LECTIO DUODEQUADRAGESIMA

XXXVIII

3

3 2

38

Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiale petit filiae

sororis, ipsa fecit omen. Nam in sacello quodam nocte cum sororis

filia persedebat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito

audiretur. Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit

materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae

dixit: ego libenter tibi mea sede cedo. Hoc dictum paulo post res

ipsa confirmavit. Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit,

multum amavit; postea is puellam in matrimonium duxit.

, , , , . , , , . , , . : . . , , , , , .

3 3

Caecilia-ae (.) Metellus i (.) filia-ae (.) (. . : filiis /filiabus

sacellum i (.)

puella, puellae (.) propositum i (.) mora-ae (.) matertera ae (.)

locus-i (.) (: loca orum =)

dictum, dicti (.) matrimonium, matrimonii (i) (.)

uxor, uxoris (.) nox, noctis(.) (. .nocte/noctu,

. .noctium , . :noctes, noctis)

mos, moris (.)(mores, morum =) vox, vocis (.) omen, ominis (.) sedes, sedis (.)(. . sedum) soror, sororis (.)

res, rei (.)

( dies res )

-

priscus-a-um nuptialis, nuptialis, nuptiale

longus, longa, longum/longior, longior longius/ longissimus a-um (:longe)

congruens-ns-ns , (congruentis) () congruentior ior-ius congruentissimus-a-um (: congruenter )

multus-a-um (:multum/plus/plurimum)

libens-ns-ns/libentior-ior-ius/ libentissimus-a-um (: libenter)

ipse, ipsa, ipsum () sui, sibi, se, a se ( )quidam, quaedam, quoddam(. .) tui, tibi, te, a te ( ) aliqui, aliqua, aliquod(. ) meus, mea, meum ()

(O meus (mi/meus), mea (mea) noster (noster) .

hic, haec, hoc () qui, quae, quod () is, ea , id (/)

3 4

confirmo-avi-atum-are expecto-avi-atum-are amo-avi-atum-are sto, steti, statum, stare rogo-avi-atum-are persedeo, persedi, persessum,

persedere

peto, petivi/petii, petitum, petere facio, feci, factum, facere ( io) ( : fac) congruo, congrui, congruere fatiscor, (fessus sum), fatisci, ( : fessus-a-um) cedo, cessi, cessum, cedere dico, dixi, dictum, dicere ( : dic) morior, mortuus sum, mori, (. : moriturus-a-um, : mortuum mortuu) vivo, vixi, victum, vivere duco, duxi, ductum, ducere ( : duc)

audio, audivi/audii, auditum, audire

nom. aliqui aliqua aliquod aliqui aliquae aliqua/(aliquae) gen. alicuius alicuius alicuius aliquorum aliquarum aliquorum dat. alicui alicui alicui aliquibus aliquibus aliquibus accus. aliquem aliquam aliquod aliquos aliquas aliqua/(aliquae) voc. abl. aliquo aliqua aliquo

aliquibus aliquibus aliquibus nom. quidam quaedam quoddam quidam quaedam quaedam gen. cuiusdam cuiusdam cuiusdam quorundam quarundam quorundam dat. cuidam cuidam cuidam quibusdam quibusdam quibusdam accus. quendam quandam quoddam quosdam quasdam quaedam voc. abl. quodam quadam quodam

quibusdam quibusdam quibusdam

3 5

A A: A1.

) )

1) .

dum, quoad, quamdiu (=, )

) , - ( .) NamCaecilia, quam Metellus,

dum vixit, multum amavit. )

. (= ) ( , )

dum (=) ) - . , .() ( ) Caecilia..,dum more prisco

omen petit filiae sororis, ipsa fecit omen

)

2. postquam (=),ubi, ut (=, ),simul, simulac, cumprimum

- ( -)

Quod ut praedones animadverterunt,

Haec postquam domestici rettulerunt,

3. antequam, (ante quam) (=) priusquam, (prius quam) (=) dum, donec, quoad (=)

) (i) , - (ii) , . Nam expectabatque, dum

aliqua vox congruens proposito audiretur.

)

3 6

A2. CUM

1) cum (cum temporale) . (tum, nunc) .

