97

!î à"·Ú¯b˜Ùɘ ™˘ÛÙËÌ·ÙÈÎɘ £ÂÔÏÔÁ›·˜

ª#Ã$%§ µ$™. °$§&¡#$¡!À*

ªÂÙ·Íf ÙáÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÎÏ¿‰ˆÓ ÙáÓ £ÂÔÏÔÁÈÎáÓ ™¯ÔÏáÓ ÙáÓ ¶·ÓÂ"ÈÛÙË-Ì›ˆÓ å‰È·›ÙÂÚË ı¤ÛË ö¯ÂÈ ï ÎÏ¿‰Ô˜ Ùɘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜, öÚÁÔ ÙÔÜ ï"Ô›-Ô˘ ÂrÓ·È ì Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc öÚ¢ӷ ηd öÎıÂÛË Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ ‰È‰·Ûηϛ·˜1. ™ÙeÓÎÏ¿‰Ô ·éÙe "ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚ˜ Âå‰ÈÎfiÙËÙ˜, Ìb "ÚÔÂÍ¿Ú¯Ô˘Û˜ Ùc ¢ÔÁ-Ì·ÙÈ΋, ì ï"Ô›· à"ÔÙÂÏÂÖ ÙeÓ ÎÂÓÙÚÈÎe ôÍÔÓ· ù¯È ÌfiÓÔ ÙÔÜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ÎÏ¿-‰Ô˘ àÏÏa ¬Ï˘ Ù˘ ıÂÔÏÔÁ›·˜2, ÙcÓ \%ıÈ΋, ì ï"Ô›· "·Ï·ÈfiÙÂÚ· "ÂÚÈÏ·Ì‚·Ófi-Ù·Ó ÛÙc ¢ÔÁÌ·ÙÈ΋, Û‹ÌÂÚ· ¬Ìˆ˜ ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È à"e âΛÓË ÁÈa ηı·Úa ÌÂıÔ‰Ô-ÏÔÁÈÎÔf˜ ÛÎÔ"Ô‡˜, àÏÏa "·Ú·Ì¤ÓÂÈ Î·d "Ú¤"ÂÈ Óa "·Ú·Ì¤ÓÂÈ Ûb àÚÚ·ÁÉ âÛˆ-ÙÂÚÈÎc ëÓfiÙËÙ· Ì·˙› Ù˘3, ηd ÙcÓ \$"ÔÏÔÁËÙÈ΋4 (ë"fiÌÂÓË ÛÂÏ.), ì ï"Ô›· â"›Û˘ Û˘Ó‰¤-

* ^! ªÈ¯·cÏ °·ÏÂÓÈ·Óe˜ ÂrÓ·È ¢Ú. £ÂÔÏÔÁ›·˜ ηd ºÈÏÔÛÔÊ›·˜.1. ™b "·Ï·ÈfiÙÂÚÔ˘˜ ï‰ËÁÔf˜ Û"Ô˘‰áÓ ÙÔÜ ÙÌ‹Ì·ÙÔ˜ £ÂÔÏÔÁ›·˜ ÙÔÜ \&ıÓÈÎÔÜ Î·d '·"Ô‰È-

ÛÙÚÈ·ÎÔÜ ¶·ÓÂ"ÈÛÙËÌ›Ô˘ \$ıËÓáÓ (1992, 1993) ηd ÛÙc Û. 19 àӷʤÚÂÙ·È Û¯ÂÙÈÎa ¬ÙÈ ï (Ô̤·˜Ùɘ ™˘ÛÙËÌ·ÙÈÎɘ £ÂÔÏÔÁ›·˜ âÚ¢ÓÄ Î·d âÎı¤ÙÂÈ Ìb Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎe ÙÚfi"Ô Ùe "ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ùɘ ¯ÚÈ-ÛÙÈ·ÓÈÎɘ "›ÛÙˆ˜, ¬"ˆ˜ ·éÙe ‚ÈÒıËΠà"e ÙcÓ \&ÎÎÏËÛ›·, Ûb ‰È·ÏÂÎÙÈÎc Û¯¤ÛË "Úe˜ ÙcÓ ·¥ÚÂ-ÛË j ÙcÓ ëÙÂÚÔ‰ÔÍ›·.

2. ^! \#. '·ÚÌ›Ú˘ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ Û¯ÂÙÈο: «(á ùÓÙÈ ï Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎe˜ ηıfiÏÔ˘ ÎÏ¿‰Ô˜ Ùɘ £ÂÔ-ÏÔÁ›·˜ à"ÔÙÂÏÂÖ Ùe ΤÓÙÚÔÓ Î·d Ùe ÎÔڇʈ̷ ·éÙɘ, ηı’ ¬ÛÔÓ "Úe˜ ·éÙeÓ ôÁÔ˘Ó ï ëÚÌËÓ¢-ÙÈÎe˜ ηd ï îÛÙÔÚÈÎe˜ ηd à"’ ·éÙÔÜ àÓ·¯ˆÚÂÖ ï "Ú·ÎÙÈÎe˜ ÎÏ¿‰Ô˜. ^% ‰b Ùe ΤÓÙÚÔÓ ÙÔÜ Û˘ÛÙË-Ì·ÙÈÎÔÜ ÎÏ¿‰Ô˘ η٤¯Ô˘Û· ¢ÔÁÌ·ÙÈ΋, Û˘Ó‰ÂÔ̤ÓË ÛÙÂÓᘠ"Úe˜ "¿ÓÙ· Ùa ıÂÔÏÔÁÈÎa Ì·ı‹Ì·-Ù·, à"ÔÙÂÏÂÖ ÙcÓ Û"ÔÓ‰˘ÏÈÎcÓ ÛÙ‹ÏËÓ Î·d ÙcÓ à‰·Ì·ÓÙ›ÓËÓ ‚¿ÛÈÓ Î·d Ùe ΤÓÙÚÔ ·éÙáÓ, à"ÔÎÏÂÈ-Ô̤Ó˘ "¿Û˘ ÎÂÓÙÚfiÊ˘ÁÔ˜ Ù¿Ûˆ˜ ·éÙáÓ Î·d ‰È·Ûˆ˙Ô̤Ó˘ Ô)Ùˆ Ùɘ ëÓfiÙËÙÔ˜ Ùɘ £ÂÔÏÔÁ›·˜»(«¢ÔÁÌ·ÙÈ΋», £ÚËÛ΢ÙÈÎc ηd \%ıÈÎc \&Á΢ÎÏÔ"·È‰Â›· (ÛÙe ëÍɘ £%&) 5 (1964) 136-137).

3. ^! ¡. •ÂÍ¿Î˘ "·Ú·ÙËÚÂÖ Û¯ÂÙÈο: «^% ¢ÔÁÌ·ÙÈÎc ÂrÓ·È ÛÙÂÓfiٷٷ Û˘Ó‰Â‰Â̤ÓË ÌÂÙa ÙɘÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ \%ıÈÎɘ, "·Ú¤¯Ô˘Û· Âå˜ ·éÙcÓ Ùe "ÂÚȯfiÌÂÓÔÓ ·éÙɘ. !)Ùˆ˜ ì ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÎc\%ıÈÎc àÓÙÏÂÖ Ùe "ÂÚȯfiÌÂÓÔÓ ·éÙɘ âÎ Ùɘ ¢ÔÁÌ·ÙÈÎɘ. (a ‰fiÁÌ·Ù· ‰bÓ ÂrÓ·È ê"ÏᘠıˆÚËÙÈ-ηd àÏ‹ıÂÈ·È, ·î ï"ÔÖ·È ö¯Ô˘Ó Û¯¤ÛÈÓ ÌfiÓÔÓ "Úe˜ ÙeÓ ÓÔÜÓ, àÏÏ’ ö¯Ô˘Ó ôÌÂÛÔÓ Û¯¤ÛÈÓ Î·d àÓ·-ÊÔÚaÓ Âå˜ ÙcÓ ˙ˆcÓ ÙÔÜ "ÈÛÙÔÜ. ^% ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÎc \%ıÈÎc "Ú·ÁÌ·Ù‡ÂÙ·È ÙcÓ ‚›ˆÛÈÓ âΠ̤ÚÔ˘˜ ÙÔÜàÓıÚÒ"Ô˘ ÙáÓ ñ"e ÙÔÜ £ÂÔÜ à"ÔÎÂÎ·Ï˘ÌÌ¤ÓˆÓ ıˆÚËÙÈÎáÓ àÏËıÂÈáÓ» (\!Úıfi‰ÔÍÔ˜ ¢ÔÁÌ·ÙÈ-΋, ÙfiÌ. $ã: ¶ÚÔÏÂÁfiÌÂÓ· Âå˜ ÙcÓ \!Úıfi‰ÔÍÔÓ ¢ÔÁÌ·ÙÈ΋Ó, \$ı‹Ó· 2006, Û. 46-47). ¶Ú‚Ï. ª$-¡(*$ƒ#¢% °., &åÛ·ÁˆÁc ÛÙcÓ \%ıÈ΋, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 19953, Û. 66: «^% \%ıÈÎc ηd ì ¢ÔÁÌ·ÙÈÎc

£!"§"°#$ 1/2011

98

ÂÙ·È ÛÙÂÓa Ìb Ùc ¢ÔÁÌ·ÙÈÎc ηÙa Ùe ¬ÙÈ ñ%ÂÚ·Û%›˙ÂÙ·È Ùa ‰fiÁÌ·Ù· öÓ·ÓÙÈ ÙáӉȷÊfiÚˆÓ â%Èı¤ÛÂˆÓ âÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘˜ ηd à%ÔÛÎÔ%ÂÖ ÛÙcÓ Î·Ù¿‰ÂÈÍË Ùɘ ÏÔÁÈÎfi-ÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜5. $éÙb˜ Ôî ÙÚÂÖ˜ Âå‰ÈÎfiÙËÙ˜ à%ÔÙÂÏÔÜÓ ÙeÓ ÎÔÚÌe Ùɘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎɘıÂÔÏÔÁ›·˜, Û˘ÓÂ%ÈÎÔ˘ÚÔ‡ÌÂÓ˜ ηd à%e ôÏϘ Û˘Ó·ÊÂÖ˜, ¬%ˆ˜ ÂrÓ·È ì \!Á΢-ÎÏÔ%·È‰Â›· Ùɘ £ÂÔÏÔÁ›·˜, ì ™˘Ì‚ÔÏÈ΋, ì ºÈÏÔÛÔÊ›· Î.Ï%.

&·Ùa ηÈÚÔ‡˜, å‰È·›ÙÂÚ· Ùd˜ ÙÂÏÂ˘Ù·Ö˜ ‰ÂηÂٛ˜, ÛÙeÓ çÚıfi‰ÔÍÔ ¯áÚÔ ìÛ˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc ıÂÔÏÔÁ›·, %ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ à%e ï%ÔÈ·‰‹%ÔÙ ôÏÏË, ‰¤¯ÂÙ·È â%Èı¤ÛÂȘ¬ÙÈ Ìb Ùc ÌÂıÔ‰ÈÎc â%ÂÍÂÚÁ·Û›· Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ ‰È‰·Ûηϛ·˜, ÛÙcÓ ï%Ô›·%ÚÔ‚·›ÓÂÈ, àÎÔÏÔ˘ıÂÖ Ùe %ÚfiÙ˘%Ô ÙÔÜ Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎÈÛÌÔÜ Î·d ‰È¤%ÂÙ·È ÔéÛÈ·ÛÙÈÎaà%e Ùc ÓÔËÛÈ·Ú¯›· ηd ÙeÓ ÂéÛ‚ÈÛÌe Ùɘ ‰˘ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜6. ™¯Â‰eÓ ‰bÓ à%Ô-ÙÔÏÌÄ %Èa ηÓÂd˜ Óa ‰È·%Ú·ÁÌ·Ù¢ÙÂÖ Ìb Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎe ÙÚfi%Ô Ùe %ÂÚȯfiÌÂÓÔÙɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ %›ÛÙ˘ ηd à̤ۈ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È Ìb %ÂÚÈÛÛc ÂéÎÔÏ›· ηdöÓÙÔÓ· àÚÓËÙÈÎc ‰È¿ıÂÛË ÓÂÔÛ¯ÔÏ·ÛÙÈÎfi˜7. 'a ÓÂfiÙÂÚ· âÁ¯ÂÈÚ›‰È· ¢ÔÁÌ·ÙÈÎɘ(ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ùa %ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·) à%ÔηÏÔÜÓÙ·È Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎa ηd â%ÈÎÚ›ÓÔÓÙ·È

Û˘ÓÔ„›˙Ô˘Ó Ùc ‰È‰·Ûηϛ· ÁÈa Ùc ˙ˆc ηd ÙcÓ %›ÛÙË Ùɘ \!ÎÎÏËÛ›·˜. ^( ‰È¿ÎÚÈÛË Ùɘ £ÂÔÏÔÁ›·˜Ûb ÎÏ¿‰Ô˘˜ ‰bÓ âÌ%Ô‰›˙ÂÈ Ùc ‰È·Ù‹ÚËÛË Ùɘ çÚÁ·ÓÈÎɘ ëÓfiÙËÙ¿˜ Ù˘. !å‰ÈÎfiÙÂÚ· ì ‰È¿ÎÚÈÛË Ùɘ\(ıÈÎɘ à%e Ùc ¢ÔÁÌ·ÙÈ΋, %Ôf Á›ÓÂÙ·È ÁÈa ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈÎÔf˜ ÏfiÁÔ˘˜, ‰bÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ ï%ÔÈÔ‰‹%ÔÙÂÔéÛÈ·ÛÙÈÎe ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi ÙÔ˘˜. ¢fiÁÌ· ηd qıÔ˜, %›ÛÙË Î·d ˙ˆc Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È çÚÁ·ÓÈÎa ηd à‰È¿-Û%·ÛÙ·». °Èa %ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ¬ÛÔÓ àÊÔÚÄ ÛÙe ı¤Ì· Ùɘ Û¯¤Û˘ ¢ÔÁÌ·ÙÈÎɘ ηd \(ıÈÎɘ ‚Ï. º$-ƒ$¡'"À ª., ¢ÔÁÌ·ÙÈÎc ηd \(ıÈ΋. !åÛ·ÁˆÁÈο, \$ıÉÓ·È 1973, Û. 66-99.

4. ™ËÌÂÈˆÙ¤Ô ¬ÙÈ ì \$%ÔÏÔÁËÙÈÎc âÓ›ÔÙ âÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙeÓ %Ú·ÎÙÈÎe ÎÏ¿‰Ô Ùɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜ ÌbÙe ÛÎÂ%ÙÈÎe ¬ÙÈ ì ñ%ÂÚ¿Û%ÈÛË Î·d ‰Èη›ˆÛË ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔÜ ÂrÓ·È Î˘Ú›ˆ˜ öÚÁÔ %Ú·ÎÙÈÎfi, ‰bÓ%·‡ÂÈ ¬Ìˆ˜ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Óa ö¯ÂÈ Û·Êc ıˆÚËÙÈÎe ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ηd Óa àÓ‹ÎÂÈ Î·Ùa ÙÔÜÙÔ çÚÁ·ÓÈÎaÛÙeÓ ÎÏ¿‰Ô Ùɘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜. µÏ. Û¯ÂÙÈÎa 'ƒ!ª¶!§$ ¶., \!Á΢ÎÏÔ%·È‰Â›· Ùɘ £ÂÔ-ÏÔÁ›·˜, \$ıÉÓ·È 19802, Û. 318 ëÍ. ¶Ú‚Ï. ¶$¶$¶!'ƒ"À &., ^( \"Úıfi‰ÔÍÔ˜ \$%ÔÏÔÁËÙÈÎc Âå˜ ÙcÓâ%Ô¯‹Ó Ì·˜, \$ıÉÓ·È 1971, Û. 65: «...ıa 䉇ӷÙÔ Î·ÓÂd˜ Óa %·Ú·ÙËÚ‹ÛFË ¬ÙÈ ì \$%ÔÏÔÁËÙÈÎc ó˜Ì›· Âå‰ÈÎc ıÂÔÏÔÁÈÎc Ì¿ıËÛȘ àÓ‹ÎÂÈ àÊ’ ëÓe˜ Âå˜ ÙeÓ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎeÓ Î·d àÊ’ ëÙ¤ÚÔ˘ Âå˜ ÙeÓ %Ú·-ÎÙÈÎeÓ ÎÏ¿‰ÔÓ Ùɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜, ¬%ˆ˜ ôÏψÛÙ ηd %ÄÛ· ôÏÏË âÎ ÙáÓ Âå‰ÈÎáÓ ıÂÔÏÔÁÈÎáÓ Ì·ı‹-Ûˆӻ.

