ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ∆ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΑ ∆ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΧΕ∆ΙΟ ΑΝΑΝ V

ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΙΛΕΝΑ

Α.Μ.: 1340200100678

Κερύνεια

Ήλθες και µου ‘πες να ο Πενταδάχτυλος!

Όµως γιατί µου ζητάς να ξεσκίσω τα σπλάχνα µου,

να πορευθώ ξανά στο νυχτωµένο θάνατο,

να περπατήσω στ’ άδεια ερείπια της αδυσώπητης µνήµης;

Νίκος Κρανιδιώτης

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ∆ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ∆ΗΜΟΣΙΟΥ ∆ΙΚΑΙΟΥ

∆Ι∆ΑΣΚΟΝΤΕΣ:

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΝ∆ΡΕΑΣ ∆ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΩΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ΘΕΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΑ ∆ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΧΕ∆ΙΟ ΑΝΑΝ V

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΙΛΕΝΑ

Α.Μ.: 1340200100678

ΤΗΛ. 6932 300751

ΛΗΜΜΑ: ΣΧΕ∆ΙΟ ΑΝΑΝ V

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

Σ → Σύνταγµα

Τ/Κ → Τουρκοκυπριακό

Ε/Κ → Ελληνοκυπριακό

ΕΕ → Ευρωπαϊκή Ένωση

Ε∆Α∆ → Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων

ΕΣΑ∆ → Ευρωπαϊκή Σύµβαση Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων

ΗΕ → Ηνωµένα Έθνη

∆ΕΑ → ∆ιερευνητική Επιτροπή Αγνοουµένων

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ................................................................................................... 1

Οι απαιτήσεις της Άγκυρας ........................................................................... 2

1ον Τα ∆ικαιώµατα επιστροφής και απόκτησης κατοικίας.......................... 2

2ον ∆ικαίωµα Ανάκτησης Περιουσίας ...................................................... 4

3ον Προσφυγές Ελληνοκυπρίων στο Ε∆Α∆.............................................. 6

4ο Συνθέσεις Κρατικών οργάνων ......................................................... 12

5ο Περιορισµός στο ∆ικαίωµα διαµονής................................................ 15

6ο Η µορφή του Κράτους ................................................................... 16

7ο Πρωτογενές ∆ίκαιο ........................................................................ 19

8ο Ασφάλεια και εγγυήσεις στη νήσο ................................................... 20

9ο Τουρκική Παρουσία κατόπιν ένταξής της στην ΕΕ............................. 20

10ο ∆ιατήρηση της ∆ιζωνικότητας ....................................................... 22

11ο Η απόκτηση Ιθαγένειας – οι έποικοι............................................... 24

Αγνοούµενοι ............................................................................................. 25

Βασικά συµπεράσµατα ............................................................................... 28

Συνταγµατικά ∆ικαιώµατα και Σχέδιο Ανάν V - Περίληψη .............................. 30

Constitutional Rights and Anan Project........................................................ 31

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.......................................................................................... 32

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ............................................................................................. 33

1

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το Κυπριακό πρόβληµα αρχίζει τη συνταγµατική του ιστορία από τις

Συνθήκες Ζυρίχης – Λονδίνου 1959 που οδήγησαν στο πρώτο δοτό Σύνταγµα

και στην ίδρυση του κράτους της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας. Το Σύνταγµα αυτό

προέβλεπε ως εγγυήτριες δυνάµεις την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Μεγάλη

Βρεταννία.

Ο επόµενος ιστορικός συνταγµατικός σταθµός του κράτους της Κυπριακής

∆ηµοκρατίας ήταν το δηµοψήφισµα της 24ης Απριλίου 2004 µε το οποίο

κλήθηκε από το Γενικό Γραµµατέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν ο κυπριακός λαός και

ειδικότερα οι δύο βασικότερες κοινότητες, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να

επικυρώσουν ή να απορρίψουν το σχέδιο Ανάν V.

Αξίζει να σηµειωθεί ότι το Κυπριακό πρόβληµα γεννήθηκε από τη

στρατιωτική Τουρκική εισβολή στην Κύπρο της 20ης Ιουλίου 1974 κατά την

οποία τα Τουρκικά στρατεύµατα κατέλαβαν και κατέχουν το βόρειο τµήµα της

Κύπρου µέχρι σήµερα.

Έκτοτε, εκδόθησαν δεκάδες ψηφίσµατα του ΟΗΕ τα οποία καταδίκασαν

την τουρκική εισβολή και καλούσαν την Τουρκία, κράτος-µέλος του ΟΗΕ να

αποσύρει τα στρατεύµατα κατοχής από τα εδάφη της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας.

Παράλληλα, καταβλήθηκαν από τον ΟΗΕ προσπάθειες για επίλυση του

προβλήµατος όπως η δέσµη ιδεών του Μπούτρος Γκάλι που ναυάγησε και µε πιο

πρόσφατη σηµαντική προσπάθεια το ανώτερο σχέδιο το οποίο απέρριψε η

Ελληνοκυπριακή πλευρά µε ποσοστό 76% διότι το θεώρησε άδικο και µη

ισορροπηµένο. Η Τουρκοκυπριακή πλευρά το υπερψήφισε µε ποσοστό 65%.

Πρέπει όµως να υπογραµµιστεί ότι στο δηµοψήφισµα συµµετείχαν πέρα των

Τουρκοκυπρίων και οι έποικοι που αριθµητικά είναι περίπου διπλάσιοι σε σχέση

µε τους Τουρκοκύπριους. Το σχέδιο Ανάν V ως πρόταση λύσης

συµπεριελάµβανε και ολόκληρο το Σ του υπό ίδρυση νέου κράτους που θα

προέκυπτε µετά το ∆ηµοψήφισµα. Ας σηµειωθεί ότι η Κύπρος είναι επισήµως

κράτος-µέλος της Ε.Ε. από 1η Μαΐου του 2004.

2

Οι απαιτήσεις της Άγκυρας

Ο Τούρκος υφυπουργός εξωτερικών κ. Ζιγιάλ στις 26 Μαρτίου 2004

υπέβαλε στον Αλβάρο ντε Σότο υπόµνηµα µε 11 σηµεία τα οποία αποτελούσαν

τις απαιτήσεις της Άγκυρας προκειµένου να συνεχιστεί η διαδικασία

διαπραγµάτευσης. Αυτό το υπόµνηµα αφορούσε το σύνολο του Σχεδίου και

βρισκόταν εκτός της φιλοσοφίας του Σχεδίου. Ο κατάλογος αυτός

ικανοποιήθηκε πλήρως όπως αποδείχτηκε λίγες µέρες αργότερα όταν

παραδόθηκε στα µέρη το Σχέδιο Ανάν V.

«Ήταν σοκ για όλους µας η ανάγνωση του κειµένου» παραδέχτηκε

Έλληνας διπλωµάτης. Κύπριος διπλωµάτης δήλωσε πως διαβάζοντας τα

τουρκικά αιτήµατα και το κείµενο του κ. Ανάν είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς

ότι τα τουρκικά κέρδη άγγιζαν το απόλυτο. Η κωδικοποίηση που έκαναν

Λευκωσία και Αθήνα µετά την παράδοση του τελικού Σχεδίου κατέληγε στα

εξής:

1ον Τα ∆ικαιώµατα επιστροφής και απόκτησης κατοικίας

1«Το ποσοστό των Ελληνοκυπρίων που θα επιστρέψουν στο Βορρά θα

πρέπει να µειωθεί από το 21% στο 18%. Αυτό το ποσοστό είναι το ελάχιστο

που µπορούµε να αποδεχτούµε» έγραφε ο κ. Ζιγιάλ.

Η απαίτηση αυτή ικανοποιήθηκε στο άρθρο 3 παρ. 7 της θεµελιώδους

Συµφωνίας µε την οποία καθορίζονταν οι περιορισµοί στον αριθµό των πολιτών

του ενός συνιστώντος κρατιδίου που µπορούσαν να εγκατασταθούν στο άλλο

συνιστών κρατίδιο. Κατά το άρθρο 3 παρ. 7 της θεµελιώδους Συµφωνίας δεν

έχει δικαίωµα επιστροφής κανένας για 6 ολόκληρα χρόνια µε εξαίρεση τους

πρόσφυγες άνω των 65 ετών, οι οποίοι θα δικαιούνται να αρχίσουν τη

διαδικασία επιστροφής σε 2 χρόνια από την έναρξη εφαρµογής του εν λόγω

Σχεδίου. Μετά την πάροδο των 6 χρόνων θ’ αρχίσει η επιστροφή των

1 Σχέδιον Ανάν – Το µυστικό Παζάρι, Κώστας Βενιζέλος, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, σελ.

359, Εκδοτικός οίκος: Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2005

3

προσφύγων αλλά πάντοτε στα πλαίσια ορισµένων περιορισµών. Συγκεκριµένα

από το 6ο ως και το 9ο έτος, ο αριθµός των κατοίκων που προέρχονται από την

άλλη συνιστώσα πολιτεία δεν µπορεί να είναι µεγαλύτερος από το ποσοστό του

6% του πληθυσµού ενός χωριού ή ενός ∆ήµου. Αντίστοιχα, δεν είναι δυνατόν

να υπερβαίνει το ποσοστό 12% µεταξύ του 10ου και του 14ου έτους και

αργότερα το 18% του πληθυσµού της σχετικής συνιστώσας πολιτείας µέχρι το

19ο έτος ή την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το δικαίωµα

απόκτησης κατοικίας θα είναι κατά µέγιστο όριο 20% ανά πόλη και χωριό2. 3Αξιοσηµείωτο είναι πως όλοι οι περιορισµοί στο δικαίωµα επιστροφής και

απόκτησης κατοικίας, οι οποίοι εισάγονται στο πλαίσιο της Λύσης κατ’ εξαίρεση

του Ευρωπαϊκού Κεκτηµένου, αίρονται οριστικά µε την ένταξη της Τουρκίας

στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από την πλευρά της η Κυπριακή ∆ηµοκρατία είναι

γνωστό ότι έχει επικυρώσει και αποδεχθεί µε νοµοθεσία το 4ο Πρωτόκολλο της

Ευρωπαϊκής Σύµβασης Προάσπισης των Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων και

συγκεκριµένα το έχει δεχθεί µε το Ν. 52/89. Σύµφωνα µε το άρθρο 2 του 4ου

Πρωτοκόλλου «Κάθε άτοµο… έχει µέσα στο έδαφος (της Κύπρου), το δικαίωµα

ελεύθερης διακίνησης και επιλογής του τόπου κατοικίας του». Ακόµη, το ισχύον

Σύνταγµα της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας ορίζει στο άρθρο 13 ότι «έκαστος έχει το

δικαίωµα ελευθέρας µετακινήσεως εντός του εδάφους της ∆ηµοκρατίας και

διαµονής εις οιονδήποτε τµήµα αυτής». Επίσης, η Παγκόσµια ∆ιακήρυξη

Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων, στο άρθρ. 13 παρ. 1 κατοχυρώνει το δικαίωµα της

ελεύθερης διακίνησης και επιλογής κατοικίας.

Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει οποιαδήποτε

συνταγµατική ρύθµιση του κυπριακού προβλήµατος η οποία να παραβιάζει το

βασικό αυτό ανθρώπινο δικαίωµα της ελεύθερης διακίνησης και επιλογής της

κατοικίας σ’ όλη την Κυπριακή ∆ηµοκρατία. Το σχέδιο Ανάν V θέτει ρητούς

2 Το ποσοστό που µπορεί να επανακτηθεί από Ε/Κ δεν πρέπει να υπερβαίνει το 10% της

συνολικής έκτασης ή του συνολικού αριθµού των κατοικιών του τουρκοκυπριακού κράτους. 3 ∆ρ. Χρίστος Κληρίδης «Το δικαίωµα ελεύθερης κυκλοφορίας και εγκατάστασης στην Κύπρο»,

Εφηµερίδα Αντίλογος, αριθµός φύλλου 15848, 10 Απριλίου 2004.

