θέματα επαναπροσέγγισης και τα θέματα επαφών με τα τουρκοκυπριακά κόμματα φαίνονται στα κοινά ανακοινωθέντα τα οποία εκδίδονται μετά από κάθε συνάντηση και είναι πεντακάθαρα ότι το ΑΚΕΛ εργάζετο, εργάζεται και θα συνεχίσει να εργάζεται προς την κατεύθυνση της επανένωσης του λαού μας, προς την κατεύθυνση της συνεννόησης των δύο κοινοτήτων και προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός εδάφους τέτοιου, που θα επιτρέψει μία συμφωνημένη λύση στην Κύπρο, που θα δικαιώνει το λαό της και θα του επιτρέπει να ζήσει καλύτερες μέρες στο μέλλον.

Έχω επίσης ακούσει μία δήλωση ψεσινή του Προέδρου, του κ. Τάσσου Παπαδόπουλου: «Εγώ που έκανα τη Συμφωνία της 8ης του Ιούλη είμαι και ο καταλληλότερος να την εφαρμόσω, γι’ αυτό πρέπει να με επανεκλέξετε». Θα έλεγα ότι με την ίδια λογική θα πρέπει να φέρουμε από τον τάφο τον αείμνηστο Μακάριο και τον αείμνηστο Σπύρο Κυπριανού, για να εφαρμόσουν τη συμφωνία Μακαρίου-Ντενκτάς και Κυπριανού-Ντενκτάς!

74

Πόσο χρόνο έχω;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Έχετε ακόμα δέκα λεπτά, κύριε Γεωργίου.


Ευχαριστώ.

Θεωρώ ότι είναι υποχρέωσή μου να μεταφέρω στη συζήτηση των προϋπολογισμών του κράτους την έντονη ανησυχία των προσφύγων, των εγκλωβισμένων και ευρύτερα του κυπριακού λαού, γιατί δυστυχώς συνεχίζεται ακόμη η στασιμότητα και οι κίνδυνοι παγιοποίησης της διχοτόμησης στο Κυπριακό, χωρίς να υπάρχει στον ορίζοντα οτιδήποτε χειροπιαστό που να οδηγεί σε κινητικότητα και επανέναρξη του διαλόγου για επίλυση του κυπριακού προβλήματος.

Φαίνεται ότι, παρά την υπογραφή της Συμφωνίας της 8ης του Ιούλη, την οποία και υποστηρίζουμε, δεν υπάρχει διάθεση για σύσταση των προβλεπόμενων επιτροπών, αλλά και για έναρξη ενός ουσιαστικού διαλόγου που να οδηγήσει σε συμφωνημένη λύση μεταξύ των δύο κοινοτήτων της Κύπρου. Η έλλειψη πολιτικής βούλησης από πλευράς της Τουρκίας και η στάση της ηγεσίας των Τουρκοκυπρίων δημιουργούν συνθήκες συνέχισης της στασιμότητας.

Η έλλειψη των αναγκαίων πρωτοβουλιών την κατάλληλη στιγμή από την πλευρά του Προέδρου της Δημοκρατίας δυστυχώς επιτρέπει στην πολιτική της Τουρκίας να διαιωνίζει την κατοχή και να την οδηγεί σε πορεία έμμεσης ή άμεσης αναγνώρισης του ψευδοκράτους και να συνεχίζει την πολιτική της λεγόμενης “απομόνωσης” των Τουρκοκυπρίων. Ευτυχώς που η παρέμβαση των φιλικών προς την Κύπρο χωρών στο Συμβούλιο Ασφαλείας απέτρεψε την υιοθέτηση της θέσης του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για άρση της λεγόμενης “απομόνωσης” των Τουρκοκυπρίων. Αυτό έγινε κατορθωτό, γιατί φροντίσαμε να υπάρχουν καλές σχέσεις με τη Ρωσία και την Κίνα, παρά το ότι άλλοι κράτησαν μια εσφαλμένη θέση έναντι των δηλώσεων και θέσεων του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικού κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο. Η μη συμπερίληψη των πιο πάνω στο ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών είναι θετική εξέλιξη. Δεν μπορεί όμως από μόνο του αυτό να κρίνεται ότι αποτελεί βήμα κινητικότητας, γιατί δεν είναι. Είναι απλώς απόκρουση απαράδεκτων θέσεων.

Χρειάζεται να αναληφθούν κατάλληλες πρωτοβουλίες, χρονικά και ουσιαστικά, από την πλευρά μας, που να στηρίζονται σε αρχές και να εκφράζουν την πολιτική μας βούληση για διάλογο για λύση του κυπριακού προβλήματος. Μια λύση που να στηρίζεται στις αρχές των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, στις συμφωνίες κορυφής και μέσω μιας δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας να επανενώσει την Κύπρο και το λαό της με κατοχυρωμένο το δικαίωμα σε κάθε πρόσφυγα για επιστροφή.

Κάποιοι τον τελευταίο καιρό για προεκλογικούς λόγους και στόχους προσπαθούν να μειώσουν τη σημασία και την αξία της συνεργασίας και της συμφιλίωσης με τους Τουρκοκυπρίους, ισχυριζόμενοι ότι είναι η Τουρκία που κάνει κουμάντο. Άρα, τι σημασία έχουν οι σχέσεις με τους Τουρκοκυπρίους; Εμείς τους απαντούμε ότι οι καλές σχέσεις των δύο κοινοτήτων είναι αναγκαίες τόσο πριν τη λύση όσο και μετά τη λύση. Εμείς απαντούμε ότι ο κυπριακός λαός ενωμένος, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, μπορεί να νικήσει. Και εμείς πιστεύουμε ότι ο Δημήτρης Χριστόφιας από τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας και θέλει και μπορεί να επανενώσει το λαό και την Κύπρο και είναι ο κατάλληλος, για να

75

προχωρήσει σ’ αυτή την πολιτική της επανένωσης λαού και πατρίδας. Ο κυπριακός λαός ενωμένος μπορεί να ασκήσει μεγάλη πίεση τόσο στην Τουρκία όσο και στη διεθνή κοινότητα, για να υπάρξει θετική κινητικότητα προς τη λύση.

Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μετά από τριάντα τέσσερα χρόνια προσφυγιάς τα προβλήματα που μαστίζουν τον προσφυγικό κόσμο παίρνουν νέα μορφή και ουσιαστικά τονίζουν ακόμη περισσότερο την έλλειψη φερεγγυότητας λόγω της απώλειας της οικονομικής επιφάνειας που οι πρόσφυγες είχαν πριν την εισβολή και κατοχή. Ως κυριότερα προβλήματα αναδεικνύονται το στεγαστικό, η εκπαίδευση των παιδιών των προσφύγων, η επαγγελματική αποκατάσταση κ.ά., με τα οποία θα ασχοληθώ στην ομιλία μου πιο κάτω.

Ένα μεγάλο πρόβλημα που συνεχώς διογκούται είναι το θέμα των περιουσιών των Ελληνοκυπρίων που ευρίσκονται στις κατεχόμενες περιοχές, καθώς και το θέμα των τουρκοκυπριακών περιουσιών που ευρίσκονται στις περιοχές που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Μετά τα δημοψηφίσματα του 2004, η ηγεσία του ψευδοκράτους έχει προχωρήσει με ραγδαίους ρυθμούς στην οικοδόμηση των ελληνοκυπριακών περιουσιών και την τουριστική εκμετάλλευσή τους, αλλά και την πώλησή τους σε ξένους. Παρά τις συνεχείς διαμαρτυρίες και καταγγελίες της πλευράς μας, η ληστρική εκμετάλλευση και κατάσχεση των ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. Ταυτόχρονα, προωθούν, μετά τις πρόσφατες αποφάσεις του ΕΔΑΔ, την αναγνώριση της λεγόμενης “Επιτροπής Αποζημιώσεων”, με σκοπό να προσελκύσουν Ελληνοκυπρίους που για διάφορους δικούς τους λόγους θα αποταθούν σε αυτήν. Εμείς καλούμε τους Ελληνοκυπρίους ιδιοκτήτες περιουσιών στα κατεχόμενα να μη διευκολύνουν την Τουρκία με τις επιδιώξεις της. Θεωρούμε τη λεγόμενη “επιτροπή” ως παράνομη και θεωρούμε ότι ο θύτης δεν μπορεί με κανένα τρόπο να εφαρμόσει δίκαιο και να αποδώσει δικαιοσύνη.

Πρέπει, κατά την άποψή μας, η κυβέρνηση να μελετήσει σε βάθος το θέμα των περιουσιών και, αφού λάβει κατάλληλες γνώμες, να κινηθεί προς κάθε κατεύθυνση για προστασία των περιουσιών της στις κατεχόμενες περιοχές. Από την άλλη, η διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών στις ελεύθερες περιοχές γίνεται με ευνομία και με βάση τον περί Κηδεμόνα των Τουρκοκυπριακών Περιουσιών νόμο. Εκείνο όμως που πρέπει να στηλιτεύσουμε είναι εκείνους που με μόνο κριτήριο και κίνητρο το κέρδος έτρεξαν να αγοράσουν τις τουρκοκυπριακές περιουσίες, με αποτέλεσμα Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες να ευρίσκονται υπό δίωξη από τους Ελληνοκυπρίους αγοραστές των περιουσιών των Τουρκοκυπρίων.

Θεωρούμε ότι ορθά η κυβέρνηση λαμβάνει μέτρα προστασίας των Ελληνοκυπρίων που δέχονται αυτές τις διώξεις. Πρέπει όμως περαιτέρω η κυβέρνηση να ετοιμάσει ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης αυτών των φαινομένων μέχρι τη λύση του Κυπριακού που θα λύσει οριστικά και το περιουσιακό θέμα. Οι πιο πάνω εξελίξεις στο περιουσιακό αποδεικνύουν χαρακτηριστικά την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών για λύση του Κυπριακού.

Ακόμη ένα θέμα έχει παραμείνει σε στασιμότητα και είναι αυτό της καταστροφής της πολιτιστικής, αρχαιολογικής και θρησκευτικής κληρονομιάς που εγκαταλείφθηκε στα κατεχόμενα. Η κλοπή, η καταστροφή, η σύληση, η μετατροπή των εκκλησιών σε στάβλους, καμπαρέ ή καζίνα είναι πράξεις εγκληματικές που πρέπει να καταδικάζονται από όλους και ιδιαίτερα από το σύγχρονο κόσμο. Φαίνεται όμως ότι οι ενέργειές μας προς την ΟΥΝΕΣΚΟ και προς άλλους διεθνείς οργανισμούς δεν έφεραν την προστασία αυτής της κληρονομιάς μας. Ο κατακτητής αφήνεται δυστυχώς να συνεχίζει την πλήρη αλλαγή των κατεχομένων στα πλαίσια της πολιτικής του εθνικού ξεκαθαρίσματος. Είναι η προσπάθειά τους να σβήσουν οτιδήποτε

76

υποδηλεί ότι εκεί ζούσαν κάποτε Ελληνοκύπριοι. Απαιτούμε να αναληφθεί μια εκστρατεία προστασίας και επαναπατρισμού της κλαπείσας κληρονομιάς μας από τις κατεχόμενες περιοχές.

Έρχομαι τώρα στα συγκεκριμένα προσφυγικά προβλήματα. Σε ό,τι αφορά το στεγαστικό, έχουμε καταθέσει τις προτάσεις μας. Θα τις καταθέτουμε αυτή την περίοδο και πιο συχνά. Σε ό,τι αφορά τα θέματα φερεγγυότητας, απαιτούμε περισσότερη φερεγγυότητα και μείωση από το φορέα του χρόνου αναμονής των διαφόρων αιτητών. Σε ό,τι αφορά τους εγκλωβισμένους, σε πρόσφατη επίσκεψή του στην Καρπασία, στα Καρπάσια και στον Κορμακίτη ο Δημήτρης Χριστόφιας έχει θέσει τις θέσεις μας, τις οποίες γνωρίζουν οι εγκλωβισμένοι, γι’ αυτό δε θα προχωρήσω. Σε ό,τι αφορά τα θέματα των αγνοουμένων, εκείνο που θέλω να πω είναι ότι επιμένουμε να προχωρήσουν με πιο γρήγορους ρυθμούς τα θέματα των εκταφών, αλλά και ιδιαίτερα το θέμα της διερεύνησης και να υποχρεωθεί η Τουρκία να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις της Τέταρτης Διακρατικής Προσφυγής και να ανοίξει τους φακέλους του τουρκικού στρατού και να δώσει στοιχεία γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Σε ό,τι αφορά τους παθόντες, εμείς είμαστε δίπλα τους και ζητούμε την επίλυση τόσο των οικονομικών τους προβλημάτων όσο και του θέματος παροχής των τιμητικών διπλωμάτων, αλλά και της δημιουργίας των μνημείων.

Και θα ήθελα να κλείσω. Εμείς είμαστε βέβαιοι ότι με Πρόεδρο το Δημήτρη Χριστόφια οι πρόσφυγες θα έχουν στο πηδάλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας έναν από αυτούς, γεγονός που δημιουργεί την πίστη ότι τα προβλήματα θα αντιμετωπίζονται άμεσα και αποτελεσματικά και το Κυπριακό θα οδηγηθεί χωρίς ταλαντεύσεις σε μία δίκαιη λύση.

Ευχαριστώ πολύ και καλά Χριστούγεννα και καλή πρωτοχρονιά σε όλους.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Eυχαριστώ.

Ο κ. Χατζηγιάννη, παρακαλώ.

Κ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ:

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριε Πρόεδρε,

Πριν από λίγες μέρες έχει λήξει μία παγκόσμια συνδιάσκεψη σε σχέση με τις κλιματολογικές αλλαγές. Θα ήθελα και εκ μέρους της δικιάς μου παράταξης να χαιρετίσω τόσο αυτή τη συνδιάσκεψη όσο και τα αποτελέσματά της, της οποίας τα αποτελέσματα δίνουν την ελπίδα ότι τροχοδρομείται, ανανεώνεται μία νέα διαδικασία, η οποία διαδικασία μπορεί να στεφθεί από την ελπίδα ότι θα καταλήξουμε στις αναγκαίες δεσμεύσεις και από πλευράς κυρίως των μεγάλων δυνάμεων ως προς τις στοχομετρημένες υποχρεώσεις που πρέπει οι χώρες σε σχέση με τη ρύπανση να πετύχουν. Ευτυχώς που και οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και άλλες χώρες όπως η Ινδία και η Ρωσία έχουν εμπλακεί και έχουν αναλάβει κάποιου βαθμού δέσμευση.

Σε σχέση με την Κύπρο, αν και στο πλαίσιο του Κιότο δεν υπήρξε εκείνη η δέσμευση από πλευράς της, ώστε να υπάρχει εκείνη η ποσοτική δέσμευση για μείωση των ρύπων, εκτιμώ ότι στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ιδιότητάς της έχει την υποχρέωση και οφείλει επιτέλους να εισέλθει στην οικογένεια της ευθύνης, προκειμένου και εμείς ως Κύπρος να πάρουμε το μερίδιο της συνέπειας που μας αναλογεί, ώστε και ο ρύπος από πλευράς μας να μπει κάτω από έναν έλεγχο. Δεν έχουμε πάρει εκείνα τα μέτρα τόσο σε σχέση με τις ανακυκλώσεις όσο και σε σχέση με τη διαχείριση των χωματερών ή άλλων ρύπων, καθώς επίσης πάνω απ’ όλα δεν έχουμε πετύχει εκείνο

77

το οποίο έπρεπε να πετύχουμε και μάλιστα πρωτοπόρα, τη χρήση εναλλακτικών μορφών ενέργειας. Απέχουμε τόσο πολύ από τα ποσοστά ή από τις δυνατότητες που θα μπορούσαμε να πετύχουμε, με αποτέλεσμα και πάλι, επαναλαμβάνω, να μην αξιοποιείται τόσο η προοπτική που δίνεται στο πλαίσιο της ελεύθερης οικονομίας όσο και η υποχρέωσή μας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Θα ήθελα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να ασχοληθώ ή να αναφερθώ εν τάχει και στο θέμα της γεωργίας σε σχέση με το υδατικό. Η παρούσα κυβέρνηση παρέλαβε ένα πρόγραμμα το οποίο έδινε προοπτική συνολικής επίλυσης του υδατικού προβλήματος. Δυστυχώς, αυτό δεν κατέστη δυνατό. Αυτό θα ήταν ωστόσο και το λιγότερο, η λιγότερη ζημιά. Όχι μόνο δεν το πετύχαμε, διακόψαμε το πρόγραμμα, το οποίο πρόγραμμα, επαναλαμβάνω, θα μας έφερνε σήμερα σε μία θέση που δε θα αντιμετωπίζαμε πρόβλημα έλλειψης νερού και δε θα κρατούσαμε ολόκληρη την οικονομία σε ακινησία. Με την ευχή και την προσδοκία ότι θα βρέξει, αναμένουμε ότι η Λεμεσός δε θα στερηθεί νερού. Και ακολουθούν και οι άλλες πόλεις. Δεν είναι υπεύθυνο ωστόσο τώρα να στέλνουμε τέτοιου είδους μηνύματα ενόψει της έναρξης της τουριστικής περιόδου, όμως κάπου χρήζει κάποιοι υπεύθυνα να συμπεριφερθούν. Αυτή την υπευθυνότητα θα έπρεπε να την είχαν οι κυβερνώντες και οι συγκυβερνώντες της τελευταίας περιόδου, ώστε να μη βρεθούμε στα χάλια τα οποία βρεθήκαμε.

Το υδατικό έχει στριμώξει την εθνική μας οικονομία. Το υδατικό έχει στριμώξει στην κυριολεξία τη γεωργία και τους γεωργούς, με αποτέλεσμα, σε συνάρτηση με τις αυξημένες τιμές του πετρελαίου και των πρώτων υλών, σε συνάρτηση με τις αυξήσεις της διεθνούς τιμής των σιτηρών, να έχουμε ένα φαινόμενο αδιεξόδου όπου θα κληθούμε, αν και εφόσον η φετινή χρονιά δεν είναι εκείνη η επιθυμητή, να οδηγηθούμε οπωσδήποτε σε θανάτωση ζωικού πληθυσμού, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτό το τεράστιο πρόβλημα. Και δεν είναι καμία υπερβολή αυτή. Αν και εφόσον η φετινή ανομβρία συνεχιστεί, εκεί θα οδηγηθούμε -και σημειώνουμε αυτό- και θα ξαναβρεθούμε, προκειμένου -πράγμα που φυσικά το απευχόμαστε- να αντιμετωπιστεί μία τέτοια κρίση.

Φίλοι και φίλες, το υδατικό πρόβλημα έπρεπε να ήταν το πρώτο όραμα ετούτης της κοινωνίας, της οικονομίας και της πολιτικής διακυβέρνησης ετούτου του τόπου. Όπως τα παλιά χρόνια δεν είχαμε δρόμους και βάλαμε ένα όραμα κάτω, κάναμε ένα οδικό δίκτυο με πολύ καλές προδιαγραφές -είναι λυμένο σήμερα σχεδόν στην ολότητά του το πρόβλημα- επαναλαμβάνω ότι θα ήταν πολύ καλό παράδειγμα και το υδατικό ως όραμα, ως όνειρο τούτης της κοινωνίας να το αντιμετωπίζαμε. Όταν σχεδιάσαμε αφαλατώσεις, κάποιοι τις έβαλαν στο πλευρό αφαιρώντας κονδύλια από τις αναπτυξιακές δαπάνες, με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε σ’ αυτή την περίπτωση. Κατ’ επανάληψη είχα προειδοποιήσει και στις καλές και στις κακές εποχές ότι χρειαζόταν μία διαφορετική πολιτική, ότι χρειαζόταν το πρόγραμμα των αφαλατώσεων να επαναδραστηριοποιηθεί. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω! Αντίθετα, κάναμε παραστάσεις επίδειξης με ελικόπτερα πάνω από τους γεμάτους φράκτες και παρατηρούσαμε για δύο χρόνια το ανεπανάληπτο -για δύο χρόνια μόνο- μέσα σε περίοδο δύο χρόνων να αδειάσουν οι φράκτες της Κύπρου. Δεν είναι θέμα προς ανάλυση οι λόγοι για τους οποίους η διαχείριση ήταν τέτοια, που μας οδήγησε συντομότερα στην έλλειψη νερού, αλλά αξίζει να πούμε ότι υπήρχε μία ελλιπής πολιτική, αφού, όταν και εφόσον είδαμε το πρόβλημα, δε λάβαμε επίσης έγκαιρα μέτρα.

Ζητήθηκε συμπλήρωση του εισοδήματος των παραγωγών. Και σ’ αυτό η κυβέρνηση ήρθε πολύ γρήγορα, γρήγορα και ως αρωγός, να πει «όχι, δεν ανταποκρίνομαι σ’ ένα τέτοιο αίτημα», γιατί απλούστατα δεν είχε την πολιτική

78

βούληση να αντιμετωπίσει και τη μείωση των εισοδημάτων, αλλά και τα προβλήματα που απορρέουν από τη δική της πολιτική για τους γεωργούς.

Κυρίες και κύριοι, τον τελευταίο χρόνο είχαμε δύο κρίσεις που θα πρέπει να μας προβληματίσουν. Η πρώτη κρίση ήταν η περίπτωση των πυρκαγιών, με αποτέλεσμα το κάψιμο πολλών τετραγωνικών χιλιομέτρων στο δάσος του Τροόδους, και η δεύτερη κρίση ήταν η κρίση του αφθώδους πυρετού. Ένα συμπέρασμα βγάζω κι από τις δύο αυτές περιπτώσεις, ότι δεν είμαστε έτοιμοι, δεν έχουμε την ικανότητα να διαχειριστούμε κρίσεις! Αυτό είναι αλήθεια, αυτό είναι πραγματικότητα, αν λάβει κανείς υπόψη το αποτέλεσμα.

Όσο για το μεγάλο φιάσκο του αφθώδους πυρετού, όσο για τη μεγάλη αυτή ταπείνωση και τον εξευτελισμό, πραγματικά θα πρέπει να προβληματιστούμε. Εγώ, αν ήμουν στη θέση του Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, θα έπαιρνα τη δικιά μου ευθύνη! Εγώ, αν ήμουν στη θέση του Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, θα αναλάμβανα τις ευθύνες μου γι’ αυτό, ως επίπτωση στο τι έχω συμβάλει, στο τι καταστροφικά έχω συμβάλει με συνέπειες στην εθνική οικονομία! Και δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός ότι πράξαμε αυτό που η Ευρωπαϊκή Ένωση μας έχει πει. Λάθος, κυρίες και κύριοι! Στις 28 Νοεμβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μού απαντά γραπτώς τα εξής: «Η απόφαση υιοθετήθηκε», λέει, η απόφαση του μεγάλου φιάσκου, «από την επιτροπή, όταν οι κυπριακές αρχές επιβεβαίωσαν την ύπαρξη αφθώδους πυρετού στην Κύπρο». Με άλλα λόγια, αυτό τους είπαμε, αυτό κάνανε! Τους έχουμε πει ότι υπάρχει αφθώδης πυρετός στην Κύπρο και μάλιστα, αν κανείς μελετήσει πολύ προσεκτικά τα εσωτερικά έγγραφα της DG Sancom, θα καταλήξει σ’ ένα συμπέρασμα: ότι δε δείξαμε ούτε τη στοιχειώδη σοβαρότητα στο να σεβαστούμε εκείνες τις αναγκαίες διεργασίες που χρειαζόντουσαν. Έγινε μία απλή εφαρμογή άλλου κανονισμού με απλή αντικατάσταση του ονόματος “UK” με το όνομα “Cyprus” σε συνεργασία του Μάρκου Κυπριανού και του Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Στη μία περίπτωση όπου υπήρχε αποδεδειγμένος αφθώδης πυρετός με την ύπαρξη ιού εφαρμόσαμε τον ίδιο κανονισμό με την περίπτωση όπου υπήρχε υπόνοια και μάλιστα για αντισώματα και κανένα αποδεικτικό στοιχείο! Μελετήστε τα πρακτικά της διαχειριστικής επιτροπής κτηνιάτρων της DG Sancom και θα δείτε το ρεζίλεμα το μεγάλο!

Κυρίες και κύριοι, το φιάσκο το μεγάλο του αφθώδους πυρετού, το οποίο οδήγησε την εθνική οικονομία σ’ αυτή την καταστροφή, το οποίο οδήγησε την κτηνοτροφία σε καταστροφή, θα πρέπει, και το επαναλαμβάνω για πολλοστή φορά, να μας προβληματίσει. Ποιος ή ποια κτηνοτροφική ή άλλη μονάδα μεταποίησης τροφίμων θα είναι σήμερα σε θέση να εμπιστευθεί τις κρατικές υπηρεσίες, όταν της λένε ότι έχεις αυτό το συγκεκριμένο πρόβλημα ή παρουσιάζεις είτε ιό είτε άλλο πρόβλημα στα δικά σου τα τρόφιμα, μετά το μεγάλο λάθος που έγινε στην περίπτωση του αφθώδους πυρετού; Συσσωρεύθηκαν τεράστια προβλήματα στην κτηνοτροφία. Πάνω απ’ όλα, το γεγονός ότι οι κτηνοτρόφοι μας έχουν ουσιαστικά κτυπηθεί και δεν είναι σε θέση πλέον να επιβιώσουν. Ακολούθησε και μία άλλη αμέλεια κυβερνητική από πλευράς του υπουργού, όπου, όταν έληξε η ισχύς κάποιου νόμου και κανονισμού, όχι έγκαιρα, με λανθασμένη στρατηγική, επιχείρησε τη συνολική διαπραγμάτευση, την ομαδική διαπραγμάτευση με άλλες χώρες, με αποτέλεσμα να παραμένει σε εκκρεμότητα και η περίπτωση της τρομώδους νόσου.

