EIΣΑΓΩΓΗ ΕΛΕΝΗ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

Αλεξάνδρα Γερακίνη, alexgger.blogspot.gr

1

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από το έπος και τη λυρική ποίηση.

Η μουσική και η όρχηση συνόδευαν τον λόγο.

Προήλθε από τα θρησκευτικά δρώμενα και συνδέθηκε με τη λαμπρή γιορτή του Διονύσου, τα Μεγάλα Διονύσια.


2

Ο ΘΕΟΣ ΔΙΟΝΥΣΟΣ

Θεός του αμπελιού και του κρασιού.

Προσωποποιούσε τις παραγωγικές δυνάμεις της φύσης.

Λατρεία του θεού σε κατάσταση έξαλλου ενθουσιασμού.

Μεταμφίεση των πιστών για να φτάσουν στην έκσταση.


3

Ο ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΣ

Θρησκευτικό και λατρευτικό άσμα που τραγουδούσαν οι οπαδοί του Διονύσου με συνοδεία αυλού, χορεύοντας γύρω από το βωμό του θεού.


4

ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

Ο Πεισίστρατοςίδρυσε ιερό προς τιμή του Διονύσου και οργάνωσε λαμπρές γιορτές.

Το 534π.Χ. ο Θέσπηςδίδαξε για πρώτη φορά δράμα.


5

ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

Τα Μεγάλα ή εν αστει ΔιονύσιαΜάρτιος- Απρίλιος, η λαμπρότερη γιορτή, νέα δράματα

Τα Μικρά ή κατ’ αγρούς ΔιονύσιαΔεκέμβριος-Ιανουάριος, επαναλήψεις επιτυχημένων

δραμάτων

Τα ΛήναιαΙανουάριος-Φεβρουάριος, νέες τραγωδίες και κωμωδίες

Τα ΑνθεστήριαΦεβρουάριος-Μάρτιος,πολύ αργότερα προστίθενται οι

δραματικοί αγώνες.


6

ΟΙ ΕΥΝΟΪΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Μιμικές λατρευτικές τελετές

Κλιματολογικές και κοινωνικές συνθήκες

Δημοκρατικοί θεσμοί

Γόνιμη επίδραση επικής και λυρικής ποίησης

Ανάπτυξη ρητορείας

Εμφάνιση φιλοσοφικού λόγου


7

ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ

•Τραγωδία

•Σατυρικό δράμα

•Κωμωδία


8

ΣΑΤΥΡΙΚΟ ΔΡΑΜΑ

Σατυρικό Δράμα

Διατηρούσε τα εξωτερικά γνωρίσματα

της τραγωδίας

Σκοπό είχε να προκαλέσει γέλιο και

όχι να διδάξει.

Οι θεατές ξανάβρισκαν

τους Σατύρους

Παίζουσα τραγωδία


9

ΚΩΜΩΔΙΑ

Κωμωδία

Προκαλεί το γέλιο και ασκεί κριτική.

Γελοιοποιεί πρόσωπα και καταστάσεις.

Αντλεί θέματα από την καθημερινή ζωή με στόχο να τέρψει και να διδάξει.

Τα πρόσωπα των κωμωδιών ήταν σύγχρονα.


10

ΤΡΑΓΩΔΙΑ

Η ετυμολογία της λέξης:

α) ωδή των τράγων

β) χορικό άσμα σε διαγωνισμό με βραβείο έναν τράγο.


11

ΤΡΑΓΩΔΙΑ

Αρίων :

Εγκαταστάθηκε στις αρχές του 6ου αιώνα στην αυλή του Περίανδρου.

Διαμόρφωσε καλλιτεχνικά τον διθύραμβο, συνθέτοντας τους στίχους και τη μουσική.

Το περιεχόμενο αρχικά ήταν σχετικό με τους μύθους του Διονύσου.

Τους διθυράμβους εκτελούσε χορός 50 ανδρών.

Ήταν ο ευρετής του τραγικού τρόπου, είδους μουσικής το οποίο τραγουδούσαν οι χορευτές μεταμφιεσμένοι σε τράγους.


12

ΤΡΑΓΩΔΙΑ

Θέσπης :

Έκανε το μεγάλο βήμα από τον διθύραμβο στην τραγωδία στα μέσα του 6ου αιώνα.

Ξεχωρίζει τον εξάρχοντα από την ομάδα-χορό.