5. ª('™"¶"À§"À ¡., £¤Ì·Ù· \"ÚıÔ‰fiÍÔ˘ ¢ÔÁÌ·ÙÈÎɘ £ÂÔÏÔÁ›·˜, \$ıÉÓ·È 1983 (\$Ó·Ù‡%ˆ-ÛȘ 2008), Û. 34. °Èa %ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ¬ÛÔÓ àÊÔÚÄ Ùc Û¯¤ÛË ¢ÔÁÌ·ÙÈÎɘ ηd \$%ÔÏÔÁËÙÈÎɘ ‚Ï. ¶$-¶$¶!'ƒ"À &., ¬%.%., ¶·Ú¿ÚÙËÌ·: ^( Û¯¤ÛȘ ¢ÔÁÌ·ÙÈÎɘ ηd \$%ÔÏÔÁËÙÈÎɘ âÎ Ùɘ â%fi„ˆ˜ Ùɘ\!Á΢ÎÏÔ%·È‰Â›·˜ Ùɘ £ÂÔÏÔÁ›·˜, Û. 59-67.

6. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎe %·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù¤ÙÔÈÔ˘ Âú‰Ô˘˜ ÎÚÈÙÈÎɘ à%ÔÙÂÏÂÖ Ùe Û‡ÁÁÚ·ÌÌ· ÙÔÜ °#$¡-¡$ƒ$ Ã. \"ÚıÔ‰ÔÍ›· ηd ¢‡ÛË ÛÙcÓ ÓÂÒÙÂÚË ^!ÏÏ¿‰·, \$ı‹Ó· 1992.

7. ¶ÔÏÏb˜ ÊÔÚb˜ Ì¿ÏÈÛÙ· à%e ο%ÔÈÔ˘˜ %Ôf ù¯È ‰bÓ ı¤ÏÔ˘Ó, àÏÏa ‰bÓ Ì%ÔÚÔÜÓ Óa àÚıÚÒ-ÛÔ˘Ó ÛÔ‚·Úe â%ÈÛÙËÌÔÓÈÎe ÏfiÁÔ.

ªÈ¯·cÏ µ·Û. °·ÏÂÓÈ·ÓÔÜ

!" #¶#ƒÃ$™ %&™ ™À™%&ª#%"'&™ £$!§!°"#™

99

àÎfiÌ· ηd ó˜ Ìc çÚıfi‰ÔÍ·8, âÓá ì \&ıÈÎc £ÂÔÏÔÁ›· àÓÙÈÌÂÙˆ(›˙ÂÙ·È ó˜ å‰ÂÔ-ÏÔÁÈÎe ηٷÛ··ÛÌ· ηd àÌÊÈÛ‚ËÙÂÖÙ·È àÎfiÌ· ηd Û˘ÓÔÏÈο9. )!ÛÔ ÁÈa ÙcÓ\#(ÔÏÔÁËÙÈÎc ö¯Ô˘Ì ηd ôÏÏÔÙ â(ÈÛËÌ¿ÓÂÈ ¬ÙÈ ÛÙcÓ â(Ô¯‹ Ì·˜ Ì¿¯ÂÙ·È ù¯È Ìfi-ÓÔ ÁÈa Ùc ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎc (›ÛÙË àÏÏa ηd ÁÈa ÙcÓ ú‰È· ÙcÓ â(È‚›ˆÛË Ù˘10, ÁÈ·Ùd ıÂ-ˆÚÂÖÙ·È à(e (ÔÏÏÔf˜ àÓ·¯ÚÔÓÈÛÙÈÎc ηd à(fi‚ÏËÙË à(e Ùc £ÂÔÏÔÁ›·11.

¢ËÌÈÔ˘ÚÁÂÖÙ·È öÙÛÈ ì âÓÙ‡(ˆÛË ¬ÙÈ ì â(ÈÛÙËÌÔÓÈÎc Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc öÚ¢ӷ ηdöÎıÂÛË Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÂrÓ·È âÓÙÂÏᘠͤÓË (Úe˜ ÙcÓ ¶·Ú¿‰ÔÛËÙɘ \$ÎÎÏËÛ›·˜ ηd à(ÔÙÂÏÂÖ ÁÈa ÙÔf˜ çÚıfi‰ÔÍÔ˘˜ ηÎc â(ÈÚÚÔc à(e Ùc ‰˘ÙÈÎcıÂÔÏÔÁ›·. °Èa Óa ‰È·(ÈÛÙˆıÂÖ iÓ Î·d ηÙa (fiÛÔ ÂrÓ·È çÚıc j âÛÊ·Ï̤ÓË ·éÙcì àÓÙ›ÏË„Ë, ¯Ú‹ÛÈÌË, j ÌÄÏÏÔÓ àÓ·Áη›·, ÂrÓ·È ì àÓ·˙‹ÙËÛË ÙáÓ à(·Ú¯áÓ ÙÉ˜Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜.

¶ÚáÙ· - (ÚáÙ· (Ú¤(ÂÈ Óa ÛËÌÂȈıÂÖ (g˜ *Ó·˜ Ìc ηÎfi(ÈÛÙÔ˜ âÚ¢ÓËÙc˜‰È·(ÈÛÙÒÓÂÈ ¯ˆÚd˜ ÛÔ‚·Úb˜ â(ÈÊ˘Ï¿ÍÂȘ ¬ÙÈ ì ¯Ú‹ÛË ÁÂÓÈÎa â(ÈÛÙËÌÔÓÈÎáÓ ÌÂ-ıfi‰ˆÓ ù¯È ÌfiÓÔ Í¤ÓË ‰bÓ ÂrÓ·È (Úe˜ ÙcÓ ¶·Ú¿‰ÔÛË Ùɘ \$ÎÎÏËÛ›·˜, àÏÏa à(·-ÓÙÄ àÎfiÌ· ηd ÛÙa ú‰È· Ùa $é·ÁÁ¤ÏÈ·. °Èa (·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ùe ηÙa §Ô˘ÎÄÓ $é·Á-Á¤ÏÈÔ ÂrÓ·È ÁÚ·Ì̤ÓÔ Û‡Ìʈӷ Ìb Ùd˜ â(ÈÛÙËÌÔÓÈÎb˜ îÛÙÔÚÈÎb˜ â(ÈÙ·Áb˜ Ùɘâ(ԯɘ ÙÔ˘. ^! (. °ÂÒÚÁÈÔ˜ ªÂÙ·ÏÏËÓe˜ àӷʤÚÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎa ¬ÙÈ ï $é·Á-ÁÂÏÈÛÙc˜ §Ô˘ÎĘ «ÂrÓ·È â(ÈÛÙ‹ÌÔÓ·˜ îÛÙÔÚÈÎfi˜. ò$ÁÚ·„Â Û˘ÓÂȉËÙa îÛÙÔÚ›·.%e '·Ùa §Ô˘ÎÄÓ $é·ÁÁ¤ÏÈÔ ÂrÓ·È *Ó· ÎÏ·ÛÈÎe îÛÙÔÚÈÎe öÚÁÔ, (·Úa ÙeÓ Î·ÙË-¯ËÙÈÎfi ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. °È·Ùd ‰È¤(ÂÙ·È à(e Ùd˜ åÛ¯‡Ô˘Û˜ ÙfiÙ â(ÈÛÙËÌÔÓÈÎb˜îÛÙÔÚÈÎb˜ àÚ¯¤˜. \$(ȯÂÈÚÂÖ Óa âÓÙ¿ÍÂÈ Ì¤Û· ÛÙeÓ (Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi, ÙeÓ ‚Ȉ̤ÓÔ¯ÚfiÓÔ, ÙcÓ âÌÊ¿ÓÈÛË ÙÔÜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔÜ, Ùe öÚÁÔ ÙÔÜ ¶ÚÔ‰ÚfiÌÔ˘ ηd Ùe öÚÁÔÙÔÜ \"ËÛÔÜ ÃÚÈÛÙÔÜ. ^& ¯¿Ú·ÍË ÙáÓ ¯ÚÔÓÈÎáÓ Û˘ÓÙÂÙ·ÁÌ¤ÓˆÓ ı˘Ì›˙ÂÈ â(¿ÍÈ· Ùe

8. µÏ. Û¯ÂÙÈÎa ÙcÓ (·Ï·ÈfiÙÂÚË ÌÂϤÙË Ì·˜ «^& ÎÚÈÙÈÎc (ÂÚd ÙáÓ âÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ ¢ÔÁÌ·ÙÈÎɘÙáÓ Ã. \#Ó‰ÚÔ‡ÙÛÔ˘ ηd ¶. %ÚÂÌ(¤Ï·», °ÚËÁfiÚÈÔ˜ ï ¶·Ï·ÌĘ 808 (™Â(٤̂ÚÈÔ˜ - \!ÎÙÒ‚ÚÈÔ˜2005) 483-495.

9. ^! ¡. ªËÙÛfi(Ô˘ÏÔ˜ (·Ú·ÙËÚÂÖ ¬ÙÈ ÌÂÙ·Íf ôÏψÓ, Ôî ï(ÔÖÔÈ àÌÊÈÛ‚ËÙÔÜÓ ÙeÓ ¬ÚÔ «ÃÚÈ-ÛÙÈ·ÓÈÎc \&ıÈ΋» j ÙcÓ +(·ÚÍË Ùɘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ \&ıÈÎɘ ó˜ ·éÙÔÙÂÏÔܘ ÎÏ¿‰Ô˘ j å‰È·›ÙÂÚÔ˘Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ùɘ £ÂÔÏÔÁ›·˜ Î.Ï(., ñ(¿Ú¯Ô˘Ó ηd (ÔÏÏÔd (Ô‡ «àÌÊÈÛ‚ËÙÔÜÓ ÙcÓ +(·ÚÍÈÓ Ùɘ ÃÚÈ-ÛÙÈ·ÓÈÎɘ \&ıÈÎɘ ηı’ ë·˘Ù‹Ó» (£¤Ì·Ù· \!ÚıÔ‰fiÍÔ˘ \&ıÈÎɘ £ÂÔÏÔÁ›·˜ #.ã ¶·ÓÂ(ÈÛÙËÌÈ·-ηd (·Ú·‰fiÛÂȘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ \&ıÈÎɘ, \#ı‹Ó· 1992, Û. 22).

10. «^& ¶·Ú·Î·Ù·ı‹ÎË ÙáÓ \#(ÔÏÔÁËÙáÓ ÙÔÜ µã Ì.Ã. ·åÒÓ·», ™˘Ì‚ÔÏc 4 (20041) 77.11. \$Ó‰ÂÈÎÙÈÎe ÂrÓ·È Ùe ÁÂÁÔÓe˜ ¬ÙÈ ÌfiÏȘ Ûb *Ó· à(e Ùa Ù¤ÛÛÂÚ· ÙÌ‹Ì·Ù· ÙáÓ £ÂÔÏÔÁÈÎáÓ

™¯ÔÏáÓ \#ı‹Ó·˜ ηd £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ ñ(¿Ú¯ÂÈ Ì¿ıËÌ· \#(ÔÏÔÁËÙÈÎɘ ÎÈ ·éÙe ñ(Ô‚·ıÌÈṲ̂ÓÔ,âÓá ÛÙd˜ Ù¤ÛÛÂÚȘ \#ÓÒٷ٘ \$ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎb˜ \#η‰Ë̛˜ ((ÚÒËÓ \#ÓÒÙÂÚ˜ \$ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎb˜™¯ÔÏb˜) ‰bÓ ñ(¿Ú¯ÂÈ Î·ıfiÏÔ˘.

£!"§"°#$ 1/2011

100

£Ô˘Î˘‰›‰Ë... ™Ùe !é·ÁÁ¤ÏÈfi ÙÔ˘ Ê·›ÓÂÙ·È ì à%·›ÙËÛË Óa à%Ô‰ÂȯıÔÜÓ Ùa ÁÂÁÔ-ÓfiÙ·, %Ôf Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ìb Ùc ˙ˆc ηd ‰Ú¿ÛË ÙÔÜ ÃÚÈÛÙÔÜ, âÓÙÂÏᘠ%Ú·ÁÌ·ÙÈο,îÛÙÔÚÈο, ÙÔ%ÔıÂÙË̤ӷ ÛÙe â‰á ηd ÙÒÚ·, ÛÙe Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¯áÚÔ Î·d ¯ÚfiÓÔ,ηd ù¯È àfiÚÈÛÙ·, â͈¯ÚÔÓÈÎa ηd àÓ¤ÚÂÈÛÙ·»12. ªb àÓ·ÊÔÚa â%›Û˘ ÛÙe ¬ÏÔöÚÁÔ ÙÔÜ §Ô˘ÎÄ (!é·ÁÁ¤ÏÈÔ Î·d ¶Ú¿ÍÂȘ) ÛËÌÂÈÒÓÂÈ: «&e öÚÁÔ ÙÔÜ à%ÔÛÙfiÏÔ˘§Ô˘ÎÄ ÂrÓ·È ÔéÛÈ·ÛÙÈÎa ì %ÚÒÙË âÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎc îÛÙÔÚ›·, Ìb ÙeÓ ·Ú·ÎÙ‹Ú· Ùɘ·éÙÔÌ·ÚÙ˘Ú›·˜. "î â%ÈÛÙËÌÔÓÈÎb˜ àÚÂÙb˜ ÙÔÜ Û˘ÁÁڷʤ· ÂrÓ·È %ÚÔÊ·ÓÂÖ˜. ^"§Ô˘ÎĘ Âr¯Â ÁÓÒÛË ÙáÓ Î·ÓfiÓˆÓ Ùɘ àÚ¯·›·˜ îÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜»13.