Φίλοι και φίλες, όφειλε η πολιτεία να σεβαστεί τον εαυτό της, όφειλε η κυβέρνηση και στην περίπτωση των αποζημιώσεων να δώσει εκείνες τις κρατικές ενισχύσεις, όπως ήταν και η συμφωνία. Άλλα συμφωνήθηκαν και άλλα πήγαν να δοθούν! Ενώ όσον αφορά τις τέσσερις πρώτες μονάδες σεβαστήκαμε αυτό το οποίο συμφωνήσαμε, δώσαμε αποζημιώσεις, στη συνέχεια η κυβέρνηση τράβηξε πίσω

79

χωρίς να σεβαστεί, επαναλαμβάνω, αυτό το οποίο υιοθετήθηκε και εφαρμόστηκε λίγες μέρες πιο πριν.

Όλα αυτά τα χρόνια η κυβέρνηση είχε τη δυνατότητα να ετοιμάσει νόμο πλαίσιο, προκειμένου να παρέχονται κρατικές ενισχύσεις. Να παρέχονται κρατικές ενισχύσεις στις περιπτώσεις θεομηνιών ή στις περιπτώσεις εκείνες όπου το ευρωπαϊκό κεκτημένο δημιουργεί κάποια προβλήματα. Αντίθετα, αυτός ο νόμος πλαίσιο καθυστέρησε, και καθυστέρησε με τη δικαιολογία ότι θα υπήρχαν πολλές διαμαρτυρίες από τους γεωργούς, ούτως ώστε πάντοτε να υπάρχει μία απλή απάντηση: «Ξέρετε, δεν μπορούμε να δώσουμε, γιατί το απαγορεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση». Αν υπήρχε αυτός ο νόμος πλαίσιο, θα μπορούσε να δώσει με απλή αναφορά στο νόμο πλαίσιο. Δεν το είχαν κάνει. Παρατηρήσαμε ότι διαρκώς δινόταν μία απάντηση όλα αυτά τα χρόνια: «Δεν μπορούμε να δώσουμε, γιατί το απαγορεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση». Όμως, παρατηρούμε ότι για βοήθεια των ψαράδων για ζημιές που προέρχονται από θεομηνίες ή ακόμη και από δελφίνια έρχεται στα πρόθυρα εκλογών και δίνεται αυτή η κρατική ενίσχυση. Δεν μπορώ να καταλάβω κάποια πράγματα. Πραγματικά, δεν μπορώ να αντιληφθώ!

Σχέδιο Αγροτικής Ανάπτυξης και άμεσες ενισχύσεις

Είχαμε ένα βάσανο τα τελευταία χρόνια, να αντιπαραβάλλουμε επιχειρήματα αυτονόητα, που άλλες χώρες εφάρμοζαν στις δικές τους περιπτώσεις. Δυστυχώς, η κυβέρνηση προσπάθησε να εξοικονομήσει κονδύλια σε βάρος του γεωργικού τομέα, τη στιγμή που μέσα από τις αλλαγές που ήρθαν, την παγκοσμιοποίηση, αλλά και την ένταξη, στα διαχρονικά κονδύλια που δινόντουσαν για τη γεωργία θα έπρεπε να υπήρχε και μία φυσιολογική αύξηση. Αντίθετα, η κυβέρνηση παρουσίαζε μια σταθερή συμπεριφορά όπου έλεγε όχι μόνο «δε δίνω», αλλά «περικόπτω». Και η περικοπή ήταν απλή και φαίνεται και μέσα από τους φετινούς προϋπολογισμούς, όπου υπάρχουν και προϋπολογισμοί οι οποίοι, ενώ εγκρίνονται, το ήμισυ τοις εκατόν αυτών δεν υλοποιείται. Και όσο για τους αναπτυξιακούς προϋπολογισμούς, στις τρεις κουβέντες που λέει ο υπουργός ότι θα αναπτύξει, η μία υλοποιείται! Αυτά νομίζω τα είχαμε ξεκάθαρα συζητήσει και ομαδικά συμφωνήσει στο πλαίσιο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας και Φυσικών Πόρων.

Αγροτικά χρέη

Είχαμε ένα διαχρονικό αίτημα ως προς το μέγεθος του ποσού της τάξης των £180 εκατομ. Ξαφνικά, το αγγίξαμε επιχειρώντας να το επιλύσουμε με ένα ποσό της τάξης των £3 εκατομ. με £4 εκατομ. Βάλαμε τέτοιους όρους, τέτοιες προϋποθέσεις, με αυτονόητο αποτέλεσμα κανείς να μην μπορεί να συμμετάσχει και να έχουμε αυτά τα πενιχρά αποτελέσματα. Οδηγήσαμε σε μία γραφειοκρατία από την οποία η γεωργία μας δεν μπορεί να ξεφύγει και οδηγείται στο μαρασμό. Οι πατατοπαραγωγοί, οι ελαιοπαραγωγοί, οι εσπεριδοκαλλιεργητές και οι άλλοι κλάδοι οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια στη μείωση ως προς τον αριθμό τους. Ο έλεγχος της αγοράς και της εμπορίας φαίνεται να είναι άκρως προβληματικός, αφού δεν παρουσιάζεται κανένα αποτέλεσμα ελέγχου της αγοράς. Έχουμε εισαγωγές ή μετακινήσεις προϊόντων από πλευράς των κατεχομένων μέσα από τις βρετανικές βάσεις. Η Κυπριακή Δημοκρατία κάνει μεσάνυχτα και στον έλεγχο, κάνει μεσάνυχτα και στην πληροφόρηση!

Εγκλωβισμένοι

Κυρίες και κύριοι, σε σχέση με τους εγκλωβισμένους νομίζω ότι η δική μας πολιτεία δε θα πρέπει να είναι περήφανη, αφού ούτε τα στοιχειώδη δεν μπορέσαμε να αγγίξουμε. Ούτε τη βασική ανάγκη τους να εκκλησιάζονται τουλάχιστο δύο με τρεις

80

φορές το μήνα δεν μπορέσαμε να ικανοποιήσουμε. Συν τοις άλλοις, πουλούμε πατριωτισμούς, αλλά σε βασικά προβλήματά τους δεν έχουμε ανταποκριθεί.

Ακούστηκε από κάποιο συνάδελφο ότι κάποιοι βουλευτές κατάγγειλαν σε σχέση με τις ελληνοκυπριακές περιουσίες στα κατεχόμενα. Φίλοι και φίλες, ήμουν ένας από τους βουλευτές ο οποίος έδωσε πληροφορίες και στο Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας. Λυπούμαι να παρατηρήσω ότι καταβάλλεται με σθένος μία προσπάθεια αυτά τα οποία συμβαίνουν σε σχέση με το κυπριακό πρόβλημα και σε σχέση με τις περιουσίες μας στα κατεχόμενα, αλλά και τις περιουσίες των Τουρκοκυπρίων στις ελεύθερες περιοχές να τα σκεπάζουμε και να μην τα αφήνουμε να αναδεικνύονται. Δώσαμε τα στοιχεία στο Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, κυρίες και κύριοι, και επεκτεινόμαστε, αν θέλετε, και σε σχέση με το τι συμβαίνει σήμερα με τις τουρκοκυπριακές περιουσίες στις ελεύθερες περιοχές, όπου οι πλείστες εξ αυτών πωλούνται και καταλήγουν στα χέρια των οποιωνδήποτε και στις πλείστες των περιπτώσεων στα χέρια του υποκόσμου. Πρέπει κι αυτά να τα σκεπάζουμε και να μην τα αφήνουμε να βγαίνουν στην επιφάνεια;

Η Τουρκία αντιλήφθηκε αυτή την ανισοβαρή βάση της συνέχισης του αγώνα μας και την εκμεταλλεύεται με την πλέον μεγάλη δεξιοτεχνία. Επιστράτευσε ξένα κεφάλαια και εξαγοράζει τις δικές μας περιουσίες στα κατεχόμενα μέσα από το νομικό πλαίσιο, το παράνομο, που η ίδια έχει δημιουργήσει. Από περιουσίες, κυρίες και κύριοι, των Τουρκοκυπρίων οι οποίες πωλούνται στις ελεύθερες περιοχές φαίνεται να επηρεάζονται κάποιοι πρόσφυγες συνάνθρωποί μας. Παρά τις κατ’ επανάληψη υποσχέσεις του κράτους, δεν υπάρχει οποιαδήποτε ανταπόκριση από πλευράς του. Όταν και εφόσον κάποιος μετά από την πώληση επηρεαστεί, αφήνεται στην υπόσχεση, μένει κρεμασμένος εκεί, χωρίς να του ανταποκρινόμαστε σε σχέση με αυτό το οποίο έχει δημιουργήσει όλα αυτά τα χρόνια. Να σας αναφέρω παραδείγματα συγκεκριμένα όπου θερμοκηπιούχοι διώχθηκαν ή το πρόσφατο παράδειγμα που, αφού ανοίχτηκε η όρεξη για χρήση της περιουσίας του Τουρκοκυπρίου, πήγε και έβαλε άλυσο στο δικό του το σπίτι;

Φίλοι και φίλες, ως πρόσφυγας βουλευτής, αισθάνομαι την ανάγκη να θίξω και το θέμα της Αμμοχώστου. Έγινε μία προσπάθεια, μία εκστρατεία για ένα ψήφισμα το οποίο τριάντα τόσες χιλιάδες άνθρωποι κλήθηκαν και υπέγραψαν. Αν θέλετε, τους δημιουργήθηκε και κάποια ελπίδα, κάποια προσδοκία ότι μέσα απ’ αυτή την εκστρατεία θα μπορούσαμε να διεκδικήσουμε ξανά την πόλη μας. Με λύπη μας παρατηρήσαμε ότι από πλευράς της η εκτελεστική εξουσία δεν ανταποκρίθηκε ποσώς στο αίτημα του δήμου της πόλης και του δημάρχου της πόλης της Αμμοχώστου, με αποτέλεσμα τα αναγκαία εκείνα κονδύλια τα οποία χρειαζόντουσαν για σκοπούς διαφώτισης να μη δοθούν. Αυτή η προσπάθεια κτυπήθηκε από πλευράς της εκτελεστικής εξουσίας εν τη γενέσει της. Χάθηκε εκείνο το momentum το οποίο στην αρχή είχε δημιουργηθεί, προκειμένου… Θα ήταν ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, εν πάση περιπτώσει.

Σ. ΦΥΤΤΗΣ:

£528.000. Μάθε να ξέρεις είντα που λαλείς!


Συνάδελφε, οι £528.000, όταν ζητιούνταν για ένα χρόνο, δεν υπήρχαν. Όταν η εκστρατεία αυτή τελείωσε και το momentum χάθηκε, βρεθήκατε να διαθέτετε χρήματα, με αποτέλεσμα να μην είναι καθόλου αποτελεσματικά. Έτσι είναι πάντοτε οι κινήσεις σας! Εκεί χρειαζόμαστε να προχωρήσουμε σε μία εκστρατεία. Δεν ανταποκριθήκατε…

81

Σ. ΦΥΤΤΗΣ:

Η εκστρατεία συνεχίζεται. Ο κ. Γαλανός, ευρωβουλευτές…

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Κύριε συνάδελφε!

Σ. ΦΥΤΤΗΣ:

Για όνομα του Θεού! Να μη διαστρεβλώνουμε τζιαι τέλεια…

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Κύριε Φυττή! Κύριε Φυττή! Ζητήστε το λόγο. Αν σας επιτρέψει ο ομιλών…

Σ. ΦΥΤΤΗΣ:

Μα, κύριε Πρόεδρε…

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Ε, εντάξει…


Αφέθηκε να νοηθεί ότι του επέτρεψε, αλλά δεν εξαρτάται από τον ομιλούντα. Εξαρτάται από εσάς, αν θα έπρεπε να μιλήσει.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:


Κύριε Αγγελίδη, μην το παίζετε δικηγόρος τώρα. Να χαρείτε ό,τι αγαπάτε!

Παρακαλώ να συνεχίσει ο…


Επικαλέστηκα τον κανονισμό που αφήνει σε σας την εξουσία αυτή, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Ε, καλά, το “κύριε Φυττή” που του φωνάζω απ’ εδώ τι είναι, κύριε συνάδελφε, αν αγαπάς;


Έμμεσα τον άφησε ο ομιλών, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Δηλαδή έπρεπε να σκεφτώ ότι εννά μιλήσει ο Φυττής τζιαι να του πω «μίλα, κύριε Φυττή»; Δεν κατάλαβα δηλαδή!


Όχι, εσείς ορθά τον διακόψατε είπα.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ:

Λοιπόν, εντάξει.

Εντάξει, προχωρούμε παρακάτω.

82

(Στο σημείο αυτό τον Πρόεδρο της Βουλής αντικαθιστά στην έδρα ο κ. Κώστας Παπακώστας.)


Τελειώνοντας, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θεωρώ ότι η πολιτική της κυβέρνησης να μην πάρει αυτό το ψήφισμα, να μην πάρει αυτή την εκστρατεία ως μία δυνατότητα, προκειμένου να αποβεί προς όφελος εν πάση περιπτώσει της δημιουργίας συγκυρίας, προς όφελος του κυπριακού προβλήματος, ήταν μία λανθασμένη πολιτική και λυπούμαι να παρατηρήσω ότι δεν έχει επιδειχθεί εκείνη η αναγκαία υπεύθυνη εθνική συμπεριφορά που χρειαζόταν, ώστε να έχουμε κάποιο αποτέλεσμα και σε σχέση με την Αμμόχωστο.



Ευχαριστώ τον κ. Χατζηγιάννη.

Το λόγο έχει ο κ. Λαμάρης, παρακαλώ.

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:


Τα τελευταία πέντε χρόνια η οικονομία της Κύπρου κινήθηκε σε συνθήκες μακροοικονομικής σταθερότητας, με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και, με εξαίρεση τη φετινή χρονιά, με χαμηλό πληθωρισμό. Η εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης πέτυχε τη δραστική μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημόσιου χρέους.

Συμμετείχαμε και στηρίξαμε το κυβερνητικό πρόγραμμα αυτής της διακυβέρνησης, που είχε -και έχει- το στίγμα μας, φιλολαϊκό χαρακτήρα. Στα πρώτα χρόνια, παρά τις πολλές δυσκολίες -συνεπακόλουθο της πολιτικής της προηγούμενης διακυβέρνησης- κινήθηκε προς την ορθή κατεύθυνση.

Έχει επιτευχθεί ρυθμός ανάπτυξης κοντά στο 4% για το 2007. Το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος έχουν μειωθεί. Σύμφωνα με την ομιλία του Υπουργού Οικονομικών, στο τέλος του χρόνου δε θα έχουμε έλλειμμα αλλά πλεόνασμα 1,5%, με αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση του δημόσιου χρέους στο 48%.

Εδώ να μου επιτρέψετε να πω πως υπάρχει ένα μπέρδεμα κατάθεσης στοιχείων, ίσως για πρώτη φορά. Άλλα στοιχεία στην κατάθεση του προϋπολογισμού, άλλα στη συζήτηση στην επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, άλλα στην ομιλία του Υπουργού Οικονομικών εδώ στη Βουλή. Υπάρχει ένα μπέρδεμα, ίσως προθέσεων πολιτικής και δυνατοτήτων εφαρμογής πολιτικής, που μπορεί να οδήγησε σ’ αυτό. Θέλω να πω επίσης πως για πρώτη φορά στη σύνοψη της έκθεσης της επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού μεταφέρεται υποσημείωση από την έκθεση και γίνεται σύνοψη και αλλάζει τα στοιχεία, μάλιστα για πρόβλεψη ότι το 2008 το δημοσιονομικό χρέος θα είναι στο 48%. Για πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τέτοιο! Είχαμε τη δυνατότητα, ως επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού -γιατί και η ομιλία του Υπουργού Οικονομικών στη Βουλή έγινε πριν από τη σύνταξη της έκθεσης- στην επιτροπή να κάνουμε την έκθεση όπως εμείς θέλαμε ως επιτροπή και όχι η υποσημείωση στη σελίδα 27 της έκθεσης να γίνει θέση της σύνοψης στην κατάθεση για τους προϋπολογισμούς εδώ από την πρόεδρο της επιτροπής.

Στην επίτευξη των στόχων της εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών 83

σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η συμμετοχή του ΑΚΕΛ στην κυβέρνηση. Το ΑΚΕΛ, έχοντας πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι μια εύρωστη οικονομία δίνει περισσότερες δυνατότητες για μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη και άρα αύξηση του πλούτου, ο οποίος με την ανάλογη, βέβαια, κοινωνική ευαισθησία από μέρους της κυβέρνησης θα ανακατανέμεται προς όφελος των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, κατάφερε το ΑΚΕΛ να συστρατεύσει το συνδικαλιστικό κίνημα και τους πολίτες, καθιστώντας τους συνεργάτες στην προσπάθεια της κυβέρνησης να πετύχει τους στόχους που έθεσε.

Αυτοί, συνάδελφε Παπαδόπουλε, εξυγίαναν με στερήσεις την οικονομία. Δεν κατηγορήσαμε ποτέ για πλεόνασμα την κυβέρνηση, γιατί συμμετείχαμε στη δημιουργία του πλεονάσματος. Συμμετείχε ο κυπριακός λαός. Αυτό που στιγματίσαμε είναι τις προβλέψεις για εξυγίανση της οικονομίας, τις δυνατότητες μετά την εξυγίανση και την ανάγκη κοινωνικών παροχών, τις οποίες αρνηθήκατε να δώσετε, όταν χρειαζόταν να δοθούν.

Έχετε διαψεύσει, συνάδελφοι, τους ίδιους τους εαυτούς σας, που δε δεχόσασταν να δώσετε κοινωνικές παροχές, γιατί δε θελήσατε να δεχθείτε τις πραγματικές διαστάσεις της εξυγίανσης της οικονομίας.

Με το ΑΚΕΛ φαίνεται από την ομιλία του να συμφωνεί και ο Υπουργός Οικονομικών, ο οποίος, από το βήμα της Βουλής των Αντιπροσώπων κατά την παρουσίαση του κρατικού προϋπολογισμού, τόνισε: «Η επιτυχημένη πορεία της οικονομίας αποτελεί μέσο για τη βελτίωση της καθημερινότητας του κάθε νοικοκυριού, για την άνοδο του επιπέδου και της ποιότητας ζωής του κάθε πολίτη». Και όπως πρόσθεσε παρακάτω, «η θετική πορεία της οικονομίας μεταφράζεται σε πρακτικά και χειροπιαστά οφέλη για όλους τους πολίτες που διαβιούν στην Κύπρο, για συνεχή άνοδο του βιοτικού επιπέδου των Κυπρίων, για δημιουργία μεγάλου αριθμού νέων θέσεων εργασίας, για ενίσχυση του κοινωνικού κράτους».

Δυστυχώς όμως, κύριε υπουργέ -που δεν ξέρω φέτος γιατί δε μας κάνουν την τιμή να παρευρίσκονται- αυτό που εξάγεται ως συμπέρασμα από την πολιτική σας πρακτική είναι ότι η κυβέρνηση έδειξε, τα δυο τελευταία χρόνια, υπερβολικό ζήλο μόνο σε ό,τι αφορά τα δημόσια οικονομικά, χωρίς να αξιοποιεί τη βελτίωσή τους προς όφελος του κοινωνικού κράτους, αφού οι ενέργειές της ήταν σπασμωδικές και ανεπαρκείς, με αποτέλεσμα να λαμβάνονται ημίμετρα για τις κοινωνικές παροχές. Αυτό αβίαστα βγαίνει και από την παρουσίαση του προϋπολογισμού. Αξίζει να σχολιαστεί ότι αναφορικά με τα κρατικά έσοδα γίνεται σύγκριση τετραετίας 2004 με 2008. Είναι η παρουσίαση των στοιχείων από τον Υπουργό Οικονομικών. Ενώ, σε ό,τι αφορά τις κοινωνικές παροχές, γίνεται σύγκριση εξαετίας. Όχι μόνο πάμε πίσω και στο 2002, αλλά προσθέτουμε και τα προϋπολογισθέντα του 2008. Με αυτό τον τρόπο, τα έσοδα από φόρους παρουσιάζονται αυξημένα κατά 57% και οι κοινωνικές παροχές κατά 109%.

Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι. Η σύγκριση μεγεθών πρέπει να γίνεται σε αντίστοιχες χρονικές περιόδους. Τι δείχνει η αντίστοιχη σύγκριση 2003-2008; Δείχνει ότι τα έσοδα από φόρους αυξάνονται σε αυτή την πενταετία συνολικά κατά 73,6%, ενώ την ίδια χρονική περίοδο οι κοινωνικές παροχές αυξάνονται κατά 52%.

Το πιο σημαντικό όμως στοιχείο για μας είναι ο τρόπος κατανομής ανά έτος. Τις πιο δύσκολες χρονιές σε σχέση με το δημοσιονομικό πρόβλημα, που ήταν από το 2003 έως το 2005, είχαμε αύξηση στις κοινωνικές παροχές 6,1% το 2004 και 18,1% το 2005. Την τελευταία διετία, ενώ τα έσοδα συνέχισαν με τους ίδιους ρυθμούς την ανοδική τους πορεία, δε συνέβηκε το ίδιο με τις κοινωνικές παροχές. Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα το 2006 ανέβηκαν κατά 12,7% και κατά 16,8% το 2007. Την

84

ίδια περίοδο οι κοινωνικές παροχές περιορίστηκαν στο 4,4% το 2006 και, ακόμη περισσότερο, στο 2,7% το 2007.

Είναι αυτή διαφοροποίηση κατά τα δύο τελευταία χρόνια ή όχι; Διαφοροποίηση που έτυχε έγκαιρα και σταθερά κριτικής από το ΑΚΕΛ και όχι τώρα λόγω εκλογών, όπως λεν κάποιοι συνάδελφοι. Αυτό που άμεσα μπορεί να συσχετιστεί με τις εκλογές είναι η πολύ πρόσφατη αύξηση στις κοινωνικές παροχές και οι πρόνοιες για το 2008 κατά 15,6% αυξημένες, παρά τις περί αντιθέτου δηλώσεις της κυβέρνησης.

Ο πληθωρισμός, μέτρο σύγκρισης και της αγοραστικής δύναμης, ενώ το 2003 ήταν στο 4% και μειώθηκε στο 2,2% το 2007, προβλέπεται ανεβασμένος στο 3% για το 2008. Όχι βέβαια με ευθύνη των κοινωνικών παροχών, αλλά λόγω αδυναμίας των αρμόδιων υπουργείων να αναγνωρίσουν έγκαιρα και να εκτιμήσουν την ορθή διάσταση, τους κινδύνους αισχροκέρδειας από την επικείμενη υιοθέτηση του ευρώ με αδικαιολόγητες αυξήσεις στις τιμές βασικών αγαθών. Κατ’ επέκταση, δεν υπήρξε λήψη αποτελεσματικών μέτρων ανατροπής και αποτροπής της κερδοσκοπίας, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από το μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού στην Κύπρο σε σχέση με αυτόν όχι μόνο των χωρών της Ευρωζώνης, που θα κυμανθεί στο 1,9%, αλλά και με τις είκοσι επτά χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σε μια περίοδο που οι κοινωνικές παροχές ουσιαστικά μειώνονται, έχουμε αύξηση του πληθωρισμού. Αυτό το γεγονός αποτελεί ακόμα ένα χαστούκι στη νεοφανή άποψη ότι οι κοινωνικές παροχές -αν είναι ποτέ δυνατό- δημιουργούν πληθωρισμό!

Είναι ακριβώς γι’ αυτό το λόγο που δε μας ικανοποιεί η με πολλούς τρόπους εκφρασθείσα κυβερνητική πολιτική των δύο τελευταίων χρόνων αναφορικά με τα ζητήματα της ακρίβιας και των κοινωνικών παροχών. Μια πολιτική η οποία δεν αναγνωρίζει αυτά τα προβλήματα και, κατά συνέπεια, δεν τα αντιμετωπίζει αποφασιστικά. Δέστε δηλώσεις υπουργών όπως “υποτιθέμενη ακρίβια”, “βασιλιάς ο καταναλωτής”, «να χωνέψουν», είπε ένας υπουργός, «αυτά που δώσαμε και μετά να πάρουν άλλα»!

Φαίνεται, συνάδελφοι και συναδέλφισσες, πως οι προεκλογικές δημοσκοπήσεις βοηθούν και στην καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, γιατί εκτιμήθηκε ότι χωνεύτηκαν και δόθηκαν άλλες παροχές!



Εδώσαν τους Alka-Seltzer αλώπως!

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Στη συνέχεια, φυσικά, υπήρξε παραδοχή από τον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος εξήγγειλε και προσπάθεια πάταξης της κερδοσκοπίας από την κυβέρνηση.

Δυστυχώς, δεν εισακουσθήκαμε, όταν έπρεπε. Δε λήφθηκαν έγκαιρα τα απαιτούμενα μέτρα και αντιμετωπίζει ο κυπριακός λαός τα προβλήματα από την ακρίβια.

Κύριε Πρόεδρε,

Ο στόχος της παραπέρα εξυγίανσης παραμένει, όπως άλλωστε παραμένουν και οι σοβαρές δυνατότητες συγκροτημένης, θεσμοθετημένης κοινωνικής πολιτικής.