Ταυτίζει τον εξάρχοντα με το πρόσωπο που υποδύεται.

Οι λόγοι του εξάρχοντα ήταν στίχοι που απαγγέλλονται και διέφεραν από εκείνους της μελωδίας του χορού.

Ενθουσίασε με τις πρωτοτυπίες του.

Δημιουργεί το Άρμα Θέσπιδος, ένα μικρό θίασο με τον οποίο περιοδεύει στα χωριά της Αττικής.


13

ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

«Ἐστὶν οὖν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας καὶ τελείας, μέγεθος ἐχούσης, ἡδυσμένῳ λόγῳ, χωρὶς ἑκάστῳ τῶν εἰδὼνἐν τοῖς μορίοις, δρώντων καὶ οὐ δι’ ἀπαγγελίας, δι’ ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν»


14

ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

Είναι λοιπόν η τραγωδία:

Ελεύθερη αναπαράσταση της πραγματικότητας.

Με αρχή, μέση και τέλος και συγκεκριμένη έκταση.

Με λόγο που έχει ρυθμό, αρμονία και μελωδία.

Με δράση και μίμηση των ηρώων.

Με σκοπό την κάθαρση μέσα από τον έλεο και τον φόβο.


15

ΚΑΤΑ ΠΟΣΟΝ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ

ΕΠΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ

Πρόλογος Επεισόδια Έξοδος


16

ΚΑΤΑ ΠΟΣΟΝ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ

ΛΥΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ

Πάροδος Στάσιμα

Κομμοί

Μονωδίες

Διωδίες


17

ΚΑΤΑ ΠΟΙΟΝ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ

Μύθος: το σενάριο, η υπόθεση του έργου Ήθος: ο χαρακτήρας του τραγικού ήρωα, ο

ψυχικός του κόσμος, οι σκέψεις του και ο τρόπος που αντιδρά.

Λέξη: τα εκφραστικά μέσα, η ποικιλία των εκφραστικών τρόπων, το ύφος

Διάνοια: οι ιδέες των ηρώων για τον κόσμο και τη ζωή και τα επιχειρήματα τους

Μέλος: τα μουσικά στοιχεία Όψη: ο σκηνικός κόσμος, η σκηνογραφία και η

ενδυματολογία


18

ΤΡΑΓΙΚΟΤΗΤΑ

Σύγκρουση των ηρώων με τη Μοίρα, τη θεία δίκη αλλά και με τους ανθρώπους ακόμα και με τον εαυτό τους.

Εκδήλωση ηθικού μεγαλείου, αγώνας για ηθικές αξίες.

Μετάβαση από την άγνοια στη γνώση.

Περιπλοκή σε αντιφατικές καταστάσεις, τρομερά διλήμματα και αδιέξοδα.

Η τραγική σύγκρουση οδηγεί στην ηθική ελευθερία.


19

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ


20



21



22



23



24

ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

Συνδέονται με την Αρχαία Αθήνα και το θέατρο του Διονύσου.

Οι Αθηναίοι ποιητές παρουσίαζαν τα νέα τους έργα.

Οι παραστάσεις είχαν αγωνιστικό χαρακτήρα.

Ο χρόνος διεξαγωγής των αγώνων ήταν η άνοιξη επειδή η άνοιξη συνδεόταν με τον οργιαστικό χαρακτήρα της λατρείας του θεού, την περίοδο εκείνη οι γεωργικές εργασίες ήταν περιορισμένες και υπήρχε πολυπληθής παρουσία ξένων και συμμάχων στην Αθήνα.


25

ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

Επιμέλεια: επώνυμος άρχων: διάλεγε τα έργα, τους ηθοποιούς και του χορηγούς.

Χορηγοί: χρηματοδότηση της προετοιμασίας του χορού.

Κριτές: ήταν δέκα και εκλέγονταν με κλήρο από κατάλογο Αθηναίων πολιτών.

Βραβείο: στεφάνι κισσού για τον ποιητή και τον χορηγό.

Διδασκαλίες: πλάκες όπου χαράζονταν τα ονόματα ποιητών , χορηγών και πρωταγωνιστών.


26


27


28

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Ο ποιητής Συγκέντρωνε πολλαπλούς ρόλους. Ήταν ο συγγραφέας, ο σκηνοθέτης, ο

μουσικοσυνθέτης, ο χορογράφος, ο σκηνογράφος, και στα πρώτα δράματα και ο ερμηνευτής.


