Διδσκονας Rην επισημικ ροπικό Rηα Rης αγγλικς με...

Βασιλεία-Ειρήνη Ανδριώτου

Ερικέττη Μεταξά 2016

Ειδικό η-Τεύχος Θέματα Γλωσσολογικής Οπτικής

Διδάσκοντας την

επιστημική τροπικότητα της αγγλικής

με παράλληλα κείμενα

314 – Διαγλωσσικές Θεωρήσεις – μεταφρασεολογικός η-τόμος Interlingual Perspectives – translation e-volume ____________________________________________________________

© Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΙΚΗ ΤΡΟΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Βασιλεία-Ειρήνη Ανδριώτου και Ερικέττη Μεταξά

Περίληψη

Η εργασία παρουσιάζει τα αποτελέσματα έρευνας σχετικά με τη χρησιμότητα των δεδομένων μετάφρασης ως πηγής μελέτης γλωσσι-κών φαινομένων και την εκμετάλλευση τους για διδακτικούς σκο-πούς. Για την παρούσα δημοσίευση αξιοποιήθηκαν από το αρχείο T.E.G.MA. 44 ζεύγη αγγλικών και ελληνικών δημοσιογραφικών άρ-θρων δημοσιευμένων στον Τύπο, με σκοπό την επισήμανση αλλα-γών σε επιστημικούς δείκτες στην αγγλική και την ελληνική εκδοχή

των άρθρων. Παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που η επιστημική τροπικότητα αντιμετωπίζεται στις διαφορετικές εκδοχές, το οποίο θα μπορούσε να παράσχει στους εκπαιδευτικούς πλη-ροφορίες σχετικά με τις διαπολιτισμικές διαφορές του φαινομένου στο πλαίσιο της διδασκαλίας ξένων γλωσσών. Η εργασία προτείνει ασκήσεις οι οποίες δημιουργούν επίγνωση των διαπολιτισμικών διαφορών στην ξενόγλωσση τάξη. Λέξεις-κλειδιά

Διαπολιτισμική ικανότητα, επιστημική τροπικότητα, μετάφραση, βεβαιότητα, αβεβαιότητα, διαπολιτισμική θέαση. 1. Το τέρας της τροπικότητας

Το σύστημα έκφρασης της τροπικότητας φαίνεται να απασχολεί τους σπουδαστές της αγγλικής γλώσσας σε όλο τον κόσμο (Kirkpatrick 1984, Hinkel 1995, James 1998, Vethamani κ.α. 2008). Παρόλο το πραγματικό ερευνητικό ενδιαφέρον για το θέμα αυτό, τόσο σε θεω-ρητικό επίπεδο (Hemerén 1980, Verstraete 2001, Piqué- Angordans κ.α. 2002, Garzone 2013, Rocci 2012, Verhulst κ.α. 2013,) όσο και σε

Βασιλεία-Ειρήνη Ανδριώτου και Ερικέττη Μεταξά – 315 Διδάσκοντας την επιστημική τροπικότητα της αγγλικής με παράλληλα κείμενα

_______________________________________________________

Διαγλωσσικές Θεωρήσεις 2016 Ειδικό η-Τεύχος (313-338) – ISBN 978-960-466-025-4

επίπεδο εφαρμοσμένης γλωσσολογίας (Holmes 1988, Papafragou 1998, Palmer 2001, Klages και Rӧmer 2002,) θέματα που σχετίζονται με την πραγματολογική σημασία συχνά δεν θίγονται στην ξενό-γλωσση τάξη (Hinkel 1995). Οι επιλογές των ομιλητών αντανακλούν την αντίληψη τους για το σημασιολογικό περιεχόμενο της πρότασης (Verstraete 2001), εξυπηρετούν κοινωνικούς σκοπούς (Halliday 1989, 2002) αποκαλύπτοντας έτσι πλευρές της κοινωνικο-πολιτισμικής ταυτότητας, οι οποίες θεωρείται ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξη της διαπολιτισμικής ικανότητας (Perry κ.α. 2011).

Η γραμματική προσφέρει τουλάχιστον τρεις θεμελιώδεις κατηγο-ρίες που εκφράζουν την τροπικότητα, πιο συγκεκριμένα τις εγκλί-σεις, τα τροπικά ρήματα και τα τροπικά επιρρήματα1. Οι έρευνες (Hinkel 1995, Palmer 1979, Vethamani κ.α. 2008) διακρίνουν ανάμε-σα σε δεοντική και επιστημική τροπικότητα, με την δεοντική χρήση να καλύπτει τις έννοιες της ικανότητας, της τάσης, της παροχής ά-δειας, της αναγκαιότητας και της βεβαιότητας και την επιστημική χρήση η οποία αφορά τις έννοιες της πιθανότητας και της βεβαιό-τητας. Αυτή η σημασιολογική χροιά (το «άρωμα», Cournane 2014: 104) δεν διακρίνεται εύκολα, ακόμη και από φυσικούς ομιλητές της γλώσσας, πόσο μάλλον από σπουδαστές ξένης γλώσσας. Για παρά-δειγμα, οι Halliday and Matthiessen (2004: 622) διακρίνουν ανάμεσα σε υποκειμενική και αντικειμενική τροπικότητα με το must (πρέπει)

να εκφράζει υψηλού βαθμού πιθανότητα με υποκειμενικό τρόπο ενώ το certainly με αντικειμενικό. Κατά τον ίδιο τρόπο, ο τρόπος εκμά-θησης της δεοντικής και της επιστημικής τροπικότητας φαίνεται να διαφέρει. Οι έρευνες με άτομα κατά τη διαδικασία εκμάθησης της μητρικής γλώσσας έδειξε ότι τα παιδιά αρχίζουν να καταλαβαίνουν

1 Πράγματι η έρευνα έχει ταυτοποιήσει περισσότερες κατηγορίες: (Downing

και Locke 2006: 380-381) βοηθητικά ρήματα τροπικότητας, όπως τα can και could, λεξιλογικά-τροπικά βοηθητικά αποτελούμενα από τα ρήματα be και have (έχω) όπως το have to, ημι-τροπικά όπως το need και το dare, επιρρήματα όπως τα probably, likely, επίθετα τροπικότητας όπως τα possible, certain, ουσι-αστικά τροπικότητας όπως likelihood, possibility, η χρήση του 'αορίστου' που

καταδεικνύει απομάκρυνση από το πραγματικό, παρενθετικές προτάσεις όπως I think(=νομίζω), I guess(=μάλλον).



και να χρησιμοποιούν τη δεοντική τροπικότητα πριν την επιστημική (Cournane 2014, Papafragou 1998) ενώ υποπίπτουν σε λάθη όταν τους παρέχονται πολλαπλές επιλογές εντός του συστήματος της

τροπικότητας (ό.π.). Η διαπολιτισμική διαφοροποίηση στη χρήση του συστήματος τρο-

πικότητας καθιστά την κατάσταση των σπουδαστών της ξένης γλώσ-σας ακόμη πιο δύσκολη. Για παράδειγμα, η έννοια της υποχρέωσης δεν εκφράζεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις γλώσσες με αποτέλεσμα κάποιοι μη φυσικοί ομιλητές μιας γλώσσας να βρεθούν σε πολύ δυσχερή θέση στην προσπάθεια τους να εκφράσουν την έννοια αυτή

(Hinkel 1995) ή μπορεί να γενικεύσουν τη χρήση ενός δείκτη τροπι-κότητας στην αγγλική γλώσσα και να μεταφέρουν χρήσεις της μη-τρική τους που δεν ισχύουν στην ξένη γλώσσα (Kirkpatrick 1984, Mortelmans 2012).