\$ÏÏ¿, iÓ ï !é·ÁÁÂÏÈÛÙc˜ §Ô˘ÎĘ ÂrÓ·È ï %ÚáÙÔ˜ îÛÙÔÚÈÎe˜ ıÂÔÏfiÁÔ˜ (ïηْ âÍÔ¯cÓ îÛÙÔÚÈÎfi˜ Ù˘ àÚ¯¤ÁÔÓ˘ \!ÎÎÏËÛ›·˜, ¬%ˆ˜ ö¯ÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÂÖ)14,ï !é·ÁÁÂÏÈÛÙc˜ ª·Ùı·ÖÔ˜ ÂrÓ·È ï %ÚáÙÔ˜ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎe˜ ıÂÔÏfiÁÔ˜15. ^' ‰È¿Ú-ıÚˆÛË ÙÔÜ !é·ÁÁÂÏ›Ô˘ ÙÔ˘ ‰bÓ ‰È¤%ÂÙ·È ÙfiÛÔ à%e ÙcÓ ·éÛÙËÚc Ù‹ÚËÛË Ùɘ ¯ÚÔ-ÓÈÎɘ ÛÂÈÚĘ ÙáÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ %Ôf ηٷÁÚ¿ÊÔÓÙ·È, ¬ÛÔ à%e ÙcÓ Î·Ùa ı¤Ì·Ù· %·-Ú¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘˜, ‰ËÏ·‰c Ôî ïÌÈϛ˜, Ùa ı·‡Ì·Ù· ηd Ôî %·Ú·‚ÔÏb˜ ÙÔÜ ÃÚÈÛÙÔÜ %·-Ú·Ù›ıÂÓÙ·È Î·Ùa Ùe %ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·d ù¯È ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈο16. ^' ÌÂÙ¿‚·ÛË à%e ı¤Ì·Ûb ı¤Ì· Á›ÓÂÙ·È àÚÈÛÙÔÙ¯ÓÈÎa Ìb âÎÊÚ¿ÛÂȘ ¬%ˆ˜ «Î·d âÁ¤ÓÂÙÔ ¬Ù âÙ¤ÏÂÛÂÓ ï

12. ¶ËÁb˜ \!ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎɘ ^#ÛÙÔÚ›·˜, \$ı‹Ó· 1989, Û. 47.13. ("%. %., Û. 48. ¶Ú‚Ï. ¶$&ƒø¡"À °., ¶ÚÔÏÂÁfiÌÂÓ· ÛÙcÓ öÚ¢ӷ ÙáÓ ¶Ú¿ÍˆÓ, £ÂÛÛ·ÏÔ-

Ó›ÎË 1993, Û. 212-213 : «\$ÏÏa ηd à%e %Ï¢ÚĘ ηı·Úa àÓıÚÒ%ÈÓ˘ η› “â%ÈÛÙËÌÔÓÈÎɘ”, ìÌ·ÚÙ˘Ú›· ÙÔÜ §Ô˘ÎÄ ö¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ÛËÌ·Û›· ηd Û%Ô˘‰·ÈfiÙËÙ· ÁÈa ÙcÓ îÛÙÔÚ›·, ÁÈ·Ùd ï ú‰ÈÔ˜ ÌĘ%ÚÔÛ¤ÊÂÚ ¬,ÙÈ Ùe ηχÙÂÚÔ qÙ·Ó ‰˘Ó·Ùe Óa %ÚÔÛʤÚÂÈ )Ó·˜ îÛÙÔÚÈÎe˜ Ìb Ùa ‰Â‰Ô̤ӷ Ùɘâ%ԯɘ âΛӢ ηd Ìb Ùd˜ ıÂÙÈÎfiÙÂÚ˜ ÙáÓ %ÚÔ¸%Ôı¤ÛÂˆÓ Î·d ·éÙɘ àÎfiÌË Ùɘ ëÏÏËÓÈÎɘ àÓÙ›-Ï˄˘ %ÂÚd îÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜. ^" §Ô˘ÎĘ ηd Ì’ ·éÙcÓ àÎfiÌË ÙcÓ “ÎÔÛÌÈ΋” öÓÓÔÈ· ÂrÓ·È )Ó·˜àÏËıÈÓe˜ îÛÙÔÚÈÎe˜ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ηd Ì%ÔÚÂÖ Óa ÌÂÏÂÙËıÂÖ Î·d Óa Û˘ÁÎÚÈıÂÖ ì îÛÙÔÚÈ΋ ÙÔ˘ àÍ›·Î·d àÍÈÔ%ÈÛÙ›· ηd ÌÂÙ·Íf ÙáÓ ÌÂÁ·Ï˘Ù¤ÚˆÓ îÛÙÔÚÈÎáÓ ÂúÙ Ùɘ ëÏÏËÓÈÎɘ ÂúÙ Ùɘ åÔ˘‰·˚ÎɘàÚ¯·ÈfiÙËÙ·˜».

14. µÏ. µ"À§°$ƒ' Ã., ^' %ÂÚd ÛˆÙËÚ›·˜ ‰È‰·Ûηϛ· ÙÔÜ !é·ÁÁÂÏÈÛÙÔÜ §Ô˘ÎÄ, \$ıÉÓ·È1971, Û. È·ã.

15. ^" ÃÚ. µÔ‡ÏÁ·Ú˘ â%ÈÛËÌ·›ÓÂÈ: «^' Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc ‰È¿Ù·ÍȘ ÙÔÜ %ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔÜ Î·Ùaª·Ùı·ÖÔÓ !é·ÁÁÂÏ›Ô˘ àÎÔÏÔ˘ıÂÖ ÙÂÙÚ·ÌÂÚb˜ ‰È¿ÁÚ·ÌÌ·, Ùe ï%ÔÖÔÓ âÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙcÓ %ÚÔÛ%¿ıÂÈ-·Ó ÙÔÜ !é·ÁÁÂÏÈÛÙÔÜ %Úe˜ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎcÓ Î·Ù¿Ù·ÍÈÓ ÙÔÜ ñÏÈÎÔÜ ÙÔ˘» (!åÛ·ÁˆÁc Âå˜ ÙcÓ *·ÈÓcӢȷı‹ÎËÓ, ÙfiÌ. $ã, âÓ \$ı‹Ó·È˜ 2003, Û. 119). ¶Ú‚Ï. °#"*$ƒ#¡' *., ^' ‰È‰·ÎÙÈÎc ηd %·È‰·Áˆ-ÁÈÎc ÙÔÜ \#ËÛÔÜ, \$ı‹Ó· 1998, Û. 24: «^" ª·Ùı·ÖÔ˜ ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È à%e ÙÔf˜ ôÏÏÔ˘˜ !é·ÁÁÂÏÈÛÙ¤˜,ÁÈ·Ùd àÓÙÈÌÂÙˆ%›˙ÂÈ Ìb )Ó· Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfiÙÂÚÔ ÙÚfi%Ô Ùc ‰È‰·Ûηϛ· ÙÔÜ \#ËÛÔÜ».

16. ^" ™%. ª·ÎÚɘ %·Ú·ÙËÚÂÖ ¬ÙÈ «ï ª·Ùı·ÖÔ˜ âÓ ÙFÉ âÎı¤ÛÂÈ ÙáÓ îÛÙÔÚÔ˘Ì¤ÓˆÓ ÙÔ˘ ‰bÓàÎÔÏÔ˘ıÂÖ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈÎcÓ Ù¿ÍÈÓ (Âå Ìc ÌfiÓÔÓ ó˜ %Úe˜ Ùe ¬ÏÔÓ), àÏÏa ÏÔÁÈÎcÓ Û˘Ó¿ÊÂÈ·Ó ÙáÓ ÁÂ-ÁÔÓfiÙˆÓ, Û˘ÁÎÂÊ·Ï·ÈáÓ ·éÙa ηÙa Ùe %ÂÚȯfiÌÂÓÔÓ, ÙÔf˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÙÔÜ \#ËÛÔÜ, Ùa ı·‡Ì·Ù· ·éÙÔÜηd Ùa˜ %·Ú·‚ÔÏ¿˜ ÙÔ˘» («ò"ÚÔ˘˜, â%›, ^"ÌÈÏ›·», £'! 9 (1966) 974).

ªÈ¯·cÏ µ·Û. °·ÏÂÓÈ·ÓÔÜ

!" #¶#ƒÃ$™ %&™ ™À™%&ª#%"'&™ £$!§!°"#™

101

\"ËÛÔܘ ÙÔf˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÙÔ‡ÙÔ˘˜», œÛÙ Óa Ìc ‰È·Û(ÄÙ·È ì ëÓfiÙËÙ· ÙÔÜ (ÂÚȯÔ̤-ÓÔ˘ ÙÔÜ $é·ÁÁÂÏ›Ô˘.

^& (ÚÔÙ›ÌËÛË ·éÙc ÛÙc Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc (·Úa ÛÙc ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈÎc Ù¿ÍË17 Ì·ÚÙ˘ÚÂÖÙcÓ (ÚfiıÂÛË ÙÔÜ ª·Ùı·›Ô˘ Óa (·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ Ùe $é·ÁÁ¤ÏÈÔ Ìb Ùc ÌÔÚÊc ‰È‰·-ÎÙÈÎÔÜ öÚÁÔ˘18. °Èa (·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ì (·Ú¿ıÂÛË ÛÂÈÚĘ ı·˘Ì¿ÙˆÓ ÙÔÜ '˘Ú›Ô˘ ó˜Û˘Ó¤¯ÂÈ· âÎÙÂÓ¤ÛÙ·Ù˘ öÎıÂÛ˘ ÏfiÁˆÓ %Ô˘ à(ÔÛÎÔ(ÂÖ ÛÙe Óa âÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÙcÓ·éıÂÓÙ›· ÙáÓ ÏfiÁˆÓ %Ô˘ ηd Óa ηٷ‰Â›ÍÂÈ Ùc ıÂfiÙËÙ¿ %Ô˘19. ò$ÙÛÈ Ùe ηÙaª·Ùı·ÖÔÓ $é·ÁÁ¤ÏÈÔ (ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ à(e Ùa ôÏÏ· ö¯ÂÈ ‰È‰·ÎÙÈÎe ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, ïï(ÔÖÔ˜ ηٷ‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È à(e Ùc Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc ‰È¿Ù·ÍË ÙÔÜ (ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘20.$rÓ·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÙfiÛÔ öΉËÏÔ˜, œÛÙ ο(ÔÈÔÈ ‰¤¯ÔÓÙ·È ¬ÙÈ ï ª·Ùı·ÖÔ˜ qÙ·Ó (ÚÔ˚-ÛÙ¿ÌÂÓÔ˜ ηÙ˯ËÙÈÎɘ Û¯ÔÏɘ ηd Ôî Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ö(·ÈÚÓ·Ó Ì·˙› ÙÔ˘˜ Ùe $é·Á-Á¤ÏÈÔ ÛÙd˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ ó˜ âÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ21.

^& Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc ‰È¿ÚıÚˆÛË ÙÔÜ Î·Ùa ª·Ùı·ÖÔÓ $é·ÁÁÂÏ›Ô˘ Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ Î·dÙe ÛÎÔ(fi ÙÔ˘, ï ï(ÔÖÔ˜ ÂrÓ·È ‰ÔÁÌ·ÙÈÎe˜ ηd à(ÔÏÔÁËÙÈÎfi˜. ^! µ. \"ˆ·ÓÓ›‰Ë˜

17. ¶Ú‚Ï. \#ÓˆÓ‡ÌÔ˘, «ª·Ùı·ÖÔ˜», £&$ 8 (1966) 822: «... ï $é·ÁÁÂÏÈÛÙc˜ ‰È·ı¤ÙÂÈ Ùa ÁÂ-ÁÔÓfiÙ· ηd ÙÔf˜ ÏfiÁÔ˘˜ Âå˜ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎcÓ Ù¿ÍÈÓ ÌÄÏÏÔÓ j ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈ΋ӻ.

18. ¶Ú‚Ï. ¶#%ƒø¡!À °., ^& îÛÙÔÚÈÎc (ÔÚ›· ÙÔÜ \"ËÛÔÜ, \#ı‹Ó· 19922, Û. 69-70 : «%e $é·Á-Á¤ÏÈÔ ÙÔÜ ª·Ùı·›Ô˘ Û˘¯Óa (·›ÚÓÂÈ Î·d Ùc ÌÔÚÊc ëÓe˜ ‰È‰·ÎÙÈÎÔÜ öÚÁÔ˘ Ìb Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ (ÔÈ-Ì·ÓÙÈÎe ηd îÂÚ·(ÔÛÙÔÏÈÎe ÛÎÔ(fi, ÛÙeÓ ï(ÔÖÔ ï $é·ÁÁÂÏÈÛÙc˜ âÓÙ¿ÛÛÂÈ Ùe ñÏÈÎe (Ôf ‰È·ı¤ÙÂÈ».

19. "ø#¡¡"¢!À µ., $åÛ·ÁˆÁc Âå˜ ÙcÓ '·ÈÓcÓ ¢È·ı‹ÎËÓ, âÓ \#ı‹Ó·È˜ 1960, Û. 67. ¶Ú‚Ï. LOHSE

ED., \$(›ÙÔÌË £ÂÔÏÔÁ›· Ùɘ '·ÈÓɘ ¢È·ı‹Î˘, ÙÚ›ÙË öΉÔÛË, ÌÙÊ. ™¿‚‚· \#ÁÔ˘Ú›‰Ë, \#ı‹Ó·1993, Û. 175: «™Ùe ªÂÛÛ›· ÙÔÜ ÏfiÁÔ˘, (Ôf ÌÈÏ¿ÂÈ (¿Óˆ ÛÙe ò!ÚÔ˜ (5-7), (·Ú·Ù¿ÛÛÂÙ·È àÓÙ›ÛÙÔÈ-¯· Ûb ÌÈa àÎÔÏÔ˘ıÔÜÛ· ÛÂÈÚa ı·˘Ì·ÙÔ˘ÚÁÈáÓ ï ªÂÛÛ›·˜ ÙáÓ öÚÁˆÓ (8-9). )!Ù·Ó öÙÛÈ (ÚáÙ·à(Ô‰›‰ÔÓÙ·È Ôî ÏfiÁÔÈ ÙÔÜ \"ËÛÔÜ Î·d ÌÂÙa Ùa öÚÁ·, ñ(ÔÁÚ·ÌÌ›˙ÂÙ·È Ì’ ·éÙe ÙeÓ ÙÚfi(Ô ì (ÚÔÙÂ-Ú·ÈfiÙËÙ· Ùɘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙÔÜ \"ËÛÔÜ Ùɘ ï(Ô›·˜ ì ‰‡Ó·ÌË à(Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È à(e Ùa Û˘Óԉ‡ÔÓÙ·ı·‡Ì·Ù·».

20. ^! µ. \"ˆ·ÓÓ›‰Ë˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ Û¯ÂÙÈο: «%e ηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ $é·ÁÁ¤ÏÈÔÓ (ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÓ j ÙaôÏÏ· $é·ÁÁ¤ÏÈ· ö¯ÂÈ ‰È‰·ÎÙÈÎeÓ ¯·Ú·ÎÙÉÚ·, ‰ÈfiÙÈ ï Û˘ÁÁÚ·ÊÂf˜ Û˘Ó¤Ù·ÍÂÓ ·éÙfi, ¥Ó· âÍ¿ÚFË å‰È-·ÈÙ¤Úˆ˜ óÚÈṲ̂ӷ ı¤Ì·Ù· âÎ ÙáÓ ÏfiÁˆÓ ÙÔÜ '˘Ú›Ô˘ ηd óÚÈṲ̂ӷ˜ à(fi„ÂȘ Ùɘ à(ÔÛÙÔÏɘ %Ô˘.^! ‰È‰·ÎÙÈÎe˜ ¯·Ú·ÎÙcÚ Î·Ù·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È âÎ ÙÔÜ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜, ¬ÙÈ âÓ Ùá $é·ÁÁÂÏ›ˆ ÙÔÜÙÔ Û˘ÁÎÂ-ÓÙÚÔÜÓÙ·È Î·d âÎÙ›ıÂÓÙ·È âÓ Û˘Ó¯›÷· Âå˜ Ùe ·éÙe ̤ÚÔ˜ ÏfiÁÔÈ ÙÔÜ '˘Ú›Ô˘, (ÂÚÈÛÙÚÂÊfiÌÂÓÔÈ (ÂÚdÛ˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ı¤Ì·Ù·, âÓ z ï §Ô˘ÎĘ ÙÔf˜ ·éÙÔf˜ ÏfiÁÔ˘˜ ‰È·ÛÎÔÚ(›˙ÂÈ âÓ Ùá ̤ۈ ‰È·ÊfiÚˆÓ‰ÈËÁ‹ÛÂˆÓ (ÂÚd Ùɘ ‰Ú¿Ûˆ˜ ÙÔÜ '˘Ú›Ô˘... '·d ¬(ˆ˜ ÙÔf˜ ÏfiÁÔ˘˜, Ô*Ùˆ ηd Ùa öÚÁ· ÙÔÜ '˘Ú›-Ô˘ âÎı¤ÙÂÈ ï Û˘ÁÁÚ·ÊÂf˜ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎÒÙÂÚÔÓ ÙáÓ iÏÏˆÓ $é·ÁÁÂÏÈÛÙáÓ Î·d Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÈ â(d Ùe·éÙe àÓ·ÏfiÁˆ˜ ÙÔÜ ¯·Ú·ÎÙÉÚÔ˜ ·éÙáÓ» (¬(.(., Û. 74).

21. SCHMITHALS W., «!vangelien, synoptische (5.3 Das Matthäus-Evangelium)», Theo-logische Realenzyklopädie 10 (1982) 61932-34: «Es liegt nahe anzunehmen, daß MatthäusLeiter einer Katechetenschule war. Seine Schüler nahmen das Evangelium als Handbuchmit in die Gemeinden (vgl. V. Dobschütz ; Loisy, Kap. V; Stendahl 35)».