Cum in venationibus eris, licebit tibi quoque pugillares adportare.

Cum in conspectu Roma fuit,(43)

Cum iam neutrispoteram (44)

2) cum (cum inversum): repente . vix, aegre ( ). , .

Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda.

3) cum (cum iterativum) (, ). quotiescumque. , /

Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur.

Cum illa cubiculum mariti intraverat, vivere filium simulabat. (

) (23)

Quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat. (

)(29)

4) cum (cum historicum, narrativum):

) (), ) () ( )

3 7

B. : 1)

Postea is puellam in matrimonium duxit. Paucis post diebus.....

2) : ante + ) post + in+

Atqui ante tertium diem scitote decerptam esse Carthagine ( )

Meruisse vero stipendia in eo bello virtutis fuit. 3) : ) :

Licinus.Athenis apud Epicureum paucos menses pro libero fuit ) :

Caecilia. in sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat. Bello Latino T. Manliuspraefuit. Die quodam Samnitium legati ad eum venerunt. Statimque. bellum tertium, quo Carthago deleta est

) : 4) 5) .

3 8

. ANTIKATA

: : 1) : , . 2) .

1.

: dum+ / cum () + ( )

: postquam, (ubi) + ( )/ cum () +

1) Is Gallos iam abeuntes secutus est (21) abeuntes ( ): Is Gallos, dum abeunt, secutus est / Is Gallos, cum abirent, secutus est 2) Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est (21) rogatus ( ): postquam rogatus est / cum rogatus esset 3) Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine stendensque patribus inquit.(25) stendens ( ): dum ostendit / cum ostenderet 4) Epheso rediens tecum deduc. (28) rediens ( ): dum redis ( ) : cum, cum , (deduc)

3 9

2.

. ,

: postquam, (ubi) + ( )/ cum () +

1) Paetus occiso Scriboniano, Romam trahebatur.(23) occiso:

Paetus, cum Scribonianus occisus esset, Romam trahebatur Paetus, postquam Scribonianus occisus est, Romam trahebatur

. ,

1) Galli, deletis legionibus Romanorum, urbem Romam everterunt.(21) deletis:

Galli, cum legiones Romanorum delevissent, urbem Romam everterunt. Galli, postquam legiones Romanorum deleverunt (-ere), urbem Romam everterunt.

2) Camillus quibus interemptis aurum omne recepit. (21) interemptis:

Camillus, cum eos interemisset aurum omne recepit. Camillus, postquam eos interemit aurum omne recepit.

3) Audita salutatione Caesar dixit. (29) audita:

Caesar, cum salutationem audivisset, dixit Caesar, postquam salutationem audi(v)it, dixit

4) Praedones abiectis armis ianuae appropinquaverunt.(34) abiectis:

Praedones, cum arma abiecissent, ianuae appropinquaverunt. Praedones, postquam arma abiecerunt (-ere), ianuae appropinquaverunt

3 10

. ,

cum: / + sum cum: + sum

1) Brenno duce Galli everterunt urbem Romam. (21) , : Brenno duce:

Cum Brennus dux esset. Cum Brennus dux erat

2) patre imperatore:

Cum pater imperator esset Cum pater imperator erat (30)

3 11

. ()

: ( , , )

, . . :

): , , , ): , ,

,

( ). ( ), .

sum , (absens, praesens)

, .

Caecilia,uxor Metelli, dum more prisco omen petit filiae sororis, ipsa fecit omen. Caecilia,uxor Metelli, more prisco omen petens filiae sororis, ipsa fecit omen. petens: , (fecit). Praedones, cum ante vestibulum dona posuissent, domum reverterunt.

Praedones, ante vestibulum donis positis, domum reverterunt.

donis positis: ,

3 12

1) )

uxor: ................................ more .............. filiae: ............................... sororis: ...................... nocte: . ................................ loco: .......................... puellam: ...................................... ) : more prisco, men nuptiale, sacello quodam, aliqua vox congruens, mea sede, res ipsa. ) . ( .)

longa longus: libenter libenter: congruens congruens:

2) (. 40-48)

. ;

/

/

ipsa

quodam

aliqua

sibi

tibi

ego

hoc

quam

is

3 13

3) ) N , ( ): petit, fecit, persedebat, audiretur, cederet, mortua est, vixit, duxit

praes. imperf. fut. perf. plusq. fut.ex.

praes. imperf. fut. perf. plusq. fut.ex. ) mortua est: . ) mortua est: . . ) standi: . ) fecit, dixit, duxit, standi, cedo: .