Για το λόγο αυτό, οι σπουδαστές μιας γλώσσας πρέπει να κατα-νοήσουν σημασιολογικές και πραγματολογικές πλευρές της τροπικό-τητας. Έλλειψη προσοχής σε πραγματολογικά και κοινωνικο-πολι-τισμικά υπονοήματα συνήθως εμποδίζουν τους σπουδαστές ξένης γλώσσας να αναπτύξουν μια επίγνωση της γλώσσας που μοιάζει με αυτή του φυσικού ομιλητή (Hinkel 1995). 2. Μεθοδολογία και ανάλυση δεδομένων Αν η πρακτική της μετάφρασης φέρνει στο φως κοινωνικο-πολιτι-

σμικές διαφορές των διαφόρων γλωσσικών συστημάτων (Carreres 2006 διαδυκτιακά, Cook 2010, Machida 2008), η υπόθεση της δημοσί-ευσης αυτής είναι ότι τα παράλληλα δεδομένα μπορούν να συνει-σφέρουν στη διδασκαλία του συστήματος τροπικότητας στην ξενό-γλωσση τάξη. Η παρούσα εργασία εστιάζει στη χρήση επιστημικής τροπικότητας στην αγγλική και ελληνική γλώσσα και καταδεικνύει ερευνητικά κενά στη χρήση και τη διδασκαλία άλλων εννοιών τροπι-κότητας.

Η έρευνα εστιάζει στη χρήση της γλώσσας στις ειδήσεις (Fowler 1991, Reah 2002). Χρησιμοποιεί 44 ζευγάρια άρθρων από το αρχείο T.E.G.MA., δηλαδή δύο παράλληλα υπο-σώματα με δεδομένα από τον Τύπο (από αγγλόφωνες και ελληνικές εφημερίδες ευρείας κυκλο-φορίας όπως The Economist, The Guardian, The Independent, The New


_______________________________________________________


York Times, Ελευθεροτυπία, Η Αυγή, Η Καθημερινή κ.τ.λ. (2013-2014, βλ. παράρτημα για δείγμα των δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν στην ερεύνα αυτή) και επιχειρεί να φέρει στο φως ενδείξεις διαπολιτισμι-κής προτίμησης της αγγλικής και της ελληνικής γλώσσας σχετικές με τη χρήση επιστημικής τροπικότητας. Στη συνέχεια εφαρμόζει τα ευρήματα αυτά με σκοπό το σχεδιασμό εκπαιδευτικών ασκήσεων για την ξενόγλωσση τάξη. Τα διαγράμματα 1 και 2 δείχνουν την αναλο-γία των περιπτώσεων τροπικότητας που εμφανίζονται ανέπαφες ή τροποποιημένες στις δύο εκδοχές των άρθρων. Παρόλο που τα δυο υπο-σώματα αποτελούνται από διαφορετικά άρθρα, τα αποτελέ-σματα είναι συγκρίσιμα καθώς σε ποσοστό 47,5% των περιπτώσεων, ο δείκτης τροπικότητας μεταφέρεται ανέπαφος ενώ στο υπόλοιπο 52,5% υφίσταται κάποια τροποποίηση. Τα δείγματα δεδομένων στο διάγραμμα 3 παρουσιάζουν τύπους μετατροπών στις εκδοχές των άρθρων. Παρόλο που οι προσεγγίσεις στα υπο-σώματα έχουν μικρές διαφορές στα θέματα στα οποία εστιάζουν, απέφεραν συγκρίσιμα αποτελέσματα. Οι προσεγγίσεις στα υπο-σώματα A και B εν μέρει συμπίπτουν στο ότι επικεντρώνονται και οι δύο στην παράλειψη δεικτών τροπικότητας και τη λειτουργία της παράλειψης αυτής. Διαφέρουν στο ότι η ανάλυση του υπο-σώματος Α εστιάζει στην με-τατροπή των αγγλικών δεικτών τροπικότητας (may/might, will/ would), ενώ το υπο-σώμα Β εστιάζει στις ελληνικές επιλογές τροπικό-τητας (το ρήμα μπορεί, τη χρήση της υποτακτικής κλπ.) και στους αντίστοιχους δείκτες τροπικότητας στην αγγλική εκδοχή.

Η παρακάτω ενότητα αντλεί δεδομένα και από τα δύο υπο-σώματα με σκοπό να παρουσιάσει συστηματικές μετατροπές που ανιχνεύονται στις αγγλικές και ελληνικές εκδοχές των δεδομένων.



Διάγραμμα 1: Διαφοροποιημένη/αυτούσια μεταφορά δεικτών τρο-πικότητας στις ελληνικές και αγγλικές εκδοχές στο υπο-σώμα Α (24 ζεύγη άρθρων, αριθμός λέξεων στις ελληνικές εκδοχές: 16.578)

Διατήρηση

51%

Μετατροπή49%

0%0%

Υπο-σώμα A

Διάγραμμα 2: Κατανομή τύπου διαφοροποιήσεων στις εκδοχές στο υπο-σώμα B (20 ζεύγη άρθρων, αριθμός λέξεων στις ελληνικές εκδο-χές: 9.014)

5%

20%

46%

29%

Υπο-σώμα B ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ


_______________________________________________________


3. Δείγμα μετατροπών

Η ενότητα αυτή επικεντρώνεται σε τρία είδη μετατροπών, ήτοι την παράλειψη δεικτών τροπικότητας στο ελληνικό κείμενο (3.1), την τάση της ελληνικής εκδοχής να αγνοεί δείκτες αβεβαιότητας όπως το might (ίσως) and would (θα) (3.2) και τη χρήση της υποτακτικής στην ελληνική εκδοχή (3.3). Οι μετατροπές αυτές φαίνεται να δείχνουν μια αναντιστοιχία των δεικτών τροπικότητας ανάμεσα στις δύο γλώσσες και να μην επιτρέπουν τη λέξη προς λέξη απόδοση. 3.1. Αποσιώπηση επιλογών τροπικότητας στην ελληνική εκδοχή

Η ελληνική εκδοχή των παράλληλων κειμένων καταδεικνύει μια τάση να καταργεί δείκτες επιστημικής τροπικότητας. Ρήματα τροπι-κότητας όπως τα can, could, may, might και επιρρήματα τροπικότητας όπως perhaps, likely ή probably φαίνεται να παραλείπονται συστημα-τικά στο υπο-σώμα Α όπως καταδεικνύεται από τα παραδείγματα που αναφέρονται στο διάγραμμα και τα παραδείγματα που ακο-λουθούν. Κατά τον ίδιο τρόπο οι περισσότερες μετατροπές στο υπο-σώμα Β, πιο συγκεκριμένα 32 στις 51, είναι περιπτώσεις μετατροπής που αφορούν στην ισχύ της λεκτικής πράξης: η βεβαιότητα στο ελλη-νικό κείμενο υποδοχής αντικαθιστά περιπτώσεις πιθανότητας στο αγγλικό κείμενο αφετηρίας και 'παρελθοντικοί' τύποι αντικαθίστα-νται από 'παροντικούς' ευνοώντας τη βεβαιότητα και την αμεσότητα.

Οι επόμενοι πίνακες παρουσιάζουν τέτοια παραδείγματα. Παράδειγμα 1

ΚΑ Images forge reality, granting a power to television and video and even still photographs that can burrow deep into people’s consciousness without them even knowing it. (The truth about Venezuela: a revolt of the well-off, not a 'terror campaign The Guardian 3/20/2014) Οι εικόνες διαμορφώνουν την πραγματικότητα δίνοντας στην τηλεόραση, τα βίντεο και τις φωτογραφίες μια δύναμη που μπορεί να εντυπωθεί βαθιά στις συνειδήσεις των ανθρώπων ακόμη και χωρίς

αυτοί να το γνωρίζουν. ΚΥ Οι εικόνες διαμορφώνουν την πραγματικότητα δίνοντας

στην τηλεόραση, τα βίντεο και τις φωτογραφίες μια δύναμη



που εντυπώνεται βαθιά στις συνειδήσεις των ανθρώπων ακόμη και χωρίς αυτοί να το γνωρίζουν. (Βενεζουέλα: Η εξέγερση των ευκατάστατων Η Αυγή

3/25/2014 ) Διάγραμμα 3. Υπό-σωμα A: επιλογές τροπικότητας που παραλείπο-νται στο ελληνικό κείμενο υποδοχής.

30%18%

35%

55%

0%10%20%30%40%50%60%

Παραλείψεις - Υπο-σώμα Α

Παραλείψεις

Παράδειγμα 2

ΚΑ But the figures obtained are likely to be an underestimate

(Domestic violence puts 10,000 at high risk of death or serious injury The Guardian 26/02/2014) Αλλά τα νούμερα είναι πιθανό να είναι μια υποβάθμιση.