£!"§"°#$ 1/2011

102

àӷʤÚÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο: «^" ÛÎÔ%e˜ ÏÔÈ%eÓ ÙÔÜ Î·Ùa ª·Ùı·ÖÔÓ !é·ÁÁÂÏ›Ô˘ÂrÓ·È ‰ÔÁÌ·ÙÈÎe˜ ηd à%ÔÏÔÁËÙÈÎfi˜, ‰ÈfiÙÈ à%¤‚ÏÂ%ÂÓ Âå˜ Ùe Óa à%ԉ›ÍFË Âå˜ÙÔf˜ \#Ô˘‰·›Ô˘˜, ¬ÙÈ ï \#ËÛÔܘ ÂrÓ·È ùÓÙˆ˜ ï ñ%’ ·éÙáÓ %ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓÔ˜ ªÂÛ-Û›·˜. \$ÏÏ’ àÛÊ·ÏᘠÙe ηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ !é·ÁÁ¤ÏÈÔÓ ö¯ÂÈ Î·d %·ÁÎfiÛÌÈÔÓ ¯·Ú·-ÎÙÉÚ·, %ÚÔˆÚÈṲ̂ÓÔÓ ‰Èa %¿ÓÙ·˜ ÙÔf˜ àÓıÚÒ%Ô˘˜, ‰ÈfiÙÈ ‰Èa Ùɘ ‰ÈËÁ‹Ûˆ˜ ÙáÓñ%e ÙÔÜ &˘Ú›Ô˘ “ϯı¤ÓÙˆÓ Î·d %Ú·¯ı¤ÓÙˆÓ” ‰bÓ Î·Ù·Ê·›ÓÂÙ·È ÌfiÓÔÓ ì ÌÂÛ-ÛÈ·Îc å‰ÈfiÙ˘, àÏÏa ηd ì ıÂfiÙ˘ ·éÙÔÜ, ‰ÈfiÙÈ ó˜ ªÂÛÛ›·˜ ±Ì· ηd ó˜ ˘îe˜ ÙÔÜ£ÂÔÜ Î·d £Âe˜ ≛‰·Í ηd â%ÂÙ¤ÏÂÛ ÙÔÈ·ÜÙ·, ‰Èa ÙáÓ ï%Ô›ˆÓ â%Ú·ÁÌ·ÙÔ%ÔÈ-‹ıË ì à%ÔχÙÚˆÛȘ ê%¿Û˘ Ùɘ àÓıÚˆ%fiÙËÙÔ˜ ηd ì ¥‰Ú˘ÛȘ Ùɘ µ·ÛÈÏ›·˜ ÙÔÜ£ÂÔÜ, õÙÔÈ Ùɘ \!ÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘, â%d Ùɘ Áɘ»22.

^" °. ¶·ÙÚáÓÔ˜ â%›Û˘ %·Ú·ÙËÚÂÖ: «^" àÎÚÈ‚c˜ ¯ÚfiÓÔ˜ ηd Ùfi%Ô˜ ëÓe˜ ÁÂ-ÁÔÓfiÙÔ˜ ‰bÓ ö¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ÛËÌ·Û›· ÁÈa ÙeÓ !é·ÁÁÂÏÈÛÙ‹ [ª·Ùı·ÖÔ]. $éÙe %Ôf΢ڛˆ˜ ÙeÓ âӉȷʤÚÂÈ ÂrÓ·È Ùe ÁÂÁÔÓe˜ ·éÙe ηı’ ë·˘Ùfi, ì à%ÔÏÔÁËÙÈ΋ ÙÔ˘àÍ›· ηd Ù¿ “‰ÔÁÌ·ÙÈο” ÙÔ˘ Û˘Ì%ÂÚ¿ÛÌ·Ù· %Ôf Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ôÌÂÛ· Ìb ÙcÓ %›-ÛÙË Î·d Ùc ÛˆÙËÚ›· ÙáÓ àÓıÚÒ%ˆÓ»23. !å‰ÈÎfiÙÂÚ· ¬ÛÔÓ àÊÔÚÄ ÛÙd˜ à%ÔÏÔÁË-ÙÈÎb˜ ù„ÂȘ ÙÔÜ !é·ÁÁÂÏ›Ô˘ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ¬ÙÈ «à%e ÙcÓ %ÚÒÙË àÎfiÌ· Ì·ÙÈa ‰È·%È-ÛÙÒÓÔ˘Ì ÙeÓ Û·Êc à%ÔÏÔÁËÙÈÎe ¯·Ú·ÎÙÉÚ· ÙÔÜ !é·ÁÁÂÏ›Ô˘ ÙÔÜ ª·Ùı·›Ô˘»Ìb ·ÚÈÔ ÁÓÒÚÈÛÌ· ÙcÓ öÌÊ·ÛË ÛÙe ÌÂÛÛÈ·ÓÈÎe ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔÜ \#ËÛÔÜ, à%e¬%Ô˘ «%ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È Î·d ì â%ÈÌÔÓc ÙÔÜ !é·ÁÁÂÏÈÛÙÉ Óa ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ %ÔÏϤ˜ ÙÔ˘ ‰ÈË-Á‹ÛÂȘ Ìb Ùc ÛÙÂÚÂfiÙ˘%Ë ÊÚ¿ÛË: “ÙÔÜÙÔ âÁ¤ÓÂÙÔ ¥Ó· %ÏËÚˆıFÉ Ùe ÚËıbÓ ñ%e ÙÔÜ%ÚÔÊ‹ÙÔ˘ ϤÁÔÓÙÔ˜...”, ÁÈa Óa Û˘Ó‰¤ÛÂÈ, ÙÂÏÈο, Ùe àÓ·ÁÚ·ÊfiÌÂÓÔ ÁÂÁÔÓe˜ ÌbÙcÓ %ÚÔÊËÙ›· âΛÓË ÙÔÜ %·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜»24.

\!ÎÙe˜ à%e Ùe ‰ÔÁÌ·ÙÈÎe ηd à%ÔÏÔÁËÙÈÎe ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔÜ Î·Ùa ª·Ùı·ÖÔÓ!é·ÁÁÂÏ›Ô˘ Û·Êc˜ ÂrÓ·È Î·d ï äıÈÎfi˜ ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜, Âå‰ÈÎa Ìb ÙcÓ â%d ÙÔÜùÚÔ˘˜ ïÌÈÏ›· ÙÔÜ &˘Ú›Ô˘, ì ï%Ô›·, ¬%ˆ˜ ÂrÓ·È ‰È·ÌÔÚʈ̤ÓË, à%ÔÙÂÏÂÖ Ì›· å‰È-·›ÙÂÚË Û‡ÓıÂÛË ÙÔÜ !é·ÁÁÂÏÈÛÙÉ. \!Óá ‰ËÏ·‰c ÛÙe ηÙa §Ô˘ÎÄÓ !é·ÁÁ¤ÏÈÔ ìâ%d ÙÔÜ ùÚÔ˘˜ ïÌÈÏ›· àӷʤÚÂÙ·È %ÂÚÈÏË%ÙÈÎa ηd ‰È·ÎÂÎÔÌ̤ӷ ηd ÛÙe ηÙaªÄÚÎÔÓ ‰bÓ àӷʤÚÂÙ·È ó˜ Û‡ÓÔÏÔ, àÏÏa ñ%¿Ú¯Ô˘Ó ÌfiÓÔ à%ÔÊı¤ÁÌ·Ù· à%e

22. '"%.%., Û. 66.23. ^( îÛÙÔÚÈÎc %ÔÚ›· ÙÔÜ \#ËÛÔÜ, Û. 70.24. '"%.%., Û. 68. ^" ÃÚ. µÔ‡ÏÁ·Ú˘ â%›Û˘ ÁÚ¿ÊÂÈ ¬ÙÈ Î·Ùa ÙcÓ %·Ú¿ıÂÛË â‰·Ê›ˆÓ à%e ÙcÓ

¶·Ï·Èa ¢È·ı‹ÎË ï ª·Ùı·ÖÔ˜ «â%ÈÎÂÓÙÚÒÓÂÈ ÙcÓ %ÚÔÛÔ¯‹Ó ÙÔ˘ Âå˜ Ùa˜ ÏÂ%ÙÔÌÂÚ›·˜, ‰Èa ÙáÓï%Ô›ˆÓ %ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È Ùe %ÚfiÛˆ%ÔÓ ÙÔÜ \#ËÛÔÜ j Ùe ÁÂÁÔÓe˜ ηı’ ë·˘Ùe ηd â%ȉÈÒÎÂÙ·È ì ÛÙÂÚ¤-ˆÛȘ ÙáÓ àÓ·ÁÓˆÛÙáÓ Âå˜ ÙcÓ %›ÛÙÈÓ Î·d ì ñ%ÔÁÚ¿ÌÌÈÛȘ Ùɘ ëÓfiÙËÙÔ˜ ÙÔÜ ™¯Â‰›Ô˘ Ùɘ £Â›·˜"åÎÔÓÔÌ›·˜» (!åÛ·ÁˆÁc Âå˜ ÙcÓ &·ÈÓcÓ ¢È·ı‹ÎËÓ, ÙfiÌ. $ã, Û. 129).

ªÈ¯·cÏ µ·Û. °·ÏÂÓÈ·ÓÔÜ

!" #¶#ƒÃ$™ %&™ ™À™%&ª#%"'&™ £$!§!°"#™

103

·éÙc Ûb ‰È¿ÊÔÚ· ̤ÚË ÙÔÜ $é·ÁÁÂÏ›Ô˘, ÛÙe ηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ (ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·ÈÛ˘ÛÙËÌ·ÙÈÎa ηd âÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚ·, ¯ˆÚd˜ (·ÚÂÌ‚ÔϤ˜, àÏÏa Û˘Ó¯c˜ ÛÙa ÎÂÊ¿Ï·È·5, 6 ηd 725. ¢bÓ (ÚfiÎÂÈÙ·È ÏÔÈ(eÓ ÁÈa )Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÏfiÁÔ (Ôf âÎÊÒÓËÛ ï'‡ÚÈÔ˜ Ûb ο(ÔÈ· (ÂÚ›ÛÙ·ÛË, àÏÏa à(ÔÙÂÏÂÖ Û‡ÓıÂÛË ÙÔÜ ª·Ùı·›Ô˘ à(e ‰È¿-ÊÔÚ˜ ïÌÈϛ˜ ÙÔÜ '˘Ú›Ô˘26.

^& â(d ÙÔÜ ùÚÔ˘˜ ïÌÈÏ›· à(ÔÙÂÏÂÖ àÓ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ· «‰È‰·Ûηϛ· (Ú·ÎÙÈÎÔÜäıÈÎÔÜ (ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘»27, ù¯È ‚¤‚·È· ·éı·›ÚÂÙË, àÏÏa Û˘Ó‰Â‰Â̤ÓË Ìb ÙcÓ ·éıÂ-ÓÙ›· ÙÔÜ (ÚÔÛÒ(Ô˘ ÙÔÜ \"ËÛÔÜ ÃÚÈÛÙÔÜ, ÁÂÁÔÓe˜ (Ôf ‰ËÏÒÓÂÙ·È ÍÂοı·Ú· ÌbÙcÓ â(·Ó·Ï·Ì‚·ÓfiÌÂÓË ÊÚ¿ÛË ÙÔÜ '˘Ú›Ô˘ «äÎÔ‡Û·Ù ¬ÙÈ âÚÚ¤ıË ÙÔÖ˜àÚ¯·ÖÔȘ... âÁg ‰b ϤÁˆ ñÌÖÓ». ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È öÙÛÈ ó˜ Ó¤Ô˜ ÓfiÌÔ˜, ï ï(ÔÖÔ˜àÓÙÈηıÈÛÙÄ ÙeÓ (·Ï·Èe ÓfiÌÔ28, Ùe ªˆÛ·˚Îfi, (Ôf Âr¯Â (ÚÔ(·Ú·Û΢·ÛÙÈÎe ¯·-Ú·ÎÙ‹Ú· ó˜ «(·È‰·ÁˆÁe˜ Âå˜ ÃÚÈÛÙfiÓ» ηÙa ÙeÓ à(fiÛÙÔÏÔ ¶·ÜÏÔ29. °Èa Ùe Ïfi-ÁÔ ·éÙe à(ÔηÏÂÖÙ·È ì â(d ÙÔÜ ùÚÔ˘˜ ïÌÈÏ›· ηd «ÓfiÌÔ˜ ÙÔÜ $é·ÁÁÂÏ›Ô˘».

ªb ·éÙc Ùc ÛËÌ·Û›· ηٷÓÔÔÜÛ·Ó Ùe (ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ùɘ ïÌÈÏ›·˜ Ôî ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔdÙáÓ (ÚÒÙˆÓ ·åÒÓˆÓ. ^! ª. ™ÈÒÙ˘ ÌÂÙa à(e âÓ‰ÂÏÂ¯É îÛÙÔÚÈÎÔÎÚÈÙÈÎc öÚ¢ӷÁÈa ÙcÓ â(d ÙÔÜ ùÚÔ˘˜ ïÌÈÏ›· ηd Ùd˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ù˘ àӷʤÚÂÈ ¬ÙÈ Ì›· à(e Ùd˜ ‰È·-(ÈÛÙÒÛÂȘ ÙÔ˘ ÂrÓ·È «ì âÎÙ›ÌËÛȘ ÙáÓ âÓ ÏfiÁˇ ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ ñ(e Ùɘ \#Ú¯·›·˜ \$Î-ÎÏËÛ›·˜ ó˜ “Î·ÓfiÓˆÓ ˙ˆÉ˜” ‰È’ ¬ÏÔ˘˜ ÙÔf˜ àÓıÚÒ(Ô˘˜, ηd ó˜ ÙÔÜ “'·Ù·ÛÙ·-ÙÈÎÔÜ Ã¿ÚÙÔ˘” ÙáÓ Âå˜ ÃÚÈÛÙeÓ (ÈÛÙ¢fiÓÙˆÓ»30. ªb ôÏÏ· ÏfiÁÈ· ì â(d ÙÔÜ ùÚÔ˘˜

25. ª#'ƒ& ™¶., ¬(.(., ÛÙ. 973-974.26. #°!Àƒ"¢& ™., ª·Ùı·ÖÔ˜ ï $é·ÁÁÂÏÈÛÙ‹˜, \#ı‹Ó· 2000, Û. 49 ηd 54. 27. ª#'ƒ& ™¶., ¬(.(., ÛÙ. 973. ¶Ú‚Ï. ¢ƒ"%™# ¶. ¢., «^& â(d ÙÔÜ ùÚÔ˘˜ ïÌÈÏ›· ÙÔÜ '˘Ú›Ô˘»,

\$ÎÎÏËÛ›·, öÙ. ¡µã, ÙÂܯ. #ã, 1/15 ª·ÚÙ›Ô˘ 1975, \#ÚÈı. 5-6, Û. 100: «^& äıÈÎc Ùɘ â(d ÙÔÜ ùÚÔ˘˜ïÌÈÏ›·˜ (ÚÔÛʤÚÂÈ Âå˜ ÙeÓ (ÈÛÙeÓ Ùa˜ (ÚÔ¸(Ôı¤ÛÂȘ ‰Èa ÙcÓ Î·Ù¿ÎÙËÛÈÓ Ùɘ µ·ÛÈÏ›·˜ ÙÔÜ £Â-ÔÜ, ηٿÎÙËÛÈÓ ì ï(Ô›· â(ÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È ‰Èa Ùɘ ïÏÔÎÏËÚˆÙÈÎɘ âÁÚËÁfiÚÛˆ˜ (·ÛáÓ ÙáÓ âÓ ìÌÖÓäıÈÎáÓ Î·d (ÓÂ˘Ì·ÙÈÎáÓ ‰˘Ó¿Ìˆӻ.

28. ¶Ú‚Ï. °#§"%& °., ^$ÚÌËÓ¢ÙÈÎa Ùɘ '·ÈÓɘ ¢È·ı‹Î˘. ¶·ÓÂ(ÈÛÙËÌȷηd (·Ú·‰fiÛÂȘ,£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 19847, Û. 577: «^& â(d ÙÔÜ ùÚÔ˘˜ ïÌÈÏ›· à(ÔÙÂÏÂÖ, ηıg˜ âÎ ÙÔÜ ¬ÏÔ˘ (Ó‡̷ÙÔ˜Ùɘ ñ(e ÙÔÜ ª·Ùı·›Ô˘ àÊËÁ‹Ûˆ˜ Û˘Ó¿ÁÂÙ·È, ÙeÓ Ó¤ÔÓ ¡fiÌÔÓ, ÙeÓ àÓÙÈηٷÛÙ‹Û·ÓÙ· ÙeÓ (·-Ï·ÈfiÓ».