4

περιορισµούς στο ∆ικαίωµα επιστροφής των προσφύγων και επιλογής της

κατοικίας τους. Είναι περιορισµοί που επιβάλλονται πάνω στη βάση της εθνικής

καταγωγής (δηλαδή ότι το ενδιαφερόµενο πρόσωπο είναι για παράδειγµα

ελληνοκύπριος) και ένας τέτοιος περιορισµός κρίνεται ως ανεπίτρεπτος γιατί

είναι αντίθετος µε το άρθρο 14 της Ευρωπαϊκής Σύµβασης που απαγορεύει τις

διακρίσεις στη βάση εθνικής καταγωγής. Τέτοιου είδους περιορισµοί δεν είναι

απαραίτητοι σε µια δηµοκρατική κοινωνία ούτε µπορούν να δικαιολογηθούν για

λόγους εθνικής ασφάλειας ή δηµόσιας ασφάλειας ή για τη διατήρηση της

δηµόσιας τάξης ή για λόγους δηµοσίου συµφέροντος. Οι περιορισµοί της παρ.

7 του αρθρ. 3 της Θεµελιώδους Συµφωνίας δεν είναι δυνατόν να εγκριθούν,

αφού πρόκειται για περιορισµούς και απαγορεύσεις σε µαζική κλίµακα και

έκταση, βασισµένες στην εθνική καταγωγή των ατόµων. Πρόκειται για µια λύση

που προβλέπει δύο ζώνες στις οποίες διά Συντάγµατος θα πλειοψηφούν στη µία

η Ε/Κ και στην άλλη η Τ/Κ κοινότητα. Ακόµη, ας µη θέτουµε στο περιθώριο το

άρθρο 18 παρ. 1 της συνθήκης της Ε.Ε. όπως τροποποιήθηκε από τη συνθήκη

του Άµστερνταµ σύµφωνα µε το οποίο έκαστος πολίτης της ένωσης έχει το

δικαίωµα να διακινείται και να κατοικεί ελεύθερα εντός του εδάφους των

κρατών-µελών.

2ον ∆ικαίωµα Ανάκτησης Περιουσίας

4«Η Τουρκοκυπριακή πρόταση που αφορά τα θέµατα των περιουσιών θα

πρέπει να γίνει αποδεκτή (1/3)» ζητούσε ο Τούρκος υφυπουργός Ζιγιάλ. Η θέση

αυτή ικανοποιήθηκε πλήρως στα εξής άρθρα: άρθρ. 8, περιουσίες Προσάρτηµα

VI περί εδαφικών διευθετήσεων, Προσάρτηµα VII αρθ. 8 περί αποζηµιώσεων,

στο Τµήµα Ε Ταµείο αποζηµιώσεων, Οµόλογα και πιστοποιητικά εκτίµησης

περιουσίας άρθρο 18, στο Συνηµµένο 2: Το Συµβούλιο περιουσίας της Κύπρου

και οι ∆ιευθετήσεις και τέλος στο Τµήµα Γ Λήψη αποφάσεων & απαιτήσεις για

επηρεαζόµενη περιουσία αρθ. 11 ∆ιαδικασία Υποβολής απαιτήσεων.

4 Σχέδιο Ανάν - Το µυστικό παζάρι, Κώστας Βενιζέλος, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, σελ.

359. Εκδοτικός οίκος: Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2005.

5

5Σύµφωνα µε τα ανωτέρω άρθρα για να επανακτήσει κάποιος πρόσφυγας

την περιουσία του θα πρέπει να αποταθεί µε το αίτηµα αυτό στο Συµβούλιο

Περιουσιών. Ωστόσο πρόκειται για µια διαδικασία υπερβολικά περίπλοκη. Το

Συµβούλιο Περιουσιών θα είναι 7µελές. ∆ύο µέλη θα προέρχονται από το Ε/Κ

συνιστών κράτος, 2 µέλη από το Τ/Κ συνιστών κράτος ενώ τρία µέλη θα είναι

αλλοδαποί.

Η Οµοσπονδιακή Κυβέρνηση θα παραχωρήσει το ποσό των 100

εκατοµµυρίων λιρών ως αρχικό κεφάλαιο για τη λειτουργία του Ταµείου

Αποζηµιώσεων για να λαµβάνουν από εκεί αποζηµιώσεις οι πρόσφυγες που δε

θα επανακτήσουν περιουσία. Θα αναζητήσει παράλληλα δωρητές για να

συµβάλουν οικονοµικά. Σε περίπτωση που οι δωρητές δεν καταβάλουν το

απαιτούµενο ποσό, τότε η Οµοσπονδιακή Κυβέρνηση είναι υποχρεωµένη να

καταβάλει όλο το υπόλοιπο ποσό. Η Οµοσπονδιακή Κυβέρνηση θα

συγκεντρώσει αυτό το ποσό επιβαρύνοντας φορολογικά κυρίως τους

Ελληνοκυπρίους. ∆ηλαδή, όσο κι αν φαίνεται παράδοξο η χρηµατοδότηση

µεγάλου µέρους των αποζηµιώσεων προς τους Ελληνοκυπρίους πρόσφυγες ως

αντάλλαγµα για την οριστική απώλεια των περιουσιών τους θα γίνει από τους

ίδιους τους Ελληνοκύπριους (Τµήµα Ε, άρθρο 17 Ταµείο Αποζηµιώσεων). Η

αποζηµίωση θα ανέρχεται στο 1/3 της τρέχουσας αξίας της περιουσίας και θα

λαµβάνεται υπό τη µορφή οµολόγων.

Όσο για εκείνους τους πρόσφυγες που θα επανακτήσουν την περιουσία

τους κατόπιν απόφασης του Συµβουλίου Περιουσιών έχουµε να κάνουµε τις

εξής παρατηρήσεις. Η ανάκτηση της περιουσίας δε σηµαίνει ότι ο ιδιοκτήτης έχει

δικαίωµα µόνιµης εγκατάστασης και διαµονής στην περιουσία του, αφού αυτό

το δικαίωµα υπόκειται σε περιορισµούς. Ενώ στα παλαιότερα σχέδια είχε

δικαίωµα διαµονής κατά µέσο όρο 3 βράδια την εβδοµάδα, πλέον δεν έχει

δικαίωµα µόνιµης εγκατάστασης.

Περιουσία που χρησιµοποιείται για σκοπούς δηµόσιας ωφελείας από το Τ/Κ

συνιστών κράτος δεν είναι δυνατόν να επιστραφεί αλλά ο τίτλος αυτής θα

5 Ελεύθερο Βήµα, Τεύχος 52, 13 Μαρτίου 2006, Φίλιππος Φιλιππίδης.

6

µεταβιβαστεί στο σχετικό συνιστών κράτος και θα υπάρχει µόνο δικαίωµα

αποζηµίωσης (άρθρ. 10 Τµήµα Α περί Αποζηµιώσεων Μέρος ΙΙ Ρύθµιση της

Άσκησης περιουσιακών δικαιωµάτων). Επίσης, τίτλος ιδιοκτησίας που απαιτείται

για στρατιωτικούς σκοπούς µεταβιβάζεται στο σχετικό συνιστών κράτος και

υπάρχει µόνο δικαίωµα αποζηµίωσης (αρθ. 11 Τµήµα Α, Μέρος ΙΙ). Τέλος,

οργανισµοί δεν δύνανται να διεκδικήσουν την επανάκτηση της περιουσίας τους

κατά το άρθ. 9 παρά µόνο αποζηµίωση.

Όπως είναι ευδιάκριτο, το Σχέδιο Ανάν καλεί την Οµοσπονδιακή

Κυβέρνηση και τα συνιστώντα κράτη να ζητήσουν από το Ε∆Α∆ να απορρίψει

οποιαδήποτε προσφυγή εκκρεµεί εναντίον της Τουρκίας. Γίνεται προσπάθεια

ακύρωση των εκατοντάδων προσφυγών που έχουν κατατεθεί από

εκτοπισµένους και οι οποίες αναµένονται να δηµιουργήσουν ένα ανυπολόγιστο

οικονοµικό βάρος για την Τουρκία.

3ον Προσφυγές Ελληνοκυπρίων στο Ε∆Α∆

6«Οι ατοµικές προσφυγές Ελληνοκυπρίων στο Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο

Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων, περιλαµβανοµένων εκείνων που αφορούν την

απώλεια χρήσης (της περιουσίας), δε θα πρέπει να ενθαρρύνονται. Στο εξής

αποκλειστικά και µόνο η Ενωµένη Κυπριακή ∆ηµοκρατία θα υπέχει ευθύνη για

αυτές τις υποθέσεις», απαιτούσε η Τουρκική Κυβέρνηση. Η τουρκική απαίτηση

ικανοποιήθηκε απολύτως σε τρία σηµεία του Σχεδίου Ανάν:

- στο άρθρο 5 παρ. 2 του Προσαρτήµατος VII που αφορά τη «Μεταχείριση

Περιουσίας που επηρεάστηκε από τα γεγονότα από το 1963». Το άρθρο αυτό

ορίζει ότι «η Ενωµένη Κυπριακή ∆ηµοκρατία θα είναι εφεξής το µόνο υπεύθυνο

συµβαλλόµενο κράτος και θα ζητήσει από το ∆ικαστήριο να διαγράψει όλες τις

ενώπιόν του τρέχουσες διαδικασίες που αφορούν επηρεαζόµενες περιουσίες,

ώστε να επιτρέψει στον συµφωνηθέντα εσωτερικό µηχανισµό να επιλύσει αυτές

τις υποθέσεις».

6 Σχέδιο Ανάν - Το µυστικό παζάρι, Κώστας Βενιζέλος, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, σελ.

360, Εκδοτικός οίκος: Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2005.

7

- στο Προσάρτηµα VII, µε τη συνηµµένη επιστολή των συµπροέδρων προς

τον πρόεδρο του Ε∆Α∆, µε την οποία ζητούν να µη γίνονται πλέον δεκτές

προσφυγές Ελληνοκυπρίων, καθώς υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής εναντίον

του Οµόσπονδου Κράτους (Οι Ελληνοκύπριοι δηλαδή –όπως άλλωστε είχα

προαναφέρει στο 2ο αίτηµα– θα κληθούν να πληρώσουν το τίµηµα των δικών

τους αποζηµιώσεων που δικαιούνται λόγω της τουρκικής κατοχής).

Συγκεκριµένα η επιστολή αναφέρει τα εξής «Θα θέλαµε να επισύρουµε την

προσοχή σας στο γεγονός ότι η Θεµελιώδης Συµφωνία προβλέπει εσωτερική

θεραπεία σ’ ότι αφορά την επίλυση όλων των ζητηµάτων που σχετίζονται µε

επηρεαζόµενη περιουσία στην Κύπρο και να σας πληροφορήσουµε ότι η

Ενωµένη Κυπριακή ∆ηµοκρατία θα είναι το µόνο υπεύθυνο συµβαλλόµενο

κράτος αναφορικά µε τέτοια θέµατα. Περαιτέρω, σύµφωνα µε το άρθρο 37 της

Ευρωπαϊκής Σύµβασης για την προστασία των Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων και

Θεµελιωδών Ελευθεριών και του Κανόνα 43 των Κανόνων του ∆ικαστηρίου,

ζητούµε από το ∆ικαστήριο να διαγράψει οποιαδήποτε διαδικασία που βρίσκεται

στο παρόν στάδιο ενώπιόν του αναφορικά µε επηρεαζόµενη περιουσία στην

Κύπρο, ούτως ώστε να επιτραπεί στον εσωτερικό µηχανισµό που

δηµιουργήθηκε να επιλύσει τις υποθέσεις αυτές.»

- Στο Προσάρτηµα IV, για τη Γένεση της Νέας Κατάστασης Πραγµάτων και

τη Συνηµµένη επιστολή των συµπροέδρων στο Γενικό Γραµµατέα του

Συµβουλίου της Ευρώπης.

Μ’ αυτό το αίτηµα η τουρκική κυβέρνηση είχε ως στόχο της να θέσει στο

περιθώριο όλες τις προσφυγές των Ελληνοκυπρίων στο Ε∆Α∆ οι οποίες

αναµφίβολα θα είχαν ως αποτέλεσµα τη µεγάλη οικονοµική της επιβάρυνση. 7Στη βόρεια περιοχή της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, που βρίσκεται υπό

στρατιωτική κατοχή από το 1974 παρατηρείται ένας άνευ προηγουµένου

οικοδοµικός οργασµός και έξαρση στην «πώληση περιουσιών». Η συντριπτική

πλειοψηφία των επηρεαζόµενων περιουσιών από την έξαρση αυτή ανήκει σε

7 Υπουργείο Εξωτερικών, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας,

Ενηµερωτικό δελτίο τύπου, Νοέµβριος 2004.