ΚΥ Καθώς είναι πολλές οι περιπτώσεις που δεν φτάνουν στις

αστυνομικές αρχές (Αγνοούν τις καταγγελίες και τα θύματα γίνονται πτώματα, Ελευθεροτυπία 01/03/2014

Άλλες περιπτώσεις παράλειψης δείκτη τροπικότητας στην ελληνική εκδοχή παρουσιάζονται στον επόμενο πίνακα αν και παραδείγματα που δείχνουν το αντίθετο υπάρχουν σποραδικά στα δεδομένα.


_______________________________________________________


ΚΑ ΚΥ

Such searches could be used (Οι φωτογραφίες των συνομιλιών μπο-ρούσαν να χρησιμοποιηθούν)

Οι φωτογραφίες των συνομιλιών χρησιμοποιούνταν

The opposition will then probably

lose (Η αντιπολίτευση τότε πιθανώς θα χάσει)

Η αντιπολίτευση τότε θα χάσει

officials ruled out the kinds of monetary policies most likely to

work στελέχη απέκλεισαν τα είδη νομισμα-τικής πολιτικής που είναι πιο πιθανό να αποδώσουν ...

στελέχη απέκλεισαν τα είδη νομι-σματικής πολιτικής που αποδίδουν ...

3.2. Μη διάκριση μεταξύ των may-might και will-would

Στην αγγλική γλώσσα, το might εκφράζει λιγότερη βεβαιότητα από το may (Palmer 1979). Κατά τον ίδιο τρόπο, το would αποτελεί την πιο διστακτική μορφή του will: το will φαίνεται να είναι «μια δήλω-ση αυτοπεποίθησης» (Palmer 1979: 47), ένα συμπέρασμα, ενώ το would φαίνεται να δηλώνει «απλή πιθανότητα» (ό.π.: 48). Το ελληνι-κό γλωσσικό σύστημα δε φαίνεται να ενδιαφέρεται για τον πλήρη διαχωρισμό μεταξύ may και might ή will και would. Μοιάζει να μην ανέχεται πλήρως το ελληνικό κείμενο την έλλειψη βεβαιότητας που εκφράζεται από τη χρήση των might και would. Για παράδειγμα, στο υπο-σώμα κειμένου Β, 17 στις 34 περιπτώσεις των τροπικών δεικτών που εκφράζουν αβεβαιότητα έχουν εξαλειφθεί στην ελληνική εκδο-χή. Το might μεταφράζεται κυρίως ως μπορεί αντί ως θα μπορούσε, το οποίο εντείνει την έκφραση της πιθανότητας. Το would μεταφράζεται ως το ελληνικό αντίστοιχο του will, δηλαδή ως θα, προσδίδοντας έτσι πιο οριστικό προσανατολισμό και μεγαλύτερη βεβαιότητα στο περιεχόμενο της πρότασης. Παράδειγμα 3

ΚΑ Even including private equity […] would make little difference (Planet Plutocrat, The Economist, 15/03/2014)



Ακόμη και αν συμπεριλάβουμε τις επενδύσεις σε ιδιωτικές εταιρείες […]η διαφορά θα ήταν μικρή

ΚΥ Ακόμη και αν συμπεριλάβουμε τις επενδύσεις σε ιδιωτικές εταιρείες […]η διαφορά θα είναι μικρή (Τα οφέλη της διαπλοκής για τους δισεκατομμυριούχους, Η Καθημερινή 22/03/2014)


ΚΑ “So we will need to wait and see before we jump up and down,” Dr. Krauss said […] Corroboration might not be long in

coming. (Space ripples reveal Big Bang’s Smoking Gun The New York Times 18/03/2014) «Περιμένουμε και βλέπουμε, πριν αρχίσουμε να πανηγυρίζουμε», λέει ο θεωρητικός φυσικός Λόρενς Κράους από το Πανεπιστήμιο της πολιτείας της Αριζόνας. […] Η επιβεβαίωση όμως θα μπορούσε και να μην αργήσει να έρθει.

ΚΥ «Περιμένουμε και βλέπουμε, πριν αρχίσουμε να πανηγυρί-ζουμε», λέει ο θεωρητικός φυσικός Λόρενς Κράους από το Πανεπιστήμιο της πολιτείας της Αριζόνας. […] Η επιβεβαί-ωση όμως μπορεί και να μην αργήσει να έρθει. (Οι επιστήμονες κατάφεραν να δουν την αρχή της Μεγάλης Έκρηξης Η Καθημερινή 23/03/2014)

Η ανάλυση των δεδομένων φαίνεται να επιβεβαιώνει την υπόθεση ότι η ελληνική προτιμά τη βεβαιότητα και η προτίμηση αυτή είναι εμφανής στις επιλογές των Ελλήνων μεταφραστών. Η πλειοψηφία των δεδομένων φανερώνει ότι οι περιπτώσεις δεικτών πιθανότητας στο αγγλικό κείμενο αφετηρίας παραμένουν αμετάφραστες ή μετα-φράζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δηλώνουν μεγαλύτερη βεβαι-ότητα στο ελληνικό κείμενο υποδοχής προς αποφυγή αμφισημίας και αβεβαιότητας. Κατά τον ίδιο τρόπο, ο παρελθοντικός προσα-νατολισμός του αγγλικού κειμένου αφετηρίας μετατρέπεται σε παρο-ντικό στο ελληνικό κείμενο υποδοχής με σκοπό την ισχυροποίηση της αμεσότητας και της οριστικότητας.


_______________________________________________________


Τα δεδομένα δείχνουν ότι οι κυριότερες τάσεις στη μετάφραση της επιστημικής τροπικότητας αφορούν στη χρήση τροπικών δεικτών που εκφράζουν διστακτικότητα στην Αγγλική γλώσσα, π.χ. might, στη συμπεριφορά του Ελληνικού τροπικού ρήματος μπορεί, καθώς και στη χρήση της υποτακτικής έγκλισης στην Ελληνική γλώσσα.

3.3. Η χρήση της υποτακτικής έγκλισης

Μαζί με τους προαναφερθέντες δείκτες τροπικότητας της αγγλικής γλώσσας, στην ελληνική υπάρχουν δύο ακόμα γλωσσικές επιλογές, οι καταλήξεις και τα τροπικά μόρια, όπως το να (Roussou and Tsangalidis 2010). Το μόριο να αποτελεί έναν πολύ συνηθισμένο δείκτη τροπικότητας που παράλληλα εκφράζει την υποτακτική έ-γκλιση (Τσαγγαλίδης 2012) και η χρήση του εξαρτάται από ορισμένα ουσιαστικά και ρήματα που ακολουθούνται από αυτό (Νουχουτίδου, 2014).

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η υποτακτική έγκλιση στο ελληνικό κείμενο υποδοχής εκφράζεται μέσω του τροπικού μορίου να και χρησιμοποιείται ως αντίστοιχο των αγγλικών ρημάτων τροπικότη-τας. Τα παραδείγματα 5-8 φανερώνουν περιπτώσεις στις οποίες η υποτακτική έγκλιση στο Ελληνικό κείμενο υποδοχής έχει χρησιμο-ποιηθεί για τη μετάφραση κάποιων τροπικών ρημάτων του αγγλικού κειμένου αφετηρίας. Παράδειγμα 5

ΚΑ I was very patient. I waited for 20 years. I did everything I could so that this war would begin. I worked day and night. (Foes of America in Russia Crave Rupture in Ties The New York Times 16/03/2014) Eδειξα μεγάλη υπομονή. Περίμενα 20 ολόκληρα χρόνια. Eκανα ό,τι περνούσε από το χέρι μου, δουλεύοντας μέρα-νύχτα, έτσι ώστε να ξεκινούσε αυτός ο πόλεμος.

ΚΥ Eδειξα μεγάλη υπομονή. Περίμενα 20 ολόκληρα χρόνια. Eκανα ό,τι περνούσε από το χέρι μου, δουλεύοντας μέρα-νύχτα, για να αρχίσει αυτός ο πόλεμος. (Ευπρόσδεκτη η σύγκρουση με Δύση Η Καθημερινή 18/03/

2014)




ΚΥ The development charity […] said the government should

explore the possibility of a wealth tax.