29


Οι ηθοποιοί Μεγαλοπρεπής εμφάνιση.

Ποδήρεις χιτώνες και υψηλά υποδήματα: κόθορνοι.

Χρήση προσωπίδας: απομάκρυνση από την καθημερινότητα και μεταφορά σε άλλο κόσμο.

Μεγαλόπρεπη χειρονομία και στάση.

Υποκριτική βασισμένη σε κινησιακά και φωνητικά μέσα.

Στην αρχαιότητα δεν υπήρχαν γυναίκες ηθοποιοί.


30


31


Ο χορός Χόρευε με εκφραστικό και μιμητικό τρόπο και

εξέφραζε τα συναισθήματα του.

Έμπαινε από τη δεξιά προς τον θεατή πάροδο.

Επικεφαλής του χορού κατά την είσοδο του ήταν ο αυλητής.

Το χαρούμενο τραγούδι, το υπόρχημα συνόδευε ζωηρή όρχηση.

Οι χορευτές ήταν ντυμένοι απλούστερα από τους υποκριτές.


32


Το κοινό Άντρες, γυναίκες, παιδιά, μέτοικοι και ξένοι μπορούσαν να

παρακολουθήσουν τους δραματικούς αγώνες. Περνούσαν στο θέατρο ολόκληρη την ημέρα.

Το κοινό ήταν ενημερωμένο, χειροκροτούσε αλλά μερικές φορές σφύριζε και αποδοκίμαζε το έργο.

Θεωρικά: το αντίτιμο του εισιτηρίου για τους άπορους.

Ραβδούχοι: εφοδιασμένοι με ραβδιά, τηρούσαν την τάξη.

Προάγωνας: διαδικασία πριν από τους αγώνες στο ωδείο, κατά την οποία οι θεατές ενημερώνονταν για το περιεχόμενο των έργων που θα παρακολουθούσαν.


33

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

Ευαίσθητος στα αιτήματα της εποχής του, με διάχυτη την ατμόσφαιρα απογοήτευσης και πικρίας.

Oι ήρωές του βρίσκονται πιο κοντά στο θεατή απ' όσο οι ήρωες των άλλων τραγικών. Στα έργα του απεικονίζει με μεγάλη δύναμη τους χαρακτήρες, συζητάει ,διαμαρτύρεται, καταδικάζει, υποβάλλει ακόμη και τους θεούς σε αυστηρή κριτική.

Συνδυάζει το πιο οδυνηρό πάθος με την πιο επεξεργασμένη συζήτηση των θεμάτων που τον απασχολούν.Πουθενά αλλού δεν έχουμε τόσο έντονη την αίσθηση ότι ο άνθρωπος δεν ορίζει το πεπρωμένο του όσο στο θέατρο του Ευριπίδη.

Bαθύς ερευνητής της ανθρώπινης ψυχολογίας, «ὁ τραγικώτατος τῶνποιητῶν».

Κριτικό πνεύμα, φιλοσοφική διάθεση, επίδραση από τη σοφιστική


34

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

ανέπτυξε τη δράση, με τον αφηγηματικό πρόλογο και επίλογο,

ενίσχυσε τα μέσα εντυπωσιασμού με την παρέμβαση υπερφυσικού παράγοντα για τη λύση της πλοκής του δράματος («ἀπὸ μηχανῆς θεός»),

διασκεύασε τα μυθολογικά δεδομένα, στο επίπεδο της καθημερινής ζωής,

προχώρησε σε καινοτομίες στη μουσική, η οποία έγινε περισσότερο σημαντική από το λόγο,

αύξησε τις λυρικές μονωδίες των ηθοποιών,

κατέβασε τους ήρωές του από τα βάθρα τους, παρουσιάζοντάς τους με τρόπο ρεαλιστικό, σύμφωνα με τα ανθρώπινα μέτρα,

πειραματίστηκε στις τολμηρές καινοτομίες (μείωση των χορικών και χαλαρή αποσύνδεσή τους από τα επεισόδια, υποβάθμιση της παρουσίας του Xορού ως δραματικού οργάνου, ελεύθερη διασκευή μύθων).


35


36

EIΣΑΓΩΓΗ ΕΛΕΝΗ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

Education

Transcript of EIΣΑΓΩΓΗ ΕΛΕΝΗ ΕΥΡΙΠΙΔΗ