8

Ελληνοκύπριους, οι οποίοι εκδιώχθηκαν δια της βίας από τα σπίτια τους λόγω

της Τουρκικής εισβολής. Αυτοί οι εκτοπισµένοι παρεµποδίζονται µέχρι σήµερα

από τις τουρκικές ένοπλες δυνάµεις να επιστρέψουν και να επανακτήσουν τα

σπίτια και τις περιουσίες τους. Η κατεχόµενη Κύπρος έχει καταστεί παράδεισος

για διεφθαρµένους και αδίστακτους επιχειρηµατίες για να επιτύχουν γρήγορο

κέρδος από την παράνοµη «πώληση» ελληνοκυπριακών περιουσιών. Σύµφωνα

µε το αρχείο του Τµήµατος Κτηµατολογίου και Χωροµετρίας του 1964, 82%

περίπου της ιδιωτικής ιδιοκτησίας γης που βρίσκεται τώρα υπό τουρκική κατοχή

ανήκει σε πρόσωπα της Ελληνοκυπριακής κοινότητας. Αυτή η κατάσταση

εξακολουθούσε να ισχύει ως το 1974.

Ο οικοδοµικός οργασµός και η έξαρση των «πωλήσεων» σηµειώθηκε µετά

από την 1η Τροποποίηση του Σχεδίου στις 10 ∆εκεµβρίου 2002. Το προταθέν

Σχέδιο διευκόλυνε τη µεταβίβαση των τίτλων ιδιοκτησίας στους τωρινούς

κατόχους των περιουσιών αυτών. Ο ίδιος άλλωστε ο Ahmed Uzun, ο ούτω

καλούµενος «Υπουργός Οικονοµικών» του ψευδοκράτους Ντενκτάς δήλωσε ότι

το Σχέδιο των Ηνωµένων Εθνών παρέχει κίνητρο για ανέγερση οικοδοµών σε

Ελληνοκυπριακές περιουσίες που βρίσκονται στη Βόρεια Κύπρο, γιατί πρόσωπα

που επενδύουν σε τέτοιες περιουσίες θα µπορούν να έχουν προτεραιότητα

έναντι του νόµιµου Ελληνοκύπριου πρόσφυγα που έχει τον τίτλο ιδιοκτησίας

των περιουσιών αυτών. Τέτοιου είδους πρόνοιες διευκόλυναν την ανέγερση

οικοδοµών σε σφετερισθείσες περιουσίες και την «πώλησή» τους κυρίως σε

Βρεταννούς και άλλους Ευρωπαίους που αναζητούν µια κατοικία στην

ηλιόλουστη Μεσόγειο.

Οποιοσδήποτε «αγοράζει» ή επιδιώκει να «αγοράσει» περιουσία

Ελληνοκυπριακής ιδιοκτησίας στο κατεχόµενο τµήµα της Κύπρου, µε την

ενέργειά του αυτή παρανοµεί. Αυτό άλλωστε διαπιστώθηκε για πρώτη φορά στα

∆ικαστήρια της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας στην υπόθεση Orams. Συγκεκριµένα,

όταν το 2003 το ψευδοκράτος της Βόρειας Κύπρου άνοιξε τα οδοφράγµατα, ο

Ελληνοκύπριος Αποστολίδης Μελέτης επισκεπτόµενος την ιδιοκτησία του -

διαπίστωσε µε θλίψη- ότι πλέον ανήκε στο ζεύγος Linda και David Οrams.

Άσκησε αγωγή εναντίον του ζεύγους και έτσι άρχισε δικαστική διαµάχη στα

9

∆ικαστήρια της Ελεύθερης Κύπρου. Ο συνήγορος των Orams, Μεντές Γκιουνές,

έκανε λόγο για νόµιµους τίτλους ιδιοκτησίας από το ανεξάρτητο κράτος της

Βόρειας Κύπρου και τόνισε ότι πρόκειται για µια de facto διακυβέρνηση.

Επίσης, οι Orams ισχυρίστηκαν ότι ενήργησαν µε καλή πίστη, σύµφωνα µε τους

Κανονισµούς της Βόρειας Κύπρου και ότι τέλος είχαν καταβάλει τους

προβλεπόµενους φόρους και είχαν εκδώσει την οικοδοµική άδεια για την

ανέγερση της πολυτελούς κατοικίας τους. Αντιθέτως, ο Καντούνας Κων/νος,

συνήγορος του Αποστολίδη, υποστήριξε ότι στους παράνοµους τίτλους

ιδιοκτησίας αναγράφεται ότι πρόκειται για περιουσία ανταλλαγής και ότι οι

αγοραστές γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι δεν κατέχουν τους νόµιµους τίτλους

ιδιοκτησίας. Τελικά, το ∆ικαστήριο της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας –σε αντίθεση µε

την άποψη που εξέφρασε ο νέος κυβερνήτης του ψευδοκράτους Μεχµέτ Αλί

Ταλάτ ότι «η γη είναι χρήµα»– καταδίκασε το ζεύγος των Orams. Η

πρωτοβάθµια απόφαση διατάζει την κατεδάφιση της κατοικίας τους, την

επιστροφή της περιουσίας στον Αποστολίδη καθώς και την πληρωµή των

δικηγορικών εξόδων. Αυτή η υπόθεση δε σταµάτησε όµως εδώ.

Το ζεύγος των Βρεταννών άσκησε έφεση η οποία θα εκδικαστεί στη

Βρεταννία µε συνήγορό τους πλέον τη Σέρι Μπουθ Μπλερ. Η κα Μπλερ

παραβλέπει τις Συµφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου του 1959 σύµφωνα µε τις οποίες

η Μεγάλη Βρεταννία είναι εγγυήτρια δύναµη της Κύπρου και αναγνωρίζει

συγχρόνως τους παράνοµους τίτλους ιδιοκτησίας του ψευδοκράτους. Λειτουργεί

ως δικηγόρος λησµονώντας ότι είναι και σύζυγος του Τόνι Μπλερ,

πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρεταννίας.

Άλλωστε, µια νίκη της Μπλερ στα Βρετανικά δικαστήρια θα εξυπηρετήσει

τις «πωλήσεις» Ελληνοκυπριακής ιδιοκτησίας από εποίκους και Τουρκοκυπρίους

σε ξένους και κυρίως Βρεταννούς. Επίσης, θα διασφαλίσει τα συµφέροντα όλων

των Βρεταννών και Ιρλανδών βουλευτών που απέκτησαν ως «δώρο»

Ελληνοκυπριακή περιουσία από το ψευδοκράτος έτσι ώστε το τελευταίο να

εξασφαλίσει την εύνοιά τους. Ας µη ξεχνάµε τον Ιρλανδό βουλευτή Κεν Μεγγίνις

ο οποίος απέκτησε εξοχική κατοικία στη Βόρεια Κύπρο και ο οποίος εξέφρασε

µια αρνητική στάση απέναντι τόσο στην Ελληνική όσο και στην Κυπριακή

10

κυβέρνηση!

Ακόµη, αν οι Orams δικαιωθούν στη δευτεροβάθµια δίκη, εταιρείες

κατασκευής κατοικιών όπως η Troy Lakes που ανήκει στον Χασάν Βαχίµπ –

συνεργάτη της κυρίας Μπλερ στην υπόθεση αυτή– θα αναπτυχθούν και θα

έχουν οικονοµικά οφέλη τεράστια και µη νόµιµα.

Πάντως, η Βρεταννική κυβέρνηση στην ιστοσελίδα του Υπουργείου

Εξωτερικών (Travel advice by country) συστήνει έντονα στους υπηκόους της

που ενδιαφέρονται να αγοράσουν περιουσία στην κατεχόµενη Κύπρο, να

ζητήσουν νοµική συµβουλή, γιατί τα θέµατα των περιουσιών συνδέονται στενά

µε την πολιτική κατάσταση στο νησί. 8∆ιεθνείς οργανισµοί και διεθνείς συµβάσεις προστατεύουν τα βασικά

ανθρώπινα δικαιώµατα και τις θεµελιώδεις ελευθερίες περιλαµβανοµένου και του

δικαιώµατος της ιδιοκτησίας. Το Συµβούλιο Ασφαλείας καθώς επίσης και η

Γενική Συνέλευση των Ηνωµένων Εθνών σε επανειληµµένα ψηφίσµατά τους για

την Κύπρο τονίζουν την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων στην Κύπρο

από τις τουρκικές δυνάµεις κατοχής. Η Γενική Συνέλευση των ΗΕ µε το

ψήφισµα 37/253 (13/5/1983) «ζητεί την αποκατάσταση και το σεβασµό των

ανθρωπίνων δικαιωµάτων και θεµελιωδών ελευθεριών όλων των Κυπρίων,

περιλαµβανοµένων της ελευθερίας κίνησης, του δικαιώµατος εγκατάστασης και

του δικαιώµατος ιδιοκτησίας». Επίσης, η υποεπιτροπή των ΗΕ, τον Αύγουστο

του 2004, ενέκρινε οµόφωνα τις αρχές για την Επανάκτηση της Κατοικίας και

της Περιουσίας για τους Πρόσφυγες και Εκτοπισµένους.

Από την πλευρά του το Ε∆Α∆ έχει αναγνωρίσει το δικαίωµα επανάκτησης

των περιουσιών και των κατοικιών των Ελληνοκυπρίων εκτοπισµένων. Το

∆ικαστήριο έκρινε ένοχη την Τουρκία ότι αποστερεί τη χρήση των περιουσιών

των Ελληνοκυπρίων. Η κυβέρνηση της Τουρκίας υποχρεούται να αποζηµιώσει

τους πρόσφυγες για το χρονικό διάστηµα κατά το οποίο προέβη σε αποστέρηση

της χρήσης της περιουσίας τους και να επιστρέψει τις κατοικίες τους. Η Άγκυρα

8 Κύπρος – Σχέδιο Ανάν V, Γ. Μιχαήλ, «Φιλελεύθερος», Έτος 51ο, Α’ Αριθµός Φύλλου 16219,

Κυριακή 5 ∆εκεµβρίου 2004

11

δεν έχει προβεί στις αρµόζουσες ενέργειες παραβιάζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο

τις θεµελιώδεις αρχές ανθρωπίνων δικαιωµάτων µε τις οποίες µια υποψήφια για

ένταξη χώρα στην ΕΕ πρέπει να συµµορφώνεται προκειµένου να αρχίσει

ενταξιακές διαπραγµατεύσεις.

Συγκεκριµένα, στις 2 ∆εκεµβρίου 2003 η Τουρκία συµµορφώθηκε µε την

απόφαση του Ε∆Α∆ της 28ης Ιουλίου 1998 καταβάλλοντας στην Τιτίνα Λοϊζίδου

το χρηµατικό ποσό του 1,2 εκ. ευρώ που επεδίκασε το Ε∆Α∆ για την

αποστέρηση του δικαιώµατος χρήσης της περιουσίας της στην κατεχόµενη

Κερύνεια. Ωστόσο, η Τουρκία δεν εκτέλεσε την απόφαση του Ε∆Α∆ του

∆εκεµβρίου 1996, που αφορά την απρόσκοπτη πρόσβαση και την ειρηνική

απόλαυση της περιουσίας της Λοϊζίδου. Επίσης το Ε∆Α∆, εξετάζοντας την 4η

∆ιακρατική προσφυγή της Κύπρου εναντίον της Τουρκίας, απεφάνθη στις 10

Μαΐου 2001 ότι η Τουρκία διαπράττει «συνεχή παραβίαση του άρθρου 1 του

Πρωτοκόλλου Αρ. 1 (προστασία της περιουσίας) γιατί οι Ελληνοκύπριοι

ιδιοκτήτες περιουσιών στη βόρεια Κύπρο στερούνται του δικαιώµατος

πρόσβασης και ελέγχου, χρήσης και απόλαυσης των περιουσιών τους καθώς και

αποζηµιώσεων για επεµβάσεις στα περιουσιακά τους δικαιώµατα». Ακόµα το

∆ικαστήριο αποφάσισε ότι «η Κυπριακή ∆ηµοκρατία παραµένει η µόνη νόµιµη

κυβέρνηση της Κύπρου. Αυτό σηµαίνει ότι η Κυπριακή ∆ηµοκρατία εξακολουθεί

να έχει πλήρη νόµιµα δικαιώµατα σε ολόκληρη την επικράτειά της και σε

ολόκληρο τον πληθυσµό της, παρόλο ότι παρεµποδίζεται προσωρινά από τη

χρήση στρατιωτικής βίας να ασκήσει τα δικαιώµατά της στις κατεχόµενες

περιοχές».