(Britain's five richest families worth more than poorest 20% The Guardian 17/03/2014) Η οργάνωση, εξάλλου, είπε ότι η βρετανική κυβέρνηση θα έπρεπε να εξετάσει την πιθανότητα εφαρμογής νέου φόρου για τους πλουσιό-τερους

ΚΑ Η οργάνωση, εξάλλου, κάλεσε τη βρετανική κυβέρνηση να εξετάσει την πιθανότητα εφαρμογής νέου φόρου για τους

πλουσιότερους (Οι πέντε πλουσιότερες οικογένειες της Βρετανίας Η Καθημερινή

18/03/2014)


ΚΑ The cure would be to decentralize the way power is distributed, so that all Ukrainians can feel better represented in a unified Ukraine free from Russian interference. (A Way Forward for Ukraine The New York Times 20/03/2014) Η λύση θα ήταν να αποκεντρωθεί η άσκηση εξουσίας, ώστε να μπορούν να νιώσουν οι Ουκρανοί ότι εκπροσωπούνται καλύτερα σε μία ενιαία Ουκρανία χωρίς ρωσική επιρροή.

ΚΥ Η λύση θα ήταν να αποκεντρωθεί η άσκηση εξουσίας, ώστε να

νιώθουν οι Ουκρανοί ότι εκπροσωπούνται καλύτερα σε μία

ενιαία Ουκρανία χωρίς ρωσική επιρροή. (Μια λύση για την Ουκρανία Η Καθημερινή 23/03/2014)


ΚΑ That void increases the risk that elections proposed for later this year will bring to power demagogues or worse (A Way Forward for Ukraine The New York Times 20/03/2014) Το κενό αυξάνει τον κίνδυνο ότι οι εκλογές που προτείνονται για φέτος θα φέρουν στην εξουσία δημαγωγούς ή κάτι χειρότερο

ΚΥ Το κενό αυξάνει τον κίνδυνο οι εκλογές που προτείνονται για φέτος να φέρουν στην εξουσία δημαγωγούς ή κάτι χειρότερο


_______________________________________________________


(Μια λύση για την Ουκρανία Η Καθημερινή 23/03/2014)

Καθώς η υποτακτική έγκλιση δεν φαίνεται να φανερώνει την ισχύ

της λεκτικής πράξης με την ακρίβεια που τη φανερώνει ένα τροπικό ρήμα, προκύπτει η ανάγκη για τους Έλληνες σπουδαστές της αγγλι-κής ως ξένης γλώσσας να κατανοήσουν τις δυνατότητες αυτής της έγκλισης στην ελληνική γλώσσα καθώς και πώς αυτή μπορεί να μεταφραστεί στην αγγλική γλώσσα. 4. Περαιτέρω διαφορές στο τροπικό σύστημα

Ένα ανοιχτό προς διερεύνηση πρόβλημα που εμφανίζεται σε πολλές έρευνες επικεντρωμένες στο τροπικό σύστημα διαφορετικών πολιτισμών φαίνεται να αποτελεί η χρήση του ελληνικού δεοντικού τροπικού ρήματος πρέπει, όπως αυτό εμφανίζεται στα παράλληλα σώματα κειμένου. Το ελληνικό γλωσσικό σύστημα θεωρεί το απρόσωπο τροπικό ρήμα πρέπει (Κλαίρης και Μπαμπινιώτης 2007) αντίστοιχο του αγγλικού must· παρ’όλα αυτά, η συχνότητά του στη γλώσσα είναι πολύ μεγαλύτερη από τη συχνότητα του must στην αγγλική, κάτι που παρατηρείται και σε άλλες γλώσσες (Mortelmans 2012). Το ελληνικό πρέπει είναι απρόσωπο ρήμα αλλά διαθέτει και μελλοντική και υποθετική μορφή - θα πρέπει και θα έπρεπε αντίστοιχα. Έρευνα με Έλληνες σπουδαστές της αγγλικής δείχνει ότι το απρό-σωπο ρήμα πρέπει συνδέεται με την πρωτότυπη έννοια της δεοντικής τροπικότητας, δηλαδή την έντονη ισχύ της εκφραζόμενης λεκτικής πράξης (Manika 2006). Καθώς το ελληνικό γλωσσικό σύστημα δε διαθέται ακριβή αντιστοιχία της μέσης ισχύος δεοντικής δύναμης (του αγγλικού should), αυτή ακριβώς η απουσία φαίνεται να δημιου-ργεί πρόβλημα στους Έλληνες σπουδαστές της Αγγλικής όσον αφορά στη διάκριση της χρήσης μεταξύ των αγγλικών ρημάτων must και should (ό.π.)

Τα δεδομένα της παρούσας έρευνας επαληθεύουν ότι το πρέπει θεωρείται αντίστοιχο του must ενώ οι εκφράσεις θα πρέπει και θα

έπρεπε αντίστοιχες του should. Τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι, σε έναν διόλου αμελητέο αριθμό περιπτώσεων, το ελληνικό γλωσσικό σύστημα φαίνεται να προτιμά το πιο ισχυρό πρέπει σε περιπτώσεις



όπου το should χρησιμοποιείται στην αγγλική εκδοχή, όπως φαίνεται και στο ακόλουθο παράδειγμα. Συμπερασματικά, οι τάσεις που διαφαίνονται στα δεδομένα σχετικά με τη χρήση τροπικών δεικτών

θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στη διδασκαλία της αγγλικής ως ξένης γλώσσας. Παράδειγμα 9

ΚΑ Governed by a prime minister who can't stand political satire in cartoons, or thinks passersby who give him the middle finger should be detained, young people in Turkey are holding

on tight to their mobile phones – and to their sense of hu-mour. (We are Turkey's Generation Y – not a robot lobby The Guardi-an 3/19/2014) Αντιμέτωποι, όμως, με έναν πρωθυπουργό ο οποίος απεχθάνεται κάθε μορφή σάτιρας και πιστεύει ότι οι διαδηλωτές που κάνουν άσεμνες χειρονομίες θα πρέπει να συλλαμβάνονται, οι νέοι στην Τουρκία συ-νεχίζουν να κρατούν γερά στα χέρια τα κινητά τους τηλέφωνα, δια-τηρώντας παράλληλα την αίσθηση του χιούμορ που αποδεδειγμένα διαθέτουν.

ΚΥ Αντιμέτωποι, όμως, με έναν πρωθυπουργό ο οποίος απεχθά-νεται κάθε μορφή σάτιρας και πιστεύει ότι οι διαδηλωτές που κάνουν άσεμνες χειρονομίες πρέπει να συλλαμβάνονται, οι νέ-

οι στην Τουρκία συνεχίζουν να κρατούν γερά στα χέρια τα κι-νητά τους τηλέφωνα, διατηρώντας παράλληλα την αίσθηση του χιούμορ που αποδεδειγμένα διαθέτουν. ( Είμαστε η γενιά Υ της Τουρκίας και όχι ένα ρομποτικό λό-μπι Kathimerini, 3/22/2014)

Η παρούσα εργασία εκτιμά ότι οι περιπτώσεις αλλαγής στη χρήση της τροπικότητας στην αγγλική και ελληνική γλώσσα δύνανται να φανερώσουν διαπολιτισμικές διαφορές μεταξύ των δύο γλωσσών, οι οποίες με τη σειρά τους δυσχεραίνουν την επικοινωνιακή και γλωσ-σική επάρκεια των σπουδαστών. Η ανάλυση των δεδομένων φανε-ρώνει ότι το ελληνικό περιβάλλον του Τύπου φαίνεται να προτιμά τη βεβαιότητα εν αντιθέσει με το αγγλικό, το οποίο είναι πιο ανοικτό


_______________________________________________________


στη χρήση τροπικών δεικτών μεσαίας ισχύος. Η χρήση δίγλωσσων δεδομένων για εκπαιδευτικούς σκοπούς αναμένεται να βελτιώσει τόσο τη διδασκαλία όσο και την εκμάθηση της Αγγλικής ως ξένης γλώσσας και να ενισχύσει το σχεδιασμό εκπαιδευτικού υλικού μέσα από τη ματιά του φυσικού ομιλητή. Η έρευνα υποστηρίζει ότι ακόμα και μια μικρού μήκους ερευνητική εργασία, όπως η παρούσα, έχει τη δυνατότητα να προσφέρει ιδέες στη θεωρία και την πρακτική της μετάφρασης, στη γλωσσική διδασκαλία αλλά και στις διαπολιτισμι-κές σπουδές. Λεπτομερέστερη έρευνα μεγαλύτερου όγκου δεδομένων αναμένεται να αναδείξει πιο ξεκάθαρες προτιμήσεις και να προσφέρει καλύτερη οπτική σε θέματα διαπολιτισμικής διαφοράς μεταξύ των δύο γλωσσών. Επιπλέον, η παρούσα έρευνα εστιάζει αποκλειστικά σε περιορισμένο αριθμό δεικτών τροπικότητας. Εξέταση άλλων γλωσσικών φαινομένων που λειτουργούν ως δείκτες τροπικότητας μπορεί να επιβεβαιώσει τα ευρήματα ή να φέρει στο φως νεότερα. 5. Διδακτικό υλικό της αγγλικής ως ξένης γλώσσας βασισμένο σε σώματα κειμένου