29. °·Ï. 3,24.30. ^& ëÚÌËÓ›· Ùɘ â(d ÙÔÜ ò!ÚÔ˘˜ ^!ÌÈÏ›·˜ ‰Èa ̤ÛÔ˘ ÙáÓ ·åÒÓˆÓ. ^"ÛÙÔÚÈÎÔÎÚÈÙÈÎc öÚ¢-

Ó·, \#ıÉÓ·È 1986, Û. 486. ™Ùc ÛÂÏ. 18 â(›Û˘ Ìb àÓ·ÊÔÚa ÛÙcÓ (ÂÚ›Ô‰Ô «Ùɘ àÚ¯·›·˜ \$ÎÎÏËÛ›·˜ÙáÓ âÓÓ¤· (ÚÒÙˆÓ ·åÒÓˆÓ» ÛËÌÂÈÒÓÂÈ: «'·Ùa ÙcÓ (ÂÚ›Ô‰ÔÓ Ù·‡ÙËÓ, Ôî ëÚÌËÓÂ˘Ù·d ñ(ÂÁÚ¿ÌÌÈ-˙ÔÓ ÙeÓ âÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎeÓ ¯·Ú·ÎÙÉÚ· ÙáÓ ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ Ùɘ â(d ÙÔÜ ò!ÚÔ˘˜ ^!ÌÈÏ›·˜, ÙÔ˘Ù¤ÛÙÈ ÙcÓàÍ›·Ó ·éÙáÓ ó˜ ηÓfiÓˆÓ Ùɘ \$ÎÎÏËÛ›·˜ (Úe˜ Ú‡ıÌÈÛÈÓ Ùɘ ηÙa £ÂeÓ ˙ˆÉ˜ ÙáÓ (ÈÛÙáÓ. ªbôÏÏÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ (ÚÔÛ‰›‰ÂÙÔ ÛˆÙËÚÈÔÏÔÁÈÎc àÍ›· Âå˜ Ùa˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Ù·‡Ù·˜, ηıfiÛÔÓ ‰Èa Ùɘ η-

£!"§"°#$ 1/2011

104

ïÌÈÏ›· à%ÔÙÂÏÔÜÛ ÁÈa ÙÔf˜ %ÚÒÙÔ˘˜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔf˜ ÙeÓ äıÈÎe ÎÒ‰Èη Û˘Ì%ÂÚÈ-ÊÔÚĘ31. &·Ùa Û˘Ó¤%ÂÈ· ‰bÓ ıa qÙ·Ó ñ%ÂÚ‚ÔÏc Óa âÎÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ó˜ Ùe %ÚáÙÔâÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ äıÈÎɘ32, Ùe ï%ÔÖÔ ÂrÓ·È âÓۈ̷و̤ÓÔ Ûb 'Ó· !é·ÁÁ¤-ÏÈÔ.

\$%e Ùc Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc ‰È¿Ù·ÍË ÙÔÜ %ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔÜ Î·Ùa ª·Ùı·ÖÔÓ !é·Á-ÁÂÏ›Ô˘ ‰È·%ÈÛÙÒÓÔ˘Ì ¬ÙÈ ï ª·Ùı·ÖÔ˜, iÓ Î·d à%·ÚÓ‹ıËΠÙc ˙ˆc ÙÔÜ ÙÂÏÒÓËÁÈa Óa Á›ÓÂÈ Ì·ıËÙc˜ ÙÔÜ ÃÚÈÛÙÔÜ, ‰È·Ù‹ÚËÛ óÛÙfiÛÔ Ùe Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎe ÙÚfi%ÔÛΤ„˘ ηd âÚÁ·Û›·˜ %Ôf Âr¯Â ó˜ «ÙÂÏÒÓ˘ ÙÔÜ ÁÚ·Ê›Ԣ»33 ηd ÙeÓ öıÂÛ ÛÙcÓñ%ËÚÂÛ›· Ùɘ Ó¤·˜ ÙÔ˘ å‰ÈfiÙËÙ·˜. ò#Ûˆ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÁÈ’ ·éÙe Óa â%ÈϤ¯ÙËΠà%e ÙeÓ&‡ÚÈÔ, Û‡Ìʈӷ Ìb ÙÔf˜ ÏfiÁÔ˘˜ (Ô˘ «Ôé¯ ñÌÂÖ˜ Ì âÍÂϤͷÛıÂ, àÏÏ’ âÁg âÍÂ-ÏÂÍ¿ÌËÓ ñÌĘ»34, â%Âȉc Âr¯Â Ùd˜ %ÚԉȷÁÚ·Êb˜ Óa Û˘ÁÁÚ¿„ÂÈ Ùe !é·ÁÁ¤ÏÈÔöÙÛÈ ¬%ˆ˜ Ùe Û˘Ó¤ÁÚ·„Â, ηıg˜ ‚¤‚·È· ηd ÁÈa ÙcÓ ¬ÏË ÙÔ˘ %ÚÔÛˆ%ÈÎfiÙËÙ·35.

ıËÌ¤Ú·Ó ÙËÚ‹Ûˆ˜ ·éÙáÓ ‰ÈËÛÊ·Ï›˙ÂÙÔ ì ηÙa ÃÚÈÛÙeÓ ˙ˆc ÙÔÜ %ÏËÚÒÌ·ÙÔ˜ Ùɘ \!ÎÎÏËÛ›·˜».¶Ú‚Ï. Û. 20: «...ì ëÚÌËÓ¢ÙÈÎc Ùɘ Ì·ÎÚĘ %ÂÚÈfi‰Ô˘ Ùɘ àÚ¯·›·˜ \!ÎÎÏËÛ›·˜ Û˘Ó¤‚·ÏÏÂÓ %¿ÓÙÔ-Ù à%ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎᘠÂå˜ ÙcÓ Î·Ùa ηÓfiÓ· àÓ¿%Ù˘ÍÈÓ âÍ úÛÔ˘ Ùɘ ıÂÔÏÔÁÈÎɘ ÛΤ„ˆ˜ ηd Ùɘ ηÙaÃÚÈÛÙeÓ äıÈÎɘ ˙ˆÉ˜ ÙáÓ %ÈÛÙáÓ».

31. ¶Ú‚Ï. #ø$¡¡#¢"À µ., ¬%.%., Û. 76: «$î %ÚáÙ·È ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈηd ÁÂÓ·d ηÙa ÙcÓ Î·Ù‹¯ËÛÈÓâ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ Ùa %ÂÚd ÙÔÜ ‚›Ô˘ ηd Ùɘ ‰Ú¿Ûˆ˜ ÙÔÜ &˘Ú›Ô˘, ÙáÓ ¶·ıáÓ Î·d Ùɘ \$Ó·ÛÙ¿ÛÂÒ˜(Ô˘, %ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ¬Ìˆ˜ Óa Ú˘ıÌ›˙ˆÛÈ Ùa˜ Û¯¤ÛÂȘ %Úfi˜ Ù àÏÏ‹ÏÔ˘˜ ηd %Úe˜ ÙeÓ ôÏÏÔÓ ÎfiÛÌÔÓâ¯ÚËÛÈÌÔ%Ô›Ô˘Ó ó˜ äıÈÎeÓ ÎÒ‰Èη ÙcÓ â%d ÙÔÜ ùÚÔ˘˜ ïÌÈÏ›·Ó ηd Ùa˜ ôÏÏ·˜ äıÈÎa˜ ïÌÈÏ›·˜, Ùa˜%ÂÚÈÛˆ˙Ô̤ӷ˜ âÓ Ùá !é·ÁÁÂÏ›ˆ ÙÔÜ ª·Ùı·›Ô˘».

32. ò$ÏψÛÙ ηd ÌfiÓÔ ñ%ÔÌÓËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·˜ ο%ÔÈÔ˜ ÙcÓ â%d ÙÔÜ ùÚÔ˘˜ ïÌÈÏ›· Ì%ÔÚÂÖ Óa âÎ%Ô-Ó‹ÛÂÈ 'Ó· âÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ äıÈÎɘ. µÏ. ÁÈa %·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¶$¶$&ø™($ ™., ^) â%d ÙÔÜ ùÚÔ˘˜ïÌÈÏ›· ÙÔÜ &˘Ú›Ô˘ (^" \)ıÈÎe˜ ¡fiÌÔ˜ ÙÔÜ !é·ÁÁÂÏ›Ô˘), \$ıÉÓ·È 19482. §$°"¶$() ™., ^) â%d ÙÔÜò"ÚÔ˘˜ ^"ÌÈÏ›·, \$ıÉÓ·È 1949.

33. ™$&&"À ™(., ª·ı‹Ì·Ù· ÂåÛ·ÁˆÁɘ Âå˜ ÙcÓ &·ÈÓcÓ ¢È·ı‹ÎËÓ, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1972, Û. 97:«^" ª·Ùı·ÖÔ˜ qÙÔ ï âÁÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Ùɘ ‰ˆ‰Âο‰Ô˜ ÙáÓ Ì·ıËÙáÓ ÙÔÜ ÃÚÈÛÙÔÜ. "î ÌbÓ ôÏÏÔÈ Ì·-ıËÙ·d Âr¯ÔÓ Ì›·Ó %·›‰Â˘ÛÈÓ àÓÙ›ÛÙÔȯÔÓ Ìb Ùe ÛËÌÂÚÈÓeÓ ‰ËÌÔÙÈÎeÓ Û¯ÔÏÂÖÔÓ, iÓ ‰bÓ qÛ·Ó Î·dÌÂÚÈÎÔd àÓ·ÏÊ¿‚ËÙÔÈ, ï ‰b ª·Ùı·ÖÔ˜ qÙÔ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ¬,ÙÈ ÂrÓ ۋÌÂÚÔÓ 'Ó·˜ à%fiÊÔÈÙÔ˜ ÙÔÜ Á˘-ÌÓ·Û›Ô˘ [ÙÔÜ ëÍ·Ù¿ÍÈÔ˘], iÓ ù¯È %ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÓ. ¢ÈfiÙÈ qÙÔ ÙÂÏÒÓ˘ ηd Ì¿ÏÈÛÙ·, ηıg˜ Ê·›ÓÂÙ·È,ÙÔÜ ÁÚ·Ê›Ԣ».

34. \#ˆ¿Ó. 15,16. ^" ÏfiÁÔ˜ ·éÙe˜ à%¢ı˘ÓfiÙ·Ó %Úe˜ ÙÔf˜ ‰Ò‰Âη Ì·ıËÙ¤˜, ÂrÓ·È ¬Ìˆ˜ %ÚÔ-Ê·Ób˜ ¬ÙÈ àÊÔÚÄ ÎÈ ôÏÏÔ˘˜, ¬%ˆ˜ ÙeÓ à%fiÛÙÔÏÔ ¶·ÜÏÔ, ÙÔf˜ !é·ÁÁÂÏÈÛÙb˜ ªÄÚÎÔ Î·d §Ô˘-ÎÄ Î.ô.

35. ¶Ú‚Ï. ™$&&"À ™(., "î (ÂÏáÓ·È. ™˘Ì‚ÔÏc Âå˜ ÙcÓ îÛÙÔÚ›·Ó ÙáÓ ¯ÚfiÓˆÓ Ùɘ &·ÈÓɘ ¢È·-ı‹Î˘, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1968, Û. 157: «§›·Ó â%ÈÙ˘¯á˜ âϤ¯ıË ¬ÙÈ ï ÃÚÈÛÙe˜ âÎϤÁˆÓ ηd ηÏáÓ ÙeÓª·Ùı·ÖÔÓ %ÂÚÈÛ˘Ó¤ÏÂÁ ̷ÚÁ·Ú›ÙËÓ âÎ ÙÔÜ ‚ÔÚ‚fiÚÔ˘. ^" ª·Ùı·ÖÔ˜ Ôé ÌfiÓÔÓ %·Ú¤ÌÂÈÓ %ÈÛÙe˜Ì¤¯ÚÈ Ù¤ÏÔ˘˜ Ì·ıËÙc˜ ÙÔÜ ¢È‰·ÛοÏÔ˘, àÏÏ’ âÁ¤ÓÂÙÔ Î·d Ì¿ÚÙ˘˜ Ùɘ àÓ·ÛÙ¿Ûˆ˜ ηd à%fiÛÙÔÏÔ˜·éÙɘ, %·Ú¤‰ˆÎ ‰b Âå˜ ÙcÓ \!ÎÎÏËÛ›·Ó Ùe !é·ÁÁ¤ÏÈfiÓ ÙÔ˘ ÁÂÓfiÌÂÓÔ˜ ÛÙfiÌ· Ùɘ ı›·˜ à%Ôη-χ„ˆ˜».

ªÈ¯·cÏ µ·Û. °·ÏÂÓÈ·ÓÔÜ

!" #¶#ƒÃ$™ %&™ ™À™%&ª#%"'&™ £$!§!°"#™

105

h#Ó ‰ËÏ·‰c â(ÈϤ¯ÙËÎ·Ó ï ¶¤ÙÚÔ˜ ÁÈa Ùe ‰˘Ó·ÌÈÛÌfi ÙÔ˘ ηd ÙeÓ à(·Ú¿ÌÈÏÏÔ˙ÉÏÔ ÙÔ˘, ï ¶·ÜÏÔ˜ ó˜ ï ηٷÏÏËÏfiÙÂÚÔ˜ ÏfiÁˇ Ùɘ ëÏÏËÓÈÎɘ ÙÔ˘ (·È‰Â›·˜ ηdÙɘ å‰ÈÔÛ˘ÁÎÚ·Û›·˜ ÙÔ˘ Óa Á›ÓÂÈ ï à(fiÛÙÔÏÔ˜ ÙáÓ âıÓáÓ, ï §Ô˘ÎĘ, ÁÈa Óa ÁÚ¿-„ÂÈ Ùe $é·ÁÁ¤ÏÈÔ Î·Ùa ÙÚfi(Ô îÛÙÔÚÈÎa ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓÔ Î.Ô.Î., ï ª·Ùı·ÖÔ˜ â(È-Ϥ¯ÙËΠÁÈa Óa ÁÚ¿„ÂÈ Ùe ú‰ÈÔ $é·ÁÁ¤ÏÈÔ Î·Ùa ÙÚfi(Ô Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfi, ηÙa ÙÚfi(Ô(Ôf Óa àÓÙ·(ÔÎÚ›ÓÂÙ·È (ÚˆÙ›ÛÙˆ˜ ÛÙd˜ àÓ¿ÁΘ Ùɘ ‰È‰·¯É˜36. °È’ ·éÙe âÍ¿ÏÏԢηd Ùe ηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ ñ(ÉÚÍ (¿ÓÙÔÙ Ùe ‰ËÌÔÊÈϤÛÙÂÚÔ à(e ¬Ï· Ùa $é·ÁÁ¤-ÏÈ·37. ¢bÓ ÂrÓ·È Ù˘¯·ÖÔ ¬ÙÈ à(e Ùe ηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ (ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È Ôî ÌÈÛb˜ (ÂÚ›-(Ô˘ Âé·ÁÁÂÏÈÎb˜ (ÂÚÈÎÔ(b˜ (Ôf àÓ·ÁÈÓÒÛÎÔÓÙ·È Î·Ùa '˘ÚÈ·Îc ÛÙc £Â›· §ÂÈ-ÙÔ˘ÚÁ›·.