Όσον αφορά τη λεγόµενη «επιτροπή αποζηµιώσεων» που έχει συσταθεί

στα κατεχόµενα, το Ε∆Α∆ αποφάσισε στις 6 Απριλίου 2005 ότι δεν αποτελεί

αποτελεσµατική και επαρκή θεραπεία σ’ ότι αφορά προσφυγές Ε/Κ για τις

περιουσίες τους στα κατεχόµενα. Ως εκ τούτου, οι Ε/Κ δεν είναι αναγκασµένοι

να εξαντλήσουν εσωτερικά ένδικα µέσα και µπορούν να απευθυνθούν στο Ε∆Α∆

απευθείας. Η απόφαση αυτή αφορά την υπόθεση Μύρα Ξενίδη-Αρέστη

εναντίον Τουρκίας η οποία έγινε παραδεκτή από το δικαστήριο και θα

εκδικαστεί.

12

Η Μύρα Ξενίδη-Αρέστη γεννηθείσα στην Αµµόχωστο το 1945, κατέθεσε

στις 4 Νοεµβρίου 1998 αγωγή εναντίον της Τουρκίας. Στην αγωγή αυτή

αναφέρεται ότι η οικογένεια της Αρέστη και η ιδία, εξαναγκάστηκαν από τις

τουρκικές ένοπλες δυνάµεις, τον Αύγουστο του 1974, να εγκαταλείψουν το

σπίτι, την περιουσία και τα υπάρχοντά τους. Από τότε στερείται του

δικαιώµατος πρόσβασης, χρήσης και απόλαυσης του σπιτιού και της περιουσίας

της. Στην αγωγή η αιτήτρια διαµαρτύρεται για συνεχή παραβίαση των

δικαιωµάτων της σύµφωνα µε το άρθ. 8 (δικαίωµα σεβασµού στέγης) της ΕΣΑ∆

και το άρθ. 1 του Πρωτοκόλλου 1 (προστασία της περιουσίας) της Σύµβασης

γιατί από τον Αύγουστο του 1974 στερείται του δικαιώµατος περιουσίας και

στέγης. Επίσης, ισχυρίζεται ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάµεις την εµποδίζουν

από το να έχει πρόσβαση, να χρησιµοποιεί και να απολαµβάνει την περιουσία

της γιατί είναι Ελληνίδα Ορθόδοξη και Ελληνοκυπριακής καταγωγής, κατά

παράβαση του άρθρου 14 (απαγόρευση διάκρισης) της Σύµβασης σε

συνδυασµό µε τα δύο προηγούµενα άρθρα.

4ο Συνθέσεις Κρατικών οργάνων

9«∆ικοινοτικοί / διεθνικοί σχηµατισµοί, όπως 24 Τουρκοκύπριοι και 24

Ελληνοκύπριοι γερουσιαστές, θα πρέπει να αντανακλώνται δεόντως στις

διατάξεις του Σχεδίου» εισηγούνταν η Άγκυρα. Η θέση ικανοποιήθηκε σε

αρκετές διατάξεις του Σχεδίου: 10i) Νοµοθετική εξουσία: Το άρθρο 5α της Συµφωνίας και το άρθρο 22

του Οµοσπονδιακού Συντάγµατος προβλέπουν δύο –εκλεγόµενα ανά πενταετία–

νοµοθετικά σώµατα 48 µελών το καθένα, τη Γερουσία και τη Βουλή. Η Γερουσία

αποτελείται από ίσο αριθµό µελών από κάθε «συστατικό κράτος» (δηλαδή 24

9 Σχέδιο Ανάν - Το µυστικό παζάρι, Κώστας Βενιζέλος, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, σελ.

359, Εκδοτικός οίκος: Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2005. 10 «Σχέδιο Λύσης Ανάν – Μετά από 30 χρόνια: Πορεία Αξιοπρέπειας ή Καταστροφής»,Πάνος

Ιωαννίδης, σελ. 6, 7, 8, Φεβρουάριος 2004.

13

Ελληνοκύπριους και 24 Τουρκοκύπριους) και η Βουλή των Αντιπροσώπων

αποτελείται από 33 Ελληνοκύπριους, 12 Τουρκοκύπριους, ένα Μαρωνίτη, ένα

Λατίνο, έναν Αρµένιο. Έτσι, οι Ελληνοκύπριοι που θα αποτελούν το 82% της

Κύπρου, εκπροσωπούνται σε ποσοστό 50% στη Γερουσία και 68% στη Βουλή,

ενώ οι Τουρκοκύπριοι που θα αποτελούν το 18% του πληθυσµού θα

εκπροσωπούνται σε ποσοστό 50% στη Γερουσία και σε ποσοστό 25% στη Βουλή.

Το υπόλοιπο 7% των εκπροσώπων στη Βουλή θα είναι µέλη των

Μαρωνιτών, των Αρµενίων και των Λατίνων. Πρόκειται για µια εκπληκτική

σύλληψη της «πολιτικής ισότητας». Ουσιαστικά το ζήτηµα της διάρθρωσης της

νοµοθετικής εξουσίας είναι ήσοννος σηµασίας αφού οι νόµοι του «Κοινού

κράτους» δεν υπερέχουν ιεραρχικά εκείνων των «συστατικών κρατών» ούτε θα

υφίσταται διοικητικός µηχανισµός του «κοινού κράτους» για την επιβολή τους.

Οι αποφάσεις του Κοινοβουλίου χρειάζονται την έγκριση αµφοτέρων των

σωµάτων και για τη λήψη αποφάσεων από τη Γερουσία πρέπει να είναι

παρόντες τουλάχιστον 6 και σε ορισµένες περιπτώσεις 10 γερουσιαστές από

κάθε συνιστών κράτος. Κατά το άρθ. 25 του Οµοσπονδιακού Συντάγµατος οι

περιπτώσεις αυτές είναι οι εξής:

- η εκλογή του Προεδρικού Συµβουλίου

- η έγκριση του Προϋπολογισµού

- η υιοθέτηση νόµων και κανονισµών που αφορούν στην ιθαγένεια, στη

µετανάστευση, στους υδατικούς πόρους και στη φορολογία

- η επικύρωση διεθνών συνθηκών και υιοθέτηση νόµων και κανονισµών

που αφορούν στον εναέριο χώρο, στην υφαλοκρηπίδα και στα χωρικά ύδατα

της Κύπρου και

- η επικύρωση διεθνών συµφωνιών σε ζητήµατα που εµπίπτουν στη

νοµοθετική αρµοδιότητα των συνιστώντων κρατών.

Συνεπώς, η Ελληνοκυπριακή πλειοψηφία του πληθυσµού δε θα µπορεί να

νοµοθετήσει, δια των αντιπροσώπων της, ούτε κι αν διαθέτει τη συναίνεση

σηµαντικής µερίδας Τουρκοκυπρίων. Μοναδική επιλογή σε περίπτωση που δεν

επιτυγχάνονται οι απαραίτητες χωριστές πλειοψηφίες θα είναι η παραποµπή της

απόφασης στο Ανώτατο ∆ικαστήριο το οποίο θα ασκεί µε τον τρόπο αυτό

14

νοµοθετική εξουσία. Ο δήθεν σεβασµός προς την πληθυσµιακή πλειοψηφία στη

Βουλή είναι ανύπαρκτος, καθόσον το Σχέδιο καθιερώνει δικαίωµα αρνησικυρίας

της µειοψηφίας για κάθε θέµα. Η ενάσκηση της νοµοθετικής εξουσίας είναι

δυσκίνητη, αναποτελεσµατική και πολυδάπανη.

11ii) Εκτελεστική εξουσία: Την εκτελεστική εξουσία θα ασκεί κατά τα

άρθ. 26 επ. ένα εξαµελές «προεδρικό συµβούλιο» εκλεγόµενο από το

Κοινοβούλιο για χρόνο ίσο προς τη θητεία του τελευταίου, δηλαδή πενταετία,

από ενιαίο ψηφοδέλτιο. Τα µέλη του «Προεδρικού Συµβουλίου» θα

εναλλάσσονται στην προεδρία του για διάστηµα είκοσι ηµερολογιακών µηνών.

∆ύο µέλη τουλάχιστον θα προέρχονται από κάθε συστατικό κράτος και η

αρνητική ψήφος τους θα αρκεί για να εµποδίσει τη λήψη απόφασης από το

«προεδρικό συµβούλιο».

Αυτό το άκαµπτο σύστηµα θυµίζει κάπως το ελβετικό µοντέλο που

αποκαλείται και σύστηµα της «κυβερνώσας Βουλής». Όµως, αυτή η οµοιότητα

είναι επιφανειακή αφού στην Κύπρο λείπουν οι πολιτικοκοινωνικές προϋποθέσεις

που καθιστούν το µοντέλο αυτό λειτουργικό στη χώρα προέλευσής του. Η

ανάγκη συγκέντρωσης παράλληλων πλειοψηφιών στη Γερουσία και στη Βουλή,

η απουσία συνδετικού κρίκου µεταξύ προεδρικού συµβουλίου και νοµοθετικών

σωµάτων εµπεριέχουν κίνδυνο να οδηγηθεί το «Κοινό Κράτος σε πολιτικά

αδιέξοδα. Σε τέτοιες περιπτώσεις τη λύση θα δίνει το Ανώτατο ∆ικαστήριο κατά

το άρθ. 36 παρ. 6 του Οµοσπονδιακού Συντάγµατος. Έτσι, το Ανώτατο

∆ικαστήριο καθίσταται ανώτατος πολιτικός επιδιαιτητής λαµβάνοντας αποφάσεις

καθαρά πολιτικού περιεχοµένου. Αυτό όµως σε καµία περίπτωση δε θα

µπορούσαµε να το αποκαλέσουµε δηµοκρατία αλλά «Κράτος των ∆ικαστών»!

Σηµειωτέον ότι κατά το άρθρο 6 της Συµφωνίας και 36 του

οµοσπονδιακού Συντάγµατος οι δικαστές του Ανώτατου ∆ικαστηρίου θα είναι

συνολικά εννέα και συγκεκριµένα τρεις Ελληνοκύπριοι, τρεις Τουρκοκύπριοι και

11 Χρυσόγονος Κ., Η Πρόταση του Γ. Γραµµατέα ΟΗΕ για Νέο Κυπριακό Σύνταγµα, σελ. 31,

Γεωστρατηγική, τεύχος 1, 2003.

15

τρεις αλλοδαποί µη πολίτες της Κύπρου. Στους τρεις αλλοδαπούς δικαστές θα

ανήκει ουσιαστικά η τελευταία λέξη όταν ο δυσκίνητος µηχανισµός λήψης

αποφάσεων του «κοινού κράτους» αδυνατεί να ανταποκριθεί. ∆εν πρόκειται

λοιπόν για «κράτος» των δικαστών αλλά των αλλοδαπών δικαστών που

προσβάλλει σαφέστατα τη διεθνή αξιοπρέπεια και οντότητα του Κράτους!