Παράλληλο μεταφρασμένο υλικό από τον αγγλικό και ελληνικό τύπο έχει χρησιμοποιηθεί στην έρευνα γλωσσικών φαινομένων στους δύο πολιτισμούς, εστιάζοντας στη διδασκαλία και το σχεδιασμό εκπαιδευτικού υλικού (Sidiropoulou και Tsapaki 2014a, Sidiropoulou και Hoidas 2014b, Sidiropoulou 2015, Drakaki κ.α. 2016, Rouki και Diamantopoulou 2016). Με το ίδιο σκεπτικό, οι ακόλουθες ασκήσεις έχουν ως σκοπό να τονίσουν τη δυνατότητα της μετάφρασης στο να κατανοήσουν οι σπουδαστές τη διαπολιτισμική παραλλαγή μεταξύ της αγγλικής και ελληνικής γλώσσας του Τύπου, όσον αφορά στο σύστημα της επιστημικής τροπικότητας. Οι ασκή-

σεις αυτές διαφέρουν από τις παραδοσιακές, καθώς χρησιμοποιούν τη δίγλωσση δυνατότητα των παράλληλων δεδομένων έτσι ώστε να τοννίσουν πτυχές της παραλλαγής μεταξύ των δύο γλωσσών.



Άσκηση 1

Βρείτε παραδείγματα τροπικότητας που δεν έχουν μεταφερθεί αυ-τούσια στο κείμενο υποδοχής. Ποια συστηματική τάση διαγράφεται στις δύο εκδοχές των δεδομένων;

ΚΑ ΚΥ 1. But the figures obtained are likely to be an underestimate

Καθώς είναι πολλές οι περιπτώσεις που δεν φτάνουν στις αστυνομικές

αρχές 2. In the current environment, it is quite possible that the next elected president would be from western or central Ukraine

Όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, είναι πολύ πιθανό ο επόμενος πρόεδρος να προέρχεται από τη δυτική ή την κεντρική Ουκρανία

3. And yet all this does not seem to be a problem for many Turkish voters

Ολα αυτά δεν μοιάζουν, όμως, να απασχολούν τον μέσο Τούρκο ψηφοφόρο

4. But the main reason for the fascination, he added, may be the sheer mystery, which allows everyone to play detective.

Ο λόγος, όμως, που αυτή η μυστηριώδης εξαφάνιση προσελκύει το ενδιαφέρον είναι ότι μας επιτρέπει να παίξουμε τους ντετέκτιβ.

5. it can be very difficult for them to control their intake

είναι πολύ δύσκολο να ολοκληρώσει επιτυχώς τη δίαιτά του

6. there appears to be nobody in the Western-oriented erstwhile opposi-tion with the stature and authority to lead and unify the country.

δεν φαίνεται να υπάρχει κανείς στη δυτικόφιλη πρώην αντιπολίτευση με το ανάστημα που χρειάζεται για να ενώσει και να κυβερνήσει τη χώρα.

7. with Greece, Ireland and Portugal needing European bailouts

με την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία να χρειάζονται πακέτα σωτηρίας

8. You might ask why the good guys have been so timid

Θα αναρωτιέστε γιατί οι καλοί είναι μονίμως τόσο δειλοί

9. other mercenaries like him might not remain so calm

άλλοι εθελοντές δεν θα επιδείξουν τη δική του ψυχραιμία

10. where it would presumably have run out of fuel and crashed

όπου τελικά έμεινε από καύσιμα και συνετρίβη


_______________________________________________________


Η άσκηση στοχεύει στο να κατανοήσουν οι φοιτητές τη δυνατότητα της μετάφρασης να αναδεικνύει προτιμήσεις στο σύστημα τροπι-κότητας2. Exercise 2

Βασιζόμενοι στο ελληνικό κείμενο υποδοχής και τα ρήματα στις παρενθέσεις μεταφράστε τις εκφράσεις που δηλώνουν ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ χρησιμοποιώντας το κατάλληλο τροπικό ρήμα. ΚΥ(ΓΑ) ΚΑ(ΓΠ) 1.Ίσως ποτέ να μη μάθουμε τι συνέβη πριν από τον κοσμικό πληθωρισμό

We _____________ (never know) what happened before inflation

2.είναι πολύ πιθανό ο επόμενος πρόεδρος… να έχει εθνικιστικές απόψεις

it is plausible that he or she ____________ (espouse) nationalist views

3.Θα υπέθετε κανείς πως η διάψευσή τους θα ενέσπειρε αμφιβολίες.

You __________ (think) that the fai-lure of any of these dire predictions to come true would inspire some second thoughts

4.Θα αναρωτιέστε γιατί οι καλοί είναι μονίμως τόσο δειλοί

You ___________ (ask) why the good guys have been so timid

5.άλλοι εθελοντές δεν θα επιδείξουν τη δική του ψυχραιμία

other mercenaries like him ________ (not remain) so calm

Ολοκληρώνοντας την άσκηση συμβουλευτείτε το πινακάκι με τις απαντήσεις παρακάτω για να δείτε κατά πόσο οι επιλογές ενός φυσικού ομιλητή διαφέρουν από τις δικές σας. Οι επιλογές σας μπο-ρεί να μην είναι γραμματικά λανθασμένες αλλά φαίνεται να υπάρ-χει μια πολιτισμική προτίμηση στον τρόπο που εκφράζεται η έννοια της πιθανότητας στην αγγλική και την ελληνική γλώσσα του Τύπου. Ποια τάση στην έκφραση της πιθανότητας μπορείτε να ανιχνεύσετε 2 Λύση: Περιπτώσεις αλλαγής είναι οι: 1, 2, 4, 5, 8, 9, 10. Μια περίπτωση εμ-

φανίζεται σε πλάγια γραφή στο παράδειγμα 1. Το ελληνικό κείμενο υποδο-χής φανερώνει τάση αύξησης της βεβαιότητας στη λεκτική πράξη.



στο αγγλικό κείμενο αφετηρίας; Ποιες αντίστοιχες επιλογές υπάρ-χουν στο ελληνικό;

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ (προς εμφάνιση σε ξεχωριστή σελίδα) ΚΥ ΚΑ 1.Ίσως ποτέ να μη μάθουμε τι συνέβη πριν από τον κοσμικό πληθωρισμό

We might never know what happened before inflation

2.είναι πολύ πιθανό ο επόμενος πρόεδρος… να έχει εθνικιστικές απόψεις

it is plausible that he or she might espouse nationalist views

3.Θα υπέθετε κανείς πως η διάψευσή τους θα ενέσπειρε αμφιβολίες

You might think that the failure of any of these dire predictions to come true would inspire some second thoughts

4.Θα αναρωτιέστε γιατί οι καλοί είναι μονίμως τόσο δειλοί

You might ask why the good guys have been so timid

5.άλλοι εθελοντές δεν θα επιδείξουν τη δική του ψυχραιμία

other mercenaries like him might not remain so calm

Η άσκηση στοχεύει στο να κατανοήσουν οι σπουδαστές τη χρήση του επιστημικού might στην αγγλική. Θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με παραδείγματα από ζεύγη αποσπασμάτων που θα φανερώνουν προτίμηση για τα αγγλικά would ή could αντί των ελληνικών θα ή μπορεί. Οι σπουδαστές διδάσκονται να μετριάζουν την επιστημική ισχύ των εκφράσεών τους στην αγγλική, όπως φαίνεται και στα παρακάτω παραδείγματα από το υπο-σώμα κειμένου Α. 6.A more helpful endorsement of David Cameron's state-shrinking austerity strategy from a non-Tory would be hard to imagine.