X

1) Caecilia mortua est. Metellus puellam in matrimonium duxit. Manius Curius Samnitium divitias contempsit. Samnites paupertatem eius mirati sunt. Praedones postes ianuae venerati sunt et cupide dextram osculati sunt. , ) postquam ubi ) / cum.

Postquam Caecilia mortua est, Metellus puellam in matrimonium duxit. Cum Caecilia mortua esset, Metellus puellam in matrimonium duxit. Ubi Manius Curius Samnitium divitias contempsit, Samnites paupertatem eius

mirati sunt. Cum Manius Curius Samnitium divitias contempsisset, Samnites paupertatem

eius mirati sunt.

3 14

Praedones, postquam postes ianuae venerati sunt , cupide dextram osculati sunt. Praedones, cum postes ianuae venerati essent , cupide dextram osculati sunt.

) cum, . Cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, vultum risu solvit.

Vix ad eum magnum pondus auri publice missum attulerant , cum repente is vultum risu solvit.

: 3) .

congruens: quae congruebat

fessa: quod longa mora standi fessa erat/ quod longa mora standi fessa esset / cum longa mora standi fessa esset

: 4) ( ) . ; Caecilia, dum more prisco omen petit filiae sororis, ipsa fecit omen. ....... Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit, multum amavit;

Nam mortua est Caecilia, quam Metellus viventem multum amavit;

5) ( ) . ; ; In sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat expectabatque, dum aliqua vox congruens proposito audiretur.

.dum aliquam vocem congruentem proposito audiret/audirent. Ego libenter tibi mea sede cedo.

A me libenter tibi mea sedes ceditur Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit. Postea is puellam in matrimonium duxit. .......................................................................................................................

6) . Tandem puella rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet.

Matertera, mihi paulisper loco cede!

3 15

7) ) . Tum Caecilia puellae dixit: Ego libenter tibi mea sede cedo.

Tum Caecilia puellae dixit se libenter illi sua sede cedere ) / . Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiale petit filiae sororis, ipsa fecit omen.

Valerius Maximus tradit Caeciliam, uxorem Metelli, dum more prisco omen nuptiale petat filiae sororis, ipsam fecisse omen. Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit

Valerius Maximus tradit illud dictum paulo post rem ipsam confirmavisse Postea is puellam in matrimonium duxit. Valerius Maximus tradit ........................................................................... :........................................................................................................

3 16

1. CUM

Quod (=id) ut praedones animadverterunt.(34) Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt. (34) ut veni ad urbem (37) Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen petit filiae sororis (38) dum aliqua vox congruens proposito audiretur. (38) dum vixit (38) donec induxit mentionem aetatis (47)

2. CUM

Cum in conspectu Roma fuit (43) Cum iam neutris gratiam referre poteram (44)

3. CUM

Cum illa cubiculum mariti intraverat (23) Quotiescumque avis non respondebat (29)

4. / CUM

Cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent (cum) prorumperentque (23) ( )

Cum P. Cornelius Nasica ad Ennium poetam venisset eique (cum) ab ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset (24) ( )

Cum Ennius ad Nasica venisset ( ) et (cum) eum a ianua quaereret ( ) (24)

Cum te quaererem (24) ( ) Cum omnes recentem esse dixissent(25) ( ) Cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset (27) ( ) Cum eum fugitivum esse ex Aesopi litteris cognovisset(28) ( ) Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret (29) ( ) Cum aliquando castris abiret (31) ( ) Cum in castra revertisset(31) ( ) Cum Africanus in Literno esset(34) ( ) Cum ante vestibulum dona posuissent(34) ( ) Cum ad eum magnum pondus auri puplice missum attulissent (36) (

) Cum Sulla minitans ei instaret(40) ( ) Cum illa respondisset (47) ( ) Cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse(48) (

) Cum cerva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset(48) (

) Cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset (49) (

)