5ο Περιορισµός στο ∆ικαίωµα διαµονής

12«Ο περιορισµός του 5% στον αριθµό των Τούρκων πολιτών που

επιθυµούν να εγκατασταθούν στην Κύπρο ακόµη και µετά την ένταξη της

Τουρκίας στην ΕΕ θα πρέπει να καταργηθεί», απαιτούσε η Άγκυρα. Η τουρκική

θέση ικανοποιήθήκε τόσο στο άρθρο 3 παράγραφος 5 της Θεµελιώδους

Συµφωνίας, όσο και στο άρθρο 3 παράγραφος 1 του Προσχεδίου της Πράξης

για την Προσαρµογή των Όρων Προσχώρησης της Ενωµένης Κυπριακής

∆ηµοκρατίας στην ΕΕ. 13∆ε θα µπορούν να διαµένουν στην Κύπρο Έλληνες υπήκοοι, εφόσον ο

αριθµός τους φθάσει στο 5% του αριθµού των προσώπων που κατέχουν την

εσωτερική ιθαγένεια του Ελληνοκυπριακού συνιστώντος κράτους. Αντίστοιχα,

δε θα µπορούν να διαµένουν στην Κύπρο Τούρκοι υπήκοοι εφόσον ο αριθµός

τους φθάσει στο 5% των προσώπων που κατέχουν την εσωτερική ιθαγένεια

του Τ/Κ συνιστώντος κράτος. Ο περιορισµός αυτός θα ισχύει ακόµα κι αν η

Τουρκία ενταχθεί στην ΕΕ, εκτός βέβαια αν τα µέρη ορίσουν διαφορετικά.

Αναµφίβολα, δηµιουργούνται προβλήµατα απ’ αυτήν την παρέκκλιση. Το

δικαίωµα ελεύθερης διακίνησης και εγκατάστασης είναι η πλέον θεµελιώδης

αρχή της ΕΕ. Η µόνιµη παρέκκλιση από το δικαίωµα αυτό θα εµποδίζει την

οµαλή εφαρµογή του κοινοτικού κεκτηµένου και τη λειτουργία της κοινής

αγοράς. Παράλληλα, θα καθιστά τους Ελληνοκύπριους, Ευρωπαίους πολίτες

12 Σχέδιο Ανάν - Το µυστικό παζάρι, Κώστας Βενιζέλος, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, σελ.

360, Εκδοτικός οίκος: Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2005. 13 Υπουργείο Εξωτερικών, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας,

ενηµερωτικό δελτίο τύπου, Νοέµβριος 2004.

16

δεύτερης κατηγορίας. Οποιοσδήποτε Ευρωπαίος πολίτης θα έχει το δικαίωµα να

εγκατασταθεί και να διακινείται ελεύθερα σε οποιοδήποτε µέρος της Κυπριακής

επικράτειας καθώς και να αγοράζει περιουσία. Οι µόνοι που θα περιορίζονται

κατά την άσκηση αυτών των δικαιωµάτων θα είναι οι Ελληνοκύπριοι και οι

Ελλαδίτες. Οι Τουρκοκύπριοι θεωρητικά περιορίζονται αφού λόγω του µικρού

τους αριθµού, µπορούν στην πράξη να εγκατασταθούν όπου επιθυµούν

ανεξάρτητα της ποσόστωσης.

6ο Η µορφή του Κράτους

14α) Σύµφωνα µε το άρθρο 14 παρ. 3 του σχεδίου Συντάγµατος, η

οµοσπονδιακή κυβέρνηση θα αναθέτει, όπου ενδείκνυται, την εφαρµογή των

νόµων, περιλαµβανοµένης της είσπραξης συγκεκριµένων φόρων, στις αρχές των

συνιστωσών πολιτειών. Όµως δε γίνεται κάποια διευκρίνιση σχετικά µε το πώς

µπορεί να γίνει κατορθωτή η εφαρµογή των νόµων στην περίπτωση που οι

αρχές των συστατικών κρατών αποδεικνύονται απρόθυµες. Το κοινό κράτος δε

διαθέτει ένοπλες δυνάµεις ή άλλο µηχανισµό µε τον οποίο να µπορεί να

διασφαλίσει σε πραγµατικό επίπεδο τη συµµόρφωση των συστατικών κρατών

µε τις υποχρεώσεις τους. Συνεπώς δεν πληρούται η προϋπόθεση που απαιτεί το

οµοσπονδιακό κράτος να διαθέτει δικές του ένοπλες δυνάµεις µε τις οποίες να

µπορεί να διασφαλίζει τη συµµόρφωση των οµόσπονδων κρατών µε τις

υποχρεώσεις τους.

β) Στο άρθρο 3 παρ. 2 του Οµοσπονδιακού Συντάγµατος περιέχεται η

αδιανόητη ρήτρα για οµοσπονδιακό κράτος σύµφωνα µε την οποία δεν θα

υπάρχει ιεραρχία µεταξύ των οµοσπονδιακών νόµων και των νόµων των

συνιστωσών πολιτειών. Αυτή η διάταξη είναι αντίθετη µε τη γενική τακτική των

Συνταγµάτων οµοσπονδιακών κρατών στα οποία κατοχυρώνονται η υπεροχή

του οµοσπονδιακού δικαίου απέναντι στο δίκαιο των συστατικών κρατών.

γ) Στο άρθρο 1 του Σχεδίου Συντάγµατος αναφέρεται ότι η Ενωµένη

14 Το Σχέδιο Ανάν – Πέντε κείµενα κριτικής, Αιµιλιανίδης, Κέντας, Κοντός, Μαυροµµάτης,

Φωκαΐδης, σελ. 116, Εκδόσεις Ύψιλον / Αιγαίον, Αθήνα 2003.

17

Κυπριακή ∆ηµοκρατία θα είναι ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, µε µία

ενιαία διεθνή νοµική προσωπικότητα και µία οµοσπονδιακή κυβέρνηση και θα

αποτελείται από δύο συνιστώσες πολιτείες, ήτοι την Ε/Κ πολιτεία και την Τ/Κ

πολιτεία. Φαινοµενικά λοιπόν το κοινό κράτος είναι κυρίαρχο. Η εξωτερική

κυριαρχία, που ταυτίζεται µε τη διεθνή ανεξαρτησία, είναι ιδιαίτερα

προβληµατική. Η επέµβαση τρίτων κρατών στα εσωτερικά του νέου κυπριακού

κράτους είναι θεσµοθετηµένη, αφού οι µόνες στρατιωτικές δυνάµεις στην

«αποστρατικοποιηµένη» Κύπρο θα ανήκουν στην Τουρκία και στην Ελλάδα ενώ

διατηρούνται σε ισχύ οι συνθήκες εγγυήσεως του 1960 (άρθρο 4) και συµµαχίας

κατά παράβαση των αρχών του καταστατικού χάρτη των Ηνωµένων Εθνών. Η

εξουσία κήρυξης πολέµου ή σύναψης ειρήνης είναι ανύπαρκτη και φυσικά δεν

προβλέπεται εφόσον το Κυπριακό κράτος θα στερείται ολοκληρωτικά των

ενόπλων δυνάµεων, ενώ δεν προβλέπεται καθόλου ο θεσµός της έκτακτης

ανάγκης. Συµπερασµατικά, µπορούµε να πούµε ότι η κυριαρχία ανήκει

ουσιαστικά στο ξένο κράτος που θα έχει δυνατότητα αποφασιστική επιβολής

στο νησί σε περίπτωση ταραχών.

Με βάση την πιο πάνω ανάλυση οδηγούµαστε στο συµπέρασµα πως το

προτεινόµενο µόρφωµα του σχεδίου Ανάν δεν µπορεί να αποτελεί οµοσπονδία.

Ο καθηγητής Χρυσόγονος περιγράφει ορθώς τον πραγµατικό χαρακτήρα του

προτεινόµενου µορφώµατος. 15Θεωρεί ότι «η πρόβλεψη για παρουσία στην

Κύπρο µόνο ελληνικών και τουρκικών στρατευµάτων, σε ίσους αριθµούς, σε

συνδυασµό µε τη διάλυση κάθε εγχώριας στρατιωτικής δύναµης, είναι το

κοµβικό σηµείο του Σχεδίου και το κύριο χαρακτηριστικό του πολιτειακού

µορφώµατος. Όχι µόνο νοµιµοποιείται ιστορικά και πολιτικά η εισβολή και η

κατοχή και παρατείνεται επ’ αόριστον στο µέλλον, αλλά καταλύεται η ίδια η

κυριαρχική κρατική υπόσταση της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας. Το πολιτειακό

µόρφωµα που δηµιουργείται έτσι υπάγεται εννοιολογικά σε ότι η κλασική

πολιτειολογική θεωρία χαρακτηρίζει «προτεκτοράτο». Ειδικότερα ως

15 Χρυσόγονος Κ., Η πρόταση του Γενικού Γραµµατέα ΟΗΕ για νέο Κυπριακό Σύνταγµα, σελ. 34,

Γεωστρατηγική, Τεύχος 1, 2003.

18

προτεκτοράτο θεωρείται µια συµβατική σχέση µεταξύ δύο κρατών, σύµφωνα µε

την οποία το πρώτο υποχρεούται να προστατεύει το δεύτερο, χωρίς να

συµβαίνει και το αντίστροφο. Στο πλαίσιο αυτό το «προστατευόµενο» κράτος

οφείλει να παρέχει στον «προστάτη» του άλλου είδους υπηρεσίες, όπως

συµβαίνει στην προκειµένη περίπτωση, αφού η Κύπρος θα υποχρεωθεί να

στηρίξει την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (και περαιτέρω θα

διατηρεί «ειδικούς δεσµούς φιλίας» µε την Ελλάδα και την Τουρκία, θα δέχεται

και άλλες ξένες στρατιωτικές δυνάµεις στο έδαφός της εφόσον συµφωνούν

Ελλάδα και Τουρκία). Συγκεκριµένα θα πρόκειται για σύνδεσµο δύο

προτεκτοράτων, ενός Ελληνικού και ενός Τουρκικού, όπου όµως το πρώτο θα

τελεί γεωστρατηγικά σε κατάσταση µόνιµης οµηρίας (αφού είναι φανερό ότι η

µεταφορά στην Κύπρο Ελληνικών ενισχύσεων σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης,

είναι, για γεωγραφικούς λόγους, πολύ δυσχερέστερη από τη µεταφορά

Τουρκικών ενισχύσεων και συνεπώς, εφόσον δε θα µπορεί να ενισχυθεί από

Ελληνοκύπριους εφέδρους µετά την κατάργηση της Εθνοφρουράς και κάθε

είδους στρατιωτικής εκπαίδευσης, το ελληνικό απόσπασµα στο νησί θα είναι

αδύνατο να προστατεύσει αποτελεσµατικά τον Κυπριακό Ελληνισµό). Έτσι,

ουσιαστικά ολόκληρη η Κύπρος καθίσταται υποτελής της Τουρκίας. Σε τελική

ανάλυση το τερατούργηµα αυτό δεν µπορεί καν να χαρακτηριστεί κατά

κυριολεξία ως κράτος, αφού ούτε το «κοινό κράτος» ούτε τα «συστατικά

κράτη» θα διαθέτουν την ικανότητα αποτελεσµατικής επιβολής στο χώρο τους

και πολύ περισσότερο, «το µονοπώλιο του καταναγκασµού», που είναι

απαραίτητο χαρακτηριστικό της κρατικής εξουσίας. Ικανότητα επιβολής θα

διαθέτουν µόνο οι ξένες στρατιωτικές δυνάµεις (ελληνική και τουρκική) οι

οποίες θα σταθµεύουν στο νησί και, σε περίπτωση σύγκρουσης µεταξύ τους, το

ξένο κράτος µε τον µεγαλύτερο στρατό και τη µικρότερη απόσταση από την

Κύπρο. Ούτε, εξάλλου, µπορεί να ανιχνευθεί πουθενά στο µελλοντικό κυπριακό

«κράτος» πρωτογενής εξουσία, όπως απαιτεί ο κλασικός ορισµός του κράτους

(λαός που ζει σε ορισµένη χώρα και είναι οργανωµένος σε νοµική

προσωπικότητα, εξοπλισµένη µε πρωτογενή εξουσία). Η εξουσία του

πολιτειακού αυτού µορφώµατος (κοινό κράτος και συστατικά κράτη) είναι

19

παράγωγη, δηλαδή πηγή της θα είναι τυπικά µεν το Σχέδιο – έκτρωµα του

Γενικού Γραµµατέα του ΟΗΕ, ουσιαστικά δε το πραγµατικό γεγονός της

τουρκικής εισβολής και κατοχής, που έρχεται να νοµιµοποιήσει και να

µονιµοποιήσει το Σχέδιο αυτό». 16Συµπερασµατικά, µπορούµε να πούµε ότι στην παράγραφο 3 του

Προοιµίου των Κυρίων Άρθρων της Θεµελιώδους Συµφωνίας που ορίζει ότι

καµία εκ των δύο πλευρών δεν µπορεί να διεκδικήσει εξουσία ή δικαιοδοσία

πάνω στην άλλη, ικανοποιείται το αίτηµα του κ. Ζιγιάλ. Όµως δεν υφίσταται

οµοσπονδιακό κράτος αλλά ψευδεπίγραφο Οµοσπονδιακό κράτος χωρίς

κυριαρχία και ανεξάρτητη υπόσταση. Το προτεινόµενο πολιτειακό µόρφωµα

αποτελεί ουσιαστικά ένα προτεκτοράτο της Τουρκίας το οποίο θα λειτουργεί ως

προποµπός της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το οποίο θα βρίσκεται σε µία σχέση

υποτέλειας µε τη χώρα αυτή.