Δύσκολα μπορεί κάποιος να φανταστεί πιο σαφή δήλωση υποστήριξης στη στρατηγική λιτότητας και συρρίκνωσης του κράτους, την οποία ακολούθησε ο Ντέιβιντ Κάμερον, από κάποιον μη Συντηρητικό.

7.Industry in the east is dependent on Russian markets, and would be crushed by EU

Οι βιομηχανίες των ανατολικών περιοχών εξαρτώνται στενά από τη Ρωσία και θα συντριβούν από τον


_______________________________________________________


competition ανταγωνισμό της Ε.Ε. 8.[…] because that would be the last meeting of the Eurogroup at which he would serve as president.

καθώς τότε θα πραγματοποιηθεί η τελευταία συνάντηση του Eurogroup στην οποία θα προεδρεύσει

9. This is a potentially revolu-tionary situation – we are watching violent street protests that could force out a government that was, whether we like it or not, reasonably democratically elected.

Η κατάσταση είναι δυνητικά επαναστατική. Βίαιες διαδηλώσεις μπορεί να ανατρέψουν μια κυβέρνηση, η οποία –είτε μας αρέσει είτε όχι– είναι εκλεγμένη με εύλογα δημοκρατικό τρόπο.

6. Σχετικά με την τροπικότητα και τη διαπολιτισμική επάρκεια

Ο ρόλος της μετάφρασης στη γλωσσική διδασκαλία έχει τονιστεί στη βιβλιογραφία (Cordero 1984, Popovic 2001, Shyiab και Abdullateef 2001, Klages και Rӧmer 2002, Vermes 2010). Η ζωή σε πολυπολι-τισμικές κοινωνίες έχει δημιουργήσει αυξανόμενες ανάγκες για δια-

πολιτισμικές οπτικές στην εκπαίδευση (Sercu 2004). Ιδιαίτερα στον τομέα της ξενόγλωσσης εκπαίδευσης, όπου συναντιούνται δύο δια-φορετικές γλώσσες, δύο διαφορετικοί πολιτισμοί καθώς και δύο δια-φορετικοί τρόποι αντίληψης της πραγματικότητας, η καλλιέργεια της διαπολιτισμικής επάρκειας των σπουδαστών έχει ιδιάζουσα ση-μασία (Sercu 2002). Για την ανάπτυξη της θα πρέπει να δοθεί προσο-χή όχι μόνο στην επικοινωνία μέσω της ξένης γλώσσας αλλά και στη διαμεσολάβηση μεταξύ μητρικής και ξένης γλώσσας με στόχο την κατανόηση αξιών, συμπεριφορών και τρόπων σκέψης στη ξένη γλώσσα (ό.π.) Οι σπουδαστές θα πρέπει να είναι σε θέση να αντι-ληφθούν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των γλωσσών (Elola και Oskoz 2008) για να καταφέρουν να εξετάσουν με κριτική ματιά τον ξένο πολιτισμό και να κατανοήσουν πώς εκφράζονται τα πολιτισμι-κά στοιχεία μέσω της γλώσσας (Perry και Southwell 2011). Προς τον σκοπό αυτό, η διαπολιτισμική ευαισθητοποίηση έχει ως πρωταρχικό ρόλο την αποδοχή, προσαρμογή και ενσωμάτωση των σπουδαστών στον ξένο πολιτισμό μέσα από το γνήσιο ενδιαφέρον τους προς αυ-τόν, την παρατήρηση διαφορών μεταξύ μητρικής και ξένης γλώσσας καθώς και την ανάλογη προσαρμογή της γλωσσικής τους συμπε-



ριφοράς (Bennett 1986 στον Greenholtz 2005). Μια συγκριτική παρατήρηση παράλληλων δεδομένων αναμένεται να ρίξει φως στις διαφορές και να ενισχύσει τη διαπολιτισμική ευαισθητοποίηση.

Επομένως, η ικανότητα διαπολιτισμικής επικοινωνίας προσφέρει στους σπουδαστές την ευκαιρία να αποκτήσουν βαθιά γνώση της χρήσης της γλώσσας με κοινωνικά και πολιτισμικά κατάλληλους τρόπους (Byram κ.α. 2002 στο διαδίκτυο) με στόχο την ικανότητα χρήσης της γλώσσας στο επίπεδο του φυσικού ομιλητή.

Η έλλειψη ενδιαφέροντος για τη διαπολιτισμική επάρκεια και η επιμονή στα στερεότυπα αποτελούν πηγή παρανοήσεων στην επι-

κοινωνία ομιλητών ξένων γλωσσών (ό.π.). Η αυξανόμενη ανάγκη για διαπολιτισμική ευαισθητοποίηση και συναίσθηση αποτέλεσε έναυσμα για πολλές ερευνητικές δραστηριότητες στον τομέα (Sercu 2002, 2004, Elola και Oskoz 2008, Elorza 2008, Greenholtz 2005, Perry και Southwell 2011,). Η παρατήρηση της έκφρασης της επιστη-μικής τροπικότητας μέσω παράλληλων δεδομένων είναι μια ερευνη-τική προσπάθεια με στόχο την αντιμετώπιση της ανάγκης για διαπο-λιτισμική ευαισθησία στη χρήση φαινομένων. Βιβλιογραφια Cook, G. 2010. Translation in Language Teaching. Oxford: Oxford

University Press Cordero, A.D. 1984. “The Role of Translation in Second Language

Acquisition”. The French Review. 57(3). 350-355.

Cournane, A. 2014. “In Search of L1 Evidence for Diachronic Re-analysis: Mapping modal verbs”. Language Acquisition. 21 (1). 103-117.

Downing, A. and Locke, P. 2006. English Grammar: A University Course. 2nd ed. Oxon, England: Routledge.

Drakaki K., Boudopoulou D., Katsari C. Tsimi-Tsimidopoulou V., Tsioubleka N. 2016. "On the Modal Potemtial of Items: A parallel-data approach". Στο Sidiropoulou, M. (επιμ.) Interlingual Perspe-

ctives e-volume. Special e-Issue: Linguistic Perspective Matters 323-338. National and Kapodistrian University of Athens, Faculty of English Language and Literature, Meta-Fraseis Programme.


_______________________________________________________


Elola, I. και Oskoz, A. 2008. “Blogging: Fostering Intercultural Com-petence Development in Foreign Language and Study Abroad Contexts”. Foreign Language Annals. 41 (3). 457-477.

Elorza, I. 2008. ”Promoting Intercultural Competence in the FL/SL Classroom: Translations as Sources of Data”. Language and Inter-cultural Communication. 8 (4). 261-277.

Fowler, R. 1991. Language in the News: Discourse and Ideology in the Press. Oxon, England: Routledge.

Garzone, G. 2013. “Variation in the Use of Modality in Legislative Texts: Focus on shall”. Journal of Pragmatics. 57. 68-81.

Greenholtz, J.F. 2005. “Does Intercultural Sensitivity Cross Cultures? Validity issues in porting instruments across languages and cultures”. International Journal of Intercultural Relations. 29. 73-89.

Halliday, M.A.K. Hasan R. 1989.Language, Context, Text: Aspects of language in a social-semiotic perspective. Oxford: Oxford University Press.

Halliday M.A.K. 2002. "Linguistic Studies of Text and Discourse". In Webster J.J (επιμ.) Τhe Collected Works of M.A.K. Halliday. London: Continuum.

Halliday, M.A.K. and Matthiessen, C.M.I.M. 2004. An Introduction to Functional Grammar. London: Edward Arnold

Hemerén, L. 1980. "Testing the semantics of English modals". Paper in Linguistics. 13 (3). 501-513.

Hinkel, E. 1995. "The Use of Modal Verbs as a Reflection of Cultural Values". TESOL Quarterly 29 (2). 325-343.

Holmes, J. 1988. "Doubt and Certainty in ESL textbooks". Applied Linguistics. 9 (1) 21-44.

Jacobsson, B. 1979. "Modality and the Modals of Necessity must and have to". English Studies.60 (3). 296-312.

James C. 1998. Errors in Language Learning and Use: Exploring Error Analysis. London, New York: Longman.