ª(ÔÚÔÜÌ ë(Ô̤ӈ˜ Óa (ÔÜÌ ¬ÙÈ qÙ·Ó öÚÁÔ Ùɘ ı›·˜ (ÚfiÓÔÈ·˜ Óa ÁÚ·ÊÙÂÖÙe $é·ÁÁ¤ÏÈÔ ù¯È ÌfiÓÔ Î·Ùa ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈÎc Ù¿ÍË àÏÏa ηd ηÙa Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋, ο-ÙÈ (Ôf Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ Ùc ÌÂÁ¿ÏË àÍ›· ηd ÙcÓ âÁ΢ÚfiÙËÙ· Ùɘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎɘ â(ÂÍÂÚ-Á·Û›·˜ ÙÔÜ (ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘. ª·Ùı·ÖÔ˜ ηd §Ô˘ÎĘ (ηıg˜ ηd Ôî ôÏÏÔÈ$é·ÁÁÂÏÈÛÙ¤˜) ηıÔ‰ËÁÔÜÓÙ·È à(e Ùe ú‰ÈÔ ¶ÓÂÜÌ· ηd ì ‰È·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ó˜ (Úe˜ÙeÓ ÙÚfi(Ô, Ìb ÙeÓ ï(ÔÖÔ Û˘ÓÙ¿ÛÛÔ˘Ó Ùe ñÏÈÎfi ÙÔ˘˜38, ÂrÓ·È Û˘Ì(ÏËڈ̷ÙÈ΋,â͢(ËÚÂÙÂÖ ‰ËÏ·‰c ÙcÓ (ÏËÚ¤ÛÙÂÚË àÓ¿‰ÂÈÍË ¬ÏˆÓ ÙáÓ ù„ÂˆÓ ÙÔÜ $é·ÁÁÂÏ›Ô˘.%e ÁÂÁÔÓe˜ ¬ÙÈ ì ı›· (ÚfiÓÔÈ· ÊÚfiÓÙÈÛ Óa ÁÚ·ÊÙÔÜÓ Ùa ú‰È· ۯ‰fiÓ39 (Ú¿ÁÌ·-Ù· ηÙa ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎe ÙÚfi(Ô ÛËÌ·›ÓÂÈ ¬ÙÈ ¬ÏÔÈ ·éÙÔd Ôî ÙÚfi(ÔÈ ÂrÓ·È âÍ›ÛÔ˘ ¯Ú‹-ÛÈÌÔÈ Î·d à(Ô‰ÂÎÙÔ›. '·Ùa Û˘Ó¤(ÂÈ· ‰bÓ ‰ÈηÈÔÜÙ·È Î·ÓÂd˜ Óa à(ÔÚÚ›(ÙÂÈ ÙeÓ

36. ^! ÃÚ. µÔ‡ÏÁ·Ú˘ (·Ú·ÙËÚÂÖ: «^& àÚÈÛÙÔÙ¯ÓÈÎc ‰È¿Ù·ÍȘ ÙÔÜ (ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘, ì Û·Ê‹-ÓÂÈ· ÙÔÜ )ÊÔ˘˜ ηd ì Û˘ÓıÂÙÈÎc îηÓfiÙ˘ ÙÔÜ Û˘ÁÁڷʤˆ˜ (ÚÔÛ¤‰ˆÛ·Ó àÚ¯ÉıÂÓ (ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙË-Ù· Âå˜ Ùe ηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ $é·ÁÁ¤ÏÈÔÓ ó˜ ‰È‰·ÎÙÈÎeÓ âÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔÓ Ùɘ \$ÎÎÏËÛ›·˜» ($åÛ·ÁˆÁc Âå˜ÙcÓ '·ÈÓcÓ ¢È·ı‹ÎËÓ, ÙfiÌ. #ã, Û. 127).

37. ¶Ú‚Ï. #°!Àƒ"¢!À ™., $åÛ·ÁˆÁc Âå˜ ÙcÓ '·ÈÓcÓ ¢È·ı‹ÎËÓ, \#ı‹Ó· 19913, Û. 128: «¶Ú¤(ÂÈÓa ÛËÌÂȈıÉ, â(›Û˘, ì Û·Êc˜ ηd êÚÌÔÓÈÎc ηٿٷÍȘ ÙÔÜ ñÏÈÎÔÜ Âå˜ Ùe ηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ, ì Û˘-ÁΤÓÙÚˆÛȘ ÙÔÜ ‰È‰·ÎÙÈÎÔÜ Î˘Ú›ˆ˜ ñÏÈÎÔÜ Î·Ùa ı¤Ì·Ù· ηd ù¯È ηÙa ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈÎcÓ ÛÂÈÚ¿Ó,ηıg˜ ηd ì ÁψÛÛÈÎᘠïÌ·Ïc ηd (ÔÈËÙÈÎc öÎÊÚ·ÛȘ ÙáÓ ÏÔÁ›ˆÓ ÙÔÜ \"ËÛÔÜ. ¶¿ÓÙ· Ù·ÜÙ· Û˘Ó-¤‚·ÏÔÓ, œÛÙ Ùe ηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ Óa ηٷÛÙÉ Ùe ‰ËÌÔÊÈϤÛÙÂÚÔÓ âÎ ÙáÓ $é·ÁÁÂÏ›ˆÓ Ì·˜».

38. ^! ¶. %ÚÂÌ(¤Ï·˜ â(ÈÛËÌ·›ÓÂÈ ¬ÙÈ «âÓá ï ª·Ùı·ÖÔ˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÔÖ ÙÔf˜ ÏfiÁÔ˘˜ Û˘ÛÙËÌ·-ÙÈÎᘠÂå˜ ïÌÈÏ›·˜ j ‰È·Ï¤ÍÂȘ ï(ˆÛ‰‹(ÔÙ ̷ÎÚ¿˜, ï §Ô˘ÎĘ (·Ú·ı¤ÙÂÈ ·éÙÔf˜ ηÙa ÙÌ‹Ì·Ù·,ó˜ ϯı¤ÓÙ·˜ Û(ÔÚ·‰ÈÎᘠηÙa ‰È·ÊfiÚÔ˘˜ (ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ, ëοÙÂÚÔ˜ ‰b Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ ‰È·ÊfiÚˆ˜ ÙcÓ)ÏËÓ Ù·‡ÙËÓ ÌÂÙa ÙÔÜ ¬ÏÔ˘ Û˘ÓÔ(ÙÈÎÔÜ Û¯Â‰›Ô˘ j ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜» (^À(fiÌÓËÌ· Âå˜ Ùe ηÙa ª·Ù-ı·ÖÔÓ $é·ÁÁ¤ÏÈÔÓ, \#ıÉÓ·È 1951, Û. 7).

39. §¤Ì ۯ‰fiÓ, ÁÈ·Ù›, ó˜ ÁÓˆÛÙfiÓ, *Ó· ̤ÚÔ˜ ÙÔÜ ñÏÈÎÔÜ ÙÔÜ Î¿ı $é·ÁÁÂÏÈÛÙÉ ‰bÓ ÂrÓ·ÈÎÔÈÓfi, àÏÏa (ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È à(e å‰È·›ÙÂÚË (ËÁ‹. °Èa (ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· Ì(ÔÚÂÖ Óa àÓ·ÙÚ¤ÍÂÈ Î·ÓÂd˜ Ûb‰È¿ÊÔÚ· ëÚÌËÓ¢ÙÈÎa öÚÁ· (Ôf àӷʤÚÔÓÙ·È ÛÙe (ÂÚ›ÊËÌÔ «Û˘ÓÔ(ÙÈÎe (Úfi‚ÏËÌ·».

£!"§"°#$ 1/2011

106

%Ó·, â&Âȉc &ÚÔÙÈÌÄ ÙeÓ ôÏÏÔ40, ηd &ÔÏf &ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Óa ÙeÓ ‰˘ÛÊËÌÂÖ ó˜‰ÉıÂÓ Ìc çÚıfi‰ÔÍÔ, ¬&ˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Ìb ÙÔf˜ â&ÈÎÚÈÙb˜ Ùɘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎɘ ıÂÔ-ÏÔÁ›·˜.

h$Ó ÏÔÈ&eÓ Ùe ηÙa §Ô˘ÎÄÓ !é·ÁÁ¤ÏÈÔ Î·d Ùe ‚È‚Ï›Ô ÙáÓ ¶Ú¿ÍÂˆÓ à&ÔÙÂ-ÏÔÜÓ ÙcÓ &ÚÒÙË âÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎc îÛÙÔÚ›·, Ùe ηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ !é·ÁÁ¤ÏÈÔ ÂrÓ·È ÙeÏ›ÎÓÔ Ùɘ ‰ÔÁÌ·ÙÈÎɘ, Ùɘ äıÈÎɘ, Ùɘ à&ÔÏÔÁËÙÈÎɘ ηd ÁÂÓÈÎa Ùɘ Û˘ÛÙËÌ·-ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜41. ^" !é·ÁÁÂÏÈÛÙc˜ ª·Ùı·ÖÔ˜ ÂrÓ·È ï &ÚáÙÔ˜ ¯ÚÈÛÙÈ·Óe˜ Û˘Á-Áڷʤ·˜ &Ôf âÊ·ÚÌfi˙ÂÈ Ùc Û˘ÓıÂÙÈÎc ̤ıÔ‰Ô, Ì›· à&e Ùd˜ ‚·ÛÈÎfiÙÂÚ˜ Ùɘ Û˘-ÛÙËÌ·ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜ ηd Ì¿ÏÈÛÙ· Ùɘ ‰ÔÁÌ·ÙÈÎɘ42. °Èa &·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÙa ÎÂÊ.24-25 ÙÔÜ !é·ÁÁÂÏ›Ô˘ ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÈ ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ âÛ¯·ÙÔÏÔÁÈÎÔÜ &ÂÚȯÔ̤-ÓÔ˘ ÏfiÁÔ˘˜ ÙÔÜ '˘Ú›Ô˘ ηd ÙÔf˜ Û˘Óı¤ÙÂÈ, ÙÔf˜ âÎı¤ÙÂÈ ‰ËÏ·‰c ‰È·ÌÔÚʈ̤-ÓÔ˘˜ Ûb Ì›· çÚÁ·ÓÈÎc ıÂÌ·ÙÈÎc ëÓfiÙËÙ·43. °›ÓÂÙ·È öÙÛÈ ï &ÚáÙÔ˜ &Ôf &ÚÔ‚·›ÓÂÈÛb Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc â&ÂÍÂÚÁ·Û›· ÙÔÜ &ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ &›ÛÙ˘ ηd ‰Â-‰Ô̤Ó˘ Ùɘ å‰ÈfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘ (ÙÔÜ !é·ÁÁÂÏÈÛÙÉ) ÓÔÌÈÌÔ&ÔÈÂÖ ·éÙc ÙcÓ Ù·ÎÙÈÎc ηdÙcÓ àÊ‹ÓÂÈ &·Ú·Î·Ù·ı‹ÎË ÛÙÔf˜ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ˘˜.

¢bÓ ôÚÁËÛ·Ó ôÏψÛÙ Óa Ê·ÓÔÜÓ Ùa &ÚáÙ· Û˘ÓÔ&ÙÈÎa ‰ÔÁÌ·ÙÈÎa öÚÁ·(àÓÂÍ¿ÚÙËÙ· à&e Ùe &fiÛÔ â&ÈÙ˘¯Ë̤ӷ ñ&ÉÚÍ·Ó) ÛÙcÓ &ÔÚ›· Ùɘ \!ÎÎÏËÛ›·˜,¬&ˆ˜ ÂrÓ·È Ùfi «¶ÂÚd àÚ¯áÓ» öÚÁÔ ÙÔÜ \øÚÈÁ¤ÓË, ï ï&ÔÖÔ˜ ıˆÚÂÖÙ·È «&·ÙcÚ Ùɘ¢ÔÁÌ·ÙÈÎɘ ηd Ùɘ âÓ Á¤ÓÂÈ ıÂÔÏÔÁÈÎɘ â&ÈÛÙ‹Ì˘»44, ï «§fiÁÔ˜ ηÙ˯ËÙÈÎe˜ ï̤Á·˜» ÙÔÜ °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ¡‡ÛÛ˘ ηd ì «£Â›ˆÓ ‰ÔÁÌ¿ÙˆÓ â&ÈÙÔÌ‹» ÙÔÜ £ÂÔ‰ˆ-

40. ¶Ú‚Ï. ¶$¶$¶!(ƒ"À '., ^) å‰ÈÔÙÚÔ&›· ó˜ &Úfi‚ÏËÌ· çÓÙÔÏÔÁÈÎɘ äıÈÎɘ, \$ıÉÓ·È 1973,Û. 39: «\!aÓ ì Â剛΢ÛȘ ÂrÓ·È àÁ·ıfiÓ, ÙÔÜÙÔ ‰bÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ ¬ÙÈ ‰‡Ó·Ù·› ÙȘ, à&ԂϤ&ˆÓ Âå˜ Ì›·ÓÂå‰ÈÎfiÙËÙ·, Óa ñ&ÔÙÈÌÄ÷Ä Ùa˜ ôÏÏ·˜».

41. £a Ì&ÔÚÔÜÛ ë&Ô̤ӈ˜ ì \!ÎÎÏËÛ›·, ηÙa ÙcÓ &ÚÔÛÊÈÏÉ Ù˘ Û˘Ó‹ıÂÈ· Óa çÓÔÌ¿˙ÂÈ ÙÔf˜êÁ›Ô˘˜ Ù˘ &ÚÔÛٿ٘ ‰È·ÊfiÚˆÓ &Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ, Óa çÓÔÌ¿ÛÂÈ Î·d ÙeÓ !é·ÁÁÂÏÈÛÙc ª·Ùı·ÖÔ &ÚÔ-ÛÙ¿ÙË Ùɘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜.

42. ^" ¡. •ÂÍ¿Î˘ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ Û¯ÂÙÈο: «^) ¢ÔÁÌ·ÙÈÎc &ÚÔ‚·›ÓÂÈ Âå˜ ÙcÓ öÎıÂÛÈÓ ÙáÓ ı›ˆÓàÏËıÂÈáÓ Ùɘ &›ÛÙˆ˜ ηÙa Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎcÓ Î·d çÚÁ·ÓÈÎcÓ ëÓfiÙËÙ·, àÓ·ÁÔ̤ÓË âÎ ÙáÓ â&d ̤ÚÔ˘˜Âå˜ Ùe ÁÂÓÈÎfiÓ. ^"ÌÈÏÂÖ &ÂÚd ÙáÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎáÓ àÏËıÂÈáÓ âÓ Á¤ÓÂÈ, ‰È·&Ú·ÁÌ·Ù‡ÂÙ·È&.¯. &ÂÚd £ÂÔÜ, \!ÎÎÏËÛ›·˜ Î.Ï&., âÚÁ·˙Ô̤ÓË Û˘ÓıÂÙÈÎᘠηd ‚·ÛÈ˙Ô̤ÓË âÊ’ ¬ÏˆÓ ÙáÓ ÌÓËÌ›-ˆÓ Ùɘ \$&Ôηχ„ˆ˜, ‰Èa Óa âÎı¤ÛFË ÙcÓ Î·ıÔÏÈÎcÓ Î·d ÁÂÓÈÎcÓ ÂåÎfiÓ· ÌÈĘ ëοÛÙ˘ ¯ÚÈÛÙÈ·-ÓÈÎɘ ‰È‰·Ûηϛ·˜» (¬&.&., Û. 44). \$&e ¬Û· ö¯Ô˘Ó õ‰Ë àÓ·ÊÂÚıÂÖ ÂrÓ·È &ÚÔÊ·Ób˜ ¬ÙÈ Î¿ÙÈ Ù¤-ÙÔÈÔ ö&Ú·Í ηd ï !é·ÁÁÂÏÈÛÙc˜ ª·Ùı·ÖÔ˜ Ìb Ùe ñÏÈÎe &Ôf ‰È¤ıÂÙÂ, ÙÔf˜ ÏfiÁÔ˘˜ ‰ËÏ·‰c ηd ÙaöÚÁ· ÙÔÜ \#ËÛÔÜ ÃÚÈÛÙÔÜ.

43. ò$Ú· Ùa ÎÂÊ¿Ï·È· ·éÙa à&ÔÙÂÏÔÜÓ Î·Ùa ο&ÔÈÔ ÙÚfi&Ô %Ó· Û˘ÓÔ&ÙÈÎe âÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ¯ÚÈ-ÛÙÈ·ÓÈÎɘ âÛ¯·ÙÔÏÔÁ›·˜.

44. '$ƒª#ƒ) #., ¬&.&., ÛÙ. 139.