7ο Πρωτογενές ∆ίκαιο

17«Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες για

την υιοθέτηση της Συµφωνίας ως πρωτογενούς δικαίου της Ένωσης»,

εισηγούνταν η Τουρκία. Η τουρκική απαίτηση ικανοποιείται απόλυτα στην

παράγραφο 6 του Προσαρτήµατος IV της Θεµελιώδους Συµφωνίας που

αναφέρεται στη «Γένεση της Νέας Κατάστασης Πραγµάτων στην Κύπρο» και

στο Συνηµµένο 2 του ίδιου Προσαρτήµατος όπου το αίτηµα για µετατροπή της

Συµφωνίας σε πρωτογενές δίκαιο της ΕΕ περιλαµβάνεται στην επιστολή που θα

στείλουν οι συµπρόεδροι στον πρόεδρο του Συµβουλίου της ΕΕ. 18Η λύση θα

αποτελεί πρωτογενές δίκαιο. Αυτό σηµαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος κατά τη

διάρκεια της διακυβερνητικής που θα εγκρίνει το Σύνταγµα της ΕΕ, να

16 Σχέδιο Ανάν - Το µυστικό παζάρι, Κώστας Βενιζέλος, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, σελ.

360, Εκδοτικός οίκος: Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2005. 17 Σχέδιο Ανάν - Το µυστικό παζάρι, Κώστας Βενιζέλος, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, σελ.

360, Εκδοτικός οίκος: Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2005. 18 Σχέδιο Ανάν 5, Γιάννης Χαραλαµπίδης, «Σηµερινή» 4/4/2004.

20

επανακαθοριστεί το καθεστώς ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ και να

µονιµοποιηθούν οι αποκλίσεις από το κοινοτικό κεκτηµένο.

8ο Ασφάλεια και εγγυήσεις στη νήσο

9ο Τουρκική Παρουσία κατόπιν ένταξής της στην ΕΕ

19«Οι προσδοκίες µας όσον αφορά την ασφάλεια και τις εγγυήσεις θα

πρέπει να ικανοποιηθούν πλήρως», έγραψε στο σηµείωµά του ο Τούρκος

υφυπουργός. Η Τουρκική θέση ικανοποιείται πλήρως στο άρθρο 1 του

Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στη Συνθήκη Εγγυήσεων, όπου αναγνωρίζεται το

επεµβατικό δικαίωµα της Τουρκίας ακόµα και στο ελληνοκυπριακό συνιστών

κρατίδιο. ∆ηλαδή επαναβεβαιώνονται οι Συνθήκες Εγγυήσεως και Συµµαχίας του

1960 και τροποποιούνται ως εξής: α) Η Συνθήκη Εγγυήσεως, κατά το άρθρο 1

Παράρτηµα ΙΙΙ του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στη Συνθήκη εγγυήσεως, θα

εφαρµόζεται mutatis mutandis στη νέα τάξη πραγµάτων που εγκαθιδρύεται µε

τη θεµελιώδη Συµφωνία και το Σύνταγµα της Ενωµένης Κυπριακής

∆ηµοκρατίας, η οποία θα καλύπτει, επιπρόσθετα από την ανεξαρτησία, την

εδαφική ακεραιότητα, την ασφάλεια και τη συνταγµατική τάξη της Ενωµένης

Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, την εδαφική ακεραιότητα, την ασφάλεια και τη

συνταγµατική τάξη των συνιστωσών πολιτειών της. Η Συνθήκη Εγγυήσεως του

1960, η οποία παραµένει σε ισχύ, προνοεί ότι σε περίπτωση κρίσης, εάν οι τρεις

εγγυήτριες δυνάµεις (Μεγάλη Βρεταννία, Τουρκία, Ελλάδα) αποτύχουν να

δράσουν από κοινού, η κάθε εγγυήτρια δύναµη επιφυλάσσει το δικαίωµα να

επέµβει από µόνη της για να επαναφέρει την τάξη. Παραµένει αδιευκρίνιστο αν

θα διατηρεί αυτό το δικαίωµα µία εγγυήτρια δύναµη. Η Τουρκία επιµένει ότι έχει

δικαίωµα µονοµερούς επέµβασης. Το 1974, η Τουρκία επικαλέστηκε παράνοµα

τη Συνθήκη εγγυήσεως για να εισβάλει στην Κύπρο.

β) Η Συνθήκη Συµµαχίας του 1960 λειτουργεί βάσει της «Νέας Τάξης

Πραγµάτων» κατά το άρθρο 2 του Παραρτήµατος IV του Πρόσθετου

19 Σχέδιο Ανάν - Το µυστικό παζάρι, Κώστας Βενιζέλος, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, σελ.

361, Εκδοτικός οίκος: Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2005.

21

Πρωτοκόλλου στη Συνθήκη Συµµαχίας δε θα υπάρχει τριµερές στρατηγείο. Το

Ελληνικό και Τουρκικό απόσπασµα θα έχει την ίδια αριθµητική δύναµη (6.000

άνδρες) καθώς και τον ίδιο οπλισµό. Ταυτόχρονα η Βρεταννία θα διατηρήσει

όλα τα στρατεύµατα και τα όπλα που έχει στην Κύπρο. Οι Κυπριακές

στρατιωτικές δυνάµεις θα διαλυθούν. 20«∆ιατήρηση της Ελληνικής και Τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας στη

νήσο ακόµη και µετά την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ (τα στρατιωτικά

αποσπάσµατα που προβλέπονται στη Συνθήκη Συµµαχίας του 1960 θα πρέπει

να διατηρηθούν)» ζήτησε η Άγκυρα. Η Τουρκική θέση ικανοποιήθηκε στο άρθρο

3 προσάρτηµα IV του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Συνθήκης Συµµαχίας.

∆ιαιωνίζεται η Τουρκική στρατιωτική παρουσία στην Κύπρο (3.000 άνδρες)

ακόµα και µετά την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μετά τη διάλυση της Εθνικής Φρουράς σε περίοδο 24 µηνών, την ευθύνη

για την ασφάλεια της Κύπρου και του πληθυσµού της θα την έχουν από κοινού

η Ελλάδα και η Τουρκία.

Επίσης, θα υπάρχει ειρηνευτική δύναµη στην Κύπρο η οποία θα επιβλέπει

την εφαρµογή της συµφωνίας. Θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για να τηρηθούν

τα συµφωνηθέντα από τα τέσσερα µέρη. Η ειρηνευτική δύναµη δεν έχει

οποιοδήποτε δικαίωµα επέµβασης σε περίπτωση που δεν εφαρµοστεί κάποια

πρόνοια της συµφωνίας. ∆ιαθέτει µόνο δικαίωµα επιτήρησης. Το κόστος της

ειρηνευτικής δύναµης του ΟΗΕ το καταβάλει η Ενωµένη Κυπριακή ∆ηµοκρατία.

Η επιτροπή επιτήρησης προεδρεύεται από τα Ηνωµένα Έθνη και αποτελείται

από αντιπροσώπους των εγγυητριών δυνάµεων και των δύο συνιστώντων

κρατών.

Η Βρεταννία διατηρεί όλα τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις που κράτησε

µετά την ανεξαρτησία της Κύπρου. ∆ηλαδή, όλα τα δικαιώµατα και τις

υποχρεώσεις, όπως αυτά καθορίζονται στο άρθρο 2 του Παραρτήµατος ΙΙΙ του

Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης. Το νέο κυπριακό κράτος

20 «Σχέδιο Λύσης Ανάν – Μετά από 30 χρόνια: Πορεία Αξιοπρέπειας ή Καταστροφής», Πάνος

Ιωαννίδης, σελ. 11-12, Φεβρουάριος 2004.

22

είναι υποχρεωµένο να της παρέχει όλες τις διευκολύνσεις που της παρείχε η

Κυπριακή ∆ηµοκρατία.

Η διάλυση των Ε/Κ και των Τ/Κ στρατιωτικών δυνάµεων, η διάλυση της

Εθνικής φρουράς σε συνδυασµό µε την ειρηνευτική δύναµη και την ισότητα στο

στρατό οδηγούν στο να εκµηδενιστεί η ασφάλεια για το Ε/Κ συστατικό κράτος

καταργώντας µ’ αυτόν τον τρόπο παράλληλα και τον κύριο λόγο ένταξης της

Κύπρου στην ΕΕ (άρθ. 11Σ δικαίωµα ελευθερίας και προσωπικής ασφάλειας). 21Το πρωτάκουστο είναι ότι µε το Σχέδιο Ανάν άρθ. 1 Προσάρτηµα ΙΙΙ

Πρόσθετο Πρωτόκόλλο στη συνθήκη εγγυήσεως νοµιµοποιείται ως Ευρωπαϊκό

∆ίκαιο το µονοµερές δικαίωµα επέµβασης της Τουρκίας, αλλοιώνοντας έτσι

επίσηµα και σε βάρος µόνο της Κύπρου το Ευρωπαϊκό κεκτηµένο.

10ο ∆ιατήρηση της ∆ιζωνικότητας

22«Λήψη µέτρων για την αποτελεσµατική διατήρηση της διζωνικότητας»

επιθυµούσε ο κ. Ζιγιάλ. Η τουρκική θέση που είναι κυρίαρχη στην Τουρκική

πολιτική για το Κυπριακό ικανοποιήθηκε σε τέσσερα σηµεία:

- Στο άρθρο 3 παράγραφος 6 της Θεµελιώδους Συµφωνίας, σε συνδυασµό

µε το άρθρο 2 παράγραφος 2 του Προσχεδίου Πράξης για την προσαρµογή των

όρων προσχώρησης της Ενωµένης Κυπριακής ∆ηµοκρατίας στην ΕΕ. Με τα

άρθρα αυτά επιβάλλεται µόνιµος ποσοτικός περιορισµός στο δικαίωµα διαµονής,

καθώς ο αριθµός των µη Τουρκόφωνων µόνιµων κατοίκων του Τ/Κ

συνιστώντος κρατιδίου δε θα µπορεί να υπερβαίνει το 1/3 του συνολικού

αριθµού των µόνιµων κατοίκων του.

- Στο άρθρο 3 παράγραφος 7 της Θεµελιώδους Συµφωνίας, το οποίο

µειώνει το ποσοστό των Ελληνοκυπρίων που θα επιστρέψουν στα κατεχόµενα

21 Υπουργείο Εξωτερικών, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας,

ενηµερωτικό δελτίο τύπου, Νοέµβριος 2004. 22 Σχέδιο Ανάν - Το µυστικό παζάρι, Κώστας Βενιζέλος, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, σελ.

361, Εκδοτικός οίκος: Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2005.

23

από 21% σε 18%.

- Στο άρθρο 22 παρ. 3 του Οµοσπονδιακού Συντάγµατος που προβλέπει

ίση εκπροσώπηση στη Γερουσία 24-24 (χωρίς πληθυσµικό κριτήριο).

- Στο άρθρο 73 του Οµοσπονδιακού Νόµου για την Κεντρική Τράπεζα

Κύπρου, που προβλέπει την ίδρυση χωριστού υποκαταστήµατος της Κεντρικής

Τράπεζας στο Τ/Κ συνιστών κρατίδιο. 23Πρόκειται για ένα κράτος που βασίζεται σε φυλετικά κριτήρια, την

ιστορική στιγµή που η Ευρώπη γκρεµίζει τα εθνικά σύνορα. Το σχέδιο απαιτεί

αποκλίσεις από το κοινοτικό κεκτηµένο.