Κλαίρης Χρ. και Μπαμπινιώτης Γ. 2007. Συνοπτική Γραμματική της Νέ-

ας Ελληνικής. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Klages, M. και Römer, U. 2002. “Translating Modal Meanings in the

EFL classroom” Στο Schölz, S., Klages, M., Hantson, E. and Rö-

http://www2.ocn.ne.jp/~yamanobo/latest_news/halliday_collected_works.html



mer, U. (επιμ.) Language: Context and Cognition. Papers in Honour of Wolf-Dietrich Bald’s 60th Birthday. 201-216. Münich: Langenscheidt-Longman.

Kirkpatrick, T.A. 1984. “Modals in English and Mandarin – Implica-tions for language teaching”. Singapore Journal of Education. 6 (1). 44-49.

Machida, S. 2008. “A Step Forward to Using Translation to Teach a Foreign/Second Language”. Electronic Journal of Foreign Language Teaching. 5 (1). 140–155.

Manika, E. 2006. The Use of English Modal Verbs by EFL Learners in

Greek State Schools. Unpublished PhD Dissertation. University of Athens.

Mortelmans ,T. 2012. “Epistemic MUST and its cognates in German and Dutch: The subtle differences”. Journal of Pragmatics. 44. 2150-2164.

Νουχουτίδου, Ε. 2014. Δείκτες εισαγωγής συμπληρωματικών προτά-σεων στη Νέα Ελληνική ως Γ2: Πειραματική προσέγγιση με ρωσό-φωνους μαθητές. Στο Lavidas, N., Alexiou, T. and Sougari, A.M. (επιμ.) Major Trends in Theoretical and Applied Linguistics, vol. 3: Selected Papers from the 20th ISTAL. 285-300. Versita.

Palmer, F.R. 1979. Modality and the English modals. London: Longman Palmer, F.R. 2001. Mood and Modality. 2nd ed. Cambridge: Cambridge

University Press. Papafragou, A. 1998. “The Acquisition of Modality: Implications for

Τheories of Semantic Representation”. Mind & Language. 13 (3).

370-399. Perry, L.B. and Southwell, L. 2011. “Developing Ιntercultural Under-

standing and Skills: models and approaches”. Intercultural Educa-tion. 22(6). 453-466.

Piqué- Angordans, J., Posteguillo, S. και Andreu-Besó, J. 2002. “Epistemic and Deontic Modality: A linguistic indicator of disciplinary variation in academic English”. LSP&Professional Communication. 22(2). 49-65.

Popovic, R. 2001. “The Place of Translation in Language Teaching”. Bridges, the Journal of the Thrace-Macedonia Teacher’s Asssociation. 5.

3-8.


_______________________________________________________


Reah, D. 2002. The Language of Newspapers. 2nd ed. London: Routledge Rocci, A. 2012. “Modality and Argumentative Discourse Relations: A

study of the Italian necessity modal dovere”. Journal of Pragmatics.

44. 2129-2149. Rouki, A. και Diamantopoulou, A. 2016. "Material Designing: A tran-

slation perspective to modal marker use". Στο Sidiropoulou, M. (επιμ.) Interlingual Perspectives e-volume. Special e-Issue: Linguistic Perspective Matters 299-321. National and Kapodistrian University of Athens, Faculty of English Language and Literature, Meta-Fraseis Programme.

Roussou, A. και Tsangalidis, A. 2010. "Reconsidering the Modal Particles in Modern Greek". Journal of Greek Linguistics. 10. 45-73.

Sercu, L. 2002. “Autonomous Learning and the Acquisition of Inter-cultural Communicative Competence: Some implications for course development”. Language, Culture and Curriculum. 15 (1). 61-74.

Sercu, L. 2004. “Assessing Intercultural Competence: A framework for systematic test development in foreign language education and beyond”. Intercultural Education. 15 (1) 73-89.

Shiyab, S. and Abdullateef, M. 2001. “Translation and Foreign Lan-guage Teaching”. J.King Saud Univ. Languages and Translation. 13. 1-9.

Sidiropoulou, M. και Tsapaki, E. 2014a. "Conceptualizations across English-Greek Parallel Press Data: A foreign language teaching perspective". Interpreter and Translator Trainer (ITT). 8 (1). 32-51.

Sidiropoulou, M. και Hoidas, S. 2014b. "Metaphorical Conceptua-lizations of Vertical and Horizontal Space in English Press Arti-cles and their Greek Translations". Across Languages and Cultures. 15 (2). 177-197.

Sidiropoulou, Maria. 2015. "Translanguaging Aspects of Modality: Teaching perspectives through parallel data" Translation and Translanguaging in Multilingual Contexts (TTMC). 1 (1). 27-48.

Τσαγγαλίδης, Α. 2012. « Ρηματικές Κατηγορίες για την Περιγραφή της Νέας Ελληνικής: Χρόνοι, εγκλίσεις και τι άλλο;» In Gavriili-dou, Z., Efthymiou, A., Thomadaki, E. and Kambakis-Vougiou-

http://www.tandfonline.com/action/journalInformation?show=editorialBoard&journalCode=ritt20



klis, P. (eds.) Selected Papers of the 10th ICGL. 1164-1169. Komotini, Greece: Democritus University of Thrace.

Verhulst, Α., Depraetere I. and Heyvaert, L. 2013. "Source and Stre-

ngth of Modality: An empirical study of root should, ought to and be supposed to in present-day British Englis". Journal of Pragmatics. 55. 210-225.

Verstraete, J.C. 2001. "Subjective and Objective Modality: Interperso-nal and ideational functions in the English modal auxiliary sy-stem". Journal of Pragmatics. 33 (2001).1505-1528.

Vethamani M. Ε., Manaf U.K.A. and Akbari O. 2008. "ESL Learners’

Use of English Modals in Narrative Compositions: Syntactic and semantic accuracy". TEFLIN Journal. 19 (2). 141-159.

Vermes, A. 2010. “Translation in Foreign Language Teaching”. Eger Journal of English Studies. 10. 83-93.

Ηλεκτρονικές πηγές Byram, M., Gribkova, B. and Starkey, H. 2002. Developing the Intercul-

tural Dimension in Language Teaching: A practical introduction for teachers. Strasbourg: The Council of Europe, retrieved from: http://lrc.cornell.edu/director/intercultural.pdf (accessed 27/7/2014)

Carreres A. 2006 "Strange Bedfellows: Translation and language teaching"

http://www.cttic.org/ACTI/2006/papers/Carreres.pdf (accessed 28/7/2014)

T.E.G.MA. Parallel Corpus Archive, Faculty of English, National and Kapodistrian University of Athens http://en.metafraseis.enl.uoa.gr/t-e-g-ma-parallel-corpus-archive.html (accessed 27/7/2014)

Παράρτημα. Ηλεκτρονικές πηγές παραδειγμάτων που απαντώνται στο κείμενο - Αρχείο T.E.G.MA. 2013 and 2014.

Planet Plutocrat

http://www.economist.com/news/international/21599041- countries-where-politically-connected-businessmen-are-most- likely-

http://lrc.cornell.edu/director/intercultural.pdf

http://www.cttic.org/ACTI/2006/papers/Carreres.pdf

http://en.metafraseis.enl.uoa.gr/t-e-g-ma-parallel-corpus-archive.html

http://en.metafraseis.enl.uoa.gr/t-e-g-ma-parallel-corpus-archive.html

http://www.economist.com/news/international/21599041-%20%20%20%20%20%20%20countries-where-politically-connected-businessmen-are-most-%20%20%20%20%20%20%20%20likely-prosper-planet

http://www.economist.com/news/international/21599041-%20%20%20%20%20%20%20countries-where-politically-connected-businessmen-are-most-%20%20%20%20%20%20%20%20likely-prosper-planet


_______________________________________________________


prosper-planet Τα οφέλη της διαπλοκής για τους δισεκατομμυριούχους http://www.kathimerini.gr/759337/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/ta-ofelh-ths-diaplokhs-gia-toys-disekatommyrioyxoys (word count: 468)