85

Τα φαινόμενα αυτά πλήττουν συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού και κατά συνέπεια ο σχεδιασμός συγκεκριμένων πολιτικών πρέπει να είναι τέτοιος, ώστε να αναδιανέμει θεσμοθετημένα τον παραγόμενο πλούτο και να διατηρεί την ισορροπία στην κοινωνία. Είναι φανερό ότι οι πληθωριστικές πιέσεις στα βασικά αγαθά σε συνδυασμό με τη ραγδαία αύξηση στις τιμές των ακινήτων και των καυσίμων πλήττουν κυρίως τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Για το ΑΚΕΛ και τον υποψήφιό μας Δημήτρη Χριστόφια ευάλωτες ομάδες ασφαλώς και είναι οι συνταξιούχοι, οι ανάπηροι, οι λήπτες δημοσίου βοηθήματος, οι μονογονικές οικογένειες και άλλοι. Είναι όμως, συνάδελφοι και συναδέλφισσες, και οι χιλιάδες νέοι και νέες, τα νεαρά ζευγάρια, που έχουν ανάγκη παροχής δυνατοτήτων να δημιουργηθούν και να γίνουν χρήσιμοι πολίτες. Χρειάζονται, και γι’ αυτό προτείνουμε, ανάμεσα σε πολλά άλλα, χωρίς ταλαντεύσεις, χωρίς ημίμετρα, αλλά αταλάντευτα, πολιτική αλλαγής στον τομέα της αξιοκρατίας και των ίσων ευκαιριών. Τερματισμό των προσπαθειών για επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης στη δημόσια εκπαίδευση. Αντιμετώπιση του προβλήματος εξασφάλισης στέγης, ιδιαίτερα μετά τις ραγδαίες αλλαγές στις τιμές ακινήτων, με παραχώρηση σε χαμηλές τιμές έτοιμων κατοικιών σε νέους από τα ασθενέστερα εισοδηματικά στρώματα.

Κύριοι συνάδελφοι,

Επιπρόσθετα, για το ΑΚΕΛ η ασκούμενη πολιτική σε σημαντικούς τομείς, όπως η παιδεία, η υγεία, η στεγαστική και η περιβαλλοντική πολιτική, καθώς και η στήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης συμπληρώνουν την κοινωνική πολιτική και αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής του απλού πολίτη.

Η προστασία του περιβάλλοντος είναι πλέον όρος ζωής και για τη χώρα μας, για όσους ζούμε σήμερα, καθώς και για τις επερχόμενες γενιές. Είναι όρος ισόρροπης ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια, η ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός ότι ως ΑΚΕΛ έχουμε δώσει ιδιαίτερη σημασία στα θέματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Στη δική μας αντίληψη η προώθηση του στρατηγικού σχεδίου δράσης για την περιβαλλοντική εκπαίδευση με επίκεντρο την αειφορία αποτελεί προϋπόθεση για τη χάραξη μιας ολοκληρωμένης, σφαιρικής και συστηματικής πολιτικής για την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης.

Παρά την προσπάθεια που γίνεται, ώστε να αντανακλάται στον προϋπολογισμό η διακηρυγμένη πολιτική της κυβέρνησης για βιώσιμη ανάπτυξη, έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε.

Σε μια περίοδο που το θέμα “ενέργεια-κλιματικές αλλαγές” απασχολεί ολόκληρο τον πλανήτη, είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι η Κύπρος παραμένει μια από τις πιο σπάταλες ενεργειακά χώρες της Ευρώπης.

Στα ζητήματα της προστασίας της υγείας των καταναλωτών, ως ΑΚΕΛ θεωρούμε πως είναι απαραίτητη η στόχευση για ενίσχυση του ποιοτικού ελέγχου σε όλα τα στάδια παραγωγής τροφίμων και η συστηματοποίηση των ελέγχων για γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Εκφράζουμε για άλλη μια φορά την ανησυχία μας για το πρόβλημα της καλλιέργειας και εμπορίας των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και τονίζουμε ότι η λύση για τη χώρα μας βρίσκεται στην πλήρη απαγόρευσή τους -στόχος που χρειάζεται να παλέψουμε για επιτυχία του στην Ευρωπαϊκή Ένωση- και όχι με αναφορές του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Ανώτατο Δικαστήριο για αποφάσεις που η Βουλή τολμά και λαμβάνει.

Ο κ. Περδίκης -δεν είναι εδώ- έκανε κριτική στη Βουλή για αργοπορία στην

86

ψήφιση του νόμου για τον Επίτροπο και το Συμβούλιο Περιβάλλοντος. Λυπούμαι να παρατηρήσω πως, σκόπιμα νομίζω, ξεχνά ο κ. Περδίκης κάποια πράγματα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διόρισε Επίτροπο Περιβάλλοντος, ο οποίος προηγήθηκε της νομοθεσίας και, όταν το ίδιο το Υπουργικό Συμβούλιο έστειλε στη Βουλή νομοθεσία, αυτή η νομοθεσία αφαιρούσε αρμοδιότητες του επιτρόπου και όρους εντολής που του έδωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Αυτή η πραγματικότητα οδήγησε σε μεγάλες αργοπορίες και σε συγκρούσεις ακόμη ανάμεσα σε υπουργεία και Υπουργικό Συμβούλιο. Καμιά ευθύνη δε φέρει η Βουλή!

Ταυτόχρονα, ο κ. Περδίκης πρέπει να μας ξεκαθαρίσει τελικά: Είναι συνεπής η πολιτική της κυπριακής κυβέρνησης, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενάντια στην αδειοδότηση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και η πολιτική του Προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου ή εξακολουθεί για τον κ. Περδίκη ο Τάσσος Παπαδόπουλος να είναι πράκτορας αμερικάνικων συμφερόντων σε σχέση με τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς; Τι από τα δύο που δήλωσε ο κ. Περδίκης εξακολουθεί να ισχύει;

Οι πόλεις, κύριε Πρόεδρε, θεωρούμε πως είναι κάτι περισσότερο από απλή άθροιση κτιρίων και χρήσεων. Ως ΑΚΕΛ, θεωρούμε ότι το πρώτο βήμα αντιμετώπισης της συνεχούς υποβάθμισης της ποιότητας ζωής της πόλης θα πρέπει να είναι η ριζική αναθεώρηση της αντίληψής μας για το χαρακτήρα τους. Οι πόλεις και οι λειτουργίες της πρέπει να υπηρετούν τον άνθρωπο και όχι μεμονωμένα συμφέροντα, “The Mall of Cyprus” ή ΙΚΕΑ. Στόχος μας πρέπει να είναι η διαμόρφωση πόλεων με ανθρώπινο πρόσωπο.

Βασικός πυλώνας επιτυχούς αλλαγής αυτής της πραγματικότητας, αλλά και προαγωγής της δημοκρατίας που δίνει στον πολίτη τη δυνατότητα έκφρασης και άμεσης συμμετοχής αποτελεί ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η ορθολογιστική λειτουργία του θεσμού ανάγει την καθημερινότητα του πολίτη σε βασική διάσταση της πόλης και παράλληλα τον καθιερώνει ως θεσμό διεκδικητικό και ανθρώπινο. Αυτό εμάς μας ευχαριστεί. Κάποιους ίσως να ενοχλεί και να το απεύχονται. Είναι καιρός όμως η τοπική αυτοδιοίκηση να αποκτήσει ουσιαστικό νόημα, σε ένα πλαίσιο που επιτρέπει στους πολίτες να ρυθμίζουν οι ίδιοι τα θέματα που τους αφορούν.

Εμείς προτείνουμε και διεκδικούμε μια πραγματικά αυτοδύναμη τοπική αυτοδιοίκηση και όχι ένα μηχανισμό διεκπεραίωσης εντολοδόχων μιας άλλης εξουσίας. Προτείνουμε και διεκδικούμε ουσιαστικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις, οικονομική αυτοδυναμία, στο πλαίσιο μιας πολιτικής αποκέντρωσης αρμοδιοτήτων και πόρων.

Η μη εκπλήρωση των δεσμεύσεων για χορηγία 4% στις τοπικές αρχές διοίκησης ασφαλώς και δεν προάγει αυτούς τους στόχους. Μπορεί -και έχει δικαίωμα- ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος να υπαναχωρεί από αυτές τις υποσχέσεις. Ας μην προκαλεί όμως τους πολίτες, προτρέποντας τις τοπικές αρχές να επαναφέρουν καταργηθέντες φόρους. Θυμήθηκε τα διαπύλια. Να κτίσουμε ξανά και πύλες στις πόλεις μας, για να εισπράττουμε διαπύλια, για να μπορέσουν να επιβιώσουν οι δήμοι οικονομικά!


Στα ζητήματα της παιδείας, από τη μια, έχουμε μικρή αύξηση κονδυλίων, χωρίς βέβαια να υλοποιείται ο στόχος του 8% επί του ΑΕΠ, αφού παραμένουμε στο 6,1%, γιατί εμείς ποτέ δε θεωρήσαμε τα κονδύλια για το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού, όπως και τα κονδύλια για την Αστυνομική Ακαδημία και άλλα ως δαπάνες για την παιδεία. Από την άλλη, όσον αφορά την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση,

87

το τελευταίο διάστημα, κατά τον πρόεδρο της επιτροπής για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, πανεπιστημιακό κ. Καζαμία, «αυτή έχει μείνει στα μισά του δρόμου» και «με το στρατηγικό σχεδιασμό επιχειρείτε», κατά την άποψή του, «αντιμεταρρύθμιση».

Στα πρώτα χρόνια αρκετά μέτρα και πολιτικές υλοποιήθηκαν, ενώ άλλες τέθηκαν σε τροχιά υλοποίησης μέσα από ένα συγκροτημένο, δομημένο διάλογο, που είχε αποτελέσματα. Πολλά άλλα αναγκαία μέτρα όμως παραμένουν ανεκπλήρωτα ή, ακόμη χειρότερα, υλοποιούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση από την προβλεπόμενη. Τέτοια είναι τα Μεταλυκειακά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης, ο Φορέας Σχολικών Κτιρίων, η επέκταση των ζωνών εκπαιδευτικής προτεραιότητας, η αναδιαμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος, η αναδόμηση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.

Σε κεντρικά ζητήματα πολιτικής παραβιάστηκε το πρόγραμμα, όπως με την ίδρυση κερδοσκοπικού χαρακτήρα ιδιωτικών πανεπιστημίων και την επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης των εκπαιδευτικών στο εξηκοστό τρίτο έτος.

Η σημαντικότερη όμως αδυναμία, η οποία διαπερνά το σύνολο της ισχύουσας πραγματικότητας στο εκπαιδευτικό σύστημα, αφορά τη μη υλοποίηση του στόχου για μεταρρύθμιση του περιεχομένου της εκπαίδευσης και ειδικότερα τα αναλυτικά προγράμματα, τις παιδαγωγικές μεθόδους, τη φιλοσοφία της παρεχόμενης εκπαίδευσης, τα διδακτικά μέσα και βοηθήματα. Οι συνέπειες αυτής της αδυναμίας είναι η διατήρηση της αρνητικής εικόνας που εξέπεμπε το εκπαιδευτικό σύστημα ως προς τις δυο βασικές πληγές, αυτές της παραπαιδείας και της σχολικής αποτυχίας, οι οποίες δεν έχουν αντιμετωπιστεί, με αποτέλεσμα να συνεχίζουν να προκαλούν σοβαρές αρνητικές παρενέργειες στην παιδεία και στην κοινωνία.

Είναι με λύπη που διαπιστώνουμε ότι ο νέος σχεδιασμός δεν απαντά στις προκλήσεις και δεν επιλύει τις αδυναμίες του συστήματος. Η γενική αρχή του σχεδίου, η οποία μιλά για ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, αντίκειται στη φιλοσοφία της επιτροπής, που χαρακτήρισε την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ως κυλιόμενη διαδικασία. Το σχέδιο που παρουσιάστηκε είναι γενικό. Θα αναφέρω μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα που έρχονται σε αντίφαση με το μανιφέστο των ακαδημαϊκών, όπως τα εξής:

Η διοικητική και εκπαιδευτική αυτονόμηση των σχολικών μονάδων παραπέμπει στις πιο νεοφιλελεύθερες θατσερικές πολιτικές και οδηγεί στην ανισότητα μεταξύ των σχολείων. Ασφαλώς, δεν οδηγεί στο δημοκρατικό σχολείο της αγοράς του δήμου.

Την ίδια νεοφιλελεύθερη αντίληψη χαρακτηρίζει και η πρόταση για αξιολόγηση και κατάταξη των πανεπιστημίων.

Η θέση για εκσυγχρονισμό και διατήρηση του καταλόγου, που περιλαμβάνεται τόσο στο πρόγραμμα διακυβέρνησης όσο και στην έκθεση της επιτροπής, μετατρέπεται σε κατάργηση του καταλόγου.

Να θυμίσω ότι το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε πολιτική εκσυγχρονισμού του καταλόγου, η οποία δεν εφαρμόστηκε.

Στην αντίθετη κατεύθυνση κινείται και η πρόταση για το ενιαίο λύκειο, αφού μας παίρνει πίσω στο λύκειο επιλογής συνδυασμών.

Η πρόνοια για τέσσερα τεχνολογικά λύκεια και επαγγελματικές σχολές, αντί να ενοποιεί τη μέση εκπαίδευση, τη διαχωρίζει ακόμη περισσότερο.

88

Ακούσαμε τελευταία -ενώ αρχικά θα ολοκληρωνόταν ο διάλογος τέλος του χρόνου, τελειώνει ο χρόνος, δεν ολοκληρώθηκε- ακούμε τώρα, ακούσαμε από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού ότι θα κατατεθεί ο δεύτερος στρατηγικός σχεδιασμός. Ας είναι έτσι και μια υποχώρηση. Ο στρατηγικός σχεδιασμός υπάρχει, είναι το μανιφέστο των ακαδημαϊκών.


Στην έρευνα, που αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές δράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, παρ’ όλο που τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει βήματα, οι στόχοι που τέθηκαν δεν υλοποιούνται. Η ευρωπαϊκή δέσμευση για ετήσιες δαπάνες 1% μέχρι το 2010 φαντάζει άπιαστος στόχος, δεδομένου ότι σήμερα βρισκόμαστε κάτω από το 0,5%, 0,43%. Δε σχολιάζω το 3% που ήταν προγραμματική διακήρυξη του Τάσσου Παπαδόπουλου, γιατί δεν αντιμετωπίστηκαν βασικά προβλήματα αυτής της πολιτικής.

Αναφορικά με τα όσα έχω αναφέρει πιο πάνω, τεκμηριωμένα, μελετημένα και κοστολογημένα, όπως πάντοτε, από το ΑΚΕΛ, αποτελούν προγραμματική δέσμευση και στόχους για προώθηση και υλοποίηση από τη διακυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια και τα εξής:

1. Κήρυξη της Κύπρου ως ελεύθερης ζώνης από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.

2. Θεσμικές μεταρρυθμίσεις και οικονομική αυτοδυναμία της τοπικής αυτοδιοίκησης.

3. Επιτάχυνση της υλοποίησης της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.

4. Επέκταση και εμβάθυνση του δημόσιου διαλόγου για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.

5. Λήψη δραστικών μέτρων τόσο για ποιοτική αναβάθμιση της υφιστάμενης ερευνητικής δραστηριότητας όσο και για δημιουργία νέων ερευνητικών ιδρυμάτων.

6. Διαχείριση των τακτικών ερευνητικών επενδύσεων. Θα γίνεται με τρόπο στοχευμένο και αποδοτικό, με την εισαγωγή ποιοτικών κριτηρίων αξιολόγησης.

7. Στα κοινωνικά μέτρα, τερματισμό της πολιτικής των εφάπαξ δόσεων και αντικατάστασή της από μια ολοκληρωμένη κοινωνική πολιτική, που δε θα είναι στατική, αλλά θα ανανεώνεται και θα αναβαθμίζεται συνεχώς, αναλόγως των αναγκών που δημιουργεί η ίδια η ζωή.

Επιτρέψτε μου στα δύο-τρία λεπτά που έχω να κάνω κάποια σχόλια, δυο λεπτά.

Γίνεται κριτική ότι προκαλούμε με τις θέσεις μας, με την πολιτική μας. Πότε συνάδελφοι; Πέστε μας πραγματικά πότε εμείς προκαλέσαμε! Ακούμε και απαντούμε, είμαστε αναγκασμένοι να απαντούμε. Να μην το κάνουμε; Αυτός είναι ο πολιτικός διάλογος; Έτσι θέλετε τους πολιτικούς σας αντιπάλους; Πέστε μας πότε εμείς προκαλέσαμε. Όχι και να ψηλώσουμε και τα χέρια! Μηδενίσαμε εμείς την πολιτική της κυβέρνησης; Εμείς αγωνιστήκαμε και χαιρόμαστε για τις επιτυχίες της κυβέρνησης και κάναμε κριτική, και όταν ήμαστε μέσα και τώρα. Πολλές προτάσεις των υπουργών μας απορρίφθηκαν και το γνωρίζουν οι συνεργάτες μας στην κυβέρνηση.

Αναφορικά με τις δηλώσεις Δημήτρη Χριστόφια για το δεύτερο γύρο, να θυμίσω πως, όταν ο Δημήτρης Χριστόφιας καλούσε τις υπόλοιπες δυνάμεις των συνεργατών

89

μας να υπάρξει αμοιβαία δέσμευση για το δεύτερο γύρο, ποιος απάντησε, συνάδελφοι και συναδέλφισσες; Κανείς! Μετά ακούσαμε ότι ιδεολογικά -από κάποια στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος- βρίσκονται πιο κοντά σε αυτούς που κατηγορούν ότι είναι οι καταστροφείς του τόπου. Βέβαια, ίσως τότε που ζητούσαμε αμοιβαία δέσμευση να θεωρούσαν ότι πέραν πάσης αμφιβολίας θα ήταν στο δεύτερο γύρο. Τώρα προβληματίζονται.

Τελειώνω με το εξής: Από τον Ιούλιο ερωτόμαστε καθημερινά, απαντούμε, ξαναπαντούμε, μας ξαναρωτούν γιατί η υποψηφιότητα Δημήτρη Χριστόφια. Όσες φορές και να μας ρωτήσετε, δε θα δεχθείτε την απάντηση που θα πάρετε. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Ευτυχώς όμως, τη δέχονται και την κατανοούν οι Κύπριοι πολίτες, γι’ αυτό στηρίζουν την υποψηφιότητα Δημήτρη Χριστόφια, την ενισχύουν και αυτό φαίνεται και από τις μετρήσεις. Μεταφέρθηκε και εδώ αυτό το ερώτημα, μέσα από ομιλίες συναδέλφων και από το Δημοκρατικό Κόμμα και από το Σοσιαλιστικό Κίνημα της ΕΔΕΚ. Ε, συνάδελφοι, το Μάρτιο ο Δημήτρης Χριστόφιας θα είναι Πρόεδρος της Δημοκρατίας και θα μας ρωτάτε: «Γιατί ήταν υποψήφιος;»!

Ευχαριστώ.


Ευχαριστώ, κύριε Λαμάρη.

Το λόγο έχει η κ. Μαρία Κυριακού, παρακαλώ.

Α. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ:

Κύριε Πρόεδρε, ζητώ το λόγο.

(Μη ευκρινή σχόλια από βουλευτές)


Παρακαλώ!


Ζητώ το λόγο.

Κύριε Πρόεδρε, θέλω να τοποθετηθώ ως πρόεδρος της επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού για μια ανακρίβεια που λέχθηκε στην αρχή από τον κ. Λαμάρη. Ο κ. Λαμάρης ουσιαστικά έχει πει ότι είμαι υπεύθυνη για μεταφορά μιας υποσημείωσης από την έκθεση στη σύνοψη και οφείλω, για να ανασκευάσω μια διαστρέβλωση και ανακρίβεια, να πω ότι δεν υπάρχει τίποτε εσκεμμένο όσον αφορά το συγκεκριμένο θέμα.

Γνωρίζετε, κύριε Πρόεδρε, ότι υπάρχει μια πολυσέλιδη έκθεση της επιτροπής Οικονομικών, διακόσιες είκοσι έξι σελίδες. Ήταν ανθρωπίνως αδύνατο σε δεκαπέντε λεπτά η πρόεδρος της επιτροπής να διαβάσει διακόσιες είκοσι έξι σελίδες. Ως εκ τούτου, έγινε μια σύνοψη δεκαέξι σελίδων, που έπρεπε να τη διαβάσω ταχέως, για να μπορέσουμε να καλύψουμε τη φιλοσοφία της έκθεσης. Αυτό το οποίο έγινε είναι το εξής: Στη σελίδα 17 της πολυσέλιδης έκθεσης -και την καταθέτω- γράφονταν οι δημοσιονομικές προβλέψεις όσον αφορά το δημοσιονομικό έλλειμμα και για το 2008, το οποίο τότε προβλέπετο να είναι 0,5% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών, όπως το παρουσίασε στην επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού στις 11 Οκτωβρίου. Επειδή στο μεσοδιάστημα, όταν ήρθε ο υπουργός να μιλήσει στην ολομέλεια...

90


Κυρία Παπαδοπούλου...


Ολοκληρώνω, για να γίνει σωστή καταγραφή στα πρακτικά.

(Μη ευκρινή σχόλια από τον κ. Γιάννο Λαμάρη)

Κύριε Πρόεδρε, έχω το δικαίωμα. Έχει πει μια ανακρίβεια ο κ. Λαμάρης.

Μ. ΚΥΡΙΑΚΟΥ:

Αύριο το απόγευμα!


Ναι, παρακαλώ, τελειώνετε, διότι καλέσαμε ομιλήτρια...


Τελειώνω. Στις 29 του Νιόβρη...


Η ομιλήτρια είναι...




...είναι στο βήμα!


Ναι. Παρακαλώ! Ολοκληρώνω...


Θέλετε να πάρετε το βήμα;


Είχα την εντύπωση πως...


...διότι δεν μπορεί να γράφονται ψέματα!

Στις 29 του Νιόβρη ο υπουργός είπε ότι δε θα έχουμε έλλειμμα και θα έχουμε πλεόνασμα. Αυτό μπήκε ως υποσημείωση στη σελίδα 17 της έκθεσης. Ξέρετε, όταν γίνεται μικρή σύνοψη, δεκαέξι σελίδων, δεν υπάρχουν υποσημειώσεις. Επομένως, διορθώθηκε στο πρακτικό και πολύ σωστά η γραμματέας της επιτροπής, η κ. Ιερωνυμίδου, έγραψε ότι στις 11 Οκτωβρίου προβλέπετο δημοσιονομικό έλλειμμα, στις 29 Νοεμβρίου υπήρχε πλεόνασμα...

(Μη ευκρινή σχόλια από τον κ. Γιάννο Λαμάρη)


Κυρία Παπαδοπούλου...

91


...και καταγράφηκε αυτό το γεγονός. Το καταθέτω, για να δείτε ότι είναι αντικειμενικό, για να μην ψάχνουμε ψύλλους στα άχυρα για διαστρεβλώσεις!


Καταθέστε το.


Η επιτροπή έκανε πολύ καλή δουλειά και ευχαριστώ πολύ τη γραμματεία της επιτροπής για τούτο.

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:



Κύριε Λαμάρη, σας παρακαλώ...

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Όχι, άστε με...

Συγνώμη, κύριε Πρόεδρε, πολύ σύντομα.


Ένα λεπτό.

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Ναι.


Μόνο ένα λεπτό!

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Ούτε ένα λεπτό.

Εγώ δε χαρακτήρισα κανέναν. Η κυρία Παπαδοπούλου ψεύτη με είπε, ανακρίβειες ότι είπα κτλ. Εγώ έχω...


Είναι ανακρίβεια τούτο που είπες!

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Όχι, δεν είναι ανακρίβεια, συναδέλφισσα!


Βεβαίως!

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Ε, παρακαλώ!


Τα καταθέτω στο προεδρείο και τα δύο.92

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Συναδέλφισσα, κρατώ την εικοστή έβδομη σελίδα της έκθεσης και υπάρχει μια υποσημείωση με αριθμό 12.


Την έχω εδώ.

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Βεβαίως. Και εγώ την έχω, με αριθμό 12, και υπάρχει και η σύνοψη.


Μάλιστα.

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Και βεβαίως...

Εννά με αφήσετε να ολοκληρώσω;


Σας ακούω.


Παρακαλώ, κυρία Παπαδοπούλου!

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Και βεβαίως ποτέ δεν κατατίθεται...


Σας παρακαλώ πολύ! Άστε τον να ολοκληρώσει!

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Βεβαίως δε διαβάζεται στην ολομέλεια η έκθεση των εκατό τόσων σελίδων. Γίνεται σύνοψη. Και γίνεται σύνοψη, για να μπουν τα κύρια σημεία. Όχι οι υποσημειώσεις! Αυτό που έγινε σ’ αυτή την περίπτωση, μια υποσημείωση -ενώ θα παίρναμε από τις εκατό τόσες σελίδες τα κύρια- βρήκαμε ως κύριο την υποσημείωση να μεταφέρουμε!

Ευχαριστώ.




Ευχαριστώ πάρα πολύ, έντιμε κύριε Πρόεδρε.


Να απολογηθούμε στην κ. Μαρία Κυριακού για την καθυστέρηση.

Παρακαλώ...


93

Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα και εγώ...


Μια γραμμή μόνο, κύριε Πρόεδρε...


Παρακαλώ!

Όχι, δε θα σας επιτρέψω, κυρία Παπαδοπούλου!


Όταν για πρώτη φορά...


Σας παρακαλώ πολύ!

Γ. ΛΑΜΑΡΗΣ:

Δε γίνεται έτσι!


Έχετε πει αυτά τα οποία έπρεπε να πείτε, κυρία Παπαδοπούλου!

Παρακαλώ, κυρία Κυριακού, προχωρήστε.