ªÈ¯·cÏ µ·Û. °·ÏÂÓÈ·ÓÔÜ

!" #¶#ƒÃ$™ %&™ ™À™%&ª#%"'&™ £$!§!°"#™

107

Ú‹ÙÔ˘ '‡ÚÔ˘ (ï Âã ÏfiÁÔ˜ ÙÔÜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ Û˘ÁÁÚ¿ÌÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘ «#îÚÂÙÈÎɘ ηÎÔÌ˘-ı›·˜ ÏfiÁÔÈ (¤ÓÙ»)45. ò#Ú· ì Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc öÎıÂÛË ÙáÓ ‰ÔÁÌ¿ÙˆÓ ó˜ ıˆÚËÙÈÎáÓàÚ¯áÓ ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔÜ ‰bÓ ÂrÓ·È Í¤ÓË (Úe˜ ÙcÓ ¶·Ú¿‰ÔÛË Ùɘ \$ÎÎÏËÛ›·˜,¬(ˆ˜ åÛ¯˘Ú›˙ÔÓÙ·È Î¿(ÔÈÔÈ.

%e Û(Ô˘‰·ÈfiÙÂÚÔ ¬Ìˆ˜ (Ôf Ê·›ÓÂÙ·È Óa ͯÓÔÜÓ j àÚÓÔÜÓÙ·È Óa (·Ú·‰Â-¯ÙÔÜÓ Ôî â(ÈÎÚÈÙb˜ Ùɘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜ ÂrÓ·È ¬ÙÈ Ùe (ÚáÙÔ (ÏÉÚ˜âÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ‰ÔÁÌ·ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜, ÛÙe ï(ÔÖÔ ÂrÓ·È «à(ÔÙÂıËÛ·˘ÚÈṲ̂ÓÔÓ (ÄÓ¬,ÙÈ ·î àÚ¯·Ö·È ™‡ÓÔ‰ÔÈ â‰ÔÁÌ¿ÙÈÛ·Ó Î·d Ôî )$ÏÏËÓ˜ ¶·Ù¤Ú˜ ≛‰·Í·Ó, âÎÙÂ-ıÂÈ̤ÓÔÓ âÓ Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎFÉ Î·d ‰È·ÏÂÎÙÈÎFÉ46 ÌÂıfi‰ˇ 47», ‰bÓ âÌÊ·Ó›ÛÙËΠÛÙ‹Ó«àÏÏÔÙÚȈ̤ÓË» ¢‡ÛË àÏÏa ÛÙcÓ çÚıfi‰ÔÍË \#Ó·ÙÔÏ‹. \#Ó·ÊÂÚfiÌ·ÛÙÂ Ê˘ÛÈÎaÛÙe (ÂÚ›ÊËÌÔ öÚÁÔ ÙÔÜ \"ˆ¿ÓÓË ÙÔÜ ¢·Ì·ÛÎËÓÔÜ «ò$ΉÔÛȘ àÎÚÈ‚c˜ Ùɘ \!Ú-ıÔ‰fiÍÔ˘ (›ÛÙˆ˜», ì à(‹¯ËÛË ÙÔÜ ï(Ô›Ô˘ ÛÙcÓ çÚıfi‰ÔÍË ıÂÔÏÔÁ›· ñ(ÉÚÍ ηdâÍ·ÎÔÏÔ˘ıÂÖ Óa ÂrÓ·È ÙÂÚ¿ÛÙÈ·. \"‰È·›ÙÂÚÔ âӉȷʤÚÔÓ ÁÈa Ùe ı¤Ì· Ì·˜ (·ÚÔ˘-ÛÈ¿˙ÂÈ Î·d Ùe ÁÂÁÔÓe˜ ¬ÙÈ Ùe öÚÁÔ ·éÙe â(ËÚ¤·Û ÛËÌ·ÓÙÈÎa ÙcÓ àÓ¿(Ù˘ÍË ÙɘۯÔÏ·ÛÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜ ηd η٤ÛÙË «ï ηÓÒÓ, ï ï(ÔÖÔ˜ œÚÈ˙ ÙcÓ Ì¤ıÔ‰ÔÓ Î·dÙe (ÂÚȯfiÌÂÓÔÓ ÙáÓ ‰fiÁÌ·ÙÈÎáÓ âÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ, ηd ‰c ù¯È ÌfiÓÔÓ ÙáÓ çÚıÔ‰fi-͈ӻ, Ìb à(ÔÎÔڇʈ̷ Ùe ¬ÙÈ ï £ˆÌĘ ï \#ÎÈÓ¿Ù˘, «¬ÛÙȘ â¯ÚËÛÈÌÔ(Ô›ËÛÂÙÔÜÙÔ àÊıfiÓˆ˜, äÎÔÏÔ‡ıËÛ ÙcÓ ‰ÔÌcÓ ·éÙÔÜ Âå˜ Ùe öÚÁÔÓ ÙÔ˘ Summatheologiae»48. ^! \"ˆ¿ÓÓ˘ ï ¢·Ì·ÛÎËÓe˜ ÏÔÈ(fiÓ, Âå‰ÈÎa Ìb Ùc ¯Ú‹ÛË Ùɘ àÚÈ-ÛÙÔÙÂÏÈÎɘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜ (Ôf ηıȤڈÛÂ, öÁÈÓ «ï (Úfi‰ÚÔÌÔ˜ Ùɘ ™¯ÔÏ·ÛÙÈÎɘºÈÏÔÛÔÊ›·˜ ηd £ÂÔÏÔÁ›·˜ Ùɘ ¢‡Ûˆ˜»49, ¬ÛÔ ÎÈ iÓ ·éÙe ÛηӉ·Ï›˙ÂÈ ÌÂÚÈ-ÎÔ‡˜.

!î Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎÔd ıÂÔÏfiÁÔÈ Ùɘ ¢‡Û˘ ‚¤‚·È· ñ(ÂÚ¤‚·Ï·Ó ÛÙc ¯Ú‹ÛË Ùɘ àÚÈ-ÛÙÔÙÂÏÈÎɘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜, Ìb à(ÔÙ¤ÏÂÛÌ·, àÓÙd Óa ¯ÚËÛÈÌÔ(ÔÈÂÖÙ·È ì ÊÈÏÔÛÔÊ›·ó˜ ıÂÚ·(·ÈÓ›‰· Ùɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜ (ancilla theologiae), Óa Û˘Ì‚·›ÓÂÈ (ÔÏÏb˜ÊÔÚb˜ Ùe àÓÙ›ıÂÙÔ50. '·Ù·Á›ÓÔÓÙ·Ó â(›Û˘ Ìb àÓÔ‡ÛȘ ÏÂ(ÙÔ̤ÚÂȘ ηd âÍ·È-

45. \$ÎÙe˜ à(e ·éÙa ‚¤‚·È· ñ(¿Ú¯Ô˘Ó ηd Ùa àÎfiÌ· (Èe Û˘ÓÔ(ÙÈο «™‡Ì‚ÔÏ· (›ÛÙˆ˜»,¬(ˆ˜ Ùe ™‡Ì‚ÔÏÔ ¡Èη›·˜ - 'ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘(fiψ˜, Ùfi «¶ÈÛÙ‡ˆ», ¬(Ô˘ ηٷÁÚ¿ÊÔÓÙ·È (ÂÚÈÏË-(ÙÈÎa Ùa ‚·ÛÈÎa ôÚıÚ· Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ (›ÛÙ˘.

46. ^& ñ(ÔÁÚ¿ÌÌÈÛË ‰È΋ Ì·˜.47. '#ƒª"ƒ& "., ¬(.(., ÛÙ. 139.48. Ã&™%!À ¶., ^$ÏÏËÓÈÎc ¶·ÙÚÔÏÔÁ›·, ÙfiÌ. $ã, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1992, Û. 336.49. '#ƒª"ƒ& "., ¬(.(., ÛÙ. 140.50. µÏ. Û¯ÂÙÈÎa ¶#¶#¢!¶!À§!À ™%., \!Úıfi‰ÔÍË Î·d ™¯ÔÏ·ÛÙÈÎc £ÂÔÏÔÁ›·, \#ıÉÓ·È ¯.¯., Û.

25-59.

£!"§"°#$ 1/2011

108

Ù›·˜ ·éÙÔÜ ï ¬ÚÔ˜ «Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎfi˜», %Ôf àÚ¯ÈÎa Û‹Ì·ÈÓ «Û¯ÔÏÈÎfi˜», à%¤ÎÙËÛÂàÚÓËÙÈÎc ¯ÚÔÈ¿51. &·d Ùe ¯ÂÈÚfiÙÂÚÔ, Ùa öÚÁ· ÙÔ˘˜ ÂrÓ·È ÁÂÌ¿Ù· à%e ‰ÔÁÌ·ÙÈÎb˜%·ÚÂÎÎÏ›ÛÂȘ52. °Èa ¬Ï· ·éÙa ¬Ìˆ˜ ‰bÓ Âéı‡ÓÂÙ·È ì ̤ıÔ‰Ô˜ %Ôf ¯ÚËÛÈÌÔ%Ô›Ë-Û·Ó, àÏÏa Ôî %ÚÔ¸%Ôı¤ÛÂȘ âÊ·ÚÌÔÁɘ Ù˘. ^' %›ÛÙË %Ôf àӤϷ‚·Ó Óa âÎı¤-ÛÔ˘Ó Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎa qÙ·Ó õ‰Ë àÏÏÔȈ̤ÓË à%e ηÎÔ‰Ô͛˜ ¬%ˆ˜ Ùe Filioque,ë%Ô̤ӈ˜ âÎÂÖ öÁÎÂÈÙ·È Ùe ÌÂÁ¿ÏÔ %Úfi‚ÏËÌ· ηd ù¯È ÛÙe %ᘠÙcÓ â%ÂÍÂÚÁ¿ÛÙË-ηÓ. ("ÛÔ ÁÈa ÙcÓ Î·Ù¿¯ÚËÛË ÌÈĘ ÌÂıfi‰Ô˘ ηd Ùd˜ â%·ÎfiÏÔ˘ı˜ ñ%ÂÚ‚ÔϤ˜,ηd %¿ÏÈ ‰bÓ Ì%ÔÚÂÖ Óa ÂrÓ·È ñ%‡ı˘ÓË ì ú‰È· ì ̤ıÔ‰Ô˜53.

!rÓ·È ô‰ÈÎÔ Û˘ÓÂ%ᘠÓa âÓÔ¯Ô%ÔÈÔÜÓÙ·È Ôî Û˘ÁÁÚ·ÊÂÖ˜ ÙáÓ ÓÂfiÙÂÚˆÓ çÚıfi-‰ÔÍˆÓ âÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ ¢ÔÁÌ·ÙÈÎɘ, â%Âȉc ‰·Ó›ÛÙËÎ·Ó Ùc ̤ıÔ‰Ô ÙáÓ ¢˘ÙÈÎáÓ,âÊfiÛÔÓ Ì¿ÏÈÛÙ· %ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ¿ «àÓÙȉ¿ÓÂÈÔ» à%e ÙeÓ \#ˆ¿ÓÓË ÙeÓ ¢·Ì·ÛÎËÓfi.§¿ıË Ì%ÔÚÂÖ Ê˘ÛÈÎa Óa ñ%¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙa öÚÁ· ÙÔ˘˜ («Ùe ÛÊ¿ÏÏÂÈÓ àÓıÚÒ%ÈÓÔÓ»)ηd ηÏe ÂrÓ·È Óa â%ÈÛËÌ·›ÓÔÓÙ·È Î·d Óa Á›ÓÔÓÙ·È Ôî à%·Ú·›ÙËÙ˜ ‰ÈÔÚıÒÛÂȘ.ò$ÏÏÔ ·éÙe ¬Ìˆ˜ ÎÈ ôÏÏÔ Óa à%ÔÚÚ›%ÙÔÓÙ·È Û˘ÓÔÏÈÎa Ìb ÙcÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ÙɘàÏÏÔÙÚ›ˆÛ˘ Ù¿¯· à%e ÙcÓ ¶·Ú¿‰ÔÛË Ùɘ \!ÎÎÏËÛ›·˜ Ìb ÙcÓ ˘îÔı¤ÙËÛË ÙɘۯÔÏ·ÛÙÈÎɘ ÌÂıfi‰Ô˘. h$˜ Á›ÓÂÈ â%ÈÙ¤ÏÔ˘˜ ηٷÓÔËÙe ¬ÙÈ Ôî ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ì·˜ ÌbÙÔf˜ ¢˘ÙÈÎÔf˜ ‰bÓ ÂrÓ·È ÙfiÛÔ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈΤ˜ - â%ÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜, ¬ÛÔ ıÂÔÏÔÁÈÎb˜Ìb %ÏÔ‡ÛÈÔ îÛÙÔÚÈÎe ñ%fi‚·ıÚÔ.

51. ^" ™. °Î›Î·˜ àӷʤÚÂÈ ÁÈa ÙÔf˜ Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎÔf˜ ¬ÙÈ «Ùe ùÓÔÌ¿ ÙÔ˘˜ %ÚÔÉÏı à%e Ùd˜ ÌÔÓ·-ÛÙËÚÈ·Îb˜ ηd â%ÈÛÎÔ%ÈÎb˜ Û¯ÔϤ˜, ÛÙd˜ ï%ÔÖ˜ ‰›‰·Ûηӻ (ºÈÏÔÛÔÊÈÎe §ÂÍÈÎfi, \$ı‹Ó· 19916,Û. 300). \$ÚÓËÙÈÎc ¯ÚÔÈa ÁÈa Ùc ıÂÔÏÔÁ›· ηd Ùc ÊÈÏÔÛÔÊ›· à%¤ÎÙËÛÂ ï ¬ÚÔ˜ «Û¯ÔÏ·ÛÙÈ΋» «ÌbÙcÓ ÓÂˆÙ¤Ú·Ó Î·d ù¯È ÎÔϷ΢ÙÈÎcÓ ÛËÌ·Û›·Ó Ùɘ Ϥ͈˜, ó˜ Ì›· ÊÈÏÔÛÔÊ›· ‰ËÏ., ì ï%Ô›· ηÙÂ-Á›ÓÂÙÔ Ìb ÏÂ%ÙÔÌÂÚÂÈ·Îa ˙ËÙ‹Ì·Ù· ηd âÍÂ˙ËÙË̤ӷ ηd ÛÔÊÈÛÙÈÎa â%ȯÂÈÚ‹Ì·Ù·» (°&#&$ ™.,«™¯ÔÏ·ÛÙÈÎÔ›», £'! 11 (1967) 616).

52. h$˜ ÛËÌÂȈıÂÖ %¿ÓÙˆ˜ %g˜ Ôî ÌÂÁ¿ÏÔÈ Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎÔd ıÂÔÏfiÁÔÈ Ùɘ ¢‡Û˘, àÎfiÌË Î·d Ìb Ùd˜‰ÔÁÌ·ÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ %·ÚÂÎÎÏ›ÛÂȘ ηd Ùd˜ ñ%ÂÚ‚ÔϤ˜ ÙÔ˘˜, ñ%ÂÚÙÂÚÔÜÓ Î·Ùa %ÔÏf Ûb ‰‡Ó·ÌË ÛΤ-„˘, â%ÈÛÙËÌÔÓÈÎfiÙËÙ· ηd Û·Ê‹ÓÂÈ· à%e %ÔÏÏÔf˜ ηÙËÁfiÚÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ηd å‰È·›ÙÂÚ· à%e ÌÂÚÈÎÔf˜ÓÂfiÙÂÚÔ˘˜ çÚıfi‰ÔÍÔ˘˜ %Ôf ‚·˘Î·Ï›˙ÔÓÙ·È Ìb Ùe ‰ÉıÂÓ %·ÙÂÚÈÎe ÏfiÁÔ ÙÔ˘˜ ηd Ùfi «·éıÂÓÙÈÎfi»âÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ‚›ˆÌ·.