Για παράδειγµα θα χρειάζεται ειδική θεώρηση για τους Έλληνες πολίτες

που θέλουν να επισκεφτούν την Κύπρο ενώ θέτει σοβαρούς περιορισµούς στα

ζητήµατα ελεύθερης εγκατάστασης, άσκησης οικονοµικής δραστηριότητας και

απόκτησης περιουσίας στο Τ/Κ συστατικό κράτος ακόµα και στους Κύπριους

πολίτες.

Για πρώτη φορά από το 1974, διεθνείς οργανισµοί και κυβερνήσεις

παραγκωνίζουν την εισβολή και παράνοµη κατοχή εδάφους της Κύπρου µέσω

ενός σχεδίου. Μέχρι σήµερα η Κυπριακή ∆ηµοκρατία διέθετε σωρεία

ψηφισµάτων τα οποία αξίωναν την επανένωση της Κύπρου, την αποχώρηση

των στρατευµάτων κατοχής και των εποίκων. Το Σχέδιο Ανάν 5 ανατρέπει

αυτήν την κατάσταση και παραβλέπει ότι η κατάσταση πραγµάτων στην Κύπρο

είναι αποτέλεσµα της στρατιωτικής επιβολής του 1974.

Με το Σχέδιο Ανάν 5 ενισχύεται η διζωνικότητα και επιβάλλονται

βρεταννικές αποικιοκρατικές δοµές εθνικών και φυλετικών διακρίσεων

εµποδίζοντας µ’ αυτόν τον τρόπο την προσέγγιση ανθρώπων και κοινωνιών. Η

διζωνικότητα και η διπλή κυριαρχία είναι το σηµερινό καθεστώς στο νησί και µία

τέτοια λύση που τα νοµιµοποιεί αποτελεί σαφώς κατάλυση του Κυπριακού

Ελληνισµού!

23 Η συνωµοσιολογία στην υπηρεσία της ∆ιχοτόµησης, Νίκος Τριµικλινιώτης, Πολίτης 29/1/2006,

έτος 7ο, φύλλο 2483

24

11ο Η απόκτηση Ιθαγένειας – οι έποικοι

24Πολίτες της Κύπρου θα είναι:

Ι) όσοι απέκτησαν την Κυπριακή Ιθαγένεια το 1960 και οι απόγονοί τους

ΙΙ) όσοι έχουν συµπληρώσει την ηλικία των 18 ετών, έχουν γεννηθεί στην

Κύπρο και έχουν τη µόνιµη διαµονή τους στην Κύπρο για περίοδο επτά ετών

ΙΙΙ) όσοι έχουν νυµφευθεί πολίτη της ∆ηµοκρατίας και έχουν τη µόνιµη

διαµονή τους στην Κύπρο για περίοδο τουλάχιστον δύο ετών

IV) ανήλικα τέκνα οποιουδήποτε ανήκει στις πιο πάνω κατηγορίες και

διαµένουν µόνιµα στην Κύπρο

V) όσοι θα κατανοµάζονται σε κατάλογο που θα συµφωνήσουν τα µέρη

Καθορίζεται ότι θα παραµείνουν 45.000 έποικοι. Όµως ήδη οι πιο πάνω

πρόνοιες ΙΙ-V δίδουν Κυπριακή ιθαγένεια σε ακαθόριστο αριθµό εποίκων.

Επίσης, η πρόνοια του άρθρου 5 του Προσαρτήµατος 4 του Σχεδίου

νοµιµοποιεί την παραµονή όλων των εποίκων, αρκεί να παραµείνουν στο

Τ/Κ «Συστατικό Κράτος» (λ.χ. κατόπιν άδειας εργασίας) για 7 χρόνια µετά από

την εφαρµογή της «Συµφωνίας Εγκαθίδρυσης». 25Πέραν τούτων, υπάρχει και το

ενδεχόµενο άµεσης νοµιµοποίησης όλων των εποίκων, µε βάση άλλες

πρόνοιες του Σχεδίου «περί αναγνώρισης διοικητικών πράξεων που είχαν

προηγηθεί της Λύσης». Μ’ αυτές τις πρόνοιες θα παραµένουν σύµφωνα µε το

Hellenic Institute of Strategic Studies περίπου 44.000 έποικοι και θα

αποχωρήσουν 80.000.

Το «Σχέδιο Λύσης Ανάν» νοµιµοποιεί το ∆ιεθνές Έγκληµα του

εποικισµού παραβλέποντας εντελώς ότι «ανάµεσα στους εποίκους

περιλαµβάνονται εγκληµατίες πολέµου και εγκληµατίες κοινού ποινικού δικαίου,

οι οποίοι εγκληµάτησαν κατ’ επανάληψη και κατ’ εξακολούθηση κατά της

Κυπριακής ∆ηµοκρατίας και του συνόλου του Κυπριακού Λαού». Ας µη

λησµονούµε τη συνθήκη της Γενεύης – πρωτόκολλο 85/5 της 8/7/1997 το

24 «Σχέδιο Λύσης Ανάν, Μετά από 30 χρόνια: Πορεία Αξιοπρέπειας ή Καταστροφής», , Πάνος

Ιωαννίδης, σελ. 8,9, Φεβρουάριος 2004. 25 Γ. Κοράκη, «Κύπρος ώρα µηδέν», Hellenic Institute of Strategic Studies, τεύχος 32ο, σελ. 12.

25

οποίο ορίζει ότι «η µεταφορά πληθυσµού αποτελεί έγκληµα Πολέµου». Παρόλα

αυτά, έχουν µεταφερθεί –µέσα σε 32 σχεδόν χρόνια– από την Τουρκία 115.000

έποικοι. Ο Ντενκτάς προνόησε φυσικά να δηλώσει ότι οι έποικοι είναι µόνο

35.000 «οικονοµικοί και άλλοι µετανάστες» και οι 80.000 άλλοι είναι ήδη πολίτες

του παράνοµου Τ/Κ κράτους. 26Με το Σχέδιο Ανάν νοµιµοποιούνται όλοι οι

έποικοι ανεξαιρέτως, µε άµεση συνέπεια τη µεταβολή της δηµογραφικής

σύστασης του πληθυσµού της Κύπρου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ικανοποιείται

πλήρως το 11ο αίτηµα του υποµνήµατος που είχε υποβάλλει η Άγκυρα στις 26

Μαρτίου 2004 στον Αλβάρο ντε Σότο. Σύµφωνα µ’ αυτό «Οι Τουρκοκύπριοι

πολίτες που προέρχονται από την Ανατολία (οι έποικοι) να µην τύχουν

δυσµενούς µεταχείρισης στο πλαίσιο µιας συνολικής διευθέτησης». Αυτή η

τελευταία τουρκική απαίτηση ικανοποιήθηκε, καθώς εξασφαλίζεται η παραµονή

και νοµιµοποίηση του συνόλου των εποίκων, µε το άρθ. 3 παρ. 2β του

Οµοσπονδιακού νόµου περί της ιθαγένειας της Ενωµένης Κυπριακής

∆ηµοκρατίας και Παρεµπιπτόντων Θεµάτων («όλοι οι Κύπριοι πολίτες θα

απολαµβάνουν επίσης την εσωτερική ιδιότητα του πολίτη της συνιστώσας

πολιτείας. Η ιδιότητα αυτή θα συµπληρώνει και δε θα αντικαθιστά την Κυπριακή

Ιθαγένεια»). Επίσης, µε το άρθρο 10 παρ. 1 του Οµοσπονδιακού Νόµου περί

Αλλοδαπών και Μετανάστευσης.

Αγνοούµενοι

Σε 2 συνεδρίες της Επιτροπής Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων του Οργανισµού

Ηνωµένων Εθνών στη Γενεύη στις 9 και 11 Απριλίου 2003 η Κυπριακή

Αντιπροσωπεία έθιξε έντονα τα θέµατα των αγνοουµένων και των βασικών

δικαιωµάτων των παιδιών των εγκλωβισµένων Ελληνοκυπρίων και Μαρονιτών.

Η Κυπριακή Αντιπροσωπεία στο θέµα των αγνοουµένων δήλωσε ότι η

Κυβέρνηση της Κύπρου επιθυµεί τη λύση του ανθρωπιστικού προβλήµατος των

αγνοουµένων και καλεί την Τουρκία να επιδείξει την αναγκαία βούληση για να

26 Σχέδιο Ανάν - Το Μυστικό Παζάρι, Κώστας Βενιζέλος, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, σελ.

362, Εκδοτικός Οίκος: Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2005.

26

βοηθήσει στη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουµένων θέτοντας έτσι

τέρµα στο µαρτύριο των οικογενειών.

Στο άρθρο 11 της Ηµερήσιας ∆ιάταξης «Αστικά και Πολιτικά ∆ικαιώµατα»

που καλύπτει και το θέµα «Ακούσιες εξαφανίσεις και εκτελέσεις»

υπογραµµίστηκε η ανάγκη διακρίβωσης της τύχης όλων των αγνοουµένων από

την Τουρκική εισβολή του 1974. Επίσης, η Κυπριακή Αντιπροσωπεία

αναφέρθηκε στην απόφαση του Ε∆Α∆ στην 4η ∆ιακρατική Προσφυγή27 της

Κύπρου εναντίον της Τουρκίας, στην οποία µεταξύ άλλων η Τουρκία κρίνεται

ένοχη για απάνθρωπη µεταχείριση των συγγενών των αγνοουµένων γιατί δεν

προέβη σε πραγµατική έρευνα για διακρίβωση της τύχης των αγνοουµένων.

Συγκεκριµένα, στις 10 Μαΐου 2001 η Τουρκία κρίθηκε ένοχη για διαρκή

παραβίαση του άρθ. 2 ΕΣΑ∆ (∆ικαίωµα στη Ζωή) λόγω της µη διεξαγωγής

αποτελεσµατικής έρευνας σχετικά µε την τύχη Ελληνοκυπρίων αγνοουµένων

που εξαφανίστηκαν κάτω από συνθήκες απειλής κατά της ζωής. Επίσης, κρίθηκε

ένοχη για τη ∆ιαρκή παραβίαση του άρθ. 5 ΕΣΑ∆ (∆ικαίωµα στην Ελευθερία

και την Ασφάλεια) για τον ίδιο λόγο, πολύ περισσότερο καθώς υπάρχουν

ισχυρισµοί ότι κατά την εξαφάνιση οι αγνοούµενοι ήταν στα χέρια της Τουρκίας.

Ακόµη, κρίθηκε ένοχη για τη ∆ιαρκή παραβίαση του άρθ. 3 ΕΣΑ∆

(Απαγόρευση Απάνθρωπης ή ταπεινωτικής συµπεριφοράς) καθώς η

σιωπή των τουρκικών αρχών απέναντι στις πραγµατικές ανησυχίες των

συγγενών φθάνει σε τέτοιο σηµείο που µπορεί να χαρακτηριστεί απάνθρωπη.

Στο άρθρο 54 του Συντάγµατος του «Κοινού Κράτους» προβλέπεται ότι

«οι επικεφαλής των κυβερνήσεων των συνιστωσών πολιτειών θα λάβουν χωρίς

καθυστέρηση µέτρα για να επιλύσουν οριστικά το θέµα των αγνοουµένων. Και

οι δύο συνιστώσες πολιτείες θα συνεργαστούν πλήρως µε την επιτροπή

αγνοουµένων στην Κύπρο, σύµφωνα µε τους όρους εντολής και έχοντας υπόψη

τη συµφωνία που υπογράφηκε στις 31 Ιουλίου 1997 µεταξύ των δύο ηγετών.

Κάθε συνιστώσα πολιτεία θα διεξαγάγει και θα ολοκληρώσει όλες τις αναγκαίες

έρευνες, περιλαµβανοµένων εκταφών».

27 Περί Κύπρου… Γ. ∆ούκας, Αλήθεια, αριθµός φύλλου 1251.

27

Στο σηµείο αυτό θα πρέπει να επισηµάνουµε το γεγονός ότι η συµφωνία

που υπεγράφη στις 31 Ιουλίου 1997 µεταξύ του τότε προέδρου της Κυπριακής

∆ηµοκρατίας Κληρίδη και του Τουρκοκύπριου ηγέτη του ψευδοκράτους

Ντενκτάς δεν τηρήθηκε από µέρους της Τουρκοκυπριακής πλευράς.