Θα συνεχίσω απ’ εκεί που σταμάτησε η κ. Παπαδοπούλου και θα ευχαριστήσω τη γραμματεία των κοινοβουλευτικών επιτροπών της Βουλής, γιατί πράγματι έκαμαν εξαιρετική εργασία. Ιδιαίτερη μνεία βέβαια στην Τασούλα Ιερωνυμίδου και στον Κωνσταντίνο τον Πηλείδη που μας άντεξαν με τις συζητήσεις που δεν έχει δει ο κόσμος στις τηλεοράσεις του, που τις νιώθει ίσως μετά από αυτή τη συζήτηση που είχαμε αυτή τη στιγμή. Ήταν πραγματικά ηρωική η προσπάθεια της γραμματείας των κοινοβουλευτικών επιτροπών της Βουλής να αποδώσει την έκθεση την οποία απέδωσε.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Δώδεκα μέρες μας έχουν μείνει, για να μπούμε στη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά. Η μικρή Κύπρος των 788 000 πολιτών θα μπει στη μεγάλη αγορά του μισού δισεκατομμυρίου Ευρωπαίων πολιτών την 1η Ιανουαρίου 2008. Μπαίνουμε στην καρδιά της οικονομίας της Ευρώπης, μπαίνουμε στα κέντρα αποφάσεων, μπαίνουμε στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ανοίγονται μπροστά μας νέες ευκαιρίες, νέες προοπτικές. Εναπόκειται σε μας να πάρουμε αυτές τις προκλήσεις, να τις αρπάξουμε τις ευκαιρίες και να λάβουμε μέρος στην ανάπτυξη και την πρόοδο της ευρωπαϊκής αγοράς που ανταγωνίζεται την Αμερική, την Ιαπωνία, την Κίνα. Ακριβώς, για να μπούμε στο νέο όραμα της Ευρωζώνης, ανέμενα προσωπικά ότι οι φετινοί προϋπολογισμοί θα έπρεπε να είχαν νέα δομή, νέες προτάσεις για μείωση της γραφειοκρατίας, αύξηση της παραγωγικότητας, ώστε να έρθουμε πιο κοντά στην ευρωπαϊκή οικονομία με νέες δημιουργικές προτάσεις. Αντ’ αυτού, και ο φετινός προϋπολογισμός, που θα μεταφραστεί ελπίζουμε την 1η Ιανουαρίου 2008 σε ευρώ, συνεχίζει να είναι σε λίρες, με τη δικαιολογία ότι υπάρχουν νομικά κωλύματα, όπως μας έχουν πει. Γι’ αυτό δεν ήταν σε ευρώ. Είμαι νομικός και δε βρήκα αυτά τα κωλύματα πρέπει να πω. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, ελπίζω ότι το Υπουργείο Οικονομικών είναι έτοιμο να μεταφράσει σε ευρώ αυτό τον προϋπολογισμό.

94

Επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω τις εκφράσεις που χρησιμοποιούνται στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Οι προϋπολογισμοί αυτοί ήταν απλά copy paste του προηγούμενου χρόνου και του παρά προηγούμενου χρόνου με κάποιες αλλαγές στους αριθμούς. Αυτό ήταν οι προϋπολογισμοί που είχαμε μπροστά μας να συζητήσουμε, copy paste και στη δημοσιογραφία “ψαλίδα” η λεγόμενη!

Καθώς έγραφα την ομιλία μου, είχα πάρει ένα μήνυμα στο κινητό μου από κάποιο συμπολίτη μας, ο οποίος φαίνεται πραγματικά να ανησυχεί για τις διάφορες καταστάσεις, οικονομικές και μη. Μου λέει ο πολίτης: «Σας ακούμε κάθε μέρα να μας μιλάτε για το ευρώ, κάθε μέρα να μας μιλάτε για τους προϋπολογισμούς του 2008. Ο απλός πολίτης, εγώ θέλω να ξέρω τι σημαίνει για μένα αυτό την επόμενη μέρα. Τι θα είναι για μένα; Τι σημαίνει για το ψωμί μου, για την παιδεία μου, για την υγεία μου, για το καθαρό μου περιβάλλον; Τι σημαίνει η επόμενη μέρα για τον Κύπριο πολίτη;».

Αγαπητοί συνάδελφοι, για να γίνουν αλλαγές για τον Κύπριο πολίτη με την ένταξή μας στην Ευρωζώνη, θα πρέπει εμείς πρώτα να αλλάξουμε νοοτροπία. Να μειώσουμε τη γραφειοκρατία, να αυξήσουμε την παραγωγικότητα με εισαγωγή νέας τεχνολογίας στην εργασία, με νέες μεθόδους εργασίας, με νέες μεθόδους διοίκησης, με κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα, ώστε να συνεχίσει να προσθέτει αξία στην οικονομία. Αντ’ αυτού, ο ιδιωτικός τομέας πολεμά καθημερινά να αντιμετωπίσει τη γραφειοκρατία της κρατικής μηχανής, του κρατικού τομέα, που δυστυχώς, αντί να μειώνεται, συνεχώς αυξάνεται και ενδυναμώνεται εν ονόματι του ευρωπαϊκού κεκτημένου, που πάρα πολύ συχνά λανθασμένα μεταφράζεται, λανθασμένα ερμηνεύεται. Διότι δεν μπορεί η Ενωμένη Ευρώπη με τους κανόνες της διαφάνειας και των γρήγορων συναλλαγών να μας εμποδίζει συνέχεια γραφειοκρατικά. Η υπερβολική και αχρείαστη γραφειοκρατία, μας έχει πει η ίδια η Ευρώπη, η ίδια η Κομισιόν, αφαιρεί την ευελιξία μας στην εργασία, στην παραγωγή, στην οικονομία, χωρίς να βελτιώνουμε τον έλεγχο.

Όπως είναι διαμορφωμένος ο σημερινός προτεινόμενος προϋπολογισμός του 2008, το 80% των δαπανών είναι ανελαστικές. Δεν μπορούν να αλλάξουν. Ενώ, φίλοι μου, έχουμε ακούσει ότι οι δαπάνες είναι ανελαστικές, τα έσοδα έδειξαν τεράστια ευελιξία. Όπως μας ανέφερε το ίδιο το Υπουργείο Οικονομικών, τα έσοδα παρουσίασαν βελτίωση της τάξης των £700 εκατομ.

Έχουμε, λέει, πλεόνασμα και είμαστε περήφανοι, γιατί ο φετινός προϋπολογισμός πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρώπης έδειξε τέτοιο πλεόνασμα. Ποιος εδημιούργησε το πλεόνασμα; Οι επιχειρήσεις του κράτους; Οι πετυχημένες επιχειρήσεις και τα κέρδη που μας έφερε το κράτος; Εμείς επληρώσαμε αυτά τα £700 εκατομ.! Ξέρετε ότι, σε σύγκριση με τους φόρους που επληρώσαμε το 2002, το 2006 επληρώσαμε διπλάσιες φορολογίες; Πρέπει να είναι περήφανος ο κυπριακός λαός για το πλεόνασμα ή πρέπει να ανησυχεί; Εφόσον μπήκε αυτό το πλεόνασμα στα κρατικά ταμεία και δεν μπορούμε να το πάρουμε πίσω και να το βάλουμε στις τσέπες φαίνεται του Κύπριου πολίτη, τουλάχιστον αναμένουμε να μειωθεί το δημόσιο χρέος και περιμένουμε να δοθεί πίσω στον πολίτη με κάποιες κοινωνικές παροχές, με καλύτερους σχεδιασμούς και καλύτερες, πιο σταθερές, αν θέλετε, προτάσεις.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας έχει μειωθεί σημαντικά. Δε θα σταθώ πολύ εδώ, το έχουμε ακούσει ξανά. Από την τεσσαρακοστή ένατη θέση πήγαμε στην πεντηκοστή πέμπτη. Αυτά λόγω της χαμηλής παραγωγικότητάς μας, των μισθολογικών αυξήσεων που δε συνάδουν με το ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας, της γραφειοκρατίας και της συνεχώς μεταβαλλόμενης πολιτικής, εξαιτίας της οποίας δεν ξέρει ο επενδυτής τι του επιφυλάσσει η επόμενη μέρα. Εάν το κράτος δεν τηρεί μια σταθερή πολιτική, πώς περιμένουμε τον ξένο επενδυτή να έρθει στην Κύπρο να επενδύσει, εάν δε νιώσει

95

ασφάλεια;

Από το 2003 μας αναγγέλθηκε ότι θα γίνει αναμόρφωση, διαμόρφωση, μεταρρύθμιση του δημόσιου και ημικρατικού τομέα, ώστε να αυξηθεί η παραγωγικότητα. Ακόμη περιμένουμε αυτό το σχεδιασμό. Δυστυχώς, αντί να βλέπουμε την αλήθεια στα μάτια και αντί να κάνουμε αυτοκριτική όσον αφορά τον τρόπο που λειτουργούμε, δίνουμε παραπλανητικές εικόνες, παραπλανητικά μηνύματα. Πριν λίγο μας αναφέρθηκε ότι δημιουργήθηκαν πενήντα χιλιάδες καινούριες θέσεις εργασίας. Μα, όταν έχουμε τεσσερισήμισι χιλιάδες άνεργους αυτά τα πέντε χρόνια, κάθε χρόνο, γιατί δεν έχουν συμπληρωθεί αυτές οι θέσεις από αυτούς τους άνεργους και συνεχίζουμε να έχουμε άνεργους; Κανονικά, αν είχαμε πενήντα χιλιάδες θέσεις εργασίας, έπρεπε να εφέρναμε και μετανάστες να συμπληρώσουν αυτές τις πενήντα χιλιάδες θέσεις εργασίας και να μην είχαμε καθόλου ανεργία! Μήπως μετρούμε λάθος; Ίσως.

Δυστυχώς, η Κύπρος έρχεται τελευταία στην έρευνα και στην ανάπτυξη και σε πολύ χαμηλά επίπεδα στην παραγωγικότητα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Ας ακούσουμε λοιπόν, αγαπητοί συνάδελφοι, τα ευρήματα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου, ώστε να μη συνεχίσουμε να χάνουμε ξένες, αλλά και κυπριακές επενδύσεις.

Παράλληλα, ψηφίσαμε πάρα πολλές νομοθεσίες σ’ αυτό το κοινοβούλιο με τις οποίες ενθαρρύνουμε την ευρωπαϊκή συνοχή. Ενθαρρύνουμε την ελεύθερη διακίνηση των Ευρωπαίων συμπολιτών μας και στη δική μας πατρίδα, ενθαρρύνουμε την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, την ελεύθερη διακίνηση των επιχειρήσεων, τη μεταφορά, λέει, των ευρωπαϊκών εταιρειών στην Κύπρο, της έδρας τους κ.λπ. Αντ’ αυτού όμως, γράφουμε όλες αυτές τις νομοθεσίες, τις ψηφίζουμε όλες αυτές τις νομοθεσίες, αλλά φέρνουμε τεράστια εμπόδια στην ελεύθερη διακίνηση, στην ελεύθερη μεταβίβαση κεφαλαίων, είμαστε καχύποπτοι σε αυτή την ελεύθερη διακίνηση. Η γραφειοκρατία εμποδίζει τους Ευρωπαίους πολίτες να έρθουν να εγκατασταθούν και να επενδύσουν στην πατρίδα μας προσθέτοντας και αυτοί αξία στην κυπριακή οικονομία.

Αν δεν μπορέσουμε σύντομα να μπούμε στην ευρωπαϊκή νοοτροπία, δυστυχώς, φίλοι μου, εμείς οι ίδιοι θα απομονώσουμε την Κύπρο από την ευρωπαϊκή οικονομία. Θα δυσκολευτούμε να ανταγωνιστούμε τις οικονομίες των άλλων κρατών μελών, αφού θα έχουμε ακριβά προϊόντα. Πιο ακριβά από την υπόλοιπη Ευρώπη και θα χάνουμε θέσεις εργασίας.


Κυρία Κυριακού, συγνώμη που σας διακόπτω.


Μάλιστα.


Παρακαλώ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κάνετε ησυχία, για να σεβαστούμε την ομιλήτρια, παρακαλώ. Ακούγονται ψίθυροι, θόρυβος. Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ο ομιλητής. Σας παρακαλώ πολύ!

Προχωρήστε, κυρία Κυριακού.


Πρέπει να δημιουργήσουμε προοπτικές ανάπτυξης με μείωση της φορολογίας 96

ενθαρρύνοντας την παραγωγικότητα, τις ξένες επενδύσεις και επενδύοντας στην έρευνα και τη νέα τεχνολογία. Μόνο τότε θα δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας προσθέτοντας αξία στην οικονομία μας.

Αλλάζοντας θέμα πάμε στις κοινωνικές παροχές. Αυτές δίνονται με τόσο μακροσκελείς και περίπλοκες διαδικασίες, που πρέπει να πούμε ότι ο πολίτης χρειάζεται επιστημονική βοήθεια, για να τις πάρει αυτές τις παροχές και πολλές φορές τα λεφτά τα οποία ανακοινώνονται χάνονται.

Σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές του κράτους, το 50% των συνταξιούχων μας ζει στα όρια της φτώχιας και το 13% των παιδιών μέχρι δεκαεπτά χρονών αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Ζουν σε δυσχερείς οικονομικές συνθήκες. Εξαγγέλλοντας κοινωνικές παροχές δε λύνεται το πρόβλημα. Πρέπει να γίνει μια προσπάθεια από όλους μας απλοποίησης των διαδικασιών σε σχέση με τις κοινωνικές παροχές. Πρέπει να δούμε το πρόβλημα με τους ευρωπαϊκούς σχεδιασμούς. Με το να ενοποιήσουμε τα συστήματα παροχής κοινωνικής βοήθειας χωρίς γραφειοκρατία και ταλαιπωρία στον πολίτη, ο πολίτης θα παίρνει περισσότερα και στο κράτος θα στοιχίζει λιγότερα.

Σήμερα τα δημόσια βοηθήματα δίνονται από πάρα πολλά υπουργεία. Το Υπουργείο Εργασίας, το Υπουργείο Οικονομικών, το Υπουργείο Υγείας, το Υπουργείο Εμπορίου, το Υπουργείο Εσωτερικών. Ο πολίτης δε γνωρίζει πού να αποταθεί, δε γνωρίζει τι δικαιούται, δε γνωρίζει πού θα πάει. Άλλοι πολίτες γνωρίζουν πάρα πολύ καλά και μπορεί να πάρουν δύο και τρία βοηθήματα, χωρίς να ξέρει το ένα υπουργείο τι βοήθημα δίνει το άλλο. Περαιτέρω, κάποια άλλα βοηθήματα δε φτάνουν ποτέ στον προορισμό τους. Χάνονται παρά πολλά λεφτά, άλλοι κερδίζουν πολλά, άλλοι δεν παίρνουν τίποτε. Θα πρέπει να απλοποιηθεί το σύστημα και να γίνει πιο εύκολα κατανοητό στον απλό πολίτη που έχει ανάγκη και να υπάρξει καλύτερος έλεγχος από το κράτος, καλύτερη διαχείριση προς όφελος του πολίτη, με κοινές αρχές και διαφάνεια, ώστε να εξασφαλίζεται αξιοπρέπεια στους συμπολίτες μας που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη μέσα στην Ενωμένη Ευρώπη.

Παράλληλα, με το κοινωνικό πρόσωπο του κράτους θα πρέπει να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη, με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ώστε ο κάθε ικανός πολίτης να μπορεί να έχει μια αξιοπρεπή δουλειά, υψηλό βιοτικό επίπεδο και να μη χρειάζεται το κράτος στο τέλος του μήνα να του δώσει την επιταγή επαιτείας που δε θα τον φθάσει να αντέξει μέχρι το τέλος του μήνα.

Επί τροχάδην∙ το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων φαίνεται έχει γίνει στόχος από την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι θα πτωχεύσει. Μέχρι το 2050, λέει, οι συμπολίτες μας που θα είναι πάνω από εξήντα πέντε χρόνων θα υπερδιπλασιαστούν, με αποτέλεσμα να μην μπορεί το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων να αντέξει αυτό το βάρος. Πρέπει να γίνει ξανά έγκαιρα νέος σχεδιασμός για το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων με τομές, σοβαρές δομικές αλλαγές, ώστε να μη βρεθούμε μπροστά σε ανεπιθύμητες καταστάσεις.

Είδα σήμερα με ανησυχία τις στατιστικές από την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, σύμφωνα με τις οποίες η αγοραστική δύναμη του Κύπριου πολίτη μειώνεται. Ενώ το 2005 είχαμε φθάσει τις ενενήντα τρεις μονάδες, το 2006 εμειώθηκε στις ενενήντα δύο μονάδες. Θα μου πείτε μία μονάδα δεν είναι πολλή, αλλά, όταν ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι εκατό μονάδες, αντιλαμβάνεστε ότι σημαίνει ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε πραγματικά τα οικονομικά μας. Σημειώθηκαν σημαντικές αυξήσεις τιμών σε βασικά είδη πρώτης ανάγκης. Αυτό πρέπει να μας ανησυχεί. Γίναμε ακριβότεροι από τις ανάλογες τιμές σε πολύ

97

πλουσιότερες ευρωπαϊκές χώρες. Η πολιτεία οφείλει να δείξει στοργή στις ανάγκες του πολίτη με σταθερά και ορθά προγραμματισμένες κοινωνικές παροχές και όχι με παροχές μίας χρήσεως.

Τελειώνω με τις αυτούσιες δηλώσεις του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας που δεν είναι ούτε αντιπολιτευτικές ούτε προεκλογικές. Λέει ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας τα εξής: «Με την υιοθέτηση του ευρώ καθίσταται επιτακτικότερη η ανάγκη για διατήρηση του πληθωρισμού σε χαμηλά επίπεδα. Σε διαφορετική περίπτωση υψηλότερος εγχώριος πληθωρισμός σε μια ενοποιημένη αγορά με ένα κοινό νόμισμα θα συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, ακριβότερα κυπριακά προϊόντα και υπηρεσίες που θα εκτοπίζονται από την ευρωπαϊκή και τις διεθνείς αγορές, αφού θα είναι πιο ακριβά. Έτσι, θα κλείσουν δουλειές και θα έχουμε απώλειες θέσεων εργασίας και μεγαλύτερα ελλείμματα σε δημόσια οικονομικά και ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών».

Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι,

Τελειώνω αλλάζοντας νότα. Είναι χριστουγεννιάτικη συγκυρία ότι σε δώδεκα μέρες θα έρθει από τη Φινλανδία το κυπριακό νόμισμα του ευρώ. Θα έρθει από την αγαπημένη χώρα του αγίου των παιδιών, των Χριστουγέννων και θα ήθελα και εγώ με τη σειρά μου να ευχηθώ σε όλους καλές γιορτές και κάθε ευτυχία για το νέο χρόνο με υγεία και οικογενειακή ευτυχία και σε καλή μεριά το ευρώ.


Ευχαριστώ, κυρία Κυριακού.

Το λόγο έχει ο κ. Ζαχαρίας Κουλίας.

Άτε, χωριανέ.


Θα παρακαλέσω πάρα πολύ τους συναδέλφους και τις συναδέλφισσες, τους ομιλητές γενικότερα να αποφεύγονται οι χαρακτηρισμοί, για να μην προκαλούμε αντιδράσεις.


Δεν έχει σχέση με τον ομιλητή.


Όχι, δεν έχει σχέση με τον ομιλητή!

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Κύριε Πρόεδρε, είμαστε έτοιμοι;


Παρακαλώ, κύριε Κουλία, έχετε το λόγο.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Ευχαριστώ πολύ. Κατά συγκυρία, όποτε μιλώ, κύριε Πρόεδρε, προεδρεύετε. Φαίνεται η Καρπασία έχει την τιμητική της!


Ο φετινός προϋπολογισμός ξαναβρίσκει την πατρίδα μας μοιρασμένη, με τους πρόσφυγες, τους εγκλωβισμένους και τους αγνοούμενους. Δυστυχώς, η κατοχική

98

Τουρκία με τα εγκλήματά της εξακολουθεί να παραμένει στον τόπο μας και, όπως είπε πολύ προσφιλώς ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο κοινός εχθρός μας σε τούτο τον τόπο είναι οι σαράντα πέντε χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες.

Ο φετινός προϋπολογισμός έχει τα δικά του χαρακτηριστικά. Είναι η ολοκλήρωση της πενταετίας, είναι η ένταξή μας στο ευρώ, όπως την έχει επισημάνει προηγουμένως πολύ έντονα η συνάδελφος η Μαρία η Κυριακού, είναι οι προεδρικές εκλογές και είναι και η αποχώρηση του σημαντικότερου πυλώνα της διακυβέρνησης, του ΑΚΕΛ-Αριστερά, από την κυβέρνηση. Αυτά σημαδεύουν τη φετινή διαδρομή της συζήτησης των προϋπολογισμών.

Όμως, πριν πάω στην κύρια ομιλία, θέλω να πω κάτι στη συνάδελφο τη Μαρία την Κυριακού που είπε προηγουμένως ότι πληρώσαμε £700 εκατομ. φόρους. Μα εγώ νομίζω είναι πολλά παραπάνω. Είναι μερικά δισεκατομμύρια. Τους φόρους είναι οι πολίτες που τους πληρώνουν! Δηλαδή, στην προηγούμενη διακυβέρνηση τους πλήρωνε ο κ. Κούρος με τον κ. Κληρίδη; Ασφαλώς είναι από τους πολίτες που εισπράττονται οι φόροι!


Ήταν πλεόνασμα τα μισά.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Τώρα όσον αφορά το αν υπάρχει πλεόνασμα ή μη. Όταν ήταν ελλειμματικός ο προϋπολογισμός, ασκείτο, και δικαίως, κριτική. Ε, όταν αυτή η διακυβέρνηση μέσα από μια μεθοδευμένη, νοικοκυρεμένη και συσταρισμένη πολιτική εκατάφερε πραγματικά ένα σπουδαίο άθλο, αντί να τη χαιρετίζουμε, της κάνουμε και κριτική; Και λεν οι συνάδελφοι «ε, έκαμε κομπόδεμα, έκαμε κουμπαρά» και ούτω καθεξής. Συγνώμη, αυτή η διακυβέρνηση, για να καταφέρει αυτά τα επιτεύγματα, τα κατάφερε, γιατί μπορούσε, γιατί είχε ένα σπουδαίο Πρόεδρο, ο οποίος είναι μεθοδικός και οξύνους. Γιατί δεν τα καταφέραν και οι προηγούμενοι Προέδροι; Θέλει αρετή και τόλμη και η οικονομία και το εθνικό θέμα. Άρα λοιπόν, όσον αφορά…



Κύριοι συνάδελφοι, σας παρακαλώ πάρα πολύ!

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Ασκούσατε κριτική στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, γιατί έδωσε εβδομήντα πέντε εκατομμύρια τωρά. Και τα έδωκε εφάπαξ. Ε, γιατί τα ψηφίσατε; Αν ήσαστε σωστοί, κύριοι, έπρεπε να πείτε του Προέδρου «κύριε, αυτή η κυβέρνηση το κάνει για προεκλογικούς σκοπούς, δε θα δώσεις μια δεκάρα». Ε, δεν μπορείτε από τη μια πλευρά να ψηφίζετε και από την άλλη να λέτε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι το κάνει για ψηφοθηρικούς λόγους! Αυτός ο Πρόεδρος σίγουρα το τελευταίο πράμα που θα κάνει είναι να ενεργήσει προς την κατεύθυνση ψηφοθηρικών σκοπών.

Εδώ πρέπει να επισημάνω, μια και είμαστε σε τούτο το κεφάλαιο της ψηφοθηρίας, ψηφοθηρία πού έγινε; Προχθές τη Δευτέρα επέρασε η Βουλή, ένθεν και ένθεν, εκ δεξιών και αριστερών, το νόμο για το χάρισμα των φόρων. Αυτό και αν είναι ψηφοθηρική δουλειά! Δηλαδή, σας παρακαλώ πολύ, είναι το ίδιο με τη φορολογική αμνηστία; Εκεί το 5% που προνοούσε ο νόμος τότε για άγνωστα πρόσωπα σήμαινε ότι, αν είχες £100.000 χρέος, θα πλήρωνες 5%, £5.000. Αν είχες £200.000, θα πλήρωνες £10.000. Τώρα, όταν ο κ. Κουλίας π.χ. χρωστεί £100 εκατομ. και θα του

99

χαριστούν και αυτού που χρωστεί £10 πάλι θα του χαριστούν, είναι το ίδιο; Και εδώ υπάρχει διαπιστωμένο ποιος τα οφείλει και είναι διαπιστωμένο από τη φορολογική υπηρεσία του κράτους. Το Δημοκρατικό Κόμμα τι είπε; Είπε το εξής: «Κύριε συνάδελφε, τούτη την εποχή που είναι προεκλογική εποχή να το αναβάλουμε το ζήτημα, να έρθει ο φόρος εισοδήματος να εξηγήσει σε μας ποιοι είναι που χρωστούν τούτα τα λεφτά». Εγώ λέω σε τούτη την κατηγορία των ανθρώπων υπάρχουν πράγματι τάξεις και ομάδες του πληθυσμού, φέρ’ ειπείν όπως ήταν αυτοί που δραστηριοποιήθηκαν το ’74, η βαλιτσοποιία, η υποδηματοποιία, που πήγαν στο εξωτερικό, κάποιες από τούτες τις επιχειρήσεις οφείλουν φόρους, λέω, και δεν τα κατάφεραν εν τη πορεία. Για εκείνες τις κατηγορίες των εταιρειών που δεινοπάθησαν, και κάμποσες είναι και προσφυγικές, να το δούμε. Για τους μικρομεσαίους, αυτούς που χρωστούν £5.000, £10.000, να το δούμε. Αλλά, δεν μπορείς, κύριε, έτσι άκριτα να χαρίσεις σε όλους, μικρομεσαίους, πλούσιους και μεγάλες εταιρείες, τους φόρους που οφείλουν! Ε, καλά, οι εργαζόμενοι, σας παρακαλώ -και αυτό αφορά πιο πολύ την πλευρά την εξ αριστερών μου, κύριε Κυρίτση, που είσαι και πρόεδρος της ΠΕΟ- οι εργαζόμενοι που τους αποκόπτεται ο φόρος στην πηγή τι θα πουν; Οι μισθωτοί που τους αποκόπτεται στην πηγή τι θα πουν; Εκείνοι που τα πλήρωσαν τι θα πουν; Δηλαδή, συγνώμη, οι πολίτες οι οποίοι…

Είπε ο κ. Χριστόδουλος Χριστοδούλου, ο προηγούμενος Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας: «Είναι καθήκον πατριωτικό να πληρώνεις το φόρο σου». Και είναι σωστή η διαπίστωσή του. Δηλαδή, οι σωστά φερόμενοι που πλήρωσαν τώρα γιατί να πληρώσουν; Αυτό και αν είναι θεμέλιο στις βάσεις του οικονομικού συστήματος μιας ευνομούμενης πολιτείας! Και λέω εγώ πεντακάθαρα, χωρίς καμιά έτσι αναστολή, ότι εκάμετέ το για καθαρά ψηφοθηρικούς λόγους! Και γιατί δεν επεριμένετε, κύριε, εν ώρα; Και γιατί να μην πληρώνει κανένας και να περιμένουν τις άλλες βουλευτικές εκλογές ή τις προεδρικές; Λαλεί σου τούτοι εννά μας τα ξαναχαρίσουν! Νομίζετε θα πάει καλά ο τόπος με τούτες τις μεθοδολογίες; Είναι πρωτάκουστο δηλαδή και πρωτόγνωρο πραγματικά! Είναι ένα γεγονός το οποίο πρέπει έτσι να υπογραμμίσουμε και να σημειώσουμε με κεφαλαία γράμματα και να διαμαρτυρηθούμε κατά τον πλέον έντονο τρόπο.