53. h$˜ ÛËÌÂȈıÂÖ %·ÚÂÌ%È%ÙfiÓÙˆ˜ ¬ÙÈ ì «ìÛ˘¯·ÛÙÈ΋» ̤ıÔ‰Ô˜, %Ôf %ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È Û˘¯Óa ó˜àÓÙ›%·ÏÔ˜ Ùɘ Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎɘ, ‰bÓ ö¯ÂÈ ÙcÓ à%ÔÎÏÂÈÛÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙcÓ çÚıfi‰ÔÍË ¶·Ú¿‰ÔÛË, àÏÏaà%ÔÙÂÏÂÖ Ì›· à%e Ùd˜ âÎÊ¿ÓÛÂȘ Ùɘ çÚıfi‰Ô͢ %ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, Ì›· à%e Ùd˜ ıÂÔÏÔÁÈÎb˜ ÌÂıfi-‰Ô˘˜, Ùɘ ï%Ô›·˜ Ì%ÔÚÂÖ â%›Û˘ Óa Á›ÓÂÈ Î·Ù¿¯ÚËÛË, œÛÙ Ôî ıÈ·ÛáÙ˜ Ù˘ Óa ÌÂÙ·ÙÚ¤%ÔÓÙ·ÈâÓ›ÔÙ ۤ «ÁÎÔ˘ÚÔ‡» Ùɘ \"ÚıÔ‰ÔÍ›·˜.

54. \!Í¿ÏÏÔ˘, ¬%ˆ˜ Ôî Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎÔd ıÂÔÏfiÁÔÈ Ùɘ ¢‡Û˘ ‰bÓ öÁÈÓ·Ó çÚıfi‰ÔÍÔÈ Ìb Ùe Óa ˘îÔ-ıÂÙ‹ÛÔ˘Ó Ùc ̤ıÔ‰Ô ÙÔÜ \#ˆ¿ÓÓË ÙÔÜ ¢·Ì·ÛÎËÓÔÜ, öÙÛÈ Î·d ¬ÛÔÈ çÚıfi‰ÔÍÔÈ ˘îÔıÂÙÔÜÓ Ìb ÙcÛÂÈÚa ÙÔf˜ Ùc Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎc ̤ıÔ‰Ô ‰bÓ Á›ÓÔÓÙ·È ·éÙfiÌ·Ù· ·îÚÂÙÈÎÔ›, %·Úa ÌfiÓÔ iÓ âÓÛÙÂÚÓÈ-ÛÙÔÜÓ Î·d ÙcÓ %›ÛÙË ÙáÓ ¢˘ÙÈÎáÓ.

ªÈ¯·cÏ µ·Û. °·ÏÂÓÈ·ÓÔÜ

!" #¶#ƒÃ$™ %&™ ™À™%&ª#%"'&™ £$!§!°"#™

109

^& Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc ÏÔÈ(eÓ öÎıÂÛË Ùɘ ‰ÔÁÌ·ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜ Ùɘ \$ÎÎÏËÛ›·˜ö¯ÂÈ Ì·ÎÚ·›ˆÓË îÛÙÔÚ›·, (Ôf àÚ¯›˙ÂÈ, ¬(ˆ˜ Âú‰·ÌÂ, Ìb Ùe ηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ$é·ÁÁ¤ÏÈÔ Î·d ù¯È ‚¤‚·È· Ìb Ùa (ÔÏf ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚ· Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎa âÁ¯ÂÈÚ›‰È·ÙÔÜ ªÂÛ·›ˆÓ·. %e ú‰ÈÔ àÛÊ·ÏᘠåÛ¯‡ÂÈ Î·d ÁÈa ÙcÓ äıÈÎc ıÂÔÏÔÁ›·, Ìb ÙcÓ â(dÙÔÜ ùÚÔ˘˜ ïÌÈÏ›· ÙÔÜ '˘Ú›Ô˘, öÙÛÈ ¬(ˆ˜ ηٷÁÚ¿ÊÂÙ·È ÛÙe ηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ$é·ÁÁ¤ÏÈÔ, Óa à(ÔÙÂÏÂÖ ÙcÓ (ÚÒÙË Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc â(ÂÍÂÚÁ·Û›· ηd (·ÚÔ˘Û›·ÛËÙÔÜ (ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ äıÈÎɘ. ™ÙcÓ ¶·Ú¿‰ÔÛË Ùɘ \$ÎÎÏËÛ›·˜â(›Û˘ ñ(¿Ú¯Ô˘Ó (¿Ì(ÔÏÏ· öÚÁ· äıÈÎÔÜ (ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘, âÓá ‰bÓ Ï›(Ô˘Ó Î·dÛ˘ÓÔ(ÙÈÎa öÚÁ· äıÈÎɘ, ¬(ˆ˜ ì «¢È‰·¯c ÙáÓ ‰Ò‰Âη \#(ÔÛÙfiψӻ, ¬(Ô˘ «(Â-ÚȤ¯ÂÙ·È )Ó· ñ(ÔÙ˘(á‰Â˜ âÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ äıÈÎɘ»55. *!(ÔÈÔ˜ ÏÔÈ(eÓàÌÊÈÛ‚ËÙÂÖ Û˘ÓÔÏÈÎa ÙcÓ +(·ÚÍË ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ äıÈÎɘ ηd Ùc ıˆÚÂÖ å‰ÂÔÏÔÁÈÎeηٷÛ··ÛÌ· i˜ ηÙËÁÔÚÂÖ ÁÈa Ùc ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ (ÚáÙ· ÙeÓ $é·ÁÁÂÏÈÛÙcª·Ùı·ÖÔ, j ηd ÙeÓ ú‰ÈÔ ÙeÓ '‡ÚÈÔ ÁÈa Ùe ñÏÈÎe (Ôf ÙÔÜ (ÚÔÛ¤ÊÂÚÂ56, ηd +ÛÙÂ-Ú· ¬ÏÔ˘˜ ÙÔf˜ ôÏÏÔ˘˜.

^& à(ÔÏÔÁËÙÈÎc ıÂÔÏÔÁ›· (¿ÏÈ Î·ÙÔ¯˘ÚÒÓÂÙ·È à(e ÙcÓ (ÚÔÙÚÔ(c ÙÔÜ à(Ô-ÛÙfiÏÔ˘ ¶¤ÙÚÔ˘ (Úe˜ ÙÔf˜ (ÈÛÙÔf˜ Óa ÂrÓ·È (¿ÓÙÔÙ )ÙÔÈÌÔÈ ÁÈa à(ÔÏÔÁ›· Ûb¬(ÔÈÔÓ ÙÔf˜ Ùc ˙ËÙÄ57 ηd ì ‚·ÛÈ΋ Ù˘ àÚ¯‹, ‰ËÏ·‰c ì (ÚÔÛ·ÚÌÔÁc Ùɘ ñ(ÂÚ¿-Û(ÈÛ˘ ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔÜ ÛÙeÓ ÙÚfi(Ô ÛΤ„˘ ÙáÓ àÓÙÈ(¿ÏˆÓ ÙÔ˘58, Ù›ıÂÙ·È ÛÙeηÙa ª·Ùı·ÖÔÓ $é·ÁÁ¤ÏÈÔ, ¬(Ô˘ Ùa ÁÂÁÔÓfiÙ· Ùɘ ‰Ú¿Û˘ ÙÔÜ '˘Ú›Ô˘ Û˘Ó‰¤Ô-ÓÙ·È Ìb Ùd˜ ÌÂÛÛÈ·ÓÈÎb˜ (ÚÔÊËÙÂÖ˜ Ùɘ ¶·Ï·ÈĘ ¢È·ı‹Î˘, ÁÈa Óa (ÂÈÛıÔÜÓ Ôî\"Ô˘‰·ÖÔÈ ¬ÙÈ ï \"ËÛÔܘ qÙ·Ó ï àÓ·ÌÂÓfiÌÂÓÔ˜ ªÂÛÛ›·˜. ^& Û˘ÁÁÚ·Êc ëÓe˜$é·ÁÁÂÏ›Ô˘ ηÙa ÙÚfi(Ô (Ôf Óa àÓÙ·(ÔÎÚ›ÓÂÙ·È ôÚÈÛÙ· Ûb à(ÔÏÔÁËÙÈÎÔf˜ ÛÎÔ-(Ôf˜ à(Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙcÓ àÓÂÎÙ›ÌËÙË àÍ›· Ùɘ à(ÔÏÔÁËÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜, ì ï(Ô›·

55. ª#¡%,#ƒ"¢& °., ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÎc äıÈ΋, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 19954, Û. 43.56. ò#ÏψÛÙ ÁÈa Ùe ¬ÙÈ ÛÙc ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎc ‰È‰·Ûηϛ· (ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È äıÈÎb˜ â(ÈÙ·Áb˜, (Ôf

(Ú¤(ÂÈ Óa ÙËÚÔÜÓÙ·È, ‰bÓ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ôÏÏË à(fi‰ÂÈÍË à(e Ùa ÏfiÁÈ· ÙÔÜ ú‰ÈÔ˘ ÙÔÜ '˘Ú›Ô˘ «\$aÓàÁ·(ÄÙ¤ ÌÂ, Ùa˜ âÓÙÔÏa˜ Ùa˜ âÌa˜ ÙËÚ‹Û·Ù» (\"ˆ¿Ó. 14, 15), «ï ö¯ˆÓ Ùa˜ âÓÙÔÏ¿˜ ÌÔ˘ ηd ÙËÚáÓ·éÙa˜, âÎÂÖÓfi˜ âÛÙÈÓ ï àÁ·(áÓ Ì» (\"ˆ¿Ó. 14,21) Î.ô. °Èa (ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ‚Ï. ª&%™!¶!À§!À ¡.,#î âÓÙÔÏ·d ÙÔÜ £ÂÔÜ. *À(·ÚÍȘ, ‚·ÛÈÎÔd ¯·Ú·ÎÙÉÚ˜, â(ÈÙ¤ÏÂÛȘ ηd (ÂÚȯfiÌÂÓÔÓ ÙáÓ ı›ˆÓâÓÙÔÏáÓ, ÕıÉÓ·È 1989.

57. #ã ¶¤ÙÚ. 3,15.58. ^! °ÚËÁfiÚÈÔ˜ ¡‡ÛÛ˘ àӷʤÚÂÈ Û¯ÂÙÈÎa ¬ÙÈ «¯Ú‹, ηıg˜ ÂúÚËÙ·È, (Úe˜ Ùa˜ (ÚÔÏ‹„ÂȘ

ÙáÓ àÓıÚÒ(ˆÓ ‚Ϥ(ÂÈÓ Î·d ηÙa ÙcÓ âÁÎÂÈ̤ÓËÓ ëοÛÙˇ (Ï¿ÓËÓ (ÔÈÂÖÛı·È ÙeÓ ÏfiÁÔÓ, àÚ¯¿˜ ÙÈ-Ó·˜ ηd (ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÂéÏfiÁÔ˘˜ âÊ’ ëοÛÙ˘ ‰È·Ï¤Íˆ˜ (ÚÔ‚·ÏÏfiÌÂÓÔÓ, ó˜ iÓ ‰Èa ÙáÓ (·Ú’ àÌÊÔ-Ù¤ÚÔȘ ïÌÔÏÔÁÔ˘Ì¤ÓˆÓ âÎÎ·Ï˘ÊıÂ›Ë Î·Ùa Ùe àÎfiÏÔ˘ıÔÓ ì àÏ‹ıÂÈ·» (§fiÁÔ˜ '·Ù˯ËÙÈÎfi˜, ¶Úfi-ÏÔÁÔ˜, µ$¶$™ 68,3791-5).

£!"§"°#$ 1/2011

110

ÌÂÛÔ˘Ú¿ÓËÛ ÛÙÔf˜ %ÚÒÙÔ˘˜ Ì.Ã. ·åáÓ˜ ηd %ÔÙb ‰bÓ ö%·„ Óa %ÚÔÛʤÚÂÈ Ùd˜ñ%ËÚÂۛ˜ Ù˘, ¬%ÔÙ Ôî %ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ Ùe à%·ÈÙÔÜÛ·Ó59.

™ÙcÓ â%Ô¯‹ Ì·˜ ‰bÓ ö¯Ô˘Ó âÎÏ›„ÂÈ Ôî %ÔϤÌÈÔÈ ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔÜ, ÁÈa Óa Ù›-ıÂÙ·È ÛÙe %ÂÚÈıÒÚÈÔ ì \$%ÔÏÔÁËÙÈÎcØ Î¿ı ôÏÏÔ Ì¿ÏÈÛÙ·. ªb ‰Â‰Ô̤ÓË â%›Û˘ÙcÓ àÓ¿%Ù˘ÍË Ùɘ â%ÈÛÙ‹Ì˘ ηd ηْ â%¤ÎÙ·ÛË ÙcÓ àÓ·%Ù˘Á̤ÓË â%ÈÛÙËÌÔÓÈÎcÛΤ„Ë %Ôf ö¯ÂÈ ï Û‡Á¯ÚÔÓÔ˜ ôÓıÚˆ%Ô˜, ì àÓ¿ÁÎË ÁÈa ηٿ‰ÂÈÍË Ùɘ ÏÔÁÈÎfiÙË-Ù·˜ ÙáÓ ‰ÔÁÌ¿ÙˆÓ Ùɘ %›ÛÙ˘ ÂrÓ·È àÎfiÌ· %Èe â%ÈÙ·ÎÙÈ΋. ^& ñ%ÔÙ›ÌËÛË ë%Ô̤-Óˆ˜ Ùɘ \$%ÔÏÔÁËÙÈÎɘ ηd ï âÍÔ‚ÂÏÈÛÌfi˜ Ù˘ à%e Ùe ¯áÚÔ Ùɘ àη‰ËÌ·˚Îɘ ıÂ-ÔÏÔÁ›·˜ ÂrÓ·È öÁÎÏËÌ·.

\$%e ÙcÓ öÚ¢ӷ ÙáÓ à%·Ú¯áÓ Ùɘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜ Û˘Ó¿ÁÂÙ·È ¬ÙÈ ìÛ˘ÛÙËÌ·ÙÈÎc ‰È·%Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË ÙÔÜ %ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ù¯È ÌfiÓÔ ‰bÓ àÓÙ›ÎÂÈÙ·È ÛÙcÓ çÚıfi‰ÔÍË ¶·Ú¿‰ÔÛË, àÏÏa à%ÔÙÂÏÂÖ %Ú·ÎÙÈÎc%Ôf âÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È àÎfiÌ· ηd ÛÙcÓ '·ÈÓc ¢È·ı‹ÎË. (e öÚÁÔ ÏÔÈ%eÓ Ùɘ Û˘ÛÙË-Ì·ÙÈÎɘ ıÂÔÏÔÁ›·˜ ÂrÓ·È ı¿ÚÂÛÙÔ (âÊfiÛÔÓ ‚¤‚·È· ‰bÓ âÁÎψ‚›˙ÂÙ·È Ûb )Ó·ÛÙÂÖÚÔ àη‰ËÌ·˚ÛÌe j Ûb )Ó· ÛÙ˘ÁÓe â%·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÛÌe %Ôf ñ%ÔÎÚ‡%ÙÂÈ àÎfi̷ηd à%ÈÛÙ›·), ÁÈ’ ·éÙe ηd Ôî ıÂÚ¿%ÔÓÙ¤˜ Ù˘ çÊ›ÏÔ˘Ó Óa ÙcÓ %ÚÔÛٷهԢÓ60

ηd Óa Ùc ‰È·ÎÔÓÔÜÓ Ìb Û˘Ó¤%ÂÈ· ηd ·éÙ·%¿ÚÓËÛË.

59. µÏ. Û¯ÂÙÈÎa ¢!§&'ø™("¶"À§"À $£., ^" à%ÔÏÔÁËÙÈÎe˜ àÁgÓ ÙÔÜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔÜ, âÓ\$ı‹Ó·È˜ 1971.

60. °Èa %·Ú¿‰ÂÈÁÌ· à%e ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ ÙÔÜ ÎÏ¿‰Ô˘ Ù˘ Ûb ÎÏ¿‰Ô «àÓıÚˆ%ÈÛÙÈÎáÓ Û%Ô˘‰áÓ»j οÙÈ %·ÚÂÌÊÂÚ¤˜, %Ú¿ÁÌ· %Ôf à%ÔÙÂÏÂÖ %ÚÔ‰ÔÛ›·.

ªÈ¯·cÏ µ·Û. °·ÏÂÓÈ·ÓÔÜ