Συγκεκριµένα, είχε γίνει συµφωνία µεταξύ της Ε/Κ και Τ/Κ πλευράς ενώπιον του

εκπροσώπου του Γενικού Γραµµατέα των Ηνωµένων Εθνών ότι πρέπει να

γίνουν σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώµατα των οικογενειών των αγνοουµένων

να πληροφορηθούν για την τύχη των συγγενικών τους προσώπων και να

δοθούν πληροφορίες σχετικά µε τους τόπους ταφής όσων αποδειχθούν ότι

έχουν πεθάνει και την επιστροφή των λειψάνων τους. Τελικά, ενώ η Τ/Κ

πλευρά είχε δεχθεί τη συµφωνία αυτή, δήλωσε ξεκάθαρα ότι δεν ενδιαφέρεται

για την εκταφή λειψάνων παραβιάζοντας µε τον τρόπο αυτό τη συµφωνία της

31ης Ιουλίου 1997.

Αντίθετα, η κυβέρνηση της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας στα πλαίσια της

εφαρµογής της προαναφερθείσας συµφωνίας δηµοσίευσε στις 12 Μαΐου 2003

στην επίσηµη εφηµερίδα της ∆ηµοκρατίας τον κατάλογο µε τα ονόµατα των

Τουρκοκύπριων αγνοουµένων. Στις 5 Ιουνίου 2003 πληροφορούσε τους

συγγενείς των Τουρκοκύπριων αγνοουµένων ότι µπορούσαν να έχουν

πρόσβαση στις πληροφορίες που διαθέτουν οι υπηρεσίες της Κυπριακής

∆ηµοκρατίας, σχετικά µε τις έρευνες που έγιναν έως τότε και τα τυχόν

αποτελέσµατα για διευκρίνιση της τύχης των αγνοουµένων συγγενών τους.

Στην ανακοίνωση εσηµειώνετο επίσης ότι για 201 περιπτώσεις από τις 500 που

περιέχονται στον κατάλογο των Τουρκοκύπριων αγνοουµένων είχαν δοθεί σε

Τουρκοκύπριο εκπρόσωπο στοιχεία και πληροφορίες για το θάνατο και τον τόπο

ταφής των προσώπων αυτών. 28Αξιοσηµείωτο ακόµη είναι το γεγονός ότι ενώ η ∆ιερευνητική Επιτροπή

Αγνοουµένων (∆ΕΑ) έχει συσταθεί από το 1981 ύστερα από σχετικά ψηφίσµατα

της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωµένων Εθνών, η ∆ΕΑ δεν έχει εξιχνιάσει ούτε

28 Υπουργείο Εξωτερικών, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας,

ενηµερωτικό δελτίο τύπου, Νοέµβριος 2004

28

µία περίπτωση αγνοουµένου. Αυτό οφείλεται στους περιοριστικούς όρους

λειτουργίας της επιτροπής και στο γεγονός ότι εκείνοι που έχουν στην κατοχή

τους τις απαιτούµενες πληροφορίες ή είναι σε θέση να τις εξασφαλίσουν, δε

συνεργάζονται µε τον αναµενόµενο τρόπο.

Με βάση λοιπόν την πιο πάνω ανάλυση του ζητήµατος των αγνοουµένων,

είναι εύλογο να θεωρήσουµε ότι σ’ αυτό το τόσο καίριο ζήτηµα που απασχολεί

εδώ και 32 σχεδόν χρόνια τις οικογένειες των αγνοουµένων, δεν δίδονται

σαφείς εγγυήσεις µέσω του Σχεδίου Ανάν και ελλοχεύει ο κίνδυνος να δοθεί

συνέχεια στη διαρκή παραβίαση των άρθ. 2, 5 και 3 της ΕΣΑ∆ από µέρους της

Τουρκίας.

Βασικά συµπεράσµατα

Ο Κυπριακός λαός οφείλει να υιοθετήσει µία λύση του Κυπριακού

προβλήµατος που να συνάδει µε τις θεµελιώδεις αρχές και αξίες που επικρατούν

στην ΕΕ και αποτελούν κανόνες που ρυθµίζουν την κρατική λειτουργία των

µελών της. Αυτοί οι κανόνες βρίσκονται στις πρόνοιες της Συνθήκης της ΕΕ και

στο κοινοτικό κεκτηµένο και αναφέρονται στους τοµείς α) ελευθερία, β)

δηµοκρατία, γ) ανθρώπινα δικαιώµατα, δ) κράτος δικαίου.

Η ελευθερία επιβάλλει ελεύθερη επιλογή της λύσης από τον Κυπριακό λαό,

αποκλείει στρατούς κατοχής και καταπιέσεις.

Η έννοια της ∆ηµοκρατίας εφαρµοζόµενη στα Κυπριακά δεδοµένα

συνεπάγεται ισότητα µεταξύ των εθνικών κοινοτήτων. Όλοι οι νόµιµοι πολίτες

του Κυπριακού κράτους ανεξάρτητα από την εθνική τους καταγωγή ανήκουν σε

ένα εκλογικό σώµα και οι αντιπρόσωποί τους πρέπει να προέρχονται απ’ αυτό. Η

παρουσία των εποίκων είναι αποτέλεσµα εγκλήµατος πολέµου που

απαγορεύεται από το διεθνές δίκαιο και γι’ αυτό δεν περιλαµβάνονται στους

νόµιµους πολίτες.

Στην ενδεχόµενη λύση πρέπει να είναι σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώµατα

που κατοχυρώνονται στην ΕΣΑ∆ (δικαίωµα ελεύθερης εγκατάστασης,

ιδιοκτησίας, κατοικίας, ίσης µεταχείρισης άσχετα από εθνική προέλευση,

29

απαγόρευση φυλετικών διακρίσεων). Επίσης, πρέπει να προστατεύονται τα

ατοµικά δικαιώµατα που κατοχυρώνονται από το διεθνές δίκαιο του οποίου ο

σεβασµός επιβάλλεται ως µέρος της έννοιας του κράτους δικαίου. Τα ανθρώπινα

δικαιώµατα συνεπάγονται α) επιστροφή όλων των προσφύγων στις κατοικίες

τους, β) την απόδοση των περιουσιών τους καθώς και αποζηµίωση για τη

στέρηση της περιουσίας τους, γ) το δικαίωµα ελεύθερης εγκατάστασης σε

οποιοδήποτε µέρος της Κυπριακής επικράτειας, δ) το δικαίωµα κάθε Κύπριου

πολίτη να εκλέγει και να εκλέγεται, ε) την απαγόρευση οποιωνδήποτε

διακρίσεων µε βάση την κοινότητα στην οποία ζει.

Η έννοια του κράτους δικαίου υπαγορεύει, στα δεδοµένα πάντα της

Κύπρου, κατοχύρωση της ανεξαρτησίας του κράτους, απαγόρευση επέµβασης

στις εσωτερικές του υποθέσεις, απαγόρευση άδικων ή αδικαιολόγητων

διακρίσεων ή προνοµίων και επικράτηση της αρχής της ισονοµίας και

ισοπολιτείας για όλους τους πολίτες αδιακρίτως.

Οι πιο πάνω αρχές διέπουν τη λειτουργία των κρατών της ΕΕ και πρέπει να

θεωρούνται ως ο βασικός κώδικας αρχών που θα διέπει τη λύση του Κυπριακού

προβλήµατος. Μόνο µ’ αυτές τις αρχές θα επιτύχουµε µία δίκαιη, λειτουργική και

βιώσιµη λύση!

30

Συνταγµατικά ∆ικαιώµατα και Σχέδιο Ανάν V - Περίληψη

Είναι ευδιάκριτο ότι αναλύοντας κανείς το Σχέδιο Ανάν V παρατηρεί ότι

ικανοποιούνται απόλυτα τα έντεκα σηµεία που αποτελούσαν απαιτήσεις της

Άγκυρας. Τίθενται περιορισµοί στο δικαίωµα επιστροφής και απόκτησης

κατοικίας, στο δικαίωµα ανάκτησης της περιουσίας ή αποζηµίωσης και κανένας

Ελληνοκύπριος δε δύναται πλέον να προσφύγει στο Ε∆Α∆. Η νοµοθετική

εξουσία είναι αναποτελεσµατική και δυσκίνητη ενώ η εκτελεστική εξουσία σε

πολιτικά αδιέξοδα καταφεύγει στο Ανώτατο ∆ικαστήριο. Νοµιµοποιείται η

τουρκική εισβολή του 1974, ενισχύεται η διζωνικότητα και το προτεινόµενο

πολιτειακό µόρφωµα δεν είναι οµοσπονδία αλλά Τουρκικό προτεκτοράτο. Η

ένταξη του σχεδίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνιστούσε παραβίαση της

Ιδρυτικής της Συνθήκης και διαρκή παραβίαση του κοινοτικού κεκτηµένου.

Λήµµα: «Σχέδιο Ανάν V»

31

Constitutional Rights and Anan Project

It is clear that probing into the Project Anan, we observe that the eleven

points which constituted requirements of Anchor, are absolutely satisfied.

Restrictions are placed in the right of return and acquisition of residence, in the

right of recuperation of fortune or compensation and any Greek Cypriot has no

right to resort in the European Court of Human Rights.

The legislative power is ineffective while the executive power which is in a

political “impasse” resorts to the Maximum Court. The Turkish Invasion in 1974

is legalized, the partitition is strengthened also proposed constitutional

formation is not federation other Turkish protectorate.

The integration of the plan in the European Union would recommend

violation of the Founding of the Treaty and permanent violation of Community

vested.

32

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αιµιλιανίδης, Κέντας, Κοντός, Μαυροµµάτης, Φωκαΐδης, Το Σχέδιο Ανάν –

Πέντε κείµενα κριτικής, σελ. 116, Εκδόσεις Ύψιλον / Αιγαίον, Αθήνα 2003.

Κώστας Βενιζέλος, Μιχάλης Ιγνατίου, Νίκος Μελέτης, Σχέδιον Ανάν – Το

µυστικό Παζάρι, Εκδοτικός οίκος: Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 2005

Γ. ∆ούκας, Περί Κύπρου… Αλήθεια, αριθµός φύλλου 1251.

Πάνος Ιωαννίδης, «Σχέδιο Λύσης Ανάν – Μετά από 30 χρόνια: Πορεία

Αξιοπρέπειας ή Καταστροφής», Φεβρουάριος 2004.

∆ρ. Χρίστος Κληρίδης, «Το δικαίωµα ελεύθερης κυκλοφορίας και

εγκατάστασης στην Κύπρο», Εφηµερίδα Αντίλογος, αριθµός φύλλου 15848, 10

Απριλίου 2004.

Γ. Κοράκη, «Κύπρος ώρα µηδέν», Hellenic Institute of Strategic Studies,

τεύχος 32ο.

Γ. Μιχαήλ, Κύπρος – Σχέδιο Ανάν V, «Φιλελεύθερος», Έτος 51ο, Α’ Αριθµός

Φύλλου 16219, Κυριακή 5 ∆εκεµβρίου 2004

Νίκος Τριµικλινιώτης, Η συνωµοσιολογία στην υπηρεσία της ∆ιχοτόµησης,

Πολίτης 29/1/2006, έτος 7ο, φύλλο 2483.

Φίλιππος Φιλιππίδης, Ελεύθερο Βήµα, Τεύχος 52, 13 Μαρτίου 2006.

Γιάννης Χαραλαµπίδης, Σχέδιο Ανάν 5, «Σηµερινή» 4/4/2004.

Χρυσόγονος Κ., Η Πρόταση του Γ. Γραµµατέα ΟΗΕ για Νέο Κυπριακό

Σύνταγµα, σελ. 31, Γεωστρατηγική, τεύχος 1, 2003.

Υπουργείο Εξωτερικών, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της Κυπριακής

∆ηµοκρατίας, Ενηµερωτικό δελτίο τύπου, Νοέµβριος 2004.

33

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

Απ. 27-7-1998, Απόφαση Τιτίνας Λοϊζίδου κατά Τουρκίας

Εκκρεµούσα υπόθεση Μύρας Ξενίδη-Αρέστη

Απ. 10-5-2001, 4η ∆ιακρατική Προσφυγή της Κύπρου εναντίον της Τουρκίας

34