Επίσης, σε εποχή εκλογών, αγαπητοί συνάδελφοι, είμαστε προσεκτικοί, κύριοι! Δεν μπορεί, ας πούμε, κάποιοι για το σημαντικότερο τομέα που έχουμε, την ασφάλεια του κράτους που είναι η Εθνική Φρουρά, πάνω στις ταμπέλες να γράφουν δεκατέσσερις μήνες θητεία ή κάποιοι άλλοι να λένε «αφού τούτοι εκάμαν το, να το κάμουμε και εμείς» και να λένε δεκαεννιά μήνες. Ε, δεν μπορούμε να τα λέμε αυτά για ένα κρίσιμο ζήτημα το οποίο επηρεάζει την ασφάλεια του τόπου, επηρεάζει τους φαντάρους. Μάλιστα, μου είπαν ότι ο κ. Κασουλίδης έστειλε και επιστολές -«αγαπητέ Ζαχαρία, που είσαι φαντάρος...»- σε φαντάρους! Δεν ξέρω πού βρήκαν τις διευθύνσεις, θα το δούμε εν τη πορεία. Στέλνουν και επιστολές των φαντάρων, σας παρακαλώ! Είναι σοβαρά και υπεύθυνα πράγματα; Φυσικά, παλιά μας τέχνη κόσκινο! Επειδή το ξανακάμετε με τους S300, με τα φιλμάκια πάνω κάτω καθημερινά και καταφέρετε τότε να κερδίσετε τις εκλογές με τούτη τη μεθοδολογία, το επαναλαμβάνετε! Ε, σας λέω, αγαπητοί συνάδελφοι, να το μεταφέρετε και στον κ. Κασουλίδη -και φαντάζομαι να το ακούει- προσφέρουμε κακή υπηρεσία στον τόπο μας. Πραγματικά προσφέρουμε κακή υπηρεσία στον τόπο μας!

Φυσικά, ο κ. Κασουλίδης κάνει και άλλες δουλειές. Γράφει, ας πούμε, 5% το ΦΠΑ. Βάλτε με εμένα που ξέρω τη δουλειά. Ε, λυπούμαι, αλλά οι ενέργειες αυτές έχουν συνέπειες! Και έχουν συνέπειες, γιατί είναι υπεύθυνο πολιτικό πρόσωπο, είναι ευρωβουλευτής και διετέλεσε και Υπουργός Εξωτερικών. Δεν μπορεί να χειρίζεται τέτοια ευαίσθητα θέματα με τόση ευκολία!

100

Να επανέλθουμε και στα του προϋπολογισμού. Να ξεκινήσουμε από τον κ. Αναστασιάδη δικαίως. Επαραχώρησέ του ο φίλος μας ο Κατσουρίδης τη θέση του και μίλησε. Για να είμαι ειλικρινής, αγαπητέ Νίκο, έτσι να το πω από την αρχή, είναι κοινώς παραδεκτό ότι ο Νίκος ο Κατσουρίδης είναι ευφυέστατος. Δε νομίζω να έχει κανέναν σε τούτο τον τόπο που δεν αναγνωρίζει τις ικανότητες και τις δυνατότητές του. Επαραχώρησε σε μια κρίσιμη προεκλογική περίοδο τη θέση του, για να μιλήσει ο κ. Νίκος Αναστασιάδης. Δε νομίζω ότι του γέλασε ο Αναστασιάδης! Δεν ξέρω. Είναι ο Νίκος που αποφάσισε; Είπαν του άλλοι να του δώσει το χρόνο του; Σε μια κρίσιμη προεκλογική περίοδο για μένα υπάρχει μια σοβαρή υποψία. Μακάρι να μην είναι έτσι, αγαπητέ Νίκο!



Κύριε Κουλία, ο κ. Αναστασιάδης και ο κ. Κατσουρίδης μίλησαν και οι δύο.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Ο χρόνος μετρά για σένα, Πρόεδρε, τώρα, για να ξέρεις.

(Γέλια)


Μα, το είπα την ώρα που έπινες νερό!

(Γέλια)

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Μάλιστα.

Για την οικονομία. Άμα πάμε στην ομιλία του κ. Αναστασιάδη, λέει στη δεύτερη σελίδα ότι το 55% των συνταξιούχων είναι κάτω από το όριο της φτώχιας. Καλά, δέκα χρόνια που κυβερνούσε ο Δημοκρατικός Συναγερμός άφηκέ μας πτωχούς; Ακούω και από την πλευρά των συναδέλφων του ΑΚΕΛ ότι περίπου σε τούτο τον τόπο εφτωχύναμε! Εντάξει, κύριοι, μπορεί να θέλετε να κερδίσετε τις εκλογές, αλλά αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Διότι ο πατέρας του συστήματος των κοινωνικών ασφαλίσεων ξέρετε ποιος ήταν! Ο Τάσσος Παπαδόπουλος. Ξέρεις πολύ καλά, κύριε Κυρίτση, εσύ. Και ο υπερασπιστής αυτού του συστήματος. Και νομίζω ότι αυτή η πολιτεία και αυτός ο Πρόεδρος για τους χαμηλά αμειβόμενους έκαμε ό,τι ήταν δυνατό και αδύνατο να πάει καλά το θέμα των συντάξεων.

Περίπου παρουσιάζουμε τον τόπο να λιμοκτονεί! Να δούμε αν λιμοκτονεί σύμφωνα με τους αριθμούς. Η απορρόφηση των κονδυλίων από τα Διαρθρωτικά Ταμεία είναι 100%. Ο προϋπολογισμός εφαρμόζεται κατά 80%. Οι αναπτυξιακές δαπάνες έχουν £553 εκατομ. έναντι £434 εκατομ. τον προηγούμενο χρόνο. Ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης πέραν του 4%. Πληθωρισμός χαμηλός. Δημοσιονομικό έλλειμμα, ξέρετε πού ήταν, έξι κόμμα κάτι, και πού είναι τώρα. Για τις κοινωνικές παροχές οι οποίες είναι μονίμου χαρακτήρα έχουμε το 2005 £112 εκατομ., το 2006 £118 εκατομ., το 2007 £125 εκατομ. Και αυτά είναι μη επαναλαμβανόμενες. Δεν είναι που τούτα τα τριακοσιάλιρα που πήγαν τωρά. Άρα λοιπόν, τούτα τα σημαντικά επιτεύγματα κατάφερε αυτή η κυβέρνηση, μαζί και με τους συντρόφους ασφαλώς του ΑΚΕΛ και με την ΕΔΕΚ. Οι κοινωνικές δαπάνες ήταν το 2006 £791 εκατομ., το 2007 £1,438 εκατομ., το 2008 υπολογίζονται στα £1,630 εκατομ. Εν σχέσει με το 2002, ε, υπάρχει μία αύξηση 106%! Και οι συνάδελφοι λένε -νομίζω, αν δεν κάνω λάθος, έν’ ο φίλος μου ο Λευτέρης που εφεύρε τούτη τη μεθοδολογία- «ευημερούν οι αριθμοί και

101

δυστυχούν οι πολίτες». Ε, καλά, κύριοι, τωρά εννά τα βάλουμε με την αριθμητική; Θέλετε να την καταργήσουμε την αριθμητική; Δηλαδή, τα χρήματα που κρατάτε μέσα στην τσέπη σας πώς τα μετράτε; Με τις στοίβες; Με τα κιλά; Έτσι μετρούν την οικονομία, κύριε, έν’ με τους αριθμούς που τη μετρούν!

Μπορεί να μη σας είναι βολικό, αλλά αυτός ο Πρόεδρος και αυτή η κυβέρνηση έφερε σπουδαία επιτεύγματα. Νομίζω ότι το να μηδενίζουμε με τόση ευκολία το έργο αυτής της κυβέρνησης είναι μέγα σφάλμα. Και ασφαλώς, το πρόγραμμα της διακυβέρνησης, το κοινό πρόγραμμα που είχαμε, αγαπητέ μου φίλε Νίκο Κατσουρίδη, εμείς το εφαρμόσαμε κατά 90%. Δηλαδή, ό,τι συμφώνησε μαζί με το ΑΚΕΛ και με την ΕΔΕΚ αυτή η κυβέρνηση -και πιστώνεται προς όλους μας αφαιρουμένων των έξι μηνών που φύγατε- ήταν επίτευγμα αυτής της διακυβέρνησης.


Μάλιστα, κύριοι. Και θέλω να επισημάνω και στους φίλους μου ότι, όποτε συνεργάστηκε το Δημοκρατικό Κόμμα με το ΑΚΕΛ, έδωσε αποτελέσματα σωστά. Τα κακά μας και τα δίσεχτα χρόνια ήρθαν, όταν σκέφτηκαν... Κι εγώ λέω κακώς κατήγγειλε το μίνιμουμ πρόγραμμα ο μακαρίτης ο Κυπριανού, αλλά το ΑΚΕΛ, ως μεγάλο κόμμα, έπρεπε να έχει το θάρρος να συγχωρήσει αυτό το λάθος, διότι το αποτέλεσμα ξέρετε ποιο ήταν. Ήταν πέντε χρόνια του Βασιλείου, Ιδέες Γκάλι, που ήταν το προζύμι του Σχεδίου Ανάν, και τα δέκα χρόνια του Κληρίδη. Tο αποτέλεσμα της δουλειάς που έκανε ο Βασιλείου ήταν το Σχέδιο Ανάν. Άρα λοιπόν, και τώρα που έχει διαλυθεί αυτή η συνεργασία δεν προοιωνίζονται καλά αποτελέσματα. Ελπίζω εν τη πορεία να μην είμαι μάντης κακών επί τούτου.

Γ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ:

Ακόμα πού είσαι;

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Λέει ο φίλος μου ο Γιώργος ακόμα πού είμαι. Εδώ είμαι, κύριε Γεωργίου, και θα παρακολουθούμε τα πράγματα.

Ο κ. Αναστασιάδης έκανε μια τεράστια προσπάθεια και έπαιρνε αποσπασματικά τις δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, για να μας πείσει ότι ο κ. Τάσσος Παπαδόπουλος είναι ο υπ’ αριθμόν ένα “ανανιστής”. Αν είναι ποτέ δυνατό δηλαδή! Έφερα του κ. Αναστασιάδη -λυπούμαι που δεν είναι παρών- ένα μικρό δώρο, να του πω τι είπε ο Τάσσος για το σχέδιο. Υπάρχει το πλέον επίσημο έγγραφο, το οποίο άκουσαν κι εδώ και στην Ελλάδα και οι όπου γης Έλληνες ένιωσαν περηφάνια, γιατί ο τόπος αυτός είχε ένα τέτοιο Πρόεδρο, που τη δεδομένη δύσκολη και δίσεκτη ώρα αντιστάθηκε σε ποιους; Στους Τούρκους, στους Αμερικάνους, στους Εγγλέζους και σε καμπόσους εδώ και στην Ελλάδα. Και είπε ο Πρόεδρος στο διάγγελμά του: «Συνεκτιμώντας όλα τα δεδομένα με ψυχραιμία και αντικειμενικότητα, αλλά με πλήρη συναίσθηση της ιστορικότητας των στιγμών και το βάρος της ευθύνης που μου αναλογεί, λυπούμαι ειλικρινά, γιατί δεν μπορώ να αποδεχθώ και να υπογράψω το Σχέδιο Ανάν, όπως τελικά διαμορφώθηκε. Παρέλαβα κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο. Δε θα παραδώσω κοινότητα χωρίς δικαίωμα λόγου διεθνώς και σε αναζήτηση κηδεμόνα. Και όλα αυτά έναντι κενών και παραπλανητικών δήθεν προσδοκιών. Έναντι της εδαφικής ψευδαίσθησης ότι η Τουρκία θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της».

Γ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ:

Δαμαί έκλαψε όμως.

102

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Δαμαί ήταν να κλαίουμε όλοι, αν επέρνα η δική σας γραμμή, κύριε Γεωργίου!

Επίσης, σε ένα άλλο σημαντικό σημείο, «Σε καλώ», λέει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «να απορρίψεις το Σχέδιο Ανάν». Έτσι είπε ο Τάσσος. Τώρα του λένε ότι περίπου υποστήριζέ το! «Σε καλώ να πεις στις 24 του Απρίλη ένα δυνατό “όχι”. Σε καλώ να υπερασπιστείς το δίκαιο, την αξιοπρέπεια και την ιστορία σου. Με αίσθημα ευθύνης απέναντι στην ιστορία, στο παρόν και το μέλλον της Κύπρου και του λαού μας, σε καλώ να μην υποθηκεύσεις το μέλλον στην πολιτική βούληση της Τουρκίας. Να προασπίσεις την Κυπριακή Δημοκρατία, λέγοντας “όχι” στην κατάλυσή της. Να συστρατευτείς για μια ελπιδοφόρα πορεία επανένωσης της πατρίδας μας μέσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση». Αγαπητοί συνάδελφοι, εσείς μείνατε με την απόφαση του συνεδρίου σας υπέρ του Σχεδίου Ανάν.

Και σ’ αυτό το κείμενο του πολύ αγαπητού φίλου και συναδέλφου και προέδρου του ΔΗΣΥ, του κ. Αναστασιάδη, ο οποίος έχει ένα σπουδαίο ρητορικό λόγο, είναι άριστος χειριστής του λόγου, άμα εν τον ηξέρει κανένας, εννά του πιστέψει δηλαδή!

(Γέλια)

Αλλά, η τύχη του… Eδώ τον ξέρουμε πολύ καλά τον κ. Αναστασιάδη και το βίο και την πολιτεία του. Ακούστε. Φυσικά κάποιοι απ’ εδώ πήγαν και τον συνόδευσαν και στην Άγκυρα. Πήγε στην Άγκυρα, στον Ερντογάν. Τι του είπε; Εστάθη πίσω από το σύνθημα «Όλα για την Τουρκία» και έκανε δηλώσεις. Ε, δεν τον άκουσα να πει του κ. Ερντογάν «παραβιάζεις τα δικαιώματα της χώρας μου με εισβολή, κατοχή, εγκλωβισμένους, αγνοούμενους, άλλαξες τα τοπωνυμία, έφερες εποίκους, έβγαλες τους νεκρούς από τα νεκροταφεία». Και μάλιστα, όπερ και το χειρότερο που έπραξε, πήγε στο Πατριαρχείο και έκανε την εξής απαράδεκτη δήλωση. Είπε ενώπιον του Πατριάρχη: «Οι Έλληνες της Κύπρου το ’55-’59», εννοώντας τους αγωνιστές του ’55-’59, «εκάμαμε τα συνθήματα πατριωτική πράξη και η Τουρκία περίπου υποχρεώθηκε να διώξει τους Έλληνες από την Κωνσταντινούπολη». Αυτά πλήττουν την υπόθεσή μας. Δεν ξέρω αν έκοψε ο νους του ότι με τούτο τον τρόπο εβοήθα, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι αυτό εζημίωνε πεντακάθαρα την υπόθεσή μας. Και χθες στάθηκε εδώ και μας είπε ότι επιδιώκουμε τη διχοτόμηση, γιατί, λέει, κτίζουν τη χώρα μας, κτίζουν τα χωράφια μας, γιατί εννά χαλάσει ο Απόστολος Ανδρέας. Ε, καλά, αθεόφοβε... Να του πω για τον Απόστολο Ανδρέα.

Αγαπητοί συνάδελφοι, κύριε Πρόεδρε, είσαι και Καρπασίτης, η διαχειριστική επιτροπή του Αποστόλου Ανδρέα εξεπόνησε σχέδιο με το Πανεπιστήμιο Πατρών με €250.000. Όταν ήρθε η ώρα και είπαμε στις κατοχικές δυνάμεις να αναστηλωθεί, να συντηρηθεί το μοναστήρι, όπως έγινε και με τον τεκέ, οι κύριοι δε δέχθηκαν. Ε, σας παρακαλώ, πιάστε ένα τηλέφωνο το φίλο σας τον Ερντογάν να του πείτε ότι τούτο που κάνει είναι απαράδεκτο! Και πολλοί δίνουν πίστη στους Τουρκοκυπρίους, και έχει πάρα πολύ καλόπιστους Τουρκοκυπρίους και “αξιωματούχους” που λεν «εμείς δεχόμαστε, αλλά δε δέχεται η κατοχική Τουρκία». Δηλαδή θέλει τον Μπουγιούκανιτ να πει τι γίνεται, κύριοι! Εδώ δε σηκώνει αστεία με τους Τούρκους. Και επειδή πάρα πολλοί δίνουν και πίστη ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα μπορεί, ε, σας λέω, αγαπητοί συνάδελφοι, δεν μπορεί να κουνήσει το μικρό της δαχτυλάκι. Δαμαί κουμάντο κάνουν ποιοι; Κουμάντο κάνουν οι Τούρκοι με το στρατό τους και έχουν δηλώσει κατ’ επανάληψη οι Τούρκοι τι θέλουν για την Κύπρο. Είπε ο Μπουγιούκανιτ το εξής: «Και αν δεν υπήρχαν ακόμα Τουρκοκύπριοι, εμείς δεν κουνούμε ένα στρατιώτη από την Κύπρο»! Αυτή είναι η γραμμή της Τουρκίας και τα έργα και η πολιτεία της είναι κάτω.

Όμως, λέει σ’ ένα άλλο σημείο της ομιλίας του ο κ. Αναστασιάδης -παρακάλεσα 103

τις στενογράφους, και τις ευχαριστώ επί τούτου, και αποστενογράφησαν τα πρακτικά του κ. Αναστασιάδη- στη σελίδα 14, λέει το εξής: «Γιατί αυτό είναι από μέσα μου που βγαίνει, από την αγωνία, από το σπαραγμό, γιατί παρακολουθώ να γίνεται αυτό που έλεγε κάποτε ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος, “κυρίαρχοι στο βορρά και συνέταιροι στο νότο”. Εμείς με τους Τουρκοκυπρίους συμπατριώτες μας θέλουμε να συμβιώσουμε, ναι, αναγνωρίζοντάς τους το πολιτικό δικαίωμα ισότητας. Σε όλα τα ομόσπονδα κράτη είναι στοιχειώδης κανόνας ότι οι πολιτείες, όσο μικρές ή μεγάλες κι αν είναι, στο επίπεδο της Γερουσίας ή της Άνω Βουλής έχουν ίσο λόγο. Και στην Αμερική, αν πάτε, το ίδιο». Δηλαδή, έν’ τούτο που εννοούν οι Τούρκοι; Είναι πολιτεία της Αμερικής; Μακάρι να ήταν έτσι! Εδώ παραπλανεί κατάφωρα, διότι, τι ζητούν οι Τούρκοι; Ζητούν να έχουν ίσο λόγο σε κάθε απόφαση. Αν δεν έχει μια τουρκική ψήφο, δεν περνάς, κύριε. Άρα λοιπόν, δεν είναι το πολιτειακό σύστημα της Αμερικής που μας εισηγείται. Κι εδώ είναι μέγιστη παραπληροφόρηση αυτό που λέει ο κ. Αναστασιάδης επί τούτου.

Ασφαλώς όμως, για όλα αυτά υπάρχει μια σπουδαία απάντηση ενός σπουδαίου Έλληνα, την οποία να μου επιτρέψετε να σας τη διαβάσω. Είναι του Μίκη Θεοδωράκη, “Καθημερινή” των Αθηνών, 2 του Μάη: «Αν οι δυνάμεις -όχι βέβαια οι πολίτες- που υποστήριξαν το “ναι” ήταν καλόπιστες, θα έπρεπε μετά το αποτέλεσμα να καθίσουν να σκεφτούν τι πήγε λάθος στη δική τους πολιτική, που έφτασε να υπερασπίζονται με φανατισμό ένα σχέδιο που απέρριπτε μια τόσο συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού. Αντί γι’ αυτό, από τη στιγμή που ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα, βλέπουμε να παρελαύνουν από τις τηλεοράσεις σαν να μη συνέβη τίποτα εξηγώντάς μας ότι δεν είναι αυτοί που στραβά αρμενίζουν, αλλά ο γιαλός που είναι στραβός. Ορισμένοι έφτασαν να συμπαραταχθούν ανοιχτά με την επιδίωξη της Ουάσιγκτον να ανατραπεί ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος. Ηγέτες πολιτικών κομμάτων στην Κύπρο και ευρωβουλευτές από την Ελλάδα πρωταγωνίστησαν στην άσκηση πιέσεων επί της Λευκωσίας σε διεθνή φόρουμ. Κατηγορούν τον κυπριακό λαό ότι δε θέλει λύση και ότι παρασύρθηκε κατά την άσκηση του ύψιστου δημοκρατικού του δικαιώματος». Εδώ οι αναφορές... Και κάνει αρκετές αναφορές ο Μίκης Θεοδωράκης και καταλήγει σε αρκετά σημεία με το εξής: «Υπάρχει έντιμος και ταυτόχρονα ευφυής άνθρωπος που να ονομάσει ένα τέτοιο κράτος “Ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία”;».

Τι λένε οι συνταγματολόγοι για το περιβόητο σχέδιο, με το οποίο κάποιοι ερωτοτροπούν μέχρι σήμερα; Ακούν Σχέδιο Ανάν και... «Το Σχέδιο Ανάν είναι συνταγματικό τερατούργημα και έρχεται σε πλήρη αντίθεση προς τις θεμελιώδεις αρχές του σεβασμού της αξιοπρέπειας του ανθρώπου και της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της δημοκρατίας», υποστηρίζει ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Συνταγματολόγων και μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της Διεθνούς Ένωσης Συνταγματικού Δικαίου Κώστας Μαβιάς και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Συνταγματικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Κασιμάτης. «Κείμενο παράφρον, που καμιά ομοσπονδία δε θα μπορούσε να συζητήσει», το χαρακτήρισε ο καθηγητής συνταγματικού δικαίου Δημήτριος Τσάτσος. Ο κ. Βενιζέλος είπε ότι σε δυο λεπτά το ανέτρεπε και πολλά άλλα. Αυτά τα είπε ποιος; Μίκης Θεοδωράκης! Αυτό είναι βοηθητικό προς κάθε πλευρά, δεξιά και αριστερά, διότι, αγαπητέ μου Νίκο Κατσουρίδη, ξέρεις ότι στο ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις υπάρχει ένα διαχρονικό πρόβλημα, το οποίο έχει μια ηφαιστειογενή συμπεριφορά που εκδηλώνεται κατά καιρούς.


Εντάξει, εγώ με όλο το σεβασμό και την αγάπη. Δεν είμαι εξ εκείνων που συμπεριφέρονται διπλωματικά, αλλά νομίζω ότι και η σημερινή εξέλιξη των πραγμάτων δεν είναι άσχετη με τα σημερινά δεδομένα.

104


Είκοσι ένα λεπτά.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Είκοσι ένα λεπτά;

Πολύ σύντομα να πω το εξής, όσον αφορά την αποχώρηση του ΑΚΕΛ: Φυσικά, αν πείτε ότι υπάρχει συνεργασία, κάποιος θα διαμαρτυρηθεί. Εγώ το εκτιμώ και το σέβομαι, αλλά δε θα μου βγάλει κανένας από το νου ότι υπάρχει μια προσπάθεια μεταξύ των στελεχών ΑΚΕΛ και Συναγερμού στην κοινή πορεία. Και είναι όπως τα σημεία των καιρών, δεν πρόκειται να βρέξει, αν δε συννεφιάσει, αν δεν αστράψει και αν δε βροντήσει. Και έχω εδώ συνεντεύξεις. Πρώτη φορά που παρακολουθώ εκλογές η “Αλήθεια” φιλοξενεί συναδέλφους, όπως ο Τάκης Χατζηγεωργίου, πρώτος και καλύτερος! Έτον εδώ, στην “Αλήθεια”.

(Επιδεικνύει τα σχετικά δημοσιεύματα στο σώμα.)