Space ripples reveal Big Bang’s Smoking Gun http://www.nytimes.com/2014/03/18/science/space/detection-of-waves-in-space-buttresses-landmark-theory-of-big-bang.html?action=click&module=Search&region=searchResults%230&version=&url=http%3A%2F%2Fquery.nytimes.com%2Fsearch%2Fsitesearch%2F%3Faction%3Dclick%26contentCollection%3DAfrica%26region%3DTopBar%26module%3DSearchSubmit%26pgtype%3Darticle%23%2Fdennis%2Boverbye%2Bbing%2Bbang%2B1979%2Balan%2Fsince1851%2Fallresults%2F1%2Fallauthors%2Fnewest%2F&gwh=29B023FDB2BA7CD441F31D13F6801F82&gwt=regi#0&version=&url=http://query.nytimes.com/search/sitesearch/?action=click&contentCollection=Africa&region=TopBar&module=SearchSubmit&pgtype=article Οι επιστήμονες κατάφεραν να δουν την αρχή της Μεγάλης Εκρηξης http://www.kathimerini.gr/759424/article/epikairothta/episthmh/oi-episthmones-kataferan-na-doyn-thn-arxh-ths-megalhs-ekrh3hs (word count: 868)

Foes of America in Russia Crave Rupture in Ties http://www.nytimes.com/2014/03/16/world/europe/foes-of-america-in-russia-crave-rupture-in-ties.html «Ευπρόσδεκτη η σύγκρουση με Δύση» http://www.kathimerini.gr/758537/article/epikairothta/kosmos/eyprosdekth-h-sygkroysh-me-dysh (word count: 505)

Britain's five richest families worth more than poorest 20%

http://www.theguardian.com/business/2014/mar/17/oxfam-report-scale-britain-growing-financial-inequality Οι πέντε πλουσιότερες οικογένειες της Βρετανίας http://www.kathimerini.gr/758557/article/epikairothta/kosmos/oi-pente-ploysioteres-oikogeneies-ths-vretanias (word count: 423)

A Way Forward for Ukraine http://www.nytimes.com/2014/03/20/opinion/a-way-forward-for-ukraine.html Μια λύση για την Ουκρανία http://www.kathimerini.gr/759439/article/epikairothta/kosmos/mia-lysh-gia-thn-oykrania (word count: 464)

http://www.kathimerini.gr/759337/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/ta-ofelh-ths-diaplokhs-gia-toys-disekatommyrioyxoys

http://www.kathimerini.gr/759337/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/ta-ofelh-ths-diaplokhs-gia-toys-disekatommyrioyxoys

http://www.nytimes.com/2014/03/18/science/space/detection-of-waves-in-space-buttresses-landmark-theory-of-big-bang.html?action=click&module=Search&region=searchResults%230&version=&url=http%3A%2F%2Fquery.nytimes.com%2Fsearch%2Fsitesearch%2F%3Faction%3Dclick%26contentCollection%3DAfrica%26region%3DTopBar%26module%3DSearchSubmit%26pgtype%3Darticle%23%2Fdennis%2Boverbye%2Bbing%2Bbang%2B1979%2Balan%2Fsince1851%2Fallresults%2F1%2Fallauthors%2Fnewest%2F&gwh=29B023FDB2BA7CD441F31D13F6801F82&gwt=regi#0&version=&url=http://query.nytimes.com/search/sitesearch/?action=click&contentCollection=Africa&region=TopBar&module=SearchSubmit&pgtype=article











http://www.kathimerini.gr/759424/article/epikairothta/episthmh/oi-episthmones-kataferan-na-doyn-thn-arxh-ths-megalhs-ekrh3hs

http://www.kathimerini.gr/759424/article/epikairothta/episthmh/oi-episthmones-kataferan-na-doyn-thn-arxh-ths-megalhs-ekrh3hs

http://www.nytimes.com/2014/03/16/world/europe/foes-of-america-in-russia-crave-rupture-in-ties.html

http://www.nytimes.com/2014/03/16/world/europe/foes-of-america-in-russia-crave-rupture-in-ties.html

http://www.kathimerini.gr/758537/article/epikairothta/kosmos/eyprosdekth-h-sygkroysh-me-dysh

http://www.kathimerini.gr/758537/article/epikairothta/kosmos/eyprosdekth-h-sygkroysh-me-dysh

http://www.theguardian.com/business/2014/mar/17/oxfam-report-scale-britain-growing-financial-inequality

http://www.theguardian.com/business/2014/mar/17/oxfam-report-scale-britain-growing-financial-inequality

http://www.kathimerini.gr/758557/article/epikairothta/kosmos/oi-pente-ploysioteres-oikogeneies-ths-vretanias

http://www.kathimerini.gr/758557/article/epikairothta/kosmos/oi-pente-ploysioteres-oikogeneies-ths-vretanias

http://www.nytimes.com/2014/03/20/opinion/a-way-forward-for-ukraine.html

http://www.nytimes.com/2014/03/20/opinion/a-way-forward-for-ukraine.html

http://www.kathimerini.gr/759439/article/epikairothta/kosmos/mia-lysh-gia-thn-oykrania

http://www.kathimerini.gr/759439/article/epikairothta/kosmos/mia-lysh-gia-thn-oykrania



We are Turkey's Generation Y – not a robot lobby http://www.theguardian.com/commentisfree/2014/mar/19/turkey-generation-y-robot-lobby Είμαστε η γενιά Υ της Τουρκίας και όχι ένα ρομποτικό λόμπι http://www.kathimerini.gr/759254/article/epikairothta/kosmos/eimaste-h-genia-y-ths-toyrkias-kai-oxi-ena-rompotiko-lompi (word count: 476)

Domestic violence puts 10,000 at high risk of death or serious injury http://www.theguardian.com/society/2014/feb/26/domestic-violence-risk-death-injury-police Αγνοούν τις καταγγελίες και τα θύματα γίνονται πτώματα http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=418232 (word count: 278)

Is Crimea the Next Yugoslavia? http://www.nytimes.com/2014/03/18/opinion/bittner-is-crimea-the-next-yugoslavia.html Είναι η Κριμαία η επόμενη Γιουγκοσλαβία; http://www.kathimerini.gr/758711/article/epikairothta/kosmos/einai-h-krimaia-h-epomenh-gioygkoslavia (word count: 564)

Για τις συν-συγγραφείς Η Βασιλεία-Ειρήνη Ανδριώτου και η Ερικέττη Μεταξά πήραν το πρώτο πτυχίο τους από το Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, της Φιλοσοφικής Σχολής, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπι-στημίου, και το μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης (ΜΔΕ) από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Αγγλικές Σπουδές" (ειδίκευ-ση Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία). Τα επιστημονικά τους ενδιαφέρο-ντα αφορούν τον τομέα της συγκριτικής γλωσσολογίας, τη διδασκα-λία της αγγλικής ως ξένης γλώσσας και της μετάφρασης. Η συμβολή τους στον η-τόμο Δια-γλωσσικές Θεωρήσεις/Interlingual Perspectives

είναι μια επιμελημένη εκδοχή της έρευνας που διεξήγαγαν στο μετα-πτυχιακό μάθημα «Διαγλωσσική και Διαπολιτισμική Επικοινωνία», με διδάσκουσα την επιμελήτρια του τόμου.

http://www.theguardian.com/commentisfree/2014/mar/19/turkey-generation-y-robot-lobby

http://www.theguardian.com/commentisfree/2014/mar/19/turkey-generation-y-robot-lobby

http://www.kathimerini.gr/759254/article/epikairothta/kosmos/eimaste-h-genia-y-ths-toyrkias-kai-oxi-ena-rompotiko-lompi

http://www.kathimerini.gr/759254/article/epikairothta/kosmos/eimaste-h-genia-y-ths-toyrkias-kai-oxi-ena-rompotiko-lompi

http://www.theguardian.com/society/2014/feb/26/domestic-violence-risk-death-injury-police

http://www.theguardian.com/society/2014/feb/26/domestic-violence-risk-death-injury-police

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=418232

http://www.nytimes.com/2014/03/18/opinion/bittner-is-crimea-the-next-yugoslavia.html

http://www.nytimes.com/2014/03/18/opinion/bittner-is-crimea-the-next-yugoslavia.html

http://www.kathimerini.gr/758711/article/epikairothta/kosmos/einai-h-krimaia-h-epomenh-gioygkoslavia

http://www.kathimerini.gr/758711/article/epikairothta/kosmos/einai-h-krimaia-h-epomenh-gioygkoslavia

Διδσκονας Rην επισημικ ροπικό Rηα Rης αγγλικς με...

Documents

Transcript of Διδσκονας Rην επισημικ ροπικό Rηα Rης αγγλικς με...