(Γέλια)

Ο Στέφανος Στεφάνου του επιτελείου, ο συνταγματολόγος του ΑΚΕΛ, ο κ. Κυρίτσης. Και υπάρχουν κι άλλοι συνάδελφοι, δεν έχω τις εφημερίδες. Αυτά δεν είναι τυχαία γεγονότα. Μακάρι να κάνω λάθος, αλλά φαίνεται ότι, όταν λέει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ «εγώ ψηφίζω Χριστόφια»... Και δε νομίζω ο κ. Πουργουρίδης να είναι κανένα τυχαίο άτομο. Ξέρει πολύ καλά τι του γίνεται. Ένας πολιτικός παλιός και η επιλογή του ποια ήταν; Ποια είναι η επιλογή; Είπε ο κ. Πουργουρίδης, και νομίζω δε θα το διαψεύσει, το εξής: «Εγώ ψηφίζω το Σχέδιο Ανάν και με τα είκοσί μου νύχια». Εδώ λέει ο κ. Χριστόφιας «εγώ είμαι ενωτικός κύριος». Τι συσπειρώνει; Συσπειρώνει ανθρώπους -εδώ είναι το επικίνδυνο της όλης υπόθεσης- που υποστήριξαν μετά φανατισμού το “ναι”. Δηλαδή, με πιάνουν σύγκρυα, όταν βλέπω το Βασιλείου να υμνεί σήμερα το Χριστόφια που τον είπε ψεύτη, όταν ο Παπαπέτρου είναι στην πρώτη γραμμή, η κ. Πραξούλα, ο κ. Δίγκλης! Ε, συγνώμη, αλλά για τούτα τα πράγματα, νομίζω ο άνθρωπος που θέλει να κυβερνήσει τον τόπο πρέπει να μας εμβάλλει σε μεγάλες ανησυχίες.

Θα μου πείτε ο κ. Χριστόφιας δε δικαιούται να βάλει υποψηφιότητα να είναι Πρόεδρος; Εκατό φορές! Αλλά, εδώ σήμερα τι επιλέγουμε; Έχουμε τρεις υποψηφίους. Ο Νίκος Αναστασιάδης είπε τούτο -και τελειώνω- ότι υπάρχουν δύο γραμμές. Είναι η γραμμή του Τάσσου και η γραμμή των άλλων. Και σίγουρα η γραμμή των απορριπτικών, που ήταν ο Μακάριος, ο Κυπριανού και ο Τάσσος, είναι αυτοί που αφήκαν πίσω έργο. Συμφωνία Μακαρίου-Ντεντκάς, συμφωνία Κυπριανού-Ντενκτάς, 8η Ιουλίου. Άρα, αυτοί οι απορριπτικοί είναι αυτοί που επιδίωξαν πραγματικά να καταφέρουν λύση. Και γιατί Τάσσο Παπαδόπουλο; Οι άλλοι δεν είναι καλοί, δε θα προσφέρουν; Εγώ λέω όλοι θέλουν να προσφέρουν, αλλά ποιος είναι αυτός που τη δύσκολη ώρα της κρίσης στάθηκε αντάξιος της παράδοσης του ελληνισμού; Ποιος υπέστη τις πιέσεις και άντεξε; Ποιος είχε την κρίση να εκτιμήσει τα ζητήματα; Ποιος μπορεί να προσφέρει ασφάλεια έναντι του λαού του; Νομίζω είναι ξεκάθαρο σε όλους μας ότι γι’ αυτή τη δυνατότητα και γι’ αυτή την ικανότητα η σωστή επιλογή είναι αυτή του Τάσσου Παπαδόπουλου.

Καλά Χριστούγεννα, κύριοι.


Ευχαριστώ, κύριε Κουλία. Και είπα κι εγώ που μέσα μου «μα, έν’ δυνατόν ο φίλος μου ο Ζαχαρίας ο Κουλίας να μη σύρει καμιά πόμπα;».

105

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Ποια είναι η πόμπα, κύριε Πρόεδρε;


Η τελευταία πόμπα.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Για τον Τάσσο;


Για τις συνεργασίες και για τα τέτοια.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Ε, προηγουμένως εψήφισές τον, κύριε Πρόεδρε, ήταν μια χαρά. Ελπίζω να τον ξαναψηφίσεις δηλαδή.

(Γέλια)


Δεν κατάλαβα; Δεν άκουσα.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Είπα, Πρόεδρέ μου, ότι την περασμένη φορά εψήφισές τον, ήταν μια χαρά. Να το επαναλάβεις το εγχείρημά σου και είναι πολύ καλό.

(Γέλια)


Παρακαλώ, κύριε Πουργουρίδη.


Χαίρομαι που και σ’ αυτό τον τελευταίο προϋπολογισμό ο κ. Ζαχαρίας Κουλίας επανήλθε στο γνωστό θέμα «το υπογράφω το Σχέδιο Ανάν με τα είκοσί μου». Η δήλωσή μου ήταν επί λέξει η εξής: «Αν η επιλογή είναι μεταξύ της σημερινής Κύπρου με τους στρατούς κατοχής και τους εποίκους και του Σχεδίου Ανάν, υπογράφω το Σχέδιο Ανάν με τα είκοσί μου». Αν ο κ. Κουλίας διαφωνεί και επιλέγει τη σημερινή Κύπρο με τους στρατούς κατοχής και τους εποίκους, έχουμε μια διαφορά.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Σύμφωνα με το Σχέδιο Ανάν, Χρήστο μου, ήταν να παν οι Τούρκοι ως τη Λεμεσό και την Πάφο!


Κύριε Κουλία, κύριε Κουλία...

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Ε, συγνώμη!


Έπρεπε να ζητήσετε το λόγο.

106

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Συγνώμη, Πρόεδρε μου, έθθα το ξανακάνω.


Μια φορά την παθαίνεις!

Ι. ΝΙΚΟΛΑΟΥ:




Κύριε Ιωνά Νικολάου, έντζιε κάλεσά σε.

(Γέλια)


Να πάω τζιαι να ξανάρτω!


Έχετε το λόγο, κύριε Νικολάου.




Θα μου επιτρέψετε να σχολιάσω προς αποκατάσταση της αλήθειας κάποιες από τις αναφορές που έχουν γίνει από τον κ. Κουλία.

Επειδή μας ακούνε και κάποιοι από τους πολίτες και οφείλουμε να λέμε πάντα την αλήθεια...

(Μη ευκρινή σχόλια από τον κ. Ζαχαρία Κουλία)

Ναι, κύριε Κουλία, εισπράξατε £700 εκατομ. φόρους βάζοντας βαθιά το χέρι στην τσέπη του πολίτη, τόσο βαθιά που τον οδηγήσατε στη μιζέρια και την απογοήτευση. Συνειδητοποιήστε το και νομίζω ότι, αν ψάξατε και κυκλοφορήσετε μεταξύ των πολιτών, θα το αντιληφθείτε όλοι.

Αντιλαμβάνομαι απόλυτα τις προσπάθειές σας να ωραιοποιήσετε την κατάσταση και να αποσείσετε τις βαρύτατες ευθύνες που φέρετε για τη διαχείριση του “όχι” και κατ’ επέκταση του Κυπριακού. Ακούγοντας κάποιος τον κ. Κουλία μπορεί να αποκομίσει την εντύπωση ότι το Κυπριακό λύθηκε στις 24 του Απρίλη. Φαίνεται πως για κάποιους ο χρόνος έχει σταματήσει στο δημοψήφισμα, τόσο, που ξυπνούν και κοιμούνται διαβάζοντας το διάγγελμα του Τάσσου Παπαδόπουλου. Μπορεί να το έχετε και κάτω από το μαξιλάρι σας. Αυτό εξηγεί και την απουσία πρωτοβουλιών από την πλευρά μας που μας οδήγησε στα σημερινά αδιέξοδα. Οι πολίτες, κύριοι, αντιλαμβάνονται τη δυσχερή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το Κυπριακό επί της διακυβέρνησης Παπαδόπουλου. Αντιλαμβάνονται ότι η απουσία μεθοδικής, συνεπούς και υπεύθυνης στρατηγικής από τον Τάσσο Παπαδόπουλο οδηγεί σε παγίωση των τετελεσμένων της εισβολής και σε αναβάθμιση του κατοχικού καθεστώτος.

Ο πολίτης, κύριε Κουλία, αντιλαμβάνεται ότι οι έποικοι πολλαπλασιάζονται, 107

αντιλαμβάνονται το ξεπούλημα των ελληνοκυπριακών περιουσιών που συνεχίζεται απρόσκοπτα. Οι Τουρκοκύπριοι από ψευδοπολίτες έχουν μετατραπεί σε υπερπολίτες στις ελεύθερες περιοχές. Οι αποφάσεις του ΕΔΑΔ με την πιθανή αναγνώριση της λεγόμενης “Επιτροπής Αποζημιώσεων” εξελίσσονται σε ωρολογιακή βόμβα. Αντιλαμβάνονται ότι έχουμε χάσει τους συμμάχους μας στη διεθνή σκηνή και δεν έχουμε πείσει τους Ευρωπαίους ότι οι θυσίες που καταβάλαμε, για να μπορέσει η χώρα μας να ενταχθεί πρώτη και περήφανη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουν καταστεί μάταιες επί δικής σας διακυβέρνησης, αφού δεν καταφέρατε να αξιοποιήσετε το πλεονέκτημα της ένταξης. Αντιλαμβάνονται ότι δεν καταφέρατε να εκμεταλλευτείτε τις ευρωτουρκικές σχέσεις προς όφελος της ουσίας του Κυπριακού. Ούτε καν την παραδοσιακή φίλη χώρα της Συρίας δεν καταφέρατε να πείσετε!

Έχει μετατραπεί το Κυπριακό από πρόβλημα εισβολής και κατοχής σε πρόβλημα της δήθεν “απομόνωσης” των Τουρκοκυπρίων. Τα συνθήματα και τα μεγάλα λόγια, κύριε Κουλία, δεν είναι αρκετά, για να λύσουν το Κυπριακό. Γι’ αυτό δεν είναι άξιες σχολιασμού οι αναφορές σας για την επίσκεψη στην Άγκυρα και τις ανακρίβειες και παραποιήσεις που σκόπιμα καταφεύγετε. Είστε γνωστός για όλα αυτά!

Η κακή διαχείριση του Κυπριακού από αυτή τη συνεργασία Παπαδόπουλου-Χριστόφια και άλλων το μόνο το οποίο έκανε, εκτός από την ενοχοποίηση της αντίθετης άποψης, ήταν να παλινδρομεί για το αν το Σχέδιο Ανάν αποτελεί βάση για διαπραγμάτευση ή αν η 8η του Ιούλη συνιστά νέα βάση, αν το Σχέδιο Ανάν είναι νεκρό ή παραμένει στο τραπέζι. Και τι εννοείτε με το σωστό περιεχόμενο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας; Ευτυχώς για τον πολίτη που επιζητεί την αλήθεια.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριε Πρόεδρε,

Θα μου επιτρέψετε να σχολιάσω και τον προϋπολογισμό. Συζητάμε τον τελευταίο προϋπολογισμό της κυβέρνησης Παπαδόπουλου, τον προϋπολογισμό που σηματοδοτεί το τέλος μιας διακυβέρνησης που από την πρώτη στιγμή διέψευσε τις προσδοκίες του λαού και που αποτυπώνει ξεκάθαρα συντηρητικές επιλογές, χωρίς τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Έναν προϋπολογισμό που ικανοποιεί λογιστικές ανάγκες και πρακτικές, που, αντί να διευκολύνει την άμεση αξιοποίηση της ένταξής μας στην ΟΝΕ, είναι αφυδατωμένος από στόχους και πολιτικές δεσμεύσεις για ανάπτυξη, επενδύσεις, κοινωνική ευημερία και ποιότητα ζωής. Το τέλος της διακυβέρνησης Παπαδόπουλου σηματοδοτείται από μια φαινομενικά επιτυχή δημοσιονομική αριθμητική, αλλά και από μια θεαματική αποτυχία σε πολλά κοινωνικά, θεσμικά και οικονομικά μέτωπα, περιλαμβανομένης και της προετοιμασίας της οικονομίας να υποδεχτεί το ευρώ.


Δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη χωρίς έννομη τάξη. Μια αρχή στην οποία εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και η οποία αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα κάθε σύγχρονου δημοκρατικού κράτους, που επενδύει στην ευνομία, στη δημοκρατία και στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

(Στο σημείο αυτό εισέρχεται στην αίθουσα ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Σοφοκλής Σοφοκλέους.)

Να καλωσορίσω τον κ. υπουργό και μάλιστα θέλω να τον ευχαριστήσω, γιατί είναι σήμερα μαζί μας, και να σημειώσω ότι είναι ο μόνος υπουργός της κυβέρνησης που ήρθε, για να ακούσει πρόεδρο επιτροπής, ο οποίος…

(Στο σημείο αυτό ακούγονται στην αίθουσα σειρήνες από την ενεργοποίηση του 108

συστήματος συναγερμού.)

Μόλις ήρθε ο υπουργός, έπεσαν τα συστήματα ασφάλειας!


Παρακαλώ, κύριε Ιωνά, να περιμένουμε για λίγο να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει.


Είπε υπερβολή ο Ιωνάς, γι’ αυτό. Καλωσόρισε τον υπουργό!


Είναι ο μόνος υπουργός που ήρθε.


Και ευτυχώς που είναι ο υπουργός της αστυνομίας, ούτως ώστε να μας συμβουλεύσει.

Να προχωρήσουμε;


Βεβαίως.

Να μου επιτρέψει ο κ. υπουργός όμως να πω εκείνα τα οποία έχω να του αναφέρω.

Γι’ αυτό κύριε υπουργέ, πείτε μας μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση ή αλλαγή που έχετε κάνει και η οποία βελτίωσε την ποιότητα ζωής του πολίτη, τις δυνατότητες για καλύτερη ζωή για όλους, την ασφάλεια απέναντι στους διάφορους κινδύνους και την αυτοπεποίθησή του για την επόμενη μέρα. Πρόσφατα, σε δημοσιογραφική διάσκεψη, παρουσιάζοντας το κυβερνητικό έργο της πενταετίας, μιλήσατε για τα μέτρα που λάβατε και γι’ αυτά που θα λάβετε, χωρίς να αναφερθείτε στις διαρθρωτικές αλλαγές ή μεταρρυθμίσεις που υποσχεθήκατε προεκλογικά. Περιοριστήκατε σε απλή διαχείριση της διακυβέρνησης.

Μιλάτε για διεύρυνση της δημοκρατίας, όταν οι συνεργάτες σας για πέντε χρόνια δαιμονοποιούν την αντίθετη άποψη, όταν ζητούν από τους εκφραστές της να μετανοήσουν και τους χαρακτηρίζουν ως “νενέκους” και “συνεργάτες των Τούρκων”. Μιλάτε για πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων του πολίτη, όταν όργανα της τάξης ασκούν βία σε βάρος των πολιτών. Είναι ακόμα αποτυπωμένες στη μνήμη μας οι εικόνες από τον ξυλοδαρμό των δύο φοιτητών, που, αν δεν ήταν οι εικόνες της ντροπής, οι δύο νεαροί σήμερα θα σύρονταν στα δικαστήρια ως κατηγορούμενοι. Θυμάστε τις εικόνες από τον ξυλοδαρμό των διαδηλωτών έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία, των πατατοπαραγωγών ή των φορτηγατζήδων και των φιλάθλων στα γήπεδα. Θυμάστε φυσικά και τις μονολιθικές δηλώσεις του προκατόχου σας «η αστυνομία δε δέρνεται» ή «η αστυνομία έχει κάμει το καθήκον της».

Χαλεπόν το ποιείν, το δε κελεύσαι ράδιον. Που σημαίνει ότι είναι δύσκολο το έργο, η δε υπόσχεση εύκολη. Γι’ αυτό ήρθε η ώρα της κρίσης, της αξιολόγησης, του απολογισμού για το τι κάνατε και τι δεν κάνατε. Ήρθε η ώρα να απολογηθείτε γι’ αυτά που υποσχεθήκατε στο λαό και δεν κάνατε, γιατί αυτά είναι σημαντικότερα από εκείνα που διαφημίζετε, ότι τα είπατε και τα κάνατε!

Πείτε μας λοιπόν, πώς εμπεδώσατε το κράτος δικαίου, όταν συγκαλύπτονται

109

αδικήματα, όπως στην περίπτωση του ρουσφετιού στην Εθνική Φρουρά, την κατάχρηση εξουσίας στην Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού, τη διαχείριση μηχανέλαιων στο λιμάνι Λεμεσού, το κύκλωμα με τα κρέατα; Πείτε μας, πώς εμπεδώσατε το κράτος δικαίου, όταν η δικαιοσύνη απονέμεται με τόση καθυστέρηση; Τα τελευταία δύο χρόνια οι καταδίκες από το ΕΔΑΔ είναι έξι φορές περισσότερες από εκείνες ολόκληρης της πενταετίας Κληρίδη. Πείτε μας, πώς εμπεδώσατε το κοινωνικό κράτος, όταν το 55% των ατόμων της τρίτης ηλικίας λαμβάνουν συντάξεις φτώχιας και οδηγούνται στην κατάθλιψη και την απόγνωση, αισθανόμενοι έμπρακτα την εγκατάλειψη και την περιθωριοποίηση που τους έχετε οδηγήσει;

Υποσχεθήκατε χρηστή διοίκηση στη βάση της αρχής της διαφάνειας και πετύχατε τον υποβιβασμό μας κατά δεκατρείς θέσεις στο δείκτη της διαφθοράς. Μας φέρατε πιο κάτω και από χώρες του τρίτου κόσμου. Για μήνες τώρα παρακολουθούμε απίστευτες ιστορίες διαφθοράς και αδιαφάνειας, με μυστικούς μετόχους, με συμβάσεις που αποκαλύπτουν αμύθητα οικονομικά συμφέροντα και ωφελήματα σε βάρος του κυπριακού λαού, με αποφάσεις αντίθετες με τις υποδείξεις των εμπειρογνωμόνων, με σκόπιμες καθυστερήσεις και ενέργειες ανατροπής αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου. Είδαμε θύλακες παρακρατικών αντιλήψεων να αναβιώνουν στους κόλπους της αστυνομίας, όπως η διαρροή προσωπικών δεδομένων συνδρομητών της ΑΤΗΚ, με ανοχή, αν όχι και κάλυψη, αφού κανένας μέχρι σήμερα δεν έχει διωχθεί είτε ποινικά είτε πειθαρχικά.

Χαρακτηρίσατε το νέο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας ως το μεγαλύτερο σκάνδαλο από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και είπατε ότι κάποιοι τα πήραν. Έχετε διορίσει διερευνητική επιτροπή, η οποία εξέδωσε δύο πορίσματα που συμφωνούν στο ότι το κράτος έχει λάβει καλής αξίας έργο έναντι της δαπάνης που διενεργήθηκε και ότι ούτε ατασθαλίες ούτε διασπάθιση δημοσίου χρήματος διαπιστώνεται. Έκτοτε, αν και έχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια, κανένας δεν αισθάνθηκε την ανάγκη, ούτε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ούτε υπουργός του, να αποσύρει ή να απολογηθεί για το περιεχόμενο των δηλώσεών του. Αντίθετα, αρνούνται επίμονα να διερευνήσουν την αγορά μηχανημάτων παρωχημένης τεχνολογίας και τους λόγους που καθυστέρησαν για δύο χρόνια τη λειτουργία του νοσοκομείου με συνολική ζημιά £8 εκατομ.

Μιλήσατε για καταπολέμηση του ρουσφετιού και εκρίζωση της κομματικοκρατίας και της ευνοιοκρατίας. Το είπατε, όμως τι κάνατε στην πράξη; Κομματικοποιήσατε το κράτος και κρατικοποιήσατε το κόμμα! Καλλιεργήσατε την κουμπαροκρατία, την αναξιοκρατία και το ρουσφέτι! Τι απαντάτε, όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πριν από λίγες μέρες, δήλωσε ότι οι ψηφοφόροι του ΑΚΕΛ δεν μπορούν να έχουν παράπονο από τη μεταχείρισή τους κατά τη διακυβέρνησή του, όταν με τις καταγγελίες του ΑΚΕΛ και της ΕΔΕΚ αποκαλύφθηκαν κατάλογοι υμετέρων που ευνοήθηκαν στο στρατό ή για τα σημειώματα του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης προς τον τότε διευθυντή φυλακών.

Στηρίξαμε το 2004 την εισαγωγή μετρήσιμων κριτηρίων επιλογής στην αστυνομία. Πραγματικά, πιστέψαμε ότι είχατε την πρόθεση να εφαρμόσετε αντικειμενικά κριτήρια. Δυστυχώς, μας διαψεύσατε και διαψεύσατε και τις προσδοκίες του λαού. Τρεις μήνες μετά την ψήφιση των κανονισμών, μειώσατε τα τυπικά προσόντα για προαγωγές στο βαθμό ανώτερου αξιωματικού, για να βολέψετε τους κομματικούς σας, τους δικούς σας, στους οποίους μέσα σε τρία χρόνια παραχωρήσατε δύο και τρεις προαγωγές. Πριν συμπληρωθεί ο χρόνος, τροποποιήσατε τους κανονισμούς και εισάγατε στα μέτρα κάποιων δικών σας μελών της αστυνομίας τη βαθμολόγηση σε δέκατα της μονάδας και νέα κριτήρια. Αν και περιορίσατε το ποσοστό των μονάδων της προφορικής εξέτασης, εντούτοις

110

καταφέρατε να την αναδείξετε ως το μοναδικό κριτήριο επιλογής για προαγωγή. Και δεν αρκούσαν όλα αυτά. Τρία χρόνια μετά, αφού ευνοήθηκαν όσοι από τους δικούς σας, θα έπρεπε να ευνοηθούν και άλλοι, γι’ αυτό προτείνατε νέα τροποποίηση των κανονισμών και των μετρήσιμων κριτηρίων επιλογής, χωρίς να προηγηθεί οποιαδήποτε επιστημονική μελέτη αξιολόγησης βασισμένη στις εμπειρίες και στην ανάγκη εξυπηρέτησης φυσικά των άλλων κομματικών σας φίλων, που δεν μπορέσατε να ευνοήσετε μέχρι σήμερα.

Τελικά, αντί της πολυδιαφημιζόμενης εμπέδωσης της αξιοκρατίας και της διαφάνειας στην αστυνομία, πετύχατε τη θεσμοθέτηση της ευνοιοκρατίας και αναξιοκρατίας με συνεχείς τροποποιήσεις των κανονισμών. Πετύχατε να περάσει σε δεύτερη μοίρα η αστυνόμευση και η άσκηση του καθήκοντος, να μετατρέψετε τους αστυνομικούς σε κολλεγιόπαιδες που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν προσόντα και ηθικές αμοιβές. Πετύχατε να αποδυναμώσετε το ενδιαφέρον τους στην ανάληψη δύσκολων και επικίνδυνων αποστολών, να μειώσετε την αποτελεσματικότητα των αστυνομικών, ιδιαίτερα όσων εργάζονται στην ΥΚΑΝ, στον ΟΠΕ και σε άλλους τομείς με επικίνδυνες αποστολές. Αντί της ενίσχυσης της επιχειρησιακής δράσης στην αστυνομία, που υποσχεθήκατε προεκλογικά, πετύχατε την υπονόμευση του κύρους της, καθιστώντας την αδύναμη να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της κοινωνίας και των γεγονότων.

Στην Κύπρο του κ. Παπαδόπουλου και του κ. Χριστόφια και των άλλων συνεργών έχει χαθεί το αίσθημα της ασφάλειας, της σιγουριάς του πολίτη. Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, η εγκληματικότητα παραμένει διαχρονικά το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι Κύπριοι πολίτες. Η ανασφάλεια έγινε συνώνυμο με τη διακυβέρνησή σας. Γι’ αυτό, όταν μιλάτε για μείωση του εγκλήματος κατά 10%, επιτρέψετέ μου, δε λέτε ολόκληρη την αλήθεια! Όταν το έγκλημα από τα καταγώγια του υποκόσμου εισέβαλε στις αυλές των σπιτιών μας, στις γειτονιές και τα σχολεία, όταν οι διαρρήξεις, οι κλοπές, οι εμπρησμοί, η καταστροφή περιουσίας, καθώς και η διακίνηση ναρκωτικών ουσιών σημειώνουν σταθερή αύξηση χρόνο με το χρόνο.

Ενώ υποσχεθήκατε τη βελτίωση της κατάστασης στην αστυνομία, στις φυλακές και στην πυροσβεστική, για τέταρτη συνεχή χρονιά ο βαθμός υλοποίησης των αναπτυξιακών δαπανών του υπουργείου σας διατηρείται σε επίπεδα υποβιβασμού με μέσο όρο υλοποίησης το 30% με 35% το χρόνο. Προτιμήσατε τη λιτότητα αντί της αναδιοργάνωσης και της αναδόμησης της αστυνομίας, του εκσυγχρονισμού και της βελτίωσης των κτιριακών εγκαταστάσεων. Πετύχατε να υποβαθμίσετε το κύρος και τις δυνατότητες των μελών της, να αφήσετε απροστάτευτους ακόμα και τους αστυνομικούς σταθμούς, σε σημείο που θρασείς εγκληματίες έχουν διαρρήξει δύο αστυνομικές διευθύνσεις και έκλεψαν τεκμήρια από αυτές. Και όμως μιλάτε για ρεζιλίκια. Ενώ υποσχεθήκατε την καταπολέμηση του εγκλήματος και των ναρκωτικών, η εικόνα που απλώνεται γύρω μας γίνεται ολοένα και πιο αποκρουστική. Ο νέος αναρωτιέται για το μέλλον του.

Τα τελευταία πέντε χρόνια μετρούμε κατά μέσο όρο ενενήντα πέντε θανάτους το χρόνο από τροχαία ατυχήματα, με το 2007 να είναι χειρότερο από το 2006. Από το 2004 καταγράφηκαν εξήντα οκτώ θάνατοι από ναρκωτικά, με τους είκοσι από αυτούς να έχουν επέλθει το 2007. Τα τρία τελευταία χρόνια οι δαπάνες της διαφώτισης για την οδική ασφάλεια ήταν μόλις £660.000 -δεν αρκούν ούτε για μια χριστουγεννιάτικη καμπάνια μιας υπεραγοράς- ενώ οι εισπράξεις από τα εξώδικα πρόστιμα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έφτασαν τα £14,3 εκατομ. Γιατί δεν αποδέχεστε την πρότασή μας να δημιουργήσουμε ειδικό ταμείο, ώστε τα εξώδικα πρόστιμα να χρησιμοποιούνται για σκοπούς διαφώτισης και ενημέρωσης και να μην εντάσσεται και αυτή η πρακτική στη γενικότερη φοροεισπρακτική σας τακτική;

111

Οι αριθμοί είναι από μόνοι τους τρομακτικοί! Η Κύπρος συγκαταλέγεται στις πέντε χειρότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θανάτους από τροχαία ατυχήματα, ενώ είμαστε η τέταρτη σε θανάτους από ναρκωτικά και χρόνο με το χρόνο καταγράφουμε τη μεγαλύτερη αύξηση σε χρήστες.

Γι’ αυτό, κύριε υπουργέ, δε δικαιολογείται εφησυχασμός από το γεγονός ότι τα ποσοστά των χρηστών ναρκωτικών σε άλλες χώρες της Ευρώπης είναι υψηλότερα από τα δικά μας. Γιατί μόνο όσοι θέλουν να κρύψουν την πραγματικότητα, ίσως λόγω των εκλογών, δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι οι φυλακές έχουν μετατραπεί σε “τεκέ”, τα βαποράκια έχουν βρει το δρόμο για τα σχολεία και τα στρατόπεδα και οι μεγαλέμποροι των ναρκωτικών αισθάνονται ότι απολαμβάνουν ασυλίας, αφού οι υποθέσεις εμπορίας ναρκωτικών μειώθηκαν στις μισές.

Σήμερα ο πολίτης ζητά τον άλλο δρόμο. Επιλέγει το δρόμο της ασφάλειας και της προοπτικής, της μετάβασης στη νέα εποχή, στην εποχή της Ευρώπης. Επιλέγει το δικό μας δρόμο, που εγγυάται τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διασφαλίζει ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής για κάθε Κύπριο. Επιλέγει το δρόμο του εκσυγχρονισμού, της δημιουργίας και της συμμετοχής. Επιλέγει το αύριο που του αξίζει.

Εμείς είμαστε έτοιμοι να θέσουμε νέες προτεραιότητες στη διακυβέρνηση του τόπου, να ανανεώσουμε τη θέση του πολίτη, να δημιουργήσουμε τις ευρύτερες συναινέσεις για τις απαραίτητες αλλαγές που χρειάζεται ο τόπος. Δε θα ακολουθήσουμε το δρόμο που έχετε χαράξει. Εμείς δε θα κρύψουμε ούτε θα κρυβόμαστε από την αλήθεια. Θα μιλάμε πάντα τη γλώσσα της αλήθειας, διότι οι προθέσεις μας είναι ξεκάθαρες.

Γι’ αυτό δεσμευόμαστε να κυβερνήσουμε με ειλικρίνεια και με διαφάνεια. Με σαφείς στόχους και ξεκάθαρο πρόγραμμα. Με το κεφάλι ψηλά, για να μπορούμε να κοιτάζουμε τον κάθε Κύπριο στα μάτια χωρίς σκιές και εξαρτήσεις. Με μόνο γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και το καλό του πολίτη, για να φτιάξουμε από κοινού μια κοινωνία αξιών και αρχών, μια κοινωνία δίκαιη, έντιμη και ανθρώπινη. Και είμαστε βέβαιοι ότι αυτή η δίκαιη κοινωνία, η δική μας κοινωνία θα είναι και ο νικητής.

Καλά Χριστούγεννα, αγαπητοί μου συνάδελφοι, και χρόνια πολλά. Να ’στε πάντα καλά.



Ευχαριστώ πολύ, κύριε Ιωνά Νικολάου.

Το λόγο έχει ο κ. Τάκης Χατζηγεωργίου.


Κύριε Πρόεδρε…


Παρακαλώ, κύριε Αγγελίδη.


Επειδή έχει κυκλοφορήσει τώρα η ημερήσια διάταξη για αύριο και επειδή βλέπω ότι ορίστηκε και πάλι η δεκάτη πρωινή ως ώρα έναρξης, έχω την εντύπωση ότι μπορεί να μην προλάβουμε να τελειώσουμε, όπως ήταν προγραμματισμένο.

112


Δυόμισι η ώρα.


Το δυόμισι η ώρα θα το δούμε. Θα έλεγα ότι θα μπορούσαμε να ορίσουμε την ώρα λίγο ενωρίτερα, για να είμαστε βέβαιοι ότι θα προλάβουμε. Σύμφωνα με εκείνα που έχουν καθοριστεί, ότι θα τελειώσουμε το πρωινό.


Κύριε Αγγελίδη, έγινε ο προγραμματισμός. Με διαβεβαιώνει και ο γενικός διευθυντής πως ο προγραμματισμός είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί. Αυτό που θα παρακαλούσα είναι να έρθουμε παρά δεκαπέντε, ούτως ώστε στις δέκα η ώρα ακριβώς να ξεκινήσουμε τη συνεδρία.

Παρακαλώ, κύριε Ομήρου.

Γ. ΟΜΗΡΟΥ:

Κύριε Πρόεδρε, εκείνο που πρέπει να διευκρινισθεί από σήμερα είναι ότι η συζήτηση θα ολοκληρωθεί κατά την πρωινή συνεδρία, ούτως ώστε να μην υπάρξει επιβάρυνση της απογευματινής συνεδρίας, η οποία, λόγω και των πολλών τροποποιήσεων που αντιλαμβάνομαι έχουν κατατεθεί, όχι μόνο από κόμματα αλλά και από την κυβέρνηση -τώρα έχω πάρει ένα μεγάλο αριθμό πρόσθετων τροπολογιών- θα είναι μία μακρά ενδεχομένως απογευματινή συνεδρία.


Ευχαριστώ, κύριε Ομήρου.

Ο κ. Κατσουρίδης, παρακαλώ.


Είτε η ώρα εννέα ξεκινήσουμε, κύριε Πρόεδρε, είτε η ώρα δέκα, το πρώτο που θέλω να πω, υπολογίζοντας το χρόνο όλων των ομιλητών -διότι προηγουμένως είχαμε ρωτήσει με τον κ. Νεοφύτου πόσο χρόνο έχει ο καθένας αύριο- είναι ότι δεν τελειώνουμε πριν τη μία, είναι μετά.

Το δεύτερο είναι ότι, εξ όσων αντιλαμβάνομαι, ο Πρόεδρος της Βουλής ζήτησε να συνέλθει η επιτροπή Οικονομικών αύριο η ώρα οκτώμισι, για να εξετάσει τις τροπολογίες, γιατί δεν μπορούν να έρθουν απευθείας εδώ και να συζητούμε εδώ. Θα προηγηθεί επιτροπή. Άρα, δεκατρείς συνάδελφοι πρέπει να είναι εκεί. Κατά συνέπεια, θα αρχίσουμε δέκα και θα γίνει σε κάποια στιγμή που θα συναποφασίσουμε αύριο ένα διάλειμμα και στη συνέχεια η ψήφιση των προϋπολογισμών. Και μετά από εκείνο όποιος έχει κουράγιο -και νομίζω ότι όλοι θα έχουμε- θα πάει στη γιορτή.


Ενόψει τούτου, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την εντύπωση πως θα πρέπει να ξεκινήσουμε κανονικά στις δέκα η ώρα, με την ελπίδα ότι θα τελειώσουμε νωρίς.

Ο τελευταίος ομιλητής για σήμερα είναι ο κ. Τάκης Χατζηγεωργίου, ο οποίος ήδη βρίσκεται στο βήμα. Παρακαλώ την υπομονή σας να τελειώσει ο κ. Χατζηγεωργίου, οπόταν θα απελευθερωθούμε όλοι.

Παρακαλώ, κύριε Χατζηγεωργίου.113



Είναι ο ελευθερωτής ο κ. Χατζηγεωργίου;



Ναι, είναι ο ελευθερωτής μας!

Τ. ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ:



Έχουν λεχθεί πάρα πολλά σε αυτές τις δύο μέρες των συζητήσεων των προϋπολογισμών. Θεωρώ ότι δίκαια επικεντρώθηκε το θέμα γύρω από το κυπριακό πρόβλημα και θεωρώ επίσης πάρα πολύ σωστό το ότι εξαντλήθηκε μεγάλο μέρος των συζητήσεων γύρω από το ποιος είναι ο υποψήφιος εκείνος ο οποίος θα σπρώξει τον τροχό της ιστορίας προς τα εμπρός και θα φέρει επιτέλους τους Κύπριους πολίτες -Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους- στο λιμάνι όπου εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες, πέραν του μισού αιώνα, κοπιάζει αυτός ο λαός.

Και θα μου επιτρέψετε, αγαπητοί φίλοι, να προσπαθήσω, αν είναι δυνατό, να πετύχω το αδύνατο. Να πείσω δηλαδή, αν θέλετε, ακόμα και συνάδελφους βουλευτές που βρίσκονται στις τάξεις του Δημοκρατικού Κόμματος, της ΕΔΕΚ ή του ΕΥΡΩΚΟ ότι το δίκαιο βρίσκεται και με το μέρος μας. Ποιος από εσάς, αγαπητοί συνάδελφοι, πίστευε ειλικρινά το 2004, όταν ψηφίζαμε “όχι” στο Σχέδιο Ανάν, ότι σήμερα η κατάσταση στο Κυπριακό θα ήταν αυτή που είναι; Σας άκουγα στους διαδρόμους και συζητούσαμε, πάρα πολλές φορές και κατ’ ιδίαν, πολλοί μεταξύ μας. Δε λέγατε όλοι ότι το Κυπριακό θα λυθεί σε έξι μήνες, ένα χρόνο; Γιατί δεν εξανίστασθε για το γεγονός ότι η πάροδος του χρόνου μάς έχει οδηγήσει να προσπαθούμε να σηκώσουμε από το στήθος μας όχι πλέον την κατοχή αλλά την ύβρη ότι ευθυνόμαστε για την “απομόνωση” δήθεν των Τουρκοκυπρίων; Ποιος από εσάς πίστευε ότι οι έποικοι από 80 000 θα ήταν 200 000; Ποιος από εσάς πίστευε ότι οι ελληνοκυπριακές περιουσίες θα είχαν καταληστευθεί και δε θα υπήρχε πολύ ζήτημα συζήτησης για την επιστροφή τους; Ποιος είχε σκεφτεί ότι η Γερμανία θα είχε τη θέση που πήρε στο κοινοβούλιό της; Ότι η Αγγλία θα έκανε αυτή τη στρατηγική συμφωνία με την Άγκυρα; Ότι ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών -άκουσον άκουσον- θα επιχειρούσε να φέρει στην επιφάνεια θέμα άρσης της “απομόνωσης” των Τουρκοκυπρίων; Δεν το πίστευε κανένας σας, αλλά σήμερα καμώνεστε λέγοντας «ας όψονται οι αίτιοι, είτε αυτοί που έφεραν το Σχέδιο Ανάν είτε αυτοί οι ξένοι οι οποίοι άλλο στόχο δεν έχουν παρά πώς θα καταστρέψουν τον κυπριακό ελληνισμό», ως να μην έχετε αντίληψη των διασυνδέσεων των διεθνών δυνάμεων και μηχανισμών. Σαν να απουσιάζει παντελώς από μέσα μας η πολιτική αντίληψη και η κριτική ότι είναι η δυνατότητά μας να εμπλέξουμε συμμάχους στην προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού προβλήματος!

Εγώ θυμούμαι, αλλά δε θα πω ονόματα, συνάδελφους που κάθονται απέναντι στα έδρανα, οι οποίοι σήμερα καμώνονται ότι δε βλέπουν το κακό που πάτησε πόδι πάνω στον κυπριακό λαό, βαρύτερο από το πόδι του Αττίλα μετά το 2004, που μου έλεγαν: «Καλά, τι πάθατε; Είναι μεγάλη υπόθεση να περιμένουμε να λυθεί σε έξι μήνες ή ένα χρόνο;». Δε θα αναφερθώ σε δηλώσεις του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας που έδιδαν σαφή εικόνα ότι η λύση επίκειται ούτε σε δηλώσεις του στον προμαχώνα με την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

114

Αγαπητοί φίλοι, εγώ θέλω να εξηγήσω γιατί καταλήξαμε στην απόφαση της αποχώρησης από το κυβερνών σχήμα; Επειδή αγωνιούμε! Είναι δύσκολο να το κατανοήσει κανείς αυτό, αλλά σας καλώ απόψε που θα ξαπλώσετε να σκεφτείτε τους υποψηφίους και να αφήσετε τον εαυτό σας να αναρωτηθεί ειλικρινά ποιος από τους υποψηφίους πραγματικά αγωνιά για την αύριο, μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου. Ο κ. Θεμιστοκλέους, ο οποίος αγωνιά να μου πει κάτι, αντιλαμβάνομαι, έχει πει στην ομιλία του το εξής: «Αντί να εργαζόμαστε για τη λύση», είπε, «εργαζόμαστε για μια επαναπροσέγγιση, εκείνη που εκθειάζει τα δήθεν κοινά στοιχεία».


Δεν είπα έτσι πράγμα εγώ!


Αυτής της δήλωσης, αγαπητοί συνάδελφοι, πέστε μου τη διαφορά της από τη δήλωση του Προέδρου της Τουρκίας, του κ. Γκιούλ, που αναφέρθηκε σε δύο θρησκείες και στην ανάγκη δημιουργίας δύο κρατών;


Επί της διαδικασίας, κύριε Πρόεδρε.


Παρακαλώ, πρέπει ο ομιλητής…


Έχω κάθε δικαίωμα δυνάμει της διαδικασίας, κύριε Πρόεδρε. Σαφέστατα ο Κανονισμός 27 λέει ότι, όταν ο βουλευτής παρεκκλίνει του θέματος, ο Πρόεδρος υπενθυμίζει ότι πρέπει να αγορεύει επί του θέματος. Έχω την εντύπωση ότι μπορεί να εισάγει την ομιλία του, όπως την εισήξε, λέγοντας ότι σωστά συζητήθηκε το Κυπριακό, αλλά δεν μπορεί να είναι το θέμα προς συζήτηση, απλώς για να δικαιολογήσει ο ίδιος ο συνάδελφος κάτι που είπαμε στο παρελθόν. Ιδιαίτερα, όταν απευθύνεται προς το ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ και το ΕΥΡΩΚΟ που του έχουν πει ότι θα ελύετο το πρόβλημα στους έξι μήνες ή στον ένα χρόνο. Ας πει και ονόματα και ας μπει στο θέμα που συζητούμε, που είναι ο προϋπολογισμός!


Κύριε Αγγελίδη, σε ό,τι αφορά το σημείο να μπει στο θέμα που είναι ο προϋπολογισμός, αντιλαμβάνεστε… Πρώτα πρώτα, έχει δικαίωμα ο κάθε βουλευτής να μιλήσει για οποιοδήποτε θέμα, ανεξάρτητα με το θέμα του προϋπολογισμού. Αυτό είναι το ένα.

Δεύτερον, πόσοι από εμάς δεν έχουμε μιλήσει επί παντός επιστητού και ειδικά για το…


…να επιτρέπει ισότητα, κύριε Πρόεδρε. Εδώ εγείρω ένα συγκεκριμένο θέμα. Τώρα το έχω εγείρει. Τώρα αισθάνθηκα την ανάγκη, δικαιούμαι! Δικαιούμαι και διά του Κανονισμού 36 και διά του Κανονισμού 27. Συγνώμη!


Κύριε συνάδελφε, δικαιούστε πράγματι διά οποιουδήποτε κανονισμού…

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ:115

Κύριε συνάδελφε, παρακαλώ.

Ο κ. Κατσουρίδης, παρακαλώ.


Κύριε Πρόεδρε, το αν θα πει ονόματα ή όχι ο κ. Χατζηγεωργίου είναι θέμα του κ. Χατζηγεωργίου και μπορεί να το ζητήσουν οι συνάδελφοι. Αλλά, ο κ. Αγγελίδης νομίζω ότι έπρεπε να αισθανθεί την ίδια ανάγκη και πριν λίγο. Ήταν η ομιλία του φίλου μου του Ζαχαρία επί του προϋπολογισμού;


Μπορούσατε να φέρετε ένσταση.


Γιατί να φέρουμε ένσταση, κύριε συνάδελφε; Είναι ελεύθερη συζήτηση στους προϋπολογισμούς εφ’ όλης της ύλης και εγώ μπορώ να επισημάνω…


Εφ’ όλης της ύλης!


Εφ’ όλης της ύλης.


Κάπου πρέπει να βελτιωθεί αυτή η ύλη.


Εγώ μπορώ να επισημάνω ότι υπάρχει και ομιλία αρχηγού κόμματος που ήταν 90% εκτός του προϋπολογισμού. και καλά έκανε ο άνθρωπος. Δεν είναι αυτό το θέμα μου. Κατά συνέπεια, νομίζω ας αφήσουμε να προχωρήσει και θα κριθούμε όλοι από αυτούς που μας ακούν αν είμαστε εντός ή εκτός του θέματος. Είναι ο τελευταίος ομιλητής της μέρας.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:


Φυσικά, τα δικά μου ήταν σωστά!

(Γέλια)


Παρακαλώ, κύριε συνάδελφε, συνεχίστε την ομιλία σας. Να αποφύγουμε τους όποιους χαρακτηρισμούς εκεί που δεν πρέπει, αλλά, εν πάση περιπτώσει, συνεχίστε την ομιλία σας και θα παρακαλέσω και τους συναδέλφους να κάνουν λίγη ησυχία, για να τελειώσουμε, αγαπητοί συνάδελφοι, γιατί μακρηγορούμε.


Κύριοι συνάδελφοι, εγώ θα επαναλάβω εδώ ότι βρίσκω δίκαιο στο δικαίωμα του κ. Αγγελίδη να πει αυτό που είπε, το είπε, δικαίωμά μου και εμένα να συνεχίσω με τον τρόπο που εγώ θέλω. Έχει κλείσει το ζήτημα.

Ο κ. Φύτος Κωνσταντίνου μας είπε χθες τα εξής: «Προβεβλημένα στελέχη της πάλαι ποτέ πλατφόρμας του “ναι” έχουν παρεισφρύσει στα επιτελεία τόσο του Ιωάννη

116

Κασουλίδη όσο και του Δημήτρη Χριστόφια με ρόλους πρωταγωνιστικούς και καθοδηγητικούς. Παράλληλα, οι υγιείς αγωνιστικές δυνάμεις στο ΔΗΣΥ και στο ΑΚΕΛ παραμένουν περιθωριοποιημένες και επιλέγουν τη σιωπή της αξιοπρέπειας». Εκεί δεν αισθανθήκατε την ανάγκη να πείτε όχι μόνο ότι υπερβαίνει το όριο της συζήτησης περί προϋπολογισμών, αλλά ότι κάνει και έναν εισοδισμό στα κόμματα και επιχειρεί μία ύβρη η οποία δε γίνεται αποδεκτή; Δικαίωμά σας όμως να κωφεύετε σε κάποιες άλλες στιγμές και κάποτε τα αυτιά σας να γίνονται δεκατέσσερα. Και καλά κάνετε, όταν μιλώ εγώ, να είναι είκοσι τέσσερα!

Εγώ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα σταθώ πάνω στην ουσία και η ουσία ξέρετε ποια είναι; Είμαστε μέχρι τα μπούνια μέσα στη διχοτόμηση και δε νοιάζεστε όλοι! Και ξέρετε γιατί είμαστε; Διότι έχει ανατραπεί το ισοζύγιο μέσα στη διεθνή κοινότητα. Έχουμε επιτυχίες τις τελευταίες μέρες και εμείς δεν είμαστε από εκείνους οι οποίοι μαυρίζουν τα πάντα. Αλλά, δεν αγνοούμε και το σύνολο της εικόνας. Έχει ανατραπεί το ισοζύγιο μέσα στη διεθνή κοινότητα εις βάρος της ελληνοκυπριακής πλευράς.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Εισήγηση.


Κύριε Κουλία, επειδή ήσασταν στο βήμα μόλις πριν μισή ώρα, αναμηρυκάστε παρακαλώ τι έχετε πει και πέστε μου μία εισήγηση που κάνατε. Ως να ευρισκόμασταν στην 25η Απριλίου του 2004 ήταν η ομιλία σας! Δεν είχε τίποτε από καμία πρόταση, αλλά εγώ θα σας κάνω προτάσεις.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Μπορώ να σου πω κάτι, συνάδελφε;


Όχι, δεν μπορείς!


Κύριε Κουλία, σας παρακαλώ πάρα πολύ, μην παρεμβαίνετε.


Εμείς νομίζουμε ότι είμαστε μέσα στη διχοτόμηση και αγωνιούμε γι’ αυτή την εξέλιξη και νομίζουμε βάσιμα ότι υπάρχει και σύγχυση μέσα σε μερίδα του λαού και ηγητόρων του, δυστυχώς, που θεωρούν ότι αυτό μπορεί να είναι και καλή εξέλιξη. Και θέλουμε να αποσαφηνίσουμε τη διαφορά μεταξύ του status quo που ζούμε σήμερα και της διχοτόμησης, είτε αυτή είναι υπογεγραμμένη είτε αυτή έρχεται ένεκεν της παρόδου του χρόνου χωρίς λύση.

Τα διακόσια χιλιόμετρα της Γραμμής Αττίλα γίνονται νόμιμη γραμμή συνόρων. Οι έποικοι γίνονται νόμιμοι κάτοικοι του βορείου τμήματος της Κύπρου. Οι 40 000 του στρατού είναι ο νόμιμος στρατός αυτού του άλλου κρατιδίου. Αυτή η εξέλιξη πρέπει να σας τρομάζει και να μην κοιμάστε τη νύκτα, εάν δε συμβάλετε μαζί με εμάς στη μεγάλη προσπάθεια να ανασηκώσουμε ξανά τον τροχό της ιστορίας και να τον σπρώξουμε προς τα εμπρός. Έχετε περιχαρακωθεί, έχετε πάει πίσω από τα οδοφράγματα των θέσεών σας, προκειμένου να τις υποστηρίξετε -καλά κάνετε, έτσι κάνει ο καθένας, για να υποστηρίξει μία θέση που πήρε σωστά το 2004- αλλά κανένας σας ούτε κανένας Κύπριος υπέγραφε τότε το “όχι”, για να φτάσουμε σήμερα στην

117

κατάσταση που είμαστε. Και ο μόνος τρόπος διεξόδου είναι να ενώσουμε τις δυνάμεις μας με τον πολιτικό εκείνο ηγέτη, το Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος έχει τη δύναμη να αποτελέσει το μέσο πόλο των Ελληνοκυπρίων, να αποτελέσει τη δύναμη εκείνη η οποία θα δώσει ευκαιρία παραθύρου-διεξόδου με νέες πρωτοβουλίες, και όταν λέμε “νέες πρωτοβουλίες” σημαίνει, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι και το πρωί και το απόγευμα θα αγωνιάς, εάν η πρωτοβουλία σου του πρωινού δεν είχε αποτέλεσμα το απόγευμα, όχι να θεωρείς… Ο κ. Νικόλας Παπαδόπουλος είπε το πρωί σε ραδιόφωνο -το ενώνω με αυτό που είπα- το εξής: «Ο κ. Χριστόφιας ισχυρίζεται ότι θα υλοποιήσει την 8η Ιουλίου». Ποιος ισχυρίζεται; Εγώ νομίζω ότι πιο δίκαιο είναι να πεις ισχυρίζεται αυτός που προσπαθεί δεκαοκτώ μήνες και δεν τα κατάφερε, παρά κάποιος ο οποίος δεν ανέλαβε ακόμη την προσπάθεια.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Να το δοκιμάσετε δηλαδή;


Βεβαίως! Γιατί έχουμε εκλογές, κύριε Κουλία; Για να μας δοθεί η ευκαιρία να δοκιμάσουμε.

Όταν δεν μπορείτε να πείσετε το διεθνή οργανισμό για την ευθύνη της άλλης πλευράς για τη μη υλοποίηση της 8ης Ιουλίου επί δεκαοκτώ μήνες, είναι αυτό πολιτική δεινότητα; Δεκαοκτώ μήνες, ενάμιση χρόνο και βγαίνουν τα Ηνωμένα Έθνη και καλούν τις δύο πλευρές να υλοποιήσουν την 8η Ιουλίου. Ναι, εμείς έχουμε καλύτερες δυνατότητες υλοποίησης της 8ης Ιουλίου. Αλλά, προς ποια κατεύθυνση θα οδεύσουμε, όταν στελέχη της κυβέρνησης, στελέχη κομμάτων που υποστηρίζουν την κυβέρνηση δηλώνουν ότι μέσα από την 8η Ιουλίου θα αναζητήσουμε νέα βάση λύσης; Το είπε πριν τρεις μέρες ο κ. Σιζόπουλος στο Ράδιο Πάφος επί λέξει: «Εμείς μέσα από την 8 η

Ιουλίου θα αναζητήσουμε νέα βάση λύσης». Και του είπα «τουλάχιστον εσύ είσαι τίμιος και το λες ευθαρσώς ότι είναι αυτό που αναζητάτε». Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προχθές σε συνέντευξη στο ΡΙΚ το μόνο που επιχειρούσε να κάμει, κατά την κρίση μου, ήταν να μη φανεί ότι αυτό που αναζητούμε είναι νέα βάση λύσης λέγοντας ότι η 8η Ιουλίου αναφέρεται σε συζητήσεις που θα οδηγήσουν σε λύση. Και λέει «εγώ προσθέτω νέα λύση». Συνδυαζόμενο αυτό με τις θέσεις των υποστηρικτών του, του κ. Σιζόπουλου, του ΕΥΡΩΚΟ, νομίζω ότι εύκολα εξάγεται το συμπέρασμα ότι εδώ αναζητούμε διασάλευση της πιο μεγάλης εγγύησης που έχουμε, του λόγου μας δηλαδή και της υπογραφής μας επί τριάντα τρία χρόνια ότι ψάχνουμε λύσεις διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Η ιστορία, έχει πει ένας άλλος συνάδελφος το πρωί, δεν μπορεί να αποτελεί πολιτικό εργαλείο. Απόλυτη συμφωνία. Όμως, η ιστορία δεν είναι ένας μοναδικός τρόπος να σκεφτόμαστε και να αναλύουμε τι πήγε στραβά; Πώς μπορούμε να το διορθώσουμε; Πώς θα μπορούσαν αλλιώς να εξελιχθούν τα γεγονότα και να αναπτύξουμε με αυτό τον τρόπο την κρίση μας -ο καθένας από εμάς ως ενήλικες- και, σε δεύτερη φάση, εγώ τολμώ να πω σε πρώτη φάση, την κρίση της νέας γενιάς, η οποία σε δημοσκοπήσεις δηλώνει, κατά πλειοψηφία, σε σύγκριση με τους μεγαλύτερους, ότι είναι η καλύτερη η λύση της διχοτόμησης; Δε μας πιάνει σύγκρυο με αυτή την προοπτική, ότι οι νέοι μεγαλώνοντας κουβαλούν μαζί τους ένα τέτοιο σκεπτικό; Και η ίδια η δημοσκόπηση έλεγε ότι περίπου τόσα τοις εκατόν, ας πούμε, των νέων που υποστηρίζουν το ΑΚΕΛ -και δεν ήταν μικρό το ποσοστό, μας ανησύχησε, κοντά στο 40%, αν δεν κάνω λάθος- έλεγαν αυτή την εξέλιξη. Στο Δημοκρατικό Συναγερμό ήταν 55%, στην ΕΔΕΚ ήταν 70%, στο ΕΥΡΩΚΟ που θέλει

118

ευρωπαϊκή λύση οι νέοι του θέλουν διχοτόμηση. Τους κάνατε κανένα σεμινάριο;

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Λάθος ποσοστό!


80% των νέων να…


Ναι, η δημοσκόπηση αυτό έλεγε!

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Κάνεις λάθος, πολύ μεγάλο λάθος!



Παρακαλώ, μη διακόπτετε. Αν θέλετε να ζητήσετε το λόγο, ζητήστε τον, αλλά να μην εκφυλίσετε και δεν μπορείτε να εκφυλίσετε τη διαδικασία της συζήτησης, όταν βρίσκομαι εγώ στο βήμα!



Παρακαλώ η συζήτηση να μη γίνει διαλογική!


Πήγα προχθές, αγαπητοί συνάδελφοι, μαζί με φίλους βουλευτές επίσκεψη- συζήτηση στις 10 Δεκεμβρίου, μέρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στο Λύκειο του Αγίου Μάρκου με θέμα συζήτησης τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ήταν εκεί και η Επίτροπος για τα Δικαιώματα του Παιδιού και η Επίτροπος Διοικήσεως, η κ. Ηλιάνα Νικολάου. Ανοίχθηκε μια συζήτηση -ήταν φυσικό- μαζί με τους μαθητές για το τι σημαίνουν ανθρώπινα δικαιώματα, πήγαμε στο ρατσισμό, πήγαμε στην ξενοφοβία, στο δικαίωμα στη ζωή, στη φτώχια, στην υγεία, στο δικαίωμα της συμβίωσης. Κουβεντιάζοντας για τη δυνατότητα να συμβιώσουμε με τους άλλους, ήταν φυσικό να βγει κάποια στιγμή η ανάγκη της συμβίωσης με τους Πολωνούς που ζουν εδώ, τους Σρι Λανκέζους πολύ σωστά, πάρα πολύ σωστά και έτσι αποσιωπάτο, κατά την κρίση μου, μια συζήτηση ότι προέκυψε μια κουβέντα για το ότι θα ζήσουμε με τους Τουρκοκυπρίους. Βγήκε το θέμα στην επιφάνεια και θέλω να σας πω ότι είδα στα μάτια των παιδιών τη δίψα να συζητήσουν αυτό το ζήτημα. Δεν τόλμησε ποτέ κανένα Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού να ανοίξει αυτή τη συζήτηση μέσα στα σχολεία. Το συνδέω με το θέμα που έλεγα προηγουμένως για το τι σκέφτονται σήμερα οι νέοι. Για ποια διχοτόμηση; Όπως την περιέγραψα πριν. Αν έχει κανέναν εδώ, να μου την περιγράψει, ότι μπορεί να είναι διαφορετική από αυτό που είπα. Για την πάροδο του χρόνου. Μήπως είναι στοιχείο ο χρόνος που απλώς θα ευρίσκεται στο τέλος της υπογραφής μιας λύσης; Ο χρόνος είναι συστατικό στοιχείο της λύσης πλέον. Είναι μέσα στα στοιχεία της λύσης. Ο χρόνος, οι έποικοι, τα “στρατά” είναι μερικά από αυτά. Δεν μπορεί η πάροδος ενός εικοσιτετραώρου να μη μας ανησυχεί.

Λοιπόν, είδα στα μάτια των παιδιών, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, την πραγματική δίψα να συζητήσουν αυτό το ζήτημα. Και η συζήτηση πράγματι εξελίχθηκε, παρά τις διαφορετικές απόψεις, εξελίχθηκε με πολύ σεβασμό προς τη

119

διαφορετική άποψη. Και καταλήγω στην πρότασή μου -την έχω πει και στον Υπουργό Παιδείας, έστω και αν δεν είναι εδώ, δικαιούμαι να πω ότι μου είπε λίγες μέρες μετά ότι έχω δίκαιο- πρέπει να μπει μέσα στο σχολείο, μέσα στο θέμα της ιστορίας, όχι της ιστορίας που διδάσκουμε μέσα στην τάξη αλλά σε συζητήσεις με μεγάλες ομάδες μαθητών, η συζήτηση για το πού πάμε. Μου είπε ότι έχω δίκαιο και πρέπει να συζητήσουμε με τα παιδιά μας το πού πάμε. Γιατί αύριο είναι αυτοί που θα αναλάβουν να υλοποιήσουν την οποιαδήποτε λύση και αύριο είναι αυτοί που θα υποστούν τις συνέπειες, εάν εμείς σήμερα δεν τους δώσουμε τη δυνατότητα της κρίσης και της κριτικής γύρω από τα γεγονότα που έρχονται.

Αγαπητοί συνάδελφοι, επειδή μπήκα με κάποιο τρόπο στο θέμα ουσιαστικά της παιδείας, εγώ θέλω να πω ότι η διασύνδεση…


Δύο λεπτά.


Μου είπε πέντε πριν και έχω αντίληψη.

Πρέπει η διασύνδεση σχολείου και οικογένειας να γίνει πράξη. Ονειρεύομαι, αγαπητοί συνάδελφοι, την ημέρα εκείνη όπου θα κτυπήσει η πόρτα ενός σπιτιού και, όταν ρωτήσουν οι από μέσα ποιος είναι, η απάντηση να είναι «γεια σας, ήρθαμε από το σχολείο». Οι γονείς οι οποίοι ασχολούνται με τα θέματα του σχολείου, σύμφωνα με επίσημες ενδείξεις, είναι γύρω στο 10% και είναι κυρίως οι γονείς των οποίων τα παιδιά μάλλον δεν έχουν προβλήματα. Όταν παρατηρούμε ένα πρόβλημα μέσα στο σχολείο, δε θα πρέπει να αρκούμαστε μόνο στη συζήτηση μέσα στο ίδιο το σχολείο στο βαθμό που γίνεται ή στην προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος μέσα στο σχολείο. Θα πρέπει να καταφέρουμε να ανοίξουμε αυτή τη δίοδο επικοινωνίας μεταξύ σχολείου και οικογένειας.

Αγαπητοί συνάδελφοί, είδατε πάρα πολλές φορές νομίζω σκηνές που έχω και εγώ δει στους δρόμους. Υπάρχει πιο φρικτή σκηνή από το να δεις παιδί δεκατεσσάρων χρονών να καπνίζει; Δεκαπέντε χρονών; Και τι κάνουμε; Δεν καταφέρνουμε καν να δούμε ότι η μεγάλη δεξαμενή από την οποία παράγεται το πρόβλημα των ναρκωτικών είναι η δεξαμενή των καπνιστών. Πέστε μου ένα ναρκομανή ο οποίος δεν πέρασε από το κάπνισμα. Μπορεί να μου βρείτε έναν, αν θα τον βρείτε. Πώς δε γίνεται αυτή η διασύνδεση; Διάβασα τόσα συγγράμματα για αυτή την προσπάθεια που καταβάλλεται από το κράτος για αντιμετώπιση των ναρκωτικών, λέει χίλιες μεθόδους, δε λέει καμιά ότι πρέπει να… Είναι σαν να ρίχνεις νερό να σβήσεις μία φωτιά και δεν κλείνεις την κάνουλα του πετρελαίου! Μπορεί να είμαστε τόσο τυφλοί;

Σήμερα στα σχολεία μας το 10% των παιδιών είναι ξένοι. Δεν υπάρχει διαδικασία εισόδου στο σχολείο. Πηγαίνει στο σχολείο και δεν ξέρει ελληνικά και τον βάλλουν μέσα στην τάξη. Πώς δε θα αναπτυχθεί η παραβατικότητα; Χτες ένας καθηγητής στην Πάφο ξυλοκόπησε έναν Ελληνοπόντιο, λέει, και χτες άλλοι μαθητές βγήκε στην επιφάνεια ότι εκβίαζαν συμμαθητή τους ή συμμαθήτριά τους και του έπαιρναν εκατοντάδες λίρες το μήνα.

Λοιπόν, το Υπουργείο Παιδείας πρέπει να εκπονήσει μελέτη η οποία πολύ καθαρά να αποδεικνύει ότι ξέρει πρώτα από όλα πόσοι θα είναι οι ξένοι μαθητές σε δέκα χρόνια στην Κύπρο. Υπάρχει κανένας από εμάς που ξέρει μελέτη η οποία να προϊδεάζει την κοινωνία μας για το πώς θα είναι αυτή η εικόνα σε δέκα χρόνια; Και αν είναι 10%, περίπου είμαστε στα ίδια. Αν είναι 20% ή 30%; Δε θα πάμε σε σκηνές που

120

είδαμε πρόσφατα στις παρυφές του Παρισιού;

Αγαπητοί συνάδελφοι, κλείνω λέγοντάς σας ότι πρέπει να αυξήσουμε την αγωνία μας γύρω από την ανάγκη άμεσης επίλυσης του Κυπριακού, και επειδή, μόλις πούμε έτσι, μας λένε “οποιαδήποτε λύση”, με μια λύση λειτουργική και βιώσιμη που να διώχνει την επικυριαρχία της Τουρκίας από τον τόπο μας, με μια λύση η οποία να δίνει ελπίδα στον κυπριακό λαό. Αυτή την ελπίδα μπορεί να την υλοποιήσει ο υποψήφιος Πρόεδρος, Πρόεδρος της Βουλής, ο Δημήτρης Χριστόφιας.

Με αυτά, σας ευχαριστώ. Καλό βράδυ.


Ευχαριστώ, κύριε Χατζηγεωργίου.

Παρακαλώ.

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Κύριε Πρόεδρε, θα παρακαλέσω τον κ. Χατζηγεωργίου να καταθέσει αυτά τα στοιχεία για τις δημοσκοπήσεις, διότι θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό από το βήμα της Βουλής να λέγεται ότι τόσο μεγάλο ποσοστό είναι υπέρ της διχοτόμησης. Θα ήθελα να τα καταθέσει.


Μα πού ζείτε, κύριε; Δεν έχετε δει αυτή τη δημοσκόπηση; Σοβαρολογούμε;

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Κύριε Χατζηγεωργίου, πολύ απλό, καταθέστε τα!


Να την καταθέσω.

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Μια δεύτερη ερώτηση: Έχω ακούσει τον κ. Κατσουρίδη προηγουμένως…


Αν είναι για τον κ. Κατσουρίδη, να κατέβω.

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Θα έρθω σε εσάς.


Εάν το διασυνδέετε…

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

…που είπε ότι η θέση του ΑΚΕΛ ότι είμαστε κοντά στη διχοτόμηση ήταν από παλιά και επί Κληρίδη και είναι γεγονός. Τότε μπορείτε να μας πείτε τι αλλαγή φέρατε; Εάν ήμασταν και επί Κληρίδη στη διχοτόμηση και είμαστε και τώρα, τεσσεράμισι χρόνια μετά τη διακυβέρνηση την κοινή, στο ίδιο σημείο, τότε τι ρόλο παίξατε;


Κύριε Κουτσού, εσείς πιστεύετε δηλαδή ότι είμαστε σε καλύτερη μοίρα; Για πέστε μας. Αγωνιάτε γι’ αυτό;

121

Ν. ΚΟΥΤΣΟΥ:

Αν μου επιτρέπει ο Πρόεδρος, να σας απαντήσω.


Παρακαλώ!

Σας παρακαλώ, δε θα γίνει συζήτηση εδώ!


Υπάρχει εχέφρων άνθρωπος που δε θα δει ότι είμαστε σε χειρότερη μοίρα;



Ένα λεπτό, κύριε Κουλία.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Έχω μισό λεπτό, κύριε Πρόεδρε;


Κύριοι συνάδελφοι, εάν συνεχίσουμε τα ερωτήματα ο καθένας ξεχωριστά…

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Κύριε Πρόεδρε, εγώ είμαι εκ των παλιών βουλευτών, από το 1999. Είπε ο συνάδελφος ότι κουβέντιαζε στους διαδρόμους και είπε με συναδέλφους ότι σ’ ένα χρόνο θα λυθεί το Κυπριακό. Εγώ δηλώνω ότι δε μου είπε, αλλά τα ονόματα των συναδέλφων που είπε να τα βάλει κάτω!


Να σας δώσω εκείνον που το έδωσε γραπτώς!

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Αγαπητέ μου συνάδελφε, επειδή λες για τους συναδέλφους, πες τα ονόματά τους!


Να σας πω!

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Ε! Πες τα!


Έναν που το έδωσε γραπτώς.

Τον κ. Συλλούρη που κάθεται πίσω σας. Έδωσε το Σχέδιο Ανάν πεντέμισι σε έξι μήνες να το λύσουμε.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Α! Μα έν’ ποτούτα που λαλούμε τωρά; Κύριε ελέησον, δοξάζω τον πλάστη μου! Συγνώμη δηλαδή!

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ:122

Παρακαλώ!

Κύριε Συλλούρη, σας παρακαλώ. Έδωσα το λόγο στον κ. Θεμιστοκλέους.


Κύριε Πρόεδρε, εγώ δέχομαι την κριτική από οιαδήποτε κατεύθυνση προέρχεται. Ένα δεν μπορώ να δεχτώ: τις επιδέξιες αποσπάσεις από την ολότητα, τη διαστρέβλωση και το πέρασμα του μηνύματος και της ταύτισης προσώπων της κυπριακής Βουλής είτε με Τουρκοκυπρίους είτε με τον κ. Γκιούλ. Είπε ο κ. Χατζηγεωργίου ότι στην ομιλία μου το πρωί είπα ότι, αντί να εργαστούμε για τη λύση, πρέπει να εργαστούμε για την επαναπροσέγγιση. Εγώ εκείνο το οποίο έχω πει -και θα διαβάσω αυτολεξεί από το κείμενο, είναι μια παράγραφος μόνο- είναι: «Όλοι κατανοούμε ότι μαζί με τους Τουρκοκυπρίους θα ζήσουμε ειρηνικά και μαζί θα δημιουργήσουμε τη νέα πολιτεία σε μια μετεξέλιξη του υφιστάμενου κράτους. Όμως, καμιά επαναπροσέγγιση και πολύ περισσότερο η λύση δε θα έχει μέλλον και δε θα είναι βιώσιμη, εάν δεν εδράζεται στον αμοιβαίο και απόλυτο σεβασμό της εθνικής καταγωγής, της θρησκευτικής συνείδησης, της ταυτότητας…


Θα ξαναδιαβάσουμε την ομιλία, κύριε Θεμιστοκλέους;


Όχι, αυτά…

Κύριε Πρόεδρε…


Να πείτε τα σημεία εκείνα με συντομία.


Λέω τα σημεία. Από πού ως πού ο κ. Χατζηγεωργίου άντλησε το συμπέρασμα ότι εγώ είμαι ταυτισμένος με τον κ. Γκιούλ; Πόθεν ως πόθεν;



Ένα λεπτό.

Κύριε Χατζηγεωργίου, παρακαλώ, απαντήστε λακωνικά.


Θέλω να πω καταρχάς ότι ο συνάδελφος έχει απόλυτο δίκαιο ότι δεν είναι σωστό κανείς να παρομοιάζει έναν Κύπριο βουλευτή με έναν ξένο.

Ζ. ΚΟΥΛΙΑΣ:

Όχι ξένο, Τούρκο!


Έχω πει…

Και με ξένο δεν είναι σωστό, κύριε Κουλία, οποιοσδήποτε και αν είναι αυτός. Εάν προς τα εκεί πήγαινε το πράμα, εγώ δεν έχω κανένα πρόβλημα να σας πω ότι ήταν λάθος. Είπα όμως ότι η δήλωσή σας η οποία έγινε -μπορεί να μην υπάρχει στο

123

κείμενο- ότι δήθεν υπάρχουν κοινά στοιχεία, παραπέμπει στο ότι η δήλωση του κ. Γκιούλ προσομοίαζε.


Αυτό έχω πει, κύριε Χατζηγεωργίου. Για όνομα του Θεού, υπάρχει στο κείμενο! Πάρτε την ομιλία από το αρχείο να τη διαβάσετε.


Υπάρχει στα πρακτικά, διότι ο καθένας έχει ένα γραπτό κείμενο.


Κύριε Θεμιστοκλέους, ικανοποιηθήκατε; Εγώ έχω την εντύπωση ότι κάτι τέτοιο δεν περιέχει αυτό το οποίο έχετε πει. Και διερωτώμαι γιατί λέχθηκε.

Παρακαλώ, ο κ. Συλλούρης και ελπίζω να είναι ο τελευταίος που ζητά το λόγο.


Κύριε Πρόεδρε, ο κ. Χατζηγεωργίου είπε ότι, ίσως για να πείσουμε, αντιλαμβάνομαι, όσοι υποστηρίξαμε το “όχι” υποσχόμαστε και λέγαμε, και κατ’ ιδίαν και δεν ξέρω πώς, «λύση μέσα σε έξι μήνες ή ένα χρόνο». Εμείς θέλουμε λύση το ταχύτερο δυνατό και είναι καθαρό. Αναφέρθηκε όμως στη συνέχεια σε τοποθέτησή μου η οποία έγινε μετά από το δημοψήφισμα. Και ναι, και τότε και τώρα πιστεύω ότι ο χρόνος είναι σημαντικός, φτάνει να μη λειτουργεί εις βάρος της ουσίας της λύσης. Ναι, θα ήθελα να έχουμε λύση σε έξι μήνες και πιστεύω και τώρα το 2008 και ενόψει του 2009 κάνω την πρόβλεψη ότι είναι πιθανός και δυνατός και επιθυμητός, πάνω από όλα, χρόνος να λυθεί το Κυπριακό. Αν αυτό που έκαμα είναι έγκλημα, απολογούμαι! Αλλά, δεν μπορεί να λέει ότι αυτό το λέγαμε, για να πείσουμε τον κόσμο να ψηφίσει “όχι” και του τάσσαμε αμέσως λύση!

Όσον αφορά το θέμα των νέων και γενικά ότι ο κόσμος δε θέλει να συμβιώσει και θέλει διχοτόμηση, πιστεύω ότι είναι προσβολή προς τον κυπριακό λαό. Είναι επίσης μία δουλειά και μία δήλωση η οποία βοηθά τους Τούρκους να ισχυρίζονται ότι δε θέλουμε εμείς να ζήσουμε μαζί τους. Και ναι, όταν τους νέους…


Κύριε Συλλούρη…


Τελειώνω σε δέκα δευτερόλεπτα. Όταν τους νέους τους δίνουμε την προοπτική λύσης πάνω στις θεωρίες του κ. Χατζηγεωργίου, να μην πάνε στις περιουσίες τους, να μην έχουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τότε δε θέλουν τη συμβίωση!


Κύριε Πρόεδρε, ο κ. Συλλούρης έχει ξεπεράσει κάθε όριο! Ούτε διευκρίνιση είναι, ούτε ερώτηση είναι. Επειδή ένιωσες άβολα από ό,τι άκουσες -και δικαίωμά σου- έκανες ομιλία απαντητική!


Μακάρι να μου δίνονται έτσι ευκαιρίες κάθε μέρα!


124

Κύριε Συλλούρη, σας παρακαλώ πάρα πολύ!


Κανεί, κύριε Συλλούρη! Εκμεταλλεύτου εκμεταλλεύτου τις ευκαιρίες έγινες 15%! Λοιπόν, δεν είναι αυτό το θέμα μου, το θέμα μου είναι άλλο. Ήταν εκτός διαδικασίας και δεν έπρεπε, κύριε Πρόεδρε, να δοθεί ο χρόνος. Απάντησε στα επιχειρήματα. Ο κ. Κουτσού έκανε ερώτηση. Επί προσωπικού ήγειρε ο κ. Θεμιστοκλέους. Τελικά, μία ομιλία που θα μπορούσε να σχολιαστεί από οποιονδήποτε αύριο έγινε μία γενική επίθεση!


Κύριε Φυττή, στο τέλος της ημέρας όλοι θα θέλουν να πάρουν το λόγο.

Σ. ΦΥΤΤΗΣ:

Αυτά θα συμβαίνουν, ενόσω δε μιλούμε επί του προϋπολογισμού και ανοίγουμε όλα τα θέματα και μπορεί να φτάσουμε και μέχρι το 1821! Έχουμε τον προϋπολογισμό, να δούμε τις λεπτομέρειες, τα κονδύλια, να κάνουμε κριτική, να κάνουμε εισηγήσεις, αφήνουμέ τα όλα ανοικτά και πάμε και πάμε και πάμε! Αυτά θα συμβαίνουν, εάν δε βάλουμε τάξη!


Εντάξει, κύριε Φυττή.

Ευχαριστώ πάρα πολύ.

Η σημερινή συνεδρία έχει τερματιστεί. Αύριο παρακαλώ στις δέκα η ώρα να είστε εδώ να συνεχίσουμε τη συζήτηση για τους προϋπολογισμούς.

Κηρύσσω τη λήξη της σημερινής συνεδρίας της Βουλής.

(Ώρα λήξης: 8.00 μ.μ.)

Παρόντες βουλευτέςΑγγελίδης Ανδρέας Μαυρονικόλα Ρούλα

Ακκελίδου Ντίνα Μητσόπουλος Τάσος

Αντωνίου Αντώνης Μουσκάλλης Ανδρέας

Αριστοτέλους Άριστος Νεοφύτου Αβέρωφ

Βαρνάβα Γιώργος Νικολάου Ιωνάς

Βότσης Άγγελος Ομήρου Γιαννάκης

Γεωργίου Αριστοφάνης Παπαδόπουλος Νικόλας

Γεωργίου Γεώργιος Παπαδοπούλου Αντιγόνη

Ερωτοκρίτου Ρίκκος Παπακώστας Κώστας

Ευαγόρου Σταύρος Περδίκης Γιώργος

Θεμιστοκλέους Ανδρέας Πουργουρίδης Χρήστος

Θεοχάρους Ελένη Σαμψών Σωτήρης

Θωμά Γιαννάκης Σαρίκας Φειδίας

125

Καρογιάν Μάριος Σιζόπουλος Μαρίνος

Κατσουρίδης Νίκος Σταυριανός Πανίκκος

Κλεάνθους Νίκος Στυλιανίδης Χρήστος

Κουλίας Ζαχαρίας Συλλούρης Δημήτρης

Κουτσού Νίκος Τορναρίτης Νίκος

Κυπριανού Άντρος Φακοντής Αντρέας

Κυριακίδου Αθηνά Φυττής Σοφοκλής

Κυριακίδου Στέλλα Χαραλάμπους Σωτηρούλα

Κυριακού Μαρία Χατζηγεωργίου Τάκης

Κυρίτσης Πάμπης Χατζηγιάννη Κυριάκος

Κωνσταντίνου Κώστας Χατζηνικόλας Ντίνος

Κωνσταντίνου Νεόφυτος Χριστοφόρου Λευτέρης

Λαμάρης Γιάννος Χρυσοστομίδης Κύπρος

Παρόντες αντιπρόσωποι θρησκευτικών ομάδωνΧατζηρούσος Αντώνης

Μαχτεσιάν Βαρτκές

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Συνέχιση της συζήτησης (Ά. Αριστοτέλους, Α. Θεμιστοκλέους, Α. Αντωνίου, Κ. Χρυσοστομίδης, Κ. Κωνσταντίνου, Ν. Κλεάνθους, Σ. Χαραλάμπους, Γ. Θωμά, Στ. Κυριακίδου, Ν. Παπαδόπουλος, Ν. Κουτσού, Γ. Βαρνάβα, Α. Γεωργίου, Κ. Χατζηγιάννη, Γ. Λαμάρης, Α. Παπαδοπούλου, Μ. Κυριακού, Ζ. Κουλίας, Χρ. Πουργουρίδης, Ι. Νικολάου, Τ. Χατζηγεωργίου, Α. Αγγελίδης, Δ. Συλλούρης) για το νομοσχέδιο «Ο περί Προϋπολογισμού του 2008 Νόμος του 2007».

126

ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ-111007 - Η Βουλή των …€¦ · Web view2007/12/19 · Για μας,...

Documents

Transcript of ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ-111007 - Η Βουλή των …€¦ · Web view2007/12/19 · Για μας,...